หน่วยที่ 10 รายงานของผู้สอบบัญชี

หนวยท่ี 10 รายงานของผูสอบบัญชี สาระการเรยี นรู 1. ขัน้ ตอนการออกรายงานของผูสอบบญั ชี 2. ความหมายของรายงานของผูสอบบัญชี 3. รปู แบบการแสดงความเหน็ ตองบการเงนิ ในรายงานของผูสอบบัญชี สมรรถนะการเรยี นรู 1. อธิบายการออกรายงานของผูส อบบญั ชี 2. อธบิ ายความหมายของรายงานของผสู อบบัญชี 3. อธบิ ายรูปแบบการแสดงความเห็นตอ งบการเงินในรายงานของผสู อบบัญชี สาระสําคญั ในการปฏิบัติงานการตรวจสอบ เมื่อผูสอบบัญชีไดปฏิบัติงานตรวจสอบเสร็จสิ้นแลว ผูสอบบัญชี จะรวบรวมหลักฐานการสอบบัญชี และประเมินผลจากหลักฐานการสอบบัญชีที่ไดมาวาเพียงพอเหมาะสม หรือไมท่ีจะใหขอสรุปผลจากการตรวจสอบ อันนําไปสูการแสดงความเห็นของผูสอบบัญชีในรูปแบบ ของรายงานของผสู อบบญั ชี

1. ขนั้ ตอนการออกรายงานของผสู อบบญั ชี ในการสรุปผลการตรวจสอบกอนที่ผูสอบบัญชี จะแสดงความเห็นตองบการเงิน ผูสอบบัญชีจะตอง ปฏิบัติงานเพ่ิมเติมเพื่อใหความม่ันใจในความเพยี งพอของการเปดเผยขอมูลท่ีมีสาระสําคัญในเร่ืองท่ีสาํ คัญ ๆ ดงั นี้ 1. การตรวจสอบเหตุการณภ ายหลังวนั ทีใ่ นงบการเงนิ 2. การขอหนังสอื รับรองของผูบ ริหาร 3. การวเิ คราะหเ ปรยี บเทียบขน้ั สดุ ทา ย 4. การเสนอรายงานการปรบั ปรุงและจดั ประเภทบญั ชใี หม 5. การจดั ทาํ รายงานของผูสอบบัญชี 1. การตรวจสอบเหตกุ ารณภายหลงั วันท่ีในงบการเงนิ งบการเงินอาจไดรบั ผลกระทบจากเหตุการณที่เกิดขน้ึ ภายหลังวนั ท่ใี นงบการเงนิ เหตุการณภายหลวั วนั ทใี่ นงบการเงนิ หมายถึง เหตุการณทเี่ กดิ ขึ้นในชวงเวลาระหวางวันท่ีในงบการเงินและ วันที่ในรายงานของผูสอบบัญชี และขอเท็จจริงที่ผูสอบบัญชีพบภายหลังวันท่ีในรายงานของผูสอบบัญชี แมบท การรายงานทางการเงนิ ไดจาํ แนกเหตุการณภ ายหลงั วนั ท่ใี นงบการเงินเปน 2 ประเภท ดังน้ี (ก) เหตกุ ารณซ ่ึงมหี ลักฐานยืนยันวาเหตกุ ารณน ้ันมอี ยจู ริง ณ วนั ทีใ่ นงบการเงนิ และ (ข) เหตุการณซ ึ่งมีหลกั ฐานยนื ยันวา เหตกุ ารณน ัน้ เกดิ ขึน้ จริงภายหลงั วันที่ในงบการเงนิ ผูสอบบัญชีตองใชวิธีการตรวจสอบ เพื่อใหไดมาซ่ึงหลักฐานการสอบบัญชีท่ีเหมาะสมอยางเพียงพอ ที่แสดงวาทุกเหตุการณที่เกิดขึ้นระหวางวันที่ในงบการเงินและวันที่ในรายงานของผูสอบบัญชีตองปรับปรุง รายการเปดเผยขอมูลในงบการเงิน เหตุการณภายหลังวันที่ในงบการเงินที่ตองปรับปรุง เปนสถานการณที่เปนหลักฐานยืนยันวา สถานการณไดมีอยู ณ วันทใี่ นงบการเงิน เชน การตดั บัญชีลูกหนเ้ี ปนหนี้สูญในรายไดที่มีการฟองรองมากอน หนาแลว และลูกหนดี้ งั กลาวไดถ ูกศาลพิพากษาใหลมละลาย ภายหลังวันที่ในงบการเงิน เหตุการณภายหลังวันท่ีในงบการเงินที่ไมตองปรับปรุงแตอาจเปดเผยขอมูล เหตุการณประเภทน้ี เปนเหตุการณท่ีเกิดข้ึนหลังจากวันท่ีในงบการเงิน และกิจการไมตองปรับปรุงงบการเงิน เนื่องจากเหตุการณ ดังกลาวไมเก่ียวของกับภาวะการณท่ีมีอยูกอนแลว ณ วันที่ในงบการเงิน แตกิจการควรเปดเผยเหตุการณ หลังวันที่ในงบการเงินท่ีแสดงความเปล่ียนแปลงท่ีผิดปกติ เชน ไฟไหมโรงงานของกิจการภายหลังจากวันที่ ในงบการเงนิ การเพม่ิ ทุน ลดทนุ หรือการออกทนุ เปนตน วธิ กี ารตรวจสอบเหตกุ ารณภ ายหลงั วันท่ีในงบการเงนิ 1. การทําความเขาใจเก่ียวกับการปฏิบัติงานที่ฝายไดกําหนดไวเพื่อใหแนใจวา มีการระบุถึงเหตุการณวันท่ี ในงบการเงนิ

2. การสอบถามผบู ริหารและผูมหี นา ที่ในการกาํ กบั ดแู ล วามีเหตกุ ารณภายหลังวนั ท่ใี นงบการเงินท่ีมผี ลกระทบ ตองบการเงินเกดิ ขนึ้ หรอื ไม โดยสอบถามเกย่ี วกับเรือ่ งตอไปน้ี - มภี าระผูกพนั การกยู ืม การค้าํ ปะกันทเ่ี กิดขึน้ ใหมหรอื ไม - มีการขายหรอื ซอ้ื สนิ ทรพั ย หรือมแี ผนที่จะขายหรือซอื้ สินทรัพยหรอื ไม - มกี ารเพม่ิ ทุน หรือออกตราสารหนี้ หรอื แผนในการควบคมุ กิจการ หรือเลิกกจิ การหรอื ไม - มสี นิ ทรพั ยท ่ีถูกเวนคืนโดยทางการหรือถูกทาํ ลายหรอื ไม - มคี วามคืบหนา ของหนส้ี ินทีอ่ าจเกิดข้ึนหรือไม - มรี ายการปรบั ปรงุ ทางบญั ชที ี่ผิดปกติหรือตองการใหค วามสนใจหรือไม - มีเหตุการณที่เกิดหรืออาจจะเกิด ซึ่งอาจนําไปสูขอสงสัยในเร่ืองความเหมาะสมของนโยบายการ บัญชีมาใชใ นงบการเงินหรือไม 2. การขอหนงั สอื รับรองของผูบริหาร ผสู อบบัญชีควรไดมาซ่งึ หลกั ฐานที่แสดงวาผูบริหารรบั ผิดชอบตอความถูกตองครบถว นของงบการเงิน ดังน้ัน เม่ือเสร็จสิ้นการตรวจสอบข้ันสุดทาย ผูสอบบัญชีควรขอหนังสือรับรองของผูบริหารเก่ียวกับ เรอื่ งสาระสําคญั ตอ งบการเงนิ มาตรฐานการสอบบญั ชี รหัส 580 เรื่องหนังสอื รับรอง ไดใหความหมายหนังสือรับรองไวดังนี้ หนังสือรับรอง หมายถึง คํารับรองที่เปนลายลักษณอักษร ท่ีผูสอบบัญชีไดรับจากผูบริหารเพ่ือยืนยัน เรอื่ งใดเร่ืองหนงึ่ เพอื่ สนับสนนุ หลกั ฐานการสอบบัญชอี ืน่ มาตรฐานการสอบบัญชีฉบับนี้ไดกําหนดใหผูสอบบัญชีตองขอใหผูบริหารจัดทําหนังสือรับรองวา ผูบริหารใหขอมูลทั้งหมดแกผูสอบบัญชีและใหผูสอบบัญชีเขาถึงขอมูลที่เกี่ยวของ ตามท่ีตกลงไวในขอตกลง ในการรบั รองสอบบญั ชี และรายการท้งั หมดไดรบั การบันทกึ แลว และรวมอยูใ นงบการเงิน วนั ท่ีในหนังสือรับรองตองใกลเคียงกับวันที่ในรายงานของผูสอบบัญชีตองบการเงินเทาที่จะสามารถ ทําไดในทางปฏบิ ตั ิ แตตองไมหลังจากวนั ทใ่ี นรายงานของผูสอบบญั ชตี อ งบการเงนิ วัตถุประสงคหลักของการขอหนังสือของผูบริหาร คือ การแสดงความเขาใจในความรับผิดชอบ ของผูบริหารตองบการเงิน และปองกันขอโตแยงตาง ๆ ที่อาจมีขึ้นระหวางกิจการและผูสอบบัญชี หนังสือรับรองของผูบริหารเปนหลักฐานการสอบบัญชีอยางหนึ่งแตไมสามารถทดแทนการตรวจสอบบัญชี อ่ืนได ผูสอบบัญชียังคงตรวจสอบเพ่ือใหไดมาซึ่งหลักฐานที่เพียงพอและเหมาะสม เพื่อสรุปความเห็น ของผูสอบบัญชี

หนงั สือรับรอง วันที่..................................................... เรยี น ผสู อบบัญชี หนังสอื รบั รองฉบบั นใ้ี หไ วเพื่อประโยชนข องทานในการตรวจสอบงบการเงนิ ของบริษัท..................................... (ชอ่ื บรษิ ทั )..... สําหรบั ปสิน้ สุดวนั ท.ี่ ..............(วนั สิ้นรอบระยะเวลาบัญชี)...........เพอื่ แสดงความเห็นวางบการเงินดงั กลาว แสดงโดยถูกตองตามที่ควรในสาระสําคัญตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ขาพเจาไดอนุมัติงบการเงินและ ขอรับรองวา งบการเงิน 1. ตามขอ ตกลงในการรับงานตรวจสอบวันท่ี.......(วนั ทใี่ นหนงั สอื รบั งานตรวจสอบ)......ขาพเจาเปนผรู ับผิดชอบ ในการจดั ทํางบการเงินโดยถูกตอ งตามทีค่ วรตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน 2. ขอสมมตทิ ่ีสําคัญท่ีบริษัทใชในการประมาณการทางบัญชี รวมทั้งการวัดมลู คายุติธรรม มีความสมเหตสุ มผล (มาตรฐานการสอบบญั ชี รหสั 540) 3. ความสัมพันธและรายการกับบุคคลหรือกิจการท่ีเกี่ยวของกันไดบันทึกและไดเปดเผยอยางเหมาะสม ตามขอ กาํ หนดของมาตรฐานการรายงานทางการเงิน (มาตรฐานการสอบบญั ชี รหัส 550) 4. เหตุการณภายหลังวนั ที่ในงบการเงินท่ีมาตรฐานการรายงานทางการเงินกําหนดใหปรับปรุงหรือเปดเผยแลว (มาตรฐานการสอบบญั ชี รหัส 560) 5. ผลของการไมแกไ ขขอมูลที่ขัดตอขอ เทจ็ จริงไมม ีสาระสําคัญ ทง้ั ตอเฉพาะรายการหรือโดยรวมตองบการเงิน ในภาพรวม รายการของขอมูลทข่ี ัดตอ ขอ เทจ็ จริงท่ีไมแกไขไดจดั ทาํ เปนเอกสารแนบของหนงั สือรบั รองน้ี (ตามมาตรฐาน การสอบบญั ชี รหัส 450) 6. บริษัทไดปฏิบัติตามขอบังคับในสัญญา ซ่ึงมีผลกระทบที่มีสาระสําคัญตองบการเงินในกรณีท่ีมีการละเมิด ขอบงั คบั 7. ไมมีการไมปฏบิ ัติตามขอกําหนดของหนวยงานราชการ ซ่ึงมีผลกระทบที่มีสาระสําคญั ตองบการเงิน ในกรณี ท่มี ีการละเมดิ ขอกําหนด 8. บริษัทมีกรรมสิทธโ์ิ ดยสมบรู ณใ นสนิ ทรพั ยท ้ังหมดของบรษิ ทั และสินทรพั ยไ มม ีสทิ ธยิ ึดหนว งหรือภาระติดพัน เวน แตท่ไี ดเปดเผยไวในหมายเหตุประกอบเงินการเงนิ 9. บริษัทไมมีแผนหรือความต้ังใจที่จะยกเลิกผลิตภัณฑหรือแผนงานอ่ืนซ่ึงอาจทําใหอาจทําใหขาดทุน เปน จาํ นวนมากหรือสินคา ลาสมยั และไมมสี ินคาคงเหลอื ที่แสดงมูลคา เกินกวา มลู คาสิทธิท่ีจะไดร บั 10. บริษทั มีการเลือกและการประยุกตใ ชนโยบายการบญั ชมี คี วามเหมาะสม

