10. บทที่ 1

บทที่ 1 ความรู้เบือ้ งต้น งานประมาณราคางานกอ่ สร้าง

14 บทท่ี 1 ผังความคดิ เรอ่ื ง ความร้เู บื้องต้นเกยี่ วกับการประเมินราคางานกอ่ สรา้ ง ความรเู้ บอ้ื งต้นเกีย่ วกบั การประเมนิ ราคางานกอ่ สรา้ ง ความหมายของการประมาณราคา คณุ สมบตั ขิ องผู้ประมาณราคา วตั ถปุ ระสงคข์ องการจดั ทาประมาณราคา ประเภทของวิธกี ารประมาณราคา เอกสารประกอบการเสนอราคา การเสนอราคา

15 สาระสาคัญ 1. การประมาณราคางานก่อสร้าง หมายถึง การจัดทาเอกสารการประมาณราคางาน ก่อสร้าง แยกรายการวัสดุ คา่ แรง ค่าใช้จา่ ย เคร่ืองมอื เครื่องจกั ร และคา่ ใช้จ่ายอื่นๆ โดยใกล้เคียง ราคาจริงมากที่สุด 2. ผู้ประมาณราคาต้องมีความรู้ความสามารถในหลายด้าน ซึ่งต้องใช้ความรู้ความชานาญ และประสบการณ์ รวมท้ังมีเทคนิคเฉพาะตัวอย่างสูง ซ่ึงจะได้มาซ่ึงราคาท่ีใกล้เคียงในการก่อสร้าง จรงิ มากทีส่ ดุ 3. วัตถุประสงค์เบอื้ งตน้ ของการจดั ทาประมาณราคาเปน็ การจัดเตรียมข้อมูลเก่ียวกับงานทั้ง ดา้ นราคาที่เหมาะสมและระยะเวลาที่ใช้ในการก่อสร้าง ดังนี้ เพื่อให้ทราบถึงงบประมาณค่าก่อสร้าง เพื่อกาหนดค่างวดงานในการก่อสร้าง เพื่อคิดค่างานท่ีเพ่ิมหรือลดจากสัญญาในงานก่อสร้าง เพ่ือ สามารถประมาณราคาขัน้ ตน้ และเพ่ือจดั ทาเอกสารเสนอราคา 4. ประเภทของวิธีการประมาณราคา โดยทั่วไปแบ่งออกได้ 2 วิธีหลักๆ คือ การประมาณ ราคาอย่างหยาบ และการประมาณราคาอย่างละเอียด 5. เม่ือมีโครงการก่อสร้างเกิดข้ึน ผู้รับเหมาก่อสร้างท่ีมีศักยภาพจะได้รับการเชื้อเชิญเข้า ร่วมการเสนอราคา ปัจจัยการตัดสินใจเข้าเสนอราคา ได้แก่ การให้รายละเอียดของเจ้าของ โครงการ การตรวจสอบแบบกอ่ สรา้ งและเอกสารประกอบแบบ การตัดสินใจของผู้บริหาร และการ ตดั สินใจสุดทา้ ยกอ่ นเสนอราคา 6. เอกสารท่ีกาหนดให้ยื่นประกอบการเสนอราคา มีดังนี้ สาเนาหนังสือรับรองการจด ทะเบียนเป็นนิติบุคคล สาเนาใบจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม สาเนาหนังสือรับรองผลงานก่อสร้าง สาเนาหนงั สือสัญญาก่อสรา้ งฉบบั คูส่ ัญญา สาเนาเอกสารการเสียภาษีงานก่อสร้างที่ผ่านมา หนังสือ มอบอานาจ สาเนาใบอนุญาตประกอบวิชาชีพทั้งของวิศวกรและสถาปนิก หนังสือรับรองการเป็น วศิ วกรหรือสถาปนกิ ประจาบริษัทนัน้ ๆ หลักประกันซอง และบัญชีสรุปรายการเอกสารทั้งหมดที่ยื่น มาพรอ้ มกบั ซองเสนอราคา จุดประสงค์การเรยี นรู้ จุดประสงค์ทว่ั ไป เพ่ือให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับความหมายของการประมาณราคางานก่อสร้าง คุณสมบัติของผู้ประมาณราคา วัตถุประสงค์ของการจัดทาประมาณราคา ประเภทและวิธีการ ประมาณราคา และปจั จยั ในการตดั สนิ ใจเขา้ เสนอราคา จดุ ประสงค์เชิงพฤตกิ รรม 1. บอกความหมายของการประมาณราคาได้ 2. บอกคุณสมบตั ขิ องผปู้ ระมาณราคาได้ 3. บอกวตั ถปุ ระสงคข์ องการจดั ทาประมาณราคาได้ 4. จาแนกประเภทของวิธกี ารประมาณราคาได้ 5. บอกปจั จัยในการตัดสินใจเข้าเสนอราคาได้

16 6. จัดเตรียมเอกสารประกอบการเสนอราคาได้ 7. รบั ฟงั ความคิดเห็นของผอู้ ื่น มีความกระตือรือร้น ให้ความร่วมมือในการทาความเข้าใจ เกย่ี วกบั การประมาณราคางานก่อสร้าง สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายของการประมาณราคา 2. คุณสมบตั ขิ องผปู้ ระมาณราคา 3. วัตถปุ ระสงค์ของการจัดทาประมาณราคา 4. ประเภทของวิธีการประมาณราคา 5. การเสนอราคา 6. เอกสารประกอบการเสนอราคา

17 แบบทดสอบกอ่ นเรียน บทที่ 1 ความรเู้ บ้ืองตน้ เกีย่ วกบั การประมาณราคางานก่อสร้าง คาชแี้ จง 1. แบบทดสอบนเี้ ป็นแบบเลอื กตอบมี 4 ตัวเลอื ก คือ ก ข ค และ ง 2. แบบทดสอบน้ี มจี านวน 10 ขอ้ คาส่ัง จงทาเครื่องหมาย  ลงในช่องอกั ษร ก ข ค หรอื ง ซง่ึ เป็นคาตอบท่ีถูกทสี่ ดุ เพียง คาตอบเดียว และให้ทาลงในกระดาษคาตอบ ใช้เวลาในการทาแบบทดสอบ 10 นาที 1. การประมาณราคางานก่อสร้างหมายถึงข้อใด? ก. การคานวณหาปรมิ าณวสั ดุ ข. การแยกรายการวสั ดุ อุปกรณ์ ค. การคาดคะเน วเิ คราะห์ ปรมิ าณงานและราคาท่ใี กลเ้ คียง ง. การจัดทาเอกสาร การแยกรายการวสั ดุ คา่ แรง คา่ ใช้จา่ ย และค่าใช้จ่ายอ่ืน ๆ ให้ใกลเ้ คยี ง ราคาจริง 2. ผูป้ ระมาณราคา ต้องมีความรคู้ วามสามารถในด้านวชิ าชีพดา้ นใดบา้ ง? ก. ดา้ นวิชาชพี วทิ ยาศาสตร์เคมี ข. ด้านวชิ าชพี คณติ ศาสตร์ เรขาคณิต ค. ดา้ นวชิ าชพี สงั คมศาสตร์ และภมู ศิ าสตร์ ง. ดา้ นวิชาชพี สถาปตั ยกรรม และวศิ วกรรมโยธา 3. การประมาณราคาโดยทั่วไปแบง่ ออกไดเ้ ปน็ 2 วิธีหลกั คือข้อใด? ก. การประมาณราคาโดยคาดคะเน – แมน่ ยา ข. การประมาณราคาตามลกั ษณะงาน – ตัวแปร ค. การประมาณราคาอย่างหยาบ – อยา่ งละเอียด ง. การประมาณราคาตามลกั ษณะโครงการ – ลักษณะการก่อสรา้ ง 4. การเตรียมการประมาณราคาต้องศึกษาระบบงานด้านใดบา้ ง? ก. แรงงาน วสั ดุ เครือ่ งจักร งานด้านการก่อสรา้ ง คา่ ดาเนินการ กาไร ภาษี ดอกเบ้ีย ข. แรงงาน วัสดุ โครงการ ผู้รับเหมา ค่าดาเนนิ การ กาไร ภาษี ดอกเบยี้ ค. แรงงาน วสั ดุ เครอ่ื งจักร ผรู้ ับเหมา คา่ ดาเนินการ กาไร ภาษี ง. แรงงาน วัสดุ การควบคมุ งาน กาไร ภาษี

