รายงานโรงเรียนคุณธรรม 3 ดาว

รายงานผล การดาเนินงานโครงการ โรงเรียนคณุ ธรรม สพฐ. ระดับ 3 ดาว โรงเรยี นบ้านห้วยแสง ตาบลศรวี ชิ ัย อาเภอวานรนวิ าส จงั หวดั สกลนคร สานักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาสกลนคร เขต 3 สานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พื้นฐาน กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ก คำนำ รายงานผลการดำเนินงานโครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ของโรงเรียนบ้านห้วยแสงฉบับนี้ เปน็ การรายงานผลการ ดำเนินงานในรอบปีงบประมาณ 2564 ที่โรงเรยี นบา้ นหว้ ยแสงได้ดำเนินการตามแนวทางการดำเนินงานโรงเรียน คุณธรรม สพฐ. เพ่ือพัฒนาผู้บริหาร ครู และผู้เรียนใหเ้ ปน็ คนดี มีคุณธรรม จริยธรรม ผ่านกระบวนการเรียนรู้ แผนงาน โครงการ กิจกรรมส่งเสริมความดีในรูปแบบต่างๆ ทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษา ผู้ปกครอง บคุ ลากรในชมุ ชน เข้ามามีสว่ นรว่ มในการพัฒนา นกั เรยี นได้ลงมือปฏิบัติจรงิ ผ่านกิจกรรมรูปแบบต่างๆ อย่างเป็นรูปธรรมทำใหเ้ กิด การเรียนรู้ถึงการทำความดีเพ่ือนำไปสกู่ ารพัฒนาและปรับเปลี่ยนเป็นพฤติกรรมท่ีพึงประสงค์อย่างยั่งยนื หวังเปน็ อยา่ งยิ่งว่า รายงานผลการดำเนินงานโรงเรยี นคุณธรรม สพฐ. ฉบับนจี้ ะเปน็ ประโยชน์ทำให้ไดข้ ้อมูล ทจี่ ะนำไปใช้ในการพฒั นาผูเ้ รยี นและสถานศึกษาตอ่ ไป ขอขอบคุณสมาคมผู้ปกครอง และครูโรงเรียนบ้านห้วยแสงไว้ ณ โอกาสนี้เป็นอย่างสูงทใี่ ห้การสนับสนุน ส่งเสริมกิจกรรมตา่ งๆ ของโรงเรียนจนสำเร็จตามวตั ถุประสงค์ด้วยดีทกุ กิจกรรม นายอภิสทิ ธิ์ จริ ะสวัสดิ์พงศ์ ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านห้วยแสง

ข สารบัญ หนา้ คำนำ ก สารบัญ ข ข้อมลู ดา้ นบริบทเบอื้ งตน้ ๑ การดำเนินงานโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ตามเกณฑ์ระดับ ๓ ดาว ๓ ๑. โรงเรยี นสมคั รเข้ารับยกระดับคณุ ภาพโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ระดบั ๓ ดาว 3 ๒.รายงานผลการจัดกจิ กรรมการพฒั นาโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.ระดับ ๓ ดาว ๔ ๒.๑ โรงเรยี นจัดทำแผนปฏิบตั ริ าชการประจำป/ี โครงการ/กิจกรรมด้านคณุ ธรรม ๔ ๒.๒ โรงเรยี นมีการจัดค่ายยุวชนคนคณุ ธรรม ๕ ๒.๓ โรงเรยี นจดั กจิ กรรมคืนคณุ ธรรมสู่หอ้ งเรยี น ๖ ๒.๔ นักเรยี นประพฤตปิ ฏิบัตติ นตามคณุ ธรรมอตั ลกั ษณ์ 7 ๒.๕ ครมู ีแผนการจดั การเรยี นรูท้ บี่ รู ณาการคณุ ธรรมอัตลักษณ์ ๗ ๒.๖ มผี ลงานโครงงานคณุ ธรรม ระดับห้องเรยี น 9 ๒.๗ โรงเรยี นสะอาด บรรยากาศรม่ ร่นื สวยงาม ปลอดภยั 11 ๓. มีการดำเนินการยกระดบั โดยจดั กิจกรรมในระดบั ๒ ดาว 11 ๔. โรงเรยี นมีนวัตกรรม สร้างสรรคค์ นดี ๑3 ๕. โรงเรียนมีแผนภูมิการดำเนนิ งานด้านคณุ ธรรม มีการนเิ ทศ กำกบั ติดตาม 21 ๖. โรงเรยี นมกี ารจดั ทำเอกสารเผยแพร่ ๒2 ๗. โรงเรยี นมีการสร้างเครอื ข่ายระหว่างโรงเรียนกับโรงเรียน ๒3 ๘. โรงเรียนจดั กจิ กรรมพฒั นาผู้นำเยาวชนดา้ นคณุ ธรรม ๒4 ๙. โครงงานคณุ ธรรมเป็นแบบอย่างให้โรงเรียนอนื่ ได้ ๒5 ๑๐. นกั เรยี นเปน็ ผนู้ ำและผู้ตามท่ีดใี นการจัดกิจกรรมตามคุณธรรมอัตลกั ษณ์ ๒6 ๑๑. โรงเรยี นและนักเรียนไดร้ ับรางวลั คณุ ธรรม ๒7 ๑๒. ครมู ีผลงานและนำผลงานจดั กจิ กรรมแลกเปลีย่ นเรียนรู้ ๒8 ๑๓. ครูมกี ารสร้างเครอื ข่ายด้านคุณธรรมกับครูโรงเรียนอน่ื 30 ๑๔. โรงเรยี นมกี ารประเมนิ และสรปุ ผลการดำเนินงานตามโครงการด้านคุณธรรม 31 ๑๕. นักเรยี นจดั ตงั้ ชุมนมุ ด้านคุณธรรม 31 ๑๖. นักเรียนมพี ฤติกรรมที่พงึ ประสงค์ตามคุณธรรมอัตลักษณ์ ไม่น้อยกว่าร้อยละ ๗๐ การกำหนดเปา้ หมายการพฒั นาโรงเรยี นคุณธรรม สพฐ. 32 วิธกี ารกำหนดคุณธรรมอัตลักษณ์ 33 การกำหนดวิธกี ารบรรลุเปา้ หมาย 36 ผลของการดำเนินโครงงานคุณธรรม 37 เครอื่ งมอื สำคัญในการขบั เคล่ือนสเู่ ป้าหมาย 38 ผลการดำเนินงาน (ท้ังผลโดยตรงและผลพลอยได้) 40 ปจั จยั ทีส่ ง่ ผลต่อความสำเรจ็ 42 ภาคผนวก 45

1 โรงเรียนบา้ นหว้ ยแสง สำนักงานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษาสกลนคร เขต ๓ จงั หวัดสกลนคร อำเภอวานรนวิ าส ตำบลศรวี ชิ ยั ดาวดวงท่ี 3 ประจำปงี บประมาณ ๒๕๖4 ผลการดำเนนิ งานเชงิ ปรมิ าณ 1.ขอ้ มลู ดา้ นบริบทเบอื้ งตน้ และสภาพแวดลอ้ ม 1.1 สภาพแวดลอ้ ม บรรยากาศของโรงเรยี น และสภาพชมุ ชนใกลเ้ คยี ง โรงเรียนบ้านห้วยแสงตั้งอยู่บ้านเลขที่ 42 บ้านห้วยแสงหมู่ที่ 8 ตำบลศรีวิชัย อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร อยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัดสกลนคร อยู่ทางทิศใต้ของอำเภอวานรนิวาส ห่างจาก จังหวดั สกลนคร 70 กิโลเมตร หา่ งจากอำเภอวานรนิวาส 14 กิโลเมตร พ้นื ที่บรเิ วณของโรงเรียนจำนวน ๑๔ ไร่ ๐ งาน ๗๒ ตารางวา 1.2 เปิดสอนตั้งแต่ระดับ อนุบาล 1 ถึงระดับ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวนนักเรียน 102 คน ครู 8 คน 1.3 ผู้บริหารสถานศึกษา นายอภิสิทธิ์ จิระสวัสดิ์พงศ์ ตำแหน่ง ผู้อำนวยการสถานศึกษา วิทยฐานะ ผ้อู ำนวยการชำนาญการพิเศษ เบอรโ์ ทรศพั ท์ 0979894117 E – mail : [email protected] 1.4 ครูผ้รู บั ผดิ ชอบโครงการ นางวยิ ะดา แสงไสย์ ตำแหนง่ ครู วิทยฐานะ ครชู ำนาญการ เบอรโ์ ทรศพั ท์ 084-3538472

2 ชุมชนรอบโรงเรียน ชาวบ้านประกอบอาชีพหลัก คือ ทำนา ทำไร่ ทำสวน ทำการเกษตร การค้าขาย คนในชุมชนนับถอื ศาสนาพุทธ โรงเรียนบ้านห้วยแสง ตง้ั อยูไ่ มห่ ่างไกลจากชุมชน บริเวณด้านหนา้ โรงเรียนทาง ทิศเหนือติดกับ วัดศิริพัฒนา ด้านทิศตะวันตกติดกับบริเวณป่า ด้านทิศใต้เป็นพื้นที่ทำการเกษตร ทำนาข้าวของชาวบ้าน มีอาคารเรียน ๓ หลังอาคารประกอบ ๑ หลัง หอ้ งส้วม ๓ หลัง มบี ่อเลี้ยงปลา ๑ บ่อ อาคารสถานที่มีความปลอดภัยและเอื้อต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ของผู้เรียน มีการพัฒนาและปรับปรุงให้ บริเวณภายในโรงเรียน สะอาด สวยงามปลอดภัย ร่มรื่นอยู่เสมอ ประเพณีศิลปวัฒนธรรมทอ้ งถ่ินที่เป็นทีร่ ้จู กั โดยทั่วไปของชุมชน คือ บญุ ประทายข้าวเปลอื ก บุญเดือน 3 หอ่ ข้าวสาก และบญุ ห่อข้าวประดับดิน บรรยากาศของโรงเรียน โรงเรียนบา้ นห้วยแสง ตัง้ อยบู่ ริเวณที่ตดิ กับชุมชน มีสภาพบรรยากาศทีด่ ี ไมม่ ีมลภาวะ รม่ รื่น สะอาด สวยงาม บุคลากรทุกคนในโรงเรยี นมอี ัธยาศัยไมตรีท่ดี ีต่อกัน นักเรยี นมีความสภุ าพเรียบรอ้ ย ครูและ นักเรียนมีปฏิสัมพันธท์ ี่ดีต่อกัน ครูรักและเมตตานักเรียน นกั เรยี นรกั และเคารพครู บุคลากรในโรงเรียนให้ ความชว่ ยเหลือซง่ึ กนั และกัน ผ้บู ริหารใช้หลักธรรมาภิบาลเพือ่ ให้ครูทำงานร่วมกนั อย่างมีความสขุ โรงเรยี น มคี วามสัมพันธท์ ด่ี ีกบั ผปู้ กครอง ผ้นู ำชมุ ชนให้การสนับสนุนชว่ ยเหลอื สภาพชมุ ชนใกล้เคยี ง โรงเรียนบ้านห้วยแสงมีเขตพื้นที่ให้บริการจำนวน ๑ หมู่บ้าน คือหมู่ที่ ๘ บ้านห้วยแสง ซึ่งชุมชนให้ ความร่วมมือและสนับสนุนกิจกรรมทุกอย่างที่สถานศึกษาจัดขึ้น ชุมชนจะให้ความสนใจและเฝ้าดูกิจกรรม ต่างๆท่ที างโรงเรยี นดำเนินการ และให้ความรว่ มมอื มสี ว่ นรว่ มให้การสนบั สนนุ กจิ กรรมตา่ งๆดว้ ยดี สถานการณ์เสี่ยง/ปญั หาดา้ นคุณธรรมของโรงเรียน ปัญหาเสย่ี งเกิดจาก นกั เรยี นอยกู่ บั ผปู้ กครองซึ่งเป็นปู่ ย่า ตา ยาย หรือญาติพี่น้อง ไม่ได้อย่กู บั พอ่ แม่ พอ่ แมต่ ้องไปทำงานทีอ่ ืน่ นักเรียนจงึ มพี ฤตกิ รรมขาดความอบอนุ่ จากครอบครัว มีพฤติกรรมแสดงออกไม่ เหมาะสม ไม่ใหค้ วามสำคัญหรอื ความสนใจการเรยี น มกี ารทะเลาะวิวาท ขาดวนิ ยั และความรับผดิ ชอบ และ ขาดการเคารพบิดามารดา ผู้ปกครอง ครูบาอาจารยส์ ง่ ผลใหก้ ารเรยี นตกต่ำ ปญั หาดา้ นยาเสพติด ผู้ปกครองสว่ นใหญม่ กี ารใชส้ ารเสพติด เช่น การสูบบหุ ร่ี ดืม่ สุรา ของมนึ เมา ทำให้นักเรยี นมีพฤตกิ รรมเลยี นแบบ อยากลองอยากรู้ ปญั หาดา้ นพฤติกรรมการใช้โทรศัพท์มือถือ ตดิ เกม การเลียนแบบพฤติกรรมจากสื่อออนไลน์ อินเตอร์เน็ต ทำใหข้ าดความสนใจในการทำงานหรอื การเรยี น ขาดวินยั ขาดความรับผดิ ชอบ ไมร่ ูจ้ ักหนา้ ที่ ของตนเอง

3 การดำเนินงานโรงเรียนคณุ ธรรม สพฐ. ตามเกณฑ์ ระดับ ๓ ดาว ๑. โรงเรยี นสมคั รเขา้ รบั การยกระดบั เปน็ โรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ.ระดบั ๓ ดาว โรงเรียนบ้านห้วยแสง ได้สมัครเข้ารับการยกระดับเป็นโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.ระดับ ๓ ดาว เมื่อวนั ท่ี 23 พฤษภาคม ๒๕๖5

4 2. รายงานผลการจดั กจิ กรรมการพฒั นาโรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ. ระดบั 3 ดาว ดาว ครบทกุ ขอ้ ดงั น้ี 2.1 โรงเรยี นจดั ทำแผนปฏบิ ตั ริ าชการประจำป/ี โครงการ/กจิ กรรมดา้ นคณุ ธรรมทเี่ ปน็ ระบบตอ่ เนอ่ื ง โรงเรียนบ้านห้วยแสง ได้กำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจกลยุทธ์ กิจกรรมต่าง ๆ ในการพัฒนาโรงเรียน คุณธรรมด้วยกนั ทกุ ฝ่าย โดยการจดั ทำแผนปฏิบตั กิ ารโรงเรยี นคณุ ธรรมข้นึ เพื่อดำเนนิ กจิ กรรม เปน็ ระบบอย่าง ต่อเนอื่ งทกุ ปี มกี ารประชมุ ชีแ้ จงให้ครทู กุ คนรับทราบ และมกี ารมอบหมายผรู้ ับผดิ ชอบชัดเจน โรงเรียนดำเนินการค้นหาปัญหา สาเหตุ กำหนดพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกและคุณธรรม ในการ แก้ปัญหา กำหนดกจิ กรรมอย่างสร้างสรรค์ ผบู้ รหิ าร ครูบุคลากร และนักเรยี นปฏบิ ตั ิตามคุณธรรมอัตลักษณ์ ของโรงเรียนหรือกรอบแนวคดิ โรงเรียนคุณธรรม สพฐ. โรงเรียนบ้านห้วยแสง มกี ารสำรวจปัญหา สาเหตุ และระดมความคิดของกลุ่มบุคคลแตล่ ะกลุ่ม ได้แก่ กลุ่มผูบ้ ริหาร กล่มุ ครู และกลมุ่ นักเรียน เพื่อคน้ หาคณุ ธรรมอัตลักษณ์ ซึง่ ประกอบด้วย คุณธรรมเป้าหมายของ โรงเรียนและพฤติกรรมบง่ ช้ีเชงิ บวกของ ผบู้ ริหาร ครู และนักเรียน เพ่ือมงุ่ แก้ไขประเด็นปัญหา ที่กลุ่มได้คน้ พบ โดยการจัดประชุม ระดมความคิด เพื่อค้นหาคุณธรรมเป้าหมาย โดยพิจารณาปัญหาสำคัญของโรงเรียนที่ ต้องการแก้ไขหรือพิจารณาความดีที่อยากทำ ที่ต้องการส่งเสริมให้เกิดขึ้นในโรงเรียน จากนั้น นำคุณธรรม เป้าหมายและพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกของทั้ง ๓ ฝ่ายมาพิจารณาร่วมกัน โดยเรียงลำดับปัญหาที่อยากแก้ไข ความดีที่อยากทำ แล้วจัดทำตารางคุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียน เพื่อให้แต่ละกลุ่มรับรู้ว่าต้องปฏิบัติตน อยา่ งไรบ้าง ในแตล่ ะดา้ น

