ภาษาไทย

สำนวน สุภาษิต คำพังเพย

สุภาษิต หมายถึง คำพูดที่พูดออกมา ไม่ว่าจะเป็นทำนอง สำนวนโวหาร ที่มีความ หมายที่ดี ส่วนใหญ่คนไทยเราจะหยิบยกคำสุภาษิตมาเป็นตัวอย่างในการอบรมสั่ง สอนลูกหลาน หรือบางครั้งใช้แสดงเปรียบเทียบประกอบการสนทนา สำนวน หมายถึง โวหาร ทำนองพูด ถ้อยคำที่เรียบเรียง เป็น ลักษณะความหมายเชิงอุปมาเปรียบเทียบ ไม่แปลความหมายตาม ตัวอักษร จึงฟังแล้วมักจะไม่ได้ความหมายของตัวมันเอง ต้องนำ ไปประกอบกับเรื่อง หรือเหตุการณ์จึงจะได้ความหมายเป็นคติ เตือนใจ เช่นเดียวกับคำที่เป็นสุภาษิต คำพังเพย หมายถึง ถ้อยคำที่เรียบเรียงขึ้นมาเป็นความหมายกลาง ๆ คือ ไม่เน้นการสั่งสอน แต่ก็แฝงคติเตือนใจหรือ ข้อคิดสะกิดใจให้นำไปปฏิบัติได้ และ เนื้อหาของใจความนั้นก็ไม่จำเป็น ว่าจะต้องเป็นความดี หรือ ความจริงแท้แน่นอน เพื่อให้ตีความเข้ากับเรื่อง มีความหมายลึกซึ้ง กว่าสำนวน มีลักษณะติชมหรือแสดงความเห็นในตัว แต่ยังไม่ได้วางหลักความจริงอันเที่ยงแท้ และยังไม่เป็นคำสอน เช่น กระต่ายตื่นตูม ทำนาบนหลังคน ถี่ลอดตาช้าง ห่างลอดตาเล็น เสีย น้อยเสียยากเสียมากเสียง่าย น้ำถึงไหนปลาถึงนั้น เป็นต้น

กิ่งทองใบหยก หมายถึง ชายหนุ่ม หญิงสาวเหมาะ สมกันดีที่จะแต่งงาน คู่ที่เหมาะสม กัน เปรียบเทียบสองสิ่งที่ดูดี มี คุณค่าเสมอกัน.

กระต่ายหมายจันทร์ การที่ผู้ชายฐานะยากจนกว่าฝ่ายหญิงแต่ไป หลงรักหมายปองชอบผู้หญิงที่มีฐานะดีกว่า โอกาสที่จะสมหวังได้นั้นคงค่อนข้างยากเพราะ พ่อแม่ของฝ่ายหญิงคงไม่ชอบและคงต้อง คอยกีดกัน เปรียบเทียบผู้ชายเป็นเหมือน กระต่ายที่เฝ้ามองดวงจันทร์ที่ลอยสูงเด่นอยู่ เหนือท้องฟ้าในยามค่ำคืน ทำอย่างไรก็ไม่มี ทางและโอกาสที่จะไปสัมผัสกับดวงจันทร์ได้

กระเชอก้นรั่ว สุรุ่ยสุร่าย ไม่รู้จักเก็บหอมรอมริบ ขาดการประหยัด

คลุมถุงชน ลักษณะที่ทั้ง 2 ฝ่ายมาเผชิญกันทั้งที่ไม่เคยเห็นไม่เคยรู้จักกันมา ก่อน มักใช้แก่ประเพณีแต่งงานสมัยก่อนที่พ่อแม่เป็นผู้จัดการให้ โดยที่เจ้าตัวไม่เคยรู้จักหรือรักกันมาก่อนเหมือนแกมบังคับให้โดน จับคู่กัน

โคแก่ชอบกินหญ้าอ่อน บุคคลที่มีอายุมากและเกิดความหลงใหลชอบพอกับบุคคลที่มีอายุน้อย กว่า หรือพูดง่ายๆก็คือหลงรักเด็กที่มีอายุน้อยกว่าตนหลายปีนั่นแหละ

ขุดด้วยปาก ถากด้วยตา แสดงอาการเหยียดหยามทั้งด้วยวาจาและ สายตา สายตามองแบบดูถูก มองเหยียด

ผัวหาบ เมียคอน ช่วยกันทํามาหากินทั้งผัวทั้งเมีย

ชักหน้าไม่ถึงหลัง มีรายได้ไม่พอกับรายจ่าย

ตกกะไดพลอยโจน จําเป็นที่จะต้องยอมเข้าไปเกี่ยวข้องกับ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อไม่มีทางเลี่ยง.

ตีนถีบปากกัด / ปากกัดตีนถีบ มานะพยายามทำงานทุกอย่างเพื่อปากท้อง โดยไม่ คำนึงถึงความเหนื่อยยาก ใช้ความพยายามในการ ต่อสู้ดำเนินชีวิต

น้ำซึมบ่อทราย มีรายได้มาเรื่อยๆ

พบไม้งามเมื่อขวานบิ่น พบหญิงสาวที่ต้องใจเมื่อแก่.

ละเลงขนมเบื้องด้วยปาก ดีแต่พูด แต่ทำไม่ได้.

หัวแก้วหัวแหวน รักใคร่เอ็นดู มาก,เป็นที่ โปรดปรานมาก

ศรศิลป์ไม่กินกัน ไม่ถูกกัน ไม่ลงรอยกัน ไม่ชอบหน้ากัน ทํา อันตรายกันไม่ได้

มากหมอมากความ หลายคนก็มีความ เห็นแตกต่างกัน เป็นหลายอย่างจน ตกลงกันไม่ได้.

เลือดข้นกว่าน้ำ ญาติพี่น้องย่อมดีกว่าคนอื่น.

รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ รักจะอยู่ด้วยกันนาน ๆ ให้ตัดความคิดอาฆาตพยาบาท ออกไป รักจะอยู่กันสั้น ๆ ให้คิดอาฆาตพยาบาทเข้าไว้