file_ec90abe20bfe7afb81b3869a8bed6c5d

-1- กฎหมายเทคโนโลยสี ารสนเทศท่เี กยี่ วข้องกับการดาเนนิ งานดา้ นรฐั บาล อิเล็กทรอนิกสข์ องประเทศไทย เทคโนโลยีสำรสนเทศไดม้ ีบทบำทและแทรกเข้ำไปอยู่แทบทกุ กจิ กรรมท้ังกำรใชช้ ีวิต ประจำวนั และกำรทำงำน โดยเฉพำะกำรนำมำใช้สำหรับกำรสร้ำงและรับส่งข้อมลู ข่ำวสำร และ จำกฐำนขอ้ มลู มหำศำลท่ถี ูกสรำ้ งข้นึ ผ่ำนเทคโนโลยสี ำรสนเทศ ก็มีกำรนำมำตอ่ ยอดพัฒนำเปน็ นวัตกรรมใหมๆ่ ก่อใหเ้ กดิ กำรเปล่ียนแปลงทำงสภำพสังคมและรปู แบบกำรแขง่ ขนั ทำงธรุ กจิ อย่ำง รวดเร็ว กำรเปล่ียนแปลงดังกล่ำวไม่ได้จำกัดเฉพำะประชำชนและองค์กรธุรกิจเท่ำน้ัน หน่วยงำนรัฐก็จำเป็นต้องปรับรูปแบบกำรทำงำนและกำรให้บริกำรให้สอดคล้องกับบริบทของ สงั คมและเศรษฐกิจท่ีเปลี่ยนแปลงไปเช่นเดียวกัน คำว่ำรฐั บำลอเิ ล็กทรอนิกสม์ ีกำรหยบิ ยกมำพูดถึง ในช่วงเวลำหลำยปีที่ผ่ำนมำ จนปัจจุบันมีกำรยกระดับเป็นรัฐบำลดิจิทัล ทั้งน้ี ด้วยประเทศ ต่ำงๆ เล็งเห็นถึงอิทธิพลของเทคโนโลยีสำรสนเทศท่ีเข้ำมำมีบทบำทอย่ำงมำกในกำรขับเคล่ือน เศรษฐกิจและสงั คมของประเทศ มีกำรออกนโยบำยและกลยทุ ธต์ ำ่ งๆ เพื่อผลักดันใหม้ ีกำรประยุกต์ ใช้เทคโนโลยีสำรสนเทศอย่ำงเต็มศักยภำพ กระตุ้นให้ภำคเอกชนมีกำรใช้ควำมคิดสร้ำงสรรค์ เพื่อพัฒนำนวตั กรรมใหม่ๆ ส่วนภำครฐั กต็ ้องปรับรูปแบบกำรทำงำนและกำรใหบ้ ริกำรโดยกำรใช้ เทคโนโลยีสำรสนเทศให้เกิดกำรเชื่อมโยงระหว่ำงหน่วยงำน เพ่ือสร้ำงควำมสะดวกรวดเร็วให้กับ ผ้มู ำใช้บริกำร ท้ังน้กี เ็ พ่ือยกระดับคุณภำพชวี ติ ของประชำชนและพฒั นำควำมสำมำรถในกำรแขง่ ขัน ของประเทศให้สูงขึ้น อย่ำงไรก็ดี เพื่อสนับสนุนกำรขับเคลื่อนนโยบำยประเทศให้เกิดกำรประยุกต์ใช้ เทคโนโลยีสำรสนเทศอย่ำงเต็มศักยภำพและสร้ำงสรรค์ กฎหมำยเป็นปัจจัยสำคัญท่ีสำมำรถทำ ให้กำรขบั เคลื่อนเปน็ รปู ธรรม ทั้งในดำ้ นกำรสร้ำงควำมเชื่อมน่ั ตอ่ กำรใชง้ ำนเทคโนโลยสี ำรสนเทศ ใช้ปรำบปรำมกำรกระทำควำมผิด โดยเฉพำะกับกำรพัฒนำกำรทำงำนและกำรให้บริกำรของ หน่วยงำนภำครัฐ ที่กฎหมำยสำมำรถใช้เป็นเคร่ืองมือในกำรกำหนดแนวทำงกำรใช้เทคโนโลยี สำรสนเทศของหน่วยงำนภำครัฐเพ่ือให้มีทิศทำงเดียวกัน มีระบบกำรทำงำนและกำรให้บริกำร ท่ีสอดคล้องและสำมำรถเช่ือมโยงระหว่ำงกันได้ ลดควำมซ้ำซ้อนในกำรทำงำนและงบประมำณ ในกำรลงทุน รวมถึงให้หน่วยงำนภำครัฐมีกำรเปิดเผยข้อมูลต่ำงๆ เพื่อสร้ำงควำมโปร่งใสและ กำรมีส่วนร่วมของประชำชน และประชำชนสำมำรถนำข้อมูลดังกล่ำวไปต่อยอดพัฒนำ นวัตกรรมใหม่ท่ีเป็นประโยชน์ต่อสังคมและเศรษฐกิจของประเทศได้ DIGITAL SOCIETY I N F RASTRUCTURE E-GOVERNMENT SPENDING E-GOV ACT CYBER SECURITY Int’l INDEX ส่วนนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ จัดทำเมื่อ 10 กันยำยน 2559 สานักงานรัฐบาลอิเลก็ ทรอนกิ ส(์ องคก์ ารมหาชน)(สรอ.) Ref. Version1

