จุดกำเนิดจังหวัดนครศรีธรรมราช

จุดกำเนิดจังหวัดนครศรีธรรมราช



คำนำ หนังสือฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชาว21246 การนำ เสนอสื่ อผสมจัดทำขึ้นเพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับจุดกำเนิด จังหวัดนครศรีธรรมราช เพื่อ ทราบความเป็นมาและ ประวัติของจังหวัดนครศรีธรรมราช และหวังว่าผู้อ่าน จะได้รับความรู้เกีายวกับหนังสืe-bookเล่มนี้ ไม่มากก น้อย จัดทำโดย เด็กชายณัฐวัศ บุญกอง

สารบัญ ความเป็นมา 1-2 ศาสนา สถานที่ท่องเที่ยว 3 4-5 ประเพณี 6 โบราณวัตถุ 7

เนื้อเรื่อง 1 ความเป็นมา นครศรีธรรมราช เป็นเมืองโบราณที่มีความสําคัญทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครอง และ ศาสนามากที่สุดเมืองหนึ่ง ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นครศรีธรรมราชมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกัน อย่างกว้างขวาง มาไม่น้ อยกว่า 1800 ปีมาแล้ว หลัก ฐานทางโบราณคดี และหลักฐานทางเอกสารที่ ปรากฏในขณะนี้ยืนยันได้ ว่านครศรีธรรมราช มีกําเนิดมาแล้วตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 7 เป็นอย่างน้ อย จากประวัติศาสตร์อันยาวนานแห่งนครศรีธรรมราช สามารถประมวลได้ว่า \"นครศรีธรรมราช\"ได้ ปรากฏชื่อในที่ต่างๆ หลายชื่อตามความรู้ความเข้าใจที่สืบทอด กันมา และสําเนียงภาษาของชนชาติต่าง ๆ ที่เคยเดินทางผ่าน ในระยะเวลาที่ต่างกันเช่น ตามพลิงคม ตามพรลิงค์ มัทธาลิงคม ตามพลิงเกศวร โฮลิง โพลิง เชียะโท้ว โลแค็ก (Locae) สิริธรรมนคร ศรีธรรมราช ลิกอร์(Ligor) ละคอน คิวตูตอน สุวรรณปุระ ปาฏลีบุตร (Pataliputra) และเมือง นคร เป็นต้น คำว่า\"นครศรีธรรมราช\" น่าจะมาจากสร้อยพระนามของปฐมกษัตริย์ ผู้ครอง นครศรีธรรมราช คือ พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช คํานี้ แปลความได้ว่า \"นครอันงานสง่าแห่ง พระราชาผู้ทรงธรรม\" และธรรมของ ราชา แห่งนครนี้ก็คือ ธรรมแห่ง พระพุทธศาสนา ถ้าจะลําดับความเป็นมาของนครศรีธรรมราช จากหลักฐาน โบราณคดี และ ประวัติศาสตร์ที่สืบค้น ได้ในขณะนี้ พบว่ามีภูมิหลังอันยาวนานนับตั้งแตยุคหินกลาง ในราว 8,350-11 ,000 ปีที่ล่วงมา จากหลัก ฐานมีการพบเครื่องหิน ที่มีตัวขวานยาวใหญ่ (บางคนเรียกว่าระนาดหิน ) ที่อําเภอท่า ศาลา ในยุคโลหะ ได้พบหลักฐานทางโบราณคดี คือ กลองมโหระทึกสําริด 2 ใบ ที่บ้านเกตุ กาย ตําบลท่าเรือ อําเภอเมือง และที่คลองคุดด้วน อําเภอฉวาง นอกจากนี้ในบริเวณพื้นที่อําเภอสิชลปัจจุบัน ยังมีร่องรอยโบราณสถาน และโบราณวัตถุเกี่ยวเนื่อง ในศาสนาพราหมณ์ ซึ่งมีอายุเก่าแก่ที่สุดใน นครศรีธรรมราช เช่น พระพุทธรูปสําริด ศิลปแบบอมราวดีของ อินเดีย และเศียรพระพุทธรูปศิลปแบบคุปตะอินเดีย เป็นต้น จากหลักฐานเหล่านี้ แสดงให้เห็นว่าใน ช่วงนี้ นครศรีธรรมราชได้รับ อิทธิพลวัฒนธรรมมาจากอินเดียอย่างมากมาย ทั้งในด้านศาสนา ความเชื่อ อักษร ภาษา ประเพณี และการปกครอง จนกลายเป็นพื้นฐานวัฒนธรรม นครศรีธรรมราชมาถึง ปัจจุบันนี้ พุทธศตวรรษที่ 17-19 เป็นช่วงที่นครศรีธรรมราชมีความเจริญรุ่งเรืองสูงสุด ภายใต้ การปกครอง ของราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช ปัจจัยสําคัญที่ก่อให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองน่าจะ เนื่องมากจากการเป็นสถานี การค้าสําคัญของคาบสมุทรไทยเป็นจุดพักถ่าย ซื้อสินค้าระหว่าง ตะวันออกกับตะวันตกที่ดีที่สุดในเวลานั้น ประกอบกับบริเวณ หาดทรายแก้วอันเป็นศูนย์ กลางของชุมชน เป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุของ พระพุทธองค์ความศรัทธาและ ความเลื่อมใสในบวรพุทธศาสนา จึงเป็นปัจจัยชักนําให้ผู้คน จากทุกสารทิศ ในภาคใต้เข้ามา ตั้งถิ่นฐานในนครศรีธรรมราชอย่างหนาแน่น ในราว พ.ศ. 1700 เศษ ราชวงศ์ศรีธรรมา โศกราช ก็สามารถจัดการปกครอง หัวเมืองรายรอบ ได้สําเร็จถึง 12 เมือง เรียกว่า เมืองสิบสองนักษัตร คือ

