สรุปประวัติศาสตร์สากล ม.ปลาย

ประวัตศิ าสตร์สากล ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๖ กล่มุ สาระการเรยี นรู้ สังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม ครปู ระณีต ส่มุ มาตย์

๑หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี เวลาและการแบ่งยุคสมัย ทางประวัตศิ าสตร์สากล จดุ ประสงค์การเรียนรู้ • ตระหนกั ถงึ ความสาาคัญของเวลาและยุคสมัยทางประวัตศิ าสตรท์ ่แี สดงถึงการเปลีย่ นแปลงของมนุษยชาติได้ ครปู ระณีต สมุ่ มาตย์

ความสาคัญของเวลาและยคุ สมยั ทางประวัติศาสตร์ ประวัตศิ าสตรเ์ ปน็ การสบื ค้นอดีตของมนุษย์ เพือ่ ศึกษาว่า มนุษยใ์ นอดีต ได้คดิ อะไร ได้ทาอะไร ความคดิ และการกระทาดงั กลา่ ว มอี ิทธิพลต่อชีวิตของมนุษย์ ทงั้ ในสมัยนน้ั และสมยั ต่อมาอยา่ งไร ครูประณีต สุ่มมาตย์

การนบั และการเทียบศกั ราชในประวัตศิ าสตรส์ ากล ต้องเขา้ ใจวา่ จะศึกษาเกีย่ วกบั มนษุ ย์ มนษุ ยใ์ นชว่ งเวลาใด มนษุ ย์ ณ ทใ่ี ด ในส่วนทีเ่ กยี่ วกับเวลา วธิ ีการนบั ศกั ราชของแตล่ ะภูมิภาคของโลก หรือบางประเทศมีความแตกตา่ งกัน เราจงึ ต้องเข้าใจความแตกตา่ ง ของการนับศักราชดงั กลา่ ว เพื่อท่จี ะสามารถวิเคราะหก์ รือมองภาพ อดตี ในบรบิ ททีถ่ ูกต้อง ครูประณตี สมุ่ มาตย์

การนับและการเทียบศกั ราชของโลกตะวนั ตก คริสต์ศกั ราช เร่มิ นับในปีท่ีพระเยซถู อื กาเนดิ เป็นปที ่ี ๑ หรือ A.D ๑ หรอื ค.ศ.๑ Christian Era และ Anno Domini (ปีแหง่ พระเจ้า) สาหรบั ปกี ่อนท่พี ระเยซถู ือกาเนิด Befor Chrit ตวั ย่อ B.C ไดโอนซิ อิ สุ เอซิกุอุส บาทหลวงชาวโรมัน เปน็ ผู้เริ่มวิธกี ารนับ ค.ศ. คนแรก มชี ีวติ ในครสิ ตศ์ ตวรรษท่ี ๖ โดยนับวา่ พระเยซถู ือกาเนดิ ในวนั ที่ ๒๕ ธันวาคม ปี ๗๕๓ หลังการสถาปนากรุงโรม แตเ่ พราะธรรมเนยี ม การเรม่ิ ตน้ ปใี หม่ในวันที่ ๑ มกราคม จึงถอื เอาวันที่ ๑ มกราคม ๗๕๔ หลังสถาปนากรุงโรงเป็นการเร่ิมตน้ ปที ่ี ๑ ชองครสิ ตศ์ ักราช ครูประณตี สุ่มมาตย์

เม่ือยคุ จกั รวรรดนิ ิยมสิ้นสุดลง นกั วิชการจึงเสนอใหใ้ ชศ้ ักราชแบบใหมท่ ีไ่ ม่มีความสมั พนั ธ์กับศาสนา เพื่อใหผ้ นู้ ับถอื ศาสนาแตกต่าง อารยธรรมแตกต่างกันสามารถใช้ร่วมกนั ได้เป็นสากล ศกั ราชแบบใหม่ Common Era (C.E) นี้เรียกวา่ หรือศักราชรว่ มหรือสากลศกั ราช สาหรับการเทียบครสิ ตศ์ กั ราชเป็นพทุ ธศักราช (พ.ศ.) ให้บวกด้วย ๕๔๓ ครปู ระณตี สุม่ มาตย์

