มาตรฐานการจัดการความเสี่ยงด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน (Occupational Safety And Health Risk Management System Standard)

(รา่ ง) มาตรฐานการจัดการความเสีย่ งด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน Occupational Safety and Health Risk Management Standard จดั พมิ พ์โดย สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน) กระทรวงแรงงาน

ชอื่ หนังสือ : มาตรฐานการจัดการความเสี่ยงด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน Occupational Safety and Health Risk Management Standard (สสปท. 1-4-02-00-2562) ชอ่ื ผแู้ ตง่ : คณะทางานจัดทามาตรฐานการจดั การความเสี่ยงด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อม ในการทางาน จัดทาโดย : สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน) ปที ีพ่ ิมพ์ : พ.ศ. 2562 คร้งั ทพ่ี ิมพ์ : จดั พิมพ์ครัง้ ท่ี 1 โรงพมิ พ์ : บรษิ ัท ชยากร พร้ินติง้ จากัด 27 ถนนเพชรเกษม 81 แขวงหนองแขม เขตหนองแขม กรุงเทพมหานคร 10160 โทรศพั ท์ 02 8120770 ISBN : 978–616–8026–09-0 สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)

หน้า ก คณะอนกุ รรมการวิชาการ 1. นางสาวสดุ ธดิ า กรงุ ไกรวงศ์ ประธานคณะอนุกรรมการ 2. นายวเิ ลศิ เจตยิ านุวัตร อนุกรรมการ 3. นายเกยี รติศักดิ์ บญุ สนอง อนุกรรมการ 4. นางลัดดา ตง้ั จนิ ตนา อนุกรรมการ 5. นายสบื ศักดิ์ นนั ทวานชิ อนกุ รรมการ 6. นายประมขุ โอศิริ อนุกรรมการ 7. ผูอ้ านวยการสานกั วจิ ยั และพัฒนา อนกุ รรมการ 8. ผอู้ านวยการสานกั บริการวิชาการ อนุกรรมการ 9. นายธนกฤต ธนวงศโ์ ภคิน อนุกรรมการและเลขานกุ าร สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)

หน้า ข คณะทางานจัดทามาตรฐานการจดั การความเสย่ี งดา้ นความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 1. นางสาวสุดธิดา กรงุ ไกรวงศ์ ประธานคณะทางาน 2. นายวิเลศิ เจติยานวุ ัตร คณะทางาน 3. นางลดั ดา ตง้ั จนิ ตนา คณะทางาน 4. นายโสภณ พงษโ์ สภณ คณะทางาน 5. นางพรทพิ ย์ ทองเอีย่ ม คณะทางาน 6. นายวชิ ิต เอือ้ สมานจิต คณะทางาน 7. นายเสริมศักด์ิ อยเู่ ป็นสุข คณะทางาน 8. นายธนกฤต ธนวงศ์โภคิน คณะทางาน 9. นางสาวจริ นันทน์ อนิ ทร์มณี คณะทางาน 10. นายพฤทธิพงศ์ สามสงั ข์ คณะทางาน 11. นางสาวสภุ ารตั น์ คะตา คณะทางาน 12. นางสาวปานฤทัย ไชยสทิ ธ์ิ คณะทางาน 13. 14. นางสาวณัฐจติ อน้ เมฆ คณะทางาน 15. นางสาวองั คณา ใหม่จีน คณะทางาน 16. นางสาวอภิสรา พระสมิง คณะทางาน 17. นางสาวพัชพร ศรสี งวน คณะทางาน 18. นางสาวนันทชิ า อรชร คณะทางาน 19. นางสาวมาลินี มุสิกะ คณะทางาน สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)

