Samsun Evliya Atlası

SAMSUN İLİNDE BULUNAN DİNİ, TARİHİ ve KÜLTÜREL ÖNEM TAŞIYAN MEKÂNLAR Araştıran ve Hazırlayan: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 29.08.2012Pazar Mahallesi Meserret Sokak No:10/3 Telefax: 0362 431 70 80 Sicil No: 5186 / Gaziler V.D: 010 042 34 46 İlkadım / Samsun Web: www.ahsenvakfi.org.tr E-mail : [email protected] / [email protected] / [email protected]

19 MAYIS DAĞ KÖY (ALATEPESİ TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Ondokuzmayıs İlçesinin 10 km Güney Batısındaki Dağ Köyü’ne 2 km mesafededir. Türbe, köy merkeziseyir istikametinde yolun sol tarafına düşmektedir.TARİHÇE: Halk arasında \"Ala Dede\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenin tarihihakkında kesin bilgi edinilememektedir. Türbe define avcılarının kazıları sonucunda tamamen harap halde olup,mezarın yeri dahi tam olarak belli olmamaktadır.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; tepe üstünde bulunmaktadır. Etrafı herhangi bir yapı ile çevrili olmayıp açıktır.Türbenin bulunduğu yerde ağaçlar bulunmaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Ala Dede Türbesi hakkında çok fazla rivayetbulunmamaktadır. Türbe; halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde şifa bulmakumuduyla ziyaret edilmektedir. Hasta olarak genellikle vücudunda ala lekesi olanlar ziyaret etmekte ve türbedemedfun bulunan Ala Dede hatırına Allah’tan (c.c) şifa ummaktadır.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Muzaffer ERDOĞAN (Köylü) 0536 841 05 11YER KOORDİNATLARI: Enlem; K41.468611 Boylam; D36.048889

19 MAYIS DAĞ KÖYÜ (MUSA TEPESİ TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Ondokuzmayıs İlçesinin 10 km Güney Batısındaki Dağ Köyü’ne 2 km mesafedeki Musa Tepesi denilenmevkide bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Musa Dede\" şeklinde anılan türbenin, kitabesi bulunmamaktadır. 1730-1825 yıllarıarasında Dağ Köyü’nde yaşayan ve şehit düşen Musa Dede’nin mezarı köylüler tarafından mesire alanı içerisinetürbe olarak yaptırılmıştırMİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; orijinali ahşap iken son yıllarda sekizgenyarı kâgir şekilde yeniden inşa edilmiştir. Çatısı Atermit ile kaplanmış, iç ve dışı çini ile sıvalıdır. Türbeye ait sandukamermerden olup, zemin halı kaplamadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Musa Dede hakkında pek çok rivayetanlatılmaktadır. 1730-1825 yılları arasında Dağ Köyü’nde yaşayan ve şehit düşen Musa Dede’nin tıpkı kendisi gibi 3kardeşinin de şehit düştüğü, bunlardan Hızır ile Hüseyin’in Dağ Köyü’nde, Şeyh Beğ adındaki kardeşinin de YörüklerBeldesi’nde medfun olduğu rivayet edilmektedir. Musa Dede Türbesi halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretindebulunmak ve çocuğu olmayan kadınlar tarafından ziyaret edilmekte, Musa Dede hatırına Allah’tan (c.c) kendilerinehayırlı evlatlar vermesi istenmektedir. Hatırına edilen duaların kabul olduğu yönündeki inanış ile birlikte yörehalkının bölgeyi mesire alanı olarak da kullanması türbeye ilginin artmasına neden olmaktadır.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Hüseyin ULUSOY (Muhtar) 0530 870 76 16YER KOORDİNATLARI: Enlem; K41.460833 Boylam; D36.039722

19 MAYIS YÖRÜKLER BELDESİ FEVZİ ÇAKMAK MAHALLESİ (ŞEYH BEĞ TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Ondokuzmayıs İlçesine 4 kilometre uzaklıktaki Yörükler Beldesi’nde, Kızılırmak Deltası, Kuş Cennetininkıyısı Fevzi Çakmak mahallesinde bulunmaktadır.TARİHÇESİ: Halk arasında \"Şeyh Beğ \" şeklinde anılan türbenin, kitabesi bulunmamaktadır. Şeyh Beğ 1730-1825yılları arasında Dağ Köyü’nde yaşamış ve Yörükler beldesinde şehit düşmüştür. Kendisi gibi şehit düşen Hızar,Hüseyin ve Musa adındaki kardeşleri ise Dağ Köyü’nde metfundur.MİMARİ ÖZELLİĞİ: Türbe; Kızılırmak Deltası, Kuş Cennetinin kıyısındadır. Kâgir inşaat tekniği kullanılmış kubbelişekilde inşa edilmiş olup, içinde mermerden yapılı sanduka vardır.RİVAYET: Günlerden bir gün, İstanbul’dan Hopa’ya yük getiren bir gemi, Karadeniz Ereğlisi açıklarında fırtınayatutulur. Gemi ha battı ha batacak! Mürettebat ve kaptan büyük bir korkuya kapılmış durumda Allah’a duaederlerken, nur yüzlü, aksakallı, yaşlı bir zat ortaya çıkar. Allah’ın izniyle, tehlikenin geçeceğini, telaşa kapılmalarınagerek olmadığını söyleyerek hem onları teskin eder, hem de onlarla birlikte duada bulunur. Bir süre sonra fırtınageçer, gemi salimen yoluna devam eder.Bu arada gemi kaptanı, kendilerine yardımcı olan yaşlı adama;-“Baba, senin adın ne? Sana kim derler? Evin, yurdun neresi?” diye sorar.İhtiyar;—Benim evim, Samsun –Bafra Yolu üzerinde, Engiz denilen bir yer var. Oradan Balık göllerine giderken Boğazüzerinde köprü ve mezarlık var. Mezarlıktaki yaşlı dut ağacının hemen yanındaki ev benim evim. Biz 7 kardeşiz” derve ortalıktan kaybolur. Daha sonra \"Şeyh Beğ \"i rüyasında gören kaptan Samsun’a geldiğinde Engiz’e varırkendisine tarif edilen dut ağacını bulur. Fakat yanında ev falan yoktur. Sadece tek bir mezar vardır. O zaman anlarki, Şeyh Beğ ulu bir zattır. Orda hemen karar vererek mevcut mezar üstüne bugünkü binayı (Türbeyi) yaptırır.Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak için ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Yüksel Karabela (Muhtar) 0535 331 74 51YER KOORDİNATLARI: Enlem; K41.526111 Boylam; D36.088056

ALAÇAM ESENTEPE MAHALLESİ (ŞAHİN EFENDİ TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Alaçam’ın 4 km Güneybatısında Alaçam-Durağan ana yolunun sol tarafına düşmektedir. EsentepeMahallesine 1 km uzaklıktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Şahin Efendi\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; orijinali ahşap iken son yıllarda yarı kâgirşekilde yeniden inşa edilmiştir. Çatısı kiremit ile kaplanmış, iç ve dışı sıvalı ve boyalıdır. Türbeye ait sandukaAhşaptan yapılmıştır. Türbenin çevresi 2,5 metre demir çitlerle çevrilmiştir.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Şahin Efendi hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Mahallinden edinilen rivayete göre; Şahin Efendi Halep’ten gelen İmamı Rabbani Hazretlerinintalebesinin talebesinden 16 yıl ilim almış birisidir. Geçimini çiftçilik yaparak sağlayan Şahin Efendi, kilometrelercemesafedeki hayvanları dahi sesiyle etkilemesi halk arasında büyük etki yaratmıştır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahiiçin veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izniyle şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.Hasta olarak genellikle sara hastaları türbeyi ziyaret etmekte ve Allah’tan (c.c) şifa ummaktadır.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Yaşar PARLAK (Muhtar) 0535 740 9744YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.575278 Boylam;D35.598056

ALAÇAM GÖKÇEBOĞAZ KÖYÜ (YOL EVLİYASI TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Alaçam’ın 3 km doğusundaki Gökçeboğaz Köyü’ne 1 km mesafede bulunmaktadır. Türbe, Sinop -Samsun Yolu seyir istikametinde yolun sağ tarafına düşmektedir.TARİHÇE: Halk arasında \"Yol Evliyası\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe doğal tarla taşlarından dikdörtgen şekildeinşa edilmiştir. Türbenin ortasında ağaç bulunmaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Yol Evliyası, hakkında herhangi bir rivayetolmamakla birlikte birçok inanış bulunmaktadır. Türbenin yakınından geçen ana yolda İslami kural gelenek veananelere aykırı hareket edenlerin başlarına kaza geleceği bu inanışlardan biridir. Bununla ilgili birçok rivayet vardır.Ana yol yapılırken iş makinesinin ‘Yol Evliyası’ adı verilen türbeye ait mezarı her sökme girişiminde arızalanması vemezarın bir türlü yerinden kaldırılamaması da halk arasında en çok konuşulan konulardandır. Türbe halk tarafındanRıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak amacıyla ziyaret edilmektedir. Yöre halkı türbeye saygılarından çevredeki10 dönümlük araziyi köy merasına bağışlamıştır. Özellikle 7 Mayıs’ta keşkek yeri olarak kullanılan türbenin çevresiaynı zamanda mesire yeri olarak da kullanılmaktadırKAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Ali UYAN (Muhtar) 0537 207 06 38YER KORDİNATLARI Enlem;K41.600315 Boylam;D35.651566

ALAÇAM KIZLAN KÖYÜ (ÇAKIR HOCA TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Alaçam’ın 18 km Güneybatısındaki Kızlan Köyü’nde olup, Alaçam-Duragan ana yolunun sol tarafınadüşmektedir.TARİHÇE: Halk arasında \"Çakır Hoca\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; kâgir olarak inşa edilmiştir. Çatısı kiremitile kaplanmış, iç ve dış duvarlar briketten sıvasız şekildedir. Türbeye ait sanduka beton üstü ahşaptan yapılmıştır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Çakır Hoca hakkında çok fazla rivayetbulunmamaktadır. Ancak halk arasında Bulut İten Evliyası olarak bilinen Çakır Hocanın, yağmur duasına çıktığındabulutların kendiliğinden dua yapılan alana geldiği ve yağmur olarak toprağa can verdiği anlatılmaktadır. Türbe halktarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak için ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Hasan MADAN (Muhtar) 0544 634 6207YER KORDİNATLARI : Enlem; K41.467778 Boylam;D35.517222

