แนวปฏิบัติที่ดี (Best Practice) ของกศน.ไม้ดัด

1

ก2 คำนำ วิธีหรือแนวทางการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) เรื่องการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ โคก หนอง นา โมเดลเพ่ือเป็นแหล่งสนับสนุนการเรียนรู้ กศน.ตำบลไม้ ดัด ภาคเรียนท่ี 1/2564 นี้ จัดทำขึ้นเพื่อใช้พัฒนากระบวนการเรียนรู้ของนักศึกษา ให้สอดคล้องกับผู้เรียน และสามารถนำไปประยุกตใ์ ชใ้ นชีวติ ประจำวันได้ ในการเขียนรายงานครั้งนี้ ผู้จัดทำหวังว่าจะเป็นประโยชน์ในการปฏิบัติงาน และการจัดการเรียนการ สอน และเป็นแนวทางในการพัฒนากระบวนเรยี นรู้จากแหล่งสนับสนุนการเรียนรู้ในคร้ังต่อไปเพ่อื ผู้เรยี นจะไดร้ ับ ประโยชน์ยิ่งขึ้นจึงหวังว่ารายงานฉบับนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาแหล่งสนับสนุนการเรียนรู้ และการ พัฒนาการเรียนการสอนเป็นอย่างดี หากท่านใดมีข้อเสนอแนะใดๆ ผู้วิจัยยินดีน้อมรับด้วยความขอบคุณยิ่ง เพื่อท่จี ะได้นำไปปรบั ปรุงในโอกาสต่อไป รงั สรรค์ บญุ มาแคน

ข3 สารบญั หนา้ คำนำ ก สารบญั ข สารบญั ตาราง ค ความสำคญั /ความเปน็ มาและกรอบแนวคิดในการพฒั นา......................................................... 1 วัตถปุ ระสงค์และเป้าหมายในการดำเนนิ งาน............................................................................. 2 2 วตั ถุประสงค.์ ................................................................................................................ 2 เปา้ หมาย...................................................................................................................... 3 กระบวนการ/ขั้นตอนการดำเนินงาน......................................................................................... 3 การออกแบบผลงาน/นวตั กรรม................................................................................... 3 การดำเนนิ งานตามกิจกรรม......................................................................................... 5 ลำดับขั้นตอนการดำเนนิ กิจกรรมยึดหลกั การทำงานตามศาสตร์พระราชา (KING)….. ลำดบั ขั้นตอนการดำเนนิ กจิ กรรมพฒั นา Flow Chart ของวิธีหรือแนวทางปฏบิ ัติที่ 6 เป็นเลศิ ........................................................................................................................ แนวทางการพัฒนาศูนย์เรยี นรู้ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎใี หม่ 7 เพ่ือเปน็ แหล่งสนับสนุนการเรียนร.ู้ .............................................................................. 12 การใช้ทรพั ยากร........................................................................................................... 12 ผลลัพธ์ทีเ่ กดิ จากการดำเนนิ งาน................................................................................................ 12 ปจั จยั ความสำเรจ็ ...................................................................................................................... 13 บทเรียนที่ได้รับ............................................................................................................. ............. 14 การเผยแพรแ่ นวทางการปฏิบัติทีด่ .ี ........................................................................................... 15 บรรณานกุ รม...................................................................................................................... ....... 16 ภาคผนวก........................................................................................................... ....................... 17 ภาพกิจกรรม................................................................................................................ 24 คณะผู้จัดทำ...............................................................................................................................

1 แนวปฏบิ ัตงิ านที่ดี (Best Practice) การพฒั นาศูนย์การเรียนรปู้ รัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ โคก หนอง นา โมเดล เพ่อื เปน็ แหลง่ สนบั สนุนการเรียนรู้ กศน.ตำบลไม้ดัด ภาคเรียนที่ 1/2564 1. ความสำคัญ/ความเปน็ มาและกรอบแนวคิดการพัฒนา ตามท่ีรัฐบาลได้นอ้ มนำหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ของพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หวั มาเป็นแนว ทางการบริหารประเทศ โดยมุ่งเน้นการมีส่วนร่วมของประชาชนเพ่ือให้ประเทศเกิดการพัฒนาอย่างมั่นคงและ ย่ังยืนนั้นเพ่ือให้เป็นไปตามนโยบายรัฐบาล กระทรวงศึกษาธิการได้ร่วมกับกองอำนวยการรักษาความมั่นคง ภายในราชอาณาจักร (กอ.รมน.) จัดต้ังศูนย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ประจำ ตำบลในทุกตำบล จำนวน 7,424 แห่ง เพ่ือให้ชุมชนใช้เป็นศูนย์การเรียนรู้เร่ืองหลักการทรงงานของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว หลักการเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ โดยใช้ กศน.ตำบล ซึ่งกระจาย อยู่ทว่ั ประเทศเป็นศูนย์การเรียนรู้ของประชาชน พรอ้ มทง้ั จัดสรรครู กศน.ตำบล เพ่ือทำหน้าที่ส่งเสรมิ การเรียนรู้ ตลอดชวี ิตให้กับประชาชนอยูแ่ ล้ว โดยเน้นหลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ให้มากขึ้นสำหรับ การดำเนินงานเร่ืองหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ท่ีผ่านมา มีหลายหน่วยงานที่ร่วม ดำเนินการ อาทิ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงการพัฒนา สังคมและความม่ันคงของมนุษย์ โดยมีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นหลักในการดำเนินงานในพื้นท่ี และมี กระทรวงศึกษาธิการ โดยสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (สำนักงาน กศน.) เป็นหน่วยประสานและจดั กระบวนการเรียนรรู้ ่วมกับหน่วยงานตา่ งๆ ในพ้นื ท่ี ศูนย์น้ีจะมีบทบาทในการให้ความรู้กับประชาชน ในการนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตร ทฤษฎีใหม่ มาประยุกต์ใช้กับสถานการณ์จริง เช่น การจัดปลูกพืชชนิดใด ต้องใช้เหตุผลคำนึงถึงความเหมาะสม กับสภาพพืน้ ท่ีและตรงกับการสง่ เสริมพ้ืนท่ีเพาะปลูกของรัฐบาล โดยใช้หลกั ของความพอประมาณเพอ่ื ไดผ้ ลผลิต ท่ีเหมาะสม นอกจากน้ีในการหาเล้ียงชีพ ควรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันในการปลูกพืชอย่างผสมผสาน หรือการเล้ียง สตั ว์ควบค่กู ันไปในพ้ืนท่ีเพ่ิมเตมิ เพ่ือให้มีรายได้ทดแทนกัน และสามารถหาความรู้เพิ่มเตมิ จากการประกอบอาชีพ ได้จากแหล่งข้อมูลหน่วยงานทีเ่ ก่ยี วข้อง เชน่ ด้านเทคโนโลยีการเกษตรของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พระราชบัญญัติส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย พ.ศ. 2551 มาตรา 9 (2) กำหนดว่า “ผู้จัดการเรียนรู้สำหรับการศึกษานอกระบบ และผู้จัดการเรียนรู้สำหรับการศึกษาตามอัธยาศัย มี การ ดำเนินการที่หลากหลายตามศักยภาพเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้เรียน โดยบูรณาการความรู้ ปลูกฝัง คุณธรรมและค่านิยมท่ีดีงาม” และจดุ เน้นสำนกั งาน กศน.การดำเนนิ งานประจำปงี บประมาณ 2564 ข้อ 1. นอ้ ม นำพระบรมราโชบายดา้ นการศกึ ษาสู่การปฏิบัติ (ข้อ 1.1 ) สบื สานศาสตร์พระราชา โดยการสรา้ งและพัฒนาศูนย์ สาธิตและเรียนรู้ “โคก หนอง นา โมเดล” เพื่อเป็นแนวทางในการจัดการบริหารทรัพยากรรูปแบบต่าง ๆ ทั้งดิน น้ำ ลม แดด รวมถึงพืชพันธ์ต่าง ๆ และส่งเสริมการใช้พลังงานทดแทนอย่างมีประสิทธิภาพ และภารกิจต่อเนื่อง ด้านการจัดการศึกษาและการศึกษาเรียนรู้ การศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ข้อ ๕. จัดให้มี กจิ กรรมพัฒนาคุณภาพผูเ้ รียนที่มคี ณุ ภาพผเู้ รียนต้องเรยี นรูแ้ ละเขา้ ร่วมปฏิบัติกจิ กรรม เพ่ือเป็นสว่ นหน่ึงของการ