หนา้ ค คานา สถาบันส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน) ภายใต้ การกากบั ดูแลของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ สภาพแวดล้อมในการทางาน โดยกาหนดอานาจหน้าท่ีหนึ่งของสถาบันส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ สภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน) คือ การพัฒนาและสนับสนุนการจัดทามาตรฐานเพื่อส่งเสริม ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน) จึงได้จัดทา มาตรฐานการจัดการความเส่ียงด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางานข้ึน โดยมี ข้อกาหนดขั้นต่าและวิธีการประเมินความเส่ียงด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน ซึ่งสอดคล้องกับมาตรฐานระบบการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน ของสถาบนั ส่งเสริมความปลอดภัยฯ เพอ่ื ให้มาตรฐานมคี วามสมบูรณ์เพ่มิ ข้นึ สถาบนั ส่งเสริมความปลอดภัยฯ จึงได้ นามาตรฐานดังกล่าวมาปรับปรุงอีกครั้ง โดยรวบรวมข้อเสนอแนะและข้อสังเกตจากคณะที่ปรึกษา นักวิชาการ และผเู้ กี่ยวข้องมาประกอบการพิจารณา ซ่ึงจะช่วยให้สถานประกอบกิจการหรือหน่วยงานทุกประเภทสามารถนา มาตรฐานฉบับนไ้ี ปดาเนินการในการจดั การความเส่ยี งด้านความปลอดภัย อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการ ทางานของหนว่ ยงานใหเ้ ป็นระบบอยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ อีกทัง้ ยงั เปน็ แนวทางให้บุคลากรด้านความปลอดภัยในการ ทางาน ใช้เป็นมาตรฐานในการดาเนินการช้ีบ่งอันตรายและประเมินความเส่ียง เพื่อนาไปสู่การจัดการเพ่ือการ ป้องกัน ควบคุม และแก้ไขปัญหาด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางานท่ีมี ประสิทธิภาพตอ่ ไป สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน)

สารบญั เรื่อง หน้า คณะอนุกรรมการวิชาการ ก คณะทางานจัดทามาตรฐานการจัดการความเส่ียงด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อม ข ในการทางาน คานา ค 1. บทนา 1 2. ขอบขา่ ย 1 3. คานิยาม 1 4. ข้อกาหนด 2 2 4.1 ขอ้ กาหนดท่วั ไป 3 4.2 การดาเนนิ การจดั การความเส่ยี ง 4 4.3 การชี้บง่ อันตราย 5 4.4 การประเมินความเส่ียง 5 4.5 การจัดทาแผนจดั การความเส่ยี ง 6 5. เอกสารอ้างองิ สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)

หนา้ 1 1. บทนา มาตรฐานการจัดการความเสี่ยงด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางานฉบับน้ี จั ด ท า ขึ้ น เ พ่ื อ เ ป็ น แ น ว ท า ง ใ ห้ ส ถ า น ป ร ะ ก อ บ กิ จ ก า ร น า ไ ป ป ฏิ บั ติ ใ ห้ ส อ ด ค ล้ อ ง กั บ แ ผ น ก า ร ด า เ นิ น ง า น ด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางานของสถานประกอบกิจการ ตามข้อกาหนดของ มาตรฐานระบบการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน ของสถาบันส่งเสริม ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน) ซ่ึงกาหนดให้นายจ้างต้องจัดทา ข้ันตอนการดาเนินงานการช้ีบ่งอันตรายและการประเมินความเสี่ยง และเพื่อให้สถานประกอบกิจการสามารถจัดทา แผนจัดการความเสยี่ งได้อยา่ งถูกต้อง อันจะนาไปสู่การปฏบิ ัติเพื่อให้แรงงานมคี วามปลอดภัย และสุขภาพอนามัยดี 2. ขอบขา่ ย มาตรฐานการจัดการความเสี่ยงด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน ได้จัดทาขึ้นเพ่ือช่วยให้สถานประกอบกิจการสามารถดาเนินการจัดการความเสี่ยงด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางานตามความเหมาะสมของสถานท่ีทางานน้ัน ๆ ซ่ึงสอดคล้องกับมาตรฐานระบบการ จดั การดา้ นความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน 3. คานยิ าม ความหมายของคาที่ใชใ้ นมาตรฐานการจัดการความเสีย่ งด้านความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ ม ในการทางาน มดี งั ต่อไปน้ี 3.1 ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน หมายถึง การกระทาหรือสภาพ การทางาน ซึ่งปลอดจากเหตุอันจะทาให้เกิดการประสบอันตรายต่อชีวิต ร่างกาย จิตใจหรือสุขภาพ อนามยั อนั เนอ่ื งจากการทางานหรอื เกยี่ วกบั การทางาน 3.2 สถานประกอบกิจการ หมายถงึ หนว่ ยงานแต่ละแห่งของนายจ้างทีม่ ลี กู จ้างทางานอยใู่ นหนว่ ยงาน 3.3 นายจ้าง หมายถึง นายจ้างตามพระราชบญั ญตั ิความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อม ในการ ทางาน พ.ศ. 2554 3.4 ลูกจ้าง หมายถึง ลูกจ้างตามพระราชบัญญัติความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อม ในการ ทางาน พ.ศ. 2554 3.5 อนั ตราย หมายถงึ สภาวการณท์ ี่มีเหตุอันจะทาให้เกิดความสญู เสยี สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)

