ชุดการสอนวงดนตรีไทย

๑ บทเรียนออนไลน เร่ืองวงดนตรีไทย สาํ หรับนกั เรียนระดบั ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปท ี่ 4 โรงเรียนเบญจมราชรงั สฤษฎิ์ ๑ คําชแี้ จงบทเรียนออนไลน แบบทดสอบกอ นเรยี น นางปพชิ ญา ออ นสําลี ตําแหนง ครู วิทยฐานะ ชํานาญการ โรงเรยี นเบญจมราชรังสฤษฎิ์

บทเรยี นออนไลน เร่ือง วงดนตรไี ทย สําหรบั นักเรยี นระดับช้ันมัธยมศึกษาปท ่ี 4 สาระการเรียนรู สาระที่ 2 : ดนตรี มาตรฐานการเรียนรู มาตรฐาน ศ 2.1 เขา ใจและแสดงออกทางดนตรีอยา งสรา งสรรค วิเคราะห วพิ ากษ วิจารณ คุณคาดนตรี ถา ยทอดความรูสึก ความคิดตอดนตรีอยา งอิสระ ชนื่ ชม และประยุกตใ ชใ น ชีวติ ประจาํ วัน ตวั ชว้ี ัด/สาระการเรยี นรแู กนกลาง ชน้ั ตัวชว้ี ัด สาระการเรียนรูแ กนกลาง ม.4-6 2. จาํ แนกประเภทและรปู แบบ ประเภทของวงดนตรี ของวงดนตรีทั้งไทยและสากล - ประเภทของวงดนตรีไทย - ประเภทของวงดนตรีสากล กลมุ สาระการเรยี นรศู ิลปะ โรงเรียนเบญจมราชรงั สฤษฎิ์

บทเรียนออนไลน เรือ่ ง วงดนตรไี ทย สาํ หรับนกั เรยี นระดับชั้นมธั ยมศึกษาปท ี่ 4 จุดประสงคก ารเรียนรู 1. นักเรียนสามารถจาํ แนกประเภทของวงดนตรีไทยได 2. นกั เรยี นสามารถอธิบายรปู แบบของการผสมวงดนตรีไทยประเภทตา งๆ ได 3. นกั เรียนสามารถอธบิ ายการนําวงดนตรไี ทยไปใชใ นงานตางๆ ไดอยางเหมาะสม กลุมสาระการเรียนรูศลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรงั สฤษฎ์ิ

บทเรียนออนไลน เร่อื ง วงดนตรไี ทย สาํ หรับนกั เรยี นระดับช้ันมัธยมศึกษาปท ่ี 4 คาํ ชี้แจงสาํ หรับครู 1. ศกึ ษาเนอ้ื หาและวธิ ีใชบ ทเรยี นออนไลนอยางละเอียด 2. เตรยี มเคร่อื งมือ อุปกรณแ ละสัญญาณอินเตอรเ น็ตทีต่ องใชก บั บทเรยี นออนไลนใหเ รียบรอย 3.กอ นการเรยี นการสอน ตองศกึ ษาและทดลองใชบ ทเรยี นออนไลนใหเขาใจและใชง านไดถกู ตอง 4. แนะนาํ การใชบ ทเรยี นออนไลนใหก ับนักเรยี น 5. ในขณะท่นี ักเรียนศึกษาบทเรียนออนไลน ครตู องดแู ลและใหก ารชว ยเหลือ เมื่อนักเรียนมี ปญ หาหรือขอสงสยั กลมุ สาระการเรียนรศู ลิ ปะ โรงเรยี นเบญจมราชรงั สฤษฎิ์

บทเรยี นออนไลน เร่ือง วงดนตรีไทย สําหรบั นกั เรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปท ่ี 4 คําชแ้ี จง สาํ หรบั นักเรยี น 1. ในการเรยี นผานบทเรยี นออนไลน ผเู รยี นจาํ เปน ตองทําตามขั้นตอนและควรตอ สญั ญาณ อนิ เตอรเ น็ตใหพ รอม 2. ขัน้ ตอนการเรียน 2.1 เตรียมอุปกรณท ่ีตอสญั ญาณอนิ เตอรเนต็ ได เชน มือถอื คอมพิวเตอร แท็บเลต็ 2.2 อา นคาํ แนะนาํ และวิธกี ารใชบ ทเรยี นออนไลนใ หเ ขา ใจกอ นทาํ การเรียน 2.3 ทําแบบทดสอบกอนเรียน จํานวน 10 ขอ โดยคลิกทล่ี งิ ก หรือการสแกน QR Code 2.4 เขาสบู ทเรยี น โดยเลอื กเรยี นตามลําดบั ตง้ั แต เน้ือหาที่ 1 – เน้ือหาที่ 3 2.5 ศึกษาเพิ่มเตมิ โดยการคลิกท่ลี งิ กห รือการสแกน QR Code 2.6 ทาํ แบบกจิ กรรมที่ 1 – 3 โดยคลิกท่ลี งิ ก หรอื การสแกน QR Code 2.7 ทาํ แบบทดสอบหลังเรียน จาํ นวน 10 ขอ โดยคลกิ ที่ลิงกห รือการสแกน QR Code 2.8 หากมีขอ สงสยั ตองการคาํ อธบิ ายหรือมขี อคําถาม ใหตดิ ตอครูผูส อน กลมุ สาระการเรียนรศู ิลปะ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรยี นออนไลน เร่อื ง วงดนตรีไทย สาํ หรับนกั เรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปท ่ี 4 สวนประกอบของบทเรียนออนไลน เรอ่ื ง วงดนตรไี ทย ช่วั โมงที่ บทเรียนออนไลน เรือ่ ง วงดนตรไี ทย ใชเ วลา 3 ชวั่ โมง 1 รายละเอียดของบทเรยี นออนไลน ๒ - สาระการเรียนรู มาตรฐานตวั ชว้ี ดั ๓ - คําช้ีแจงในการเรียนของครูและนักเรียน - สวนประกอบของบทเรียนออนไลน - แบบทดสอบกอนเรยี น จํานวน 10 ขอ 10 คะแนน - เนือ้ หาท่ี 1 หลกั การผสมวงดนตรไี ทย/วงปพาทย - กิจกรรมท่ี 1 ความรูเรอื่ งวงปพ าทย จํานวน 5 ขอ 10 คะแนน - เนอ้ื หาที่ 2 วงเคร่ืองสาย - กจิ กรรมท่ี 2 ความรเู ร่อื งวงเคร่อื งสาย จํานวน 5 ขอ 10 คะแนน - เน้อื หาที่ ๓ วงมโหรี - กิจกรรมที่ 3 ความรเู รอ่ื งวงมโหรี จํานวน 5 ขอ 10 คะแนน - แบบทดสอบหลงั เรียน จํานวน 10 ขอ 10 คะแนน กลมุ สาระการเรียนรศู ลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรยี นออนไลน เร่อื ง วงดนตรีไทย สาํ หรับนกั เรยี นระดับช้ันมธั ยมศึกษาปที่ 4 แบบทดสอบกอนเรียน คาํ ชี้แจง : ใหน ักเรยี นเขา ลิงก https://forms.gle/aM8CEdge55f4p7Nk7 หรอื สแกนควิ อาร โคด เพื่อทําแบบทดสอบกอนเรยี น เรือ่ ง วงดนตรไี ทย (จาํ นวน 10 ขอ 10 คะแนน) กลกุมลสมุ าสราะรกะากราเรรียเรนยี รนูศรลิ ูศปลิ ะปะโรโงรเรงยีเรนยี เนบเญบจญมจรมารชารชงั รสงั ฤสษฤฎษ์ิ ฎ์ิ