ALAÇAM KARŞIYAKA MAHALLESİ (SİVRİTEPE TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Alaçam'ın merkez mahallesi olan Karşıyaka Mahallesinde tepe üzerinde bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Sivri Tepe\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenin tarihihakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; orijinali ahşap iken son yıllarda kâgirolarak yeniden inşa edilmiştir. Çatısı kiremit ile kaplanmış, iç ve dış duvarlar sıvalıdır. Dışarıda su kuyusu bulunantürbenin içinde ikişer kabir bulunmaktadır. Türbeye ait sanduka beton üstü ahşaptan yapılmıştır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Sivri Tepe hakkında pek fazla rivayetanlatılmaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın izniyleşifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Hadi UYAR(Ezzacı) 0544 634 6207 Başaran PELTEK 0546 731 18 68YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.613976 Boylam;D36.603366

ALAÇAM MERKEZ FATİH MAHALLESİ (GEYİK KOŞAN TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Alaçam'ın merkez mahallesi olan Fatih Mahallesi Geyik Koşan Caddesi üzerinde bulunmaktadır.Türbenin çevresi mesire yeri olarak da kullanılmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Geyik Koşan\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında kesin bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; orijinali ahşap iken son yıllarda betonarmeolarak yeniden inşa edilmiştir. Çatısı beton olup, dışı yerden denizliklere kadar fayans, denizlik ile tavan arası sıvaüstü boya, binanın iç kısmı ise iki bölüm halinde yerden tavana kadar desenli fayans ile kaplıdır. Türbeye ait sandukaise fayans kaplama üzeri mermerdir.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Geyik Koşan hakkında çeşitli rivayetleranlatılmakla birlikte Türbe Geyik Koşan dede efsanesiyle bütünleşmiştir. Rivayete göre şimdiki Geyik Koşan mevkiçevresinde ormanlıklar bulunan bir yermiş. Türbede metfun bulunan zat, burada yaşar ve geçimini çiftçiliklesağlarmış. Tarlasını bir çift geyikle sürermiş. Bu zatın tarlasını geyiklerle sürdüğünü görenler yaşanan durumubaşkasına söyler söylemez gözleri kör olurmuş. İşte bu efsaneden dolayı türbede metfun bulunan zat yöre halkıtarafından Geyik Koşan olarak anılmış, söz konusu bölgede ismini bu efsaneden almıştır. Bölge Alaçam ve Bafra halkıtarafından yaz aylarında mesire yeri olarak kullanılmaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretindebulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Duran AYDIN (Muhtar) 0544 892 28 86YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.632222 Boylam;D35.609444

ALAÇAM YUKARI SOĞUKÇAM KÖYÜ (SOĞUKÇAM TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Alaçam’a 12 km doğusunda bulunan Yukarı Soğukcam Köyü’ne 1 km mesafede Şeyhler mahallesindebulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \" Soğukçam Şeyhi \" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığındantürbenin tarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü çivisiz ahşap yapı tarzında sekizgen tarzında yapılmış olup, yıkılançatısı son yıllarda saç ile kaplanmıştır. Türbeye ait sanduka ise tahtadandır. Türbe çatı kısmı hariç ilk yapıldığı orijinalhalini korumaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Soğukçam Şeyhi hakkında pek fazla rivayetbulunmamaktadır. Mahallinden edinilen bilgilere göre türbede medfun bulunan zat Anadolu’da İslamiyet’i yayanİslam Âlimi veli kullardan birisidir. Ancak vefat ettikten sonra kendisi için yapılan türbe zamanla bulunduğu bölgeninismiyle anıldığından bu zatın ismi kesin olarak bilinmemektedir. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veliziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Necati (Eski Muhtar)YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.583056 Boylam;D35.752778

ALAÇAM TEPEBÖLMESİ KÖYÜ (HÜSEYİN DEDE TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Alaçam’a 15 km güneyinde bulunan Tepe Bölmesi Köyü’ne 1 km mesafede Alaçam – Durağan anayolunun kıyı kenarında bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Hüseyin Dede\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; orijinali ahşap iken 1971 yılındabetonarme olarak yeniden inşa edilmiştir. Çatısı Atermit ile kaplanmış, iç ve dışı sıva üstü boyadır. Türbeye aitsanduka ise betondandır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Hüseyin Dede hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Mahallinden edinilen bilgilere göre Hüseyin Dede’nin aslı Peygamber efendimizin soyundan olanEvliyaoğulları’na dayanmaktadır. Hüseyin Dede 3 kardeşi ile birlikte Orta Asya’dan gelerek Ağrı’nın Doğubeyazıtbölgesine yerleşmiş ardından Erzurum, Trabzon, Ordu üzerinden Alaçam’a kadar gelmiştir. Alaçam’da Tep BölmesiKöyü mevkiine gelen 3 kardeşin her biri ok atarak gidecekleri yönü tespit etmişlerdir. Hüseyin Dede’nin oku TepeBölmesi mevkiine düştüğünden buraya yerleşmiştir. Hüseyin Dede’nin yakın zamana kadar köye ait KönezliMahallesi’nde bulunan evinin durduğu da belirtilmektedir. Köyde Hüseyin Dede’ye ait olduğu ileri sürülen birçoksoy bulunmaktadır. Hüseyin baba ile anlatılan rivayetler arasında Dağdan odunları geyiklerin sırtında getirdiği, yinegeyiklere buğdayını taşıttığı ve tarlaları sürdürdüğü gibi Türkiye’ye özgü birçok anonim hikâyeler anlatılmaktadır.Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmakumuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Dursun KELEŞ (Muhtar) 0544 782 04 77YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.478611 Boylam;D35.542778

ASARCIK AYDIN KÖYÜ (DİVRİ TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Asarcık’ın 3 kilometre Güneybatısında bulunan Aydın Köyü’ne 1 km mesafede bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Divri\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenin tarihihakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; dört tarafı betonarme dikdörtgen bahçeduvarı ile çevrilidir. Türbenin içinde sanduka bulunmamakta, mezarın üstünde ağaçlar yer almaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Divri hakkında pek fazla rivayetbulunmamaktadır. Türbe yolunun solundaki su insanlar tarafından şifalı su olarak kullanılmaktadır. Türbe halktarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduylaziyaret edilmektedir. Hasta olarak genellikle sarılık ve felçli hastalar türbeyi ziyaret etmekte ve Allah’tan (c.c) şifaummaktadır.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Hüseyin SEZEK (Muhtar) 0537 727 38 92Hamza ATİK (Bekçi) 0535 067 29 56YER KORDİNATLARI: Enlem; K41.030521 Boylam; D 36,210251

ASARCIK AYDIN KÖYÜ (AYDIN KÖY TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Asarcık'ın 3 kilometre Güneybatısında bulunan Aydın Köyü’ne 1 kilometre mesafedeki Kuşla Beycukmevkiinde tepe üzerinde bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Aydın Köy Türbesi\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığındantürbenin tarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; dört tarafı dikdörtgen şeklinde 1 metrelik duvar ile çevrilidir. Ancak duvarbakımsızlıktan yer yer yıkılmıştır. Türbenin içinde yuvarlak tarihi başlıklar mevcut olup, sanduka bulunmamakta,mezarın üstünde ağaçlar yer almaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Aydın Bey Türbesi hakkında çeşitli rivayetleranlatılmakla birlikte türbe genellikle felç hastası olan kişiler tarafından şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Hüseyin SEZEK (Muhtar) 0537 727 38 92Hamza ATİK (Bekçi) 0535 067 29 56YER KORDİNATLARI: Enlem; K41.012651 Boylam; D36.209711

ASARCIK MERKEZ (HAMBAŞI TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Asarcık'ın merkez mahallesi olan Atatürk Mahallesinde tepe üzerinde bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Hambaşı\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenin tarihihakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; dört tarafı dikdörtgen bahçe duvarı ileçevrilidir. Türbenin içinde sanduka bulunmamakta, mezarın üstünde ağaçlar yer almaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Hambaşı hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c)izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir. Hasta olarak genellikle felçli hastalar türbeyi ziyaret etmekte veAllah’tan (c.c) şifa ummaktadır.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Bakı ALTUNDAL (Muhtar) 0532 692 7277Abdullah ALDUNDAL(köylü) 0536 248 91 32YER KORDİNATLARI : Enlem ; K41.038056 Boylem; D36.245556

ASARCIK YENİ ÖMERLİ KÖYÜ (ÖMER BABA TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Asarcık'ın 4 kilometre Güneyinde yer alan Yeni Ömerli Köyü’ne 1 kilometre mesafede bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Ömer Baba\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; dört tarafı dikdörtgen şeklinde 1 metrelikduvar ile çevrilidir. Türbenin içinde sanduka bulunmamakta, mezarın üstünde ağaçlar yer almaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Ömer Baba hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c)izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir. Hasta olarak genellikle felçli hastalar türbeyi ziyaret etmekte veAllah’tan (c.c) şifa ummaktadır.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Mahmut DEMİRTAŞ (Muhtar) 0536 551 37 29YER KORDİNATLARI: Enlem; K41.01344 Boylam;D036.22221

ASARCIK İMAMLI KÖYÜ (ASARMA TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Asarcık'ın 6 kilometre Güney Batısında yer alan İmamlı Köyü’ne 1 kilometre mesafede bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Asarma\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenin tarihihakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; orijinali ahşap iken son yıllarda kâgirolarak yeniden inşa edilmiştir. Çatısı kiremit ile kaplanmış, iç ve dış duvarlar sıvalıdır. Türbeye ait sanduka betonüstü ahşaptan yapılmıştır. Türbenin etrafı ağaçlar ile çevrilidir.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Asarma Türbesi hakkında fazla rivayetbulunmamaktadır. İnsanları hakka davet eden, İslamiyet’i en güzel şekilde yaşayamaya gayret gösteren Allah dostu3 kardeş oldukları, diğer kardeşlerinin Yeni Ömerli ile Aydın Köy’de metfun bulunduğu rivayetler arasındadır. Türbehalk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunulmaktadır. Hasta olanlar Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak,evlenecek gençler Allah’tan (c.c.) hayırlı kısmet istemek amacıyla da türbeyi ziyaret etmektedirler.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Necati BATUR (Muhtar) 0535 540 27 13Kerim ALİŞ (Köylü)YER KORDİNATLARI: Enlem; K41.008831 Boylam;D036.162951

ASARCIK KOŞAÇA KÖYÜ (KOŞOÇA TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Asarcık'ın 7 kilometre Batısında yer alan Yeni Koşaça Köyü’ne 1 kilometre mesafede bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Koşaça \" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenin tarihihakkında kesin bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; dört tarafı dikdörtgen şeklinde 1 metrelikduvar ile çevrilidir. Türbenin içinde sanduka bulunmamakta, mezarın üstünde ağaçlar yer almaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Koşoça Türbesi hakkında pek fazla rivayetbulunmamaktadır. Türbenin yanında Karadeniz’e özgü tarihi ahşap caminin olması, türbenin bulunduğu yerin birtekke olabileceği izlenimini oluşturmaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hastaolanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Nursel ABLAK (Muhtar) 0536 277 14 82Kerim ALİŞ (Köylü)YER KORDİNATLARI: Enlem; K41.015041 Boylam;D036.160661

