คำกริยา

เดก็ ๆ วนั นี้วิชาภาษาไทยเรามาเรียนรู้ เร่อื งชนิดของคาไทยกนั นะคะ ภาษาไทยเป็นภาษาประจาชาติมีเอกลักษณ์ และเปน็ เครอ่ื งมือในการส่อื สารกบั ผอู้ ื่นเด็กๆ ต้องใชภ้ าษาไทยให้ถูกตอ้ งนะคะ่ ในการส่อื สารกันน้ันประกอบด้วยคาชนิดต่างๆ ๗ ชนิด ซ่งึ ถูกแบ่ง หรือจาแนกคาตามความหมายและหนา้ ที่ของคาในประโยคได้ ดังน้ี ๑. คำนำม ๒. คำสรรพนำม ๓. คำกรยิ ำ ๔. คำวิเศษณ์ ๕. คำบพุ บท ๖. คำสันธำน ๗. คำอุทำน

ควำมหมำยของคำกรยิ ำ คำกรยิ ำ คือ คาท่ีแสดงการกระทาของคานามหรอื คาสรรพนามในประโยค ตวั อย่ำง ยืน เดิน นงั่ นอน อ่ำน พดู เขียน หัวเรำะ กระโดด ยม้ิ บนิ กิน สบั เตะ ว่ิง เหำ่ กอด ร้องไห้ ตะโกน รำ เด็กๆ ลองดูตวั อย่างคากริยาจาก ข แผนภูมิคากรยิ าหนา้ ต่อไปนะคะ ประโยค ๑. ฉันนั่งรถไฟขบวนยาว ก ๒. สนุ ัขบางแก้วสขี าวว่ิงกลางสนาม กลุม่ คำ ๓. ฉันเรยี นวชิ าภาษาไทย ๑. รถไฟขบวนยาว ๔. สนุ ทรภู่เป็นกวเี อกของไทย ๒. สุนัขบางแกว้ สีขาว ๕. แม่ตดั กระดาษสีชมพู ๓. วชิ าภาษาไทย ๔. สนุ ทรภูก่ วีเอกของไทย ๕. กระดาษสีชมพู ขอ้ ความด้าน ก ไมม่ ีคากรยิ าจะส่ือความหมายไดไ้ มช่ ดั เจนเปน็ เพียงกลมุ่ คา ข้อความดา้ น ข มคี ากริยา เช่น นงั่ วง่ิ เรยี น เป็น ตดั ให้สื่อความหมายได้ชดั เจนเปน็ ประโยคท่สี มบูรณ์

ชนดิ ของคำกริยำ คำกรยิ ำ แบ่งออกเป็น ๔ ชนิด ดังนี้ ๑. อกรรมกรยิ ำ (อะ-กำ-กริ-ยำ) คือ กรยิ าท่ีไม่ต้องมีกรรมมารับก็ไดใ้ จความสมบรู ณ์ แตอ่ าจมีสว่ นขยายมาต่อทา้ ยได้ เช่น ยืน เดิน นั่ง นอน คลำน หัวเรำะ ย้มิ ว่งิ ตะโกน กระโดด ตัวอย่ำง ฉนั ย้มิ นอ้ งคลำน เด็กๆ กระโดด พ่อหัวเรำะ แมย่ ืนหน้าบา้ น ๒. สกรรมกริยำ (สะ-กำ-กริ-ยำ) คือ กริยาที่ตอ้ งมีกรรมมารับ จงึ จะได้ใจความสมบรู ณ์ เชน่ กิน จับ ขบั มอง ดม เล่น สร้ำง ขำย เคำะ ดืม่ ตวั อยำ่ ง แม่กนิ ก๋วยเต๋ียว นอ้ งด่ืมนม พ่อสร้ำงบ้าน ฉนั ดมดอกไม้ แม่คา้ ขำยผลไม้ ๓. วิกตรรถกริยำ (วิ-กะ-ตดั -ถะ-กริ-ยำ) เปน็ กรยิ าท่ีไม่สมบูรณ์ในตวั เองต้องมีคานาม หรือ คาสรรพนาม มาช่วยขยายจงึ จะทาให้กริยานัน้ มีความสมบูรณ์ เชน่ เปน็ เหมอื น คล้าย เท่า คอื คนซือ่ สัตย์คอื ผู้มเี กยี รติ เขาโตเทำ่ พี่ เขาเป็นพนกั งานบริษัท เธอคล้ำยพ่อ วรรณาเหมือนคุณแมม่ าก ๔. กรยิ ำอนเุ ครำะห์ คือ คากริยาทที่ าหนา้ ทช่ี ่วยกริยาหลกั ในประโยคใหม้ คี วามหมายชัดเจนขน้ึ มกั อยู่หนา้ คากรยิ าสาคญั เช่น คง อาจ ตอ้ ง กาลงั ถูก เคย จะ ให้ ได้ อยู่ เช่น กาลงั เป็นคาชว่ ยกรยิ า อ่าน  อมุ้ กำลงั อา่ นหนังสือ ต้อง เป็นคาชว่ ยกริยา ไป  ฉันต้องไปโรงเรยี นกอ่ นคนอ่ืน อาจ เปน็ คาชว่ ยกรยิ า ตก  ฝนอำจตก เด็กๆ เข้าใจชนิดของคากริยาแล้วใช่ไหม เราลองทาแบบทดสอบกันดกี ว่าคะ