11. บริษัทมีการรบั รู วดั คา แสดงหรอื เปดเผยตามแมบทการรายงานทางการเงนิ ท่เี กีย่ วขอ ง 11.1แผนหรือเจตนาท่ีอาจสงผลกระทบตอมูลคาคงเหลือหรือการจําแนกประเภทของสินทรัพย และหนส้ี ิน 11.2 หนี้สนิ ทัง้ ทเี่ กิดขึ้นจริงและท่ีอาจจะเกดิ ขึน้ การใหข อ มลู 12. ขาพเจาไดจดั ใหท าน 12.1 เขาถึงขอ มูลทัง้ หมดท่ขี า พเจา รูท่เี ก่ียวขอ งกกบั การจดั ทาํ งบการเงนิ เชน การบันทกึ รายการ เอกสารหลักฐาน 12.2 ขอ มูลอ่ืนทอี่ านขอนอกจากขาพเจาเพ่อื วัตถปุ ระสงคการตรวจสอบ และ 12.3 เขา ถึงบคุ คลในกจิ การทีท่ า นระบวุ า เปนในการไดม าซง่ึ หลกั ฐานการสอบบัญชีอยางไมจ าํ กัด 13. บรษิ ทั ไดบนั ทกึ รายการในบญั ชี และงบการเงนิ ไดสะทอนรายการเหลาน้แี ลว 14. บริษัทไดเปดเผยขอมูลท้ังหมดที่เปนผลจากการประเมินความเส่ียงเร่ืองการทุจริต ที่มีผลตอการแสดง งบการเงนิ ท่ีขดั ตอขอเท็จจรงิ เปนสาระสาํ คญั (มาตรฐานการสอบบญั ชี รหัส 240) 15. บริษัทไดเปดเผยขอมูลทุกอยาง ซึ่งเกี่ยวของกับการทุจริตหรือสงสัยวาจะทุจริตที่บริษัททราบ และที่มี ผลกระทบตอบรษิ ัท โดยเก่ียวของกบั 15.1 ฝายบริหาร 15.2 พนกั งานผมู บี ทบาทสาํ คญั เกย่ี วกบั การควบคุมภายใน หือ 15.3 บคุ คลอ่นื ซ่งึ การทจุ ริตอาจมผี ลกระทบอยา งมีสาระสําคัญตอ งบการเงิน (มาตรฐานการสอบบัญชี รหสั 240) 16. บริษัทไดเปด เผยขอมูลท้ังหมดทสี่ ่ือสารจากพนักงาน อดีตพนักงาน นกั วิเคราะห ผูกาํ กับดูแลหรือบุคคลอื่น ในเร่ืองที่เกี่ยวของกับขอกลาวหาเรื่องทุจริตหรือขอ สงสัยเร่อื งทุจริต ท่ีมีผลตองบการเงินของบริษัท (มาตรฐานการสอบ บัญชี รหสั 240) 17. บริษัทไดเปดเผยขอมูลทุกอยางที่เกี่ยวของกับการไมปฏิบัติตาม หรือความเปนไปไดที่จะไมปฏิบัติตาม กฎหมายหรือขอกําหนดตาง ๆ ที่ควรพิจารณาผลกระทบตอการจัดทํางบการเงิน บริษัท (มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 250) 18. บริษัทไดเปดเผยขอมูลเกี่ยวกับรายชื่อบุคคลหรือกิจการท่ีเก่ียวของกัน รวมถึงความสัมพันธ และรายการ ทัง้ หมดท่ีขาพเจาทราบแลว (มาตรฐานการสอบบัญชี รหสั 550) 19. เม่ือมีขอบกพรองจากระบบการควบคุมภายใน ผูบริหารของบริษัทจะทําหนังสือเพื่อแจงใหผูสอบบัญชี ทราบเกี่ยวกับขอบกพรองในการควบคุมภายในทั้งหมดท่ผี บู ริหารทราบ กรรมการ กรรมการ ผูจัดการฝายบัญชกี ารเงิน

3. การวิเคราะหเปรียบเทยี บข้ันสุดทา ย เปนวธิ กี ารตรวจสอบทีถ่ ูกนํามาใชใ นหลายข้นั ตอนของการตรวจสอบ ไดแก ขั้นตอนการวางแผนการตรวจสอบ ข้ันตอนระหวางการปฏิบัติงานตรวจสอบ และข้ันตอนสุดทาย ของการตรวจสอบ การวิเคราะหเปรียบเทียบในข้ันสุดทาย จะทําใหผูสอบบัญชีทราบถึงขอผิดพลาด หรอื รายการท่ีผิดปกตใิ นงบการเงินอยา งมีสาระสําคญั 4. การเสนอรายการปรับปรงุ และจดั ประเภทบัญชี จากการปฏิบัติงานตรวจสอบ เม่ือผูสอบบัญชีพบรายการที่ควรปรับปรุงและรายการจัดประเภท บัญชีใหมท่ีมีสาระสําคัญ ผูสอบบัญชีนําเสนอรายการปรับปรุงและรายการปรับปรุงและรายการจัดประเภท บัญชีใหมตอผูบริหาร โดยผูสอบบัญชีจะบันทึกไวในกระดาษทําการสรุปรายการปรับปรุงและรายการ จัดประเภทใหม เพื่อใหผูบริหารพิจารณาแกไขปรับปรุงงบการเงินหรือจัดประเภทบัญชีใหมตอไป ในกรณี ทกี่ ิจการไมยอมปรบั ปรุงรายการบัญชีท่ีผูสอบบญั ชีนําเสนอ ผสู อบบัญชีจะพิจารณาวาผลกระทบของรายการ ปรับปรุงดังกลาว สง ผลใหง บการเงนิ แสดงขอ มูลที่ขัดตอ ขอ เทจ็ จรงิ อันมสี าระสาํ คญั มากนอ ยเพียงใด ซ่งึ จะเปน หลกั ฐานสนับสนุนการเสนอรายงานของผูสอบบญั ชตี อ ไป 5. การจดั ทํารายงานของผสู อบบัญชี เม่ือผสู อบบัญชีไดปฏิบตั ิงานตรวจสอบเสร็จสิ้นแลว ผูสอบบญั ชีจะรวบรวมหลักฐานการสอบบญั ชแี ละ ประเมนิ ผลจากหลกั ฐานการสอบบัญชีท่ไี ดมาวา เพียงพอเหมาะสมหรือไม ทจ่ี ะใหขอสรุปผลจากการตรวจสอบ โดยการแสดงความเหน็ ของผสู อบบัญชีในรปู แบบของรายงานของผสู อบบัญชี 2. ความหมายของรายงานของผสู อบบญั ชี รายงานของผูสอบบัญชี หมายถึง การแสดงความเห็นตองบการเงินท่ีตรวจสอบวางบการเงิน ไดจัดทําข้ึนในสาระสําคัญตามแมบทการรายงานทางการเงินท่ีเกี่ยวของหรือไม โดยสรุปจากการปฏิบัติงาน ของผสู อบบญั ชี เพ่ือเสนอรายงานตอผบู ริหาร ผถู อื หุน เจาหน้ี หรือบุคคลอืน่ ที่เก่ยี วขอ ง ในการจัดทํารายงานของผูสอบบัญชีนั้นตองเปนไปตามมาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 700 เรือ่ ง การแสดงความเหน็ และการรายงานตองบการเงนิ หากเกิดสถานการณมีขอมูลหรือเหตุการณท่ีกระทบตอความเห็นของผูสอบบัญชี รายงานของผูสอบ บัญชีจะเปลี่ยนแปลงไป รายงานของผูสอบบัญชีตองเปนไปตามมาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 705 เร่ืองการแสดงความเห็นท่ีเปล่ียนแปลงไปในรายงานของผูสอบบัญชีรับอนุญาต ซึ่งกําหนดเกี่ยวกับมาตรฐาน และแนวทางปฏิบัติเก่ียวกับรูปแบบและเนื้อหาของรายงานของผูสอบบัญชีจากการตรวจสอบงบการเงิน ของกิจการโดยผสู อบบญั ชีรบั อนุญาต

องคประกอบในรายงานของผูส อบบญั ชี มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 700 เรื่องการแสดงความเห็นและการรายงานตองบการเงนิ กําหนดวา รายงานของผสู อบบญั ชตี อ งเปนลายลกั ษณอ ักษร และมีองคป ระกอบตอไปนี้เปน อยา งนอย องคประกอบของรายงานการสอบบญั ชตี ามมาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 700 ก. ชื่อรายงาน ข. ผรู ับรายงาน ค. วรรคนาํ ทร่ี ะบถุ งึ งบการเงนิ ทไ่ี ดตรวจสอบ ง. ความรบั ผิดชอบของผูบ รหิ าร ในการจดั ทาํ งบการเงนิ จ. ความรบั ผดิ ชอบของผูส อบบญั ชีในการแสดงความเหน็ ตองบการเงนิ และขอบเขตของการตรวจสอบ ซ่ึงรวมถงึ • การอางถงึ มาตรฐานการสอบบัญชีและกฎหมายหรือขอบงั คบั • คาํ อธบิ ายวาการตรวจสอบเปน ไปมาตรฐานเหลานั้น ฉ. วรรค “ความเห็น” ทมี่ ีการแสดงความเห็นตอ งบการเงินและการอางองิ ถงึ แมบ ทการรายงานทางการเงนิ ที่ เกย่ี วขอ งทใี่ ชในการจัดทํางบการเงิน (รวมถงึ การระบแุ หลง ที่มาของแมบทการรายงานทางการเงนิ ท่ีไมใ ชม าตรฐาน กาครํารอาธยบิงาานยทางการเงิน ) ท่อี อกโดยสภาวชิ าชีพบัญชใี นพระบรมราชปู ถัมภ ช. ลายมอื ชกอ่ื .ขชอื่องรผาสู ยองบานบัญชี ซ. ที่อยขู องผูสอบบญัระชบี ุอยางชัดเจนวา “รายงานของผูสอบบัญชรี ับอนุญาต” และกําหนดรูปแบบรายงานของ ฌ.ผวสู นัอทบใี่บนัญรชายสี งําาหนรขับอกงาผรสูตอรบวจบสัญอชบี ท่เี ปนไปตามมาตรฐานการสอบบญั ชี ข. ผูรับรายงาน รายงานของผูสอบบัญชีจะระบุถึงผูท่ีจัดทํารายงานนั้น ซึ่งมักเปนผูถือหุนหรือผูมีหนาท่ี ในการกํากับดแู ลของกจิ การทีง่ บการเงนิ ไดร ับการตรวจสอบ ค. วรรคนํา วรรคนําในรายงานของผสู อบบัญชตี อ ง • ระบกุ ิจการทีง่ บการเงนิ ไดรับการตรวจสอบ • ระบุวา งบการเงินไดรับการตรวจสอบแลว • ระบชุ ื่อของงบที่ประกอบกันเปน งบการเงิน • อางอิงถงึ สรปุ นโยบายการบัญชที สี่ ําคญั และหมายเหตเุ รอ่ื งอื่น ๆ

• ระบุวันทหี่ รอื รอบระยะเวลาของงบการเงินแตละงบทีร่ วมอยูในงบการเงนิ ง. ความรบั ผดิ ชอบของผูบรหิ ารตองบการเงนิ สวนน้ีของรายงานของผูสอบบัญชีอธิบายถึงความรับผิดชอบของผูบริหารในการจัดทํา งบการเงิน การอธิบายดังกลาวตองรวมถึงคําอธิบายวา ผูบริหารเปนผูรับผิดชอบในการจัดทํางบการเงิน ตามแมบทการรายงานทางการเงนิ ที่เก่ยี วขอ ง และรบั ผดิ ชอบเกยี่ วกับการควบคุมภายในท่ผี ูบริหารพจิ ารณาวา จําเปนเพ่ือใหสามารถจดทํางบการเงินท่ีปราศจากการแสดงขอมูลท่ีขัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคัญ ไมว าจะเกดิ จากการทุจริตหรือขอ ผดิ พลาด จ. ความรบั ผดิ ชอบของผสู อบบัญชี รายงานของผูสอบบัญชีตองระบุวาการตรวจสอบเปนไปตามมาตรฐานการสอบบัญชี อีกท้ังรายงานของผูสอบบัญชียังตองอธิบายวา มาตรฐานการสอบบัญชีดังกลาวกําหนดใหผูสอบบัญชีปฏิบัติ ตามขอกําหนดดานจรรยาบรรณและใหผูสอบบัญชีวางแผนปฏิบัติงานตรวจสอบ เพ่ือใหไดความเชื่อม่ัน อยา งสมเหตุสมผล รายงานของผสู อบบญั ชตี องอธิบายถงึ การสอบบัญชโี ดยระบวุ า 1. การตรวจสอบรวมถงึ การใชวิธีการตรวจสอบเพือ่ ใหไ ดม าซ่ึงหลักฐานการสอบบญั ชีเกีย่ วกับ จํานวนเงนิ และการเปด เผยขอ มูลในงบการเงนิ 2. วิธีการตรวจสอบที่เลือกใชข้ึนอยูกับดุลพินิจของผูสอบบัญชี ซึ่งรวมถึงการประเมิน ความเส่ยี งจาการแสดงขอมูลท่ีขัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคัญของงบการเงนิ ไมวาจะเกิดจากการทุจริต หรือขอผิดพลาดในการประเมินความเส่ียงดังกลาว ผูสอบบัญชีตองพิจารณาการควบคุมภายในที่เก่ียวของ กบั การจัดทํางบการเงนิ ของกจิ การเพอ่ื อกแบบวิธกี ารตรวจสอบท่ีเหมาะสมกับสถานการณ 3. การตรวจสอบรวมถึงการประเมินความเหมาะสมของนโยบายการบัญชีที่ผูบริหารใช และความสมเหตุสมผลของประมาณการทางบัญชีท่ีจัดทําข้ึนโดยผูบริหาร รวมทั้งการนําเสนองบการเงิน โดยรวมและรายงานของผูสอบบัญชีตองระบุวา ผูสอบบัญชีเช่ือวาหลักการสอบบัญชีไดรับเพียงพอและ เหมาะสม ความรับผิดชอบอนื่ ๆ ในการรายงาน หากผสู อบบญั ชีกลาวถึงความรับผิดชอบอื่น ๆ ในการรายงานไวใ นรายงานของผูส อบบัญชี ตอ งบการเงินซึ่งนอกเหนอื จากความรับผิดชอบของผูสอบบัญชภี ายใตมาตรฐานการสอบบัญชี ในการรายงานตอ งบการเงิน ความรับผิดชอบอื่น ๆ ในการรายงานดังกลาวถึงในสวนที่แยกตางหากในรายงานของผูสอบบัญชี และตองอยูภายใตหวั ขอ “รายงานตามขอกาํ หนดทางกฎหมายและขอ บงั คบั อื่น” ฉ. วรรคความเห็น ผูสอบบัญชีตองแสดงความเห็นอยางไมมีเง่ือนไข เมื่อผูสอบบัญชีสรุปวางบการเงิน ไดจ ัดทาํ ขน้ึ ในสาระสาํ คญั ตามแมบ ทการรายงานทางการเงนิ ทเ่ี กีย่ วของ