ATAKUM AKALAN KÖYÜ (AKALAN TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Atakum’a 27 km uzaklıkta batısında Akalan Köyü’ne 1 km mesafede bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Akalan Türbesi\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; orijinali ahşap iken son yıllarda kâgirolarak yeniden inşa edilmiştir. Çatısı kiremit ile kaplanmış, iç ve dış duvarlar sıvalıdır. Türbeye ait sanduka ahşaptanyapılmıştır..RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Akalan Türbesi hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Allah dostu İslam âlimi olan zat vefat ettikten sonra, kendisi için yapılan türbe Köy’ün ismi ileanıldığından ve türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından kendisi hakkında fazla bilgi edinilememektedir.Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmakumuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Ahmet MUTLU (İmam) 0506 520 10 62YER KORDİNATLARI : Enlem; K41.296781 Boylam;D36.084841

AYVACIK ARDIÇ KÖYÜ (HACI SOFU YAZICI TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Ayvacık ilçesine 17 kilometre güneydeki Ardıç Köyü’ne ait köy mezarlığı içerisinde bulunmaktadırTARİHÇE : Halk arasında \"Hacı Sofu Yazıcı Türbesi\" şeklinde anılan türbenin, kitabesi bulunmadığından türbenintarihi hakkında kesin bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzındadır.Çatısı kiremit ile kaplanmış, iç ve dışı ahşaptandır. Türbeye ait sanduka bulunmamakla birlikte kabrin baş ucundamezar taşı yer almaktadır.RİVAYET : Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Hacı Sofu Yazıcı Türbesi hakkında çok fazlarivayet bulunmamaktadır. Köy imamı Haci Sofu dede haca giden köylülerin namaz kılarken görüldüğüanlatılmaktadır. Çarşabbada yemek davetine katılır ihtiyac için dişarı cıkar gecikinçe köylüler nerde kaldın diyesoraralar oda hayvanların dışarda kaldığını siste yolu bulamadığını onları eve götürüp geri geldiğini söyler.ertesi günhanımın sorduklarında dün akşam gelip gittiğini söylemiştir. Hacı Sofu yağmur duasına cıkmış yağmur yagmayabaşlamış yağmurun yeterli olduğunu söyleyince yağmurun kesildiğine şahit olmuşlar.Türbe halk tarafından Rıza-iİlahi için veli ziyaretinde bulunmak hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaretedilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Sadık YILDIRIM (İmam) 0536 675 62 07Mahmut YAZICI (Torunu) 0532 256 65 06YER KOORDİNATLARI: Enlem;K40.919894 Boylam;D36.605216

BAFRA BOĞAZKAYA KÖYÜ (ŞEYH HACI HASAN ÖZKÖK TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Bafra’ya 20 kilometre kuzeyinde bulunan Boğazkaya Köyü’ne 1 km mesafede bulunmaktadır.TARİHÇE: Şeyh Hacı Hasan Özkök’ün medfun bulunduğu türbe 1968 yılında yapılmış son dönemlere ait türbedir.Şeyh Hacı Hasan Özkök’ün manevi tesiri köyde hala sürmektedir. Köy halkı türbeye büyük önem vermekte vekorumaktadır.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; alt kısmı betonarme, üst kısmı demirparmaklıklar ile çevrilidir. Türbe sandukasız mezar şeklinde olup, içerisinde mezar taşı ile ağaç bulunmaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Şeyh Hacı Hasan Özkök hakkında çeşitlirivayetler anlatılmaktadır. İslamiyet’i dosdoğru yaşayan ve Kuran-ı Kerim ve Peygamber efendimizin sünnetindenşaşmayan Şeyh Hacı Hasan Özkök hem Nakşibendi hem de Kadri mürşididir. Nakşibendi Şeyhliğinin icazetiniKebenin İmamı Durrizade Hacı Mahmut Sami’den, Kadri Şeyhliğinin icazetini ise Peygamber efendimizin türbedarıve aynı zamanda dayısı olan Şeyh Hamza’dan aldığı belirtilmektedir. Birçok talebe yetiştiren ve bu büyük dinâliminin medfun bulunduğu Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içindeAllah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Orhan ORTA (Muhtar) 0535 349 77 52YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.446111 Boylam;D35.857781

BAFRA ÇETİNKAYA BELDESİ KIRAZLIK MALLESİ (HIZIRBEY TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Bafra’nın 4 kilometre batısında bulunan Çetinkaya Beldesi’ne bağlı Kümbet Tepe mevkiinde Bafra’yatakriben 3 km mesafede bulunmaktadır.TARİHÇESİ: Halk arasında \"Hızır Bey\" adıyla da anılan türbeye ait içinde ve yakınlarında bir mezar veya kitabebulunmamakla birlikte vaktiyle içinde bir mezar bulunduğu anlaşılmaktadır. Tarihi kaynaklarda Hızır Bey hakkındabilinenler de oldukça sınırlıdır. Çeşitli tarihi kaynaklarda 1411 veya 17'den önce Bafra'yı eline geçiren Candaroğluİsfendiyar Bey'in, şehri, oğlu Hızır Bey'e verdiği bildirilmektedir. Türbenin Hızır Bey adıyla anılmasına bakılarak,Candaroğlu Hızır Bey'e ait olabileceği ve 70-80 m. kadar güneydoğusunda, aynı adla anılan, kitabesiz ve kısmenharap bir hamamla birlikte, Hızır Bey'in Bafra'ya hâkim olduğunu bildiğimiz 1411-1420 arasında, kendisi tarafındanyaptırılmış olabileceği düşünülebilir.MİMARİ ÖZELLİĞİ: Türbe uzaklardan görülebilecek şekilde, küçük bir tepe üzerinde bulunmaktadır. 7.60 x 7.60 mölçülerindeki türbe, üçgenlerle geçilen tek kubbeyle örtülü, kare şeklinde tek bir mekândan oluşmaktadır. 0.90 m.kalınlığındaki duvarlarda kuzeyde bir kapı, doğu ve güneyde birer pencere açılmıştır. Dikdörtgen şeklindeki kapı vepencere açıklıklarının etrafı tahrip olmuştur. İçindeki mezar, tamamen yok olmuş, kapı ve pencere çevrelikleri tahripedilmiş, batıda daha fazla olmak üzere, duvar yüzeyleri kısmen tahrip olmuş, kubbe kaplaması dökülerek ortasındada küçük bir delik açılmıştır. Türbenin içinde de dışında olduğu gibi hiçbir süs unsuru yoktur. Orijinal döşemeseviyesi kaçak define kazılarıyla tahrip olduğundan, döşemenin cinsi belli değildir. Bugün toprak zeminde sandukaveya benzeri bir kalıntı mevcut değildir. Türbeye 100 m. uzaklıkta aynı tarihte teknikle yapılmış bir de hamammevcuttur.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Hızır Bey Türbesi hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c)izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Kani GÖKÇE (Muhtar) 0532 474 78 20YER KOORDİNATLARI: Enlem;K41.568333 Boylam;D35.831944

BAFRA İKİZPINAR BELDESİ TEKKE MAHALLESİ (ŞEYH MAHMUD TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Bafra’ya 20 kilometre güneyinde bulunan İkiz Pınar Beldesinin merkez mahallesi olan TekkeMahallesinde bulunmaktadır.TARİHÇE: : Halk arasında \"Şeyh Mahmud\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığındantürbenin tarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: : Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; orijinali sekizgen ahşap iken 1994 yılındabetonarme olarak yeniden inşa edilmiştir. Çatısı kubbeli olup dışı çini kaplı, içi sıva üstü boyadır. İçerisinde 3 kabirbulunan Türbeye ait sanduka ise mermer üstü ahşaptan yapılmıştır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Şeyh Mahmud hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Nakşibendi şeyhi olan Şeyh Mahmud’un türbesine halk tarafından büyük önem verilmektedir.Türbenin içerisinde geyik boynuzları bulunmaktadır. Mahallinden edinilen bilgilere göre köy halkı köye camiyaptırmaya karar verir. Caminin malzemelerini köyün diğer ucuna cami yapılacak yere koyarlar. Ancak camiye aitmalzemeler geyikler tarafından gece yarısı türbenin yanına getirilir. Bunu gören yöre halkı önce ne olduğunuanlamaz. Tekrar malzemeleri cami yapılacak yere götürürler. Ancak geyikler gece yarısı tekrar malzemeleri türbeninyanına taşırlar. Bunun üzerine bir araya gelen köylüler camiyi türbenin yanına yapmaya karar verirler. Sekizgenşekilde Ahşaptan olan türbeyi de yıkarak yerine aynı şekilde sekizgen betonarme bir türbe yaparlar. Türbedekimezarları ise mermer ile kaplarlar. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmaktadırlar. Çocuğuolmayanlar da türbeyi ziyaret etmekte Allah’ın (c.c) izni ile evlat sahibi olmayı dilemektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Hüseyin VURAL (Muhtar) 0537 332 38 19YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.457837 Boylam;D35.919054

