ใบงานและแบบฝึกหัด รายวิชาฟิสิกส์เพิ่มเติม ม.5 เทอม 1 ฉบับปรังปรุง พ.ศ.2560 (ล่าสุด)

ใบงาน และแบบฝก หัด ฟสิกส ม.5 เทอม 1  บทที่ 8 การเคลอื่ นทแ่ี บบฮารมอนิกอยางงา ย  บทที่ 9 คล่ืน  บทท่ี 10 แสงเชงิ คล่นื  บทที่ 11 แสงเชิงรงั สี ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศกั ราช 2551 (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2560)

บทท่ี 8 การเคลื่อนที่แบบฮารม อนิกอยางงาย แนวสมดุล

ใบงาน เรอื่ ง ลกั ษณะการเคลือ่ นทแี่ บบฮารมอนิกอยางงาย ช่อื ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.ี่ .................. พิจารณาการเคล่อื นที่ของรถทดลองตดิ ปลายสปริงท่ตี ําแหนงตา งๆ ดังรูปตอไปนี้ แลว ตอบคาํ ถามใหถกู ตอ ง ก. รถทดลองติดปลายสXป0รงิ และอยทู ่ีตําแหนงสมดุล ข. ตําแหนง รถXท0ดลองทีเ่Xว1ลา t = t0 X2 X0 X1 X2 X0 X1 ค. ตาํ แหนง รถทดลองที่เวลา t = t1 ง. ตําแหนง รถทดลองทีเ่ วลา t = t2 1. จากรูป ก. รถทดลองอยูน ่งิ สปรงิ ไมย ืดและไมหดตัว เรยี กตาํ แหนงน้วี า …………………………………..……………….…………. 2. จากรูป ข. ดึงรถทดลองใหเ คลือ่ นท่ีออกจากตําแหนงสมดุลไปทางขวาที่ตาํ แหนง X1 ใหตําแหนงนีเ้ ปน ตาํ แหนง …………………………………………....… มีเวลาเทากับ…………………………และมีอัตราเรว็ เทากับ…………………..……. 3. จากรปู ค. ปลอยใหร ถทดลองเคลอ่ื นท่ีจากหยดุ นิ่งไปทางซา ย ผา นตําแหนง สมดุล ขณะผานตาํ แหนงสมดุล มอี ตั ราเร็ว…………………………..จนกระทั่งทเี่ วลา t = t1 รถทดลองมีอัตราเร็วเทากับ………………ท่ีตาํ แหนง………………. 4. จากรูป ง. รถทดลองเคลื่อนทก่ี ลบั มายงั ตาํ แหนง เริม่ ตนท่ีเวลา t = t2 แสดงวา รถเคลือ่ นที่ครบ………..…………….รอบ 5. จงเขียนทศิ ทางการเคล่ือนท่ีของรถทดลองขา งตน ……………………………………………………………………………………………. 6. เวลาที่รถทดลองใชใ นการเคล่อื นทจี่ ากตาํ แหนงเรม่ิ ตน จนกลบั มาตาํ แหนง เดมิ ซึง้ เปนเวลาที่ใชในการเคลอ่ื นท่คี รบ หนง่ึ รอบ เรียกวา …………………………มสี ญั ลกั ษณ คอื ………………………………… มหี นวยเปน ……………………………… 7. ระยะจากตาํ แหนงสมดลุ ไปยงั ตาํ แหนง ของรถทดลองขณะน้นั ๆ เรยี กเวกเตอรนว้ี า …………………………………………….. มีสญั ลกั ษณ คือ ………………………………… มีหนวยเปน …………………………………………………………………………………….. 8. จากรปู ง. ทตี่ าํ แหนง X1 และ X2 เปนตําแหนง ท่ีรถทดลองอยูหา งจากตาํ แหนง สมดุล………………………..หรอื มกี าร กระจัดมากทีส่ ุด เรียกขนาดการกระจดั สงู สดุ น้ีวา …………………………มสี ญั ลักษณ คือ ……… มหี นว ยเปน ………………… 9. การเคลอ่ื นทขี่ องรถทดลองตดิ ปลายสปริงมลี ักษณะการเคล่ือนท่ีอยา งไร……………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………… 10. การเคลอื่ นท่ีของรถทดลองติดปลายสปริงเปนการเคลอื่ นทแ่ี บบใด………………………..…………………………………………...

โจทยปญ หา เร่อื ง ลักษณะการเคล่ือนที่แบบฮารม อนกิ อยา งงา ย ช่อื ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.่ี .................. คําช้แี จง จงแสดงวธิ ีการหาคําตอบใหถกู ตอ ง 1. วัตถุชน้ิ หนงึ่ ติดที่ปลายสปรงิ มตี าํ แหนงสมดุลท่ี x = 0 ดึงวตั ถไุ ปตาํ แหนง x = 30 เซนตเิ มตร จากตําแหนงสมดุล แลว ปลอ ยวัตถพุ รอ มเริ่มจับเวลา พบวาวตั ถุเคลือ่ นทกี่ ลับมาทตี่ ําแหนง x = 30 เซนตเิ มตร อีกครง้ั ใชเวลา 5.5 วินาที จงหา ก. แอมพลจิ ดู ข. คาบ และ ค. ความถี่ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... 2. ถา อนุภาคสั่นครบ 30 รอบ ในเวลา 60 วินาที จงหา ก. ความถี่ และ ข. คาบ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. จงหาคาบตอไปนี้ (ในหนวยวินาท)ี ก. สอมเสียงอนั หนง่ึ สั่น 700 รอบในเวลา 35 วินาที ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ข. มะปรางนัง่ ชิงชา แกวง กลับไปกลับมา 30 รอบ ใน 65 วินาที ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4. จงหาความถต่ี อ ไปนี้ (ในหนวยเฮริตซ) ก. สายกตี ารส น่ั 47 รอบ ใน 0.5 วินาที ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ข. เคร่ืองเลนไวกิง้ ในสวนสนุกแกวง 20 รอบ ใน 1 นาที ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ใบงาน เร่อื ง ปริมาณท่ีเกี่ยวของกบั การเคล่ือนทแี่ บบฮารม อนิกอยา งงา ย ช่อื ………………………………………………………………………………………ชนั้ ....................................เลขท.่ี .................. 1 คําชี้แจง จงนําอักษรทางดา นขวามอื เติมลงหนาขอ ความดา นซายมอื ใหถ ูกตอง ……………. 1. เวลาท่ีใชใ นการเคลื่อนทคี่ รบหน่งึ รอบ ก. แอมพลิจดู ……………. 2. จํานวนรอบทว่ี ัตถุเคลื่อนทไี่ ดในหน่งึ หนวยเวลา ข. ความถ่เี ชิงมมุ ……………. 3. ระยะหางที่วตั ถุเคล่อื นผานตาํ แหนงสมดุลไปไดไ กลที่สุด ค. 2 เรเดียน ……………. 4. ง. การกระจัด ……………. 5. จ. มมุ เฟส ……………. 6. ฉ. ความถี่ (f) ……………. 7. ช. แรงดงึ กลบั ……………. 8. มุม 360 องศา ซ. ความเร็ว ……………. 9. การเคลื่อนทฮ่ี ารมอนกิ อยา งงา ยของวตั ถจุ ะมแี รงดึงวัตถุ ฌ. คาบ (T) ใหกลบั มาทตี่ าํ แหนง สมดุล ญ. ความเรง ……………. 10. มีหนวยเปน เรเดยี นตอ วินาที (rad/s) 2 คาํ ช้แี จง ใหนักเรยี นเตมิ เครื่องหมาย √ หนาขอ ความท่เี ห็นดวย และเตมิ เครื่องหมาย X หนาขอ ความที่ไม เหน็ ดวย 1. การกระจดั ในเรือ่ งการเคลอ่ื นที่แบบฮารม อนิกอยางงาย มีสญั ลกั ษณ คือ X 2. การะจดั และความเรงของวตั ถุทีเ่ คลอ่ื นท่แี บบฮารม อนิกอยา งงา ยมีทศิ ทางเดยี วกัน 3. ความเรง ของวัตถุทีเ่ คล่ือนทีแ่ บบฮารม อนิกอยางงา ยมีคาคงตัวตลอดการเคลอื่ นที่ 4. ขนาดของความเรงจะแปรผันตรงกับขนาดการกระจดั 5. วตั ถุหนงึ่ ที่สนั่ แบบฮารม อนกิ อยา งงา ยจะมคี าบการส่นั คงตวั และไมข้นึ กับแอมพลจิ ดู ตําแหนง สมดุลเดมิ

โจทยปญ หา เร่ือง ปริมาณทเี่ กย่ี วขอ งกับการเคลอื่ นที่แบบฮารม อนิกอยา งงา ย ชอื่ ………………………………………………………………………………………ช้ัน....................................เลขท.ี่ .................. คาํ ชแ้ี จง จงแสดงวิธีการหาคําตอบใหถ กู ตอ ง 1. จงเขียนสมการการกระจัดที่ขึ้นกบั เวลาของวัตถุติดปลายสปริงท่ีเคลื่อนทีแ่ บบฮารม อนกิ อยางงา ยมีตําแหนง เรม่ิ ตน ที่ จบั เวลาตางกันในตาราง กาํ หนดให ความถี่เชิงมุมเทากบั แอมพลจิ ูดเทากับ A รปู แสดงตาํ แหนงเริ่มตน ที่ t = 0 เฟสเรม่ิ ตน สมการการกระจัด ก. X= 0 X= A ข. X = -A/2 X= 0 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. อนภุ าคหน่ึงมีการเคลื่อนทแี่ บบฮารม อนิกอยางงาย มกี ารกระจัดเปน ก. จากสมการในโจทย จงระบุ มมุ เฟส เฟสเรมิ่ ตน ความถเ่ี ชิงมมุ และแอมพลจิ ดู ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….... ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ข. ทเ่ี วลา t = 2.0 วินาที มมุ เฟสและการกระจัดของอนภุ าคมคี าเทาใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….... …………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………..

โจทยปญ หา เรอ่ื ง ปรมิ าณทเ่ี กี่ยวของกับการเคล่อื นที่แบบฮารม อนกิ อยา งงา ย ชือ่ ………………………………………………………………………………………ช้ัน....................................เลขท.่ี .................. คําชี้แจง จงแสดงวธิ ีการหาคาํ ตอบใหถกู ตอง สมการความเร็วของอนุภาคเปนอยางไร และทีเ่ วลา 3. จากขอ 2. อนุภาคมีการกระจัด t = 2.0 วนิ าที ความเรว็ ของอนุภาคมีคาเทาใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….….…………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………... …………………………………………………………………………………………………………………………………….…….……………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………….………….………………….. 4. จากขอ 2. สมการความเรง ของอนุภาคเปน อยา งไร และที่เวลา t = 2.0 วินาที ความเรง ของอนุภาคมคี า เทาใด ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………….. 5. วตั ถุเคล่ือนทแี่ บบฮารม อนกิ อยา งงาย ดวยความถ่ี 5 รอบตอวินาที ณ ตําแหนงทม่ี ีการกระจดั 12.5 เซนติเมตร วตั ถมุ คี วามเรงเทาใด ……………………………………………………………………………………………………………………………….….……………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....

โจทยป ญ หา เร่อื ง ปริมาณทเี่ ก่ยี วขอ งกบั การเคล่อื นทแ่ี บบฮารม อนิกอยางงา ย ช่อื ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.่ี .................. คําชแ้ี จง จงแสดงวิธกี ารหาคาํ ตอบใหถ กู ตอ ง 6. วัตถุเคลอ่ื นท่ีแบบฮารม อนิกอยา งงา ยผานตาํ แหนงสมดุล โดยความถ่ีเชงิ มุม 0.8 เรเดยี นตอ วินาที และขนาดการ กระจดั สงู สดุ 20 เซนตเิ มตร ขณะวัตถอุ ยหู า งจากตาํ แหนงสมดุลเปน ระยะ 12 เซนตเิ มตร วัตถมุ คี วามเรว็ เทา ใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... 7. วตั ถุเคล่อื นแบบฮารม อนิกอยางงาย มีการกระจัดสูงสุด 50 เซนติเมตร และมีคาบการเคล่ือนท่ี 10 วินาที อัตราเร็ว สงู สดุ ของการเคล่ือนทมี่ ีคาเทาใด …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………….. 8. วัตถุเคลื่อนแบบฮารม อนกิ อยางงา ยดว ยความถ่ี 120 รอบตอ นาที และมแี อมพลิจูด 5 เซนตเิ มตร ขนาดความเรง สูงสุดของวตั ถนุ มี้ คี า เทาใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………….. 9. วตั ถเุ คล่อื นแบบฮารม อนกิ อยางงา ยดวยความถี่ 10 รอบตอวนิ าที เมือ่ เวลาผา นไป 5 วินาที วัตถอุ ยใู นมุมเฟสตา งจาก เดมิ เทาใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….... …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....

โจทยป ญ หา เรื่อง การเคล่อื นทข่ี องรถทดลองมวลตดิ ปลายสปริง ชื่อ………………………………………………………………………………………ชัน้ ....................................เลขท.่ี .................. คําช้แี จง จงแสดงวิธกี ารหาคาํ ตอบใหถกู ตอ ง 1. วัตถมุ วล 0.45 กิโลกรมั ตดิ อยูปลายสปรงิ ที่มคี า คงตวั สปริง 5.0 นวิ ตนั ตอ เมตร อยบู นพ้นื ลนื่ ดงั รปู ตําแหนงสมดุล m เม่ือดงึ วตั ถอุ อกจากตาํ แหนงสมดุล แลวปลอยใหเคล่ือนทีก่ ลับไปกลับมาแบบฮารม อนิกอยางงา ย คาบการเคลือ่ นท่ี เปนเทา ใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. จากขอ 1. ความถ่มี ีคาเทา ใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. 3. วตั ถมุ วล 500 กรมั ตดิ ที่ปลายสปรงิ ซึ่งมีคาคงตัว 5 นิวตนั ตอ เมตร ถาวตั ถเุ คล่อื นทแ่ี บบฮารม อนิกอยางงายที่ ตาํ แหนง x = 5.0 เมตร จากตําแหนงสมดุล วัตถุมีความเรว็ เปนศูนย จงหา 3.1 ความถเ่ี ชงิ มมุ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. 3.2 ความเรง ทตี่ ําแหนง x = 3 m ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. 3.3 ขนาดความเรงสูงสุด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………..

โจทยปญ หา เรอ่ื ง การเคลอ่ื นทขี่ องรถทดลองมวลติดปลายสปรงิ ชื่อ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.ี่ .................. คําช้แี จง จงแสดงวธิ ีการหาคําตอบใหถ ูกตอง 4. วตั ถุมวล 500 กรมั ตดิ ทป่ี ลายสปริงซ่งึ มคี า คงตวั 5 นวิ ตันตอเมตร ถาดึงวตั ถแุ ละปลอ ยจากหยดุ นิง่ ทต่ี าํ แหนง x = 5.0 เมตร จงหา 4.1 ความถเ่ี ชิงมุม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. 4.2 ความเร็วของวตั ถทุ ี่ตาํ แหนง x = 3 m ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. 4.3 ขนาดความเร็วท่มี คี าสงู สดุ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. 5. รถทดลองตดิ อยูก ับปลายขา งหน่ึงทีว่ างบนพ้นื ราบล่ืน ตรึงปลายอีกขางของสปรงิ ไว ดงั รปู ถา รถเคลอ่ื นท่แี บบฮารมอนกิ อยางงา ย โดยมแี อมพลจิ ูด 0.2 เมตร และอัตราเรว็ สูงสุดเปน 5.0 เมตรตอ วินาที ใน เวลา 15 วนิ าที รถวิง่ กลบั ไปกลบั มาไดก ร่ี อบ (ใหคําตอบติด ) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….…………..

โจทยปญ หา เรือ่ ง การเคล่ือนที่ของลูกตุมอยา งงา ย ช่ือ………………………………………………………………………………………ชนั้ ....................................เลขท.่ี .................. คาํ ชีแ้ จง จงแสดงวิธีการหาคําตอบใหถกู ตอ ง 1. ลูกตุมนาฬกิ าเคลอื่ นที่แบบฮารม อนกิ อยา งงา ย แขวนดวยเชอื กยาว 100 เซนติเมตร อยากทราบคาบมคี าเทา ใด และ ความถีม่ คี า เทาใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. แขวนมวล 4.8 กิโลกรมั กับสปริง แลว ปลอยใหสัน่ ขึ้นลง วดั คาบของการส่นั ได 0.2 วินาที ถา เอามวล 4.8 กิโลกรมั ออก สปรงิ จะสนั้ กวา ตอนที่แขวนมวลอยูเทาใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. 3. เม่ือนาํ มวล 1.5 กิโลกรัม แขวนกับปลายสปริงในแนวด่งิ ทาํ ใหส ปรงิ มคี วามยาวเพมิ่ ขึน้ 30 เซนติเมตร ถา ทําใหม วล ตดิ สปริงส่ันในแนวด่ิง จะสัน่ ไดก รี่ อบในเวลา 1 วินาที (ใหคาํ ตอบติดคา ) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………..

โจทยป ญ หา เรื่อง การเคลื่อนทีข่ องลกู ตุมอยางงา ย ชอื่ ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.ี่ .................. คําชแ้ี จง จงแสดงวธิ ีการหาคาํ ตอบใหถ กู ตอ ง 4. ลกู ตุมเหลก็ ทรงกลมมวล 10 กรัม แกวงแบบฮารม อนิกอยา งงา ย มีแอมพลิจูด 20 มิลลิเมตร ความเรงทีจ่ ุดปลายของ การแกวงมีคา 4 x 102 เมตรตอ วนิ าท2ี จงหา 4.1 ความถี่ของการแกวง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. 4.2 ความเร็วทตี่ ําแหนงสมดลุ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….…………..

ใบงาน เร่อื ง แรงกบั การส่ันของมวลตดิ ปลายสปริงและลกู ตมุ อยางงา ย ชื่อ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขท.่ี .................. คาํ ชีแ้ จง ใหนกั เรยี นเติมคาํ หรอื ขอความลงในชอ งวางใหถ กู ตอ ง 1. จงอธิบายแรงดึงกลบั ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... 2. ถา ตอ งการเพมิ่ คาบการสั่นของวตั ถตุ ดิ ปลายสปรงิ สามารถทาํ ไดด ว ยวิธีใดบาง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. 3. ถา ตองการเพิ่มความถ่เี ชงิ มมุ ของลูกตมุ อยางงา ยทําไดด ว ยวธิ ใี ดบา ง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. 4. ถา ความยาวเชอื กเทากบั 50 เซนตเิ มตร คาบของลูกตุมอยางงา ย มวล m และ 2m มีคา เทากนั หรือไม อยา งไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. 5. ลูกตมุ เคลื่อนทแี่ บบฮารม อนิกอยา งงายระหวางจดุ A และจุด C โดย B เปนจุดต่ําสุด ดังรปู A BC จงเขยี นแผนภาพแสดงแรงกระทาํ ตอ ลูกตุม ในขณะทลี่ กู ตุม อยทู ี่จดุ A จุด B และจดุ C

ใบงาน เร่ือง ความถธี่ รรมชาตแิ ละการส่ันพองของวัตถุ คาํ ชแี้ จง ใหน ักเรยี นเติมคาํ หรอื ขอ ความลงในชอ งวางใหถกู ตอ ง 1. ในการกระตนุ ใหวตั ถุสั่นอยา งอิสระพบวาทุกครัง้ วัตถุส่นั ดว ยความถ่ีคาเดิมเสมอ ความถีน่ เ้ี รียกวา …………………………………………………………………………………………………………………………………………..…..…………………. 2. กจิ กรรม เรอ่ื ง ความถข่ี องธรรมชาติ การท่ีลกู ตมุ ท่ีมคี วามยาวเชอื กเทา กับลูกตุม ลูกใหญแกวง ดวยการกระจัดมาก ท่สี ุด เพราะเกดิ ปรากฏการณใด……………………………………………………………………………………………………………………… 3. ลูกตมุ ขนาดเลก็ มคี วามยาวเชอื กคงตัวคา หนง่ึ ใชเ วลาในการแกวง ครบ 1 รอบ เทา กบั 8 วินาที การแกวง ของลกู ตมุ น้ี มคี วามถีธ่ รรมชาติเทา ใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. 4. จงหาความถี่ธรรมชาตขิ องการแกวง ของลกู ตมุ อยางงายทผ่ี ูกตดิ กบั เชือกเบาทีม่ ีความยาว 70 เซนติเมตร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. 5. จงหาความถี่ธรรมชาตขิ องวัตถุติดปลายสปรงิ เม่อื วตั ถุมมี วล 10 กิโลกรัม และสปริงมีคาคงตัวของสปริง 1000 นิวตนั ตอ เมตร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………..

แบบทดสอบทายบท เรอื่ ง การเคล่ือนทีแ่ บบฮารม อนกิ อยางงา ย คาํ ช้ีแจง ใหน ักเรียนเลอื กขอ ที่ถูกตอ งท่สี ดุ 6. ลกู ตุมนาฬิกากําลังแกวง กลบั ไปกลับมาแบบฮารม อนิ 1. ขอใดไมใ ชลักษณะการเคลื่อนที่แบบฮารม อนิกอยาง กอยางงาย ทต่ี าํ แหนง ต่ําสุดของการแกวง ลูกตุมนาฬกิ ามี งา ย สภาพการเคลื่อนทอี่ ยางไร ก. ความเร็วสงู สุด ความเรงสงู สุด ก. มคี วามเรว็ สงู สุด ณ จดุ สมดลุ ข. ความเรว็ ตํ่าสุด ความเรงสูงสุด ข. ทิศของความเรงเขา สูจดุ สมดลุ ตลอดเวลา ค. ความเร็วสูงสุด ความเรง ต่ําสดุ ค. คาบของการเคล่ือนทข่ี ึ้นอยูก บั แอมปลจิ ูด ง. ความเรว็ ตา่ํ สดุ ความเรง ตา่ํ สุด ง. แรงท่ีทาํ ใหวตั ถุเคล่อื นทแี่ ปรตามการกระจัด 7. มวลผูกติดกับสปรงิ เบาแลวดงึ ใหส ปริงยดื ออก 5 cm 2. ขอใดเปน ลกั ษณะของการเคล่ือนทีแ่ บบฮารม อนิกอยา ง แลวปลอยใหส น่ั แบบฮารม อนิกอยา งงาย ดวยความถี่ 10 งาย rad/s จงหาวา เม่อื มวลเคลื่อนที่ผานจุดสมดุล มวลจะมี ก. การเคล่ือนทใ่ี นแนวด่งิ อตั ราเร็วเชิงเสน เทา ใด ข. การเคลื่อนที่แบบเกลียวสวาน ก. 0.5 m/s ข. 3.14 m/s ค. การเคลื่อนทแี่ บบซ้าํ รอยเดมิ เปนรอบ ค. 6.28 m/s ง. 5. m/s ง. การเคล่ือนทแี่ บบซาํ้ รอยเดมิ กลับไปกลับมา 8. แขวนมวล 30 กรมั ตดิ กับปลายสปรงิ เบาที่มีคานจิ 3. ขอ ความใดถกู ตอ งเกีย่ วกับคาบของลูกตมุ นาฬิกา สปริง (k) = 100 N/m เม่อื ดงึ มวลออกมาใหห างจาก ก. ไมขึน้ อยูกบั ความยาวเชือก สมดลุ 20 cm แลวปลอยใหแกวงแบบฮารม อนกิ อยางงา ย ข. ไมข ้นึ อยูกบั มวลของลกู ตมุ จงหาความถีเ่ ชงิ มมุ ของการส่นั ค. ไมข้ึนอยูกบั แรงโนมถวงของโลก ก. 0.57 rad/s ข. 1.82 rad/s ง. มีคาบเทาเดิมถาไปแกวง บนดวงจันทร ค. 18.2 rad/s ง. 57.7 rad/s 4. การทดลองเรื่องการเคล่ือนทีแ่ บบฮารมอนกิ อยางงาย 9. คาบการสัน่ ของการเคล่ือนที่แบบฮารมอนกิ อยางงาย ถา ใหลกู ตุมเคล่ือนทจ่ี าก A ไป B แลวไป C ดังรูป โดยใช ของวัตถุท่ตี ิดปลายสปริงขนึ้ อยูกับอะไร เวลา 10 วินาที คาบของการเคลื่อนทม่ี ีคาเทาใด ก. มวลของวัตถทุ ี่ติดปลายสปริง ข. คาคงทีข่ องสปริง ก. 5 วนิ าที ข. 10 วนิ าที ค. ความยาวของสปริง ค. 15 วินาที ง. 20 วินาที ง. ขอ ก. และ ขอ ข. ถกู 10. เด็กชายแดงอว นกวา เดก็ ชายดาํ นงั่ เลน ชิงชา ทสี่ นาม 5. ขอ ใดตอไปนี้ไมไดท ําใหว ตั ถุมกี ารเคลื่อนท่แี บบ เด็กเลน ซึง่ มีความยาวของสายชิงชา ฮารม อนกิ อยา งงาย เทา กนั ถาแกวง ดวยแรงท่ีเทากนั คาบการแกวงของเดก็ ท้งั สองเปนอยางไร ก. แขวนลกู ตมุ ดวยเชือกในแนวดิง่ ผลักลูกตุมใหแกวง ก. คาบการแกวง ของเดก็ ชายทง้ั สองเทากัน เปน วงกลม โดยเสนเชือกทาํ มมุ คงตวั กบั แนวดงิ่ ข. คาบการแกวงของเด็กชายดาํ นอยกวา เด็กชายแดง ค. คาบการแกวง ของเดก็ ชายดํามากกวา เด็กชายแดง ข. แขวนลกู ตุมดวยเชอื กในแนวด่ิง ดงึ ลูกตุมออกมาจน ง. สรปุ ไมไ ดข ้ึนอยูกับวาใครแกวงแรงกวา กนั เชอื กทํามุมกับแนวดิง่ เลก็ นอ ยแลว ปลอยมอื ค. ผูกวตั ถกุ บั ปลายสปริงในแนวระดบั ตรงึ อีกดา นของ สปริงไว ดึงวตั ถุใหสปรงิ ยดื ออกเลก็ นอ ย แลว ปลอยมือ ง. ผกู วัตถุกับปลายสปรงิ ในแนวดิ่ง ตรึงอีกดา นของ สปรงิ ไว ดงึ วตั ถใุ หสปริงยืดออกเล็กนอย แลว ปลอยมือ

บทท่ี 9 คล่นื

ใบงาน เรือ่ ง ธรรมชาตขิ องคลืน่ และชนิดของคลืน่ ช่ือ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.่ี .................. คาํ ชแี้ จง ใหนกั เรยี นเตมิ คาํ หรือขอ ความลงในชองวางใหถูกตอง 1. ถา นักเรียนขวา งกอนหนิ ออกไปขณะทกี่ อ นหนิ เคลื่อนที่ กอ นหินมี พลังงานกล เม่อื ไปกระทบผวิ นํา้ ที่อยนู ่งิ จะ มีการถายเท พลงั งาน สวนหน่ึงใหกับอนภุ าคน้ํา.ทาํ ใหอนภุ าคนา้ํ ตรงจุดทีก่ อ นหินกระทบ เคล่ือนทข่ี ้ึนลงดงึ ให อนภุ าคน้ําสว นท่อี ยูรอบๆ เคลื่อนทขี่ ึน้ ลงตามไปดวย 2. จงอธิบายคําวา “การเกดิ คลืน่ ” การทําใหเกิดคลื่นเปนการรบกวนตัวกลาง เชน การหยดนา้ํ จากทีส่ งู ลงบนผิวน้ําท่ี อยนู ่งิ จะเกดิ คลน่ื วงกลมแผข ยายออกไป ใ 3. การแบง ชนิดของคลืน่ สามารถแบง ไดอ ยา งไรบา ง 1. แบง ตามลักษณะการส่ันของอนุภาค 2. แบงตามการใชต ัวกลางใน การถา ยทอดพลงั งาน และ 3. แบง ตามความตอเน่ืองของการใหกาํ เนิดคลืน่ ใ 4. การแบง ชนิดของคลน่ื ตามลักษณะการสั่นของอนุภาคตัวกลาง มี 2 ชนิด คือ 1. คลื่นตามขวาง และ 2. คลน่ื ตามยาว ใ 5. อนภุ าคตัวกลางสัน่ ข้ึนลงในแนวตง้ั ฉากกบั ทิศทางการเคลอ่ื นทขี่ องคลืน่ คือคล่ืนชนดิ ใด ก คลนื่ ตามขวาง ใ 6. อนภุ าคตวั กลางสัน่ ไปมาในแนวเดียวกับทศิ ทางการเคลอ่ื นทข่ี องคลื่นคอื คล่ืนชนิดใด ก คลน่ื ตามยาว ใ 7. จงยกตัวอยางของคลนื่ ตามขวาง ก คลน่ื น้าํ คลื่นในเสน เชอื ก คลื่นแมเหล็กไฟฟา ใ 8. จงยกตวั อยางของคลื่นตามยาว ก คล่ืนเสียง คล่นื อัดของสปริง ใใ 9. การแบงชนิดของคลน่ื ตามการใชต วั กลางในการถา ยทอดพลงั งาน มี 2 ชนดิ คือ 1. คล่ืนกล และ 2. คลื่นแมเ หล็กไฟฟา ใ 10. คล่นื กล คือ คล่นื ท่ีตอ งอาศยั ตวั กลางในการสง ผานพลังงานจึงจะแผไ ปได ใ 11. คลน่ื ทไ่ี มอาศัยตัวกลางในการแผหรือเปนคล่ืนทสี่ ามารถแผไปในบริเวณท่ีเปน สุญญากาศไดคอื คล่นื ชนิดใด คล่นื แมเหลก็ ไฟฟา ใ 12. จงยกตัวอยา งของคลนื่ กลก คล่นื ในสปริง คล่นื แผนดินไหว คล่นื เสียง ใ 13. จงยกตัวอยา งของคลน่ื แมเ หลก็ ไฟฟา ก คลนื่ วทิ ยุ ไมโครเวฟ อนิ ฟาเรด คล่นื แสง รงั สีอัลตราไวเลต รงั สเี อก็ ซ ใ 14. การแบง ชนดิ ของคล่ืนตามความตอเนือ่ งของการใหก าํ เนดิ คลนื่ มี 2 ชนดิ คอื 1. คลน่ื ดล และ 2. คลืน่ ตอเน่ือง ใ 15. คลน่ื ดล คอื เปน คลื่นท่เี กิดจากการรบกวนตัวกลางแบบไมต อ เน่ือง .

ใบงาน เรือ่ ง ชนิดของคลน่ื ชือ่ ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขท.่ี .................. คําชแ้ี จง ใหนกั เรยี นเติมคําหรอื ขอ ความลงในชองวา งใหถ กู ตอง 1. การแบงชนิดของคลน่ื ตามลักษณะการส่ันของอนุภาคเปนเกณฑ คลนื่ ตามยาว คล่ืน ตามขวาง ลกั ษณะของคลื่น ลกั ษณะของคล่นื อนุภาคตวั กลางสนั่ ข้ึนลงในแนวตงั้ ฉากกบั ทศิ ทางการ อนภุ าคตวั กลางส่ันไปมาในแนวเดียวกับทศิ ทางการ เคล่ือนทข่ี องคล่นื เคลอื่ นท่ขี องคลืน่ ใ ตัวอยา งคลนื่ ตัวอยางคลนื่ ฝ คลื่นเสียง คล่ืนอดั ของสปริง คลื่นน้าํ คลืน่ ในเสน เชือก คลน่ื แมเ หล็กไฟฟา ฝ คล่ืนในสปรงิ 2. การแบงชนิดของคลนื่ ตามการใชต วั กลางในการถายทอดพลงั งานเปนเกณฑ คลน่ื กล คล่นื แมเหล็กไฟฟา ลักษณะของคลื่น คล่นื ที่ตองอาศัยตัวกลางในการสง ผา นพลงั งาน ลักษณะของคลน่ื คลนื่ ท่ีไมอาศยั ตวั กลางในการแผห รอื เปนคลื่นทส่ี ามารถ ตัวอยา งคลื่น แผไปในบริเวณท่เี ปนสุญญากาศได ใ คลนื่ ในสปริง คลน่ื แผนดินไหว คลนื่ เสียง ตวั อยา งคล่ืน คลื่นวิทยุ ไมโครเวฟ อินฟาเรด คลนื่ แสง รงั สีอัลตราไวเลต รงั สเี อก็ ซ 3. การแบง ชนิดของคลื่นตามตามความตอเนื่องของการใหกําเนดิ คลืน่ เปนเกณฑ คลนื่ ดล คลื่น ตอ เน่ือง ลกั ษณะของคล่นื ลกั ษณะของคล่ืน เปนคล่ืนที่เกดิ จากการรบกวนตวั กลางแบบตอ เนื่อง เปน คลืน่ ที่เกิดจากการรบกวนตัวกลางแบบไมตอเนื่อง ทาํ ใหเ กดิ คล่นื หลายลูกคลืน่ ตอ เน่อื งกัน ทําใหเกดิ คลืน่ 1-2 ลกู คลน่ื ใ วาดภาพคลน่ื วาดภาพคล่นื

ใบงาน เรื่อง สว นประกอบของคลืน่ ช่อื ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.ี่ .................. 1 คําชีแ้ จง ใหนกั เรียนนําอักษรในกรอบเตมิ ลงในชอ งวา งใหถกู ตอ ง ก. ความยาวคลื่น ข. แอมพลิจูด ค. ทศิ ทางการเคลอ่ื นทข่ี องคลนื่ ง. สนั คล่นื จ. ทองคลื่น ฉ. แนวสมดลุ 2 คําชี้แจง ใหน กั เรยี นเตมิ คาํ หรือขอ ความลงในชองวา งใหถ กู ตอง 1. สันคลนื่ หรอื ยอดคลนื่ (Crest) คอื ก จุดที่อนภุ าคของเชอื กเคลือ่ นท่ขี นั้ ไปไดส งู สุด ใ 2. ทองคลื่น (Trough) คือ กจุดท่อี นุภาคของเชือกเคล่ือนที่ลงไปไดตํา่ สดุ ใ 3. แอมพลิจดู (Amplitude, A) คือ การกระจดั จากแนวสมดุลข้ึนไปถึงสันคลื่นหรือการกระจัดจากแนวสมดลุ ลงไปถึง ทอ งคลน่ื ใ 4. การกระจัดของคล่ืน คือ ระยะทอ่ี นุภาคของตวั กลางสั่นข้นึ หรอื ลงจากแนวสมดุล ใ 5. ระยะการกระจดั ท่มี ากท่ีสดุ ของคล่นื เรยี กวา คือ ก แอมพลิจูด ใ 6. หนง่ึ ลกู คล่นื คือ ชว งจังหวะคล่นื กระเพ่อื มขึน้ 1 อนั รวมกับลงอีก 1 อัน เชน ในรูปชวง WX คอื 1 ลูกคลนื่ 7. ความยาวคลน่ื (wavelength : λ) คอื ก ระยะความยาวคลื่น 1 ลกู เทา กบั ระยะระหวา งสนั คล่ืนถัดกนั หรือ ระหวา งทอ งคลื่นถดั กัน ใใ 8. คาบ (Period , T) คอื เวลาท่ีคลื่นใชในการเคลอ่ื นทคี่ รบ 1 ลูกคลนื่ มหี นว ยเปนวินาที (s) ใ 9. ความถ่ี (Frequency , f) คือ จาํ นวนลูกคลืน่ ทเี่ กิดข้ึนในหนงึ่ หนว ยเวลา ใ

