การทดลองวงจรอเิ ล็กทรอนกิ สบนโปรแกรมโปรตอิ สุ การประยุกตใชงานไอซี 555 ไอซี 555 เปน ไอซที เ่ี กี่ยวกับฐานเวลา สามารถนาํ ไปประยุกตใ ชก ับวงจรท่ีเก่ียวกบั การกาํ เนิด พัลซไ ด ในหวั ขอนี้จะยกตัวอยา งการประยกุ ตใชงานไอซี 555 โดยนําไปตอ เปน วงจรหนว งเวลาปด /เปด หลอดเรอื งแสง การแปลงแรงดันไฟตรงใหเปน ไฟฟา กระแสสลับและวงจรควบคมุ ความเร็วมอเตอรไ ฟตรง วงจรหนว งเวลาการปด หลอดเรอื งแสง ตอ งการออกแบบวงจรปดหลอดเรอื งแสงโดยอตั โนมัติ เมอ่ื กดสวติ ชใหหลอดเรอื งแสงตดิ สวา ง แลวประมาณ 3 นาที หลอดเรอื งแสงจะดับ เขียนเปน แผนภาพบล็อกไดตามรปู ที่ 3.26 220VAC วงจรหนวงเวลา วงจรเชอ่ื มตอ วงจร หลอดเรอื งแสง วงจรแปลงACเปน DC รูปที่ 3.26 แผนภาพบล็อกวงจรหนว งเวลาในการปดหลอดเรอื งแสง EL เทคนคิ ลำปางจากแผนภาพบล็อกในรปู ที่ 3.26 วงจรหนว งเวลาการปดหลอดเรอื งแสงประกอบดวย วงจร แปลงไฟฟา กระแสสลบั 220 V ใหเปน ไฟฟา กระแสตรง 12 V โดยไมใ ชหมอแปลง วงจรกําเนิดพัลซเ ด่ียว เปน วงจรกําเนดิ พัลซอ อกมา 1 ลกู เมอื่ มีการกดสวติ ชโ ดยใหมชี วงการหนว ง 3 นาที และวงจรเชอื่ มตอ ไฟฟา กระแสสลับทจี่ ะจายใหกบั หลอดเรอื งแสง เมอื่ เขียนเปน วงจรไดตามรปู ที่ 3.27
บทที่ 3 วงจรแอนะลอก 2 รูปท่ี 3.27 วงจรหนว งเวลาการปดหลอดเรอื งแสง ภาคปฏบิ ตั ิ EL เทคนคิ ลำปางใหป ฏบิ ัตติ ามข้ันตอนตอไปนี้ 1. ตอ วงจรตามรปู ที่ 3.27 2. เปลี่ยนคา อปุ กรณใหต รงกบั วงจรในรปู ที่ 3.27 3. จําลองการทํางานของวงจร โดยการกดสวติ ช ใหจบั เวลาทีไ่ ดโอดเปลง แสงตดิ สวางแลว ดับ ไดเวลาใกลเ คยี ง 3 นาทีหรือไม ถา ไมไ ดใ หเปล่ียนคา R หรือ C ทต่ี อ กบั ขา 6 4. บนั ทกึ ผลการสังเกต บันทึกผลการสังเกต ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................
บทที่ 4 วงจรดจิ ิตอล 1 บทนํา โปรแกรมโปรติอุส สามารถนาํ ไปใชจ าํ ลองการทาํ งานของวงจรดิจติ อลไดทั้งในระดบั เกต พ้ืนฐาน วงจร และระบบดจิ ติ อล ในบทเรยี นนจ้ี ะเปน การใชโ ปรแกรมโปรตอิ สุ ทดสอบการทาํ งานของเกต การจาํ ลองการทาํ งานของวงจรเชิงจัดหมูมี วงจรเขารหสั วงจรถอดรหัส วงจรมัลตเิ พลก็ เซอร วงจร ดมี ัลติเพลก็ เซอร วงจรเปรยี บเทียบ วงจรบวกเลขฐานสอง และวงจรกาํ เนดิ สญั ญาณ ตรวจสอบขอ ผดิ พลาด และในหวั ขอ สุดทายเปน การทดสอบวงจรประยกุ ตใ ชง านมี วงจรเขา รหสั /ถอดรหสั ระบบเตือนผูบกุ รกุ บาน และวงจรเปรยี บเทยี บควบคมุ เครอ่ื งถา ยเอกสาร การทดสอบเกตพนื้ ฐาน เกต เปน สวิตชส ารกงึ่ ตัวนําทเี่ ปนอุปกรณพ น้ื ฐานทางดจิ ติ อล เกตแตละตวั จะมคี ณุ ลกั ษณะ เฉพาะ ในการออกแบบวงจรดิจิตอล จําเปนตอ งทราบคณุ ลกั ษณะเฉพาะของเกตพ้ืนฐานซ่ึงมสี ญั ลักษณต าม EL เทคนิคลำปางรูปที่4.1 รูปที่ 4.1 สญั ลกั ษณแ ละเบอรข องเกตพ้นื ฐาน
การทดลองวงจรอิเลก็ ทรอนิกสบ นโปรแกรมโปรติอุส ภาคปฏิบตั ิ ใหหาคณุ ลกั ษณะของเกตพนื้ ฐาน โดยปฏิบัติตามข้ันตอนดังน้ี 1. ตอวงจรตามรปู ที่ 4.2 2. จําลองการทํางานของเกต โดยการเปลีย่ นคา อนิ พตุ ของเกตแตละตวั แลว สังเกตผลทเี่ อาตพ ตุ 3. เขียนผลการสงั เกตลงในแบบบนั ทึกผลการสังเกต EL เทคนคิ ลำปาง รูปท่ี 4.2 วงจรการทดสอบเกต บนั ทกึ ผลการสงั เกต แนนดเ กต (7400) เอาตพ ุต นอตเกต (7404) อนิ พุต (X) อนิ พตุ เอาตพตุ (B) (A) (A) (X) 00 0 01 1 10 11