BAFRA MERKEZ BÜYÜK CAMİİ (VEZİR BATTÂL, SEYYİD, HACI HÜSEYİN PAŞA)YERİ: Türbe; Bafra İlçesinin merkezi cami mahallesindeki Büyük Camii haziresi’nde bulunmaktadır.TARİHÇE: Daha önce hac kafilesinin başkanı ve Mısır-Kahire ordu komutanı ve Trabzon’a vali olup hâlâ Erzurumvalisi ve Canik sancağı vergi memuru iken Allah’ın emri ile ahirete göç eden Allah’ın rahmetine kavuşmuş vegünahlarının bağışlanmasına dua edilen Allah’ın merhametine muhtaç mekânı cennet olan Vezir Battâl Seyyid HacıHüseyin Paşa Hazretlerinin ruhu için Allah rızası için Fatiha. Sene (H. Şaban 1215, M. Aralık 1800)”MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Vezir Hüseyin Paşa’ya ait mezar, şahideli üstü açık lahit formundadır.Başlık kısmını, kallavi tipli bir kavuğun oluşturduğu başucu şahidesinin dış yüzeyindeki alınlık ve kaide kısmında,bitkisel karakterli ve nesnel süsleme görülür.Şahidenin, kaideye birleştiği kısımda olması gereken kenarlıkları kırıktır.İç yüzeyi oval olan ayakucu şahidesinin dış yüzeyinde ve kaide kısmında yine bitkisel ve nesnel süsleme görülür.Şahidenin kaideye birleştiği kısmındaki kenarlıklardan doğudaki kırıktır.Lahdin kuzeydeki ve güneydeki cephelerinde simetrik,nesnel ve bitkisel karakterli süslemeler yer alır.Lahit, kendi ölçülerinden yaklaşık 20 cm. dışa taşan dikdörtgen bir platforma yerleştirilmiştir.Başucu şahidesinde, boyun kısmına doğru yönelmiş stilize bir yaprak işlenmiştir.Bu yaprağın alt kısmından başlayan ve şahide kenarlarına kıvrılan stilize yaprak parçacıkları, kitabenin üst kısmındakisüslemeyi tamamlamaktadır.Başucu şahidesinde asıl süsleme şahidenin kaidesinde görülür.Kaidenin üst kısmında yer alan ve bir dizi halinde sıralanan stilize çiçekler, ince silmelerle konturlanmıştır.Dizi halindeki bu çiçekler lahit kenarlarını boydan boya dolanmaktadır. Kaidenin kenarları, silmeli ve boğumlu ikisütunceyle sınırlandırılmıştır.Bu sütunceler altta silmeli ve yivli ortada katlı silmeli, üstte stilize çiçekli ve tepede, kaidenin üst kısmında görülensüslemenin devamı olacak şekilde dizayn edilmiştir.Şahide yüzeyine ise, ortasında ve uçlarında stilize yaprakların görüldüğü büyük bir rozet işlenmiştir.Üst kısmında, kat kat ve boğumlu bir tepeliğin yer aldığı ayakucu şahidesinin dış yüzeyinde, alt ve üstte kartuşlananstilize çiçek ve yaprak motifleri görülür.Şahidenin kaide kısmındaki süsleme, baş ucu şahidesinin kaide kısmındaki süslemeyle simetriktir.Lahit yüzeylerini, kaidelerdeki sütuncelere simetrik 4 sütunce, eşit üç parçaya bölmüştür.Bu bölümlerdeki natürmort karakterli süslemeler, ortasında tabak içinde meyvelerin yer aldığı rozetler şeklindedir.Sağ ve soldaki kâse içinde üzüm, ortadaki kâse içinde ise armut meyvesi görülür.Rozetlerin tepesi, sütuncelerin üst kısmında olduğu gibi yüzeyde hafif taşkın durmaktadır.Lahit yüzeylerindeki süslemeler simetrik olup barok karakter göstermektedir.Şahide kaideleri ve lahit yüzeyleri ayrıca demir rabıtalarla birbirine bağlanmıştır.

Başucu şahidesindeki sülüs hatlı Osmanlıca kitabe şu şekildedir:1-Hüve’l-hallâku’l-bâkî١- ‫ال باق ى ال خ لاق هو‬2-Sâbıkan Emîr el-Hâc ve serasker Mısır Kahire٢-‫ق اهرة م صر ع س كر سر و ال حاج ام ير ساب قا‬3-Ve Vali-i Trabzon olup hala Erzurum٣-‫ار ضروم حا لا اول وب طرب زون وال ئ و‬4-Valisi ve Canik Sancağı Muhassılı٤-‫مح ص لى س نجاغى جان يك و وال سى‬5-Îken biemri’llâhi teâlâ Îrtîhâl٥-‫ارت حال ت عال ى ال ه ب امر اي كن‬6-Dâr-ı bekâ îden merhûm ve mağfûr٦-‫ف ورمغ و مرحوم اي دن ب قا دار‬7-el- Muhtâç ilâ rahmet-i Rabbihi’l-ğafûr٧- ‫ال غ فور رب ه رحمة ال ى ال مح تاج‬8-Cennetmekân firdevs âşıyân Vezîr٨- ‫ا ش يان ف ردوس ج ن تم كان‬9-Battal es-Seyyîd el-Hâc Hüseyin Paşa٩-‫ب ا شا ح س ين ال حاج ال س يد ب طل‬10-Hazretlerinin rûhiçün rızâen١۰ -‫ر ضأ روح يچون ح ضرت لري نك‬11-Li’llahi teâle’l-fâtiha şın sene 1215١١ - ‫ س نة ش ال فات حة ت عال ى لله‬١٦١RİVAYET: Daha önce hac kafilesinin başkanı ve Mısır-Kahire ordu komutanı ve Trabzon ,Erzurum valisi ve Caniksancağı vergi memuru iken Allah’ın emri ile ahirete göç eder.Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Battâl Seyyid Hacı Hüseyin Paşa Hazretlerinin Türbesihakkında çeşitli rivayetler anlatılmaktadır. Türbe; halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hastaolanlar içinde şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir. Hasta olarak genellikle ruh hastaları olanlar ziyaretetmekte ve türbede medfun bulunan Battâl Seyyid Hacı Hüseyin Paşa hatırına Allah’tan (c.c) şifa ummaktadır.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Salih Zeki NAYİR (Muhtar) 0542 252 83 94YER KOORDİNATLARI: Enlem;K41.571111 Boylam; D36.902511

BAFRA MERKEZ EMİR EFENDİ MAHALLESİ (EMİR EFENDİ TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Bafra’nın merkezinde olup, ilçenin doğu yakasında bulunmaktadır. Burada yatan ve Emir Efendi adıylabilinen zatın ismine binaen bulunduğu mahalleye aynı ad verilmiştir.TARİHÇE: Halk arasında \"Emir Efendi\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında kesin bilgi edinilememektedir. Mahallinden edinilen bilgilere göre burada yatan zatın 1878’li yıllardaBafra’da önemli hizmetlerde bulunmuş ve ilk belediyeciliğin kurulmasına teşebbüs etmiş bir kişi olarakanlatılmaktadır.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; 1995 yılında Ayşe - Adem BİRCAN çiftitarafından betonarme olarak yeniden inşa edilmiştir. Çatısı betonarme olup içi ve dışı çini kaplıdır. İçerisinde 2 kabirbulunan Türbeye ait sandukalar ise çini üstü ahşaptan yapılmıştır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Emir Efendi hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c)izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Aşur YILMAZ (Muhtar) 0535 459 30 95YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.560556 Boylam;D35.906667

BAFRA PAŞA ŞEYH KÖYÜ (PAŞA ŞEYH TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Bafra’ya 27 kilometre güney batısında bulunmaktadır. Burada yatan Paşa Şeyh adıyla bilinen zatınismine binaen bulunduğu köye aynı ad verilmiştirTARİHÇE: Halk arasında \"Paşa Şeyh\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenin tarihihakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü çivisiz ahşap yapı tarzında sekizgen tarzında yapılmış olup, çatısıkiremit ile kaplanmıştır. Türbeye ait sanduka ise tahtadandır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Paşa Şeyh hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Anadolu’da İslamiyet’i yaymak için mücadele eden İslam âlimi komutanlardan olduğu tahminedilmektedir. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izniile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Mustafa ÇALIŞKAN (Muhtar) 0535 511 31 65YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.480708 Boylam; D35.737292

BAFRA SAHİLKENT KÖYÜ (AVUNCU TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Bafra’ya 16 kilometre kuzeyinde bulunan Sahilkent Köyü’nde bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Avuncu Türbesi \" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; son yıllarda 2 bölmeli betonarme olarakyeniden inşa edilmiştir. Çatısı kiremit döşeli olup dışı seramik kaplı, içi sıva üstü boyadır. İçerisinde sandukabulunmaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Avuncu Türbesi hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c)izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Halim ALBAYRAK (Muhtar) 0542 517 00 65YER KORDİNATLARI : Enlem; 41.682778 Boylam; 35.868331

BAFRA ŞEYH ULAŞ KÖYÜ (ŞEYH ULAŞ TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Bafra’ya 12 kilometre güneyinde bulunmaktadır. Burada yatan ve Şeyh Ulaş adıyla bilinen zatın isminebinaen bulunduğu Köye aynı ad verilmiştirTARİHÇE: Halk arasında \"Şeyh Ulaş\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenin tarihihakkında kesin bilgi edinilememektedir. Mahallinden edinilen bilgilere göre ise 1485 tarihli Osmanlı arşivlerindetürbede medfun olan Şeyh Ulaş’ın bölgede tekkesinin bulunduğunun yazdığı söylenmektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe son yıllarda betonarme olarak yeniden inşaedilmiştir. Çatısı betonarme olup içi ve dışı sıvalıdır. İçerisinde Türbeye ait sanduka bulunmaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Şeyh Ulaş hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Mahallinden edinilen rivayetlerde Şeyh Ulaş’a ait tekke ve zaviyesinde yolculara, fakir vekimsesizlere yemek ve erzak yardımında bulunduğu, Osmanlı İmparatorluğu’nun da Şeyh Ulaş’ın bu hizmetinekarşılık zaviyeyi vergiden muaf tuttuğu ve nakdi destekte bulunduğu anlatılmaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-iİlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaretedilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Mustafa ÇALIŞKAN (Muhtar) 0535 511 31 65YER KORDİNATLARI : Enlem; K41.492591 Boylam; D35.863611

BAFRA ŞEYHÖREN KÖYÜ (ŞEYH ÖREN TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Bafra’ya 7 km kuzey doğusunda bulunan Şeyh Ören Köy yolu yanında bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Şeyh Ören Türbesi \" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığındantürbenin tarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte orijinali ahşap olan Türbe; son yıllarda betonarmeolarak yeniden inşa edilmiştir. Çatısı Shıngle döşeli olup dışı ve içi sıva üstü boyadır. İçerisinde kabir üstü sandukamevcuttur.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Şeyh Ören Türbesi hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Anadolu’da İslamiyet’i yaymak için mücadele eden İslam âlimlerinden olduğu tahmin edilmektedir.Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmakumuduyla ziyaret edilmektedir. Özellikle karın ağrısı çeken, basık yürüyemeyen çocuklar ile çocuğu olmayankadınlar türbeyi ziyaret etmekte Allah’tan (c.c) Şeyh Ören hatırına şifa ummaktadırlar.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Osman ÜRESİM (Muhtar) 0542 517 00 65YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.640955 Boylam;D35.959626