18 5. ก่อนการประมาณราคาและเสนอราคา ควรตรวจสอบแบบก่อสรา้ งและเอกสารด้านใด? ก. ระยะเวลาการก่อสร้าง เง่ือนไข ขอ้ กาหนด ลักษณะของงาน แบบกอ่ สร้าง ผูอ้ อกแบบ ผคู้ วบคุมงาน ข. สถานท่ีกอ่ สร้าง งบประมาณของโครงการ งานสถาปตั ยกรรม งานวศิ วกรรม ค. งบประมาณของโครงการ งานสถาปัตยกรรม งานวิศวกรรม ง. แบบก่อสรา้ ง ผอู้ อกแบบ ผคู้ วบคุมงาน สถานท่ีก่อสร้าง 6. การประมาณราคาค่าใช้จ่ายนอกเหนือจากที่ปรากฏในรปู แบบ ต้องคิดค่าใช้จา่ ยข้อใดเพมิ่ เติม? ก. คา่ แรงงานต่างชาติ ข. คา่ แรงงานล่วงเวลา ค. คา่ วัสดุ เครื่องจักร ตามแบบ ง. ค่าวสั ดุตวั อยา่ ง ค่าทดสอบวัสดุ 7. การจดั เตรียมเอกสารราคางานก่อสร้างจะประกอบด้วยเอกสารอะไรบ้าง? ก. บัญชคี ่าก่อสร้าง ข. บัญชีเครอ่ื งจกั ร ราคาก่อสรา้ ง ค. คา่ แรงคนงาน ค่าวสั ดสุ ้ินเปลอื ง ง. ใบเสนอราคา บัญชรี ายการวสั ดุและราคาก่อสรา้ ง 8. ข้อใดไมต่ ้องใชเ้ ปน็ เอกสารทกี่ าหนดให้ย่ืนประกอบการเสนอราคาโดยทั่วไป? ก. หนงั สอื รบั รองแรงงานตา่ งดา้ ว ข. หนงั สอื ใบจดทะเบยี นภาษมี ูลค่าเพม่ิ ค. หนังสือรบั รองการจดทะเบียนนติ ิบคุ คล ง. ใบเสนอราคา บญั ชีรายการวสั ดุและราคาก่อสรา้ ง 9. คุณสมบัติของผู้ประมาณราคาทค่ี วรมีเพิ่มเตมิ จากวชิ าชีพหลักคือข้อใด? ก. ใจเยน็ สขุ มุ ข. ทาคอมพิวเตอร์ได้ดี ค. ประสบการณ์ในด้านตา่ ง ๆ ง. สามารถบวก ลบ คณู หาร ได้ 10. งานสว่ นใดบา้ งที่ไมต่ อ้ งมีในรายการถอดปริมาณการประมาณราคางานก่อสร้าง? ก. งานสุขภณั ฑ์ ข. งานเฟอรน์ เิ จอร์ ค. งานขุดดินฐานราก ง. งานไม้แบบโครงสร้าง

19 บทที่ 1 ความรู้เบอ้ื งตน้ เก่ยี วกบั การประมาณราคางานกอ่ สรา้ ง การประมาณราคาต้นทุนงานก่อสร้างของการสร้างอาคารต่าง ๆ เป็นเรื่องท่ีควรมีการ พิจารณาในแต่ละขั้นตอน โดยเร่ิมตั้งแต่เจ้าของโครงการ ผู้ออกแบบ ผู้รับเหมา ซึ่งจะพิจารณา ต้นทุนงานก่อสร้างที่แตกต่างกัน การคานวณต้นทุนน้ันจะต้องประกอบด้วยค่าใช้จ่ายในส่วนต่าง ๆ อาทิ ค่าที่ดิน ค่าประกอบวิชาชีพ ค่าดอกเบี้ย ค่าภาษี เป็นต้น โดยท่ัวไปแล้วผู้ท่ีมีหน้าท่ีในการ จัดทาประมาณราคากลางให้กับเจ้าของโครงการคือผู้ออกแบบหรือบริษัทที่ปรึกษา เพื่อใช้ในการ ตรวจสอบกับผู้เสนอราคา ในการจัดทาราคากลางน้ันจะต้องคานึงถึงต้นทุนงานก่อสร้ างอย่าง ครบถว้ น รวมถงึ ค่าดาเนนิ การและกาไรทีผ่ ูร้ บั เหมาควรไดร้ บั อยา่ งเหมาะสมและเปน็ ธรรม ความหมายของการประมาณราคา การประมาณราคางานกอ่ สรา้ ง คือ การจดั ทาเอกสารประเมินราคาก่อสร้าง ราคาการจัดหา วัสดุทรัพยากรในการผลิตหรือราคาค่าบริการ เป็นการวิเคราะห์ การให้ความเห็น การพยากรณ์ หรอื การคาดหมายล่วงหน้า การประมาณราคาเป็นสว่ นหนึง่ ของการบริหารโครงการ การประมาณราคา (Cost Estimate) หมายถึง การคานวณหาปริมาณวัสดุ ค่าแรงและ ค่าดาเนินการที่ราคาใกล้เคียงกับค่าใช้จ่ายจริงมากท่ีสุด ในการแยกรายการวัสดุ ค่าแรง ค่าใช้จ่าย เครอื่ งมอื เคร่ืองจกั ร และค่าใช้จ่ายอ่ืนท่ีเก่ียวข้องกับงานโดยมีผลกับตัวแปรตามในด้านระยะเวลาของ การทางาน ดังน้ันการประมาณราคาจึงไม่ใช่ราคาที่แท้จริง แต่อาจใกล้เคียงกับราคาจริง ซึ่งไม่ควรจะ ผิดพลาดไปจากราคาท่แี ทจ้ รงิ เกินกวา่ 10 % รองศาสตราจารย์ กวี หวังนิเวศน์กุล (2552 : 9) ได้ให้ความหมายไว้ว่า การประมาณ ราคา หมายถึง การประมาณ หรือการคาดคะเน หรือวิเคราะห์ปริมาณงานและราคาที่เหมาะสม และใกล้เคียงความเป็นจริงของงานก่อสร้างน้ัน ๆ โดยตอ้ งคานึงถึงสภาพแวดล้อมของแตล่ ะโครงการ สรุป การประมาณราคา หมายถึง การจัดทาเอกสารการประมาณราคาก่อสร้าง แยก รายการวัสดุ ค่าแรง ค่าใช้จ่าย เครื่องมือเคร่ืองจักร และค่าใช้จ่ายอื่น ๆ โดยใกล้เคียงราคาจริง มากที่สดุ คุณสมบตั ิของผปู้ ระมาณราคา ผู้ประมาณราคา ต้องมีความรู้ความสามารถในหลายด้านซ่ึงต้องใช้ความรู้ความชานาญและ ประสบการณ์ รวมทง้ั มีเทคนิคเฉพาะตวั อยา่ งสงู ซึ่งจะได้มาซ่ึงราคาที่ใกล้เคียงในการก่อสร้างจริงมาก ทส่ี ุด ดงั น้ันคณุ สมบัตขิ องผปู้ ระมาณราคาควรมีดงั น้ี 1. มีความรู้พ้ืนฐานทางคณติ ศาสตรแ์ ละเรขาคณิต เช่น การบวก ลบ คูณ หาร การหา พนื้ ท่ี การหาปริมาตร การเทยี บบัญญัติไตรยางศ์ อตั ราดอกเบย้ี รวมถงึ การแปลงหน่วยหรือมาตร 2. มีความรู้และมีความเข้าใจในการอ่านแบบก่อสร้าง รายการก่อสร้าง และสัญญาการ ก่อสร้าง บางครั้งผู้ประมาณราคาอ่านแบบไม่ชัดเจน แล้วใช้การคาดเดาหรือเข้าใจไม่ถูกต้อง อาจ