บทเรียนออนไลน เรื่อง วงดนตรไี ทย สําหรับนักเรยี นระดับชั้นมธั ยมศึกษาปท่ี 4 ตวั อยางภาพของแบบทดสอบกอนเรียนแบบออนไลน เมือ่ นักเรียนทําการทดสอบเสรจ็ แลว เรม่ิ บทเรียนแรกกันไดเ ลยจา กลกุม ลสุม าสราะรกะากราเรรียเรนียรนูศรลิ ูศปิละปะโรโงรเรงียเรนยี เนบเญบจญมจรมารชารชังรสังฤสษฤฎษิ์ ฎ์ิ

๑ บทเรยี นออนไลน เรือ่ งวงดนตรีไทย สาํ หรบั นกั เรียนระดบั ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 4 โรงเรยี นเบญจมราชรงั สฤษฎ์ิ 2 หลกั การผสมวงดนตรไี ทย และวงปพ าทย นางปพิชญา ออนสําลี ตําแหนง ครู วิทยฐานะ ชํานาญการ โรงเรยี นเบญจมราชรงั สฤษฎ์ิ

บทเรียนออนไลน เรื่อง วงดนตรไี ทย สาํ หรับนกั เรยี นระดับช้ันมธั ยมศึกษาปท ี่ 4 เนอ้ื หาที่ 1 หลกั การประสมวงดนตรีไทย วงดนตรไี ทยมีความเจริญขึ้นเปน อันดับ โดยมรี ะเบยี บแบบแผนมากข้ึน มนษุ ยรูจ ักสรา ง เครือ่ งดนตรีใหมีความประณีตสวยงามและไพเราะ ประวตั ิศาสตรท ย่ี าวนานของไทย ยอ มเชือ่ ไดว า การดนตรขี องไทยตองมีระเบียบแบบแผนเปน วง เปน คณะมาอยางชา นานจนไดร ับการพัฒนา ปรับปรงุ จนเปน มาตรฐาน หลักการประสมวงดนตรไี ทย ลวนเกิดโดยภูมิปญ ญาของครบู าอาจารยดานดนตรีไทย ไมวาจะเปนการนําเคร่อื งดนตรที เี่ หมาะสม การปรับระดับเสยี งตา งๆ ของเครื่องดนตรสี าํ หรับใชบ รรเลง รวมกนั โดยคํานงึ ถึงความเหมาะสมของเสยี งและความกลมกลนื กนั ของเสยี งเปน สําคญั (พงษศลิ ป อรุณรัตน, 2554 : ๘๕) หลกั การประสมวงดนตรไี ทย คอื การนาํ เครื่องดนตรีไทย 2 ประเภท คอื เครือ่ งดําเนินทํานอง และเคร่ืองประกอบจงั หวะ มาบรรเลงรว มกันอยา งมีหลกั เกณฑ แบบแผน ดังแผนภูมภิ าพ ดา นลาง เครอื่ งดําเนนิ ทาํ นอง เคร่อื งประกอบจงั หวะ แผนภูมภิ าพ แสดงหลักการประสมวงดนตรีไทย คาํ อธิบายเพ่มิ เติม - เครอื่ งดําเนินทํานอง คือ เครอ่ื งดนตรที ีส่ ามารถสรา งเสยี งไดค รบท้ัง 7 ระดบั เสียง คือ โด เร มี ฟา ซอล ลา ที เชน ระนาดเอก ขลยุ ขิม จะเข ซอ ฆองวงใหญ เปนตน - เครื่องประกอบจงั หวะ คือ เครอื่ งดนตรีทส่ี รา งเสียงในการควบคุมจังหวะของเพลงและ ประกอบบทเพลงใหม ีความไพเราะ เชน ฉ่งิ ฉาบ กรบั โหมงและกลองชนดิ ตางๆ กลกุมลุมสาสราะรกะากราเรรเยีรนียนรูศรลิูศปิลปะะโรโงรเงรเียรนียนเบเบญญจมจมรารชาชรังรสงั ฤสษฤษฎฎิ์ ์ิ

บทเรยี นออนไลน เรอ่ื ง วงดนตรีไทย สําหรบั นักเรียนระดับช้ันมัธยมศึกษาปที่ 4 ในการประสมวงดนตรีตองพจิ ารณาถงึ เสียงของเครื่องดนตรีใหม คี วามกลมกลนื ไพเราะ กลา วคือ ในวงดนตรีแตล ะประเภทควรมที ้ังเคร่ืองดนตรที ่ีมีเสียงสูงและเสยี งต่าํ อยูใ นวงเดียวกัน เพอ่ื ให เกิดความสมดลุ ซึ่งเปนปจ จัยที่มีความสําคญั มากในการประสมวง ประเภทของวงดนตรไี ทยในปจจุบัน ปจจบุ ันการประสมวงดนตรีไทยแบง ออกเปน 3 ประเภท คอื 1. วงปพ าทย 2. วงเครือ่ งสาย 3. วงมโหรี โดยแตละประเภทสามารถแบงออกเปน หลายรูปแบบ ดงั นี้ วงปพาทย วงเคร่อื งสาย วงมโหรี 1. ปพาทยเ ครื่องหา 1. เคร่อื งสายเครื่องเด่ียว 1. มโหรเี คร่ืองเดย่ี ว 2. ปพ าทยเครือ่ งคู 2. เครอื่ งสายเครอื่ งคู 2. มโหรเี ครือ่ งคู 3. ปพาทยเครอ่ื งใหญ 3. เครื่องสายผสม 3. มโหรเี ครือ่ งใหญ 4. ปพาทยด กึ ดาํ บรรพ 4. เคร่ืองสายปช วา 5. ปพาทยน างหงส 6. ปพาทยม อญ 7. ปพาทยไมนวม 8. ปพ าทยเ สภา กลุมกสลาุมระสกาารระเกรายี รนเรรยีศู นิลปรศูะิลโประงเรโรยี งนเรเบยี ญนเจบมญราจชมรรงัาสชฤรษังสฎฤิ์ ษฎ์ิ

