คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่วิชาแผนที่ทหารและเข็มทิศ

คู่มือ การสอบวิชาพิเศษ ลกู เสือ เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วชิ าแผนทที่ หารและเขม็ ทิศ ส�ำ นกั การลกู เสอื ยุวกาชาดและกจิ การนักเรียน สำ�นกั งานปลัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธิการ

คู่มอื การสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วชิ าแผนท่ที หารและเข็มทศิ สำนักการลูกเสอื ยุวกาชาดและกจิ การนกั เรียน สำนักงานปลัดกระทรวงศกึ ษาธิการ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

คมู่ ือ การสอบวิชาพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชาแผนทที่ หารและเข็มทิศ จำนวนพมิ พ์ 500 เล่ม ปที ีพ่ ิมพ์ พ.ศ. 2560 จัดทำโดย กล่มุ ส่งเสรมิ และพัฒนาการลูกเสือ สำนกั การลูกเสือ ยุวกาชาดและกิจการนกั เรียน กระทรวงศึกษาธิการ พิมพ์ท่ี โรงพมิ พช์ ุมนมุ สหกรณก์ ารเกษตรแห่งประเทศไทย จำกดั 79 ถนนงามวงศ์วาน แขวงลาดยาว เขตจตจุ ักร กรุงเทพมหานคร 10900 โทร. 0-2561-4567 โทรสาร 0-2579-5101 นายโชคดี ออสวุ รรณ ผู้พิมพ์ผู้โฆษณา

คำนำ ปัจจุบันสถานศึกษาส่วนใหญ่ไม่มีการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ โดยเฉพาะลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ดงั นน้ั สำนกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกิจการนักเรียน จึงแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานการจัดประชุม เชงิ ปฏบิ ตั กิ ารฯ เพอื่ จดั ทำคมู่ อื การสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชาแผนที่ทหารและเข็มทิศ เพ่ือให้สถานศึกษาได้เรียนรู้ขั้นตอนการสอบวิชา พเิ ศษดงั กลา่ ว และเปน็ ไปตามนโยบายของรฐั มนตรวี า่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร สำนักการลูกเสือ ยุวกาชาดและกิจการนักเรียน ขอขอบคุณ คณะกรรมการดำเนินงานการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการจัดทำคู่มือการสอบ วิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ โดยมีนางสุวัฒนา ธรรมประภาส นักวิชาการศึกษาชำนาญการพิเศษ กลุ่มส่งเสริมและพัฒนาการลูกเสือ เป็นเลขานุการ ซ่ึงคณะกรรมการได้ระดมความคิดความรู้ในการจัดทำคู่มือ การสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ครั้งนี้ให้สำเร็จลุล่วง ด้วยความเรียบร้อย โดยมุ่งหวังเผยแพร่ให้สถานศึกษาในระดับมัธยมศึกษา สามารถใช้เป็นคู่มือในการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วชิ าแผนทท่ี หารและเขม็ ทิศ ไดอ้ ย่างถูกต้อง และมีคุณภาพต่อไป ผอู้ ำนวยการสำนกั การลกู เสอื ยวุ กาชาดและกิจการนกั เรยี น



สารบญั เนอ้ื หา หนา้ คำนำ สารบญั หลักสตู รวชิ าพิเศษ วชิ าแผนท่ีทหารและเข็มทิศ 1 การสอบวิชาพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ ่ 23 ขั้นตอนการดำเนนิ การสอบวิชาพิเศษ การขออนุมตั ิ และการประดับเคร่ืองหมาย 24 1. สถานศึกษาขออนุมัตผิ ลการสอบวิชาพเิ ศษ และการประดบั เครอ่ื งหมาย 26 1.1 โครงการสอบวชิ าพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วชิ าแผนทที่ หารและเขม็ ทศิ 28 1.2 คำสง่ั แตง่ ตงั้ คณะกรรมการสอบวชิ าพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วชิ าแผนท่ที หารและเข็มทิศ 30 1.3 ข้อสอบภาคปฏิบตั ิวชิ าแผนท่ที หารและเขม็ ทศิ 32 1.4 ขอ้ สอบภาคทฤษฎวี ชิ าแผนที่ทหารและเข็มทิศ 33 1.5 รายช่อื ลกู เสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ท่ีสอบวิชาพเิ ศษ 45 2. หนงั สือจากส่วนกลางหรือสว่ นภมู ิภาคอนุมตั ผิ ลการสอบ วชิ าพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี สามญั ร่นุ ใหญ่ และการประดับเครอ่ื งหมาย 46

สารบัญ (ตอ่ ) เนือ้ หา หน้า 3. สถานศึกษาออกหนังสอื รับรองให้กบั ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ที่สอบผ่าน 48 4. สถานศึกษาบันทึกหลกั ฐานในทะเบยี นกองลูกเสอื เนตรนารี (ลส.8/นน.8) 50 5. สถานศึกษาบันทึกหลักฐานในสมุดประจำตวั ลกู เสือ เนตรนารี (ลส.17/นน.17) 52 การประดบั เครือ่ งหมายวิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ ่ 54 บรรณานกุ รม 55 ภาคผนวก 57 คำสง่ั สำนกั การลกู เสอื ยวุ กาชาดและกจิ การนกั เรยี น ที่ 52/2559 เรอ่ื ง แตง่ ตง้ั คณะกรรมการดำเนนิ งานการประชมุ เชงิ ปฏบิ ตั กิ าร จดั ทำคมู่ อื การสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ ่ 59

หลักสูตรวิชาพิเศษ วชิ าแผนท่ที หารและเข็มทิศ หลกั สูตร 1. มคี วามร้เู บอื้ งตน้ เก่ียวกับแผนท่ที หารตอ่ ไปน ้ี 1.1 ความหมายและชนดิ ของแผนท่รี ะวางตา่ งๆ 1.2 มาตราส่วน ข่าวสาร ของระวาง สี และเครื่องหมาย ทแี่ สดงในแผนที่นนั้ ๆ 1.3 ทิศทาง ทิศเหนือจริง ทิศเหนือแม่เหล็ก ทิศเหนือกริด มมุ เยอ้ื ง 1.4 ความสงู ทรวดทรง และเสน้ ลายขอบเขา (เสน้ ชนั้ ความสงู ) 2. สามารถกำหนดท่ีต้ังลงบนแผนที่ด้วยพิกัดทางภูมิศาสตร์ พิกัด ทางทหาร พกิ ัดโปลา่ และพกิ ดั เสน้ สมมติ 3. สามารถพิจารณาลกั ษณะภมู ิประเทศเปรียบเทยี บกบั แผนท ี่ 4. แสดงการหาทิศเหนือด้วยวิธีการตา่ งๆ โดยไมใ่ ชเ้ ข็มทิศ 3 วิธี 5. แสดงการวางแผนท่ีใหถ้ ูกทิศ 6. รจู้ ักชนิดของเขม็ ทศิ ท่ัวไป และเข็มทศิ ทีใ่ ชท้ างทหาร คมู่ ือการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่  วชิ าแผนทีท่ หารและเขม็ ทศิ

7. สามารถกำหนดจุดลงบนแผนท่ีด้วยการเล็งตรง การเล็งสกัดกลับ เพื่อหาท่ีอย่ขู องตนเอง 8. สามารถเดินทางในภูมิประเทศด้วยเข็มทิศหรือวิธีอื่นๆ เช่น ดาราศาสตร์ 9. มคี วามรทู้ ่ัวไปเกย่ี วกับภาพถา่ ยทางอากาศ แผนที่คืออะไร แผนที่ คือ ส่ิงที่แสดงรายละเอียดของภูมิประเทศบนพ้ืนผิวโลก ทั้งที่ มีอยู่ตามธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้น โดยจำลองไว้บนวัตถุพื้นราบด้วย มาตราส่วนใดมาตราส่วนหนึ่ง ซ่ึงรายละเอียดเหล่าน้ีอาจแสดงด้วยเส้น สี และ สญั ลักษณต์ ่างๆ ชนิดของแผนที่ 1. ชนิดของแผนทีแ่ บบทวั่ ไป 1.1 แผนที่แบบแบนราบ เป็นแผนทที่ แ่ี สดงพ้ืนผวิ โลกในทางราบ เท่านั้น ไม่สามารถบอกความสูงต่ำได้ ส่วนมากใช้ในการแสดงตำแหน่งของ ส่งิ ตา่ งๆ ระยะทางและเส้นทาง 1.2 แผนที่ภูมิประเทศ เป็นแผนที่ที่แสดงให้เห็นความสูงต่ำของ ภมู ปิ ระเทศ ส่วนรายละเอยี ดตา่ งๆ ก็มเี ชน่ เดยี วกบั แผนท่แี บบแบนราบ 1.3 แผนท่ีภาพถ่าย เป็นแผนท่ีท่ีทำขึ้นจากภาพถ่ายทางอากาศ สามารถจัดทำได้อย่างรวดเร็ว แต่มีความยากในการอ่าน คือ ผู้อ่านจะต้องมี ความรู้เกย่ี วกบั ภาพถ่ายทางอากาศ  คู่มอื การสอบวิชาพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วชิ าแผนท่ีทหารและเข็มทศิ

