Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore นิตยสารสาระวิทย์ โดย สวทช. ฉบับที่ 100 เดือนกรกฎาคม พ.ศ.2564

นิตยสารสาระวิทย์ โดย สวทช. ฉบับที่ 100 เดือนกรกฎาคม พ.ศ.2564

Published by Thalanglibrary, 2021-07-19 04:23:13

Description: นิตยสารสาระวิทย์ โดย สวทช. ย่อยโลกข้อมูลข่าวสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อคุณ ฉบับที่ 100 เดือนกรกฎาคม พ.ศ.2564 พบกับหลากหลายเรื่องราวความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

Search

Read the Text Version

สาระวทิ ย์ ในศลิ ป์ ภาพแสดงแผ่น overlay ที่มีแถบทึบดำ�สลับใส (ซ้าย) และตัวอย่างแผ่นภาพ interlaced image (ขวา) พลาสติกใสและแผ่นภาพเพียง 2 แผ่น ของภาพ โดยปกติฉันวาดรูปในแอปพลิเคชัน ibisPaint X เป็นหลัก แต่โปรแกรมบน เท่าน้ัน เพ่ือให้เข้าใจได้ง่ายข้ึน ต่อจากน้ี คอมพิวเตอร์อย่าง Adobe Illustrator หรือ Photoshop ก็ใช้ได้เช่นกัน ตรงนี้แล้วแต่ แผน่ พลาสตกิ ทม่ี แี ถบสดี �ำ ทบึ สลบั ใสยาว ความถนดั ของแต่ละคนเลย เพียงแค่ให้มคี �ำ สง่ั การวาดแบบแยกเลเยอร์ (layer) ต่อไป ตลอดแนวนน้ั ฉนั ขอเรยี กวา่ แผน่ “overlay” เราก็เรม่ิ วาดรูปสง่ิ ทเ่ี ราต้องการให้เคลอ่ื นไหวกนั ! ซงึ่ จะวางอยดู่ า้ นบน สว่ นแผน่ ภาพทต่ี อ้ งซอ้ น ฉันเร่ิมต้นจากรูปร่างง่ายๆ อย่างแท่งสี่เหลี่ยมผืนผ้า ท่ีฉันต้องการทำ�ให้มันหมุนใน อยู่ด้านล่าง ซึ่งเป็นภาพของวัตถุท่ีกำ�ลัง ทิศตามเข็มนาฬิกา โดยมีจุดหมุนอยู่ท่ีจุดศูนย์กลางของแท่ง ฉันจึงจัดการวาดเจ้าแท่ง เคลอ่ื นไหวนน้ั เรยี กวา่ “interlaced image” สี่เหลี่ยมในแต่ละตำ�แหน่งของการหมุนรวม 6 ภาพ ในแต่ละเลเยอร์ รวม 6 เลเยอร์ ในส่วนของแผ่น overlay นั้น เรา ด้วยกัน ใครขยนั จะวาดมากกว่าน้ีเป็น 8 หรอื 10 ก็ได้ เพราะย่งิ มากยง่ิ ท�ำ ให้ไดภ้ าพที่ สามารถใชว้ ธิ พี มิ พแ์ ถบสดี �ำ ลงบนแผน่ ใส เคลือ่ นไหวอย่างตอ่ เนือ่ งและลนื่ ไหลขึ้น ขนาดA4ทมี่ ขี ายตามรา้ นเครอ่ื งเขยี นทว่ั ไป โดยก�ำ หนดใหแ้ ถบสดี �ำ มขี นาดความกวา้ ง ภาพแสดง interlaced image ในแต่ละตำ�แหน่งการเคลื่อนไหวของแท่งสีดำ�ที่หมุนตามเข็ม ประมาณ 5 มลิ ลเิ มตร และจดั วางแตล่ ะ นาฬิกาจำ�นวน 6 ตำ�แหน่ง 6 เลเยอร์ แถบใหห้ า่ งกนั ประมาณ1มลิ ลเิ มตร(เวน้ วา่ ง เปน็ แถบใส) สว่ นแผ่น interlaced image น้นั ต้องผ่านขนั้ ตอนงา่ ยๆ เพื่อแปลงจาก รปู วาดปกติ ใหอ้ อกมาในรูปแบบของเสน้ ตรงแนวตั้งสีดำ�สลับขาวจำ�นวนมากเสีย กอ่ น โดยมวี ธิ ที �ำ ดังต่อไปน้ี วิธีการข้ันแรก เราต้องเลือกวิธีการ วาดรูปที่เหมาะสม สำ�หรับมือใหม่อย่าง ฉันคงต้องเริ่มต้นด้วยการใช้เทคโนโลยี เข้าช่วย เพ่ือความสะดวกและแม่นยำ� กรกฎาคม 2564 51

สาระวทิ ย์ ในศลิ ป์ ข้นั ตอ่ ไป เราก็วางแผ่น overlay ลงบนภาพที่เราวาด โดยเรมิ่ เมอื่ เราพมิ พภ์ าพ interlaced image นล้ี งกระดาษ และน�ำ แผน่ จากเจา้ แทง่ แรกหรอื เลเยอรแ์ รกกอ่ น ตรงสว่ นของเสน้ สขี าวเรา overlay ที่เตรยี มไว้ทาบลงดา้ นบนและทำ�การเลื่อนแผน่ overlay เก็บเอาไว้ แล้วลบเฉพาะส่วนของภาพท่ีถูกแถบสีดำ�ทับออกไป จากซา้ ยไปขวาชา้ ๆ ก็จะเกดิ เป็นภาพเคลอ่ื นไหวตอ่ เนอ่ื งของเจา้ เราจะได้รูปที่เหลือแค่เส้นสีดำ�แนวต้ังบางๆ หลายเส้น ท่ีเรา แท่งสีเ่ หลีย่ มหมุนวนไปอยา่ งตอ่ เน่ือง เรียกวา่ interlaced image นัน่ เอง https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/9.mov ภาพแสดง interlaced image ของภาพเคลื่อนไหวตำ�แหน่งที่ 1 https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/9.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/9.mov เมอื่ จะทำ�ภาพถัดไป เราต้องเลือ่ นแผ่น overlay ไปทางขวา https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/9.mov ประมาณ 1 มลิ ลเิ มตร เพอ่ื ใหแ้ ถบด�ำ ของแผน่ overlay บงั เจา้ แทง่ https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/9.mov วาดจนเกือบมิด ก่อนจะเปดิ เลเยอร์ถดั ไป และเริม่ ทำ�ซำ้�ด้วยการ https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/9.mov เลือกภาพแตเ่ ฉพาะส่วนของเส้นสีขาวเอาไว้ และลบในสว่ นของ https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/9.mov ภาพท่ถี กู แถบสดี ำ�ทับออกไป จนไดร้ ูปที่เหลือแค่เสน้ สีด�ำ แนวตัง้ https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/9.mov บางๆ หลายเส้น ครบทง้ั 6 ภาพ https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/9.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/9.mov ภาพเปรียบเทียบตำ�แหน่งของแผ่น overlay ที่เลื่อนออกจากริมฝั่งซ้ายมา ระยะหนึ่งผ่านภาพเคลื่อนไหวตำ�แหน่งที่ 1 (ซ้าย) และที่ 6 (ขวา) https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/10.mov เมื่อทำ�จนครบ เราก็จะจัดการรวมเลเยอร์ของรูปที่เป็นแถบ https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/10.mov เลก็ ๆ ทงั้ 6 เลเยอรน์ เี้ ขา้ ดว้ ยกนั เปน็ 1 เลเยอร์ ซงึ่ ภาพ interlaced image รวมนแี้ หละทเี่ ราจะสรา้ งใหม้ นั มกี ารเคลอ่ื นไหวขน้ึ มา และ https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/10.mov ตอนน้กี ็ถงึ เวลาสนกุ ท่ีฉันจะไดส้ รา้ งภาพเคลือ่ นไหวให้ดู ! https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/10.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/10.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/10.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/10.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/10.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/10.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/10.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/10.mov ภาพแสดงแอนิเมชันเทคนิคสแกนิเม คลกิ ทภี่ าพเพอ่ื ดูการเคลื่อนไหว ชันเปรียบเทียบในอดีตและปัจจุบัน โดยในอดีตจะทำ�ลงแผ่นใสและกระดาษ ที่เลื่อนทับซ้อนกัน (บน) กับใน ปัจจุบันที่สามารถทำ�ได้โดยง่ายด้วย คอมพิวเตอร์ (ล่าง) ภาพแสดง interlaced image ของภาพทั้งหก (ซ้าย) ก่อนรวมกันเป็นภาพเดียวที่สมบูรณ์ (ขวา) กรกฎาคม 2564 52