1. เมืองสายบุรี ตราหนู 2 2. เมืองปัตตานี ตราวัว 3. เมืองกลันตัน ตราเสือ 4. เมืองปาหัง ตรากระต่าย 5. เมืองไทรบุรี ตรางูใหญ่ 6. เมืองพัทลุง ตรางูเล็ก 7. เมืองตรัง ตราม้า 8. เมืองชุมพร ตราแพะ 9. เมืองปันทายสมอ(กระบี่) ตราลิง 10. เมืองสระอุเลา (สงขลา) ตราไก่ 11. เมืองตะกั่วป่า ถลาง ตราหมา 12. เมืองกระบุรี ตราหมู จากหลักฐานตํานานเมืองนครศรีธรรมราช ตํานานพระบรมธาตุนครศรีธรรมราช ตลอดถึง วรรณกรรมเรื่องพระนิพพานสูตรทุกสํานวน ต่างยืนยันให้เห็นอย่างชัดเจน ถึงความ รุ่งเรือง ไพศาลของนครศรีธรรมราช ในยุคดังกล่าวและสามารถควบคุมหัวเมือง อื่น ๆ ได้ทั่ว ถึง คาบสมุทร มีแสนยานุภาพเกรียงไกรถึงขนาดกรีธาทัพไปตีลังกาถึงสองครั้ง เหนือสิ่งอื่นใดราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช ได้สถาปนาพระพุทธศาสนา ลัทธิลังกาวงศ์ ขึ้น อย่างมั่นคงในนครศรีธรรมราช มีการบูรณะพระเจดีย์เดิม ให้เป็นทรงระฆังคว่ำ อันเป็น ศิลปะ ลังกา จนนครศรีธรรมราชกลายเป็นศูนย์กลางวัฒนธรรม เป็นเมืองแม่แห่งวัฒนธรรม ที่ได้ ถ่ายทอด ศิลปวัฒนธรรมไปยัง หัวเมืองอื่น ๆ รวมทั้งสุโขทัยซึ่งในเวลานั้นเพิ่งเริ่ม ก่อตัวขึ้นเป็น ราช ธานีทาง ภาคเหนือตอนล่างใหม่ ๆ ในช่วงแรกของการตั้งกรุงรัตนโกสินทร์เป็นราชธานี คือสมัยสมเด็จพระพุทธยอดฟ้ าจุฬาโลก ได้ แต่งตั้งอุปราช (พัฒน์) บุตรเขยของพระเจ้านครศรีธรรมราช (หนู) ขึ้นเป็น เจ้าพระยานครศรีธรรมราช \" เจ้าพระยานครนครศรีธรรมราช (พัฒน์) รับราชการมาจนถึงปลาย รัชสมัยรัชกาลที่ 2 จึงได้กราบทูลลา ออกจากตําแหน่งด้วย เห็นว่าชราภาพมากแล้ว พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย จึงได้โปรด เกล้าฯ แต่งตั้ง พระบริรักษ์ ภูเบศรผู้ช่วยราชการเมืองนครศรีธรรมราชเป็นเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช ต่อ มา กระทํา ความดีความชอบในราชการ จนได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าพระยานครศรีธรรมราช \" คนทั่วไป รู้จักในนาม เจ้าพระยานครน้ อย \" เจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้ อย ) ตามหลักฐานทางราชการ กล่าวว่าเป็นบุตรเจ้า พระยา นครศรีธรรมราช (พัฒน์) แต่คนทั่วไปทราบกันว่า เป็นโอรสพระเจ้ากรุงธนบุรี เจ้าพระยานครศรีธรรมราชผู้นี้มีความสามารถ ได้ปราบปรามหัวเมืองมลายู ได้สงบราบคาบเป็น นักการทูตที่สําคัญคนหนึ่ง โดยเฉพาะการเจรจากับอังกฤษในสมัย รัชกาลที่ 2-3 ได้ทําให้ เมือง นครศรีธรรมราชมีอิทธิพลต่อหัวเมืองมลายู เป็นที่น่านับถือยําเกรงแก่บริษัทอังกฤษซึ่ง กําลังแผ่อิทธิพล ทางการค้าขายและทางการเมือง ในภาคพื้น เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นอกจาก นี้ เจ้าพระยา นครศรีธรรมราช (น้ อย ) ยังเป็นผู้มีฝีมือในทางช่างหลายอย่างเช่น ฝีมือในทาง การต่อเรือจนได้รับ สมญาว่าเป็น \"นาวีสถาปนิก\" และใน สมัยรัชกาลที่ 4 เจ้าพระยา นครศรีธรรมราช (น้ อย) ก็ได้ถวาย พระแท่นถมตะทอง และ พระราชยานถมอีกด้วย