บทท่ี 4 วงจรดิจิตอล1 แอนดเกต (7408) เอาตพตุ นอรเกต (7402) เอาตพ ตุ อินพตุ (X) อินพุต (X) (B) (A) (B) (A) 00 00 01 01 10 10 11 11 ออรเกต เอก็ คลูซฟี ออรเ กต (7486) อินพตุ เอาตพ ุต อินพตุ เอาตพ ตุ (B) (A) (X) (B) (A) (X) 00 00 01 10 01 10 EL เทคนิคลำปาง1 1 11 วงจรลอจกิ เชิงจดั หมู วงจรลอจกิ เชิงจัดหมเู ปน วงจรลอจกิ ทีน่ ําเกตพ้นื ฐานมาตอ รวมกัน ใหทาํ งานตามฟง กช นั ท่ี ตองการ เมือ่ ปอ นลอจกิ เขา ทอี่ นิ พุตจะไดผ ลท่ีเอาตพตุ ทนั ที วงจรลอจกิ เชงิ จัดหมูมดี งั น้ี วงจรเขารหสั (Encoder) วงจรเขารหัส เปนวงจรทใี่ ชเ ปลี่ยนเลขฐานแปด เลขฐานสิบ หรอื เลขฐานสบิ หกใหเปน เลขฐานสอง วงจรเขารหสั จดั ทาํ เปนวงจรในรปู ของไอซี เชน ไอซเี บอร 74147 เปนวงจรเขารหสั 0 – 9 มวี งจรตามรูปท่ี 4.3
การทดลองวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ สบ นโปรแกรมโปรตอิ สุ รปู ท่ี 4.3 วงจรเขารหสั 0 – 9 วงจรถอดรหสั (Decoder) วงจรถอดรหัสเปนวงจรท่ีใชเปลี่ยนเลขฐานสองใหเปน เลขฐานสบิ หรอื เลขฐานแปด หรอื EL เทคนิคลำปางเลขฐานสบิ หก มีวงจรตามรปู ที่4.4 เปน วงจรถอดรหัสเลขฐานสองใหเปนเลขฐานสบิ แสดงผลดว ยตัว แสดงผล 7 สวน รูปท่ี 4.4 วงจรถอดรหสั เลขฐานสองเปนเลขฐานสบิ
บทท่ี 4 วงจรดิจิตอล1 ภาคปฏบิ ตั ิ ใหปฏบิ ัตติ ามขั้นตอนตอ ไปน้ี 1. ตอวงจรตามรปู ที่ 4.3 แลวจดั เกบ็ ไฟลไ วช อ่ื ENCODER 2. จําลองการทํางานของวงจร โดยการกดสวติ ชท ีอ่ ินพุตแลว สังเกตผลทเ่ี อาตพุต 3. ตอวงจรตามรปู ท่ี 4.4 แลว จดั เก็บไฟลไวช อื่ DECODER 4. จําลองการทาํ งานของวงจร โดยเปลีย่ นลอจกิ ดานอนิ พตุ แลว สังเกตผลทเ่ี อาตพ ุต บันทกึ ผลการสังเกต ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... วงจรมัลตเิ พลก็ เซอร (Multiplexer) EL เทคนิคลำปางวงจรมลั ตเิ พลก็ เซอรเปน วงจรที่ใชใ นการคดั เลือกขอ มูลดานอนิ พุตเพอื่ สง ออกทีเ่ อาตพุต ดา น อินพุตจะมีขาขอ มลู ท่ปี อนเขาและมีขาเลอื กขอมูล ไอซีท่ีใชเ ปนมัลติเพล็กเซอร เชน เบอร 74157 มวี งจร ตามรูปที่ 4.5 รูปท่ี 4.5 วงจรมัลติเพล็กเซอร 74157
การทดลองวงจรอิเล็กทรอนกิ สบนโปรแกรมโปรตอิ ุส วงจรดมี ัลตเิ พลก็ เซอร (Demultiplexer) วงจรดีมลั ติเพลก็ เซอร เปน วงจรทีใ่ ชใ นการกระจายขอ มลู ดา นอินพุตจะมขี าขอมลู 1 ขา และขา เลอื กขอมูลทส่ี งออกเอาตพุต สว นดา นเอาตพ ตุ จะมหี ลายขา เชน ไอซเี บอร 74154 มวี งจรตามรูปที่ 4.6 EL เทคนคิ ลำปาง รูปท่ี 4.6 วงจรดมี ลั ตเิ พลก็ เซอร 74154 ภาคปฏิบตั ิ ใหปฏบิ ัตติ ามขนั้ ตอนตอไปนี้ 1. ตอวงจรตามรปู ที่ 4.5 2. จาํ ลองการทํางานของวงจร โดยปอนลอจกิ ที่ขาเลือกขอมลู หลาย ๆ คา แลวสังเกตวา ขอมูล อินพุต ขาใดถูกสงออก 3. ตอวงจรตามรปู ท่ี 4.6 4. จาํ ลองการทาํ งานของวงจร โดยปอนลอจกิ ที่ขาเลือกขอมลู หลาย ๆ คา แลวสังเกตดวู า ขอมลู ทอ่ี ินพุตถกู สง ออกที่ขาใด บันทึกผลการสงั เกต ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................