สาระวทิ ย์ ในศลิ ป์ หลังจากฉันน่ังเล่นสนุกอยู่นาน เม่ือทำ�คล่องแล้ว ไม่ว่า ลิงก์ไฟลส์ �ำ หรบั พมิ พอ์ อกมา: รูปภาพที่เลือกมาจะซับซ้อนข้ึนไปกว่ารูปร่างเรขาคณิตพ้ืนฐาน https://tinyurl.com/IseeScanimation อยา่ งไร เรากส็ ามารถท�ำ ได้ ดงั รปู ขา้ งลา่ งนที้ ฉี่ นั วาดเปน็ รปู กรรไกร เคลอื่ นไหว ตามหลักการเดียวกันอย่างที่ไดก้ ล่าวถึงไปขา้ งต้น https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/11.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/11.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/11.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/11.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/11.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/11.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/11.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/11.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/11.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/11.mov https://www.nstda.or.th/sci2pub/wp-content/uploads/2021/07/11.mov คลิกท่ภี าพเพือ่ ดูการเคลอ่ื นไหว ภาพแสดงแอนิเมชันเทคนิคสแกนิเมชันภาพกรรไกร สแกนเิ มชนั เปน็ อกี หนงึ่ กลทท่ี �ำ เอาฉนั รสู้ กึ งงมากๆ ในวยั เดก็ พอฉนั ไดเ้ ขา้ ใจถงึ หลกั การท�ำ งานของมนั แลว้ แลว้ มนั กก็ ลายเปน็ เร่ืองสนุกไปเลย เพอื่ นๆ ลองไปวาดเล่นกนั ดนู ะ หรอื จะทดลอง เลน่ กับภาพทฉี่ นั ลงไว้ในฉบับนก้ี ็ได้ โดยภาพ overlay ให้เพื่อนๆ พิมพ์ลงบนแผ่นใสขนาด A4 ส่วน ภาพ interlaced image พมิ พ์ ลงแผ่นกระดาษขนาด A4 เช่นกัน ใครพิมพ์ออกมาเล่นแล้ว ส่งมาบอกกันด้วยนะว่าในนี้เป็นภาพเคล่ือนไหวของอะไร หรือ จะส่งภาพทที่ �ำ ขึ้นมาใหม่มาให้ฉันดูบ้าง ก็จะดีไมน่ อ้ ย ขอใหส้ นกุ กับสแกนิเมชนั ขอขอบคุณขอ้ มลู เพิ่มเตมิ จาก: https://isle.hanover.edu/Ch08Motion/Ch08ApparentMotion.html https://1337arts.com/stripes/scanimate/ https://how-does-a-scanimation-book-work.peatix.com/view https://vanadz.wordpress.com/2008/09/15/cool-optical-illusion-trick-using-photoshop-magic-d/ https://www.opticalillusion.net/optical-illusions/animated-moire-or-scanimation/ กรกฎาคม 2564 53

เปดิ โลก นทิ านดาว พงศธร กิจเวช (อัฐ) Facebook: คนดูดาว stargazer ภาพวาดกลุ่มดาวปู ในการ์ดชุด Urania’s Mirror โดย Jehoshaphat Aspin ลอนดอน ประเทศอังกฤษ ประมาณปี พ.ศ. 2368 ที่มา Wikipedia : https://en.wikipedia.org/wiki/Cancer_(constellation) กล่มุ ดาวปู ที่มาของเดือนกรกฎาคม กาลคร้ังหน่ึงนานมาแล้ว ในดินแดนกรีกโบราณ มีชายคนหน่ึงช่ือ เฮราคลสี (Heracles) หรอื ทช่ี าวโรมนั เรยี กวา่ เฮอรค์ วิ ลสี (Hercules) เขาไดร้ บั พระบญั ชาจากพระราชายรู สี เทยี ส (Eurystheus) แหง่ เมอื งทรี นี ส์ (Tiryns) ให้ ท�ำ ภารกจิ 12 ประการ 54 กรกฎาคม 2564

เปดิ โลก นทิ านดาว เฮราคลีสและไอโอลาอุสสู้กับไฮดรา วาดบนหม้อดินเผาศิลปะกรีก ประมาณ 525 ปีก่อนคริสตกาล หรือประมาณ 2,546 ปีมาแล้ว ที่มา Wikipedia : https://en.wikipedia.org/wiki/Lernaean_Hydra ภาพสัญลักษณ์กลุ่มดาวปู ภาพเฮราคลีสสู้กับไฮดรา วาดโดย Antonio del Pollaiolo ที่มา Wikipedia : https://en.wikipedia.org/wiki/Astrological_symbols จิตรกรชาวอิตาลี ประมาณปี พ.ศ. 2018 ที่มา Wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/Lernaean_Hydra หน่ึงในภารกิจนั้นคือ สังหารไฮดรา ไอโอลาอสุ (Iolaus) ใหม้ าชว่ ย ไอโอลาอสุ ทอ้ งฟา้ เกดิ เปน็ กลมุ่ ดาวปู (Cancer) และ (Hydra) งู 9 หวั ทอ่ี ยใู่ นทะเลสาบเลอรน์ า จึงออกความคิดว่า ให้เฮราคลีสตัดหัว กล่มุ ดาวงูไฮดรา สว่ นเฮราคลสี ภายหลัง (Lerna) ไฮดราคือมีลมหายใจและเลือด ไฮดราทีละหัว แล้วไอโอลาอุสจะรีบเอา ก็ไดเ้ ป็นกลุม่ ดาวเฮอร์ควิ ลสี เปน็ พษิ เฮราคลสี จงึ ตอ้ งใชผ้ า้ ปดิ ปากและ ไฟเผาทีค่ อของไฮดรา เพือ่ ไมใ่ หม้ ีหวั ใหม่ กลุ่มดาวปูเป็นที่มาของชื่อเดือน จมูกปอ้ งกนั งอกข้ึนมาไดอ้ กี ปรากฏว่าวิธีน้ีได้ผล ก ร ก ฎ า ค ม ( อ่ า น ไ ด้ 2 แ บ บ คื อ นอกจากน้ันหัวของไฮดราหากถูก ขณะที่เฮราคลีสกำ�ลังจะชนะไฮดรา กะระกะดาคม หรอื กะรกั กะดาคม) ค�ำ วา่ ตัดขาดไป 1 หัว จะมีหัวงอกขึ้นมาใหม่ น้ัน เทพีเฮรา (Hera) ทรงส่งปูยักษ์มา “กรกฎาคม” มาจากค�ำ วา่ “กรกฎ” แปลวา่ 2 หวั เฮราคลสี ตอ่ สกู้ บั ไฮดราอยนู่ านก็ไม่ แกลง้ รบกวนสมาธขิ องเฮราคลสี แตก่ ลบั ปู กบั คำ�ว่า “อาคม” แปลว่า มาถึง ดงั นนั้ สามารถเอาชนะไฮดราได้ โดนเฮราคลีสใช้เทา้ กระทืบตาย ก ร ก ฎ า ค ม จึ ง ห ม า ย ถึ ง ด ว ง อ า ทิ ต ย์ ไ ด้ เ ฮ ร า ค ลี ส จึ ง เ รี ย ก ห ล า น ช า ย คื อ เทพีเฮราจึงนำ�ปูและไฮดราไปไว้บน เดินทางมาถงึ กลุม่ ดาวปูหรือราศกี รกฎ กรกฎาคม 2564 55

เปดิ โลก นทิ านดาว ภาพตอนดวงอาทติ ยต์ กทก่ี รงุ เทพฯ วนั ท่ี 22 มถิ นุ ายน พ.ศ. 2564 จะเหน็ ดวงอาทติ ยอ์ ย่ใู นกลมุ่ ดาวคนคู่ ที่มา แอปดูดาว Celestron SkyPortal ภาพจำ�ลองดวงอาทิตย์ตกวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2564 เวลา 18:48 น. ที่กรุงเทพฯ จะเห็นดวงอาทิตย์อยู่ในกลุ่มดาวปู ที่มา แอป Celestron SkyPortal ในทางดาราศาสตร์ ปี พ.ศ. 2564 น้ี เส้นเขตร้อนแห่งกลุ่มดาวปู เป็นเส้น ดาววัว (Taurus) แต่เราไม่ได้เปล่ียนชื่อ ดวงอาทิตย์จะเคลื่อนเข้าสู่กลุ่มดาวปู ละติจูดที่ 23.4365 องศาเหนือ หรือ เสน้ นวี้ า่ Tropic of Taurus ยังคงใชว้ ่า วนั ที่ 21 กรกฎาคม จนถงึ วนั ท่ี 11 สงิ หาคม 23°26’11.4” (23 องศา 26 ลปิ ดา 11.4 Tropic of Cancer จะเขา้ สกู่ ลุ่มดาวสิงโต พิลิปดา เหนือเส้นศูนย์สูตร) เท่ากับ ตรงข้ามกันคือเส้น Tropic of ชอื่ กลมุ่ ดาวปภู าษาองั กฤษคอื cancer ความเอียงของแกนโลก เป็นตำ�แหน่งท่ี Capricorn (ทรอปิกออฟแคปริคอร์น) (แคนเซอร)์ ยงั แปลวา่ มะเร็ง (เนอ้ื งอก ดวงอาทิตย์ข้ึนเหนือมากที่สุด จะเห็น หรืออาจแปลว่า เส้นเขตร้อนแห่งกลุ่ม ชนิดร้าย) มีท่ีมาจากแพทย์ชาวกรีกคือ ดวงอาทิตย์อยู่กลางหัวในวันครีษมายัน ดาวแพะทะเล (Capricornus) เปน็ เสน้ ที่ ฮีปปอคราทีส (Hippocrates ประมาณ (อ่านว่า ครีดสะมายัน) หรืออุตตรายัน ดวงอาทติ ยล์ งใตม้ ากทสี่ ดุ เหน็ ดวงอาทติ ย์ 460-370 ปกี อ่ นครสิ ตกาล หรอื ประมาณ (summer solstice ซัมเมอร์ ซอลสติซ กลางหวั ในวนั เหมายนั (อา่ นวา่ เห-มา-ยนั ) 2,391-2,481 ปีมาแล้ว ได้รับยกย่อง หรือ June solstice จูน ซอลสติซ) หรอื ทกั ษณิ ายนั (winter solstice วนิ เทอร์ ว่าเป็นบิดาแห่งการแพทย์) ได้สังเกต ตรงกบั วันท่ี 21 มถิ นุ ายน ซอลซตซิ หรอื Decembersolsticeดเี ซมเบอร์ ว่ า เ นื้ อ ง อ ก ท่ี มี เ ส้ น เ ลื อ ด บ ว ม น้ั น ดู เม่ือประมาณ 2,000 กว่าปีก่อน ซอลสติซ) วันที่ 21 หรือ 22 ธันวาคม คลา้ ยปู ในวันครีษมายันดวงอาทิตย์อยู่ในกลุ่ม (แล้วแตป่ ี เชน่ ปี 2564 จะเปน็ วนั ท่ี เชน่ นอกจากนย้ี งั มคี �ำ วา่ Tropic of Cancer ดาวปู ปัจจุบันเน่ืองจากการส่ายของ ปี 2564 จะเป็นวนั ท่ี 21 ธันวาคม ปหี น้า (ทรอปิกออฟแคนเซอร์) อาจแปลว่า แกนโลก ทำ�ให้ดวงอาทิตย์อยู่ในกลุ่ม 2565 จะเป็นวันท่ี 22 ธนั วาคม) 56 กรกฎาคม 2564