3 ศาสนา ชาวนครศรีธรรมราชส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ ประมาณ 93.61% รองลงมาได้แก่ ศาสนาอิสลาม 6.17% ศาสนาคริสต์ 0.20% 1. ศาสนาพุทธ เป็นศาสนาที่แพร่หลายที่สุด มีโบราณสถาน และโบราณวัตถุทางพุทธ-ศาสนาที่แสดงถึงความรุ่งเรืองมาช้า นาน ปี 2562 มีวัดทางพุทธศาสนา 626 แห่ง มีพระภิกษุ 4,623 รูป สามเณร 490 รูป ชาวนครศรีธรรมราชยึดมั่นใน ประเพณีทางศาสนา และมีความผูกพันกับ พระบรมธาตุเจดีย์ จนกระทั่งจังหวัดนครศรีธรรมราชได้ชื่อว่า \"เมืองพระ\" เมื่อ ถึงวันสำคัญทางศาสนา เช่น วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา จะมี ประชาชนจากสารทิศ หลั่งไหลกันมาสักการะ องค์พระบรม ธาตุเจดีย์อย่างล้นหลา 2. ศาสนาอิสลาม ผู้นับถือศาสนาอิสลามในจังหวัด นครศรีธรรมราช ส่วนใหญ่มีบรรพบุรุษมาจากเมืองกลันตัน ปัตตานี และไทรบุรี อยู่ร่วมกันเป็นกลุ่ม มีมัสยิด 122 แห่ง ส่วนใหญ่อยู่ในเขตอำเภอเมือง นอกจากนั้นกระจัดกระจาย อยู่ในเขตอำเภอท่าศาลา อำเภอหัวไทร อำเภอสิชล อำเภอ ปากพนัง อำเภอร่อนพิบูลย์ 3. ศาสนาคริสต์ ผู้นับถือจำนวนเพียงเล็กน้ อยในเขตอำเภอ เมือง อำเภอทุ่งสง อำเภอทุ่งใหญ่ อำเภอร่อนพิบูลย์ มีทั้งนิ กายโปรแตสแตนท์และโรมันคาธอลิค มีโบสถ์คริสต์ 27 แห่ งม