หนำ้ ท่ขี องคำกริยำ คำกริยำ หมำยถงึ คาทท่ี าหน้าทแี่ สดงการกระทาของคานามหรอื คาสรรพนามในประโยค ใหม้ ใี จความสมบูรณ์ ว่าใคร ทาอะไร หรอื เป็นอย่างไร หน้ำที่ของคำกรยิ ำ มีดงั นี้ ๑. คากรยิ าทาหน้าที่เปน็ ภาคแสดงของประโยค ตัวอย่าง  คุณยายทำกับข้าวอยู่ในครัว  ออกกำลังกำยทาใหร้ ่างกายแขง็ แรง  สมพงษ์ขบั รถเรว็ มาก ๒. คากรยิ าทาหนา้ ท่เี ป็นสว่ นขยายคานาม ตวั อย่าง  วันน้ไี มใ่ ช่วันทำงำน  การราเซงิ้ เป็นวฒั นธรรมของชาวอสี าน  แหวนหมน้ั เป็นสงิ่ แสดงว่าคนทัง้ สองจะแต่งงานกัน ๓. คากรยิ าทาหน้าท่เี ป็นกรยิ าสภาวมาลา กริยาสภาวมาลา คือ คากริยาที่ทาหนา้ ท่ีเปน็ คานามจะเป็นประธาน กรรม หรอื บทขยาย ของประโยคก็ได้ เชน่  \"นอน\"หลับเป็นการพักผ่อนทดี่ ี (นอน เป็นคากรยิ าที่เป็นประธานของประโยค)  ฉนั ชอบไป\"เท่ยี ว\"กบั เธอ (เท่ยี ว เปน็ คากริยาท่ีเปน็ กรรมของประโยค)  ท่องเท่ียวเปน็ การเปิดโลกการเรียนรู้ (ท่องเทีย่ ว เป็นประธานของกริยา เป็น)

แบบฝึกหัดที่ ๑ คำสั่ง ให้นกั เรียนนาคากริยาทกี่ าหนดใหใ้ นช่องขวามอื เตมิ ในช่องวา่ งให้เหมาะสมและถกู ต้อง ๑. คุณหมอ..........................ให้คนไข้ หอน ๒. คุณคร.ู .........................กระดาน ตง้ั ใจ ๓. สนุ ขั ..........................ตอนกลางคืน คลาน ๔. ผเี ส้อื ..........................ดอมดอกไม้ อด ๕. รถประจาทาง..........................ป้ายรถเมล์ บิน ๖. นกั เรียน..........................เรียนหนงั สอื ฉีดยา ๗. ลูกๆ น่ัง..........................อาหาร ปรงุ ๘. ลิง..........................ตน้ ไม้ ลบ ๙. พ่อครัว..........................อาหาร รับประทาน ๑๐. เตา่ ..........................ช้า โหน คำส่งั ให้นักเรียนเติมคากรยิ าที่เหมาะสมลงในช่องว่าง (๑๐ คะแนน) ๑. คนเรา......................ตาย ๒. คุณตา......................อา่ นหนังสอื พิมพอ์ ยู่ทมี่ ้าโยก ๓. ชาวนา.....................ข้าวในนา ๔. วิชา.........................ค้า ๕. ตารวจ.....................ผรู้ า้ ย ๖. นักเรยี น...................อย่างเปน็ ระเบยี บ ๗. คุณแม่.....................ผใู้ ห้กาเนดิ เรา ๘. ไกต่ วั น้นั .................แต่เชา้ ตรู่ ๙. คุณแม่.....................เงินแกข่ อทาน ๑๐. เด็กอนุบาล...................เสยี งดงั