เคร่ืองหมายที่ใช้แทนรายละเอียดต่างๆ ที่ปรากฏอยู่บนพื้นผิวโลก ฉะน้ัน เมื่ออ่านแผนที่จึงควรตรวจดูเครื่องหมายแผนที่เสียก่อนเสมอ ท้ังน้ี เพอ่ื จะปอ้ งกนั มิให้ตคี วามหมายสัญลักษณ์ต่างๆ ผดิ พลาดได้ มาตราส่วนของแผนที่ทหาร มาตราส่วนของแผนท่ี คือ ความสัมพันธ์ระหว่างระยะทางระดับ บนแผนที่กบั ระยะทางระดับในภูมิประเทศ แผนท่ีทหารมักจะพิมพ์มาตราส่วนของแผนท่ีไว้ท่ีขอบบนด้านซ้าย และก่ึงกลางด้านล่างของขอบระวาง การเขยี นมาตราส่วนจะกำหนดใหร้ ะยะแผนท่เี ปน็ 1 หน่วยเสมอ เชน่ 1 ต่อ 50,000 หมายถึง วัดระยะในแผนที่ 1 หน่วย จะเท่ากับระยะทาง ในภูมปิ ระเทศ 50,000 หนว่ ย มาตราสว่ นมี 3 ชนิด 1 /50,0001ห. รือมา 5ต0ร,10า 0ส0่ว นเศษส่วน เขียนได้ 3 ลักษณะ คือ 1 : 50,000, 2. มาตราส่วนเส้นบรรทัด ใช้สำหรับเทียบระยะที่วัดได้ในแผนท่ี เพ่ือให้ทราบค่าของระยะจริงในภูมิประเทศ มีหน่วยวัดเป็นไมล์ เมตร หลา และไมลท์ ะเล 3. มาตราสว่ นขอ้ ความและตวั เลข เปน็ การเขยี นขอ้ ความและตวั เลขไว้ เชน่ 1 น้ิว = 10 ไมล์ มาตราสว่ นชนดิ นไ้ี มม่ ใี นแผนทท่ี หาร ค่มู ือการสอบวชิ าพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่  วชิ าแผนที่ทหารและเขม็ ทิศ

ขา่ วสาร (Information) ข่าวสาร คือ รายละเอียดต่างๆ ที่จะบอกให้ทราบถึงลักษณะ ทางเทคนิค กำหนดไว้ที่ขอบระวางของแผนที่ทุกฉบับ ซ่ึงผู้ใช้จะนำมาพิจารณา ประกอบการอา่ นเพอ่ื ให้สามารถอา่ นแผนทีไ่ ด้ถูกต้อง องคป์ ระกอบภายนอกขอบระวาง พ้ืนท่ีภายนอกขอบระวางแผนท่ี หมายถึง พื้นที่ตั้งแต่เส้นขอบระวาง แผนท่ีไปถึงริมแผนที่ทั้งส่ีด้าน ผู้ผลิตแผนที่จะแสดงรายละเอียดต่างๆ อันเป็น ข่าวสารหรือข้อมูลที่ผู้ใช้แผนท่ีควรทราบ เพื่อจะได้สามารถใช้แผนท่ีได้ถูกต้อง ข้อมูลดังกล่าวจะมีมากน้อยแตกต่างกันตามความจำเป็นและวัตถุประสงค์ของ การใช้แผนท่ีน้ัน เช่น แผนที่ทหาร มาตราส่วน 1 : 50,000 จะมีรายละเอียด ประจำขอบระวาง ประกอบด้วย 1. คำอธิบายสัญลกั ษณ์ 2. มาตราสว่ น 3. ศัพทานกุ รม  ค่มู ือการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชาแผนท่ที หารและเข็มทิศ

4. ระบบแบ่งระวาง ประกอบด้วย ชือ่ ระวาง หมายเลขระวาง ช่ือชดุ และหมายเลขชดุ 5. สารบัญต่างๆ ประกอบด้วย สารบัญระวางติดต่อ และสารบัญ แนวแบ่งเขตการปกครอง 6. บันทึกต่างๆ ประกอบด้วย ช่วงต่างเส้นช้ันความสูง ระบบกริด เสน้ โครงแผนที่ หลกั ฐานทใ่ี ชก้ ำหนดระดบั และตำบลแผนที่ หนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ในการทำแผนที่ และนำ้ หนกั ความแนน่ อนในการจำลองแนวแบ่งเขตตา่ งๆ 7. แผนภาพต่างๆ ประกอบด้วย แผนภาพมุมเย้ือง แผนภาพแสดง คำแนะนำเกย่ี วกบั ระดบั ความสูง 8. การจดั พมิ พ์ 9. คำแนะนำในการใชค้ า่ กริด 10. หมายเลขสงิ่ อปุ กรณ์ เครื่องหมายทีแ่ สดงในแผนท่ี เครอื่ งหมายแผนที่ เปน็ เครอื่ งหมายทใ่ี ชแ้ สดงความหมายของสิง่ ต่างๆ บนผวิ พภิ พทเี่ กดิ ขน้ึ เองตามธรรมชาตหิ รอื มนษุ ยส์ รา้ งขนึ้ ผผู้ ลติ แผนทจ่ี ะพยายาม ให้เหมือนของจริงและส่วนใหญ่จะมีลักษณะเหมือนมองจากข้างบน และแสดง เป็นสญั ลกั ษณส์ ากลดงั ภาพ ก. สั ญ ลั ก ษ ณ์ รู ป ท ร ง เรขาคณิต เช่น วัด โรงเรียน ศาลาท่ีพัก ทต่ี ัง้ จงั หวัด ฯลฯ คูม่ ือการสอบวิชาพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่  วิชาแผนทท่ี หารและเขม็ ทศิ

ข. สัญลักษณ์ที่เป็นตัวอักษร (LETTER SYMBOL) เช่น หมุดระดับ จดุ ระดับความสงู ทา่ ข้าม ฯลฯ ค. สัญลักษณ์ท่ีเป็นเส้น (LINE SYMBOL) เช่น ถนน ทางรถไฟ แนวแบง่ เขตการปกครอง ฯลฯ การใช้สีประกอบเพ่อื บอกความหมายในแผนท่ี สที ี่ปรากฏเป็นมาตรฐานในแผนที่ทหารมี 5 สี คอื 1. สีดำ หมายถึง ลักษณะภูมิประเทศทางวัฒนธรรมหรือสิ่งท ่ี มนุษย์สรา้ งข้นึ เช่น วัด บ้าน ทางรถไฟ และถนนธรรมดา เป็นต้น 2. สีน้ำเงิน หมายถึง ลักษณะที่เป็นน้ำ เช่น แม่น้ำ ทะเลสาบ หนอง บงึ เปน็ ต้น 3. สีน้ำตาล หมายถึง ลักษณะภูมิประเทศที่มีความสูงต่ำ แสดงไว้ ด้วยเส้นเรียกวา่ เส้นชั้นความสูงหรือเสน้ ลายขอบเขา 4. สเี ขียว หมายถึง พืน้ ที่ท่ีเปน็ ปา่  คมู่ อื การสอบวิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั ร่นุ ใหญ่ วิชาแผนทท่ี หารและเข็มทศิ

5. สีแดง หมายถึง ถนนสายหลัก บางโอกาสแสดงถึงพื้นท่ีหวงห้าม หรือพืน้ ทอี่ ันตราย ทศิ ทาง สิ่งสำคัญประการหน่ึงท่ีผู้ผลิตแผนท่ีทุกชนิด ต้องแสดงไว้ให้ผู้ใช้แผนที่ทราบ คือ ด้านใดของแผนท ่ี เป็นด้านทิศเหนือในภูมิประเทศ การแสดงทิศเหนือนแ้ี ผนท่ี แตล่ ะชนดิ แสดงไวด้ ว้ ยสญั ลกั ษณท์ แ่ี ตกตา่ งกนั ออกไป สำหรบั แผนท่ีทหาร จะแสดงทิศเหนือไว้ 3 ทิศ คือ ทิศเหนือจริง ทศิ เหนอื แมเ่ หลก็ และทศิ เหนอื กรดิ โดยใชส้ ญั ลกั ษณด์ งั ภาพ ทศิ เหนือจรงิ (True North) คือ ทศิ เหนือที่เปน็ แนวจากจุดทอี่ ย่ไู ปยัง ขั้วโลกเหนือ เส้นลองตจิ ูดทุกเสน้ คอื แนวทศิ เหนือจริง มสี ัญลักษณ์เปน็ รปู ดาว ทิศเหนือแมเ่ หลก็ (Magnetic North) คือ แนวที่ปลายลกู ศรทิศเหนือ ของเขม็ ทศิ ชีไ้ ป มีสัญลักษณเ์ ปน็ รูปลกู ศรครึง่ ซกี ทิศเหนือกริด (Grid North) คือ แนวของเส้นกริดที่เป็นเส้นตั้ง มสี ัญลกั ษณเ์ ปน็ ตวั อกั ษร GN มุมเยื้อง โดยปกติทิศเหนือจริง ทิศเหนือแม่เหล็ก และทิศเหนือกริดทั้ง 3 ทิศ จะไม่ทับเป็นแนวเดียวกัน และจะแตกต่างกันไปในแต่ละภูมิประเทศ ในแผนที่ ทหารจะแสดงแผนภาพแสดงความแตกต่างระหว่างทิศท้ัง 3 และแสดงค่ามุมไว้ เราเรยี กวา่ แผนภาพมมุ เย้อื ง คู่มอื การสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่  วิชาแผนทที่ หารและเข็มทิศ

