Media Online

lesson การเรียนรู้ในศตวรรษท่ี 21 สื่อสังคมออนไลน์ วตั ถปุ ระสงค์  1. รู้ประเภทของสอ่ื สงั คมออนไลน์ในปจั จุบัน  2. ประโยชน์และโทษของส่อื ออนไลน์  3. การใชส้ อ่ื ออนไลนก์ ับการเรียน  4. รู้ทนั เทคโนโลยีกบั ส่อื ออนไลน์

ความหมายและประเภทของสื่อสงั คมออนไลน์ ส่ือสังคมออนไลน์ หมายถึง ส่ือดิจิทัลท่ีเป็นเครื่องมือในการปฏิบัติการทางสังคม (Social Tool) เพื่อใช้ในการส่ือสารระหว่างกันในเครือข่ายทางสงั คม (Social Network) ผ่านทางเวบ็ ไซต์ และโปรแกรมประยกุ ต์บนสื่อใดๆ ที่มีการเช่ือมตอ่ กบั อินเทอรเ์ น็ต โดยเน้นให้ผู้ใชท้ ้งั ทเ่ี ป็นผู้ส่งสาร และผู้รับสารมีส่วนร่วม (Collaborative) อย่างสร้างสรรค์ ในการผลิตเนื้อหาขึ้นเอง (User- Generate Content: UGC) ในรูปของขอ้ มูล ภาพ และเสยี ง ประเภทของสื่อสงั คมออนไลน์ ประเภทของสือ่ สงั คมออนไลน์ มีด้วยกันหลายชนดิ ขึน้ อยู่กับลกั ษณะของการนามาใชโ้ ดย สามารถแบง่ เปน็ กล่มุ หลักดงั น้ี 1. Weblogs หรือเรียกส้ันๆ ว่า Blogs คือ สื่อส่วนบุคคลบนอินเทอร์เน็ตที่ใช้เผยแพร่ ข้อมูล ข่าวสาร ความรู้ ข้อคิดเห็น บันทึกส่วนตัว โดยสามารถแบ่งปันให้บุคคลอ่ืนๆ โดยผู้รับสาร สามารถเข้าไปอ่าน หรือแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติมได้ ซึ่งการแสดงเน้ือหาของบล็อกน้ันจะ เรียงลาดับจากเน้ือหาใหมไ่ ปสู่เน้ือหาเกา่ ผู้เขียนและผู้อา่ นสามารถค้นหาเนื้อหาย้อนหลงั เพ่อื อ่าน และแก้ไขเพมิ่ เตมิ ไดต้ ลอดเวลา เชน่ Exteen, Bloggang, Wordpress,Blogger, Okanation ฯลฯ และยงั มีบล็อคในประเทศไทยอีกมากมายที่ให้บริการทางด้านการเผยแพร่ข้อมูลขา่ วสาร จนทาให้ เกิดบล็อคเกอร์รายใหมๆ่ ถอื ว่าเป็นการสรา้ งอาชีพได้อกี อาชีพหน่ึงเลยทีเดยี ว ดังตัวอย่างด่านล่าง ไม่ว่าจะเป็นบล็อคของเว็บไซต์ travelvoka ที่เป็นเว็บไซต์หลักท่ีให้บริการทางด้านการท่องเท่ียว แบบครบวงจร ไม่ว่าจะเป็นการจองตั๋วเครือ่ งบิน จองโรงแกรม รถรับส่งสนามบิน ฯลฯ ด้วยเหตุนี้ การมีบล็อคเพื่อแนะนาการท่องเท่ียวจึงอาจจะเป็นเหตุสนับสนุนให้มีผู้มาใช้บริการเว็บตัวเอง เพมิ่ ข้ึนก็เปน็ ไปได้ โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 106