บทเรยี นออนไลน เรื่อง วงดนตรีไทย สําหรบั นกั เรยี นระดับช้ันมธั ยมศึกษาปท ี่ 4 วงปพาทย หลักการประสมวงปพ าทย วงปพาทย คือ วงดนตรที ป่ี ระกอบดวยเครื่องเปา คอื ป ผสมกับเคร่ืองตี ไดแ ก ระนาดและฆอง ชนิดตา งๆ เปนหลักในการบรรเลง และยงั มเี ครื่องประกอบจังหวะ เชน ฉ่งิ ฉาบ กรับ โหมง ตะโพน กลองทัด ดงั แผนภมู ิภาพดานลา ง เครอ่ื งดําเนนิ ทาํ นอง เคร่ืองประกอบจังหวะ ฉ่ิง กลอง เคร่ืองเปา เครือ่ งตี แผนภูมิภาพ แสดงหลกั การประสมวงปพาทย กลุม สาระการเรยี นรูศลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรยี นออนไลน เรอ่ื ง วงดนตรไี ทย สําหรับนักเรยี นระดับช้ันมธั ยมศึกษาปที่ 4 ประเภทของวงปพ าทย การแบง ประเภทของวงปพาทย สามารถแบง ไดหลายแบบ แตท ีน่ ยิ ม คือ การแบง ประเภท ตามขนาดและการนาํ ไปใช ในปจจบุ นั มีประเภทของวงปพาทย จํานวน 8 วง ไดแ ก 1. วงปพาทยเครือ่ งหา 2. วงปพาทยเคร่อื งคู 3. วงปพ าทยเ ครือ่ งใหญ 4. วงปพ าทยด ึกดาํ บรรพ 5. วงปพ าทยนางหงส 6. วงปพาทยมอญ 7. วงปพ าทยไ มนวม 8. วงปพ าทยเ สภา การนําไปใช วงปพ าทยส ามารถนาํ ไปบรรเลงและขบั รองในกจิ กรรมตางๆ ทั้งในสวนของพระราชพธิ ี งานพธิ ีกรรมความเช่อื และใชประกอบการแสดง เชน โขน หนงั ใหญ ละคร หุน กระบอก เปนตน นอกจากน้ี ยงั ใชในงานอวมงคล เชน งานศพ อีกดว ย กลมุ สาระการเรียนรศู ิลปะ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ กลมุ สาระการเรยี นรศู ิลปะ โรงเรยี นเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรยี นออนไลน เรอื่ ง วงดนตรไี ทย สาํ หรับนกั เรยี นระดับช้ันมธั ยมศึกษาปท ี่ 4 มีมาแตส มยั สโุ ขทัย เปนวงปพ าทยท ม่ี ีเครือ่ งดนตรีนอยทสี่ ดุ คอื 5 ชนดิ แบง ไดเ ปน 2 ประเภท คือ 1. วงปพาทยเ ครื่องหา (อยางหนกั ) 2. ปพ าทยเ ครอ่ื งหา (อยางเบา) ปพ าทยเครอื่ งหา อยา งหนกั ในสมยั สโุ ขทยั วงปพ าทยเครื่องหา (อยา งหนัก) ประกอบดวย เคร่ืองดนตรี 5 ชนดิ คอื 1. ปใน 2. ฆอ งวงใหญ 3. ตะโพน 4. กลองทดั 1 ใบ 5. ฉิ่ง ดงั ภาพ ปใ น ฉ่ิง กลองทัด กลมุ สาระกาตระเโรพยี นนรศู ลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราฆชอ รงังวสงใฤหษญฎ ิ์ ภาพแสดงวงปพ าทยเครื่องหา (อยา งหนัก) สมยั สโุ ขทยั ขอ สังเกต กลองทัดในสมยั สุโขทัย มเี พยี งลกู เดียว เพ่ิมกลองทัดเปน 2 ใบในสมัยรชั กาลที่ 1 และใช กลองทัด 2 ใบตงั้ แตนั้นมาจนถงึ ปจ จุบนั กลมุ สาระการเรยี นรูศิลปะ โรงเรยี นเบญจมราชรังสฤษฎิ์

บทเรียนออนไลน เร่ือง วงดนตรีไทย สาํ หรบั นกั เรียนระดับช้ันมธั ยมศึกษาปที่ 4 ในสมัยอยุธยา ไดมกี ารเพิม่ ระนาดเอกเขา อกี 1 เครื่อง ทาํ ใหวงปพ าทยเ คร่ืองหา (อยางหนกั ) มเี ครอื่ งดนตรที ั้งหมด 6 ชนิด แตช ่อื วงยงั คงเหมือนเดิม ซงึ่ ประกอบดว ย 1. ปใ น 2. ฆอ งวงใหญ 3. ตะโพน 4. กลองทัด 1 ใบ 5. ฉิง่ 6. ระนาดเอก ดังภาพ ปใ น ฉิง่ กลองทัด ฆองวงใหญ ระนาดเอก ตะโพน https://www.youtube.com/watch?v=KM7AUdmCNvc การนําไปใช วงปพาทยเ ครื่องหา (อยา งหนัก) ใชบ รรเลงประกอบการแสดงโขน ละคร และ หนังใหญ รวมถึง งานพระราชพิธี งานพิธแี ละประโคมในพธิ ีกรรมตางๆ ปพ าทยเคร่ืองหาอยางเบา วงปพ าทยเครื่องหา (อยางเบา) หรอื เรยี กวา วงปพาทยช าตรี ประกอบดว ยเครอ่ื งดนตรี 5 ชนดิ คือ 1. ปนอก 2. ฆองคู 3. โทนชาตรี 4. กลองชาตรี 5. ฉิง่ ดงั ภาพ ปน อก ฉ่งิ กลุม สาระการเรียนรูศ ิลปะ โรงเรียนเบญจมราชรงั สกฤลษอฎงิ์ชาตรี โทนชาตรี ฆอ งคู https://www.youtube.com/watch?v=l7qf_2X2vTc การนําไปใช วงปพาทยเ ครื่องหา (อยางเบา) หรือวงปพาทยชาตรี ใชป ระกอบการแสดงโนรา หนังตะลงุ ทางภาคใตข องประเทศไทย กกลลมุมุ สสาารระะกกาารรเเรรียยี นนรรูศูศลิิลปปะะ โโรรงงเเรรยียี นนเเบบญญจจมมรราาชชรรงัังสสฤฤษษฎฎิ์ิ์

บทเรียนออนไลน เร่อื ง วงดนตรไี ทย สําหรับนกั เรยี นระดับช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 4 ในสมยั รัชกาลที่ 3 มีผปู ระดิษฐร ะนาดทมุ และฆองวงเล็กเพ่ิมเติมเขาไปในวงเพื่อใหคูกบั เคร่ืองดนตรีทีม่ ีอยูในวงปพาทยเคร่อื งหา และไดนําปน อกเขามาผสมในวงเพ่ือใหคูกับปใ น(แตในปจจุบนั ปน อกไมนิยมใช) จงึ เรียกวา วงปพาทยเครือ่ งคู วงปพาทยเคร่ืองคู ประกอบดวย 1. ปใ น 2. ระนาดเอก 3. ระนาดทมุ 4. ฆองวงใหญ 5. ฆอ งวงเลก็ 6. ตะโพน 7. กลองทัด 8. ฉิ่ง 9. ฉาบ 10. กรับ 11. โหมง ดังภาพ ฉาบเล็ก ฉ่ิง กรับ ปใ น ฆอ งวงใหญ ฆอ งวงเลก็ โหมง ตะโพน ระนาดเอก ระนาดทมุ กลองทัด ภาพแสดงวงปพ าทยเ คร่ืองคู การนําไปใช วงปพาทยเคร่ืองคู ใชบ รรเลงประกอบการขบั รองและบรรเลงในงานทวั่ ไป ขอสังเกต : ระนาดทมุ เพิม่ ใหคกู ับระนาดเอก ฆองวงเลก็ เพ่ิมใหค ูกบั ฆองวงใหญ https://www.youtube.com/watch?v=OamjJVbTDBU กลมุ สาระการเรยี นรศู ลิ ปะ โรงเรยี นเบญจมราชรังสฤษฎิ์

