กิจการห้างหุ้นส่วน

แผนการสอน วิชาการบัญชีชันกลาง 2 โดย นางอารย์ บอื นา วทยาลัยอาชีวศึกษาผดุงประชายะลา

เอกสารประกอบการสอน



การรับห้นุ ส่วนใหม่ วิธีปฏบิ ัติในการรบั หนุ้ ส่วนใหม่ การขยายงานของกจิ การประเภทห้างหุน้ ส่วนได้แก่ การรับหนุ้ สว่ นใหม่วิธีปฏิบัตใิ นสญั ญาเดมิ นามา ปรับปรุงใหม่ หรือ ยกเลิกไป แลว้ จดั ทาสญั ญาขึ้นมาใหมซ่ งึ่ จะต้องได้รบั คายินยอมของผเู้ ป็นห้นุ สว่ นทุกคน และตอ้ งตกลงในเรือ่ ง อตั ราส่วนแบง่ กาไรขาดทนุ การรับห้นุ สว่ นใหม่ มี 2 วธิ ี คือ 1. ผเู้ ปน็ หนุ้ สว่ นใหม่ซอ้ื ส่วนในทุนของผู้เป็นหนุ้ ส่วนเดมิ 2. ผเู้ ปน็ หุ้นสว่ นใหม่นาเงนิ สด หรือสินทรัพยอ์ ่ืนมาลงทุนในหา้ ง ลักษณะของการรับหนุ้ สว่ นใหม่ 1. ผูเ้ ป็นหุน้ สว่ นใหมซ่ อ้ื ส่วนในทนุ ของผู้เป็นหุ้นสว่ นเดมิ ในกรณีนี้หนุ้ สว่ นใหมจ่ ะซื้อทุนจากหนุ้ ส่วนเดิมคนเดยี ว หรอื หลายคนกไ็ ด้ ผู้เปน็ หนุ้ ส่วนเดมิ อาจจะ ขายทุนบางส่วน หรือขายหมดก็ได้ หุ้นส่วนใหม่จ่ายเงินโดยตรงให้กบั หุ้นส่วนเดิมโดยไมต่ อ้ งผ่าน สมุดบญั ชขี องห้าง 2. ผเู้ ปน็ หนุ้ ส่วนใหมน่ าเงินสด หรอื สนิ ทรัพย์อ่ืนมาลงทนุ ในหา้ ง วธิ นี ที้ าใหส้ นิ ทรพั ย์ห้างและทนุ ใหม่ของหา้ งเพิม่ ขึน้ ดังน้นั ผู้เปน็ หุ้นส่วนทุกคนจะต้องตกลงกนั ให้ ชัดเจนในเรอ่ื งส่วนในทนุ และส่วนแบ่งกาไรขาดทุนของหุน้ ส่วนใหมด่ ว้ ย วธิ ีการแบง่ กาไรขาดทุนของหุ้นส่วนใหม่ การรบั หุ้นส่วนใหมน่ นั้ จะต้องกาหนดอตั ราส่วนแบ่งกาไรขาดทนุ กันก่อน ถ้ามไิ ด้ตกลงกันตามกฎหมายไทยให้ใช้ อตั ราส่วนทนุ การคานวณสว่ นแบ่งกาไรขาดทนุ ของผู้เป็นหุ้นสว่ น ในการรับหุ้นส่วนใหม่นั้น ถา้ มิได้ตกลงกันในเร่ืองอัตราสว่ นแบ่งกาไรขาดทนุ สาหรับหุ้นสว่ นเดิม ใช้อัตราส่วนแบง่ กาไรขาดทนุ เดมิ หรอื จะเปลี่ยนแปลงใหม่ก็ได้ ถ้าต้องการคานวณอัตราส่วนแบง่ กาไรขาดทนุ ของหุ้นสว่ นทุกคนใหม่ จะเป็นดงั นี้