เปดิ โลก ภาษาอังกฤษเดือนกรกฎาคมคือ นทิ านดาว July มาจากชอ่ื จกั รพรรดโิ รมนั คอื จเู ลยี ส ซซี าร์ (Julius Caesar) ผทู้ รงเรม่ิ ปรบั ปรงุ ภาพเส้น Tropic of Cancer ปฏิทินเม่ือ 46 ปีก่อนคริสตกาล หรือ ที่มา Wikipedia : https://en.wikipedia.org/wiki/Tropic_of_Cancer 2,067 ปีมาแล้ว เรียกว่าปฏิทินจูเลียน (Julian calendar) เดมิ ชอ่ื เดอื นกรกฎาคม ของโรมนั คอื Quintilis (ควนิ ตลิ สิ ) แปลวา่ เดือน 5 (เดือนแรกของโรมันคือเดือน มนี าคม) ต่อมาในปี พ.ศ. 2125 สมเด็จพระ สนั ตะปาปาเกรกอรที ี่ 13 (Pope Gregory XIII) ทรงปรับปรุงปฏิทินจูเลียนเพิ่มเติม จนกลายเป็นปฏิทินแบบท่ีเราใช้กันอยู่ ในปัจจุบันเรียกว่าปฏิทินเกรกอเรียน (Gregorian calendar) กลุ่มดาวปูไม่มีดาวสว่างให้สังเกต ง่ายเหมือนกลุ่มดาวจักรราศีอื่นๆ ดาวที่ สว่างท่ีสุดในกลุ่มดาวปูสว่างเพียง 3.5 ไมส่ ามารถมองเหน็ ในเมอื งทมี่ มี ลพษิ แสง มากอย่างกรุงเทพฯ (เห็นได้ไม่เกิน 3) แต่สามารถเห็นได้ด้วยตาเปล่าในที่ท่ี มดื สนทิ ไกลจากแสงรบกวนของเมือง วัตถุท้องฟ้าที่น่าสนใจท่ีสุดในกลุ่ม ดาวปูคือ กระจุกดาวรังผ้ึง (Beehive Cluster) หรือ ไพรซีปี (Praesepe) หรือ M44 ตามบัญชีวัตถุเมซีเย (Messier object) ความสว่าง 3.7 ต้องออกไปดู ในทีท่ ี่มดื สนทิ นอกเมอื งเช่นเดยี วกัน ภาพกระจุกดาวรังผึ้ง ที่มา Wikipedia : https://en.wikipedia.org/wiki/Beehive_Cluster กรกฎาคม 2564 57

มนั อเอ๋ ปน็ มีการแชร์คำ�เตือนกันบนโลก อยา่ งนน้ี เ่ี อง ออนไลน์มานานแล้วว่า \"อย่า กินนำ้�ตาลทรายขาว เพราะเป็น by อาจารย์เจษฎ์ นำ้�ตาลที่ผ่านการใช้สารฟอกขาว\" https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/ เร่อื งนี้เป็นเรือ่ งจริงหรอื เรอื่ งมั่ว ?! เรื่องนเี้ ป็นเร่ือง \"มวั่ \" นะครบั !! จริิงหรืือไม่่ ยังมีผู้คนจำ�นวนไม่น้อยที่ยังอยู่กับ ห้า้ มกิินน้ำ��ำ ตาลทรายขาว ความเขา้ ใจผดิ หรอื สงิ่ ท่ีไดย้ นิ ตอ่ ๆ กนั มาว่าน้ำ�ตาลทรายขาวมีสีขาวบริสุทธ์ิ เพราะมีีสารฟอกขาว ? ได้เพราะใช้สารฟอกขาวหรือสาร ซลั เฟอร์ไดออกไซด์ ท่ี นำ้ � ต า ล ท ร า ย มี สี ข า ว ไ ด้ นั้ น มาจากขั้นตอนการผลิตที่เร่ิมจาก การคัดอ้อยคุณภาพ นำ�มาหีบสกัด น�ำ้ ออ้ ย และใชว้ ธิ ที างธรรมชาตเิ พอื่ ให้ น้ำ�อ้อยตกตะกอน แล้วนำ�นำ้�อ้อยใส ไปสู่กระบวนการต้ม กรอง ปั่น โดย บางข้ันตอนมีการทำ�ซำ้�ๆ เพ่ือให้ได้ นำ้�ตาลทรายขาวบริสุทธิ์ สะอาด จาก นำ้�อ้อยธรรมชาติ 100 เปอร์เซ็นต์ ปราศจากสารฟอกขาวนัน่ เอง เ ร า ส า ม า ร ถ ท ด ส อ บ ไ ด้ ว่ า ใ น น้ำ�ตาลทรายขาวท่ีจำ�หน่ายกันอยู่นั้น มีสารฟอกขาวปนเป้ือนอยู่หรือไม่ ดว้ ยชดุ ทดสอบสารฟอกขาวในอาหาร ขององค์การเภสัชกรรม ตามวิธี ในคลิป https://www.facebook. com/OhISeebyAjarnJess/vid- eos/163604009021234 58 กรกฎาคม 2564

มนั อเอ๋ ปน็ อยา่ งนน้ี เ่ี อง https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 hhttคttลppิกssท::ภี่ //า//พwwเพww่ือดwwคู ล..ปิffaacceebbooookk..ccoomm//OOhhIISSeeeebbyyAAjjaarrnnJJeessss//vviiddeeooss//116633660044000099002211223344 คลิป https://www.facebook.com/OhISeebyAjarnJess/videos/163604009021234 ซ่ึงผลที่ได้นัน้ จะเหน็ ไดช้ ดั ว่า ท้ังถว้ ย นำ้�ตาลเพราะไม่ดีต่อร่างกาย ซ่ึงจริงๆ แล้ว แนะนำ�คอื น้ำ�สะอาดและถ้วยนำ้�ตาลทรายขาวนั้น น้ำ�ตาลไม่ใช่สิ่งเลวร้าย หากเราบริโภค - เด็กและผู้สูงอายุ ควรบริโภคนำ�้ ตาล ให้ผลเป็นสีนำ้�เงิน-ม่วง หมายความว่า ในปริมาณที่เหมาะสม น้ำ�ตาลเป็นแหล่ง น�้ำ ตาลทรายขาวไมม่ สี ารฟอกขาวปนเปอ้ื น พลงั งานส�ำ คญั ของรา่ งกาย ชว่ ยใหก้ ลา้ มเนอื้ ไม่เกนิ 4 ชอ้ นชา ตอ่ วนั อยา่ งชดั เจน มีการยืดและหดตัว ควบคุมการเต้นของ - วัยรุ่น ชายและหญิง ควรบริโภค นอกจากนี้สำ�นักงานคณะกรรมการ หัวใจ ช่วยในการไหลเวียนของระบบเลือด อ้อยและนำ้�ตาลทรายก็ยังได้ระบุอย่าง ระบบประสาท ระบบเนอื้ เยอ่ื ท�ำ งานได้ดีขึ้น น้ำ�ตาลไมเ่ กิน 6 ชอ้ นชา ต่อวนั ชัดเจนว่า โรงงานนำ้�ตาลทรายใน เราจึงไม่ควรงดการกินนำ้�ตาลอย่างท่ี - ผู้ใหญ่ ชายและหญิง ที่ใช้พลังงาน ประเทศไทยได้ยกเลิกการใช้สารฟอกขาว หลายคนเขา้ ใจผดิ กนั เพยี งแตเ่ ราควรบรโิ ภค มาต้ังแต่ปี พ.ศ. 2547 แล้ว ด้วยความ น�ำ้ ตาลในปรมิ าณทพี่ อดแี ละเหมาะสมกบั วยั มาก ควรบริโภคน้ำ�ตาลไม่เกิน 8 ก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยีการผลิต ไม่มากเกินไปจนสง่ ผลเสยี ต่อสขุ ภาพ ซงึ่ จะ ชอ้ นชา ตอ่ วัน เพ่ือให้ได้นำ้�ตาลทรายท่ีขาวบริสุทธ์ิและ ช่วยลดความเสย่ี งจากโรคต่างๆ ได้ สรุปว่า น้ำ�ตาลทรายขาวที่เราใช้ ปลอดภัยตอ่ ผบู้ รโิ ภค สำ�หรับปริมาณของน้ำ�ตาลที่เหมาะสม บริโภคกันน้ัน ไม่ได้มีการใส่สารฟอกขาว น อ ก จ า ก เ ร่ื อ ง ส า ร ฟ อ ก ข า ว แ ล้ ว ต่อการบริโภคในแต่ละช่วงวัย ท่ีสํานักงาน แตอ่ ยา่ งใด สามารถกินไดอ้ ยา่ งปลอดภยั ทุกวันน้ีคนมักจะพูดกันว่าให้งดการกิน คณะกรรมการอาหารและยา หรือ อย. แต่ควรกินในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อ สุขภาพที่ดี และที่แชร์กันว่า \"ห้ามกิน น้ำ�ตาลทรายขาวเพราะมีสารฟอกขาว\" เป็นเร่ือง \"มวั่ !!\" นะครับ กรกฎาคม 2564 59

เปปน็น้ั ปนล�ำ้ า ดร.ชวลิต วิทยานนท์ จารปุ ภา วะสี สัมภาษณ์และเรยี บเรยี ง บา้ นของปลา กน้ อา่ วไทย ตอนท่ี 1 ก้้นอ่่าวไทย พื้้� นที่่�เล็็กๆที่่� (เคย) สมบููรณ์ท์ ี่ส�่ ุุด ปากน้ำ�ท่าจีน ตามภูมิศาสตร์โลก อ่าวไทย หรือ Gulf of Thailand เป็น สว่ นหนง่ึ ของภมู นิ เิ วศทะเลจนี ใต้ (marine ecoregion หมายเลข 115) กรกฎาคม 2564 หมายถึงพ้ืนที่ในทะเลต้ังแต่อ่าวไทยตอนบนท่ีอ่าวกอไก่ของไทย ไปทางตะวันออกเฉียงใต้จนถึงสุดแหลมญวน (แหลมก๋าเหม่า) ของเวียดนาม และสุดอ่าวด้านใต้ทีเ่ มอื งโกตาบารู ของมาเลเซีย แตห่ ากกลา่ วเฉพาะในนา่ นน�้ำ ไทย อา่ วไทยตอนบนจะหมายถงึ พื้นที่ทะเลต้ังแต่ระหว่างจังหวัดตราดถึงประจวบคีรีขันธ์ อ่าวไทย ตอนกลางคอื สว่ นทตี่ อ่ ลงไปจนถงึ สรุ าษฎรธ์ านแี ละนครศรธี รรมราช และจากน้ันไปทางใต้จนสุดชายแดนไทยท่ีนราธิวาสคืออ่าวไทย ตอนล่าง 60

