ตำนาน เมืองยักษ์คุ

อำเภอชำนุมำน จงั หวดั อำนำจเจริญ ห้องสมุดประชำชนอำเภอชำนมุ ำน กศน.อำเภอชำนุมำน

อำเภอชำนุมำน จังหวัดอำนำจเจรญิ ตงั้ อยรู่ มิ ฝ่ังแมน่ ำ้ โขงชำยแดนไทยลำวทำงภำคตะวนั ออกเฉียงเหนือของไทย ทศิ เหนือติดกั จ.มกุ ดำหำร ทศิ ใตต้ ิดกั จ.อุ ลรำชธำนี ทศิ ตะวนั ตกติดกั จ.ยโสธร โดยทิศตะวนั ออกติดกั แม่นำ้ โขง พืน้ ท่ีสว่ นใหญ่เป็นป่ ำมีภเู ขำสงู สลั กั แหลง่ นำ้ เพ่ือทำกำรเกษตรของชำว ำ้ น จำกประวัติกำรตงั้ ิ่ินาำนของ อ.ชำนมุ ำน มีขนึ้ ในสมยั รชั กำลท่ี 5 โดยมีชำวลำวคนหนง่ึ ไดม้ ำศกึ ษำเลำ่ เรยี นท่ีเมืองหลวงประเทศไทยโดยทำง รำชกำรลำวสง่ เขำ้ มำ เม่ือจ กำรศกึ ษำแลว้ ก็กลั ประเทศของตน แตเ่ ป็นระยะเวลำท่ีฝร่งั เศสเขำ้ ยึดครอง ประเทศลำว ชำยผนู้ ีเ้ กิดควำมไมพ่ อใจ ไมต่ อ้ งกำรเป็นเมืองขนึ้ ของฝร่งั เศส จงึ เดนิ ทำงมำตดิ ต่อกั ราั ำล ไทย เพ่ือขอพง่ึ พระ รมโพธิสมภำร โดยขอสรำ้ งเมืองอยรู่ มิ ฝ่ังแมน่ ำ้ โขง เม่ือไดร้ ั อนญุ ำตแลว้ ก็ไดก้ ลั ประเทศ ลำวนำสมคั รพรรคพวกหนีทหำรฝร่งั เศสมำอยทู่ ่ีฝ่ังไทย โดยในปี พ.ศ. 2422 รชั กำลท่ี 5 โปรดใหต้ งั้ ำ้ นทำ่ ยกั ษ์ คขุ นึ้ เป็นเมืองชำนมุ ำรมณฑล อยกู่ ั เมืองอุ ลรำชธำนี โดยมีพระปลดั ซำ้ ย (เคน) ตุ รทำ้ วมนฑำธิรำชเจำ้ เมือง ลำเนำหนองปรอื เป็นเจำ้ เมืองคนแรกในตำแหน่งพระผจญจตั ตรุ งค์ ตอ่ มำเม่ือ พระ รมวงศเ์ ธอ กรมหลวงสรรพ สทิ ธิ์ประสงค์ ไดเ้ ป็นขำ้ หลวงใหญ่ตำ่ งพระองคห์ วั เมืองอุ ลรำชธำนี ไดเ้ กิดกำรปฏริ ูปกำรปกครองครงั้ ใหญ่ ซง่ึ ก็ ทำใหเ้ มืองชำนมุ ำรมณฑลิกู ลดาำนะเป็นอำเภอชำนมุ ำรกั เมืองอุ ลรำชธำนี และในปี 2455 ไดเ้ กิดขำ้ วยำก หมำกแพงและเกิดโรคระ ำดรำ้ ยแรง ผคู้ นจงึ อพยพไปตงั้ ำ้ นเมืองใหมอ่ ยู่ทำงจ.หนองคำยเป็นจำนวนมำกทำ ใหพ้ ลเมืองเหลือนอ้ ย อ.ชำนมุ ำร จงึ ิกู ลดลงเป็นก่ิงอำเภอขนึ้ ตอ่ อ.เขมรำา จนิงึ ปี พ.ศ. 2501 ทำงรำชกำรจงึ ยกาำนะขนึ้ เป็นอำเภออีกครงั้ เรยี กวำ่ อ.ชำนมุ ำน โดยเปล่ียนคำวำ่ ชำนมุ ำร (ผู้ ดิ เ ือน) เป็น ชำนมุ ำน (ผมู้ ีควำมมำนะพยำยำม) และในปี 2536 อ.ชำนมุ ำน ไดข้ นึ้ กั จ.อำนำจเจรญิ ิงึ ปัจจุ นั

ท่ีมำของคำว่ำ “ยักษ์คุ” นำยสกนธ์ ญุ วิทย์ ประธำนภำอตุ สำหกรรมทอ่ งเท่ียวจงั หวดั อำนำจเจรญิ กลำ่ วิงึ ท่ีมำของ คำว่ำ “ยกั ษค์ \"ุ วำ่ จำกคำ อกเลำ่ ของคนเฒำ่ คนแก่มำหลำยช่วั อำยคุ น นั เป็นเวลำกวำ่ 100 ปี เรอ่ื ง ยกั ษค์ ุ หรอื ยกั ษค์ กุ เขำ่ นนั้ เป็นส่ิงท่ีน่ำสนใจ ในควำมสอดคลอ้ งของเรอ่ื งรำว ท่ีท่ำสีดำ ำ้ นนำสีดำ (ปัจจุ นั เป็นท่ำเรอื ขำ้ มแมน่ ำ้ โขงไป สปป.ลำว ) ซง่ึ นำงสดี ำ แตต่ วั รอ พระลกั ษณ์ พระรำม เพ่ือจะเดนิ ทำง ไปดว้ ยกนั และมียกั ษค์ กุ เข่ำรออยดู่ ว้ ย โดยมีหลกั าำน ซำกสลกั หกั พงั ของปรำสำทโ รำณ “เฮือนหนิ \" เป็นส่ิงยืนยนั หลงเหลือไวเ้ ป็นตำนำน ส่งิ เหลำ่ นี้ เป็นควำมเช่ือของคนทอ้ งิ่ิน มีวิิ ีชีวติ อย่ำง เรยี ง่ำย ตำมแ ของคนลมุ่ นำ้ โขง