4 สถานที่ท่องเที่ยว 1.หมู่บ้านคีรีวง ชุมชนต้นแบบในการจัดการธุรกิจท่องเที่ยวเชิงนิเวศในจังหวัดนครศรีธรรมราช ที่มีวิถี ชีวิตแบบชาวสวนอยู่กับธรรมชาติ และได้พัฒนา การบริการนักท่องเที่ยวขึ้นมาเป็น ธุรกิจใหม่ของชุมชน จุดเด่นของหมู่บ้านคีรีวง ก็คือ ทัศนียภาพแห่งธรรมชาติ เพราะคีรี วงตั้งอยู่ท่ามกลางเทือกเขา ป่าไม้และสายน้ำ กิจกรรมที่น่าสนใจ ในหมู่บ้านคีรีวง คือ การพักในที่พักแบบโฮมสเตย์ เพลินตาและเพลินอารมณ์กับทัศนียภาพแห่ง ธรรมชาติ ที่ ตั้งอยู่ท่ามกลางเทือกเขา ป่าไม้ ปั่นจักรยานชมวิวสูดอากาศบริสุทธิ์ ซึ่งสามารถหาเช่า จักรยานได้ตามร้านเช่าจักรยานในจุดต่างๆ รอบหมู่บ้ Google map : https://goo.gl/maps/kLJMWREt1 2.เกาะนุ้ยนอก ขนอม เกาะนุ้ยนอก เกาะเล็กกลางทะเลในอำเภอขนอม จังหวัดนครศรีธรรมราช แต่มีสิ่งที่ มหัศจรรย์บนเกาะ ทำให้เกาะแห่งนี้กลายเป็นสถานที่ Unseen เนื่องจากบนเกาะนี้มี บ่อน้ำจืดที่มีรูปร่างคล้ายกับรอยเท้า สามารถมองเห็นได้ในตอนที่น้ำทะเลลดลง ถ้าเป็น ช่วงที่น้ำขึ้น บ่อน้ำนี้ก็จะถูกน้ำทะเลท่วมหมด เชื่อกันว่าพื้นที่แห่งนี้คือบริเวณที่เกิด ตำนาน “หลวงปู่ทวดเหยียบน้ำทะเลจืด” เกาะนุ้ยนอก มีทางบันไดเดินขึ้นไปก็สะดวก เพื่อไปไหว้หลวงปู่ทวด ข้างบนมีจุดชมวิว สามารถมองเห็นเกาะสลับซับซ้อน บริเวณ รอบๆ หากไปช่วงที่น้ำลงสามารถเดินข้ามไปมาระหว่างเกาะได้อย่างสบาย บนเกาะยังมี ห้องน้ำไว้บริการนักท่องเที่ยวด้วย ถือเป็นหนึ่งในทะเลนครศรีธรรมราชที่ห้ามพลาด Google map : https://goo.gl/maps/DpFPGaxZxG9 3.ประตูระบายน้ำอุทกวิภาชประสิทธิ เป็นส่วนหนึ่งของโครงการพัฒนา พื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เพื่อช่วยเหลือบรรเทา ความทุกข์ ยากเดือดร้อนของประชาชนในพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง มีสะพานข้ามฝั่งแม่น้ำเพื่อให้คนใน พื้นที่ได้สัญจรข้ามไปมา ยังอีกฝั่ง และได้จัดทำเป็นสวนสาธารณะที่ร่มรื่นเหมาะสำหรับ มาพักผ่อนชมวิว จึงกลายเป็น สถานที่ท่องเที่ยวไฮไลท์ ที่น่าสนใจอีกแห่ง หนึ่งของ อำเภอปาก Google map : https://goo.gl/maps/LCLKmwAb6w