บทเรยี นออนไลน เร่อื ง วงดนตรีไทย สําหรับนักเรยี นระดับช้ันมธั ยมศึกษาปท่ี 4 ในสมยั รชั กาลที่ 4 พระบาทสมเด็จพระปน เกลาเจา อยหู ัว พระอนุชาในรชั กาลท่ี 4 พระองค ทรงคิดประดิษฐระนาดเอกเหลก็ และระนาดทมุ เหล็กขนึ้ มาเพิ่มเติมในวงปพ าทยเ ครื่องคู โดยไวทง้ั 2 ดานของวง ซึ่งเรยี กวา เพิ่มหัวทา ย จนกลายเปน รปู แบบของวงปพ าทยเครื่องใหญในปจจุบัน วงปพาทยเ คร่ืองใหญ ประกอบดว ย 1. ปใน 2. ระนาดเอก 3. ระนาดเอกเหล็ก 4. ระนาดทุม 5. ระนาดทุมเหล็ก 6. ฆองวงใหญ 7. ฆองวงเล็ก 8. ตะโพน 9. กลองทัด 10. ฉ่งิ 11. ฉาบ 12. กรับ 13.โหมง ดังภาพ ปใ น ฉาบ ฉ่งิ กรับ โหมง ตะโพน ฆอ งวงใหญ ฆอ งวงเล็ก กลองทัด ระนาดเอกเหล็ก ระนาดเอก ระนาดทมุ ระนาดทมุ เหล็ก ภาพแสดงวงปพาทยเครื่องใหญ การนําไปใช วงปพาทยเคร่ืองใหญ ใชบรรเลงประกอบการขับรอ งและบรรเลงในงานทั่วไป ขอสงั เกต : ระนาดเอกเหล็ก ตัง้ ขางกบั ระนาดเอก ระนาดทมุ เหลก็ ตั้งขางกบั ระนาดทมุ https://www.youtube.com/watch?v=Kljpu3lmh0I กลุมสาระการเรยี นรูศ ลิ ปะ โรงเรยี นเบญจมราชรังสฤษฎิ์

บทเรียนออนไลน เรือ่ ง วงดนตรไี ทย สําหรบั นักเรยี นระดับช้ันมธั ยมศึกษาปท่ี 4 สมยั รชั กาลท่ี 5 สมเดจ็ พระเจา บรมวงศเธอ เจา ฟากรมพระยานริศรานวุ ดั ตวิ งศและเจา พระยา เทเวศรว งศวิวฒั น ไดคิดประสมวงน้ขี นึ้ โดยคดั เลอื กเครือ่ งดนตรที ี่มเี สียงทุมนุมนวลมาประสมเขา ดว ยกันเพื่อใหเหมาะสมในการบรรเลงกบั ละครดึกดาํ บรรพ โดยต้งั ชื่อตามช่อื ของโรงละคร วงปพ าทยด ึกดาํ บรรพ ประกอบดวย 1.ระนาดเอก (ใชไ มน วมต)ี 2. ระนาดทุม 3.ระนาดทุม เหล็ก 4. ฆองวงใหญ 5. ฆอ งหยุ 7 ใบ 6. ขลยุ เพยี งออ 7. ตะโพน 8. กลองตะโพน 9. ซออู 10.ขลุยอู 11. ฉิ่ง 12. กลองแขก 13. กรับพวง ดังภาพ กลองแขก ฉง่ิ กรับพวง ขลุยเพยี งออ ขลุย อู ซออู ฆอ งหุย 7 ใบ ฆอ งวงใหญ แผนภมู ภิ าพ แสดงหลกั การประสมวงปพ าทย ตะโพน ระนาดเอก ระนาดทมุ ระนาดทมุ เหล็ก กลองตะโพน ภาพแสดงวงปพาทยดึกดาํ บรรพ การนําไปใช วงปพ าทยด กึ ดําบรรพ ใชบ รรเลงประกอบการแสดงละครดึกดําบรรพและขับรอง บรรเลงในงานท่ัวไป ขอสังเกต : ตัด เคร่อื งดนตรีเสยี งสูงแหลม เชน ระนาดเอกเหลก็ ฆองวงเล็ก เปลีย่ น ปใ นเปนขลยุ เพียงออ กลองทัดเปน กลองตะโพน โหมง เปนฆองหุย 7 ใบ เพ่มิ ซออู ขลุย อู https://www.youtube.com/watch?v=T1hqQtjyRFo&t=39 กลมุ สาระการเรยี นรูศลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรียนออนไลน เร่ือง วงดนตรีไทย สําหรบั นักเรียนระดับชั้นมธั ยมศึกษาปท ่ี 4 วงปพาทยนางหงส วงนี้เกดิ ดจากการนาํ เอาวงบวั ลอยมาผสมกบั วงปพ าทย โดยปรบั เปล่ียน เคร่อื งดนตรี คอื ใชป ช วาแทนปใน ใชกลองมลายูแทนตะโพน กลองทัด เพลงทีใ่ ชในการบรรเลง คอื เพลงนางหงส จงึ ใชช อ่ื วา วงปพาทยน างหงส วงปพาทยนางหงส ประกอบดวย 1. ระนาดเอก 2. ระนาดทุม 3. ฆองวงใหญ 4. ฆอ งวงเล็ก 5. กลองมลายู 6. ปช วา 7. ฉงิ่ 8. ฉาบ 9. กรับ 10. โหมง ดงั ภาพ ฉาบเลก็ กรับ ฉิง่ กลองมลายู ฆองวงใหญ ฆอ งวงเล็ก โหมง ปช วา ระนาดทุม ระนาดเอก ภาพแสดงวงปพ าทยน างหงส การนําไปใช วงปพาทยน างหงส ใชบ รรเลงในงานอวมงคล (งานศพ) ขอ สังเกต : เปลยี่ น ปในเปน ปชวา เปลยี่ น ตะโพน กลองทัด เปน กลองมลายู https://www.youtube.com/watch?v=Ms9I9bV6Sgc กลุมสาระการเรยี นรูศ ลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรงั สฤษฎ์ิ

บทเรยี นออนไลน เรอ่ื ง วงดนตรีไทย สาํ หรบั นกั เรยี นระดับชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 4 วงปพ าทยม อญ ไดเขา มามบี ทบาทเปน คร้ังแรกในงานพระเมรสุ มเด็จพระเทพศริ ินทราบรม ราชินใี นรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยหู ัว ดว ยเหตนุ ้จี งึ เกดิ ประเพณวี าถา เปนงาน พระศพหลวงแลว ตอ งมีปพ าทยมอญรว มประโคมดว ยอีกอยางหน่ึง ตอ มาหลวงประดษิ ฐไพเราะ (ศร ศลิ ปบรรเลง) ไดคิดปรบั ปรงุ วงปพาทยมอญโดยนํามาผสมกับเคร่ืองดนตรขี องไทย และไดจดั ระเบียบให มกี ารผสมวงแบบปพาทยของไทย การนําไปใช วงปพ าทยมอญใชบ รรเลงไดท ง้ั งานมงคลและงานอวมงคล แตเ นื่องจาก ทว งทาํ นองเพลงมีลลี าโศกเศราจงึ เหมาะกบั บรรยากาศของงานศพ บางทานนึกวาใชไดเ ฉพาะงานศพ เทานน้ั วงปพ าทยม อญ สามารถแบงไดเ ปน 3 ขนาด คอื วงปพาทยมอญเคร่อื งหา วงปพาทยมอญ เครอื่ งคู และวงปพาทยมอญเครือ่ งใหญ เชนเดียวกับปพาทยไ ทย ซึง่ เปล่ยี นจากฆองวงของไทย เปน ฆอง มอญ ดังรายละเอียดตอไปนี้ วงปพาทยมอญเครื่องหา ประกอบดว ย 1.ปมอญ 2. ฆอ งมอญวงใหญ 3. ระนาดเอก 4. ฉิง่ 5. เปงมางคอก 6. ตะโพนมอญ ดังภาพ กลมุ สารปะกม าอรญเรยี นรูศ ลิ ปะ รโะรนงาเดรยีเอนกเบญจมราชรังสฤษฉฎง่ิ ์ิ ตะโพนมอญ ฆองมอญวงใหญ เปง มางคอก ภาพแสดงวงปพ าทยม อญเคร่ืองหา กลมุ สาระการเรียนรศู ลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรงั สฤษฎ์ิ

