สื่อการสอนประโยคในภาษาไทย

ประโยค ในภาษาไทย

ความหมาย สว่ นประกอบ 01 02ของประโยค ของประโยค การจาแนก 03 ของประโยค

0คว1ามหมาย ของประโยค

ความหมาย ข้อความทีม่ ีใจความสมบรู ณ์ ครบถว้ น เขา้ ใจได้ชัดเจน มีส่วนประกอบอย่างน้อง ๒ ส่วน ไดแ้ ก่ ภาคประธาน และ ภาคแสดง OUR STORY

02 ส่วนประกอบ ของประโยค

สว่ นประกอบสาคญั ๑.ภาคประธาน เปน็ สว่ นที่บอกถงึ ผู้กระทากรยิ าอาการ ประกอบด้วย บทประธาน และอาจมี บทขยายประธาน ๒.ภาคแสดง เป็นสว่ นท่แี สดงอาการ การกระทาของ ภาคประธาน ประกอบดว้ ยสว่ นทีส่ าคัญ คอื บทกรยิ า บทกรรม บทขยายกรรม และบทขยายกรยิ า

ประโยค ภาคประธาน ภาคแสดง

ภาคประธาน บทประธาน บทขยายประธาน

ภาคแสดง บทกริยา บทกรรม บทขยายกรยิ า บทขยายกรรม

03 การจาแนก ประโยคตามโครงสร้าง

การจาแนกประโยคตามโครงสรา้ ง ๑. ประโยคความเดยี ว (เอกรรถประโยค) ๒. ประโยคความรวม (อเนกรรถประโยค) ๓. ประโยคความซ้อน (สงั กรประโยค)

ประโยคความเดยี ว ความหมาย คือ ประโยคทีม่ ีใจความเดียว มีประธาน ๑ ตวั และกรยิ าแท้ เพียง ๑ ตัว เทา่ น้นั !! ถา้ มีกรรมตอ้ งมกี รรมเดียว

ประโยคความเดยี ว ตัวอยา่ ง  นกั เรยี นไปหอ้ งสมดุ ทกุ วัน  แมวตวั อว้ นกินปลาทู  นา้ ของแตงกวากาลงั รบั ประทานยามะม่วง

ประโยคความรวม ความหมาย คอื ประโยคท่ีมใี จความมากกวา่ ๑ ประโยค ซ่งึ เกิดจากการนา ประโยคความเดยี วตั้งแต่ ๒ ประโยคมารวมกัน โดยใชค้ าสันธานเช่อื ม ๑.เนื้อความคล้อยถามกนั ๒.เนื้อความขัดแย้งกัน ๓.เนือ้ ความเลือกอย่างใดอยา่ งหนึ่ง ๔.เนอื้ ความเปน็ เหตุเป็นผลกัน

ประโยคความรวม ประโยคความรวมเชอ่ื มความคลอ้ ยตามกนั ไดแ้ ก่ และ และแลว้ แลว้ จงึ ...ก็ แลว้ ...ก็ ท้ัง...และ กบั คร้ัน...จึง เม่ือ....ก็ ตัวอยา่ ง  ปาลม์ และปงิ ไปเทย่ี วน้าตกดว้ ยกัน  เมอื่ ฉันไปทางานพ่อและแมก่ ็ไปเทีย่ วทะเล

ประโยคความรวม ประโยคความรวมเชื่อมความขัดแยง้ กนั ไดแ้ ก่ แต่ แต่ทว่า กวา่ ...ก็ แมว้ ่า... แต่...ก็ ถึง....ก็ ตัวอยา่ ง  ฉนั ตอ้ งการรับประทานข้าวผัด แตพ่ ี่จะรบั ประทานสกุ ี้  ถึงเมยจ์ ะดีแค่ไหนแต่กไ็ มพ่ อใจเขา

ประโยคความรวม ประโยคความรวมเชือ่ มความให้เลอื กเอาอยา่ งใดอยา่ งหน่งึ ได้แก่ หรอื หรือไม่ก็ มฉิ ะนัน้ ไม่เชน่ นัน้ ไม่...ก็ ตวั อยา่ ง  เธอตอ้ งรีบทางานให้เสรจ็ มฉิ ะนั้นจะไมม่ ีงานสง่ ครู  ปน้ั จะไปทะเลหรือภเู ขา

ประโยคความรวม ประโยคความรวมเช่อื มความเปน็ เหตเุ ปน็ ผล ได้แก่ จงึ ดังน้นั ...จงึ ฉะนั้น...จึง เพราะฉะน้ัน...จงึ เพราะ ตวั อยา่ ง  ถ้าเธออยากมผี ลการเรยี นทดี่ ดี ังนัน้ เธอจงึ ตอ้ งตงั้ ใจเรยี น  ศศิมเี พอ่ื นเยอะเพราะเธอนิสยั ดี