20 ทาให้การคานวณปริมาณวัสดุผิดพลาดได้ และส่ิงสาคัญควรศึกษาเอกสารสัญญาการก่อสร้างควร ความรอบคอบ 3. มีความรู้และความชานาญเกี่ยวกับการก่อสร้างและการควบคุมงาน รู้ลาดับขั้นตอนของ งานก่อสร้าง เช่น รู้ว่าการทาพ้ืน – คาน – เสา ค.ส.ล. จะต้องใช้ไม้แบบค้ายันนั่งร้านประกอบด้วย เปน็ ตน้ รวมถงึ ปญั หาและวิธกี ารแก้ไขปญั หาทีเ่ กิดขน้ึ ในขณะดาเนนิ การกอ่ สรา้ ง 4. มีความรู้เรื่องวัสดุก่อสร้างท่ีใช้ประมาณราคาเป็นอย่างดีและกว้างขวาง ท้ังในด้านกาลัง ราคา และแหล่งผลิต การจาหน่ายวัสดุ โดยในปัจจุบันน้ีวัสดุก่อสร้างได้พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว ทา ให้เกิดวัสดกุ ่อสร้างใหม่ ๆ ท่มี ปี ระสทิ ธภิ าพและราคาถกู 5. มีความรู้เก่ียวกับสภาพแวดล้อมท้องถิ่น ไม่ว่าจะเป็นสภาพแรงงานท้องถ่ิน สภาพ ภูมิอากาศแต่ละท้องถิ่น สถานทีก่ ่อสรา้ งแต่ละพื้นท่ี ฯลฯ ล้วนเป็นตัวแปรในการกาหนดราคาต้นทุน ทแ่ี ตกต่างกัน 6. มีความรู้ทางด้านวิศวกรรมโยธา เช่น งานขุดดินลึก ต้องเตรียมระบบค้ายันมากน้อย เพียงใด งานระบบต่าง ๆ 7. มีหลักการและวิธีการประมาณราคาที่ถูกต้องและเหมาะสม รู้จักเลือกวิธีประมาณราคา ตามสถานการณ์ มลี าดับข้นั ตอนของการประมาณราคาเพื่อมิให้หลงลืมบางสว่ นของงาน 8. มีความละเอียดรอบคอบในการเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างมีระบบ และมีปฏิภาณไหวพริบ ในการประยกุ ต์โดยการนาขอ้ มลู ทีเ่ ก็บรวบรวมข้อมูลมาใช้ประมาณราคาได้รวดเรว็ และถูกต้อง 9. มีความรู้รอบตัว ความละเอียด สุขุมรอบคอบ เยือกเย็น มีความมั่นใจและมีความจา และสนใจเก่ียวกบั สถิตแิ ละความเคลอ่ื นไหวของตลาดสินค้าและแรงงาน 10. มคี วามช่างสังเกต ตดิ ตาม วเิ คราะห์ ประเมินผลการประมาณราคากับการก่อสร้างจริง ว่ามีความแตกต่างหรือผิดพลาดมากน้อยเพียงใด เกิดจากสาเหตุใด หรือเหตุใดจึงประมูลงาน ก่อสรา้ งนน้ั ๆ ไมไ่ ด้ จากคุณสมบัติของผู้ประมาณราคาข้างต้นน้ัน มิใช่แค่เพียงอ่านแบบก่อสร้างได้หรือทราบ วิธีการประมาณราคา แต่ยังต้องอาศัยประสบการณ์ในด้านต่าง ๆ ซึ่งจะส่งผลให้การประมาณราคา ได้ใกล้เคยี งกบั ความเปน็ จรงิ มากท่สี ดุ วัตถุประสงคข์ องการจดั ทาประมาณราคา ผู้ท่ีทาหน้าท่ีประมาณราคาน้ัน ต้องพิจารณาถึงวัตถุประสงค์ที่ต้องการหรือตอบสนองต่อ บุคคลกลมุ่ ใด โดยทั่วไปวัตถปุ ระสงค์เบือ้ งตน้ ของการจัดทาประมาณราคาจะเป็นการจัดเตรียมข้อมูล เกยี่ วกับงานทงั้ ดา้ นราคาท่ีเหมาะสมและระยะเวลาทใี่ ช้ในการก่อสรา้ งดังนี้ 1. เพ่ือให้ทราบถึงงบประมาณค่าก่อสร้างเพ่ือกาหนดราคากลางสาหรับค่าก่อสร้างใน โครงการ ท้งั นี้เพอ่ื ใชเ้ ปน็ บรรทัดฐานในการประเมินราคาของผ้รู ับจา้ งในการประมลู งาน 2. เพ่ือกาหนดค่างวดงานในการก่อสร้างซึ่งจะประมาณการตามแบบและแผนงานเพ่ือ กาหนด ค่างวดงานและสะดวกในการเบิกจ่ายค่างานในแต่ละงวด หรือในบางกรณีที่จะต้องคานวณ เพ่อื หาปริมาณงานทที่ าได้จริงและทาการประเมิน ราคาเพือ่ กาหนดค่างานท่จี ะจา่ ยในงวดน้ันๆ

21 3. เพ่ือคิดค่างานเพิ่มหรือลดจากสัญญาในงานก่อสร้าง ใช้สาหรับกรณีท่ีผู้ว่าจ้างกาหนดให้ ผู้รับจ้างทางานเพิ่มเติมจากท่ีกาหนดใน แบบและข้อกาหนดประกอบสัญญาจ้าง ซ่ึงจะต้องทาการ ประมาณการหาปริมาณงานจากแบบที่เปล่ียนแปลงเพิ่มเติม โดยราคาต่อหน่วยที่ใช้ในการคิดราคา เปน็ ราคาท่แี สดงอยู่ในสัญญาจ้างเดิม 4. เพ่ือสามารถประมาณราคาขั้นต้น โดยการศึกษาความเป็นไปได้ของโครงการ โดย อาจจะมีแบบเพียงแบบร่างที่รับรองแล้ว ยังไม่จาเป็นต้องมีแบบรายละเอียด ท้ังนี้อาจใช้วิธีการ คานวณราคาต่อพ้ืนที่ใช้สอย (บาท/ตร.ม.) หรือราคาต่อหน่วยการใช้ (บาท/ห้องพัก) เป็นต้น ซึ่ง นามาเป็นขอ้ มลู ในการนามาวเิ คราะหค์ วามเปน็ ไปได้ของโครงการ 5. เพ่ือจัดทาเอกสารเสนอราคาก่อสร้างในการประมูลของผู้รับเหมา ท้ังน้ีการประมาณ ราคาต้องทาอยา่ งละเอียดและรอบคอบ ทงั้ นีห้ ากผิดพลาดอาจทาใหท้ างราชการเสียผลประโยชน์ได้ ประเภทของวิธกี ารประมาณราคา การประมาณราคาโดยท่วั ไปแบ่งออกได้ 2 วธิ ีหลัก ๆ คอื 1. การประมาณราคาอย่างหยาบ (Approximate Estimate) 2. การประมาณราคาอยา่ งละเอียด (Detailed Estimate) การประมาณราคาอยา่ งหยาบ การประมาณราคาอยา่ งหยาบเปน็ การประมาณราคาในช่วงทยี่ งั เป็นแบบร่าง ซ่ึงจะข้ึนอยู่กับ ประสบการณ์ของผู้ประมาณราคาเป็นหลัก หรืออาศัยข้อมูลจากโครงการที่ก่อสร้างแล้วมา เปรียบเทียบ หากได้ดาเนินการพัฒนารูปแบบให้สมบูรณ์แล้ว ก็จะนาไปสู่การประมาณราคาอย่าง ละเอยี ดต่อไปได้ การประมาณราคาอย่างหยาบอาจมีโอกาสคลาดเคลอื่ นได้ถึง 10 – 50% การประมาณราคาสามารถแบ่งยอ่ ยได้เปน็ 3 ลักษณะ คอื 1. ประมาณราคาตามลักษณะงาน การประมาณราคาลักษณะนี้อาศัยข้อมูลเดิมของ โครงการกอ่ สร้างท่มี ลี ักษณะใกล้เคียงกบั โครงการทกี่ าลงั จะเริม่ ดาเนนิ การ และต้องปรับปรุงข้อมูลให้ เป็นปัจจบุ ันอยู่เสมอ ซง่ึ มีโอกาสคลาดเคลื่อนได้ถึง 20 – 30% ลักษณะของงานท่ีจะประมาณราคา จะแบ่งตามประเภทการใช้งาน ได้แก่ อาคารสานักงานหรืออาคารสูงปานกลาง โรงแรม โรงพยาบาล โรงเรยี น ถนน 2. การประมาณราคาด้วยตัวแปร เม่ือมีการกาหนดรายละเอียดหลัก ๆ ของโครงการส่วน ใหญ่แล้ว เช่น งานฐานราก งานโครงสร้าง งานสถาปัตยกรรม และงานระบบต่าง ๆ การ ประมาณราคาแบบน้ี ควรกาหนดใช้ค่าตัวแปร (Parameter Estimate) ของข้อมูลจากโครงการที่ มลี ักษณะใกลเ้ คยี งกนั มาเปรยี บเทยี บเปน็ รอ้ ยละของแตล่ ะหวั ขอ้ งานหรอื แตล่ ะหมวดงาน การเกบ็ ข้อมลู ในลักษณะตัวแปรนี้ ขัน้ ตน้ จะรวบรวมข้อมูลเฉพาะของโครงการ โดยแจก แจงรายละเอียดและข้อมูลพ้ืนฐาน เช่น ประเภทของโครงการ ทาเลท่ีตั้ง ระยะเวลาก่อสร้าง รูปแบบของอาคารและลักษณะเฉพาะอน่ื ๆ ตัวอย่างเช่น โครงการก่อสร้างอาคารสานักงานสูง 5 ชั้น ปลูกสร้างท่ีถนนลาดพร้าว กรุงเทพฯ นาขอ้ มูลต้นทนุ ของการก่อสรา้ งมาจดั ทาเปน็ ตัวแปรร้อยละไดด้ ังน้ี