2 จบหลักสูตร อาทิ กิจกรรมเสริมสร้างความสามัคคี กิจกรรมเกี่ยวกับการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด การ แข่งขันกฬี า การบำเพญ็ สาธารณะประโยชน์อยา่ งต่อเนอ่ื ง การส่งเสริมการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อนั มี พระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี และยุวกาชาด กิจกรรม จิตอาสา และการจัดต้ัง ชมรม/ชุมนุม พร้อมท้ังเปิดโอกาสให้ผู้เรียนนำกิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์อื่นๆ นอกหลักสูตรมาใช้เพิ่มชั่วโมง กิจกรรมให้ผ้เู รยี นจบตามหลักสูตรได้ ดงั ที่กลา่ วข้างตน้ กศน.ตำบลไม้ดดั ได้เล็งเหน็ ถึงความสำคัญของการเรยี นรู้ในรูปแบบทหี่ ลากหลายจึงได้ มกี ารพัฒนาหลกั สตู รระยะสนั้ รว่ มกบั วิทยากรและชุมชน เพ่ือพฒั นาการเรียนรูต้ ามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง ไดแ้ ก่ การเรียนรู้ตามศาสตร์พระราชา สาธิตและเรียนรู้ “โคก หนอง นา โมเดล” การเลี้ยงไส้เดือนเพื่อ การเกษตรการทำบัญชีครัวเรือน การทำปุ๋ยหมักธรรมชาติ การเพาะเห็ดฟาง การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร เป็นการสร้างมูลค่าเพ่ิม เป็นต้น ทำให้ผู้รับบริการของ กศน.ได้นำความรู้ไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน มีความ ตระหนักถึงการใชจ้ ่ายอย่างพอประมาณ มเี หตุผลในการใช้จ่าย มีภมู ิค้มุ กัน เปน็ บุคคลท่ีมีคุณธรรม จรยิ ธรรม มี ความสามัคคีในครอบครัว ชุมชน สามารถสร้างเป็นอาชพี ได้ มีรายได้ ลดรายจ่าย มีความเปน็ อยู่ดขี ้ึน และอย่ใู น สังคมได้อยา่ งมคี วามสขุ 2. วัตถปุ ระสงคแ์ ละเปา้ หมายในการดำเนนิ งาน กศน.ตำบลไม้ดัด มีนโยบายในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนในทุก ๆ ด้าน โดยเฉพาะทักษะด้านการ เรียนรู้ตลอดชีวิต ครูผู้สอนจึงออกแบบการเรียนรู้ท่ีเน้นผู้เรียนให้สามารถคิดวิเคราะห์ มีทักษะการทำงาน รู้จัก สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง และสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ ทั้งนี้ ได้ดำเนินการแนว ทางการจัดการเรียนรู้ตามขั้นตอนท่ีแสดงไว้ในแผนผัง (Flow Chart)ของการจัดการเรียนรู้ และมีวัตถุประสงค์ และเปา้ หมายในการดำเนินงาน ดงั น้ี 2.1 วัตถปุ ระสงค์ 2.1.1 เพ่ือส่งเสริมและพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงจากฐานการเรียนรู้จากภูมิปัญญาภายใต้ ศักยภาพของชุมชนโดยการนำทรัพยากร และความหลากหลายทางชีวภาพ ภูมิปัญญาท้องถิ่น มาใช้ให้เกิด ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ รจู้ ักการวางแผนชวี ติ การวางแผนการเงนิ แผนสขุ ภาพ และอาชีพ 2.1.2 เพ่ือให้นักเรียน และประชาชนผู้ท่ีสนใจทั่วไป มีทักษะด้านการประกอบอาชีพ พึ่งพา ตนเองไดพ้ ัฒนาตอ่ ยอดอาชพี เดมิ ของนกั เรยี น และประชาชนผทู้ ่ีสนใจทัว่ ไป ให้มีงานทำและมีรายได้ 2.1.3 เพ่ือให้เป็นศูนย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่เป็นแหล่ง เผยแพรค่ วามรูท้ ่ีหลากหลาย และแลกเปล่ียนเรยี นรู้ประสบการณส์ ร้างอาชพี ให้แก่คนในชุมชน 2.2 เปา้ หมาย

3 2.2.1 ตัวชี้วัดเชิงปริมาณ ได้แก่ จำนวนนักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไปสนใจเข้าศึกษา แหล่งเรียนรู้ และมีจำนวนแหล่งเรียนรู้ที่สนับสนุนการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตร ทฤษฎีใหม่ “โคก หนอง นา โมเดล” 2.2.2 ตวั ชี้วัดเชิงคณุ ภาพ 1) พัฒนาต่อยอดอาชีพเดิมให้มีงานทำและมีรายได้ มีทักษะทางด้านอาชีพ และ สามารถพ่ึงพาตนเองได้ 2) มีศูนย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ “โคก หนอง นา โมเดล” สามารถถ่ายทอดองค์ความรใู้ ห้กบั ผทู้ ส่ี นใจสามารถปฏบิ ัตติ ามได้ 3. กระบวนการ/ขน้ั ตอนการดำเนนิ งาน 3.1 การออกแบบผลงาน/นวัตกรรม ข้าพเจ้าจึงได้นำปัญหาจากการจัดการเรียนการสอน และจัดโครงการต่าง ๆ มาเป็นแนวทางในการ พัฒนาศูนย์การเรียนรู้ฯ ซ่ึงจะเป็นแหล่งเรียนรู้ให้กับท้ังนักเรียน และประชาชนท่ัวไป โดยมีการสรา้ งและพัฒนา แหล่งเรียนรู้ ได้แก่ ศูนย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ประจำตำบลไม้ดัด อำเภอ บางระจัน จังหวัดสิงห์บุรีศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน กศน.ตำบลไม้ดัด และยังได้สร้างเครือข่ายกับปราชญ์ชาวบ้านใน เร่ืองต่าง ๆ ให้มาเผยแพร่ความรู้ในศูนย์เรียนรู้ของ กศน. ตำบลไม้ดัด วิธีการดำเนินของศูนย์เรียนรู้ คือให้ นักเรียน และประชาชนท่ีมีความสนใจ เข้ามาเรียนรู้ที่ศูนย์การเรียนรู้ฯ จนเกิดความชำนาญในเรื่องน้ัน ๆ จน สามารถทำเองได้ที่บ้าน และหลังจากน้ันฝึกให้พวกเขาสามารถถ่ายทอดความรู้ท่ีเขาเรียนรู้มา พร้อมท้ัง แลกเปลย่ี นความรกู้ ับผู้ท่ีสนใจทว่ั ไป 3.2 การดำเนนิ งานตามกจิ กรรม แนวทางการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ “โคก หนอง นา โมเดล” เพ่ือเปน็ แหล่งสนบั สนนุ การเรียนรู้ดงั นี้ 1. ต้องทำศูนย์เรียนรฯู้ ใหเ้ ปน็ วถิ ชี วี ิตแบ่งเปน็ 2 ขัน้ รอด 1) ทำกนิ 2) ทำใช้ 3) ทำขาย 4) เรอื่ งการลดตน้ ทุน รวย 1) คิดอยา่ งเป็นระบบ 2) สร้างมลู ค่าให้กบั สนิ ค้าตนเอง 3) การตลาด การผลิต การออกแบบผลิตภัณฑ์ การขนสง่ 2. ยึดหลกั การทำงานตามศาสตร์พระราชา(KING)

