ภาษาไทยกลุ่ม๑ ๔|๒

มงคลสูตรคำฉันท์ เสนอ คุณครูสุทธิพงษ์ มูลอาษา โรงเรียนบางปะอิน\"ราชานุเคราะห์๑\"

จัดทำโดย นายธนธัส ไวยสุทธิ์ เลขที่๖ นายวิรุฬกานต์ วงษ์ขัน เลขที่๘ นายพงษ์พัฒน์ พรรณวิเชียร เลขที่๑๐ นายธนวิทย์ พุทธศรี เลขที่๑๑ นายทินภัทร ตรีกลิ่น เลขที่๑๒ นาบพีรภาส มีประวัติ เลขที่๑๓ นางสาวบัณฑิตา จันยมิตรี เลขที่๒๕

คำนำ หนังสือเล่นนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาภาษาไทย ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่๔ มีจุดประสงค์เพื่ิอ การศึกษาค้นคว้าหาความรู้ทั้งนี้ในหนังสือฉบับนี้ มีเนื้อหาเป็นคำสอนในพระพุทธศาสนามีข้อเสนอ เเนะนำประการใดผู้จัดทำขอน้อมรับไว้ด้วย ความขอบพระคุณอย่างยิ่ง

สารบัญ ๑ ๒-๓ คาถาที่๑ ๔ มงคลสูตรที่พบ(คาถาที่๑) ๕-๖ คาถาที่๒ มงคลสูตรที่พบ(คาถาที่๒) ๗ คาถาที่๓ ๘-๙ มงคลสูตรที่พบ(คาถาที่๓)

คาถาที่๑ อเสวนา จ พาลานํ ปณฺ ฑิตานญฺจ เสวนา ปูชา จ ปูชะนียานํ เอตมฺมงฺคลมุตฺตมํ หนึ่งคือ บ่คบพาล หนึ่งคบกะบัณฑิต เพราะจะพาประพฤติผิด เพราะจะพาประสบผล หนึ่งกราบและบูชา อภิปูชนีย์ชน ข้อนี้แหละมงคล อดิเรกอุดมดี

พบมงคลสูตรตรงกับข้อ๑-๓ ๑.ไม่คบคนพาล พาล แปลว่า โง่เขลา อับปัญญา รู้เท่าไม่ถึงการณ์ คนพาลคือคนโง่เขลาคนเกเรแม้ คนมีปริญญาสูงๆแต่ประพฤติทุจริตทางกาย วาจา ใจ เรียกว่า คนพาล การไม่คบ คนพาลจึงเป็นมงคล เพราะการคบคนพาลพาไปหาผิด การไม่คบคนพาลจึงทำให้พ้น จากโอกาสที่จะหลงเข้าสู่ความผิดนำมาซึ่งความสรรเสริญของคนทั่วไป และประสบความสุขความก้าวหน้าในชีวิตเป็นการตัดกำลังไม่ให้เชื้อคนพาลระบาดไป เพราะขาดคนสนับสนุน

๒.คบบัณฑิต บัณฑิต แปลว่า ผู้มีปัญญา นักปราชญ์ หมายถึง ผู้รู้ทัน และมีเหตุผล ในการกระทำ ในคำที่พูด และเรื่องที่คิดคบบัณฑิตเป็นมงคลเพราะได้ความรู้ความ ปลอดภัยควาสรรเสริญความสุขเกียรติยศชื่อเสียงและชื่อว่าได้ทำความดีด้วยทำให้ บรรลุมรรคผลนิพพานได้ง่าย ได้ชื่อว่ามี \"กัลยาณมิตร\" ๓.บูชาบุคคลที่ควรบูชา บูชา คือ สักการะ เคารพ นับถือ ยำเกรง กราบไหว้ ทำด้วยความเอื้อเฟื้อการบูชาเป็นมงคล เพราะทำให้เราลดทิฏฐิมานะลงได้ป้องกันความเห็นผิดและทำให้เราได้แบบอย่างที่ดีจากคนที่เรา เคารพเป็นการขจัดคนพาลให้พินาศไปโดยทางอ้อมและเป็นการเชิดชูบัณฑิตให้สูงเด่นยิ่งขึ้น และ ได้ชื่อว่าเป็นผู้มี \"กตัญญูกตเวที\"

คาถาที่๒ ปฏิรูปเทสวาโส จ ปุพฺเพ จ กตปุญฺญตา อตฺตสมฺมาปณิธิ จ เอตมฺมงฺคลมุตฺตมํ ความอยู่ประเทศซึ่ง เหมาะและควรจะสุขี อีกบุญญะการที่ ณ อดีตะมาดล อีกหมั่นประพฤติควร ณ สภาวะแห่งตน ข้อนี้แหละมงคล อดิเรกอุดมดี

พบมงคลสูตรตรงกับข้อ๔-๖ ๔.อยู่ในฐานะที่เหมาะสม ปฏิรูป แปลว่า เหมาะสมหรือสมควร เทสะ แปลว่าสถานที่หรือท้องถิ่น ปฏิรูป เทสวาสะคือการอยู่ในท้องถิ่นอันสมควรคืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดีมีความพร้อม การอยู่ในประเทศอันสมควรเป็นมงคลเพราะการอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดีย่อมทำให้ เป็นคนดีคนมีความรู้ถ้าอยู่ในถิ่นที่ไม่ต้องใช้วิชาความรู้ความรู้นั้นก็หมดค่าไป และ ทำให้คนเรากล้าต่อการเผชิญกับปัญหาเพื่อสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีได้ได้รับความสุข กาย สุขใจ มีความเจริญก้าวหน้า ทั้งทางโลกและทางธรรม