แบบฝกึ หัดที่ 2 คำสั่ง ใหน้ กั เรียนพจิ ารณาคาท่ีขดี เส้นใต้ในแตล่ ะประโยคโดยขดี เคร่ืองหมาย  ในชอ่ งทต่ี รงกบั ชนิด ของคากรยิ านนั้ ( ๑๐ คะแนน) ชนดิ ของคำกรยิ ำ รูปประโยค อกรรมกรยิ ำ สกรรมกรยิ ำ วิกตรรถกรยิ ำ กริยำนุเครำะห์ ๑. พม่ี หี นา้ ตาเหมือนคณุ แม่มาก ๒. คูณพ่อซ้อื รถยนต์คนั ใหม่ ๓. จงต้งั ใจทางานของเธอให้เสรจ็ ๔. โจรว่งิ หนตี ารวจดว้ ยความเร็ว ๕. พน่ี อ้ งค่นู ค้ี ล้ำยกนั มาก ๖. ประชาชนกำลังเดนิ ทางมารุงเทพฯ ๗. สชุ าดาเดินไปโรงเรยี น ๘. นอ้ งดื่มนมทุกวนั ๙. แม่ค้าขำยผัก ๑๐. คุณยายน่ังบนเกา้ อ้ี คำสง่ั ใหน้ ักเรียนเตมิ คากริยาท่ีเหมาะสมลงในช่องวา่ ง ตามชนดิ ของคากริยาที่กาหนดให้ (๑๐คะแนน) ๑. อากาศอบอ้าวฝน.......................ตก (กริยานเุ คราะห)์ ๒. ตารวจ......................ผ้รู า้ ย (สกรรมกริยา) ๓. ถ้าเธอ.......................นกั เรียนตอ้ งตงั้ ใจเรยี น (วิตรรถกรยิ า) ๔. เขา........................อยา่ งเปน็ ระเบยี บ (อกรรมกริยา) ๕. รปู รา่ งของเขา........................คุณพ่อมากเลย (วิตรรถกริยา) ๖. เขา........................เสยี งดงั เน่ืองจากตลกคณะนเ้ี ลน่ ได้ขามาก (อกรรมกรยิ า) ๗. คุณพ่อ ........................อา่ นหนงั สอื ....................... (กริยานเุ คราะห)์ ๘. กานต์ ........................เคร่ืองบนิ (สกรรมกริยา) ๙. เขา........................ นายแพทย์ (วิตรรถกรยิ า) ๑๐. เธอ ........................เรียนหนงั สือ (กริยานเุ คราะห)์

แบบฝึกหัดที่ ๓ คำสง่ั ใหน้ กั เรียนเขยี นชนิดของคากรยิ าลงในชอ่ งว่างใหถ้ กู ต้องตามคากริยาท่ีขีดเสน้ ใต้ (๑๐คะแนน) ๑. นกั เรยี นไปโรงเรยี นตอนเช้า ๒. เธองดงามประดุจนางฟา้ มาจากสวรรค์ ๓. ผ้หู ญิงชอบดอกไม้ทม่ี ีกลิ่นหอม ๔. เด็กนกั เรยี นร้องไห้ ๕. โปรดวางรองเท้าใหเ้ รียบรอ้ ย ๖. กาญจนาเป็นเดก็ กตัญญู ๗. เม่ือคนื ฉันเห็นดาวตก ๘. เดก็ ๆ ระบายสีภาพ ๙. สนุ ขั นอนอยูใ่ ตถ้ ุนบ้าน ๑๐. เธอควรตั้งใจเรียน คำสง่ั ให้นกั เรยี นบอกหน้าที่ของคากริยาตามคากริยาทขี่ ีดเส้นใตใ้ นประโยค (๑๐ คะแนน) ๑. คุณแม่ปรงุ อาหาร ................................................................................ ๒. นักเรยี นออมเงินเพอ่ื ซ้ือของเล่น ................................................................................ ๓. เทย่ี วทะเลมกั มอี นั ตราย ................................................................................ ๔. แม่ไปตลาด ................................................................................ ๕. ฉนั มีปนื ฉีดน้า ................................................................................ ๖. คณุ ตาอำ่ นหนังสือพิมพ์ ................................................................................ ๗. วันนี้ไมใ่ ช่วันหยุด ................................................................................ ๘. นอนหลบั เป็นการพกั ผ่อนทด่ี ี ................................................................................ ๙. สมศกั ด์ิขับรถเรว็ ................................................................................ ๑๐. เขาชอบเลีย้ งนกขนุ ทอง ................................................................................

เฉลยแบบฝึกหัดท่ี ๓ คำสั่ง ให้นักเรียนเติมคากริยาท่ีเหมาะสมลงในช่องว่าง (๑๐ คะแนน) ๑. คนเรา ตอ้ ง ตาย ๒. คุณตา กาลัง อา่ นหนงั สือพมิ พอ์ ยู่ทม่ี า้ โยก ๓. ชาวนา หว่าน ขา้ วในนา ๔. วิชา เหมือน ค้า ๕. ตารวจ จบั ผู้ร้าย ๖. นกั เรียน เดนิ อยา่ งเปน็ ระเบียบ ๗. คณุ แม่ คือ ผู้ให้กาเนิดเรา ๘. ไก่ตัวน้นั ขัน แต่เช้าตรู่ ๙. คุณแม่ ให้ เงินแกข่ อทาน ๑๐. เด็กอนบุ าล ร้องไห้ เสยี งดงั