4 1) เผยแพรแ่ ละสร้างองค์ความรู้ (Knowledge) 2) บูรณาการและสรา้ งความร่วมมือกับเครือขา่ ย (Integration & Collaboration) 3) คิดสรา้ งสรรคห์ ลักสตู รใหมแ่ ละพฒั นาอย่างต่อเนื่อง (Novelty) 4) ให้ชมุ ชนมีคณุ ภาพชีวติ ที่ดีข้นึ (Good Life) 3. ศึกษาปญั หาและความตอ้ งการของพนื้ ทท่ี ีร่ ับผิดชอบ 4. ศกึ ษาขอ้ มูลจากแหล่งตา่ ง ๆ 1) อินเทอร์เน็ต 2) แหล่งเรียนรู้/ศนู ย์เรยี นรูต้ า่ ง ๆ ท่ีไดร้ บั การยอมรับ 3) ปราชญช์ าวบา้ น/ผู้รู้ 4) แผนพฒั นา/เครือขา่ ย 5. ประชมุ กบั ผู้มสี ่วนเก่ยี วข้อง ในเรื่อง 1) การบริหารจัดการแหลง่ เรยี นรู้ 2) การบูรณาการและพฒั นาหลักสูตร 3) จดั หลักสูตรระยะสน้ั 6. จดั ทำแผนและโครงการ 7. สร้างเครอื ข่ายกับปราชญช์ าวบ้านและผูร้ ้ใู นดา้ นต่าง ๆ 8. จดั หาวิทยากร 1) ครู กศน. 2) นักศึกษา กศน. ที่เรียนจบหลกั สตู รแล้วฝกึ ฝนจนเกิดความเชี่ยวชาญ 3) ผูร้ ู้หรือปราชญช์ าวบา้ นท่ีประสบความสำเร็จในเร่ืองนน้ั ๆ 4) เกษตร พฒั นาท่ดี นิ หรอื ผูเ้ ชีย่ วชาญทเ่ี กีย่ วขอ้ งในเร่ืองนั้น ๆ 9. ดำเนินการกจิ กรรม เน้นการลงมือปฏบิ ัตจิ รงิ และจัดการเรียนการสอนโดยใช้หลักสูตรทอ้ งถนิ่ 10. ประเมนิ ผลการจัดกจิ กรรม และแลกเปลยี่ นกันเพ่ือนำมาปรบั ปรงุ 11. มีการนิเทศติดตามผลการเข้าร่วมกิจกรรม ผู้ท่ีมาเรียนรู้สามารถนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ได้ จริงในชีวิตประจำวัน มีรายได้เสริม ดำรงชีวิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ได้อย่างเหมาะสมตามศกั ยภาพ ของตนเอง ยดึ หลักการทำงานตามศาสตรพ์ ระราชา(KING) “เผยแพร่และสรา้ งองคค์ วามรู้ โดยบูรณาการและสรา้ งความรว่ มมือกบั เครอื ขา่ ย คิดสร้างสรรค์ หลักสตู รใหม่และพัฒนาอย่างตอ่ เนือ่ ง เพ่ือให้ชมุ ชนมีคุณภาพชวี ติ ทด่ี ีขึ้น” K = Knowledge (ใหค้ วามรู)้ I = Integration & Collaboration (บูรณาการและความรว่ มมือ) N = Novelty (สรา้ งสรรคพ์ ัฒนาอย่างตอ่ เน่ือง) G = Good Life (คณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ี)

5 ลำดับขน้ั ตอนการดำเนินกิจกรรมยดึ หลกั การทำงานตามศาสตรพ์ ระราชา(KING) 1.ศกึ ษาปัญหาและความตอ้ งการของพน้ื ท่ีตำบลไมด้ ัด นักศึกษา กศน. ผูบ้ ริหารและครู กศน. ปราชญ์ชาวบา้ น/ชมุ ชน/เครอื ขา่ ย Knowledge 2. ศึกษาขอ้ มลู จากแหลง่ ตา่ ง ๆ อินเทอรเ์ น็ต แหลง่ เรยี นร/ู้ ศูนยเ์ รยี นร้ฯู ผรู้ ู/้ ปราชญช์ าวบ้าน แผนพฒั นา/เครอื ข่าย 3. ประชมุ กบั คณะทำงาน การบรหิ ารจัดการแหลง่ เรียนรู้ การบูรณาการและพฒั นาหลกั สูตร การจดั หลักสตู รระยะส้ัน การจดั หลกั สตู รทอ้ งถ่ิน การบรหิ ารจดั การแหลง่ เรยี นรู้ จำนวน 19 หลกั สตู ร ทักษะการดำเนินชีวติ ตาม - หลกั การบริหาร กขคงจ ไดแ้ ก่ การจดั การ (สิ่ง) - การเลีย้ งไส้เดอื นเพ่อื การเกษตร,การทำปยุ๋ หมักจาก ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ของ คน เงิน และใจ ผกั ตบชวา, การผลิตวสั ดปุ ลกู ไรด้ นิ - 23 หลักการทรงงาน พระบาทสมเดจ็ พระ - เกษตรทฤษฎใี หม่ , การแปรรูปนำ้ มะนาวออร์แกนิก และเกษตรทฤษฎใี หม่ เจ้าอยหู่ วั รัชกาลที่ 9 - การทำสบู,่ แชมพู นำ้ ยาล้างจาน จากสมนุ ไพรและ - หลักทศพิศราชธรรม 10 อน่ื ๆ Integration & - ฯลฯ 4. จัดทำแผนและโครงการ Collaboration 5. สรา้ งเครือขา่ ยกับชาวบา้ นและผ้รู ู้ - ครู กศน. 6. จัดหาวทิ ยากร - นักศึกษาท่ีเรียนจบหลักสตู รแลว้ - ผู้ร/ู้ ปราชญช์ าวบา้ น - ผเู้ ชย่ี วชาญจากองคก์ รต่าง ๆ 7. ดำเนินการตามโครงการ/จัดการเรยี นการสอน 7.1 ขนั้ สรา้ งแรงบนั ดาลใจ 7.5 ข้นั ลงมือปฏบิ ตั ิจรงิ 7.2 ขน้ั แบง่ ฐานการเรียนรู้ 7.6 ขน้ั ประเมินผลงานและสรปุ ผล 7.3 ขน้ั การเรยี นรูจ้ ากส่ือ 7.7 ขัน้ ตอบปัญหา 7.4 ขั้นสาธติ 7.8 ข้นั ตดิ ตามผล Novelty 8. ประเมนิ ผลการจดั โครงการ และสรุปแลกเปล่ยี นกนั นำมาปรับปรุงในการจัดคร้งั ตอ่ ไป Good Life “ชุมชนนา่ อยู่ มีคุณภาพชีวิตท่ีดขี น้ึ ”

ลำดับขน้ั ตอนการดำเนินกิจกรรมพฒั นา F INPUT PROCESS 1. ใช้หลักการบริหาร กขคงจ ดำเนนิ งานตาม 23 หลกั การทรงงาน (ข้อ 1-16) ก: การบรหิ าร ค: คน ผบู้ ริหาร ผบู้ รหิ ารจังหวดั 2 คน 1. ศึกษาข0้อมูลอย่างเปน็ ระบบ 2. ระเบิดจากขา้ งใน -นโยบายของสำนกั งาน กศน. -เรยี นรูแ้ ละสรา้ งนวัตกรรม ผอ. กศน.อำเภอ 6 คน 3. แก้ปัญหาจากจดุ เล็ก ๆ 4. ทำตามลำดับขน้ั -ยทุ ธศาสตร์จังหวดั -ให้โอกาสทางการศกึ ษา ครู กศน. ตำบลไมด้ ัด1 5. ภูมสิ งั คม 6. องคร์ วม -ตรงจเยี่ยมลงพน้ื ที่ -เรียนรูจ้ ากประสบการณ์จรงิ 7. ไม่ติดตำรา -ทันต่อการเปลย่ี นแปลง 8. ประหยัด เรยี บง่าย ได้ประ -ข้อมูลสารสนเทศ -สร้างวทิ ยากรร่วม คน 9. ทำใหง้ า่ ย นักศึกษา กศน. 50คน 10. การมสี ่วนร่วม ข: (ส่ิง)ของ 11. คิดถึงประโยชน์ส่วนรวม 12. บรกิ ารท่ีจดุ เดียว -วสั ดุ -จัดคนให้เหงม:าะเงกบัินงาน ปราชญ์ชาวบ้าน 25 คน 13. ธรรมชาติช่วยธรรมชาติ -อปุ กรณ์ 14. อธรรมปราบอธรรม แหลง่ เงนิ 15. ปลูกปา่ ใจคน 16. ขาดทนุ คอื กำไร -เครื่องมือ -ภายใน อาสาสมคั ร กศน.ไมด้ ดั / -สอื่ สารสนเทศ -ภายนอก จติ อาสา 40 คน KING MODEL (ศาสตรพ์ ระราชา) -จิตอาสา จ: ใจ จัดกระบวนการเรยี นรู้ -จิตสำนกึ , เครือขา่ ย -มใี จทอ่ี ยากจะทำ อบต./วัด/บรษิ ทั มติ รผล/ มหาวิทยาลยั /หนว่ ยงาน 2. องค์ความรู้ (คิดทำรอด ก่อน คดิ ทำรวย) อ่นื ๆ ท่เี กีย่ วขอ้ ง -เรื่องเศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎใี หม่ -จัดทำแผนการเรียนรู้ - ศาสตร์พระราชา เน้น 23 หลักการทรงงาน -จัดหาวทิ ยากร -จดั ทำสื่อ – โคก หนอง นา โมเดล -เรยี นรู้จากการลงมอื ทำจริง - ประเมินผล/นิเทศตดิ ตามผ