BAFRA TÜRBE KÖYÜ (EMİRZA BEY TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Bafra’ya yaklaşık 5 kilometre kuzeyindeki Türbe Köyü’nde köy merkezinin birkaç yüz metre uzağındakitarlalar arasında bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Emirza Bey Türbesi\" şeklinde anılan türbenin giriş kapısı üzerindeki, üç parça mermereyazılmış, inşa kitabesinin sağ alt parçası yerinde değildir. Kitabenin üzerlerine çekilen kırmızı boya büyük ölçüdesilinmiştir. Kaybolan parçayla birlikte kitabe Z. Oral tarafından 1956'da yayınlanmıştır.Arapça ve Farsça yazılan kitabenin metni şöyledir:\"Lâilâhe illallah MuhammedurresulûlüllahFî târihi'1-muharremi selâse ve semânîne ve seb'a mayeh Velev necâ mine'lmenûni ahedün necâ'n-nebiyyü' 1-Hâşimiyyü Ahmed hibâb (habbâb-ı) (?) hâzihi'l- 'imâreti merhûm mağfûrMa'sûm sa'îd şehîd hâfız ü kelâmüllah Hacı Lütfullah bin Emîr muhterem mükerrem Emirzâ bin Hüseyin Bey vehavâhirân -ı merhûm mezkûr merhûmât mağfurât sa'îdât şehîdât hâfizâtKelâmüllah paşa ve İlalmış paşa ve Havând (Hant)Hâtûn ve sultan ce'alehüllahü fî bahbûheti'l-cenneti (?) çün hükm-i RabbânîTârih-i Tâ'ûn der resîd hime der Bey (himederin) (?) lahza bicivâr-ı Hakk.Pibustend peder ve mâder hûn del ez dîde bârânîdend ve çûn müddet-i medîde mâtemdâşdend ve râhat-ı dünya cümle kezâştend ammâ hûrEndişend ki dünya denî fenâ est her tahti râb i-tahtihi tâbûtî bedel kendHer şahsı azîz re'l-bâs küllü men 'aleyhâ fan pûşând her sâhib-iZevk râ şarâb küllü nefsin zâikatü'l-mevt bi haşând bifürûze noksân zâdândVe tarîk-i teslîm-i nass dîd ve dânstend ki hükm-ü Hüdâ-yı \"azze ve celle cez'ünBi seyyâri kerden veya sabûrî nemûden rücû' netvând bûd her ki re'l-bâs-ı hayat pûşânîdendkâs-ı memât-ı nûşânîdend.\"

Kitabeden türbenin, H. Muharrem 783/M. Mart 1381'de inşa edildiği anlaşılmaktadır. Türbeyi kitabesine göretarihleyen H. G. Danışman, türbenin Candaroğullan veya İsfendiyaroğullarına bağlı bir yerel yönetici tarafındanyaptırıldığına işaret ederek, yapının \"yöresel beylik mimari tarzını yansıttığını\" belirtmektedir. Emirza Bey bu yıllardaBafra mıntıkasına hâkim olan yerel bir beydir. Türbenin Emirza Bey'in ölümü üzerine 1381'de inşa edildiğini, dahasonra vefat eden yakınlarının da türbeye defnedildiğini kabul etmek mümkündür.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarlalarla çevrili etrafı açık, düz bir alanda bulunan türbe içten üçgenlerle geçilen iç yüzü hafifkavisli bir kubbe, dıştan sivri konik bir külahla örtülü, kare şeklinde basit bir mekân düzenine sahiptir. Girişinbulunduğu güney cephede bir kapı, diğer cephelerde birer pencere yer alır. Büyük ölçüde moloz taş malzemeyleinşa edilen yapının, duvar köşeleriyle kapı ve pencere çevreliklerinde düzgün kesme taş kullanılmıştır. Yer yerduvarların çatlamasına sebep olan ağaç ve çalılıklar, üst örtünün görülmesine büyük ölçüde engel olmaktadır.Sağlam ve bitkilerin istilasından kurtulabilmiş küçük bir kesimde, alaturka kiremitler görülmektedir.Türbenin kapı açıklığı, sivri kemer şeklinde kesilen tek parça blok kesme taşla kapatılmıştır. Üstüne inşa kitabesiyerleştirilen kapının çevreliğinde, düzgün kesme taş kullanılmıştır. Kaçak define kazılarıyla türbe içerisindekisandukalar büyük ölçüde talan edilmiştir. Vaktiyle içinde on yedi sanduka, dışında ise üç mezar bulunurken bugüniçindeki sandukaların büyük bir kısmı yerlerinden edilmiş, bazıları kırılmış, ikisi de pencereden dışarı atılmış olarak,duvar dibinde bulunmaktadır. Türbenin dışındaki bahçede bulunduğu belirtilen üç mezardan ise eser kalmamıştır.Türbenin içinde bugün, bir kısmı kırılmış halde on beş kadar mermer ve kalker taşından yapılmış sandukasayılabilmektedir. Z. Oral'ın sandukalardan tespit ettiği üzere, türbede gömülü şahısların isimleri ve ölüm tarihleriniplândaki sanduka numaralarına göre şöylece sıralayabiliriz: 2- Emirza Bey kızı Hant Hatun (H. Recep 782 / M. 1380),3- Emirza Bey kızı Sultan Hatun (H. Recep 782 / M.1380), 4- Emirza Bey kızı İlalmış Hatun (H. Şaban 782 / M.1380),5- Emirza Bey oğlu Hacı Lütfullah (H. Şa'ban 782 / M.1380), 6- Emirza Bey kızı Paşa (H. Şa'ban 782 / M.1380), 7-Mehmet Kızı Giçi Hatun (H. Recep 782 / M.1380), 9- Hüseyin oğlu Ahmed (H. 814 / M. 1411-12), 10- Emirza Bey (AliBeyoğlu Hüseyin Bey oğlu Emirza Bey), 11- Ali Bey kızı Şeref Hatun (H.799 / M.1396-97), 12- Hüseyin oğlu Resul, 14-Gazi oğlu Seyyid (H. 814 / M.1411-12), 15- Sultan Baht Hatun (H.814 / M.1411-12), 16- Sultan Hant Hatun (H.814 /M.1411-12)Z. Oral, 1 numaralı sandukanın baş ve ayakucu şahidelerinin o tarihte mevcut olmadığını, diğer kesimlerde yazı vetarih bulunmadığını, 8 nolu sandukada yazı olmadığını, 10 numaralı Emirza Bey'in sandukasında tarih görmediğini,12 numaralı Hüseyin oğlu Resul'ün sandukasında ölüm tarihinin silindiğini, 13 numaralı sandukada tarih ve isimgörülmediğini, 15 numaralı sandukada yazı bulunmadığını belirtmektedir. Sandukalarda ölümle ilgili veciz sözler,dualar, kelime-i tevhid, ayet-i kerimeler (Ayete' 1-Kürsî ve ölümle ilgili ayetler) yazıldığı anlaşılmaktadır. Yine Z.Oral'ın tespitine göre avludaki kabirlerde, Mehmed oğlu Gazi (H. 872 / M. 1467-68), Şadi oğlu Hızır (H. 782/M. 1380-8), Şadi oğlu Eylük (ölüm tarihi yok) isimleri görülmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Ahmet TURAN (Muhtar) 0542 252 83 94Yusuf TULUM (köylü) 0456 496 42 52YER KORDİNATLARI: Enlem;K41.618047 Boylam;D35.921774

ÇARŞAMBA AKÇATARLA KÖYÜ (SARILIK TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Çarşamba’ya 15 kilometre kuzeyinde bulunan Akçatarla Köyü’nün 1 kilometre yol kıyısındabulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Sarılık Türbesi\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzında iken son yıllarda betonarme olarak yenideninşaa edilmiştir. Çatısı betonarme olan türbenin dış ve içi sıva üstü boyadır. Türbe 2 bölümden ibaret olup birbölümü mescit olarak kullanılmakta diğer bölümde kabir bulunmaktadır. Türbeye ait kabrin sandukası ahşaptandır.Yerler ise fayans ile döşenmiştir.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Sarılık Türbesi hakkında çok fazla rivayetbulunmamaktadır. Sarılık hastası kişilerin şifa bulması nedeniyle türbeye halk tarafından Sarılık Türbesi denilmiştir.Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmakumuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Enver ASLAN (Muhtar) 0532 675 08 52Hasan TOPUZ (Emekli Öğretmen) 0505 675 44 64YER KORDİNATLARI Enlem;K41.290326 Boylam;D36.771561

ÇARŞAMBA BEYYENİCE KÖYÜ YUKARI MAHALLE (YEŞİL TEKKE)YERİ: Türbe, Çarşamba’ya 7 kilometre mesafede bulunan Beyyenice Köyü’nün 3 kilometre yukarı mahallesindeYeşilırmak kıyısında bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Yeşil Tekke\" veya “Abdal Yusuf ve Murat” şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabebulunmadığından türbenin tarihi hakkında bilgi edinilememekle birlikte türbede metfun olan kişilerin 1800’lüyılların başında yaşadığı tahmin edilmektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzında iken 1996 yılında betonarme olarak yenideninşaa edilmiştir. Çatısı kiremit kaplı olan türbenin dış ve içi sıva üstü boyadır. Türbe içerisinde 2 adet ahşaptansanduka vardır. Yerler halı ile kaplanmıştır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Yeşil Tekke Türbesi hakkında çok fazla rivayetbulunmamaktadır. Tekke’de meftun bulunan kişilerin 1800’lü yılların başında yaşadığı tahmin edilmektedir. Türbehalk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmakumuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN(Ahsen Vakfı)0530 349 99 62 Fedai YILMAZ ( Köy Muhtar Azası) 0542 830 96 95YER KORDİNATLARI Enlem;K41.162803 Boylam;D36.726349

ÇARŞAMBA DALBAHÇE KÖYÜ (DALBAHÇE TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Çarşamba’ya 7 kilometre mesafede bulunan Dalbahçe Köyü’ne ait köy mezarlığı içerisindebulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Dalbahçe Türbesi\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığındantürbenin tarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzında ilk yapıldığı orijinalliğini korumakla birlikte yeryer tamirat görmüştür. Çatısı kiremit ile kaplı türbenin içerisinde 1 adet ahşap sanduka bulunmaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Dalbahçe Türbesi hakkında çok fazla rivayetbulunmamaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c)izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Âdem TAFLAN (Muhtar) 0530 501 69 15Ahmet KILIÇARSLAN(Köy sakinlerinden) 0541 767 45 55YER KORDİNATLARI: Enlem;K41.224922 Boylam;D36.816389

ÇARŞAMBA KARAAĞAÇ KÖYÜ (YEŞİL TEKKE MURAT YÜZBAŞI TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Çarşamba’ya 6 kilometre mesafede Samsun – Ordu karayolu üzerinde bulunan Akçatarla Köyü’ndebulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Yeşil Tekke Murat Yüzbaşı Türbesi\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabebulunmadığından türbenin tarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzında iken son yıllarda betonarme olarak yenideninşaa edilmiştir. Çatısı kiremitle kaplı olan türbenin dış ve içi sıva üstü boyadır. Türbeye ait kabrin sandukasıahşaptandır. Sandukanın alt kısmı ve yerler ise fayans ile döşenmiştir.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Yeşil Tekke Murat Yüzbaşı Türbesi hakkındaçok fazla rivayet bulunmamaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlariçinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Ali UZUNOĞLU(Muhtar) 0544 403 23 1430İsmail UZUNOĞLUKöy sakinlerinden)YER KORDİNATLARI: Enlem;K41.214029 Boylam;D36.799122