บทท่ี 4 วงจรดิจิตอล1 วงจรประยกุ ตใ ชง าน วงจรเขารหัสและวงจรถอดรหัส วงจรเขา รหัสใชในการตดิ ตอสื่อสารระหวา งมนุษยก บั ระบบดิจิตอล เชน การแปลงเลขฐานสบิ ให เ ปน เลขฐานสอง เมื่อระบบดิจิตอลไดร บั เลขฐานสองเขา ไปแลว จะนําไปประมวลผลในรูปของเลขฐาน สอง เมอื่ ตอ งการสงขอ มลู ออกมาใหม นุษยเ ขา ใจตอ งแสดงออกเปน เลขฐานสบิ จึงตอ งใชว งจรถอดรหัส ในการแปลงเลขฐานสองใหเ ปนเลขฐานสบิ โดยแสดงทต่ี วั แสดงผล 7 สว น มวี งจรตามรปู ที่ 4.12 EL เทคนคิ ลำปางรูปท่ี 4.12 วงจรเขา รหัสและถอดรหสั ภาคปฏบิ ตั ิ ใหป ฏิบตั ิตามขน้ั ตอนตอ ไปน้ี 1. ตอวงจรตามรปู ที่ 4.12 2. จําลองการทาํ งาน โดยการกดสวติ ชทอี่ ินพตุ และดูผลท่ีเอาตพ ตุ 3. สังเกตการณทํางานและบันทึกผล บนั ทกึ ผลการสงั เกต ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ระบบเตือนผบู กุ รกุ บาน ระบบเตือนผบู กุ รกุ บา น เปน ระบบเตอื นใหเ จา ของบา นทราบวา มปี ระตหู รอื หนา ตางบานใดบา ง ที่ลมื ปด หรอื แจง ใหท ราบวา มีประตู หนา ตา งบานใดถกู งัดใหเ ปดออก มวี งจรตามรปู ท่ี 4.13 ประกอบ ดว ยไอซีเบอร 74151 เปน ไอซมี ลั ติเพลก็ เซอร ไอซี 74138 เปนไอซีดมี ลั ตเิ พลก็ เซอร ดานอินพตุ มีสวิตช 8 ตวั ทางดา นเอาตพตุ มีไดโอดเปลง แสง 8 ตวั และมีวงจรนับ 0 – 7
การทดลองวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ สบ นโปรแกรมโปรติอสุ EL เทคนิคลำปาง รูปท่ี 4.13 ระบบเตือนผบู ุกรกุ บา น ภาคปฏิบตั ิ ใหป ฏิบัตติ ามข้ันตอนตอไปนี้ 1. ตอ วงจรตามรปู ท่ี 4.13 2. จาํ ลองการทาํ งานของวงจร โดยการกดสวติ ชตอวงจรแลว สังเกตผลทเ่ี อาตพ ตุ 3. บนั ทกึ ผลการสังเกต บันทึกผลการสงั เกต ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................
บทที่ 5 วงจรดิจิตอล 2 ตัวอยา งระบบดิจติ อล ระบบการนั บจํานวนผูเขา/ออกและการควบค มุ หลอดไฟฟ า ระบบการนบั จํานวนผเู ขา /ออกห องแสดงนิทรรศการ หอ งแสดงโบราณวตั ถใุ นพิพิธภัณฑ เพอ่ื ตองการทราบวามีผเู ขา ไปชมงานจํานวนเทาใดในแตล ะชว งเวลา เมื่อมีคนเดินเขา จะนับขึ้นและเมื่อมกี ารเดนิ ออกทป่ี ระตูดา นออกจะนบั ลง ถา ในห องไมม คี น หลอดไฟฟาในจุดที่ถูกควบคุมจะดบั โดยอตั โนมัติ ทาํ ให ลดความสนิ้ เปลอื งพลงั งานไฟฟา เมื่อไมม ผี ูชมอยใู นหอง ระบบการนบั จํานวนผเขู า /ออก ประกอบดวย วงจรตรวจจบั เม่ือมีคนเดินเขา และเดินออกโดยใชสวิตชกดตดิ ปลอยดบั แทนการตรวจจับดว ยแสง วงจรนบั 0-99 วงจรถอดรหัส ไดโอดเปลงแสง 7 สว น และวงจรควบคุมหลอดไฟฟา EL เทคนคิ ล ำปาง - รปู ที่ 5.22 วงจรนับ 0 – 99
บทที่ 5 วงจรดิจิตอล2 EL เทคนคิ ลำปาง รูปที่ 5.28 ระบบการนบั จํานวนผเู ขา /ออก ภาคปฏบิ ตั ิ ใหป ฏบิ ัติตามขั้นตอนตอไปน้ี 1. ตอวงจรตามรูปที่ 5.28 2. เปล่ียนคา ตวั ตา นทานใหไ ดค าตามรปู ที่ 5.28 3. จาํ ลองการทาํ งานของวงจร กดสวิตชดานทางเขา (แทนการตรวจจับดว ยแสง) หลายครงั้ แลว สงั เกตผลการนบั 4. กดสวิตชด า นทางออก (แทนการตรวจจับดว ยแสง) หลายคร้ังแลว สังเกตผลการนบั ลดลง หรอื ไม 5. เมื่อตัวแสดงผล 7 สว น แสดงคา เปน 00 หลอดไฟฟาดบั หรือไม 6. บันทกึ ผลการสังเกต บันทกึ ผลการสังเกต ......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................