6 Flow Chart ของวิธีหรอื แนวทางปฏบิ ตั ิที่เปน็ เลิศ ) OUTPUT OUTCOME บ ผลจากการดำเนนิ งานตาม มีแหลง่ เรยี นรูเ้ พิ่มขึน้ /ไดร้ บั การ 23 หลกั การทรงงาน (ข้อ 17-23) พฒั นา ดงั นี้ ะโยชนส์ ูงสุด 17. พ่งึ พาตนเองได้ 1. ศู น ย์ เรี ย น รู้ ป รั ช ญ า ข อ ง 18. พออยู่พอกิน เศรษฐกิจพอเพียง และเกษตร 19. เศรษฐกิจพอเพียง ทฤษฎีใหม่ ตำบลไม้ดัด 20. ซื่อสตั ย์ สจุ รติ จรงิ ใจต่อกัน 2. ประเสรฐิ ออแกนกิ ฟารม์ 21. ทำงานอย่างมคี วามสุข 3. ศู น ย์ ก ารเรี ย น รู้เศ รษ ฐกิ จ 22. ความเพยี ร พอเพียงตามแนวทางพระราชดำริ 23. รู้ รัก สามคั คี จังหวดั สงิ หบ์ รุ ี (12 ไร)่ 4. เกษตรทฤษฎีใหม่ บ้านนาง กศน.ขน้ั พนื้ ฐาน - นักเรียน/นักศึกษา ประชาชน พรทิพย์ ทองหลอ่ กศน.ต่อเน่อื ง ผู้ทีส่ นใจ เข้ามาศกึ ษาเรยี นรู้ 5. อชริ ญา เกษตรฟาร์ม กศน.ตามอัธยาศัย 6. ศู น ย์ เรี ย น รู้ ป รั ช ญ า ข อ ง - แ ห ล่ งเรีย น รู้ ได้ รับ ค ว าม เศ ร ษ ฐ กิ จ พ อ เพี ย ง แ ล ะ เ ก ษ ต ร ร่วมมือจากเครือข่าย ภาครัฐ ทฤษฎีใหม่ ตำบลไม้ดัด (วดั มว่ งชมุ ) ภาคเอกชน 7. ศูนย์เรียนรู้บ้านนายประจวบ ทบั เปีย - เกิดแหล่งเรียนรู้ปรัชญาของ 8. ศนู ย์เรยี นรดู้ อกไมป้ ระดิษฐ์บา้ น เศรษฐกิจพอเพียง และเกษตร บางวัว ทฤษฎีใหม่ 9. ศูนย์ส่งเสริมการจัดการศึกษา ตามพระบรมราโชบายบางระจัน (มหาวิทยาลยั ราชภัฏเทพสตรี) ง ผล

7 แนวทางการพัฒนาศูนย์การเรียนร้ปู รชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ “โคก หนอง นา โมเดล” เพอ่ื เป็นแหลง่ สนับสนุนการเรยี นรู้ การพฒั นาศูนยก์ ารเรียนรูป้ รัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎใี หม่ โดยการพัฒนาศูนย์ การเรยี นรใู้ ห้สอดคลอ้ งกับวถิ ีชวี ิตของชุมชน เนน้ การคดิ ทำรอด “กอ่ น” การคดิ ทำรวย ดังน้ี 1. เกษตรทฤษฎีใหม่ โดยจัดสรรพ้ืนที่ ตามหลักเกษตรทฤษฎีใหม่ แบง่ พ้นื ทเี่ ป็น 4 สว่ น ได้แก่ ข้าว นำ้ ไมผ้ ล/ผกั /ไมย้ ืนตน้ และท่อี ยู่อาศยั 2. มกี นิ มใี ช้ พออยู่ โดยผลิตของท่ีตนเองบริโภคเป็นหลกั เช่น ปลกู ขา้ ว ปลกู ผกั เลยี้ งปลา ผลิตของ ใชภ้ ายในครัวเรือน เป็นต้น 3. เพมิ่ มลู ค่า โดยนำสิ่งทเ่ี รามีมาแปรรูป เรยี นรูก้ ารลดต้นทุน การตลาด การผลิต การขนส่ง 4. นวเกษตร โดยคดิ คน้ นวตั กรรมทป่ี ระหยดั เรยี บง่าย (เทคโนโลยชี าวบา้ น) แตไ่ ดป้ ระโยชน์สงู สุด มาใช้ 3.3 ประสิทธภิ าพการดำเนนิ งาน