ÇARŞAMBA AHUBABA KÖYÜ (SEYYİD SEMAİL (İSMAİL) BABA TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Çarşamba’ya 16 kilometre dogusunda bulunan Ahubaba Köyü’nün merkezinde bulunan Şehitlikiçerisinde bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \" Seyyid Semail (İsmail) Baba\" şeklinde anılan türbeye ait kitabe bulunmamakla birliktetürbede metfun bulunan zatın Şeyh Seyyid Kutbiddin, Şeyh Seyyid Yusuf Zeynuddin ile kardeş oldukları 1200-1340arasında yaşadıkları söylenmektedirMİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzında iken son yıllarda betonarme olarak yenideninşaa edilmiştir. Çatısı betonarme olan türbenin dış ve içi sıva üstü boyadır. Türbe 3 bölümden ibaret olup türbeyeait kabrin sandukası beton üzeri ahşaptandır. Yerler ise halı ile döşenmiştir.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Seyyid Semail Baba rivayetlere göre büyükİslam âlimi ve mücahitlerindendir. Günümüzde Semayil Baba Türbesi olarak bilinen yapının kapısında yazılı olanbilgi şu şekildedir: ‘Seyyid Semayil (İsmail) Baba (K.S.) Bu türbede metfun bulunan Seyyid Semayil Baba büyük İslamdin âlimi ve mücahitlerindendir. Gavs-l Azam adıyla anılan ve Kadiriye tarikatının kurucusu Şeyh Seyyid AbdülkadiriGeylani (1078-1166) (k.s.) hazretlerinin torunudur. Babası Muhyi-üd-din'dir. Soyundan gelen ilahi bir vecd ve aşk ileİslamiyet’i yaymaya, karanlık ülkeleri aydınlatmaya, insanları terbiye etmeye çalışmış, İslam ordularına manevifütuhat öncülüğü yapan sayısız şeyhlerle birlikte Bizans sınırlarına kadar gelmiş ve oradan da Samsun'a geçerek bugölgeye yerleşmiştir. Şu anda eski adı Ahubaba köyü denilen mevkide karar kılmıştır. Semayil Baba, bulunduğumevkide İslam’a hizmet ederken küffarla çetin bir mücadeleye girişmiş ve bu mücadelede şehit düşmüştür. Bunedenle türbesinin bulunduğu yere şehitlik de denilir. Bu şehitliğin bulunduğu alan 25 dönüm civarında olup adınavakf edilmiştir. Semayil Baba'nın bir kardeşi Samsun'un eski mezarlığı olan eski mezarlıkta metfun bulunan ŞeyhSeyyid Kudbüddin, diğer kardeşi Tekkeköy'de Zeynuddin Camii mezarlığında metfun Şeyh Seyyid YusufZeynuddin'dir. Semayil Baba'nın doğum ve ölüm tarihi bilinmemekle birlikte 1200-1300 yılları arasında yaşadığısanılmaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izniile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Cemal BAYSAL(Muhtar) 0532 436 32 60Hafız Oğlu Yaşar (92 yaşındaTürbedar)YER KORDİNATLARI Enlem;K41.282925 Boylam;D36.614898

ÇARŞAMBA DİKBIYIK BELDESİ BAHÇELİEVLER MAHALLESİ (AKYÜZ DEDE TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Çarşamba’ya 7 kilometre mesafede bulunan Dikbıyık Beldesi’nin Samsun – Ordu Karayolu üzerindebulunan Bahçelievler Mahallesi’nde bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Akyüz Dede\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzında iken 1993 yılında betonarme olarak yenideninşaa edilmiştir. Çatısı betonarme olan türbenin dış ve içi sıva üstü boyadır. Türbe 2 bölümden ibaret olup birbölümü mescit olarak kullanılmakta diğer bölümde kabir bulunmaktadır. Türbeye ait kabrin sandukası ahşaptandır.Yerler ise halı ile döşenmiştir.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Sarılık Türbesi hakkında çok fazla rivayetbulunmamaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c)izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Ali Fuat ERGİN (Muhtar) 0532 681 03 05YER KORDİNATLARI: Enlem;K41.219167 Boylam;D36.815883

ÇARŞAMBA MERKEZ RAHTVAN CAMİİ (ES-SEYYİD SÜLEYMÂN PAŞA)YERİ: Çarşamba İlçesinin merkezi Yeşil ırmağın doğu kenarında Rahtvân Camii haziresi’nde bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \" Es-Seyyid Süleymân Paşa \" şeklinde anılan türbeye ait kitabe Rahtvân Camii Çarşamba’nınmerkezinde, Yeşil ırmağın doğu kenarında bulunmaktadır. Hazinedarzâde Süleyman Paşa, 1812-1818 yılları arasındaTrabzon Valiliği görevinde bulunmuştur.Caminin kuzeyinde beş kemer gözlü son cemaat mahallinin önünde enine dikdörtgen bir alanı kaplayan hazirebulunmaktadır.19. yüzyılın ilk yarısında Samsun ve çevresinin idaresini elinde tutan Hazinedarzâde sülalesine mensup şahıslaraaittir Hazirede 52 mezar mevcuttur.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Camii haziresinde bulunan mezar, hazîrenin batısında, demir parmaklıklarla çevrilidir.Şahideli, üstü açık sanduka formundaki mezar, bir platform taşı üzerine oturmuş baş ve ayakucu şahideleriyle yanpehlelerinden oluşmaktadır.Başucu şahidesi kaideli, prizmatik gövdeli ve kallâvî kavukludur.Şahidenin gövde bölümü tamamen kitabeye tahsis edilmiştir.Ayakucu şahidesi ise kaideli, prizmatik gövdeli ve tepeliklidir.Şahidenin gövdesi kıvrımdallar ve akant yapraklarının birlikte oluşturduğu kompozisyonla dekorlanmıştır.Gövdenin alt kısmından çıkan iki kıvrımdal, yükselerek dört sarmal yapmakta ve uçları tepede birleşmektedir.Dalların sarmal hareketi sonucu gövde üzerinde oluşan biri elips, diğer üçü daire formlu şekiller lâle şeklindetasarlanmış stilize akant yapraklarının ters-düz yerleştirilmesiyle doldurulmuştur.Üstte yer alan tepelik ise, bütün yüzeyi dikey olarak yivlendirilmiş saçaklı başlık şeklindedir.Şahidelerin kaide aynalıkları ile yan pehleler üzerinde yer alan bezeme,esasını girlandlar, akant yaprakları ve güllerinoluşturduğu bitkisel unsurlardan müteşekkildir.Buna göre sandukanın bütün dış cepheleri küçük sağır sütuncelerle on altı eşit aralığa bölünmüş ve bir aralıktauygulanan kompozisyon diğerlerinde de tekrar edilmiştir.Bu kompozisyonda lâle şeklinde biçimlendirilmiş akant yaprakları arka planda üst üste iki sıra halinde zeminikaplamış durumdadır.Altta bulunan yaprakların içinden çıkıp yanlara açılarak yükselen ve sonradan içe doğru kıvrılan simetrik dallarınucuna birer gül motifi kondurulmuştur.Güller cepheye dönük olarak tasarlanmıştır.Ön planda ise, sütunceler üzerinden aşağıya sarkan uçları gülbezeklerle sabitlenmiş, ortalarında yine birergülbezeğin yer aldığı yarım daire formlu girlandlar silsilesi sanduka cephelerini dolanmaktadır.Ayrıca sanduka kanatları üstten içi stilize küçük yaprak dizileriyle dolgulu bir frizle konturlanmıştır.Frizde yer alan yaprak motifleri sütuncelerin kaideleri üzerinde de görülmektedir.

Başucu şahidesi üzerindeki celi sülüs hatlı Osmanlıca kitabe şu şekildedir.1- Hüve’l-hallâku’l-bâkî١- ‫ال باق ى ال خ لاق ٌو‬2- Göçüp tevhîd ile dâr-ı fenâdan٢- ‫ف ىادن دار اي لً ت وح يذ ك وجوب‬3- Gidüp arş tahtına rûhî revânı٣- ‫رواو ى روحي ت ح ت ىً عرش ك يذوب‬4- Hüdâ yâ izz ü şânın hurmetîçün٤- ‫حرم ت يچون شاو ك عسو ي ا خذا‬5- Cinânda Kevser’e kandırasın ânı٥- ‫او ى سه ق او ذري ك وث ري ج ىاو ذي‬6- İdüp dâr-ı fenâdan azm-i rihlet٦- ‫رح لت عسم ف ىادن دار اي ذوب‬7- Mekânın eyle firdevs-i a‘lâyı٧- ‫اع لائ ى ف ردوش اي لً م كاو ه‬8- Oku ihlâs ile bir fâtiha gel٨- ‫ك ل ف ات حً ب ر اي لً اخ لاص اوق و‬9- Ecel bir kimseye virmez emânı٩- ‫اماو ي وي رمس ك م س يً ب ر اجل‬10- Merhûm ve mağfûr Hazînedârzâde١۰ - ‫زادي دار خسي ىً مغ فور و مرحوم‬11- Es-Seyyid Süleymân Paşa efendimizin١١ - ‫اف ىذي مسك پ ا شا س ل يمان ال س يذ‬12- Rûhîçün el-fâtiha١٢ - ‫ال فات حً روح يچون‬13- Fî sene 1233 cim 21١٣ - ‫ س ىً ف ى‬١٢٣٣ ‫ ج‬٢١RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Es-Seyyid Süleymân Paşa Türbesi hakkındaçeşitli rivayetler anlatılmaktadır. Türbe; halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlariçinde şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir. 1794 yılından itibaren Canik sancağı yönetiminde Çarşamba-KurdAhmedlü köylü Hazinederzade Süleyman Ağa etken olmaya başlayacaktır. Osmanlı devlet yönetimi de, icraatları veyönetim tarzlarıyla devlete külfet olmaya başlayan Caniklizadeleri zamanla tasfiye sürecine girerek bırakılan busiyasi boşluğu yine onların yetiştirmeleri olan Çarşambalı bu aileye bırakacaktır.Kurtahmetli ve Boyacılı köyleri, haznedaroğulları ailesinin yerleştiği köylerdir. Kurtahmetli Köyü’ndeki PAŞAMezarlığı Haznedar oğullarına ait mezarlıktır. Bu iki köyde çok önemli tarihi izler mevcuttur.Süleyman Paşa, Canik sancak yöneticiliği ve vezir rütbesiyle Trabzon eyalet valiliği yapmışlardır. Bu dönemdeÇarşamba ticarette çok gelişmiş, Canik Sancağı ve Trabzon Eyaleti Hazinedaroğulları tarafından çoğu zaman buradanyönetilmiştir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Kemal ALTINIŞIK (İmam) 0532 525 68 13YER KOORDİNATLARI: Enlem; K41.196511 Boylam; D36.726221

