27 อัญรินทร์ ศิริยศดำรงค์กุล ปวช.3-1 บท7

หน่วยท่ี7 จริยธรรมกบั ความรับผดิ ชอบ และผลกระทบในการใช้คอมพวิ เตอร์และสารสนเทศ ในงานอาชีพ เนื่องจากสังคมเทคโนโลยีสารสนเทศ (it:Information Technology) และระบบสารสนเทศ (IS:Information System) ในโลกยุคปัจจุบัน เร่ิมเข้ามามีบทบาทอย่างมาก ในการดารงค์ชีวิตของมนุษย์ โดยเฉพาะในเชิงธุรกิจ ไม่วา่ จะเป็นเรื่องการเงิน การลงทุน และการคา้ ระหวา่ งประเทศ ตลอดจนการศึกษาและ การบริการต่างๆ กต็ าม สิ่งเหล่าน้ีลว้ นแลว้ แต่ อาศยั เทคโนโลยสี ารสนเทศในการอานวยความสะดวกแทบท้งั สิ้น เพราะสามารถประหยดั เวลาประหยดั ตน้ ทุน มีความรวดเร็ว และสามารถเชื่อมนั่ ในความถูกตอ้ งแม่นยา ของ ขอ้ มูลไดเ้ ป็นอยา่ งดี หลายองคก์ รไดย้ อมรับและใชเ้ ป็นมาตรฐานในการช้ีถึงความน่าเช่ือถือ โดยเฉพาะในกลุ่ม ประเทศที่พฒั นาแลว้ เช่น สหรัฐอเมริกา องั กฤษ กลุ่มประเทศในแถบยโุ รป อยา่ งไรก็ดี ความเหลื่อมล้ากนั ทางเทคโนโลยีไม่ว่าจะดว้ ยปัจจยั ใดก็ตาม ทาให้เกิดช่องวา่ งระหว่าง การรับรู้และการเขา้ ถึงขา่ วสารของผมู้ ีขา่ วสารและผไู้ ร้ข่าวสาร หรือที่เรียกกนั วา่ “Digital devide” ความไม่เท่าเทียมกนั ของโอกาศในการเขา้ ถึงเทคโนโลยีเหล่าน้ี ส่งผลถึงการละเมิดสิทธิต่างๆ มากมาย อาจจะดว้ ยความต้งั ใจหรือไม่ต้งั ใจที่จะทาก็ตาม สิ่งหน่ึงที่ตอ้ งทาควบคู่กนั ไปกบั การแกป้ ัญหา คือการ ป้องกนั โดยการส่งเสริมสร้างจริยธรรมในการใชค้ อมพิวเตอร์ ส่งเสริมให้ทุกคนไดเ้ รียนรู้และเห็นคุณค่าของ ปัญหาท่ีจะเกิดข้ึนท้งั โดยตนเองและส่วนร่วม ความหมายของจริยธรรม (Ethics) จริยธรรม จากพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึงธรรมที่เป็นขอ้ ประพฤติปฏิบตั ิ ศีลธรรม และกฏศีลธรรม จากการสัมมนาของสานักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ ไดส้ รุปนิยามไวว้ ่า จริยธรรม คือ แนวทางประพฤติปฏิบตั ิตนเพอ่ื การบรรลุถึงสภาพชีวิตอนั ทรงคุณค่า พึงประสงค์ โดยทวั่ ไป จริยธรรมมกั อิงอยกู่ บั ศาสนา ท้งั น้ี เพราะคาสอนทางศาสนามีส่วนสร้างระบบจริยธรรมให้ สงั คม แต่ท้งั น้ีไม่ไดห้ มายความวา่ จริยธรรมอิงอยกู่ บั หลกั คาสอนทางศาสนาเพยี งอยา่ งเดียว แทท้ ่ีจริงจริยธรรม หยงั่ รากอยบู่ นวฒั นธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณี และ โดยนยั น้ี บางท่านเรียกหลกั แห่งความประพฤติอนั เน่ืองมาจากคาสอนทางศาสนาทางศีลธรรม และเรียกหลักแห่งความประพฤติอนั พฒั นามาจากแหล่งอื่นว่า จริยธรรม

คาว่า Ethis ในภาษาองั กฤษ ม2ี ความหมายดงั นี้ - ความหมายแรกคือ จริยธรรม (Ethics) หมายถึงประมวลกฏหมายท่ีกลุ่มชนหรือสงั คมหน่ึงๆ ยอมรับเป็น แนวควบคุมความประพฤติ เพ่ือแยกแยะให้เห็นว่าอะไรคววรหรือไปกนั ไดก้ บั การบรรลุวตั ถุประสงค์ ของกลุ่ม Ethics ท่ีใช้ในความหมายน้ีเป็ นอนั เดียวกบั จริยธรรม เช่น Medical Ethics (จริยธรรมทาง การแพทย์) ซ่ึงตรงกับความหมายของ Medical Ethics ในภาษาอังกฤษว่า The rules or principles governing the professional conduct of Medical practitioners. - ความหมายที่สองของ Ethics เป็นความหมายท่ีใชใ้ นภาษานกั ปรัชญา และEthics ในความหมายน้ีแปล เป็นไทยวา่ จริยศาสตร์ พจนานุกรมราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ไดใ้ ห้ความหมายของจริยศาสาตร์ไว้ วา่ ปรัชญาสาขาหน่ึงวา่ ดว้ ยการแสวงหาความดีสูงสุดของชีวติ มนุษย์ แสวงหาเกณฑใ์ นการตดั สินความ ประพฤติของมนุษยว์ า่ อะไรถูก อะไรผิด หรืออะไรควร อะไรไม่ควร คาวา่ จริยธรรม ต่างมีผรู้ ู้ใหค้ าอธิบายแตกต่างกนั ออกไปตามสาขาวิชา แต่โดยสรุปแลว้ จริยธรรม ก็คือกฏเกณฑ์ความประพฤติของมนุษย์ซ่ึงเกิดข้ึนจากธรรมชาติของมนุษยเ์ อง ได้แก่ ความเป็ นผูม้ ี ปัญญาและเหตุผลหรือปรีชาญาณ ทาใหม้ นุษยม์ ีมโนธรรมและรู้จกั ไตร่ตรองแยกแยะ ความดี-ความชว่ั , ถูก-ผิด, ควร-ไม่ควร, เป็นการควบคุมตวั เองและเป็นการควบคุมกนั เองในกลุ่ม หรือเป็นศีลธรรมเฉพาะ กลุม่ ความหมายของจรรยาบรรณ (Code of conduct) จรรยาบรรณ จากพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึงประมวล ความประพฤติที่ผู้ ประกอบอาชีพการงานแต่ละอย่างกาหนดข้ึนเพ่ือรักษาและส่งเสริมเกียรติคุณ ชื่อเสียงและฐานะของ สมาชิก อาจเขียนเป็นลายลกั ษณ์อกั ษรหรือไม่ก็ได้ เช่น จรรยาบรรณ แห่งวิชาชีพ (professional code of conduct) ความหมายของศีลธรรม (Moral) ศีลธรรม เป็ นศพั ท์พระพุทธศาสนา หมายถึงความประพฤติที่ดี ท่ีชอบ หรือธรรมในระดบั ศีล คาว่า ศีลธรรม ถา้ พิจารณาจากรากศพั ท์ ภาษาละติน Moralis หมายถึง หลกั ความประพฤติท่ีดีสาหรับบุคคล พึงปฏิบตั ิ