ตัวอยา่ ง หนึง่ สอง สาม เปน็ หนุ้ สว่ นกันแบ่งกาไรขาดทนุ เทา่ กัน ตอ่ มารับสี่เข้ามาเป็นหุ้นส่วน กาหนดให้สี่ ไดร้ ับส่วนแบง่ กาไรขาดทนุ เทา่ กับ 1/6 การคานวณอัตราส่วนแบ่งกาไรขาดทุนของหุ้นสว่ นท้งั หมด คานวณไดด้ ังนี้ สมมตใิ หอ้ ัตราสว่ นแบ่งกาไรขาดทนุ ทงั้ ส้ิน = 1 สี่ ได้รบั สว่ นแบ่งกาไรขาดทนุ เป็น = 1/6 สว่ นแบง่ กาไรขาดทุน หนงึ่ สอง สาม = 5/6 หนง่ึ สอง สาม แบง่ กาไรขาดทุนเท่ากนั ( 1 : 1 : 1 ) อตั ราส่วนแบ่งกาไรขาดทนุ เดิม : อัตราส่วนแบ่งกาไรขาดทุนใหม่ หน่งึ 1/3 5/6 X 1/3 = 5/18 สอง 1/3 5/6 X 1/3 = 5/18 สาม 1/3 5/6 X 1/3 = 5/18 ส่ี 1/6 X 3/3 = 3/18 ดังน้นั อัตราสว่ นแบง่ กาไรขาดทนุ ของ หนึง่ สอง สาม ส่ี = 5 : 5 : 5 : 3 การบนั ทึกบัญชีเก่ียวกับการรบั หุ้นส่วนใหม่ การรบั หนุ้ ส่วนใหมม่ ี 2 วิธี คอื 1. ผูเ้ ปน็ ห้นุ สว่ นใหม่ซอ้ื ส่วนในทุนของผู้เปน็ หนุ้ ส่วนเดมิ การบนั ทกึ บัญชี มี 2 วิธี คอื 1.1 รับหนุ้ สว่ นใหม่โดยไม่ปรับปรงุ บัญชขี องห้างหุ้นสว่ น วธิ นี ้ีไม่ตอ้ งปรบั ปรงุ บญั ชีของห้าง เพยี งแตโ่ อนทุนของหนุ้ สว่ นเดิมไปใหแ้ ก่ทนุ ห้นุ ส่วนใหม่ ตามสว่ นท่ีขาย ตัวอย่าง หน่ึง สอง สาม เป็นหนุ้ สว่ นกัน หนง่ึ มที ุน 20,000 บาท สองมีทนุ 30,000 บาท สาม มีทนุ 40,000 บาท รวมทนุ ทั้งสิ้นเท่ากับ 90,000 บาท ต่อมารบั สี่ เข้าเปน็ หุน้ สว่ นโดย ได้รบั ความยนิ ยอมจากหนุ้ ส่วน ทุกคน และให้ส่ี ซื้อส่วนทุนจาก หนง่ึ 1/2 สอง 1/2 และสาม 1/4 โดยจา่ ยเงนิ ใหร้ วมจานวน 38,000 บาท หน่งึ สอง และสาม แบ่งกาไรขาดทุนเท่ากนั การบนั ทึกบัญชเี ปน็ ดังนี้ เดบติ ทนุ - หนึง่ 10,000 ทุน - สอง 15,000 ทุน - สาม 10,000 เครดติ ทุน - สี่ 35,000 รบั สี่เข้าเป็นห้นุ ส่วน โดยซื้อสว่ นในทนุ หนึง่ 1/2 สอง 1/2 และ สาม 1/4

ตามวธิ นี ้ี จานวนเงนิ ที่ไดร้ บั จาก สี่ จะไมบ่ ันทึกในสมดุ บัญชีของห้าง เพราะถือว่าเป็นการจา่ ยเงนิ สว่ นตวั กัน จากตัวอย่างเดมิ หนึง่ สอง สาม ขายสว่ นทุนได้ 38,000 บาท จะเห็นไดว้ ่าสูงกวา่ ทนุ ทโ่ี อน การคานวณจานวนเงินที่หนุ้ ส่วนเดมิ ไดร้ บั เป็นดงั น้ี หนงึ่ สอง สาม รวม ทนุ ทโ่ี อนไปให้สี่ 10,000 15,000 10,000 35,000 บวก กาไรจากการขาย 1 : 1 : 1 1,000 1,000 