ÇARŞAMBA MUŞCALI KÖYÜ (ARAP TEKKESİ TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Çarşamba’ya 19 kilometre güneyinde bulunan Muşçalı Köyü’nün 1 kilometre yol kıyısındabulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Arap Tekkesi\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzında iken son yıllarda tamirat görmüştür. Çatısıaltermit ile kaplı olan türbenin dış ve içi duvarları ahşaptandır. Türbenin zemini fayans ile kaplanmıştır. Türbeye aitkabrin sandukası ahşaptandır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Sarılık Türbesi hakkında çok fazla rivayetbulunmamaktadır. Sarılık hastası kişilerin şifa bulması nedeniyle türbeye halk tarafından Sarılık Türbesi denilmiştir.Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmakumuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Muhammer BERBER (Muhtar) 0533 372 16 32YER KORDİNATLARI: Enlem;K41.120556 Boylam;D36.735278

ÇARŞAMBA ORDU KÖYÜ (GAZİ HASAN BEY TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Çarşamba’ya 16 kilometre güneyinde bulunan Ordu Köyü Tekkealtı mevkiinde 121 ada, 15 noluparselde mezarlık alanı içerisinde bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \" Gazi Hasan Bey\" şeklinde anılan türbenin orijinal kitabesinin çalındığı, yerine H.1327(M.1909) yılında bir kitabe konulduğu, bununda 1997 yılında çalınarak satılmak üzere müzeye getirildiği ve halenmüzede olduğu bilinmektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzında iken yeniden kare planlı olarak inşaa edilmiştir.Çatısı kiremit ile kaplı olan türbenin içerisindeki sanduka ahşaptandır. Türbede sandukandan başka kabzası çalınmışbir kılıç bulunmaktadır. Türbenin etrafında çoğu tahrip edilmiş Arapça kitabeli birçok mezar taşı bulunmaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Gazi Hasan Bey Türbesi hakkında çok fazlarivayet bulunmamaktadır. Türbede metfun bulunan zatın Ordu Köyü'nde yerleştikleri bilinen TacüddinoğullarındanHüsamettin Hasan Bey olduğu rivayet edilmektedir. Anadolu Beyliklerinin topyekûn Timur’un hâkimiyetine girdiğibu dönemde Timur, hâkimiyeti kabul etmiş olan Alparslan oğlu Hasan Bey’i Samsun’a göndermiştir. Samsun’u terkeden Cüneyt Bey, Çarşamba ve Terme’de tutunmaya çalışmış ancak daha sonra Hasan Bey’le yapılan savaşta buradaşehit düşmüştür (1413). Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içindeAllah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Mehmet DOST(Muhtar) 0543 545 56 84Muzaffer ÖZCAN (Köy sakinlerinden)YER KORDİNATLARI: Enlem;K41.088889 Boylam;D36.690278

ÇARŞAMBA SIĞIRTMAÇ KÖYÜ (GEYİKLİ TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Çarşamba’ya 14 kilometre güney doğusunda bulunan Sığırtmaç Köyü’ne ait köy mezarlığı içerisindebulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Geyikli Türbesi\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzında iken son yıllarda betonarme olarak yenideninşaa edilmiştir. Çatısı kiremit ile kaplanmış olan türbenin dış ve içi sıva üstü boyadır. Türbeye ait kabrin sandukasıahşaptandır. Yerler ise halı ile döşenmiştir.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Şeyh Habil Türbesi hakkında çok fazla rivayetbulunmamaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c)izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Mithat MARAŞLI (Muhtar) 0544 722 30 76YER KORDİNATLARI: Enlem;K41.177999 Boylam;D36.786004

ÇARŞAMBA YAYCILAR KÖYÜ (ŞEYH HABİL TÜRBESİ )YERİ: Türbe, Çarşamba’ya 12 kilometre doğusunda bulunan Yaycılar Köyü’ne ait köy mezarlığı içerisindebulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Şeyh Habil Türbesi\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığındantürbenin tarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzında iken son yıllarda betonarme olarak yenideninşaa edilmiştir. Çatısı kiremit ile kaplanmış olan türbenin dış ve içi sıva üstü boyadır. Türbeye ait kabrin sandukasıahşaptandır. Yerler ise halı ile döşenmiştir.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Şeyh Habil Türbesi hakkında çok fazla rivayetbulunmamaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c)izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Sinan YILDIZ (Muhtar) 0543 622 54 89Hakkı YILMAZ (İmam) 0533 767 37 29YER KORDİNATLARI: Enlem;K41.182222 Boylam;D36.807501

ÇARŞAMBA YENİKARACAALİ KÖYÜ (SEYYİD ÖMER EFENDİ, YEL TEKKESİ TÜRBESİ)YERİ: Türbe, Çarşamba’ya 10 kilometre doğusunda bulunan Yeni Karacaali Köyü’ne ait mezarlık içerisindebulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Seyyid Ömer Efendi Türbesi” ile “Yel Tekkesi” şeklinde anılan 1700’lü yıllarda yaşamışolduğu söylenmekte olup türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenin tarihi hakkında bilgiedinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; Karadeniz’e özgü ahşap yapı tarzında iken son yıllarda betonarme olarak yenideninşaa edilmiştir. Çatısı kiremit ile kaplı olan türbenin dış ve içi sıva üstü boyadır. Türbeye ait kabrin sandukasımermer ve mezarın üzerinde ahşaptandır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Seyyid Ömer Efendi Türbesi hakkında çokfazla rivayet bulunmamaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içindeAllah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Süleyman SARI (Muhtar) 0542 760 97 28Kadir BEKTAŞ (İmam)YER KORDİNATLARI: Enlem;K41.260908 Boylam;D36.621069

HAVZA ASLANÇAYIRI KÖYÜ (AHMET EFENDİ TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Havza’nın 5 kilometre kuzeyinde bulunan Aslan Çayırı Köyü’nde tepe üstünde bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Ahmet Efendi Türbesi \" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığındantürbenin tarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; tepe üzerine dikdörtgen şeklinde 1,5metrelik bahçe duvarıyla yarı açık olarak çevrilmiştir. Türbe içinde doğal taşlardan yapılı kabir ve ağaçlar vardır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Koca Dede Türbesi hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Mahallinden edinilen rivayetlere göre Ahmet Efendi yaklaşık 400 yıl önce Aslançayır Köyü’nde şehitDüşen bir komutandır. Ahmet Efendi ile birlikte şehit düşen 5 askerde köyün farklı yerlerine defnedilmiştir. AhmetEfendi’nin köydeki bir kuyudan su alıp mezarına giderken gözden kaybolduğunu gören köylüler bulunmaktadır.Rivayetlerde Ahmet Efendi’nin türbesi ile diğer mezarlıklar arasında geceleri ışıklar gelip gitmektedir. Yoğunağaçlıklarla çevrili Ahmet Efendi Türbesi’nden kimsenin odun veya çalı alamadığı alanların çeşitli musibetlereuğradığı da rivayetler arasındadır. Ayrıcı mezar yanından 3 İhlas bir Fatiha okuyup dal ve yaprak koparmadan kırıparkaya bakmadan gidildiğinde yaprak ya da dal kuruyunca sivilce ve siğillerin kaybolduğuna inanılmaktadır. Türbehalk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmakumuduyla ziyaret edilmektedir. Hasta olarak genellikle sarılık hastaları türbeyi ziyaret etmekte ve Allah’tan (c.c) şifaummaktadır.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Kemal KARACOBAN (Köylü )0362 714 55 61Kurtman YILMAZ (Köylü) 0545 742 32 04YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.002881 Boylam;D035.628331

HAVZA ÇAKIRALAN KÖYÜ (DEDE PINAR EVLİYA TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Havza’ya 27 kilometre kuzey doğusundaki Çakıralan Köyü’nde bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Dede Pınar \" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; dikdörtgen şeklinde 1,5 metrelik bahçeduvarıyla yarı açık olarak çevrilmiştir. Türbe içinde doğal taşlardan yapılı kabir ve ağaçlar vardır. Türbenin önündeise kışın sıcak yazın serin akan pınar bulunmaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Dede Pınar Türbesi hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Kurtuluş Savaşı yıllarında Pontuslu Rum çetelerinin diğer köylere baskın düzenlerken ÇakıralanKöyü’ne hiçbir şekilde baskında bulunmamasının nedeni yöre halkı tarafından köyde bulunan Dede Pınar Evliyası’nadayandırılmaktadır. Ayrıca Kıbrıs Barış Harekatı döneminde mezar üzerinde bulunan kavun büyüklüğündeki taşınbir hafta kaybolduğu ve bir hafta sonra akşam namazından çıkan cemaatin aynı taşın kıvılcımlar saçarak yerinedöndüğünü gördüğü rivayetler arasındadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hastaolanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir. Hasta olarak genellikle sarılık hastalarıtürbeyi ziyaret etmekte ve Allah’tan (c.c) şifa ummaktadır.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Mevlüt KULAÇ (Köy Bekçisi) 0539 778 42 56Cevat YILMAZ (Köylü)0533 764 97 89YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.167681 Boylam;D035.760171