5 6.วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร มาถึงเมืองคอน แน่นอนต้องแวะมาที่ วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร ที่ชาว นครเรียกว่า วัดพระธาตุ โบราณสถานสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ สัญลักษณ์ของ จังหวัดนครศรีธรรมราช และเป็น มิ่งขวัญชาวเมืองนครศรีธรรมราชตลอด จนพุทธศานิกชน พระบรมธาตุเจดีย์ เป็นที่บรรจุ พระบรมสารีริกธาตุของ พระพุทธเจ้า ปัจจุบันกรมศิลปากรได้ประกาศ จดทะเบียนวัดพระมหาธาตุ เป็นโบราณสถาน นับเป็นปูชนียสถานที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของภาคใต้ Google map : https://goo.gl/maps/KJD8YpYVpFt 7.ศาลหลักเมืองนคร ศาลหลักเมืองนคร สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองที่คอยปกป้ องรักษาบ้านเมือง ให้พ้นจากภัยอันตรายต่างๆ ราคงเคยรับรู้ถึงความศักดิ์สิทธิ์ของ ศาลหลักเมืองจากคำลือมาหลายต่อหลายครั้ง ผ่านองค์จตุคามรามเทพ เทวดารักษาเมือง ซึ่งอยู่บนเสาสูงสุดของหลักเมือง อาคารสีขาวที่ออกแบบ ได้อย่างดงามประกอบด้วยอาคารทั้งหมด 4 หลัง หลังกลางเป็นที่ ประดิษฐานของศาลหลักเมือง ออกแบบให้มีลักษณะคล้ายศิลปะศรีวิชัย เรียกว่าทรงเหมราชลีลา ส่วนอาคารเล็กทั้งสี่หลัง ถือเป็นบริวารสี่ทิศ เรียก ว่าศาลจตุโลกเทพ ประกอบด้วยพระเสื้อเมือง ศาลพระทรงเมือง ศาลพระ พรหมเมืองและศาลพรบันดาลเมือง Google map : https://goo.gl/maps/dZSoumKPi8 8.บ้านขุนรัฐวุฒิวิจารณ์ บ้านขุนรัฐวุฒิวิจารณ์ ตั้งอยู่ถนนราชดำเนิน ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช ใกล้กับวัดพระธาตุ อยู่ในพื้นที่เดียว กับร้านกาแฟ ไทชิ อาคารเรือนปั้นหยาอายุกว่า 108 ปี โดยทายาทของขุนรัฐวุฒิวิจารณ์ ได้ดำเนินการบูรณะปรับปรุงบ้านหลังนี้อีกครั้ง ฟื้ นฟูสู่สภาพที่สวยงาม พร้อมกับเปิดเป็น สถานที่ท่องเที่ยว เพื่อให้คนรุ่นหลังได้เยี่ยมชม โดยบ้าน ขุนรัฐวุฒิได้รางวัล อาคารอนุรักษ์ศิลปะสถาปัตยกรรม ดีเด่น ปี 2556 โดย สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ Google map : https://goo.gl/maps/CWhLbee1GaQ2