เฉลยแบบฝึกหดั ที่ ๔ คำสั่ง ให้นกั เรียนพิจารณาคาทีข่ ีดเสน้ ใตใ้ นแต่ละประโยคโดยขีดเครื่องหมาย  ในช่องที่ตรงกบั ชนิด ของคากริยานั้น( ๑๐ คะแนน) รูปประโยค ชนดิ ของคำกรยิ ำ ๑. พม่ี หี นา้ ตาเหมือนคุณแมม่ าก อกรรมกรยิ ำ สกรรมกริยำ วกิ ตรรถกรยิ ำ กริยำนเุ ครำะห์  ๒. คณู พอ่ ซ้อื รถยนต์คันใหม่  ๓. จงตัง้ ใจทางานของเธอใหเ้ สรจ็  ๔. โจรวิง่ หนตี ารวจด้วยความเร็ว  ๕. พน่ี อ้ งคนู่ ้ีคลำ้ ยกันมาก  ๖. ประชาชนกำลงั เดินทางมา  กรุงเทพฯ ๗. สชุ าดาเดนิ ไปโรงเรียน  ๘. นอ้ งดื่มนมทกุ วัน  ๙. แมค่ า้ ขำยผัก  คำสง่ั ให้นักเรียนเติมคากรยิ าท่ีเหมาะสมลงในช่องว่าง ตามชนิดของคากริยาท่ีกาหนดให้ (๑๐ คะแนน) ๑. อากาศอบอ้าวฝน คง ตก (กริยานุเคราะห)์ ๒. ตารวจ จบั ผู้รา้ ย (สกรรมกริยา) ๓. ถา้ เธอ เปน็ นักเรียนต้องต้งั ใจเรยี น (วิตรรถกริยา) ๔. เขา เดนิ อย่างเปน็ ระเบยี บ (อกรรมกรยิ า) ๕. รปู รา่ งของเขา เหมอื น คณุ พอ่ มากเลย (วิตรรถกริยา) ๖. เขา หวั เรำะ เสยี งดงั เน่ืองจากตลกคณะน้ีเล่นได้ขามาก (อกรรมกริยา) ๗. คณุ พ่อ กำลัง อา่ นหนังสอื อยู่ (กริยานุเคราะห์) ๘. กานต์ เหน็ เครอื่ งบนิ (สกรรมกริยา) ๙. เขา คือ นายแพทย์ (วติ รรถกริยา) ๑๐. เธอ ตอ้ ง เรียนหนงั สอื (กรยิ านุเคราะห์)

เฉลยแบบฝกึ หดั ท่ี ๖ คำสั่ง ใหน้ ักเรียนเขียนชนิดของคากรยิ าลงในชอ่ งว่างใหถ้ กู ต้องตามคากรยิ าทขี่ ีดเส้นใต้ (๑๐คะแนน) ๑. นกั เรียนไปโรงเรียนตอนเช้า สกรรมกริยา ๒. เธองดงามประดจุ นางฟ้ามาจากสวรรค์ วกิ ตรรถกริยา ๓. ผหู้ ญงิ ชอบดอกไมท้ ีม่ ีกลิ่นหอม สกรรมกริยา ๔. เดก็ นกั เรยี นร้องไห้ อกรรมกรยิ า ๕. โปรดวางรองเทา้ ให้เรียบร้อย กรยิ านเุ คราะห์ ๖. กาญจนาเปน็ เด็กกตญั ญู วิกตรรถกริยา ๗. เมื่อคืนฉนั เหน็ ดาวตก สกรรมกรยิ า

๘. เดก็ ๆ ระบายสีภาพ อกรรมกรยิ า ๙. สนุ ัขนอนอย่ใู ต้ถนุ บ้าน อกรรมกรยิ า ๑๐. เธอควรต้งั ใจเรียน กรยิ านุเคราะห์

เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี ๗ คำชี้แจง ใหน้ กั เรียนบอกหน้าทีข่ องคากริยาตามคากรยิ าทขี่ ดี เสน้ ใตใ้ นประโยค (๑๐ คะแนน) ๑. คณุ แม่ปรุงอาหาร ภำคแสดง (สกรรมกริยำ) ๒. นกั เรียนออมเงินเพอื่ ซ้ือของเล่น กริยำสภำวมำลำ ๓. เทีย่ วทะเลมักมีอนั ตราย กริยำสภำวมำลำ ๔. แม่ไปตลาด ภำคแสดง (อกรรมกริยำ) ๕. ฉนั มีปนื ฉีดนา้ ขยำยคำนำม ๖. คณุ ตาอ่ำนหนังสอื พมิ พ์ ภำคแสดง (สกรรมกรยิ ำ) ๗. วนั นไ้ี มใ่ ชว่ ันหยุด ขยำยนำม ๘. นอนหลับเป็นการพกั ผ่อนทีด่ ี กริยำสภำวมำลำ ๙. สมศักด์ิขบั รถเรว็ ภำคแสดง (สกรรมกริยำ) ๑๐. เขาชอบเล้ยี งนกขุนทอง ขยำยคำนำม แบบฝึกหดั ที่ ๘