บทท่ี 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร บทนํา ไมโครคอนโทรลเลอรเปนหนวยประมวลผลขนาดเล็กทส่ี ามารถเขียนโปรแกรม เพอื่ สง่ั ให ไมโครคอนโทรลเลอรทาํ งานตามทต่ี อ งการได ในการศึกษาการทาํ งานของไมโครคอนโทรลเลอรแตกอ น ตองทาํ การทดลองจากของจริงโดยการฝงโปรแกรมลงในไมโครคอนโทรลเลอรแ ลวทดสอบการทํางานของ โปรแกรมโดยตอ อุปกรณอินพตุ และเอาตพ ตุ เขา กับไมโครคอนโทรลเลอร การทดลองดว ยวธิ ดี ังกลา วตอง ส้ินเปลืองอปุ กรณจ ํานวนมากและทาํ ใหไมโครคอนโทรลเลอรม ีอายกุ ารใชง านนอยลงเพราะถา โปรแกรมที่ ฝงลงไมโครคอนโทรลเลอรไมทํางานตองแกไขโปรแกรมและทาํ การฝง โปรแกรมลงไปใหม ในปจ จุบันนี้ มีโปรแกรมทใ่ี ชจําลองการทาํ งานของไมโครคอนโทรลเลอรก อนท่จี ะทดลองจริงทาํ ใหมีขอผิดพลาดลด นอ ยลง ตัวอยา งโปรแกรมทีใ่ ชจ ําลองการทาํ งานของไมโครคอนโทรลเลอร เชน โปรแกรมโปรตอิ สุ ใน บทเรียนนจ้ี ะไดกลา วถงึ การใชโปรแกรมโปรตอิ สุ จาํ ลองการทาํ งานของไมโครคอนโทรลเลอร EL เทคนิคลำปางการทดลองวงจรไมโครคอนโทรลเลอร การทดลองวงจรไมโครคอนโทรลเลอรดวยโปรแกรมโปรติอุส แสดงในรปู ท่ี 6.1 เร่มิ จากการ เขียนวงจร การแปลงชุดคําสั่งทีเ่ ปนไฟล .ASM ใหเ ปนไฟล .HEX โดยใชโปรแกรม MPLAB ตอจากนน้ั จงึ นาํ ชุดคาํ สงั่ ที่เปนไฟล. HEX มาฝง ลงในไมโครคอนโทรลเลอรท ่ีตอ เปน วงจร ขนั้ ตอนสดุ ทา ยเปน การ ทดสอบการทาํ งานของวงจร มรี ายละเอียดดังนี้ รูปท่ี 6.1 ขน้ั ตอนการทดลองวงจรไมโครคอนโทรลเลอร
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร การเขยี นวงจรไมโครคอนโทรลเลอร การเขียนวงจรไมโครคอนโทรลเลอร เร่ิมจากการเตรยี มวงจรที่จะทดลองการทํางานขอวงจร ตอจากนน้ั จึงเขา สโู ปรแกรมโปรติอสุ เลือกอุปกรณท ใ่ี ชใ นวงจร ตอสายเช่ือมโยงอปุ กรณ การเปลยี่ นคา อุปกรณและการจัดเก็บวงจร เพอ่ื ใหเ กิดความเขา ใจใหศ กึ ษาการเขยี นวงจรตามรูปที่ 6.2 EL เทคนิคลำปาง รปู ท่ี 6.2 วงจรควบคุมไดโอดเปลง แสง 7 สวน (ที่มา : http://www.talkingelectronics.com/te_interactive) ขน้ั ตอนการปฏิบตั ิ 1. การเร่ิมตน ใชงานโปรแกรม Proteus การเรียกโปรแกรม Proteus มาใชงาน ทําไดต ามขน้ั ตอนดงั นี้ 1.1 คลกิ ท่ปี มุ Start 1.2 คลกิ เลือกท่ี All Program 1.3 คลิกเลอื กท่ี Proteus 8 Professional 1.4 คลิกเลอื กที่ ISIS จะปรากฏหนาตาง UNTITLED-ISIS Professional
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 2. การเขยี นวงจร 2.1 การเรียกตวั อปุ กรณท ่ตี องการมาใชงาน สามารถเรียกตัวอุปกรณตา ง ๆ ทตี่ องการจาก หนาตา ง Pick Devices ทําไดต ามขน้ั ตอนดงั น้ี 2.1.1 คลิกทปี่ ุมตวั P จะปรากฏหนาตา ง Pick Devices ขน้ึ มาตามรูปที่ 6.5 2.1.2 คลิกเลือกท่หี มวดรายการอุปกรณท ีต่ องการ จะปรากฏรายการตัวอุปกรณต าง ๆ ใหเ ลอื กท่ีดา นลาง 2.1.3 ดับเบิล้ คลิกท่ชี ือ่ อุปกรณตวั ทต่ี อ งการ จะปรากฏช่ือตวั อุปกรณท ่ีเลอื กตรงชอ ง ดานซายมอื ใต DEVICES 2.1.2 2.1.3 EL เทคนคิ ลำปาง2.1.1 รปู ที่ 6.5 การเรียกใช PIC16F84 จากหนา ตา ง Pick Devices 2.2 การจดั วางตวั อปุ กรณ เม่ือเรยี กตวั อปุ กรณท ตี่ องการมาครบแลว ใหจัดวางอปุ กรณ ตามขั้นตอนดงั นี้ 2.2.1 คลิกทช่ี อื่ อุปกรณท ่ีจะจัดวางตรงชอ งรายการอุปกรณ จะมรี ปู อุปกรณในกรอบ ส่ีเหลี่ยมดานบนมมุ ซายมือ
