บรษิ ัท ผลิตภัณฑ์น้ำยำพอเพียง ศนู ยบ์ รหิ ำรจดั กำรขยะแบบครบวงจร โรงเรยี นรำชประชำนเุ ครำะห์ 31 อำ้ เภอแมแ่ จม่ จังหวดั เชียงใหม่
ควำมเปน็ มำ โรงเรยี นราชประชานเุ คราะห์ 31 เป็นโรงเรียนประจาซ่งึ มนี ักเรียนใชช้ ีวติ อยใู่ นโรงเรยี นตลอด 24 ชม. และมีการใช้ น้ายาทาความสะอาดในปรมิ าณท่มี ากในแตล่ ะวัน ซ่งึ เปน็ น้ายาท่ซี อื้ มาจากท้องตลาดท่ีผลิตจากสารเคมีสังเคราะห์ ซ่งึ ส่งผล กระทบต่อสงิ่ แวดลอ้ มและมีราคาแพง อกี ทัง้ แผนยทุ ธศาสตร์ชาติ 20 ปี ยทุ ธศาสตร์ที่ 4 ไดม้ งุ่ เนน้ ในด้าน การเติบโตท่ีเป็น มิตรกับส่ิงแวดล้อมเพ่ือการพัฒนาอย่างย่ังยืน ทางคณะผู้จัดทาจึงได้ศึกษาข้อมูลในเรื่องการทาผลิตภัณฑ์น้ายาทาความ สะอาดใชภ้ ายในโรงเรียน เพอื่ ลดปริมารขยะทเ่ี กดิ จากการใช้ผลติ ภณั ฑท์ าความสะอาด ลดคา่ ใชจ้ ่ายภายในโรงเรียนและยัง สร้างทักษะความรู้และรายได้เสริมให้กับนักเรียนอีกด้วย การพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อมนั้นจาเป็นต้องมีความย่ังยืนตาม ยุทธศาสตร์ของชาติ ทางคณะผู้จัดมีความตระหนกั ซ่ึงจุดประสงค์นีเ้ ป็นอย่างมากจึงไดม้ ีการพัฒนาการใช้วัตถุธรรมชาติใน การผลิตน้ายาความสะอาด เช่นน้าด่างจากขีเ้ ถ้า น้าหมักชีวภาพจากสับปะรด มะกรูด ซ่ึงเป็นเศษวัสดุธรรมชาติที่เหลือท้ิง จากการประกอบอาหารภายในโรงเรยี น เมือ่ เกิดความมัน่ คงและยง่ั ยนื สามารถผลิตนา้ ยาทาความสะอาดเพียงพอต่อความ ต้องการภายในโรงเรยี นแลว้ จงึ ทาการผลิตเพ่อื จาหนา่ ยภายนอกโรงเรียนต่อไป ตามหลกั ปรญั ชาของเศรษฐกิจพอเพียง จุดประสงค์ของบรษิ ทั 1. เพ่อื ลดปรมิ าณขยะท่ีเกิดจากการใช้ผลติ ภัณฑท์ าความสะอาด 2. เพื่อลดค่าใช้จา่ ยผลติ ภัณฑท์ าความสะอาด ภายในโรงเรียน 3. เพอื่ สร้างทกั ษะอาชพี และรายได้ระหวา่ งเรียนใหก้ บั นกั เรียน ตวั ชวี ดั ควำมสำ้ เรจ็ ของบริษทั 1. ขยะจากการใชผ้ ลิตนา้ ยาทาความสะอาดมปี ริมาณลดลง 2. สามารถลดค่าใช้จ่ายด้านใชผ้ ลิตภัณฑจ์ ากนอกโรงเรียน 3. นักเรียนได้รับทักษะอาชพี และรายไดร้ ะหวา่ งเรยี น คณุ ธรรมที่พึงประสงค์ โรงน้ำยำพอเพียง ขยันและซ่ือสตั ยใ์ นการทางาน มคี วามอดทน ความรับผิดชอบต่องานทไี่ ด้รับมอบหมาย ปลูกฝังจิตนึกในการ อนุรกั ษส์ ่งิ แวดลอ้ ม โดยการเลอื กใช้วัสดุธรรมชาติมาใช้ให้เกดิ ประโยชน์ ควำมรทู้ ีน่ ักเรียนจะได้รบั ทักษะและความร้ใู นการผสมนา้ ยาทาความสะอาด และการเปน็ ผปู้ ระกอบการ ตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง
กำรด้ำเนนิ กำร สารวจน้ายาและปรมิ าณท่ีใช้ภายในโรงเรียน 1 ศกึ ษาวธิ ีการผลิตน้ายาทาความสะอาด 2 จัดตงั้ บริษทั ผลิตภณั ฑ์น้ายาพอเพียง 3 จดั ซือ้ หัวเชือ้ และอปุ กรณ์นการผลติ นา้ ยาทาความสะอาด 4 โรงครวั ทาการผลติ นา้ ยาทาความสะอาดและจดั ส่ง งานหอนอน 5.1 5 5.3 แม่บ้านทาความสะอาด 5.2 คิดตน้ ทนุ และกาไรที่ไดจ้ ากการขายนา้ ยาทาความสะอาด 6 จา่ ยคา่ แรงนักเรยี น บารุงและพฒั นาบริษทั 6.1 6.2 ส่งเสริมการแยกและลดปรมิ าณขยะ เงนิ ปันผลรายปกี ารศกึ ษาของนักเรียน 6.3 6.4
กำรผลิตน้ำยำท้ำควำมสะอำด 1) สำรเคมแี ละคณุ สมบตั ขิ องสำรเคมี สารท่ี 1 หัวเชือ้ นา้ ยาทา้ ความสะอาด N70 N70 มาจาก Texapon N70 มีชื่อทางเคมวี ่า Sodium Lauryl ether Sulfate เปน็ สารประเภท สารลดแรงตึงผิว ประจุลบ มีคณุ สมบตั ิในการทาความสะอาดไดด้ ที าใหเ้ กดิ ฟองไดเ้ ร็ว Sodium Lauryl Ether Sulfate(SLES) เกดิ จากการนา Sodium Lauryl Sulfate (SLS) ไปผา่ นการ Ethoxylation โดยนาสารต้ังต้น คือ SLS มาทาปฎิกิริยากับ ethylene oxide ภายใต้แรงดันและความร้อนสูง โดยใช้ catalyst ซ่ึงสาร Sodium Lauryl Ether Sulfate(SLES) ที่ได้คือ surfactant ที่ระคายเคืองน้อยกว่า SLS จึงเอามาใช้เป็นผลิตภัณฑ์ทา ความสะอาดร่างกายได้ดีกว่า ในขณะท่ี SLS ท่ีมีความสามารถในการชะล้างไขมันสูง จึงเอาไปใช้ในผลิตภัณฑ์ ซักล้างมากกว่า สาหรับส่วนประกอบของ N-70 มี SLES เป็น active ingredient ประมาณ 70% ส่วนอีก 30 % คือ น้า และ Impurities เชน่ Sodium Chloride (NaCl), Sodium Sulfate (Na2SO4) เป็นตน้ เกร็ดความรู้ สารทุกตัวท่ีทาผ่านกระบวนการ Ethoxylation มันมีโอกาสท่ีจะปนเปื้อน สารท้ัง 2 ตัวคือ 1,4 dioxane กับ Ethylene Oxide ซงึ่ เปน็ สารก่อมะเร็ง และยังมีสารตระกูล PEG อกี ดว้ ย ซึ่งสารทาความสะอาดท้ังหมด กอ่ นจะใช้งานได้จาเปน็ ตอ้ งมีวิธีการในการควบคมุ ปริมาณสารปนเป้อื นท่ีก่อมะเร็งใหอ้ ยูใ่ นเกณฑ์ผา่ นตามทีก่ ฎหมายกาหนด สารที่ 2 สารขจดั คราบ Neopelex F24 Neopelex