22 งานเตรียมการ (Preliminary Works) มีตน้ ทนุ 4,332,060 บาท คิดเปน็ ร้อยละ 14.31 งานโครงสรา้ ง (Structural Works) มตี น้ ทนุ 8,431,896 บาท คดิ เป็นรอ้ ยละ 27.86 งานสถาปตั ย์ (Architectural Works) มีต้นทุน 9,298,073 บาท คดิ เปน็ รอ้ ยละ 30.71 งานสขุ าภบิ าล (Sanitary Works) มีตน้ ทุน 1,944,133 บาท คิดเป็นรอ้ ยละ 6.42 งานระบบไฟฟา้ (Electrical Works) มตี ้นทนุ 2,956,574 บาท คิดเป็นรอ้ ยละ 9.77 งานระบบปรับอากาศ (A/C Works) มีตน้ ทนุ 3,309,503 บาท คิดเปน็ รอ้ ยละ 10.93 รวมตน้ ทุน 30,272,239 บาท คิดเปน็ ร้อยละ 100 3. การประมาณราคาด้วยแฟกเตอร์ (Factor Estimate) การประมาณราคาด้วย แฟกเตอร์เป็นอีกวิธีหน่ึงท่ีนามาใช้ประมาณราคาของโครงการในขั้นเริ่มต้น โดยเฉพาะโครงการ อุตสาหกรรมก่อสร้างท่ีมีลักษณะคล้าย ๆ กัน โดยจะพิจารณาถึงพ้ืนท่ีโดยประมาณ ปริมาตร ประสิทธภิ าพ หรือรปู แบบตา่ ง ๆ ซง่ึ จะทาการแบ่งออกเป็นส่วน ๆ เช่น งานโครงสร้าง งานระบบ ส่วนงานเครื่องจักรเคร่ืองกลต้องแยกออกคิดค่าใช้จ่ายต่างหาก การประมาณราคาด้วยแฟกเตอร์จะ นาข้อมูลจากโครงการที่ผ่านมาแล้วมาทาแผนภูมิแฟกเตอร์ของแต่ละลักษณะงาน เช่น ต้นทุนการ ก่อสรา้ งของโครงการบา้ นจดั สรรสองชัน้ ทผ่ี ่านมา มาเขียนกราฟแล้วหาค่าเฉล่ียเป็นค่าแฟกเตอร์ท่ีจะ นาไปประมาณการตอ่ ไป การประมาณราคาอย่างละเอยี ด การประมาณราคาอยา่ งละเอียดจะทาได้เมื่อได้พัฒนารูปแบบให้สมบูรณ์ และมีรายละเอียด ต่างๆ ครบถ้วน พร้อมท้ังได้กาหนดระยะเวลาในการก่อสร้างที่แน่นอนแล้ว พร้อมท่ีจะเปิดการ ประมาณราคา ดังนั้นผู้รับเหมาจะมีบทบาทมากในการประมาณราคาอย่างละเอียด โดยเร่ิมต้ังแต่ การเข้าสารวจสถานที่ก่อสร้างก่อน เพื่อให้ทราบถึงสภาพพื้นท่ีเดิม ลักษณะของเส้นทางเข้าถึง ปัญหาอุปสรรคที่จะต้องแก้ไขที่หน้างาน หลังจากนั้นจะต้องประชุมกับผู้เก่ียวข้องแต่ละฝ่ายเพ่ือ มอบหมายหน้าที่ความรับผิดชอบ เช่น ติดต่อจัดเตรียมเคร่ืองจักรกล ติดต่อแหล่งวัสดุต่าง ๆ ตดิ ต่อผูร้ บั เหมาชว่ ง ฯลฯ เป็นต้น การเตรียมการประมาณราคาอย่างละเอียดต้องศึกษาแบบรายละเอียดให้ชัดเจนทุกแผ่นทุก ระบบงาน รวมท้ังเอกสารประกอบแบบ (Specifications) และเง่ือนไขเพ่ิมเติมต่าง ๆ จากนั้นจึงเริ่ม ถอดแบบหาปริมาณของวัสดุต่าง ๆ สารวจแหล่งราคาวัสดุและแหล่งแรงงานท่ีมีอยู่และที่ต้องจัดหา เพ่ิม รวมทงั้ จดั หาผรู้ ับเหมาชว่ งที่เหมาะสมสาหรบั งานแต่ละประเภท ซง่ึ พอสรุปใหเ้ ปน็ แนวทางดังนี้ 1. แรงงาน แรงงานเป็นปัจจัยหลักในงานก่อสร้าง ซ่ึงมีการเปลี่ยนแปลงเคลื่อนย้ายบ่อย ผู้รับเหมาส่วนใหญ่จะอาศัยแหล่งข้อมูลเดิมท่ีเคยมี นามาพิจารณาค่าใช้จ่าย แต่ต้องพิจารณา ปรับเปลี่ยนไปตามลักษณะสภาพพ้ืนที่ที่ต้ังของโครงการ ตามลักษณะของระดับฝีมือช่าง หรือตาม สภาพภมู ิอากาศของท้องถิน่ น้นั ๆ

23 ภาพท่ี 1.1 แรงงานก่อสร้าง ทมี่ า : https://ichef- 1.bbci.co.uk/news/720/cpsprodpb/8601/production/_92950343_ 07bc841b-3452-4710-8666-8144abd0fd7e.jpg 2. วัสดุก่อสร้าง จากการศึกษารายละเอียดของแบบก่อสร้าง จะทาให้ทราบปริมาณของ วัสดุ แล้วดาเนนิ การสอบราคากับแหล่งจาหน่ายต่าง ๆ ที่มีมาตรฐาน ส่งสินค้าตรงตามกาหนดเวลา นอกจากนี้ผู้ประมาณราคาต้องรู้ว่าวัสดุประเภทใดต้องเสียภาษีเพ่ิม ต้องเสียค่าระวางเพิ่ม หรือต้อง คานวณเผื่อสาหรบั วสั ดุท่ีสญู เสียไดง้ ่าย เปน็ ต้น 3. เคร่ืองจักรกลและอุปกรณ์ จากรูปแบบรายละเอียดของโครงการ ผู้ประมาณราคาจะ เป็นผู้กาหนดชนิดขนาดของเครื่องจักรกล หรืออุปกรณ์เครื่องมือที่จะช่วยให้งานก่อสร้างเสร็จตาม กาหนดเวลา และช่วงเวลาใดเครื่องจักรกลใดจะต้องนาเข้ามาในโครงการ จะต้องควบคุมดูแลให้ เปน็ ไปตามแผนงาน เพราะจะตอ้ งควบคุมคา่ ใช้จา่ ยในการเชา่ เครอื่ งจักรใหใ้ ช้งานได้เต็มประสิทธิภาพ มากที่สุด ภาพที่ 1.2 วัสดุกอ่ สรา้ งและอุปกรณ์การก่อสรา้ ง ท่มี า : http://www.aprimeplus.com/