1,000 3,000 16,000 11,000 38,000 จานวนเงนิ ทไี่ ด้รับ 11,000 สมมติว่า สี่ จ่ายเงนิ ในการซื้อสว่ นในทนุ จานวน 32,000 บาท การคานวณจานวนเงินที่หนึง่ สอง และสาม จะ ไดร้ ับ จะเป็นดงั นี้ หนึง่ สอง สาม รวม ทนุ ท่ีโอนไปให้สี่ 10,000 15,000 10,000 35,000 หัก ขาดทนุ จากการขาย 1 : 1 : 1 (1,000) (1,000) (1,000) (3,000) จานวนเงินทีไ่ ด้รับ 9,000 14,000 9,000 32,000 ตวั อยา่ ง แสดงการคานวณทนุ ของหา้ งหุ้นสว่ นหลงั รบั หนุ้ สว่ นใหม่ หน่ึง สอง สาม สี่ รวม - 90,000 ทนุ เดิมของหา้ งหนุ้ สว่ น 20,000 30,000 40,000 35000 35,000 - สี่ซอ้ื ส่วนในทุน (10,000) (15,000) (10,000) 90,000 ทุนของหา้ งหลังรบั ส่ี 10,000 15,000 30,000

ในการรับหุ้นสว่ นใหม่ บางครัง้ ผูเ้ ปน็ หุน้ สว่ นเดิมอาจถือวา่ มูลคา่ ของสินทรัพย์ หรอื หนี้สินของหา้ งที่มี อยไู่ ม่ถกู ต้อง ซงึ่ ตอ้ งมีการปรับปรุงราคาสนิ ทรัพย์ และมูลคา่ หนี้สินของห้างหุ้นสว่ นกอ่ นที่จะมีการขายสว่ นใน ทนุ ใหแ้ ก่หนุ้ ส่วนใหม่ เพ่อื ไมใ่ ห้เกิดการได้เปรยี บและเสยี เปรียบ หนง่ึ สอง สาม ส่ี รวม ทนุ เดมิ ของห้างหุ้นส่วน 20,000 30,000 40,000 - 90,000 ส่ีซอื้ ส่วนในทนุ (10,000) (15,000) (10,000) 35000 - ทุนของหา้ งหลังรบั สี่ 10,000 15,000 30,000 35,000 90,000 ในการรบั หนุ้ สว่ นใหม่ บางคร้ังผูเ้ ปน็ หุ้นสว่ นเดิมอาจถือวา่ มูลคา่ ของสินทรัพย์ หรือหน้ีสนิ ของห้างท่ีมอี ยู่ ไม่ถูกตอ้ ง ซ่ึงต้องมีการปรบั ปรงุ ราคาสนิ ทรัพย์ และมลู ค่าหน้สี ินของห้างหนุ้ สว่ นก่อนทีจ่ ะมีการขายส่วนในทุน ให้แก่หุน้ สว่ นใหม่ เพื่อไมใ่ ห้เกิดการไดเ้ ปรยี บและเสียเปรยี บ ตัวอย่าง หนึ่ง สอง เป็นหุ้นส่วนกัน หนง่ึ มีทนุ 80,000 บาท สองมีทุน 60,000 บาทแบ่งกาไรขาดทนุ เท่ากัน ตอ่ มารบั สาม เข้าเปน็ ห้นุ ส่วนโดยได้รบั ความยนิ ยอมจากหุ้นส่วนทกุ คน และใหส้ าม ซื้อสว่ นทนุ จาก หนง่ึ และ สอง คนละคร่ึง โดยจ่ายเงนิ ให้รวม 60,000 บาท และหา้ งหนุ้ ส่วนเดิมตรี าคาสินค้าสูงไป 8,000 บาท และตัดหน้ี สูญออก 2,000 บาท การบนั ทึกบัญชเี ปน็ ดังน้ี เดบิต ทนุ - หน่ึง 5,000 ทนุ - สอง 5,000 เครดติ สนิ คา้ 8,000 ลกู หนี้ 2,000 ปรับปรงุ บัญชีกอ่ นรับห้นุ ส่วนใหม่ เดบิต ทนุ - หน่ึง 37,500 ทุน - สอง 27,500 เครดติ ทนุ - สาม 65,000 หุ้นสว่ นเกา่ โอนทุนให้ห้นุ สว่ นใหม่คนละคร่ึง