บทท่ี 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 2.2.2 เมอ่ื ตอ งการปรบั เปลย่ี นมุมมองของตัวอุปกรณต ามทีต่ อ งการ ใหคลิกท่ีกลุม ลกู ศรสีฟา ทด่ี า นลางมุมซา ยมือ 2.2.3 คลกิ ที่พน้ื ที่วา งตรงกลางหนา จอเพ่อื วางตวั อุปกรณ 2.2.4 เม่ือตองการปรับขนาดของรปู ภาพใหค ลกิ กลมุ ภาพวิว (View) 2.2.5 เมือ่ ตองการจัดวางอุปกรณต วั อ่นื ใหเรม่ิ ท่ีขนั้ ตอนที่ 2.2.1 ใหม 2.2.4. 2.2.1 2.2.3 EL เท1 คนิคลำปาง 2.2.2 รปู ท่ี 6.6 ตัวอยางข้ันตอนการจัดวาง PIC16F84 2.3 การลบและการเปล่ยี นตาํ แหนงตัวอปุ กรณ 2.3.1 การลบตัวอุปกรณ ทาํ ไดโ ดยคลิกขวาท่ีตัวอปุ กรณต วั น้นั ใหเปนสแี ดง แลวคลกิ ขวาทต่ี ัวอปุ กรณต วั นัน้ อกี ครง้ั หนง่ึ ตวั อปุ กรณจะหายไป 2.3.2 การเปลย่ี นตาํ แหนง การวางตวั อปุ กรณ ทําไดโ ดยคลิกขวาทตี่ วั อปุ กรณต วั นน้ั ใหเปน สแี ดง แลว คลกิ ซา ยแชไวลากไปวางในตาํ แหนงทตี่ อ งการได 2.3.3 การเปลย่ี นมุมมองตัวอุปกรณ ทําไดโดยคลกิ ขวาทต่ี วั อปุ กรณต วั น้นั ใหเ ปน สี แดง แลว เลือกคลกิ ทีก่ ลมุ ลกู ศรสีฟาใหไ ดต ําแหนงตามตอ งการ
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 2.4 การเชอื่ มตอ เปนวงจร เมอื่ จดั วางตวั อุปกรณตามตาํ แหนงทต่ี องการแลว ใหต อเช่ือมขาของ ตัวอปุ กรณต ามขัน้ ตอนในรปู ที่ 6.7 ดงั นี้ 2.4.1 คลิกทีต่ าํ แหนง ขาตน ทางทต่ี อ งการเชือ่ มตอ 2.4.2 เลอื่ นเมาสไ ปคลิกท่ีตาํ แหนงปลายขาดา นทตี่ อ งการเชื่อมตอ 4.2.1 4.2.2 EL เทคนิคลำปางรปู ที่6.7 การเช่ือมตอขาอุปกรณ PIC16F84กบั ไดโอดเปลง แสง 2.5 การแกไขสายเช่อื มตอ ขาอปุ กรณ การลบสายทีต่ อ ผดิ พลาดหรือไมตองการ ทาํ ไดโ ดยคลกิ ขวาท่สี ายนัน้ ใหเปน สแี ดง แลวคลกิ ขวาทส่ี ายนน้ั อกี คร้ัง สายนนั้ จะหายไป 2.6 การเซตคา พารามเิ ตอรใหต วั อุปกรณ ทาํ ไดต ามขน้ั ตอนดงั ตอ ไปน้ี 2.6.1 คลิกขวาท่ีตวั อุปกรณท ี่ตอ งการใหเ ปนสีแดง 2.6.2 คลิกซายที่ตัวอปุ กรณตวั นัน้ อกี ครั้ง จะปรากฏหนา ตาง Edit Component สาํ หรับเซตคา พารามิเตอรต า ง ๆ ใหตวั อุปกรณ ดงั แสดงในรปู ที่ 6.8 2.6.3 คลิกทป่ี มุ OK ของหนาตา ง Edit Component หลังจากทีเ่ ซตคา พารามิเตอรให ตัวอปุ กรณเ สรจ็ เรยี บรอยแลว ใหเ ลอื ก OK
บทท่ี 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 2.6.1 11 2.6.2 EL เทคนคิ ลำปางรปู ท่ี6.8 ขนั้ ที่1-2 การเซตคา พารามิเตอรใ หPIC16F84 2.6.3 รูปท่ี 6.9 ข้นั ตอนท่ี 3 ของการเซตคา พารามเิ ตอรใหต วั อปุ กรณ PIC16F84
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 3.จัดเกบ็ แฟม ขอ มลู ภาคปฏบิ ตั ิ 00 ใหเขยี นวงจรวงจรควบคุมไดโอดเปลง แสงและไดโอดเปลงแสง 7 สวน ตามรปู ท่ี 6.8 บนโปรแกรม Proteus แลวจดั เก็บไฟลใ หชอ่ื วา EX1 การแปลงไฟล .ASM เปน ไฟล .HEX การจาํ ลองการทาํ งานของวงจรไมโครคอนโทรลเลอร เมือ่ เขยี นวงจรเสร็จเรยี บรอยแลวตองมี การนาํ ชดุ คาํ สง่ั ท่ีอยูในรูปของไฟล .HEX มาฝง ลงในไมโครคอนโทรลเลอร การแปลงไฟล .ASM เปน ไฟล .HEX ใชโ ปรแกรม MPLAB มขี ้ันตอนในการใชโ ปรแกรมดังนี้ ขั้นตอนการปฏบิ ัติ การเรม่ิ ตนการใชง านโปรแกรม MPLAB 1. โดยการเรียกโปรแกรม MPLAB มาใชงานใหท ําตามข้นั ตอนตอไปนี้ 1.1 คลิกทีป่ ุม start ตามรปู ท่ี 6.10 1.2 คลิกเลอื กที่ All Program 1.3 คลิกเลอื กท่ี Microchip MPLAB EL เทคนคิ ลำปาง1.4 คลิกเลือกท่ีMPLAB จะปรากฏหนา ตา งMPLAB IDEดังแสดงในรปู ท่ี6.11 1.4 1.3 1.2 1.1 รูปที่ 6.10 ขั้นตอนการเปด ใชงานโปรแกรม MPLAB