คำสง่ั ให้นกั เรยี นแตง่ ประโยคจากคากริยาทก่ี าหนดให้ (๑๐ คะแนน) ๑. ดู (อกรรมกรยิ า) ............................................................................... ๒. เหมอื น (วิกตรรถกรยิ า) ............................................................................... ๓. ยม้ิ (อกรรมกริยา) .............................................................................. ๔. กิน (สกรรมกริยา) .............................................................................. ๕. เดิน (อกรรมกริยา) .............................................................................. ๖. อ่าน (สกรรมกริยา) .............................................................................. ๗. อาจ (กรยิ านุเคราะห์) .............................................................................. ๘. ตอ้ ง (กริยานุเคราะห์) .............................................................................. ๙. เปน็ (วิกตรรถกรยิ า) .............................................................................. ๑๐. เขียน (สกรรมกริยา) ............................................................................. เฉลยแบบฝกึ หดั ท่ี ๘ คำสง่ั ให้นกั เรียนแตง่ ประโยคจากคากรยิ าท่กี าหนดให้ (๑๐ คะแนน)

๑. ดู (อกรรมกริยา) .............................................................................. ๒. เหมือน (วกิ ตรรถกรยิ า ............................................................................... ๓. ยมิ้ (อกรรมกริยา) .............................................................................. ๔. กิน (สกรรมกริยา) .............................................................................. ๕. เดิน (อกรรมกริยา) .............................................................................. ๖. อา่ น (สกรรมกริยา) ............................................................................. ๗. อาจ (กรยิ านุเคราะห์) ............................................................................. ๘. ต้อง (กรยิ านุเคราะห์) ............................................................................. ๙. เป็น (วิกตรรถกริยา) ............................................................................. ๑๐. เขียน (สกรรมกริยา) ............................................................................. อยู่ในดลุ ยพินจิ ของครูผสู้ อน แบบฝึกหัดท่ี ๙ คำสั่ง ใหน้ ักเรียนเติมคากริยาลงในชอ่ งว่างใหถ้ ูกตอ้ งตามสานวนไทย (๑๐ คะแนน)

๑. ..............ขา้ วประชดหมา................ปลาประชดแมว ๒. ..............ข้าวสาร..................หม้อ ๓. ...............น้าพรกิ ..................แม่นา้ ๔. ...............ซอใหค้ วาย............. ๕. ...............ครก.................ภเู ขา ๖. หมจู ะ.................เอาคานมา.............. ๗. .............ชา้ ง..............ตั๊กแตน ๘. ..............บาตรอย่า...............พระ ๙. ..............ให้มัน่ ...................ให้ตาย ๑๐. นา้ รอ้ นปลา................น้าเยน็ ปลา............. เฉลยแบบฝกึ หดั ที่ ๙ คำสั่ง ให้นกั เรียนเติมคากริยาลงในช่องว่างใหถ้ กู ต้องตามสานวนไทย (๑๐ คะแนน)

๑. หุง ขา้ วประชดหมา ป้ิง ปลาประชดแมว ๒. ตา ขา้ วสาร กรอก หมอ้ ๓. ตา นา้ พริก ละลาย แม่น้า ๔. สี ซอให้ควาย ฟงั ๕. เข็ญ ครก ข้นึ ภเู ขา ๖. หมจู ะ หาม เอาคานมา สอด ๗. ขี่ ชา้ ง จบั ต๊กั แตน ๘. ตัก บาตรอย่า ถาม พระ ๙. จบั ให้ม่ัน คั้น ให้ตาย ๑๐. นา้ รอ้ นปลา เป็น นา้ เยน็ ปลา ตาย เด็กๆ ก่อนจะจบเรอ่ื งคากริยา เรามา ช่วยกันสรุปใจความสาคัญกันก่อนดีกวา่ สรปุ คำกริยำ