หน้า 2 3.6 อุบัติเหตุ หมายถึง เหตุการณ์ที่ไม่มีผู้ใดต้ังใจให้เกิด เม่ือเกิดข้ึนแล้วมีผลทาให้เกิดการบาดเจ็บ หรือ เสยี ชวี ิต หรือทรพั ยส์ นิ เสียหาย 3.7 เหตุการณ์เกือบเป็นอุบัติเหตุ หมายถึง เหตุการณ์ท่ีไม่มีผู้ใดต้ังใจให้เกิด เมื่อเกิดขึ้นแล้วไม่มีผลของ การบาดเจบ็ หรอื เสยี ชวี ิต หรือทรพั ย์สนิ เสียหาย 3.8 การจัดการความเส่ียง หมายถึง การช้ีบ่งอันตราย การประเมินความเส่ียง และการจัดทาแผนจัดการ ความเส่ียง 3.9 การชีบ้ ่งอันตราย หมายถงึ กระบวนการค้นหาและแจกแจงองค์ประกอบของอนั ตราย 3.10 ความเสยี่ ง หมายถงึ ระดับของอันตรายท่บี ่งบอกว่ายอมรับไดห้ รือยอมรับไม่ได้ 3.11 การประเมนิ ความเส่ียง หมายถึง กระบวนการจดั ระดับของอันตรายโดยพิจารณาจากความสัมพันธ์ของ โอกาสทจี่ ะเกดิ ความสญู เสยี และผลของความรุนแรงจากความสูญเสีย 3.12 แผนจดั การความเสยี่ ง หมายถึง แผนงานลดความเสย่ี งและแผนงานควบคมุ ความเส่ียง 3.13 ระเบียบปฏิบัติงาน หมายถึง การอธิบายภาพรวมของการทางานในกระบวนการทางานว่าเกี่ยวข้องกับ อะไร ใคร เมื่อไร ทไี่ หน อย่างไร มีเอกสารอะไรบ้างท่ีเกย่ี วข้อง 3.14 ขั้นตอนและวิธีปฏิบัติงาน หมายถึง การอธิบายว่าแต่ละขั้นตอนงานมีรายละเอียดการปฏิบัติงาน อย่างไร 3.15 สถานงี าน หมายถงึ สถานที่ที่ลูกจ้างใชเ้ วลาส่วนใหญ่อยู่ประจาเพื่อปฏบิ ัตงิ าน 3.16 การยศาสตร์ หมายถงึ สหวทิ ยาการที่เกีย่ วขอ้ งกบั การศกึ ษาข้อมูลของมนุษย์ (เช่น เพศ สัดส่วน ร่างกาย ความสามารถ ขีดจากัดเชิงกายภาพและจิตภาพ ความคาดหวัง เป็นต้น) และความสัมพันธ์ระหว่าง มนุษยแ์ ละองค์ประกอบต่าง ๆ ของระบบงานที่มนุษย์มีส่วนร่วมด้วยในขณะน้ัน โดยจะนามาประยุกต์ใช้ ในการออกแบบและสร้างระบบงานให้เหมาะสมกับการปฏิบัติงานของมนุษย์ให้มากท่ีสุด เพ่ือช่วยเพ่ิม ความปลอดภัย ลดปัญหาสุขภาพ ลดการบาดเจ็บ เพิ่มความพึงพอใจ และเพ่ิมประสิทธิภาพในการ ปฏิบัตงิ านของมนษุ ย์ 4. ขอ้ กาหนด 4.1 ข้อกาหนดทั่วไป ในสถานประกอบกจิ การแต่ละแหง่ มีลักษณะอันตรายและความเสี่ยงที่แตกต่างกัน ดังนั้น สถานประกอบกิจการ ต้องดาเนนิ การจดั การความเส่ียง ให้ครอบคลุมทุกลักษณะอันตรายที่จะเกิดขึ้นกับลูกจ้าง ซ่ึงมีข้ันตอนการดาเนินการ เร่มิ จาก การชี้บง่ อันตราย การประเมนิ ความเสย่ี ง และการจดั ทาแผนจดั การความเสีย่ ง สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)