เปปน็น้ั ปนล�ำ้ า ส่วน “ก้นอา่ วไทย” ซ่ึงเปน็ บา้ นท้ังถาวร อ่าวไทย จะสร้างก้ันแม่น้ำ�เจ้าพระยาท่ีชัยนาท เม่ือ และช่ัวคราวของบรรดาปลาในบทนี้ คือ 80,000 ตารางกโิ ลเมตร ทง้ั จากปา่ ภาคเหนอื ปี พ.ศ. 2495 และเขื่อนต่างๆ ทยอยสร้าง ส่วนหน่ึงของอ่าวไทยตอนบน พ้ืนท่ีชายฝั่ง ท่ีเป็นต้นน้ำ�ปิง วัง ยม น่าน ป่าตะวันตก ข้ึนจนครบในล�ำ นำ�้ ทงั้ 5 สาย พรอ้ มกับที่ปา่ ประกอบด้วยสปี่ ากแม่นำ�้ ใหญ่ๆ คือ เพชรบรุ ี และป่าตะวันออก อุปมาเหมือนเทข้าวสาร ตน้ น�ำ้ จ�ำ นวนมหาศาลถกู ตดั โคน่ สถานการณ์ แม่กลอง เจ้าพระยา-ท่าจีน และบางปะกง จากรถสิบล้อลงในถังใบเล็กๆ เมล็ดข้าว น้ำ�เน่าเสียรุนแรง การประมงแบบทำ�ลาย และระบบนิเวศสำ�คัญสามแห่ง ได้แก่ ย่อมเต็มถัง จนพูน และล้นแล้วล้นอีกเป็น ล้าง ฤดูกาลปรวนแปรจากสภาวะโลกร้อน แม่กลอง-เพชรบุรี เจ้าพระยา-ท่าจีน และ ธรรมดา กลายเป็นสารอาหารเข้มข้นที่หมุน และการสญู พนั ธขุ์ องปลาหลายชนดิ ในแมน่ �ำ้ บางปะกง พ้ืนท่ีในทะเลเร่ิมจากฝั่งตะวันตก วนหล่อเล้ียงภายในพ้ืนท่ีและไหลเวียนตาม และทะเลไทย ทปี่ ลายแหลมผกั เบย้ี จงั หวดั เพชรบรุ ี ลากเสน้ วัฏจักรของกระแสนำ้�มหาสมุทร ออกไปยัง สมมตุ คิ วามยาวเกอื บ 100 กโิ ลเมตร ขา้ มทะเล คาบสมทุ รภาคใต้ ชายฝง่ั กมั พชู า และเชอ่ื มสู่ 20 ปีขี องการสำำ�รวจปลา ไปถึงปลายแหลมเขาสามมุข จังหวัดชลบุรี ทะเลจนี ใต้ ก้้นอ่่าวไทย กินพื้นราว 3,200 ตารางกิโลเมตร รวมทั้ง ความสมบรู ณข์ น้ั สดุ ทก่ี ลา่ วถงึ น้ี เกดิ ขน้ึ ทผี่ า่ นมายงั ไมม่ กี ารส�ำ รวจปลาอยา่ งเปน็ ส่วนท่ีลึกเข้าไปในแม่น้ำ�ถึงจุดท่ีน้ำ�ทะเล ในช่วงเวลาท่ีประเทศไทยยังไม่มีการสร้าง ระบบในพื้นท่ีอ่าวไทยมาก่อน ข้อมูลเดิม เข้าไปถึง เช่น บางปะกง แปดริ้ว อัมพวา เข่ือนขนาดใหญ่ ผืนป่ายังเขียวชอุ่มรกชัฏ มนี อ้ ยและกระจัดกระจาย เช่น มที ีห่ มอสมิธ บางกะเจา้ ทง้ั หมดอยใู่ นภมู นิ เิ วศแบบน�ำ้ กรอ่ ย ยังไม่มีปรากฏการณ์นำ้�เน่าเสียรุนแรงจาก (Hugh McCormick Smith) เจ้ากรมรักษา คือโซนพื้นที่ท่ีน้ำ�จืดในแม่น้ำ�และนำ้�เค็มใน น�ำ้ ทง้ิ ของโรงงานและสารเคมภี าคการเกษตร สัตว์น�ำ้ (อธบิ ดกี รมประมง) คนแรกของไทย ทะเลมอี ิทธพิ ลตอ่ กนั อย่างใกลช้ ดิ เปน็ ชว่ งเวลากอ่ นทเี่ ขอื่ นขนาดใหญแ่ หง่ แรก ยอ้ นไปราว 70 ปกี อ่ น หลงั สงครามโลก คร้ังท่ี 2 สงบลงหมาดๆ เรือสำ�รวจ กาลาเทีย 2 (Galathea 2) ของเดนมาร์ก ออกเดินทางระยะเวลาสองปี (พ.ศ. 2493- 2495) เพอื่ ส�ำ รวจทางวทิ ยาศาสตร์ในประเทศ ชายฝ่ังทั้งสามมหาสมุทร จากแอตแลนติก สู่มหาสมุทรอินเดีย แปซิฟิก และกลับสู่ เดนมารก์ พร้อมขอ้ มลู เกี่ยวกบั สตั ว์ พชื และ ขอ้ มลู มานษุ ยวทิ ยาจ�ำ นวนมาก จนกลายเปน็ ทริปหน่ึงในตำ�นานระดับโลก และข้อมูล ส�ำ คญั ชน้ิ หนงึ่ ทกี่ าลาเทยี 2 คน้ พบจากการวดั คาร์บอน 14 เพ่ือดูความสมบูรณ์อุดม สมบรู ณข์ องชายฝง่ั ทะเลตามเสน้ ทางส�ำ รวจ คือ ปากแม่นำ้�เจ้าพระยาเป็นจุดท่ีมีความ อุดมสมบูรณส์ งู สดุ เท่าทสี่ �ำ รวจพบ ท่เี ปน็ อยา่ งน้ันเพราะในพน้ื ทเ่ี ล็กๆ ของ ก้นอ่าวไทยอุดมไปด้วยธาตุอาหารที่ไหลมา จากปากแมน่ �้ำ ส�ำ คญั 5 สาย มารวมกนั ในทะเล ท่ีถูกล้อมรอบด้วยแนวชายฝ่ังที่ยาวรวมกัน ไม่ถึง 200 กิโลเมตร และพ้ืนทะเลเป็น ไหล่ทวีปท่ีลึกไม่เกิน 30 เมตร ธาตุอาหาร อุดมสมบูรณ์ที่หล่อเล้ียงชีวิตใหญ่น้อย มากมายในห่วงโซ่อาหารเหล่านี้ มาจาก พ้ืนที่ลุ่มน้ำ�ของแม่น้ำ�ท้ังห้ารวมแล้วมากกว่า กรกฎาคม 2564 61

เปปน็น้ั ปนล�ำ้ า เขียนถึงการพบปลาฉนากไว้ในหนังสือปลา ตลาดเช้าบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี นำ�้ จืดไทยเลม่ แรก The Freshwater Fishes ปลากระบาง เป็นปลากระเบนตัวเล็ก of Siam or Thailand (พ.ศ. 2488) หรอื มี เอกสารวชิ าการและวทิ ยานพิ นธอ์ กี เลก็ นอ้ ย และไมช่ ัดเจน งานส�ำ รวจปลาถน่ิ นอี้ ยา่ งจรงิ จงั ครงั้ แรก เร่ิมเมื่อปี พ.ศ. 2543 เมื่อผมได้ทุนจาก BRT (โครงการพัฒนาองคค์ วามร้แู ละศกึ ษา นโยบายการจัดการทรัพยากรชีวภาพใน ประเทศไทย) ศึกษาความหลากหลายของ ชนิดปลาบู่ในอ่าวไทยตอนบนในช่วงปี พ.ศ. 2543-2545 โดยเก็บข้อมูลตามป่าชายเลน หาดโคลน และปากแม่นำ�้ ต้ังแตต่ ราดจนถงึ เพชรบรุ ี เนอื่ งจากความหลากหลายของชนดิ ปลาบู่สามารถเป็นตัวชี้วัดสุขภาพถิ่นอาศัย ของมันได้ ผลสำ�รวจรอบนั้นพบปลาบู่เกือบ 50 ชนิด ซึ่งถือว่ามากพอสมควร มีต้ังแต่ ตวั เลก็ เท่าปลายนวิ้ ก้อย จนถงึ ตัวโตๆ อย่าง ปลาตีนและปลากระจัง และจากการสำ�รวจ ต่อมาจนถึงปัจจุบัน พบปลาบู่ที่อ่าวไทย ทัง้ หมดราว 55 ชนดิ นอกจากส�ำ รวจปลาบแู่ ลว้ ผมเกบ็ ขอ้ มลู สัตวน์ ้ำ�อ่ืนๆ ด้วย ทง้ั กงุ้ หอยปปู ลา เรียกว่า เก็บทุกอย่างที่ขวางหน้าก็ได้ แหล่งสำ�รวจก็ หลากหลาย คือทุกท่ีท่ีเข้าถึงได้ ตั้งแต่ออก ไปกับเรือประมงชาวบ้าน ซ่ึงส่วนใหญ่เป็น เรืออวนรุนขนาดเล็กท่ีออกตอนกลางวัน ไปรุนเคยหรือจับปลากระตัก ออกไปตาม โพงพางหรอื โปะ๊ ทเ่ี ขาก�ำ ลงั กสู้ ดๆ ถา้ ไดป้ ลาบู่ หรอื ปลาแปลกๆ เรากเ็ กบ็ มา สำ�รวจตามแพ ขายส่งปลา แผงปลาในตลาดสดตอนเช้า และตลาดนัดตอนเย็น แม้แต่ขอแบ่งปลา จากนักตกปลาตามสะพานข้ามแม่น้ำ� หรือ ชาวบ้านท่ีถือกระป๋องเดินหาปูหาหอยตาม ชายหาด ทุกท่ีล้วนเป็นแหล่งข้อมูลชั้นดี และมีลุ้นทุกครั้งว่าจะเจออะไรท่ียังไม่เคย เจอบา้ งไหม ในชว่ งปี พ.ศ. 2559 จนถงึ ปัจจบุ นั ผม เกษียณจากงานประจำ�ที่ Mekong River Commission ประเทศลาว และได้กลับ มาสำ�รวจชายฝั่งย่านน้ีบ่อยๆ อีกคร้ัง 62 กรกฎาคม 2564