ผูสอบบัญชีตอ งเปลี่ยนแปลงความเห็นในรายงานของผูสอบบัญชตี ามมาตรฐานการสอบบญั ชี หากผูสอบบัญชีสรุปจากหลักฐานการสอบบัญชีที่ไดรับวา งบการเงินโดยรวมมิไดปราศจากการแสดงขอมูล ที่ขัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคัญหรือมาสามารถไดมาซ่ึงลักฐานการสอบบัญชีที่เหมาะสมเพียงพอ เพื่อสรุปวางบการเงนิ โดยรวมปราศจากการแสดงขอมูลที่ขดั ตอ ขอ เทจ็ จรงิ อันเปนสาระสําคญั ช. ลายมือช่ือของผูส อบบัญชี ลายมือชื่อของผูสอบบญั ชอี าจเปน ในนามของํานักงานสอบบัญชี หรือในนามของผูสอบบัญชี หรือท้งั สองอยางเหมาะสม ซ. ทอี่ ยูของผูสอบบญั ชี รายงานของผูสอบบัญชีตองแจง สถานท่ผี ูสอบบัญชที าํ การประกอบวิชาชพี ฌ. วันท่ใี นรายงานของผสู อบบัญชี วนั ที่ในรายงานของผูสอบบญั ชีแจงใหผใู ชรายงานทราบวา ผูสอบบัญชีไดพิจารณาผลกระทบ ของเหตุการณและรายการตาง ๆ ทีผ่ ูส อบบัญชไี ดรบั ทราบและท่เี กิดขึ้นจนถงึ วันท่ีน้นั แลว รายงานของผูสอบบัญชีตองไมล งวันที่กอนวันทีท่ ี่ผูสอบบัญชีไดร ับหลกั ฐานการสอบบัญชีทเี่ หมาะสม อยางเพยี งพอ เพือ่ ใชเ ปน เกณฑในการแสดงความเหน็ ของผูสอบบัญชีตอ งบการเงนิ รวมถึงหลกั ฐานวา ไดม กี าร จดั ทํางบการเงนิ รวมถึงหมายเหตปุ ระกอบการเงนิ ทเ่ี กย่ี วของแลว

ชอื่ รายงาน รายงานของผูสอบบัญชีรบั อนุญาต ผรู ับรายงาน เสนอ ผูถอื หนุ บริษทั ก. จาํ กัด 1. วรรคนํา ขา พเจาไดตรวจสอบงบการเงินของบริษทั ก. จํากัด ซ่ึงประกอบดวย งบแสดงฐานะ (วรรครายงานตองบการเงนิ ) การเงิน ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x1 และงบกําไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ งบแสดงการเปลี่ยนแปลง 2. วรรคความรับผดิ ชอบของผบู ริหาร ของผูถือหุนและงบกระแสเงินสด สําหรับปส้ินสุดวันเดียวกัน รวมถึงหมายเหตุสรุปนโยบาย การบัญชีทีส่ ําคญั และหมายเหตุเรอ่ื งอ่ืน ๆ 3. วรรคความรบั ผดิ ชอบของผูสอบบญั ชี ผบู ริหารเปนผูรับผิดชอบในการจัดทําและการนําเสนอรายงานในงบการเงินเหลานี้ โดยถูกตองตามท่ีควรตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน และรับผิดชอบเก่ียวกับการควบคุม 4. วรรคการตรวจสอบ ภายในท่ีผูบริหารพิจารณาวาจําเปน เพื่อใหสามารถจัดทํางบการเงินที่ปราศจากแสดงขอมูล ทีข่ ดั ตอขอเทจ็ จรงิ อนั เปนสาระสาํ คญั ไมวาจะเกิดจากการทุจริตหรือขอ ผดิ พลาด 5. วรรคหลกั ฐาน ขาพเจาเปนผูรับผิดชอบในการแสดงความเห็นตองบการเงินดังกลาว จากผลการ 6. วรรคแสดงความเห็น ตรวจสอบของขาพเจา ขาพเจาไดปฏิบัตงิ านตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบัญชี ซงึ่ กําหนดให 7. วรรครายงานความรับผิดชอบอ่ืน ขาพเจาปฏิบัติตามขอกําหนดจรรยาบรรณ รวมถึงวางแผนและปฏิบัติงานตรวจสอบเพ่ือใหได 8. ลายมือชือ่ ของผูสอบบญั ชี ความเช่ือม่ันอยางสมเหตุสมผลวางบการเงินปราศจากการแสดงขอมูลท่ีขัดตอขอเท็จจริง 9. ชื่อและทตี่ ้งั สํานักงานของผสู อบบัญชี อันเปน สาระสาํ คญั หรอื ไม 10 วนั ที่ในรายงานของผสู อบบญั ชี การตรวจสอบรวมถึงการใชวิธีการตรวจสอบเพื่อใหไดมาซึ่งหลักฐานการสอบบัญชี เก่ียวกับจํานวนเงินและการเปดเผยขอมูลในงบการเงิน วิธีการตรวจสอบท่ีเลือกใชขึ้นอยูกับ ดุลพินจิ ของผูสอบบญั ชี ซึ่งรวมถึงการประเมนิ ความเสี่ยงจากการแสดงขอมูลทขี่ ัดตอ ขอเท็จจริง อันเปนสาระสําคัญของงบการเงินไมวาจะเกดิ จากการทุจริตหรือขอผิดพลาด ในการประเมินความ เสี่ยงดังกลาว ผูสอบบัญชีพิจารณาควบคุมภายในที่เกี่ยวของกับการจัดทําและการนําเสนอ งบการเงินโดยถูกตองตามที่ควรของกิจการ เพื่ออกแบบวิธีการตรวจสอบที่เหมาะสม กับสถานการณ แตไมใชเพื่อวัตถุประสงคในการแสดงความเห็นตอประสิทธิผลของการควบคุม ภายในกิจการ การตรวจสอบรวมถงึ การประเมินความเหมาะสมของนโยบายการบญั ชีที่ ผูบ ริหาร ใชและความสมเหตุสมผลของประมาณการทางบัญชีท่ีจัดทําขึ้นโดยผบู รหิ าร รวมทัง้ การประเมิน การนําเสนอโดยรวมของงบการเงนิ ขา พเจาเชื่อวาหลกั ฐานการสอบบัญชที ่ีขาพเจาไดรับเพียงพอและเหมาะสม เพื่อใช เปนเกณฑใ นการแสดงความเหน็ ของขาพเจา ความเห็น ขาพเจาเหน็ วา งบการเงินนีแ้ สดงฐานะการเงิน ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม พ.ศ. 25x1 ผล การดําเนินงานทางการเงิน และการกระแสเงินสดสําหรับปสิ้นสดุ วันเดียวกันของบริษัท ก. โดย ถกู ตอ งตามทคี่ วรในสาระสําคญั ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ รายงานตอขอ กาํ หนดตามกฎหมายและขอบงั คับอน่ื (รปู แบบและเนื้อหาสวนน่ี แตกตา งตามความรบั ผิดชอบอืน่ ของผูส อบบญั ชี) ลายมอื ชอ่ื () ผสู อบบัญชรี บั อนุญาต เลขทะเบียน xxxx ที่อย.ู ............................. ..................................... วนั ท.ี่ ..............................

3. รูปแบบการแสดงความเหน็ ตอ งบการเงนิ ในรายงานของผสู อบบัญชี ในการแสดงความเห็นตองบการเงิน มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 700 ระบุใหผูสอบบัญชี ตองแสดงความเห็นวางบการเงินไดจัดทําขึ้นในสาระสําคัญตามแมบทการรายงานทางการเงินท่ีเกี่ยวของ หรือไมและตองสรุปวา ผูสอบบัญชีไดมาซึ่งความเช่ือม่ันอยางสมเหตุสมผลหรือไมวางบการเงินโดยรวม ปราศจากการแสดงขอมูลท่ีขัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคัญหรือไม ไมวาจะเกิดจากการทุจริตหรือ ขอผิดพลาด ขอสรุปดังกลาว ตองคํานึงถึงการไดมาซ่ึงหลักฐานการสอบบัญชีที่เหมาะสมอยางเพียงพอแลว หรอื ไม ตลอดจนการแสดงขอ มูลท่ีขัดตอ ขอเท็จจริงทไ่ี มไดร บั การแกไขทม่ี สี าระสําคญั รปู แบบการแสดงความเห็นตองบการเงนิ มาตรฐานการสอบบญั ชที เ่ี ก่ียวขอ มดี ังน้ี มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 700 การแสดงความเห็นและการรายงานตองบการเงิน กําหนดใหผสู อบ บัญชีตองแสดงความเห็นอยางไมมีเง่ือนไข เมื่อผูสอบบัญชีสรุปวางบการเงินไดจัดทําขึ้นในสาระสําคัญ ตามแมบทการรายงานทางการเงนิ ที่เกย่ี วขอ ง มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 705 การแสดงความเห็นแบบที่เปล่ียนแปลงในรายงานของผูสอบบัญชี รับอนุญาต กําหนดใหผูสอบบัญชีตองเปลี่ยนแปลงความเห็นในรายงานของผูสอบบัญชีตามมาตรฐาน การสอบบัญชี ในกรณที ี่ (1) งบการเงนิ โดยรวมไมไดป ราศจากการแสดงขอมูลทีข่ ัดตอ ขอ เท็จจริงอนั เปน สาระสาํ คัญ หรอื (2) ผูส อบบญั ชไี มสามารถหาหลกั ฐานการสอบบัญชที ่ีเหมาะสมอยางเพียงพอ การแสดงความเห็นแบบท่เี ปล่ียนแปลงไปจงึ ประกอบดวยการแสดงความเหน็ ตองบการเงินใน 3 รูปแบบ ไดแก 1) ความเหน็ อยา งมเี งื่อนไข 2) การแสดงความเหน็ วางบการเงนิ ไมถกู ตอง 3) การไมแ สดงความเห็น การตัดสนิ ใจพิจารณาเลอื กรปู แบบการแสดงความเห็นแบบทเ่ี ปล่ียนแปลงไป ขน้ึ อยกู ับ (ก) ลักษณะของเหตุการณท ่ีทาํ ใหเกิดการแสดงความเห็นแบบทีเ่ ปลี่ยนแปลงไป เชน งบการเงินมีการ แสดงขอมูลที่ขัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคัญหรือไม หรือในกรณีที่มาสามารถหาหลักฐานการสอบบัญชี ท่เี หมาะสมอยางเพียงพอซึ่งอาจทําใหมกี ารแสดงขอ มูลทขี่ ัดตอ ขอเทจ็ จริงอันเปนสาระสําคญั (ข) ดุลพินิจของผูสอบบัญชีเกี่ยวกับการแผกระจายของผลกระทบ หรือความเปนไปไดที่จะเกิด ผลกระทบของเหตกุ ารณต อ งบการเงนิ ระดับความมีสาระสําคัญ หมายถึง ขนาดของความไมถูกตองของขอมูลซ่ึงมีผลกระทบตอความถูกตอง ตามที่ควรตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ผูสอบบัญชีตองพิจารณาถึงระดับความมีสาระสําคัญ ซ่ึงแบง ออกเปน 3 ระดับ ดังนี้ 1. ระดับไมมีสาระสําคัญ เปนระดับที่ไมมีผลกระทบหรือมีผลกระทบนอยมากตอการตัดสินใจ ของผูสอบบัญชี อยูในข้ันทผ่ี ูสอบบญั ชยี อมรบั ได

2. ระดับมีสาระสําคัญ เปนระดับท่ีมีผลกระทบตอการตัดสินของใชงบการเงนิ บางพอควร แตไมมาก จนถึงขนั้ ยอมรับไมไ ด = ไมแผกระจาย 3. ระดับมีสาระสําคัญมาก เปนระดับที่มีผลกระทบของการแสดงขอมูลท่ีขัดตอขอเท็จจริง ตอ งบการเงิน ซงึ่ จะไมถ กู คนพบเนอ่ื งจากไมสามารถหาหลกั ฐานการสอบบญั ชีทเ่ี หมาะสมอยางเพยี งพอ จากมาตรฐานการสอบบญั ชดี ังกลา วสรุปไดว าการแสดงความเหน็ ของผูสอบบัญชี แบง ออกเปน 4 ประเภท ดงั นี้ 1. ความเห็นอยา งไมมเี ง่ือนไข (Unqualified Opinion ) 2. ความเห็นอยา งมีเงือ่ นไข (Qualified Opinion ) 3. การแสดงความเห็นวางบการเงนิ ไมถ กู ตอง (Adverse Opinion ) 1. ความ4เห. ก็นาอรยไามงแไสมดม งเี คงื่อวานมไเขหน็(U(nDqisuclaaliimfieedr OOppininioionn) ) ผูสอบบัญชีจะแสดงความเห็นอยางไมมีเงื่อนไข เมื่อผูสอบบัญชีสามารถปฏิบัติงานตรวจสอบ งบการเงินตามมาตรฐานการสอบบญั ชีไดและสามารถสรุปวา งบการเงินไดจดั ทําข้ึนในสาระสําคัญตามแมบท การรายงานทางการเงินทีเ่ กี่ยวขอ ง ขอ สรปุ ดงั กลา วตอ งคาํ นงึ ถึง (ก) ผูส อบบัญชไี ดมาซงึ่ หลักฐานการสอบบญั ชที ่เี หมาะสมอยางเพยี งพอแลวหรือไม (ข) ขอสรุปของผูสอบบัญชีตามมาตรฐานการสอบบัญชีวา การแสดงขอมูลที่ขดั ตอขอเท็จจริงที่ไมได รับการแกไขมีสาระสําคัญหรือไม ไมวาจะพิจารณาแตละรายการหรือพิจารณาแตละรายการหรือพิจารณา โดยรวม