ปฏิทนิ ของโลกตะวนั ออก ปฏิทินเกรกอเรียน (Gregorian Calendar) • เริม่ ใช้ครั้งแรกโดยการประกาศของสันตปาปาเกรกอรี ที่ ๑๓ เมือ่ เดอื นกุมภาพันธ์ ค.ศ. ๑๕๘๒ • ปฏทิ ินเกรกอเรียน ถกู คดิ ข้นึ มาใช้แทนปฏทิ นิ จูเลยี น ซึง่ ตัง้ ตามนามของจูเลยี ส ซีซา่ ร์ ครปู ระณตี สมุ่ มาตย์

การนบั และเทียบศกั ราชของโลกตะวนั ออก ตะวนั ออก (Orient) ทวีปเอเชยี เป็นคาทช่ี าวยโุ รปใชเ้ รียกประเทศ หรือดินแดนต่างๆ ที่อยู่ทางทิศ ตะวนั ออกของตน โลกตะวันออกเปน็ ดินแดนท่ผี คู้ นอาศยั มาเป็นเวลานาน และได้สรา้ งอารยธรรม เฉพาะของตนท่ีสาคัญของโลก โดยเฉพาะ จนี และอนิ เดีย ทม่ี าภาพ : http://play.kapook.com/photo/show-111165 ครูประณีต สุ่มมาตย์

การนบั และการเทียบศักราชของโลกตะวนั ออก การนบั ศกั ราชแบบจนี • จีนมีระบบปฏิทินย้อนหลังเกอื บ ๔,๐๐๐ ปีมาแล้ว เปน็ ระบบจนั ทรคติ หรือยึดพระจันทรเ์ ป็นหลัก • การนับช่วงสมยั ของจีนยดึ ตามปีทีค่ รองราชยส์ มบตั ิของจกั รพรรดิ • ปัจจบุ ันการนับชว่ งเวลาดังกลา่ วจีนเลิกใช้แลว้ การนบั ศกั ราชแบบอินเดยี • เป็นการนับโดยอาศัยการขนึ้ ครองราชย์สมบตั ิเป็นสาคญั • ในสมยั พระเจา้ กนษิ กะ ถอื เป็นการเร่ิมตน้ ศกั ราช กนิษกะ หรือศก ต่อมาเรยี กว่า มหาศักราช ซึ่งเปน็ ท่ยี อมรบั และ ใชก้ ันอยา่ งแพร่หลาย • ปจั จุบนั อนิ เดียใชค้ รสิ ต์ศักราชตามแบบสากล การนบั ศกั ราชแบบศาสนาอสิ ลาม • เรยี กว่า ฮจิ เราะหศ์ กั ราช • เรม่ิ นับเมอื่ ทา่ นนบีมฮุ ัมหมดั กระทาฮจิ เราะหจ์ ากเมืองเมกกะไปเมอื งเมดนิ ะ • ใช้ระบบจนั ทรคติเป็นเกณฑ์ ครูประณตี ส่มุ มาตย์

การแบ่งยคุ สมยั ทางประวตั ิศาสตรต์ ะวนั ตก สมัยก่อนประวตั ศิ าสตร์ ยคุ หนิ เกา่ ยุคหนิ ใหม่ ยคุ โลหะ ครปู ระณีต สุม่ มาตย์

ยุคหนิ เก่า ชอ่ื ยุคมาจากการคน้ พบเครอ่ื งมือที่มนุษย์ยุคน้นั ใช้ มกั ทาด้วยหินธรรมชาติ มนษุ ยย์ คุ หนิ เกา่ เปน็ พวกเร่ร่อน อยู่รวมกนั เป็นกลมุ่ พัฒนาการทีส่ าคัญ คือ การใชส้ ติปัญญา มีการสร้างสรรค์งานศิลปะ โดยการวาดภาพบนฝาผนัง รู้จกั ใช้ไฟ จิตรกรรมฝาผนังที่ถ้าลาสโกซ์ ประเทศฝรงั่ เศษ รปู วัว กวาง ม้า ครปู ระณตี สุ่มมาตย์

ยุคหนิ ใหม่ ชือ่ ของยคุ ไดม้ าจากการค้นพบเครอ่ื งมอื ที่มกี ารทาให้มีความ เหมาะสมในการดารงชวี ิตมากขึ้น มนุษยเ์ ขา้ สู่สงั คมเกษตรกรรม ตั้งถิ่นฐานอาศัยอยู่เป็นชุมชนจนเป็นเมือง และมีการจัดระเบียบ การปกครอง เมอื งชาทัลฮูยคุ ในประเทศตุรกี แหลง่ ชมุ ชนยคุ หนิ ใหมข่ นาดใหญ่ ครปู ระณตี สุ่มมาตย์