5 2.๒ โรงเรยี นมกี ารจดั คา่ ยยวุ ชนคนคุณธรรม โรงเรียนบ้านหว้ ยแสง ได้จัดคา่ ยสง่ เสริมคุณธรรมจริยธรรม เพื่อให้บรรลเุ ป้าหมายในการส่งเสรมิ คณุ ธรรมตามพืน้ ฐาน อัตลกั ษณ์ของโรงเรยี น สง่ เสรมิ คุณธรรมจริยธรรม และปลูกฝังจิตสำนึกที่ดีให้กับ นกั เรียนนำไปใช้ในการพัฒนาตนเองและพัฒนาสงั คม และมสี ว่ นร่วมอยใู่ นสังคมอย่างมีความสุขโดยไดร้ ับ ความอนเุ คราะหว์ ทิ ยากรจาก คณะครูแกนนำและพระวทิ ยากรจากวดั ศิริพัฒนา พระวทิ ยากร พระอธิการสมศกั ดิ์ สนุ ทโร วดั ศิรพิ ฒั นา ต.ศรวี ิชยั อ.วานรนวิ าส จ.สกลนคร คา่ ยคุณธรรม จรยิ ธรรม ณ หอประชมุ โรงเรียนบา้ นห้วยแสง

6 2.๓ โรงเรยี นจัดกจิ กรรมคนื คุณธรรมสหู่ อ้ งเรยี น โรงเรียนมกี ารสร้างความตระหนกั และให้ความสำคัญในการจดั การเรียนร้โู ดยสอดแทรกคณุ ธรรม จรยิ ธรรมในแผนการจดั การเรียนรู้ ทุกกล่มุ สาระการเรยี นรู้ ให้นกั เรียนมสี ว่ นรว่ มทงั้ จดั กจิ กรรมวันสำคญั สง่ เสรมิ คณุ ธรรมจรยิ ธรรมให้กบั นักเรียน เชน่ กจิ กรรมแนะแนว กจิ กรรมวนั แม่ กิจกรรมวันสำคญั ทาง พระพทุ ธศาสนา และบนั ทึกความดี ท่ี ชอื่ โครงงานคุณธรรม ผรู้ บั ผดิ ชอบ ๑ กจิ กรรมระเบียบวินัยสร้างได้เรม่ิ ทตี่ ัวเราเอง (รองเทา้ เข้าแถว) นักเรยี นชน้ั อนุบาลปีท่ี 1-๓ ๒ กจิ กรรม \" ย้ิมงา่ ย ไหว้สวย \" นกั เรยี นชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๑ ๓ กจิ กรรมส่งเสริมทกั ษะกระบวนการคดิ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๒ ๔ กิจกรรม รวมพลงั จติ อาสา สุขาน่าใช้ ด้วยสมนุ ไพรบ้านเรา นกั เรียนช้นั ประถมศึกษาปที ี่ ๓ ๕ กจิ กรรมพฒั นาทักษะชวี ติ โดยใช้หลักเศรษฐกิจพอเพยี ง นักเรยี นชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ ๔ ๖ กจิ กรรมเด็กดีศรีหว้ ยแสง นกั เรียนชั้นประถมศกึ ษาปีที่ ๕ ๗ Honest Game นกั เรยี นช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๖

7 2.๔ นกั เรยี นประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ นตามคณุ ธรรมอตั ลกั ษณห์ รอื กรอบแนวคดิ โรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ. นกั เรยี นประพฤติปฏิบัตติ นตามคุณธรรมอตั ลักษณ์หรือกรอบแนวคิดโรงเรยี นคุณธรรม สพฐ. โรงเรียนจัดกิจกรรมที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตร และ ค่านิยมหลกั ๑๒ ประการ โดยมกี ารจดั คา่ ยคุณธรรม กจิ กรรมอบรมรมคุณธรรม จริยธรรมสุดสปั ดาห์ และ กจิ กรรมโครงงานคุณธรรม ทีด่ ำเนนิ การตอ่ เนื่องทุกปี มกี ารเรยี นรูผ้ า่ นกิจกรรมการเรียนการสอนและโครงงาน คณุ ธรรม ระดบั หอ้ งเรยี นทกุ ระดับช้นั เรียน คุณธรรมอตั ลักษณ์ของโรงเรยี น พฤตกิ รรมนกั เรยี นทปี่ ระพฤตปิ ฏบิ ตั ิ ความรบั ผดิ ชอบ นักเรียนมีความตรงต่อเวลา ตั้งใจเรียน เอาใจใส่การเรียนการสอน รบั ผิดชอบหนา้ ท่ี ท่ตี วั เองไดร้ บั มอบหมาย ความมวี นิ ยั นกั เรียนแตง่ ตัวถูกต้องตามระเบยี บทท่ี างโรงเรยี นกำหนด เดินชดิ ขวา ความพอเพยี ง นักเรียนช่วยเหลือคุณครูและเพื่อนๆโดยไม่หวังสิ่งตอบแทน ช่วยเหลือ งานโรงเรยี นและชมุ ชนด้วยความเตม็ ใจ ความสุภาพ นกั เรียน พดู จาสุภาพ ไหวท้ กั ทาย ไมพ่ ูดคำหยาบคาย จติ สาธารณะ นักเรยี น ช่วยงานอาสาตา่ งๆด้วยความเต็มใจไม่หวังผลตอบแทนเสียสละ มนี ำ้ ใจ ชว่ ยเหลอื ผ้อู ื่น เอื้อเฟื่อเผ่ือแผ่ซ่ึงกันและกนั

8 2.๕ ครูมแี ผนการจดั การเรยี นรู้ทบ่ี รู ณาการคุณธรรมอตั ลกั ษณ์ หรอื ตามกรอบแนวคดิ โรงเรยี นคุณธรรม สพฐ. ครูผู้สอนทั้ง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ มีแผนการจัดการเรียนรู้ที่มีการบูรณาการคุณธรรม จริยธรรม เชอ่ื มโยงส่เู นือ้ หาสาระในรายวชิ าที่สอน รวมทง้ั การปฏิบตั จิ รงิ ผา่ นกิจกรรมต่างๆ เชน่ การทำงานกลุ่ม การทำ โครงงาน การศึกษาค้นคว้าอิสระตามความสนใจ ผสมผสานกับการมีส่วนร่วมในการลงมือปฏิบัติจริงผ่าน โครงงาน กิจกรรมเสริมหลักสูตรต่างๆ ของโรงเรียน และกิจกรรมพิเศษอื่นๆ เพื่อเป็นการฝึกอุปนิสัยที่ดใี ห้กบั นักเรียน ตลอดเวลาจนติดเป็นนิสัย ตามที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระราช ประสงค์วา่ “ ใหโ้ รงเรียนสรา้ งคนดีใหบ้ า้ นเมอื ง ”

9 2.๖ มผี ลงานโครงงานคณุ ธรรม ระดบั หอ้ งเรยี น โรงเรียนบ้านห้วยแสง ได้ดำเนินการจัดทำโครงงานคุณธรรม ในระดับห้องเรียนทุกห้อง โดยแบ่งเป็น ระดบั ต่าง ๆ ดังน้ี ระดับปฐมวัย เป็นการฝึกปฏิบัติโครงงานคุณธรรมโดยครูพานักเรียนลงมือปฏิบัติ เน้นการปฏิบัติ บอ่ ย ๆ จนเกดิ เปน็ ทกั ษะ เพ่อื นำไปใช้ในการปฏบิ ัติในชวี ติ ประจำวนั จากการเรยี นรโู้ ดยการสงั เกตท้ังตัวแบบ ในชีวิตจรงิ หรือตัวแบบท่ีเป็นสัญลักษณ์ เด็กปฐมวยั จึงเรยี นรู้จากการสังเกตและลอกแบบ การฝึกให้นักเรียน ทำกิจกรรมโครงงานคุณธรรม คือการสร้างและเลือกตัวแบบที่ดใี ห้เด็กได้สังเกต และตัวแบบที่เป็นสัญลกั ษณ์ สำหรบั กระบวนการในการพัฒนาการเรียนรู้พฤตกิ รรมจริยธรรมตามแนวคิด ๔ ขนั้ ตอน ขั้นตอนที่ ๑ กระบวนการตั้งใจ เป็นการที่เด็กได้เห็นตัวแบบที่น่าสนใจ ดังนั้น ตัวแบบจึงต้องแสดง พฤติกรรมจริยธรรมที่ชัดเจน ไม่ซับซ้อน โดยการที่ครูปฏิบัติเป็นตัวอย่างในการดำเนินกิจกรรมโครงงาน คุณธรรมแล้วให้เด็กได้ฝึกปฏิบัติตามบ่อย ๆ และเมื่อเด็กสนใจแสดงพฤติกรรมที่ดีจะต้องมีการเสริมแรง เพือ่ ให้เด็กเกิดพฤตกิ รรมซำ้ ขั้นตอนที่ ๒ กระบวนการเก็บจำ เมื่อเด็กสังเกตเห็นตัวแบบแสดงพฤติกรรมที่ดี ได้รับการยกย่อง ชมเชยและได้เห็นตัวแบบแสดงพฤติกรรมบ่อย ๆ เด็กเกิดความสนใจตอ้ งการแสดงพฤติกรรม เชน่ เดยี วกับตัว แบบ เด็กจะหาวิธีเก็บและจดจำขอ้ มูลการแสดงพฤติกรรมทส่ี มั พนั ธ์กับสถานการณ์ ข้นั ตอนท่ี ๓ กระบวนการกระทำ เมือ่ เดก็ จดจำข้อมลู ได้และเก็บไวใ้ นความคิด เมอื่ เผชญิ สถานการณ์ ในชีวิตประจำวัน เด็กจะนำข้อมูลมาแสดงเป็นพฤติกรรมที่ใกล้เคียงกับพฤติกรรมของตัวแบบเพื่อให้ได้ผล เหมือนตัวแบบ ขัน้ ตอนท่ี ๔ กระบวนการจงู ใจ เม่ือเดก็ สังเกตตัวแบบและจดจำข้อมูลไว้ และเมื่อเผชิญสถานการณ์ ถา้ หากมกี ารจูงใจและเด็กคาดว่าจะได้รบั การเสริมแรง เดก็ จะแสดงพฤติกรรมออกมา ดังน้นั ถา้ หากเด็กแสดง พฤติกรรมดี จึงควรได้รับผลในลกั ษณะการเสริมแรงเหมือนตัวแบบได้รบั การจูงใจจึงเป็นสิ่งสนับสนุนให้เด็ก แสดงพฤติกรรมจริยธรรมไปในพฤติกรรมที่เหมาะสม ดังนั้น การที่ครูพาเด็กปฏบิ ัติโครงงานคุณธรรมบ่อย ๆ นั้น จนกระทั่งเด็กได้ฝึกและปฏิบัติตามครูบ่อย ๆ จนเกิดเป็นทักษะและนิสัย เป็นพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกท่ี ถาวรต่อไป ระดบั ปฐมวัย มโี ครงงานคณุ ธรรมห้องเรียน ๑ โครงงาน ได้แก่ โครงงานคุณธรรม เร่อื ง ระเบียบวินัยสรา้ งได้ เรมิ่ ทต่ี ัวเรา (รองเท้าเขา้ แถว) ระดบั ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๑-๓ เปน็ การฝกึ ปฏิบัตโิ ครงงานคุณธรรมโดยมีครูเปน็ ทีป่ รึกษาโครงงาน คุณธรรม พร้อมทั้งครูพานักเรียนลงมือปฏิบัติ เน้นการฝึกปฏิบัติบ่อย ๆ จนเกิดเป็นนิสัยและเกิดพฤติกรรม บ่งชี้เชิงบวกตามที่ต้องการ เพื่อนำไปใช้ในการปฏิบัติในชีวิตประจำวัน นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑-๓ สามารถทำโครงงานคุณธรรมได้ด้วยตนเองแล้ว โดยนักเรียนสามารถค้นพบปัญหาที่เกิดกับนักเรียนได้เอง ค้นพบสาเหตุของปัญหาและวิธีการแก้ไขปัญหาได้ด้วยตนเอง มีครูประจำชั้นเป็นที่ปรึกษาโครงงานคุณธรรม คอยดูแล และช่วยขับเคลื่อนการทำโครงงานคุณธรรมของนักเรียนในระดับชั้นของตนเอง จะเน้นที่การมอง ปญั หารว่ มกนั ระหว่างครูประจำช้ันและนักเรียน เม่ือมองเห็นปัญหาตรงกนั แลว้ ครจู ะคอยช่วยเหลือนักเรียน ทำโครงงานคุณธรรม แต่นักเรียนจะเป็นคนดำเนินการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นโดยในกระบวนการนี้จะมีครูเป็น ตัวอย่างในการปฏิบัติ เมื่อนักเรียนพบเห็นตัวอย่างแล้ว ก็สามารถดำเนินกิจกรรมได้ด้วยตนเอง มีการทำงาน

10 เป็นทีม แบ่งสัดส่วนความรับผิดชอบของแต่ละบุคคลชัดเจน ทำให้นักเรียนได้แสดงความคิดเห็น มีส่วนร่วม นำเสนอผลงาน ทกุ คนมบี ทบาท หากพบเจอปัญหาก็ปรึกษาครูประจำชั้นเพื่อชว่ ยกันแกไ้ ขปญั หา มโี ครงงาน คุณธรรมห้องเรยี นละ ๑ โครงงาน ดังนี้ ที่ ชอื่ โครงงานคณุ ธรรม ผรู้ บั ผดิ ชอบ ครผู รู้ บั ผดิ ชอบ ๑ กจิ กรรม \" ยมิ้ ง่าย ไหว้สวย \" นักเรยี นชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี ๑ นางจิราภรณ์ จันทร์คำเข้ม ๒ กิจกรรมส่งเสริมทักษะกระบวน นักเรียนชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๒ นางสาวพรนภา เกตกันยา การคดิ ๓ กิจกรรม รวมพลังจิตอาสา สุขาน่า นักเรยี นชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๓ นางสาวจรยิ า ธงยศ ใช้ ดว้ ยสมนุ ไพรบา้ นเรา กิจกรรม \" ย้ิมงา่ ย ไหวส้ วย \" กิจกรรมส่งเสรมิ ทักษะ กิจกรรม รวมพลงั จิตอาสา สุขา กระบวน การคิด นา่ ใช้ ด้วยสมุนไพรบ้านเรา ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔-๖ นักเรียนฝึกปฏิบัติโครงงานคุณธรรม ที่นักเรียนจะเป็นคนจัดทำ โครงงานคุณธรรมด้วยตนเองดำเนินกิจกรรมด้วยตัวนักเรียนเอง นักเรียนจะมีการรวมกลุ่มของสมาชิก ในห้องเรียนที่มีความสนใจจะแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในห้องเรียนหรือโรงเรียนเหมือนกัน ค้นหาปัญหาที่เกิดขึ้น วเิ คราะห์สาเหตวุ า่ ปัญหานน้ั เกิดข้ึนเพราะอะไร พร้อมทั้งคดิ หาวธิ กี ารแก้ไขปญั หานัน้ ๆ โดยปลกู ฝงั ให้สมาชิก ดำเนินกิจกรรมโครงงานคุณธรรมให้เกิดความตระหนัก พร้อมใจกันแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น โดยมีครูประจำช้ัน เปน็ ท่ปี รกึ ษาโครงงานคุณธรรม และคอยดแู ล กำกบั การดำเนนิ กิจกรรมโครงงานคุณธรรมอย่างต่อเนื่องและ ใกล้ชดิ อกี ทง้ั ครูประจำช้ันลงปฏบิ ตั โิ ครงงานคุณธรรมคอยดูช่วยนักเรียนเปน็ บางครง้ั ซ่ึงการให้นกั เรียนปฏิบัติ ด้วยตนเองน้ี เมื่อปฏิบัติบ่อยๆ จะเกิดพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวก เพื่อนำไปใช้ในการปฏิบัติในชีวิตประจำวันใน การทำโครงงานคุณธรรมระดับน้ี ทำให้เกิดการปลูกฝังเกิดความสำนึกในสิ่งที่ตนเองได้ปฏิบัติในทางที่ถูกต้อง นักเรียนสมาชิกในกลุ่มต่างๆ จะเป็นคนดำเนินการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึน้ ด้วยตนเอง มีการทำงานเป็นทีม แบ่ง สัดสว่ น ความรบั ผิดชอบของแตล่ ะบุคคลชัดเจน ทำใหน้ ักเรียนมีความรบั ผิดชอบ ในการปฏิบตั งิ านตามหน้าท่ี และความรับผดิ ชอบของตนเอง หากพบเจอปญั หากป็ รึกษาครูประจำชั้นเพ่ือชว่ ยกันแก้ไขปญั หาให้หมดสิ้นไป มีโครงงานคุณธรรมห้องเรียนละ ๑ โครงงาน โดยนักเรียนทุกคนในห้องร่วมกันคิด ร่วมกันทำ และร่วมกัน นำเสนอโครงงานคุณธรรมดังน้ี