8 กศน. ตำบลไม้ดัด ได้ดำเนินโครงการศึกษาเรียนรู้และพัฒนาสังคมชุมตามแนวทางของปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียง เกษตรทฤษฎีใหม่ และน้อมนำเอาศาสตร์ของพระราชามาประยุกต์ใช้ในการทำงานจนเกิด หลักการทำงาน KING เพอื่ ใหเ้ กดิ ประโยชน์สงู สดุ แกช่ มุ ชน ยดึ หลักการทำงานตามศาสตรพ์ ระราชา (KING) “เผยแพรแ่ ละสรา้ งองค์ความรู้ โดยบรู ณาการและสรา้ งความรว่ มมือกบั เครือข่าย คิดสร้างสรรค์ หลักสูตรใหม่และพัฒนาอย่างตอ่ เน่ือง เพ่ือให้ชมุ ชนมคี ุณภาพชีวิตท่ีดขี ึ้น” K = Knowledge (ใหค้ วามรู้) กระทรวงศกึ ษาธิการไดใ้ ห้ความสำคญั เกยี่ วกับการจัดการศึกษาสายอาชพี และกลมุ่ สนใจ มาตงั้ แต่ ปี พ.ศ.2185 จนถึงปัจจุบัน โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนได้มีโอกาสพัฒนาตนเองให้มีความรู้ และทกั ษะในด้านอาชีพ พฒั นาทักษะชีวิต พฒั นาสงั คม และชุมชน สำนักงาน กศน. มีเป้าหมายในการจัดการศึกษาตลอดชีวิต ให้คนไทยได้รับโอกาสทางการศึกษา อย่างทั่วถึง ครอบคลุมและเป็นธรรม โดยให้ผู้เรียนและผู้รับบริการได้รับการศึกษาท่ีมีคุณภาพ ได้มาตรฐาน และมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์เพื่อนำไปสู่ความเป็นพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ ทรงเป็นประมขุ ดงั น้ัน กศน.ตำบลไม้ดัด ได้ตระหนักถึงความจำเป็นดังกล่าว จึงได้จัดโครงการการศึกษานอก ระบบประเภทการศึกษาต่อเนื่องข้ึน โดยได้จัดสรรงบประมาณ เพ่ือจัดทำแผนการจัดกิจกรรมการศึกษาเพื่อ พฒั นาอาชพี และกอ่ นจะจัดโครงการตา่ ง ๆ ไดม้ ีการศึกษาหาความรู้ และเผยแพร่ความรตู้ ่าง ๆ ดงั นี้ 1. ศกึ ษาข้อมลู จากอนิ เทอร์เน็ต ไดม้ ีการศกึ ษาหาข้อมูลอาชพี และแหลง่ เรียนรทู้ ่ีประสบ ความสำเร็จตามเว็บไซต์ หรอื ข่าวสารในสงั คมออนไลนต์ า่ ง ๆ มา 2. เรียนรู้โดยตรงกบั บุคคลหรือกลุ่มทป่ี ระสบความสำเร็จหรือมีความเชยี่ วชาญในเร่อื งท่ีตรงกบั ปญั หาและความตอ้ งการของชุมชน โดยการเรียนรู้ตรงสามารถแบ่งไดเ้ ป็น 2 แบบ ดังนี้ 2.1 เรียนรู้โดยตรงกับแหลง่ เรยี นรู้/ศูนยเ์ รยี นรู้ 2.2 เรียนร้โู ดยตรงกบั ผ้รู ู้/ปราชญ์ชาวบา้ น 3. ศกึ ษาจากแผนพัฒนา/เครือข่าย ไดม้ ีการศึกษาข้อมลู ในอดีตจากแผนพฒั นาของตำบลไม้ดดั และของเครือข่ายทม่ี ีความเกี่ยวขอ้ งกันในตำบลไมด้ ัด 4. ทดลองและปฏิบัติจริงหลังจากนั้นข้าพเจ้าได้นำความรู้ที่ศึกษาข้อมูลมาทดลองและลงมือ ปฏิบัติจริงด้วยตนเองก่อน จนเกิดความชำนาญ ส่วนเรื่องไหนท่ีบุคคลหรือกลุ่มที่ประสบความสำเร็จจนเห็น ประจักษ์แล้วก็จะทดลองและอาจจะนำมาปรับหรือประยุกต์เพ่ิมเติม และการเลือกศึกษาเร่ืองนั้น ๆ ต้อง สามารถเข้ากับบริบทในพื้นท่ีตำบลไม้ดัดได้จริง จึงนำออกไปเผยแพร่ความรู้ และเลือกเรื่องท่ีง่ายแต่ได้ ประโยชน์สงู สุด ตาม 23 หลกั การทรงงาน ของพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หวั รัชกาลที่ 9

9 5. จัดทำสื่อเผยแพร่ความรู้หลักสูตรท่ีมีผู้สนใจ โดยสังเกตจากการสอบถามหรือสนใจเข้ามา เรียนรู้ท่ีศูนย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ประจำตำบลไม้ดัด อำเภอบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรีหลายคร้ัง ก็จัดจำทำสื่อเป็นแผ่นพับประชาสัมพันธ์โดยสามารถสแกนคิวอาร์โค๊ด (QR Code) อา่ นในสมารท์ โฟนได้ และยงั เผยแพรใ่ นส่อื สงั คมออนไลน์ เชน่ Facebook I =Integration & Collaboration (บูรณาการและความรว่ มมือ) กศน. ตำบลไม้ดัดได้มีการประชุมร่วมกับผู้นำ ชุมชน คณะกรรมการหมู่บ้าน นักเรียน นักศึกษา และคณะครู กศน.ตำบลไม้ดัด เพ่ือสำรวจปัญหาและความต้องการ และวางแผนการดำเนินงาน ได้มีการ ประชมุ กับคณะทำงาน ในเรื่องต่าง ๆ เพอ่ื บูรณาการและทำความรว่ มมอื กนั ดังนี้ 1. การศึกษาปญั หาและความต้องการของชมุ ชน 2. การบริหารจดั การแหล่งเรียนรู้ 3. การบูรณาการและพัฒนาหลักสตู ร 4. จดั หลกั สูตรระยะสัน้ จำนวน 19 หลกั สูตร 5. การจัดหลกั สตู รท้องถนิ่ หลังจากประชุมวางแผนงานและได้หลักสูตรต่าง ๆ แล้ว ก็ร่วมกับคณะทำงานจัดทำแผนปฏิบัติ ราชการประจำปีงบประมาณและโครงการ รวมไปถึงออกแบบกิจกรรมต่าง ๆ ไว้รองรับผู้ที่มาศึกษาดูงานนอก แผนปฏิบัติราชการประจำปี เมื่อจัดทำแผนเสร็จก็ดำเนินการสร้างเครือข่ายกับชาวบ้านและผู้รู้ เกษตร พัฒนาท่ีดิน และ หน่วยงานตา่ ง ๆ ที่เกีย่ วข้อง และมีการลงพนื้ ที่และประชาสาพนั ธห์ ลกั สูตรผ่านรูปแบบท่ีหลากหลาย ได้แก่ ส่ือ สงั คมออนไลน์ เครอื ขา่ ย ปากตอ่ ปาก ลงหนงั สอื และออกทวี ี ลงหนงั สือ ฯลฯ สว่ นการจัดหาวทิ ยากรนั้น ๆ ทางศูนย์เรียนรปู้ รัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ ประจำตำบลไม้ดัด อำเภอบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรี ได้จัดหาวิทยากรในทำเนียบภูมิปัญญาท้องถ่ิน หรือจาก หนว่ ยงาน/องค์กรอนื่ แบง่ เป็น 4 กลุ่ม ดังน้ี 1. ครู กศน. 2. นกั ศกึ ษาทีเ่ รยี นจบหลักสตู รแลว้ ฝึกฝนจนเกดิ ความเชี่ยวชาญ 3. ผรู้ ้หู รอื ปราชญช์ าวบา้ นทป่ี ระสบความสำเรจ็ ในเรอื่ งนั้นๆ 4. เกษตร พฒั นาทดี่ นิ หรอื ผเู้ ช่ยี วชาญทีเ่ ก่ียวขอ้ งในเร่ืองน้ัน ๆ

10 N=Novelty (สร้างสรรคพ์ ัฒนาอย่างต่อเน่ือง) การดำเนินกิจกรรมของศนู ย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎใี หม่ประจำ ตำบลไม้ดัด อำเภอบางระจนั จังหวัดสงิ หบ์ ุรีไดม้ กี ารดำเนนิ กจิ กรรม 2 ส่วน คอื 1. การจัดการเรียนการสอนโดยใชห้ ลักสูตรทอ้ งถิน่ 2. การจัดโครงการเพ่ือสรา้ งและพฒั นาอาชีพ โดยการจัดกิจกรรมท้งั 2 สว่ น มกี ารวางแผนพัฒนาอยา่ งต่อเนอ่ื ง ตามปัญหาและบริบทของ พื้นท่ตี ำบลไมด้ ัด และนอกจากน้ใี นการวางแผนจัดโครงการ ทางกศน. ตำบลไมด้ ัด ยงั วางแผนการเพ่ือการ พฒั นาแบบย่งั ยนื โดยโครงการท่ีจดั หากมีการใหค้ วามร้แู ล้ว ครง้ั ต่อไปตอ้ งเปน็ การลงมือปฏิบัติ และประยุกตใ์ ช้ ให้เหมาะกับพื้นทีต่ ามการเปล่ียนแปลงของโลกในปัจจบุ นั โดยมีขน้ั ตอนการจัดกิจกรรม ดงั นี้ 1. จดั กิจกรรมตามแผนการเรยี นรู้ 2. บรรยายให้ความร้แู ละสอดแทรกใหผ้ ้เู รยี นมคี วามรักชาตศิ าสนาพระมหากษัตรยิ ์ 3. บรรยายให้ความรเู้ กีย่ วกับหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ 4. แบ่งกลุ่มตามฐานการเรยี นรู้ (กรณกี ลุ่มใหญเ่ กิน 20 คน) 5. สอนการเรียนรู้ผา่ นส่ือทส่ี รา้ งขึน้ ใหผ้ ู้เรียนดปู ระกอบระหวา่ งการเรยี นรู้ 6. บรรยายให้ความรู้ในเรื่องนัน้ โดยเนน้ การสาธิตเป็นหลกั 7. ลงมอื ปฏบิ ัติ 8. วทิ ยากรวัดผลประเมนิ การเรียนรู้ของผู้เรียน 9. ครผู รู้ บั ผดิ ชอบ นิเทศ และประเมนิ ผลการจัดกจิ กรรม 10. ครูผรู้ ับผดิ ชอบสรปุ ผลการจัดกิจกรรมรายวชิ า/กลุม่ และข้อเสนอแนะในการพฒั นาปรับปรุง การจดั กจิ กรรมครงั้ ต่อไป G =Good Life (คณุ ภาพชีวิตที่ด)ี ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยมุ่งเน้นที่ความพอเพียง ซ่ึงหมายถึง ความพอประมาณ ความมี เหตุผล รวมถึงความจำเป็นท่ีจะต้องมีระบบภูมิคุ้มกันที่ดีต่อการมีผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลง ทั้งภายนอกและภายใน ทั้งน้ีจะต้องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวังอย่างยิ่งในการนำ ความรู้ และวิชาการต่าง ๆ มาใชใ้ นการวางแผนและการดำเนนิ การทกุ ข้นั ตอน ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีท่ีไม่น้อยเกินไปและไม่มากเกินไป โดยไม่เบียดเบียนตนเอง และผู้อ่นื ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจเก่ียวกับระดับความพอเพียงน้ัน จะต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยท่ีเก่ียวข้อง ตลอดจนคำนึงถึงผลท่ีคาดว่าจะเกิดข้ึนจากการกระทำนั้น ๆ อย่าง รอบคอบ