-2- แผนภาพที่ 1 กฎหมายเทคโนโลยีสารสนเทศที่เก่ียวข้องกับการดาเนินงานด้านรัฐบาล อเิ ล็กทรอนกิ ส์ท่ีสาคัญ ที่มำ: รวบรวมข้อมูลโดยส่วนนโยบำยรฐั บำลอิเล็กทรอนิกส์ ฝ่ำยนโยบำยและยุทธศำสตร์ สำนักงำน รัฐบำลอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สำหรับกฎหมำยเทคโนโลยีสำรสนเทศที่เก่ียวข้องกับกำรดำเนินงำนด้ำนรัฐบำล อิเลก็ ทรอนกิ ส์ที่สำคญั ดังแสดงในแผนภำพท่ี 1 สำมำรถสรุปสำระสำคญั ไดพ้ อสังเขป ดงั นี้ 1. พระราชบัญญัติวา่ ดว้ ยธุรกรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ พ.ศ. 2554 กฎหมำยฉบับนน้ี ับเป็นกฎหมำยพน้ื ฐำนทสี่ ำคัญในกำรสง่ เสริมกำรใช้งำนเทคโนโลยี สำรสนเทศกบั ทุกภำคส่วนรวมถงึ ภำครฐั โดยหลกั กำรของกฎหมำยทีส่ ำคัญ คอื กำรรองรบั สถำนะ ทำงกฎหมำยของขอ้ มลู ทำงอิเลก็ ทรอนิกสใ์ หเ้ สมอกับกำรทำเปน็ หนังสือ หรือหลกั ฐำนเป็นหนังสือ รวมถงึ กำหนดกำรรบั รองวิธีกำรสง่ และรบั ข้อมูลอเิ ล็กทรอนิกส์ กำรใชล้ ำยมอื ช่ืออเิ ล็กทรอนิกส์ ตลอดจนกำรรบั ฟงั พยำนหลกั ฐำนท่เี ปน็ ข้อมลู อิเล็กทรอนิกส์ เพ่อื เปน็ กำรส่งเสรมิ กำรทำธรุ กรรมทำง อิเล็กทรอนกิ ส์ใหน้ ำ่ เชือ่ ถือ และมีผลในทำงกฎหมำยเชน่ เดียวกับกำรทำธุรกรรมโดยวิธกี ำรทั่วไปที่ เคยปฏิบัติอยแู่ ละมีกำรแต่งตั้งคณะกรรมกำรธรุ กรรมทำงอิเลก็ ทรอนิกส์ข้นึ เพ่อื ทำหน้ำท่ีวำงนโยบำย กำหนดหลกั เกณฑ์เพ่ือส่งเสริมกำรทำธุรกรรมทำงอิเล็กทรอนกิ ส์ ติดตำมดแู ลกำรประกอบธรุ กจิ เก่ยี วกบั ธุรกรรมทำงอเิ ล็กทรอนิกส์ DIGITAL SOCIETY I N F RASTRUCTURE E-GOVERNMENT SPENDING E-GOV ACT CYBER SECURITY Int’l INDEX ส่วนนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ จัดทำเม่ือ 10 กันยำยน 2559 สานกั งานรฐั บาลอเิ ล็กทรอนกิ ส(์ องคก์ ารมหาชน)(สรอ.) Ref. Version1

-3- นอกจำกหลกั กำรข้ำงต้น ในกฎหมำยฉบับนีย้ งั มีกำรออกกฎหมำยลำดับรองท่ีกำหนด เงื่อนไขกำรทำธรุ กรรมทำงอเิ ลก็ ทรอนิกสข์ องภำครฐั ไว้ ซ่งึ ถอื ว่ำเปน็ กฎหมำยทสี่ ำคัญตอ่ กำรพัฒนำ รฐั บำลอเิ ล็กทรอนิกสข์ องประเทศ ไดแ้ ก่ 1.1 พระราชกฤษฎกี ากาหนดหลักเกณฑแ์ ละวิธีการในการทาธรุ กรรมทาง อิเลก็ ทรอนิกส์ภาครฐั พ.ศ. 2549 ในมำตรำ 35 แห่งพระรำชบญั ญตั วิ ่ำดว้ ยธุรกรรมทำงอเิ ล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2554 กำหนดหลกั กำรวำ่ หำกหน่วยงำนรัฐใดมกี ำรใหบ้ ริกำรกำรยื่นคำขอ ขออนุญำต ขอจดทะเบยี น กำรชำระเงิน หรอื กำรดำเนินกำรใดๆ ตำมทกี่ ฎหมำยกำหนดทำงระบบอิเล็กทรอนิกส์ หน่วยงำน ดังกลำ่ วตอ้ งมีกำรดำเนินกำรตำมหลักเกณฑ์ท่ีกำหนดในพระรำชกฤษฎีกำภำยใต้มำตรำ 35 นี้ด้วย ซง่ึ ตำมพระรำชกฤษฎีกำกำหนดใหห้ นว่ ยงำนรัฐทีม่ ีกำรให้บริกำรข้ำงต้นผ่ำนระบบอิเล็กทรอนกิ ส์ ต้องมีกำรดำเนินกำรจัดให้มีระบบเอกสำรอิเล็กทรอนิกส์ นโยบำยและแนวปฏิบัติในกำรรักษำ ควำมมนั่ คงปลอดภยั และนโยบำยและแนวปฏบิ ัติในกำรกำรคุ้มครองข้อมลู ส่วนบุคคล ท้งั น้กี เ็ พ่อื ให้ ระบบกำรทำงำนและกำรให้บริกำรทำงอเิ ลก็ ทรอนิกส์ของภำครัฐมีมำตรฐำน มีควำมนำ่ เชื่อถือ มคี วำมมน่ั คงปลอดภยั ทส่ี ำมำรถสรำ้ งควำมเชอื่ มน่ั ต่อประชำชนและผมู้ ำใช้บรกิ ำรได้ 1.2 พระราชกฤษฎกี าว่าด้วยวิธกี ารแบบปลอดภัยในการทาธรุ กรรมอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2553 ในมำตรำ 25 แหง่ พระรำชบญั ญัติวำ่ ดว้ ยธรุ กรรมทำงอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2554 กำหนดว่ำ “ธุรกรรมทำงอิเล็กทรอนิกสใ์ ดที่ได้กระทำตำมวิธีกำรแบบปลอดภัยท่ีกำหนดในพระรำช กฤษฎกี ำฯ ใหส้ นั นษิ ฐำนไวว้ ำ่ เปน็ วิธีกำรที่เช่ือถือได้” ทงั้ นี้ เปำ้ หมำยของกำรกำหนดหลักกำรน้ีไว้ ในกฎหมำยก็เพ่ือต้องกำรสรำ้ งควำมตระหนักให้หน่วยงำนมกี ำรดำเนนิ งำนดว้ ยวธิ ีกำรแบบปลอดภยั ในกำรทำธรุ กรรมทำงอิเลก็ ทรอนกิ ส์ และมีกำรเตรยี มควำมพรอ้ มต่อกำรรับมือกบั สถำนกำรณ์ ฉุกเฉินในรปู แบบตำ่ ง ๆ เพื่อสรำ้ งควำมเชือ่ ม่นั และควำมนำ่ เชอ่ื ถือของกำรทำธุรกรรมทำง อิเล็กทรอนิกส์ โดยในพระรำชกฤษฎีกำได้มีกำรแบง่ วธิ กี ำรแบบปลอดภัยไว้ 3 ระดับ คือ ระดับ พืน้ ฐำน ระดับกลำง และระดับเครง่ ครดั โดยแต่ละระดับจะมรี ำยละเอียดข้ันตอนกำรดำเนนิ งำนหรือ วิธีกำรแบบปลอดภัยเข้มงวดแตกต่ำงกนั ขน้ึ อยกู่ บั ควำมสำคญั ของภำรกิจและธุรกรรมทำง อเิ ลก็ ทรอนิกสท์ ี่หนว่ ยงำนน้ันๆ รบั ผิดชอบหรือดูแลอยู่ ซึ่งคณะกรรมกำรธรุ กรรมทำงอเิ ล็กทรอนิกส์ จะมีกำรประกำศรำยช่ือหรือประเภทหน่วยงำนในแตล่ ะระดับ โดยเฉพำะหน่วยงำนที่ถือเปน็ โครงสร้ำงพ้ืนฐำนทส่ี ำคัญย่งิ ยวดของประเทศ (Critical Infrastructure) ซ่งึ หนว่ ยงำนเหลำ่ นจ้ี ะต้อง ดำเนินกำรตำมวธิ กี ำรแบบปลอดภัยในระดบั เคร่งครัด DIGITAL SOCIETY I N F RASTRUCTURE E-GOVERNMENT SPENDING E-GOV ACT CYBER SECURITY Int’l INDEX ส่วนนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ จัดทำเม่ือ 10 กันยำยน 2559 สานักงานรฐั บาลอิเล็กทรอนกิ ส(์ องคก์ ารมหาชน)(สรอ.) Ref. Version1

-4- 2. พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทาความผิดเก่ียวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 เทคโนโลยีสำรสนเทศแมจ้ ะมีประโยชนม์ ำกมำยหำกมีกำรนำมำใช้อย่ำงสร้ำงสรรค์ แตก่ ็ สำมำรถสรำ้ งควำมเสียหำยได้อยำ่ งมำกเช่นกันหำกมกี ำรนำมำใชอ้ ยำ่ งไม่เหมำะสม และปัญหำนี้ มีแนวโนม้ เพมิ่ สูงขน้ึ อยำ่ งต่อเนื่อง เชน่ กำรเจำะระบบ กำรสง่ ไวรัส