การกำหนดท่ตี ัง้ ลงบนแผนท ่ี ในการกำหนดท่ีตั้งของสิ่งหนึ่งสิ่งใดลงบนผิวพิภพ มีความสำคัญ ในการปฏิบัติการภาคสนามเป็นอย่างมาก ผู้ปฏิบัติต้องสามารถกำหนดที่ตั้ง ไดถ้ กู ตอ้ งแมน่ ยำ รวดเรว็ และเปน็ มาตรฐานเดยี วกนั วธิ กี ารกำหนดทต่ี ง้ั กระทำได้ โดยอาศยั ระบบพกิ ัดทางภูมศิ าสตร์ ระบบพิกดั ตารางทางทหาร 1. ระบบพิกัดภูมศิ าสตร์ ระบบพิกัดภูมิศาสตร์ เป็นวธิ กี ารอนั เก่าแกท่ ่สี ดุ ในการกำหนดจดุ ท่ีอยู่โดยอาศัยเส้นสองเส้น เส้นหน่ึงจะลากไปตามแนวตะวันออกและตะวันตก เรียกว่า เส้นละติจูด อีกเส้นหนึ่งจะลากจากขั้วโลกเหนือไปยังขั้วโลกใต้ เรียกว่า เสน้ ลองตจิ ูด 2. ระบบพกิ ัดตารางทางทหาร ระบบพกิ ดั ตารางทางทหาร คอื รปู ตารางสเี่ หลยี่ มจตั รุ สั ทเ่ี ขยี นลง บนแผนที่ดว้ ยกรดิ เหนอื - ใต้ (เส้นพิกัดต้ัง) และเส้นกริดตะวนั ออก - ตะวนั ตก (เสน้ พกิ ดั ราบ) โดยใหม้ รี ะยะหา่ งเทา่ ๆ กนั แตล่ ะเสน้ อาจจะหา่ งกนั 1,000 เมตร หรอื 100,000 เมตร แล้วแตข่ นาดของมาตราส่วนทตี่ อ้ งการ เส้นกริด คือ หมู่เส้นตรงต่างๆ ท่ีลากขนานกันและตัดกันเป็นมุมฉาก จนเกดิ เปน็ สเ่ี หลย่ี มจตั รุ สั หลายรปู บนแผนท่ี เรยี กวา่ จตั รุ สั กรดิ จตั รุ สั กรดิ ทกุ ๆ รปู บนแผนท่ีจะมีรูปร่างและขนาดเดียวกัน ทั้งหมด และสามารถวัดระยะเป็นทางตรงได้โดยอาศัย มาตราส่วนของแผนที่เปน็ ส่วนประกอบ  คมู่ ือการสอบวชิ าพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วิชาแผนที่ทหารและเขม็ ทศิ

3. ระบบพิกัดโปลา่ พิกัดโปล่า เป็นวิธีกำหนดจุดหรือท่ีหมายในภูมิประเทศลงบน แผนท่ีวิธีหน่ึง แต่การจะกำหนดลงไปนั้นจะต้องอาศัยทิศทางและระยะจาก จดุ เรม่ิ ตน้ หรอื ตำบลหลักทีก่ ำหนดให ้ ทิศทางนั้นโดยปกติจะใช้มุมภาคทิศเหนือกริด หรือมุมภาค ทิศเหนือแม่เหล็ก ส่วนระยะทางจะติดเป็นหน่วยวัดระยะ คือ ไมล์ เมตร หรือ หลา เป็นต้น พิกัดโปล่าน้ีมีประโยชน์โดยเฉพาะต่อการ ปฏบิ ตั ิการในสนาม เพราะว่ามุมภาคทิศเหนือแมเ่ หล็กนัน้ สามารถท่ีจะวัดได้จากเข็มทิศและระยะทางก็สามารถ จะกะประมาณเอาได ้ 4. ระบบพิกัดเส้นสมมติ พิกัดเส้นสมมติ เป็นวิธีการกำหนดจุดลงบนแผนท่ีโดยอาศัยระยะ สมั พนั ธข์ องจดุ นนั้ กบั เสน้ ทก่ี ำหนดขนึ้ ความมงุ่ หมายสำคญั ในการใชร้ ะบบพกิ ดั น้ี ก็เพ่ือรักษาความลับพิกัดเส้นสมมติ ดังนั้น พิกัดเส้นสมมติจึงมีความยุ่งยาก มากกว่าระบบอื่นๆ แต่อย่างไรก็ตาม เรามีความจำเป็นท่ีจะต้องใช้ระบบพิกัด เส้นสมมตอิ ยใู่ นกรณที ีต่ ้องปฏิบตั กิ ารในแผนท่ีทีไ่ มม่ ีเสน้ กรดิ ระบบพิกัดเส้นสมมตินี้ เหมาะท่ีจะใช้กับหน่วยทหารขนาดใหญ่ เพราะวา่ มีพ้ืนทก่ี วา้ งขวางมาก ถา้ หากหน่วยเลก็ ๆ เช่น กองร้อย หมวดหรือหมู่ นำมาใช้จะทำใหฝ้ า่ ยตรงขา้ มทราบได้ การวางแผนท่ีใหถ้ กู ทศิ การวางแผนที่ให้ถูกทิศ ก่อนท่ีจะใช้แผนที่จะต้องวางแผนท่ีถูกทิศ เสยี กอ่ นเสมอ การทจี่ ะวางแผนทใ่ี หถ้ กู ทศิ ไดก้ ต็ อ่ เมอื่ วางแผนทน่ี นั้ ไวใ้ นพน้ื ทไ่ี ดร้ ะดบั คู่มือการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่  วชิ าแผนทีท่ หารและเขม็ ทิศ

และใหท้ ศิ เหนอื ของแผนทชี่ ไี้ ปทางทศิ เหนอื โดยจดั ใหแ้ นวตา่ งๆ ทงั้ ปวงบนแผนที่ ขนานกับแนวต่างๆ ในภมู ปิ ระเทศ การวางแผนท่ีใหถ้ กู ทศิ มี 2 วิธี คือ 1. การพิจารณาจากภูมิประเทศ การวางแผนที่ถูกทิศ วิธีนี้ต้อง ตรวจสอบแผนท่ีในภูมิประเทศอย่างรอบคอบ เพื่อหาหลักภูมิประเทศท่ีมี ลักษณะเป็นแนวเส้นแห่งเดียวกัน ท้ังบนแผนท่ีและในภูมิประเทศ เช่น ถนน ทางรถไฟ แนวร้ัว สายไฟ ฯลฯ เปน็ ตน้ การวางแผนที่จะต้องกระทำ โดยการวางลักษณะภูมิประเทศบนแผนที ่ ให้อยู่ในแนวเดียวกันกับลักษณะภูมิประเทศ จะตอ้ งมกี ารตรวจสอบเพอ่ื ปอ้ งกนั ไมใ่ หท้ ศิ ทาง กลับกัน ซ่ึงอาจจะเกิดขึ้นได้ถ้าหากใช้ลักษณะ ภูมิประเทศที่เป็นแนวเส้นเพียงเส้นเดียว การป้องกันไม่ให้เกิดทิศทางกลับกันทำได้โดย การวางลักษณะภูมปิ ระเทศให้อยใู่ นแนวเดียวกนั ต้งั แต่สองแนวขึน้ ไปดังภาพ ถ้าหากหาลักษณะภมู ิประเทศท่ีเป็นแนวเส้นไม่ได้ แต่ทราบตำบล ท่ีอยู่ของผู้ใช้แผนที่ ก็อาจใช้ลักษณะที่เป็นจุดหมายเด่นก็ได้ โดยลากเส้นตรง เส้นหนึ่งข้ึนบนแผนท่ีที่เช่ือมต่อระหว่างที่หมายที่เป็นจุดนั้นกับตำแหน่งท่ีอยู่ ของผู้ใช้แผนท่ี แล้วให้วางบรรทัดลงบนแนวระหวา่ งจุดท้ังสองท่ีกรุยไว้บนแผนท่ี แล้วหมุนบรรทัดและแผนท่ีไปจนกว่าจะสามารถเล็งไปตามขอบบรรทัดจนมอง เหน็ จุดที่ไปในภมู ิประเทศ เชน่ น้ีแสดงว่าแผนทนี่ ้ันได้วางถูกทศิ แล้ว 10 ค่มู อื การสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชาแผนทที่ หารและเข็มทศิ

2. โดยการใช้เข็มทิศ ก่อนท่ีจะวางแผนท่ีให้ถูกทิศ โดยใช้เข็มทิศ ต้องดูรอบๆ บริเวณนั้นว่ามีวัตถุดึงดูดวัตถุหรือไม่ ถ้าหากมีจะต้องนำแผนที่ ออกไปใหพ้ น้ จากวตั ถทุ ่เี ปน็ แม่เหล็กตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ และให้ปฏิบัติดังน้ี หมุนอักษร N อยู่ตรงกับขีดตำแหน่งต้ังมุม วางเข็มทิศขนานกับ แนวทศิ เหนอื แม่เหล็กบนแผนที่ (โดยใหล้ ูกศรชที้ ิศทาง ชข้ี ึ้นข้างบน) จากน้ันค่อยๆ หมุนแผ่นแผนที่ไปจนกว่าปลายเข็มแม่เหล็กสีแดง ช้ตี รงกบั อกั ษร N เขม็ ทิศ เข็มทิศ (Compass) คือ เครื่องมือท่ีใช้ในการหาแนวทิศเหนือ (ทศิ เหนือแม่เหลก็ ) ประวัติ หลายชาติต่างก็อ้างว่า คนในประเทศของตนเป็นผู้คิดค้นขึ้น แต่โดยทั่วไปเช่ือว่าจีนเป็นชาติแรกที่ค้นพบความลับของทิศแม่เหล็กมากว่า 4,000 ปีแล้ว ชาวจีนได้ใช้ประโยชน์ในการเดินเรือ แล้วต่อมาได้แพร่หลายไปสู่ ประเทศในยุโรป โดยคนของตระกูลโปโล คือ มาฟฟิโอ และนิโคโล ซึ่งเป็นพ่อ และลุงของมาร์โค โปโล นกั เดินทางชาวยุโรปทบ่ี ันทกึ การเดนิ ทางถงึ ประเทศจีน มีผลให้ยุโรปกระตือรือร้นท่ีจะเดินทางสู่ภูมิภาคเอเชีย คือ จีน และอินเดีย ในสมยั ต่อมา 11ค่มู อื การสอบวิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชาแผนท่ที หารและเข็มทศิ