หลักฐำนทเ่ี กยี่ วข้อง นำยสธุ ี ทองแยม้ ผวู้ ำ่ รำชกำร จ.อำนำจเจรญิ เปิดเผยวำ่ พ หมู่ ำ้ นและหลกั าำนหลำยอย่ำง เก่ียวขอ้ งตำนำนพระรำมเกียรติ์ เชน่ ำ้ นนำสดี ำ ต.ชำนมุ ำน ำ้ นยกั ษค์ กุ เข่ำมีหนองนำ้ ปรำกฏเป็นตอน ในกำลครงั้ ท่ีพระลกั ษมณพ์ ระรำม พำนำงสดี ำเดินดงไปกลำงป่ำปรำกฏมียกั ษช์ ่ือทศกณั าล์ กั พำตวั นำงสดี ำ ไป ทีแรกขงั ตวั ไวท้ ่ีรมิ แม่นำ้ โขง นำงสดี ำรอ้ งไหค้ ดิ ิงึ พระรำม รเิ วณนนั้ จงึ เรยี กว่ำทำ่ นำงสีดำ หรอื ำ้ นนำ สีดำในปัจจุ นั ยกั ษท์ ศกณั าก์ ลวั พระรำมจะไดย้ ินจงึ พำนำงสดี ำเหำะขำ้ มแมน่ ำ้ โขงไปขงั ไวท้ ่ีปรำสำทเฮือน หิน ปัจจุ นั อยเู่ ขตเมืองไชยพทู อง แขวงสะหวนั นะเขต สปป.ลำว ฝ่ังตรงขำ้ ม ำ้ นท่ำยกั ษค์ ุ อ.ชำนมุ ำน จ.อำนำจเจรญิ ปัจจุ นั เรยี ก ำ้ นเฮือนหิน แขวงสะหวนั นะเขต ประเทศลำว พระลกั ษมณพ์ ระรำมตำมมำ ทนั จงึ ตอ่ สกู้ ั ทศกณั า์ มำ้ ของพระรำมกระโดดเตะปรำสำทเฮือนหินจนพงั ดงั ท่ีปรำกฏในปัจจุ นั ในขณะท่ีสู้ ร กนั อยนู่ นั้ นำงสดี ำหนีมำอย่เู กำะกลำงแม่นำ้ โขงแลว้ ประแปง้ แตง่ หนำ้ รอพระรำม จงึ เรียกเกำะนีว้ ่ำ ดอนสนี วด หรอื ดอนชะโนด ซง่ึ เป็นเกำะขนำดใหญ่ระยะควำมยำวกว่ำ 7 กิโลเมตรกลำงลำแม่นำ้ โขง ในท่ีสดุ เม่ือทศกณั าย์ อมแพจ้ งึ คกุ เข่ำขอชีวติ โดยคกุ เขำ่ กรำ ไปท่ีปรำสำทเฮือนหนิ ริเวณคกุ เขำ่ จงึ เรยี กท่ำ ยกั ษค์ กุ เข่ำหรอื ท่ำยกั ษค์ จุ นกระท่งั เป็นท่ีมำของชำนมุ ำร รอยท่ียกั ษค์ กุ เข่ำปรำกฏขนึ้ เป็นหนองนำ้ ขนำด ใหญ่ 3 แห่ง ใหเ้ หน็ กระท่งั ปัจจุ นั นิทำนเรอ่ื งยกั ษค์ มุ ีหลำยสำนวน แตท่ กุ เรอ่ื งก็เป็นกำรอธิ ำยิงึ พืน้ ท่ีตำ่ ง ๆ ในลมุ่ แม่นำ้ โขงและ อ.ชำนมุ ำน โดยผกู เรอ่ื งเขำ้ กั นิทำนรำมเกียรติส์ ำนวนลำวสองฝ่ังโขง ชำวลำวท่ีอยู่ รมิ ฝ่ังแมน่ ำ้ โขงก็ตระหนกั พรอ้ มเช่ือมโยงแหลง่ ท่องเท่ียววฒั นธรรมประเพณีเมืองยกั ษ์คชุ ำนมุ ำน

อำ้ งอิง/แหล่งทีม่ ำ 1. เดลนิ ิวส์ (ออนไลน)์ .(2563).หนง่ึ เดียว story เมืองยกั ษค์ ชุ ำนมุ ำนเช่ือมโยงไทยลำว,สื คน้ เม่ือ 8 กรกฎำคม 2563.จำก https://www.dailynews.co.th/article/764074 2. แนวหนำ้ (ออนไลน)์ .(2563).เปิดตำนำนแห่ 'ยกั ษค์ ุ ชำนมุ ำน' ย่ิงใหญ่อลงั กำรแหง่ เดียวในประเทศ, สื คน้ เม่ือ 8 กรกฎำคม 2563.จำก https://www.naewna.com/likesara/404349 หอ้ งสมุดประชำชนอำเภอชำนุมำน ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั อำเภอชำนุมำน