กำรโจมตรี ะบบ กำรลงขอ้ มลู ในระบบคอมพิวเตอร์ทก่ี ระทบต่อควำมมัน่ คงประเทศ เปน็ ตน้ และหำกกำรกระทำดังกล่ำวมุ่งหวัง สรำ้ งควำมเสียหำยต่อระบบคอมพิวเตอร์ภำครฐั ดว้ ยแล้ว ผลกระทบจะไม่ไดจ้ ำกัดเพียงแค่ควำมเสยี หำย ต่อบุคคลใดบุคคลหน่ึงเท่ำน้ัน แต่อำจร้ำยแรงและสร้ำงควำมเสียหำยต่อเศรษฐกิจ สังคม และ ควำมมนั่ คงของประเทศได้ กฎหมำยฉบบั น้จี ึงมีควำมจำเป็นท่ีต้องตรำขึน้ เพ่ือกำหนดมำตรกำร ป้องกนั และปรำบปรำมกำรกระทำดังกลำ่ วข้ำงตน้ รวมถึงกำรกำหนดอำนำจหน้ำทขี่ องเจ้ำพนกั งำน ในกำรดำเนินกำรตรวจสอบและรวบรวมพยำนหลกั ฐำนทำงอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ตลอดจนมำตรกำรระงับ ยบั ยง้ั กำรกระทำควำมผิดเบ้ืองตน้ เช่น กำรระงบั กำรเผยแพรเ่ ว็บไซต์ทผ่ี ดิ กฎหมำยนี้ เป็นต้น 3. พระราชบัญญัติขอ้ มลู ขา่ วสารของราชการ พ.ศ. 2540 กฎหมำยฉบบั น้มี ุ่งเนน้ กำรเปิดโอกำสให้ประชำชนมีโอกำสไดร้ บั ทรำบข้อมลู ขำ่ วสำร เกยี่ วกับกำรดำเนนิ งำนต่ำงๆ ของหน่วยงำนภำครฐั เพอ่ื สร้ำงควำมโปรง่ ใส และให้ประชำชนมสี ่วน รว่ มในกำรตรวจสอบกำรดำเนนิ งำนของรัฐได้ ซงึ่ ในกฎหมำยจะยกเวน้ ข้อมลู บำงประเภททีห่ น่วยงำน ภำครัฐไมส่ ำมำรถเปดิ เผยได้ โดยหำกเปิดเผยแลว้ จะเกดิ ควำมเสียหำยตอ่ ประเทศชำติหรือต่อ ประโยชนท์ ่สี ำคญั ของเอกชน เชน่ ขอ้ มูลส่วนบคุ คล ข้อมูลกำรรักษำพยำบำล ข้อมลู ที่กระทบตอ่ ควำมมน่ั คง เปน็ ตน้ และดว้ ยปัจจุบนั เทคโนโลยไี ด้เข้ำมำมีบทบำทในกำรทำงำนและให้บรกิ ำรภำครัฐมำกข้ึน ข้อมูลข่ำวสำรภำครัฐจงึ ถูกจัดทำและเปดิ เผยผ่ำนช่องทำงอิเล็กทรอนิกสเ์ พ่ิมข้ึนตำมลำดับ ซึง่ ประชำชนสำมำรถเข้ำถงึ ไดส้ ะดวกรวดเรว็ โดยข้อมลู ที่มีกำรเปดิ เผยหรือเผยแพร่อำจไมไ่ ด้จำกดั แค่ ขอ้ มูล โครงสรำ้ ง อำนำจหนำ้ ทขี่ องหน่วยงำน งบประมำณรำยจำ่ ยประจำปี กำรจดั ซอ้ื จัดจ้ำงของรฐั หรือสัญญำกับเอกชน เหมือนเชน่ ในอดีต แต่ปจั จุบันมีกำรเปดิ เผยข้อมูลในลักษณะชดุ ข้อมูล (Data Set) ที่เป็นข้อมลู ทีน่ กั พฒั นำสำมำรถนำไปต่อยอดในกำรพัฒนำแอพพลิเคชันและนวัตกรรมใหมๆ่ ได้อีกดว้ ย 4. พระราชบัญญตั ิลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 ในยคุ ดจิ ิทลั ทเี่ ทคโนโลยสี ำรสนเทศมีบทบำทในกำรขบั เคลื่อนสังคมและเศรษฐกจิ ธรุ กิจ จำนวนมำกมกี ำรหันมำใช้เทคโนโลยเี ปน็ เครื่องมือในกำรดำเนินธุรกจิ รวมถึงกำรใช้พ้ืนที่บนโลก ออนไลนเ์ ปน็ ชอ่ งทำงในกำรจำหนำ่ ยสนิ ค้ำหรือเปน็ ชอ่ งทำงเผยแพรค่ วำมคดิ สรำ้ งสรรคห์ รอื DIGITAL SOCIETY I N F RASTRUCTURE E-GOVERNMENT SPENDING E-GOV ACT CYBER SECURITY Int’l INDEX ส่วนนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ จัดทำเม่ือ 10 กันยำยน 2559 สานักงานรฐั บาลอิเลก็ ทรอนกิ ส(์ องคก์ ารมหาชน)(สรอ.) Ref. Version1