บทเรียนออนไลน เรือ่ ง วงดนตรไี ทย สาํ หรบั นักเรยี นระดับช้ันมัธยมศึกษาปท ่ี 4 วงปพาทยมอญเครอื่ งคู ประกอบดวย 1.ปมอญ 2. ฆอ งมอญวงใหญ 3. ฆอ งมอญวงเลก็ 4. ระนาดเอก 5. ระนาดทุม 6.เปงมางคอก 7. ตะโพนมอญ 8. ฉิ่ง 9. กรบั 10. ฉาบใหญ 11. ฉาบเลก็ 12. โหมง 3 ใบ ดงั ภาพ ฉาบใหญ กรบั ฉงิ่ ฉาบเล็ก ปม อญ ระนาดเอก ระนาดทมุ โหมง 3 ใบ ตะโพนมอญ ฆอ งมอญวงใหญ ฆอ งมอญวงเล็ก เปงมางคอก https://www.youtube.com/watch?v=rDYMio2-ue4 วงปพาทยมอญเครอื่ งใหญ ประกอบดวย 1.ปม อญ 2. ฆองมอญวงใหญ 3. ฆอ งมอญวงเลก็ 4. ระนาดเอก 5. ระนาดเอกเหล็ก 6. ระนาดทมุ 7. ระนาดทุมเหล็ก 8.เปงมางคอก 9. ตะโพนมอญ 10. ฉ่ิง 11. กรบั 12. ฉาบใหญ 13. ฉาบเล็ก 14. โหมง 3 ใบ ดังภาพ ฉากบลใมุหสญา ระการกเรรียับนรศู ลิ ปะฉ่งิ โรงเรยี นฉเาบบญเลจก็ มราชรงั สฤษฎิ์ โหมง 3 ใบ ระนาดเอกเหล็ก ระนาดเอก ระนาดทมุ ระนาดทุมเหล็ก ปม อญ ตะโพนมอญ ฆอ งมอญวงใหญ ฆองมอญวงเล็ก เปงมางคอก ภาพแสดงวงปพาทยมอญเคร่ืองใหญ กลุมสาระการเรยี นรูศลิ ปะ โรงเรยี นเบญจมราชรังสฤษฎิ์

บทเรียนออนไลน เรอ่ื ง วงดนตรไี ทย สาํ หรับนักเรยี นระดับช้ันมธั ยมศึกษาปท ี่ 4 ในสมัยรชั กาลที่ 5 มกี ารพฒั นาวงปพ าทยเพ่อื ใหเหมาะกับการฟงหรือเพื่อแสดงภายในสถานท่ี อนั จาํ กัด จึงมีการเปลี่ยนไมตีระนาดเอก ฆองวงใหญ ฆองวงเลก็ จากไมแ ขง็ ใหเ ปน ไมน วม เพ่มิ ซออู 1 คัน ใชขลยุ เพียงออแทนป บางโอกาสใชก ลองแขกตี จงึ เรยี กชื่อวงดนตรนี ้ีวา วงปพ าทยไมนวม วงปพ าทยไมนวม ประกอบดว ย 1. ขลยุ เพียงออ 2. ระนาดเอก 3. ระนาดทุม 4. ฆองวงใหญ 5. ฆองวงเลก็ 6. ซออู 7. ตะโพน 8. กลองทัด 9. ฉ่งิ 10. กรบั 11. ฉาบเลก็ 12. โหมง ดงั ภาพ ฉาบเล็ก กรบั ฉ่ิง โหมง ซออู ขลุยเพยี งออ ฆองวงใหญ ฆองวงเล็ก ตะโพน ระนาดเอก ระนาดทุม กลองทัด ภาพแสดงวงปพ าทยไ มนวม การนําไปใช วงปพ าทยไมนวม ใชบ รรเลงประกอบการแสดงและใชในงานมงคล ขอ สงั เกต : เปลีย่ น ปใ นเปนขลุย เพยี งออ เปล่ียน ไมต รี ะนาดเอก ฆองวงใหญ ฆองวงเล็ก เพ่มิ ซออู https://www.youtube.com/watch?v=nX3ztBx0_kw กลุมสาระการเรียนรูศ ลิ ปะ โรงเรยี นเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรยี นออนไลน เร่ือง วงดนตรไี ทย สาํ หรบั นักเรียนระดับชั้นมธั ยมศึกษาปท ่ี 4 ในสมยั รชั กาลท่ี 2 เริม่ มกี ารใชว งปพ าทยป ระกอบการขบั เสภา และพฒั นามาเปนการบรรเลง รบั รอ งสง รอ ง ซึ่งไมไ ดใชตะโพนและกลองทัดในการบรรเลง จึงไดนาํ กลองสองหนา (ลักษณะคลาย ลูกเปงมาง) มาใชบรรเลงประกอบกับปพ าทยเสภาแทนตะโพน กลองทดั จนถึงปจจุบนั วงปพาทยเสภา ประกอบดว ย 1. ปใ น 2. ระนาดเอก 3. ระนาดทุม 4. ฆอ งวงใหญ 5. ฆอ งวงเลก็ 6. กลองสองหนา 7. ฉิง่ 8. กรับ 9. ฉาบเล็ก 10. โหมง ดังภาพ ฉาบเลก็ กรบั ฉิง่ โหมง ฆอ งวงใหญ ฆองวงเล็ก กลองสองหนา ปใน ระนาดทมุ ระนาดเอก ภาพแสดงวงปพ าทยเสภา การนําไปใช วงปพาทยเ สภา ใชบ รรเลงในงานท่วั ไปและใชในการประชนั ขอสงั เกต : เปลี่ยน ตะโพนและกลองทดั เปน กลองสองหนา https://www.youtube.com/watch?v=_LamoHbKo98

บทเรยี นออนไลน เรอ่ื ง วงดนตรีไทย สาํ หรบั นักเรียนระดับชั้นมธั ยมศึกษาปท ี่ 4 กจิ กรรมท่ี 1 คําช้ีแจง : ใหนกั เรยี นเขาลิงก https://forms.gle/moz9Tx3yrpFcWKv18 หรอื สแกนควิ อารโคด เพอื่ ทาํ กจิ กรรมท่ี 1 ความรูเ รื่องวงปพ าทย (จํานวน 5 ขอ 10 คะแนน) กกลลมุ ุมสสาราะรกะการาเรรเียรียนนรศูรูศลิ ิลปปะะโรโงรเงรเยีรนยี นเบเบญญจจมมรารชาชรงัรสงั สฤฤษษฎฎ์ิ ิ์

บทเรียนออนไลน เรอ่ื ง วงดนตรีไทย สําหรบั นกั เรียนระดับช้ันมธั ยมศึกษาปที่ 4 ตัวอยา งภาพ กิจกรรมที่ 1 ในรปู แบบออนไลน เมื่อนกั เรยี นทํากิจกรรมเสร็จแลว เรมิ่ บทเรยี นตอ ไปไดเลยจา กลมุ สาระการเรยี นรูศลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรงั สฤษฎิ์

บทเรียนออนไลน เรื่อง วงดนตรไี ทย สาํ หรับนักเรียนระดับชั้นมธั ยมศึกษาปท ่ี 4 บรรณานกุ รม พงศพชิ ญ แกว กลุ ธร. (2551) หนงั สือเรียนรายวชิ าพืน้ ฐานดนตรี ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที่ 4-6. กรงุ เทพฯ : บรษิ ัท กรพฒั นา ย่ิง จํากัด. พงษศิลป อรุณรัตน. 2550. ปฐมบทดนตรีไทย. พิมพครัง้ ที่ 1. นครปฐม : โรงพมิ พม หาวิทยาลัย ศลิ ปากร. วรพจน มานะสมปอง, และธนวฒั น บตุ รทองทิม. 2561. วงดนตรีไทยและการประสมวงดนตรีไทย. เอกสารประกอบการอบรม โครงการพฒั นาครรู ปู แบบครบวงจร เร่ือง เทคนคิ การปรบั วงดนตรไี ทยดว ยกระบวนการชมุ ชนแหง การเรยี นรูทางวชิ าชพี . หนว ยพฒั นาครู โรงเรียน กนั เกราพทิ ยาคม : สถาบนั คุรุพฒั นา. กลมุ สาระการเรียนรูศลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรงั สฤษฎ์ิ

