ชีวะ-28-36

สืบค้นข้อมูล อธิบาย และ สรุปปัจจัยที่ทำให้เกิดการ เปลี่ยนแปลงความถี่ของแอ ลลีลและความความถี่ของ จีโนไทป์ ในประชากรที่ส่ง ผลต่อวิวัฒนาการของสิ่งมี ชีวิต

งานชิ้นนี้จัดทำขึ้นเพื่อประกอบการศึกษาวิชาชีววิทยาเรื่องปัจจัยที่ทำให้เกิด การเปลี่ยนแปลงความถี่ของแอลลีลและความถี่ของจีโนไทป์ในประชากรที่ ส่งผลต่อวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตซึ่งทางผู้จัดทำมีความสนใจและอยากศึกษา คณะผู้จัดทำขอขอบคุณคุณครู เพื่อน ๆ และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกคนที่ให้ คำแนะนำและช่วยเหลือในการจัดทำเป็นอย่างดีคณะผู้จัดทำหวังว่างานชิ้นนี้จะเป็น ประโยชน์แก่ผู้อ่านทุกๆท่าน คณะผู้จัดทำ ก

เนื้อหา ก ข คำนำ 1-3 4-5 สารบัญ 6 ปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง 7-8 ความถี่ของแอลลีน ข - ข้อสอบ ปัจจัยที่ทำให้เกิดการ เปลี่ยนแปลงความถี่ของแอลลีน ความถี่ของจีโนไทป์ในประชากรที่ ส่งผลต่อวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต - ข้อสอบ ความถี่ของจีโนไทป์ใน ประชากรที่ส่งผลต่อวิวัฒนาการ ของสิ่งมีชีวิต

ในภาวะสมดุลของ ฮาร์ดี-ไวน์เบิร์กนั้น ความถี่ของแอลลีลในประชากรแต่ละรุ่นจะไม่มีการ เปลี่ยนแปลง แต่ถ้ามีการเปลี่ยนแปลงความถี่ของแอลลีลในประชากรจะทำให้โครงสร้างทาง พันธุกรรมของประชากรมีการเปลี่ยนแปลงน้อยจนไม่สามารถสังเกตเห็นได้ นั่นคือประชากร เกิดวิวัฒนาการขึ้น การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางพันธุกรรมของยีนพูลในประชากรทีละเล็กทีละน้อยนี้ เรียกว่า วิวัฒนาการระดับจุลภาค ซึ่งถือได้ว่าเป็นการเกิดวิวัฒนาการในระดับสปีชีส์ของสิ่งมีชีวิต คือ มีการเปลี่ยนแปลงความถี่ของแอลลีลที่เกิดขึ้นในประชากรที่มีขนาดเล็ก ไม่ได้เกิดจากการคัดเลือกโดยธรรมชาติ ทำให้บางแอลลีลไม่มีโอกาสถ่ายทอด ไปยังรุ่นลูกได้แรนดอมจีเนติกดริฟท์ ที่พบในธรรมชาติมี 2 สถานการณ์ คือ ปรากฏการณ์คอขวด ( Bottleneck effect ) และ ผลกระทบจากผู้ก่อตัว ( Founder effect ) ตัวอย่าง ของ Founder effect เช่น ประชากรบนเกาะ Tristan มีความถี่ยีนของโรค Retinitis pigmentosaวัวบนเกาะไอซ์แลนด์ที่ต่าง จากวัวที่นอร์เวย์ เกิดในลักษณะเช่น การแพร่กระจายของสปอร์ หรือละอองเรณูหรือเมล็ด ระหว่างประชากรพืชจากพื้นที่หนึ่งแพร่กระจายไปยัง พื้นที่อื่น ทำให้ความถี่ ของแอลลีลในประชากรทั้งสองมีแนวโน้มแตกต่างกันน้อยลงเรื่อยๆ จนใน ที่สุดเปรียบเสมือนเป็นประชากรเดียวกัน 1

ประชากรที่สมาชิกทุกตัวมีโอกาสผสมพันธุ์ได้เท่าๆกัน จะไม่มีผลต่อการเปลี่นแปลง ความถี่ของยีนพูลของประชากรในทุกรุ่น แต่ในธรรมชาติโดยทั่วไปสมาชิกในประชากร มักจะมีการเลือกคู่ผสมพันธุ์ ทำให้สมาชิกบางส่วนไม่มีโอกาสได้ผลสมพันธุ์ จึงเกิดการ เปลี่ยนแปลงความถี่ของแอลลีลในยีนพูล ของประชากรในรุ่นต่อไป เป็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นทั้งในระดับยีน และในระดับโครโมโซมในลักษณะต่างๆ ซึ่ง เกิดขึ้นได้เสมอในสภาวะปกติ การเกิดมิวเทชันอย่างเดียวไม่มีผลมากพอจะเปลี่ยนแปลง โครงสร้างทางพันธุกรรม ของยีนพูลในประชากรขนาดใหญ่ภายในรุ่นเดียว แต่เป็นการ สร้างแอลลีลใหม่ที่สะสมไว้ในยีนพูลของประชากรทำให้เกิดความหลาก หลายทาง พันธุกรรมของประชากรโดยธรรมชาติจะเป็นผู้คัดเลือกแอลลีลใหม่ที่เหมาะสมไว้ใน ประชากร 2

