ธนดล ชื่นเสมอ

จงั หวดั แม่ฮ่องสอน

ประวตั จิ ังหวดั แม่ฮ่องสอน • จงั หวดั แม่ฮอ่ งสอนเคยเป็นถนิ่ ทอี่ ย่ขู องมนษุ ย์มาตงั้ แตย่ คุ ก่อนประวตั ศิ าสตร์ จากหลกั ฐานทางโบราณคดที ่ีขดุ ค้นได้ ในถา้ แถบอาเภอปางมะผ้า พบเมลด็ พืชท่ใี ช้เป็นอาหาร เชน่ เมล็ดนา้ เต้า แตงกวา ถว่ั ฝักยาว ข้าวเปลือก โครง กระดกู มนษุ ย์โบราณในโลงผีแมน ลกู ปัด เมลด็ ข้าว เศษภาชนะดนิ เผา ขวานหนิ เป็นต้น นกั โบราณคดไี ด้ศกึ ษาว่า เป็นมนษุ ย์ยคุ หนิ (7,000-4,500 ปี) จากหลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตร์ พอสรุปได้วา่ เมืองปาย เดมิ เรียกวา่ บ้านดอน ก่อตงั้ ขนึ ้ ประมาณปี พ.ศ. 1800 ตรง กบั สมยั อาณาจกั รล้านนา โดยชาวไทใหญ่ช่ือพะก่าซอ ได้รวบรวมคนจากเมืองตา่ ง ๆ ในประเทศพมา่ เข้ามาสารวจ และก่อตงั้ หมบู่ ้านจนเป็นชมุ ชนขนาดใหญ่ กษตั ริย์แหง่ อาณาจกั รล้านนาคดิ จะยดึ เป็นเมืองขึน้ จงึ นาทพั มาตอี ยู่ หลายครัง้ หลายสมยั ก็ไมส่ ามารถยดึ ได้ จนประมาณปี พ.ศ. 2020 พระเจ้าตโิ ลกราชแหง่ อาณาจกั รล้านนา ได้ให้แม่ ทพั ชื่อศรีใจยา ยกทพั มาตบี ้านดอนได้สาเร็จ และได้รับแตง่ ตงั้ ให้เป็นเจ้าชยั สงครามปกครองบ้านดอนในเวลาตอ่ มา และบริเวณอาเภอแม่สะเรียงในปัจจบุ นั เดมิ เรียกวา่ เมืองยวม เป็นเมืองหน้าดา่ นของเมืองเชียงใหม่ท่จี ะคอยปอ้ งกนั การรุกรานของพม่า จนถงึ สมยั กอ่ นกรุงรัตนโกสนิ ทร์ พืน้ ทบี่ ริเวณที่เป็นจงั หวดั แม่ฮ่องสอนในปัจจบุ นั เป็นช่องทางท่ี กองทพั พม่าผา่ นเพ่ือมาตกี รุงศรีอยธุ ยาและหวั เมืองฝ่ายเหนือของไทย มีผ้คู นอาศยั อย่ตู ามรอยต่อระหวา่ งประเทศ ไทยและประเทศพมา่ บริเวณท่ีราบริมเชงิ เขาทาเลทเี่ หมาะสาหรับการเพาะปลกู ในลกั ษณะชมุ ชนบ้านป่ า ผ้คู นที่ อาศยั ตามทรี่ าบสว่ นใหญ่เป็นชาวไทใหญ่ ส่วนผ้คู นท่ีอาศยั อย่บู นภเู ขามกั จะเป็นกะเหร่ียง ลวั ะ และมเู ซอ

ประชากร อาเภอ จานวน ประชากร รวม จานวนบ้าน หม่บู ้าน ตาบล ชาย หญิง เมอื งแมฮ่ ่องสอน 68 7 31,092 30,207 61,299 24,883 ขนุ ยวม 43 6 11,810 11,143 22,953 8,325 ปาย 62 7 19,345 18,208 37,553 14,809 แม่สะเรียง 77 7 27,624 27,076 54,700 21,465 แม่ลาน้อย 69 8 18,357 17,750 36,107 11,521 สบเมย 58 6 21,512 20,580 42,092 15,627 ปางมะผ้า 38 4 10,975 10,205 21,180 7,468 รวม 415 45 140,715 135,169 275,884 104,048