11 การมีภูมิคุ้มกันท่ีดีในตัว หมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบ และ การเปล่ียนแปลงด้าน ต่าง ๆ ท่ีจะเกิดขึ้นโดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่าง ๆ ท่ีคาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคตท้ังใกล้และ ไกล ผู้เรียนร้อยละ 100 มีคุณลักษณะของความพอเพียง 4 ด้าน ดังนี้ 1. ความพอเพียงดา้ นจติ ใจ ได้แก่ มจี ติ สำนกึ ท่ีดี มีความเอื้ออาทร นึกถึงประโยชนส์ ่วนรวมเป็น หลกั และมจี ติ ใจเข้มแข็ง พึงพาตนเองได้ 2. ความพอเพียงด้านสังคม ได้แก่ ชว่ ยเหลือเกอ้ื กูล รรู้ ักสามคั คี มจี ิตอาสา 3. ความพอเพียงด้านเศรษฐกิจ ได้แก่ ลดรายจา่ ย เพมิ่ รายได้ คดิ และวางแผนการประกอบ อาชีพ การใช้จ่ายอย่างรอบคอบ ระมดั ระวังและมีภูมิคุ้มกัน มีแผนสำรองในการดำเนินชีวติ 4. ความพอเพียงด้านทรัพยากรธรรมชาติ ได้แก่ ร้จู ักใช้ทรพั ยากรธรรมชาตอิ ย่างประหยดั และ คมุ้ คา่ นอกจากนใ้ี นการจัดกจิ กรรมแตล่ ะโครงการก็มีการประเมินผล หลังจากการจัดกจิ กรรมตา่ ง ๆ ซึ่ง ทกุ โครงการสามารถจดั บรรลุได้ตามเปา้ หมายและตัวชีว้ ัด ดงั น้ี การประเมินผลโครงการ 1. พจิ ารณาจำนวนผ้เู รียน 2. ประเมนิ ผลการเรียนรู้ของผู้เรียนตามจดุ มุ่งหมายของหลักสูตร 3. สำรวจความพึงพอใจของผูเ้ รียน 4. ตดิ ตามผู้เรียน หลงั สำเรจ็ การศึกษา 5. ประเมินคุณลกั ษณะความพอเพียง ตวั ชี้วดั ความสำเรจ็ 1. มีผูเ้ รยี นร้อยละ 80 ของกล่มุ เป้าหมาย 2. รอ้ ยละ 80 ของผ้เู รยี นผา่ นการประเมนิ ตามเกณฑ์ของหลักสตู ร 3. รอ้ ยละ 80 ของผู้เรยี นมีความพึงพอใจในภาพรวมอยใู่ นระดบั มากขึ้นไป 4. รอ้ ยละ 30 ของผูเ้ รยี นนำความรไู้ ปประกอบอาชีพ สรา้ งรายได้ 5. ร้อยละ 80 ของผเู้ รยี นมีคณุ ลักษณะความพอเพียง

12 การดำเนินงานตามแผนงานโครงการ/กิจกรรมดังกล่าว ยังมีการดำเนินการตามรูปแบบของ PDCA ดงั น้ี P:Plan ได้ดำเนินการประชุมผู้มีส่วนเก่ียวข้องเพื่อวิเคราะห์สภาพปัญหาของชุมชนด้านต่าง ๆ เป้าหมาย เช่น อาชีพ ส่ิงแวดล้อม รายได้ เป็นต้น โดยทาง กศน.ตำบลไม้ดัด ร่วมกับผู้นำชุมชน กลุ่มอาชีพ กลุ่มนักศึกษา องค์การบริหารส่วนตำบลไม้ดัด และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องอื่น ๆ ผลการดำเนินงานทำให้ได้ประเด็นในการแก้ไข ปัญหาของชุมชน คือมีรายได้ไม่เพียงพอกับรายจ่าย มีการใช้สารเคมีทางเกษตรมากเกินความจำเป็น และยัง ขาดความรู้ด้านเกษตรปลอดสารพิษ และต้องการเรยี นรู้อาชีพเสรมิ เพ่ิมรายได้ที่เหมาะสมกับบริบทของตนเอง และชุมชน เรียนรู้เก่ียวกับการทำเกษตรปลอดสารพิษใช้ในการเกษตร และมีแหล่งเรียนรูเ้ กี่ยวกับหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ ทางกศน.จึงจัดโครงการท่ีสอดคล้องกับปัญหาและความต้องการ ของชุมชน D:Do กศน. ตำบลไมด้ ัด ได้ดำเนินการตามแผนงานโครงการและตามวตั ถุประสงค์ของผู้เรียนที่ร่วมกับชุมชน ในการมาศึกษาเรียนรู้ การบริหารจัดการศูนย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ ประจำตำบลไมด้ ัด อำเภอบางระจัน จังหวดั สงิ ห์บุรี กเ็ นน้ ให้นกั ศกึ ษาและประชาชนทั่วไปที่สนใจ เขา้ มาเรยี นรู้ และได้ฝึกปฏิบัติจริง โดยวิทยากรท่ีมีความรู้ความสามารถ นอกจากน้ียังสร้างเครือข่ายเน้นความรู้มือกับกลุ่ม อาชีพในชมุ ชน แลกเปลี่ยนวทิ ยากร รวมท้งั ฝกึ ฝนใหน้ กั ศกึ ษาให้สามารถเป็นวิทยากรถ่ายทอดความรู้ได้ C:Check การประเมินผลและการติดตาม มีการประเมินผลว่าเป็นไปตามแผนที่ได้ตั้งไว้หรือไม่ โดยการ ประเมินผลดังกล่าว ทำโดยครู กศน.ผู้รับผิดชอบโครงการแผนการดำเนินงานนั้น ๆ และในการจัดกิจกรรมแต่ ละคร้ังก็มีการประเมินผลผู้เรียนว่าสามารถทำการปฏิบัติจริง โดยดูจากผลงานที่ได้ลงมือทำ สามารถปฏิบัติได้ ตามข้ันตอน กระบวนการทำตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ความพอประมาณในการจัดหาวัสดุท่ีมีอยุ่ใน ชุมชน ซ่ึงเป็นปัญหาในชุมชนของตนเองมาทดลอง มีการร่วมมือกันเป็นอย่างดี เกิดความสามัคคี สร้าง ภูมิคุ้มกันให้กับกลุ่มอาชีพและชุมชน และยังมีการนิเทศติดตามผลการนำไปใช้ประโยชน์หลังจากจัดกิจกรรม เสรจ็ ส้ินดว้ ย