ส่อื สงั คมออนไลน์ 2. Social Networking หรือเครือข่ายทางสังคมในอินเทอร์เน็ต ซึ่งเป็นเครือข่ายทางสังคมที่ใช้ สาหรับเชอื่ มตอ่ ระหว่างบุคคล กลุ่มบุคคล เพ่อื ให้เกิดเป็นกลุ่มสังคม (Social Community) เพื่อ ร่วมกันแลกเปล่ียนและแบ่งปันข้อมูลระหว่างกันท้ังด้านธุรกิจ การเมือง การศึกษา เช่น Facebook, Hi5, Ning, Linked in, MySpace, Youmeo, Friendste, Instragram, Line ฯลฯ 3. Micro Blogging และ Micro Sharing หรือท่ีเรียกกันว่า “บล็อกจ๋ิว” ซึ่งเป็นเว็บเซอร์วิส หรือเว็บไซต์ที่ให้บริการแก่บุคคลท่ัวไป สาหรับให้ผู้ใช้บริการเขียนข้อความสั้นๆ ประมาณ 140 ตัวอักษร ที่เรียกว่า “Status” หรือ “Notice” เพ่ือแสดงสถานะของตัวเองว่ากาลังทาอะไรอยู่ ห รื อ แ จ้ ง ข่ า ว ส า ร ต่ า ง ๆ แ ก่ ก ลุ่ ม เ พ่ื อ น ใ น สั ง ค ม อ อ น ไ ล น์ (Online Social Network) (Wikipedia,2010) ทั้งนี้การกาหนดให้ใช้ข้อมูลในรูปข้อความส้ันๆ ก็เพื่อให้ผู้ใช้ท่ีเป็นท้ังผู้เขียน และผู้อ่านเข้าใจงา่ ย ที่นิยมใชก้ ัน อย่างแพรห่ ลายคอื Twitter โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 107

4. Online Video เป็นเว็บไซต์ท่ีให้บริการวดิ ีโอออนไลน์โดยไม่เสียคา่ ใชจ้ ่าย ซ่ึงปัจจุบันได้รับ ความนิยมอยา่ งแพร่หลายและขยายตัวอยา่ งรวดเรว็ เน่ืองจากเนอื้ หาทนี่ าเสนอในวิดโี อออนไลน์ไม่ ถูกจากัดโดยผังรายการที่แน่นอนและตายตัว ทาให้ผู้ใช้บริการสามารถติดตามชมได้อย่างต่อเน่ือง เพราะไม่มีโฆษณาค่ัน รวมท้ังผู้ใช้สามารถเลือกชมเนื้อหาได้ตามความต้องการและยังสามารถ เชื่อมโยงไปยังเว็บวิดีโออ่ืนๆ ท่ีเกี่ยวข้องได้จานวนมากอีกด้วยเช่น YouTube, MSN, Yahoo, Line TV 5. Photo Sharing เป็นเว็บไซต์ท่ีเน้นให้บริการฝากรูปภาพโดยผู้ใช้บริการสามารถอัพโหลดและ ดาวนโ์ หลดรูปภาพเพื่อนามาใช้งานได้ ท่สี าคญั นอกเหนือจากผใู้ ชบ้ รกิ ารจะมีโอกาสแบง่ ปนั รูปภาพ แลว้ ยงั สามารถใช้เป็นพนื้ ทเ่ี พอื่ เสนอขายภาพท่ีตนเองนาเข้าไปฝากได้อีกด้วย เชน่ Flickr เป็น เว็บไซต์สาหรับเก็บรูปภาพดิจิตัล โดยอัปโหลดจากผู้ใช้งาน และสามารถ แบ่งปันให้ผู้อื่นดูได้ นอกจากผู้ใช้จะสามารถอัปโหลดไฟล์ภาพจากในเคร่ืองคอมพิวเตอร์แล้ว ยัง สามารถอปั โหลดภาพโดยตรงจากโทรศัพท์มือถือ (Nokia Nseries) บางรุ่น ขึ้น Flickr ได้โดยตรง อกี ด้วย