บทท่ี 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร รูปท่ี 6.11 หนา ตา งหลกั โปรแกรม MPLAB EL เทคนิคลำปาง2. การสรา งซอรส โคด โปรแกรมไฟลนามสกุล.ASM 2.1 คลิกทเ่ี มนู File ตามรปู ที่ 6.12 2.2 คลกิ เลือกท่ี New จะปรากฏหนา ตา ง Untitled1 ดงั แสดงในรปู ท่ี 6.12 2.1 2.2 รูปที่ 6.12 ข้นั ตอนการสรางซอรส โคด โปรแกรมไฟลน ามสกุล .ASM 2.3 พมิ พซ อรส โคดโปรแกรมทอ่ี อกแบบ ลงทห่ี นาตาง Untitled1 ตามรูปที่ 6.13
บทท่ี 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 2.3 รปู ท่ี 6.13 หนา ตาง Untitled1 ที่พมิ พซ อรส โคด โปรแกรม 3. การบันทกึ ไฟลนามสกุล .ASM เมื่อตองการจดั เก็บไฟลไ วท ี่ C:\\ progra~1 \\ mplab \\ example ใหทาํ ตามข้นั ตอนดังนี้ 3.1 คลกิ ที่เมนู File ตามรปู ที่ 6.14 EL เทคนคิ ลำปาง3.2 คลิกเลอื กที่SaveAs จะปรากฏหนาตางSaveFileAs ตามรปู ท่ี6.14 3.1 3.2 รูปท่ี 6.14 การเลอื กคําสง่ั บนั ทกึ ไฟลน ามสกลุ .ASM 3.3 พิมพชอื่ ไฟลล งทา ยดว ย .ASM ท่ชี องใต File Name ในทนี่ จ้ี ะใหชื่อวา EX1.ASM ตามรูปท่ี 6.15
บทท่ี 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 3.4 เปลย่ี น Drives เปน Drives C: 3.5 คลิกท่ี EXAMPLE รูปเอกสารสเี หลืองเปด 3.6 คลกิ ปมุ OK เปนอันเสรจ็ สน้ิ การบนั ทึกไฟลนามสกุล .ASM 3.3 3.6 3.5 3.4 EL เทคนิคลำปางรูปที่6.15 การบนั ทกึ ไฟลนามสกลุ .ASMลงที่DrivesC 4. การแปลงไฟลน ามสกลุ .ASM เปน .HEX 4.1 คลกิ ที่เมนู Project ตามรปู ท่ี 6.16 4.2 คลิกท่ี New Project จะปรากฏหนาตาง New Project ตามรปู ท่ี 6.16 4.1 4.2 รปู ท่ี 6.16 การเลือกคาํ สง่ั แปลงไฟลน ามสกุล .ASM เปน .HEX
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 4.3 พิมพช ือ่ เดยี วกันกับไฟนามสกุล .ASM แตเ ปลยี่ นนามสกุลเปน .PJT ทช่ี องใต File Name ชอื่ ท่ไี ดคอื EX1.PJT ตามรปู ที่ 6.17 4.4 เปลย่ี น Driver เปน C: 4.5 คลิกที่ EXAMPLE รูปแฟม เอกสารสีเหลอื งเปด 4.6 คลกิ ปุม OK จะปรากฏหนา ตาง Edit Project ไดตามรปู ที่ 6.18 4.6 4.3 4.5 4.4 EL เทคนิคลำปางรปู ที่6.17 ขน้ั ตอนที่4.3-4.6การแปลงไฟลนามสกลุ .ASMเปน.HEX 4.7 ดับเบลิ้ คลิกที่ ex1.hex จะปรากฏหนาตาง Node Properties ตามรปู ที่ 6.19
บทท่ี 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 4.10 4.7 EL เทคนคิ ลำปาง รูปท่ี 6.18 ขั้นตอนท่ี 4.7 และ 4.10 ของการแปลงไฟลน ามสกุล .ASM เปน .HEX 4.8 คลกิ ทชี่ อ งสี่เหลยี่ มหนา HEX ใหม เี คร่ืองหมาย √ เกดิ ข้นึ 4.9 คลกิ ทปี่ มุ OK เสร็จแลว จะยอนกลบั มาที่หนา ตาง Edit Project 4.10 คลกิ ทีป่ มุ Add Node ของหนาตา ง Edit Project จะปรากฏหนา ตา ง Add Node ตามรูปท่ี 6.20
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 4.8 4.9 รูปที่ 6.19 ขน้ั ตอนที่ 4.8,4.9 ของการแปลงไฟลน ามสกลุ .ASM เปน .HEX EL เทคนิคลำปาง4.11 คลิกท่ชี ่อื ไฟลนามสกุล.ASMทีต่ ้ังไวจะปรากฏช่อื นน้ั ทช่ี องใตFileName 4.12 คลิกทป่ี ุม OK จะยอ นกลบั มาทห่ี นาตาง Edit Project และจะมขี อ ความ ex1[.asm] ใตข อ ความ ex1[.hex] เพิ่มข้ึนมา ตามรูปที่ 6.21 4.12 4.11 รูปท่ี 6.20 ข้ันตอนท่ี 4.11,4.12 ของการแปลงไฟลนามสกุล .ASM เปน .HEX