13 A:Act มีการนำผลการประเมินมาพัฒนาแผน และการจัดโครงการ/กิจกรรมในคร้ังต่อไป การนำผลการ ประเมินและขอ้ เสนอแนะในการจัดโครงการ มาปรับปรุงหรอื พัฒนา สิ่งท่ีดีอยู่แล้วก็พัฒนาต่อยอดให้ดียง่ิ ข้ึนไป อกี เช่น โครงการการเลีย้ งไสเ้ ดอื นเพ่ือการเกษตร ก็มีการพัฒนาโครงการต่อเปน็ การทำปุ๋ยอินทรีย์อัดเม็ด เป็น ต้น และในส่วนของการติดตามผลของผู้เรียนท่ีมาศึกษา หลังจากมาเรียนรู้ผ่านไป 1 เดือน พบว่า ส่ิงที่ผู้เรียน ได้ศึกษาจากศูนย์การเรียนรู้ฯ ผู้เรียนสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับบริบทของตนเองได้ เช่น สามารถจัดหาวัสดุ ทดแทนวัสดุที่ได้มาศึกษาท่ีศูนย์เรียนรู้ฯ ส่งผลให้ได้ข้อมูลบริบทของพ้ืนที่เพิ่มเติมว่าควรใช้วัสดุอะไรที่ เหมาะสม และได้นำผลจากการติดตามมาเป็นแนวทางในการต่อยอดจัดโครงการหรือกจิ กรรมในครั้งต่อไปด้วย จากการจัดกิจกรรมท่ีผ่านมา พบว่า ศูนย์การเรียนรู้ฯ ในระยะสองปีหลังที่ผ่านมานอกจากจัดโครงการ/ กิจกรรมของ กศน.ตำบลไม้ดัดแล้ว ยังมีผู้สนใจขอมาศึกษาดูงานเป็นจำนวนมากกว่า 200 แห่ง และจากการ สังเกตและสอบถามผู้ท่ีมาศึกษาดูงานพบว่า อยากให้ศูนย์การเรียนรู้ฯ พัฒนารูปแบบเป็นฟาร์มสเตย์ (Farm Stay) เปน็ แหลง่ เรยี นรู้และสามารถพกั คา้ งคืนเพ่อื ศึกษาวถิ ชี ีวติ เกษตรทฤษฎใี หม่ 3.4 การใชท้ รพั ยากร ศูนย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ประจำตำบลไม้ดัด อำเภอบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรีจัดโครงการ/กิจกรรมตามงบประมาณที่ได้รับจัดสรรตามแผนปฏิบัติราชการประจำ และบรรลุ วัตถุประสงค์ตามที่ตั้งไว้ทุกโครงการ/กิจกรรม นอกจากนี้ในการจัดกิจกรรมจะใช้บุคลากรและเครือข่ายท่ีมี ความรู้ความเชี่ยวชาญในเร่ืองนั้น ๆ ในการร่วมมือกันจัดโครงการ/กิจกรรมแต่ละครั้ง และในการจัดหาวัสดุก็ คำนึงถึงวสั ดทุ ่ีสามารถหาไดง้ ่ายและเหมาะสมกับพื้นทเ่ี ป็นหลัก เพอื่ ให้เกิดประโยชนส์ ูงสุดแก่ชมุ ชน 4.ผลลพั ธ์ที่เกดิ จากการดำเนนิ งาน จากผลการประเมินโครงการ/กิจกรรมท่ีบรรลุวัตถุประสงค์และตวั ชีว้ ัดทุกโครงการ/กจิ กรรม พอสรุป ได้ว่า ผู้เรียนมีความรู้และสามารถนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ได้จริงในชีวิตประจำวันได้ ได้แก่ การเพิ่มรายได้ และการประหยัด อดออม ตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและจากการที่ครูผู้สอนได้จัดกิจกรรม ทำ ให้ผู้เรยี นมีคุณลักษณะใฝร่ ู้ ใฝ่เรียน สามารถแก้ปัญหา และแสวงหาความร้ไู ดด้ ว้ ยตนเอง สามารถถ่ายทอดส่ิงที่ ตนเองเรียนรู้ใหก้ ับผอู้ ่นื ได้ จากการประเมินตนเอง (SAR) ของ กศน.อำเภอบางระจนั ปกี ารศึกษา 2561 พบว่า มีนกั ศกึ ษาของกศน.ตำบลไมด้ ัด เป็นตน้ แบบและวิทยากรในการถ่ายทอดองค์ความรูต้ ่าง ๆ ได้ ประโยชน์ท่ไี ด้รับ 1. ผู้เรยี นมีความรแู้ ละสามารถนำความรูไ้ ปใช้ประโยชน์ได้จรงิ ในชวี ิตประจำวันได้ 2. ผู้เรยี นมีความรู้ ความเข้าใจปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎใี หม่ โดย มงุ่ เน้นท่คี วามพอเพยี ง

14 3. มีศนู ยเ์ รียนรฯู้ ให้นกั ศึกษาและประชาชนท่ัวไป เข้ามาศกึ ษาในเรอื่ งปรชั ญาของ เศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ 4. ชมุ ชนมคี ณุ ภาพชีวติ ท่ีดีขนึ้ สามารถพึ่งพาตนเองได้ 5.ปัจจัยความสำเร็จ 5.1ฝา่ ยผบู้ รหิ าร/คณะครใู หค้ วามสำคัญในการพัฒนาศูนยเ์ รยี นรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและ เกษตรทฤษฎใี หมป่ ระจำตำบลไม้ดัด อำเภอบางระจนั จังหวัดสิงห์บรุ ี 5.2 ได้รับความรว่ มมือจากคณะครู นักศกึ ษา คณะกรรมการดำเนนิ งาน วทิ ยากร และเครือขา่ ย ใน การดำเนนิ งานจัดโครงการ/กิจกรรมที่ศูนย์เรียนร้ปู รชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎใี หมป่ ระจำ ตำบลไม้ดัด อำเภอบางระจนั จังหวดั สิงหบ์ ุรี 5.3 หลกั สูตร โครงการ กิจกรรม มีความเหมาะสมกับบรบิ ทในพื้นท่ี และเป็นเรื่องทีผ่ ูเ้ รียนสนใจนำไป ประยกุ ตใ์ ช้ได้ 5.4 การบริหารงานศูนย์ ทำตามแนวคิด 23 หลักทรงงาน หลักทศพธิ ราชธรรม และการบริหารงาน โดยวธิ ี กขคงจ. 5.5 มีกระบวนการติดตามผลท่ีดี ได้แก่ การติดตามหลังจากเสร็จส้ินโครงการ/กิจกรรม ได้มีการ นำไปใช้ประโยชนต์ อ่ หรอื มีการประยกุ ตใ์ ชห้ รือไม่ 5.6 เนน้ การลงมือปฏิบตั ิ มีข้ันตอนการทำชัดเจน 5.7 มสี ือ่ ท่ีดีประกอบกับการเรียนรู้ 5.8 มกี ารประชาสมั พันธ์ผา่ นส่อื และเครือข่ายต่าง ๆ 6. บทเรียนทไี่ ดร้ บั กศน.ตำบลไม้ดัด ได้มกี ารจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ และมีการพฒั นาปรับปรุงมาโดยตลอด ดังนี้ ขอ้ เสนอแนะจากการแลกเปลี่ยนเรียนร้ขู องครผู ู้สอน นกั ศึกษาและผู้ทเี่ ก่ยี วข้องในการจัดกิจกรรมผ่าน ศูนยก์ ารเรียนรปู้ รัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎใี หม่ มดี งั น้ี นายรังสรรค์ บุญมาแคน ครูกศน.ตำบลไม้ดัด จากความพยายามในการจัดการเรียนรู้ท่ีหลากหลาย และเน้นการเรียนรู้โดยลงมือปฏิบัติ (Learning by Doing) คิดหลักสูตรท่ีตรงและสอดคล้องกับบริบทของ ทอ้ งถ่นิ มีการทำงานรว่ มกับเครอื ข่าย และตดิ ตามผู้เรยี นอย่างสม่ำเสมอ ทำให้การดำเนินการประสบผลสำเร็จ