ตวั อยางท่ี 10.1 การแสดงความเหน็ อยา งไมม ีเงื่อนไข รายงานของผสู อบบัญชรี ับอนญุ าต เสนอ ผูถอื หนุ บรษิ ัท ก. จาํ กัด ขา พเจา ไดต รวจสอบงบการเงนิ ของบริษทั ก. จํากดั ซึ่งประกอบดว ย งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x1 และงบกําไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ งบแสดงการเปล่ียนแปลงของผูถือหุน และงบกระแสเงินสด สําหรับปส้ินสุด วันเดยี วกัน รวมถึงหมายเหตสุ รปุ นโยบายการบญั ชีท่สี ําคัญและหมายเหตุเร่ืองอนื่ ๆ ความรับผดิ ชอบของผูบรหิ ารตอ งบการเงนิ ผูบริหารเปนผูรับผิดชอบในการจัดทําและการนําเสนอรายงานในงบการเงินเหลานี้โดยถูกตองตามท่ีควร ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน และรับผิดชอบเกี่ยวกับการควบคุมภายในที่ผูบริหารพิจารณาวาจําเปน เพ่ือให สามารถจัดทํางบการเงินที่ปราศจากแสดงขอมูลที่ขัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคัญ ไมวาจะเกิดจากการทุจริตหรือ ขอ ผิดพลาด ความรับผดิ ชอบของผสู อบบญั ชี ขาพเจาเปนผูรับผิดชอบในการแสดงความเห็นตองบการเงินดังกลาวจากผลการตรวจสอบของขาพเจา ขาพเจาไดปฏิบัติงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบญั ชี ซ่งึ กาํ หนดใหขาพเจาปฏบิ ัติตามขอ กาํ หนดดานจรรยาบรรณ รวมถงึ วางแผนและปฏิบตั ิงานตรวจสอบเพื่อใหไดความเชื่อม่ันอยา งสมเหตุสมผลวา งบการเงินปราศจากการแสดงขอมูล ทข่ี ดั ตอ ขอเทจ็ จรงิ อนั เปน สาระสาํ คัญหรือไม การตรวจสอบรวมถึงการใชว ิธกี ารตรวจสอบ เพ่อื ใหไดมาซึ่งหลกั ฐานการสอบบัญชีเก่ียวกับจํานวนเงิน และการ เปด เผยขอมูลในงบการเงนิ วธิ ีการตรวจสอบท่ีเลือกใชข ึ้นอยูก ับดุลพนิ ิจของผูสอบบัญชี ซ่ึงรวมถึงการประเมินความเส่ียง จากการแสดงขอมูลท่ีขัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคัญของงบการเงินไมวาจะเกิดจากการทุจริตหรือขอผิดพลาด ในการประเมนิ ความเสี่ยงดงั กลา ว ผูส อบบญั ชีพิจารณาควบคมุ ภายในท่ีเก่ียวของกบั การจัดทําและการนําเสนองบการเงิน โดยถูกตองตามท่ีควรของกิจการ เพื่อออกแบบวิธีการตรวจสอบที่เหมาะสมกับสถานการณ แตไมใชเพ่ือวัตถุประสงค ในการแสดงความเห็นตอประสิทธิผลของการควบคมุ ภายในกจิ การ การตรวจสอบรวมถงึ การประเมนิ ความเหมาะสม ของ นโยบายการบัญชีทผ่ี ูบรหิ ารใชและความสมเหตุสมผลของประมาณการทางบัญชีทจี่ ัดทําขึ้นโดยผูบรหิ าร รวมทั้ง การ ประเมินการนาํ เสนอโดยรวม (วรรคหลักฐาน) ขาพเจาเชื่อวาหลักฐานการสอบบัญชีที่ขาพเจาไดรับเพียงพอและเหมาะสมเพื่อใชเปนเกณฑ ในการแสดง ความเหน็ ของขา พเจา ความเห็น ขาพเจาเห็นวา งบการเงินขา งตน น้ีแสดงฐานะการเงินของบริษัท ก. จํากดั ณ วันที่ 31 ธนั วาคม พ.ศ. 25x1 และ ผลการดาํ เนนิ งานทางการเงินและการกระแสเงนิ สด สาํ หรบั ปสนิ้ สุดวันเดียวกัน โดยถูกตองตามที่ควร ในสาระสาํ คัญ ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน () ผูสอบบญั ชีรับอนญุ าต เลขทะเบียน xxxx ที่อยู.............................. วันที่ 20 มีนาคม 25x2

การแสดงความเห็นอยา งไมม เี ง่อื นไข โดยเพมิ่ วรรคเนน ขอ มูลและเหตกุ ารณ ในกรณีท่ีผูสอบบัญชีตองการเนนขอมูลและเหตุการณโดยไมกระทบตอความเห็นของผูสอบบัญชี โดยผูสอบบัญชีพิจารณาวาจําเปนใหผูใชงบการเงินสังเกตเรื่องที่ไดแสดงหรือเปดเผยไวแลวในงบการเงิน ซึ่งภายใตดุลพินิจของผูสอบบัญชีแลว เปนเรื่องท่ีมีความสําคัญและจําเปนตอความเขาใจของผูใชงบการเงิน เก่ียวกับงบการเงิน ผูสอบบัญชีตองเพิ่มวรรคเนนขอมูลและเหตุการณในรายงานของผูสอบบัญชี ในหัวขอ “ขอ มูลและเหตกุ ารณท เี่ นน ” ตอทายวรรคความเหน็ ดงั กรณดี ังตอไปน้ี 1. กรณีมีการเปลี่ยนแปลงทางการบัญชี ซึ่งกิจการไดแสดงขอมูลและเหตุการณท่ีเก่ียวของ อยางละเอียดไวในหมายเหตุประกอบงบการเงินแลว และผูสอบบัญชีเห็นชอบดวย เชน การเปล่ียนแปลง วธิ กี ารตีราคาสินคาคงเหลือจากวธิ เี ขากอ น-ออกกอน มาเปน วิธีถัวเฉล่ยี ถวงนํ้าหนัก 2. กรณีมีปญหาการดําเนินงานตอเนื่องของกิจการหรือความไมแนนอนอื่น อยางมีสาระสําคัญ เชน กิจการถูกฟอ งรอ งเรยี กคา เสยี หายซึ่งผลของคดียังไมส ามารถสรปุ ได เปนตน รายงานของผูสอบบัญชีรบั อนญุ าต เสนอ ผูถอื หนุ บรษิ ทั ก. จํากัด • วรรคนํา (ปกต)ิ • วรรคความรับผิดชอบของผูบริหารตอ งบการเงิน (ปกติ) • วรรคความรบั ผิดชอบของผูสอบบัญชี (ปกต)ิ • วรรคการตรวจสอบ (ปกติ) • วรรคหลักฐาน (ปกติ) • วรรคความเห็น (ปกติ) • เพมิ่ วรรคเนนขอมูลและเหตกุ ารณ (ดตู วั อยางที่ 10.2 และ 10.3 )

ตวั อยา งท่ี 10.2 รายงานไมมีเง่ือนไข กรณมี กี ารเปล่ยี นแปลงทางการบญั ชที ม่ี ีสาระสาํ คัญ : เพ่ิมวรรคเนน ขอ มูลและเหตกุ ารณ รายงานของผสู อบบญั ชรี ับอนญุ าต เสนอ ผถู อื หุน บริษทั ก. จาํ กัด ขาพเจาไดตรวจสอบงบการเงินของบริษัท ก. จํากัด ซึ่งประกอบดวย งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x1 และงบกําไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ งบแสดงการเปลี่ยนแปลงของผูถือหุน และงบกระแสเงินสด สําหรับปส้ินสุดวันเดียวกัน รวมถึงหมายเหตุ สรุปนโยบายการบัญชีทีส่ าํ คญั และหมายเหตุเรอ่ื งอืน่ ๆ ความรบั ผิดชอบของผูบริหารตอ งบการเงิน ผบู ริหารเปนผรู บั ผดิ ชอบในการจัดทําและการนําเสนอรายงานในงบการเงนิ เหลา นโี้ ดยถูกตองตามทีค่ วรตามมาตรฐานการรายงาน ทางการเงิน และรับผดิ ชอบเก่ียวกับการควบคุมภายในทผ่ี บู รหิ ารพจิ ารณาวา จําเปน เพ่อื ใหส ามารถจัดทาํ งบการเงินที่ปราศจากแสดงขอ มูล ท่ีขดั ตอขอ เท็จจริงอนั เปน สาระสําคญั ไมว าจะเกิดจากการทุจริตหรอื ขอผดิ พลาด ความรบั ผดิ ชอบของผูส อบบัญชี ขาพเจาเปนผูรับผิดชอบในการแสดงความเห็นตองบการเงินดังกลาวจากผลการตรวจสอบของขาพเจา ขาพเจาไดปฏิบัติงาน ตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบัญชี ซ่ึงกาํ หนดใหขา พเจาปฏิบตั ิตามขอกําหนดดา นจรรยาบรรณ รวมถึงวางแผนและปฏิบัติงานตรวจสอบ เพอื่ ใหไดความเช่ือมน่ั อยา งสมเหตสุ มผลวา งบการเงินปราศจากการแสดงขอมลู ทข่ี ัดตอ ขอเทจ็ จรงิ อันเปน สาระสาํ คัญหรือไม การตรวจสอบรวมถึงการใชวิธีการตรวจสอบเพ่ือใหไดมาซึ่งหลักฐานการสอบบัญชีเก่ียวกับจํานวนเงินและการเปดเผยขอมูล ในงบการเงนิ วิธีการตรวจสอบทเี่ ลอื กใชข้ึนอยกู ับดลุ พินิจของผสู อบบญั ชี ซึ่งรวมถึงการประเมินความเสี่ยงจากการแสดงขอ มลู ท่ขี ัดตอขอเท็จ จริงอันเปนสาระสําคัญของงบการเงินไมวาจะเกิดจากการทุจริตหรือขอผิดพลาด ในการประเมินความเสี่ยงดังกลาว ผูสอบบัญชีพิจารณา ควบคุมภายในที่เกยี่ วขอ งกับการจัดทาํ และการนําเสนองบการเงินโดยถกู ตองตามท่ีควรของกิจการ เพ่ือออกแบบวธิ ีการตรวจสอบท่ีเหมาะสม กับสถานการณ แตไมใชเ พ่อื วตั ถุประสงคใ นการแสดงความเหน็ ตอ ประสิทธิผลของการควบคุมภายในกิจการการตรวจสอบรวมถึงการประเมิน ความเหมาะสมของนโยบายการบัญชีท่ี ผูบริหารใชและความสมเหตุสมผลของประมาณการทางบัญชีที่จัดทําขึ้นโดยผูบริหาร รวมทั้ง การประเมินการนําเสนอโดยรวม (วรรคหลกั ฐาน) ขา พเจาเชื่อวา หลกั ฐานการสอบบญั ชีทขี่ าพเจา ไดรบั เพยี งพอและเหมาะสมเพอ่ื ใชเ ปนเกณฑในการแสดงความเหน็ ของขา พเจา ความเห็น ขาพเจาเห็นวา งบการเงินขา งตนน้แี สดงฐานะการเงนิ ของบรษิ ัท ก. จํากัด ณ วันที่ 31 ธนั วาคม พ.ศ. 25x1 และผลการดาํ เนินงาน ทางการเงินและการกระแสเงินสด สําหรับปสิน้ สุดวันเดียวกนั โดยถกู ตองตามท่ีควร ในสาระสําคัญตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ขอ มูลและเหตุการณท ีเ่ นน ตามท่ีไดกลาวไวในหมายเหตุประกอบงบการเงินขอท่ี 5 บริษัทไดเปลี่ยนวิธีการตีราคาสินคาคงเหลือในวันส้ินป 25x5 ท้ังน้ีความเห็น ของขาพเจา ตอ งบการเงนิ ยังเปน อยางไมมีเงอ่ื นไข ลายมือชอ่ื () ผูส อบบญั ชรี ับอนญุ าต เลขทะเบียน xxxx ที่อย.ู ............................. วันท่ี 20 มนี าคม 25x2