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 4.13 คลิกปมุ OK เปน อนั เสรจ็ สิ้นการแปลงไฟลนามสกลุ .ASM เปน .HEX ไดตามรูปท่ี 6.21 4.13 EL เทคนคิ ลำปาง รูปที่ 6.21 ขั้นตอนท่ี 4.13 ของการแปลงไฟลน ามสกุล .ASM เปน .HEX 5 การตรวจสอบความถกู ตอ งของซอรส โคดโปรแกรม 5.1 คลกิ ทเ่ี มนู Project ตามรปู ท่ี 6.22 5.2 คลิกเลือกที่ Build All โปรแกรมจะตรวจสอบซอรส โคดของโปรแกรมท่สี รา งไว เม่อื การ ตรวจสอบถกู ตอ งจะเปน สีเขยี ว แตถ า มีขอผดิ พลาดจะเปนสแี ดง ตามรูปที่ 6.23
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 5.1 5.2 รปู ที่ 6.22 ขั้นตอนการตรวจสอบความถูกตองของซอรส โคดโปรแกรม EL เทคนิคลำปาง (ก) ผลการตรวจสอบไดผ ลถูกตอ ง (ข) ผลการตรวจสอบมีขอ ผิดพลาด รปู ที่ 6.23 การตรวจสอบความถูกตองของซอรสโคดโปรแกรม 6. การแกไขขอ ผดิ พลาดของโปรแกรม เม่อื ทาํ การตรวจสอบโปรแกรม ดว ยการ Build All แลว เกดิ ขอผิดพลาดของโปรแกรม จะปรากฏ หนาตา ง Build Results แสดงผลการตรวจสอบตรงจุดทีเ่ กดิ ขอผดิ พลาดจะแสดงผลในรูปท่ี 6.24 สามารถ ดําเนนิ การแกไ ขตามขน้ั ตอนไดดงั นี้
บทท่ี 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 6.1 ดับเบิล้ คลกิ ทบ่ี รรทัดท่ีแสดงผลการ Error จะกลบั ไปที่หนาตา ง ตามรูปท่ี 6.25 6.1 รูปท่ี 6.24 หนา ตาง Build Results แสดงผลการตรวจสอบขอผดิ พลาด 6.2 เคอรเ ซอรจะกระพริบตรงทีแ่ อสเดรสทม่ี ีขอผดิ พลาด ใหท ําการตรวจสอบดูและแกไ ข แลว EL เทคนคิ ลำปางทาํ การตรวจสอบโปรแกรมโดย Build All ใหมอ ีกครงั้ หนงึ่ ถา โปรแกรมยงั มขี อ ผดิ พลาดอยู ใหด าํ เนนิ การ แกไขตามขัน้ ตอนท่ี 6.1 ใหม จนกวา จะผานการตรวจสอบ 6.2 รูปท่ี 6.25 การกระพรบิ ของเคอรเซอรตรงบรรทดั ทีเ่ กดิ ความผดิ พลาด
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร ภาคปฏิบตั ิ ใหส รา งไฟลโ ปรแกรม EX1.ASM และแปลงเปน EX1.HEX โปรแกรม EX1.ASM List P = 16F84 ORG 0 SetUp BSF 03,5 CLRF 06 MOVLW 01 MOVWF 05 BCF 03,5 CLRF 06 Main BTFSS 05,0 GOTO Main1 MOVLW 0FF EL เทคนิคลำปางMOVWF06 GOTO MAIN Main CLRF 06 GOTO Main END ขน้ั ตอนการปฏบิ ตั ิ 22 1. สรา งซอรสโคดโปรแกรม EX1 .ASM และบนั ทึกไวท่ี C:\\ program~1 \\ mplab \\ example 2. แปลงโปรแกรม EX1.ASM เปน EX1.HEX 3. ตรวจสอบความถูกตอ งของโปรแกรมดว ยการ Build All และดาํ เนนิ การแกไ ขใหถ ูกตอ ง
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร การฝง ไฟล .HEX ลงไมโครคอนโทรลเลอร เมอื่ เขียนวงจรไมโครคอนโทรลเลอรดวยโปรแกรม Proteus เสร็จแลวจะตองมีการนาํ โปรแกรมที่ แปลงเปน ไฟลน ามสกุล .HEX มาฝงลงในไมโครคอนโทรลเลอรเ พื่อทดสอบการทาํ งานของวงจร ตาม ขั้นตอนดงั น้ี 1. เขาสูโปรแกรม Proteus แลว เปดแฟม EX1 ซงึ่ เปน วงจรท่ีไดเ ขียนไวแ ลว 2. เลื่อนตวั ชเ้ี มาสไ ปท่สี ัญลกั ษณข องไมโครคอนโทรลเลอร 16F84 แลวดบั เบิลคลิกจะเขา สู หนา ตาง Edit Component ตามรปู ท่ี 6.26 EL เทคนคิ ลำปาง รูปที่ 6.26 หนา ตา ง Edit Component 3. เปดแฟม EX1.HEX ซง่ึ เก็บไวท ่ี C:\\ program~1 \\ mplab \\ example โดยเลอ่ื นตัวช้ีเมาสไ ปที่ Program File ตามรปู ท่ี 6.27 เพ่ือโหลดขอมลู มาไวท ่ีไมโครคอนโทรลเลอร
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร 3 รูปท่ี 6.27 เล่ือนตัวชเ้ี มาสเพอ่ื โหลดขอ มลู ไฟล EX1.HEX EL เทคนคิ ลำปาง4. จําลองการทํางานของวงจรและสังเกตผลการทํางาน ตัวอยา งวงจร วงจรนบั แสดงผลดว ยไดโอดเปลงแสง 7 สวน วงจรไมโครคอนโทรลเลอรทีส่ ามารถแสดงผลเปน ตวั เลขโดยตอ กบั ไดโอดเปลง แสง 7 สวน จาก วงจรในรปู ที่ 6.28 ใชไ ดโอดเปลง แสง 7 สว น ชนิดคอมมอนแคโทด ตอ เขากบั ขา RB0-RB6 ของ PIC16F84 ซึ่งจะกําหนดใหเปน ขาเอาตพ ุต เพื่อแสดงผลเปน ตวั เลข 7 สว น และตวั อักษรในภาษาอังกฤษ