เปปน็น้ั ปนล�ำ้ า แหล่งข้อมูลสำ�คัญท่ีเพ่ิมเข้ามาปีท้ายๆ ปลาตะกรับลาย คือข่าวสารจากโซเชียลมีเดีย ทั้งจาก ปลาฉนาก Pristis pristis สูญพันธุ์ไปจากน่านน้ำ�ไทยแล้ว ไลน์กลุ่มและเฟซบุ๊กของเพ่ือนๆ ที่เต็มไป ปลาหัวโขน ด้วยนักวิชาการ นักสำ�รวจ และคนท่ีสนใจ ธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม โพสต์ในกลุ่ม เฉพาะต่างๆ และข้อความที่ส่งมาสอบถาม โดยตรงเวลาเจอตัวอะไรแปลกๆ ข้อมูล ท่ีป๊อบอัปขึ้นมาตรงน้ันตรงนี้กลายเป็น จิ๊กซอว์ชิ้นเล็กๆ มากมายให้ได้ตรวจสอบ และเก็บสะสม อย่างล่าสุดเม่ือไม่นานนี้ มีคนโพสต์ เฟซบกุ๊ วา่ เจอปลาตวั หนงึ่ ในวงศป์ ลาตกั๊ แตน หินที่ริมน้ำ�แถวปทุมธานี แม้จะไม่ใช่ปลา หายาก แตก่ เ็ จอไมง่ า่ ย เพราะเปน็ ปลาตวั เลก็ ที่ชอบซุกอยู่ตามโพรงไม้ และยังไม่เคยมี บนั ทกึ แบบเปน็ ทางการวา่ พบในเขตนมี้ ากอ่ น ผมเชอื่ วา่ โพสตน์ น้ั เปน็ ขอ้ มลู จรงิ เพราะตาม ธรรมชาติแล้วเจ้าปลาตัวน้ีเป็นปลานำ้�กร่อย ท่ีบางกระเจ้าก็คงมีตัวแต่ไม่มีรายงาน เหมือนกัน มีคนเข้ามาคอมเมนต์ด้วยว่า เคยจับได้ท่ีท่าน้ำ�วัดพระแก้ว แต่เม่ือไม่มี รปู ถา่ ยยนื ยันกต็ อ้ งละไว้ก่อน ฮอตสปอตท่ีผมลงพ้ืนท่ีสำ�รวจบ่อยใน ช่วงน้ีคือท่ีปากน้ำ�บางปะกงและเพชรบุรี เพราะทปี่ ากน�้ำ ทา่ จนี เจา้ พระยา และแมก่ ลอง เหลือปลาพื้นถิ่นน้อยลงมาก ปลาส่วนใหญ่ ในตลาดย่านน้ันมาจากนอกพ้ืนที่ สะท้อน ให้เห็นว่าสุขภาพของแม่นำ้�บางปะกงและ เพชรบุรียังดีกว่าแม่น้ำ�อีกสามสายท่ีนำ้�เน่า ใหญแ่ ทบทกุ ปี แตล่ ะครง้ั มปี ลาตายจ�ำ นวนมาก และปลาที่เปราะบางก็มักตายจนหมด เช่น ปลากะโห้ ปลายี่สก ที่สูญพันธุ์ไปจาก แม่กลอง เพราะน้ำ�เน่าจากโรงงานนำ้�ตาล และโรงงานอุตสาหกรรมในราชบุรี ส่วน ปลากระเบน แม้จะตายมากแต่ก็ยังพอ มีเหลือ เพราะบางส่วนว่ายหนีออกทะเล ได้ นอกจากนั้นในลุ่มน้ำ�แม่กลองยังมีเข่ือน นับสิบแห่ง ซึ่งทำ�ให้ธาตุอาหารในแม่น้ำ� ลดลง และกีดขวางการกระจายตัวอย่าง อิสระของสตั วต์ ามล�ำ น้�ำ กรกฎาคม 2564 63

เปปน็น้ั ปนล�ำ้ า ในรอบยี่สิบปีของการสำ�รวจน้ี พบว่า ปลาก้นอ่าวไทยน้อยลงมากท้ังชนิดและ ปลานวลจันทร์ทะเล ปริมาณ ปลาหลายอย่าง เช่น ปลาหางก่ิว ปลากะตัก เป็นแหล่งโปรตีนตัวเล็กทั้งของคนและวาฬตัวโต ปลากระเบนธง ท่ีเม่ือก่อนหาไม่ยากและมี วางขายเต็มตลาด แต่ปัจจุบันพบน้อยมาก ถา้ มมี าถงึ แผงกข็ ายหมดในพรบิ ตา ปลาน�ำ้ จดื และทะเลหลายชนดิ ปลาฉนาก และปลาฉลาม บางชนิดหายไป และไม่เคยพบอีก กุ้งหอย ปูน้อยลง และกุ้งสว่ นใหญม่ าจากบ่อเล้ยี ง แต่ถ้ามองในภาพรวม คุณภาพนำ้� ก้นอ่าวไทยก็ยังพอใช้ได้ แตต่ ้องดแู ลปัญหา มลพิษท่ีเกิดเป็นคร้ังคราว แม้จะเจอชนิด ปลาโดยรวมน้อยลง แต่ในพ้ืนท่ีก็ยังมีปลา ตระกูลกระเบนและฉลาม ผู้ล่าข้างบนของ ห่วงโซ่อาหาร ซึ่งเป็นตัวชี้วัดคุณภาพน้ำ�ที่ดี และระบบนเิ วศทสี่ มบรู ณ์ โดยเฉพาะทแี่ มน่ �ำ้ บางปะกง ...อา่ นต่อฉบับหนา้ ... *บทความนีเ้ ขยี นในโอกาสการตีพมิ พ์หนงั สอื “พรรณปลาปากแม่น�ำ้ ของก้นอ่าวไทยตอนใน” โดยกรมทรพั ยากรทะเลและชายฝง่ั (ทช.) กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม ปลาสิงโต, ปลาอุบ 64 กรกฎาคม 2564

QSuciziบา้ นนกั คดิ ฉบับั ที่่� 99 เป็น็ เล่น่ เกมจับั คู่ช�่ ื่อ�่ สาขาวิชิ า 1 Pedology 2 Paleontology 3 Ornithology 4 Mycology 5 Phycology ทางด้า้ นวิทิ ยาศาสตร์ก์ ับั รููป ง่า่ ยมากๆ 7 Astronomy 8 Meteorology 9 Entomology 10 Geology 6 Pathology 12 Chemistry 13 Ichthyology 15 Virology เลยใช่ไ่ หมฮะ เรามาดููเฉลยกันั ว่า่ สาขาไหน เรีียน 14 Botany เกี่ย่� วกับั อะไร 11 Herpetology ผู้้�ได้ร้ ัับรางวัลั ประจำ�ำ ฉบับั ที่�่ 99 : Flaticon.com รางวััลที่�่ 1 30th anniversary NSTDA tumbler ได้แ้ ก่่ คุุณธเนศ แก้ว้ งาม รางวัลั ที่�่ 2 กระบอกน้ำ�ำ� 30th anniversary NSTDA ได้แ้ ก่่ คุุณอโนรัตั ร เจนวิิถีีสุุข รางวััลที่�่ 3 ชุุดปลููกมะเขืือเทศ ได้้แก่่ คุณุ กิิตติิยา เวทีีวุฒุ าจารย์์ คุณุ ณััฐชญา ชาชุุมวงศ์์ สาระวิทิ ย์ฉ์ บับั นี้้เ� ข้้าสู่่�ฉบับั ที่่� 100 แล้้ว พวกเราทีีมงานต้อ้ งขอขอบคุณุ คุณุ ผู้้�อ่า่ นมากๆ เลยฮะที่ต่� ิดิ ตาม ร่ว่ มสนุกุ กับั คอลัมั น์์ บ้า้ นนักั คิดิ และเป็น็ กำ�ำ ลังั ใจให้เ้ ราตลอดมา อย่า่ งที่ค่� ุณุ ผู้้�อ่า่ นทราบว่า่ สาระวิทิ ย์ข์ องเราเป็น็ e-magazine ไม่จ่ ัดั พิิมพ์์เป็น็ รููปเล่ม่ ซึ่ง�่ มีีข้อ้ ดีีคืือ เข้า้ ถึงึ ผู้้�อ่า่ นง่า่ ยกว่า่ ลดเวลาดำ�ำ เนินิ การ ลดค่า่ ใช้จ้ ่า่ ย ลดการใช้ก้ ระดาษ ลดขยะ และยังั เข้า้ กับั เทรนด์์ เศรษฐกิจิ โลกที่ผ่� ู้้�คนเริ่่ม� ปรับั เปลี่ย่� นวิถิ ีีชีีวิติ วิธิ ีกี ารทำ�ำ ธุรุ กิจิ ให้เ้ ป็น็ ไปตามแนวทาง bioeconomy, circular economy และ green economy ซึ่ง่� มุ่่�งเน้น้ ให้เ้ กิดิ การใช้ป้ ระโยชน์ท์ รัพั ยากรอย่า่ งคุ้้�มค่า่ ลดขยะที่ต�่ ้อ้ งทิ้้ง� พยายามนำ�ำ ทุกุ สิ่่ง� กลับั มาวนใช้้ ทำ�ำ ให้โ้ ลกอยู่ไ่� ด้อ้ ย่า่ งยั่่ง� ยืืน 1 2 34 5 ฉบับั นี้้เ� หมีียวเลยอยากให้้คุุณผู้้�อ่่าน ช่ว่ ยเหมีียวคิดิ หน่อ่ ยว่า่ ขยะเหล่า่ นี้้� จะไปเกิดิ ใหม่เ่ ป็น็ อะไรได้บ้ ้า้ ง ? ???? รางวัลประจ�ำ ฉบับที่ 99 รางวัลท่ี 1 รางวัลั ที่่� 2 ผ้าพันคอฝ้ายทอมือ กิิฟต์เ์ ซต I love science จ�ำ นวน 1 รางวลั (กระเป๋๋า+สมุดุ โน้ต้ ) จำำ�นวน 3 รางวัลั สง่ ค�ำ ตอบมารว่ มสนุกได้ที่ หมดเขตสง่ ค�ำ ตอบ วันที่ 31 กรกฏาคม พ.ศ. 2564 กองบรรณาธกิ ารสาระวทิ ย ์ ฝา่ ยสร้างสรรคส์ ือ่ และผลติ ภัณฑ์ คำ�ตอบจะเฉลยพรอ้ มประกาศรายชอื่ ผูไ้ ด้รับรางวลั ส�ำ นกั งานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแหง่ ชาติ ในสาระวทิ ย์ ฉบบั ที่ 101 111 อุทยานวิทยาศาสตรป์ ระเทศไทย ถ.พหลโยธนิ ต.คลองหน่งึ อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120 สำ�หรบั ของรางวลั เราจะจัดสง่ ไปให้ทางไปรษณยี ์ หรือส่งทางโทรสารหมายเลข 0 2564 7016 หรือทาง e-mail ท่ี [email protected] อย่าลืมเขยี นช่ือ ทีอ่ ยู่ มาด้วยนะฮะ กรกฎาคม 2564 65