11 ท่ี ชอ่ื โครงงานคุณธรรม ผรู้ บั ผดิ ชอบ ครผู รู้ บั ผดิ ชอบ 1 กจิ กรรมพฒั นาทกั ษะชีวิต โดยใชห้ ลักเศรษฐกจิ นักเรียนช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี ๔ น.ส.ภทั ชญา มะโนสินธ์ุ พอเพยี ง นักเรยี นชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๕ นายเอกพงศ์ ศรีพรหมทัต 2 กิจกรรมเดก็ ดศี รหี ้วยแสง นกั เรยี นช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี ๖ นางวยิ ะดา แสงไสย์ 3 Honest Game กิจกรรมพัฒนาทักษะชีวิต โดย กจิ กรรมเด็กดศี รีห้วยแสง Honest Game ใช้หลกั เศรษฐกจิ พอเพยี ง 2.๗ โรงเรยี นสะอาด บรรยากาศรม่ รนื่ สวยงาม ปลอดภยั มสี ถานทใี่ นการปลกู ฝงั ปฏบิ ตั ดิ า้ นคณุ ธรรม โรงเรียนบ้านห้วยแสง มีการปรับปรุงและพัฒนาบริเวณโรงเรียน ตั้งแต่บริเวณรั้วมกี ารทาสี ซ่อมแซม หลังคาอารเรยี น ปรับปรงุ ระบบไฟฟ้าใหป้ ลอดภัย ปรบั ปรงุ ทาสอี าคารเรียน ให้สวยงามและปลอดภยั ปรับปรงุ โรงอาหารและ สภาพแวดล้อมสะอาด ปลูกไม้ประดับเพื่อให้ดูร่มรื่น จัดห้องเรียนให้เอื้อต่อการจัดการเรียนรู้ ตลอดทงั้ บริเวณทัว่ ไปในโรงเรยี นให้ดูร่มร่ืน เป็นโรงเรยี นน่าดู นา่ อยู่ นา่ เรยี น ๓. มีการดำเนนิ การยกระดบั โดยจดั กจิ กรรม ในระดบั ๒ ดาว ครบทุกขอ้ (1) โรงเรียนสมัครเข้ารบั การยกระดับเปน็ โรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ระดบั 2 ดาว (2) โรงเรยี นรายงานผลการจัดกิจกรรมการพฒั นาโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. เอกสารประกอบ (3) โรงเรยี นดำเนินการยกระดับโดยจดั กจิ กรรมในระดบั 1 ดาว ครบทกุ ขอ้ (4) โรงเรยี นมนี วตั กรรม สรา้ งสรรคค์ นดี (5) โรงเรยี นจดั ทำโครงงานพัฒนาจรยิ คุณ (6) ครมู กี ารสรา้ งเครือขา่ ยในโรงเรียน (7) ครูมีแผนการจัดการเรียนรู้ที่เสริมสร้างคุณธรรมอัตลักษณ์หรือตามกรอบแนวคิด โรงเรียน คุณธรรม สพฐ. โดยผา่ นโครงงานคณุ ธรรมและกิจกรรมอ่ืน ๆ (8) ผ้บู ริหาร ครู บุคลากร และนกั เรียน ปฏบิ ัติตามคุณธรรมอัตลกั ษณ์ของโรงเรยี น หรือกรอบแนวคิด โรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ. (9) นักเรยี นจัดตง้ั กลุ่ม/ชุมนุม/ชมรมตามความสนใจ ปฏิบัตกิ จิ กรรมดา้ นคณุ ธรรม

12 (10) นักเรียนสามารถนำเสนอ แลกเปลี่ยนเรียนรู้และสรุปองค์ความรู้จากโครงงานคุณธรรมขยายผล ภายในโรงเรียน (11) โรงเรียนมีการประเมินและสรุปผลการดาเนินงานตามโครงการด้านคุณธรรม/ กิจกรรมด้าน คณุ ธรรม (12) นักเรียนมีพฤติกรรมที่พึงประสงค์ตามคุณธรรมอัตลักษณ์หรือตามกรอบแนวคิดโรงเรียน คุณธรรม สพฐ. ไมน่ อ้ ยกวา่ ร้อยละ 80 ของนกั เรียนทงั้ หมด ประกาศผลการตรวจสอบคุณภาพและยกระดบั โรงเรยี นคุณธรรม สพฐ. ระดับ 2 ดาว

13 ๔. โรงเรยี นมนี วตั กรรม สรา้ งสรรคค์ นดี ทผี่ า่ นการพฒั นาตอ่ เนอ่ื ง ๑. โครงงาน เสรมิ สร้างคุณธรรม จรยิ ธรรมในสถานศึกษา “โรงเรียนสุจริต”กิจกรรมรวมพลังจิตอาสา สุขานา่ ใช้ ด้วยสมุนไพรบ้านเรา (The Power of Volunteers By Herbal Homemade Toilet Cleaning)” ประเภทผลงาน ดา้ นการบรหิ าร สอดคล้องกบั คุณลกั ษณะโรงเรียนคณุ ธรรม สพฐ. ดา้ นความพอเพยี ง โดยใชห้ ลกั การ Huaisaeng Model ๑.ที่มาและสภาพปญั หา จากพระราชกระแสรับสั่ง ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 และ พระราชปณิธานของสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หัวรชั กาลท่ี 10 นำหลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ของพระบาทสมเด็จ พระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช ทรงเนน้ ย้ำแนวทางการพฒั นาทอ่ี ยูบ่ นพนื้ ฐานของการพึ่งตนเอง ความพอมี พอใช้ การรู้จักพอประมาณการคำนึงถึงความมีเหตุผล ส่งเสริมความประหยัดในครัวเรือน ทางโรงเรียนได้ จัดตั้งกลุ่มรวมพลงั วัยใส ร่วมใจจิตอาสา ซึ่งกำลังศึกษาในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-5 โดยนำหลักธรรม อิทธิบาท ๔ คือ ฉันทะ วิริยะ จิตตะ แลวิมังสา ซึ่งปัญหาส่วนใหญ่ท่ีพบในโรงเรียนของเราคือ นักเรียน โรงเรียนบ้านห้วยแสงขาดแคลนงบประมาณ น้ำยาล้างห้องน้ำ ห้องน้ำมีกลิ่นเหม็น ความมีจิตอาสา นักเรียนไม่มีวินัยในการใช้ห้องน้ำ ทางคณะผู้จัดทำจึงรวมกลุ่มกันทำความดีด้วยการฝึกทำน้ำยาล้างห้องน้ำ จากมะกรูด มะนาว เพื่อแก้ปัญหามะนาวล้นตลาด ราคามะนาวตกต่ำ ดังนั้นทางโรงเรียนจึงขยายผลไปยัง ชุมชน เพื่อให้นักเรียนทุกคนมีส่วนร่วมรับผิดชอบในการรักษาความสะอาดห้องน้ำในบริเวณโรงเรียน บ้าน รวมไปถึงที่สาธารณะอื่นๆ เช่น วัด เป็นต้น นอกจากนี้ยังฝึกฝนให้นักเรียนเป็นผู้มีจิตอาสา จิตสาธารณะ เสียสละ มีน้ำใจ ร่วมแรงร่วมใจสามัคคีที่จะทำให้ห้องน้ำของโรงเรียนให้สะอาดและไร้กลิ่นเหม็น เพื่อส่งเสริม ให้นักเรียนมีพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกมากขึ้น พฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ลดน้อยลง มีคุณธรรม จริยธรรมตาม คณุ ธรรมพนื้ ฐาน 8 ประการ รวมท้งั มีจติ สำนึกในการอนุรักษท์ รัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม ๒.วตั ถปุ ระสงค์ 1) เพือ่ ใหผ้ ู้บรหิ าร ครูและนกั เรยี น มีคุณลกั ษณะตามคณุ ธรรมอตั ลกั ษณ์ของโรงเรียน 2) เพอื่ ให้ครบู รู ณาการกจิ กรรมโครงงานคุณธรรมสกู่ จิ กรรมการเรยี นการสอน 3) เพื่อพฒั นาคณุ ธรรม จรยิ ธรรมนักเรยี นโดยใชโ้ ครงงานคุณธรรมเป็นฐาน 4) เพื่อสร้างเครือข่ายความรว่ มมือดา้ นคณุ ธรรม ระหว่างโรงเรียนและชมุ ชน ๓.แนวทางการพฒั นา/การดำเนนิ การ การพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมนักเรียน โดยใชโ้ ครงงานเสริมสรา้ งคณุ ธรรม จริยธรรมในสถานศกึ ษา “โรงเรียนสจุ ริต”กจิ กรรมรวมพลังจิตอาสา สุขานา่ ใช้ ด้วยสมนุ ไพรบ้านเรา (The Power of Volunteers By Herbal Homemade Toilet Cleaning)” สูค่ ุณภาพผู้เรยี น โรงเรยี นบ้านห้วยแสงมีกระบวนการ ดำเนินงานดว้ ยกลยทุ ธเ์ ตม็ ศักยภาพครสู ่ภู าคที ี่เข้มแขง็ รวมกบั Huaisaeng Model โดยใช้วงจรคุณภาพ PDCA สู่การพัฒนาทั้งระบบ

14 H : Heartily มุ่งมั่นการทำงานด้วยใจ การสร้างความตระหนัก ความรู้สึกรักและศรัทธาในสิ่งที่ทำ ความเชอื่ ม่ันท่จี ะพฒั นาโครงงานโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.ร่วมกนั U : Unity ความสามัคคี การสรา้ งความเป็นหนง่ึ เดยี วกันร่วมแรงร่วมใจกันในการทำงาน A : Assignment กำหนดผ้รู บั ผิดชอบ การกำหนดผรู้ ับผดิ ชอบกระจายความรบั ผิดชอบแบง่ ความ รับผดิ ชอบตามหนา้ ที่ทช่ี ัดเจน I : Identity ความเฉพาะตัว การดำเนินการทเ่ี ป็นคณุ ธรรมเป้าหมายที่เหมาะสมตามคุณธรรม อัตลกั ษณข์ องโรงเรยี น S : System การทำงานอย่างมีระบบ เป็นกระบวนการและลำดับขั้นการปฏิบัติงานทุกอย่างอย่าง เป็นระบบต่อเน่อื งสอดคลอ้ งประสานกนั ทุกระดับ A : Activity กิจกรรมที่สรา้ งสรรค์ หลากหลาย สอดคลอ้ งกบั คณุ ธรรมอตั ลักษณ์ของโรงเรียน

15 E : Environment ส่ิงแวดลอ้ ม บรรยากาศ สถานท่ีทเี่ อ้ือ เหมาะสมต่อการจัดการเรยี นรู้ และการทำ กจิ กรรม N : Network การสร้างเครือขา่ ยด้านคุณธรรมกับครโู รงเรียนอ่นื หรอื หน่วยงานอน่ื เพ่ือให้คำแนะนำ ใหก้ ารสนบั สนุนช่วยเหลือ G : Good governance การบริหารจัดการทดี่ ี โดยคำนึงถงึ หลกั คุณธรรม นิตธิ รรม ความโปรง่ ใส ความมสี ว่ นร่วม ความรบั ผิดชอบ และความค้มุ ค่า ๔. ผลการดำเนนิ งาน 1. ผู้บริหาร ครู นักเรียน มีคุณลักษณะตามคุณธรรมอัตลักษณ์ ได้แก่ จิตอาสา อยู่ในระดับ ดีมาก การมีส่วนรว่ มในการพัฒนาชมุ ชน อยู่ในระดับ ดีมาก ความพอเพียง อยู่ในระดับดมี าก จิตอาสา อยู่ในระดบั ดมี าก ปฏบิ ัตติ ามหลักปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง อยูใ่ นระดับดมี าก ๒. จากผลการดำเนินงาน Huaisaeng Model พบว่าผู้บริหาร ครู และนักเรียนสามารถร่วมแสดง ความคิดเหน็ วเิ คราะห์ปัญหาท่เี กิดข้ึนทำให้เกิดการมีส่วนร่วมในการดำเนินกิจกรรม การทำโครงงานคุณธรรม และนำไปสู่การมีคุณธรรมอัตลักษณ์ การพัฒนาตนเอง อย่างต่อเนื่อง มีการแสวงหาความรู้ ฝึกฝนและพัฒนา ตนเองเป็นประจำจนเกิดเป็นนิสัยที่ดีมีคุณธรรม นักเรียนทุกคนได้เรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติ จากการทำ โครงงานคุณธรรม รวมทั้งการบูรณาการเข้ากับการจัดการเรียนการสอนในทุกกลุ่มสาระการเรียน มีการ ทำงานเปน็ ระบบโดยใช้วงจร PDCA จนนำไปสู่ความสำเร็จ ๓. บูรณาการกิจกรรมโครงงานคุณธรรมสู่กิจกรรมการเรียนการสอน เพื่อพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม นักเรียน โดยใชโ้ ครงงานคณุ ธรรมเป็นฐาน ๔. มเี ครอื ขา่ ยความร่วมมือด้านคุณธรรม ระหวา่ งโรงเรยี นและชุมชน ๕.บทเรยี นทไ่ี ดร้ ับ จากทโ่ี รงเรียนบ้านห้วยแสง ได้นำนวัตกรรม การพฒั นาคุณธรรม จรยิ ธรรมนกั เรียน โดยใช้โครงงาน คุณธรรมตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง สู่คุณภาพหอ้ งเรียน เพื่อให้บรรลุคุณธรรมอัตลกั ษณ์ของโรงเรยี น “จิตอาสา พัฒนาชุมชน ร่วมปฏบิ ตั ิงานตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” โดยมีเปา้ หมาย คอื ผู้บริหาร ครู บุคลากรทางการศึกษาและนักเรียนทุกคน มีความตระหนัก รู้เข้าใจ และคิดอย่างมีเหตุผล ซึมซับคุณค่า แห่งคุณธรรมความดอี ย่างเปน็ ธรรมชาติ ก่อใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลงในระดับตา่ งๆ ดังน้ี -นักเรียน มีการพัฒนาตนเองตามคุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียนและการลงมือปฏิบัติโครงงาน ทำงานเป็นทีมโดยใช้กระบวนการกลุ่ม รู้จักการเป็นผู้นำผู้ตามที่ดี มีทักษะการคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหา เดินแถวเป็นระเบียบ พูดจาสุภาพ ทิ้งขยะตามที่จัดเก็บ รักษาความสะอาด ช่วยเหลืองานโรงเรียนด้วยความ เต็มใจ มจี ิตอาสา มีความพอเพียงตามหลักปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง -ผู้บริหารและครู เปิดใจยอมรับการเปลี่ยนแปลง ประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดี มีการพัฒนา ปรบั ปรุงตนเอง และวิธีการทำงานใหม้ ีประสิทธภิ าพ -โรงเรียนมีบรรยากาศ ร่มรื่น สะอาด สวยงามน่าอยู่ เอื้อต่อการเรียนรู้ ปลอดภัย ห้องเรียนสะอาด เปน็ ระเบยี บเรยี บร้อย

16 -วัดและชุมชน รบั รู้ และมคี วามตระหนักเก่ยี วกับการแบ่งปัน ช่วยเหลือคนรอบขา้ ง มีความสัมพันธ์ อันดี ระหว่างบ้าน วดั โรงเรยี นและชมุ ชนในการพัฒนาคณุ ธรรมจริยธรรมนกั เรียนเพ่ือช่วยกันสร้างคนดีให้กับ บ้านเมือง 2.การพฒั นาคณุ ธรรมจรยิ ธรรมนกั เรยี นโดยใช้ โครงงานคุณธรรม โครงงานคณุ ธรรมเรื่อง รวมพลงั จิตอาสา สขุ านา่ ใช้ ดว้ ยสมุนไพรบ้านเรา (The Power of Volunteers By Herbal Homemade Toilet Cleaning) ประเภทผลงาน ด้านการจัดการเรยี นการสอน สอดคลอ้ งกบั คุณลักษณะโรงเรยี นคุณธรรม สพฐ. ดา้ นความพอเพียง 1. ความสำคญั ของผลงานนวตั กรรมทนี่ ำเสนอ 1.1 เหตผุ ลทีเ่ กดิ จากแรงบลั ดาลใจ ความจำเปน็ ปญั หาหรอื ความตอ้ งการทจ่ี ดั ทำผลงานนวตั กรรม จากสภาพความเป็นอยู่ชาวบ้านห้วยแสง หมู่ 8 มีอาชีพทำการเกษตรและปลูกผักสวนครัวไว้ รับประทานเอง เชน่ ขา้ ว มัน และผกั สวนครัว อาทิ เชน่ มะนาว มะกรูด มะเขือเทศ ผักต่างๆ ในปจั จบุ ันภาวะ เศรษฐกิจท่ีมีค่าครองชีพสูงข้ึนทำให้เครื่องอุปโภคบริโภคมีราคาเพิ่มขึ้น ทางโรงเรียนบ้านห้วยแสงและชุมชน จึงปลูกผักสวนครัว เช่น ผักต่างๆ และปลูกมะนาวเป็นจำนวนมากเพื่อประกอบอาหารกลางวันและจำหน่าย ใหก้ ับนกั เรียน แตม่ ะนาวคงเหลือเปน็ จำนวนมาก ราคาตกตำ่ มะนาวลน้ ตลาด ขายไม่ได้ ทางโรงเรียนได้จัดต้ัง กลมุ่ รวมพลงั วยั ใส ร่วมใจจติ อาสา ซง่ึ กำลงั ศึกษาในระดับชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 4-5 โดยนำหลักธรรมอิทธิบาท ๔ คือ ฉนั ทะ วริ ิยะ จติ ตะ แลวิมงั สา ซึง่ ปญั หาส่วนใหญ่ที่พบในโรงเรยี นของเราคือ นักเรียนโรงเรียนบา้ น ห้วยแสง ขาดความมีจิตอาสา ไม่มีวินัย ไม่ทำความสะอาด ห้องน้ำมีกลิ่นเหม็น ขาดแคลนน้ำยาล้างห้องน้ำ เนื่องจากราคาค่อนข้างสูง ทางคณะผู้จัดทำจึงรวมกลุ่มกันทำความดีด้วยการฝึกทำน้ำยาล้างห้องน้ำ จากมะนาว มะกรูด จากนั้นจึงขยายผลไปยังชุมชนเพื่อให้นักเรียนทุกคนมีส่วนร่วมรับผิดชอบในการรักษา ทำความสะอาดห้องน้ำในบริเวณโรงเรียน บ้าน รวมไปถึงที่สาธารณะอื่นๆ เช่น วัด เป็นต้น นอกจากนี้ยัง ฝึกฝนให้นักเรียนเป็นผู้มีจิตอาสา จิตสาธารณะ เสียสละ มีน้ำใจ ร่วมแรงร่วมใจสามัคคี ในการที่จะทำให้ ห้องน้ำของโรงเรยี นใหส้ ะอาดและไรก้ ลน่ิ เหม็น ดังนน้ั ทางโรงเรยี นบา้ นห้วยแสง ไดม้ ีการพฒั นาคุณธรรม จริยธรรมในรปู โครงงานคุณธรรม ตามหลกั การบริหารโดยใชร้ ูปแบบ“ Huaisaeng Model” ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและอัตลักษณ์ ของโรงเรยี น เพ่ือใหน้ ักเรียนได้มองเห็นประโยชน์ของมะนาว มะกรูด สามารถพัฒนาอาชีพ ใช้เวลาวา่ งให้เกดิ ประโยชน์ โดยการแปรรูปผลติ ภัณฑจ์ ากมะนาว มะกรดู เป็นน้ำยาล้างหอ้ ง เพอ่ื ลดภาระค่าใช้จา่ ย สรา้ งรายได้ ใหก้ บั โรงเรียน

17 หลกั ธรรมทน่ี ำมาใช้ในการทำนวตั กรรมน้ีคอื ฉนั ทะ (ความพอใจ) นักเรียนมคี วามพอใจ ความรัก ตระหนักถึงการใช้เวลาวา่ งใหเ้ กิดประโยชน์ ซ่งึ เป็นคุณลักษณะข้อแรกท่ีทำให้นำไปสู่คุณลักษณะท่ปี ระสงคข์ อ้ อืน่ ๆ วริ ยิ ะ (ความพากเพยี ร) นกั เรียนมีความเอาใจใสแ่ ละม่นุ ม่ันพยายามในการทำงาน จติ ตะ (ไม่ทอดทิง้ ) นักเรยี นได้ติดตาม ดแู ล เอาใจใส่ โดยการออกทำความสะอาดบริเวณโรงเรยี น วมิ งั สา (สอดสอ่ งในเหตุและผล) การรู้จกั ละวางความชั่ว ความทจุ ริต และร้จู กั เสียสละประโยชน์ ส่วนน้อยของตน เพ่ือประโยชน์ส่วนใหญข่ องบ้านเมอื ง การมจี ิตอาสาจติ สาธารณะ จติ สำนกึ ที่ดขี องมนุษยท์ ่รี วมตัวกันขน้ึ และมีความสมั พนั ธร์ ะหว่างประสบการณ์ต่างๆ เหลา่ นั้น และ ประเมินค่าส่ิงเหล่าน้ันออกมาเป็นจิตสำนกึ 2. จดุ ประสงค์ ๑. เพ่อื ปลูกจติ ใตส้ ำนึกให้นักเรยี นเปน็ ผ้รู กั ความสะอาด ๒. เพ่อื เสรมิ สร้างให้นักเรยี นมจี ติ อาสา รว่ มมือร่วมใจทำความดีเพ่ือส่วนรวม ๓. เพื่อส่งเสริมใหน้ กั เรียนน้อมนำศาสตร์พระราชาด้านความพอเพยี ง มาใชเ้ ป็นแนวทางในการ ดำเนินชีวติ 3.เปา้ หมาย เชงิ ปรมิ าณ 1.นักเรยี นช้ันอนบุ าล ๑ – ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๖ จำนวน 102 คน เชงิ คณุ ภาพ ๑. นกั รยั นรอ้ ยละ 100 มีปลกู จิตใต้สำนกึ ใหน้ ักเรยี นเปน็ ผู้รกั ความสะอาด ๒. นกั เรยี นร้อยละ 100 มจี ิตอาสา ร่วมมอื รว่ มใจทำความดีเพื่อส่วนรวม ๓. นักเรียนร้อยละ 80 น้อมนำศาสตร์พระราชาด้านความพอเพียง มาใช้เป็นแนวทางในการ ดำเนินชีวติ 4. กระบวนการผลติ นวัตกรรม การดำเนนิ งานพัฒนาคุณธรรมจรยิ ธรรมนักเรยี น โดยใช้ โครงงานคุณธรรม เร่ือง รวมพลงั จติ อาสา สุขานา่ ใช้ ด้วยสมนุ ไพรบ้านเรา (The Power of Volunteers By Herbal Homemade Toilet Cleaning) ตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีการดำเนินการ 2 ระยะ คือ

18 ระยะท่ี ๑ “ บกุ เบกิ วางแผน ทดลอง ” มีการสรา้ งความตระหนักแก่นักเรยี นในการฝึกปฏบิ ตั ิ ซึ่ง ครู นกั เรียนแกนนำ เปน็ ผู้แนะนำ โดยมีผ้บู รหิ าร ครู นักเรยี น ร่วมกับผปู้ กครองทำเปน็ แบบอย่างท่ีดี และมีการ กำกบั ตดิ ตาม อยา่ งตอ่ เน่ือง ระยะท่ี ๒ “ ขยายผลในชมุ ชน ” โดยจัดต้งั นักเรียนแกนนำในชมรมแลว้ บรู ณาการในการจัดการเรียน การสอน นำนวตั กรรมมาปฏิบัติจริงในการแปรรูปเป็นน้ำยาลา้ งหอ้ งน้ำจากมะนาวมาใชเ้ องและ ไปให้ความรู้ กบั ชมุ ชนในการฝกึ ทำนำ้ ยาล้างหอ้ งน้ำไปใช้ในครวั เรือน 5. ผลการดำเนนิ งาน การทำ โครงงานคณุ ธรรมเร่ือง รวมพลงั จติ อาสา สุขาน่าใช้ดว้ ยสมุนไพรบ้านเรา (The Power of Volunteers By Herbal Homemade Toilet Cleaning) ไดผ้ ลดงั น้ี ดา้ นนกั เรยี น ๑.นักเรยี นเป็นคนดี มจี ติ สำนึกที่ดีและมีจิตสาธารณะ ๒.นักเรียนเป็นคนที่มนี ิสยั รจู้ ักเสยี สละ มนี ้ำใจ ๓.นกั เรยี นมคี วามสามัคคใี นหม่คู ณะ ๔.นักเรียนมีนสิ ัยรกั ความสะอาด ๕.นักเรียนมีทกั ษะในการทำความสะอาดห้องนำ้ ๖.นกั เรยี นรจู้ ักใช้เวลาวา่ งใหเ้ กิดประโยชน์ ดา้ นผปู้ กครอง ผูป้ กครองภูมิใจที่บุตรหลานตนเองเปน็ ผูม้ สี ่วนรว่ มในการทำโครงงานครั้งน้ี และยงั รวมไปถงึ การฝึกทำ นำ้ ยาล้างหอ้ งนำ้ ไวใ้ ชเ้ องในครวั เรือนอีกดว้ ย ด้านชมุ ชน ชมุ ชนเข้มแขง็ มีความรักและความสามัคคี ชาวบ้านรวมไปถงึ ผปู้ กครองให้ความรว่ มมือเปน็ อยา่ งย่งิ ส่งเสริมให้ลูกหลานเปน็ คนดี มีจิตอาสา มีน้ำใจชว่ ยเหลือและแบง่ ปันให้กบั เพ่ือนบา้ น 6. ปจั จยั ไปสู่ความสำเร็จ 6.1 ผู้บริหาร ครู และผู้ปกครองของนักเรียนทุกคนมีความรู้ความเข้าใจในนวัตกรรมใน การทำน้ำยา ล้างหอ้ งน้ำ จากสมนุ ไพร 6.2ครทู ุกคนในโรงเรยี นบ้านห้วยแสง นำนวตั กรรมไปจัดการเรยี นการสอนแบบบูรณาการเพื่อพัฒนา คุณธรรมจรยิ ธรรมของนกั เรยี น 6.3 นักเรยี นมคี ณุ ธรรมจริยธรรม มีคุณลักษณะอนั พึงประสงค์ รอ้ ยละ 80 6.4 ได้นวัตกรรม โครงงานคุณธรรมเรื่อง รวมพลังจิตอาสา สุขาน่าใช้ด้วยสมุนไพรบ้านเรา (The Power of Volunteers By Herbal Homemade Toilet Cleaning)”

19 7. การเผยแพร/่ การไดร้ บั การยอมรับ การไดร้ บั การยอมรบั โรงเรยี น ผ้บู ริหาร ครแู ละนักเรียนได้รบั รางวลั จากหน่วยงานต่างๆดังน้ี ประเภท ระดบั รางวลั /ชือ่ รางวลั ทไี่ ดร้ บั หน่วยงานที่มอบรางวัล กระทรวงศกึ ษาธิการ สถานศึกษา ไดร้ บั รางวลั เสมา ป.ป.ส.ประเภทผลงานดเี ดน่ หนว่ ยงานทม่ี อบรางวัล ระดบั เพชร โครงการสถานศึกษาสขี าวปลอดยา กระทรวงศึกษาธิการ เสพติดและอบายมขุ ชื่อ-สกุล ระดบั รางวลั /ชื่อรางวลั ท่ีได้รบั นายอภสิ ทิ ธิ์ จิระสวสั ดพิ์ งศ์ ครูดีไม่มอี บายมุข นางวิยะดา แสงไสย์ ไดร้ บั รางวลั เหรยี ญทอง สำนักงานเขตพื้นท่ี กจิ กรรมถอดบทเรียนประกวดกจิ กรรมโรงเรยี น การศกึ ษาประถมศกึ ษา ชอ่ื -สกลุ สุจริต ภายใต้โครงการโรงเรยี นคุณธรรม เดก็ หญงิ ขวัญหทยั วงสาสนธิ์ จริยธรรมและธรรมาภบิ าลในสถานศกึ ษา สกลนครเขต 3 เดก็ หญิงอรจริ า ชาดา เดก็ หญิงชนัญชิดา บญุ เฮ้า ระดับรางวัล/ชอ่ื รางวัลท่ีไดร้ ับ หน่วยงานที่มอบรางวัล เดก็ ชายอนันดา มาตะรักษ์ สำนกั งานเขตพื้นท่ี เดก็ หญงิ สุกัญญษ สขุ เกิด ไดร้ บั รางวลั ระดบั เหรยี ญทอง เดก็ หญงิ ศยามล ชยั ภมู ิ สวดมนต์แปลไทยระดับช้นั ป.1-ม.3 การศึกษาประถมศกึ ษา เดก็ หญิงรัตนฤดี สายดี (งานศิลปะหัตกรรมนักเรยี น ครงั้ ที่ 69 สกลนครเขต 3 เด็กชายปารนิ ทร์ บญุ แก้ว ปีการศกึ ษา 2562) เดก็ หญงิ ปณิดา กรุ กนก เด็กหญงิ บณุ ยาพร สมัย ไดร้ บั รางวลั เหรยี ญทอง สำนักงานเขตพน้ื ท่ี เด็กหญงิ ฐิติมา สมัย กิจกรรมการแขง่ ขันประกวดมารยาทไทย การศกึ ษาประถมศึกษา เด็กหญงิ บุญยอร บุญเฮ้า ระดับช้ัน ป. ๔-๖ เด็กชายธรี เดช แก้วสรี ัง สกลนครเขต 3 ไดร้ บั รางวลั เหรยี ญทอง เด็กหญิงชนญั ชิดา บญุ เฮ้า กิจกรรมการแขง่ ขนั ประกวดมารยาทไทย สำนกั งานเขตพน้ื ที่ เด็กชายวรวชิ เกลย่ี กลอ่ ม ระดับชนั้ ป. 1-3 การศึกษาประถมศึกษา เดก็ หญงิ มัณฑริ า ชาวศรี ไดร้ บั รางวลั เหรยี ญทอง สกลนครเขต 3 เดก็ หญงิ นฤมล อุปสัย การประวดโครงงานคุณธรรม ระดบั ชน้ั ป.4-6 เด็กหญงิ ฐิติมา บุญแกว้ สำนกั งานเขตพน้ื ท่ี เด็กหญงิ อัทชญา บญุ แก้ว การศึกษาประถมศกึ ษา เด็กหญงิ มริสา อุปสัย สกลนครเขต 3

20 การเผยแพร่ การพัฒนาคณุ ธรรม จรยิ ธรรมนักเรียน โดยใช้ โครงงานคณุ ธรรมเรอื่ ง รวมพลังจติ อาสา สขุ านา่ ใช้ด้วย สมุนไพรบ้านเรา (The Power of Volunteers By Herbal Homemade Toilet Cleaning) ได้มีการเผยแพร่ ผลงานในรูปแบบการศึกษาดูงาน การจัดนิทรรศการ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ มีการประชาสัมพันธ์ในระบบ สื่ออิเล็คทรอนิคส์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนครเขต 3 และ ศูนย์เครือข่ายสถานศึกษา เดอ่ื ศรีวิชัย นำนำ้ ยาลา้ งหอ้ งนำ้ ไปใช้ในโรงเรยี นและวดั ศริพัฒนาในกจิ กรรมบำเพ็ญประโยชน์ นำนำ้ ยาลา้ งห้องนำ้ ไปจำหนา่ ยในชุมชน นำเสนอโครงการ ณ สพป.สกลนคร เขต 3

21 ๕.โรงเรยี นมแี ผนภมู กิ ารดำเนนิ งานดา้ นคณุ ธรรม มกี ารนเิ ทศ กำกบั ติดตาม ประเมนิ ผลการดำเนนิ งานโรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ.และนำผลการประเมนิ ไปใช้ใน การพฒั นาดา้ นคณุ ธรรม โรงเรยี นมกี ารมแี ผนภมู ิการดำเนนิ งานดา้ นคุณธรรม ดงั น้ี

22 ๖.โรงเรยี นมกี ารจดั ทำเอกสารเผยแพร่ เชน่ แผน่ พบั วารสารหนงั สอื และอน่ื ๆ โรงเรยี นมีการจดั ทำเอกสารเผยแพรก่ ารดำเนินงานโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. คือ แผน่ พับ วารสาร หนา้ เพจ และเฟซบุ๊ค เผยแพร่ ประชาสัมพนั ธ์ หน้าเพจ เฟซบุ๊ค ในโรงเรยี น (Facebook:โรงเรียนบ้านหว้ ยแสง เดอ่ื ศรีวิชัย)

23 ๗.โรงเรยี นมกี ารสรา้ งเครอื ขา่ ย ระหวา่ งโรงเรยี นกบั โรงเรยี น โรงเรียนบ้านห้วยแสงไดม้ กี ารสร้างเครือขา่ ยกับศูนย์เครือข่ายสถานศึกษาเดื่อศรีวิชัย องค์การบริหาร ส่วนตำบลศรีวิชัยและชุมชน เพื่อเป็นการวางแผนการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม สร้างการมีส่วนร่วมใน โรงเรียน ให้ทุกระดับชั้นในโรงเรียนร่วมกันจัดทำโครงงานคุณธรรมที่สอดคล้องกับคุณธรรมอัตลั กษณ์ ที่กำหนดไว้ แล้วลงมือปฏิบัติร่วมกัน เพื่อแก้ไขปัญหา จนบรรลุตามวัตถุประสงค์ และเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ การดำเนินงานคณุ ธรรมของโรงเรยี นใหแ้ กผ่ ู้ปกครอง ชุมชน ผมู้ ีส่วนเกี่ยวขอ้ งรบั ทราบ นำเสนอโครงงานคุณธรรม โครงงานคุณธรรมเรื่อง รวมพลังจติ อาสา สุขาน่าใชด้ ว้ ยสมนุ ไพรบา้ นเรา (The Power of Volunteers By Herbal Homemade Toilet Cleaning) ณ หอประชุม สพป.สกลนคร เขต 3 นำเสนอโครงงานคุณธรรม โครงงานคุณธรรมเร่ือง รวมพลงั จิตอาสา สุขาน่าใชด้ ้วยสมุนไพรบ้านเรา (The Power of Volunteers By Herbal Homemade Toilet Cleaning) ณ องค์การบริหารส่วนตำบลศรีวชิ ัย ต.ศรวี ิชยั อ.วานรนวิ าส จ.สกลนคร

24 ๘.โรงเรยี นจดั กจิ กรรมพฒั นาผนู้ ำเยาวชนดา้ นคณุ ธรรม โรงเรียนมีการจัดอบรมให้ความรู้กับนักเรียนแกนนำ แล้วนำมาถ่ายทอดให้กับเพื่อนนักเรียน และทำ หน้าที่วิทยากรช่วยครูแกนนำ อบรมเพื่อนนักเรียนเพื่อเป็นการพัฒนาให้มีประสิทธิภาพในการขับเคลื่อน โรงเรียน คุณธรรม สพฐ. สำเร็จตามเป้าประสงค์ของโรงเรียน โดยมี กิจกรรมอบรมค่ายคุณธรรม จริยธรรม กจิ กรรมอบรมผูน้ ำโรงเรียนสขี าวปลอดยาเสพตดิ และอบายมขุ กจิ กรรมอบรมค่ายคุณธรรม จรยิ ธรรม ณ หอประชุมโรงเรียนบ้านห้วยแสง

25 ๙.โครงงานคณุ ธรรมเปน็ แบบอยา่ งใหก้ บั โรงเรยี นอนื่ ได้ การบูรณาการคุณธรรมกับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในชั้นเรียน และกิจกรรมเสริมหลักสูตร ในโรงเรียนคุณธรรมและจริยธรรมส่งผลให้นักเรียนสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน การนำคุณธรรมบูรณา การเชื่อมโยงเข้าสกู่ ารเรยี นร้ใู นชน้ั เรยี นและกจิ กรรมต่าง ๆ ของโรงเรยี นไดอ้ ย่างหลากหลาย และสอดคล้องกับ คุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรยี น นักเรียนได้เรียนรแู้ ละนำมาปฏิบัติ หล่อหลอมบ่มเพาะด้านคุณธรรมให้เกิดขึ้น จนเป็นที่ประจักษ์ ส่งผลให้ได้รับคัดเลือกให้ไปนำเสนอผลงานในการประชุมทางวิชาการ ของกลุ่มเครือข่าย และหนว่ ยงานภายนอก นำเสนอโครงงานคณุ ธรรม โครงงานคณุ ธรรมเรื่อง รวมพลงั จิตอาสา สขุ านา่ ใชด้ ้วยสมุนไพรบา้ นเรา (The Power of Valunteers By Herbal Homemade Toilet Cleaning) จดั นทิ รรศการ ณ องค์การบริหารส่วนตำบลศรวี ชิ ยั

26 ๑๐.นกั เรยี นเปน็ ผนู้ ำและผตู้ ามทด่ี ใี นการจดั กจิ กรรมตามคณุ ธรรมอตั ลกั ษณห์ รอื กรอบแนวคดิ โรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ. การจดั กิจกรรมโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. จะเนน้ ให้นักเรียนมีส่วนรว่ มและฝกึ การเป็นผู้นำ ผตู้ ามท่ดี ี มีการทำงานอยา่ งเป็นระบบกลมุ่ และมีความสามคั คี และเปน็ แบบอยา่ งทด่ี ี มีการพฒั นาการจนบรรลุตาม เปา้ หมายของคุณธรรมอตั ลักษณ์

27 ๑๑.นกั เรยี นไดร้ บั รางวลั คณุ ธรรมในระดบั ตา่ งๆ ช่ือ-สกุล ระดบั รางวัล/ช่ือรางวลั ท่ีไดร้ ับ หน่วยงานที่มอบรางวลั เด็กหญงิ ขวญั หทัย วงสาสนธิ์ เดก็ หญงิ อรจิรา ชาดา ไดร้ บั รางวลั ระดบั เหรยี ญทอง สำนักงานเขตพน้ื ท่ี เดก็ หญิงชนัญชดิ า บุญเฮ้า สวดมนต์แปลไทยระดับชน้ั ป.1-ม.3 การศึกษาประถมศึกษา เด็กชายอนันดา มาตะรักษ์ (งานศลิ ปะหตั กรรมนักเรียน ครง้ั ท่ี69 เดก็ หญงิ สกุ ญั ญษ สุขเกิด ปีการศึกษา 2562) สกลนครเขต 3 เด็กหญงิ ศยามล ชัยภมู ิ เดก็ หญิงรตั นฤดี สายดี ไดร้ บั รางวลั เหรยี ญทอง สำนักงานเขตพืน้ ท่ี เดก็ ชายปารินทร์ บญุ แกว้ กจิ กรรมการแขง่ ขนั ประกวดมารยาทไทย การศึกษาประถมศึกษา เดก็ หญงิ ปณิดา กรุ กนก ระดบั ชน้ั ป. ๔-๖ เด็กหญิงบณุ ยาพร สมัย สกลนครเขต 3 เดก็ หญิงฐิตมิ า สมัย ไดร้ บั รางวลั เหรยี ญทอง เด็กหญิงบญุ ยอร บุญเฮ้า กจิ กรรมการแขง่ ขนั ประกวดมารยาทไทย สำนักงานเขตพน้ื ท่ี เดก็ ชายธีรเดช แก้วสีรัง ระดบั ชั้น ป. 1-3 การศกึ ษาประถมศกึ ษา เดก็ หญิงชนญั ชิดา บญุ เฮ้า ไดร้ บั รางวลั เหรยี ญทอง สกลนครเขต 3 เด็กชายวรวิช เกลยี่ กล่อม การประวดโครงงานคุณธรรม ระดับช้นั ป.4-6 สำนักงานเขตพื้นท่ี เดก็ หญิงมัณฑิรา ชาวศรี การศกึ ษาประถมศึกษา เด็กหญิงนฤมล อุปสัย เด็กหญงิ ฐติ ิมา บุญแกว้ สกลนครเขต 3 เดก็ หญิงอัทชญา บญุ แก้ว เดก็ หญงิ มรสิ า อุปสัย

28 ๑๒.ครมู ผี ลงานและนำผลงานจดั กจิ กรรมแลกเปลยี่ นเรยี นรรู้ ะดบั สำนกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษา ครไู ด้เข้าอบรมและศึกษาดงู านการจดั นิทรรศการและแลกเปลี่ยนเรยี นรู้ โรงเรียนประกวดกจิ กรรม โรงเรยี นสจุ ริตภายใตโ้ ครงการโรงเรยี นคุณธรรม จรยิ ธรรมและธรรมาภิบาลในสถานศึกษาคุณธรรม ระดับเขตพน้ื ที่การศึกษา เกียรติบตั รระดบั ผบู้ ริหาร นางวิยะดา แสงไสย์ ไดร้ บั รางวลั เหรียญทอง กิจกรรมถอดบทเรียน ประกวดกิจกรรมโรงเรยี นสจุ ริต ภายใต้โครงการโรงเรยี นคุณธรรม จรยิ ธรรมและธรรมาภบิ าลในสถานศึกษา

29 เกียรติบตั รทบ่ี ุคคลากรทางโรงเรยี นได้รับ

30 บุคคลกรโรงเรียนรว่ มอบรม โรงเรยี นสจุ ริต ภายใตโ้ ครงการโรงเรียนคณุ ธรรม จรยิ ธรรมและธรรมาภบิ าลในสถานศกึ ษา ๑๓.ครมู กี ารสรา้ งเครอื ขา่ ยดา้ นคณุ ธรรมกบั ครโู รงเรยี นอน่ื ครูมีการสร้างเครือข่ายด้านคุณธรรมกับครูโรงเรียนอื่น ในระดับเครือข่ายคุณภาพการศึกษา และ ระดับเขตพื้นที่การศึกษา โดย เข้าร่วมการอบรมเชิงปฏิบัติการ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ การนำเสนอผลงานและ เผยแพรก่ ารดำเนินงาน โรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ.

31 ๑๔.โรงเรยี นมกี ารประเมนิ และสรปุ ผลการดำเนนิ งานตามโครงการ และกจิ กรรมดา้ นคณุ ธรรม โรงเรียนได้จัดให้มีการประเมินผลและสรุปผลการดำเนินงานตามโครงการและกิจกรรมด้านคุณธรรม โดยการแต่งตั้งคณะกรรมการ ประกอบด้วย ผู้บริหาร ครูที่รับผิดชอบโครงการ ครูแกนนำ ตัวแทนนักเรียน แกนนำ คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครอง ประเมินผลภาคเรียนละ 1 ครั้ง เพื่อสรุป และได้รายงานเสนอ ตอ่ สำนกั งานเขตพนื้ การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3 ๑๕.กลมุ่ /ชมุ นมุ /ชมรมของนกั เรยี นปฏบิ ตั กิ จิ กรรม ขยายผล แลกเปลย่ี นเรยี นรดู้ า้ น คณุ ธรรมระหวา่ งโรงเรยี น กิจกรรมชุมนมุ นักเรยี นจดั ตั้งตามความสนใจมีกิจกรรมชุมนมุ ดงั นี้ ๑. ชมุ นุมจติ อาสา 2. สวดมนต์เจรญิ ปญั ญา 3. ชุมนุมภาษาไทย (พส่ี อนนอ้ ง) 4. พัฒนาวดั ทุกวนั สำคัญทางพทุ ธศาสนา ชมุ นมุ ของนกั เรียนชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 1-6

32 ๑๖.นกั เรยี นมพี ฤตกิ รรมทพ่ี งึ ประสงคต์ ามคณุ ธรรมอตั ลกั ษณห์ รอื ตามกรอบแนวคดิ โรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ.ไมน่ อ้ ยกวา่ รอ้ ยละ ๘๐ ของนกั เรยี นทงั้ หมด จากการดำเนินงานโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ตามคุณธรรมอัตลกั ษณ์ของโรงเรียนบา้ นห้วยแสง ซึ่งเนน้ คณุ ธรรมเปา้ หมาย ๕ ดา้ น มผี ลการประเมินคุณลกั ษณะทพ่ี ึงประสงค์ ดงั นี้ ๑. ความพอเพียง มีคณุ ลกั ษณะทพ่ี ึงประสงคต์ ามคณุ ธรรมอัตลักษณ์ รอ้ ยละ ๘๐ ๒. ความกตัญญู มคี ุณลักษณะทีพ่ งึ ประสงค์ตามคุณธรรมอัตลกั ษณ์ รอ้ ยละ 8๐ ๓. ความรบั ผดิ ชอบ มคี ุณลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงคต์ ามคุณธรรมอัตลักษณ์ รอ้ ยละ ๘๐ ๔. ความสุภาพ มีคุณลักษณะทพี่ ึงประสงค์ตามคุณธรรมอตั ลักษณ์ ร้อยละ ๘๐ ๕. ความมรี ะเบยี บวินัย มีคณุ ลักษณะท่พี งึ ประสงค์ตามคุณธรรมอตั ลกั ษณ์ รอ้ ยละ ๘๐ การกำหนดเปา้ หมายการพฒั นาโรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ. (ตารางคุณธรรมอตั ลกั ษณ)์ คุณธรรมเปา้ หมาย พฤตกิ รรมบง่ ชเ้ี ชงิ บวก ผบู้ รหิ าร ครู นักเรยี น ความพอเพียง - ใช้ทรัพยากรอยา่ งคุ้มค่า - ประหยดั - ประหยัด - ประหยัด อดออม - อดออม - มีสมดุ เงินออม - ไม่แตง่ ตัวหรือใส่ - ไมแ่ ต่งตวั หรือใส่ - มสี มดุ บันทึกความดี เคร่อื งประดับราคาแพง เครื่องประดบั ราคาแพง - เป็นแบบอย่างที่ดใี น - ทำความเคารพนอบน้อม ความกตญั ญู - เปน็ แบบอย่างท่ีดีในด้าน ดา้ นความประพฤติ - ยม้ิ ไหว้ ทักทาย ความประพฤติ - เคารพให้เกียรติผอู้ น่ื - ช่วยเหลอื กิจการงานตา่ งๆ - เคารพใหเ้ กียรติผ้อู ื่น - เอาใจใสด่ แู ล - ความเอาใจใสด่ ูแล - เอาใจใส่การสอน - ตง้ั ใจเรยี น - ตรงต่อเวลา - ทำความสะอาดบริเวณท่ี ความรับผดิ ชอบ - ตรงตอ่ เวลา มอบหมาย - รักษาคำพดู - ทงิ้ ขยะเปน็ ที่ - ทำงานม่งุ มั่นตั้งใจ - ทำงานเสร็จทนั เวลา

33 ความสภุ าพ - พดู จาสภุ าพ - ใชถ้ อ้ ยคำสภุ าพ - พดู จาสภุ าพ - แตง่ กายสุภาพ - ไมพ่ ดู คำหยาบคาย ความมีระเบียบ - แต่งกายสุภาพ - กิริยามารยาทเปน็ - ไม่ตะโกนเสียงดัง วนิ ยั แบบอยา่ งท่ีดี - ไมท่ ะเลาะวิวาท - กริ ยิ ามารยาทเปน็ - เคารพให้เกียรตกิ ัน - มีความเคารพซ่ึงกันและกนั แบบอยา่ งท่ดี ี - ปฏิบตั ติ ามระเบียบทาง - มาโรงเรยี นแต่เช้าทนั เวลา ราชการ - แตง่ กายถูกระเบียบของ - เคารพใหเ้ กยี รตกิ ัน - ตรงต่อเวลา โรงเรียน - ทำงานในหน้าที่ด้วย - เดินเปน็ แถว - ปฏิบัติตามระเบยี บทาง ความทุ่มเทเสียสละ - เข้าแถวรับอาหาร ราชการ - เปน็ แบบอยา่ งที่ดใี น - น่งั ทำกจิ กรรมเป็นระเบยี บ - ตรงต่อเวลา เร่ืองการดำเนินชีวติ - ถอดรองเทา้ เป็นแถว - ทำงานในหน้าที่ด้วยความ มวี นิ ยั การทำงาน ทมุ่ เทเสยี สละ การใช้จา่ ย - เป็นแบบอย่างท่ีดใี นเรอ่ื ง การดำเนินชีวิต มวี ินยั การ ทำงาน การใช้จ่าย วิธกี ารกำหนดคณุ ธรรมอตั ลกั ษณ์ ๑. การสื่อสารสร้างความเข้าใจ โรงเรียนมีการประชุมรว่ มกันระหวา่ งผู้บริหาร ครู นักเรียน ผปู้ กครอง คณะกรรมการ สถานศึกษาข้นั พ้ืนฐานและผู้ท่เี ก่ียวข้อง เพอื่ สรา้ งความตระหนัก และ ความเขา้ ใจเรอื่ งโรงเรยี นคุณธรรม สพฐ. ให้ทุกคนรับทราบนโยบาย เป้าหมายที่โรงเรียนจะดำเนินการพัฒนา ตามแผนปฏิบัติการของโรงเรียน และผล ที่คาดว่าจะเกิดขึ้น เพื่อให้ทุกคนเกิดความตระหนัก และร่วมมือกันพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมอย่างต่อเนื่อง มีการขึ้นป้ายโรงเรียนคุณธรรมติดหน้าสถานศึกษาเพื่อกระตุ้นและพลักดันให้เกิดการทำงานเพื่อสร้างคนดีให้ บา้ นเมือง ๒. การสร้างแกนนำ โรงเรียนคัดเลือกครูแกนนำเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการ กระบวนการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม ตามแนวทางของ มยส. แล้วนำมาถ่ายทอดให้กับเพื่อนครูทุกคนในโรงเรียน และทำหน้าที่อบรมเพื่อน ครู และนักเรียนแกนนำ เป็นทีมงานของโรงเรียนทชี่ ่วยให้การดำเนินงานพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมสพฐ. สำเร็จตามเปา้ ประสงคข์ องโรงเรียน

34 ๓. ประชมุ ระดมสมอง การกำหนดพฤตกิ รรมบ่งชเี้ ชงิ บวก โรงเรียนใหท้ ุกกลมุ่ ทเ่ี กยี่ วข้องมสี ว่ นรว่ มในการกำหนดพฤตกิ รรมบ่งช้ีเชิงบวก เพื่อให้ แต่ละกลุ่มรับรู้ว่าต้องปฏบิ ัตติ นอย่างไรบ้างในแตล่ ะด้าน เพอื่ มงุ่ แก้ไขประเดน็ ปัญหาที่แตล่ ะกลมุ่ ได้ คน้ พบ ดังนี้ 1. สำรวจและระดมความคิดของกล่มุ บุคคลแต่ละกลุม่ ได้แก่ กลมุ่ ผู้บรหิ าร กลมุ่ ครู และกลมุ่ นักเรียน 2. รวบรวมปญั หาที่ตอ้ งการแกไ้ ขและสาเหตุ จากข้อมลู ทไี่ ด้จากการสำรวจ 3. จัดลำดบั ความสำคญั ของปัญหาทตี่ อ้ งการแก้ไขอย่างเร่งด่วน 4. เลอื กปญั หาที่ต้องการแกไ้ ขอย่างเร่งดว่ น 4 ปัญหา 5. รว่ มกันกำหนดพฤติกรรมบง่ ชเ้ี ชงิ บวกทตี่ ้องการให้เกิดขนึ้ และมีความสอดคลอ้ งกับ ปัญหาและ สาเหตุท่คี ้นพบ การกำหนดคณุ ธรรมเปา้ หมาย 1. โรงเรียนสำรวจปัญหาและระดมความคิดของกลุ่มบุคคลแต่ละกลุ่ม ได้แก่ กลุ่มผู้บริหาร กลุ่มครู และกลุ่มนักเรียน เพื่อค้นหาคุณธรรมเปา้ หมายของโรงเรยี น 2. รวบรวมปญั หาทตี่ ้องการแกไ้ ขและสาเหตุ 3. จัดลำดับความสำคัญของปัญหาที่ตอ้ งการแก้ไขอย่างเร่งด่วน 4 ปัญหา 4. ร่วมกันวเิ คราะห์คณุ ธรรมท่ีใชใ้ นการแกไ้ ขปญั หาที่กลมุ่ ไดค้ น้ พบ ๕. ร่วมกันระดมความคิด จัดทำตารางคุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรยี น เพอ่ื ให้แต่ละกลุ่ม รับรู้วา่ ต้องปฏิบัตติ นอย่างไรบ้างในแตล่ ะดา้ น ๔. การจดั ทำตารางคณุ ธรรมอตั ลักษณ์ ตารางคุณธรรมอัตลักษณ์ เกดิ จากองค์ประกอบหลัก ๒ สว่ น คอื คณุ ธรรมเปา้ หมาย กับ พฤตกิ รรม บ่งชี้เชิงบวก วิธีการทำตารางอัตลักษณ์ โดยการอธิบายให้สมาชิกกลุ่มเข้าใจองค์ประกอบ ของคุณธรรม อัตลักษณ์ วิธีการเขียน จากนั้น นำคุณธรรมเป้าหมายที่กำหนดมาเขียนในตารางและแยกพฤติกรรมบ่งชี้เชิง บวกที่ตอ้ งการให้เกิดขนึ้ ของแต่ละฝ่าย คือ ฝา่ ยบรหิ าร ฝา่ ยครผู สู้ อน และฝ่ายนกั เรยี น ตารางคณุ ธรรมอตั ลกั ษณ์ คณุ ธรรมเปา้ หมาย พฤตกิ รรมบง่ ชเ้ี ชงิ บวก ๑. ความพอเพียง ผบู้ รหิ าร ครู นักเรยี น - ใช้ทรัพยากรและ - ใชท้ รัพยากรและ - ใช้ทรัพยากรและทรพั ยส์ นิ ทรัพย์สนิ ตา่ งๆอย่างค้มุ คา่ ทรพั ย์สินตา่ งๆอยา่ งคมุ้ คา่ ต่างๆอยา่ งคมุ้ คา่ - ประหยัด อดออม - ประหยัด อดออม -พอใจในสิ่งท่ีตนมีอยู่ - ปฏิบตั ิตนและตดั สินใจ - ปฏิบตั ติ นและตดั สินใจ -ใช้และรักษาสงิ่ ที่เปน็ สารณ ดว้ ยความรอบคอบ มี ดว้ ยความรอบคอบ มี เหตผุ ล สมบัติ เหตุผล

35 คุณธรรมเปา้ หมาย พฤตกิ รรมบง่ ชเี้ ชงิ บวก ๒. ความสภุ าพ ผบู้ รหิ าร ครู นกั เรยี น ๓. ความมวี นิ ัย - พดู จาสภุ าพ - ใช้ถ้อยคำสุภาพ - พดู จาสภุ าพ ไหว้ทักทาย - แต่งกายสุภาพ - แต่งกายสุภาพ - ไม่พูดคำหยาบคาย - กิรยิ ามารยาทเปน็ - กริ ิยามารยาทเปน็ - ไม่ตะโกนเสยี งดงั แบบอย่างทด่ี ี แบบอยา่ งที่ดี - ไมท่ ะเลาะววิ าท - เคารพให้เกียรตกิ ัน - มกี ริยามารยาท ร้จู ัก - เคารพให้เกียรติกนั กาลเทศะ - ปฏบิ ัติตามข้อตกลง - ปฏบิ ตั ิตามขอ้ ตกลง - ปฏิบตั ิตามข้อตกลง ข้อบังคับ ข้อบังคับ กฎกติการะเบียบ ข้อบงั คับ กฎกติการะเบียบ กฎกติการะเบียบและกฎหมาย และกฎหมายของทาง และกฎหมายของทาง ของทางราชการ ห้องเรียน ราชการ ราชการ และโรงเรยี น ๔. จติ สาธารณะ - ชว่ ยเหลอื ผู้อน่ื ด้วยความ - ชว่ ยเหลอื ผู้อนื่ ด้วยความ - ชว่ ยงานอาสาตา่ งๆดว้ ยความ เต็มใจโดยไมห่ วงั เต็มใจโดยไม่หวงั เต็มใจไม่หวงั ผลตอบแทน ผลตอบแทน ผลตอบแทน - เสยี สละ มนี ้ำใจ ช่วยเหลือ -รว่ มกจิ กรรมทเ่ี ปน็ -ร่วมกิจกรรมทเี่ ป็น ผ้อู ืน่ - เออ้ื เฟื่อเผือ่ แผ่ซง่ึ กันและกัน ประโยชน์ต่อส่วนรวม ประโยชน์ต่อส่วนรวม ๕.ความซอื่ สัตย์ สจุ ริต -ใหข้ ้อมูลทีถ่ ูกต้องและเปน็ -ใหข้ อ้ มูลทถี่ ูกตอ้ งและเปน็ -พดู ความจรงิ ไมพ่ ดู ปด จริง จริง -ไมล่ อกการบ้านไมล่ อกข้อสอบ -ไมห่ าประโยชนใ์ นทางทไี่ ม่ -ไมห่ าประโยชนใ์ นทางทไี่ ม่ -ไม่เอาสิ่งของของผูอ้ นื่ มาเปน็ ถูกตอ้ ง ถูกต้อง ของตน -ปฏบิ ัตติ ่อผอู้ ืน่ ด้วยความ -ปฏบิ ัติต่อผอู้ ่นื ด้วยความ ซอื่ ตรง ซ่อื ตรง

36 การกำหนดวธิ กี ารบรรลเุ ปา้ หมาย ๑. การวางแผน/การจดั ทำโครงงานคณุ ธรรม (การจดั ทำแผนพฒั นาคณุ ธรรมโรงเรยี นหรอื แผนปฎบิ ตั ิ การประจำปี) โรงเรยี นบ้านหว้ ยแสงไดก้ ำหนดวสิ ยั ทศั น์ พันธกจิ กลยุทธ์ กจิ กรรมต่างๆในการพฒั นาโรงเรียน คณุ ธรรมดว้ ยกนั ทกุ ฝา่ ย โดยการจดั ทำแผนปฏิบตั กิ ารโรงเรียนคุณธรรมข้นึ เพือ่ ดำเนนิ กิจกรรม เปน็ ระบบอย่าง ตอ่ เน่อื งทกุ ปี มกี ารประชมุ ชแ้ี จงให้ครูทกุ คนรบั ทราบ และมกี ารมอบหมายผ้รู ับผดิ ชอบชัดเจน ๒. การเป็นแบบอย่างทดี่ ี ผู้บริหารและคณะครูทุกคนพร้อมใจกันที่จะขับเคลื่อนและดำเนินการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมโดย การเริ่มเปลี่ยนแปลงตนเองไปในทางที่ดีขึ้น อาทิเช่น การมาโรงเรียนแต่เช้า การแต่งกายตามวันเวลาที่ โรงเรียนกำหนด และแบบแผนของทางราชการ การรักษาศลี ปฏบิ ัตธิ รรม การพูดจาสุภาพ การยิม้ ไหว้ทักทาย การรกั ษาความสะอาด การประหยดั ใช้ชวี ิตแบบพอเพียง เชน่ การทำการเกษตร เปน็ ต้น ๓. การพฒั นาสภาพแวดล้อมในการเรยี นการสอน/ในชน้ั เรียน คุณครูพัฒนาตนเองโดยการเข้าอบรม PLC และ Active Learning แล้วนำมาพัฒนากระบวนการ จัดการเรียนการสอน พัฒนาสภาพแวดล้อม ห้องเรียน ห้องปฏิบัติการให้เอื้อต่อการจัดการเรียนการสอน โดยการมสี ่วนรว่ มของบคุ ลากรทุกฝา่ ยทง้ั นกั เรยี นดว้ ยเพ่อื ใหเ้ กิดความรักและเป็นเจ้าของโรงเรียนร่วมกัน ๔. การบูรณาการคุณธรรมในการเรียนการสอน/ในชัน้ เรียน บูรณาการทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้เน้นการมีความรับผิดชอบเสียสละ ความซื่อสัตย์ในการทำงาน การให้ผู้เรียนทำกิจกรรมต่างๆ เช่น ทำการบ้านด้วยตนเอง มีความซื่อสัตย์ เสียสละเวลาทำงานรว่ มกันภายใน กลุ่ม รู้จกั แบ่งปนั ใช้กริ ิยาวาจาที่สภุ าพนมุ่ นวลในการทำกจิ กรรมร่วมกัน เปน็ ตน้ ๕. การบูรณาการคุณธรรมในกิจกรรมพฒั นาผ้เู รยี น กิจกรรมลูกเสือฝึกนักเรียนให้เป็นคนมีระเบียบวินัย แถวเป็นระเบียบ แต่งกายถูกต้องตามระเบียบ มีความขยันอดทน เสยี สละ และทำงานเพอ่ื สว่ นรวม กิจกรรมค่ายคุณธรรม ฝึกนักเรียนให้เป็นคนยิ้มง่ายไหว้สวย รู้จักขนบธรรมเนียมวัฒนธรรม ของชาวพุทธ มกี ริ ิยามารยาทที่สภุ าพเรยี บร้อย ร่วมกันกำหนดการปฏิบตั ิงานใหบ้ รรลุคุณธรรมเป้าหมายและ พฤตกิ รรมบ่งชเ้ี ชงิ บวก โดยใชโ้ ครงงานคณุ ธรรมเป็นเคร่อื งมอื ในการดำเนนิ งานผา่ นแนวคดิ ทีว่ า่ เดก็ คดิ เดก็ ทำ เด็กนำเสนอ ใหท้ กุ คนมีสว่ นรว่ มลงมือปฏิบตั จิ ริงอย่างเต็มที่สรา้ งแบบอย่างคุณธรรม จรยิ ธรรม ให้แก่ผู้บริหาร ครู นกั เรยี น เพื่อเปน็ ตน้ แบบ และเสรมิ สร้างพลังสามัคคี ในการสรา้ งการคณุ งามความดีใหเ้ ป็นท่ียอมรับบูรณา การเสรมิ สรา้ งคุณธรรม จรยิ ธรรม ไว้ในการเรียนการสอน และกิจกรรมพัฒนาผเู้ รียน และกิจกรรมต่าง ๆ ของ โรงเรียน เช่น งานวินัย กิจกรรมลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้ พัฒนาสภาพแวดล้อม ของโรงเรียนให้เอื้อต่อการ พฒั นาคุณธรรมใหส้ ะอาด ร่มรนื่ ปลอดภัย

37 ผลของการดำเนนิ โครงงานคุณธรรม คณุ ธรรมเปา้ หมาย ชอื่ โครงงาน ชอื่ ครทู ่ี จำนวน จำนวน สรปุ การดำเนนิ งาน ปรกึ ษา นกั เรยี น นกั เรยี นท่ี สนิ้ สดุ ยงั ดำเนนิ การ คณุ ธรรมที่ ๑ -พัฒนาทักษะชวี ิต โดยใช้หลกั เปา้ หมาย เปลยี่ นแปลง โครงงาน ตอ่ ในปี ๖4 ความพอเพยี ง เศรษฐกิจพอเพยี ง น.ส.ภทั ชญา พฤตกิ รรม ปี ๖3 มะโนสนิ ธ์ุ 18 เชงิ บวก คณุ ธรรมที่ ๒ -ออมทรพั ย์ √√ ความสุภาพ -ยิม้ งา่ ย ไหว้สวย นางจิราภรณ์ 13 18 -อบรมคุณธรรมจรยิ ธรรม จันทรค์ ำเข้ม √√ คณุ ธรรมท่ี ๓ -ระเบยี บวนิ ยั สร้างไดเ้ รม่ิ ที่ น.ส.ธญั ลักษณ์ 29 13 √√ ความมวี ินยั ตวั เราเอง(รองเทา้ เขา้ แถว) ขนั ธแ์ ก้ว 29 √√ คุณธรรมที่ 4 รวมพลงั จติ อาสา น.ส.จรยิ า 16 16 √ √ จติ สาธารณะ ธงยศ 26 26 -เด็กดี ศรีหว้ ยแสง √ √ คณุ ธรรมที่ 5 -Honest Game -นายเอกพงศ์ ๑๐2 √ √ ความซือ่ สตั ยส์ จุ ริต ศรพี รหมทตั -นางวิยะดา แสงไสย์ รวมจำนวนโครงงานคณุ ธรรม 8 โครงงาน คดิ เปน็ ร้อยละของนักเรียนทีม่ ีพฤติกรรมเชิงบวก

38 เครอื่ งมอื สำคญั ในการขบั เคลอ่ื นสู่เป้าหมาย การสอ่ื สารความเขา้ ใจทง้ั โรงเรยี น เพอ่ื ให้ทราบเปา้ หมายและทิศทางการดำเนนิ งาน โรงเรียนมีการประชุมร่วมกันระหว่างผู้บริหาร ครู และผู้เกยี่ วข้อง เพ่ือสร้างความตระหนัก และ ความเข้าใจเรื่องโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ให้ทุกคนรับทราบนโยบาย เป้าหมายท่ีโรงเรียนจะดำเนินการ พัฒนาโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. อย่างต่อเนื่อง ตามแผนปฏิบัติการของโรงเรียน และผลที่คาดว่าจะเกิดขนึ้ เพี่อให้ทุกคนเกิดความตระหนัก และร่วมมือกันพฒั นาโรงเรยี นคุณธรรมอยา่ งตอ่ เนื่อง การสรา้ งแกนนำ (คร-ู นักเรยี น) เพอื่ เปน็ ผนู้ ำในการขบั เคลอื่ นไปสเู่ ปา้ หมาย โรงเรียนคัดเลือกครูแกนนำเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการ กระบวนการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. แล้วนำมาถ่ายทอดให้กับเพ่ือนครู และทำหนา้ ทอ่ี บรมเพ่อื นครูในโรงเรียน และคัดเลอื กนกั เรียนแกนนำ เขารับการอบรมเชิงปฏิบัติการการทำโครงงานคุณธรรม เพื่อนำมาขยายผลให้กับเพื่อนๆ โดยมีครูแกนนำ เป็นทีมงานของโรงเรียนท่ชี ่วยให้การดำเนินงานพฒั นาโรงเรียนคุณธรรมใหด้ ำเนินการไปตามเป้าประสงค์ของ โรงเรียน การนเิ ทศตดิ ตามภายใน และการนเิ ทศติดตามโดยผนู้ เิ ทศ โรงเรียนมีการนิเทศติดตามภายในอย่างสม่ำเสมอ มีการแต่งตั้งคณะกรรมการเป็นทางการ ผู้บริหาร หัวหน้างานแต่ละฝ่าย กรรมการสถานศึกษา และหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้เป็นผู้นิเทศ ให้ข้อเสนอแนะในการดำเนินงานในส่วนทเ่ี กี่ยวข้อง และร่วมกันสะท้อนผลการปฏิบัติงานร่วมกัน แก้ปัญหาทำให้ได้องค์ความรู้มาใช้ในการพัฒนาคุณธรรมอัตลักษณ์ให้บรรลุเป้าหมาย และได้รับการนิเทศ ติดตามจากศึกษานิเทศก์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต ๓ อย่างต่อเนื่อง สร้างขวัญและกำลังใจให้กับโรงเรียน ทำให้ได้รับข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์ต่อการดำเนินงานของ โรงเรียน เช่น การจัดทำคุณธรรมเป้าหมาย คุณธรรมอัตลักษณ์โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วม การใช้ โครงงานคุณธรรมของนักเรียนเป็นเครื่องมือขับเคลื่อน คุณธรรม ทำให้ครูเกิดความรู้ความเข้าใจแนวทาง พฒั นาไปส่โู รงเรยี นคณุ ธรรมไดอ้ ย่างชดั เจน การสง่ เสรมิ สนบั สนนุ และการเสรมิ แรงในรปู แบบต่างๆ การส่งเสริมสนับสนุนคุณธรรม จริยธรรมของนักเรียนเกี่ยวข้องกับกลุ่มบุคคลทั้ง ในโรงเรียน ครอบครวั และชมุ ชนต้องเป็นแบบอย่างท่ีดีให้นักเรียนเห็นเชงิ ประจักษ์ โรงเรียนมีการสง่ เสรมิ สนบั สนุนและ การเสริมแรง ด้วยการคัดสรรเลือกนักเรียนที่มีคุณธรรม จริยธรรมเป็นแบบอย่างที่ดี มีการประกาศยกย่อง ชืน่ ชม มอบเกียรติบัตรและกระตนุ้ ให้เกิดการเป็นแบบอย่างที่ดีด้วยการส่งเสริม สนับสนุน เชิดชู ยกเป็น ตัวอยา่ งใหส้ าธารณชนรับรู้ การทำดี และจัดนิทรรศการใหน้ ักเรียนไดน้ ำเสนอผลงาน แลกเปลีย่ นเรียนรู้ การสรา้ งกลไกการมสี ว่ นรว่ ม ผบู้ ริหารให้โอกาสทุกกลุ่มมีส่วนร่วมในการให้ข้อมูล คำแนะนำ ให้โอกาสร่วมทำ ร่วมแก้ไขปัญหา และ ร่วมชื่นชมความสำเร็จในการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม ทุกคนในโรงเรียนมีส่วนร่วมในกระบวนการ ขับเคล่ือน กิจกรรมส่งเสริมความดีในรูปแบบต่างๆ โดยใช้แผนพัฒนาโรงเรียน และแผนปฏิบัติการเป็น เครื่องมือในการปฏิบัติการทงั้ ภายในและภายนอกสถานศึกษา เพื่อนำไปสู่การพัฒนาและปรับเปลี่ยน

39 พฤติกรรมที่พึงประสงค์ของ นักเรียนอย่างยั่งยืน รวมทั้งงมอบหมายให้ครูประจำชั้นจัดกิจกรรมการ เรียนรู้ให้นักเรียนร่วมกันทำโครงงาน คุณธรรมในช้ันเรียน ซึ่งเป็นโครงงานที่นักเรียนรว่ มกันคิด ร่วมกัน เลือก ร่วมกันทำ ทุกคนมีส่วนร่วม ลงมือปฏิบัติจริง ให้ครูบูรณาการจัดกระบวนการเรียนรู้และ แผนงาน/ โครงการหรือกิจกรรมของโรงเรียน ที่ทำอยู่ให้ขับเคลื่อนไปสู่คุณธรรมเป้าหมายที่กำหนด ท่ีสะท้อนคุณธรรมอัตลกั ษณ์ของโรงเรียน การทบทวนหลงั การปฏบิ ตั งิ าน (After Action Review : AAR) โรงเรียนได้ทบทวนวิเคราะห์หลังการปฏิบัติงาน (After Action Review) ที่เกิดข้ึนจากการ ดำเนินการ พัฒนาโรงเรียนคุณธรรม โดยใช้โครงงานที่นักเรียนร่วมกันคิด ร่วมกันเลือก ร่วมกันทำ การบูรณาการคณุ ธรรม สู่การจดั การเรยี นรู้และแผนงาน/ โครงการหรือกจิ กรรมของโรงเรียน เป็นเครอ่ื งมือใน การพัฒนาคุณธรรม ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมเชิงบวกในโรงเรียนเพิ่มข้ึน โรงเรียนได้สรุปผล ที่เกิดจากการดำเนินงานโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. เป็นองค์ความรู้ แนวปฏิบัติท่ีดีบทเรียนทใี่ ช้ในการพัฒนา คณุ ธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียน ปัจจยั สคู่ วามสำเร็จ จดุ ดี จดุ ดอ้ ย ทต่ี ้องพัฒนาหรอื ปรับปรุงเพื่อประโยชน์ใน การนำไปใช้จรงิ ในครัง้ ต่อไป การแลกเปลยี่ นเรยี นรู้ จากการดำเนินงานพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมทั้งโรงเรียนโดยใช้โครงงานคุณธรรม /กิจกรรม คุณธรรม การบูรณาการคุณธรรมสอดแทรกในการเรยี นการสอนและการทำงานของบุคลากรในโรงเรียนทีท่ กุ คนมีส่วนร่วม ในการลงมือปฏิบัติเพื่อพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมใหเ้ กิดการเปล่ียนแปลงพฤติกรรมเชิงบวกใน โรงเรียน ทำให้เกิดองค์ความรู้ แนวปฏิบัติที่ดี บทเรียนที่ใช้ในการพัฒนาคุณธรรมอัตลักษณของโรงเรียน โรงเรียนได้จัดนิทรรศการ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างผู้ปฏิบัติงานในโรงเรียน และได้มีการเผยแพร่ใน รูปแบบต่างๆ เช่น เอกสาร แผ่นพับ ประชาสัมพันธ์ facebook ของโรงเรียน นอกจากนโรงเรียนได้ นำเสนอผลงานโครงงานที่เป็นแบบอย่าง สู่สาธารณะ การประเมนิ ผลและการนำผลการประเมนิ ไปพฒั นาการดำเนนิ งาน โรงเรียนมีการประเมินผลเมื่อส้ินสุดโครงการตามตัวชี้วัด โดยใช้การสังเกต การสอบถาม การทำ AAR ประเมินเชิงประจักษ์ และตรวจสอบการดำเนินงาน โครงการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมพบว่า ผู้บริหาร ครู มีพฤติกรรมเชิงบวกมากข้ึน ตระหนักและปฏิบัติตามกฎระเบียบของทางราชการ ปฏิบัติงาน ตามภาระหน้าที่สำเร็จ ลุล่วงอย่างดี เข้าร่วมกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อโรงเรียน ชุมชน และสังคม เป็น แบบอย่างท่ีดี นักเรียนมคี วามกตัญญู มคี วามพอเพยี ง รับผดิ ชอบมรี ะเบยี บวนิ ัย และสภุ าพอ่อนโยน การประชาสมั พนั ธ์ โรงเรียนมีการประชาสัมพันธ์วิธีการในการปฏิบัติงานพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมเป็นประโยชน์ต่อ เครือข่าย ทง้ั ภาครัฐ ภาคเอกชน และชุมชน เพื่อใหเ้ กิดความรวมมือในสง่ เสริมสนับสนุนการพฒั นาคุณธรรม ใหก้ ับนกั เรียน ดงั น้ี 1. จัดประชาสัมพันธ์และเผยแพร่ผลงานท้ัง จัดกิจกรรมหน้าเสาธง ประชาสัมพันธ์เสียงตาม สายในโรงเรียน ส่อื ส่งิ พิมพ์ และส่ืออิเลก็ ทรอนกิ ส์ 2. บรู ณาการกิจกรรมการพัฒนาคณุ ธรรมสอดแทรกไวใ้ นกิจกรรมต่าง ๆ ของโรงเรยี น

40 ผลการดำเนนิ งาน (ทง้ั ผลโดยตรงและผลพลอยได)้ ผลทีเ่ กดิ ขน้ึ กบั นกั เรยี น นักเรียนมีการพัฒนาตนเองตามคุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียนและการลงมือปฏิบัติโครงงาน ทำงานเป็นทีมโดยใช้กระบวนการกลุ่ม รจู้ ักการเป็นผู้นำผ้ตู ามที่ดี มีทักษะการคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหา เดนิ แถวไปเรียนเป็นระเบียบ พดู จาสุภาพ ส่งงานตรงเวลา ทิง้ ขยะตามทีจ่ ัดเกบ็ รักษาความสะอาด ช่วยเหลอื งานโรงเรียนด้วย รับประทานอาหารกลางวันเต็มอิ่ม ใช้อุปกรณ์การเรียนอย่างประหยัด ปิดไฟ ปิดพัดลม ปิดนำ้ เมื่อไม่ใช้ ผลทเ่ี กดิ ขนึ้ กบั ครู การพัฒนาตนเองตามคุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียนและมีส่วนร่วมในการพัฒนางานมาทำงาน และเข้าสอนตรงเวลา พูดจาสุภาพ เตรียมส่ือ วัสดุ อุปกรณ์ ประกอบการสอน ส่งงานท่ีได้รับมอบหมาย ตามกำหนด ช่วยเหลอื งานของโรงเรียนด้วยความเต็มใจ ใชอ้ ปุ กรณใ์ นการเรยี นการสอนและการทำงานอย่าง ประหยัดตามความจำเป็น ปิดไฟ ปิดพัดลม ปิดน้ำ เมื่อไม่ใช้งาน ออกแบบกิจกรรมบูรณาการคุณธรรม เข้ากับกิจกรรมการเรียนรู้ เป็นแบบอยา่ งทด่ี ีแก่นักเรียน ผลทเ่ี กดิ ขน้ึ กบั ผบู้ รหิ าร ผู้บริหารให้ความสำคัญต่อการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. เป็นผู้นำในการขับเคลื่อนพัฒนา โรงเรียนคุณธรรม สพฐ. บริหารงานแบบมีส่วนร่วม มีความรับผิดชอบ ปฏิบัติหน้าท่ตี รงเวลาและเต็มเวลา นิเทศการเรียนการสอน ตามกำหนด ใช้วัสดุอุปกรณ์อย่างคุม้ คา่ พดู จาสุภาพ เปน็ แบบอยา่ งทด่ี ที ุกด้าน ผลที่เกดิ ขน้ึ กบั โรงเรยี น จากกระบวนการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. โดยใช้แนวคิด หลักการ รูปแบบและ วิธีการทหี่ ลากหลายให้ทุกคนได้ลงมือปฏิบัติ เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมเชิงบวกในโรงเรียน ทำให้เกิดองค์ความรู้ แนวปฏิบัตทิ ดี่ ี บทเรียนท่ีใชใ้ นการพฒั นาคณุ ธรรมอัตลกั ษณ์ของโรงเรยี น ผลท่เี กดิ ขนึ้ กบั ครอบครวั ของนักเรยี น ผู้ปกครองเห็นการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของลูกมีการพัฒนาตนเองด้านระเบียบวินัย มีความ รับผิดชอบ ในการเรียน การทำการบ้าน การเข้านอน – ตื่นนอนตรงเวลา เพื่อมาให้ทันเข้าแถวเคารพ ธงชาติ และมีการช่วยเหลืองานบา้ น ทำให้ผู้ปกครองเห็นความสำคัญและเป็นแบบอย่างที่ดีให้ความรว่ มมือ ในการดูแลนักเรียนและกจิ กรรมของโรงเรยี นมากข้นึ องคค์ วามรู้ นวตั กรรม และบทเรยี นทเี่ กิดจากการดำเนนิ งาน การขับเคลื่อนโครงการโรงเรยี นคุณธรรม ไปสู่คณุ ธรรมเป้าหมายหรืออัตลักษณ์ของโรงเรียนน้ันมีการ ดำเนินกิจกรรมต่างๆให้เป็นไปตามยุทธศาสตร์ที่ตั้งไว้ ทางโรงเรียนได้สรุปองค์ความรู้และนวัตกรรมที่จะ นำมาใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ได้แก่ “โครงงานคุณธรรม” เข้ามาเป็น แนวทางในการขับเคลื่อนโครงการโรงเรียนคุณธรรม ซึ่งการขับเคลื่อนกระบวนการโรงเรียนคุณธรรมของ โรงเรยี นน้ันถูกขบั เคลื่อนไปพร้อม ๆ กบั การดำเนินงานโครงงานคณุ ธรรมของนักเรียนแต่ละกลุ่ม