Photobucket เปดิ ให้บรกิ ารฝากไฟลร์ ูปภาพมานาน จากเดิมได้ให้เนอื้ ท่ีสาหรบั เกบ็ ไฟล์ รูปภาพในปริมาณจากัด วันนี้ได้ปรับปรุงเพ่ิมเน้ือท่ีสาหรับเก็บไฟล์เป็นไม่จากัดจานวนภาพให้แก่ ผู้ใช้ รวมไปถึงผู้ใช้บริการแบบ free account ด้วย นอกจากนี้ยังได้พัฒนาแอพพลิเคชันสาหรับ อุปกรณ์มือถือขึ้นใหม่คือ Snapbucket ซึ่งจะสามารถใช้บริการได้จากทั้งบน Android และ โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 108

สอ่ื สังคมออนไลน์ iPhone โดย Snapbucket จะเป็นแอพพลิเคชันท่ีใช้ในการตกแต่งรูปภาพท่ีมี จุดเด่นคือเราสามารถสร้างฟิลเตอร์ส่วนตัวของเราเองได้ และสามารถเลือกให้เก็บไฟล์ท่ีตกแต่ง เสร็จแล้วพร้อมตน้ ฉบบั (ไมผ่ า่ นการตกแต่ง) ลงบัญชี Photobucket ของเราทั้งคไู่ ด้โดยอัตโนมัติ 6. Wikis เป็นเว็บไซต์ที่มีลักษณะเป็นแหล่งข้อมูลหรือความรู้ (Data/Knowledge) ซ่ึง ผู้เขียนส่วนใหญ่อาจจะเป็นนักวิชาการ นักวิชาชีพหรือผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านต่างๆ ท้ัง การเมือง เศรษฐกจิ สังคม วฒั นธรรม ซง่ึ ผู้ใช้สามารถเขยี นหรอื แกไ้ ขขอ้ มูลไดอ้ ย่างอสิ ระ เชน่ Wikipedia คอื สารานกุ รม ซงึ มหี ลายภาษา สามารถเข้าไปอา่ นไดผ้ ่านระบบอนิ เทอร์เนต็ โดยไม่ต้องสมัครสมาชิกใดๆ อีกท้ังยังสามารถปรับปรุงเพ่ิมเติมเนื้อหา ซึ่งทาให้วิกิพีเดียกลายเป็น สารานุกรมท่ีได้รับการแก้ไขรวบรวมและดูแลรักษาจากอาสาสมัครท่ัวโลก ผ่านซอฟต์แวร์ ชื่อ มีเดียวิก ในปัจจุบันวิกิพีเดียมีทั้งหมดมากกว่า 250 ภาษา สารานุกรมวิกิพีเดียได้รับการยอมรับ จากนักวิชาการและส่ือมวลชน เนื่องจากเนื้อหาเปิดเสรีให้สามารถนาไปใช้ได้ รวมถึงเปิดเสรีที่ให้ ทุกคนแก้ไขรวมถึงนโยบายมุมมองท่ีเป็นกลางจากทุกฝ่ายท่ีเขียนในสารานุกรม ดังน้ันข้อมูลใน Wikipedia จึงค่อนข้างมีความน่าเช่ือถือสูง และการที่ Wikipedia เป็นเสรีสารานุกรม ท่ีทุกคน สามารถเข้าไปแกไ้ ขและเพิ่มเติมขอ้ มูลได้น้ีเอง จึงทาใหม้ ผี ู้ประสงคร์ ้ายใสข่ ้อมูลเขา้ ไปผิดๆ แมส้ ว่ น ใหญ่บุคคลเหล่านั้นจะถูกจับได้แล้ว แต่ท่านทั้งหลายก็ควรระวัง และอ่านข้อมูลจาก Wikipedia อย่างมวี จิ ารณญาณ ไมห่ ลงเชือ่ ข้อมลู ทผี่ ดิ จากบุคคลเหล่านนั้ โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 109