-5- นวัตกรรมใหมๆ่ แต่ปัญหำหนึ่งท่ีมักพบตำมมำ คือ กำรละเมิดลิขสทิ ธท์ิ ำงออนไลน์ โดยปัญหำน้ี มีแนวโน้มเพมิ่ สูงขน้ึ เน่อื งจำกควำมก้ำวหน้ำทำงเทคโนโลยที ำใหก้ ำรละเมดิ ลิขสิทธ์ิ เชน่ กำรทำซ้ำ กำรดดั แปลง เป็นตน้ สำมำรถทำไดง้ ่ำยขึ้นและแพร่กระจำยในวงกว้ำงอย่ำงรวดเรว็ สร้ำงควำมเสยี หำย ต่อเจ้ำของผลงำนอย่ำงมำก ดงั นนั้ กฎหมำยลิขสทิ ธ์ิจึงเขำ้ มำมบี ทบำทสำคญั ในกำรทำหน้ำท่ีค้มุ ครองป้องกัน ผลประโยชน์ทั้งทำงเศรษฐกิจและทำงศีลธรรม ซ่ึงผู้ทส่ี ร้ำงสรรค์ผลงำนควรไดร้ ับกำรปกป้อง โดยปจั จบุ ันกฎหมำยฉบบั นมี้ ีกำรปรับแก้เพิ่มเตมิ เพ่ือให้ทันตอ่ กำรเปล่ยี นแปลงทำงเทคโนโลยี และ ครอบคลุมปัญหำกำรละเมดิ ลิขสิทธจ์ิ ำกกำรใช้คอมพวิ เตอร์เปน็ เคร่ืองมือ เชน่ กำรกำหนดคุม้ ครอง กำรใช้มำตรกำรทำงเทคโนโลยี กำรกำหนดให้กำรหลีกเล่ยี งมำตรกำรทำงเทคโนโลยเี ป็นควำมผดิ ตำมกฎหมำย เป็นตน้ 5. พระราชบัญญัติการอานวยความสะดวกในการพิจารณาขออนุญาตของทาง ราชการ พ.ศ. 2558 โดยปกติแลว้ หนว่ ยงำนรำชกำรแต่ละแห่งที่ใหบ้ ริกำรต่ำงๆ เช่น กำรขออนุญำต ขึ้นทะเบียน หรือเปน็ ต้น จะมหี ลักเกณฑ์ ขน้ั ตอนกำรทำงำนและกำรให้บรกิ ำรอยู่แลว้ เพียงแตป่ ระชำชนอำจจะ ยังไมท่ รำบหรือไม่สำมำรถเข้ำถึงข้อมลู ดังกล่ำวได้ ทำให้ประชำชนไม่ได้รบั ควำมสะดวกหรอื ตอ้ ง เสยี เวลำในกำรติดต่อรำชกำรจำกกำรไม่ทรำบหลักเกณฑ์ ข้ันตอนหรอื เอกสำรทตี่ ้องเตรยี ม ดังนนั้ โดยกฎหมำยฉบับนีจ้ ึงมกี ำรกำหนดใหส้ ว่ นรำชกำรต้องมีกำรจดั ทำและเปิดเผย คมู่ ือประชำชนทเ่ี กี่ยวข้องกบั กำรขออนุญำตจำกทำงรำชกำรผ่ำนทำงชอ่ งทำงอเิ ล็กทรอนิกส์เพม่ิ อกี หนง่ึ ช่องทำง นอกเหนือจำกกำรปิดประกำศ ณ หน่วยงำนน้ันๆ ซ่งึ กำรกำหนดใหเ้ ปดิ เผยผ่ำนชอ่ งทำง อเิ ลก็ ทรอนิกส์ก็เพื่อใหป้ ระชำชนสำมำรถเขำ้ ถึงได้งำ่ ยและสะดวกรวดเรว็ นอกจำกนีก้ ฎหมำยยงั กำหนดใหค้ ู่มอื สำหรบั ประชำชนทหี่ นว่ ยงำนจดั ทำขึ้น ต้องมีเน้ือหำประกอบดว้ ย หลกั เกณฑ์ วิธกี ำร และเงื่อนไข (ถ้ำมี) ในกำรยืน่ คำขอขั้นตอนและระยะเวลำในกำรพจิ ำรณำอนุญำตและรำยกำร เอกสำรหรอื หลักฐำนทผี่ ขู้ ออนญุ ำตจะต้องยนื่ มำพร้อมกบั คำขอ และจะกำหนดให้ยน่ื คำขอผ่ำนทำง ส่ืออเิ ลก็ ทรอนิกส์แทนกำรมำยนื่ คำขอดว้ ยตนเองกไ็ ด้ ดว้ ยบริบทกำรเปลี่ยนแปลงอย่ำงรวดเร็วของเศรษฐกิจ และสังคมอันเนื่องด้วยแรงผลักดัน ของเทคโนโลยีหรือทีเ่ รยี กกันว่ำ เศรษฐกิจและสงั คมดจิ ทิ ลั เพื่อให้สอดรับกบั กำรเปลี่ยนแปลง ดังกล่ำว จงึ ไดม้ ีกำรยกรำ่ งกฎหมำยใหม่และปรับปรงุ กฎหมำยเดิมทเี่ กยี่ วขอ้ งกับเทคโนโลยี สำรสนเทศ รวมทั้งส้ิน 8 ฉบบั โดยแบง่ เป็นกำรเสนอแก้ไขกฎหมำยเดมิ 4 ฉบบั และรำ่ งกฎหมำย ใหม่ 4 ฉบับ ดังตำรำงที่ 1 DIGITAL SOCIETY I N F RASTRUCTURE E-GOVERNMENT SPENDING E-GOV ACT CYBER SECURITY Int’l INDEX ส่วนนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ จัดทำเม่ือ 10 กันยำยน 2559 สานักงานรฐั บาลอเิ ล็กทรอนิกส์(องคก์ ารมหาชน)(สรอ.) Ref. Version1