บทเรยี นออนไลน เร่อื งวงดนตรไี ทย สําหรบั นกั เรียนระดบั ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที่ 4 โรงเรยี นเบญจมราชรงั สฤษฎิ์ ๑ 3 วงมโหรแี ละวงเครื่องสาย นางปพิชญา ออ นสําลี ตาํ แหนง ครู วทิ ยฐานะ ชาํ นาญการ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรียนออนไลน เร่อื ง วงดนตรีไทย สาํ หรบั นกั เรยี นระดับชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 4 เนื้อหาที่ ๒ วงเครอื่ งสาย หลกั การประสมวงเคร่อื งสาย วงเคร่ืองสาย คือ วงดนตรีที่ประกอบดวยเครือ่ งเปา คือ ขลุยเพียงออ ประสมกับเคร่ืองดนตรี ที่มีสาย ไดแ ก จะเข ซอดว ง ซออู เปน หลกั ในการบรรเลง และยังมเี คร่ืองประกอบจงั หวะ เชน ฉงิ่ โทน ราํ มะนา ดงั แผนภูมภิ าพดานลา ง เครอ่ื งดาํ เนนิ ทาํ นอง เครอ่ื งประกอบจังหวะ ฉงิ่ กลอง เครอื่ งเปา เคร่อื ง ท่มี ีสาย แผนภมู ภิ าพ แสดงหลักการประสมวงเคร่ืองสาย กลมุ สาระการเรยี นรูศิลปะ โรงเรยี นเบญจมราชรังสฤษฎิ์

บทเรียนออนไลน เร่อื ง วงดนตรไี ทย สาํ หรับนกั เรยี นระดับช้ันมัธยมศึกษาปท ี่ 4 ประเภทของวงเคร่อื งสาย การแบงประเภทของวงเคร่ืองสาย สามารถแบงไดหลายแบบ แตท ่นี ิยม คือ การแบงประเภท ตามขนาดและรูปแบบของวง ในปจจบุ ันแบง วงเคร่ืองสายได 2 ประเภท ไดแก 1. วงเคร่ืองสายไทย แบงตามขนาดได ดังน้ี 1.1 วงเคร่ืองสายเคร่ืองเดีย่ ว 1.2 วงเครอื่ งสายเครื่องคู 2. วงเคร่ืองสายผสม 3. วงเคร่ืองสายปชวา การนําไปใช วงเครื่องสาย นยิ มใชบ รรเลงในงานพิธีมงคล เชน งานมงคลสมรส หรือสถานที่ทม่ี ีพืน้ ท่ีจํากดั กลุม สาระการเรียนรูศ ิลปะ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรียนออนไลน เรือ่ ง วงดนตรไี ทย สําหรับนกั เรยี นระดับชั้นมธั ยมศึกษาปที่ 4 วงเครือ่ งสายไทยสามารถแบงตามขนาดไดเ ปน 2 ประเภท คือ 1. วงเครอื่ งสายเครอื่ งเดีย่ ว 2. วงเครอ่ื งสายเคร่อื งคู วงเครื่องสายเครอื่ งเด่ยี ว วงเครอื่ งสายเคร่ืองเดีย่ ว หรือเรยี กอีกชอื่ หนงึ่ วา วงเครอื่ งสายวงเลก็ ประกอบดว ยเคร่ืองเปา คือ ขลยุ และเคร่ืองดนตรที ี่มีสาย อยา งละ 1 ช้นิ ประสมกับเครือ่ งประกอบจงั หวะ คอื ฉ่ิงและโทน รํามะนา วงเครื่องสายเคร่ืองเดี่ยว ประกอบดว ย 1. ขลุย เพยี งออ 2. ซอดว ง 3. ซออู 4. จะเข 5. ฉิ่ง 6. โทน รํามะนา ดังภาพ ขลยุ เพยี งออ ฉิ่ง โทน ราํ มะนา กซลอุมดสวางระการเรยี นรูศิลปะ โรงเจระยี เนขเ บญจมราชรงั สฤษฎ์ิ ซออู ภาพแสดงวงเคร่ืองสายเครื่องเด่ียว ขอสังเกต : มีเคร่ืองดนตรีอยางละ 1 ชิ้น กลุมสาระการเรยี นรศู ิลปะ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรยี นออนไลน เร่อื ง วงดนตรไี ทย สําหรบั นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 4 วงเคร่อื งสายเครื่องคู วงเครอ่ื งสายเครื่องคู พัฒนาเพมิ่ เตมิ มาจากวงเครอ่ื งสายเครอื่ งเดย่ี ว โดยเพ่ิมขลุยหลบิ ใหคูก ับ ขลยุ เพียงออ และเพิ่มเครื่องดนตรีทม่ี สี าย ใหมีอยางละ 2 ชน้ิ ประสมกับเครื่องประกอบจงั หวะ คอื ฉง่ิ และโทน ราํ มะนา วงเครื่องสายเครื่องคู ประกอบดว ย 1. ขลุยเพียงออ 1 เลา 2. ขลุยหลบิ 1 เลา 3. ซอดวง 2 คัน 4. ซออู 2 คัน 5. จะเข 2 ตัว 6. ฉ่งิ 1 คู 6. โทน รํามะนา 1 ใบ 7. กรับ 1 คู ดงั ภาพ ขอ สงั เกต : ภาพแสดงวงเคร่ืองสายเครื่องคู เน่ืองจากขลยุ มหี ลายชนิด จงึ ใชขลยุ หลิบ 1 เลา ขลยุ เพยี งออ 1 เลา รวมเปน 2 เลา สําหรบั เคร่อื งดนตรีทม่ี ีสายเพ่ิมเปนอยา งละ 2 ชิน้ เคร่ืองประกอบจงั หวะใช 1 ชนิ้ คงเดิม https://www.youtube.com/watch?v=Smtoru_SBCo กลุมสาระการเรยี นรูศ ลิ ปะ โรงเรยี นเบญจมราชรงั สฤษฎิ์