ยุคโลหะ มนษุ ยร์ ู้จกั นาโลหะมาทาเคร่อื งมือเคร่ืองใช้ มนุษยเ์ ข้าสคู่ วามเจริญข้ันอารยธรรม มชี มุ ชนใหญร่ ะดับเมือง มีการจดั ระเบยี บการปกครอง ภาพวาดมนษุ ยใ์ นยุคโลหะ ท่ีร้จู กั นาสารดิ มาหลอมใช้ทาเครือ่ งมือ ครูประณีต สุ่มมาตย์

สมยั ประวัตศิ าสตร์ ประวตั ศิ าสตร์สมยั โบราณ ประวัติศาสตรส์ มัยกลาง ครปู ระณีต สมุ่ มาตย์ ประวตั ศิ าสตร์สมยั ใหม่ ประวัติศาสตรส์ มัยปัจจุบนั

ประวตั ิศาสตร์สมัยโบราณ เรมิ่ จากการประดิษฐ์ตวั อักษรของชาวซูเมเรยี ถึงการล่มสลายของจักรวรรดิโรมนั ตะวนั ตก เป็นการสรา้ งสมอารยธรรมที่ยง่ิ ใหญ่ของโลกตะวนั ตก อารยธรรม อารยธรรม อารยธรรม อารยธรรม อารยธรรม เมโสโปเตเมยี อยี ิปต์ กรีก โรมนั ครปู ระณตี สุม่ มาตย์

ประวัตศิ าสตรส์ มยั กลาง นับจากการส้ินสดุ ของจกั รวรรดโิ รมันตะวันตก ถงึ การค้นพบทวปี อเมริกาของคริสโตเฟอร์ โคลมั บสั ประวัติศาสตรส์ มยั กลางตอนตน้ มีช่อื เรียกอีกอยา่ งหนง่ึ วา่ ยุคมืด ยคุ มืด อารยธรรมกรกี -โรมนั เสื่อมลง ชว่ งเวลานี้ยโุ รปตะวนั ตกไม่มจี ักรวรรดทิ ่ียิ่งใหญป่ กครองเปน็ เวลานาน ครูประณีต สุ่มมาตย์ ถกู พวกอนารยชนเยอรมันหรอื กอท รวมทั้งพวกไวกง้ิ รุกราน ในชว่ งเวลาเดยี วกัน พวกมุสลิมและพวกแมกยาร์ จากเอเชยี กลางเข้ารุกรานยโุ รปตะวันตกเพื่อหาทุง่ หญา้ เลยี้ ง สัตว์ โดยพวกมุสลิมต้งั ถ่ินฐานในคาบสมุทรไอบีเรยี สว่ นแมกยารต์ ้งั ถนิ่ ฐานในดินแดนฮังการี

ประวัติศาสตรส์ มัยใหม่ ๑ เกิดก่อนโคลัมบัสค้นพบทวีปอเมริกา นักเดินเรือของสเปนและโปรตุเกส ออกสารวจเส้นทางไปหมู่เกาะอินเดียตะวันออก และกลายเป็นประเทศท่ีม่ังค่ัง ทาให้ สมยั การสารวจทางทะเล หลายชาติต้ังบรษิ ทั เดินเรือเพ่ือทาการคา้ ทาให้เกิดการปฏวิ ัตกิ ารค้าตามมา เกดิ การแสวงหาความรใู้ หมโ่ ดยการทดลอง การสังเกต การใช้ ๒ เหตุผล ทาให้เกิดสมัยแห่งการใช้เหตุผล หรือยุคแห่งการร้แู จง้ สมัยการปฏวิ ัตทิ างวทิ ยาศาสตร์ ๓ เป็นการนาเคร่อื งจกั รมาใช้แทนแรงงานมนษุ ย์ ทาใหผ้ ลิตไดเ้ ป็นจานวนมาก และเป็น มาตรฐานเดยี วกนั ทาให้โลกตะวันตกมคี วามมง่ั คั่ง มอี านาจนาไปสูก่ ารเกิดสมัย สมัยการปฏวิ ตั อิ ุตสาหกรรม จักรวรรดินยิ ม ครปู ระณตี สุ่มมาตย์