ตัวอยางที่ 10.3 รายงานอยางไมมีเง่ือนไข กรณีมีปญหาความมั่นแนนอนอ่ืนที่มีสาระสําคัญ : เพ่ิมวรรคเนนขอมูลและ เหตกุ ารณ รายงานของผูสอบบญั ชรี บั อนญุ าต เสนอ ผูถอื หนุ บรษิ ัท ก. จาํ กดั ขาพเจา ไดตรวจสอบงบการเงินของบริษทั ก. จาํ กัด ซ่งึ ประกอบดว ย งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 25x1 และงบกาํ ไรขาดทุนเบด็ เสร็จ งบแสดงการเปล่ยี นแปลงของผถู อื หุน และงบกระแสเงนิ สด สําหรบั ปส น้ิ สุดวันเดียวกัน รวมถึงหมาย เหตสุ รปุ นโยบายการบญั ชีทสี่ ําคัญและหมายเหตุเรอ่ื งอ่นื ๆ ความรับผดิ ชอบของผบู ริหารตอ งบการเงิน ผบู ริหารเปน ผูรับผดิ ชอบในการจัดทาํ และการนําเสนอรายงานในงบการเงินเหลา น้ีโดยถูกตองตามที่ควรตามมาตรฐาน การรายงานทางการเงิน และรับผิดชอบเกี่ยวกับการควบคุมภายในทผ่ี ูบริหารพิจารณาวาจําเปน เพ่ือใหส ามารถจัดทาํ งบการเงิน ทีป่ ราศจากแสดงขอมลู ที่ขัดตอ ขอ เทจ็ จริงอันเปนสาระสําคญั ไมว าจะเกดิ จากการทุจรติ หรือขอผดิ พลาด ความรับผิดชอบของผสู อบบัญชี ขาพเจาเปนผูรับผิดชอบในการแสดงความเห็นตองบการเงินดังกลาวจากผลการตรวจสอบของขาพเจา ขาพเจาได ปฏิบัติงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบัญชี ซ่ึงกําหนดใหขาพเจาปฏิบัติตามขอกําหนดดานจรรยาบรรณ รวมถึงวางแผน และปฏิบัติงานตรวจสอบเพื่อใหไดความเชื่อมั่นอยา งสมเหตสุ มผลวา งบการเงินปราศจากการแสดงขอมูลท่ีขัดตอ ขอเทจ็ จริงอนั เปน สาระสําคัญหรอื ไม การตรวจสอบรวมถึงการใชวิธกี ารตรวจสอบเพื่อใหไดมาซ่ึงหลักฐานการสอบบัญชีเก่ียวกับจาํ นวนเงินและการเปดเผย ขอมูลในงบการเงิน วิธีการตรวจสอบท่ีเลือกใชข้ึนอยูกับดุลพินิจของผูสอบบัญชี ซ่ึงรวมถึงการประเมินความเสี่ยงจากการแสดง ขอ มูลที่ขัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคญั ของงบการเงินไมวาจะเกิดจากการทจุ ริตหรือขอผิดพลาด ในการประเมินความเส่ียง ดงั กลาว ผูสอบบัญชีพิจารณาควบคุมภายในท่ีเกยี่ วขอ งกับการจดั ทําและการนาํ เสนองบการเงินโดยถกู ตองตามทค่ี วรของกิจการ เพ่ือออกแบบวิธีการตรวจสอบที่เหมาะสมกับสถานการณ แตไมใชเ พ่ือวัตถุประสงคในการแสดงความเห็นตอประสิทธผิ ลของการ ควบคมุ ภายในกจิ การการตรวจสอบรวมถึงการประเมนิ ความเหมาะสมของนโยบายการบญั ชีท่ี ผูบริหารใชแ ละความสมเหตุสมผล ของประมาณการทางบญั ชที ี่จดั ทาํ ขน้ึ โดยผูบรหิ าร รวมท้งั การประเมนิ การนําเสนอโดยรวม (วรรคหลกั ฐาน) ขาพเจาเชื่อวาหลักฐานการสอบบัญชีที่ขาพเจาไดรับเพียงพอและเหมาะสมเพ่ือใชเปนเกณฑในการแสดงความเห็น ของขาพเจา ความเห็น ขาพเจาเห็นวา งบการเงินขางตนน้แี สดงฐานะการเงินของบรษิ ัท ก. จาํ กดั ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม พ.ศ. 25x1 และผลการ ดําเนนิ งานทางการเงินและการกระแสเงินสด สําหรับปส้ินสุดวันเดียวกัน โดยถูกตองตามทค่ี วร ในสาระสําคญั ตามมาตรฐานการ รายงานทางการเงนิ ขอ มูลและเหตกุ ารณท เี่ นน ขาพเจาใหสังเกตวาตามหมายเหตุประกอบงบการเงินที่3 บริษัทตกเปนจําเลยในคดีฟองรอง เกี่ยวกับการละเมิดสิทธ์ิ และ ถูกเรียกรองคาสิทธิ์และคาเสียหาย บริษัทไดยื่นฟองกลับ และกําลังอยูระหวางการสิบพยานช้ันตนท้ังสองคดี ผลสุดทาย ของเหตุการณไมสามารุระบุไดในขณะน้ี และไมมีการต้ังสํารองเพ่ือหน้ีสิน อาจเกิดขึ้นในงบการเงิน ทั้งน้ีความเห็นของขาพเจา ตอ งบการเงนิ ยงั ไมเ ปน อยางไมม เี งื่อนไข ลายมือช่อื () ผสู อบบญั ชีรบั อนญุ าต เลขทะเบยี น xxxx ท่อี ยู.............................. วันที่ 20 มีนาคม 25x2

2. ความเหน็ อยา งมเี งื่อนไข (Qualified Opinion) ผูสอบบัญชีจะแสดงความเห็นอยางมีเง่ือนไขเม่ือผูสอบบัญชีไดรับหลักฐาน การสอบบัญชี ทเี่ หมาะสมอยา งเพียงพอที่จะสรุปไดว า แตละรายการหรือผลรวมหลายรายการ แสดงในกรณตี อไปนี้ 1. งบการเงินขอมูลท่ีขัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคัญแตไมแผกระจายไปยังงบการเงิน จัดประเภทรายการ การแสดงรายการ หรือการเปดเผยรายการท่ีถูกตองกําหนดใหเปนไปตามมาบทการ รายงานทางการเงินท่ีถอื ปฏิบัติ การแสดงขอมูลทีข่ ดั ตอขอ เทจ็ จริงอันเปน สาระสาํ คญั ตองบการเงนิ อาจเกดิ ข้ึนจาก (1) นโยบายการบญั ชที ่ไี มเ หมาะสม (2) นาํ นโยบายบัญชไี ปใชผ ิด (3) การเปดเผยขอ มลู ทีไ่ มเหมาะสมหรือไมเพียงพอ 2. การไมส ามารถหาหลักฐานการสอบบญั ชีที่เหมาะสมอยางเพียงพอ เพื่อเปนหลกั ฐานสนับสนุน การแสดงความเห็น สงผลกระทบอันเปนสาระสําคัญ แตไมแผกระจายไปยังงบการเงิน ไดแก การถูกจํากัด ขอบเขตการตรวจสอบ อาจเกิดขึ้นจาก (1) สถานการณท่ีอยูเหนือการควบคุมของกิจการ ไดแก เอกสารประกอบการบันทึกบัญชี ของกิจการถกู ทาํ ลาย (2) วิธีการตรวจสอบ หรือเวลาการปฏิบัติงานของผสู อบบัญชี ไดแก เวลาท่ีผูสอบบัญชไี ดรับการ แตงตั้ง เชน ผูสอบบัญชีไมสามารถเขาสังเกตการณตรวจนับสินคาคงเหลือได หรือผูสอบบัญชีพิจารณาวา วธิ ีการตรวจสอบเน้อื หาสาระเพยี งอยางเดียวไมพอ การควบคมุ ภายในของกิจการไมม ปี ระสทิ ธิผล (3) การถูกจํากัดขอบเขตโดยผูบริหาร ไดแก ผูบริหารไมอนุญาตใหผูสอบบัญชีเขาสังเกตการณ ตรวจนับสินคาคงเหลือ ผูบริหารไมอนุญาตใหผูสอบบัญชีสงหนังสือยืนยันยอดคงเหลือของบัญชี แกบุคคลภายนอก ผูสอบบัญชีตองเพิ่มองคประกอบโดยแสดงวรรคกอนวรรคเห็นในรายงานของผูสอบบัญชี และ กาํ หนดหัวขอวา “เกณฑใ นการแสดงความเหน็ อยา งมเี งื่อนไข” วรรคเกณฑใ นการแสดงความเห็นอยา งมเี งอ่ื นไข อธบิ ายเหตุการณและจํานวนผลกระทบทางการเงินของการแสดงขอ มูลที่ขดั ตอขอเท็จจริงอันเปน สาระสําคัญในงบการเงิน ผูสอบบัญชีตองระบุในวรรคความเห็นวาในความเห็นของผูสอบบัญชีวา ยกเวน ผลกระทบของเหตุการณที่กลาวไวในวรรคเกณฑในการแสดงความเห็นอยางมีเงื่อนไข งบการเงินขางตนนี้ แสดงขอมูลโดยถูกตองตามท่ีควรในสาระสําคัญตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ทีเ่ ก่ียวของ หากการแสดงความเห็นอยางมีเงื่อนไข เปนผลมาจากการไมสามารถหาหลักฐาน การตรวจสอบ ทีเ่ หมาะสมอยางเพียงพอ ผสู อบบัญชีตอ งใชถอ ยคําวา “ยกเวน ผลกระทบซึ่งอาจจะเกิดขน้ึ ของ เหตุการณ. ........”

รายงานของผูสอบบัญชรี ับอนญุ าต เสนอ ผถู ือหนุ บรษิ ัท ก. จํากดั • วรรคนาํ (ปกติ) • วรรคความรบั ผิดชอบของผูบริหารตองบการเงิน (ปกต)ิ • วรรคความรบั ผิดชอบของผูสอบบัญชี (ปกต)ิ • วรรคการตรวจสอบ (ปกติ) • วรรคหลกั ฐาน (เปล่ยี นแปลง) ขาพเจา เชอ่ื วา หลกั ฐานการสอบบัญชีที่ขา พเจาไดร บั เพียงพอและเหมาะสมเพอื่ เปนเกณฑในการ แสดงความเห็นอยา งมเี งื่อนไขของขาพเจา • เพ่ิมวรรคเกณฑค วามเห็นอยางมีเงือ่ นไข ระบสุ าเหตหุ รือเหตุผลของการมเี งอื่ นไขพรอ มผลกระทบทมี่ ีตอ งบการเงนิ โดยระบจุ ํานวนเงนิ หากสามารถระบุได และอาจอางถึงหมายเหตุประกอบงบการเงิน • วรรคความเห็นอยา งมีเงือ่ นไข หลงั คาํ วา “ขาพเจาเหน็ วา ” เพ่มิ เตมิ ถอยคาํ “ยกเวน ผลกระทบท่มี ีสาระสําคญั ตามท่ีกลาวใน วรรคเกณฑความเหน็ อยา งมเี งือ่ นไข (ดูตัวอยางท่ี 10.4 และ 10.5)