24 4. การจัดเตรียมและบริหารหน่วยงานก่อสร้าง ค่าใช้จ่ายในการบริหารสานักงานสนาม และบริหารโครงการน้ัน ผู้ประมาณราคาต้องมีประสบการณ์สูงมากถึงจะสามารถคาดการณ์ได้ ใกลเ้ คียง ซึง่ จะเรยี กวา่ งานเตรยี มการ (Preliminary) ซึง่ จะไดศ้ กึ ษารายละเอยี ดในบทต่อ ๆ ไป 5. การควบคุมหน่วยงานก่อสร้าง การควบคุมหน่วยงานก่อสร้างเป็นสิ่งสาคัญ บริษัท จะต้องกาหนดผังการบังคบั บัญชาในหนว่ ยงานให้ชัดเจน และบรรจุบุคลากรที่มีความสามารถประจา แตล่ ะตาแหน่งและใหส้ อดคลอ้ งกบั งบประมาณท่จี ัดเตรียมไว้ หน้าที่ของหน่วยควบคุมจะต้องติดตาม ควบคุมแผนงานก่อสร้างและปรับแก้ให้สามารถปฏิบัติได้ทุกฝ่าย ควบคุมการใช้เคร่ืองจักรให้เกิด ประสทิ ธิภาพและปลอดภัย ควบคมุ การสญู เปล่าของวัสดุกอ่ สรา้ ง 6. จัดเตรียมพ้ืนที่กองเก็บวัสดุหรือประกอบชิ้นส่วน บางโครงการไม่มีพื้นท่ีเพียงพอท่ีจะ ให้กองเก็บวัสดุในโครงการ จึงต้องจัดหาพื้นท่ีใกล้เคียงกองเก็บ หรือบางโครงการมีปัญหาด้านการ ขนส่ง จึงต้องจัดแบ่งพ้ืนที่ในโครงการสาหรับเก็บวัสดุ และปัจจุบันเทคโนโลยีการก่อสร้างได้พัฒนา ชนิ้ ส่วนสาเรจ็ ไดด้ ี จงึ ต้องจดั หาพน้ื ทห่ี รือโรงงานสาหรับหล่อชน้ิ สว่ นสาเร็จรูป และนาไปประกอบใน สถานท่ีก่อสร้างได้อย่างรวดเร็ว และยังลดปัญหาการใช้พ้ืนท่ีมากหรือช่วยหลีกเลี่ยงการกีดขวาง การจราจร 7. ผู้รบั เหมาชว่ ง ผ้ปู ระมาณราคาต้องจัดระเบียบประเภทของผู้รับเหมาช่วงแต่ละประเภท และมรี าคาทส่ี อดคล้องกับผู้รับเหมาหลัก ซ่ึงผู้ประมาณราคาสามารถแบ่งแยกผู้รับเหมาช่วงได้หลาย ระดบั และเรยี กหาใชใ้ หเ้ หมาะกับขนาดและมาตรฐานของงานแตล่ ะประเภท และมีความสามารถใน การดาเนนิ การกอ่ สรา้ งได้เสร็จตามระยะเวลาทีก่ าหนด 8. ค่าใช้จา่ ยนอกเหนือจากทป่ี รากฏในรปู แบบ นอกจากการถอดปริมาณวัสดุตามรูปแบบ แลว้ ผปู้ ระมาณราคาต้องอา่ นรายการหรือเงอื่ นไขเพม่ิ เตมิ ให้ครบถ้วน ซึง่ อาจจะมอี ีกหลายรายการที่ ตอ้ งคิดค่าใชจ้ า่ ยเพม่ิ เตมิ ไดแ้ ก่ 1) ลักษณะการแบ่งงวดเงนิ อาจไมส่ อดคล้องกบั แผนการเงิน 2) ต้องจดั ทาแบบขยายจริง (Shop Drawing) และแบบสรา้ งจรงิ (As – Built Drawing) 3) ต้องรบั ผิดชอบคา่ ทดสอบวสั ดตุ ่าง ๆ เองทั้งหมด 4) การจัดทารายงานประจางวด ประจาเดือน รูปถา่ ยต่าง ๆ 5) ตอ้ งจดั เตรยี มวัสดุตวั อยา่ งต่าง ๆ ฯลฯ 9. ค่าดาเนินการ ค่าดาเนินการแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ ค่าดาเนินการของสานักงาน กลางและของสานักงานสนาม ค่าดาเนินการนี้ผู้ประมาณราคาสามารถคาดการณ์ได้จากข้อมูล โครงการเก่า ๆ ท่ีผา่ นมาและปรับแกใ้ หเ้ หมาะสม 10. คา่ กาไรและคา่ ภาษี คา่ กาไรน้เี ป็นผลตอบแทนจากการลงทุน ซึ่งค่ากาไรจะเป็นเท่าไร ข้ึนอยู่กับลักษณะของงานนั้น ๆ ว่ามีความเสี่ยงมากน้อยเพียงใด ส่วนค่าภาษีประกอบด้วย ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ (VAT) และภาษคี า่ แรง 11. ดอกเบ้ีย ดอกเบ้ียถือว่าเป็นค่าใช้จ่ายท่ีต้องนับรวมกับต้นทุนการก่อสร้าง ซ่ึงเกิดจาก ผู้รับเหมาต้องไปกู้ยืมเงินมาลงทุนจากสถาบันการเงินต่าง ๆ การกู้ยืมต้องเสียค่าดอกเบ้ียให้กับ สถาบันการเงินนัน้ ๆ ดังน้นั ดอกเบยี้ จึงเปน็ ตน้ ทนุ ของการก่อสรา้ งดว้ ย