๔ เป็นยคุ ของการใชเ้ หตุผล ทาใหเ้ กดิ ความคิดทางการเมอื งใหมๆ่ จนนาไปสกู่ ารปฏิวตั ิ ฝรัง่ เศส และเกดิ การปกครองแบบประชาธปิ ไตย ความคิดเร่อื งชาตนิ ิยมนาไปสู่การรวม สมยั เสรีนิยม ชาตินยิ ม ประเทศ และประชาธิปไตย เป็นผลสืบเนื่องจากการปฏิวัติอุตสาหกรรม ยุโรปและอเมริกาต่างแสวงหา ๕ อาณานคิ ม โดยแข่งขันกนั เพื่อความยิ่งใหญข่ องชาติ สมัยจกั รวรรดนิ ยิ มใหม่ ๖ เป็นช่วงเวลาท่ีโลกอยู่ในภาวะสงครามคร้ังใหญ่ รุนแรง และนองเลือดท่ีสุด การสิ้นสดุ สงครามโลกครงั้ ที่ ๒ ถอื เป็นการส้นิ สุดประวัติศาสตรต์ ะวันตกสมยั ใหม่ สมัยสงครามโลก ครปู ระณีต สุม่ มาตย์

ประวัติศาสตร์สมยั ปจั จุบนั ๑. สมยั สงครามเยน็ เป็นการแข่งขันทางการเมืองของค่ายประชาธิปไตยท่ีมีสหรัฐอเมริกาเป็นผู้นากับค่ายคอมมิวนิสต์ที่มีสหภาพโซเวียต เปน็ ผูน้ า ในขณะท่ีองค์การสหประชาชาติได้พยายามไกล่เกลย่ี ใหเ้ กิดสนั ติภาพ ๒. สมยั โลกาภวิ ัตน์ โลกดูเหมือนจะแคบลงเพราะความเจริญทางด้านสื่อสารคมนาคม เหตุการณ์ที่เกิดข้ึนในทุกส่วนของโลก สามารถรับรูก้ ันไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ การตดิ ตอ่ ส่ือสารผา่ นอนิ เทอรเ์ น็ตในโลกสมยั โลกาภิวตั น์ ช่วยให้มนษุ ย์รบั รู้ขา่ วสารทัว่ โลกภายในเวลาอนั รวดเร็ว ครปู ระณตี สุ่มมาตย์

การแบง่ ยคุ สมยั ทางประวตั ศิ าสตรต์ ะวันออก จีน การแบ่งยุคสมัยทางประวตั ศิ าสตรจ์ ีนตามแบบสากล ๑ สมัยกอ่ นประวตั ิศาสตร์ ยคุ หนิ เก่า จีนเปน็ ดนิ แดนทมี่ มี นุษยอ์ าศยั อยนู่ านทีส่ ุดในทวีปเอเชยี ในยุคน้มี นุษยใ์ ชช้ วี ิตแบบเรร่ อ่ น ยคุ หนิ กลาง เก็บของป่าและล่าสัตว์ ใช้ขวานกาปัน้ แบบกระเทาะหนา้ เดียว มนุษย์อาจใช้ชวี ติ ก่ึงเร่รอ่ นกงึ่ ตง้ั หลักแหล่งถาวร เพราะพบเครื่องถ้วยชาม หม้อ สาหรบั ทาอาหาร ในถา้ มีการล่าสัตว์ เกบ็ หาอาหาร เครอ่ื งมือหินทใี่ ช้ คือ หินสบั ขดู หัวธนู ยุคหนิ ใหม่ มนษุ ย์เร่ิมตัง้ หลกั แหล่งเปน็ ชมุ ชน รู้จักเพาะปลกู ข้าวฟ่าง เลย้ี งสัตว์ รจู้ ักทอผา้ รจู้ ักปลกู บา้ นทม่ี ี หลงั คา ผนงั และมเี ตาไฟในบ้าน ยคุ โลหะ หลักฐานทเ่ี ก่าท่ีสดุ คือ มีดทองแดง พบท่มี ณฑลกานซู ในบรเิ วณเดยี วกนั ยังได้พบสารดิ ทีเ่ กา่ ครูประณตี สุ่มมาตย์ ท่ีสดุ ส่วนเหลก็ จะรูจ้ กั ใช้หลงั จากน้ี สาหรับสารดิ ไดถ้ กู นามาใชท้ าภาชนะต่างๆ