2. ผูเ้ ป็นหนุ้ ส่วนใหม่นาเงนิ สด หรอื สนิ ทรัพยอ์ ืน่ มาลงทุนในหา้ ง การรบั หนุ้ สว่ นใหม่ โดยให้หนุ้ ส่วนใหม่นาเงนิ สดหรอื สนิ ทรัพย์อื่น ๆ มาลงทุนในห้างหนุ้ สว่ น จะทาให้สินทรัพย์ และทนุ ของห้างหุน้ ส่วนเพ่ิมขนึ้ มากกว่าเดมิ ผ้เู ป็นหุ้นสว่ นควรตกลงกันใหช้ ัดเจนวา่ จะให้ผู้ เปน็ ห้นุ สว่ นใหม่มสี ่วนในทุนเปน็ จานวนเทา่ ใด และมสี ่วนในกาไรขาดทนุ เท่าใดแลว้ แต่ผู้เปน็ ห้นุ ส่วนจะต้องตก ลงกันการบันทึกบัญชีเมื่อหุ้นสว่ นใหมน่ าเงินสดหรือสนิ ทรัพย์อื่นมาลงทนุ ในหา้ งหุ้นสว่ นจะบันทึกบัญชีโดย เดบิต เงินสด หรอื สนิ ทรัพย์นัน้ ๆ (โดยระบุชอื่ สินทรพั ย์) และ เครดติ ทนุ ของหุน้ ส่วนใหม่ ตัวอยา่ ง หนง่ึ และ สอง เป็นหนุ้ ส่วนกนั มที นุ 90,000 บาท และ 95,000 บาท แบง่ กาไรขาดทุนเทา่ กนั ต่อมา รับสาม เข้ามาเป็นหุน้ สว่ นใหม่ เม่อื วนั ที่ 1 มกราคม 2547 โดยนาเงินสด 12,500 บาท และอาคาร 80,000 บาท มาลงทุน กาหนดให้สามมีสว่ นในทนุ เป็น 1/3 ของห้างหุ้นส่วน หลังจากรบั สามเขา้ มาเป็นห้นุ สว่ นแลว้ ทกุ คน แบ่งกาไรขาดทุนเท่ากนั การบันทึกบัญชีเปน็ ดงั นี้ 2547 ม.ค. 1 เดบิต เงินสด 12,500 อาคาร 80,000 เครดิต ทุน - สาม 92,500 รับสาม เขา้ เป็นหุน้ สว่ น โดยนาสนิ ทรพั ย์มาลงทนุ ทุนของหา้ งหนุ้ ส่วน มีดงั นี้ 90,000 บาท ทุน – หนึ่ง 95,000 บาท ทนุ – สอง 92,500 บาท ทนุ – สาม 277,500 บาท รวม จะเห็นไดว้ ่า สาม มสี ว่ นในทุนเป็น 1/3 ของทนุ ทงั้ ส้นิ ทุนท้ังสิน้ ของหา้ งห้นุ สว่ นเทา่ กบั 277,500 บาท