พระธาตุดอยกองมู ก่อนเดนิ ทางไปเทีย่ ว เรามาสกั การะสงิ่ ศกั ดส์ิ ทิ ธ์ิประจาจงั หวดั แมฮ่ ่องสอนกนั ก่อน ดีกวา่ ณ พระธาตุดอยกองมู เดมิ ชื่อ วดั ปลายดอน ตงั้ อยทู่ ี่ดอยกองมู อาเภอ เมอื ง ถือเป็นวดั และพระธาตปุ ระจาจงั หวดั และเป็นสงิ่ ศกั ดสิ์ ทิ ธ์ิคเู่ มอื ง แมฮ่ อ่ งสอนมาช้านาน พระธาตดุ อยกองมู เป็นปชู นียสถาน ประกอบด้วย พระธาตเุ จดีย์ ศลิ ปะไทใหญ่- พมา่ จานวน 2 องค์ จากวดั พระธาตุ ดอยกองมนู ี ้สามารถมองเห็นภมู ปิ ระเทศ และสภาพตวั เมืองแมฮ่ ่องสอนได้อยา่ งชดั เจน นอกจากนี ้เมื่อถงึ งานเทศกาลประจาปีใหญ่ๆ เชน่ วนั ปีใหม่ วนั สงกรานต์ ก็จะมี ผ้คู นเข้ามากราบไหว้ เสริมดวงชะตากนั เยอะมากๆ โดยเฉพาะในวนั ออกพรรษา จะมกี ารตกั บาตรดาวดงึ ส์ ซง่ึ เป็นประเพณีแตโ่ บราณ ในปีนตี ้ รงกบั วนั อาทติ ย์ที่ 16 ตลุ าคม พ.ศ.2559

“สะพานอธิษฐานสาเร็จ” สะพานซูตองเป้ สะพานไม้ไผ่ กว้าง 2 เมตร ยาวประมาณ 600 เมตร สร้างขนึ ้ ด้วยแรงศรัทธา ของพระภิกษุ สามเณร และชาวบ้าน โดยไมใ่ ช้งบประมาณของทางราชการ วสั ดทุ ีใ่ ช้หาได้ในท้องถิ่น เสาจากไม้เกา่ ของชาวบ้านปพู นื ้ ด้วยไม้ไผ่ ทอดยาว จากสวนธรรมภสู มะถงึ หมบู่ ้านกงุ ไม้สกั ผา่ นลานา้ แมส่ ะงา ผา่ นทงุ่ นาของ ชาวบ้าน เพอื่ ให้พระภิกษุสามเณรออกรับบณิ ฑบาต ถือเป็นสะพานไม้แหง่ ศรัทธา คาวา่ “ซูตองเป้” (Su-Tong-Pe) นัน้ เป็ นภาษาไทยใหญ่ แปลว่า อธิษฐานสาเร็จ สะพานแหง่ นจี ้ ึงเป็นเหมอื นตวั แทนแหง่ คาอธิษฐานสาเร็จ มี พระสงฆ์บิณฑบาตบนสะพานทกุ เช้าเวลา 6.30 -7.30 น.

