5555

โครงงานการออกแบบและเทคโนโลยีตวั อยา่ งโครงงาน เร่ือง นำ้ มะกรูด สูตรข้ำงครัว โครงงำน เร่ือง นำ้ มะกรูด สูตรข้ำงครัว จัดทำโดย 1............................................. 2............................................. 3............................................. ช้ันมธั ยมศึกษำปี ที่ ................... ครูที่ปรึกษำ คุณครู.............................................. โรงเรียนนครวทิ ยำคม สำนักงำนเขตพืน้ ทก่ี ำรศึกษำมัธยมศึกษำ เขต 36

บทคดั ย่อ มะกรูด เป็นสมุนไพรที่อยใู่ นบา้ นของทุกครอบครัว และหาไดง้ ่ายในครอบครัวของเรา ซ่ึงมะกรูดสามารถรับประทานไดท้ ้งั ใบและผล จึงอยากนามะกรูดมาทาเป็นเครื่องดื่มสมุนไพร จากการศึกษาและคน้ ควา้ ดว้ ยการทาโครงงานทดลองพบว่า มีขอ้ มูลที่น่าสนใจ คือ สารที่สาคญั ท่ีช่วยเสริมสร้างการทางานของอวยั วะสาคญั ในการขจดั สารพิษมากมาย ซ่ึงสาร ที่วา่ น้ีไดม้ าจากมะกรูด โครงงาน น้ามะกรูดสูตรขา้ งครัว มีจุดมุ่งหมายในการทางาน โดยนามะกรูดมาแปรรูป ทาเป็นเครื่องด่ืมสมุนไพร ท่ีมีประโยชน์ต่อสุขภาพ และยงั เป็นการนา สิ่งท่ีหาไดง้ ่ายภายใน บา้ นมาใชใ้ หเ้ ป็นประโยชน์ นอกจากน้ียงั เป็นการทางานเป็นกลุ่ม มีความรับผดิ ชอบ สร้างความ สามคั คี เอ้ือเฟ้ื อเผอ่ื แผ่ แก่สมาชิกในกลุ่มอีกดว้ ย

กติ ติกรรมประกำศ คณะผูจ้ ดั ทาขอขอบพระคุณภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น คุณ........................... ท่ีให้ความรู้และ ถ่ายทอดวิธีการทาน้ ามะกรู ดสมุนไพร ช่วยบารุ งร่ างกายให้แข็งแรงอย่างละเอียด ดว้ ยความเมตตาและต้งั ใจจริง ขอบพระคุณ ครู.......................... ที่กรุณาใหค้ าแนะนาในการ จดั ทาโครงงาน อานวยความสะดวกจดั หาอุปกรณ์ อุทิศเวลา และเป็ น ท่ีปรึกษา โครงงาน โดยเฉพาะการนาเสนอที่ถูกตอ้ ง สุดทา้ ยน้ีขอขอบใจเพื่อนนกั เรียน ช้นั ม............... ทุกคนที่ใหค้ วามร่วมมือ ร่วมแรง ร่วมใจ ใหข้ อ้ แนะนาเสนอแนะ ทาใหผ้ ลงานออกมาไดเ้ ป็นอยา่ งดี คณะผจู้ ดั ทา

คำนำ รายงานฉบับน้ีจัดทาข้ึนเพื่อนาเสนอโครงงาน การงานอาชีพและเทคโนโลยี ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้ ในหวั ขอ้ น้ามะกรูด สูตรขา้ งครัว คณะผูจ้ ดั ทาโครงงานไดศ้ ึกษาจากหนังสือ ผลไมแ้ ละเคร่ืองด่ืมผสม รวบรวมขอ้ มูล และเกบ็ บนั ทึกขอ้ มูล เพือ่ ศกึ ษาสมุนไพรท่ีช่วยในการบารุงร่างกายมนุษยเ์ ราใหแ้ ขง็ แรง ดว้ ยความต้งั ใจ สามคั คี ในการนาเสนอโครงงานชิ้นน้ี เพือ่ ใหไ้ ดป้ ระโยชนท์ วั่ ไป คณะผจู้ ดั ทา