๒ สมัยประวัติศาสตร์ ประวตั ศิ าสตรส์ มัยโบราณ เปน็ ชว่ งเวลาของการสร้างอารยธรรมจนี ในบริเวณลมุ่ แมน่ า้ หวางเหอ และความเจรญิ รงุ่ เรอื งทางดา้ นปรัชญา ของจีน เชน่ ลทั ธขิ งจ๊อื (Confucianism) ลทั ธิเต๋า (Taoism) เป็นต้น หรอื สมัยคลาสสกิ ประวตั ศิ าสตรส์ มยั เป็นช่วงท่ีจีนรวมกนั เป็นจักรวรรดิ มีจักรพรรดิปกครององคแ์ รก คือฉินส่ือหวงต้ี (จ๋ินซฮี อ่ งเต้) เร่อื ยมาจนส้นิ สุดใน จักรวรรดิ สมัยราชวงศช์ งิ มีจกั รพรรดิองคส์ ุดท้าย คือ ผอู่ ๋ี (Puyi) ในสมัยจักรวรรดิน้ไี ดม้ รี าชวงศต์ ่างๆ ทงั้ ของชาวจนี และ ชนตา่ งชาตผิ ลัดเปล่ยี นกันข้ึนมาปกครองจนี ประวตั ิศาสตรส์ มยั ใหม่ เมื่ออานาจจีนตกต่าลง เพราะปัญหาภายในและการคกุ คามจากชาติตะวนั ตก ทาหจ้ ีนพา่ ยแพ้ ตอ่ อังกฤษในสงคราม ฝน่ิ จนนาไปส่กู ารปฏิวัติโคน่ ลม้ ราชวงศช์ งิ ใน ค.ศ. ๑๙๑๑ และเร่มิ การปกครองระบอบสาธารณรัฐใน ค.ศ. ๑๙๑๒ แตเ่ น่ืองจากจนี ยังคงออ่ นแอจงึ ทาให้พรรคคอมมวิ นิสตจ์ นี ข้ึนมามอี านาจทางการเมอื ง และเปลย่ี นแปลงการ ปกครองเป็นระบอบคอมมวิ นิสต์ ประวตั ศิ าสตรร์ ว่ มสมัย เริ่มตงั้ แตจ่ ีนเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบอบคอมมิวนิสต์ใน ค.ศ. ๑๙๔๙ เปน็ ต้นมาจนถึงปัจจุบนั ครูประณีต สุ่มมาตย์

การแบง่ ยุคสมยั ทางประวัตศิ าสตรจ์ ีนตามแบบลัทธมิ ากซ์ ๑ สมัยโบราณ ตงั้ แต่มนษุ ย์หยวนโหม่วถงึ ศตวรรษท่ี ๑๗ ก่อนครสิ ตศ์ ักราช มนษุ ยด์ ารงชวี ิตอยตู่ ามธรรมชาติ เปน็ สงั คมยคุ แรกเร่ิม ๒ สงั คมทาส ตั้งแต่ราชวงศ์ชางถงึ ราชวงศ์โจว เป็นสมัยท่มี ีทาสในสงั คมจีน ๓ สงั คมศกั ดนิ า ตัง้ แต่ราชวงศฉ์ ินจนถึงปลายราชวงศ์ชงิ จีนมกี ารปกครองระบอบจักรพรรดิ มชี นชั้นในสงั คม แบบศกั ดินา ครูประณตี สมุ่ มาตย์