การทำงานของเข็มทิศสัมพันธ์กับการทำงานของแม่เหล็ก คือ ปลายขา้ งหนงึ่ จะชี้ไปทางทิศเหนอื เสมอ เรยี กวา่ “ปลายชีเ้ หนือ” ส่วนปลายอกี ขา้ งหน่ึงจะชีไ้ ปในทางตรงกนั ข้าม ทเี่ ปน็ เชน่ น้กี ็เพราะว่า โลกมีคุณสมบัตเิ หมือน แท่งแม่เหล็กขนาดมหึมา มีขั้วแม่เหล็กโลกทางทิศเหนือ (Magnetic North pole) อยู่ท่ีชายฝั่งทางเหนือของเกาะปรินซ์ ออฟ เวลล์ (Prince of Wales) ในประเทศแคนาดาตอนเหนือ คอยส่งอำนาจดึงดูดให้ปลายช้ีเหนือของแม่เหล็ก ชี้ไปทางนั้น ส่วนทางขั้วแม่เหล็กโลกทางด้านทิศใต้ (Magnetic South pole) อยู่ที่บริเวณเซาท์วิคตอเรียแลนด์ (South Victoria Land) ในทวีป แอนตาร์กติก ตำแหน่งของข้ัวแม่เหล็กโลกทางทิศเหนือนั้นมิได้อยู่คงที่เสมอไป มันจะค่อยๆ เคลื่อนท่ีไปมาได้ในแต่ละปี เมื่อเป็นเช่นนี้ข้ัวเหนือของแม่เหล็ก ก็เปลี่ยนแปลงไปด้วย แต่ว่าเพียงปีละเล็กน้อยเท่านั้น และเม่ือหลายปีเข้า กส็ ามารถคำนวณไดว้ ่าเปลี่ยนแปลงไปเท่าไร เข็มทิศมีหลายชนิด เช่น เข็มทิศตลับธรรมดา เข็มทิศข้อมือ เข็มทิศ แบบเลนซาติก (Lensatic) และเข็มทิศแบบซิลวา (Silva) เข็มทิศทีใ่ ช้ทางทหาร เข็มทิศมีความสำคัญและจำเป็นมากในกิจการทหาร เข็มทิศท่ีใช้กัน ในปจั จบุ นั มีหลายชนดิ ในหน่วยราชการทหารขณะนใี้ ช้เข็มทศิ แบบเลนซาตกิ 1. เข็มทิศเลนซาติก (Lensatic Compass) ซ่ึงมีส่วนประกอบ ที่สำคัญ 3 สว่ น คอื ฝาตลบั เรอื นเข็มทิศ และกา้ นเล็ง ก. ฝาตลบั (Hinged Cover) มสี ว่ นประกอบสำคญั ๆ 3 สว่ น คอื 1. บากเล็งหน้า เป็นรอยบากอยู่ตอนบนสุดของฝาตลับ เม่ือเปิดฝาตลับของเข็มทิศขึ้น รอยบากน้ีใช้ประกอบกับเส้นเล็งในการวาง เขม็ ทิศให้ตรงกับแผนท ี่ 12 ค่มู ือการสอบวิชาพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รุน่ ใหญ่ วชิ าแผนทีท่ หารและเขม็ ทิศ

2. เส้นเล็ง (Sighting Wire) เป็นเส้นลวดสีดำ 1 เส้น ซ่ึงขึงตรงกึ่งกลางตามความยาวของช่องเล็งที่ฝาตลับหรืออาจเรียกว่าศูนย์หน้า การใช้เส้นเล็งหรือศูนย์หน้าน้ีใช้สำหรับการเล็งในเวลากลางวัน โดยให้เส้นเล็ง วางทับกึง่ กลางของทีห่ มาย 3. จุดเล็กพรายน้ำ มีอยู่ 2 จุด อยู่ที่ปลายข้างบนและ ขา้ งล่างของเส้นเล็ง มปี ระโยชนใ์ นการเล็งเวลากลางคืนแทนเส้นเล็ง ข. เรอื นเขม็ ทศิ (Case Housting) ประกอบดว้ ยสว่ นสำคญั คอื 1. ครอบหน้าปัดเข็มทิศ คือ ส่วนท่ีจับบนหน้าปัดเข็มทิศ แล้วหมุนไปมาได้รอบตัว 2. วงแหวนครอบหน้าปัดเข็มทิศ คือ วงแหวนที่ทาสีดำ (บางชนิดเป็นสีเหลือง) หมุนไปมาได้รอบตัว ที่ด้านนอกของวงแหวนนี้จะทำ เปน็ ร่องโดยรอบ จำนวน 120 รอ่ ง แต่ละรอ่ งจะเทา่ กับ 3 องศา เขม็ ทิศทีใ่ ช้ในทางการลูกเสอื 2. เข็มทิศแบบซิลวา ของสวีเดน เป็นเข็มทิศและไม้โปรแทรกเตอร์ รวมอยู่ด้วยกัน ท่ัวโลกนิยมใช้มาก ใช้ประกอบแผนที่และหาทิศทางได้ดี เหมาะสมกับลูกเสือ เพราะใช้งา่ ยและสะดวก 13คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ วชิ าแผนทท่ี หารและเข็มทศิ

สว่ นประกอบของเข็มทิศแบบซลิ วา 1. แผ่นฐานทำดว้ ยวัสดโุ ปร่งใส 2. ที่ขอบฐานมีมาตราส่วนเป็นน้ิว หรือเปน็ เซนติเมตร 3. มีลกู ศรชี้ทิศทางทจี่ ะไป 4. เลนส์ขยาย 5. ตลับเข็มทิศเป็นวงกลมหมุนไปมาได้ บนกรอบหน้าปัดของ ตลบั เขม็ ทิศแบง่ มุมออกเปน็ 360 องศา 6. ภายในตลับเข็มทิศตรงกลางมีเข็มแม่เหล็กสีแดงซ่ึงจะช้ีไปทาง ทศิ เหนอื เสมอ 7. ตำแหน่งสำหรับตั้งมุมและอ่านค่าของมุมอยู่ตรงปลายลูกศร ชท้ี ิศทาง การใชเ้ ข็มทศิ ซลิ วา 1. กรณีทราบค่าหรือบอกมุมอาซิมัธมาให้และต้องการรู้ว่าจะต้อง เดินไปทางทศิ ใด สมมตวิ า่ บอกมุมอาซมิ ธั มาให้ 60 องศา ใหป้ ฏิบัตดิ ังน ี้ (1) วางเข็มทิศบนฝ่ามือหรือสมุดปกแข็งในแนวระดับ หันลูกศร ชี้ทิศทางออกนอกตวั โดยใหเ้ ข็มแมเ่ หล็กแกวง่ ไปมาไดอ้ สิ ระ (2) หมุนกรอบหน้าปัดของตลับเข็มทิศ ให้เลข 60 อยู่ตรง ตำแหน่งสำหรบั ตัง้ มุม (ปลายลูกศรช้ที ศิ ทาง) (3) หมุนตัวจนกว่าเข็มแม่เหล็กสีแดง ภายในตลบั เขม็ ทศิ ช้ตี รงกับอักษร N บนกรอบหนา้ ปดั ดงั รปู 14 คู่มอื การสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วิชาแผนทีท่ หารและเขม็ ทิศ

(4) ดูลูกศรช้ีทิศทางว่าช้ีไปทางทิศใด ก็เดินไปตามทิศทางน้ัน ซ่ึงเป็นมุม 60 องศา ในการเดินไปตามทิศทางท่ีลูกศรช้ีไปน้ันให้มองหาจุดเด่น ในภูมิประเทศที่อยู่ตรงทิศทางท่ีลูกศรช้ีไป เช่น ต้นไม้ ก้อนหิน โบสถ์ เสารั้ว ฯลฯ เป็นหลัก แล้วเดินตรงไปยงั สง่ิ น้ัน การหาทอี่ ยู่บนแผนที่โดยวิธกี ารเล็งสกดั กลบั ภูมปิ ระเทศจริง จุดตัด คอื ตำแหน่งที่อยู่ แผนทวี่ างถกู ทิศ ของผ้ใู ช้แผนท่บี นแผนท่ี จดุ ตัด 15คู่มือการสอบวิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รุน่ ใหญ่ วิชาแผนที่ทหารและเข็มทศิ

