กะเพรา

โครงการ ผักสวนครู สานักงาน กศน. จังหวดั พังงา องคค์ วามรู้ชดุ : ผกั สวนครัว เรียนรูก้ ารปลูกกะเพรา กะเพรา : ราชินีสมนุ ไพร ใบ แกจ้ กุ เสยี ดแน่นท้อง เมลด็ ราก ใชพ้ อกตาเมอ่ื ฝุ่นเข้าไป แก้โรคธาตพุ กิ าร กะเพรา โดย ห้องสมดุ ประชาชนอาเภอเกาะยาว ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอาเภอเกาะยาว

กะเพรา ภาษาอังกฤษ Holy basil จดั อย่ใู นวงศ์ Family Lamiaceae ชือ่ วทิ ยาศาสตร์ ถนิ่ กาเนิดง Ocimum tenuiflorum L. กระจายพันธ์ใุ นเขตร้อนทว่ั โลก พบได้ตามพืนทีร่ าบตา่ ไปจนถงึ ท่ีสูง ในประเทศไทยเป็นพชื ปลกู ทัว่ ไปทุกภาค ลกั ษณะทว่ั ไป : เปน็ ไม้ลม้ ลกุ อายุยืน สงู ประมาณ 30-80 ซม. ลาต้นแข็งแรง มกี ิง่ ก้านอ่อนสีเขียวและมขี นปกคลมุ ใบมลี ักษณะ เป็นรปู รี ปลายใบแหลม หรือมน ขอบใบหยักแบบฟนั เลอ่ื ย ออก ดอกเปน็ ชอ่ ซอ้ นกันแบบชอ่ ฉตั รท่ปี ลายยอด กลบี ดอกมสี ีชมพแู กม มว่ ง ผลเปน็ แบบแหง้ แลว้ แตกออกภายในมเี มลด็ รูปไข่สีนาตาล ดา กะเพรามดี ้วยกัน 2 ชนิดคอื กะเพราขาวและกะเพราแดง นยิ มใช้กะเพราแดงในแง่ของยาและใชก้ ะเพราขาวประกอบอาหาร

ประโยชน์ของกะเพรา 1. ลดระดบั ของไขมนั ในร่างกาย 2. ขับไขมนั และนาตาลที่เปน็ ส่วนเกนิ ออกจากร่างกาย 3. ยังยงั การแบ่งตวั ของเซลล์มะเรง็ ในช่องปากได้ 4. รกั ษาสขุ ภาพในชอ่ งปาก 5. เพิม่ นานมให้คณุ แมห่ ลงั คลอด 6. แกพ้ ษิ จากแมลงสตั ว์กัดตอ่ ย 7. กะเพรามีนามันหอมระเหยซ่งึ มฤี ทธ์ขิ ับลม

คุณค่าทางโภชนาการ (100 กรมั ) โปรตนี 4.2 กรมั ไขมนั 0.5 กรัม คารโ์ บไฮเดรต 2.3 กรัม เบตา้ แคโรทีน 2.5 มิลลิกรมั โครเมียม 2.9 ไมโครกรัม ทองแดง 0.4 ไมโครกรัม สังกะสี 0.15 ไมโครกรัม วติ ามินซี 83 มลิ ลิกรัม

ไอเดยี การใชก้ ะเพราเพอื่ สุขภาพ  แก้อาการคลน่ื ไส้ อาเจียน จุกเสียดแน่นท้อง นาใบกะเพราไปตากแดดใหแ้ ห้ง ประมาณ 4 กรัม นามาชง กบั นาร้อนดม่ื วันละ 1-2 ครัง  ชว่ ยรกั ษาอาการปวดมวนในท้อง นาใบกะเพราสดมาคันเอาแตน่ าได้ 1 แกว้ เป๊ก แลว้ ดืม่ ทนั ที  รกั ษาโรคผวิ หนงั และอาการลมพษิ ใช้กะเพราสดท1ทกามือทตาให้แหลกแล้วผสมกบั เหล้าขาว จากนนั บรรจุใสข่ วดสเปรยพ์ ่นไปทีผ่ ิวหนังที่มีอาการ ทาวนั ละ 2 ครงั สามารถรักษาพิษจากแมลงสตั วก์ ัดต่อยได้  ใช้ในการไลย่ งุ นาใบกะเพราและก่ิงมาขยีจนนามนั หอมระเหยออกมาแลว้ นา มาวางไว้ใกล้ตวั เพียงเทา่ นีกช็ ่วยไล่ยุงและแมลงต่างๆ ได้แล้ว

