AURORA มหัศจรรย์แสงเหนือ แสงใต้

1มหศั จรรย์ แสงเหนอื แสงใต้

AUมRORAหศั จรรย์แสงเหนือแสงใต้ AURORA 2

AURORA 1 ปรากฎการณ์ แสงเหนอื แสงใต้ 2 แลว้ แสงออโรร่าเกดิ ขน้ึ มาได้อย่างไร? 3 ระดบั สขี องแสงออโรร่า 4 11ประเทศตามล่าแสงออโรร่า 5 ช่วงเวลา ในการล่าแสงออโรร่า 3มหัศจรรย์ แสงเหนอื แสงใต้

ปรากฎการณ์ แสงเหนอื แสงใต้ ปรากฎการณ์ แสงเหนอื - แสงใต้ หรือปรากฏการณ์ แสงขวั้ โลก มชี อื่ ตาม ภาษาองั กฤษว่า ““Aurora Polaris”” มกั จะเกดิ ขนึ้ ในแถบขวั้ โลกเหนอื และใต้ โดยมชี อ่ื เรียกท่ีแตกตา่ งกนั ในขว้ั โลกเหนอื จะถกู ขนานนามวา่ “Aurora Borealis” หรือ “แสง เหนอื ” สว่ นในขว้ั โลกใตจ้ ะถกู เรียกวา่ “Aurora Australis” หรือแสงใต้ และถกู เรียก รวมๆกนั วา่ แสงออโรร่า มรี ะดบั ความสงู ตงั้ แต่ 80-1,000 กโิ ลเมตร เหนอื พ้ืนดนิ ในอดตี ท่ีความรทู้ างวิทยาศาสตรย์ งั ไมก่ า้ วหนา้ เทา่ ที่ควร ปรากฏการณด์ งั กลา่ วถกู ตคี วามไปเป็ นเรื่องของพลงั อำ� นาจจากพระผเู้ ป็ นเจา้ เรื่องราวเกย่ี วกบั ปาฏิหาริยห์ รือเป็ นเร่ืองของจิตวิญญาณซึ่งจะแตกต่างกันไปตามถิ่นฐานที่ไดเ้ ห็น แสงออโรร่า ในทวีปอเมริกาผคู้ นตา่ งเชอ่ื กนั ว่าแสงออโรร่าเป็ นแสงท่ีเกดิ จากดวงวิญญาณ ที่พวกเขาพยายามจะตดิ ตอ่ ดว้ ย ในขณะท่ีชาวนอรเ์ วยแ์ ละชาวไวกงิ้ เชอื่ กนั วา่ แสง ออโรร่าคือวิญญาณของสาวพรหมจารีท่ีมาร่ายรำ�่ ทา่ มกลางรตั ตกิ าล แตใ่ นความ เช่ือของชาวเอสกิโมและชนพ้ืนถิ่นทางตอนเหนือของแคนนาดากลับเช่ือกันว่าเป็ น วิญญาณของผตู้ ายท่ีพยายามติดตอ่ กบั บรรดาญาติมิตรท่ียังมีชีวิตอย่บู นพื้นโลก ไมว่ า่ จะเคยเชอ่ื กนั มาอยา่ งไรก็ตามสดุ ทา้ ยวิทยาศาสตรไ์ ดช้ ชี้ ดั ว่าปรากฏการณ์ AURORA 4

เช่นน้ีเกิดข้ึนเพราะพายสุ รุ ิยะท่ีถกู ปล่อยออกมาจากดวงอาทิตย์เป็ น AURORA ปัจจยั หลกั และยงั รวมไปถึงสนามแมเ่ หล็กและชนั้ บรรยากาศของโลก แลว้ แสงออโรร่าเกดิ ขน้ึ มาได้อย่างไร? แสงเหนอื -แสงใต้ หรือ แสงออโรร่า เกดิ จากอนภุ าคใน อวกาศท่ีมปี ระจผุ า่ นเขา้ มาในชนั้ บรรยากาศของโลก แลว้ ทำ� ให้ ก๊าซที่อยู่ในช้ันบรรยากาศเกิดการแตกตัวและปลดปล่อย พลงั งานในรปู ของแสง ซึ่งจะใหแ้ สงสที ่ีมลี กั ษณะเฉพาะท่ีแตก ตา่ งกนั ขนึ้ อยกู่ บั ชนดิ ของกา๊ ซที่เกดิ การแตกตวั โดยท่ีออกซิเจน จะใหแ้ สงสเี ขยี วหรือสแี ดง ไนโตรเจนใหส้ นี ำ�้ เงนิ หรือสแี ดง ฮเี ลยี มใหส้ ีฟ้ าและสชี มพู ดงั นน้ั แสงสีตา่ งๆ ที่มองเห็นได้ จึงเกดิ จากสเี หลา่ นห้ี รือเกดิ การผสมจนเป็ นสีท่ีแปลกไป การปรากฏ ของแสงเหนอื - แสงใต้ น้ี มคี วามสมั พนั ธก์ บั ปรากฏการณห์ รือ กจิ กรรมบนดวงอาทิตย์ เชน่ การปะททุ ี่ผวิ ดวงอาทิตย์ วฏั จกั ร ของดวงอาทิตย์ การหมนุ รอบตวั เองของดวงอาทิตย์ การ เปลย่ี นแปลงของสนามแมเ่ หล็กเนอื่ งจาก ลมสรุ ิยะ (Solar wind) การเปลยี่ นแปลงของสนามแมเ่ หล็กโลก ฯลฯ ซ่ึงจะมโี อกาสเกดิ แสงเหนอื - แสงใต้ เพ่ิมขน้ึ เมอ่ื ดวงอาทิตยม์ กี จิ กรรมมากขน้ึ ช่วงเวลาท่ีดีท่ีสดุ ของการเกิดแสงเหนือจะอย่ใู นช่วงฤดู หนาวของทางขวั้ โลก ซึ่งเป็ นชว่ งเดอื นกนั ยายน ตลุ าคม กมุ ภาพนั ธ์ มนี าคม และเมษายน นอกจากนห้ี ากไดไ้ ปเยือนขวั้ โลกในขณะที่ทอ้ งฟ้ าปลอดโปร่ง ไรเ้ มฆ มคี วามมดื มดิ สนทิ มี สภาพแวดลอ้ มท่ีคอ่ นขา้ งปลอดมลพิษ และเป็ นชว่ งเวลาตง้ั แต่ 22.00-24.00 น. ก็จะยิ่งมโี อกาสในการเห็นแสงเหนอื มากขนึ้ 5มหศั จรรย์ แสงเหนอื แสงใต้

ระดบั สขี องแสงออโรร่า แบ่งระดบั สีของออโรร่าได้ 9 ระดบั คือ KP1-2 KP1 – 2 : แสงออโรร่าเป็ นสีออ่ น มองเห็นดว้ ยตาเปลา่ เป็ นสขี าวลกั ษณะเหมอื น เมฆ จะเห็นชดั ขน้ึ เป็ นสลี ำ� แสงสเี ขยี วถา้ มองผา่ นกลอ้ ง การถ่ายรปู ก็ เชน่ เดยี วกนั KP2-4 KP2 – 4 : หากมองดว้ ยตาเปลา่ สามารถเห็นแสงออโรร่าสเี ขยี วไดอ้ ยา่ งชดั เจน KP4 – 7 : สวยงามกว่าเพราะมมี ากกวา่ แสงสเี ขยี ว ความพริ้วไหวของแสง ชนดิ KP4-7 ท่ีว่าถ่ายรปู ไดไ้ มห่ วนั่ ไมไ่ หว ความสวยงามและความมหศั จรรยน์ เ้ี กดิ ขน้ึ นาน ๆ ครง้ั KP7 – 9 : หากคณุ พบแสงออโรร่าในระดบั นบี้ อกเลยว่าคณุ คือผโู้ ชคดที ี่สดุ เพราะ KP7-9 นอกจากความพริ้วไหวของแสงมหศั จรรยน์ แ้ี ลว้ คณุ ยงั ไดย้ ินเสยี ง ของแสงออโรร่าอีกดว้ ย ซ่ึงเกดิ จากการเปลย่ี นไปของสนามแมเ่ หล็ก ซ่ึงเกดิ จากอนภุ าคสรุ ิยะหรือดวงอาทิตยน์ นั่ เอง AURORA 6

“ แสงสเี ขยี วเข้ม เกดิ ทค่ี วามสูง (Altitudes) 120 ถงึ 180 กโิ ลเมตร แสงเหนอื สแี ดงปรากฏทค่ี วามสูงทสี่ ูงกว่า ส่วนสฟี ้ าและม่วง ปรากฏทคี่ วามสูงต่�ำกว่า 120 กโิ ลเมตร เมอ่ื เกดิ พายุสุริยะ 000 แสงสแี ดงจะปรากฏทคี่ วามสูงตง้ั แต่ ”90 ถงึ 100 กโิ ลเมตร 7มหศั จรรย์ แสงเหนอื แสงใต้