F24 เป็นของทางการค้าของ สารเคมีทมี่ ชี อ่ื วา่ linear alkylbenzene sulfonate เปน็ สารลดแรงดึง ผิวประจลุ บ ซงึ่ มคี ุณสมบตั ิในการขจดั คราบไขมัน ด้วยปกติเป็นสารหลกั ของผงซกั ฟอก น้ายาล้างจาน น้ายาล้างห้องนา้ และนา้ ยาทาความสะอาดในโรงงานอตุ สาหกรรม ซง่ึ สามารถใช้รว่ มกับ Sodium hydroxide , Triethanolamine , Ammonium hydroxide
สารท่ี 3 โซเดยี มคลอไรค์ โซเดยี มคลอไรด์ หรอื เกลอื แกงมีสูตรเป็น NaCl เปน็ สารประกอบทป่ี ระกอบดว้ ยธาตุ Na และ Cl ลักษณะเปน็ ผลึก สีขาว รสเคม็ รปู ผลึกเป็นแบบทรงลกู บาศก์ จุดหลอมเหลว 801 องศาเซลเซียส ละลายนา้ ไดด้ ี โดยมากใช้ ทะเล และจาก ดนิ ประเทศท่ีผลิตเกลอื แกงได้มาก คือ ประเทศออสเตรยี ฝรัง่ เศส เยอรมนี อินเดยี และสหรัฐอเมริกา เกลือแกงแบ่งตาม วธิ กี ารผลติ มี 2 ประเภทคอื เกลอื สมุทร และเกลือสนิ เธาว์ สารท่ี 4 ผงฟอง ผงฟองหรือ Sodium lauryl sulfate เรยี กชอ่ื ยอ่ วา่ SLS เป็นสารที่สงั เคราะหข์ นึ้ มา มีคุณสมบตั เิ ปน็ แรงตึงผิวของ น้า ทาให้เกิดฟอง ช่วยให้สิ่งสกปรก คราบไขมันหลุดออกไปได้ง่ายข้ึนทาให้เกดิ ฟองในผลิตภัณฑ์ ใช้ในอุตสาหกรรมหลาย ประเภท เช่น น้ายาล้างจาน เครอื่ งสาอาง ซ่งึ เครอื่ งสาอางที่นิยมผสมสารน้ี ไดแ้ ก่ เครือ่ งสาอางท่ีใชแ้ ล้งลา้ งออกดว้ ยน้า เช่น สบเู่ หลว แชมพู ยาสีฟัน เป็นตน้
สารท่ี 5 ผงสคี ราม สีครามนั้นได้จากการสกัดส่วนของใบพืช ที่ผ่านขบวนการแช่น้าและหมัก เพ่ือต้องการเปลี่ยนสารไกลโคโซด์อนิ ดิ แคน (glycoside indican) ธรรมชาติที่พบอยู่ในพชออกมาอยู่ในรูปของสียอมน้าเงนิ โทนฟ้าเรียกว่า อิดิโกติน (indigotin) เกิดจากน้าหมักพืชผสมกับนา้ ปูนที่มีคุณสมบัติเป็นด่าง เม่ือผ่านขบวนการดังกล่าวแล้ว เราจะได้สีครามทมีคุณสมบัติเปียก คลายก้อนเค้ก หรือทาให้แห้้ง ตลอดจนทาเป็นผง เมื่อผ่านกรรมวิธีผสมกับสารอื่นหลายชนิด เพ่ือผลิตให้มีความแตกต่าง ของโทนสีนา้ เงินนกับสีม่วง สารท่ี 6 น้าหอม นา้ หอม คอื สารละลายหอมระเหยทาจากน้ามนั กับแอลกอฮอล์ มกี ล่นิ ท่สี กดั มาจากดอกไมใ้ นธรรมชาติหรอื กลิ่นท่ี สังเคราะหข์ ้นึ มาผสมอยู่ ใช้ทาหรอื พ่นตามเสอื้ ผ้าหรือร่างกาย น้าหอมจะระเหยออกมาพร้อมกับส่งกลน่ิ หอมชวนดมออกมา ดว้ ย มหี ลายกลิน่ บางกล่ินเกิดจากการนากล่ินดอกไม้หลายชนดิ มาผสมกัน