หน้า 3 1) การช้ีบ่งอนั ตราย การช้ีบ่งอันตราย หมายถึง กระบวนการค้นหาและแจกแจงองค์ประกอบของอันตราย ดังน้ัน นายจ้างต้อง เลือกใช้วิธีชี้บ่งอันตรายที่เหมาะสมให้ครอบคลุมทุกงาน ทุกกิจกรรม ทุกกระบวนการ ทุกวัสดุอุปกรณ์ และทุกสภาพ พ้นื ท่ี เพือ่ ให้เกดิ ความปลอดภยั และอาชีวอนามยั ตอ่ ลูกจา้ ง ผู้รับเหมา ผเู้ ยย่ี มชม และบคุ คลภายนอก 2) การประเมนิ ความเส่ียง ความเสี่ยง หมายถึง ระดับของอนั ตรายที่บง่ บอกว่ายอมรบั ไดห้ รือยอมรับไม่ได้ การประเมินความเสี่ยง หมายถึง กระบวนการจัดระดับของอันตรายโดยพิจารณาจากความสัมพันธ์ของ โอกาสท่ีจะเกิดความสูญเสียและผลของความรุนแรงจากความสูญเสีย ดงั น้นั คา่ ความเสี่ยง = คา่ โอกาสที่จะเกิดความสญู เสียของอนั ตราย x คา่ ความรุนแรงจากความสูญเสียของอันตราย นายจ้างตอ้ งนาองค์ประกอบของแต่ละอันตรายมาพิจารณาหาค่าโอกาสที่จะเกิด และค่าความรุนแรง เพื่อให้ ทราบว่าอันตรายใดมีความเสี่ยงยอมรับได้ (ระดับความเส่ียงเล็กน้อยหรือปานกลาง) และความเส่ียงยอมรับไม่ได้ (ระดับความเส่ียงสูงหรอื สงู มาก) 3) การจดั ทาแผนจัดการความเสย่ี ง นายจ้างต้องจดั ทาแผนจดั การความเส่ยี ง ซง่ึ ประกอบด้วยแผนลดความเส่ยี ง และแผนควบคุมความเสย่ี ง - กรณีความเสี่ยงยอมรับไม่ได้ จะต้องจัดทาแผนลดความเส่ียง ด้วยการเพิ่มมาตรการที่สามารถควบคุม ปอ้ งกนั ระงบั ยับย้ังองค์ประกอบของอันตรายน้นั ได้ - กรณีความเส่ียงยอมรับได้ จะต้องจัดทาแผนควบคุมความเสี่ยง โดยควบคุมมาตรการที่มีให้คงอยู่อย่าง ต่อเนอื่ ง 4.2 การดาเนินการจดั การความเสยี่ ง 4.2.1 นายจ้างต้องจัดต้ังคณะทางานจัดการความเส่ียง ควรประกอบด้วยผู้บริหาร หัวหน้างาน ช่างเทคนิค วิศวกร เจา้ หน้าทค่ี วามปลอดภัยในการทางาน เปน็ ต้น 4.2.2 นายจา้ งต้องจดั ทาระเบียบปฏบิ ตั ิการชี้บง่ อนั ตรายประเมินความเสย่ี งและจดั ทาแผนจดั การความเส่ียง 4.2.3 นายจ้างต้องช้ีบ่งอันตรายและประเมินความเส่ียง ด้วยวิธีท่ีเหมาะสมให้ครอบคลุมทุกกระบวนการของ สถานประกอบกิจการ 4.2.4 นายจ้างต้องกาหนดหน้าท่ีและความรับผิดชอบของผู้ท่ีต้องทาการชี้บ่งอันตราย ประเมินความเสี่ยง และ ควบคุมความเส่ยี ง รวมทงั้ สอื่ สารให้ทกุ คนในสถานประกอบกิจการทราบ 4.2.5 ในการช้ีบ่งอันตรายและการประเมินความเสี่ยง นายจ้างตอ้ งดาเนนิ การดงั นี้ 1) นายจา้ งต้องจัดทาข้นั ตอนและวิธปี ฏบิ ัตชิ บี้ ่งอนั ตรายและการประเมนิ ระดบั ความเสย่ี ง 2) นายจ้างต้องชบี้ ง่ อันตรายและประเมินระดบั ความเสี่ยง ซ่ึงครอบคลุมถงึ สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)