11ประเทศ ตามลา่ แสงออโรร่า ประเทศฟิ นแลนด์ (Finland) ที่แลปแลนด์ (Lapland) ถือเป็ นดนิ แดนหิมะหรือดนิ แดนแซนตา คลอสของฟิ นแลนด์ จดุ ชมแสงเหนอื ยอดนยิ มของ Lapland ไดแ้ ก่ Luosto, Nellim, Utsjoki, Ivalo, Kakslauttanen , Lapland โดยท่ี นจี่ ะมี “Hotel Aurora” หรือโรงแรมสำ� หรบั นกั เท่ียวที่มาลา่ แสง เหนอื ไวบ้ ริการอีกดว้ ย AURORA 8

การพบแสงเหนอื – แสงใต้ มโี อกาสพบมากนอ้ ยขน้ึ อยกู่ บั การทำ� กจิ กรรมของดวงอาทิตย์ ซ่ึงเราไดร้ วบรวมประเทศ จากทกุ มมุ โลกที่สามารถพบแสงออโรร่าไวแ้ ลว้ ไดแ้ ก่ ประเทศสวีเดน (Sweden) มสี ถานสี ำ� หรบั ชมแสงเหนอื ดว้ ย คือ Aurora Sky Station อยใู่ น อทุ ยานแห่งชาติ อบิสโก (Abisko National Park) เมอื งคิรนู า่ (Kiruna) สำ� หรบั การชมแสงเหนอื โดยเฉพาะ เพราะที่นท่ี อ้ งฟ้ า ปลอดโปร่งและบรรยากาศดสี ดุ ๆ 9มหัศจรรย์ แสงเหนือ แสงใต้

AURORA รฐั อลาสกา้ สหรฐั อเมรกิ า (Alaska) มหศั จรรยแ์ สงเหนอื แสงใต้ ท่ีเมอื งแฟรแ์ บงค์ (Fairbanks) เป็ นเมอื งที่มี ขนาดใหญ่เป็ นอนั ดบั 2 ของอลาสกา้ ถือ ไดว้ ่าเป็ นสถานที่คน้ พบแสงเหนือไดส้ วย ที่สดุ ในโลกแห่งหนง่ึ นอกจากนเี้ มอื งแห่ง นยี้ งั มพี ิพิธภณั ฑน์ ำ�้ แข็งออโรร่า (Aurora Ice Museum) และเมอื งแห่งนยี้ งั เป็ นเมอื ง ทอ่ งเที่ยวท่ีมชี อื่ เสียงอีกดว้ ย ประเทศรสั เซีย (Russia) เมืองท่ีมีช่ือเสียงในการชมแสงเหนือที่ เมอื งเมอรมนั สค์ (Murmansk) อยบู่ ริเวณ ตอนเหนอื ของรสั เซีย เปรียบเหมอื นประตู สกู่ ารชมแสงเหนอื ของรสั เซียเลยคะ่ ประเทศไอซแ์ ลนด์ (Iceland) ที่ฟยอร์ดทางตะวันตกของไอซ์แลนด์ (West Fjord) หรือทางตอนเหนอื ของไอซ์ แลนด์ (North land) AURORA 10

ประเทศนอรเ์ วย์ (Norway) เป็ นเกาะที่มธี ารนำ�้ แขง็ ปกคลมุ ที่นม่ี สี ถานท่ีลา่ แสง เหนอื หลายแห่ง คือ Lofoten Islands หมเู่ กาะทางตอนเหนอื ของนอรเ์ วย์ จดุ หมาย ปลายทางขอ้ งนกั ลา่ แสงเหนอื และนกั ถ่ายรปู ทวั่ โลก Tromso หากตอ้ งการชมแสงเหนอื ท่ีนอรเ์ วย์ ใคร ๆ ก็นกึ ถึงท่ีนเี่ ป็ นอนั ดบั แรก เพราะเป็ นท่ีอยอู่ าศยั ของผคู้ นดว้ ย ทำ� ใหม้ สี ิ่งอำ� นวยความสะดวกมากมาย กบั บรรยากาศท่ีจะไดส้ มั ผสั กบั ผคู้ นและการชมแสงเหนอื ทา่ มกลางหบุ เขา Lynjenfjord เป็ นเมอื งที่อยรู่ ะหว่าง Tromso กบั Alta ในวนั ที่ทอ้ งฟ้ าปลอดโปร่ง สามารถตามลา่ แสงเหนอื ไดเ้ ชน่ เดยี วกนั คะ่ Alta เป็ นเมอื งอนั ดบั ตน้ ๆ ในนอรเ์ วยท์ ี่นกึ ถึงเมอ่ื ตอ้ งการชมแสงเหนอื นอกจากการมาชมแสงเหนือแลว้ เมืองแห่งน้ียังไดร้ ับการจดทะเบียนเป็ นมรดกโลก จากองคก์ าร UNESCO อีกดว้ ย Svalbard เกาะใจกลางขวั้ โลกเหนอื เลยก็ว่าได้ อยหู่ ่างจากนอรเ์ วยไ์ ปทางทิศ เหนอื 11มหัศจรรย์ แสงเหนือ แสงใต้