การบอกส่ิงทต่ี งั้ บนแผนทีโ่ ดยอาศยั ระบบพิกดั กรดิ (GRID REFERECE) หลักในการอ่าน “Read Right Up” คือ อ่านเส้นกริดในแนวต้ัง หนา้ ตำแหนง่ ไปทางขวาและอา่ นเสน้ กรดิ ในแนวนอนใตต้ ำแหนง่ ไปทางขวา โดยบอก เปน็ เลข 6 หลัก สมมตจิ ะอ่านท่ีตั้งของสถานรี ถไฟ เลข 2 หลักแรก คอื เสน้ กริด ในแนวตงั้ หนา้ ตำแหน่ง คอื เส้น 28 (อ่าน สอง แปด) จากน้นั จึงอ่านไปทางขวา (แบ่งส่วนในใจออกเป็น 10 ส่วน) จนถึงเส้นกริดแนวต้ัง 29 แต่เนื่องจากสถานี รถไฟอยู่พอดีกับเส้นกริด 28 จึงอ่านเป็นเลข 0 (ขณะนี้เราอ่านจุดพิกัดของ สถานีรถไฟฟ้าได้ 3 ตวั แลว้ คอื 2807 ตอ่ ไปตวั เลขท่ี 3 และ 4 ก็คอื เส้นกรดิ แนวนอนใต้สถานีรถไฟ คือ เส้นกริด 51 (อ่าน ห้า หนึ่ง) ต่อจากนั้นจึงอ่าน ข้ึนข้างบน (โดยแบ่งเป็น 10 ส่วน) ในใจ) จนถึงเส้นกริดแนวนอน 52 (ขณะน ้ี เราอ่านจุดพิกัดของสถานีรถไฟ 5 ตัวแล้ว คือ 28051) ตัวเลขท่ี 6 คือ ที่ตั้ง ของสถานีรถไฟตกอยู่ส่วนที่เท่าใดในใจ (จากภาพ ตกอยู่ในส่วนที่ 9) ดังน้ัน สถานีรถไฟตัง้ อยู่ท่ีจุดพกิ ดั ท่ี 280519 16 คมู่ ือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วชิ าแผนที่ทหารและเขม็ ทศิ

การวัดทิศทางบนแผนที่โดยการใชเ้ ข็มทิศ 1. อนั ดบั แรกต้องวางแผนท่ีให้ถกู ทิศ 2. ใช้ดินสอลากเส้นตรงจากจุดท่ีเราอยู่บนแผนที่ (จุด A) ไปยังจุดที่ จะต้องเดนิ ทางไป (คือจดุ B) 3. วางขอบฐานด้านยาวของเข็มทิศขนานพอดีกับเส้นตรงท่ีใช้ดินสอ ลากไว้ (แนวเสน้ A - B) โดยใหล้ กู ศรชที้ ิศทางช้ีไปทางจุด B ดว้ ย 4. หมุนตัวเรือนเข็มทิศบนเข็มทิศไปจนกว่าปลายเข็มแม่เหล็กสีแดง ตรงกบั อักษร N บนกรอบตัวเรอื นเขม็ ทิศ 5. ตัวเลขที่อยู่ตรงขีดตำแหน่งต้ังมุมและอ่านค่ามุม คือ มุมท่ีเรา จะต้องเดนิ ทางไป (ในภาพคือมมุ 60 องศา) 17คมู่ ือการสอบวิชาพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วิชาแผนท่ที หารและเขม็ ทศิ

การหาทศิ ทางในตอนกลางคนื โดยอาศยั กลุ่มดาว 18 คูม่ อื การสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วชิ าแผนที่ทหารและเขม็ ทิศ

ภาพถ่ายทางอากาศ คือ ภาพที่ถ่ายจากอากาศยาน ตามปกติก็ใช้เคร่ืองบิน ในปัจจุบัน อาจจะมีภาพถ่ายจากดาวเทียม ภาพถ่ายทางอากาศได้เข้ามาช่วยในการ ทำแผนที่และอาจจะใช้แทนแผนท่ีได้ในบางกรณี แต่ภาพถ่ายก็ไม่ใช่แผนที ่ โดยมขี ้อแตกต่างทีส่ ำคัญ คอื 1. ภาพถ่ายทางอากาศจะมีมาตราส่วนไม่เท่ากันตลอดทั้งภาพ สว่ นแผนทจ่ี ะมีมาตราสว่ นเท่ากนั ทง้ั แผน่ 2. ภาพถ่ายทางอากาศจะแสดงทุกสิ่งท่ีปรากฏบนพื้นโลก จึงเลือก ไม่ได้ว่าจะให้อะไรปรากฏหรือไม่ปรากฏบนภาพถ่าย แต่แผนที่สามารถจะแสดง หรือไม่แสดงก็ได้ ตามจดุ ประสงค์ท่ตี ้องการทำแผนที ่ การเปรียบเทียบภาพถ่ายทางอากาศกับแผน ท่ี ก. ขอ้ ไดเ้ ปรยี บของภาพถา่ ยทางอากาศ มีดงั น ้ี 1. ภาพถา่ ยแสดงรายละเอยี ดไดม้ ากกวา่ แผนท่ี 2. ภาพถ่ายจะมีรูปร่างลักษณะของรายละเอียดตรงกับ ความเปน็ จริง 3. ภาพถ่ายเปน็ ปัจจบุ นั และถ่ายทำได้รวดเรว็ 4. ภาพถา่ ยอาจจะถ่ายบรเิ วณทีไ่ ม่สามารถเข้าไปถึงได ้ 5. ภายถ่ายจะช่วยทำให้ทราบการเปล่ียนแปลงต่างๆ ภายใน พ้นื ท่ีไดเ้ ป็นประจำทุกวัน 19คมู่ ือการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชาแผนทท่ี หารและเขม็ ทศิ

ข. ข้อจำกดั ในการใชภ้ าพถ่ายทางอากาศ มดี ังน ้ี 1. รายละเอียดที่ต้องการทราบบางอย่าง ถูกบังหรือปกคลุม ดว้ ยเมฆหรอื สิ่งอ่ืน 2. ตำแหน่งหรือความสูงท่ีแน่นอน ไม่สามารถจะหาได้จาก ภาพถ่ายทางอากาศรปู เดียว 3. ไม่สามารถหาทิศทางและระยะที่แน่นอนได้ เนื่องจาก ความคลาดเคลื่อนของตำแหน่งอันเกิดจากความสูงต่ำของภูมิประเทศหรือ ความเอียงของกลอ้ งภาพ 4. รายละเอยี ดของภูมปิ ระเทศไม่อาจเห็นได้ทนั ที นอกจากจะใช้ ภาพเหลือ่ มกันและดดู ้วยกลอ้ ง Stereoscope 5. ขาดข้อมลู ขอบระวาง 6. การขาดความคมของภาพจะทำให้พลาดแก่การอ่าน ประโยชน์ของภาพถ่ายทางอากา ศ 1. การใชภ้ าพถา่ ยทางอากาศเพอื่ การทำแผนท่ี ในการทำแผนทนี่ น้ั การสำรวจภาคพื้นดินส้ินเปลืองค่าใช้จ่าย เวลา และแรงงานมาก พ้ืนท่ีบางแห่ง ยากแก่การสำรวจ การใช้ภาพถ่ายทางอากาศจะทำให้การทำแผนที่ดำเนินไป อยา่ งรวดเร็วได้ 2. การใช้ภาพถ่ายทางอากาศทางยุทธวิธี ภาพถ่ายทางอากาศ ถือได้ว่าเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญอย่างย่ิงของการทหารโดยเฉพาะการรบ เพราะ ผู้มีหน้าท่ีวางแผนยุทธวิธีจะต้องทราบข้อมูลต่างๆ ทางลักษณะภูมิประเทศ อยา่ งละเอยี ด เพ่ือการวางแผนแนวการรบได้อยา่ งถกู ตอ้ ง 20 คู่มือการสอบวชิ าพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชาแผนท่ที หารและเขม็ ทศิ

3. การใช้ภาพถ่ายทางอากาศเพื่อการหาข่าวระหว่างที่ปฏิบัติ การรบ ในการรบถ้าสามารถถ่ายภาพทางอากาศของบริเวณข้าศึกได้ ก็จะ สามารถทราบท่ีตั้งของข้าศึกได้ การถ่ายภาพทางอากาศทุกๆ วัน จะนำมา เปรียบเทียบดูความเปลี่ยนแปลง เช่น ลักษณะของต้นหญ้าเปล่ียนไป มีรอยขุด หรอื ถากถาง หรอื มสี ง่ิ ปกคลมุ เพมิ่ ขนึ้ ซงึ่ จะรไู้ ดว้ า่ ขา้ ศกึ ไดป้ ฏบิ ตั กิ ารอะไรไปบา้ ง ทำใหส้ ามารถเตรียมการรบได้ถกู ตอ้ ง 4. การใช้ภาพถ่ายทางอากาศเพื่อศึกษาข้อมูลต่างๆ นักอุทกวิทยา จะได้ข้อมูลเก่ียวกับแหล่งน้ำบนผิวดิน นักธรณีวิทยาจะได้ข้อมูลเก่ียวกับ โครงสร้างของช้ันหิน และนักวิชาการเกษตรจะได้ข้อมูลเกี่ยวกับชนิดดิน และพืช เปน็ ตน้ 5. การใช้ภาพถ่ายทางอากาศแสดงเหตุการณ์ต่างๆ ท่ีเกิดขึ้น ให้คงอยูต่ ลอดไป เช่น นำ้ ท่วม การจราจร ไฟป่า เป็นต้น 21คูม่ ือการสอบวิชาพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี สามญั ร่นุ ใหญ่ วิชาแผนทท่ี หารและเข็มทศิ

วัตถุประสงค์ 1. เพื่อเป็นการส่งเสริมกิจกรรมการสอบวิชาพิเศษตามแนวทาง การฝึกอบรมตามหลักสูตรลูกเสือตามข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติว่าด้วย การปกครองหลกั สตู รและวิชาพเิ ศษลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ 2. เพ่ือเปิดโอกาสให้มีการสอบวิชาพิเศษตามความถนัด ความสนใจ และความตอ้ งการของลกู เสอื เนตรนารี สามัญร่นุ ใหญ ่ 3. เพ่ือเป็นประโยชน์ต่อการนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน และการประกอบอาชีพในอนาคต 22 ค่มู อื การสอบวิชาพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วชิ าแผนท่ที หารและเขม็ ทศิ

การสอบวิชาพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ 1. ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ต้องสอบได้รับเครื่องหมาย ลูกเสือโลก และผ่านพิธีเข้าประจำกองแล้ว จึงประดับเคร่ืองหมายลูกเสือโลก ทีก่ ึ่งกลางกระเป๋าเสอื้ ข้างซา้ ยได ้ 2. ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ เม่ือสอบได้เคร่ืองหมาย ลูกเสือโลกแล้ว จึงมีสิทธิ์เลือกสอบวิชาพิเศษตามที่ตนมีความถนัดและ มีความสนใจ โดยสถานศึกษาเป็นผู้แต่งตั้งกรรมการสอบวิชาพิเศษ และเมื่อ ดำเนินการสอบทั้งภาคปฏิบัติและภาคทฤษฎีเรียบร้อยแล้ว ให้สถานศึกษา ทำเรื่องขออนมุ ัติผลการสอบไปยังผู้มอี ำนาจอนุมัติต่อไป 23คู่มอื การสอบวชิ าพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วิชาแผนที่ทหารและเข็มทศิ

ข้ันตอนการดำเนนิ การสอบวิชาพิเศษ การขออนมุ ตั ิ และการประดบั เครอ่ื งหมาย 1. ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ เม่ือสอบเครื่องหมายลูกเสือโลก ได้แล้ว และได้เข้าพิธีประจำกอง จึงมีสิทธิ์ประดับเคร่ืองหมายลูกเสือโลก จากน้นั จึงมสี ทิ ธ์เิ ลอื กสอบวชิ าพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ 2. เมื่อลูกเสือ เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ แสดงความประสงค์ทีจ่ ะสอบ เพื่อรับเคร่ืองหมายวิชาพิเศษ คณะกรรมการดำเนินงานของกองลูกเสือจะต้อง พจิ ารณาเหน็ ชอบใหม้ กี ารสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี ตามทีเ่ สนอ 3. ผู้กำกับกองลูกเสือ เนตรนารี เสนอโครงการเพื่อขออนุมัติต่อ ผอู้ ำนวยการลกู เสอื โรงเรียน 4. เม่ือได้รับการอนุมัติแล้ว จึงจัดทำคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการสอบ วิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี โดยประธานคณะกรรมการสอบต้องได้รับ เคร่ืองหมายวูดแบดจ์ ประเภทสามัญรุ่นใหญ่ ส่วนกรรมการต้องผ่านการฝึก อบรมข้นั ความรู้เบอ้ื งตน้ ประเภทสามัญร่นุ ใหญ่เปน็ อยา่ งนอ้ ย 5. ดำเนินการสอบวชิ าพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ ท้งั ภาค ปฏิบัติและภาคทฤษฎี 24 คมู่ ือการสอบวิชาพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชาแผนท่ีทหารและเข็มทิศ

6. เมื่อสอบเสร็จแล้ว สถานศึกษาทำหนังสือขออนุมัติผลการสอบ วิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ และการประดับเครื่องหมายไปยัง ผู้มีอำนาจอนุมัติ พรอ้ มแนบหลกั ฐาน ดงั น ้ี 6.1 โครงการสอบวชิ าพเิ ศษ 6.2 คำส่ังแต่งตง้ั คณะกรรมการสอบ 6.3 ข้อสอบภาคปฏิบตั ิ 6.4 ข้อสอบภาคทฤษฎ ี 6.5 รายช่อื ลูกเสือ เนตรนารี ทสี่ อบผา่ น - ไม่ผา่ น 7. ส่วนกลางหรือส่วนภูมิภาคอนุมัติผลการสอบและการประดับ เครือ่ งหมาย 8. เมื่อสถานศึกษาได้รับหนังสืออนุมัติผลการสอบและการประดับ เคร่อื งหมายแล้ว จะต้องดำเนินการ ดังนี ้ 8.1 สถานศกึ ษาออกหนงั สอื รบั รองใหล้ กู เสอื เนตรนารี ทสี่ อบผา่ น 8.2 สถานศึกษาลงทะเบียนไว้เป็นหลักฐานในสมุดทะเบียน กองลูกเสอื กองเนตรนารี (ลส.8/นน.8) 8.3 สถานศึกษาบันทึกหลักฐานในสมุดประจำตัวลูกเสือ เนตรนารี (ลส.17/นน.17) 9. ประดบั เครอื่ งหมายวชิ าพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี 25คมู่ อื การสอบวิชาพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วชิ าแผนทีท่ หารและเขม็ ทศิ

สถานศกึ ษาขออนมุ ตั ผิ ลการสอบวชิ าพเิ ศษและการประดบั เครื่องหมาย ตวั อยา่ งหนังสอื ขออนมุ ตั ผิ ลการสอบวิชาพเิ ศษ วิชาแผนที่ทหารและเข็มทศิ และขออนญุ าตประดบั เครือ่ งหมาย ที่......../.............. สถานศึกษา....................... วนั ที.่ .........เดือน...................พ.ศ. ......... เร่ือง ขออนุมัติผลการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชา แผนทท่ี หารและเขม็ ทศิ และการประดบั เครื่องหมาย เรยี น เลขาธกิ ารสำนักงานลกู เสอื แห่งชาติ/ผอู้ ำนวยการลกู เสือจงั หวดั (แลว้ แตก่ รณี) สิ่งทส่ี ่งมาดว้ ย 1. โครงการสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญร่นุ ใหญ่ วชิ าแผนที่ทหารและเข็มทิศ 2. คำส่ังแต่งตั้งคณะกรรมการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ วิชาแผนทีท่ หารและเขม็ ทิศ 3. ขอ้ สอบภาคปฏบิ ตั ิ 4. ข้อสอบภาคทฤษฎี 5. รายชอื่ ลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ทส่ี อบผา่ น - ไมผ่ า่ น วชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชาแผนที่ทหาร และเขม็ ทศิ 26 ค่มู อื การสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วชิ าแผนที่ทหารและเข็มทศิ

ด้วยสถานศึกษาได้ทำการสอบวิชาพิเศษ วิชาแผนที่ทหารและเข็มทิศ ตามที่กำหนดไว้ในโครงการ บัดน้ี สถานศึกษาได้ดำเนินการสอบท้ังภาคปฏิบัติ และภาคทฤษฎเี ปน็ ทเี่ รยี บรอ้ ยแลว้ ผลปรากฏวา่ มลี กู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ จำนวน.........คน สอบผ่าน (รายชอื่ ดังแนบ) จึงเรยี นมาเพื่อโปรดพิจารณา ขอแสดงความนบั ถือ (……………………………………………) ผูอ้ ำนวยการลกู เสือโรงเรยี น.............................. 27ค่มู ือการสอบวชิ าพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั ร่นุ ใหญ่ วชิ าแผนทที่ หารและเขม็ ทิศ

โครงการสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วชิ าแผนท่ที หารและเขม็ ทศิ ประจำป…ี .....……… 1. ชือ่ โครงการ “การสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วิชาแผนท่ที หารและเข็มทศิ ประจำปี พ.ศ. .............” 2. หลกั การและเหตผุ ล ด้วยในการประชุมคณะกรรมการดำเนินงานของกองลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ครั้งท่ี....../...........เม่ือวันที่....เดือน............พ.ศ. .......... ณ ห้องประชุมลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ มีมติเห็นชอบให้มีการสอบ วิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชาแผนที่ทหารและเข็มทิศ ให้แก่ ลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ทส่ี อบไดเ้ ครอ่ื งหมายลกู เสอื โลก และผา่ นพธิ เี ขา้ ประจำกองแล้ว โดยมลี ูกเสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ สมัครสอบ จำนวน....คน เพ่ือรับเครื่องหมายวิชาพิเศษ วิชาแผนที่ทหารและเข็มทิศ และได้นำเสนอ ผอู้ ำนวยการลกู เสอื โรงเรียนพจิ ารณาให้ความเห็นชอบแล้ว 3. วตั ถุประสงค ์ 3.1 เพื่อให้นักเรียนในระดับมัธยมศึกษาตอนต้นเห็นคุณค่า ของกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ 3.2 เพื่อสร้างแรงจูงใจให้แก่ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ สมคั รสอบเพือ่ รับเครื่องหมายวชิ าพิเศษ วิชาแผนทท่ี หารและเขม็ ทิศ 28 คู่มอื การสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั ร่นุ ใหญ่ วิชาแผนทท่ี หารและเข็มทศิ

4. เป้าหมาย รบั สมัครลูกเสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ จำนวน............คน 5. วิธดี ำเนนิ การ 5.1 เปดิ รบั สมคั รลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ทต่ี อ้ งการสอบ เพ่ือรบั เครอื่ งหมายวชิ าพิเศษ วิชาแผนที่ทหารและเข็มทศิ 5.2 จัดทำคำส่ังแต่งตั้งคณะกรรมการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วชิ าแผนที่ทหารและเขม็ ทิศ 5.3 เรมิ่ ดำเนินการสอบตงั้ แตบ่ ดั นี้เปน็ ตน้ ไป 5.4 ดำเนนิ การขออนมุ ตั ผิ ลการสอบและการประดบั เครอื่ งหมาย 6. งบประมาณ เก็บจากลกู เสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ คนละ 50 บาท 7. วนั และสถานที่ ระหว่างเดือน.........................ถึงเดือน..........................พ.ศ.......... ณ........................... 8. ผลที่จะได้รับ ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ จำนวน............คน จะได้รับ เครอื่ งหมายวิชาพเิ ศษ วชิ าแผนทที่ หารและเข็มทศิ อย่างน้อย...........คน 9. ผู้รับผิดชอบโครงการ รองผู้อำนวยการลกู เสือโรงเรยี น............................ 10. ชนดิ ของโครงการ เป็นโครงการตอ่ เนอื่ งทุกป ี 29คมู่ อื การสอบวิชาพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ วิชาแผนทที่ หารและเข็มทิศ