ตวั อยา งท่ี10.4 การแสดงความเห็นแบบมีเงอ่ื นไข กรณขี ัดแยง กับผบู รหิ ารเกี่ยวกบั นโยบายการบัญชีทไี่ มเ หมาะสม ซ่งึ มีสาระสําคัญ แตไมแ ผก ระจายไปยงั งบการเงนิ รายงานของผูสอบบญั ชีรบั อนญุ าต เสนอ ผูถ ือหุน บริษัท ก. จาํ กัด ขาพเจาไดต รวจสอบงบการเงนิ ของบริษัท ก. จํากดั ซึ่งประกอบดวย งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x1 และงบกําไรขาดทนุ เบ็ดเสร็จ งบแสดงการเปลย่ี นแปลงของผถู อื หนุ และงบกระแสเงินสด สาํ หรบั ปส น้ิ สดุ วนั เดยี วกนั รวมถึง หมายเหตสุ รปุ นโยบายการบัญชีท่สี าํ คัญและหมายเหตเุ รื่องอื่น ๆ ความรับผิดชอบของผูบ ริหารตองบการเงิน ผูบรหิ ารเปนผูรบั ผดิ ชอบในการจดั ทําและการนาํ เสนอรายงานในงบการเงนิ เหลา นี้โดยถกู ตอ งตามทีค่ วรตามมาตรฐาน การรายงานทางการเงิน และรบั ผิดชอบเกี่ยวกบั การควบคมุ ภายในท่ีผบู ริหารพิจารณาวา จําเปน เพอื่ ใหสามารถจดั ทาํ งบการเงนิ ที่ปราศจากแสดงขอ มูลทีข่ ดั ตอขอ เทจ็ จรงิ อนั เปนสาระสําคญั ไมว า จะเกิดจากการทจุ รติ หรอื ขอ ผิดพลาด ความรบั ผดิ ชอบของผสู อบบัญชี ขาพเจาเปนผูรับผิดชอบในการแสดงความเห็นตองบการเงินดังกลาวจากผลการตรวจสอบของขาพเจา ขาพเจาได ปฏิบตั ิงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบญั ชี ซงึ่ กําหนดใหข า พเจา ปฏบิ ตั ติ ามขอกําหนดดานจรรยาบรรณ รวมถึงวางแผนและ ปฏิบัติงานตรวจสอบเพ่ือใหไดความเช่ือม่ันอยางสมเหตุสมผลวา งบการเงินปราศจากการแสดงขอมูลทีข่ ัดตอขอเท็จจริงอันเปน สาระสําคญั หรือไม การตรวจสอบรวมถงึ การใชวิธีการตรวจสอบเพ่ือใหไดมาซ่ึงหลักฐานการสอบบัญชีเก่ียวกับจาํ นวนเงินและการเปดเผย ขอมูลในงบการเงิน วิธีการตรวจสอบที่เลือกใชข้ึนอยูกับดุลพินิจของผูสอบบัญชี ซึ่งรวมถึงการประเมินความเส่ียงจากการแสดง ขอ มูลทีข่ ัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคัญของงบการเงินไมว าจะเกิดจากการทุจริตหรือขอผิดพลาด ในการประเมินความเส่ียง ดังกลาว ผูสอบบัญชีพิจารณาควบคุมภายในที่เก่ียวของกับการจัดทาํ และการนําเสนองบการเงินโดยถกู ตองตามท่ีควรของกิจการ เพ่ือออกแบบวิธีการตรวจสอบที่เหมาะสมกับสถานการณ แตไมใชเ พื่อวัตถุประสงคในการแสดงความเห็นตอประสิทธิผลของการ ควบคมุ ภายในกจิ การการตรวจสอบรวมถึงการประเมินความเหมาะสมของนโยบายการบัญชีที่ ผูบริหารใชแ ละความสมเหตุสมผล ของประมาณการทางบญั ชที ่จี ัดทําขึน้ โดยผูบรหิ าร รวมทัง้ การประเมนิ การนําเสนอโดยรวม (วรรคหลักฐาน) ขา พเจาเช่อื วา หลักฐานการสอบบัญชีทขี่ า พเจา ไดร บั เพียงพอและเหมาะสมเพอ่ื ใชเ ปน เกณฑในการแสดงความเห็น อยางมเี งื่อนไขของขาพเจา เกณฑการแสดงความเห็นอยา งมเี งอ่ื นไข สนิ คาคงเหลอื ของกิจการแสดงอยูในงบแสดงฐานะการเงนิ จาํ นวน.....บาท ผบู ริหาร ไมไดแ สดงสนิ คาคงเหลือท่ีราคาทุน หรือราคาสุทธิที่จะไดรับแลวแตราคาใดจะตํ่ากวา แตแสดงสินคาคงเหลือที่ราคาทุน ซึ่งไมเปนไปตามมาตรฐานการรายงาน ทางการเงนิ หากกิจการบันทึกบัญชีสินคาคงเหลอื ที่ราคาทนุ หรือสาคาสุทธิทจี่ ะไดรบั แลวแตราคาใดจะตาํ่ กวา กิจการตองบันทึก ปรับมลู คาสนิ คา คงเหลอื จาํ นวน....บาท เพ่ือใหสนิ คาคงเหลือแสดงทีร่ าคาสุทธทิ จี่ ะไดรับ ดังน้ันตนทุนขายจะเพมิ่ ขึ้นจาํ นวน..... บาท ภาษเี งินได กําไรสทิ ธิ และสว นของผถู อื หนุ จะลดลง จาํ นวน......บาท.......บาท และ.......บาท ตามลาํ ดบั ความเห็นอยา งมเี งอื่ นไข ขาพเจาเห็นวา ยกเวนผลกระทบท่ีมีสาระสําคัญตามท่ีกลาวไวในวรรคเกณฑในการแสดงความเห็นอยางมีเงื่อนไข งบการเงินขางตนน้ีแสดงฐานะการเงินของบริษัท ก. จํากัด ณ วันท่ี 31 ธันวาคม พ.ศ. 25x1 และผลการดําเนินงานและ กระแสเงนิ สดหรบั ปส น้ิ สนิ้ สดุ วนั เดยี วกันโดยถูกตอ งตามท่ีควรในสาระสาํ คัญตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ลายมือช่ือ () ผสู อบบัญชรี บั อนุญาต เลขทะเบยี น xxxx ทอ่ี ย.ู ............................. วันที่ 20 มนี าคม 25x2

ตวั อยา งท่ี10.5 รายงานอยา งมีเง่ือนไข : กรณขี อบเขตการตรวจสอบถกู จํากดั ซึง่ มีสาระสําคญั แตไ มแผก ระจาย ไปยงั งบการเงิน รายงานของผสู อบบญั ชีรับอนุญาต เสนอ ผถู ือหุน บริษทั ก. จํากดั ขา พเจาไดต รวจสอบงบการเงินของบริษัท ก. จาํ กัด ซ่งึ ประกอบดวย งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 25x1 และงบกําไรขาดทนุ เบ็ดเสร็จ งบแสดงการเปล่ียนแปลงของผถู อื หุน และงบกระแสเงนิ สด สาํ หรบั ปส ้ินสุดวันเดยี วกนั รวมถึงหมาย เหตสุ รปุ นโยบายการบญั ชีที่สาํ คญั และหมายเหตเุ รือ่ งอื่น ๆ ความรบั ผิดชอบของผูบรหิ ารตองบการเงนิ ผบู ริหารเปนผูร ับผดิ ชอบในการจัดทําและการนําเสนอรายงานในงบการเงินเหลา น้โี ดยถูกตองตามทีค่ วรตามมาตรฐาน การรายงานทางการเงิน และรับผิดชอบเกี่ยวกับการควบคุมภายในทผ่ี ูบริหารพิจารณาวาจําเปน เพื่อใหสามารถจัดทาํ งบการเงิน ทีป่ ราศจากแสดงขอมูลที่ขดั ตอขอเทจ็ จรงิ อนั เปนสาระสําคัญ ไมวา จะเกดิ จากการทจุ รติ หรอื ขอ ผดิ พลาด ความรับผิดชอบของผูสอบบญั ชี ขาพเจาเปนผูรับผิดชอบในการแสดงความเห็นตองบการเงินดังกลาวจากผลการตรวจสอบของขาพเจา ขาพเจาได ปฏิบัติงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบญั ชี ซ่ึงกาํ หนดใหขา พเจา ปฏบิ ัติตามขอ กําหนดดานจรรยาบรรณ รวมถงึ วางแผนและ ปฏิบัติงานตรวจสอบเพ่ือใหไดความเช่ือมั่นอยางสมเหตุสมผลวา งบการเงินปราศจากการแสดงขอมูลท่ีขัดตอขอเทจ็ จริงอันเปน สาระสาํ คญั หรือไม การตรวจสอบรวมถงึ การใชวิธีการตรวจสอบเพ่ือใหไดมาซึ่งหลักฐานการสอบบัญชีเกี่ยวกับจาํ นวนเงินและการเปดเผย ขอ มูลในงบการเงิน วิธีการตรวจสอบท่ีเลือกใชขึ้นอยูกับดุลพินิจของผูสอบบัญชี ซึ่งรวมถึงการประเมินความเส่ียงจากการแสดง ขอมูลท่ีขัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคญั ของงบการเงินไมวาจะเกิดจากการทุจริตหรอื ขอผิดพลาด ในการประเมินความเส่ียง ดงั กลาว ผูสอบบัญชีพิจารณาควบคุมภายในที่เกีย่ วของกับการจัดทาํ และการนําเสนองบการเงินโดยถูกตองตามทีค่ วรของกิจการ เพื่อออกแบบวิธีการตรวจสอบที่เหมาะสมกับสถานการณ แตไมใชเพ่ือวัตถุประสงคในการแสดงความเห็นตอประสิทธิผล ของการควบคุมภายในกิจการการตรวจสอบรวมถึงการประเมินความเหมาะสมของนโยบายการบัญชีท่ี ผูบริหารใชและความ สมเหตสุ มผลของประมาณการทางบัญชีที่จัดทาํ ข้นึ โดยผูบรหิ าร รวมท้ังการประเมินการนําเสนอโดยรวม (วรรคหลกั ฐาน) ขาพเจาเช่ือวาหลักฐานการสอบบัญชีที่ขาพเจาไดรับเพียงพอและเหมาะสมเพ่ือใชเปนเกณฑในการแสดงความเห็น อยา งมเี ง่อื นไขของขา พเจา เกณฑก ารแสดงความเหน็ อยา งมเี งอื่ นไข ขาพเจาไมไ ดเขา สังเกตการณก ารตรวจนับสนิ คา คงเหลอื ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม พ.ศ. 25x1 เพราะวนั ท่ตี รวจนบั เปนกอ น วนั ท่ีขาพเจาจะไดร บั การแตงตั้งใหเปน ผสู อบบญั ชขี องบริษทั และขาพเจา ไมส ามารถใชวธิ กี ารตรวจสอบอ่นื ใหเ ปน ท่ีพอใจในปริมาณ ของสินคาคงเหลอื เน่อื งจากขอ มูลทางบญั ชีของบริษทั ไมเพียงพอ ความเหน็ อยา งมเี ง่ือนไข ขาพเจาเห็นวา ยกเวนผลกระทบซึ่งอาจจะเกิดขึ้นตามที่กลาวไวในวรรคเกณฑในการแสดงความเห็นอยางมีเง่ือนไข งบการเงินขางตนน้ีแสดงฐานะการเงินของบริษัท ก. จํากัด ณ วันท่ี 31 ธันวาคม พ.ศ. 25x1 และผลการดําเนินงานและ กระแสเงนิ สด สาํ หรับปส น้ิ สุดวนั เดียวกันโดยถกู ตอ งตามทค่ี วร ในสาระสําคญั ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ลายมือช่อื () ผสู อบบัญชรี ับอนุญาต เลขทะเบียน xxxx ทอ่ี ย.ู ............................. วันที่ 20 มนี าคม 25x2

3. ความเห็นวา งบการเงินไมถ กู ตอ ง ผูสอบบัญชีจะแสดงความเห็นวางบการเงินไมถูกตอง ก็ตอเมื่อผูสอบบัญชีสามารถปฏิบัติงาน ตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบัญชีไดและเชือ่ ม่ันวา งบการเงินที่ตรวจสอบไมไดแสดงฐานะการเงิน ผลการ ดาํ เนินงานและกระแสเงินสดโดยถกู ตองตามที่ควร ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ซง่ึ สรุปไดว าไดรับ หลักฐานการตรวจสอบที่เหมาะสมอยางเพียงพอ ซ่ึงสรุปไดวาแตละรายการหรือผลรวมหลายรายการ แสดงขอมูลที่ขดั ตอขอเทจ็ จรงิ อันเปนสาระสาํ คญั และแผก ระจายไปยังงบการเงนิ ในกรณีดังน้ี 1. นโยบายการบญั ชไี มเ หมาะสม 2. นํานโยบายบัญชีไปใชผ ดิ 3. การเปด เผยขอ มูลไมเหมาะสมหรอื ไมเพยี งพอ ในกรณีท่ีผูสอบบัญชีแสดงความเห็นวางบการเงินไมถูกตอง ตองเพ่ิมองคประกอบโดยแสดง วรรคกอนวรรคความเห็นในรายงานของผูสอบบัญชี และกําหนดหวั ขอ วา “เกณฑในการแสดงความเหน็ วางบ การเงินไมถ กู ตอ ง” โดยอธบิ ายเหตกุ ารณซ ง่ึ ทําใหเ กิดการแสดงความเหน็ วา งบการเงินไมถ กู ตอง วรรคความเห็น ผูส อบบัญชีตองใชขอความในวรรคความเห็นวา ในความเห็นของผูสอบบัญชี เน่ืองจากเร่ืองที่ กลาวไวในวรรคเกณฑในการแสดงความเห็นวางบการเงินไมถูกตองมีสาระสําคัญ งบการเงินขางตนน้ีไมได แสดงขอ มลู โดยถูกตองตามทค่ี วรตามแมบ ทการรายงานทางการเงินทีเ่ ก่ียวขอ ง เสนอ ผถู อื หนุ บรษิ ัท ก. จาํ กดั รายงานของผสู อบบญั ชีรับอนญุ าต • วรรคนาํ (ปกต)ิ • วรรคความรับผิดชอบของผูบริหารตองบการเงนิ (ปกต)ิ • วรรคความรับผิดชอบของผูสอบบญั ชี (ปกต)ิ • วรรคการตรวจสอบ (ปกต)ิ • วรรคหลกั ฐาน (เปลย่ี นแปลง) ขา พเจาเช่ือวา หลกั ฐานการสอบบญั ชีที่ขาพเจาไดรบั เพียงพอและเหมาะสมเพื่อเปน เกณฑใ นการแสดง ความเห็นวา งบการเงนิ ไมถกู ตองของขาพเจา • เพ่ิมวรรคเกณฑความเห็นวางบการเงินไมถูกตอง ระบุสาเหตุหรือเหตุผลของการมเี งื่อนไขพรอมผลกระทบ ทีม่ ผี ลตอ งบการเงินโดยระบุจาํ นวนเงนิ หากสามารถระบไุ ด และอาจอา งถึงหมายเหตุประกอบงบการเงิน • วรรคความเห็นวางบการเงนิ ไมถ ูกตอง ใชถอยคําวา “ขาพเจาเห็นวาเนื่องจากเรื่องที่กลาวไวในวรรคเกณฑในการแสดงความเห็นวางบการเงิน ไมถูกตอง มีสาระสําคัญและแผกระจายตองบการเงินตามที่กลาวในงบการเงินขางตนน้ีไมไดแสกงฐานะการเงิน โดยถกู ตองตามที่ควรตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน” (ดตู ัวอยา งที่ 10.6)