สารที่ 7 น้าด่างจากขเ้ี ถา้ นา้ ดา่ งหรือนา้ ขเ้ี ถา้ คือน้าทไี่ ด้จากการแชข่ ี้เถ้าลงไป จนได้น้าทีม่ ีคุณสมบัติเป็นดา่ ง เน่ืองจากการละลายตัวของ โพแทสเซยี ม ออกไซด์ ทาให้เกิดปฏิกริ ิยาไฮโดรไลซสิ เกิดเปน็ โพแทสเซยี มไฮดรอกไซด์ น้าดา่ งมปี ระโยชนต์ อ่ การขจัด คราบไขมันจึงทาให้สามารถใชท้ ดแทนสาร F24 ได้ การนานา้ ด่างมาใชจ้ าเป็นตอ้ งรอให้ขีเ้ ถา้ ตกตะกอนเพ่ือเลอื กส่วนท่ใี ส ไม่มีตะกอนมาใชเ้ ทา่ นั้น นา้ ดา่ งท่ีได้จากการแช่ข้เี ถ้าจะดว้ ยกัน 2 ประเภทคือ สีเหลอื งและสขี าวใส โดยน้าดา่ งสเี หลอื งเกดิ จากขีเ้ ถ้าทม่ี ียางไมป้ รมิ าณมาก สว่ นสีขาวใสเกิดจากขีเ้ ถา้ ต้นไมท้ ีม่ ยี างไม้ปริมาณน้อย สารที่ 8 น้าหมกั ชวี ภาพ น้าหมกั ชีวภาพทีไ่ ด้จากการหมกั เศษซากพชื ซากสัตว์ หรือสารอนิ ทรยี ช์ นิดต่างๆ ที่หาได้ในท้องถนิ่ ดว้ ยจุลนิ ทรยี ์ จาเพาะ ซง่ึ อาจหมักร่วมกับกากนา้ ตาลหรือน้าตาลทรายแดงกระบวนการหมักของน้าหมักชีวภาพจะเกิดจากการย่อยสลาย สารอนิ ทรยี ด์ ว้ ยจลุ นิ ทรยี ์ โดยใช้กากน้าตาล และนา้ ตาลจากสารอนิ ทรียเ์ ปน็ แหลง่ พลังงาน ส่วนผสมหลกั ของการผลิตนา้ หมักชีวภาพ 1. ฐำนวสั ดจุ ำกธรรมชำติ ที่ใชห้ มกั มกั เป็นเศษวัสดุธรรมชาติจากการใช้สอยของมนุษย์ เพอ่ื เป็นการประหยดั ต้นทนุ โดยคุณสมบัติของน้าหมักชวี ภาพ จะขึ้นกบั วสั ดธุ รรมชาติท่ีนามาใชง้ าน เชน่
1.1 เปลอื กสับปะรดมเี ชอื้ ราที่มีประโยชนอ์ าศยั อยู่ 1.2 หน่อหรือยอดของพืชมฮี อรโ์ มนที่ช่วยกระตุน้ ในการเกิดใบและราก 1.3 ในผลไมส้ ุกมฮี อร์โมนท่สี ามารถเร่งการเกิดดอกและรสหวานของผลไมไ้ ด้ 2. สำรอำหำรหรอื แหล่งคำรบ์ อน ทใ่ี ช้ในกำรเจริญเตบิ โตของจลุ ินทรีย์ ในกระบวนการหมกั จาเป็นตอ้ งมแี หลง่ คาร์บอนในการเจริญเตบิ โตของจุลินทรยี ์ เพ่มิ จานวนขนึ้ ในการหมกั โดย แหลง่ คาร์บอนได้แก่ กากน้าตาลและนา้ ตาลทรายแดง ไม่ควรใช้น้าทรายขาวเน่ืองจากมสี ารขัดขาวผสมอยู่ ซง่ึ อาจสง่ ผลต่อ การเจริญเติบโตของจุลินทรียใ์ นการหมกั 3. แหล่งควำมชนื ในกำรหมกั การเจริญเตบิ โตของจลุ ินทรยี น์ ัน้ จาเป็นต้องมนี า้ ความช้ืนอย่างนอ้ ย 20 % โดยมักใชน้ า้ เปล่าไร้สารเคมี นา้ มะพร้าว หรือน้าซาวขา้ ว เป้นตน้ โดยเติมน้าเหล่านี้ ในอัตราส่วน วสั ดุจากธรรมชาติ ตอ่ แหลง่ ในความช้นื คือ 3 ต่อ 10 โดยประเภทของน้ำหมกั ชีวภำพแบง่ ออกเปน็ 5 ประเภทตำมกำรใชป้ ระโยชน์ 1. มีคุณสมบัตใิ นการกระตุน้ ดิน เรง่ ราก บารงุ ใบ วัตถุดิบในการหมัก - หน่อกล้วย หน่อไผ่ ยอดผักบุ้ง ยอดพืชตระกูลถั่ว - น้าซาวขา้ ว , นา้ มะพร้าว หรอื นา้ ปัสสาวะ - กากน้าตาลหรือน้าตาลทราย - พด 2 2. มีคณุ สมบัติชว่ ยขจัดโรคพืช ปอ้ งกันแมลง วัตถดุ บิ ในการหมัก - สงิ่ มีชีวิตทไ่ี มส่ ุก เชน่ หอยเชอรี่ ปลา - นา้ ซาวข้าว - กากน้าตาลหรือน้าตาลทราย - พด 7 3. มคี ณุ สมบัติ เรง่ การเกิดดอก ผล เพม่ิ ความหวาน วตั ถดุ บิ ในการหมัก - ผลไมท้ ม่ี ีรสหวาน เช่น ฟักทองสกุ มะละกอสกุ กลว้ นนา้ วา้ สุก - นา้ ซาวข้าว , นา้ มะพรา้ ว หรือนา้ ปสั สาวะ - กากน้าตาลหรอื น้าตาลทราย - พด 2
4. มีคุณสมบัติกาจัดกลิ่น และชว่ ยยอ่ ย วตั ถดุ ิบในการหมัก - ผลไมท้ ่ีมีรสเปร้ียว เช่น สบั ปะรด ผลไมต้ ระกูลส้ม - นา้ ซาวข้าว , นา้ มะพร้าว หรือนา้ ปสั สาวะ - กากน้าตาลหรือน้าตาลทราย - พด 6 5. มคี ณุ สมบตั ใิ นการทาความสะอาด ขจัดดสิง่ สกปรก - ผลไม้ทม่ี ีรสเปร้ียว เชน่ สับปะรด ผลไมต้ ระกูลส้ม - นา้ เปล่า - กากน้าตาลหรือน้าตาลทราย สารท่ี 9 Trichloroisoyanuric acid (TCCA) เป็นคลอรนี ทีม่ คี วามเขม้ ข้นสูงถึง 90% สามารถละลายนา้ ได้หมด ไม่มตี ะกอนหลงเหลอื แต่ละลายได้ช้ามากใช้ เวลาในการละลายน้านาน เม่ือละลายน้าแลว้ จะแตกตัวให้ HOCl และ Cyanuric Acid ทาใหม้ ีประสิทธิภาพในการฆ่า เชอ้ื สูงมาก สามารถออกฤทธิไ์ ดด้ ีกว่า คลอรีนชนิด Hypochlorite 8-10 เท่า แต่เน่ืองจากเป็นสารประกอบคลอรีน ท่ีมี ฤทธิเ์ ป็นกรดแก่ pH 2-3 ทาใหค้ ่อนข้างอนั ตรายในการใช้ และยังทาให้ pH ของน้าลดลง และมฤี ทธ์กิ ัดกรอ่ นสูง
2) วธิ ีกำรผสมน้ำยำทำ้ ควำมสะอำด ขันตอนท่ี 1 กำรละลำย N70 เทหัวเช้ือทาความสะอาด (N70) ปริมาณ 1 กิโลกรัม ลงให้ถังพลาสติกแบบหนา จากน้ันใช้พายไม้คนจน กระทง้ั หัวเชอื้ ทาความสะอาด (N70) จนกลายเปน็ สขี าว เพือ่ เพม่ิ พืน้ ที่ผิวในการสมั ผัสอากาศมากขึ้น จากน้นั เตมิ เกลือ หรือผงข้นลงไปปรมิ าณ 1 กิโลกรัม โดยเหลือไว้สาหรบั ลา้ งถุง N70 เลก็ นอ้ ย ผสมเกลือกับ N70 ทีค่ นเตรียมไว้ใหเ้ ขา้ กนั จากนัน้ เติมน้า 1 ลิตร คนสว่ นผสมให้เป็นเนือ้ เดียวกนั ขันตอนท่ี 2 กำรเตมิ สำรกำ้ จัดครำบ นาส่วนผสมท่ไี ด้จากขัน้ ตอนท่ี 1 เตมิ สารทีช่ ว่ ยในการขจดั คราบ โดยน้ายาแตล่ ะชนิดจะใช้ปรมิ าณของสาร ขวดั คราบทต่ี ่างกันโดยน้ายาลา้ งจาน จะใชส้ าร F 24 2-3 ลติ ร หรอื สามารถใชส้ ารธรรมชาตทิ ดแทนได้ โดยใช้นา้ หมัก และน้าดา่ งอยา่ งละ 1-2 ลติ ร ขนั ตอนท่ี 3 กำรเติมสำรเสรมิ เชน่ นำ้ หอม ผงครำม สี นานา้ ยาทาความสะอาดแต่ละประเภทจาเป็นตอ้ งมมสี ารเสรมิ เพื่อชว่ ยในการทางานของชนดิ นา้ ยานนั้ ๆ โดยน้ายาล้างจานเพอื่ ให้นา่ ใช้งานมากขน้ึ ควรมกี ารเตมิ น้าหอมกลิ่นมะนาว ผงฟอง และสเี หลืองออ่ นๆ ให้ใกล้เคียงกับ นา้ ยาลา้ งจานท่ใี ชก้ ันในท้องตลาด ในส่วนของนา้ ยาซกั ผ้าต้องเตมิ กลน่ิ essence และใช้ผงครามเพือ่ ถนอมสีและใย ของผ้า นา้ ยาล้างห้องนา้ จาเปน็ ตอ้ งมมคี วามสามารถในการฆา่ เช้ือโรค จุลินทรยี ต์ า่ งๆได้ จงึ ต้องใช้คลอรีนในการผสม
ก้ำหนดรำคำขำย รำคำ (บำท) หน่วย ชนิดน้ำยำ 350 ตอ่ ถงั ( 20 กิโลกรัม) 350 ตอ่ ถัง ( 20 กิโลกรมั ) ซกั ผ้ำ 20 ตอ่ 1 กโิ ลกรัม ล้ำงหอ้ งนำ้ 420 ตอ่ ถัง ( 20 กโิ ลกรัม) ลำ้ งจำน ตำรำงกำรส่งขำย ชนิดน้ำยำ ปรมิ ำณท่ตี ้องกำร กำรซอื จำกภำยนอก ผลติ ภำยในโรงเรยี น แหลง่ ต้องกำรน้ำยำ (บำทตอ่ เดือน) (บำทต่อเดือน) ท้ำควำมสะอำด ซักผา้ 20 กก. / สัปดาห์ 2,500 1,400 งานหอนอน ล้างหอ้ งนา้ 50 กก. / เดอื น 1,350 1,000 40 กก. / เดอื น 1,000 700 งานสถานท่(ี แมบ่ ้าน) ซกั ผ้า 40 กก. / เดือน 1,000 700 ล้างหอ้ งนา้ 80 กก. / สัปดาห์ 17,000 6,720 โรงครัว ล้างจาน แนวคิดกำรพฒั นำโรงนำ้ ยำพอเพียง เพ่ือสรา้ งความย่งั ยนื ใหก้ ับการบริหารจัดด้านส่ิงแวดล้อมตามยุทธศาสตร์ของชาติ ทางคณะผู้จัดทาจงึ ไดม้ ีแนวคดิ ในการพฒั นาสูตรของการทานา้ ยาทาความสะอาด โดยการนาวัสดธุ รรมชาติมาใช้ในการทาน้ายาทาความสะอาดทง้ั หมด เช่นการนามะคาดคี วาย ทดแทน หวั เช้อื ทาความสะอาด N70 หรอื การพฒั นานา้ หมักชีวภาพในการใช้ทดแทนสาร F 24 ให้มปี ระสิทธภิ าพในการทาความสะอาดได้ดขี ึน้
ภำพกิจกรรมของบริษทั ผลติ ภณั ฑน์ ้ำยำพอเพยี ง
Search
Read the Text Version
- 1 - 12
Pages: