การพยาบาล มีวัตถปุ ระสงคด์ งั นี้ 1.ปอ้ งกนั การแพรก่ ระจายเชอื้ ไปยังทารก 2.ลดการติดเชอ้ื 3.ลดความวิตกกังวล.....................................................................................................................................................ซ่อื สตั ย์ รับผดิ ชอบ มวี นิ ยั
ตวั อย่างสถานการณ์ » หญิงตั้งครรภ์แรกอายุ 30 ปี ใหป้ ระวัติว่า 3 วันกอ่ นมาโรงพยาบาล มีไข้ ต่าๆ ปวดเม่ือยตามกลา้ มเนอ้ื มีแผลบริเวณอวยั วะเพศ เปน็ ตุม่ เลก็ ๆ เปน็ กระจุก ส่วนท่แี ตกเป็นแผลจะเจ็บมาก แพทย์สง่ ส่งิ คัดหล่งั บริเวณแผล ตรวจดว้ ยกลอ้ งจุลทรรศน์ และส่งตรวจ Pap smear.....................................................................................................................................................ซื่อสตั ย์ รับผิดชอบ มวี นิ ยั
การวิเคราะห์สถานการณ์ » หญงิ ต้งั ครรภ์เกิดภาวะแทรกซ้อนอะไร เรมิ » สาเหตุ HSV-2 » อาการและอาการแสดงทอ่ี าจตรวจพบ มีไขต้ ่าๆ ปวดเมื่อยตามกล้ามเน้อื มีแผลบริเวณอวัยวะเพศ เป็นตมุ่ เล็กๆ เปน็ กระจกุ ส่วนทแ่ี ตกเป็นแผลจะ เจ็บมาก » การวินจิ ฉัย ซกั ประวัติ ตรวจรา่ งกาย ตรวจทางหอ้ งปฏบิ ตั ิการ » การรักษา ตามอาการ ให้ยาต้านไวรัส.............»........ก...า...ร...พ....ย...า..บ....า...ล.......................................................................................................ซื่อสตั ย์ รบั ผิดชอบ มีวนิ ยั
การพยาบาลมารดาท่ีติดเชอ้ื เริม ► เกิดจากเชื้อ HSV – 2 กลบั เป็นซ้าไดอ้ ีก อาการและอาการแสดง ► มตี ุ่มนา้ ใสๆ ข้ึนเปน็ กลุ่มทีอ่ วัยวะสืบพันธุ์ ต่อมาจะแตกเปน็ แผลมี อาการปวดแสบแผลจะหายเอง 7-10วนั ► ทารกสามารถตดิ เชอื้ ได้ต้ังแตอ่ ย่ใู นครรภ์ แตส่ ่วนใหญ่ติดเช้ือขณะ คลอด ถ้ามารดาเคยติดเชื้อเรมิ มากอ่ นการตดิ เชื้อแรกคลอดของ ทารกจะลดลง.....................................................................................................................................................ซอื่ สัตย์ รบั ผดิ ชอบ มีวนิ ยั
การวินิจฉัย การตรวจทางห้องปฏบิ ตั ิการ 1.การป้ายเซลล์จากแผลมาตรวจ โดยวธิ ี Tzanck smear หรอื pap smear 2.การเพาะเชื้อ เป็นการยืนยันวธิ ีการตรวจที่ 1 3.การตรวจนา้ เหลอื งโดยการทดสอบภูมคิ ุมกนั เช่น Elisa , CF ถ้าตดิ เช้อื การ ตรวจครั้งที่ 2 เพิม่ ขึน้ ≥ 4 เท่า ตรวจห่างจากคร้ังแรก 2 สปั ดาห์.....................................................................................................................................................ซอ่ื สตั ย์ รับผดิ ชอบ มวี นิ ยั
แสดงลกั ษณะรอยโรคเรมิ ชนิด primary herpes.....................................................................................................................................................ซื่อสตั ย์ รบั ผิดชอบ มวี นิ ยั
ผลกระทบ » ต่อมารดา ► นา้ คร่าอักเสบ แท้ง IUGR , PLP » ต่อทารก ► DFIU ทารกติดเช้ือเรมิ การรักษา *ระยะต้งั ครรภ์ ► รกั ษาตามอาการ ► ให้ยาต้านไวรสั acyclovia *ระยะคลอด ► อาจ C/S ถ้ามีแผลบริเวณอวยั วะเพศ.....................................................................................................................................................ซ่อื สัตย์ รับผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การพยาบาล มีวัตถุประสงคด์ งั นี้ 1.ลดการติดเชือ้ 2.ปอ้ งกนั การแพร่กระจายเช้ือ 3.ส่งเสริมสุขภาพใหแ้ ขง็ แรง 4.ไม่มกี ารแพรก่ ระจายเชอื้ ไวรัสเรมิ สทู่ ารก.....................................................................................................................................................ซ่อื สตั ย์ รับผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การพยาบาล » ลดการติดเชอื้ ดูแลแผลให้แห้งและสะอาดอยู่เสมอ ล้างแผลดว้ ย NSS ทาด้วย ซงิ ค์ซลั เฟต หรือNSS หรือ 3% boric acid ประคบแผลนาน 15 นาที วนั ละ 4 ครั้ง » บรรเทาอาการปวด โดย sitz barth ด้วยเบคกิง้ โซดา หรอื นา้ อุน่ วนั ละ 3-4 ครง้ั ทาน้ามนั สาระแหน่+น้ามนั กานพลู » หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพนั ธ์ หรือสวมถงุ ยางขณะมีแผล » ให้นมบุตรได้ ลา้ งมอื กอ่ นสัมผสั บตุ รเมือ่ อยูใ่ นระยะมีแผล...........».........ด...ูแ...ล...ส...ุข....ภ...า...พ....ใ..ห...แ้....ข...็ง..แ....ร..ง....โ...ด...ย...ก...า...ร..พ....ัก...ผ....อ่ ...น.....ร...ับ...ป....ร..ะ...ท....า..น....อ...า...ห...า...ร....อ..ซอือ่ กสตักยา์ ลรับังผกดิ าชยอบ มีวนิ ยั
ตัวอยา่ งสถานการณ์ » หญิงต้ังครรภ์แรกอายุ 27 ปี อาชพี คา้ ขาย GA 24 wks การตงั้ ครรภ์ครง้ั น้ีเปน็ บุตรของสามคี นท่ี 3 ซงึ่ มีอาชีพขบั รถบรรทกุ ไมไ่ ด้คมุ กาเนดิ เนอ่ื งจากสามกี ลับบ้านเดอื นละ 2 ครั้ง ตรวจปัสสาวะ albumin และ sugar = neg ผลการตรวจเลือด Hct = 33% VDRL = NR ผลการตรวจ Anti HIV ดว้ ยเทคนิค Elisa = positive , Western blot = positive.....................................................................................................................................................ซอื่ สัตย์ รบั ผิดชอบ มวี นิ ยั
การวเิ คราะหส์ ถานการณ์ » หญิงตัง้ ครรภ์เกิดภาวะแทรกซ้อนอะไร ตดิ เชื้อ HIV » สาเหตุ เชือ้ ไวรสั HIV » อาการและอาการแสดงที่อาจตรวจพบ ไม่แสดงอาการ » ผลกระทบ » การวนิ ิจฉัย ซักประวตั ิ ตรวจร่างกาย ตรวจทางหอ้ งปฏิบตั กิ าร » การรักษา ให้ยาตา้ นไวรสั.......................»........ก...า...ร...พ...ย....า..บ....า..ล..............................................................................................ซอ่ื สัตย์ รบั ผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การพยาบาลมารดาทต่ี ดิ เชอื้ เอดส์ » เกิดจากเชอื้ ไวรัส HIV เชื้อทาลาย CD4 ในร่างกายโดยเฉพาะ T4 lymphocyte ทาให้ระบบภมู ิต้านทานของร่างกายถูกทาลาย ปรากฏอาการ ได้หลายรูปแบบ » การแพร่เชื้อจากแม่สูล่ ูก ► ในระยะต้ังครรภ์ ผา่ นทางรก 30% ► ระยะคลอด จากการสมั ผสั เลือด นา้ ครา่ สารคดั หลง่ั 20% ► หลงั คลอด จากสารคดั หลง่ั และน้านมแม่ 40%.....................................................................................................................................................ซือ่ สตั ย์ รบั ผิดชอบ มวี นิ ยั
การต้ังครรภ์ทีม่ ีความเสีย่ งสงู ต่อการติดเชื้อในทารก 1.ไม่เคย ANCและไมเ่ คยได้รับยาต้านไวรัส 2.ไดร้ บั ยาตา้ นไวรัส < 4 wks กอ่ นคลอด 3.กินยาต้านไวรัสไมส่ ม่าเสมอ 4.ใกล้คลอดแมม่ ี VL>50 copies/mL 5. กรณีสงสยั ว่ามกี ารติดเชือ้ HIV เฉยี บพลัน.....................................................................................................................................................ซ่อื สตั ย์ รบั ผิดชอบ มีวนิ ยั
การวนิ จิ ฉัย » การซกั ประวัติ การตรวจร่างกาย » การตรวจ Lab วนิ ิจฉัยการติดเชอื้ ► การตรวจโปรตนี p24 antigen เป็นการตรวจหาเชื้อ HIVหรือ สปก.ของเชื้อ ทาในเดก็ อายุ < 24 m ผ้สู งสัยว่าติดเช้ือไม่เกนิ 1 m บคุ ลากรทางการแพทย์ ► ตรวจหาสารพนั ธุกรรมของเชื้อด้วยเทคนคิ NAT ► การตรวจหา antibodyตอ่ เช้อื เช่น ELISA.......................»........ก...า...ร...ต...ร..ว....จ...ท...า...ง..ห....้อ...ง...ป...ฏ....ิบ...ัต...กิ...า...ร...อ...น่ื...ๆ...................................................ซอื่ สัตย์ รบั ผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การตรวจทางห้องปฏิบัตกิ าร ► CD4 count กอ่ น Rx และตดิ ตามทุก 6 m ►VL กอ่ น Rx และท่ี GA 36 wks ► CBC กอ่ น Rx ดว้ ย AZT Hct< 24% ให้เลี่ยง ►ALT/ASTกอ่ น Rx ถ้าผิดปกตใิ ห้เลีย่ ง NVP ►Urine sugar กอ่ น Rx และทุกครั้งท่ีมา ANC ►GCT กอ่ นเร่ิมยากลมุ่ PIs และหลังเรม่ิ ยา ► ตรวจเลอื ดประเมนิ ภาวะซดี WBC ,Plt.....................................................................................................................................................ซื่อสตั ย์ รับผดิ ชอบ มวี นิ ยั
ผลกระทบ » ตอ่ มารดา ถ้า CD4 < 200-300 เซลล์/ไมโครลติ ร รา่ งกายจะเสย่ี ง ตอ่ การติดเช้อื ของระบบต่าง ๆ มากข้ึน มดลูกอกั เสบภายหลงั คลอด เพิ่มขึ้น » ตอ่ ทารก แท้ง ทารกตายในครรภ์ ตายคลอด ทารกในครรภ์ เจรญิ เติบโตชา้ ทารกแรกเกิดน้าหนักนอ้ ย คลอดก่อนกาหนด ติด เช้ือ HIV.....................................................................................................................................................ซ่อื สตั ย์ รบั ผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การดูแลหญิงตั้งครรภท์ ต่ี ิดเชอ้ื เอดส์ » ใหค้ าปรกึ ษาเก่ยี วกบั การดาเนินของโรค » หลกี เลย่ี งการมเี พศสัมพนั ธก์ ับกลุ่มเสย่ี ง » การตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพนั ธอ์ ่นื » การตรวจทางห้องปฏิบตั ิการ » ตดิ ตามดูอาการของสตรีตัง้ ครรภ์ » การใช้ยาตา้ นไวรัสในระหวา่ งต้งั ครรภ์.....................................................................................................................................................ซ่อื สตั ย์ รบั ผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การดูแลระหวา่ งการคลอด » ดูแลตามมาตรฐานการคลอด » ใชห้ ลกั การปอ้ งกนั การติดเชอื้ และแพร่เช้อื » แยกหอ้ งเฉพาะ หลีกเล่ยี งสูติศาสตรห์ ัตถการ ARM » การคลอดทางช่องคลอด หลกี เล่ียงการทา ARM » กรณี SRM ให้ oxytocin เพอ่ื ลดระยะเวลาการคลอด » หลีกเลยี่ งภาวะนา้ เดนิ เกิน 4 ชั่วโมงกอ่ นคลอด » หลกี เลีย่ งการทา F/E , V/E , ตดั ฝีเยบ็ ยกเวน้ มขี ้อบง่ ชตี้ อ้ งตดั.....................................................................................................................................................ซอ่ื สัตย์ รบั ผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การดูแลระหวา่ งการคลอด » การ C/S ควรทากอ่ นการเจ็บครรภ์ หรอื C/S เม่อื อยรู่ ะยะ latent phase of labor หรือ Cx เปิด<4 ซม. » หลกี เลีย่ งการใช้ยากลุ่ม ergot เช่น methergine ใหใ้ ช้ oxytocin แทน เน่ืองจากใน หญงิ ต้ังครรภ์ทกี่ ิน LPV/r หรือ EFV อยู่ อาจเกดิ severe vasoconstriction ได้ » ให้ยาต้านไวรสั ตามสูตรท่ีได้ในระหวา่ งตงั้ ครรภแ์ ละใหเ้ พ่มิ AZT 300 mg q 3 hr/600 mg single dose.....................................................................................................................................................ซือ่ สตั ย์ รับผิดชอบ มวี นิ ยั
การดูแลระยะหลงั คลอด » ใชม้ าตรการเดยี วกับมารดาหลังคลอดท่ัวไป และใชห้ ลกั UP » ควรจัดให้พักเป็นสดั สว่ นเฉพาะในกรณีท่ีผิดปกติ » การมเี พศสัมพันธ์ทป่ี ลอดภัย » การคมุ กาเนิด ใชไ้ ดท้ ุกชนดิ ถา้ ได้ยา EFV, LPV/r ประสิทธิภาพการ คุมกาเนดิ ชนิดกินลดลง » งดการเลี้ยงดบู ุตรดว้ ยน้านมแม่.......................»........ก...า...ร...ใ..ห...ย้...า...ต...้า...น...ไ..ว...ร...สั...แ...ก....ม่ ...า...ร..ด...า...ห....ล...ัง..ค....ล...อ...ด......................................ซือ่ สตั ย์ รบั ผิดชอบ มวี นิ ยั
ยาต้านไวรัส ► enofovir (TDF) ► Lamivudine (3TC) ► Efavirenz (EFV) ► NVP (nervirapine) ► Lopinavir/ritonavir (LPV/r,RTV) ► Zidovudine (ZDV หรือ AZT) คาอธิบายสูตรท่ี 2 » AZT+ 3TC (300+150) 1 เม็ด +LPV/r (200/50) 2 เม็ด ทกุ 12 hr หรอื » TDF(300mg)+3TC(300mg) วนั ละครงั้ + LPV/r (200/50) 2 เมด็ ทุก 12 hr.....................................................................................................................................................ซ่ือสตั ย์ รับผดิ ชอบ มีวนิ ยั
การปอ้ งกนั การถา่ ยทอดเชอ้ื เอชไอวจี ากแมส่ ลู่ ูกการเริ่มยาต้านไวรัส เร่มิ ยาทันทที กุ รายโดยไมต่ อ้ งรอผล CD4สูตรแรก: ให้ยาตอ่ หลังคลอดในหญงิ ตง้ั ครรภ์ ทกุ ราย โดยผู้TDF (300 mg)+ 3TC (300 ติดเชือ้ สมัครใจและสามารถกินยาได้ ตอ่ เนอื่ งและmg)+ EFV (600 mg) ทกุ 24 สมา่ เสมอ โดยเฉพาะ อย่างยงิ่ กรณี discordanthr couple, เปน็ วัณโรค หรือมีการติดเช้ือ ตบั อักเสบ บหี รอื ซีเรื้อรังสตู รที่ 2 กรณที ่สี งสัยเชือ้ ดือ้ ยาไมแ่ น่ใจวา่ จะสมคั รใจกนิ ยาTDF + 3TC + LPV/r หรอื ตอ่ หลังคลอด ไม่มขี อ้ บ่งชีต้ ามสูตรแรก........A....Z...T.....+......3...T...C.....+.....L...P...V..../..r...............................................................................................ซ่อื สัตย์ รับผิดชอบ มีวนิ ยั
ยาตา้ นไวรสัIntrapartum Newbornใหย้ าชนดิ เดมิ + AZT 300 mg ทุก 3 AZT(syr) 4 mg/kg ทุก 12 ชม. นาน 4 wks (เร่มิชม. หรอื 600 mg คร้ังเดียวจนคลอด ภายใน 1 ชม.เสรจ็ หลงั คลอดดที ่ีสุด) C/Sให้กนิ ยาก่อนเรม่ิ ผา่ ตดั อย่างน้อย 4 เดก็ คลอดจากแม่ท่ีมีภาวะเสี่ยงสูง ชม. AZT(syr) 4 mg/kg ทุก 12ชม. 3TC (syr) 2 mg/kg อาจยกเวน้ การให้ AZT ระหว่างคลอด ทกุ 24ชม. เฉพาะในรายที่ VL< 50 copies/mL NVP (syr) 4 mg/kgทกุ 24ชม. นาน 6 wks.....................................................................................................................................................ซ่อื สตั ย์ รับผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การดแู ลทารกในหอ้ งคลอด » ใส่ถงุ มือทกุ ครง้ั เม่ือจับตัวทารกท่ีปนเปื้อนเลอื ดและส่ิงคดั หล่งั » ตดั สายสะดอื ดว้ ยความระมดั ระวงั ไมใ่ ห้เลือดกระเด็น » เช็ดตัวทารกทันทหี ลังคลอด ก่อนทจ่ี ะยา้ ยออกจากห้อง คลอดและ กอ่ นฉีดยา ระวังการภาวะ hypothermia » เรมิ่ ให้ยาต้านไวรสั แก่ทารก » สามารถให้ vitamin K วคั ซนี BCG และวัคซนี HBV ไดเ้ ช่นเดียวกับ เด็กปกติ.....................................................................................................................................................ซ่อื สัตย์ รับผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การดแู ลทารกหลงั คลอด » ให้งดนมแม่ ใหก้ นิ นมผสม » หา้ มผู้เลย้ี งเด็กเคีย้ วขา้ วเพ่อื ปอ้ นให้เด็กกิน » ติดตาม S/E จากยาต้านไวรสั หรืออาการท่เี กี่ยวกับการตดิ เช้อื HIV » เดก็ ควรได้รบั การตรวจ anti-HIV ท่ีอายุ 18 เดือน เพือ่ ยนื ยนั การติด เช้ือหรอื ไมต่ ิดเชื้อ » ให้วัคซนี เพอ่ื สร้างเสรมิ ภูมิค้มุ กันโรค.....................................................................................................................................................ซอ่ื สตั ย์ รับผิดชอบ มีวนิ ยั
การใหว้ คั ซนี ในทารก » วคั ซนี BCG ให้ในทารกแรกเกดิ ทกุ คนที่คลอดจากแม่ท่ีตดิ เชื้อ HIV ได้ แตก่ รณีทยี่ งั ไมเ่ คยได้รับ BCG ตอนแรกเกิดและตรวจพิสูจนแ์ ล้วว่า ตดิ เชอื้ HIV และเร่มิ มอี าการของ HIV ไม่ควรให้ วคั ซนี BCG ถา้ เคยมปี ระวตั ิ ฉดี BCG แล้ว แม้ไม่มแี ผลเป็น ไม่ตอ้ งใหซ้ ้า » วัคซนี ตับอักเสบบี ใหเ้ หมือนทารกปกติ หลังจากฉีดตอนแรกเกดิ หากใชว้ คั ซีนรวม DTP-HBV ใหฉ้ ดี เม่ืออายุ 2, 4, 6 เดือนได้ » วัคซีนโปลโิ อ สามารถใช้ได้ท้งั IPV และ OPV โดยควรเลอื ก IPV หากสามารถให้ ได้ โดยเฉพาะ ในกรณีท่ผี ปู้ ว่ ยมอี าการแล้ว » วคั ซนี รวม MMR ไม่ใหใ้ นรายทีภ่ มู คิ ุ้มกนั ต่า (CD4 < 15%) ทารกที่มี CD4 > 15% ใหเ้ หมือน เด็กปกติ.....................................................................................................................................................ซอื่ สตั ย์ รบั ผดิ ชอบ มีวนิ ยั
การพยาบาล มวี ัตถุประสงคด์ ังนี้ ► ปอ้ งกนั การแพร่กระจายเชื้อไปยังทารกในครรภ์ ► ป้องกนั การแพรก่ ระจายเช้ือไปยังทารกแรกเกิด ► ป้องกันการแพรเ่ ชื้อไปยังผู้อ่นื ► ส่งเสรมิ ใหม้ ีสุขภาพแขง็ แรง.....................................................................................................................................................ซ่อื สัตย์ รับผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การติดเชอ้ื Human papillomavirus (HPV) » เป็นไวรสั ขนาดเลก็ รปู รา่ งทรงกลม เปน็ DNA virus เมอื่ มีการติดเช้ือ เซลล์ จะมลี ักษณะรปู ร่างทเ่ี ปล่ยี นไป และอาจทาใหม้ กี ารแบง่ ตัวของเซลล์ผิดปกติ ทา ใหเ้ ซลลไ์ มต่ าย และมสี ารพันธุกรรมทีผ่ ดิ ปกติ และทาใหเ้ กิดเป็นมะเรง็ ไดใ้ น ที่สุด ► กล่มุ สายพันธ์คุ วามเส่ยี งต่าในการกอ่ มะเรง็ ได้แกส่ ายพันธ์ุ 6 กบั 11 ► กลมุ่ สายพันธค์ุ วามเส่ียงสงู ในการก่อมะเรง็ ได้แก่ สายพันธุ์ 16 , 18.....................................................................................................................................................ซ่ือสัตย์ รับผดิ ชอบ มีวินยั
อาการของการตดิ เชอื้ HPV» การติดเชอ้ื HPV บริเวณอวัยวะสืบพันธ์ุ ไม่ไดท้ าให้เกิดอาการทีผ่ ดิ ปกติ เวน้ แต่การตดิ เชื้อนัน้ ทาใหเ้ กดิ เป็นรอยโรค เชน่ หูด ทาใหค้ ลาพบกอ้ นเนอ้ื คัน อาจมีเลือดออกจากบริเวณผิวหูด» หลังการติดเช้ือ จะมีการดาเนนิ ของโรคเปน็ ไปได้ 4 แนวทางได้แก่*หายเป็นปกติ *การคงอยขู่ องเชอ้ื*การเกิดรอยโรคทีร่ นุ แรงขน้ึ *การกลบั เป็นซ้า.....................................................................................................................................................ซ่อื สัตย์ รบั ผิดชอบ มีวนิ ยั
ผลกระทบต่อการตงั้ ครรภแ์ ละการคลอด » ทารกทีค่ ลอดทางชอ่ งคลอดมีโอกาสท่จี ะตดิ เชอ้ื HPV ที่เยอ่ื บุ ทางเดินหายใจทเ่ี รียกวา่ Juvenile-Onset Recurrent Respiratory Papillomatosis (JORRP).....................................................................................................................................................ซ่อื สัตย์ รบั ผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การวนิ ิจฉยั » เปน็ การตรวจหาการตดิ เชื้อ HPV สายพนั ธค์ุ วามเส่ยี งสงู ในระดับ DNA จาก เซลล์เย่อื บุผิวและสารคัดหล่ังบรเิ วณปากมดลูก ท่ีนิยมใช้มี 2 เทคนดิ คอื ► Singal amplification เรียกวา่ DNA hybridization ไม่สามารถบอก ชนิดสายพันธ์ขุ องเชอื้ HPV และตอ้ งมีปริมาณเช้อื ท่ีมากพอ ► Target amplification ใชว้ ิธี PCR สามารถตรวจพบเชือ้ ท่มี ปี รมิ าณ นอ้ ยได้.....................................................................................................................................................ซือ่ สตั ย์ รับผดิ ชอบ มีวนิ ยั
การรกั ษาและการปอ้ งกนั » ไมม่ วี ธิ กี ารรักษาที่ทาให้หายขาด เปน็ การรักษา รอยโรคทเ่ี กิดจาก การติดเช้ือ เชน่ หูดหงอนไก่ และรอยโรคระยะก่อนเปน็ มะเร็ง » หลีกเลยี่ งการมีเพศสัมพนั ธ์ » หลีกเล่ยี งการมีคู่นอนหลายคน » การใชถ้ งุ ยางอนามัย » หลีกเลยี่ งการเป็นโรคติดต่อทางเพศสมั พันธ์.....................................................................................................................................................ซือ่ สตั ย์ รบั ผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การรกั ษาและการป้องกนั » การฉีดวคั ซีนปอ้ งกนั การติดเชื้อ HPV ► Quadrivalent vaccine ปอ้ งกนั ไวรสั สายพนั ธ์ุ 6, 11, 16 และ 18 ► Bivalent vaccine ปอ้ งกันไวรสั 2 สายพนั ธุ์ 16, 18 ► กลุม่ เป้าหมายคอื หญิงทมี่ ีอายุ 9 – 26 ปี ทยี่ งั ไมเ่ คยมีเพศสัมพันธ์ ฉดี 3 เข็ม ► S/E ของวคั ซีน ปวดบริเวณตาแหนง่ ทีฉ่ ีด ไขต้ า่ ๆ หรอื บวม แดง รอ้ น คนั เฉพาะที่.....................................................................................................................................................ซื่อสตั ย์ รบั ผดิ ชอบ มีวินยั
การพยาบาลมารดาท่ีเปน็ หดู หงอนไก่ ► เกิดจากเชื้อ Human papilloma virus ส่วนใหญ่เป็นชนิดที่ 6 กบั 11 อาการและอาการแสดง ► มีตง่ิ เนือ้ สชี มพู ลักษณะคล้ายหงอนไก่ นุ่ม ผวิ ขรขุ ระ มสี ะเก็ด รวมกัน เป็นก้อนคลา้ ยดอกกะหลา่ ตกขาวมีกลน่ิ เหมน็ และคัน.....................................................................................................................................................ซื่อสัตย์ รบั ผิดชอบ มวี นิ ยั
การวินจิ ฉัย » การซกั ประวัติ การตรวจรา่ งกาย » การตรวจทางหอ้ งปฏิบตั ิ นยิ มทา pap smear และตัดชิน้ เน้อื สง่ ตรวจ ผลกระทบ ► ต่อมารดา ตกเลือด การทา C/S สูงขึ้น แผลฝีเยบ็ หายชา้ ► ตอ่ ทารก อาจทาใหเ้ กิด laryngeal papilloma.....................................................................................................................................................ซอื่ สตั ย์ รบั ผดิ ชอบ มีวนิ ยั
หูดหงอนไกบ่ ริเวณปากมดลกู และชอ่ งคลอดส่วนบน 86
แนวทางการรกั ษา 1.หูดขนาดเล็กจ้ีด้วยสารเคมเี ช่น trichloroacetic acid ทายาทหี่ ดู สัปดาห์ละ 1-2 คร้งั หูดขนาดใหญจ่ ด้ี ว้ ยความเย็น ไฟฟา้ เลเซอร์ ผ่าตัด 2.จะทา C/S ถ้าเสยี่ งตอ่ การคลอดยากหรอื ตกเลือด 3.ควรรับการตรวจมะเรง็ ปากมดลูกทุกราย.....................................................................................................................................................ซอ่ื สตั ย์ รบั ผดิ ชอบ มีวนิ ยั
การพยาบาลมีวตั ถปุ ระสงค์เพือ่ 1.ลดการติดเชอ้ื 2.ลดความวติ กกังวล» ใหข้ ้อมูลเกีย่ วกับสาเหตุ การดูแลรกั ษา การใช้ถุงยาง» การรักษาความสะอาดบริเวณอวยั วะสบื พนั ธใ์ ห้สะอาดและแห้ง ชดุ ช้นั ในซกั ใหส้ ะอาดและตากแดด» การปฏิบัติตนให้รา่ งกายแข็งแรง กินอาหารครบ 5 หมู่ นอนพักผ่อน ใหพ้ อ ออกกาลังกาย ด่ืมนา้ ให้เพียงพอ.....................................................................................................................................................ซ่อื สตั ย์ รบั ผดิ ชอบ มีวนิ ยั
การพยาบาล » หลงั การรกั ษาดว้ ย trichloroacetic acid ใหใ้ ชน้ ้าและสบลู่ ้างยา ออกหลังทายา 1-4 ชม. » หลงั คลอด ดูแลเหมอื นมารดาหลงั คลอดทั่วไป เน้นการทาความ สะอาดบริเวณอวัยวะสืบพันธไ์ มอ่ บั ชืน้ ใหล้ ูกดดู นมได้ แนะนาใหม้ า ตรวจมะเร็งปากมดลกู เพราะกอ่ ใหเ้ กิดมะเร็งปากมดลูกได้.....................................................................................................................................................ซอ่ื สัตย์ รบั ผิดชอบ มีวนิ ยั
ไวรสั ซกิ ากับหญงิ ตง้ั ครรภ์ » พาหะนาโรค คือ ยุงลาย เป็นเชื้อไวรสั ในตระกูลเฟลวไิ วรสั (Flavivirus) » อาการและอาการแสดง » อาจจะไม่มีอาการแสดง ถา้ มีอาการ สว่ นใหญม่ ีไข้ตา่ ๆ ผนื่ ขึ้นตาม ร่างกาย อาจพบมเี ยอื่ บุตาอกั เสบ ปวดกลา้ มเนือ้ และขอ้ ออ่ นเพลีย ซ่งึ จะเกดิ อาการหลังจากการถูกยุงท่มี เี ช้อื กัด 2 - 7 วัน.....................................................................................................................................................ซอื่ สตั ย์ รบั ผิดชอบ มีวนิ ยั
การถ่ายทอดสู่ทารกระหว่างต้ังครรภ์หรอื ช่วงแรกเกดิ » ปจั จุบันยงั มีจากดั มาก ยังอยใู่ นชว่ งของการศึกษาวจิ ยั หญงิ ตัง้ ครรภ์ ท่ีตดิ เชอ้ื ควรไดร้ ับการติดตาม และดแู ลสขุ ภาพอย่างใกลช้ ิด ผลกระทบของโรคต่อทารก » อาจเปน็ สาเหตขุ องภาวะศรี ษะเลก็ แต่กาเนิด และอาจเกย่ี วข้องกับ การติดเชือ้ ในช่วงไตรมาสแรกของการต้ังครรภ์ ทารกจาเป็นต้องผา่ น การตรวจสุขภาพ การติดตามดูแลอยา่ งใกล้ชิด.....................................................................................................................................................ซ่ือสัตย์ รบั ผิดชอบ มวี นิ ยั
ภาวะศรี ษะเลก็ แตก่ าเนดิ » หมายถึงเดก็ แรกเกดิ ที่มีรอบศรี ษะขนาดเล็ก กว่าทีค่ วรจะเปน็ เมอ่ื พิจารณาตาม อายคุ รรภ์ที่แรกคลอด และเพศ » เปน็ ภาวะท่ีพบได้ไมบ่ ่อยเปน็ ความผิดปกตอิ าจมีสาเหตุจากพนั ธุกรรมหรอื สิ่งแวดล้อมท่ีเป็นพิษ การฉายรงั สี หรือการติดเชือ้ » ภาวะน้อี าจเปน็ เดยี่ วๆ หรอื อาจจะมคี วามเกีย่ วข้องกบั อาการอ่ืน ๆ เช่น อาการ ชกั พฒั นาการล่าชา้ หรอื มีความผิดปกตใิ นการดูด หรือกลนื อาการเหลา่ นมี้ ี ความแตกตางกันของความรนุ แรง และอาจเปน็ อันตรายถงึ ชวี ิต.....................................................................................................................................................ซ่อื สตั ย์ รับผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การวนิ จิ ฉัย » ซกั ประวัตแิ ละ อาการและอาการแสดง » มีผ่นื และมีอาการ 1 ใน 3 ดังน้ี ไข้ ปวดข้อ ตาแดง หรอื » มีไข้ และมอี าการ 2ใน 3 ดังนี้ ปวดศีรษะ ปวดข้อ ตาแดง หรอื » มผี น่ื ทอี่ าศยั อยหู่ รอื มีประวตั เิ ดนิ ทางไปในพน้ื ทีท่ พี่ บผ้ปู ว่ ย » การวินิจฉัยทาง Lab เก็บตัวอย่างเลือด ปัสสาวะ และสารคัดหลง่ั เชน่ นา้ ลาย » เก็บ serum ทัง้ มารดาและทารกท่มี ีศีรษะเล็ก เพอ่ื ตรวจ IgM.....................................................................................................................................................ซอื่ สตั ย์ รบั ผิดชอบ มวี นิ ยั
การรักษาและการปอ้ งกนั » ยงั ไมม่ วี คั ซีน และการรักษาเฉพาะ เป็นการรักษาตามอาการเพื่อบรรเทา อาการ » ปอ้ งกันการถูกยงุ กดั โดยการสวมใสเสื้อแขนยาวกางเกงขายาว และหมวก » ใช้ยาทากนั ยุงที่ผ่านการรับรองมาตรฐาน โดยปฎิบัติตามคาแนะนาบนฉลาก ผลิตภัณฑ์อยางเครง่ ครัด » นอนหลบั ในหอ้ งที่มมี ุ้งลวด หรือนอนกางมงุ้ » คน้ หา และกาจดั แหล่งเพาะพนั ธุ์ยงุ.....................................................................................................................................................ซอ่ื สตั ย์ รบั ผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การดแู ลรกั ษากรณีสงสยั /ยนื ยันการติดเช้อื » มไี ข้ เชด็ ตัว หรอื อาบน้าอุ่นด้วยฝกั บัว ให้ยา Acetaminophen 2 เมด็ ทุก 4-6 ชม. » ขาดนา้ ใหด้ ื่มน้า นา้ ผลไม้ » ปวด ให้ยา Acetaminophen 2 เมด็ ทุก 4-6 ชม. » ออ่ นแรง ให้พกั ผอ่ น » ผื่น ทา Calamine lotion » ตาแดงไมม่ ีขีต้ า ให้ Loratadine บรรเทาคันตา ตาแดง นา้ ตาไหล.....................................................................................................................................................ซ่อื สัตย์ รับผดิ ชอบ มวี นิ ยั
การดแู ลทารกในครรภ์ » ยนื ยนั GA ให้ใกล้เคียงความจรงิ » ตรวจ U/S ทันทที เี่ ริม่ ดูแลเพ่อื คน้ หาความพิการแต่กาเนิด » ตรวจ U/S ติดตามภาวะหัวเล็ก และความพิการแต่กาเนิด » ประเมินสขุ ภาพทารกในครรภ์ และการเจรญิ เติบโต » ถา้ พบความผิดปกติ ปรึกษาทมี แพทย์ผู้เช่ียวชาญตามความ เหมาะสม.....................................................................................................................................................ซื่อสตั ย์ รับผดิ ชอบ มีวนิ ยั
Search
