ออสโลสโคป(นาย วิวัฒน์ คเชนทร 2สชฟม.6 ก.2เลขที่9)

ออสโล สโคป(osciloscope) เรียบเรียงโดย นายวิวฒั น์ คเชนทร ปวส.2(ม.6) กลมุ่ .2 แผนกวชิ า ไฟฟ้ ากาลงั

หลักการทางานของออสซลิ โลสโคป ออสซิลโลสโคปใช้หลักการในการเบี่ยงเบนไฟฟ้าซึ่งประกอบด้วย แคโทด ท่ปี ลายข้างหน่ึง เพ่ือยิงอิเล็กตรอน ท่ียังปลายอีกข้าง เมอ่ื เครือ่ งออสซิลโลสโคปรบั สัญญาณ กจ็ ะเร่งการเคลื่อนที่ของอเิ ล็กตรอนเพอื่ แสดงผลของสญั ญาณท่ีไดร้ ับอ อ ส ซิ ล โ ล ส โ ค ป กั บ ก า ร ใ ช้ ใ น ง า น ต่ า ง ๆ เคร่ืองออสซลิ โลสโคปสามารถนามาใช้ในการวัดสัญญาณตา่ งๆไดม้ ากมาย ใชใ้ นการวัดไฟฟ้ากระแสตรงและกระแสสลับ วัดความถ่ีของสญั ญาณ หรอื ใชใ้ นการอปุ กรณ์อเิ ลก็ ทรอนิกสว์ า่ เสยี หรือไม่สามารถตรวจสอบได้ทห่ี น้าจอแสดงผลสัญญาณส่วนประกอบของออสซิลโลสโคป 1. Cathode ray tube, or CRTหลอดรงั สี CathodeหรือCRT จะถูกฉาบด้วยสารเรืองแสง หลักการ ทางานกค็ อื เมอ่ื มีอเิ ลก็ ตรอนว่งิ กระทบกบั จุดใดจุดหนึง่ ก็จะทาใหเ้ กิดเปน็ ภาพสญั ญาณ 2. Vecital amplifier ทาหน้าที่ขยายสัญญาณให้มคี วามแรงยงิ่ ขน้ึ 3. Delay line มหี น้าทหี่ น่วงสัญญาณอนิ พตุ ในแนวต้ังกอ่ นทีจ่ ะป้อนเข้าแผ่นเพลตบา่ ยเบนทาง แนวต้งั 4. Time base generator ทาหนา้ ที่ควบคมุ คล่นื ฟันเลือ่ ยก่อนป้อนข้อมูลใหก้ บั สัญญาณทาง แนวนอน 5. Horizontal amplifier ทาหน้าทขี่ ยายสัญญาณรปู ฟนั เล่อื ยก่อนปอ้ นขอ้ มลู ผ่านทางแผ่นเพลต บา่ ยเบนทางแนวนอน 6. Trigger circuit ทาหนา้ ท่ใี ห้สัญญาณแนวนอนและสัญญาณแนวตัง้ ทางานพรอ้ มกนั โดยรับ สญั ญาณมาจากภาคขยายแนวตง้ั ทาเปน็ สัญญาณพลั สไ์ ปควบคุมรูปคลื่นฟันเล่ือยของภาคกาเนดิ ฐานเวลาให้มคี วามถี่ทีถ่ กู ต้อง 7. Power supply ทาหน้าทจ่ี า่ ยกระแสไฟฟา้ ใหก้ ับเคร่อื งออสซิลโลสโคปหลกั การเกิดภาพบนจอออสซสิ โลสโคป แบ่งหลกั การทางานออกเป็น 2 ภาค คอื 1. การบา่ ยเบนสัญญาณทางแนวตั้ง (Vertical deflection) เมอื่ ป้อนข้อมูลสญั ญาณไฟฟ้า ขอ้ มูลจะ ถูกสง่ ไปยังวงจรลดทอนสญั ญาณ ทาให้มีสัญญาณเล็กลง จากน้ันจงึ สง่ ไปยังวงจรขยาย ผา่ นไปยงั แผน่ เพลต บ่ายเบนทางแนวตั้งเพ่อื สรา้ งการเบี่ยงเบนอเิ ล็กตรอนในแนวต้ัง 2. การบา่ ยเบนสญั ญาณทางแนวนอน (Horizontal deflection) Time base generator จะผลิต สัญญาณรปู ฟนั เลือ่ ย สญั ญาณจะถูกปอ้ นไปยังแผน่ เบ่ียงเบนแนวนอน ทาให้เกดิ การเบยี่ งเบนของ อเิ ลก็ ตรอนในแนวนอน

หลอดรังสีแคโทด เปน็ อุปกรณ์ทีใ่ ช้แสดงค่ารปู รา่ งของสญั ญาณที่วดั ได้บนหน้าจอ ซ่งึ ปัจจุบนั นิยมใช้จอ LCD สว่ นประกอบภายในหลอด CRT แบ่งได้เป็น 4 สว่ น คอื 1. ชุดปืนอเิ ลก็ ตรอน (Electron gun assembly) ภายในประกอบดว้ ยแคโทดและกริด แคโทดทา หนา้ ท่ีตวั ยิงอเิ ลก็ ตรอนไปยงั จอภาพ และกริดเปน็ ตัวควบคมุ การจ่ายอิเลก็ ตรอน และมแี อโนดเป็น ตวั รับอิเลก็ ตรอนจะสามารถว่งิ ผ่านรูเล็กๆ นไี้ ด้ 2. ชุดแผน่ เพลตบ่ายเบน (Deflection plate assembly) ประกอบดว้ ยแผ่นเพลตโลหะ 2 แผ่น ท้งั แนวต้ังและแนวนอน เม่ืออิเลก็ ตรอนถูกเรง่ ความเร็วเข้ามาที่แผ่นเพลตนี้ จะทาให้เกิดแรงกระทาต่อ อเิ ลก็ ตรอน 3. จอภาพเรอื งแสง (Fluorescent screen) จะถกู ฉาบดว้ ยสารเรืองแสงจาพวกฟอสเฟอร์ (Phospher)เมื่อได้รบั การกระตุ้นจากอเิ ลก็ ตรอน จะทาใหเ้ กดิ การปล่อยแสงออกมา 4. ตัวหลอดแก้วและขั้วหลอด แบ่งตามจานวนของลาแสงอิเล็กตรอนภายในหลอดแบง่ ออกเปน็ 3 ประเภท 4.1 ลาแสงเดียว (Single-beam) 4.2 ลาแสงคู่ (Dual-beam) 4.3 หลายลาแสง (Multi-beam)

อา้ งอิง  Rmutphysics. ๒๕๕๗. ออสซิสโลสโคป (ออนไลน์). http://www.rmutphysics.com/charud/virtualexperiment/labphysics2/meter/GATE.html. http://icelectronic.com/beginner/study/cro.htm http://www.ps-thai.com/numred/scope_2.htm https://sites.google.com/site/kheruxngmuxthangchang/bth-thi-2-wexr-neiy-khar-lip-pexr/prawati-swn-tawphu-cad-tha