สำรบญั หน้ำ ก บทคดั ย่อ ข กติ ติกรรมประกำศ ค คำนำ ง สำรบญั 1 บทที่ 1 บทนำ 1 1 ท่ีมาและความสาคญั ของโครงงาน 1 วตั ถุประสงคข์ องการศึกษา 1 สมมติฐานการศึกษา 2 ประโยชนท์ ่ีคาดวา่ จะไดร้ ับ 3 บทที่ 2 เอกสำรทเ่ี กย่ี วข้อง 4 เอกสารอา้ งอิง 5 เครื่องมือและวสั ดุอุปกรณ์ที่ใชใ้ นการศกึ ษา 6 บทที่ 3 วธิ ีกำรดำเนินโครงงำน 7 ตารางปฏิบตั ิกิจกรรม 8 เครื่องมือและวสั ดุอุปกรณ์ท่ีใชใ้ นการศึกษา 9 วธิ ีการศึกษา 10 บทที่ 4 ผลกำรศึกษำ 11 ผลการศึกษา 12 การศึกษาจากภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน 13 บทที่ 5 สรุปผลกำรศึกษำ 14 สรุปผลการศกึ ษา 15 ประโยชนท์ ่ีไดร้ ับจากโครงงาน 16 ขอ้ เสนอแนะ บรรณานุกรม

บทท่ี 1 บทนำ ทม่ี ำและควำมสำคญั ของโครงงำน เน่ืองจากมะกรูดเป็ นสมุนไพรที่หาง่ายในบา้ น และยงั เป็ นประโยชนต์ ่อร่างกาย เราจึง คิดนาผลมะกรูดมาแปรรูปเป็นเครื่องด่ืมสมุนไพร ท่ีง่ายต่อการรับประทาน และสามารถทากิน เองไดภ้ ายในครอบครัว วตั ถุประสงค์ของกำรกำรศึกษำ 1. เพอ่ื แปรรูปสมุนไพรใหง้ ่ายต่อการรับประทานยงิ่ ข้ึน 2. เพอ่ื ศกึ ษาวธิ ีทาเครื่องด่ืมง่ายๆ จากสมุนไพรใกลต้ วั สมมตฐิ ำนกำรศึกษำ สามารถนามะกรู ดมาแปรรู ปเป็ นน้ าสมุนไพรที่ง่ายต่อการดื่ม ประโยชน์ทีค่ ำดว่ำจะได้รับ 1. ไดร้ ับความรู้จากการทาน้ามะกรูด 2. ไดร้ ับประโยชนจากการทาน้ามะกรูด 3. ฝึกฝนความอดทน 4. ลดค่าใชจ้ ่ายในการซ้ือยารักษาโรค

บทท่ี 2 กำรศึกษำเอกสำรอ้ำงองิ มะกรูด (Ma-krut) , Kaffir lime , leech lime ช่ือวทิ ยำศำสตร์ Citrus hystrix DC. วงศ์ RUTACEAR ถิ่นกำเนิด มาเลยเซีย พม่า ไทย อินโดนีเซีย สิงคโปร์ ฟิ ลิปปิ นส์ อินเดีย รูปลกั ษณ์ ไมพ้ มุ่ ขนาดใหญ่ ลาตน้ เกล้ียงเกลาก่ิงกา้ นมีหนามแหลม ใบสีเขียวหนา มีกลิ่นหอมฉุน มีน้ามนั หอมระเหย ออกดอกเป็นช่อสีเขียวมีนวลเหลือง บา้ ง ลูกกลมผวิ หนาขรุขระ สรรพคุณและส่วนทนี่ ำมำใช้เป็ นยำ ใบ - มีน้ามนั หอมระเหย ใชป้ ระกอบอาหาร ผล - ใชแ้ ต่งกลิ่น สระผม ผวิ จากลูก - บารุงเป็นยาขบั ลมในลาไส้ แกแ้ น่น ราก - ถอนพิษ แกป้ วดทอ้ ง แกพ้ ิษฝี ภายใน ลูกมะกรูด - หมกั ดองเป็นยาดองเปร้ียวเคม็ รับประทานฟอกลา้ งและ บารุงโลหิต ชื่อท้องถน่ิ ภาคเหนือ เรียก มะขดู , มะขนุ ภาคใต้ เรียก ส้มกรูด , สม้ มวั่ ผี เขมร เรียก โกร้ยเขียด กะเหร่ียง – แม่ฮ่องสอน เรียก มะขู ลกั ษณะทว่ั ไป มะกรูดเป็นไมย้ นื ตน้ ขนาดเลก็ แตกกิ่งกา้ น ลาตน้ และกิ่งมีหนามแขง็ ใบ เป็น ใบประกอบท่ีมีใบยอ่ ยใบเดียว สีเขียวหนา มีลกั ษณะคอดกิ่วท่ีกลางใบเป็นตอนๆ มีกา้ น แผ่ ออกใหญ่เท่ากบั แผน่ ใบ ทาใหเ้ ห็นใบเป็น 2 ตอน ใบสีเขียวแก่ค่อนขา้ งหนา มีกลิ่นหอมมาก เพราะมีต่อมน้ามนั อยู่ ดอก ออกเป็นกระจุก 3 - 5 ดอก กลีบดอกสีขาว ร่วงง่าย ผลมีหลาย แบบแลว้ แต่พนั ธ์ผลเลก็ เท่ามะนาว ผวิ ขรุขระนอ้ ยกวา่ และไม่มีจุกท่ีหวั กำรปลกู มะกรูดปลูกไดด้ ีในดินทุกชนิด ขยายพนั ธุโ์ ดยการเพาะเมลด็