25 การเสนอราคา เม่ือมีโครงการก่อสร้างเกิดขึ้น ผู้รับเหมาก่อสร้างท่ีมีศักยภาพจะได้รับการเช้ือเชิญเข้าร่วม การเสนอราคา สาหรบั ในภาคเอกชน เจ้าของโครงการจะเลือกเชิญเฉพาะบริษัทที่เหมาะสม 4 – 5 รายเท่าน้ัน หากแต่ในภาคราชการจะเปิดกว้างให้มีผู้รับเหมาเข้ามาซ้ือแบบประกวดราคามากถึง 10 – 20 ราย แต่มีจานวนนอ้ ยรายท่ีจะเข้ามาเสนอราคาจริง ๆ อาจเกิดจากหลายสาเหตุ อาทิ ไม่ สามารถปฏบิ ตั ิตามเง่อื นไขท่ีกาหนดได้ ไม่มีอุปกรณ์เครื่องจักรกลตามที่กาหนดได้ครบถ้วน หรือไม่ มเี งินทุนจดทะเบยี นไดต้ ามท่ีกาหนด เป็นตน้ ปจั จัยการตดั สินใจเข้าเสนอราคา ปจั จยั ในการตัดสนิ ใจเขา้ เสนอราคามรี ายละเอียดดังน้ี 1. ฝ่ายเจ้าของโครงการ การเตรียมตัวในการเสนอราคานั้น ต้องใช้ทรัพยากรหลายด้าน และค่าใช้จ่ายที่มากพอสมควร ดังนั้นฝ่ายเจ้าของโครงการจึงต้องให้รายละเอียดของโครงการมาก เพยี งพอและเง่อื นไขต่าง ๆ ที่ชดั เจน เพื่อผรู้ ับเหมาจะได้ตดั สินใจวา่ ควรเขา้ ร่วมเสนอราคาหรือไม่ 2. การตรวจสอบแบบก่อสร้างและเอกสารประกอบแบบ เมื่อผู้รับเหมาตัดสินใจเข้าร่วม เสนอราคาแล้ว ต้องดาเนินการตรวจสอบรายละเอยี ดต่าง ๆ ที่ปรากฏในรูปแบบ เพื่อนาข้อมูลเสนอ ผู้บริหารตดั สนิ ใจขั้นสดุ ทา้ ย รายละเอียดทตี่ ้องตรวจสอบมดี งั นี้ 1) ระยะเวลาของโครงการกอ่ สร้างทก่ี าหนด อยใู่ นวสิ ัยท่ีสามารถทาไดเ้ สรจ็ หรอื ไม่ 2) มีเงือ่ นไขพเิ ศษอน่ื ๆ ทไี่ มเ่ คยปฏิบตั ิมาหรอื ไม่ และสามารถปฏิบตั ิได้หรอื ไม่ 3) ข้อกาหนดในการก่อสร้างเพียงพอหรือไม่ ถ้าไม่ชัดเจนต้องสอบถามให้ครบถ้วน เช่น บา้ นพักคนงานสามารถกอ่ สร้างในพ้ืนทีไ่ ดห้ รือไม่ สภาพแวดล้อมตอ้ งควบคุมเสียงดังหรือไม่ มี กฎระเบยี บการเขา้ – ออกเป็นเวลาหรอื ไม่ ฯลฯ 4) ลักษณะของงานโครงการก่อสร้าง เน้นหนักไปในด้านใด เช่น โครงสร้างเหล็ก รูปพรรณ โครงการมีงานระบบซับซ้อน เป็นโรงงานอุตสาหกรรม เพื่อให้ทราบว่าอยู่ใน ความสามารถทเ่ี คยผา่ นงานมาหรอื ไม่ 5) ลักษณะของโครงการมีความสมบูรณ์พร้อมหรือไม่ สังเกตได้จากความสมบูรณ์ของ รูปแบบ เอกสารประกอบแบบ ถ้าขาดความสมบูรณ์อาจจะเกิดความยุ่งยากได้ในระหว่างการ ก่อสร้าง 6) ทางโครงการจัดใบรายการปริมาณวัสดุและราคา (Bill or Quantities : BOQ) มา ให้หรือไม่ ในใบ BOQ กาหนดหัวข้องานมาให้หรือให้ให้ผู้รับเหมากาหนดเอง แบบฟอร์มท่ีกาหนด มาให้ยุง่ ยากหรอื ไม่ 7) รายละเอยี ดท่ีชัดเจนของเจ้าของโครงการ ผู้ออกแบบ ท่ีปรกึ ษา ผู้ควบคมุ งาน 3. การตดั สินใจของผบู้ รหิ าร เมื่อผู้บริหารได้รับข้อมูลการตรวจสอบเบื้องต้นแล้ว ต้องรีบ ตัดสินใจโดยเร็ว ถ้าไม่ประสงค์จะเสนอราคา โดยมารยาทต้องรีบแจ้งให้ฝ่ายเจ้าของโครงการทราบ และส่งคืนแบบก่อสร้างท้ังหมด แต่ถ้าตัดสินใจจะเข้าเสนอราคาก็ต้องแจ้งให้ฝ่ายท่ีรับผิดชอบ ดาเนินการในขั้นต่อไป เพราะการตัดสินใจนี้จะต้องทุ่มเททั้งทรัพยากรและค่าใช้จ่ายทุกด้าน การ

26 จัดทาแผนงานก่อสร้าง การเตรียมหลักทรัพย์ต่าง ๆ เช่น หนังสือค้าประกันของธนาคารมูลค่า ประมาณ 5 – 10% และถ้าเสนอราคาต่าผิดพลาด ทาให้ได้งานมาซ่ึงจะไม่ทาก็ไม่ได้ เพราะจะต้อง ถกู ยดึ เงินคา้ ประกันทันที จากสถิตใิ นการตดั สนิ ใจเข้าเสนอราคางานก่อสร้าง 10 คร้ัง มักจะได้งาน จริงเพียง 1 – 2 คร้ังเท่าน้ัน จะเห็นได้ว่าข้อมูลเบ้ืองต้นกับการตัดสินใจของผู้บริหารในการพิจารณา เสนอราคาเป็นสงิ่ สาคญั อย่างย่ิง 4. การตัดสินใจสุดท้ายกอ่ นเสนอราคา ฝ่ายผ้บู ริหารจะดาเนินการประชุมและพิจารณาถึง รายละเอียดต่าง ๆ ว่าทาได้หรือไม่ กอ่ นตัดสนิ ใจเสนอราคาดังนี้ 1) เงือ่ นไขสัญญาการเสนอราคาและสญั ญาการก่อสรา้ ง 2) การเสนอราคาของผู้รบั เหมาชว่ งงานระบบตา่ ง ๆ อยูใ่ นงบประมาณหรอื ไม่ 3) ปัญหาการกู้ยมื เงนิ ลงทุนกับงวดงาน 4) ลกั ษณะการบริหารและจดั หากาลงั คนและวิธกี ารก่อสร้าง 5) ระยะเวลาการคา้ ประกันและการคนื คา้ ประกนั 6) การประกันภัยงานก่อสรา้ งและอื่น ๆ 7) ค่าใชจ้ า่ ยในการบริหาร ดาเนินการและประงานงาน คา่ ภาษีและกาไร เอกสารประกอบการเสนอราคา การจัดเตรียมเอกสารเพื่อเข้าประกวดราคาประกอบด้วย ใบเสนอราคา บัญชีรายการวัสดุ และราคากอ่ สร้าง ตลอดจนเอกสารประกอบต่าง ๆ ตามท่ีกาหนดไว้ในเงื่อนไขเอกสารประกวดราคา ซ่ึงเป็นเรื่องที่สาคัญเร่ืองหนึ่ง เพราะบ่อยคร้ังที่พบว่าผู้รับเหมาบางรายต้องเสียโอกาสในการเข้าร่วม เสนอราคาในข้ันสุดทา้ ย เนือ่ งจากไมไ่ ดจ้ ดั เตรียมเอกสารบางรายการเทา่ นัน้ โดยท่ัวไปในการประกวดราคาของงานราชการน้ัน จะกาหนดคุณสมบัติต่าง ๆ ของผู้ที่จะมี สิทธิเข้าประกวดราคาไว้ ดังนั้นผู้ที่มีคุณสมบัติครบถ้วนตามท่ีกาหนดจึงมีสิทธิที่จะเข้าร่วมประกวด ราคาได้ทุกราย โดยท่ีเจ้าของโครงการอาจไม่สามารถทราบถึงความสามารถที่แท้จริงของผู้รับเหมา ทุกรายได้ ดงั นัน้ เอกสารตา่ ง ๆ ท่กี าหนดใหย้ ื่นประกอบการเสนอราคาจึงเป็นข้อมูลท่ีจะใช้เป็นเกณฑ์ ประเมนิ คุณสมบตั ิของผู้เข้าร่วมเสนอราคา เอกสารทก่ี าหนดใหย้ ่ืนประกอบการเสนอราคา โดยทัว่ ไปมีดังน้ี 1. สาเนาหนังสือรับรองการจดทะเบียนเป็นนิติบุคคล เช่น ห้างหุ้นส่วนจากัด หรือ บริษัทจากัด เพ่ือให้ทราบว่าผู้เข้าประกวดราคานั้นเป็นนิติบุคคล และมีจุดประสงค์การค้าอย่างไร ตลอดจนมีใครบ้างท่มี อี านาจลงนามในนามของนิตบิ ุคคล 2. สาเนาใบจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพ่ิม เพ่ือให้ทราบว่านิติบุคคลน้ันจะต้องคิดภาษีตามท่ี ทางราชการหรือเจ้าของโครงการกาหนด 3. สาเนาหนังสือรับรองผลงานก่อสร้าง หนังสือรับรองผลงานก่อสร้างที่ผ่านมาของ ผูเ้ ข้าร่วมประกวดราคาน้ันจะเป็นตวั ตรวจสอบความรูค้ วามสามารถของผูร้ ับเหมาทีร่ ่วมเสนอราคาราย น้ัน ๆ ได้ ผลงานต่าง ๆ ที่ผู้เสนอราคายกมาเสนอนั้น จะต้องมีหนังสือรับรองผลงานช้ินน้ัน ๆ ทุก ชน้ิ จากเจ้าของโครงการ หรือถา้ เปน็ งานของทางราชการ ผรู้ บั รองต้องเป็นระดับอธิบดีหรือเทียบเท่า เทา่ นน้ั