Google Earth คอื โปรแกรมที่สร้างโดยบริษัท Google ใชส้ าหรับดูภาพถ่ายทางอากาศ พร้อมท้ังแผนที่ เส้นทาง และผังเมือง รวมทั้งระบบ จีไอเอส ในรูปแบบ 3 มิติ โปรแกรมน้ีช่วยให้ เราศึกษาข้อมูลก่อนเดินทางได้เป็น อย่างดี ทาให้เราสามารถค้นหาที่ต้ัง ของสถานท่ที เ่ี ราจะเดนิ ทางไป เส้นทาง ต่าง ๆ ของเมืองท่ีเราจะเดินทางไป รวมถึงแหล่งขอ้ มลู อื่น ๆ เชน่ สภาพดิน ฟ้าอากาศ สาหรับรูปแบบการทางาน ของ Google Earth น้ันก็จะเป็นการ ทางานแบบ Client Server โปรแกรม ส่ว น ท่ีพ ว กเ รา ใช้ง าน จะเ รีย กว่ า Google Earth client ซง่ึ Google ใหเ้ รามาใชง้ านฟรี 7. Virtual Worlds คือการสร้างโลกจินตนาการโดยจาลองส่วนหนึ่งของชีวิตลงไป จัดเป็นสื่อสังคมออนไลน์ที่บรรดาผู้ท่องโลกไซเบอร์ใช้เพื่อสื่อสารระหว่างกันบนอินเทอร์เน็ตใน ลกั ษณะโลกเสมือนจริง (Virtual Reality) ซ่ึงผ้ทู ่ีจะเข้าไปใช้บริการอาจจะบรษิ ัทหรือองค์การด้าน ธุรกิจ ด้านการศึกษา รวมถึงองค์การด้านส่ือ เช่น สานักข่าวรอยเตอร์ สานักข่าวซีเอ็นเอ็น ต้อง เสียค่าใช้จ่ายในการซ้ือพื้นทีเ่ พื่อใหบ้ ุคคลในบริษัทหรือองค์กรไดม้ ีช่องทางในการนาเสนอเรอ่ื งราว ต่างๆ ไปยังกลุ่มเครือข่ายผู้ใช้ส่ือออนไลน์ ซ่ึงอาจจะเป็นกลุ่ม ลูกค้าท้ังหลัก และรองหรือ ผู้ที่ เกี่ยวข้องกับธุรกิจ ของบริษัท หรือองค์การก็ได้ ปัจจุบันเว็บไซต์ท่ีใช้หลัก Virtual Worlds ที่ ประสบผลสาเร็จและมชี ่ือเสียง คอื Second life Second Life คือ โลกสมมติเสมือนจริง สร้างโดย Linden Lab บริษัทอินเตอร์เน็ทแห่งหน่ึง ใน ซานฟรานซสิ โก สหรัฐอเมริกา เปิดให้ใช้งานเม่ือปี 2003 Second Life ใช้งานในระบบเทคโนโลยี ของ 3D ผู้สร้าง Second Life มีแนวคิดว่า Second Life จะแสดงศักยภาพได้ดีท่ีสุด ถ้าหาก ปล่อยให้ผู้ใช้เป็นผู้สร้างโลกสมมติแห่งนี้ข้ึนมาด้วยตนเอง ทาให้ตอนแรกจะมีเพียงพื้นที่เปล่า ๆ และถูกผู้เล่นพัฒนาจนมีอาคาร บ้านเรือน โรงแรม มหาวิทยาลัย สถานฑูต รวมถึงวัด ดังเช่นใน ปจั จุบนั โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 110