สรรพคุณทำงยำ 1. ผวิ ผลสดและผลแหง้ รสปร่า หอมร้อน สรรพคุณแกล้ มหนา้ มืด แกว้ งิ เวยี น บารุง หวั ใจ ขบั ลมลาไส้ ขบั ระดู 2. ผล รสเปร้ียว มีสรรพคุณเป็นยาขบั เสมหะ แกไ้ อ แกน้ ้าลายเหนียว ฟอกโลหิต ใชส้ ระผมทาใหผ้ มดกดา ขจดั รังแค 3. ราก รสเยน็ จืด แกพ้ ษิ ฝี ภายใน แกเ้ สมหะ แกล้ มจุกเสียด 4. น้ามะกรูด รสเปร้ียว กดั เสมหะ ใชด้ องยามีสรรพคุณเป็นยาฟอกโลหิตสาหรับสตรี 5. ใบ รสปร่าหอม แกไ้ อ แกอ้ าเจียนเป็นโลหิต แกช้ ้าใน และดบั กล่ินคาว คติควำมเชื่อ มะกรูดเป็นไมม้ งคลชนิดหน่ึงท่ีควรปลูกไวใ้ นบริเวณบา้ น โดยกาหนดปลูกทาง ทิศตะวนั ตกเฉียงเหนือ (พายพั ) เพ่ือผอู้ ยอู่ าศยั จะไดม้ ีความสุข และในบางตาราวา่ เป็นความ เชื่อของคนบา้ นป่ า ที่เดินทางดว้ ยเกวยี นเทียม โคหรือกระบือเมื่อไดก้ ลิ่นสาบเสือ จะหยดุ เดิน เจา้ ของจะตอ้ งขดุ ผวิ มะนาวหรือมะกรูด ป้ายจมูกใหด้ บั กลิ่นสาบเสือก่อน โค กระบือ จึงจะ เดินต่อไป ดงั น้นั การเดินทางสมยั ก่อนผา่ นป่ า ผเู้ ดินทางจึงมกั จะพกพามะนาวและมะกรูดติด ตวั ไปดว้ ยเสมอ ในพิธีกรรมการทาน้ามนตเ์ พ่ือสะเดาะเคราะห์ สาหรับพรมหรืออาบผปู้ ่ วยใบ มะกรูดเป็นส่วนประกอบสาคญั ที่จะขาดไม่ได้ โดยใชร้ ่วมกบั ใบส้มป่ อย ใบเงินใบทอง ใบ มะตูม หญา้ แพรก หมากผหู้ มากเมีย ในราชพฤกษเ์ ชื่อกนั วา่ ใบจากตน้ ไมม้ งคลเหล่าน้ีจะช่วย ปัดเป่ าและบรรเทาเคราะห์โดยตกลงไปได้ ใบมะกรูดมหศั จรรยก์ าจดั แมลงในขา้ วสาร ผลมะกรูด รักษาชนั นะตุและแผลบนศีรษะดว้ ยมะกรูดได้ -ใชน้ ้าค้นั ที่ไดจ้ ากผลมะกรูดหรือนาผลมะกรูดเผาไฟผา่ ซีกบีบเอาน้าและน้ามนั จากผวิ มะกรูด ผสมน้า 1 เท่า ใชส้ ระผมแทนแชมพู แลว้ ลาดออก