27 4. สาเนาหนังสือสัญญาก่อสร้างฉบับคู่สัญญา สัญญาก่อสร้างเป็นเอกสารที่ใช้ยืนยัน ผลงานท่ีได้ก่อสร้างผ่านมาเป็นจริง ทาให้ทราบรายละเอียดถึงงวดงาน ผู้ว่าจ้าง – ผู้รับจ้างเป็นใคร ตลอดจนระยะเวลาทก่ี ่อสรา้ งของโครงการ 5. สาเนาเอกสารการเสียภาษีงานก่อสร้างที่ผ่านมา ใช้เป็นหลักฐานยืนยันว่าผลงาน ก่อสร้างทนี่ ามาเสนอเป็นจรงิ 6. หนังสือมอบอานาจ ในกรณีที่ผู้เข้าย่ืนเสนอราคาเป็นบุคคลท่ีไม่มีอานาจในการลงนาม ใด ๆ แทนนิตบิ ุคคล ตอ้ งมหี นังสอื มอบอานาจพร้อมติดอากรแสตมป์ให้ครบถ้วนจากกรรมการบริษัท หรือหุ้นส่วนผู้จัดการครบทุกคน และในหนังสือมอบอานาจต้องระบุให้ชัดเจนว่ามอบหมายให้ผู้ทา การแทนนัน้ สามารถกระทาไดใ้ นเรอ่ื งใดบ้าง 7. สาเนาใบอนุญาตประกอบวิชาชีพทั้งของวิศวกรและสถาปนิก รวมถึงจานวนของ วิศวกรและสถาปนิกกาหนดไว้กี่คนและระดับใดบ้าง ต้องจัดเตรียมให้ครบและต้องเซ็นช่ือรับรอง สาเนาใหถ้ ูกตอ้ ง เพ่อื แสดงให้ทราบว่ามจี านวนบุคลากรพร้อมทจี่ ะรบั งานก่อสรา้ งนัน้ ๆ 8. หนงั สือรับรองการเป็นวศิ วกรหรือสถาปนิกประจาบริษัทน้ัน ๆ เป็นหนังสือยืนยันของ ตัววิศวกรและสถาปนิกว่าเป็นพนักงานของบริษัทน้ัน ๆ จริง พร้อมทั้งแนบสาเนาบัตร กว. หรือ กส. และเซน็ ช่อื กากบั ใหค้ รบถ้วน 9. หลักประกันซอง หลักประกันซองนี้ไว้เพ่ือป้องกันผู้เข้าเสนอราคาท่ีไม่มีความพร้อมเข้า มา และผู้ที่มีความพร้อมต้ังใจ มีหลักทรัพย์เท่านั้นจึงจะมีสิทธิ์ โดยทั่วไปแล้วหลักประกันซอง กาหนดไวท้ ่ีประมาณ 5 – 10% ของมูลค่างาน โดยให้ใช้อย่างใดอย่างหนง่ึ เปน็ หลกั ประกันดังนี้ 1) เงินสด 2) เช็คธนาคารสัง่ จ่ายใหก้ บั เจ้าของโครงการโดยตรง 3) หนงั สือค้าประกนั ของธนาคาร 4) พนั ธบัตรรัฐบาลไทย ฯลฯ หลักทรัพย์ประกันซองเหล่าน้ีจะคืนให้สาหรับผู้ท่ีไม่ได้รับการคัดเลือกให้ได้งาน และจะ ถูกริบสาหรบั ผูท้ ไ่ี ดร้ บั การคดั เลือกแล้วไม่ปฏบิ ัตติ ามสญั ญาจา้ งภายในระยะเวลาท่ีกาหนด 10. บัญชสี รุปรายการเอกสารท้งั หมดทีย่ น่ื มาพร้อมกับซองเสนอราคา บัญชีสรุปรายการ เอกสารต่าง ๆ ท่ีย่ืนมาพร้อมซองประกวดราคานั้น เพื่อเป็นหลักฐานว่าผู้เสนอราคาได้จัดส่งเอกสาร ใดบา้ ง จานวนกแี่ ผน่ พรอ้ มทงั้ เซน็ ชอื่ และประทับตราทุกแผน่ และผูย้ ่ืนซองต้องเซ็นชื่อลงท้ายบัญชี ด้วย ซ่ึงคณะกรรมการการรับซองและเปิดซองจะได้ตรวจสอบเอกสารต่าง ๆ ตามบัญชีสรุปน้ี ถ้า ครบถ้วนตามเงื่อนไขกาหนด ก็ผ่านคุณสมบัติเบื้องต้น แต่ถ้าเอกสารมีส่วนใดตกหล่นหรือผิดพลาด ก็อาจตอ้ งหลุดจากการพจิ ารณาใหเ้ ขา้ รว่ มการเสนอราคา

28 แบบฝกึ หดั บทท่ี 1 ความรเู้ บ้ืองตน้ เก่ยี วกบั การประมาณราคางานก่อสรา้ ง คาชี้แจง จงตอบคาถามให้ได้ข้อความทสี่ มบรู ณ์ท่ีสดุ 1. จงบอกความหมายของคาวา่ “การประมาณราคางานก่อสร้าง” 2. จงบอกคุณสมบัตขิ องนักประมาณราคางานก่อสร้าง 3. วธิ กี ารประมาณราคาโดยทั่วไปแบง่ ออกเปน็ กี่วธิ ี อะไรบ้าง 4. ปจั จยั ในการตัดสนิ ใจเขา้ เสนอราคาควรพจิ ารณาดา้ นใดบ้าง 5. เอกสารท่ีกาหนดให้ยน่ื ประกอบการเสนอราคางานกอ่ สร้างมอี ะไรบ้าง

29 แบบทดสอบหลังเรยี น บทที่ 1 ความรเู้ บื้องต้นเกยี่ วกับการประมาณราคางานกอ่ สรา้ ง คาช้ีแจง 1. แบบทดสอบนเ้ี ป็นแบบเลอื กตอบมี 4 ตัวเลือก คือ ก ข ค และ ง 2. แบบทดสอบน้ี มีจานวน 10 ข้อ คาสัง่ จงทาเคร่ืองหมาย  ลงในชอ่ งอกั ษร ก ข ค หรอื ง ซึ่งเป็นคาตอบท่ีถูกที่สดุ เพียง คาตอบเดียว และใหท้ าลงในกระดาษคาตอบ ใช้เวลาในการทาแบบทดสอบ 10 นาที 1. การประมาณราคาคา่ ใช้จ่ายนอกเหนือจากท่ีปรากฏในรูปแบบ ตอ้ งคดิ คา่ ใช้จา่ ยข้อใดเพม่ิ เติม? ก. ค่าแรงงานต่างชาติ ข. ค่าแรงงานล่วงเวลา ค. คา่ วัสดุ เคร่อื งจกั ร ตามแบบ ง. ค่าวัสดุตวั อยา่ ง คา่ ทดสอบวัสดุ 2. งานส่วนใดบ้างท่ีไม่ต้องมีในรายการถอดปรมิ าณการประมาณราคางานก่อสรา้ ง? ก. งานสุขภณั ฑ์ ข. งานเฟอรน์ เิ จอร์ ค. งานขุดดินฐานราก ง. งานไมแ้ บบโครงสร้าง 3. การเตรียมการประมาณราคาตอ้ งศึกษาระบบงานด้านใดบา้ ง? ก. แรงงาน วัสดุ เครื่องจกั ร งานด้านการก่อสรา้ ง คา่ ดาเนินการ กาไร ภาษี ดอกเบยี้ ข. แรงงาน วสั ดุ โครงการ ผรู้ บั เหมา คา่ ดาเนินการ กาไร ภาษี ดอกเบ้ีย ค. แรงงาน วัสดุ เคร่อื งจกั ร ผรู้ บั เหมา คา่ ดาเนินการ กาไร ภาษี ง. แรงงาน วัสดุ การควบคมุ งาน กาไร ภาษี 4. การประมาณราคางานก่อสรา้ งหมายถึงข้อใด? ก. การคานวณหาปริมาณวัสดุ ข. การแยกรายการวัสดุ อุปกรณ์ ค. การคาดคะเน วิเคราะห์ ปริมาณงานและราคาท่ใี กล้เคียง ง. การจดั ทาเอกสาร การแยกรายการวัสดุ คา่ แรง คา่ ใชจ้ า่ ย และค่าใชจ้ า่ ยอืน่ ๆ ให้ใกลเ้ คยี ง ราคาจริง