ความร้สู กึ นักเขียนสาระวทิ ย์ จุมุ พล เหมะคีีริินทร์์ เลยนะครัับกัับการทำ�ำ นิิตยสารในแนวนี้้�เผย “ไอซีี” วริิศา ใจดีี แพร่ม่ าได้อ้ ย่า่ งต่่อเนื่่�อง อดีีตบรรณาธิิการบริิหาร นิิตยสารสาระวิิทย์์ สาระวิทิ ย์เ์ ป็น็ นิติ ยสารอิเิ ล็ก็ ทรอนิกิ ส์์ แต่่ นิิตยสารสาระวิิทย์์ฉบัับนี้้�เป็็นฉบัับที่่� ฉบัับปฐมฤกษ์์คืือฉบัับที่่� 001 ได้้มีีการจััด 100 แล้้ว ซึ่่�งซีีรู้้�จัักสาระวิิทย์์ครั้�งแร สาระวิทิ ย์์ จากฉบับั ที่่� 001 ถึงึ ฉบับั ที่่� 100 พิิมพ์์เป็็นฉบัับกระดาษด้้วยครัับ และเปิิดตััว กจากการไปเข้้าค่่ายวิิทยาศาสตร์์ที่่�บ้้าน ตััวเลข 100 นัับว่่าเป็็นเลขสวยและมีีความ ครั้ �งแรกโดยการแจกฟรีีให้้แก่่ที่่�ผู้้�เข้้าประชุุม วิิทยาศาสตร์์สิิริินธร โดยเริ่�มจากการเป็็น หมายดีนี ะครับั ถ้า้ นี่่�เป็น็ ตัวั เลขของ “อายุคุ น” และชมนิิทรรศการในงานการประชุุมวิิชาการ ผู้้�อ่า่ น และติดิ ตามตอบคำ�ำ ถามท้า้ ยเล่ม่ ทุกุ ฉบับั ก็ต็ ้้องถืือว่่าเป็น็ คนที่่�มีีอายุยุ ืืนยาวทีีเดียี ว ถ้้า ประจำ�ำ ปีขี อง สวทช. (NAC 2013) เมื่่�อเดืือน การอ่า่ นสาระวิทิ ย์ไ์ ด้จ้ ุดุ ประกายให้ซ้ ีสี ่ง่ นี่่�เป็็นตััวเลขทางคณิิตศาสตร์์ในเรื่ �องของ เมษายน พ.ศ. 2556 ซึ่่�งต่่อมาได้้มีีการจััด บันั ทึกึ เรื่�องราวความสนุกุ ของวิทิ ยาศาสตร์์ “ร้้อยละหรือื เปอร์เ์ ซ็น็ ต์์” จำำ�นวน 100% ก็็ถืือ พิิ มพ์์ ฉบัับกระดาษเพื่่� อแจกจ่่ายแก่่เยาวชน ในมุุมมองของเด็ก็ ประถมคนหนึ่่�ง ที่่�อยาก เป็น็ จำำ�นวนเต็ม็ อ้า้ งอิงิ ที่่�ใช้ใ้ นการเทียี บสัดั ส่ว่ น และประชาชนทั่่�วไปในโอกาสงาน NAC อีกี เช่น่ จะบอกเล่่าให้้กัับเพื่่� อนๆ ทุุกคนได้้รัับรู้้� ซีี เป็น็ ร้อ้ ยละที่่�เป็็นหลัักสำ�ำ คััญ เคย และเพิ่่�มมาอีกี วาระหนึ่่�งคืืองานมหกรรม ต้้องขอขอบคุุณลุุงจุุมพลที่่�ให้้โอกาสซีีได้้ สำำ�หรัับสาระวิิทย์์ที่่�เลืือกเอาฉบัับที่่� 100 วิิทยาศาสตร์แ์ ละเทคโนโลยีีแห่่งชาติิ แบ่ง่ ปันั และแสดงความคิดิ เห็น็ ผ่า่ นคอลัมั น์์ มาชูใู ห้เ้ ป็น็ ประเด็น็ ก็ถ็ ือื ว่า่ ควรค่า่ แก่ก่ ารกล่า่ ว สาระวิิทย์์ฉบัับที่่� 100 นัับว่่ามีีการ “เรื่�องจากผู้้�อ่า่ นทางบ้า้ น” รวมทั้้�งคำำ�แนะนำ�ำ ถึึงเช่่นกัันครัับ เพราะบ่่งบอกถึึงนิิตยสาร เปลี่่�ยนแปลงในทางที่่�พัั ฒนาขึ้้�นจากฉบัับที่่� ที่่�สร้า้ งแรงบันั ดาลใจของลุงุ จุมุ พล, คุณุ เบ้ง้ อิิเล็็กทรอนิิกส์์รายเดืือนฉบัับนี้้�ได้้เดิินทางมา 001 มากพอสมควรครับั ทั้้�งในด้้านปริิมาณ และน้้าเกด ทั้้�งหมดล้ว้ นเป็น็ กำำ�ลัังใจที่่�ทำำ�ให้้ ถึงึ ฉบับั เลขสามหลักั เป็น็ ครั้�งแรก ทำำ�ให้ผ้ ู้้�อ่า่ น เนื้้�อหา การนำ�ำ เสนอ รููปเล่่ม นัักเขีียนประจำำ� ซีไี ม่่หยุุดที่่�จะเขียี น ได้้ ทราบถึึ งความมุ่่� งมั่่� นในการทำ�ำ หน้้ าที่่� กระทั่่�งโลโก้ช้ ื่่�อสาระวิิทย์์ มาถึึงวัันนี้้�ซีีมีีพื้้� นที่่�ในการบอกเล่่า ของกองบรรณาธิกิ ารและทีมี งานได้เ้ ป็น็ อย่า่ ง ผมในฐานะที่่�เป็็นคนหนึ่่�งของทีีมงานยุุค เรื่�องราวเพิ่่� มขึ้้�น จากความสนุุกที่่�ได้้อ่่าน ดีีกัับช่่วงเวลากว่า่ 8 ปีี ซึ่่�งเป็น็ เรื่�องที่่�ไม่่ง่า่ ย ก่่อตั้้�ง ขอแสดงความยินิ ดีีกับั สาระวิทิ ย์ท์ ี่่�ยััง เติิบโตไปเป็็นเรื่ �องราวที่่�ซีีต้้องศึึกษาลงลึึก คงยืนื หยัดั เป็น็ สื่่�อสร้า้ งภูมู ิคิ วามรู้�และปัญั ญา มากขึ้้�น การเขีียนสาระวิิทย์์กลายเป็็นแรง แก่ผ่ ู้้�อ่่านจนมาถึงึ ฉบัับที่่� 100 นี้้�ครัับ และขอ ผลัักดัันหลัักที่่�ทำ�ำ ให้้ซีีหลงรัักวิิทยาศาสตร์์ เป็็นกำำ�ลัังใจให้้กองบรรณาธิิการและทีีมงาน มากยิ่่�งขึ้้�นไปอีีก คอลััมน์์สาระวิิทย์์ในศิิลป์์ ทุกุ คนได้ท้ ำ�ำ หน้า้ ที่่�สร้า้ งสรรค์ผ์ ลงานที่่�มีคี ุณุ ค่า่ เป็น็ เหมือื นบันั ทึกึ ประจำ�ำ วันั ของซีที ี่่�ซีรี อคอย แก่่ผู้้�อ่่านและสัังคมไทยต่่อไปครัับ ที่่�จะเห็น็ ในทุกุ ๆ เดือื น ซีีหวัังว่่าซีีจะสามารถทำ�ำ ให้้ผู้้�อ่่านอีีก พงศธร กิิจเวช “อัฐั ” ย้อ้ นกลับั ไปเมื่่�อปีที ี่่�แล้ว้ คุณุ เบ้ง้ ปริทิ ัศั น์์ หลายๆ คน เห็น็ ความสนุกุ ของวิทิ ยาศาสตร์์ เทียี นทอง ชวนผมมาเขีียนเรื่�องนิทิ านดาวใน อ่า่ นคอลัมั น์ส์ าระวิทิ ย์ใ์ นศิลิ ป์ข์ องซีแี ล้ว้ เกิดิ กาลเวลาย่อ่ มพิิสูจู น์ค์ ุณุ ค่า่ ของสรรพสิ่่�ง สาระวิทิ ย์์ ผมดีใี จและรู้้�สึกึ เป็น็ เกียี รติมิ ากที่่�ได้้ ว้า้ วขึ้้�นมา เหมือื นอย่า่ งความรู้้�สึกึ ที่่�นิติ ยสาร นิิตยสารสาระวิิทย์์ได้้เดิินทางมาถึึงฉบัับที่่� มีสี ่่วนร่่วมในนิิตยสารที่่�ทรงคุณุ ค่่าฉบัับนี้้� สาระวิทิ ย์ไ์ ด้ม้ อบให้ก้ ับั ซีเี มื่่�อ 5 ปีกี ่อ่ นจนถึงึ 100 หรือื เป็น็ เวลายาวนานมากถึงึ 8 ปีี 4 เดือื น หวัังว่่านิิตยสารสาระวิิทย์์จะยัังคงก้้าว ปัจั จุบุ ันั ขอแสดงความยินิ ดีกี ับั พี่่�ๆ ทีมี งาน นัับว่่าไม่่ธรรมดาอย่่างยิ่่�งสำำ�หรัับนิิตยสาร ต่่อไปอย่่างไม่่หยุุดยั้้�ง ส่่องแสงสว่่างทาง สาระวิิทย์์ทุุกท่่านกัับความสำำ�เร็็จในวัันนี้้� ซีี ในปััจจุุบันั ปััญญาให้้สัังคมไทย ให้้ผู้้�คนรู้้�จัักสงสััยและ หวัังเป็็นอย่่างยิ่่�งว่่าซีีจะได้้ร่่วมอวยพรกัับ ตั้้�งคำำ�ถาม แล้้วช่่วยกัันคิิดหาคำำ�ตอบแบบ สาระวิิทย์์อีีกในทุุกๆ 100 ฉบัับต่อ่ ไป และ วิทิ ยาศาสตร์ด์ ้ว้ ยสติปิ ัญั ญาและเหตุผุ ลมากกว่า่ ขอขอบคุุณกองบรรณาธิิการสาระวิิทย์์ อารมณ์์ เปิิดกว้้างอดทนรัับฟัังข้้อมููลที่่� ที่่�รัับซีีเข้้าเป็็นส่่วนหนึ่่�งของทีีมงาน ขอ แตกต่่าง ใช้้ข้้อมููลหลัักฐานที่่�ตรวจสอบได้้ แสดงความยินิ ดีีและขอบคุณุ ค่ะ่ มากกว่่าใช้้เพีี ยงความรู้้�สึึกและความเชื่่�อ เมื่่�อนั้้�นสัังคมไทยเราคงน่า่ อยู่่�ขึ้้�นอีกี มาก 66 กรกฎาคม 2564