บทเรียนออนไลน เรือ่ ง วงดนตรีไทย สําหรับนักเรยี นระดับช้ันมัธยมศึกษาปท ี่ 4 วงเครอ่ื งสายผสม วงเคร่ืองสายผสม คือ วงเครือ่ งสายไทยท่ีนาํ เครื่องดนตรีอนื่ ๆ มาประสม ไมวา จะเปนเคร่ือง ดนตรีไทยท่ีไมไดอยใู นวงเคร่ืองสายไทย เชน ระนาดเอก ขิม หรอื เครอื่ งดนตรสี ากล เชน เปยโน ไวโอลิน หรอื เครอื่ งดนตรีชาติอ่ืนๆ เชน กูเ จิง้ ของประเทศจีน เปน ตน วงเครือ่ งสายผสมทน่ี ยิ ม คือ วงเครือ่ งสายผสมขมิ วงเคร่ืองสายผสมเปย โน และวงเคร่อื งสาย ผสมออรแกน ดังภาพตวั อยา ง ขลุยเพยี งออ ฉิ่ง โทน ราํ มะนา ซอดว ง จะเข ขิม ซออู ภาพแสดงวงเคร่ืองสายผสมขิม ขอ สังเกต : ชื่อวงเปลี่ยนไปตามเครอ่ื งดนตรที ่ีนาํ มาประสมเพ่ิมในวงเครื่องสายไทย เชน เพ่มิ ขิม จงึ ตัง้ ช่อื วา วงเครอ่ื งสายผสมขมิ https://www.youtube.com/watch?v=NhiKRAmNmkM กลมุ สาระการเรยี นรูศ ิลปะ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรียนออนไลน เรื่อง วงดนตรีไทย สาํ หรบั นกั เรียนระดับชั้นมธั ยมศึกษาปท่ี 4 วงเครือ่ งสายปชวา วงเครือ่ งสายปช วา คอื วงเคร่ืองสายไทยท่ีนําประสมกับวงปช วากลองแขก โดยนําปช วา มา ประสม ใชกลองแขกแทนโทน รํามะนา และ ใชขลุย หลิบแทนขลุย เพยี งออ วงเครอ่ื งสายปชวานี้ เคร่อื งดนตรจี ะตองเปลย่ี นระดับเสยี งใหสูงกวา เดมิ เพ่ือใหเทา กับปช วา นอกจากนี้ยงั บรรเลงเพลงเฉพาะ ตอ งอาศยั ฝม ือในการบรรเลงสูง วงเครือ่ งสายปชวา ประกอบดวย 1. ปช วา 2. ขลยุ หลิบ 3. ซอดว ง 4. จะเข 5. ซออู 6. ฉ่ิง 7. กลองแขก ดังภาพ ปช วา ฉ่งิ กลองแขก ซอดว ง ขลุย หลบิ จะเข ซออู ภาพแสดงวงเครื่องสายปช วา การนําไปใช วงเครื่องสายปชวา ใชใ นงานอวมงคล (งานศพ) ขอ สังเกต : ใชป ชวาและกลองแขก ซงึ่ เปนเครอื่ งดนตรีในวงปพาทย แตม าประสมกับวงเคร่ืองสาย กลมุ สาระการเรียนรูศลิ ปะ โรงเรยี นเบญจมราชรงั สฤษฎิ์

บทเรียนออนไลน เรือ่ ง วงดนตรไี ทย สําหรับนกั เรียนระดับชั้นมธั ยมศึกษาปท ่ี 4 กจิ กรรมท่ี ๒ คําชแี้ จง : ใหนกั เรียนเขาลงิ ก https://forms.gle/EKUprtynC2GamsSE9 หรอื สแกนคิวอารโ คด เพอ่ื ทํากิจกรรมที่ ๒ ความรเู รื่องวงเครอ่ื งสาย (จาํ นวน 5 ขอ 10 คะแนน) กกลลุมุมสสาราะรกะการาเรรเยีรยีนนรูศรูศิลลิปปะะโรโงรเงรเยีรนียนเบเบญญจจมมรารชาชรังรสังสฤฤษษฎฎิ์ ิ์

บทเรียนออนไลน เรอ่ื ง วงดนตรีไทย สําหรบั นกั เรียนระดับช้ันมธั ยมศึกษาปที่ 4 ตัวอยา งภาพ กิจกรรมที่ ๒ ในรปู แบบออนไลน เมื่อนกั เรยี นทํากิจกรรมเสร็จแลว เรมิ่ บทเรยี นตอ ไปไดเลยจา กลมุ สาระการเรยี นรูศลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรงั สฤษฎิ์

บทเรียนออนไลน เรอ่ื ง วงดนตรไี ทย สาํ หรับนกั เรียนระดับชั้นมธั ยมศึกษาปท ่ี 4 เน้ือหาท่ี 3 วงมโหรี หลกั การประสมวงมโหรี วงมโหรี คือ วงดนตรีที่ประกอบดว ยเครื่องดีด เคร่ืองสี เครื่องตี เครื่องเปา ในสมัยโบราณมีหนาท่ี บรรเลงกลอ มพระบรรทมสาํ หรับพระมหากษัตริย ไดแ ก วงมโหรีเครอื่ งสี่ วงมโหรีเครือ่ งหก ไมน ิยม บรรเลงประกอบการแสดงใดๆ วงมโหรใี นปจ จุบนั คือ การนาํ เอาวงปพาทยแ ละวงเครอื่ งสายมาประสมกัน โดยลดขนาดของ วงปพ าทยใ หเล็กลง เพ่ือใหมีเสยี งทีเ่ บาลงและพอเหมาะกับเครื่องดนตรีในวงเครื่องสาย ใชซ อสามสาย เขารวมบรรเลงดว ย เครอื่ งดําเนนิ ทํานอง เครอ่ื งประกอบจังหวะ ฉ่ิง กลอง ปพ าทย เคร่ืองสาย แผนภูมภิ าพ แสดงหลกั การประสมวงมโหรี กลมุ สาระการเรียนรูศ ิลปะ โรงเรยี นเบญจมราชรังสฤษฎิ์

บทเรยี นออนไลน เร่อื ง วงดนตรีไทย สาํ หรบั นักเรียนระดับช้ันมธั ยมศึกษาปท ี่ 4 ประเภทของวงเครื่องมโหรี การแบง ประเภทของวงมโหรีในปจจบุ ัน สามารถแบง ตามขนาดได 3 ประเภท ดงั น้ี 1. วงมโหรเี ครอื่ งเด่ยี ว 2. วงมโหรเี ครือ่ งคู 3. วงมโหรเี ครื่องใหญ การนําไปใช วงมโหรี นยิ มใชบรรเลงเพ่อื ขับกลอ มและเพ่ือการฟง ไมน ยิ มใชป ระกอบการแสดงใดๆ กลมุ สาระการเรียนรศู ลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎิ์

บทเรยี นออนไลน เร่อื ง วงดนตรไี ทย สาํ หรบั นกั เรยี นระดับช้ันมธั ยมศึกษาปท่ี 4 วงมโหรเี ครอ่ื งเดย่ี ว คือ การนําวงปพาทยเครือ่ งหาทย่ี อ ขนาด ประสมกับวงเคร่ืองสายเครื่องเดีย่ ว เพิ่มซอสามสาย และใชเคร่อื งประกอบจังหวะของวงเคร่ืองสายเพ่อื ใหไดเสยี งทกี่ ลมกลอมนุมนวล วงเคร่ืองสายเคร่ืองเดี่ยว ประกอบดวย 1. ซอสามสาย 2. ขลยุ เพียงออ 3. ระนาดมโหรี 4. ฆอ งมโหรี 5. จะเข 6. ซอดว ง 7. ซออู 8. ฉิง่ 9. โทนราํ มะนา ดังภาพ ภาพแสดงวงมโหรเี ครื่องเดย่ี ว การนําไปใช วงมโหรี นยิ มใชบ รรเลงเพือ่ ขับกลอมและเพื่อการฟง ไมน ิยมใชประกอบการแสดง ขอสงั เกต : มซี อสามสายเปนประธาน เคร่ืองดนตรปี ระสมกนั ระหวางวงปพาทยเ ครือ่ งหา กบั วงเครอ่ื งสายเครื่องเดีย่ ว เครือ่ งเปา คอื ขลยุ เคร่ืองประกอบจงั หวะ คอื โทน รํามะนา https://www.youtube.com/watch?v=UpCDjgvxGl4 กลุมสาระการเรยี นรูศ ลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎิ์