ทุ่งบัวตองเหลืออร่าม ดอยแม่อูคอ ชมความตระการตาแหง่ สสี นั พรรณไม้ ณ ทงุ่ บวั ตอง ดอยแมอ่ คู อ อาเภอขนุ ยวมจงั หวดั แมฮ่ อ่ งสอน เป็นสถานท่ีหน่งึ ซง่ึ คกึ คกั เป็นพิเศษในชว่ งฤดกู าลทอ่ งเที่ยว เพราะ ดอกบวั ตอง จะบานสะพรั่งพร้อมกนั ในชว่ งเดือนพฤศจิกายน – ธนั วาคม นบั เป็นทงุ่ ดอกบวั ตองที่ใหญ่ และสวยท่สี ดุ ในประเทศไทย โดย 1 ปี จะมเี พียงครัง้ เดยี วเทา่ นนั้ ใครอยากเหน็ กบั ตาต้อง จดั สรรเวลาไปให้เหมาะ! จดุ ทน่ี กั ทอ่ งเทยี่ วนิยมขนึ ้ ไปชมความสวยของ ทงุ่ บวั ตอง คอื บริเวณยอดดอยซง่ึ มีความสงู 1,600 เมตร เหนือระดบั นา้ ทะเล สามารถมาเท่ยี วแบบไปเช้า-เย็นกลบั หรือ กางเต็นท์ค้าง แรมบนยอดดอย ถ้าโชคดีอาจได้ชมการแสดงดนตรีพนื ้ บ้านของชนท้องถิ่นทีม่ าเสริมสร้าง ให้บรรยากาศสนกุ สนานเป็นพิเศษ การเดนิ ทาง : ใช้เส้นทาง อาเภอขนุ ยวม ตามเส้นทางหมายเลข 108 (แมฮ่ อ่ งสอน – ขนุ ยวม) ก่อนถงึ ตวั อาเภอประมาณ 1 กิโลเมตร มีทางแยกซ้ายตามทางหลวงสาย 1263 เข้าสทู่ งุ่ บวั ตองอกี 26 กิโลเมตร เป็นถนนลาดยางมพี นื ้ ท่ีครอบคลมุ เป็นเขากว้างประมาณ 1 พนั ไร่ อยใู่ นความรับผิดชอบของโครงการพฒั นาป่ าไม้ทสี่ งู หนว่ ยที่ 5 กองอนรุ ักษ์ต้นนา้

ภูชี้เพ้อ ถ้าไม่ได้ไป คงต้องเพ้อ ภชู ีเ้พ้อ ตงั้ อยใู่ นหนว่ ยจดั การต้นนา้ แมห่ ยอด อ.ขนุ ยวม ใกล้กบั ทงุ่ ดอกบวั ตอง ดอยแมอ่ คู อ ในระดบั ความสงู 1,818 เมตร จากระดบั นา้ ทะเล ภชู ีเ้พ้อ ถือเป็น จดุ วิวแหง่ ใหมท่ ่ยี งั ไมค่ อ่ ยมใี ครรู้จกั มากนกั เป็นจดุ ชมวิวสาหรับชมพระอาทิตย์ ขนึ ้ และสายหมอกทีแ่ ผก่ ระจายไปทว่ั ทวิ เขาทส่ี ลบั ซบั ซ้อน เป็นภาพทีง่ ดงาม สดุ จะบรรยาย หากมาในช่วงท่ดี อกบวั ตองบาน ทา่ นสามารถมองเห็นววิ ของทงุ่ ดอกบวั ตองบนดอยแมอ่ คู อในอีกมมุ หนงึ่ ท่ไี มเ่ หมอื นใคร

จุดชมทะเลหมอกสุดประทบั ใจ ณ ม่อนหยนุ ไหล ม่อนหยุนไหล จดุ ชมวิวบนภเู ขาสงู โดดเดน่ ด้วยชือ่ สไตล์จีน ตงั้ อยใู่ นอาเภอปาย เลยหมบู่ ้าน สนั ตชิ ลไปประมาณ 3 กิโลเมตร บนจดุ ชมวิวทะเลหมอกหยนุ ไหล สามารถมองเห็นตวั เมือง ปาย และสายหมอกทรี่ วมตวั กนั เป็นก้อนไหลเหมือนดงั สายนา้ ทา่ มกลางหบุ เขาในอาเภอปาย ได้อยา่ งงดงาม นกั ทอ่ งเทีย่ วสว่ นใหญ่จะเดินทางขนึ ้ ไปจดุ ชมววิ ทะเลหมอกหยนุ ไหล ประมาณ 05.30 น. เพือ่ รับอากาศบริสทุ ธ์ิในยามเช้า และรอชมแสงแรกแย้มจากดวงอาทติ ย์ อนั อบอนุ่ ในยามเช้า ณ บนจดุ ชมววิ ที่สงู ตระหงา่ นในอาเภอปาย ด้านบนจดุ ชมววิ มีบอ่ นา้ สาหรับใช้ในการบริโภคทไ่ี หล ลงสดู่ ้านลา่ งของภเู ขา ม่อนหยุนไหล มีส่ิงอานวยความสะดวก ได้แก่ ห้องพกั ลานกางเต๊นท์ ห้องนา้ และร้านค้า คอยบริการนกั ทอ่ งเที่ยว ค่าบริการเข้าชม ทา่ นละ 20 บาท การเดินทาง : การเดนิ ทาง ต้องติดตอ่ รถนาเที่ยวทห่ี มบู่ ้านสนั ตชิ ล เนื่องจากทางขนึ ้ เป็นทาง ลกู รัง และเป็นเขาลาดชนั ถ้าเหมาตอ่ คนั อยทู่ ่รี าคาคนั ละ 300 บาท นง่ั ได้ 10 คน