หน้า 4 ก. กิจกรรมที่ทาเป็นประจาและไมเ่ ป็นประจา ข. พฤติกรรมท่ีไม่ปลอดภัยของลูกจ้าง ขีดความสามารถของร่างกาย และท่าทางในการทางานที่ไม่ เหมาะสม ค. การออกแบบพื้นที่ทางาน สถานีงาน การติดต้ังเคร่ืองจักรอุปกรณ์ และกระบวนการในการทางาน รวมถึงการออกแบบดา้ นการยศาสตร์ ง. กิจกรรมและสภาพแวดล้อมในการทางานของผ้รู บั เหมา ผู้เยี่ยมชม และบุคคลภายนอก จ. การเปลี่ยนแปลงหรือข้อเสนอให้มีการเปล่ียนแปลงวัสดุอุปกรณ์ กระบวนการ วิธีปฏิบัติงาน หรือ กิจกรรมตา่ ง ๆ ในสถานประกอบกิจการ ฉ. การปรับปรุงระบบการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน รวมถงึ การเปลีย่ นแปลงชวั่ คราวและมีผลต่อการปฏบิ ตั งิ าน กระบวนการและกจิ กรรมต่าง ๆ ช. เมอ่ื เกดิ อุบัติเหตหุ รือเหตุการณเ์ กือบเปน็ อบุ ัติเหตุ และมีการสอบสวนแล้ว 4.2.6 นายจ้างต้องทบทวนการช้ีบ่งอันตราย การประเมินความเส่ียง และแผนจัดการความเส่ียงตามช่วงเวลาท่ี กาหนด 4.2.7 นายจา้ งต้องใหผ้ ู้รับเหมา มสี ่วนรว่ มในการชบี้ ง่ อนั ตราย การประเมนิ ความเสยี่ ง และแผนจดั การความเส่ียง พรอ้ มทงั้ มีการสอื่ สารความเส่ียงไปยงั ลกู จ้าง ผู้ทีเ่ กี่ยวข้อง และผู้มีส่วนได้เสยี นายจา้ งต้องจัดทาและเก็บบันทึกการช้บี ่งอนั ตราย การประเมนิ ความเส่ยี ง และแผนจดั การความเส่ียง 4.3 การช้ีบง่ อนั ตราย 4.3.1 นายจ้างต้องกาหนดหน้าที่และความรับผิดชอบของผู้ท่ีต้องทาการชี้บ่งอันตรายแต่ละวิธีให้ครอบคลุมทั้ง สถานประกอบกจิ การ 4.3.2 นายจ้างต้องจัดทาขั้นตอนการดาเนินงานในการชี้บ่ง และติดตามกฎหมายความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน ทเ่ี กีย่ วขอ้ งกบั สถานประกอบกจิ การให้เปน็ ปัจจุบนั อยู่เสมอ 4.3.3 คณะทางานจัดการความเส่ียง อาจเลือกใช้วิธีการชี้บ่งอันตรายวิธีใดวิธีหนึ่ง หรือหลายวิธีก็ได้ ข้ึนอยู่กับ ความเหมาะสมตามลักษณะการประกอบกิจการ หรือลักษณะความเสี่ยงจากอันตรายท่ีอาจเกิดขึ้นจาก การประกอบกิจการ ได้แก่ วิธี Job Safety Analysis (JSA) วิธี Checklist วิธี What If วิธี Hazard and Operability Studies (HAZOP) วิธี Failure Mode and Effect Analysis (FMEA) วิธี Fault Tree Analysis (FTA) หรอื วธิ ี Event Tree Analysis (ETA) 4.3.4 นายจา้ งควรพิจารณาการจัดการความเสย่ี งด้านอื่น ๆ ดว้ ย ไดแ้ ก่ - การประเมินความเส่ียงด้านการยศาสตร์ (Ergonomics Risk Assessment) อาจใช้วิธี Rapid Upper Limb Assessment (RULA) เพือ่ ประเมนิ ทา่ ทางการทางานของร่างกายส่วนบน วิธี Rapid Entire Body Assessment (REBA) เพื่อประเมินท่าทางการทางานของร่างกาย ท้ังลาตัววิธี RULA for Computer Users เพอ่ื ประเมนิ ทา่ ทางของร่างกายสาหรับ การปฏิบัตงิ านคอมพิวเตอร์ - การประเมนิ อนั ตรายต่อสุขภาพ (Health Hazard Assessment) สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)