ประโยคความซอ้ น ความหมาย คอื ประโยคท่ีประกอบไปด้วยประโยค หลกั ซึง่ เปน็ ใจความสาคัญของประโยคใหญ่ และประโยคยอ่ ย ทท่ี าหนา้ ทข่ี ยายประโยคหลัก ให้มคี วามชัดเจนสมบรู ณ์

ประโยคความซอ้ น นามานปุ ระโยค คอื ประโยคยอ่ ยทาหนา้ ท่เี หมือนคานาม โดยจะทาหนา้ ที่เปน็ บทประธาน บทกรรม และ ส่วนเตมิ เต็มของประโยคหลัก

ประโยคความซอ้ น คณุ านปุ ระโยค คือ ประโยคยอ่ ยทาหนา้ ทเ่ี หมอื นวิเศษณ์ โดยจะ ทาหนา้ ท่ขี ยายคานามหรือสรรพนาม ในสว่ นท่ีเปน็ ประธาน หรือเปน็ กรรมของประโยคหลัก สันธานเชื่อมประโยค คอื ท่ี ซ่งึ อนั ผู้ ทาหนา้ ทีเ่ ชื่อมประโยคและแทนคานามหรอื สรรพ นามทอ่ี ยู่ขา้ งหนา้

ประโยคความซอ้ น วเิ ศษณานปุ ระโยค คือ ประโยคยอ่ ยทาหนาท่เี หมอื น วเิ ศษณ์ โดยจะทาหน้าท่ขี ยายกรยิ าหรือวิเศษณ์ ในส่วนทีเ่ ป็นกริยาหรอื วิเศษณ์ของประโยคหลัก สนั ธานเชอื่ มประโยค ได้แก่(ประพนั ธวิเศษณ์) ไดแ้ ก่ ท่ี เมือ่ ระหวา่ งที่ ตง้ั แต่ จนกระท่ัง เพราะ ตาม ราวกบั ขณะที่ โดย เป็นต้น

แบบทดสอบ ๑. สว่ นประกอบของประโยคมอี ะไรบา้ ง ข.ภาคสรปุ ก.ภาคประธาน ภาคแสดง ค.ภาคผนวก ง.ภาคเหนอื ๒. ภาคประธานประกอบดว้ ยอะไรบ้าง ข.ส่วนขยายกริยา ก.ส่วนขยายนาม ง.บทละคร ค.บทประธาน บทขยายประธาน ๓. ภาคแสดง หมายถึงอะไร ข.คากริยา ก.คานาม ง. สว่ นที่แสดงอาการ การกระทาของภาคประธาน ค.คาสรรพนาม ๔. ขอ้ ใดคอื ประโยคตามการจาแนกโครงสรา้ ง ก.ประโยคหลายประโยค ข.ประโยคโดด ๆ ค.ประโยคความเดียว ง.ประโยคนา ๕. คาว่า “อเนกรรถประโยค” หมายถึงประโยคชนดิ ใด ก.ประโยคความเดยี ว ข.ประโยคความรวม ค.ประโยคความซ้อน ง.ประโยคประธาน

แบบทดสอบ ๖. ประโยคความเดยี วจะมปี ระธานกีต่ วั ก. ๑ ข. ๒ ค. ๓ ง. ๕ ๗. คาวา่ “ที่ ซ่งึ อัน” อยูใ่ นประโยคชนิดใด ก.ประโยคความเดียว ข.ประโยคความรวม ค.ประโยคความซอ้ น ง.ประโยคประธาน ๘. ข้อใดต่อไปน้คี อื ประโยคความเดียว ข.นชุ มาโรงเรยี นด้วยรถยนต์ ก.ฉนั และพี่ชอบไปเท่ียวทะเล ง.ฉันและเพอ่ื นมาโรงเรียนสาย ค.พอ่ และแม่ของนกไปทางาน ๙. ข้อใดต่อไปนีค้ อื ประโยคความรวม ข.แป้งชอบกินขนม ก.วีระอยากได้เกรดดดี ังนัน้ วีระจงึ ตง้ั ใจเรียน ง.ฉันชอบกินสกุ ี้ ค.รษิ าชอบเดินเล่นในป่า ๑๐. ขอ้ ใดตอ่ ไปนคี้ อื ประโยคความรวม ข.ลุงเปน็ คนดี ก.พอ่ ไปเทีย่ วสวนสนุก ง. พ่อขยนั ทางาน ค.คุณลงุ เอน็ ดหู ลานซง่ึ กาพรา้ ตัง้ แตอ่ ายุ ๓ เดือน

จัดทาโดย นางสาวศศกิ านต์ หนูเกตุ รหัสประจาตวั 6310121223034 สาขาวชิ าภาษาไทย วทิ ยาลยั การฝกึ หดั ครู มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั พระนคร