ประเทศกรนี แลนด์ (Greenland) ประเทศกรีนแลนด์ ถือไดว้ ่าสามารถชมแสงออโรร่าไดเ้ กอื บทวั่ ประเทศเลยทีเดยี ว เมอื งท่ีโดดเดน่ คือ อิลลลู สิ แซต ดว้ ยทศั นยี ภาพท่ีสวยงามของประเทศกรีนแลนด์ เป็ นสาเหตนุ งึ ท่ีทำ� ใหผ้ คู้ นนยิ มมาทอ่ งเที่ยว นอกจากการชมแสงเหนอื ท่ีนยี่ งั มคี น ไทยอยทู่ ่ีนเี่ ป็ นดบั 3 อีกดว้ ย สก็อตแลนด์ (Scotland) เมอื งแอเบอรด์ นี (Aberdeen), เกาะสกาย (Isle of Skye), Northern Highlands และ ประภาคาร Dunnet Head เนอื่ งจากสกอตแลนดเ์ ป็ นประเทศที่มเี มฆ หมอก พายุ ทำ� ใหโ้ อกาสในการพบแสงออโรร่ามนี อ้ ยกว่าประเทศอ่ืนมากที่สดุ AURORA 12

เดนมารก์ (Denmark) หมเู่ กาะแฟโร (Faroe) ทางตอน เหนอื ของมหาสมทุ รแอตแลนตกิ ประเทศแคนนาดา (Canada) ท่ีออโรร่า วิลเลจ เมอื ง Yellow- knife เมอื งเล็ก ๆ ท่ีตงั้ อยบู่ ริเวณ ท า ง ต อ น เ ห นื อ ข อ ง แ ค น า ด า สามารถมาชมแสงออโรร่าไดท้ ี่ เมอื งนี้ นอกจากนยี้ งั มโี อกาสพบ ไดท้ ่ีเมอื งเมอื งออนทาริโอ (On- tario) แคนาดาเป็ นประเทศเดยี ว ในทวีปอเมริกาที่พบแสงออโรร่า ซ่ึงส่วนใหญ่จะพบไดใ้ นประเทศ แถบทวีปยโุ รป นิวซีแลนด์ (New Zealand) ที่นที่ า่ นจะไดพ้ บกบั แสงใตอ้ อโรร่า หรือเรียกสน้ั ๆ ก็คือ แสงใต้ นนั่ เอง เพราะนวิ ซีแลนดม์ ดี นิ แดน ท่ีตดิ กบั ขว้ั โลกใต้ ทำ� ใหพ้ บกบั แสงใต้ ซ่ึงบริเวณที่จะพบก็คือ ทะเลสาบเทคาโป (Lake Tekapo), เมอื ง Invercargill, เกาะไซสเ์ ล็ก (Stewart Island), เมอื งแคทลนิ ส์ (The Catlins) และทะเลสาบโมเค (Moke Lake) เมอื งโคลสเบิรน์ (Closeburn) ชว่ งเวลาที่เหมาะสมในการลา่ แสง 13มหัศจรรย์ แสงเหนอื แสงใต้

ชใน่วกงาเวรลลาา่ แสงออโรร่า ชว่ งเวลาที่เหมาะออกตามลา่ หาแสงออโร ร่าจะอย่ใู นช่วงกันยายนถึงเมษายนของ ทกุ ปี แสงออโรร่าจะปรากฏบอ่ ยครงั้ ตงั้ แตเ่ วลา 22.00 น. ถึง 24.00 น. ส�ำหรับการชมแสงออโรร่าทางซีกโลก เหนอื ชว่ งปลายฤดใู บไมร้ ่วงจนถึงตน้ ฤดใู บไมผ้ ลใิ นเดอื นตลุ าคม กมุ ภาพนั ธ์ และมนี าคม เป็ นเดอื นท่ีพบแสงออโรร่าได้ มากท่ีสดุ นอกจากนจี้ ะตอ้ งเป็ นคืนที่ ทอ้ งฟ้ ามดื สนทิ มากท่ีสดุ ไมม่ พี ายุ เมฆ หมอก และมลภาวะทางแสงนอ้ ย AURORA 14

15มหศั จรรย์ แสงเหนอื แสงใต้

AURORA 16