41 ที่มีความสนใจในแต่ละกิจกรรมเพื่อเป็นการมีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนกระบวนการให้บรรลุเป้าหมายได้ โดยมจี ดุ มงุ่ หมายเดียวกันคือ คุณธรรมเปา้ หมาย 5 ประการ หรอื คณุ ธรรมอัตลกั ษณ์ของโรงเรียนท่วี ่า มีระเบียบวินัย สุภาพอ่อนน้อม กตัญญู และรับผิดชอบ จิตอาสาพัฒนาชุมชน โดยปฏิบัติตามหลักปรัชญา เศรษฐกจิ พอเพยี ง การขับเคลื่อนสู่การเป็นโรงเรียนคุณธรรมนั้น เครื่องมือที่สำคัญคือ โครงงานคุณธรรม (Project Moral) เพื่อกระตุ้นให้คณะครูและนักเรียนได้ฝึกปฏิบัติจริง เป็นกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการทำ ความดี โดยให้ผู้เรียนสนใจและคิดริเริ่มด้วยตนเอง เน้นกระบวนการเรียนรู้ที่ผ่านการปฏิบัติจริง (Learning by Doing) เพื่อให้เกิดการพัฒนาไปสู่การมีคุณธรรมเป้าหมาย 5 ประการ หรือคุณธรรมอัตลักษณ์ของ โรงเรียน อนั จะนำไปส่กู ารเปน็ โรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ.ไดอ้ ยา่ งสมบรู ณแ์ ละยัง่ ยืน บทเรยี นทเ่ี กิดจากการดำเนนิ งาน จากการดำเนินการพัฒนาโรงเรยี นคุณธรรมดว้ ยการให้ทุกคนมีสว่ นร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมพัฒนา ด้วยการลงมอื ปฏบิ ัติจริง ทำให้เกิดบทเรยี น ดงั นี้ 1. การรบั รแู้ ละการมสี ว่ นรว่ ม การพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม ต้องสร้างความตระหนัก ความเข้าใจให้ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายมีความ เขา้ ใจตรงกนั และเกิดความรว่ มมือในการพัฒนาไปในทิศทางเดยี วกนั 2. การบรู ณาการคณุ ธรรมกบั การจดั กจิ กรรมการเรยี นรใู้ นชนั้ เรยี นและกจิ กรรมเสรมิ หลักสตู รใน โรงเรยี น คุณธรรม จริยธรรม เป็นสิ่งที่นักเรียนปฏิบัติในวิถีชีวิตประจำวนั การนำคุณธรรมบูรณาการเชื่อมโยง เข้าสู่การเรยี นรูใ้ นช้นั เรยี นและกจิ กรรมต่างๆ ของโรงเรียนอย่างหลากหลาย และสอดคลองกับ คณุ ธรรม อตั ลกั ษณ์ของโรงเรยี นทำใหน้ ักเรียนได้เรยี นรูแ้ ละนำมาปฏิบัติสกู่ ารหล่อหลอมบ่มเพาะดา้ นคุณธรรม 3. นักเรียนทำได้ตามศกั ยภาพ จากการที่ครอู อกแบบกิจกรรมการเรียนรู้เปิดโอกาสให้นักเรยี น ได้ค้นหาปัญหา สาเหตุ และ วิธีแก้ไข ปัญหา แล้วลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ทำงานเป็นทีมโดยใช้กระบวนการกลุ่ม ร่วมคิด ร่วมทำ ฝึกทักษะการ คิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหา การเป็นผู้นำผู้ตามที่ดี การประเมินผล การสรุปงาน การนำเสนองาน การแลกเปลีย่ น เรียนรู้ ทำใหน้ กั เรยี นเกิดความภาคภูมิใจ 4. การแลกเปลย่ี นเรยี นรู้ การจัดนิทรรศการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน ทำให้เกิดการเรียนรู้ ร่วมกันนำมาพัฒนาต่อยอดได้อย่างต่อเนื่อง การมีส่วนร่วม การสร้างเครือข่าย การได้รับการยกย่องชมเชย ทำใหเ้ กดิ ความภาคภมู ใิ จ 5. การพัฒนาครแู ละพฒั นานกั เรยี นแกนนำ เพื่อให้การดำเนินงานโครงการโรงเรียนคุณธรรมบรรลุตามเป้าหมาย คือ ให้กลุ่มบุคคลทุกฝ่ าย มีพฤติกรรมเชิงบวกเพ่ิมขึน้ และมพี ฤติกรรมท่ีไม่พึงประสงค์ลดลง การดำเนินการตอ้ งการอย่างต่อเนื่อง จากรุ่น สู่รุ่น จึงจำเป็นต้องมีการพัฒนาครูผู้สอนให้มีความรู้ความเข้าใจ ปฏิบัติได้ และพัฒนานักเรียนแกนนำ เปน็ ทมี งานของโรงเรยี นทชี่ ว่ ยให้การดำเนนิ งานพฒั นาโรงเรียนคุณธรรมสำเร็จตามเปา้ ประสงคข์ องโรงเรียน

42 6. การนเิ ทศติดตาม การนิเทศติดตามของศึกษานิเทศก์อย่างกัลยาณมิตร สร้างขวัญและกำลังใจ ให้กับโรงเรียน มีข้อเสนอแนะสนับสนุนการดำเนินงานของโรงเรียน แนะนำการจัดทำคุณธรรมเป้าหมาย คุณธรรม อตั ลักษณ์โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วม การใช้โครงงานคุณธรรมของนักเรยี นเป็นเครอื่ งมือขับเคลื่อน คุณธรรม ทำให้ครูเกิดความรู้ความเข้าใจแนวทางพัฒนาไปสู่โรงเรียนคุณธรรมได้อย่างชัดเจน และจากการนิเทศภายใน อยา่ งกลั ยาณมิตร ร่วมกันคิด รว่ มกนั ทา ร่วมกนั แกป้ ัญหาทาให้เกดิ การยอมรับร่วมกนั พัฒนาได้องค์ความรู้ มา ใช้ในการพัฒนาคณุ ธรรมอตั ลกั ษณ์ให้บรรลุเปา้ หมาย ปจั จยั ทสี่ ง่ ผลตอ่ ความสำเรจ็ 1. กำหนดยุทธศาสตรใ์ นการดำเนนิ งาน โรงเรียนได้กำหนดยุทธศาสตร์ในการดำเนินงาน บรรจุไว้ในแผนปฏิบัติการประจำปี มีการแต่งต้ัง คณะกรรมการดำเนนิ งานมอบหมายหนา้ ทีค่ วามรบั ผดิ ชอบ ทำใหก้ ารดำเนนิ งานเปน็ ไปอยา่ งเป็นกระบวบการ 2. บทบาทผู้บรหิ าร ผู้บริหารโรงเรียน ตระหนักและเห็นความสำคัญในการพัฒนาคุณธรรม เป็นผู้นำ ในการขับเคลื่อน กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมในรูปแบบต่างๆ ทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษา ซึ่งนำไปสู่การพัฒนาและ ปรับเปลี่ยน เป็นโรงเรียนเข้าใจ เป็นกลุ่มที่มีความสำคัญและเป็นทีม หลักในการปฏิบัติงานของโรงเรียนให้ ขบั เคลือ่ นไปสู่เปา้ หมายพฤติกรรมท่ีพึงประสงค์ ส่งเสรมิ สนบั สนนุ สรา้ งขวญั และกำลังใจใหค้ ำปรึกษากับคณะ ครแู ละนักเรยี นในการ ดำเนนิ กิจกรรมต่างๆ อย่างตอ่ เน่ืองสม่ำเสมอ 3. มคี รแู กนนำและนักเรียนแกนนำ ครแู กนนำและนักเรยี นแกนนำทเี่ ข้ารบั การอบรมเชงิ ปฏบิ ตั ิการ “โครงงานคณุ ธรรม ” ฝกึ ทำโครงงาน 4. การนิเทศจากศึกษานเิ ทศก์ ผู้นิเทศจากสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต ๓ และได้มานิเทศติดตามแบบ กัลยาณมิตร คอยให้คำปรึกษาข้อแนะนำ ชี้แนะแนวทางที่เป็นประโยชน์แก่โรงเรียนในการขับเคลื่อนการ ดำเนินงานโครงการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมได้ชัดเจนมากขึ้น สร้างขวัญและกำลังใจให้กับโรงเรียน คณะครู ในการสร้างสรรค์พัฒนากระบวนการกิจกรรมที่ส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม แก่ ผู้บริหาร ครู ผู้ปกครองและ นักเรียน ให้สามารถบรรลุเป้าหมายในการเปลี่ยนแปลงคุณธรรมให้เป็นจริยธรรมหรือพฤติกรรมที่พึงประสงค์ อันนำไปสู่การปฏบิ ัตจิ นเป็นวถิ อี ย่างย่งั ยนื 5. ความร่วมมือของกลมุ่ บุคคล การพัฒนาพฤติกรรมของนักเรียน ต้องเกี่ยวข้องกับกลุ่มบุคคลหลายฝ่ายทั้งในโรงเรียน ครอบครัว และชุมชน ที่ตระหนักและเห็นความสำคัญ จึงให้ความร่วมมือส่งเสริมสนับสนุนและเป็นแบบอย่างที่ดีให้ นักเรียน เห็นคุณค่าและความสำคัญของการมีคุณธรรมจึงนำไปสู่การปรับเปลี่ยนเป็นพฤติกรรมที่พึงประสงค์ มากข้นึ

43 ปญั หาอุปสรรคและขอ้ เสนอแนะ ปัญหา อปุ สรรค ขอ้ เสนอแนะของผนู้ เิ ทศ 1. โครงการตามนโยบายมีมาก ใหค้ รบู ูรณาการจดั กระบวนการเรียนรแู้ ละแผนงาน/ โครงการ เป้าหมายคลา้ ยคลึง เช่น โครงการ หรือกิจกรรมของโรงเรียน ท่ีทำอยู่ปรับเข้ากับงานนโยบาย โรงเรียนวถิ พี ทุ ธ โครงการโรงเรียน ของหน่วยงานให้ขบั เคลือ่ นไปส่เู ปา้ หมายทีก่ ำหนด คุณธรรม สพฐ. โครงการ โรงเรียน สุจรติ โรงเรียนเศรษฐกจิ พอเพียง ใหค้ รูทป่ี รกึ ษาชวนคดิ ตงั้ คำถาม ชวนทำไปตามข้ันตอน โรงเรยี นสขี าวปลอดอุบายมุข โรงเรียน ยกย่อง ชมเชย ให้กำลงั ใจกับนกั เรยี น ปลอดขยะ ทำให้ครูและบคุ ลากรมีภาระ งาน มากขึ้น ทำใหท้ ำงานไดไ้ ม่เต็มที่ 2. การทำโครงงานคุณธรรมต้องมีการ ดำเนินการอยา่ งเป็นกระบวนการ อย่างมี ลำดับขนั้ ตอน แก้ปัญหาอยา่ ง มรี ะบบ นักเรยี นในระดับชนั้ ป.1– ป. 3 ยงั ไมส่ ามารถดำเนินการไดด้ ว้ ย ตนเองได้ทง้ั หมด การดำเนนิ การของโรงเรียนตามขอ้ เสนอแนะของผู้นิเทศ 1. โรงเรียนบูรณาการกิจกรรมในแผนงานหลักของโรงเรียนเข้ากับกิจกรรมแผนงานจากหน่วยงาน ตน้ สงั กดั และการทางานปกตเิ พ่ือลดภาระงาน ทำให้การดำเนินงานเปน็ ไปดว้ ยความเรียบร้อยไมซ่ ำ้ ซ้อน 2. โรงเรียนมอบหมายให้ครูที่ปรึกษานักเรียนในระดับ ชั้น ป.1 – ป. 3 อธิบายชี้แจงให้ความรู้ ความเข้าใจ ในการทำโครงงานคุณธรรมในแต่ละขั้นตอนซ้ำๆ แล้วใช้เทคนิค ชวนคิด ชวนทำ ชื่นชม ในแต่ละ ขัน้ ตอน ทำให้ นกั เรยี นเรยี นรแู้ ละร่วมกันดำเนินการได้ ความก้าวหนา้ ทเี่ กิดขนึ้ จากการดำเนินงานตามโครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.โดยความร่วมมือจากทุกฝ่าย ทั้งผู้บริหาร ครู นักเรียน ผู้ปกครอง และชุมชน ก่อให้เกิดผลดีต่อโรงเรียนทำให้ทุกกลุ่มมสี ่วนรว่ มในการทำงานทุกขั้นตอน มีการ วางแผนการดำเนินงานโครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. อย่างเป็นระบบ ผู้บริหารให้ความสำคัญและ เป็นผู้นำ ในการขับเคลื่อนพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ครูมีการพัฒนาตนเองตามคุณธรรมอัตลักษณ์ของ โรงเรียนและมสี ว่ นร่วมในการพัฒนางาน นักเรยี นมีการพัฒนาตนเองตามคุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียนและ การลงมือปฏิบัติโครงงาน ทำงาน เป็นทีมโดยใช้กระบวนการกลุ่ม รู้จักการเป็นผู้นำผู้ตามที่ดี โรงเรียนมีการ ปรับปรุงและพัฒนาบรเิ วณโรงเรยี นให้ สะอาด รม่ รน่ื นา่ อย่เู อือ้ ตอ่ การเรียนรู้ จากการปฏิบัติโดยใช้แนวคิด หลักการ รูปแบบและวิธีการที่หลากหลายให้ทุกคนได้ลงมือปฏิบัติ เพอื่ ใหเ้ กิดการเปล่ียนแปลงพฤติกรรมเชิงบวกในโรงเรียน ทำให้เกิดองค์ความรู้ แนวปฏิบัติท่ีดี บทเรียนที่ ใช้ในการพัฒนา คณุ ธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียน ทำให้โรงเรยี นผ่านการพิจารณาให้เป็นโรงเรยี นคุณธรรม สพฐ. ระดับ ดเี ดน่ ได้รับยกย่องใหเ้ ป็นโรงเรยี นต้นแบบ โรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ. ประจำปงี บประมาณ 2564

44 ลงชอ่ื ..................................................ผ้รู ายงาน (นางวิยะดา แสงไสย์) ครูโรงเรียนบ้านห้วยแสง ลงช่ือ..................................................ผรู้ ับรองขอ้ มูล (นายอภิสิทธิ์ จริ ะสวสั ดพิ์ งศ์) ผ้อู ำนวยการโรงเรยี นบา้ นห้วยแสง ลงชอ่ื ..................................................พยาน ( นายวรเพ็ญ อปุ สยั ) ประธานกรรมการสถานศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน โรงเรียนบา้ นหว้ ยแสง

45 ภาคผนวก รปู ภาพประกอบการดำเนนิ งานขบั เคลอ่ื นโรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ.ของโรงเรยี นบ้านหว้ ยแสง

46 ประกาศผลการตรวจสอบคณุ ภาพและยกระดับโรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ. ระดบั 2 ดาว

47 ไดร้ บั รางวลั เสมา ป.ป.ส.ประเภทผลงานดเี ดน่ ระดบั เพชร โครงการสถานศกึ ษาสขี าวปลอดยาเสพตดิ และอบายมขุ