ใบงาน เรื่อง สว นประกอบของคล่ืน ช่ือ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.่ี .................. 1 คําช้ีแจง ใหนักเรยี นศึกษากราฟความสัมพันธร ะหวา งการกระจดั กบั เวลา และการกระจัดกบั เฟส ในการส่นั ของอนภุ าคของเชอื กแลวตอบคําถามใหถกู ตอ ง การกระจัด การกระจดั 0 0.5T เวลา 0o 180o เฟส 0.25T T 90o 360o 0.75T 270o 1. เมื่อเวลาเริม่ ตน อนุภาคมกี ารกระจัดเทา กบั 0 และเฟสเทา กับก. 0o หรอื 0 เรเดยี น 2. เมอ่ื เวลาเทา กับ 0.25T อนภุ าคมกี ารกระจัดเทากบั A และเฟสเทากับก. 90o หรอื เรเดยี นใ 3. เมือ่ เวลาเทากบั 0.5T อนภุ าคมกี ารกระจัดเทากบั 0 และเฟสเทา กับก. 180o หรอื เรเดยี นใ 4. เมอ่ื เวลาเทากบั 0.75T อนภุ าคมีการกระจัดเทากับ -A และเฟสเทา กบั ก. 270o หรอื เรเดยี นใ 5. เมอ่ื เวลาเทากับ T อนุภาคมกี ารกระจดั เทากบั 0 และเฟสเทากับก. 360o หรอื เรเดยี นใ 2 คาํ ชแี้ จง ใหนักเรียนเตมิ คาํ หรือขอความลงในชองวา งใหถูกตอ ง การกระจดั c f i เฟส b eg 0a dh 1. ตาํ แหนง ที่มีเฟสตรงกันจะมเี ฟสตา งกนั เรเดยี น หรืออยูหางกนั ก. λ, 2λ 3λ, … . 2. ตาํ แหนง ทม่ี เี ฟสตรงขามกันจะมเี ฟสตางกัน 3. ระยะทางจาก b ไป f มจี ํานวนลกู คล่ืน 1 เรเดียน หรอื อยูหา งกัน กλ/2, 3λ/2 5λ/2, … 4. ระยะทางจาก e ไป g มีจํานวนลกู คล่นื 0. 5 5. ระยะทางจาก g ไป h มีจํานวนลูกคลน่ื 0.25 ลกู มคี วามยาวคลื่นเทากบั ก λ ใ ใ ลกู มีความยาวคล่ืนเทากับก λ/2 ใ ลูก มีความยาวคลนื่ เทากับก λ/4 ใ

ใบงาน เร่ือง สว นประกอบของคล่ืน ชือ่ ………………………………………………………………………………………ชัน้ ....................................เลขท.ี่ .................. คาํ ชีแ้ จง จงแสดงวิธีการหาคําตอบใหถ กู ตอง 1. คลน่ื กลหน่งึ มีความถี่ 200 เฮริ ตซ แผอ อกไปดวยอัตราเรว็ 240 เมตรตอ วนิ าที จงหา ก. จุด 2 จุดบนคลนื่ ที่อยูหางกนั เปนระยะ 80.0 เซนติเมตร จะมเี ฟสตา งกันกอี่ งศา ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ข. จดุ 2 จดุ บนคล่นื ทมี่ เี ฟสตางกนั 107 องศา จะอยูหา งกนั เทา ใด ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………….. ค. จุด 2 จดุ บนคลนื่ ท่มี ีเฟสตางกนั 180 องศา จะอยูหางกันเทาใด ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………..

ใบงาน เร่ือง ความสมั พันธระหวา งอตั ราเร็ว ความถ่ี และความยาวคลื่น ช่ือ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.่ี .................. คาํ ชีแ้ จง จงแสดงวธิ ีการหาคําตอบใหถ กู ตอ ง 1. เม่ือสงั เกตคลืน่ เคลือ่ นท่ไี ปบนผวิ นํา้ พบวา นํา้ กระเพอื่ มข้นึ ลง 1200 รอบใน 1 นาที และระยะระหวา งสันคลนื่ ท่ีถดั กนั ไป วัดได 0.05 เมตร เมือ่ คล่ืนน้ีเคลือ่ นทีไ่ ปใน 1 นาที จะไดระยะทางก่ีเมตร ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. 2. เกดิ คล่ืนผิวนํ้าจาํ นวน 60 ลูกคลืน่ ในเวลา 2 นาที ถา คลน่ื เคลือ่ นที่ดวยอัตราเรว็ 4 เมตรตอ วินาที ระยะระหวา งสนั คลื่น และทอ งคลื่นทอี่ ยูติดกนั เปน กเ่ี มตร ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. 3. สําหรบั คลนื่ กลตอเนอ่ื งที่แผผานตัวกลางดวยความถี่ 315 เฮริ ตซ และความยาวคลื่น 1.45 เมตร คลน่ื น้มี ีอัตราเร็ว เทา ใด และคาบของคลืน่ มีคาเทา ใด ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

โจทยปญ หา เรื่อง อัตราเร็วของคลืน่ ในตวั กลาง ชือ่ ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขท.ี่ .................. คาํ ชแี้ จง จงแสดงวธิ ีการหาคําตอบใหถ กู ตอง 1. ดา นลา งแสดงรปู รา งคลน่ื ในเสนเชอื กที่กาํ ลังเคลอื่ นทไี่ ปทางขวาดว ยอตั ราเร็ว 100 เซนตเิ มตรตอ วินาที โดยในรปู แสดงเฉพาะรปู รา งคล่นื ท่ีเวลา t = 0.01 วินาที เทานัน้ จงหา ก. จงวาดรูปรา งคล่นื ที่เวลา t = 0.00 s, t = 0.02 s, t = 0.003 s และ t = 0.04 s y(mm) t = 0.00 s 2 2 4 6 8 10 12 x(m) -4 -2 -2 y(mm) C D B t = 0.01 s A 2 E F x(m) -4 -2 -2 2 4 6 8 10 12 y(mm) t = 0.02 s 2 2 4 6 8 10 12 x(m) -4 -2 -2 y(mm) t = 0.03 s 2 2 4 6 8 10 12 x(m) -4 -2 -2 y(mm) t = 0.04 s 2 2 4 6 8 10 12 x(m) -4 -2 -2 ข. อนุภาคของเชอื กทจ่ี ุด A, B, C, D, E และ F มคี า การกระจดั เทาใด ระหวางเวลา t = 0.01 s กบั t = 0.03 s (การกระจัดเปน ปรมิ าณเวกเตอร ตอ งระบทุ ้ังขนาดและทศิ ทาง) ตอบ ระยะจาก t = 0.01 s ถงึ t = 0.03 s ใชเวลากับ 0.03-0.01 = 0.02 s . คล่ืนเคลื่อนทไ่ี ดระยะทาง = 100x0.02 = 2 cm ไปทางขวา ใ อนภุ าคเชือกท่จี ุด A มีการกระจดั = 0 อนภุ าคเชือกทจ่ี ุด B มีการกระจดั = 0 . อนภุ าคเชือกที่จุด C มีการกระจดั ลดลงจาก 2 mm เปน 0 mm . อนุภาคเชือกทีจ่ ดุ D มกี ารกระจดั ลดลงจาก 2 mm เปน 0 mm . อนภุ าคเชือกท่ีจดุ E มีการกระจดั เพมิ่ ข้ึนจาก 0 mm เปน 2 mm อนุภาคเชอื กท่ีจุด F มีการกระจัด = 0 .

ใบงาน เรื่อง หลกั การทเ่ี กย่ี วกบั คลืน่ ชือ่ ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท.ี่ .................. 1 คาํ ชีแ้ จง จงนาํ อักษรทางดานขวามือเตมิ ลงหนา ขอ ความดา นซายมือใหถ กู ตอง ช 1. แตละจดุ บนหนา คลน่ื เปนแหลง กาํ เนิดแบบจุดทีท่ าํ ใหเ กิดหนา คลน่ื ก. หนาคล่ืน (wave-front) รูปวงกลมใหมซ ง่ึ สงคล่ืนออกไป ความยาวคลืน่ ก 2. จดุ ของสันคล่ืนที่ออกมาจากแหลงกําเนดิ พรอมๆ กนั มีเฟสตรงกัน ข. การแทรกสอดแบบหกั ลาง เรยี กเสน โคงนีว้ า แอมพลิจูด ฉ 3. หนาคลืน่ ทแ่ี ผออกไปเปน เสน ตรง ค. หลักการซอ นทับ คลื่นระนาบ (plane waves) จ 4. คลื่นรวมจะมกี ารกระจัดของตวั กลางท่ีแตล ะตาํ แหนง ณ เวลาหนง่ึ ๆ ง. การแทรกสอดแบบเสริม เทากับผลบวกของการกระจดั ของตวั กลางท่เี กดิ จากแตล ะคลืน่ ท่ี หลักการของฮอยเกนส ตําแหนงและเวลานั้นๆ จ. ช 5. ถาคลืน่ 2 คล่นื มีการกระจัดของตัวกลาง ณ ตาํ แหนงที่รวมกนั อยูใน ฉ. ทิศทางเดยี วกัน ค 6. ถา คลนื่ 2 คล่ืนมกี ารกระจัดของตวั กลาง ณ ตําแหนง ทีร่ วมกนั อยใู น ช. ทิศทางตรงขามกัน ซ. ง 7. ถาคลนื่ ที่มาแทรกสอดกันเปนแบบหักลางกนั มตี าํ แหนง หนงึ่ ใน ตวั กลางจะไมเ คลอ่ื นท่ีหรือขยับ แสดงวามคี าอะไรเทา กัน ข 8. คลืน่ ท่ีเกิดจากแหลงกําเนิดแบบจุด จะระยะระหวา งหนา คล่นื ทอ่ี ยู ถัดกันจะมคี าเทากับคาใด 2 คําช้ีแจง ใหน ักเรียนวาดภาพของคลนื่ ณ ตาํ แหนง ข. ทีค่ ล่นื เคล่อื นทพ่ี บกนั พอดใี หถ ูกตอ ง 1. คลื่นสองขบวนทมี่ แี อมพลิจดู เทา กนั เคลื่อนที่ในทศิ ทางขา มกัน (มารวมกนั แบบหักลางกัน) ก. ข. ค. 2. คล่ืนสองขบวนท่มี แี อมพลิจูดไมเ ทา กนั เคลื่อนท่ีในทศิ ทางขามกนั (มารวมกนั แบบเสริมกนั ) ก. ข. ค. 3. คลืน่ สองขบวนที่มแี อมพลิจดู ไมเ ทากนั เคลื่อนท่ีในทิศทางขามกนั (มารวมกันแบบหักลางกัน) ก. ข. ค.

ใบงาน เรอ่ื ง พฤตกิ รรมของคลืน่ ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ชนั้ ....................................เลขท.ี่ .................. 1 คาํ ชีแ้ จง ใหนกั เรียนพิจารณาขอความตอ ไปน้ี แลว ทาํ เคร่ืองหมาย √ หนา ขอ ความทถ่ี ูก และทําเครือ่ งหมาย X หนา ขอ ทผี่ ิด √ 1. เม่ือคลืน่ เคลอ่ื นที่ผา นชองเปด ที่กวา งนอ ยกวาความยาวคล่นื คล่นื จะเลี้ยวเบนไดดี X 2. สมบตั ิท่ีใชแ ยกความเปนคลืน่ และอนุภาค ไดแ ก การแทรกสอด และการหกั เห √ 3. การทีค่ ล่นื ขบวนหนึง่ เคลอื่ นที่จากตัวกลางหนึง่ ไปสูตัวกลางหนง่ึ แลว ทําใหอ ัตราเรว็ ของคลน่ื เปล่ียนไป เรยี กวา ปรากฏการณน้วี า การหักเหของคลื่น X 4. อตั ราเรว็ ของคลื่นในบริเวณนา้ํ ลกึ จะมคี านอยกวา อัตราเรว็ ของคล่ืนในบรเิ วณนํา้ ต้นื เสมอ X 5. ความยาวคล่นื ในบรเิ วณน้ําลกึ จะมีคานอ ยกวา ความยาวคลืน่ ในบรเิ วณน้ําตนื้ เสมอ √ 6. การสะทอนของคลื่นเปนไปตามกฎการสะทอ น คอื มมุ สะทอน = มุมตกกระทบเสมอ X 7. คลืน่ ทเ่ี ลีย้ วเบนออ มสิง่ กีดขวาง จะมีความยาวคล่ืน ความถี่ อตั ราเรว็ และแอมพลจิ ูดของคลืน่ คงท่เี สมอ √ 8. เม่อื คลน่ื ท่ีเคล่ือนท่มี าพบกนั จะเกดิ การรวมกนั ตามหลักการซอนทับของคล่ืน √ 9. คลน่ื อาพนั ธส องขบวนเคล่ือนทสี่ วนทางกนั จะเกดิ การแทรกสอดเกดิ เปนปฏบิ พั และบัพทอี่ ยนู ิ่งโดยมีระยะ ระหวา งบพั ท่ีถัดกนั และปฏบิ พั ท่ีถัดกนั เทากบั ครึ่งหน่ึงของความยาวคลื่น เรยี กวา คลื่นนง่ิ X 10. เม่ือคลืน่ เคลื่อนที่ผา นรอยตอ ของตัวกลางทีต่ างกัน โดยความถีค่ งท่ี จะเกิดการแทรกสอดข้นึ 2 คาํ ชี้แจงใหน ักเรยี นเตมิ คําหรอื ขอ ความลงในชอ งวางใหถูกตอ ง 1. พฤติกรรมของการสะทอ นคลน่ื คอื คลนื่ เคล่ือนท่ีมาถึงขอบเขตของตวั กลาง เมื่อกระทบรอยตอของตัวกลาง พบวาเกดิ คลืน่ ออกมาจากรอยตอกลับมายังตัวกลางเดิม ม 2. คลืน่ ที่เคลื่อนทเ่ี ขา หาจากรอยตอกลับมายงั ตวั กลางเดมิ เรยี กวา คลืน่ ตกกระทบ ม 3. คลน่ื ท่ีเคลอื่ นทอี่ อกมาจากรอยตอกลับมายังตวั กลางเดิม เรียกวา คลน่ื สะทอ น ม 4. จงอธบิ ายกฎการสะทอ นของคล่ืน เสน รงั สีตกกระทบ รงั สสี ะทอน และเสน แนวฉากอยใู นระนาบเดียวกนั ม และมมุ ตกกระทบเทากับมมุ สะทอน ม 5. เมื่อคลื่นกระทบรอยตอของตวั กลาง คล่ืนสว นหนงึ่ สะทอ นกลับไปในตวั กลางเดิม อกี สวนหนึง่ เคล่ือนที่ผา นไปในอี ตัวกลางหนง่ึ เรยี กวา การหกั เห ม 6. เมื่อคลื่นผวิ นาํ้ เคลื่อนที่จากบรเิ วณนาํ้ ตน้ื ไปนาํ้ ลกึ จะมีคา ความถ่ี ไมเปล่ียนแปลง 7. การแทรกสอดแบบเสริมกันของคลื่น ทําใหข นาดของ การกระจดั ของคลน่ื เพ่มิ ข้นึ 8. การแทรกสอดแบบหักลางกัน เกิดจาก สันคล่นื ของขบวนหนึ่งรวมกบั ทองคลน่ื ของอกี ขบวนหนง่ึ 9. คลื่นจะเกดิ การเลี้ยวเบน เม่อื เคล่อื นที่พบสิง่ กีดขวางหรือชองแคบ 10. เม่อื คลื่นเคล่ือนท่มี าถงึ ส่งิ กีดขวาง ทกุ จดุ บนหนาคลื่นจะทาํ ตวั เปนแหลงกาํ เนิดจดุ ใหม เปน หลักการของ ฮอยเกนส

แบบฝกหดั เร่อื ง พฤตกิ รรมของคลืน่ ชื่อ………………………………………………………………………………………ชัน้ ....................................เลขท.ี่ .................. คาํ ช้แี จง จงแสดงวธิ กี ารหาคาํ ตอบใหถ ูกตอ ง 1. เชอื กเสนหนง่ึ ถูกสะบัดปลายเชอื กอยางสมํา่ เสมอ 75 รอบในเวลา 10 วนิ าที และทําใหคลืน่ ผานเชอื กเปน ระยะทาง 20 เมตร อยากทราบวา ความยาวคลืน่ ในเสนเชอื กนเ้ี ปนเทา ไร ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. 2. คลนื่ กลผา นตัวกลางแรกดวยความเร็ว 12 เมตรตอวนิ าที ตกกระทบรอบตอของตวั กลางดว ยมุมตกกระทบ 30 องศา และผา นเขา สตู วั กลางที่สองดว ยมมุ หักเห 60 องศา ความเร็วคลนื่ ในตวั กลางท่สี องมคี า เทาใด ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. 3. คล่ืนผวิ นํา้ ในถาดคล่นื เกิดจากแหลงกําเนดิ คลืน่ สัน่ ดว ยความถ่ี 100 รอบตอวินาที และคลน่ื แผออกไปดวยความเรว็ 2 เมตรตอวนิ าที ตาํ แหนง ของคลน่ื ผวิ น้ําทมี่ เี ฟสตางกัน 180 องศา อยูหา งกันเทาไร ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………..

แบบทดสอบทายบท เรื่อง คลนื่ คําชแี้ จง ใหนกั เรยี นเลือกขอ ทีถ่ ูกตอ งทสี่ ุด 1. คลน่ื ในขอใดแตกตางจากขอ อน่ื ถาใชการแบงชนดิ ของ 8. คลน่ื กลหนึ่งมคี วามถ่ี 200 เฮริ ตซ แผอ อกไปดวย คล่นื ตามลกั ษณะการสั่นของอนภุ าคเปน เกณฑ อตั ราเรว็ 240 เมตรตอวินาที จงหาจดุ 2 จุดบนคลื่นทอ่ี ยู หางกัน เปน ระยะ 80.0 เซนตเิ มตร จะมเี ฟสตางกนั ก่อี งศา ก. คลื่นนํา้ ก. 0 องศา ข. 180.0 องศา ข. คลื่นเสียง ค. 147.5 องศา ง. 241.2 องศา ค. คลน่ื ในเสน เชือก ง. คล่ืนแมเ หลก็ ไฟฟา 9. การท่ีคล่นื ขบวนหนึง่ เคลื่อนที่จากตัวกลางหน่ึงไปสู ตวั กลางหน่งึ แลว ทาํ ใหอ ัตราเร็วของคล่ืนเปลีย่ นไป 2. คลื่นผวิ นํ้าเคลื่อนท่ไี ด 200 เซนตเิ มตร ในเวลา 5 วินาที เรยี กวา ปรากฏการณน วี้ า อะไร ถา คลน่ื นีม้ ีความถ่ี 50 เฮิรตซ อยากทราบวา ความยาวมีคา เทา ไร ก. การสะทอนของคลื่น ก. 0.01 เมตร ข. 0.02 เมตร ข. การหักเหของคลน่ื ค. 0.008 เมตร ง. 0.125 เมตร ค. การแทรกสอดของคลน่ื ง. การเลีย้ วเบนของคล่ืน 3. คล่ืนชนิดใดไมจาํ เปน ตองอาศยั ตัวกลางในการเคลอ่ื นที่ ก. คล่นื น้าํ 10. เกดิ คล่นื ผิวนํา้ จาํ นวน 100 ลูกคล่นื ในเวลา 1 นาที ข. คล่นื เสยี ง ถา คลื่นเคลื่อนทีด่ ว ยอตั ราเรว็ 5 เมตรตอวนิ าที ระยะ ค. คลืน่ ในเสนเชือก ระหวางสนั คล่ืนและทองคลื่นที่อยูตดิ กนั เปน ก่ีเมตร ง. คลนื่ แมเหลก็ ไฟฟา ก. 0.5 เมตร 4. มุมทใ่ี ชบ อกตําแหนง การกระจัดของคลนื่ ข. 1.0 เมตร ค. 1.5 เมตร ก. มมุ เฟส ข. มมุ ปาน ง. 2.0 เมตร ค. มุมระยะ ง. มมุ ระนาบ 5. เวลาท่คี ลื่นเคลื่อนท่คี รบ 1 ลกู คลนื่ ตรงกบั ขอใด ก. คาบ ข. ความถ่ี ค. แอมพลิจดู ง. ความยาวคลน่ื 6. ระยะความยาวคลน่ื 1 ลกู เทา กบั ระยะระหวางสันคลื่น ถดั กนั หรอื ระหวา งทอ งคล่นื ถดั กนั ตรงกบั ขอ ใด ก. คาบ ข. ความถ่ี ค. แอมพลิจดู ง. ความยาวคลน่ื 7. ขอใดกลาวถึงการแทรกสอดเสริมของคลน่ื ไดถูกตอง ก. ทาํ ใหความยาวคลืน่ เพ่มิ ขนึ้ ข. ทําใหอัตราเร็วของคลืน่ เพมิ่ ขึน้ ค. ทาํ ใหข นาดการกระจดั ของคล่ืนลดลง ง. ทาํ ใหข นาดการกระจดั ของคลืน่ เพิม่ ข้นึ

บทที่ 10 แสงเชงิ คล่ืน

ใบงาน เร่อื ง แสงเชิงคลื่น ชอื่ ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.่ี .................. 1 คาํ ชแ้ี จง ใหน กั เรยี นพจิ ารณาขอ ความตอ ไปน้ี แลว ทําเคร่อื งหมาย √ หนา ขอ ความทถี่ ูก และทําเครอื่ งหมาย X หนาขอ ท่ผี ดิ √ 1. แสงทตี่ ามองเห็นไดเปนชวงหน่งึ ในสเปกตรมั ของคลืน่ แมเ หล็กไฟฟา X 2. แสงทีต่ ามองเหน็ ได มคี วามยาวคลนื่ อยใู นชวง 700 – 1,000 นาโมเมตร (แกไข 400 – 700 นาโมเมตร) √ 3. แสงท่ตี ามองเหน็ ไดมอี ตั ราเร็วเทากบั 3 X 10 8 เมตรตอวนิ าที √ 4. เกรตตงิ เปน อุปกรณทางแสงที่มีชองเลก็ ๆ จาํ นวนหลายๆ ชอง และระยะหางแตล ะชองเทา กนั เมอื่ แสงผาน เกรตตงิ จะเกิดการเลยี้ วเบนและแทรกสอด X 5. แสงเปนคล่ืนชนดิ เดยี วกนั กบั คลนื่ เสียง (แกไ ข แสงเปนคลื่นตา งจากคลื่นเสยี ง คลื่นเสียงเปน คลน่ื กล) √ 6. มนษุ ยส ามารถรบั รคู ลน่ื แสงไดจากการมองเหน็ √ 7. เม่ือแสงผา นสลิตคู แสงจะเกิดการเล้ียวเบนออมไปปรากฏดานหลังของชอ งสลิต และเกดิ การแทรกสอด ปรากฏเปนแถบมดื แถบสวาง X 8. ความกวา งของชอ งสลิตคูมีผลตอ จํานวนของแถบสวางทป่ี รากฏ (แกไ ข ข้ึนกับระยะหา งระหวางชองของสลติ ) X 9. การแทรกสอดของแสงขาวผานสลติ คู จะปรากฏแถบสวา งเปนสีขาวเทานน้ั (แกไ ข เปนสีขาวเฉพาะแถบสวางกลาง) X 10. แหลง กาํ เนดิ แสงเลเซอรสามารถแบงไดเ ปน 5 ชน้ั (แกไข 7 ชน้ั ) 2 คําช้แี จง ใหน กั เรยี นเติมคาํ หรือขอ ความลงในชองวา งใหถกู ตอ ง 1. การเล้ยี วเบนของแสงผานสลิตเดี่ยว แถบสวางจะมีความกวา ง มากข้นึ เมอื่ ขนาดของชอ งสลิตมคี วามกวา ง ลดลง ใ 2. แถบมืดที่เกิดจากสลติ เดีย่ วคํานวณไดจากสมการ เม่ือ n = 1, 2, 3, … . 3. a คือ ความกวางของสลิตเด่ียว ม 4. คอื มมุ ของตาํ แหนงทเี่ กดิ แถบมดื ม 5. n คอื อันดับของแถบมดื ม λ คอื ความยาวคลน่ื ม 6. แถบสวา งและแถบมดื ของสถติ เดยี วท่ปี รากฏบนฉากเหมอื นหรอื แตกตางจากสลิตคอู ยา งไร แตกตางกัน โดยแถบสวา งกลางซึ่งเกิดจากสลิตเด่ยี วมีความกวา งมากกวาแถบสวางอืน่ ๆ แตแถบสวางที่เกดิ จากสลิตคูมี ขนาดความกวา งเทาๆ กัน ใ 7. เมื่อแสงเลเซอรผ านสลิตเดี่ยว ปรากฏแถบสวา งกลางกวางมากกวา ความกวางของสลติ แสดงวาแสงมี การเลี้ยวเบน ท 8. การกระจายแสงของปริซมึ เกิดจากพฤติกรรม การหักเห ของแสงท่มี ีความยาวคลืน่ ตางกนั สว นการแยก แสงขาวเปน สีตา งๆ เมื่อผานเกรตติงเกดิ จากพฤติกรรม การเล้ียวเบน และการแทรกสอด ของแสงที่มี ความยาวคลน่ื ตางกัน 9. แสงขาวที่ผานเกรตติงจะแยกเปนแสงสีตา งๆ และปรากฏเปน กลมุ ๆ กลมุ ของแสงสีทอ่ี ยูใกลต าํ แหนง แนวสวางกลาง มากท่ีสุด คอื แถบสวา งอันดบั ท่ี 1 , 10. เมอื่ มองแสงขาวผา นเกรตติงจะเห็นเปน แสงสีตางๆ โดยแสงสีแดงจะเบนออกจากแนวกลาง มากที่สดุ และแสงสี มว งเบนจากแนวกลาง นอ ยท่ีสุด ม