บทที่ 3 วธิ ีกำรดำเนินโครงงำน ตำรำงปฏบิ ัตกิ จิ กรรมโครงงำน .......................................... สัปดำห์ที่ กจิ กรรมทป่ี ฏบิ ตั ิ สถำนทท่ี ำกจิ กรรม ผู้รับผดิ ชอบ 1 หอ้ งเรียน ห้อง 112 - เลือกหวั ขอ้ การทาโครงงานและ หอ้ งสมุดโรงเรียน สมาชิกในกลุ่ม ว.....ด..........ป...... นาเสนอครู พร้อมท้งั เหตุผลในการทา หอ้ งเรียน หอ้ ง 112 ครูที่ปรึกษา 2 - ศึกษาขอ้ มูลเกี่ยวกบั เอกสาร ว.....ด..........ป...... หนงั สือจากห้องสมุด หอ้ งเรียน หอ้ ง 112 สมาชิกในกลุ่ม หอ้ งเรียน หอ้ ง 112 ครูที่ปรึกษา 3 - กาหนดการศึกษาจากวทิ ยากร หอ้ งเรียน หอ้ ง 112 ว.....ด..........ป...... - ทารายงานเพื่อขอเบิกอุปกรณ์ สมาชิกในกลุ่ม ครูท่ีปรึกษา 4 ส่วนค่าใชจ้ า่ ย เกบ็ คนละ 5 บาท สมาชิกในกลุ่ม ว.....ด..........ป...... และแบง่ หนา้ ที่รับผิดชอบ ครูที่ปรึกษา ติดต่อวทิ ยากรทอ้ งถ่ิน สมาชิกในกลุ่ม 5 - ลงมือปฏิบตั ิทาน้ามะกรูด ครูที่ปรึกษา ว.....ด..........ป...... - ใหค้ ุณครู ผปู้ กครองและเพื่อน ร่วมประเมินรสชาติของน้ามะกรูด - เขียนรายงานโครงงานจดั ทารูปเล่ม และสรุปผลการปฏิบตั ิกิจกรรม - นาเสนอการทาเครื่องด่ืมสมุนไพรและ รายงานผลการปฏิบตั ิงาน

เครื่องมือและวสั ดุอุปกรณ์ท่ีใช้ในกำรศึกษำ อปุ กรณ์ 1. เคร่ืองปั่นน้าผลไม้ 2. แกว้ 3. หลอด 4. ชอ้ นชา วสั ดุ 1. มะกรูด 2. เกลือป่ น 3. น้าเช่ือม 4. น้าแขง็ ปั่น 5. น้า วธิ ีกำรศึกษำ 1. ศึกษาจากวทิ ยากรทอ้ งถิ่น โดยการสอบถามคุณ.............................................. และ ฝึกปฏิบตั ิทาน้ามะกรูดปั่น 2. ศึกษาจากเอกสารอา้ งอิง และคาบอกเล่าของผรู้ ู้ 3. ประเดน็ การศึกษา - ไดร้ ู้ถึงสรรพคุณของมะกรูด - ไดร้ ู้วธิ ีในการทาน้ามะกรูด ผลกำรศึกษำ 1. ไดศ้ ึกษาสรรพคุณของมะกรูด 2. ไดศ้ ึกษาวธิ ีการทาน้ามะกรูด

บทที่ 4 ผลกำรศึกษำ 1. ไดศ้ กึ ษาสรรพคุณของมะกรูด 2. ไดศ้ กึ ษาวธิ ีการทาน้ามะกรูด

บทท่ี 5 สรุปผลกำรศึกษำ สรุปผลกำรศึกษำ การศึกษาการทาน้ามะกรูด เป็นการนาสิ่งที่ใกลต้ วั มาประยกุ ตใ์ ชใ้ หเ้ กิดประโยชน์ เป็น การฝึกใหใ้ ชค้ วามคิดสร้างสรรค์ เพ่อื ท่ีจะนามาพฒั นาเป็นอาชีพเสริมได้ ประโยชน์ทไ่ี ด้รับจำกโครงงำน 1. ไดศ้ กึ ษาการทาน้ามะกรูด 2. ไดศ้ ึกษาสรรพคุณของมะกรูด 3. นามาพฒั นาใหเ้ กิดรายได้ ข้อเสนอแนะ จากการศึกษาโครงงานการทาน้ามะกรูด สามารถพฒั นาใหเ้ ป็นอาชีพเสริมได้

บัญชีรำยรับ – รำยจ่ำย รายรับ รายจา่ ย ว/ด/ป รายการ จานวนเ ิงน ว/ด/ป ลาดับ รายการ จานวน ราคา/ห ่นวย จานวนเ ิงน หมายเห ุต เกบ็ เงินสมาชิก 25 บ. 1 ซ้ือน้าตาล ½ กก. 18 บ. 8 บ. ในกลุ่มคนละ น้าแขง็ 1 ถุง 10 บ. 10 บ. 5 บาท / คน รวมรายจา่ ย 19 (มี 5 คน) เหลือ 6 ........................................ หวั หนา้ ................................................. เลขา

บรรณำนุกรม น้าผลไมแ้ ละเครื่องด่ืมผสม. คร้ังท่ี 3. กรุงเทพ : สานกั พิมพแ์ สงแดด , 2548. 128 หนา้

ภำพประกอบวสั ดุในกำรทำนำ้ มะกรูด