หน้า 5 4.4 การประเมินความเส่ียง 4.4.1 ในการประเมนิ ความเสี่ยง ใหใ้ ชห้ ลกั เกณฑ์การพิจารณาตอ่ ไปน้ี 1) พจิ ารณาถึงโอกาสทจี่ ะเกดิ ความสญู เสยี ของอนั ตราย 2) พจิ ารณาถงึ ความรุนแรงจากความสญู เสยี ของอันตราย 4.4.2 การดาเนินการประเมินความเสีย่ งพิจารณาค่าโอกาสทีจ่ ะเกิดความสูญเสียของอันตรายและค่าความรุนแรง จากความสูญเสียของอนั ตรายที่อาจเกิดขึ้น ให้ระบุลงในตารางการประเมินค่าความเสี่ยงซ่ึงแบ่งค่าโอกาส จะเกิดความสูญเสยี ของอนั ตรายและคา่ ความรุนแรงจากความสูญเสียของอันตราย จะได้ระดับความเสี่ยง ดังนี้ 1) ความเสย่ี งยอมรบั ไมไ่ ด้ แบง่ ระดับความเส่ียงไดเ้ ป็น 2 ระดับ ได้แก่ ระดับความเสี่ยงสูงมาก และระดับ ความเสยี่ งสูง 2) ความเสย่ี งยอมรับได้ แบง่ ระดับความเสี่ยงไดเ้ ป็น 2 ระดับ ไดแ้ ก่ ระดับความเสย่ี งปานกลาง และระดับ ความเส่ยี งเลก็ น้อย 4.5 การจดั ทาแผนจัดการความเสย่ี ง 4.5.1 การจัดทาแผนจัดการความเสี่ยงใหน้ าผลการประเมนิ คา่ ความเส่ียงมาพจิ ารณา 1) กรณีความเส่ียงยอมรบั ไมไ่ ด้ ตอ้ งพิจารณาเพิม่ มาตรการเพอ่ื ลดระดับความเสย่ี งลงดังนี้ - ระดับความเสย่ี งสูงมาก ต้องหยุดกจิ กรรมอันตรายนนั้ และพจิ ารณาเพิ่มมาตรการลดระดับความเส่ียงลง จนกวา่ ความเสย่ี งยอมรับได้ ด้วยการนามาตรการลดระดบั ความเสี่ยงไปจดั ทาแผนลดความเสี่ยง - ระดับความเส่ียงสูง ให้พิจารณาเพ่ิมมาตรการลดระดับความเสี่ยงลงอย่างเร่งด่วนจนกว่าความเสี่ยง ยอมรบั ได้ ด้วยการนามาตรการลดระดับความเสยี่ งไปจดั ทาแผนลดความเสีย่ ง 2) กรณีความเสี่ยงยอมรบั ได้ ให้พจิ ารณาดาเนนิ การดังน้ี - ระดับความเส่ียงปานกลาง ใหพ้ ิจารณาควบคมุ มาตรการที่มอี ยู่ให้คงอยแู่ ละดาเนนิ การอยา่ งต่อเน่ือง ดว้ ยการนามาตรการท่มี ีอยู่ไปจดั ทาแผนควบคุมความเส่ียง - ระดบั ความเส่ยี งเล็กน้อย ไม่ต้องจดั ทาแผนควบคุมความเสย่ี ง แต่ยงั ตอ้ งมีการทบทวนความเส่ียงตาม ความเหมาะสม 4.5.2 การกาหนดมาตรการเพอ่ื ลดความเสย่ี ง มขี ้อพจิ ารณา ดงั น้ี 1) การขจัดอันตราย 2) การทดแทน 3) การควบคมุ ทางวิศวกรรม 4) การควบคุมเชงิ บรหิ ารจดั การ 5) อปุ กรณ์คมุ้ ครองความปลอดภยั สว่ นบุคคล สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)

หน้า 6 4.5.3 นายจ้างตอ้ งกาหนดผรู้ ับผิดชอบในการจัดทาแผนเพ่ือลดความเส่ยี ง และแผนควบคุมความเสี่ยงของแตล่ ะ อันตราย พร้อมท้ังกาหนดวันแลว้ เสร็จของแผน 4.5.4 การประเมนิ ความเสี่ยงทุกรายการ จะตอ้ งดาเนินการทบทวนแผนจัดการความเส่ียงเปน็ ประจาอยา่ ง ตอ่ เน่อื งตามช่วงเวลาทก่ี าหนดไว้ 5. เอกสารอา้ งองิ สถาบันส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน) “คู่มือการปฏิบัติ ตามระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน สาหรับสถาน ประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็ ” สถาบันส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน) “มาตรฐานระบบ การจัดการดา้ นความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน มปอ. 1401 : 2561” สานักงานมาตรฐานผลิตภณั ฑ์อุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม“ระบบการจดั การอาชีวอนามัยและความปลอดภยั : ขอ้ กาหนด” มอก. 18001 – 2554, สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)