-6- ตารางที่ 1 รา่ งกฎหมายใหม่และปรบั ปรงุ กฎหมายเดิมทเี่ กี่ยวข้องกับเทคโนโลยีสารสนเทศรวม ทงั้ สิ้น 8 ฉบบั แกก้ ฎหมายเดิม เสนอกฎหมายใหม่ 1. ร่ำงพระรำชบัญญตั วิ ำ่ ดว้ ยธุรกรรมทำง 1. พระรำชบัญญตั ปิ รบั ปรุงกระทรวง ทบวง กรม อิเลก็ ทรอนกิ ส์ (ฉบบั ที่ ..) พ.ศ. …. (ฉบับที่ 17) พ.ศ.2559 2. ร่ำงพระรำชบัญญัติว่ำด้วยกำรกระทำควำมผิด 2. (รำ่ ง) พระรำชบญั ญตั วิ ำ่ ด้วยคณะกรรมกำรดจิ ิทลั เกีย่ วกับคอมพิวเตอร์ (ฉบบั ท่ี ..) พ.ศ. …. เพ่อื เศรษฐกิจและสังคมแห่งชำติ พ.ศ. …. 3. รำ่ งพระรำชบญั ญัติองคก์ รจดั สรรคลนื่ ควำมถีแ่ ละ 3. (รำ่ ง) พระรำชบญั ญตั ิคุ้มครองข้อมลู สว่ นบุคคล กำกบั กำรประกอบกจิ กำรวทิ ยุกระจำยเสียง วทิ ยุ พ.ศ. …. โทรทัศน์ และกจิ กำร โทรคมนำคม (ฉบบั ท่ี ..) พ.ศ. …. 4. รำ่ งพระรำชบัญญตั สิ ำนักงำนพฒั นำธรุ กรรมทำง 4. (ร่ำง) พระรำชบญั ญตั วิ ่ำดว้ ยกำรรกั ษำควำมมั่นคง อิเลก็ ทรอนกิ ส์ พ.ศ. …. ปลอดภยั ไซเบอร์ พ.ศ. …. ที่มำ: รวบรวมข้อมูลโดยส่วนนโยบำยรัฐบำลอิเล็กทรอนิกส์ ฝ่ำยนโยบำยและยุทธศำสตร์ สำนักงำน รฐั บำลอเิ ล็กทรอนกิ ส์ โดยสำมำรถสรุปสำระสำคัญของกำรตรำกฎหมำย และกำรรำ่ งกฎหมำยท่ีสำคัญ ที่เก่ยี วข้องกบั เทคโนโลยสี ำรสนเทศโดยเฉพำะทเี่ ก่ยี วข้องกับรฐั บำลอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ได้ดังนี้  พระราชบญั ญัติปรบั ปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับท่ี 17) พ.ศ. 2559 เพือ่ ปรบั กระทรวงเทคโนโลยีสำรสนเทศใหเ้ ป็นกระทรวงดิจิทลั เพอ่ื เศรษฐกจิ และสังคม รวมถงึ ปรับโครงสรำ้ งองค์กรภำยในเพื่อรองรับภำรกจิ และควำมรับผดิ ชอบทเี่ พิ่มเตมิ ข้ึน  ร่างพระราชบญั ญัตวิ ่าดว้ ยการพฒั นาดิจทิ ัลเพื่อเศรษฐกิจและสงั คม พ.ศ. .... เปน็ กฎหมำยทก่ี ำหนดโครงสร้ำงองค์กรเพ่ือทำหน้ำท่ดี ้ำนนโยบำยในกำรพฒั นำประเทศดว้ ย เศรษฐกิจดจิ ิทัล รฐั บำลอเิ ล็กทรอนิกส์หรือทีก่ ำลังมีกำรยกระดับไปสู่กำรเปน็ รัฐบำลดจิ ทิ ัลเป็นกลไก หนึง่ ที่จะทำหน้ำท่ีขบั เคลือ่ นนโยบำยที่มีกำรออกมำตำมกฎหมำยฉบับน้ี โดยกฎหมำยฉบับนี้ มสี ำระสำคัญคือ วำงกรอบนโยบำยกำรพฒั นำเศรษฐกจิ ดิจทิ ลั ของประเทศ มกี ำรแตง่ ตัง้ คณะกรรมกำรดจิ ทิ ลั เพอ่ื เศรษฐกิจและสังคมแห่งชำติ เพ่ือจดั ทำนโยบำยและแผนพัฒนำเศรษฐกิจ ดจิ ิทัลระดับชำติ มีกำรแตง่ ตั้งคณะกรรมกำรเฉพำะด้ำน (ด้ำน โครงสรำ้ งพ้ืนฐำนดจิ ทิ ัล ด้ำนส่งเสริม และพัฒนำดิจิทัลเพ่ือเศรษฐกิจและสังคม และด้ำนอ่ืนๆ) มีกำรตัง้ “กองทุนพฒั นำดิจิทลั เพื่อเศรษฐกจิ และสังคม” โดยมีคณะกรรมกำรบริหำรกองทนุ ฯ รวมถึงมีกำรตง้ั สำนักงำนสง่ เสริมเศรษฐกจิ ดิจทิ ัล เพื่อสง่ เสริมและสนบั สนุนใหเ้ กดิ กำรพัฒนำอุตสำหกรรมและนวัตกรรมดิจทิ ลั ของประเทศ DIGITAL SOCIETY I N F RASTRUCTURE E-GOVERNMENT SPENDING E-GOV ACT CYBER SECURITY Int’l INDEX ส่วนนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ จัดทำเมื่อ 10 กันยำยน 2559 สานกั งานรฐั บาลอเิ ล็กทรอนิกส์(องคก์ ารมหาชน)(สรอ.) Ref. Version1

-7-  ร่างพระราชบญั ญตั ิวา่ ด้วยการคุ้มครองขอ้ มูลส่วนบุคคล พ.ศ. …. ด้วยปจั จุบันขอ้ มูลส่วนบคุ คลจำนวนมำกมีกำรจัดเกบ็ และควบคุมในระบบเทคโนโลยีสำรสนเทศ สำระสำคญั ของกฎหมำยฉบบั น้ี คือ มีกำรกำหนดหลักกำรพ้ืนฐำนในกำรใหค้ วำมคุ้มครองข้อมูลส่วน บุคคล ผคู้ วบคุมข้อมูลที่ถือครองข้อมูลต้องดแู ลมิให้มกี ำรละเมิดสทิ ธเิ จ้ำของขอ้ มลู และมกี ำรแตง่ ตงั้ คณะกรรมกำรคมุ้ ครองข้อมลู สว่ นบุคคล ทำหน้ำท่ีจัดทำแผนยทุ ธศำสตร์ มำตรฐำนกำรคุ้มครอง ข้อมลู สว่ นบคุ คล และวำงกลไกกำรกำกับดูแลหนว่ ยงำนและผู้ทค่ี รอบครองข้อมูลส่วนบุคคลของผู้อืน่  รา่ งพระราชบัญญัตวิ ่าด้วยการรักษาความมัน่ คงปลอดภัยไซเบอร์ พ.ศ. …. ปัญหำภัยคกุ คำมทำงไซเบอร์มีควำมรุนแรงมำกข้ึน ดังนั้นกฎหมำยฉบับนี้จงึ มกี ำรยกร่ำงขึน้ เพ่ือแต่งต้ังคณะกรรมกำรกำรรกั ษำควำมมัน่ คงปลอดภัยไซเบอร์แหง่ ชำติ (NCSC) ทำหนำ้ ทใ่ี นกำร วำงระบบ มำตรฐำน มำตรกำรในกำรดูแลควำมมนั่ คงปลอดภยั ไซเบอร์ (Cybersecurity) และ กำหนดกลไกกำรดูแลควำมม่ันคงปลอดภยั ไซเบอร์ โดยเฉพำะหนว่ ยงำนที่เป็น Critical Infrastructures) รวมถึงมีกำรจัดตง้ั สำนกั งำนข้นึ เพ่ือทำหนำ้ ที่เป็น Command Center สนับสนุน กำรดูแลควำมม่นั คงปลอดภยั ไซเบอร์ของภำคสว่ นต่ำง ๆ และสร้ำงควำมพรอ้ มในกำรดูแลตนเอง ของแตล่ ะภำคสว่ น ทง้ั น้ี สำมำรถสรุปภำพรวมของกำรตรำกฎหมำย และกำรรำ่ งกฎหมำยที่สำคัญ ทีเ่ กย่ี วข้องกบั เทคโนโลยสี ำรสนเทศโดยเฉพำะท่ีเกีย่ วขอ้ งกบั รัฐบำลอเิ ล็กทรอนกิ ส์ ดังแผนภำพที่ 2 DIGITAL SOCIETY I N F RASTRUCTURE E-GOVERNMENT SPENDING E-GOV ACT CYBER SECURITY Int’l INDEX ส่วนนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ จัดทำเม่ือ 10 กันยำยน 2559 สานกั งานรัฐบาลอิเลก็ ทรอนกิ ส(์ องคก์ ารมหาชน)(สรอ.) Ref. Version1

-8 แผนภาพท่ี 2 กฎหมายและร่างกฎหมายเทคโนโลยสี ารสนเทศท ต้ังแต่ปี พ.ศ. 2 ทม่ี ำ: รวบรวมโดยส่วนนโยบำยรัฐบำลอิเลก็ ทรอนกิ ส์ ฝ่ำยนโยบำยและยทุ ธศ DIGITAL SOCIETY I N F RASTRUC ส่วนนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ สานักงานรัฐบาลอิเลก็ ทรอนิกส์(องคก์ ารมหาชน)(สรอ.)