ปางอุ๋ง “สวติ เซอร์แลนด์เมืองไทย” ปางองุ๋ มชี ่ือเตม็ วา่ โครงการพระราชดาริปางตอง 2 (ปางองุ๋ ) ตงั้ อยู่ ท่ี หมบู่ ้านรวมไทย ตาบลหมอกจาแป่ อาเภอเมอื ง จงั หวดั แมฮ่ อ่ งสอน เป็น พนื ้ ที่สว่ นหนง่ึ ในโครงการพฒั นาอนั เน่ืองมาจากพระราชดาริ อยหู่ า่ งจากตวั เมืองแมฮ่ อ่ งสอนประมาณ 44 กิโลเมตร เป็นหนง่ึ สถานที่นา่ เที่ยวชว่ งฤดู หนาว ถกู ขนานนามวา่ สวิตเซอร์แลนด์เมอื งไทย ปางอุ๋ง มีลกั ษณะเป็น อา่ งเก็บนา้ ขนาดใหญ่ซง่ึ อยบู่ นยอดเขาสงู เป็นที่เท่ียว สดุ โรแมนตกิ อนั ดบั ต้นๆ ของแมฮ่ อ่ งสอน ภาพแสงอาทติ ย์สาดสะท้อน นา่ นนา้ ผสานไอหมอกจางๆ สร้างความประทบั ใจแกผ่ ้มู าเยอื นทกุ ครัง้ มี กิจกรรมยอดฮิต คือ การลอ่ งแพ ชมทศั นยี ภาพซง่ึ ถกู โอบล้อมไปด้วยป่ าสน สวนดอกไม้ และกล้ชิดสายหมอก

ลไี วน์รักไทย รีสอร์ทสไตล์จนี ยูนาน ตะลยุ ฝ่าโค้งพนั ศอก! เพอ่ื มาชมความงามของทนี่ ี่ อีกหน่งึ ท่พี กั บรรยากาศสดุ ยอด ท่ีเรา อยากแนะนา ลีไวน์รักไทย รีสอร์ทสไตล์จนี ยนู าน ทีถ่ กู เนรมติ รขนึ ้ กลางไร่ชา ทา่ มกลางสาย หมอกและขนุ เขา รับรองวา่ จะทาให้คณุ ประทบั ใจจนแทบไมอ่ ยากกลบั บ้านลไี วน์รักไทย รี สอร์ท จาลองมาจากหมบู่ ้านในมณฑลยนู าน ประเทศจนี หากคณุ มาถึง อาจลืมไปว่านี่คือ ประเทศไทย เพราะมนั เหมือนถอดแบบมาจากประเทศจีนจริงๆ อากาศก็แสนบริสทุ ธ์ิ ย่ิงอยู่ ทา่ มกลางไร่ชาด้วยแล้ว ทาให้ดอู นิ ขนึ ้ ไปอกี แถมยงั ให้เราลองเก็บชาได้อีกด้วย แคน่ กึ ภาพก็ ฟินแล้ว แตก่ ็ส้ไู ปสมั ผสั ของจริงไมไ่ ด้แนๆ่ วธิ ีการเดินทาง : จากตวั เมืองแมฮ่ อ่ งสอน ใช้ทาง หลวงหมายเลข 1095 (แมฮ่ อ่ งสอน-ปาย) ประมาณ 15 กิโลเมตร จะถึงแยกบ้านกงุ ไม้สกั ทางซ้ายมือจะมปี ้ายบอกทางไปบ้านรักไทย ให้เลยี ้ วซ้ายแล้วขบั ไปตามทางอกี ประมาณ 36 กิโลเมตร โดยเส้นทางนีจ้ ะผ่านภโู คลน นา้ ตกผาเสือ่ พระตาหนกั ปางตอง ตลอดเส้นทางเป็น ทางชนั ขนึ ้ เขา มโี ค้งหกั ศอกคดเคยี ้ วหลายแหง่ ควรขบั รถด้วยความระมดั ระวงั เมือ่ มาถงึ บ้านรักไทยแล้ว จะเห็น ลีไวน์รักไทย รีสอร์ท อยทู่ างซ้ายมือ