อินเดีย การแบ่งยคุ สมยั ทางประวัติศาสตร์จีนตามแบบสากล ๑ สมยั กอ่ นประวตั ศิ าสตร์ ยคุ หนิ เกา่ พบเคร่อื งมือหนิ เช่น ขวานกาปน้ั หนิ สบั ตัด ในหลายบรเิ วณ เช่น ทมิฬนาดู(Tamilnadu) ทางใต้ ของอนิ เดีย ผคู้ นในยคุ หนิ เก่าดารงชีพดว้ ยการเกบ็ หาของปา่ ลา่ สตั ว์ อาศัยอย่ใู นถา้ ครูประณีต สุม่ มาตย์ ยุคหินกลาง มนษุ ย์ในยุคน้ใี ชเ้ คร่อื งมอื หินท่เี ลก็ ลง มนี ้าหนักเบาและคมกว่า เครื่องมอื หินพบในหลายบริเวณ เช่น ในแควน้ มัธยประเทศ (Madhya Pradesh) ผคู้ นในยุคนีย้ ังดารงชพี ดว้ ยการเก็บของปา่ ล่าสตั ว์ รู้จักเขยี นภาพบนผนังถา้ และอาจรู้จกั การเพาะปลกู ยคุ หนิ ใหม่ เครื่องมอื หินยคุ นมี้ ขี นาดเลก็ ลง และขดั จนเป็นใบมดี ขนาดเลก็ มนุษย์ยคุ นีท้ าเครอื่ งปน้ั ดนิ เผา รูจ้ กั ปลูกขา้ ว อย่รู วมกันเปน็ ชมุ ชน สร้างบา้ นด้วยดินเหนียว ยคุ โลหะ ร้จู กั ใช้ทองแดงและสารดิ กอ่ นและรู้จักใชเ้ หล็กทีหลังเมือ่ ราว ๓,๒๐๐ ปลี ่วงมาแลว้ เปน็ ยคุ แห่งความ ร่งุ เรืองของอนิ เดียโบราณ ทีเ่ รียกว่าอารยธรรมลุ่มแมน่ า้ํ สนิ ธุ

๒ สมัยประวตั ศิ าสตร์ ประวตั ิศาสตรส์ มัยโบราณ เร่มิ เมอื่ มกี ารประดิษฐต์ ัวอกั ษร ประมาณศตวรรษท่ี ๘ หรอื ศตวรรษท่ี ๗ กอ่ นครสิ ตศ์ กั ราช ตวั อักษรอนิ เดยี โบราณ เรยี กว่า พราหม์ ิ ลปิ ิ (Brahmi Lipi) ประวัตศิ าสตร์สมัยจักรวรรดิ อนิ เดียเกดิ ความแตกแยกภายใน และในตน้ คริสตศ์ ตวรรษที่ ๘ ได้ถกู มุสลิมรุกรานจากทาง เหนือ และเขา้ ยดึ ครองสืบตอ่ หลายจักรวรรดิแตไ่ ม่คอ่ ยมคี วามยงิ่ ใหญแ่ ละอยูไ่ ดไ้ ม่นานนัก ประวตั ศิ าสตร์สมยั ใหม่ เริม่ เม่ือราชวงศโ์ มกลุ หรอื มุคัลขนึ้ มามอี านาจในต้นครสิ ต์ศตวรรษท่ี ๑๖ จนถึงการท่ีอังกฤษ ให้เอกราชแกอ่ นิ เดยี ประวตั ิศาสตรร์ ว่ มสมัย อินเดียไดถ้ กู แบง่ แยกออกเป็น ๒ ประเทศ คืออินเดยี และปากีสถาน พื้นท่ปี ระเทศปากีสถาน ดา้ นตะวนั ออกกไ็ ดแ้ ยกตัวเปน็ เอกราชอกี ประเทศหนง่ึ คอื บงั กลาเทศ ครปู ระณตี สุม่ มาตย์

ตวั อย่างเวลาและยคุ สมยั ท่ีปรากฏอยู่ในหลกั ฐานทางประวัติศาสตรส์ ากล ตัวอยา่ งเวลาและยคุ สมัยของโลกตะวนั ตก พระเจ้าฮมั มรู าบี (Hammurabi, ๑,๗๗๒ - ๑,๗๔๕ ปกี ่อนคริสตศ์ ักราช) แหง่ จกั รวรรดบิ าบิโลเนยี (Babylonia) ไดจ้ ดั ทาประมวลกฎหมายขนึ้ มดี ้วยกนั ประมาณ ๓๐๐ มาตรา อนั เปน็ การรวบรวมและปรบั ปรุงกฎหมายของชนเผา่ ตา่ งๆ ทีต่ ้งั ถ่ินฐานมาก่อนหน้าในเขตเมโสโปเตเมียขอ้ ความบางตอนท่ปี รากฏในประมวลกฎหมาย ประมวลกฎหมายนจ้ี ัดทาขึน้ ในสมยั ของอารยธรรมโบราณ และในชว่ ง เวลากอ่ นคริสตศ์ กั ราชเปน็ เวลานาน ทาใหเ้ ราทราบว่าในอดีตท่หี ่างไกล น้ัน ไดม้ คี วามพยายามทจ่ี ะจัดระเบียบสังคมท่ีแบ่งเปน็ ชนช้นั และมีการ คานงึ ถงึ สิทธิของสตรีและบุตรด้วย จากเนือ้ ความของกฎหมายได้สะทอ้ น ภาพชีวติ บางสว่ นของผคู้ นในยุคนั้น ครูประณีต สุ่มมาตย์