โจทยปญ หา เรือ่ ง การแทรกสอดของแสงผานสถติ คู ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ช้นั ....................................เลขท.่ี .................. คาํ ชแ้ี จง จงแสดงวธิ ีการหาคาํ ตอบใหถกู ตอ ง 1. แสงมคี วามยาวคล่ืน 6.4 x10-7 เมตร ตกกระทบตั้งฉากในแนวสลติ คู ถา สลติ ทัง้ สองอยหู า งกัน 2.0 x 10 -3 เมตร ภาพการแทรกสอดบนฉากทีอ่ ยูหางจากสลิตคเู ปน ระยะ L ให x คอื ระยะท่แี ถบสวางแรกอยูหา งจากแถบสวางกลาง ดงั รปู x L ฉาก หนา คล่นื ถา L มีคา 5 เมตร x จะมคี า เทาใด ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. 2. เสนทึบขางลางแทนแถบสวา งของภาพแทรกสอดที่เกิดจากแสงที่มคี วามยาวคลื่น 5.0 x10-4 เมตร เม่อื ตกกระทบ สลิตคูในแนวต้งั ฉาก ถา สลติ ทั้งสองอยูหางกัน 1x.5 x10-2 เมตร และฉากรบั ภาพอยหู า งจากสลิต 8.0 เมตร จงหา ระยะ x แถบสวา ง ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………..

โจทยป ญ หา เร่อื ง การเลยี้ วเบนของแสงผา นสถติ เดี่ยว ชือ่ ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.ี่ .................. คําช้ีแจง จงแสดงวิธีการหาคาํ ตอบใหถูกตอง 1. แสงมคี วามยาวคล่ืน 450 นาโนเมตร ตกกระทบสลิตเดี่ยวที่มีความกวางของชอ ง 250 ไมโครเมตร ในแนวตัง้ ฉาก ภาพการเล้ียวเบนจะปรากฏบนฉากทีอ่ ยูหา งออกไป 2.50 เมตร จงหา ก. ขนาดของมุมท่ีแถบมดื อันดับที่ 1 เบนจากเสน แนวกลาง ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ข. แถบสวา งกลางกวางเทาใด ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. 2. ฉายแสงท่มี ีความยาวคลืน่ 700 นาโนเมตร ตกกระทบต้งั ฉากกับแผนสลติ เดีย่ วที่มีความกวาง 0.05 เซนตเิ มตร ซ่ึงอยู หางจากฉาก 3.5 เมตร จงหา ก. ขนาดของมมุ ท่ีแถบมืดอันดับที่ 4 เบนจากเสน แนวกลาง ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ข. ตําแหนง แถบมืดท่ี 4 อยูหา งจากเสน แนวกลางเปนระยะเทา ใดในหนวยมลิ ลิเมตร ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………..

โจทยป ญ หา เร่ือง การเลย้ี วเบนของแสงผา นเกรตตงิ ชอื่ ………………………………………………………………………………………ชนั้ ....................................เลขท.ี่ .................. คาํ ช้ีแจง จงแสดงวธิ กี ารหาคําตอบใหถูกตอ ง 1. แสงมีความยาวคล่ืน 500 นาโนเมตร เมื่อผา นเกรตติง แถบสวางอันดับที่ 2 เบนไปจากแนวแถบสวางกลางเปนมมุ 30 องศา ดังรูป แถบสวางท่ี 2 30o แถบสวา งกลาง เกรตตงิ จงหาจํานวนชอ งตอเซนติเมตรของเกรตตงิ ท่ีใช ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. 2. ฉายแสงทม่ี ีความยาวคลนื่ เดียวตกกระทบในแนวตัง้ ฉากกับเกรตติงทมี่ จี าํ นวนชอง 10000 ชองตอ เซนตเิ มตร เกิดแถบสวางที่ 1 ทํามมุ 30 องศากับแถบกลาง เปนระยะ 5 เมตร ถา เกรตติงอยหู างจากฉาก 20 เซนติเมตร 3m 30o แถบสวางกลาง เกรตตงิ 20 cm จงหาความยาวคล่ืนของแสงนี้มีคา เทาใดในหนวยนาโนเมตร ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………..

แบบทดสอบทายบท เร่ือง แสงเชงิ คลนื่ คําชแ้ี จง ใหนกั เรยี นเลือกขอ ทถี่ ูกตอ งท่ีสุด 1. การทดลองเกี่ยวกับสลติ คู แสดงถงึ สมบัติอะไรของคลื่น 6. เกรตตงิ มี 2000 เสนตอ เซนติเมตร ถาฉายแสงความ ก. การหักเห ยาวคลนื่ ขนาดหนง่ึ ไปยงั เกรตติงนี้ แถบสวา งทีเ่ กดิ ขนึ้ แถบ ข. การเล้ียวเบน แรกบนจอจะอยหู างจากแนวกลาง 30 องศา แสงนนั้ มี ค. การเลีย้ วเบนและการหกั เห ความยาวคล่นื เทา ใดในหนวยนาโนเมตร ง. การเลีย้ วเบนและการแทรกสอด ก. 1000 ข. 1500 ค. 2000 ง. 2500 2. ปรากกฎการณใ ดซ่ึงยืนยันวา แสงแสดงสมบัติของคลนื่ ได 7.แสงมีความยาวคลื่น 500 นาโนเมตร ตกตั้งฉากผา นสลติ เด่ยี วที่มคี วามกวาง 2 ไมโครเมตร ปรากฏภาพชอ งแคบทั้ง a. การสะทอ น b. การหักเห ระยะหา งออกไป 10 เซนติเมตร จงหาความกวางของ c. การเลย้ี วเบน d. การแทรกสอด แถบสวางตรงกลางทเ่ี กิดขึ้น ก. ขอ c. ทา น้ัน ข. ขอ c. และ d. ก. 0.05 m ข. 0.5 m ค. ขอ a. b. และ d. ง. ขอ a. b. c. และ d. ค. 1.0 m ง. 1.5 m 3. เมอ่ื ใหแ สงสีเดียวผา นชองสลติ เดีย่ วซง่ึ กวาง 1 8. เม่อื แสงเลเซอรผ า นสลิตเดี่ยว ปรากฏแถบสวา งกลาง ไมโครเมตร ปรากฏวาแถบมืดแรกเบนจากแนว กลางเปน กวางมากกวาความกวางของสลติ แสดงวาแสงมสี มบตั ิตาม มุม 30o ความยาวคล่นื แสงนมี้ ีกี่นาโนเมตร ขอ ใด ก. 400 ข. 450 ก. การหกั เหของคลืน่ ค. 500 ง. 550 ข. การสะทอนของคลื่น ค. การเลย้ี วเบนของคลน่ื 4. เมอ่ื ใหแ สงขาวผานต้ังฉากกับเกรตติง แสงสีใดในแถบ ง. การแทรกสอดของคล่นื เดียวกนั จะเบนจากแนวกลางนอ ยทีส่ ดุ ก. สีสม ข. สีเขยี ว ค. สเี หลือง ง. สนี า้ํ เงิน 9. แสงขาวที่ผานเกรตตงิ จะแยกเปน แสงสีตางๆ และ ปรากฏเปนกลุมๆ กลุมของแสงสีทอ่ี ยใู กลตาํ แหนงแนว สวา งกลางมากทีส่ ุด 5. เมอื่ แสงผานชอ งแคบเดี่ยว ขอ ความใดไมถูกตอง ก. แถบสวา งอันที่ 1 ข. แถบสวางอันท่ี 2 ก. ถาลดความกวา งของชองแคบลง แลว ความกวา งของ ค. แถบสวา งอันที่ 3 ง. แถบสวางอันท่ี 4 แถบสวา งกลางจะเพิ่มขึ้น 10. แสงที่ตามองเหน็ ได มคี วามยาวคล่ืนตรงกบั ขอใด ข. เม่ือลดความยาวคลื่นแสงลง ทาํ ใหความกวา งของ ก. อยูใ นชวง 50 – 100 นาโมเมตร ข. อยใู นชวง 400 – 700 นาโมเมตร แถบสวางกลางเพม่ิ ข้นึ ค. อยูในชว ง 700 – 1,000 นาโมเมตร ค. แถบสวางกลางกวา งกวา แถบสวางอน่ื ๆ ง. ไมม ีขอใดถูก ง. แถบสวา งกลางสวางกวา แถบอื่น ๆ

บทที่ 11 แสงเชงิ รงั สี

ใบงาน เรือ่ ง การสะทอนของแสง ชื่อ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท.ี่ .................. 1 คําชแ้ี จง ใหน กั เรยี นเตมิ คําหรือขอ ความลงในชอ งวา งใหถกู ตอ ง ก. รังสีตกกระทบ ข. รังสสี ะทอ น ค. มมุ ตกกระทบ ง. มุมสะทอน จ. เสนแนวฉาก ผวิ สะทอน 2 คาํ ชแี้ จง ใหนักเรยี นเติมคาํ หรอื ขอ ความลงในชองวา งใหถูกตอง 1. จงอธบิ ายความหมาย “การสะทอ นของแสง (reflection of light)” การท่ีแสงเคลื่อนท่ีกระทบสงิ่ กีดขวางแลว สะทอน กลับสตู ัวกลางเดิม ใ 2. รงั สีตกกระทบ (Incident Ray) คอื รังสขี องแสงทีพ่ ุงเขา หาผิวของวตั ถุ ใ 3. รังสีสะทอน (Reflected Ray) คอื รงั สีของแสงทีพ่ งุ ออกจากพื้นผิวของวัตถุ ใ 4. เสนแนวฉาก (Normal line) คอื เสน ที่ตั้งฉากกับพ้ืนผิวของวตั ถตุ รงจุดทแี่ สงตกกระทบ ใ 5. มมุ ตกกระทบ (Angle of Incident) คอื มุมทรี่ ังสกี ระทบทาํ กับเสนแนวฉาก ใ 6. มุมสะทอน (Angle of Reflection) คอื มุมทร่ี งั สกี ระทบทาํ กบั เสนแนวฉาก ม 7. กฎการสะทอนของแสง (Law of Reflection) มี 2 ขอ ดงั นี้ 1. รงั สตี กกระทบ รงั สสี ะทอ น และเสน แนวฉากจะอยูในระนาบเดียวกนั ใ 2. มมุ ตกกระทบเทา กบั มุมสะทอน ใ 8. การสะทอ นปกติ คือ รังสีตกกระทบ รงั สีสะทอน และเสน แนวฉาก อยรู ะนาบเดยี วกัน มุมตกกระทบและมมุ สะทอน จะมีคา เทากันเสมอ โดยจะเกดิ กับวัตถุผวิ เรียบ เปนระเบียบ ม 9. การสะทอ นกระจาย คือ เกิดกับวตั ถทุ ีม่ ีผิวขรุขระ ซงึ่ แสงจะสะทอนออกไปหลายทศิ ทาง ไมเปนระเบยี บ ม 10. การสะทอนของแสงแบบมีระเบยี บจะเกิดข้ึนเม่ือ แสงตกกระทบวตั ถทุ ึบแสง ผิวเรียบ เปนมัน ม