6 ประเพณี ประเพณี แห่ผ้าขึ้นธาตุ ชาวนครฯ เชื่อมั่นว่าระบรมธาตุเจดีย์เป็ นเสมือนตัวแทนของ พระพุทธศาสนา ภายในเจดีย์บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ทุกปี หนึ่งๆ จะ มีการบูชาบวงสรวง ปี ละ 2 ครั้ง คือวันมาฆบูชา และในวันวิสาขบูชา โดยนำผ้ามาห่อหุ้มองค์เจดีย์ เพื่อความเป็ นสิริมงคล มีการจัดขบวน แห่ผ้าพระบฏนำขึ้นไปถวายสักการะ ในเวลากลางคืน จะเวียนเทียน ประเพณี บุญสารทเดือนสิบ เป็ นประเพณีที่ยิ่งใหญ่มากของชาวภาคใต้และนครศรีธรรมราช เริ่ม ในวันแรม 9 ค่ำ ถึงขึ้น 3 ค่ำ เดือน 10 ของทุกๆ ปี เป็ นงานบุญเพื่อ แสดงความกตัญญูต่อบุพการีซึ่งล่วงลับไปแล้ว ประเพณีชักพระ หรือ ลากพระ เป็ นการแสดงความยินดีที่พระพุทธองค์เสด็จกลับจากดาวดึงส์ เป็ นการ อัญเชิญพระพุทธรูปอันศักดิ์สิทธิ์ของวัดออกแห่แหน หลังจากอยู่ใน พรรษานานแล้ว เพื่อเป็ นการผ่อนคลายความจำเจ และประกวดประขัน ความเลื่อมใสศรัทธากัน มีทั้งทางบก ซึ่งเรียกว่า “ลากพระบก” และทาง น้ำ เรียกว่า “ลากพระน้ำ” จะทำกันในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 โดยก่อน หน้านั้นประมาณ 7 วัน จะมีการตีกลอง รัวกรับ เรียกว่า “คุมพระ” และ ตกแต่งทำบุษบกสำหรับประดิษฐานพระพุทธรูปปางอุ้มบาตร (พระลาก) การลากพระนิ ยมทำกันในวันออกพรรษาเพียงวันเดียว งานเทศกาลมังคุดหวาน และของดีเมืองคอน เป็ นงานที่จัดขึ้นเพื่อเผยแพร่ผลไม้ต่างๆ ของเมืองนครฯ โดยเฉพาะมังคุด ซึ่งมีการปลูกกันมากตามอำเภอต่างๆ เป็ นการเผยแพร่ผลไม้สำคัญที่ได้ ชื่อว่าเป็ น “ราชินีแห่งผลไม้เมืองร้อน” ช่วงเวลาของการจัดงานจะอยู่ใน ระหว่างเดือนกรกฎาคม ถึงเดือนสิงหาคม ซึ่งเป็ นช่วงฤดูที่มีมังคุดออก จำหน่ ายสู่ท้องตลาดทั่วไป

โบราณวัตถุ ภาชนะดินเผาทรงหม้อสามขา สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ยุคหินใหม่ อายุราว 4,000 - 2,000 ปี แหล่งที่พบ ถ้ำเขาแอง กิ่งอำเภอนบพิตำ จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นภาชนะรูปแบบพิเศษมี 3 ขา ในจังหวัดนครศรีธรรมราช พบเศษ ภาชนะแบบหม้อสามขาหลายแห่ง เช่นที่อำเภอทุ่งสง อำเภอพรหมคีรี อำเภอร่อนพิบูลย์ และกิ่งอำเภอนบพิตำ กลองมโหระทึก สำริด สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ยุคโลหะ อายุประมาณ 2,000 - 1,500 ปี พบที่บ้านเกตุกาย ตำบลท่าเรือ อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช เครื่องมือหิน สมัยก่อนประวัติศาสตร์ อายุราว 2,000 - 3,000 ปี แหล่งที่พบ ราษฎรขุดพบที่ตำบลสระแก้ว อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช

อ้างอิง ค้นหาจาก\"ยินดีต้อนรับสู่จังหวัดนครศรีธรรมราช : Welcome to Nakhon Si Thammarat THAILAND\" http://www.nakhonsithammarat.go.th/history.ph pเมื่อวันที่1 ก.พ. 2565 ค้นหาจาก\"ยินดีต้อนรับสู่จังหวัดนครศรีธรรมราช : Welcome to Nakhon Si Thammarat THAILAND\" http://www.nakhonsithammarat.go.th/rlig.phpเมื่อวัน ที่1 ก.พ. 2565, คนหาจาก Makalius.co.th\" https://www.makalius.co.th/%E0%B8%A3%E0% B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7/n akhonsri/เมื่อวันที่3 ก.พ. 2565 ค้นหา จากttps://www.baanjomyut.com/76province/south/nakho nsirtrammarat/costom.html เมื่อวันที่5 ก.พ. 2565 ค้นหาจาก - nakron musuem\" https://sites.google.com/site/nakronmusuem/bora n-watthu-thi-sakhay เมื่อวันที่5 ก.พ. 2565