15 สามารถจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ และนักศึกษาได้นำเสนอผลงานจากการเรียนรู้ของตนเองด้วยความ ภาคภูมิใจ นอกจากนำเสนอผลงานใน กศน.แล้ว นักศึกษาหรือผู้เรียน ยังได้มีโอกาสนำเสนอและถ่ายทอด ความรแู้ ก่ผูท้ ่ีมาศกึ ษาดงู านจำนวนหลายคณะอีกด้วย ครู ครูผู้สอนมีการพัฒนาอย่างต่อเน่ือง มีความภาคภูมิใจ และช่ืนชมผลงานที่เกิดจากความสามารถ ของนักศึกษา ครูมีความสามารถในการบูรณาการกิจกรรมการเรีนรการสอน และทำงานร่วมกับเครือข่ายได้ เป็นอย่างดี นักศึกษา ตัวอย่างได้แก่ นายเฉลียว คนขำ นักศึกษา กศน.ตำบลไม้ดัด ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ได้เข้าร่วมกิจกรรมเกือบทุกคร้ัง เรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติ และสามารถถ่ายทอดให้กับบุคคลอ่ืน ๆ ได้ เป็น วทิ ยากรร่วมกับครูผูส้ อน และสามารถนำความรู้ไปประกอบอาชีพได้ ผู้ปกครอง มีความเช่ือมั่นในการจัดการเรียนการสอนของกศน. และภาคภูมิใจในตัวบุตรหลาน ส่งผล ให้มาสมคั รเรยี นเพม่ิ ภาคีเครือขา่ ย มคี วามภาคภูมใิ จในการมสี ว่ นร่วมในการจัดกจิ กรรม และส่งเสริม สนับสนุน ปจั จยั ต่าง ๆ ในการทำกจิ กรรมรว่ มกัน 7.การเผยแพร่แนวทางการปฏิบัติที่ดี 6.1 การเผยแพร่ 6.1.1 เป็นวิทยากรใหก้ บั หนว่ ยงานต่าง ๆ 6.1.2 จัดสร้างสือ่ อเิ ล็กทรอนิกส์ในชอ่ งทางออนไลน์ ได้แก่ Facebook, Youtube 6.1.3เปน็ แหล่งศึกษาดงู านให้กบั ประชาชนท่วั ไปและหนว่ ยงานทีส่ นใจ 6.2 การไดร้ บั การยอมรับ 6.2.1 มคี ณะมาศึกษาดงู านกว่า 300 คณะ 6.2.2 ไดเ้ ป็นที่ปรกึ ษาเกษตรทฤษฎีใหม่ของบริษัท มิตรผล (สิงหบ์ ุรี) จำกัด และถ่ายทอด องค์ความรผู้ ่านหนังสือ “ปลูกเพ (ร)าะสุข” 6.2.3 ได้เป็นทป่ี รึกษาและคณะกรรมการดำเนินงาน ของ ศนู ย์สง่ เสรมิ การจดั การศึกษาตาม พระบรมราโชบายบางระจนั มหาวิทยาลยั ราชภฏั เทพสตรี 6.2.4 ได้รบั รางวลั ครูกศน.ตำบลดเี ดน่ ระดบั จังหวัด เมือ่ วันท่ี 16 มกราคม 2562 6.2.5 ผา่ นการประเมินเพื่อคัดเลอื กบุคลากร กศน.อำเภอ ไปอบรมเกษตรธรรมชาติ ระดบั สูง ณ ประเทศญปี่ นุ่ (ในระดับพ้ืนท่)ี เข้ารบั การประเมนิ ระดับประเทศ (รอฟงั ผล)

16 บรรณานกุ รม กรมการพฒั นาชมุ ชน. (2551). คมู่ ือแผนพัฒนาชมุ ชนปี 2551. กรมการพฒั นาชุมชนกระทรวงมหาดไทย. คณะกรรมการศึกษาแห่งชาต,ิ สำนักงาน. (2542). พระราชบัญญตั กิ ารศึกษาแหง่ ชาติ พุทธศักราช 2542. กรง เทพฯ: พริกพรวานกราฟฟคิ . จังหวัดสงิ หบ์ ุรี. (2560). แผนพัฒนาจงั หวัด พ.ศ. 2561-2564จงั หวดั สิงห์บรุ ี (ฉบบั ทบทวน ประจำปีงบประมาณ 2562) .สิงห์บรุ ี:สำนกั งานจงั หวัดสงิ หบ์ รุ ี. เฉลิมพล จตพุ ร.(2550). แนวทางการพฒั นาท่ีย่ังยนื ของเกษตรและชุมชน กรณีศกึ ษาแนวพระราชดำริ “ทฤษฎี ใหม”่ และวสิ าหกิจชมุ ชน อำเภอเฉลิมพระเกยี รติ จังหวดั สระบรุ .ี ปรญิ ญาวทิ ยาศาสตรม์ หาบัณฑิต สาขาวจิ ยั และพฒั นาการเกษตร โครงการสหวทิ ยาการระดับบณั ฑติ ศกึ ษา. ปญั ญา จันทโคตร. (2557). การพฒั นาตวั แบบศูนยเ์ รียนรชู้ ุมชนสำหรบั ประเทศไทย. วิทยานพิ นธป์ ริญญา ปรชั ญาดุษฎบี ัณฑิต สาขาวชิ าสารสนเทศศึกษา บณั ฑติ วทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ . ภัทราวดี ศรีบุญสม. (2555). การพฒั นาศนู ย์การเรยี นรู้การเมอื งให้มีลักษณะเป็นศนู ย์เรียนรูท้ ่ีพึงประสงค.์ ปรญิ ญารฐั ประศาสนศาสตรมหาบณั ฑิต วิทยาลยั การปกครองท้องถิ่น มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ . สำนกั งานส่งเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั จังหวัดสิงห์บุรี. (2560). แผนปฏิบตั กิ าร ประจำปี 2561. สิงหบ์ ุรี: สำนกั งาน กศน.จังหวดั สงิ หบ์ ุร.ี องค์การบริหารส่วนตำบลไม้ดัด (2560). แผนพัฒนาสามปี (2561-2564). สงิ ห์บุรี: ผู้แตง่ .

17 ภาคผนวก

18 ภาพกิจกรรม ศนู ย์การเรียนรปู้ รัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ โคก หนอง นา โมเดล “โคก หนอง นา โมเดล”

19 ภาพกจิ กรรม ศนู ย์การเรยี นร้ปู รชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎใี หม่ โคก หนอง นา โมเดล

20 ภาพกจิ กรรม ศูนย์การเรยี นรู้ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ โคก หนอง นา โมเดล “โคก หนอง นา โมเดล” สาธติ ให้กบั ผูเ้ รยี น “โคก หนอง นา โมเดล” สาธิตให้กับผู้เรยี น

21 ภาพกจิ กรรม ศูนย์การเรยี นรู้ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ โคก หนอง นา โมเดล “อบรมเชิงปฏิบตั ิการตามรอยศาสตร์พระราชา โคกหนองนาโมเดล กศน.ตำบลไม้ดัด”

22 ภาพกจิ กรรม ศูนย์การเรยี นรู้ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ โคก หนอง นา โมเดล “อบรมเชิงปฏิบตั ิการตามรอยศาสตร์พระราชา โคกหนองนาโมเดล กศน.ตำบลไม้ดัด”

23 ภาพกจิ กรรม ศูนย์การเรยี นรู้ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎีใหม่ โคก หนอง นา โมเดล “อบรมเชิงปฏิบตั ิการตามรอยศาสตร์พระราชา โคกหนองนาโมเดล กศน.ตำบลไม้ดัด”

24 คณะผจู้ ัดทำ ท่ีปรกึ ษา ผอู้ ำนวยการ กศน.อำเภอบางระจนั 1.นางสาวปรารถนา ชโี พธิ์ คณะทำงาน ประธานกรรมการ กรรมการ 1. นายรงั สรรค์ บญุ มาแคน 2.ครู กศน.ตำบล ทุกคน 3.ศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน กศน.ตำบลไมด้ ดั ผรู้ วบรวม เรียบเรยี ง และจัดพิมพ์ 1.นายรังสรรค์ บุญมาแคน