บทเรยี นออนไลน เรอ่ื ง วงดนตรไี ทย สําหรบั นักเรยี นระดับชั้นมธั ยมศึกษาปที่ 4 วงมโหรเี คร่อื งคู คือ การนาํ วงปพาทยเครือ่ งคูท่ยี อขนาด ประสมกบั วงเครอ่ื งสายเครือ่ งคู เพิม่ ซอสามสายและซอสามสายหลิบ และใชเ คร่อื งประกอบจงั หวะของวงเคร่อื งสายเพ่ือใหไดเสียง ทกี่ ลมกลอมนุมนวล วงเครอ่ื งสายเครื่องคู ประกอบดวย 1. ซอสามสาย 2. ซอสามสายหลิบ 3. ขลยุ เพยี งออ 4. ขลยุ หลบิ 5. ระนาดเอกมโหรี 6. ระนาดทมุ มโหรี 7. ฆองวงใหญมโหรี 8. ฆอ งวงเล็กมโหรี 9. จะเข 2 ตัว 10. ซอดว ง 2 คนั 11. ซออู 2 คัน 12. ฉงิ่ 13. โทนราํ มะนา 14. กรบั พวง 15. ฉาบเล็ก ดังภาพ กลมุ สาระการเรียนรูศ ลิ ปะ โรงเรยี นเบญจมราชรังสฤษฎิ์ ภาพแสดงวงมโหรีเครื่องคู การนาํ ไปใช วงมโหรี นยิ มใชบ รรเลงเพ่อื ขับกลอมและเพ่ือการฟง ไมนิยมใชประกอบการแสดง ขอ สังเกต : เครือ่ งดนตรปี ระสมกนั ระหวา งวงปพาทยเครื่องคกู บั วงเครื่องสายเครอื่ งคู กลมุ สาระการเรยี นรศู ิลปะ โรงเรียนเบญจมราชรงั สฤษฎิ์

บทเรยี นออนไลน เรือ่ ง วงดนตรีไทย สาํ หรบั นกั เรียนระดับช้ันมธั ยมศึกษาปท ่ี 4 วงมโหรีเครื่องใหญ คือ การนาํ วงปพ าทยเครอ่ื งใหญท่ยี อขนาด ประสมกบั วงเครือ่ งสายเครือ่ งคู เพมิ่ ซอสามสายและซอสามสายหลิบ และใชเ ครือ่ งประกอบจังหวะของวงเคร่ืองสายเพ่ือใหไ ดเ สยี ง ทีก่ ลมกลอมนมุ นวล วงมโหรีเครื่องใหญ ประกอบดวย 1. ซอสามสาย 2. ซอสามสายหลิบ 3. ขลยุ เพียงออ 4. ขลุยหลิบ 5. ระนาดเอกมโหรี 6. ระนาดเอกเหล็กมโหรี 7. ระนาดทุมมโหรี 8. ระนาดทุมเหล็กมโหรี 9. ฆองวงใหญม โหรี 10. ฆอ งวงเลก็ มโหรี 11. จะเข 2 ตวั 12. ซอดวง 2 คนั 13. ซออู 2 คัน 14. ฉิ่ง 15. โทนรํามะนา 16. กรบั พวง 17. ฉาบเลก็ ดงั ภาพ ภาพแสดงวงมโหรเี ครื่องใหญ การนาํ ไปใช วงมโหรี นยิ มใชบ รรเลงเพ่อื ขบั กลอมและเพื่อการฟง ไมน ยิ มใชประกอบการแสดง ขอ สงั เกต : เครื่องดนตรปี ระสมกันระหวา งวงปพ าทยเ ครอ่ื งใหญกบั วงเครือ่ งสายเครอ่ื งคู https://www.youtube.com/watch?v=oBsAVO4E1Hs กลุมสาระการเรียนรศู ิลปะ โรงเรยี นเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรียนออนไลน เรือ่ ง วงดนตรไี ทย สําหรับนกั เรียนระดับชั้นมธั ยมศึกษาปที่ 4 กจิ กรรมท่ี 3 คําชแี้ จง : ใหนกั เรียนเขาลงิ ก https://forms.gle/VnpbM2sE3dcvcvZu8 หรอื สแกนคิวอารโ คด เพอ่ื ทํากิจกรรมที่ ๒ ความรูเรื่องวงมโหรี (จาํ นวน 5 ขอ 10 คะแนน) กกลลุมุมสสาราะรกะการาเรรเยีรยีนนรูศรูศิลลิปปะะโรโงรเงรเยีรนียนเบเบญญจจมมรารชาชรังรสงั สฤฤษษฎฎ์ิ ิ์

บทเรียนออนไลน เรือ่ ง วงดนตรไี ทย สาํ หรับนักเรียนระดับชั้นมธั ยมศึกษาปที่ 4 ตัวอยา งภาพ กิจกรรมที่ 3 ในรปู แบบออนไลน เม่อื นักเรียนทํากิจกรรมครบท้ัง 3 กิจกรรมแลว ใหนกั เรยี นทําแบบทดสอบหลังเรียน ไดเลยจา กลุม สาระการเรียนรศู ิลปะ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎ์ิ

บทเรยี นออนไลน เร่อื ง วงดนตรีไทย สาํ หรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 4 แบบทดสอบหลงั เรียน คําช้ีแจง : ใหน กั เรยี นเขา ลิงก https://forms.gle/tPRp1o36bjFZD3wS9 หรอื สแกนควิ อาร โคด เพื่อทาํ แบบทดสอบหลังเรียน เรอ่ื ง วงดนตรไี ทย (จํานวน 10 ขอ 10 คะแนน) กลกมุ ลสมุ าสราะรกะากราเรรียเรนียรนศู ริลศู ปลิ ะปะโรโงรเรงียเรนียเนบเญบจญมจรมารชารชงั รสังฤสษฤฎษิ์ ฎิ์

บทเรยี นออนไลน เร่ือง วงดนตรไี ทย สาํ หรบั นักเรยี นระดับช้ันมัธยมศึกษาปที่ 4 ตัวอยา งภาพของแบบทดสอบหลงั เรยี นแบบออนไลน จบบทเรียนออนไลนแ ลวจา หวงั วา นักเรยี นจะไดค วามรูเรอื่ งวงดนตรีไทยมากข้ึน ครปู พิชญา ออ นสาํ ลเี พจ Play & Learn by Kruya https://www.facebook.com/Piyakhim กลกุมลสุม าสราะรกะากราเรรียเรนยี รนูศรลิ ศู ปลิ ะปะโรโงรเรงียเรนียเนบเญบจญมจรมารชารชงั รสังฤสษฤฎษ์ิ ฎิ์

บทเรียนออนไลน เรื่อง วงดนตรไี ทย สาํ หรับนักเรียนระดับชั้นมธั ยมศึกษาปท ่ี 4 บรรณานกุ รม พงศพชิ ญ แกวกลุ ธร. (2551) หนงั สือเรียนรายวชิ าพืน้ ฐานดนตรี ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที่ 4-6. กรุงเทพฯ : บรษิ ัท กรพฒั นา ย่ิง จํากัด. พงษศิลป อรุณรัตน. 2550. ปฐมบทดนตรีไทย. พิมพครัง้ ที่ 1. นครปฐม : โรงพมิ พม หาวิทยาลัย ศลิ ปากร. วรพจน มานะสมปอง, และธนวฒั น บตุ รทองทิม. 2561. วงดนตรีไทยและการประสมวงดนตรีไทย. เอกสารประกอบการอบรม โครงการพฒั นาครรู ปู แบบครบวงจร เร่ือง เทคนคิ การปรบั วงดนตรไี ทยดว ยกระบวนการชมุ ชนแหง การเรยี นรูทางวชิ าชพี . หนว ยพฒั นาครู โรงเรียน กันเกราพิทยาคม : สถาบนั คุรุพฒั นา. กลุม สาระการเรียนรูศลิ ปะ โรงเรียนเบญจมราชรงั สฤษฎ์ิ