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร รปู ท่ี 6.28 วงจรควบคมุ ไดโอดเปลง แสง 7 สว น จากรปู ท่ี 6.28 ใช PIC16F84 ควบคมุ การแสดงผลของไดโอดเปลง แสง 7 สวน จดุ ตอ ตวั แสดงผล 7 EL เทคนคิ ลำปางสว น ไดแก a,b,c,d,e,f และg ตอ กับเอาตพตุ ขา RB0-RB6 โดยเขยี นโปรแกรมสง ขอ มูลออกใหแสดงผลเปน ตัวเลขหรอื ตวั อักษรตามทีต่ อ งการ ตามตวั อยางการแสดงผลในรูปที่ 6.29 (ก) ขอ มลู สง ออกเปนเลข 0 (ข) ขอ มลู สงออกเปน เลข 2 รูปที่ 6.29 การแสดงผลเปน เลข02
บทท่ี 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร ภาคปฏบิ ตั ิ ใหเขยี นวงจรตามรูปท่ี 6.28 และฝง โปรแกรม EXPT4.HEX (อยทู ี่แผน CD) แลว ทดสอบการ ทํางานของวงจร วงจรควบคมุ สเตปเปอรมอเตอร ไมโครคอนโทรลเลอรส ามารถนําไปตอ เปนวงจรควบคุมทศิ ทางการหมนุ ของสเตปเปอรมอเตอร ได โดยเขยี นโปรแกรมฝง ลงในไมโครคอนโทรลเลอร จากรปู ท่ี 6.30 เปนวงจรควบคมุ ทศิ ทางการหมนุ ของสเตปเปอรม อเตอรโ ดยใช PIC 16F84 EL เทคนคิ ลำปาง รปู ท่ี 6.30 วงจรควบคุมทศิ ทางการหมนุ ของสเตปเปอรม อเตอร ภาคปฏิบตั ิ ใหเขยี นวงจรตามรูปท่ี 6.30 และฝงโปรแกรม PICSTEPR.HEX (อยทู แ่ี ผนCD) แลว ทดสอบการ ทาํ งานของวงจร วงจรกําเนดิ สัญญาณเสยี ง ไมโครคอนโทรลเลอรส ามารถกําเนิดสญั ญาณเสยี งตามความถี่ตอ งการได โดยการเขยี นโปรแกรม ฝงลงในไมโครคอนโทรลเลอร จากวงจรในรปู ที่ 6.31 เปนวงจรทกี่ าํ เนดิ ความถี่เสียงเปน 2 แบบ โดยใช ไมโครคอนโทรลเลอร PIC 16F84
บทท่ี 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร EL เทคนิคลำปางรูปที่ 6.31 วงจรกาํ เนดิ สัญญาณความถ่ีเสยี ง ภาคปฏิบัติ ใหเ ขยี นวงจรตามรปู ที่ 6.31 และฝง โปรแกรม Pic Doorbell(อยูท่ีแผน CD) ลงในไมโคร คอนโทรลเลอร PIC 16F84 แลว ทดสอบการทํางานของวงจร วงจรแปลงสญั ญาณแอนะลอกเปน ดิจิตอล ไมโครคอนโทรลเลอรส ามารถนาํ ไปใชเ ปนวงจรแปลงสญั ญาณแอนะลอก ใหแ สดงผลเปนตัวเลข ได โดยการแปลงสญั ญาณแอนะลอกใหเ ปน สัญญาณดจิ ติ อลแลว นาํ สญั ญาณที่ไดไ ปแสดงผลท่ไี ดโอด เปลงแสง 7 สว น มวี งจรตามรูปที่ 6.32 ใชต วั ตานทานปรับคา ได( Pot) เปนตวั เปลย่ี นคาทางอินพตุ แลว ปอนเขา ไมโครคอนโทรลเลอร PIC 16F84 แลว ประมวลผลสงออกทีไ่ ดโอดเปลงแสง 7 สว น
บทที่ 6 วงจรไมโครคอนโทรลเลอร รูปที่ 6.32 วงจรแปลงสัญญาณแอนะลอกเปน ดิจติ อล EL เทคนิคลำปางภาคปฏบิ ัติ ใหเ ขยี นวงจรตามรูปที่ 6.32 และฝง โปรแกรม ADC.HEX (อยทู แี่ ผน CD) ลงในไมโคร คอนโทรลเลอร PIC 16F84 แลวทดสอบการทาํ งานของวงจร สรุป การจําลองการทาํ งานของวงจรไมโครคอนโทรลเลอร สามารถทาํ โดยใชโปรแกรม Proteus และ โปรแกรม MPLAB เรม่ิ จากการเขียนวงจรไมโครคอนโทรลเลอร ดว ยโปรแกรม Proteus แลวจัดเกบ็ เปน แฟมขอมลู ไว ตอ จากนน้ั จงึ ใชโปรแกรม MPLAB แปลงชุดคําส่งั ที่ตองการส่งั ใหไมโครคอนโทรลเลอร ทาํ งานโดยแปลงไฟลท ่ีมีนามสกุล.ASM ใหเ ปน ไฟลทม่ี ีนามสกุล .HEX แลว นําไฟล. HEX ไปฝงลงใน ไมโครคอนโทรลเลอรท ่อี ยูในวงจรท่ีจัดเกบ็ ไวใ นโปรแกรม Proteus ขั้นสุดทา ยเปน การทดสอบการทาํ งาน ของวงจรเพ่ือตรวจดวู า วงจรทาํ งานไดตามตองการหรอื ไม ถามขี อผิดพลาดสามารถแกไขวงจรหรือ ชุดคําสงั่ กอ นท่ีไปทาํ ลงบนไมโครคอนโทรลเลอรทเี่ ปนของจริง
Search