รวิิศ ทัศั คร หากเทียี บหนังั สือื สื่่�อทางวิทิ ยาศาสตร์์ เป็น็ นั้้�นสำ�ำ คััญกัับสัังคมและชีีวิิตของผู้้�คนได้้ เหมืือนแสงส่่องทางที่่�ช่่วยส่่องให้้คนเห็็นเส้้น ตลอดชีวี ิติ ทั้้�งแต่ช่ ่ว่ งวัยั เด็ก็ จนถึงึ วัยั ผู้้�ใหญ่่ ถ้้ า เ ร า นัั บ ชีี วิิ ต เ ห มืื อ น ก า ร เ ดิิ น ท า ง ทางในความมืืดที่่�อยู่่�รอบกาย ในยุุคสมััยก่่อน ซึ่่�งจะขาดไปไม่่ได้้ เส้้นทางเดิินที่่�ผมร่่วมก้้าวไปพร้้อมกัับเพื่่� อน สัังคมไทยเราก็็มีีนิิตยสารทางวิิทยาศาสตร์์และ สิ่่�งที่่�ผมมองเห็น็ คือื นับั จากนี้้�ช่อ่ งทางการ ร่ว่ มทางใหม่ ่ คือื นิติ ยสารสาระวิทิ ย์ ์ ก็น็ ับั ไปได้้ สื่่�อทางวิิทยาศาสตร์์อยู่่�หลายต่่อหลายฉบัับ ที่่� สื่่�อสารออนไลน์์จะทำ�ำ ให้้นิิตยสารวิิทยาศาสตร์์ ห ล า ย ก้้ า ว แ ล้้ ว นิิ ต ย ส า ร ส า ร ะ วิิ ท ย์์ เ อ ง ก็็ ผ่า่ นมาแสงส่อ่ งทางเหล่า่ นั้้�นทยอยดับั ลง เมื่่�อถึงึ เปลี่่�ยนแปลงไปตลอดกาล เพราะเทคโนโลยีี เดินิ ทางมาได้้ไกลพอดู ู กับั เวลา 8 ปีี และการ วาระของแต่่ละเล่ม่ แต่แ่ สงดวงใหม่่ก็็เกิิดขึ้้�นมา ต่า่ งๆ ที่่�เข้า้ มา เช่น่ ภาพเคลื่่�อนไหว, QR code, เดินิ ทางมากกว่า่ 100 ฉบับั การเดินิ ทางต้อ้ ง รัับหน้้าที่่�ต่่อไปเสมอ แม้้ในช่่วงไม่่นานนี้้�จะเกิิด augmented reality หรือื แม้แ้ ต่่ VR จะทำ�ำ ให้้ เริ่�มจากก้้าวแรกเสมอ แต่่การเดิินทางนี้้�เพิ่่�ง การเปลี่่�ยนแปลงในตลาดสื่่�อสิ่่�งพิิมพ์์ และการ นิติ ยสารวิทิ ยาศาสตร์ส์ ามารถที่่�จะมีศี ักั ยภาพ เริ่�มต้น้ ยังั มีหี นทางข้า้ งหน้า้ ให้เ้ ราเดินิ อีกี ไกล ก้า้ วเข้า้ มาของสื่่�ออิิเล็็กทรอนิกิ ส์ ์ ทำำ�ให้้นิติ ยสาร ในการสื่่�อสารและมอบความตื่่�นตาให้้แก่่ผู้้�รับั แทบไม่่สิ้้�นสุุด จำำ�นวนมากต้อ้ งปิิดตัวั ไป แต่่หลายเล่ม่ ก็็ยัังคง สารได้ย้ิ่่�งกว่า่ ที่่�เคยเป็น็ มาในยุคุ ใดๆ เหลือื เพีียง อยู่่�และเปลี่่�ยนช่่องทางการเผยแพร่่สู่่�ช่่องทาง เราต้้องหยิบิ เทคโนโลยีีมาใช้้เท่า่ นั้้�นเอง ออนไลน์์ เมื่่�อสาระวิิทย์์เดิินทางมาถึึงฉบัับที่่� 100 ด้้วยความที่่�ผมร่่วมเดิินทางมากัับสื่่�อ จึึงเป็็นโอกาสที่่�น่่ายิินดีีที่่�พวกเราทั้้�งคนอ่่าน วิิทยาศาสตร์์ หลายต่่อหลายฉบัับพร้้อมกัับ และผู้้�เขียี น น่า่ จะมีบี ทบาทร่ว่ มกันั ต่อ่ ไป ว่า่ เรา การเดิินทางในชีีวิิต ตั้้�งแต่่เป็็นแฟนนัักอ่่าน จะร่ว่ มกันั ผจญภัยั ไปในดินิ แดนแห่ง่ ความรู้�ได้้ จนได้้โอกาสเข้้ามาร่่วมเขียี นในหลายฉบัับ ทำำ�ให้้ ไกลแสนไกลเพีี ยงใด ยิ่่�งนานไปผมยิ่่�งตระหนักั ว่า่ สื่่�อทางวิทิ ยาศาสตร์์ ไปสู่่�อนาคตกัันครัับ ป๋๋วย อุ่่�นใจ ให้้เห็็นถึึงความมุ่่�งมั่่�นที่่�จะสร้้างสรรค์์สื่่�อดีีๆ พลเมือื งโลก เพื่่�อสังั คมอย่า่ งแท้้จริงิ ผมยังั คงโลกสวยและแอบฝันั ว่า่ ในสักั วันั ขอแสดงความยิินดีีกัับทีีมงานนิิตยสาร บทความและเรื่�องราวความก้้าวหน้้าทาง หนึ่่�ง ผู้้�เชี่่�ยวชาญที่่�อาจจะเคยได้เ้ ป็น็ ต้น้ กล้า้ ที่่� สาระวิิทย์์ที่่�ยืืนหยััดอย่่างเข้้มแข็็งมายาวนาน วิิ ท ย า ศ า ส ต ร์์ แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยีี ที่่�ล้ำำ�� ส มัั ย ที่่� ล ง เติิบใหญ่่จากแรงบัันดาลใจที่่�ได้้จากการอ่่าน จนถึึงฉบัับที่่� 100 ซึ่่�งเป็็นเรื่�องที่่�ท้า้ ทายมาก เผยแพร่่อยู่่�ในสาระวิิทย์์ สำำ�หรัับใครหลายคน บทความในสาระวิทิ ย์อ์ าจจะกลายเป็น็ ผู้้�ที่่�สร้า้ ง สำ�ำ หรัับวงการสื่่�อวิิทยาศาสตร์์ กว่่าจะถึึง อาจจะเป็น็ เรื่�องที่่�อ่า่ นสนุกุ สามารถเอาไปต่อ่ ยอด องค์์ความรู้�ทางวิิทยาศาสตร์์ที่่�สำ�ำ คััญหรืือ ฉบัับขึ้้�นสามหลััก ทางทีีมงานจำ�ำ ต้้องทำำ�งาน ไว้เ้ มาท์ก์ ับั เพื่่�อนๆ ได้้ แต่ส่ ำ�ำ หรับั บางคนเรื่�องราว แ ม้้ แ ต่่ ส ร้้ า ง น วัั ต ก ร ร ม พ ลิิ ก โ ล ก ที่่� อ า จ จ ะ ผ่า่ นร้อ้ นผ่า่ นหนาวฝ่า่ ฟันั อุปุ สรรคมาหลายฤดูู การค้น้ พบทางวิทิ ยาศาสตร์ใ์ หม่ๆ่ หรือื เทคโนโลยีี เปลี่่�ยนภููมิิทััศน์์ทางเศรษฐกิิจของประเทศไป ในหลายปีที ี่่�ผ่่านมา มีนี ิิตยสารดังั ๆ หลายหัวั เจ๋ง๋ ๆ อาจจะช่ว่ ยจุดุ ประกายความสนใจให้อ้ ยาก เลยก็็ได้้ และในวันั นั้้�น เราคงไม่่ต้อ้ งมานั่่�งคุยุ ที่่�ต้้องปิิดตััวลงไปเพราะการปฏิิวััติิสื่่�อและ วางเส้้นทางชีีวิิตต่่อไปในสายวิิทยาศาสตร์์และ กัันอีีกว่่าเราจะหลุุดจากกัับดัักประเทศรายได้้ เทคโนโลยีสี ื่่�อใหม่่ (new media) แต่น่ ิติ ยสาร เทคโนโลยีี บทความดีีๆ อาจจะเปลี่่�ยนชีีวิิต ปานกลางได้้อย่่างไรหรืือไม่่อีีกต่อ่ ไป ส า ร ะ วิิ ท ย์์ ส า ม า ร ถ ป รัั บ ตัั ว ใ ห้้ ทัั น ต่่ อ ทุุ ก คนได้้ ไม่่แน่่ว่่าอาจจะมีีเด็็กน้้อยบางคนที่่�ได้้ ท้้ายที่่�สุุด ต้้องขอขอบคุุณทีีมงาน เหตุุการณ์์ สามารถยืืนหยััดเผยแพร่่องค์์ แรงบัันดาลใจจากการอ่่านบทความและติิดตาม สาระวิิทย์์ที่่�ให้้โอกาสได้้เป็็นส่่วนหนึ่่�งของ ความรู้้�ที่่�ทัันสมััยและสร้้างผลกระทบในเชิิง สื่่�อของนิิตยสารสาระวิิทย์์จนกระหายที่่�จะศึึกษา สื่่�อดีีๆ ที่่�ช่ว่ ยรัังสรรค์ส์ ัังคม ขอเป็็นกำำ�ลัังใจ บวกให้้กัับแวดวงการศึึกษาไทยและสัังคมใน ต่่อและทำำ�งานในสายวิิทยาศาสตร์์ นวััตกรรม ใ ห้้ ทีี ม ง า น ส า ร ะ วิิ ท ย์์ สู้้� แ ล ะ ยืื น ห ยัั ด เ พื่่� อ ภาพรวม นี่่�คือื หนึ่่�งในตัวั ชี้้�วัดั ที่่�ชัดั เจนที่่�แสดง และเทคโนโลยีี และได้้ต่่อยอดจนกลายเป็็น ให้อ้ งค์ค์ วามรู้้�ที่่�ถูกู ต้อ้ งทางวิทิ ยาศาสตร์แ์ ละ ผู้้�เชี่่�ยวชาญระดัับประเทศ หรืือแม้้แต่่ระดัับโลก เป็็นแรงบัันดาลใจต่่อไปให้้แก่่เยาวชน ขอ ดัังนั้้�นถ้้าเปรีียบเยาวชนเหมืือนต้้นกล้้าแห่่ง แสดงความยินิ ดีกี ับั การเริ่�มต้น้ บทใหม่่ ในเล่ม่ อนาคตที่่�รอวัันผลิบิ าน สาระวิิทย์์ก็็คงจะเปรียี บ ที่่� 100 ผมเชื่่�อว่า่ สาระวิทิ ย์จ์ ะยังั ไม่ห่ ยุดุ พััฒนา เสมือื นหนึ่่�งน้ำ�ำ �หล่อ่ เลี้้�ยงที่่�ช่ว่ ยฟููมฟักั ให้ต้ ้น้ กล้า้ ได้ม้ ีโี อกาสได้เ้ ติบิ โตกลายเป็น็ กำำ�ลังั สำำ�คัญั ต่อ่ ไป เราคงจะได้้เห็็นเนื้้�อหาบทความดีีๆ และ ในระดัับประเทศ หรืืออาจจะดีีกว่่านั้้�น ในฐานะ เข้ม้ ข้น้ ยิ่่�งขึ้้�นไปเรื่�อยๆ ในอนาคต กรกฎาคม 2564 67