30 5. การจัดเตรียมเอกสารราคางานก่อสรา้ งจะประกอบดว้ ยเอกสารอะไรบา้ ง? ก. บัญชคี ่าก่อสรา้ ง ข. บัญชเี คร่อื งจักร ราคากอ่ สร้าง ค. คา่ แรงคนงาน ค่าวัสดสุ ิ้นเปลือง ง. ใบเสนอราคา บญั ชีรายการวสั ดแุ ละราคาก่อสรา้ ง 6. คุณสมบตั ิของผปู้ ระมาณราคาท่ีควรมเี พิ่มเติมจากวิชาชีพหลกั คือข้อใด? ก. ใจเย็น สขุ ุม ข. ทาคอมพวิ เตอร์ได้ดี ค. ประสบการณ์ในด้านต่าง ๆ ง. สามารถบวก ลบ คูณ หาร ได้ 7. ก่อนการประมาณราคาและเสนอราคา ควรตรวจสอบแบบกอ่ สรา้ งและเอกสารด้านใด? ก. ระยะเวลาการก่อสร้าง เงื่อนไข ขอ้ กาหนด ลักษณะของงาน แบบก่อสร้าง ผู้ออกแบบ ผูค้ วบคมุ งาน ข. สถานทก่ี อ่ สรา้ ง งบประมาณของโครงการ งานสถาปตั ยกรรม งานวิศวกรรม ค. งบประมาณของโครงการ งานสถาปัตยกรรม งานวิศวกรรม ง. แบบก่อสรา้ ง ผู้ออกแบบ ผู้ควบคุมงาน สถานท่ีกอ่ สร้าง 8. ผปู้ ระมาณราคา ต้องมีความรู้ความสามารถในดา้ นวชิ าชีพด้านใดบ้าง? ก. ดา้ นวิชาชพี วิทยาศาสตร์เคมี ข. ดา้ นวชิ าชพี คณติ ศาสตร์ เรขาคณติ ค. ดา้ นวชิ าชีพสงั คมศาสตร์ และภมู ศิ าสตร์ ง. ด้านวิชาชีพสถาปตั ยกรรม และวิศวกรรมโยธา 9. การประมาณราคาโดยทั่วไปแบง่ ออกได้เป็น 2 วธิ หี ลกั คือขอ้ ใด? ก. การประมาณราคาโดยคาดคะเน – แมน่ ยา ข. การประมาณราคาตามลกั ษณะงาน – ตวั แปร ค. การประมาณราคาอย่างหยาบ – อยา่ งละเอียด ง. การประมาณราคาตามลกั ษณะโครงการ – ลกั ษณะการกอ่ สร้าง 10. ขอ้ ใดไม่ตอ้ งใช้เปน็ เอกสารที่กาหนดให้ย่ืนประกอบการเสนอราคาโดยท่วั ไป? ก. หนงั สอื รบั รองแรงงานตา่ งด้าว ข. หนังสือใบจดทะเบยี นภาษีมูลคา่ เพ่ิม ค. หนงั สอื รับรองการจดทะเบียนนิติบุคคล ง. ใบเสนอราคา บัญชีรายการวสั ดแุ ละราคาก่อสร้าง

31 เฉลยแบบฝกึ หดั บทท่ี 1 ความรูเ้ บอื้ งต้นเก่ียวกบั การประมาณราคางานก่อสรา้ ง คาชแ้ี จง จงตอบคาถามใหไ้ ด้ข้อความท่ีสมบรู ณ์ทส่ี ดุ 1. จงบอกความหมายของคาวา่ “การประมาณราคางานก่อสร้าง” การประมาณราคางานก่อสรา้ ง หมายถงึ การจัดทาเอกสารการประมาณราคาก่อสร้าง แยกรายการวสั ดุ คา่ แรง คา่ ใช้จา่ ย เครอ่ื งมือเครอ่ื งจกั ร และคา่ ใช้จา่ ยอ่ืน ๆ โดยใกลเ้ คียง ราคาจริง 2. จงบอกคณุ สมบัติของผู้ประมาณราคางานกอ่ สร้าง คณุ สมบตั ิของผูป้ ระมาณราคางานก่อสร้าง มดี งั นี้ 1) มีความรู้พนื้ ฐานทางคณติ ศาสตร์และเรขาคณิต 2) มคี วามรแู้ ละความเขา้ ใจในการอ่านแบบกอ่ สรา้ ง รายการก่อสร้าง และสญั ญาการก่อสร้าง 3) มคี วามรแู้ ละความชานาญเกี่ยวกับการก่อสร้างและการควบคมุ งาน 4) มีความรู้เรื่องวัสดุกอ่ สรา้ งทใ่ี ช้ประมาณราคาเปน็ อยา่ งดีและกวา้ งขวาง 5) มีความรเู้ กี่ยวกับสภาพแวดล้อมท้องถน่ิ 6) มคี วามรู้ทางดา้ นวิศวกรรมโยธา 7) มีหลกั การและวธิ กี ารประมาณราคาท่ีถูกต้องและเหมาะสม 8) มีความละเอยี ดรอบคอบในการเกบ็ รวบรวมขอ้ มูลอย่างมรี ะบบ 9) มคี วามรู้รอบตวั ความละเอียด สขุ มุ รอบคอบ เยอื กเยน็ 10) มคี วามชา่ งสังเกต ติดตาม วิเคราะห์ ประเมนิ ผลการประมาณราคา กบั การกอ่ สร้างจรงิ 3. วิธีการประมาณราคาโดยทัว่ ไปแบง่ ออกเปน็ กีว่ ธิ ี อะไรบ้าง การประมาณราคาโดยทว่ั ไปแบ่งออกได้ 2 วธิ ีหลัก ๆ คอื 1) การประมาณราคาอยา่ งหยาบ (Approximate Estimate) 2) การประมาณราคาอย่างละเอียด (Detailed Estimate)

32 4. ปัจจยั การตัดสนิ ใจเข้าเสนอราคาควรพจิ ารณาดา้ นใดบา้ ง ปจั จัยการตดั สนิ ใจเข้าเสนอราคา มดี ังน้ี 1) ฝา่ ยเจา้ ของโครงการ 2) การตรวจสอบแบบก่อสร้างและเอกสารประกอบแบบ 3) การตัดสินใจของผบู้ ริหาร 4) การตดั สนิ ใจสุดท้ายกอ่ นเสนอราคา 5. เอกสารทกี่ าหนดใหย้ ่นื ประกอบการเสนอราคางานก่อสรา้ งมีอะไรบ้าง เอกสารที่กาหนดให้ยนื่ ประกอบการเสนอราคา มดี ังน้ี 1) สาเนาหนงั สอื รับรองการจดทะเบียนเปน็ นติ บิ ุคคล 2) สาเนาใบจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพ่มิ 3) สาเนาหนังสอื รบั รองผลงานก่อสรา้ ง 4) สาเนาหนงั สือสญั ญาก่อสร้างฉบับคสู่ ญั ญา 5) สาเนาเอกสารการเสยี ภาษงี านก่อสรา้ งทีผ่ า่ นมา 6) หนังสอื มอบอานาจ 7) สาเนาใบอนุญาตประกอบวชิ าชีพทัง้ ของวศิ วกรและสถาปนิก 8) หนังสอื รับรองการเปน็ วศิ วกรหรือสถาปนกิ ประจาบรษิ ัทนั้น ๆ 9) หลักประกันซอง 10) บญั ชสี รุปรายการเอกสารทัง้ หมดที่ยนื่ มาพร้อมกับซองเสนอราคา

เฉลย 33 แบบทดสอบกอ่ นเรียนบทท่ี 1 เฉลย 1ง แบบทดสอบหลงั เรียน บทที่ 1 2ง 3ค 1ง 4ก 2ข 5ก 3ก 6ง 4ง 7ง 5ง 8ก 6ก 9ก 7ก 10 ข 8ง 9ค 10 ก