ตวั อยา งท่ี 10.6 การแสดงความเห็นวางบการเงนิ ไมถ กู ตอ ง : งบการเงินขดั ตอขอเทจ็ จรงิ อันเปน สาระสาํ คัญ และแผก ระจายไปยังงบการเงนิ รายงานของผูสอบบัญชีรับอนุญาต เสนอ ผูถ อื หนุ บริษทั ก. จํากัด ขาพเจา ไดตรวจสอบงบการเงนิ ของบรษิ ทั ก. จํากดั ซงึ่ ประกอบดวย งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x1 และงบกาํ ไรขาดทนุ เบด็ เสร็จ งบแสดงการเปลี่ยนแปลงของผถู อื หนุ และงบกระแสเงนิ สด สาํ หรบั ปสิน้ สดุ วันเดยี วกนั รวมถงึ หมาย เหตุสรปุ นโยบายการบญั ชที ี่สําคัญและหมายเหตุเร่อื งอน่ื ๆ ความรับผิดชอบของผบู รหิ ารตองบการเงนิ ผบู รหิ ารเปนผรู ับผิดชอบในการจัดทําและการนําเสนอรายงานในงบการเงินเหลานโี้ ดยถูกตองตามท่คี วรตามมาตรฐาน การรายงานทางการเงิน และรบั ผิดชอบเก่ียวกับการควบคุมภายในที่ผูบริหารพิจารณาวาจําเปน เพื่อใหส ามารถจัดทาํ งบการเงิน ที่ปราศจากแสดงขอ มลู ท่ขี ดั ตอขอเทจ็ จริงอันเปนสาระสาํ คญั ไมว า จะเกิดจากการทุจริตหรือขอผดิ พลาด ความรับผิดชอบของผสู อบบญั ชี ขาพเจาเปนผูรับผิดชอบในการแสดงความเห็นตองบการเงินดังกลาวจากผลการตรวจสอบของขาพเจา ขาพเจาได ปฏิบตั ิงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบญั ชี ซงึ่ กําหนดใหข า พเจา ปฏบิ ตั ติ ามขอ กําหนดดานจรรยาบรรณ รวมถึงวางแผนและ ปฏิบัติงานตรวจสอบเพ่ือใหไดความเช่ือม่ันอยางสมเหตุสมผลวา งบการเงินปราศจากการแสดงขอมูลทข่ี ัดตอขอเท็จจริงอันเปน สาระสาํ คญั หรอื ไม การตรวจสอบรวมถึงการใชวิธกี ารตรวจสอบเพื่อใหไดมาซ่ึงหลักฐานการสอบบัญชีเก่ียวกับจํานวนเงินและการเปดเผย ขอ มูลในงบการเงิน วิธีการตรวจสอบท่ีเลือกใชขึ้นอยูกับดุลพินิจของผูสอบบัญชี ซึ่งรวมถึงการประเมินความเสี่ยงจากการแสดง ขอ มูลท่ขี ัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคญั ของงบการเงินไมวาจะเกิดจากการทุจริตหรือขอผิดพลาด ในการประเมินความเสี่ยง ดงั กลาว ผูสอบบัญชีพิจารณาควบคุมภายในท่ีเก่ยี วของกับการจดั ทาํ และการนาํ เสนองบการเงินโดยถูกตองตามท่ีควรของกิจการ เพื่อออกแบบวิธีการตรวจสอบท่ีเหมาะสมกับสถานการณ แตไมใ ชเ พ่ือวัตถุประสงคในการแสดงความเห็นตอประสิทธผิ ลของการ ควบคุมภายในกิจการการตรวจสอบรวมถึงการประเมนิ ความเหมาะสมของนโยบายการบัญชีที่ ผูบรหิ ารใชแ ละความสมเหตสุ มผล ของประมาณการทางบญั ชที ่จี ัดทําข้ึนโดยผบู รหิ าร รวมทัง้ การประเมินการนาํ เสนอโดยรวม (วรรคหลักฐาน) ขา พเจา เชื่อวา หลักฐานการสอบบญั ชที ่ขี า พเจาไดร บั เพยี งพอและเหมาะสมเพ่ือใชเปน เกณฑในการแสดงความเห็นวา งบการเงินไมถ กู ตอ งของขาพเจา เกณฑการแสดงความเหน็ วางบการเงินไมถูกตอง บริษัทมีหน้ีสินระยะยาวจํานวน 30 ลานบาท ซ่ึงเปนเงินกูจากธนาคารในประทศแหงหนึ่งเพื่อใชกอสรางโรงงานและ ซื้อเครอื่ งจักร เงินกูน ้ีมีกําหนดชําระคนื ภายใน 5 ป โดยชาํ ระรายปต้งั แต 1 ตุลาคม พ.ศ.25x1 เปนตน ไป บริษัทไดจ าํ นองทีด่ ิน และ ส่ิงปลูกสรางบนท่ีดินนั้น ซึ่งมีราคาตามบัญชี ณ วันท่ี 31 ธันวาคม พ.ศ.25x1 จํานวนเงิน 42 ลานบาท ไวเปนหลักประกัน ภายใตสัญญาเงินกู บรษิ ัทตองปฏิบัติตามเงื่อนไขและขอ จํากัดตาง ๆ ที่กําหนดไว เชน การกอหนี้สินเพ่ิมเติม การจายเงินปนผล เปนตน เงินกูระยะยาวนี้บริษัทแสดงรวมไวในบัญชีเงินกูยืมจากธนาคารภายใตหัวขอหน้ีสินหมุนเวียน ในงบแสกงฐานะการเงิน บรษิ ทั มิไดเปด เผยรายการและขอมูลดังกลา วขา งตน ไวใ นงบการเงินตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ความเห็นอยางมเี งื่อนไข ขาพเจาเห็นวา เนื่องจากที่กลาวไวในวรรคเกณฑในการแสดงความเห็นวางบการเงินไมถูกตองมีสาระสําคัญและ แผกระจายตองบการเงิน งบการเงินขางตนน้ีไมไดแสดงฐานะการเงินรวมของบริษัท ก. จํากัด ณ วันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 25x1 และผลการดาํ เนินงานและกระแสเงนิ สด สาํ หรับปส้ินสุดวันเดยี วกนั โดยถูกตอ งตามที่ควร ในสาระสําคัญตามมาตรฐานการรายงาน ทางการเงนิ ลายมอื ชือ่ () ผูสอบบญั ชรี บั อนญุ าต เลขทะเบยี น xxxx ที่อย.ู ............................. ่

4. การไมแ สดงความเห็น ผสู อบบญั ชตี องไมแ สดงความเห็นตอ งบการเงนิ เมอ่ื เขากรณดี งั ตอไปน้ี 1. การไมส ามารถหาหลกั ฐานการสอบบัญชีท่เี หมาะสมอยา งเพียงพอ 2. มีความไมแนน อนที่สําคัญหลายสถานการณซ่ึงเกดิ ขึ้นยากอาจมคี วามสัมพนั ธกันและเปน ไปไดท ีจ่ ะ สะสมผลกระทบตอ งบการเงินเพมิ่ มากขน้ึ มีสาระสําคญั และแผกระจายไปยังงบการเงิน 1. การไมสามารถหาหลักฐานการสอบบัญชีที่เหมาะสมอยางเพียงพอ เพื่อเปนหลักฐานสนับสนุนการแสดง ความเห็น และผูสอบบัญชีสรุปวามีความเปนไปไดท่ีการแสดงขอมูลที่ขัดตอขอเท็จจริงซึ่งตรวจไมพบ มสี าระสาํ คัญและแผก ระจายไปยงั งบการเงนิ ไดแ ก การถกู จาํ กัดขอบเขตการตรวจสอบอาจเกิดขน้ึ จาก ก. สถานการณทอ่ี ยเู หนอื การควบคุมของกจิ การ ไดแก เอกสารประกอบการบนั ทกึ บัญชีของกจิ การ ถกู ทาํ ลาย ข. วิธีการตรวจสอบ หรือเวลาการปฏิบัติงานของผูสอบบัญชี ไดแก เวลาที่ผูสอบบัญชีไดรับการ แตงตั้ง เชน ผูสอบบัญชีไมสามารถเขาสังเกตการณก ารตรวจนับสินคาคงเหลือได หรือผูสอบบัญชีพิจารณาวา วธิ ีการตรวจสอบเน้อื หาสาระไมเ พยี งพอ และการควบคมุ ภายในของกิจการไมมีประสิทธิผล ค. การถูกจํากัดขอบเขตโดยผูบริหาร ไดแก ผูบริหารไมอนุญาตใหผูสอบบัญชีเขาสังเกตการณ การตรวจนับสินคาคงเหลือ ผูบริหารไมอนุญาตใหผูสอบบัญชีสงหนังสือยืนยันยอดคงเหลือของบัญชี แกบ ุคคลภายนอก ผูสอบบัญชีตองแสดงขอความในวรรคนําของรายงานของผูสอบบัญชีเพื่อระบุวาผูสอบบัญชีไดรับ การวา จา งใหต รวจสอบงบการเงนิ ผูสอบบัญชีตองอธิบายความรับผิดชอบของผูสอบบัญชีและอธิบายขอบเขต ของการตรวจสอบ ดังน้ี ความรับผิดชอบของขาพเจา คือ การแสดงความเห็นตองบการเงินจากการปฏิบัติงานตรวจสอบ ตามมาตรฐานการสอบบัญชี อยางไรก็ตา เน่ืองจากเร่ืองท่ีกลาวไวในวรรคเกณฑในการไมแสดงความเห็น ขาพเจาไมสามารถหาหลักฐานการสอบบัญชีท่ีเหมาะสมอยางเพียงพอ เพ่ือเปนเกณฑในการแสดงความเห็น ของการตรวจสอบได วรรคเกณฑการไมแสดงความเหน็ ผูสอบบัญชีตองอธิบายถึงการไมแสดงความเห็นตองบการเงิน เหตุผลสําหรับเหตุการณอื่น ๆ ซ่ึงผูสอบบัญชีเกรงวาจะสงผลใหผูสอบบัญชีไมแสดงความเห็นตองบการเงิน รวมถึงผลกระทบท่ีเกิดขึ้นไวใน วรรคการไมแสดงความเหน็ วรรคการไมแสดงความเห็น ในกรณีท่ีผูสอบบัญชีไมแสดงความเห็น เน่ืองจากไมสามารถหาหลักฐานการสอบบัญชีท่ีเหมาะสม เพียงพอ ผูสอบบัญชีตองใชขอความในวรรคความเห็นวา เน่ืองจากเร่ืองที่กลาวไวในวรรคเกณฑการแสดง ความเห็นมีสาระสําคัญ ผูสอบบัญชีไมสามารถหาหลักฐานการสอบบัญชีท่ีเหมาะสมอยางเพียงพอ เพื่อเปน เกณฑในการแสดงความเห็นของการตรวจสอบ ดังนัน้ ผูส อบบญั ชจี งึ ไมแสดงความเห็นตองบการเงินดงั กลา ว

รายงานของผสู อบบัญชรี ับอนุญาต เสนอ ผูถ อื หนุ บรษิ ัท ก. จํากดั • วรรคนํา (ใชค าํ วา “ขาพเจา ไดรบั การวาจางใหทํากรตรวจสอบ”) • วรรคความรับผิดชอบของผูบริหารตอ งบการเงนิ (ปกติ) • วรรคความรบั ผิดชอบของผูสอบบญั ชี (อาจดดั แปลงใหเหมาะสมแตล ะกรณ)ี • วรรคการตรวจสอบ -ไมม-ี • วรรคหลักฐาน -ไมม -ี • เพม่ิ วรรคเกณฑก ารไมแ สดงความเห็น ระบุสาเหตหุ รือเหตุผลของการไมแสดงความเห็น • วรรคการไมแสดงความเห็น ใชถอยคาํ วา “เนื่องจากเร่อื งทีก่ ลาวไวในวรรคเกณฑก ารไมแสดงความเห็นมสี าระสําคญั และแผก ระจายตอ งบการเงนิ ขา พเจาจึงไมแสดงความเหน็ ตองบการเงนิ ดงั กลา วขางตน” (ดูตวั อยา งที่ 10.7)

ตัวอยา งท่ี 10.7 การไมแ สดงความเห็นตอ งบการเงิน : กรณขี อบเขตการตรวจสอบถกู จาํ กัดมีสาระสําคัญ และแผกระจายไปยังงบการเงนิ รายงานของผูสอบบัญชีรับอนญุ าต เสนอ ผูถ อื หนุ บรษิ ัท ก. จํากัด ขา พเจาไดต รวจสอบงบการเงนิ ของบรษิ ทั ก. จํากดั ซ่งึ ประกอบดว ย งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 25x1 และงบกําไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ งบแสดงการเปลย่ี นแปลงของผถู ือหนุ และงบกระแสเงนิ สด สําหรบั ปสิ้นสุดวนั เดยี วกัน รวมถงึ หมาย เหตสุ รปุ นโยบายการบัญชีทสี่ าํ คัญและหมายเหตเุ ร่อื งอื่น ๆ ความรับผดิ ชอบของผูบ รหิ ารตองบการเงนิ ผบู ริหารเปนผรู ับผิดชอบในการจัดทาํ และการนําเสนอรายงานในงบการเงินเหลานี้โดยถูกตองตามทคี่ วรตามมาตรฐาน การรายงานทางการเงิน และรับผิดชอบเกี่ยวกับการควบคุมภายในทีผ่ ูบริหารพิจารณาวาจําเปน เพ่ือใหสามารถจัดทํางบการเงิน ที่ปราศจากแสดงขอ มลู ท่ีขดั ตอขอ เท็จจริงอันเปน สาระสําคญั ไมว า จะเกดิ จากการทจุ ริตหรอื ขอ ผิดพลาด ความรับผิดชอบของผสู อบบญั ชี ขา พเจาเปนผูรับผิดชอบในการแสดงความเห็นตองบการเงินดังกลาว จากการปฏิบัติงานตรวจสอบตามมาตรฐานการ สอบบัญชี อยางไรกต็ าม เนอ่ื งจากเรือ่ งที่กลาวในวรรคเกณฑใ นการไมแสดงความเห็น ขา พเจา ไมสามารถหาหลกั ฐานการตรวจสอบ ทเ่ี หมาะสมอยา งเพียงพอ เพือ่ เปนเกณฑในการแสดงความเห็นตอ งบการเงนิ ได วรรคการตรวจสอบ -ไมมี- วรรคหลักฐาน -ไมมี- เกณฑใ นการไมแสดงความเห็น ขา พเจาไมส ามารถเขา สงั เกตการณการตรวจนบั สนิ คา คงเหลือ และยืนยันยอดลูกหนี้ไดเนือ่ งจากบริษัทไมอนุญาตใหใช วิธกี ารตรวจสอบดังกลาว และขาพเจา ไมสามารถใชว ิธีการตรวจสอบอ่ืนใหไดมาซง่ึ หลักฐานการสอบบัญชใี หเปนท่ีนาพอใจในสินคา คงเหลอื และลูกหนดี้ ังกลาว การไมแสดงความเห็น เน่ืองจากเรื่องท่ีกลาวไวในวรรคเกณฑในการแสดงความเห็นมีสาระสําคัญและแผกระจายตองบการเงิน ขาพเจาไม สามารถหาหลักฐานการสอบบัญชีทเี่ หมะสมอยา งเพยี งพอเพอ่ื เปน เกณฑใ นการแสดงความเหน็ ดงั นั้น ขา พเจาจึงไมแสดงความเห็น ตองบการเงนิ ดงั กลา วขางตน 2. มีความไมแนน อนทสี่ าํ คัญหลายสลถาายนมือกชา่ือรณซงึ่ เกดิ ขน้ึ ไดย ากอาจมีความสัมพันธกัน ไดแ ก กิจการมีปญ หาเรื่องการดาํ เนนิ งานตอเน่อื งหรอื มีหนี้สินที่อ(าจเกิดขน้ึ และเปนไปไดทีจ่ )ะสะสมผลกระทบ ตอ งบการเงินเพ่มิ มากขน้ึ มีสาระสําคญั และผก ระจายไปยังงผบูสกอาบรบเัญงินชีรบั อนญุ าต เลขทะเบยี น xxxx ทอ่ี ย.ู ............................. วนั ที่ 20 มีนาคม 25x2