สำเนา คำส่ังโรงเรยี น.................................................... ท.่ี ..................../..................... เรอ่ื ง แต่งตง้ั คณะกรรมการสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วชิ าแผนที่ทหารและเข็มทศิ เพื่อให้การสอบวิชาพิเศษ วิชาแผนท่ีทหารและเข็มทิศ ให้แก่ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ระหว่างวันที่........ถึงวันท่ี........เดือน..................... พ.ศ. ............ณ..............จังหวัด..................เป็นไปด้วยความเรียบร้อยและ มีประสิทธิภาพ จึงแต่งต้ังบุคลากรทางการลูกเสือต่อไปน้ี ดำเนินการสอบตามกำหนด วันและสถานท่ดี ังกลา่ วขา้ งต้น ดงั น้ ี 1. รองผ้อู ำนวยการลกู เสอื โรงเรียน A.L.T./SS.W.B. ประธาน 2. ผู้กำกับกล่มุ ลูกเสอื โรงเรยี น A.L.T./SS.W.B. รองประธาน 3. รองผกู้ ำกับกลุ่มลูกเสือโรงเรยี น SS.W.B. กรรมการ 4. ผกู้ ำกับกองลกู เสอื สามญั รนุ่ ใหญ่ กรรมการ กองที่ 1 กลุ่มท่ี 1 SS.W.B. 5. ผกู้ ำกบั กองเนตรนารสี ามญั รนุ่ ใหญ่ กรรมการ กองที่ 1 กลมุ่ ที่ 1 SS.W.B. 30 คมู่ อื การสอบวิชาพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชาแผนท่ที หารและเขม็ ทศิ

6. กรรมการ 7. กรรมการ 8. ฯลฯ กรรมการ 9. กรรมการ 10. รองผู้กำกับกองลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญ่ กรรมการ กองท่ี 1 กล่มุ ที่ 1 SS.B.T.C. 11. รองผ้กู ำกับกองเนตรนารีสามัญรนุ่ ใหญ่ กรรมการ กองท่ี 1 กลมุ่ ที่ 1 SS.B.T.C ฯลฯ (ลงนาม)…………………………… ผู้อำนวยการลกู เสือโรงเรียน.............................. 31คู่มอื การสอบวชิ าพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ วิชาแผนท่ที หารและเข็มทศิ

ข้อสอบภาคปฏิบัติวิชาแผนทีท่ หารและเขม็ ทิศ 1. รู้จักเครื่องหมายสำคัญต่างๆ แสดงในท้องถิ่น เช่น เคร่ืองหมาย ท่ตี ้ังจังหวดั อำเภอ วดั โรงเรยี น โรงพยาบาล ฯลฯ 2. สามารถช้ีที่ต้ังบ้านของตนและกองลูกเสืออยู่ที่ใดบนแผนที่ (ควรใช้แผนทผ่ี งั เมือง 1 : 25,000) 3. การทำหนุ่ จำลอง (โดยใชก้ ระดาษโฟมอยา่ งหนา) แสดงความสงู ตำ่ ของแผ่นดิน 4. สามารถกำหนดทต่ี ัง้ ลงบนแผนท่ดี ้วยพิกัดทางทหาร 5. รจู้ กั ส่วนประกอบและการใช้เขม็ ทิศเลนซาติก 32 คูม่ ือการสอบวิชาพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วชิ าแผนท่ีทหารและเขม็ ทศิ

ขอ้ สอบภาคทฤษฎีวชิ าแผนท่ที หารและเขม็ ทศิ จงเลอื กคำตอบที่ถูกท่ีสดุ เพยี งคำตอบเดยี ว 1. เขม็ ทิศ คอื ก. เครือ่ งมือชี้ทิศเหนอื ข. เครื่องมอื บอกทศิ ทาง ค. เครอ่ื งมือทีใ่ ชใ้ นการเดินเรือ เดนิ ป่า ง. เครื่องมือทใี่ ช้ในการหาแนวทิศเหนอื (ทิศเหนอื แม่เหล็ก) 2. สัญลกั ษณ์ 1 หมายถงึ ก. ทศิ เหนอื จรงิ ข. ทศิ เหนือแมเ่ หล็ก ค. ทิศเหนอื กรดิ ง. ถูกทุกข้อ 3. ขว้ั แมเ่ หลก็ โลกเหนอื อยู่ที่ใด ก. ชายฝั่งทางเหนือของเกาะปรินซ์ ออฟ เวลล์ (แคนาดาเหนอื ) ข. ข้ัวโลกเหนอื ค. บริเวณเซาท์วิคตอเรยี แลนด์ในทวีปแอนตาร์กตกิ ง. ขั้วโลกใต้ 33คมู่ ือการสอบวิชาพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชาแผนท่ที หารและเข็มทิศ

4. ขว้ั แมเ่ หล็กโลกใต้อยู่ทีใ่ ด ก. ชายฝั่งทางเหนอื ของเกาะปรนิ ซ์ ออฟ เวลล์ (แคนาดาเหนือ) ข. ขั้วโลกเหนือ ค. บรเิ วณเซาท์วคิ ตอเรียแลนดใ์ นทวีปแอนตารก์ ติก ง. ขัว้ โลกใต้ 5. หินทนี่ ำมาใช้ทำเข็มทศิ คอื ก. Lodestone หรือ Leadstone ข. เหลก็ กลา้ ค. เหล็กน้ำพรี ้ ง. ถูกทกุ ขอ้ 6. ในสมยั แรกๆ ใช้เศษหนิ โลดสโตนหรือลดี สโตนท่มี รี ปู รา่ งคลา้ ยเขม็ ก. ผกู กับเสน้ ดา้ ยแขวนไว้ ข. ทำเปน็ ลกู ศรชี้ทิศทาง ค. วางหมนุ ลงบนพ้นื รอจนหยดุ น่งิ ง. ผกู ตดิ กับท่อนอ้อยหรือฟางลอยในอา่ งนำ้ 7. เข็มทิศทชี่ าวจีนประดิษฐใ์ ชเ้ ปน็ คร้งั แรก ก. ทำเปน็ รปู ปลาลอยในอ่างน้ำ ข. ทำเป็นรปู ช้อนจนี ค. ทำเปน็ รปู ตุก๊ ตา ง. ถกู ทุกขอ้ 34 ค่มู ือการสอบวิชาพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วิชาแผนที่ทหารและเข็มทศิ

8. สองพี่น้องชาวอิตาลีท่ีนำเข็มทิศจากประเทศจีนเข้ามาแผยแพร ่ ในยุโรป คอื ก. โคลัมบัส ข. มาร์โค โปโล ค. เมอร์เคเตอร์ ง. นิโคโลและมาฟฟิโอ โปโล 9. ประโยชน์ของเขม็ ทิศ ก. บอกทศิ ทาง ข. ใช้เดินป่า ค. ใชป้ ระกอบกับแผนที่ ง. ถูกทุกข้อ 10. เขม็ ทิศทีป่ ระดิษฐข์ ึ้นโดยถกู ต้องและเกา่ แก่ท่สี ุดในโลก คอื ก. เขม็ ทศิ เลนซาติก ข. เข็มทิศมารเิ นอ่ ะ ค. เขม็ ทิศซิลวา ง. เขม็ ทศิ ไจโร 11. เขม็ ทศิ ทใี่ ช้ในการเดินเรอื และเคร่อื งบิน ก. เข็มทิศเลนซาตกิ ข. เข็มทศิ มารเิ นอ่ ะ ค. เข็มทิศซิลวา ง. เขม็ ทิศไจโร 35คู่มอื การสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ วชิ าแผนทที่ หารและเขม็ ทิศ

12. เข็มทศิ ทน่ี ยิ มใช้กนั ในวงการลกู เสอื ก. เขม็ ทศิ เลนซาติก ข. เข็มทิศมารเิ นอ่ ะ ค. เขม็ ทศิ ซิลวา ง. เข็มทศิ ไจโร 13. เข็มทิศของลูกเสอื สามญั รนุ่ ใหญ ่ ก. มตี ลบั เขม็ ทิศ มีสายเล็ง มเี ลนซ์ขยายสำหรบั อ่านค่ามมุ ข. เป็นตลับเข็มทศิ แสดงทศิ 8 ทิศ ค. มตี วั เรอื นเขม็ ทศิ มขี ดี ตำแหนง่ ตง้ั มมุ - อา่ นคา่ มมุ และมลี กู ศร ชท้ี ิศทาง ง. มตี วั เรอื นเขม็ ทศิ มขี ดี ตำแหนง่ ตง้ั มมุ - อา่ นคา่ มมุ มเี ลนซข์ ยาย มลี ูกศรชท้ี ิศทาง มพี ลายน้ำทปี่ ลายเข็มแม่เหลก็ และหัวลกู ศร ชท้ี ศิ ทาง 14. เข็มทศิ เลนซาตกิ ก. มตี ลับเข็มทิศ มสี ายเลง็ มเี ลนซ์ขยายสำหรบั อ่านคา่ มุม ข. เปน็ ตลบั เขม็ ทิศ แสดงทิศ 8 ทิศ ค. มตี วั เรอื นเขม็ ทศิ มขี ดี ตำแหนง่ ตง้ั มมุ - อา่ นคา่ มมุ และมลี กู ศร ชท้ี ศิ ทาง ง. มตี วั เรอื นเขม็ ทศิ มขี ดี ตำแหนง่ ตงั้ มมุ - อา่ นคา่ มมุ มเี ลนซข์ ยาย มลี ูกศรชท้ี ิศทาง มีพลายน้ำท่ปี ลายเข็มแมเ่ หลก็ และหวั ลูกศร ชที้ ศิ ทาง 36 คู่มือการสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชาแผนท่ีทหารและเข็มทศิ