กาหนดให้ สาม มีส่วนในทุนเปน็ 1/3 ดงั น้ัน สาม จึงมสี ว่ นในทุนเท่ากบั 92,500 บาท เท่ากบั เงนิ สดและอาคารทีน่ ามาลงทนุ ถ้าไม่ไดก้ าหนดจานวนเงนิ สด และสนิ ทรัพย์ที่ลงทนุ ของ สาม ไว้ แตก่ าหนดส่วนในทนุ เท่ากับ 1/ 3 การคานวณเงินลงทุนของสาม มี ดงั น้ี สมมติใหท้ ุนทง้ั สิน้ ของหา้ งเปน็ 1 สาม ลงทุน = 1/3 ทนุ หนึง่ และ สอง รวมกัน = 2/3 ( 1 - 1/3) ทุนของ หน่ึง และ สอง (90,000+95,000) = 185,000 ทนุ ของหา้ ง (185,000 X 3/2) = 277,500 บาท ดงั นัน้ ทุนของสาม (277,500 X 1/3) = 92,500 บาท ค่าความนิยมและโบนสั 1. คา่ ความนยิ ม (Goodwill) คอื สนิ ทรพั ย์ประเภทไม่มีตัวตน (Intangible Assets) เกิดข้นึ เน่อื งจากการมชี ื่อเสียง การบริหารงานเปน็ ท่ียอมรบั กิจการจัดตง้ั มานาน มฐี านะมัน่ คง ตง้ั อยู่ในทาเลที่ ดเี ปน็ ทร่ี จู้ ักและยอมรบั ของลูกค้าโดยทว่ั ไป รวมทั้งส้นิ ค้าท่ีจาหน่ายเป็นทนี่ ่าเชื่อถือ 2. โบนสั (Bonus) คือ ผลตอบแทน หรือเงนิ บาเหนจ็ รางวลั ที่ผเู้ ป็นหุ้นส่วนตกลงท่จี ะนาผล กาไร มาจดั สรรให้หุน้ ส่วนผ้จู ัดการ เพ่ือเปน็ กาลงั ใจในการปฏิบตั งิ านในหน้าทด่ี ้วยความขยัน ซ่ือสตั ย์วิธกี ารคานวณ ค่าความนิยมและโบนัส การรบั หนุ้ ส่วนใหมน่ ้นั หนุ้ ส่วนเดิมอาจกาหนดเงื่อนไขเกย่ี วกบั เงนิ ทนุ ของหา้ งหุ้นสว่ นใหม่ไว้ จะมาก หรือนอ้ ยขึ้นอยู่กบั ข้อตกลงท่ีจะใหแ้ ก่หุ้นส่วนใหม่ วา่ มีสว่ นในทุนของห้างเท่าใด ดงั นัน้ จึงมกี ารคดิ คา่ ความนิยม และโบนัสใหแ้ ก่หนุ้ สว่ นเดมิ หรือหุ้นสว่ นใหม่ การคานวณหาคา่ ความนิยม ให้หาผลรวมทนุ ของหุ้นส่วนเดิม บวกกบั สนิ ทรพั ย์ท่นี ามาลงทนุ ของห้นุ สว่ น ใหมเ่ ทยี บกับผลรวมของหา้ งหุ้นส่วนใหมท่ ้ังสิ้น ผลตา่ งคอื คา่ ความนยิ ม ซึง่ จะให้แก่หุ้นสว่ นเดิมหรอื หนุ้ ส่วน ใหมน่ ้นั ใหพ้ ิจารณาเงนิ ลงทนุ ของหุน้ สว่ นใหมเ่ ป็นหลัก ถ้าทุนของหนุ้ ส่วนใหมเ่ ทา่ กับสินทรัพยท์ ีน่ ามาลงทนุ ผลต่างท่ีเกดิ ขึน้ ก็เป็นการคิดให้หุ้นส่วนเดมิ แต่ถ้าสนิ ทรัพย์ทีล่ งทนุ ของหุน้ สว่ นใหมน่ ้ันน้อยกว่าส่วนทุนท่จี ะได้รับ ถอื เปน็ ค่าความนยิ มใหแ้ ก่หนุ้ ส่วนใหม่