คำกรยิ ำ หมายถึง ทาหนา้ ทแี่ สดงการกระทาของคานามหรอื คาพนามในประโยค ให้มใี จความสมบรู ณ์ว่า ใคร ทาอะไร หรือเปน็ อย่างไร เช่น สะพานชำรุด ชาวสวนเกบ็ ผลไม้ เตา่ คลำนช้า คำกรยิ ำมี ๔ ชนิด ๑. อกรรมกรยิ ำ (กรยิ ำไม่มกี รรม) เช่น ว่งิ เดิน นอน เปน็ ตน้ ๒. สกรรมกรยิ ำ (กรยิ ำมีกรรม) เชน่ ไถ ถอื ขี่ รกั เปน็ ตน้ ๓. วกิ ตรรถกรยิ ำ (กริยำอำศัยสว่ นเตมิ เตม็ ) เช่น เป็น เหมือน คลา้ ย เป็นต้น ๔. กรยิ ำนุเครำะห์ (กรยิ ำชว่ ย) เชน่ กาลงั คง จะ โปรด อยา่ เปน็ ตน้ หน้ำทีข่ องคำกรยิ ำ ๑. เปน็ ภาคแสดงของประโยค เชน่ คณุ แม่ปรุงอาหาร ๒. เป็นส่วนขยายคานาม เช่น วนั นไ้ี มใ่ ชว่ นั ทางาน ๓. เป็นกริยาสภาวมาลา เชน่ ท่องเทีย่ วเปน็ การเปิดโลกการเรียนรู้ ข้อสงั เกตควรทรำบ ๑. คากรยิ าบางคาเปน็ ได้ท้ังคากริยาสาคัญในประโยค เช่น อกรรมกริยา สกรรมกรยิ า หรอื กริยานุเคราะห์ ตัวอย่ำง “เปดิ ”

 หน้าตา่ งปานนเ้ี ปิดอยู่ตง้ั แต่เมอื่ คืนนแี้ ลว้ (อกรรมกริยา)  ภารโรงเปน็ คนเปิดหน้าต่างห้องเรียน (สกรรมกริยา) “ให”้  เจา้ นายมอบหมายใหเ้ ขาดแู ลโครงการนี้ (กริยานุเคราะห์)  เขาใหต้ ๊กุ ตาเปน็ ของขวัญวนั เกิดฉนั (สกรรมกริยา) ๒. กรยิ าคาว่า “ถกู ” ตามปกติจะใชก้ บั กรยิ าที่มีความหมายไปในทางไม่ดี เช่น ถูกตี ถูกดุ ถกู ตาหนิถ้าความหมายในทางดอี าจใช้คาว่า ไดร้ ับ เช่น ได้รับคาชมเชย ไดร้ ับเชิญ เป็นตน้ นอกจากนี้ ยงั มี กริยาที่ทาหน้าที่คล้ายนาม (กริยาสภาวมาลา) เป็นคากรยิ าทท่ี าหนา้ ที่เป็นประธาน เป็นกรรม หรือบทขยายของประโยคก็ได้ ตัวอย่ำง  เขาชอบออกกำลงั กำย (ออกกาลังกายเปน็ คากริยาท่ีทาหน้าท่ีคล้ายนามเปน็ กรรมของประโยค)  กินมากทาให้อ้วน (กนิ มากเป็นกรยิ าท่ีทาหนา้ ทีเ่ ป็นประธานของประโยค)  นอนเป็นการพักผอ่ นท่ีดี (นอนเป็นกริยาทาหน้าที่เป็นประธานของประโยค) แบบทดสอบหลังเรียน เล่มท่ี ๓ กริยำ คำชี้แจง ๑. แบบทดสอบชุดน้เี ป็นแบบปรนัยชนดิ เลือกตอบ ๔ ตัวเลอื ก จานวน ๑๐ ขอ้ ๒. ใช้เวลาในการทาแบบทดสอบ ๑๐ นาที คำสั่ง ใหน้ ักเรยี นเลือกคาตอบที่ถูกทส่ี ดุ เพียงคาตอบเดยี ว แล้วทาเครื่องหมาย () ลงใน กระดาษคาตอบที่แจกให้