ส่อื สงั คมออนไลน์ Second Life มีดีอะไร เชื่อว่าหลาย ๆ ท่านท่ีอ่านมาถึงตอนน้ี คงเกิดคาถามสงสัยว่า แล้ว Second Life มีอะไร ดี ทาไมผู้คนถึงสนใจกันนัก ดังท่ีบอกไปตอนต้นว่า Second Life เปรียบเสมือนโลกท่ีสอง หาก การเปรียบเทียบกับการ Chat ในโปรแกรมต่าง ๆ อย่าง MSN , ICQ , QQ , Pirch ว่าเหมือนกับ การคุยโทรศัพท์ คือ ติดต่อสื่อสารกันได้แต่ไม่เห็นปฏิกิริยาโต้ตอบของคู่สนทนา Second Life เปรียบได้กบั ชวี ิตสองแตอ่ ยู่บนโลกออนไลน์ สามารถพบปะ พดู คุยติดต่อกับบุคคลอื่น ไปงานปาร์ต้ี ไปโรงเรียน ไปมหาวิทยาลยั และต้องทางานเพ่ือหาเงินในการใช้จ่าย (คา่ เงินใน Second Life จะ ใชส้ กลุ Linden Dollar ซ่ึงสามารถแลกเป็นเงินจรงิ ในสกลุ US Dollar ได้ด้วย) นอกจากน้ีใน Second Life ผู้เล่นสามารถกาหนดรูปร่างลักษณะได้อย่างใจฝัน ท้ังสีผม สีผิว เพศ รูปร่าง เปล่ียนได้หมด แม้กระท่ังสีของขนตา หรือหากมีความฝันอยากจะบินได้ คุณ สามารถทาไดท้ ่ีน่ี ทาให้ Second Life เปรยี บเสมอื นการแต่งเติมความฝันในวัยเยาว์ หรือเติมเต็ม ความต้องการที่ไม่สามารถทาได้ในโลกของความเป็นจริง ทาให้เกิดช่องทางของการทาธุรกิจแนว ใหม่เกดิ ขึ้นท่นี ี่ โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 111

8. Crowd Sourcing มาจากการรวมของคาสองคาคือ Crowd และ Outsourcing เป็น หลักการขอความร่วมมือจากบุคคลในเครือขา่ ยสังคมออนไลน์ โดยสามารถจัดทาในรูปของเว็บไซต์ ท่ีมีวัตถุประสงค์หลักเพ่ือค้นหาคาตอบและวิธีการแก้ปัญหาต่างๆทั้งทางธุรกิจ การศึกษา รวมท้ัง การส่ือสาร โดยอาจจะเป็นการดึงความร่วมมือจากเครือข่ายทางสังคมมาช่วยตรวจสอบข้อมูล เสนอความคิดเห็นหรือใหข้ ้อเสนอแนะ กลุ่มคนที่เข้ามาให้ข้อมูลอาจจะเป็นประชาชนท่ัวไปหรือผู้ มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านท่ีอยู่ในภาคธุรกิจหรือแม้แต่ในสังคมนักข่าว ข้อดีของการใช้ หลัก Crowd souring คือ ทาให้เกิดความหลากหลายทางความคิดเพ่อื นา ไปสู่การแก้ปัญหาที่ มปี ระสทิ ธภิ าพ ตลอดจนช่วยตรวจสอบหรอื คดั กรองข้อมลู ซ่งึ เปน็ ปญั หาสาธารณะร่วมกันได้ โดยสรุปแลว้ Crowdsourcing สามารถทาให้ได้แนวคดิ และแนวทางแก้ปัญหาใหม่ ๆ ซ่ึง เกิดจากกลุ่มคนจานวนมากทาให้เกิดความหลากหลายทางความคิด นาไปสู่การแก้ปัญหาท่ีมี ประสทิ ธิภาพ และมคี า่ ใช้จา่ ยคอ่ นขา้ งต่าเมอ่ื เทียบกับตน้ ทุนด้านอืน่ ท่ตี ้องเสียไป ข้อดีของแก้ปัญหาดว้ ย Crowdsourcing  ปญั หาต่าง ๆ ท่ตี ้องการคาตอบถกู ส่งออกไปยงั User และไดค้ าตอบกลบั มาไวมากใน ขณะที่คา่ ใช้จ่ายคอ่ นขา้ งต่า  การจา่ ยเงิน หรือค่าใช้จา่ ยต่าง ๆ เป็นไปตามผลลพั ธ์ และในบางคร้ังก็มีการละเวน้ คา่ ใช้จ่ายในกรณีที่ไมไ่ ด้ solution ที่ตอ้ งการ  องค์กร และบรษิ ัทตา่ ง ๆ สามารถได้รับแนวคิดใหม่ ๆ ที่ไม่ถูกปิดก้นั จากคนภายใน องค์กร หรอื บรษิ ัทนน้ั ๆ  User ทเ่ี ขา้ ร่วมในการทา Crowdsourcing อาจเป็นกลุ่มลกู ค้าเปา้ หมายได้ด้วย ดังนนั้ จงึ เป็นการสารวจความคิดของลกู ค้าไปในตวั  ชุมชน User ท่เี ข้าร่วมจะรสู้ กึ เปน็ สว่ นหน่ึงของ brand เพราะไอเดียต่าง ๆ มาจาก การทกี่ ลุ่ม User ช่วยกันคดิ และมีสว่ นร่วม ตวั อย่างของการทา Crowdsourcing ท่ีเราเห็นได้ชัดเจนที่สุดอยา่ งหนึง่ คือการใช้ Social Bookmarking อย่าง Digg.com ซง่ึ User มีสิทธิทีจ่ ะโหวตว่าเวบ็ ไซตค์ วรจะกด “Digg” ให้ หรือไม่ ยง่ิ มคี นโหวตมาก link ของเวบ็ ไซตน์ ้นั ๆ กจ็ ะยง่ิ ได้รับ traffic มากยิง่ ข้ึนนน่ั เอง เพียงแต่ โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 112

สอื่ สงั คมออนไลน์ การทา Crowdsourcing จากเว็บผใู้ ห้บริการฟรีอย่าง Digg.com นั้นอาจจะไม่ สามารถนามาค้นหา solution ในการแก้ไขปัญหาของบริษัทได้ เพราะเปรยี บเสมือการโหวต เว็บไซตท์ ีด่ เี ทา่ น้นั 9. Podcasting หรื อ Podcast มา จากการรว มตัว ของสองคา คือ “Pod” กั บ “Broadcasting” ซึ่ง “POD” หรือ PersonalOn - Demand คือ อุปสงค์หรือความต้องการส่วน บุคคล ส่วน“Broadcasting” เป็นการนาสื่อต่างๆ มารวมกันในรูปของภาพและเสียง หรืออาจ กล่าวง่ายๆ Podcast คือ การบันทึกภาพและเสียงแล้วนามาไว้ในเว็บเพจ (Web Page) เพื่อ เผยแพร่ให้บุคคลภายนอก (The public in general) ที่สนใจดาวน์โหลดเพื่อนาไปใช้งาน เช่น Dual Geek Podcast, Wiggly Podcast 10. Discuss / Review/ Opinion เป็นเว็บบอรด์ ทผี่ ู้ใช้อินเทอร์เน็ตสามารถแสดงความ คิดเห็น โดยอาจจะเก่ียวกับ สินค้าหรือบริการ ประเด็นสาธารณะทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม เช่น Epinions ถูกก่อตั้งโดยนักพัฒนาเว็บกลุ่มเล็กๆ อดีตพนักงาน Netscape, Yahoo และ Excite นาโดย Nirav Tolia แล้วถูก shopping.com ซ้ือกิจการไปฝนปี 2003 แล้ว Ebay ก็ซ้ือ โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 113