การคานวณหาโบนสั ใหพ้ จิ ารณาทนุ ของหุ้นส่วนเดมิ บวกกบั สินทรัพย์ที่ลงทนุ ของผู้เป็นห้นุ ส่วนใหม่เทยี บกับ ผลรวมของหา้ งหุ้นสว่ นใหม่ท้ังส้ิน จะตอ้ งเท่ากับจานวนทุนท่กี าหนดให้ เรียกว่า โบนสั ถ้าสนิ ทรพั ยท์ ่ี หุน้ สว่ นใหม่นามาลงสูงกว่าสว่ นทุนทจ่ี ะไดร้ ับถือเปน็ โบนสั ให้แกห่ นุ้ สว่ นเดิมถ้าสนิ ทรัพยท์ ่ีห้นุ สว่ นใหมน่ ามาลง น้อยกวา่ ส่วนในทุนที่จะได้รับ ผลตา่ งเปน็ โบนัสที่คิดให้กับหุ้นสว่ นใหม่ 1. คิดคา่ ความนิยมให้แกห่ ุ้นส่วนเดมิ หรือหุ้นสว่ นใหม่ 2. คิดโบนัสให้แก่หุ้นสว่ นเดิมหรือหุน้ ส่วนใหม่ 3. มไิ ด้ระบุให้ชดั เจนว่าจะคิดค่านิยมหรือโบนัสให้แกผ่ ู้ใด ตวั อย่างท่ี 1 ค่าความนิยมคิดใหแ้ ก่หุน้ สว่ นเดิม ถ้าหุ้นส่วนใหมต่ อ้ งการลงทนุ และพจิ ารณาเห็นความสามารถและช่ือเสยี งของหุ้นส่วนเดิม เป็นการ ใหผ้ ลประโยชน์แก่หุ้นส่วนเดิม ด้วยการคิดค่าความนยิ มให้แก่หุ้นส่วนเดิม การบันทึกค่าความนิยมจะเป็นดงั น้ี เดบิต ค่าความนยิ ม xx เครดิต ทนุ -หนุ้ ส่วนท่ีได้รบั ค่าความนิยม xx ตวั อย่าง ก่ิง และกาบ เป็นหนุ้ สว่ น มีเงนิ ทุนทั้งสิน้ 80,000 บาท โดย กงิ่ มีทุน 50,000 บาท กาบมที ุน 30,000 บาท แบง่ กาไรขาดทุนเท่ากนั ต่อมารับ แก้ว เขา้ เป็นหุ้นส่วน โดยนาเงินสดมาลงทนุ 40,000 บาท และ ให้มีทุนเท่ากับเงินทน่ี ามาลง กาหนดใหท้ นุ ทงั้ ส้ินของห้างหลังรับแก้วเทา่ กับ 150,000 บาท การคานวณหาค่าความนยิ ม ทนุ ของห้างหนุ้ ส่วน กง่ิ กาบ แก้ว ท้งั ส้นิ = 150,000 บาท ทนุ ที่มีอย่จู ริง ( 50,000 + 30,000 + 40,000) = 120,000 บาท ค่าความนิยม = 30,000 บาท แก้ว นาเงนิ สดมาลงทนุ = 40,000 บาท แกว้ มสี ่วนในทุน = 40,000 บาท ดังน้ัน ค่าความนิยม 30,000 ให้แก่ กง่ิ และ กาบ คนละ 15,000 บาท

การบันทึกบัญชีเกยี่ วกับคา่ ความนยิ มเป็นดังน้ี เดบติ ค่าความนิยม 30,000 เครดติ ทนุ - ก่งิ 15,000 ทนุ - กาบ 15,000 ตวั อย่างที่ 2 ค่าความนยิ มให้หนุ้ สว่ นใหม่ ตวั อย่าง กงิ่ มีทนุ 60,000 บาท กาบมีทุน 90,000 บาท แบง่ กาไรขาดทนุ เท่ากนั ตอ่ มารบั แก้ว เขา้ เปน็ หุน้ ส่วน โดยนาเงินสดมาลงทุน 48,000 บาท และให้มที นุ เทา่ กับ 50,000 บาท โดยหุน้ สว่ นท้งั สองคิดค่าความ นยิ มให้ แกว้ เดบติ เงินสด 40,000 ค่าความนยิ ม 2,000 เครดติ ทนุ -แก้ว 50,000