8- ท่ีเก่ียวข้องกับการดาเนนิ งานดา้ นรัฐบาลอิเลก็ ทรอนกิ ส์ท่ีสาคัญ 2537 - 2559 ศำสตร์ สำนักงำนรัฐบำลอเิ ล็กทรอนิกส์ CTURE E-GOVERNMENT SPENDING E-GOV ACT CYBER SECURITY Int’l INDEX จัดทำเมื่อ 10 กันยำยน 2559 Ref. Version1

-9- จำกกฎหมำยที่กลำ่ วมำเป็นกฎหมำยท่ีมคี วำมเกี่ยวข้องกบั กำรดำเนนิ งำนและกำรพัฒนำ รฐั บำลอิเล็กทรอนิกส์ของประเทศไทย ซง่ึ มีกฎหมำยทง้ั ในเชงิ กำหนดนโยบำยแนวทำงกำรพฒั นำ รฐั บำลอิเล็กทรอนกิ ส์ ส่งเสรมิ กำรประยุกตใ์ ชเ้ ทคโนโลยีสำรสนเทศกับกำรดำเนนิ งำนภำครฐั อยำ่ ง เตม็ ศกั ยภำพ ส่งเสรมิ ให้ประชำชนม่นั ใจในกำรใช้งำนและใชบ้ รกิ ำรทำงอิเลก็ ทรอนกิ ส์ของภำครฐั และกฎหมำยที่ใชเ้ ป็นมำตรกำรลงโทษกับผู้กระทำควำมผิดที่ใชค้ อมพิวเตอร์เป็นเคร่ืองมือ โดยในอนำคต ประเทศไทยจะมีกำรยกระดับไปส่กู ำรเปน็ รฐั บำลดิจทิ ัลที่มีควำมโปร่งใสและมีประสทิ ธภิ ำพในกำร ให้บริกำรท่ีมำกข้ึน กำรปรับปรุงกฎหมำยเดิมหรือผลักดันกฎหมำยใหม่ๆ ก็อำจจะเป็นส่ิงจำเป็น เพือ่ ไม่ให้กฎหมำยเป็นอปุ สรรคต่อกำรพัฒนำรฐั บำลดจิ ทิ ัล และเพ่ือยกระดบั ควำมสำมำรถทำง กำรแข่งขนั และคุณภำพชีวิตของประชำชนในประเทศ DIGITAL SOCIETY I N F RASTRUCTURE E-GOVERNMENT SPENDING E-GOV ACT CYBER SECURITY Int’l INDEX ส่วนนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ จัดทำเมื่อ 10 กันยำยน 2559 สานักงานรฐั บาลอิเลก็ ทรอนกิ ส(์ องคก์ ารมหาชน)(สรอ.) Ref. Version1

- เอกสารอา้ งองิ – กระทรวงเทคโนโลยีสำรสนเทศและกำรส่อื สำร. (3 พฤษภำคม 2559). ควำมคืบหน้ำรำ่ ง กฎหมำยเพื่อกำรขับเคลื่อนเศรษฐกิจดจิ ิทลั ของประเทศ สืบคน้ จำก http://www.mict.go.th/view/1/ขำ่ วกระทรวงฯ /1917 ส่วนกฎหมำย ฝำ่ ยอำนวยกำร สำนกั งำนธุรกรรมทำงอิเลก็ ทรอนกิ ส(์ องค์กำรมหำชน). (2558). รำ่ งกฎหมำยเศรษฐกิจดิจทิ ัล. สืบค้นจำก https://ictlawcenter.etda.or.th/de_laws DIGITAL SOCIETY I N F RASTRUCTURE E-GOVERNMENT SPENDING E-GOV ACT CYBER SECURITY Int’l INDEX ส่วนนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ จัดทำเมื่อ 10 กันยำยน 2559 สานกั งานรัฐบาลอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์(องคก์ ารมหาชน)(สรอ.) Ref. Version1

คณะผจู้ ัดทา ณัฐวรรธน์ สขุ วงศต์ ระกูล ผจู้ ดั การสว่ นกฎหมาย อรฉัตร เลยี งพบิ ลู ย์ ผู้จดั การส่วนนโยบายรัฐบาลอเิ ล็กทรอนกิ ส์ ทพิ สุดา โชติชื่น นักวิเคราะหน์ โยบายอาวุโส ชนกพร ดมี าก นกั วิเคราะหน์ โยบาย ส่วนนโยบายรฐั บาลอิเล็กทรอนกิ ส์ สานักงานรัฐบาลอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (องค์การมหาชน)(สรอ.) [email protected] DIGITAL SOCIETY I N F RASTRUCTURE E-GOVERNMENT SPENDING E-GOV ACT CYBER SECURITY Int’l INDEX ส่วนนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ จัดทำเมื่อ 10 กันยำยน 2559 สานักงานรฐั บาลอิเล็กทรอนกิ ส์(องคก์ ารมหาชน)(สรอ.) Ref. Version1