ทำให้สมาชิกของประชากรที่มีลักษณะเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมมี จำนวนมากเพิ่มขึ้น ลักษณะที่ไม่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมจะถูกคัดทิ้ง จากปัจจัยต่างๆ ที่กล่าวมาทุกปัจจัยมีผลทำให้ความถี่ของแอลลีลที่เป็นองค์ประกอบทาง พันธุกรรมในประชากร มีการเปลี่ยนแปลง แต่มีเพียงการคัดเลือกโดยธรรมชาติเท่านั้นที่ การเปลี่ยนแปลงความถี่ของแอลลีลในประชากรทำให้มีลักษณะที่เหมาะสมกันสภาพ แวดล้อม 3

1. สิ่งมีชีวิตในสปีชีส์เดียวกันจะแยกเป็นสิ่งมีชีวิตสปีชีส์ใหม่ก็ต่อเมื่อมีสิ่งใด เกิดขึ้น ก. การแยกจากกันเนื่องจากมีสภาพภูมิศาสตร์มาขัดขวาง ข. การเปลี่ยนแปลงจำนวนโครโมโซมไปจากเดิม ค. การแยกจากกันโดยกลไกทางด้านการสืบพันธุ์ ง. การแยกจากกันโดยมีปัจจัยทางด้านสรีระวิทยาและพฤติกรรม เฉลย ค. 2. ปลา 2 สปีชีส์ ที่มีรูปร่างคล้ายกัน จะปล่อยไข่และสเปิร์มออกมาในน้ำ เหมือน ๆ กัน พร้อม ๆ กัน แต่ สเปิร์มของสปีชีส์หนึ่งจะไม่สามารถเข้าผสม กับไข่ของอีกสปีชีส์หนึ่งได้ กลไกนี้เป็นตัวอย่างหนึ่งของ การแบ่งแยกก่อน ระยะไซโกตรูปแบบใด ก. พฤติกรรมเกี้ยวพาราสีต่างกัน (behavioral isolation) ข. โครงสร้างอวัยวะสืบพันธุ์แตกต่างกัน (mechanical isolation) ค. สภาพนิเวศที่ต่างกัน (ecological isolation) ง. สรีระวิทยาของเซลล์สืบพันธุ์ที่แตกต่างกัน (ganetic isolation) เฉลย ง. 4

3.กลไกการแบ่งแยกก่อนระยะไซโกตจะป้องกันไม่ให้ กระบวนการใดเกิดขึ้น ก. การผลิตเซลล์สืบพันธุ์ ข. การเจริญเติบโตของไซโกต ค. การปฏิสนธ ง. การสืบพันธุ์ของลูกผสม เฉลย ค. 4. หิ่งห้อยกระพริบแสง เพื่อดึงดูดตัวเมียมาผสมพันธุ์ หิ่งห้อยแต่ละspecies จะมีโค้ดลับการกระพริบเพียง แบบเดียวที่ไม่ซ้ากับ species อื่น ป้องกันการผสมข้าม species ที่กล่าวมานี้เป็นกลไกแยกกัน ทางการสืบพันธุ์ แบบใด ก. ช่วงเวลาในการผสมพันธุ์ ข. โครงสร้างของอวัยวะสืบพันธุ์ ค. พฤติกรรมการผสมพันธุ์ ง. ถิ่นที่อยู่อาศัย เฉลย ค. 5.หากสิ่งแวดล้อมไม่มีการเปลี่ยนแปลงเลย การสืบพันธุ์ แบบใดมี ประสิทธิภาพดีที่สุด ก. การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ ข. การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ ค. การสืบพันธุ์แบบสลับระหว่างแบบอาศัยเพศ และไม่ อาศัยเพศ ง. ไม่จำเป็นต้องสืบพันธุ์ เพราะสิ่งมีชีวิตจะสามารถมีชีวิต อยู่ต่อไปได้ เรื่อยๆ เฉลย ก. 5