วิธีบญั ชี – กรณคี ดิ โบนัสใหแ้ ก่ห้นุ ส่วนเดมิ หรือหุ้นสว่ นใหม่ ตวั อยา่ งที่ 3. โบนสั ให้แก่หนุ้ ส่วนเดมิ สว่ นที่เกนิ ทุนนั้นใหถ้ ือวา่ เป็นโบนสั ให้แก่ ถ้าห้นุ สว่ นใหม่นาสนิ ทรพั ย์มาลงทุน มากกวา่ ทุนท่ีได้รับ หุน้ เดิม ตวั อยา่ ง จากโจทยเ์ ดิม ห้างหุ้นสว่ น กิ่ง และกาบ มีเงินทนุ ท้งั สิน้ 80,000 บาท โดย กง่ิ มีทนุ 50,000 บาท กาบมีทุน 30,000 บาท แบง่ กาไรขาดทนุ เท่ากนั ตอ่ มารับ แก้ว เข้าเป็นหุ้นสว่ น โดยนาเงินสดมาลงทนุ 40,000 บาท และใหม้ ีทุนเท่ากบั 1/4 กาหนดใหท้ ุนท้ังสิน้ ของหา้ งหลงั รบั แกว้ เท่ากับ 120,000 บาท การคานวณหาคา่ ความนิยม ทนุ ของหา้ งหนุ้ ส่วน กิ่ง กาบ แก้ว ท้ังส้ิน = 120,000 บาท ทนุ ทีม่ ีอยู่จรงิ ( 50,000 + 30,000 + 40,000) = 120,000 บาท คา่ ความนิยม = 0 บาท แก้ว นาเงินสดมาลงทนุ = 40,000 บาท แกว้ มสี ว่ นในทนุ = 30,000 บาท โบนัส ให้หนุ้ สว่ นเดิม = 10,000 บาท ดงั นัน้ โบนสั คดิ ใหแ้ ก่ กิ่ง และ กาบ คนละ 5,000 บาท เดบิต เงินสด 40,000 เครดิต ทุน - กิง่ 5,000 ทนุ -กาบ 5,000 ทุน-แกว้ 30,000

ตวั อยา่ งท่ี 4. โบนสั ให้แกห่ ุ้นส่วนใหม่ ถา้ หุ้นส่วนใหมน่ าสินทรัพยม์ าลงทุน นอ้ ยกว่า ทนุ ท่ไี ด้รับ ส่วนทเ่ี กนิ ทุนนั้นใหถ้ อื วา่ เปน็ โบนสั ให้แก่หุ้นส่วนเดมิ ตัวอย่าง จากโจทยเ์ ดิมหา้ งห้นุ ส่วน กง่ิ และกาบ มีเงินทุนทัง้ สิน้ 80,000 บาท โดย ก่งิ มที ุน 50,000 บาท กาบมี ทุน 30,000 บาท แบง่ กาไรขาดทนุ เทา่ กนั ตอ่ มารับ แกว้ เข้าเป็นหุ้นสว่ น โดยนาเงินสดมาลงทุน 40,000 บาท และให้มีทุนเท่ากับ 50,000 กาหนดให้ทุนท้งั สิน้ ของห้างหลังรับแกว้ เทา่ กับ 120,000 บาท การคานวณหาคา่ ความนิยม ทนุ ของห้างห้นุ ส่วน ก่ิง กาบ แก้ว ทง้ั สิ้น = 120,000 บาท ทนุ ทมี่ อี ย่จู ริง ( 50,000 + 30,000 + 40,000) = 120,000 บาท ค่าความนิยม = 0 บาท แก้ว นาเงนิ สดมาลงทุน = 40,000 บาท แก้ว มีสว่ นในทุน = 50,000 บาท โบนสั ใหห้ ุ้นสว่ นใหม่ = 10,000 บาท ดังนน้ั โบนสั 10,000 บาท กง่ิ และ กาบ คิดให้แกว้ เดบิต เงินสด 40,000 ทุน - กงิ่ 5,000 ทนุ -กาบ 5,000 เครดิต ทนุ -แกว้ 50,000 วิธบี ญั ชี- กรณมี ไิ ด้ระบุให้ชัดเจนวา่ จะคิดคา่ ความนยิ มหรือโบนสั