๕.มีบุญวาสนามาก่อน บุญ แปลว่า ความดี ความสุข สิ่งที่ชำระจิตใจ สิ่งที่ฟอกจิต การทำบุญไว้ก่อนเป็นมงคล เพราะการทำบุญเป็นการสร้างความดีซึ่งมีระยะเวลายาวนานต้องอดทนเหมือนปลูกต้นไม้ยืนต้นจะ ต้องคอยผลไม้นั้นเป็นปีๆการทำบุญในอดีตส่งผลในปัจจุบันการทำบุญในปัจจุบันส่งผลใน ปัจจุบันและอนาคตผู้ทำความดีจึงต้องคิดว่าเป็นการสร้างฐานแห่งอนาคตไว้ฉะนั้น ๖.ตั้งตนชอบ อัตตะ หรือ ตน หมายถึงกายกับใจ การตั้งตนไว้ชอบคือการวางตัวในการดำรงชีพ หรือใ้ชีวิตประจำวันได้อย่างถูกต้องและมั่นคง จึงจะได้ชื่อว่าเป็นคนมีคุณภาพชีวิต การตั้งตนไว้ชอบเป็นมงคลเพราะเป็นการสร้างความมั่นคงความปลอดภัยแก่ตนเอง เป็นตัวอย่างที่ดีแก่คนอื่นมีคามก้าวหน้าเป็นผู้ป้องกันภัยในอบายภูมิและได้รับ สมบัติ3ประการคือ มนุษยสมบัติ ทิพยสมบัติ และนิพพานสมบัติ

คาถาที่๓ พาหุสจฺจญฺจ สิปฺปญฺจ วินโย จ สุสิกฺขิโต สุภาสิตา จ ยา วาจา เอตมฺมงฺคลมุตฺตมํ ความได้สดับมาก และกำหนดสุวาที อีกศิลปะศาสตร์มี จะประกอบมนุญการ อีกหนึ่งวินัยอัน นรเรียนและเชี่ยวชาญ อีกคำเพราะบรรสาน ฤดิแห่งประชาชน ทั้งสี่ประการล้วน จะประสิทธิ์มนุญผล ข้อนี้แหละมงคล อดิเรกอุดมดี

พบมงคลสูตรตรงกับข้อ๗-๑๐ ๗.พหูสูต พหู แปลว่ามาก สูต แปลว่าความเป็นผู้ได้สดับตรับฟัง ดังนั้นพหูสูต จึงหมายถึงความเป็นผู้รู้ ได้สดับตรับฟังมากหรือความเป็นผู้คงแก่เรียนพหูสูตเป็นมงคล เพราะการฟังมาก (ในที่นี้รวมถึงผู้ ที่รู้จากการอ่านด้วย) ย่อมเพิ่มวุฒิปัญญา เชาวน์ และไหวพริบ นำความรู้ที่ได้ยินได้ฟัง ได้อ่าน ไปปฏิบัติเพื่อช่วยเหลือตนเองหรือคนอื่นได้มากและเป็นช่องทางนำความเจริญด้วย ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข ความเจริญก้าวหน้ามาสู่ตน ไม่มีใครแย่งชิงได้ เป็นสหชาติปัญญา ๘.มีศิลปะ สิปปะ หรือ ศิลปะ หมายถึง วิชาชีพหรือความฉลาดในการใช้มือ ความมีศิลปะเป็นมงคล เพราะคนมีศิลปะจะช่วยตัวเองได้ไม่ว่าจะตกอยู่ในสถานะใดคนมีศิลปะย่อมเจริญก้าวหน้า ได้รับความสุขทั้งในโลกนี้และโลกหน้าและทำให้โลกเจริญทั้งด้านวัตถุและจิตใจดังพระราช นิพนธ์ของรัชกาลที่ 6 ว่า \"…เมืองใดไร้ศิลป์โสภณ เมืองนั้นไม่พ้นเสื่อมทราม…\"

๙.มีวินัย วินัย แปลว่า ข้อแนะนำ บทฝึกหัด ได้แก่ กฎเกณฑ์และข้อบังคับต่างๆที่ใช้ในสังคมนั้นๆ มี วินัยเป็นมงคลเพราะวินัยเป็นตัวกำหนดให้เกิดความสามัคคีความมีระเบียบสร้างความเข้มแข็ง ในกิจการงานต่างๆทำให้สังคมที่ดีดำรงอยู่ ๑๐.มีวาจาสุภาษิต วาจา คือ คำพูด สุภาษิต คือพูดดี คำว่า วาจาสุภาษิตจึงหมายถึงพูดดี วาจาสุภาษิตเป็นมงคลเพราะคนที่พูดวาจาสุภาษิตจะบันดาลให้การงานทั้งปวงสำเร็จลุล่วงไปด้วย ดีมีความเจริญก้าวหน้าทั้งทางโลกและทางธรรมได้รับความสำเร็จในเรื่องที่เจรจา