สิ่งมีชีวิตที่เป็นดิพลอยในแต่ละเซลล์มีจำนวนโครโมโซมเพียง 2 ชุด และแต่ละยีนจะมี 2 แอลลีล ดังนั้นถ้าเรารู้จำนวนจีโนไทป์แต่ละชนิดของประชากร เราจะสามารถหาความถี่ ของจีโนไทป์ (genotype frequency) และความถี่ของแอลลีลในประชากรได้จาก ตัวอย่างดังนี้ในกลุ่มประชากรไม้ดอกชนิดหนึ่งที่ลักษณะสีดอกถูกควบคุมโดย ยีน 2 แอล ลีล คือ R ควบคุมลักษณะดอกสีแดงเป็นลักษณะเด่น และ r ควบคุมลักษณะดอกสีขาว ซึ่งเป็นลักษณะด้อย ในประชากรไม้ดอก 1,000 ต้น มีดอกสีขาว 40 ต้น และดอกสีแดง 960 ต้น โดยกำหนดให้เป็นดอกสีแดงที่มีจีโนไทป์ RR 640 ต้น และดอกสีแดงมีจีโนไทป์ Rr 320 ต้น ในประชากรไม้ดอกนี้จะมีความถี่ของแอลลีล R = 0.8 และความถี่ของแอล ลีล r = 0.2 ทฤษฎีของฮาร์ดี-ไวน์เบิร์ก จี เอช ฮาร์ดี ( G.H. Hardy ) และดับเบิลยู ไวน์เบิร์ก ( W. Weinberg ) ได้ ศึกษายีนพูลของประชากร และได้แสนอทฤษฎีของฮาร์ดีไวน์เบิร์ก(Hardy– WeinbergTheorem)ขึ้นโดยกล่าวว่าความถี่ของแอลลีลและความถี่ของจีโนไทป์ในยีน พูลของประชากรจะ มีค่าคงที่ในทุกๆรุ่น ถ้าไม่มีปัจจัยบางอย่างมาเกี่ยวข้อง ความถี่ของ แอลลีล และความถี่ของจีโนไทป์ในยีนพูลของประชากรจะคงที่ ไม่มีการเปลี่ยนแปลงไม่ว่า จะถ่ายทอดพันธุกรรมไปกี่รุ่นก็ตาม หรืออีกนัยหนึ่งคือ ไม่เกิดวิวัฒนาการนั่นเอง 6

1. หญิงหมู่เลือด A มีลูกหมู่เลือด O ซึ่งหญิงคนนี้อ้างว่าเป็นลูกของชาย ที่มีเลือด AB ชายผู้นี้สามารถปฏิเสธข้อกล่าวหานี้ได้หรือไม่(O-net 50) ก. ปฎิเสธได้ เพราะ จีโนไทป์ของชายคนนี้ไม่มียีน i ข. ปฎิเสธไม่ได้ เพราะ จีโนไทป์ของชายคนนี้มียีน i ค. ปฎิเสธได้ เพราะ จีโนไทป์ของชายคนนี้มียีน i ง. ปฎิเสธไม่ได้ เพราะจีโนไทป์ของชายคนนี้มียีน IA และ IB เฉลย ก. 2. การเกิดยีนแบบมิวเทชันมีควาสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตเพราะทำให้ ก. มีลักษณะดี ๆ เกิดขึ้นมามาก ข. สิ่งมีชีวิตมีทิศทางทางการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม ค. เกิดความแปรผันทางกรรมพันธุ์เพื่อการอยู่รอดในสภาพแวดล้อม ที่เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ง. เป็นไปตามความต้องการของการคัดเลือกตามธรรมชาติ เฉลย ค. 3. ปัจจัยใดที่มีผลกระทบต่อความถี่ของยีน และความถี่ของจีไนไทป์ใน ประชากรที่อยู่ในสภาวะสมดุลมาก ที่สุด ก. การเกิดมิวเทชัน 7 ข. การคัดเลือกตามธรรมชาติ ค. การอพยพโยกย้ายของสมาชิก ง. การผสมพันธุ์แบบเจาะจงของสมาชิก เฉลย ง.

4. หลักฐานของวิวัฒนาการในข้อใดใช้สนับสนุนว่าสิ่งมีชีวิต ท้ังหลายต่างก็มีกาเนิดมาจากบรรพบุรุษแรกเริ่มชนิด เดียวกันได้ดีที่สุด 1. หลักฐานจากข้อมูลด้านชีววิทยาเชิงโมเลกุล 2. หลักฐานจากการเจริญเติบโตของเอ็มบริโอ 3. หลักฐานจากการเปรียบเทียบโครงสร้าง 4. หลักฐานจากการปรับปรุงพันธ์ุพืชและสัตว์ ก. 1 ข. 2 ค. 1 และ 3 ง. 2 และ 4 เฉลย ก. 8

นางสาวพิชญาภรณ์ มลจันทร์ เลขที่ 28 นางสาวแพรวัลย์ ศรีคำ เลขที่ 29 นางสาวภคนันท์ บัวเผื่อน เลขที่ 30 นางสาวภคภรณ์ จิตจักร์ เลขที่ 31 นางสาวภควดี ประกอบวงษ์ เลขที่ 32 นางสาวภารดี ธิมานิตย์ เลขทีี่ 33 นางสาวมัศยา ศรีหาราช เลขที่ 34 นางสาววนิดา มุกดาม่วง เลขที่ 35 นางสาววริศรา จันทร์เทา เลขที่ 36