- การพจิ ารณาการคิดคา่ ความนิยมหรือโบนัส - การพจิ ารณาว่ามีการคิดค่าความนยิ มหรอื โบนัสใหแ้ ก่หุน้ สว่ นเดิมหรอื หุ้นสว่ นใหมม่ ีหลกั เกณฑ์ในการ พิจารณา 2 ขน้ั ตอนดังนี้ ข้นั ที่ 1 พจิ ารณาว่ามกี ารคิดค่าความนยิ มหรือโบนสั ทุนทัง้ ส้นิ ของห้าง = ทนุ รวมของหุ้นส่วนเดมิ + เงนิ ลงทนุ ของหนุ้ สว่ นใหม่ เงินลงทนุ ของห้นุ ส่วนใหม่ = สว่ นในทนุ ถ้าสมการ 2 ด้าน เท่ากัน แสดงว่า มกี ารคดิ โบนสั ถ้าสมการ 2 คา้ น ไมเ่ ท่ากนั แสดงวา่ มีการคิดค่าความนิยมหรอื โบนสั ข้นั ที่ 2 พจิ ารณาว่ามีการคดิ ค่าความนยิ มหรือโบนัสใหแ้ กห่ นุ้ ส่วนเดิมหรือหนุ้ ส่วนใหม่ กรณี 1 ถา้ เงินลงทุนของห้างหุน้ สว่ นใหม่ < ส่วนในทุน แสดงว่ามีการคดิ ค่าความนยิ มหรือโบนสั ใหแ้ ก่ หุ้นส่วนใหม่ กรณี 2 ถา้ เงนิ ลงทุนของห้างหุ้นสว่ นใหม่ = ส่วนในทุน แสดงว่ามีการคดิ ค่าความนยิ มให้แก่ หนุ้ ส่วนเดิม กรณี 3 ถ้าเงินลงทนุ ของห้างหนุ้ สว่ นใหม่ > สว่ นในทนุ แสดงวา่ มีการคดิ โบนสั ใหแ้ ก่ หุ้นส่วนเดิม เช่น 1. ก ข เป็นหนุ้ สว่ น มีทุน 45,000 บาท และ 60,000 บาท ตามลาดบั แบ่งกาไรขาดทนุ เท่ากนั ตกลงรับ ค เข้ามาเป็นห้นุ สว่ นโดยให้ ค นาเงนิ สดมาลงทุน 50,000 บาท และมีสว่ นในทุนเท่ากบั สนิ ทรัพยท์ ีน่ ามาลงทุนและเท่ากบั 1/4 ของทุนของห้าง ซ่งึ เทา่ กับ 200,000 บาท 2 ก ข เปน็ หุน้ สว่ น มที นุ 45,000 บาท และ 60,000 บาท ตามลาดับ แบง่ กาไรขาดทนุ เท่ากนั ตกลงรับ ค เข้ามาเป็นหุ้นสว่ นโดยให้ ค นาเงินสดมาลงทุน 50,000 บาท และมีส่วนในทุน 32,000 บาท กาหนดทนุ ของห้าง ซงึ่ เทา่ กบั 155,000 บาท 3. ก ข เปน็ หนุ้ สว่ น มีทนุ 45,000 บาท และ 60,000 บาท ตามลาดับ แบ่งกาไรขาดทนุ เท่ากนั ตกลงรบั ค เข้ามาเปน็ หนุ้ ส่วนโดยให้ ค นาเงินสดมาลงทนุ 50,000 บาท และมสี ว่ นในทุน 75,000 บาท กาหนด ทุนของห้าง ซงึ่ เท่ากบั 180,000 บาท