๑. ขอ้ ใดคือความหมายของคากรยิ า ก. คาที่แสดงอาการของนามหรือสรรพนาม ข. คาที่ใชเ้ รียกแทนช่ือคน สัตว์ สิ่งของ ค. คาทข่ี ยายคานาม คาวิเศษณ์ และคาสรรพนาม ง. คาทีใ่ ช้เชื่อมประโยคกับประโยค ประโยคกับคา หรอื คากับคา ๒. “พระภิกษฉุ นั ภัตตาหารเช้า” คาในขอ้ ใดเป็นคากรยิ าในประโยค ก. ภัตตาหาร ข. พระภิกษุ ค. เช้า ง. ฉัน ๓. คาในขอ้ ใดเปน็ อกรรมกริยา ก. นักเรียนวิ่ง ข. แม่ขายน้า ค. แมวกนิ ปลา ง. ฉนั ถอื ถงุ ๔. ประโยคในขอ้ ใดทม่ี ีวิกตรรถกรยิ า ก. ชาวบ้านตัดตน้ ไม้ ข. ลกู คนนี้คล้ายพ่อ ค. นักเรียนเดนิ ท่ีถนน ง. ครยู นื สอนหนงั สือหน้าหอ้ ง ๕. กริยาในขอ้ ใดทาหนา้ ที่เปน็ คานาม ก. อยา่ ออกไปขา้ งนอกนะ ข. ซอ่ มเรอื เมอื่ วานน้ี ค. เขาชอบซื้อขาย ง. นกั เรียนต้องไปโรงเรยี น ๖.ขอ้ ใดเรยี งเป็นประโยคได้ถกู ตอ้ งและสมบูรณ์ ก. เด็ก ๆ ซื้ออาหารเข้าแถวอย่างเปน็ ระเบียบ ข. เด็ก ๆ เข้าแถวซื้ออาหารอย่างเป็นระเบียบ ค. เดก็ ๆ ซ้ืออาหารอยา่ งเปน็ ระเบียบเข้าแถว ง. เด็ก ๆ เป็นระเบยี บซอื้ อาหารเขา้ แถว ๗. คาท่ีใช้บอกการกระทาของนาม หรือสรรพนามท่เี ปน็ ประธานของประโยคเรียกวา่ ชนดิ ใด

ก. คานาม ข. คากริยา ค. ประธาน ง. อาการนาม ๘. คากริยาในประโยคใดเปน็ กรยิ านุเคราะห์ ก. ฉนั เปิดหนา้ ต่าง ข. นา้ พดั บ้านพงั ค. เจา้ ดาถูกรถชน ง. จ้อยกนิ อาหารว่าง ๙. กริยาในข้อใดเปน็ ไดท้ งั้ อกรรมกรยิ าและสกรรมกรยิ าที่ไม่มีกรรมมำรองรับ ก. ขัน ข. ถือ ค. หยิบ ง. ตดั ๑๐. ข้อใดมคี ากริยาท่ีทาหนา้ ทข่ี ยายกริยา ก. ออกกาลงั กายวนั ละนิดจิตแจ่มใส ข. ดม่ื นมทุกวนั ร่างกายแขง็ แรง ค. สุรศกั ด์วิ ่งิ รอบสนามกีฬา ง. แม่เดนิ หาลูกแมว เกณฑ์กำรประเมิน ผลกำรประเมนิ เลอื กคำตอบไดถ้ กู ตอ้ งขอ้ ละ ๑ คะแนน ...............คะแนน ผ่ำน ทำได้ถูกตอ้ ง ๗ ข้อ ผ่ำน ไม่ผ่ำน

สาระการเรยี นรภู้ าษาไทยประถมศกึ ษา ชือ่ ..................................................................................เลขท.่ี .................ชนั้ ................ **********฿฿฿฿฿฿********** เร่อื งคำบพุ บท จงขดี เสน้ ใตค้ ำบพุ บทในวงเลบ็ ทเ่ี หมำะสมกบั ประโยคทีก่ ำหนดให้ ๑. เขาพดู ( กับ , แก่ ) ฉัน ๒. เขาสวมแว่นกนั แดดเพราะเห็น ( แด่ , แก่ ) ดวงตาของเขา ๓. ของหมักดองส่วนมากไม่มีประโยชน์ ( ตอ่ , กับ ) ร่างกาย ๔. คนร้ายถกู ตี ( ดว้ ย , โดย ) ไม้ ๕. พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวพระราชทานพรปใี หม่ ( กับ , แก่ ) คนไทยทกุ คน จงขดี เส้นใตค้ ำบุพบทและบอกว่ำเปน็ บุพบทประเภทใด ๖. สมชายชอบนง่ั หลังห้อง เป็นบุพบทประเภท................................................. ๗. แมช่ อบเดนิ เล่นรมิ สระนา้ เปน็ บุพบทประเภท.................................................