การปลูก กะเพรา ถอื เปน็ ผกั สวนครวั ท่ีไดร้ ับความนยิ มมากชนิดหนงึ่ เนอ่ื งจากมกี ลิน่ หอม และใหร้ สเผด็ เหมาะสาหรบั นามา ประกอบอาหาร การปลูกกะเพรามที งั การปลกู เพอื่ การขาย แปลงขนาดใหญ่ และการปลกู เพอ่ื รบั ประทานเองภายในบ้าน อาจปลกู ในแปลงดินทว่ี า่ งขนาดเลก็ หรือปลกู ในกระถางด้วย การแยกกลา้ ปลกู และการหว่านเมลด็ ซงึ่ มขี นั ตอนดังนี การเตรยี มดิน ขดุ ดนิ ให้ลึก 20-25 ซม. ตากดินทงิ ไว้ 7-10 วนั ย่อยดินให้ละเอียด ใสป่ ุ๋ยคอกหรอื ป๋ยุ หมกั คลกุ เคล้าให้เข้า กับดิน

วธิ ีปลูก สามารถทาได้ 2 วธิ ี ไดแ้ ก่ .................................. 1. เพาะกล้าย้ายปลูก โดยการหว่านเมล็ดให้กระจายทั่วแปลง แล้วใช้แกลบสด หรือฟางคลุมบางๆ หลังจากนันให้รดนาตาม ทันที จนกระทั่งอายุ 20-25 วัน ให้ถอนกล้าแล้วเด็ดยอดนาไป ปลูกในแปลง ใช้ระยะ 20x20 ซม. ทังนีการถอนกล้าแล้วปลูก ลงแปลงให้ทาภายในวันเดียว หลังจากปลูกเสร็จควรหาหญ้า แหง้ หรอื ฟางมาคลมุ แลว้ รดนาตามทันที *ควรปลูกกะเพราในตอนเยน็ 2. การปักชา โดยตัดกิ่งท่โี ตเตม็ ที่ยาวประมาณ 5-10 ซม. ปลดิ ใบออกใหห้ มด นาไปปกั ในแปลง ใชร้ ะยะปลกู 20x20 ซม. ใช้ หญ้าแห้ง หรือฟางมาคลุมแลว้ รดนาตามทันที

การดแู ลรกั ษา ในระยะแรกควรทาการพรวนดนิ และ กาจดั วัชพชื ทุกๆ 1-2 สปั ดาห์ โดยใชม้ ือถอน หรือเสียมดาย ระมัดระวงั อยา่ ให้กระทบตอ่ ตน้ และราก * เทคนิคใหต้ ้นกะเพราแตกใบ ทุกๆ เช้าให้เด็ดยอดอ่อน ของใบกะเพราทุกวนั (ยอดท่ี เปน็ ดอก) อยา่ ให้ออกดอกได้ การรดนา หลังการปลกู ใหร้ ดนาวันละ 2 ครัง หรอื อาจใหว้ นั เว้น เมอ่ื ตน้ กะเพราแตกกง่ิ เปน็ พมุ่ ใหญ่ ควรระวัง อยา่ ปล่อยให้มีการทว่ มขังของนาในแปลง *หลังจากทาการเพาะกลา้ ควรรดนาดว้ ยบวั รดนา เพื่อป้องกันการกระจายของเมล็ดพันธ์ุ

โรคและแมลง เน่ืองจากกะเพราเป็นพชื ที่ไม่คอ่ ยมปี ญั หาเรอื่ งโรค และแมลงมากนกั จึงไมค่ วรใชส้ ารเคมี การเก็บเกี่ยว การเกบ็ กะเพราจะเรม่ิ เก็บไดห้ ลงั การปลูก 40-50 วนั และ เก็บได้อย่างตอ่ เนอ่ื งอกี หลายเดอื น หากไม่มีการเก็บโดยการ ถอนทงั ตน้ ซง่ึ ควรเกบ็ ก่งิ แกใ่ นระยะกอ่ นออกดอก หรอื เรมิ่ ออกดอกซ่ึงจะได้กะเพราทม่ี กี ลิ่นหอมแรง

กะเพรา : ราชินสี มุนไพร ใบ แกจ้ กุ เสียดแน่นท้อง เมลด็ ราก ใช้พอกตาเมอ่ื ฝุ่นเขา้ ไป แก้โรคธาตุพกิ าร อา้ งอิง http://mdu16.rtarf.mi.th/ http://www.herbalcitysanuk.com/ https://www.rakbankerd.com/ https://www.honestdocs.co/ ภาพประกอบจากอนิ เทอร์เนต็