ดอยเมี่ยง สวรรค์เมืองหมอก สวรรค์เมอื งหมอก ปักหมดุ อยสู่ งู ประมาณ 1,600 เมตร ในพนื ้ ท่ีป่ าดิบชืน้ และ ภเู ขาสงู ชนั สลบั ซบั ซ้อน เต็มไปด้วยพนั ธ์ไุ ม้หลายชนิด เชน่ ต้นสน ต้นพญาเสอื โคร่ง ต้นมะคา่ ความสขุ โดยสมั ผสั คอื การไปยนื ณ จดุ ชมววิ ท่ีสามารถมองเหน็ ทศั นยี ภาพทวิ ทศั น์ของเมืองปายได้อยา่ งสวยงาม แบบสดุ สายตา 360 องศา ทา่ มกลางมวลอากาศหนาวเย็นและมลี มพดั โชยสบายทกุ ฤดกู าล ในจดุ ท่สี งู สดุ บนดอยเมยี่ งแหง่ นี ้นกั ทอ่ งเทีย่ วจะเหน็ มหี มอกหนาขนึ ้ บนดอย มี ลกั ษณะเหมือนแอง่ กระทะ หรือทะเลหมอกให้ได้ชมในทกุ ชว่ งฤดเู ลยทีเดียว อีก หนงึ่ สงิ่ นา่ สนใจไมค่ วรพลาด ต้องตื่นมาละเลยี ดภาพอนุ่ ๆ ของพระอาทิตย์ขนึ ้ ยามเช้า โดยมสี ายหมอกออ่ นละมนุ มารอรับแสงแรกของวนั ท่จี ะทาให้ บรรยากาศแปรเปลย่ี น กลายเป็นวนิ าทแี หง่ ความโรแมนติก

ถนนคนเดนิ ปาย จากแผงเลก็ ๆ ไมก่ ี่แผงของชาวบ้าน ขายสนิ ค้าทรี่ ะลกึ และสนิ ค้าหตั ถกรรม พนื ้ เมอื งโดยอาศยั ไฟโคมริมถนน หรือแสงเทียนสลวั เรียงรายสองข้างทางยาม ค่าคนื คอื บทเริ่มต้นของถนนคนเดนิ ปายซง่ึ ปัจจบุ นั ได้กลายมาเป็นเส้นทาง เดนิ คกึ คกั มากสสี นั ทีส่ ดุ แหง่ หนงึ่ ของภาคเหนือ ช่วยตอ่ เตมิ บรรยากาศสบายๆ ให้กบั เมืองเลก็ แหง่ นี ้ทกุ วนั ประมาณ 6 โมงเย็น ผ้คู นเร่ิมเดนิ คกึ คกั มีกิจกรรมการแสดงเปิดหมวกตา่ งๆ สนิ ค้าสว่ นใหญ่ที่ วางขายมกั เป็นของท่ีระลกึ ไอเดียเกๆ๋ ทงั้ โปสการ์ด เสอื ้ ยืดสกรีนรูปตา่ งๆ สนิ ค้าหตั ถกรรม ผ้าพนั คอทอมอื ฯลฯ สลบั กบั อาหารหลากหลาย หากเดิน เหน่ือยก็มีร้านชากาแฟตกแตง่ สวยๆ ให้นง่ั พกั บางร้านมดี นตรีหลากสไตล์ขบั กลอ่ มอกี ด้วย