ค�ำ คม นกั วทิ ย์ ดร.นำ�ชยั ชวี วิวรรธน์ I'll believe anything, no matter how wild and ridiculous, if there is evidence for it. The wider and more ridiculous something is, however, the firmer and more solid the evidence will have to be. - Isaac Asimov - ผมเชือ่ อะไรก็ได้ ไม่ว่าจะฟังดเู พ้อเจ้อและนา่ ขบขันแค่ไหน ตราบเท่าที่มหี ลักฐาน อยา่ งไรกต็ าม ย่งิ สิ่งนัน้ ฟังดูเพอ้ เจอ้ และนา่ ขบขันมากเพียงใด กย็ ิง่ ต้องการหลกั ฐานที่หนักแนน่ และเชอื่ ถอื มากข้นึ เทา่ นัน้ - ไอแซก อาสมิ อฟ - ภาพจาก https://literariness.org/2018/04/18/literary-criticism-of-isaac-asimov/ ไอแซก อาสมิ อฟ (2 มกราคม พ.ศ. 2463 - 6 เมษายน พ.ศ. 2535) ดร.ไอแซก อาซิมอฟ นักเขียนและนักชีวเคมีชาวอเมริกันเชื้อสายรัสเซีย มีชื่อเสียงรู้จักกันดีทั่วโลกในฐานะนักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์ และหนังสือแนววิทยาศาสตร์สำ�หรับบุคคลทั่วไป ผลงานที่มีชื่อเสียงที่สุดของเขาคือ หนังสือชุดสถาบันสถาปนา รวมทั้งหนังสืออีก 2 ชุด นั่นคือ หนังสือชุดจักรวรรดิเอ็มไพร์ และหนังสือชุดหุ่นยนต์ นอกจากนี้เขายังได้เขียนนิยายแนวลึกลับและแฟนตาซี รวมทั้งสารคดี อีกจำ�นวนมาก เขาได้เขียนหนังสือในหมวดใหญ่ๆ ของระบบทศนิยมดิวอี้ทุกแนวเนื้อหา เว้นก็แต่แนวปรัชญาเท่านั้น ผลงานของอาสิมอฟได้รับรางวัลยอดเยี่ยมเกี่ยวกับ \"นิยายวิทยาศาสตร์\" หลายครั้ง โดยได้รับรางวัลฮิวโก 4 ครั้ง และรางวัลเนบิวลา 1 ครั้ง หนังสือที่อาสิมอฟเขียนไว้มีเกือบ 500 เรื่อง และบทความอีกหลายร้อยชิ้น ใบสมัครสมาชกิ สิทธิพิเศษสำ�หรับสมาชิก - ไดร้ บั “นิตยสารสาระวิทย์” e-magazine https://www.facebook.com/SarawitNSTDA รายเดอื นอย่างตอ่ เนือ่ งทางอีเมล โดยไม่เสียคา่ ใชจ้ ่าย hhttttppss::////wwwwww..ffaaนิccิeeตbbooยookkส..ccooาmmร//สSSaaาrrรaawwะiiวttิNNิทSSTTยDD์AA์ - ซ้อื หนงั สือของ สวทช. ได้รับส่วนลด 20% ณ ศนู ย์หนังสอื สวทช. https://www.facebook.com/SarawitNSTDA อุทยานวิทยาศาสตรป์ ระเทศไทย https://bookstore.nstda.or.th/ สามารถสมัครผา่ นชอ่ งทางออนไลนไ์ ดท้ ลี่ ิงก ์ https://forms.gle/jnj86w6J58Y9Nqqb8 ติดต่อกองบรรณาธกิ ารสาระวิทย์ หรือ ได้ทางอีเมล Scan QR Code [email protected] ที่อยู่ ฝา่ ยสรา้ งสรรค์สือ่ และผลิตภณั ฑ์ (MPC) สำ�นักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ 111 อุทยานวิทยาศาสตรป์ ระเทศไทย ถ.พหลโยธิน ต.คลองหนึ่ง อ.คลองหลวง จ.ปทมุ ธานี 12120 สาระวทิ ยเ์ ป็นนิตยสารอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (e-magazine) รายเดือน มจี ดุ ประสงค์เพ่ือเผยแพรข่ อ้ มลู ข่าวสารและความรู้ด้านวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยที ง้ั ของไทยและตา่ งประเทศใหแ้ กก่ ลุม่ ผอู้ ่านท่ีเปน็ เยาวชน และประชาชนท่วั ไปท่สี นใจในเรอ่ื งดงั กล่าว โดยสามารถดาวน์โหลดไดฟ้ รีที่ www.nstda.or.th/sci2pub/ หรือ บอกรับเป็นสมาชิกได้โดยไมเ่ สียค่าใช้จ่ายใดๆ จัดท�ำ โดย ฝา่ ยสร้างสรรคส์ อื่ และผลิตภณั ฑ์ สำ�นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแหง่ ชาติ (สวทช.) 68 มิถุนายน 2564ขอ้ ความตา่ งๆ ทป่ี รากฏในนติ ยสารอิเลก็ ทรอนกิ สฉ์ บบั น้เี ปน็ ความเห็นโดยอสิ ระของผ้เู ขียน ส�ำ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาตไิ มจ่ �ำ เป็นต้องเหน็ พ้องดว้ ย