ตวั อยา่ งเวลาและยุคสมยั ของโลกตะวนั ออก จีน • เป็นชาติทมี่ กี ารจดบันทกึ หลกั ฐานทางประวตั ิศาสตร์ไว้มาก • ต้งั แต่สมัยโบราณมาแลว้ ทรี่ าชวงศ์ทีข่ นึ้ มามอี านาจใหม่ • จะมีการชาระประวตั ิศาสตร์ราชวงศท์ เี่ พิ่งสน้ิ สดุ อานาจลง • ปจั จุบนั ประวัติศาสตรท์ กุ ราชวงศร์ วม ๒๕ ราชวงศ์ • ราชวงศช์ งิ ซ่ึงเป็นราชวงศ์สดุ ท้ายกไ็ ดม้ ีการชาระและพิมพ์เผยแพร่แล้ว ตวั อยา่ งการจดบันทกึ การใชเ้ วลาและยุคสมัยของประวตั ศิ าสตร์จีนจากจดหมายเหตรุ าชวงศช์ ิงเกย่ี วกบั ไทย “วนั ซนิ โฉว่ เดือนเกา้ ปที ี่ส่ีสิบหา้ รัชศกเฉียนหลง มีพระราชโองการ...ความว่า... เนื่องดว้ ย เจ้ิงเจา เจ้าเมอื งเซียนหลวั ได้เตรยี มเคร่อื งราชบรรณาการเอกจานวนหนง่ึ พร้อมหนงั สือแจง้ โดยขอให้ชว่ ยกราบบงั คมทูลใหท้ รงทราบ...” (ทมี่ า : ประชุมพงศาวดารฉบบั กาญจนาภิเษก เลม่ ๑๓ กาลงั พมิ พ์) ครปู ระณีต สมุ่ มาตย์

อินเดยี • เป็นนชาตทิ ไ่ี ม่นิยมบันทกึ หลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตร์ • การบันทกึ หลกั ฐานทางประวัตศิ าสตร์ของอนิ เดยี มีลักษณะสาคญั คล้ายจีน คือ นิยมนบั ปีครองราชยว์ า่ เปน็ ปที เ่ี ท่าใด ตวั อยา่ งที่จะกลา่ วถงึ ดงั ตอ่ ไปน้เี ป็นจารึกอโศก ฉบบั ท่ี ๗ หรอื จารกึ ของพระเจา้ อโศกมหาราช (ครองราชย์ราว ๒๗๓ - ๒๓๒ ปีก่อนคริสตศ์ ักราช) “ขา้ ฯ ได้เกดิ มีความคดิ ขึ้นว่า ขา้ ฯ จักจัดใหม้ กี ารประกาศธรรม ขา้ ฯ จักจัดใหก้ ารอบรม ส่งั สอนธรรมประชาชนทงั้ หลาย คร้ันไดส้ ดบั ธรรมนีแ้ ลว้ ก็จักพากนั ประพฤตปิ ฏิบัตติ าม จกั ยกระดับตนเองสูงขนึ้ และจักมคี วามเจริญก้าวหน้ามากขึ้น ด้วยความเจรญิ ทางธรรมอย่างมั่นคง... ...ธรรมโองการน้ี ขา้ ฯ ได้ใหจ้ ารกึ ไว้เมื่ออภเิ ษกแลว้ ได้ ๒๗ พรรษา” (ท่มี า : จารกึ อโศก พระธรรมปฎิ ก (ป.อ. ปยุตฺโต) แปล. ๒๕๔๒. หน้า ๗๖ และ ๘๒) ครูประณตี สมุ่ มาตย์

ครปู ระณตี ส่มุ มาตย์