๘. พอ่ แมท่ าทุกสงิ่ เพื่อลูก เปน็ บพุ บทประเภท................................................. ๙. นอ้ งดาวทาการบ้านเสร็จตงั้ แตเ่ มอ่ื วาน เปน็ บุพบทประเภท............................................ ๑๐. แม่บ้านทาอาหารสาหรบั ทกุ คน เปน็ บพุ บทประเภท............................................. ๑๑. สงั ข์ทองเป็นบทพระราชนพิ นธใ์ นรชั กาลท่ี ๒ เปน็ บพุ บทประเภท................................. เรอ่ื งคำสันาำน จงเตมิ คำสันาำนลงในประโยคใหส้ มบรู ณ์ตำมใจควำมท่ีกำหนดให้ ๑. ______ลมพัดแรงมาก หน้าตา่ ง ______ ปิดดงั ปงั ( เปน็ เหตุเป็นผล ) ๒. ปุยฝ้ายชอบอ่านวรรณคดไี ทย ________ นุ่นชอบอ่านวรรณคดตี ะวันตก ( ขัดแย้ง ) ๓. พอ่ ________ แม่ทางานเพื่อลกู ( คลอ้ ยตามกัน ) ๔. ป่านแก้วชอบกินผลไม้ ________ผักมากกวา่ กัน ( เลือกอยา่ งใดอยา่ งหนึ่ง ) ๕. บางจังหวัด ________ฝนตก________น้าท่วม ( คลอ้ ยตามกัน ) เรื่องคำอทุ ำน จงนำคำอทุ ำนบอกอำกำรและคำอุทำนเสริมบทเตมิ ลงในช่องวำ่ งใหถ้ กู ตอ้ ง ๑. .................. ชา่ งน่าสงสารจริงๆ ๒. .................. งูเหา่ ตวั เบอ้ เร่มิ เลย ๓. .................. สอบเสร็จแลว้ ไดป้ ิดเทอมเสยี ที ๔. อยา่ มวั แต.่ ..........................................รอ้ งไห้อยู่เลย ๕. ใกล้สอบแลว้ ทาไมไม่อา่ นหนังสอื ........................................................... ๖. รีบอาบน้า................................. แลว้ มากนิ ขา้ ว.......................................... จงกำกบำทเลอื กขอ้ ทถ่ี กู ท่ีสุด ๑. คาวา่ “ กบั ” ในขอ้ ใดเปน็ คาบุพบท ก. อย่าวางกับบนโต๊ะรับแขก ข. ฉันชอบกินข้าวกับเน้อื เค็ม ค. กบั ข้าวมอ้ื น้ีไม่อรอ่ ยเลย ง. เธอกบั เพอ่ื นต้องเดนิ ไปโรงเรยี น ๒. ข้อใดมคี าบุพบทบอกสถานที่ ก. ยางลบของฉนั ข. ชายนั่งรมิ คลอง ค. เขาต่ืนนอนแตเ่ ช้า ง. สธุ ีย่ืนคาร้องต่อศาล ๓. ขอ้ ใดมคี าบุพบทแสดงความเปน็ เจ้าของ ก. กระเป๋าของฉันหาย ข. สมศักดไิ์ ปโรงเรียนกับสมศรีทุกวนั ค. ทกุ คนไมค่ วรเห็นแกต่ วั ง. สุนกั รกั เจ้าของอยา่ งแท้จริง ๔. “เธอจะทาการบา้ น..........เลน่ เกม” ควรเติมคาสันธานใดลงในประโยค ก. มิฉะนัน้ ข. เพราะ

ค. หรอื ง. แต่ ๕. “………..เขาไมด่ ูหนงั สอื ................สอบตก”ควรเตมิ คาสันธานใดลงในประโยค ก. แต.่ ..ก็ ข. ท้ัง..... และ ค. เพราะ...... จงึ ง. ไม่....ก็ ๖. ขอ้ ใดมีคาสนั ธานเช่ือมความคลอ้ ยตามกนั ก. กว่าจะไปถึงกส็ ายเสียแลว้ ข. รถของโดมสีเหลือง ค. ทั้งแมแ่ ละพอ่ ไปพกั ผอ่ น ง. น้องใชอ้ ินเทอร์เนต็ ได้แล้ว ๗. ขอ้ ใดมีคาสนั ธานเชื่อมความใหเ้ ลือกอย่างใดอย่างหนง่ึ ก. เขาเมอื่ ยจงึ หลบั สนิท ข. ไมเ่ ขาก็เธอต้องลาออก ค. ทั้งแมวและสนุ ขั ที่บา้ นตา่ งผ่ายผอม ง. แมไ่ มช่ อบทเุ รียนแตก่ ็กนิ ๘. ข้อใดใช้คาอุทานไม่เหมาะสม ก. โธ่ ! ไมน่ า่ เลย ข. เอ๊ะ ! นนั่ ใครมา ค. อนจิ จา! ชนะแลว้ ง. โอโ้ ฮ ! น่ากนิ จังเลย ๙. ข้อใดไม่มีคาอทุ านเสริมบท ก. นเี่ ธอเช็ดนา้ หนู ้าตาเสีย ข. ซื้อทาไมรถก๋งรถเกง๋ นา้ มนั ก็แพงจะตาย ค. เด็กคนน้ชี อบรอ้ งราทาเพลง ง. น้าเป๊ปซง่ เป๊ปซีพ่ วกนี้ไมม่ ีประโยชนเ์ ลย ๑๐. คาอุทานบอกอาการมักใช้ควบคู่กับเครอื่ งหมายวรรคตอนใด ก. อญั ประกาศ ข. สญั ประกาศ ค. อัศเจรยี ์ ง. ปรศั นี