แบบฝกหัด เรือ่ ง การสะทอนของแสง ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท.่ี .................. คําชแ้ี จง ใหน กั เรยี นเตมิ คาํ หรือขอ ความลงในชองวา งใหถ ูกตอ ง DF E A 68 o B C G 1. จงบอกของตําแหนง D, F และ E ตามลาํ ดับ รังสตี กกระทบ, รังสสี ะทอ น และเสน แนวฉาก ใ 2. มมุ A, B และ C มีคาเทา ใด มมุ A = 22 องศา, มุม B = 68 องศา และ มุม C = 22 องศา ใ 3. สามเหลี่ยม DGF มมุ G มคี าเทาใด มมุ G = 68 + 68 = 136 องศา ใ คําชแี้ จง จงแสดงวธิ ีการหาคาํ ตอบใหถูกตอง กระจกเงาราบ ผนงั แหลง กําเนิดแสง ผนัง X Y W 8o Z 100 เมตร 1. สามเหลีย่ ม XYZ มมี ุม XYZ เทา กบั 8 + 8 = 16 องศา ใ 2. แสงท่สี ะทอ นกลับมาจะกระทบผนังหา งจากบริเวณท่ีแหลง กาํ เนดิ แสงต้ังอยูเปนระยะทางเทา ใด ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………….

ใบงาน เรื่อง การหักเหของแสง ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.่ี .................. 1 คําชี้แจง ใหนักเรียนนําอักษรในกรอบเติมลงในชองวางใหถูกตอ ง ก. รังสีตกกระทบ อากาศ ข. รังสหี กั เห ค. มมุ ตกกระทบ นํ้า ง. มมุ หักเห จ. เสนแนวฉาก 2 คําชี้แจง ใหน ักเรียนเตมิ คําหรือขอ ความลงในชอ งวา งใหถ ูกตอ ง 1. จงอธิบายความหมาย “การหกั เหของแสง (refraction of light)” เกดิ จากการทีแ่ สงเคลื่อนท่ีผา นตัวกลางท่ีมี ความหนาแนน ตา งกนั ใ 2. รังสีตกกระทบ (Incident Ray) คอื รงั สีของแสงทีเ่ ขาไปในตัวกลางท่ี 1 ใ 3. รงั สหี ักเห (Refracted Ray) คือ รงั สีของแสงท่เี ขาไปในตวั กลางที่ 2 ใ 4. เสนแนวฉาก (Normal line) คอื เสน ท่ตี ้ังฉากกับพน้ื ผิวของวตั ถตุ รงจุดทแ่ี สงตกกระทบ ใ 5. มมุ ตกกระทบ (Angle of Incident) คอื มมุ ทรี่ ังสกี ระทบทาํ กบั เสนแนวฉาก ใ 6. มมุ หกั เห (Angle of Refraction) คอื มมุ ท่รี ังสีหกั เหทาํ กบั เสนแนวฉาก ม 7. กฎการหกั เหของแสง (Law of Refraction) มี 2 ขอ ดงั น้ี 1. รงั สตี กกระทบ รงั สีสะทอน และเสน แนวฉากจะอยใู นระนาบเดียวกัน ใ 2. รงั สีตกกระทบ รังสหี ักเห และเสน แนวฉากจะอยูในระนาบเดยี วกนั ใ 8. มุมวิกฤต (Critical angle) คือ เปนมมุ ตกกระทบคาหน่งึ ทําใหเกดิ มมุ หกั เหมคี าเปน 90 องศา ม 9. การสะทอ นกลบั หมด (total reflection) คอื เมอ่ื แสงเคลอ่ื นที่ถึงรอยตอ ระหวา งตวั กลางจะเกดิ การสะทอนกลบั สูตรง กลางเดมิ ม 10. การกระจายของแสงเม่อื ผานปรซึ ึม แสงท่ีหักเหออกจากปรซิ มึ จะแยกออกเปนแสงสีตางๆ ม

แบบฝกหดั เรื่อง การหักเหของแสง ชือ่ ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท.ี่ .................. 1 คาํ ช้ีแจง จงแสดงวธิ ีการหาคาํ ตอบใหถูกตอ ง 1. นํา้ แข็งมีดรรชนหี ักเห 1.309 แสดงวาเมื่อแสงเดินทางในน้ําแขง็ จะมีอตั ราเร็วของแสงเทา ใดในหนวยเมตรตอวนิ าที ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………… 2. แกว คราวน เมื่อแสงเดินทางในแกว พบวามอี ตั ราเรว็ ของแสง 1.97 x 108 เมตรตอวินาที จงหาคาดรรชนีหักเหของ แกว คราวน ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………… 3. จงหามุมวกิ ฤตทีท่ ําใหเกดิ การสะทอ นกลับหมดในแกว ท่รี อบตอระหวางแกวกบั อากาศ กําหนดใหดรรชนหี ักเหของ อากาศเทา กบั 1.00 และดรรชนีหกั เหของนา้ํ เทากับ 1.50) ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………… 2 คาํ ช้ีแจง ใหน กั เรียนเขยี นทางเดนิ ของแสงเม่อื ผา นตัวกลางทมี่ ีความหนาแนน ตา งกนั และเตมิ คําหรอื ขอ ความลงในชอ งวา งใหถกู ตอง กรณีท่ี 1 แสงเดินทางจากอากาศไปยงั นํ้า รงั สีตกกระทบ สรุป แสงเดนิ ทางจากความหนาแนน นอย ไปยัง มุมตกกระทบ อากาศ ความหนาแนน มาก ทาํ ใหมุมหกั เห นอ ยกวา อ นํ้า มมุ ตกกระทบ กรณีที่ 2 แสงเดินทางจากแกวไปยงั อากาศ สรุป แสงเดนิ ทางจากความหนาแนน มาก ไปยัง ความหนาแนน นอย ทําใหมุมหักเห มากกวา อ อากาศ มุมตกกระทบ มุมตกกระทบ แกว รงั สีตกกระทบ

ใบงาน เรื่อง การมองเหน็ และการเกดิ ภาพของกระจกเงาราบ ชื่อ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท.่ี .................. 1 คําชี้แจง ใหนักเรียนพจิ ารณาขอความตอ ไปน้ี แลวทาํ เครือ่ งหมาย √ หนาขอ ความที่ถกู และทาํ เครอื่ งหมาย X หนา ขอ ท่ีผดิ √ 1. เม่ือวัตถุนนั้ มีแสงสวางในตวั เอง จะมีแสงสวางจากวตั ถุเขาตาเราโดยตรง √ 2. การมองเห็นวตั ถมุ สี ตี า งๆ เพราะแสงสีนั้นๆ สะทอนเขาสตู าเรา X 3. เลนสตาทาํ หนาท่ชี ว ยใหแสงไปตกกระทบท่ีมา นตา √ 4. แสงทเี่ คล่ือนทเี่ ขาตาหรอื เคลือ่ นท่ีไปบรเิ วณใดๆ เคลอ่ื นท่ีเปนแนวเสนตรง X 5. การเกดิ ภาพของกระจกเงาราบเปน ภาพเสมอื นหวั กลับ 2 คาํ ชี้แจง จงศึกษาแผนภาพแสดงตาํ แหนง ของภาพทเ่ี กดิ จากการสะทอ นแสงของกระจกเงาราบ แลวตอบคําตอบใหถ กู ตอง D หนา กระจก หลงั กระจก 1. ตําแหนง A คอื วตั ถุ ตําแหนง B คอื ภาพ ม C ตาํ แหนง C คือ รงั สตี กกระทบ ตาํ แหนง D คอื รังสีสะทอ น 2. ตาํ แหนง ของ A และ B มีความสัมพันธด ังนี้ ระยะจาก A ถงึ A B กระจกเทากับระยะจากกระจกถึง B ใ 3. ขนาดของ A และ B มีความสัมพันธด งั นี้ ขนาดของ A เทากบั ขนาดของ B ใ 4. ลักษณะของภาพท่เี กิด คือ ภาพเสมือน หวั ตั้ง ใ 5. สรปุ การเกิดภาพของกระจกเงาราบ ดังน้ี ภาพท่เี กิดเปน ภาพเสมอื น หวั ตั้ง ขนาดภาพเทา กับขนาดวตั ถุ และระยะ ภาพเทา กับระยะวตั ถุ ม 3 คําชแี้ จง จงศึกษาแผนภาพแสดงตาํ แหนง ของภาพท่ีเกดิ จากการหักเหของแสง แลว ตอบคาํ ตอบใหถกู ตอง 1. ตําแหนง A คอื วัตถุ ตาํ แหนง B คอื ภาพ ท ตา 2. ตาํ แหนง C คือ ระยะภาพ ม ตาํ แหนง D คอื ระยะวตั ถุ ม 3. ตาํ แหนง E คือ เลนสต า ม ตาํ แหนง F คอื เรตินา ม 4. ตาํ แหนง E ทําหนาที่ รับแสงและหกั เหแสง ม ตําแหนง D ทาํ หนาที่ เปนฉากรับภาพทเี่ กิดจากการหกั เหของแสงผา นเลนสตา 5. จากภาพเกดิ การหกั เหทใี่ ด เกดิ การหักเหที่ตรงรอยตอ ระหวางอากาศกับนา้ํ ใ

ใบงาน เรอ่ื ง การเกิดภาพของเลนสนูน ช่อื ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท.่ี .................. คาํ ช้ีแจง จงเขยี นทางเดินของ เพื่อหาตําแหนงและลักษณะภาพของวัตถทุ เี่ กิดจากเลนสน ูน กรณีท่ี 1 S > 2F ภาพท่เี กดิ ม 2F F O F 2F ขนาดของภาพ ท ตาํ แหนง ภาพ ใ นําไปใชป ระโยชน ม กรณีท่ี 2 S = 2F ภาพที่เกิด ม 2F F O F 2F ขนาดของภาพ ท ตําแหนง ภาพ ใ นาํ ไปใชป ระโยชน ม กรณีท่ี 3 F < S < 2F ภาพทเ่ี กดิ ม 2F F O F 2F ขนาดของภาพ ท ตําแหนงภาพ ใ นาํ ไปใชป ระโยชน ม กรณีท่ี 4 S = F ภาพที่เกดิ ม 2F F O F 2F ขนาดของภาพ ท ตาํ แหนง ภาพ ใ นําไปใชประโยชน ม กรณที ี่ 5 S < F ภาพทเี่ กดิ ม 2F F O F 2F ขนาดของภาพ ท ตาํ แหนง ภาพ ใ นาํ ไปใชประโยชน ม