HAVZA DERE KÖYÜ (EMİR EL HAC VELİYÜDDİN BİN BERAKET-ŞAH TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Havza’nın 19 kilometre Kuzeydoğusuna düşen Dere Köyü merkez cami yanında bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \" Zeyneddin bin Veli \" şeklinde anılan türbe, batısındaki aynı adlı camiyle birlikte, camiyebitişik inşa edilmiştir. Türbe ve camiye ait bir inşa kitabesi bulunmamaktadır. Hüseyin Hüsameddin'in Amasya Tarihiadlı kitabına göre cami ve türbe, Selçuklu Emirlerinden' Emir el- Hac Veliyyüddin bin Berekât Şah tarafından H. 647 /M. 1249-50'de yaptırılmış ve vakıfları düzenlenmiştir. Türbenin banisi olarak gösterilen Selçuklu Emiri Veliyyüddin'inismine ise kaynaklarda rastlanmamaktadır. Cami ve türbenin tarihini aydınlatacak başka bir belgeye deulaşılamamaktadır. Mevcut yapım plânı, duvar kalınlığı, işçiliği ve mimari elemanları bu tarihe uygun düştüğündentürbenin yapımı için kitapta verilen H. 647 / M. 1249-50 tarih söylenebilir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe; içten sekizgen, dıştan ise camiyle bitişmesi ve kuzeyinde bir giriş mekânı yer almasıitibariyle, güneydoğu köşesi pahlı, dikine dikdörtgen şeklindedir. İçten sekiz köşeli, piramidal külah örtülü yapı,dıştan camiyle birlikte kırma çatıyla örtülüdür. Sıvalı sekizgen külah, pek muntazam değildir. Çatı, 1940 yılındakuzeye eklenen caminin çatısının devamı olarak yapılmıştır. Kuzey cephedeki kapıyla girilen türbenin, sekizgenkenarları, birbirine yakın ölçülerde, ancak aynı değildir. Kıble duvarında alt seviyedeki mazgal pencere, yapınınaltındaki cenazelik katına işaret etmektedir. Sekizgen yapının kuzeyinde yeni cami, batısında eski camibulunmaktadır. Türbenin kuzeyi, doğu yönde yeni bir kapıyla girilen, enine dikdörtgen şeklinde olup, bir tür girişolarak belirmektedir. Ancak bugün etrafını kapatan duvarlarla kendiliğinden oluşan bu kesimde, orijinalde ne tür birdüzen olduğu anlaşılamamaktadır.Yapının zamanla aldığı görünüm, türbe olduğu kanaatini vermekten uzaktır. Türbeye; tek kanatlı, iki panoyaayrılarak oymalarla bezenmiş ahşap bir kapıyla girilir. Eğilerek girilecek kadar alçak tutulan kapının eşiği, hafifyüksekçedir. Birbirinin simetriği dikdörtgen panolarda, ortada tüm panoyu kaplayan eşkenar dörtgen çerçeveiçerisinde, \"S\" kıvrımlarıyla birlikte, stilize, bitkisel bir kompozisyon görülür. Barok karakterli iri kıvrımların ortasında,papatya benzeri stilize bir çiçek motifi yer alır. Panonun köşelerinde oluşan üçgen alanlarda, daireden dağılan ışıkdemetlerini hatırlatan, bir kompozisyon vardır. Ahşap yüzeyin oyulmasıyla kabartılan kompozisyonun üslubu,türbenin ilk inşasından çok sonralara; geç devir Batılılaşma dönemine işaret etmektedir. Sadece kıble yöndekipencereden ışık alan yapının içi, bir hayli karanlıktır. Pencerenin yetersizliğiyle birlikte, duvarlar ve külahın kısatutulması, yapının içinde basık bir etki uyandırmıştır. Türbede sanat değeri taşımayan iki sanduka bulunur. Ortadakibiraz daha büyük, kıble taraftaki küçük olan sandukalar, kabaca yapılmış olup, küçük olanın bir çocuğa ait olmasıbeklenir. Zamanla elden geçirilen, halen beyaz alçıyla kaplı sandukaların, kimlere ait olduğu konusunda bir belgeolmamakla birlikte, bani ve bir yakınına ait olabilecekleri akla gelmektedir. Duvarlarda içte dört köşede, 1.70 m.yükseklikte taş kandillikler göze çarpar.RİVAYET: Rivayet olunur ki, kısa bir süre öncesine kadar türbe duvarındaki delikten bakıldığında Emir el-HacVeliyüddün Bin Berekat Şah'ın ayaklarının çürümemiş bir şekilde olduğu bakanlarca görülmekteydi. Ancak türbeiçindeki sehpanın çökmesi nedeni ile artık görülmemekte. Yine rivayet olunur ki define aramak için türbeye girenkişiler define aramaya fırsat bulamadan başlarına gelen çeşitli belalar nedeniyle perişan olmaktadır. Yöre halkıtarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan “Dereköy Evliyası” veya \" Zeyneddin bin Veli \" olarak tanınantürbe ziyaret yeridir. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın(c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir. Genellikle erkek çocuk isteyen ve ruhsal bozukluğu bulunanhastalar türbeyi ziyaret etmekte ve Allah’tan (c.c) şifa ummakta adaklar adamaktadır.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 İlyas ARSLAN (Köylü) 0544 736 81 91YER KORDİNATLARI : Enlem;K41.093221 Boylam;D035.692821

HAVZA MERKEZ (PAMUK DEDE TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Havza’nın merkez mahallelerinden olan İmaret Mahallesinin Kapıcılar mevkiinde bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Pamuk Dede \" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığından türbenintarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte orijinali ahşap olan Türbe; 1995 yılındahayırsever bir işadamı tarafından betonarme şeklinde yeniden yaptırılmıştır. Türbe içinde 2 adet sandukabulunmaktadır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Pamuk Dede Türbesi hakkında çeşitlirivayetler anlatılmaktadır. Mahallinden edinilen rivayete göre 1940’lı yıllarda zamanın Kaymakamı rüyasındaPamuk Dede’yi görür. Pamuk Dede Kaymakama “Benim mezarım Hükümet Konağının önündeki yolun altında kaldı.Beni buradan alıp kışlanın arkasına gömün” der. Kaymakamın rüyası üzerine yol kazılır ve Pamuk Dede’nin naaşınaulaşılır. Pamuk Dede’ninAksakallı, pamuk gibi bembeyaz olan naaşı ile kefeninin çürümemiş olması ilçede büyük yankı uyandırır. İsmi belliolmayan Allah dostu, buradan alınarak şimdiki yerine nakledilir ve naaşının nur yüzlü, aksakallı, pamuk gibibembeyaz olması nedeniyle halk arasında ‘Pamuk Dede’ diye anılır.Yine bir rivayete göre 1995’li yıllarda Pamuk Dede Giresunlu bir işadamının rüyasına girer. Pamuk Dede bu kişiyerüyasında; “Benim mezarım Havza’da. Benim türbemi yaptırmadan hacca gitme” der. İşadamı bu rüyayı birkaç kezgörmesine rağmen dikkate almaz ancak hacca gitmek için hazırlık içindeyken hanımının felç olması sonucu, doğruHavza’ya gelerek Türbeyi bulur ve betonarme olarak yeniden inşa ettirir. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veliziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Haşmet SUNGURTEKİN (Muhtarı) 0546 271 72 06YER KORDİNATLARI: Enlem;K40.970191 Boylam;D035.659391

HAVZA ŞEYH SAFİ KÖYÜ (ŞEYH SAVCI TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Havza’ya 5 km batısındaki Şeyh Safi Köyü’nde köy camisinin yanında bulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Şeyh Savcı Türbesi \" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığındantürbenin tarihi ve kime ait olduğu kesin olarak bilinmemektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Türbe çeşitli zamanlarda tadilat geçirmiş olup, Havza'nın tanınmış simalarından ÇonoğluzadeMahmut Efendi tarafından 20 yüzyıl başlarında onarılmıştır. Türbe yeşil renkte taştan sekizgen planlı olup, üzeriiçten kubbe dıştan konik bir külah ile örtülmüştür. Türbede dikkati çeken bir bezeme bulunmamaktadır. Türbeiçinde betonarme üstü tahta sanduka bulunmaktadır.RİVAYET: Bazı iddialara göre Türbe Selçuklu Sultanlarından II. Mesut'un şehzadesi Taceddin Altunbaş'a aittir ve1355 yılında inşa edilmiştir. Fakat bu iddianın tutarlılığı yoktur. Çünkü köyün mezarlığında Taceddin Altunbaş'a aitolduğu bilinen bir mezarda bulunmaktadır. 1355 yılında Tacettin Altunbaş'ın hayatta olduğunu tarihi belgelerkanıtlamaktadır. Bu durumda, türbenin Şeyh Savcı isminde evliya olduğu düşünülen bir zata veya Sultan Taceddin'inoğlu Kılıçarslan Bey'e ait olduğu varsayımları ağırlık kazanmaktadır. Fakat burada yatan kişinin Kılıçaslan Beyden çokŞeyh Safı olduğu yöre halkı tarafından da desteklemektedir. Şöyle ki, Şeyh Safî ve türbesi ile ilgili çeşitli efsaneleranlatılmakta ve buradaki kişinin önemli bir İslam âlimi olduğunu ispatlar deliller ortaya koyulmaktadır. Kendisininünlü Türk Bilgini ve İslam âlimi olan Ahmet Yesevi'nin müritlerinden bir olduğu ve 1071'de Anadolu'ya girenTürklerin bu kişileri Anadolu'nun İslamlaştırılmasında kullandıkları ihtimalleri güçlenmektedir.Şeyh Safinin kimlerden olduğu ve nereden geldiği bilinmemektedir. Kendisine ait herhangi bir sülale ve ya boyismine rastlanmamıştır. Ama Türk Kültüründe Savcı isminin kullanılmış olması ve Anadolu'da 1071'den sonra ortayaçıkmış olması kendisinin Türk olduğu ve Anadolu'nun Türleştirilmesi ve İslamlaştırılmasında kullanıldığının kanıtıolabilir.Şeyh Safinin Selçuklular döneminde Selçuklu Sultanlarının da önem verdikleri bir şahsiyet olduğu SadettinAltınbaşsın bu kişinin yanına gelmek istemesinden de anlaşılmaktadır. Selçukluların Anadolu'daki hâkimiyetleri sonaerdiğinde, Sadettin Altınbaş'ın buna çok üzülüp hastalandığı ve hastalığı nedeni ile Şeyh Safinin yanına gelerek onunmaneviyatından faydalanmak istediği anlaşılmaktadır. Hatta öldüğünde buraya gömülmek istediği ve bu isteğinin degerçekleştiği açık delillerle ortadadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak amacıylaziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Hasbi ERGİN (Muhtar)0542 368 83 48Ali Fuat SEZGİN (İmam)YER KORDİNATLARI : Enlem;K40.997241 Boylam;D035.612751

HAVZA BEYÖREN KÖYÜ (BEYVİRAN ALİ DEDE TÜRBESİ)YERİ: Türbe; Bafra’ya 20 km batısında bulunan Bey Ören Köyü, Kınataşı mevkii, Üzümlü Çeşme üstündebulunmaktadır.TARİHÇE: Halk arasında \"Beyviran Ali Dede\" şeklinde anılan türbeye ait herhangi bir kitabe bulunmadığındantürbenin tarihi hakkında bilgi edinilememektedir.MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; varvara çeşmesinin üst tarafına örmetaşlarla yarı açık şekilde çevrilerek yapılmıştır. Türbe içerisindeki kabir mermerle kaplanmıştır.RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Beyviran Ali Dede hakkında çeşitli rivayetleranlatılmaktadır. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c)izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.KAYNAK KİŞİLER: Seyfettin ARSLAN (Ahsen Vakfı) 0530 349 99 62 Hasan KORKMAZ ( Muhtar) 0544 606 31 86Mahmut KORKMAZLI (İmamı)YER KORDİNATLARI: Enlem;K41.021611 Boylam;D035.524131