ถา้ ลอดปางมะผ้า ตงั้ อยทู่ ีต่ าบลถา้ ลอด อาเภอปางมะผ้า จ.แมฮ่ อ่ งสอน เป็นแหลง่ โบราณคดีสาคญั ปัจจบุ นั อยู่ ในความดแู ลของเขตรกั ษาพนั ธ์สุ ตั ว์ป่ าลมุ่ แมน่ า้ ปาย มสี ถานทนี่ า่ สนใจ คอื ถา้ ลอด ซง่ึ มีลาห้วยชื่อ นา้ ลางไหล ลอดภเู ขาไปทะลอุ อกอกี ด้านหนงึ่ ทาให้เกิด เป็นถา้ ที่มหี นิ งอกหินย้อยสวยงาม จากการพบเครื่องมอื เครื่องใช้ โบราณในถา้ สนั นิษฐานได้วา่ มีอายปุ ระมาณ 2,000 ปีมาแล้วถา้ ลอดเป็นถา้ ที่มีช่ือเสยี ง สวยงาม และเข้าชมได้ง่ายสะดวกสบายท่ีสดุ ในบรรดาถา้ ทงั้ หมด การเข้าชมถา้ จาก ดา่ น ด้านหน้าต้องเดนิ เท้าเข้าไปประมาณ 350 เมตร พร้อมคนนาทางและตะเกียงสอ่ ง ทาง โพรงแหง่ นมี ้ คี วามยาวกวา่ 500 เมตร กว้าง 20 เมตร สงู 50 เมตร สายนา้ กดั เซาะโพรงถา้ แหง่ นมี ้ ากกวา่ ล้านปี ก่อเกิดเป็นถา้ ใหญ่ๆถงึ 3 แหง่ ได้แก่ ถา้ เสาหิน ถา้ ต๊กุ ตา และถา้ ผีแมน

หมู่บ้านกระเหรี่ยงคอยาว บ้านห้วยเสือเฒ่า หมบู่ ้านกะเหรี่ยงคอยาวทอ่ี ยใู่ กล้เมอื งมากท่สี ดุ รถยนต์สามารถเข้าถจึ งึ มี นกั ทอ่ งเทย่ี วแวะเข้ามาเทีย่ วชม กะเหร่ียงคอยาวที่นี่เป็นจานวนมาก อพยพลภี ้ ยั สงครามเข้ามา อยทู่ ่ีแมฮ่ อ่ งสอนนานแล้ว ดารงชีวิตแบบดงั้ เดมิ ภายในหมู่ นกั ทอ่ งเที่ยวสามารถมาชมวถิ ีชีวติ และถ่ายรูปกบั กะเหร่ียงคอยาวได้ หากมาในช่วงวนั หยดุ เสาร์ – อาทิตย์ ยงั จะได้พดู คยุ และถ่ายรูปกบั เด็ก ๆ ชาวกระ เหร่ียงซง่ึ แต่ ละคนหน้าตานา่ รักและช่างเจรจา ซงึ่ วนั ธรรมดาเดก็ ๆ พวกนจี ้ ะไป โรงเรียน นอกจากนบี ้ ้านแตล่ ะ หลงั จะมีการนา ของทร่ี ะลกึ มาขายให้กับ นกั ทอ่ งเทย่ี วเพื่อเป็นการสร้างรายได้ สนิ ค้าสว่ นใหญ่จะเป็นพวกเสือ้ ผ้าและ เครื่องประดบั เลก็ ๆ น้อยราคาไมแ่ พงมาก

แม่ฮ่องสอนน่าเทย่ี ว