15. เขม็ ทศิ ซิลวาผลติ ในประเทศ ก. ฝร่งั เศส ข. สวีเดน ค. สหรัฐอเมริกา ง. องั กฤษ 16. ส่วนปลายของเขม็ แม่เหล็กเข็มทิศซลิ วาท่ีช้ีไปทางทศิ เหนือ ก. ทาสีเหลอื ง ข. ทาสีขาว ค. ทาสีแดง ง. ทาสเี ขยี ว 17. ส่วนปลายของเขม็ แมเ่ หลก็ เขม็ ทศิ ซิลวาที่ช้ีไปทางทิศใต้ ก. ทาสเี หลอื ง ข. ทาสขี าว ค. ทาสแี ดง ง. ทาสีเขยี ว 18. เลนซ์ขยายในเข็มทิศซลิ วา ก. ใช้อา่ นคา่ มมุ ข. ใชจ้ ุดไฟ ค. ใช้สอ่ งขยายในเวลากลางคืน ง. ใชส้ ่องขยายดรู ายละเอียดบนแผนท่ี 37คูม่ ือการสอบวิชาพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญร่นุ ใหญ่ วิชาแผนท่ที หารและเขม็ ทิศ

19. ข้อควรระวังในการใชเ้ ข็มทศิ ควรอยู่ห่างจากสายไฟฟา้ แรงสูงกีเ่ มตร ก. 55 เมตร ข. 18 เมตร ค. 10 เมตร ง. 1 เมตร 20. การเก็บรกั ษาเข็มทศิ ที่ดที ี่สุด ก. แขวนไว้ ข. ใส่ซองไว ้ ค. เก็บไว้ในต้ไู ม ้ ง. เกบ็ ไวใ้ นตเู้ หล็ก 21. ถา้ มุมแอซิมธั ไปเทา่ กับ 180 องศา ดังน้นั มมุ แอซิมธั กลับจะเท่ากบั ก. 0 หรอื 360 องศา ข. 30 องศา ค. 125 องศา ง. 225 องศา 22. ทกั ษะเบอ้ื งตน้ 2 ประการ ในการใช้เข็มทศิ ซลิ วา ก. วัดมมุ และวดั ระยะทาง ข. ตงั้ มมุ และวดั มมุ ค. ต้งั มุม และวดั ระยะทาง ง. ถูกทุกขอ้ 38 คูม่ ือการสอบวิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วิชาแผนท่ีทหารและเขม็ ทศิ

23. การเดนิ ทางโดยใชเ้ ข็มทิศซิลวาตอ้ งเดินไปตาม ก. เข็มแม่เหลก็ ข. ลูกศรชที้ ศิ ทาง ค. อกั ษร N ง. ลูกศรก้างปลาใตเ้ ขม็ แม่เหลก็ 24. เม่ือทำการเล็งเข็มทิศจนทราบทิศทางที่จะเดินไปแล้ว วิธีปฏิบัต ิ ต่อไป คือ ก. เดนิ นบั ก้าวไป ข. เดนิ ตามลกู ศรชี้ทศิ ทาง ค. เดนิ ตรงไปยงั ทหี่ มายทเ่ี ดน่ ชดั ในภมู ปิ ระเทศ (ตามทใี่ ชเ้ ขม็ ทศิ เลง็ ไว้แตแ่ รก) ง. ถกู ทุกขอ้ 25. แผนท่ี หมายถงึ ก. ลายแทง ข. โลกจำลอง ค. ภาพภูมิประเทศ ง. สิ่งที่แสดงรายละเอียดบนพื้นผิวโลกทั้งท่ีมีอยู่ตามธรรมชาติ และมนุษย์สร้างขึ้นโดยย่อลงบนวัตถุพื้นระนาบด้วย มาตราส่วน รายละเอียดเหล่านี้แสดงด้วยเส้น สี และ สัญลักษณต์ ่างๆ 39คมู่ ือการสอบวิชาพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รุน่ ใหญ่ วิชาแผนท่ที หารและเขม็ ทศิ

26. ประโยชนข์ องแผนทต่ี ่อผ้ใู ช้ ก. ทำใหผ้ ้ใู ชท้ ราบถงึ ลกั ษณะภมู ิประเทศล่วงหน้า ข. เป็นข้อมลู นำไปคดิ คำนวณและกำหนดงบประมาณได ้ ค. เปน็ ข้อมูลในการวางแผนพฒั นาประเทศหรือทางยทุ ธศาสตร์ ง. ถกู ทกุ ข้อ 27. แผนท่ีใดเก่าแก่ท่สี ดุ ในโลก ก. ลายแทง ข. ของปโตเลมี ค. สกัดจากหินของชาวจีน ง. ทำด้วยดินเหนียวแสดงกรรมสิทธิ์ท่ีดินแปลงหน่ึงของชาว เมโสโปเตเมีย 28. แผนท่โี บราณของเอสกิโม ก. เปน็ ลายแทง ข. ใช้ขดี เขยี นลงบนทราย ค. ใชเ้ ปลอื กหอยแทนเกาะ กา้ นมะพรา้ วแทนเสน้ ทางการเดนิ เรอื และบรเิ วณท่มี คี ลน่ื จัด ง. ทำด้วยไม้สลักติดบนแผ่นหนังแมวน้ำแสดงแหล่งล่าสัตว์ ตกปลา 40 คูม่ อื การสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชาแผนทที่ หารและเขม็ ทิศ

29. แผนที่โลกทเ่ี กา่ แก่สมัยโบราณแสดงท่ีต้งั ของประเทศไทย ก. แผนที่ Orbis Torrarum สมยั โรมนั ข. แผนท่ี T - in - O ของชาวอาหรับ ค. แผนที่โลกของปโตเลมี ง. แผนท่ี Portolan Chart Mediterranean Sea 30. กรมแผนท่ีทหารต้งั ขน้ึ ในรชั สมัยใด ก. รชั กาลที่ 4 ข. รชั กาลท่ี 5 ค. รัชกาลที่ 6 ง. รชั กาลท่ี 7 31. กรมใดทรี่ ับผิดชอบในการผลิตแผนท่ี ก. กรมแผนทีท่ หาร ข. กรมอตุ ุนิยมวทิ ยา ค. กรมวชิ าการ ง. กรมพลาธกิ าร 32. วธิ กี ารพกพาแผนท่ที ดี่ ีท่สี ดุ คอื ก. ใสซ่ องพลาสติกกนั น้ำ ข. พบั เปน็ แผน่ ขนาดเลก็ ค. ฉีกแบ่งเป็นสว่ นๆ ง. ถกู ทกุ ข้อ 41ค่มู อื การสอบวิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วชิ าแผนทที่ หารและเข็มทิศ

33. แผนท่ที ี่ใชเ้ ปน็ มาตรฐานทั่วโลกใชม้ าตราสว่ น ก. 1 : 10,000 ข. 1 : 50,000 ค. 1 : 500,000 ง. 1 : 1,000,000 34. สัญลักษณ์น้หี มายถงึ อะไร ก. โรงเรยี น ข. แนวแบ่งเขตอำเภอ ค. จังหวัด ง. ก่งิ อำเภอ 35. สัญลกั ษณน์ ีห้ มายถึงอะไร ก. วดั ข. โบสถ์คริสตศ์ าสนา ค. วดั มโี บสถ์ ง. โบสถม์ สุ ลิม 36. สัญลักษณ์นีห้ มายถงึ อะไร ก. วดั ข. โบสถ์ ค. โรงเรยี น ง. ศาลาทพี่ ัก 42 คูม่ ือการสอบวชิ าพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชาแผนทีท่ หารและเขม็ ทศิ

37. สีดำทใ่ี ชใ้ นแผนท่ีแสดงถึงอะไร ก. แหลง่ นำ้ ลำธาร ข. เสน้ ชั้นความสงู ค. แหลง่ เพาะปลูก ป่าไม ้ ง. สง่ิ ท่มี นษุ ย์สร้างข้ึน 38. สเี ขียวท่ีใชใ้ นแผนท่ีแสดงถึงอะไร ก. แหล่งน้ำลำธาร ข. เส้นช้ันความสูง ค. แหลง่ เพาะปลูก ป่าไม้ ง. ส่ิงท่มี นุษย์สร้างข้ึน 39. สีน้ำเงินทใ่ี ช้ในแผนทแ่ี สดงถงึ อะไร ก. แหล่งน้ำลำธาร ข. เส้นชน้ั ความสงู ค. แหลง่ เพาะปลกู ปา่ ไม้ ง. สง่ิ ทมี่ นษุ ย์สรา้ งขนึ้ 40. สีน้ำตาลทใี่ ชใ้ นแผนท่ีแสดงถงึ อะไร ก. แหลง่ นำ้ ลำธาร ข. เส้นช้ันความสงู ค. แหล่งเพาะปลูก ปา่ ไม้ ง. ส่งิ ท่ีมนุษยส์ รา้ งข้ึน 43คูม่ อื การสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ วชิ าแผนทีท่ หารและเขม็ ทศิ