ใบงาน เรื่อง การเกิดภาพของเลนสเ วา ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ช้ัน....................................เลขท.ี่ .................. คาํ ชแี้ จง จงเขียนทางเดินของ เพอ่ื หาตําแหนง และลักษณะภาพของวัตถุท่เี กิดจากเลนสเ วา กรณีท่ี 1 S > 2F ภาพที่เกดิ ม ท 2F F O F 2F ขนาดของภาพ ใ ตาํ แหนงภาพ กรณที ี่ 2 S = 2F O F 2F ภาพทีเ่ กิด ม 2F F ขนาดของภาพ ท ตําแหนงภาพ ใ กรณีที่ 3 F < S < 2F O F 2F ภาพทเ่ี กดิ ม 2F F ขนาดของภาพ ท ตาํ แหนง ภาพ ใ กรณีท่ี 4 S = F O F 2F ภาพทเ่ี กดิ ม 2F F ขนาดของภาพ ท ตาํ แหนง ภาพ ใ กรณีท่ี 5 S < F O F 2F ภาพที่เกิด ม 2F F ขนาดของภาพ ท ตําแหนง ภาพ ใ

ใบงาน เรื่อง การเกิดภาพของกระจกนนู ชื่อ………………………………………………………………………………………ชั้น....................................เลขท.ี่ .................. คําช้ีแจง จงเขียนทางเดินของ เพือ่ หาตาํ แหนง และลกั ษณะภาพของวัตถทุ ่เี กิดจากกระจกนูน กรณีที่ 1 S > 2F ภาพทีเ่ กิด ม ท P F 2F ขนาดของภาพ ใ 2F F ตาํ แหนง ภาพ กรณีที่ 2 S = 2F ภาพทเ่ี กดิ ม ท P ขนาดของภาพ ใ 2F F F 2F ตําแหนงภาพ กรณีที่ 3 F < S < 2F F 2F ภาพท่ีเกดิ ม P F 2F ขนาดของภาพ ท ตําแหนง ภาพ ใ 2F F กรณที ่ี 4 S = F ภาพทเ่ี กิด ม ขนาดของภาพ ท P ตาํ แหนงภาพ ใ 2F F กรณีท่ี 5 S < F F 2F ภาพทเี่ กดิ ม P ขนาดของภาพ ท ตาํ แหนงภาพ ใ 2F F

ใบงาน เรื่อง การเกดิ ภาพของกระจกเวา ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ชนั้ ....................................เลขท.ี่ .................. คาํ ชแ้ี จง จงเขียนทางเดินของ เพอ่ื หาตาํ แหนง และลกั ษณะภาพของวัตถทุ เ่ี กิดจากกระจกเวา กรณีท่ี 1 S > 2F ภาพทเ่ี กดิ ม ท 2F F P 2F ขนาดของภาพ ใ F ตาํ แหนง ภาพ กรณที ี่ 2 S = 2F P 2F ภาพที่เกดิ ม 2F F F ขนาดของภาพ ท ตาํ แหนงภาพ ใ กรณีท่ี 3 F < S < 2F P 2F ภาพที่เกิด ม 2F F F ขนาดของภาพ ท ตาํ แหนงภาพ ใ กรณีท่ี 4 S = F P 2F 2F F F ภาพทเี่ กิด ม ขนาดของภาพ ท ตาํ แหนงภาพ ใ กรณีท่ี 5 S < F PF 2F ภาพที่เกิด ม 2F F ขนาดของภาพ ท ตําแหนง ภาพ ใ

โจทยป ญ หา เรื่อง การเกิดภาพของเลนสบ าง ชือ่ ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท.ี่ .................. คําช้แี จง จงแสดงวิธกี ารหาคาํ ตอบใหถ ูกตอง 1. จงหาตาํ แหนง ชนิด และความสูงของภาพท่เี กดิ จากเลนสน ูนความยาวโฟกสั 6 เซนตเิ มตร เมื่อวางวัตถุสูง 10 มิลลเิ มตร หา งจากเลนสน ูนเปน ระยะ 24 เซนตเิ มตร ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………. 2. วางวัตถุสูง 3 เซนตเิ มตร หา งจากหนาเลนสเ วาเปนระยะ 12 เซนตเิ มตร ถาเลนสเ วามีความยาวโฟกสั 15 เซนตเิ มตร จงหา ตาํ แหนงของภาพ ชนิดของภาพ และความสูงของภาพ ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………..

โจทยป ญ หา เร่ือง การเกดิ ภาพของกระจกเงาทรงกลม ชือ่ ………………………………………………………………………………………ชนั้ ....................................เลขท.่ี .................. คาํ ชีแ้ จง จงแสดงวธิ ีการหาคําตอบใหถูกตอ ง 1. จงหาตาํ แหนง ชนดิ และความสูงของภาพท่ีเกดิ จากกระจกเวา ความยาวโฟกสั 8 เซนติเมตร เมอื่ วางวัตถสุ งู 5 เซนตเิ มตร หา งจากกระจกเวาเปนระยะ 16 เซนติเมตร ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………. 2. วางวัตถุสูง 10 เซนตเิ มตร หา งจากหนากระจกนูนเปนระยะ 15 เซนตเิ มตร ถากระจกนูนมคี วามยาวโฟกัส 30 เซนตเิ มตร จงหา ตาํ แหนงของภาพ ชนิดของภาพ และความสงู ของภาพ ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………….……….………………………..

ใบงาน เรอื่ ง แสงสีและการมองเห็นแสงสี ชอ่ื ………………………………………………………………………………………ชน้ั ....................................เลขท.่ี .................. 1 คําชี้แจง ใหน กั เรยี นพิจารณาขอความตอ ไปน้ี แลว ทําเครื่องหมาย √ หนาขอความท่ถี ูก และทาํ เครอ่ื งหมาย X หนาขอ ทผ่ี ดิ √ 1. มนุษยมองเหน็ สีตางๆ เปนเพราะมแี สงสีตกกระทบบนจอตา ซ่ึงมีเซลลร ูปกรวย 3 ชนิด คอื ชนิด S, M และ L X 2. เซลลรูปกรวยชนดิ M คือ ความยาวคลื่นยาว X 3. เซลลรูปกรวยชนิด L คือ ความยาวคลนื่ กลาง X 4. เซลลรูปกรวยชนดิ XL คอื ความยาวคลนื่ สั้น √ 5. ถา มีแสงคล่นื ความยาวคลน่ื 500-700 นาโนเมตร มาตกกระทบ เซลลร ปู กรวยชนดิ L จะทํางานและ สง สญั ญาณไปยังสมอง √ 6. การแยกแยะสขี องแสงจําเปนจะตองมเี ซลลร ปู กรวยชนิด S และ M ทํางานรวมกนั X 7. สเปกตรมั ของแสงในชวงท่ตี ามองเห็น มีความยาวคล่ืน 600 – 1000 นาโนเมตร X 8. แสงสแี ดง สีเขยี ว และสีนาํ้ เงิน จัดวาเปน “แสงสีทตุ ยิ ภมู ิ” √ 9. ถาเซลลร ปู กรวยบางชนดิ ทํางานบกพรองจะทาํ ใหก ารมองเหน็ สีมคี วามผดิ ปกติ ท่ีเรยี กวา กันวา การบอดสี √ 10. ในกรณีทแี่ สงขาวตกกระทบวตั ถุทึบแสงซึง่ มีสารท่ที ําหนา ที่ดูดกลืนแสงและสะทอนแสงสว นท่ีเหลือกลบั เขา ตา สารวนวตั ถุน้ีเรียกวา สารสี (pigment) 2 คาํ ชี้แจง จงศกึ ษาแผนภาพการผสมสี แลวตอบคาํ ตอบใหถกู ตอ ง A 1. ตาํ แหนง A คือแสงสีใด แดง ม เหลือง B 2. ตําแหนง B คอื แสงสีใด แดงมวง ท D น้ําเงิน 3. ตําแหนง C คือแสงสีใด นํา้ เงนิ เขียว ม เขียว C 4. แสงสีใดบางท่รี วมกนั แลว ไดแ สงสขี าวคือ ม แดง+น้ําเงนิ +เขียว ม 3 คาํ ชีแ้ จง ใหศ ึกษาภาพการดูดกลืนและสะทอ นแสงสีตางๆ ของสารสปี ฐมภมู ิ แลวขอ ความลงในชอ งวา งให สมบูรณ สารสปี ฐมภูมิ แสงสีทดี่ ูดกลนื แสงสีทีส่ ะทอน สารสีเหลือง แสงสแี ดงกบั แสงสีเขียว สารสนี า้ํ เงนิ เขียว แสงสแี ดง แสงสีเขยี ว แสงสีนํา้ เงนิ กบั แสงสแี ดง

แบบทดสอบทา ยบท เรอื่ ง แสงเชงิ รงั สี คําช้แี จง ใหนักเรียนเลอื กขอ ท่ีถกู ตองทส่ี ุด 5. ขนาดภาพของเลนส A เปน อยา งไรกับวัตถุ ใหศกึ ษาภาพการสะทอนแสงของกระจกเงาราบ ก. ขนาดเทากับวตั ถุ ข. ขนาดเล็กกวาวัตถุ แลว ตอบคาํ ถามขอ 1. – 3. ค. ขนาดใหญกวา วัตถุ ง. ไมมีขอถูก DF E ใหศกึ ษาภาพตอไปน้ี แลวตอบคาํ ถาม ขอ 6. – 7. A 72 o B C G 1. จากภาพอกั ษร D และ E คอื อะไรตามลาํ ดบั กระจก A ก. รงั สหี ักเห และเสน แนวฉาก ข. เสน แนวฉาก และรังสสี ะทอน 6. กระจก A เกิดภาพลักษณะอยา งไร ทตี่ าํ แหนง ใด ค. รังสีสะทอน และรงั สีตกกระทบ ก. ภาพจรงิ หัวกลบั ตําแหนงภาพอยหู นา กระจก ง. รังสตี กกระทบ และรงั สีสะทอ น ข. ภาพจรงิ หัวกลับ ตําแหนง ภาพอยหู ลงั กระจก ค. ภาพเสมือน หัวต้ัง ตาํ แหนงภาพอยหู นากระจก 2. จากภาพมมุ สะทอ นมคี าเทาใด ง. ภาพเสมือน หวั ตั้ง ตาํ แหนงภาพอยูหลังกระจก ก. 18 องศา ข. 72 องศา ค. 90 องศา ง. 180 องศา 7. ขนาดภาพของกระจก A เปนอยางไรกับวัตถุ 3. จากภาพมมุ C มคี าเทา ใด ข. 72 องศา ก. ขนาดเทากบั วัตถุ ข. ขนาดเล็กกวาวัตถุ ก. 18 องศา ง. 180 องศา ค. ขนาดใหญก วา วัตถุ ง. ไมม ีขอถกู ค. 90 องศา 8. เมอ่ื ผสมสารสีปฐมภมู ิ เหลอื ง นา้ํ เงินเขยี ว และแดงมว ง ใหศึกษาภาพตอ ไปน้ี แลเวลตนอสบ Aคาํ ถาม ขอ 4. – 5. เขา ดวยกนั จะไดสตี ามขอ ใด ก. ดํา ข. แดง ค. มว ง ง. ขาว 9. เซลลรปู กรวยชนดิ L ตรงกับขอ ใด ก. ความยาวคล่ืนสน้ั ข. ความยาวคล่ืนกลาง ค. ความยาวคลืน่ ยาว ง. ถูกทั้ง ก. และ ข. 4. เลนส A เกดิ ภาพลกั ษณะอยางไร ที่ตาํ แหนงใด 10. ปรากฏการณธ รรมชาติใดทําใหเ รามองเหน็ นาํ้ อยบู น ก. ภาพจริง หวั กลับ ตาํ แหนงภาพอยหู นา เลนส พน้ื ถนน ข. ภาพจริง หัวกลับ ตําแหนง ภาพอยูห ลังเลนส ก. การเกิดรงุ ข. การทรงกลด ค. ภาพเสมือน หวั ต้งั ตําแหนงภาพอยหู นาเลนส ค. การเกดิ มิราจ ง. การกระเจงิ ของแสง ง. ภาพเสมอื น หวั ตั้ง ตําแหนง ภาพอยหู ลังเลนส