เสนอ ผถู ือหนุ บรษิ ัท ก. จํากดั รายงานของผสู อบบัญชีรับอนญุ าต • วรรคนาํ (ปกต)ิ • วรรคความรับผิดชอบของผูบริหารตองบการเงิน (ปกติ) • วรรคความรบั ผิดชอบของผูสอบบญั ชี (ปกติ) • วรรคการตรวจสอบ (ปกติ) • วรรคหลกั ฐาน (อาจดัดแปลงใหเ หมาะสม) ขา พเจา เชอ่ื วาหลกั ฐานการสอบบญั ชีที่ขา พเจาไดร ับเพยี งพอและเหมาะสมเพอ่ื เปนเกณฑใ นการไมแ สดง ความเห็นของขาพเจา • เพมิ่ วรรคเกณฑก ารไมแสดงความเห็น ระบสุ าเหตหุ รือเหตุผลของการไมแ สดงความเห็น • วรรคการไมแสดงความเห็น ใชถอ ยคําวา “เน่ืองจากเรือ่ งทีก่ ลาวไวในวรรคเกณฑก ารไมแสดงความเห็นมีสาระสําคญั และแผกระจายตอ งบการเงินขา พเจา จึงไมแ สดงความเห็นตองบการเงินดงั กลาวขางตน ” (ดูตัวอยา งท่ี 10.8)

ตวั อยางท่ี 10.8 การไมแสดงความเหน็ ตองบการเงนิ : กรณีปญ หาการดาํ เนินงานตอเนอ่ื งสาระสําคญั และแผ กระจายไปยังงบการเงนิ รายงานของผูส อบบัญชรี ับอนญุ าต เสนอ ผูถือหนุ บริษัท ก. จาํ กัด ขาพเจาไดต รวจสอบงบการเงินของบริษทั ก. จํากัด ซงึ่ ประกอบดวย งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x1 และงบกาํ ไรขาดทุนเบ็ดเสรจ็ งบแสดงการเปลีย่ นแปลงของผูถ ือหนุ และงบกระแสเงินสด สําหรับปสน้ิ สดุ วันเดียวกัน รวมถงึ หมาย เหตุสรุปนโยบายการบัญชีทีส่ ําคญั และหมายเหตุเรอ่ื งอนื่ ๆ ความรบั ผิดชอบของผูบ ริหารตองบการเงิน ผบู ริหารเปน ผรู ับผดิ ชอบในการจัดทําและการนําเสนอรายงานในงบการเงินเหลา น้โี ดยถูกตองตามที่ควรตามมาตรฐาน การรายงานทางการเงิน และรบั ผิดชอบเกี่ยวกับการควบคุมภายในท่ผี ูบรหิ ารพิจารณาวาจําเปน เพื่อใหส ามารถจัดทํางบการเงิน ท่ปี ราศจากแสดงขอมลู ท่ีขดั ตอ ขอเทจ็ จรงิ อนั เปน สาระสาํ คัญ ไมว าจะเกิดจากการทจุ ริตหรอื ขอผดิ พลาด ความรบั ผดิ ชอบของผสู อบบญั ชี ขาพเจาเปนผูรับผิดชอบในการแสดงความเห็นตองบการเงินดังกลาวจากผลการตรวจสอบของขาพเจา ขาพเจาได ปฏิบตั งิ านตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบัญชี ซึง่ กําหนดใหขา พเจา ปฏบิ ตั ติ ามขอ กําหนดดานจรรยาบรรณ รวมถงึ วางแผนและ ปฏิบัติงานตรวจสอบเพ่ือใหไดความเช่ือม่ันอยางสมเหตุสมผลวา งบการเงินปราศจากการแสดงขอมูลท่ีขัดตอขอเท็จจริงอันเปน สาระสําคญั หรอื ไม การตรวจสอบรวมถึงการใชวิธกี ารตรวจสอบเพ่ือใหไดมาซึ่งหลักฐานการสอบบัญชีเก่ียวกับจํานวนเงินและการเปดเผย ขอ มูลในงบการเงิน วิธีการตรวจสอบที่เลือกใชข้ึนอยูกับดุลพินิจของผูสอบบัญชี ซึ่งรวมถึงการประเมินความเส่ียงจากการแสดง ขอมูลทีข่ ัดตอขอ เท็จจริงอันเปนสาระสําคญั ของงบการเงินไมว าจะเกิดจากการทุจริตหรือขอผิดพลาด ในการประเมินความเสี่ยง ดังกลาว ผูสอบบัญชพี ิจารณาควบคุมภายในที่เกี่ยวขอ งกับการจดั ทาํ และการนําเสนองบการเงินโดยถูกตองตามทค่ี วรของกิจการ เพ่ือออกแบบวิธีการตรวจสอบท่ีเหมาะสมกับสถานการณ แตไมใชเพ่ือวัตถุประสงคในการแสดงความเห็นตอประสิทธิผลของการ ควบคุมภายในกิจการการตรวจสอบรวมถึงการประเมินความเหมาะสมของนโยบายการบญั ชีที่ ผูบริหารใชและความสมเหตสุ มผล ของประมาณการทางบญั ชที ีจ่ ดั ทําข้ึนโดยผบู รหิ าร รวมทง้ั การประเมินการนาํ เสนอโดยรวม (วรรคหลกั ฐาน) ขา พเจาเช่ือวาหลักฐานการสอบบัญชีที่ขาพเจาไดรับเพยี งพอและเหมาะสมเพอื่ ใชเปนเกณฑในการไมแสดงความเห็น ของขา พเจา เกณฑก ารแสดงความเหน็ วางบการเงนิ ไมถ ูกตอ ง ดังปรากฏในงบการเงินนี้ ปริษัทมีผลขาดทุนจากการดําเนินงานติดตอกันมาหลายป ในปน้ีขาดทุนสุทธิจากการ ดําเนินงานมีจาํ นวนเงนิ 30 ลา นบาท หนี้สินหมุนเวียน ณ วันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ.25x1 สูงกวาสนิ ทรัพยหมุนเวียน 25 ลานบาท บริษัทมีหน้ีสินรวมสูงกวาสินทรัพยรวมในวันเดียวกัน 40 ลานบาท นอกจากน้ียังมีปจจัยท่ีไดเปดเผยไวในหมายเหตุประกอบ งบการเงินขอที่ 2 อีกซง่ึ ปจจยั เหลา นี้เปนเหตใุ หสงสยั อยางมากวาบริษัทอาจมีปญ หาตอการดําเนินงานตอเน่ือง งบการเงินนท้ี ําข้ึน ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน โดยถือตามขอสมมติฐานทางบัญชที ว่ี ากิจการจะดาํ เนินงานตอเนื่อง ดงั นั้น จงึ ไมไ ดป รับปรุง มูลคา สนิ ทรัพยในราคาทอ่ี าจขายไดและไมไ ดป รับปรุงหน้ีสนิ ตามจํานวนเงนิ ทตี่ อ งจา ยคนื และจดั ประเภทใหมซ งึ่ อาจจําเปน ถาบรษิ ทั มปี ญหาการดาํ เนนิ งานตอ เน่ือง การไมแสดงความเห็น เนอ่ื งจากผลของความไมแ นนอนเกี่ยวกับปญ หาตอ การดําเนินงานตอ เนือ่ งของกจิ การ ตามท่ีกลาวไวในวรรคเกณฑในการ ไมแ สดงความเหน็ มีสาระสาํ คญั และแผกระจายตองบการเงินของ บริษัท ขาพเจาจึงไมแสดงความเหน็ ตอ งบการเงินสําหรบั ปส้นิ สุด วันท่ี 31 ธนั วาคม พ.ศ. 25x1 ของบรษิ ทั ก. จํากดั ลายมือชือ่ () ผูสอบบญั ชรี บั อนญุ าต เลขทะเบยี น xxxx ที่อย.ู ............................. วนั ท่ี 20 มีนาคม 25x2

ลักษณะเหตุการณทําใหแสดงความเห็นแบบ รูปแบบการแสดงความเห็น เปล่ยี นแปลง มีสาระสําคัญ มีสาระสําคัญ แตแผก ระจาย แตไมแ ผก ระจาย การแสดงความเหน็ วา งบการเงินไมถ ูกตอง งบการเงนิ แสดงขอ มลู ขดั ตอขอ เท็จจรงิ อันเปน การแสดงความเห็นอยา ง การไมแ สดงความเห็น สาระสาํ คัญ มีเง่อื นไข - นโยบายการบญั ชีไมเ หมาะสม - นํานโยบายบัญชไี ปใชผดิ - เปด เผยขอมลู ไมเ หมาะสมไมเพยี งพอ ไมสามารถหาหลักฐานที่เหมาะสมอยาง การแสดงความเหน็ อยาง เพียงพอ มเี งอื่ นไข - นอกเหนอื การควบคมุ ของกิจการ - วิธีตรวจ เวลาเขา ตรวจ - ถูกจํากัดขอบเขตโดยผูบริหาร - มีความไมแนนอนท่ีสําคัญหลายสถานการณซ่ึง การไมแสดงความเห็น เกิดขึ้นไดยากอาจมีความสัมพันธกันและเปนไป ไดท ีจ่ ะสะสมผลกระทบตอ งบการเงนิ เพ่มิ มากข้ึน - มปี ญ หาการดําเนนิ งานตอเนอ่ื ง สรปุ การตรวจสอบงบการเงิน วัตถุประสงคในตรวจสอบเพื่อใหไดมาซึง่ ความเช่ือม่ันอยางมีเหตุผลวางบการเงิน โดยรวมปราศจากการแสดงขอมูลที่ขัดตอขอเท็จจริงอันเปนสาระสําคัญหรือไม ไมวาจะเกิดจากการทุจริตหรือ ขอผิดพลาด ซึ่งใหผูสอบบัญชีสามารถแสดงความเห็นไดวา งบการเงินไดจัดทําขึ้นใน สาระสําคัญตามมาตรฐาน ในการรายงานทางการเงนิ ทเ่ี กย่ี วของหรอื ไม และเพอื่ รายงานตอ งบการเงินและสอื่ สารตามที่มาตรฐานการสอบบญั ชี กําหนดตามขอเท็จจริงที่ผูสอบบัญชีตรวจพบ ผูสอบบัญชีเปนผูรับผิดชอบในการแสดงความเห็นตองบการเงิน โดยปฏิบัติหนาที่ตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบัญชีรับรอง และสรุปผลการตรวจสอบเมื่อผูสอบบัญชีปฏิบัติการ ตรวจสอบเสร็จสิน้ แลวกอ นทีจ่ ะแสดงความเหน็ ตองบการเงิน ผูสอบบญั ชีจะปฏิบตั งิ าน การตรวจสอบเพมิ่ เติมในเร่อื ง ท่ีสําคัญ ไดแก การตรวจสอบเหตุการณภายหลังวันที่ในงบการเงิน หลังจากน้ันผูสอบบัญชีจะขอหนังสือรับรอง จากผูบริหาร เพ่อื เปนหลักฐานประกอบอยางหน่ึงที่แสดงวา ผบู ริหารรับทราบเก่ียวกับความถูกตองครบถวนตามควร ของงบการเงิน และทําการวิเคราะหเปรียบเทียบในข้ันสุดทาย ตลอดจนเสนอรายการปรับปรุงและจัดประเภทใหม แลว จงึ จะประเมินหลักฐานทงั้ หมดเพอ่ื เสนอรายงานของผูสอบบัญชี รายงานของผูสอบบัญชี แบงออกตามประเภทได 4 ประเภท คือความเห็นอยางไมมีเง่ือนไข การไมแสดงความเห็น และการแสดงความเห็นวางบการเงินไมถูกตอง ผูสอบบัญชีจะพิจารณาแสดงความเห็นแบบใดข้ึนอยูกับหลักบานการสอบบัญชี ขอสรุปที่ไดรับจากการตรวจสอบ งบการเงนิ ตลอดจนผลกระทบของสถานการณต าง ๆ ท่มี ีตอ งบการเงนิ โดยรวม