กิจการท้ังหมดไปในปี 2005 ฉะนั้นถือว่าปัจจุบัน Epinions เป็นส่วนหนึ่งของอีเบย์ด้วย โดยที่ นรี าฟ โทเลยี ผ้กู ่อตั้งยงั คงบริหารอยู่ และเขาเองก็เป็น Reviewer เก่าแกค่ นหนึง่ ในเว็บน้ดี ว้ ย ประโยชน์ที่ว่าน้ันก็คือ เป็นแหล่งรวม \"Review\" หรือ Comment เสียงด่าเสียงชมต่อ สินค้าทุกชนดิ ตง้ั แตช่ ุดโฮมเธียเตอร์ โนต้ บุ๊ก เปลเด็ก โรงแรม ซีดเี พลง ไปถึงสบู่ แบง่ เป็นหมวดหมู่ ชัดเจน โดยคอมเมนต์ทัง้ หมดมาจากผอู้ ่านในฐานะ \"Reviewer\" ซึ่งนอกจากจะใหค้ ะแนนสินค้า 0 ถึง 5 ดาวในด้านต่างๆ ได้แล้ว ยังให้คะแนนกันเองได้ว่าคอมเมนต์ของใครน่าเชื่อถือ ของใครไร้ น้าหนักได้ด้วย สะสมไว้เป็นคะแนนประจาตัวของแต่ละ Reviewer เอง และเนื่องจาก Review ใหม่ๆ เปรียบเสมือนเส้นเลือดท่ีหล่อเล้ียงเว็บน้ีให้อยู่ได้ Epinions จึงมีนโยบายจ่าย 10 เหรียญ สหรัฐให้กับผู้ท่ีส่งรีวิวครบ 10 รีวิว แต่มีข้อแม้ว่าท้ัง 10 รีวิวนั้นต้องได้รับคะแนนความเช่ือถือ (Trust) จากผใู้ ช้คนอ่ืนๆ และตอ้ งมีความยาวความละเอียดถงึ ข้ันท่กี าหนดไว้ด้วย และผู้ใชค้ นไหน ท่ีไม่น่าเชื่อถือหรือป่วนเว็บก็จะถูกคะแนน Distrust ซึ่งถ้ามากๆ เข้าก็ถึงข้ันถูก Block ซึ่งท้ังหมด สว่ นใหญ่ดาเนนิ การโดยเหลา่ ผู้ใชด้ แู ลกันเอง ระบบนถ้ี ูกเรยี กว่า \"Reputation System\" โดยผสู้ ่งความเห็นทุกคนถูกแบง่ เป็น 4 ระดับ ไล่จากบนลงล่างคือ Category Lead, Top Reviewer, Advisor และระดับ Reviewer ธรรมดา ซ่ึงใครท่ีอยู่ระดับบนๆ จะมีสิทธิมีเสียงและมีค่าตอบแทนมากกว่า ส่วนความคิดเห็นใดที่มีคุณค่าก็ จะถูกโหวตติดตรา \"MH\" ย่อจาก \"Most Helpful\" ไว้ ถัดๆ ไปก็เป็น Very Helpful (VH), Helpful (H), Not Helpful, (NH), ลงไปเรอ่ื ยๆ โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 114

สือ่ สงั คมออนไลน์ อปุ กรณเ์ ครอ่ื งมือทางส่ือสังคมออนไลน์ คอมพิวเตอร์ คือ เครื่องคานวณ อิเล็กทรอนิกส์ที่สามารถทางานคานวณผลและ เปรียบเทียบค่าตามชุดคาส่ังด้วยความเร็วสูงอย่าง ต่ อ เ นื่ อ ง แ ล ะ อั ต โ น มั ติ พ จ น า นุ ก ร ม ฉ บั บ ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ.2525 ไดใ้ ห้คาจากดั ความของ คอม พิว เต อร์ ไว้ ค่อ นข้ างก ะทั ดรั ดว่ า เค ร่ือ ง อิเลก็ ทรอนกิ ส์แบบอัตโนมตั ิ ทาหน้าท่ีเสมอื นสมองกล ใช้สาหรับแก้ปัญหาต่างๆ ทั้งที่งา่ ยและซับซอ้ น โดยวิธี ทางคณิตศาสตร์ หรืออาจกล่าวได้ว่า เครื่อง คอมพิวเตอร์หมายถึง เครื่องมือที่ช่วยในการคานวณ และการประมวลผลข้อมลู สมาร์ทโฟน (Smart Phone) คือ โทรศัพท์มือถือที่นอกเหนือจากใช้โทรออก- รั บ ส า ย แ ล้ ว ยั ง มี แ อ พ พ ลิ เ ค ชั่ น ใ ห้ ใ ช้ ง า น ม า ก ม า ย ส า ม า ร ถ ร อ ง รั บ ก า ร ใ ช้ ง า น อินเทอร์เน็ตผ่าน 3G, Wi-Fi และสามารถใช้ ง า น โ ซ เ ชี ย ล เ น็ ต เ วิ ร์ ค แ ล ะ แ อ พ พ ลิ เ ค ชั่ น ส น ท น า ชั้ น น า เ ช่ น LINE, Youtube, Facebook, Twitter ฯลฯ โดยที่ผู้ใชส้ ามารถ ปรับแต่งลูกเล่นการใช้งานสมาร์ทโฟนให้ตรง กับความต้องการได้มากกว่ามือถือธรรมดา ผู้ผลิตสมาร์ทโฟนรุ่นใหม่ๆ นิยมผลิตสมาร์ท โฟนท่ีมีหน้าจอระบบสัมผัส, ใส่กล้องถ่ายรูปท่ีมีความละเอียดสูง, ออกแบบดีไซน์ให้สวยงาม ทนั สมยั , มแี อพพลิเคชนั่ และลกู เลน่ ทน่ี ่าสนใจ โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 115

แ ท็ บ เ ล็ ต ( Tablet) คื อ อุ ป ก ร ณ์ คอมพิวเตอร์ท่ีมีหน้าจอระบบสัมผัสขนาดใหญ่ มี ขนาดหน้าจอต้ังแต่ 7 นิ้วขึ้นไป พกพาได้สะดวก สามารถใช้งานหนา้ จอผ่านการสมั ผสั ผ่านปลายน้ิวได้ โดยตรง มีแอพพลิเคชั่นมากมายให้เลือกใช้ ไม่ว่าจะ รบั -ส่งอีเมล์, เล่นอินเทอร์เน็ต, ดูหนัง, ฟังเพลง, เล่น เกม หรือแม้กระทั่งใช้ทางานเอกสารออฟฟิต ข้อดี ของแท็บเล็ตคือมีหน้าจอท่ีกว้าง ทาให้มีพ้ืนที่การใช้ งานเยอะ มีน้าหนักเบา พกพาได้สะดวกกว่า โน๊ตบุ๊คหรือ คอมพิวเตอร์ สามารถจดบันทึกหรือใช้ เป็นอปุ กรณ์เพอื่ การศึกษาได้เป็นอย่างดี อปุ กรณเ์ ครอื ขา่ ย เซิร์ฟเวอร์ (Server) หรือเรียกอีกอย่างหน่ึงว่า เครื่องแม่ข่าย เป็นเคร่ืองคอมพิวเตอร์ หลักในเครือข่าย ที่ทาหน้าท่ีจัดเก็บและให้บริการไฟล์ข้อมูลและทรัพยากรอื่นๆ กับคอมพิวเตอร์ เคร่ืองอื่น ๆ ใน เครือข่าย โดยปกติคอมพิวเตอร์ท่ีนามาใช้เป็นเซิร์ฟเวอร์มักจะเป็นเคร่ืองท่ีมี สมรรถนะสูง และมฮี ารด์ ดสิ ก์ความจาสงู กวา่ คอมพิวเตอรเ์ ครอ่ื งอ่นื ๆ ในเครือขา่ ย ไคลเอนต์ (Client) หรือเรยี กอีกอย่างหนึง่ ว่า เครอื่ งลกู ข่าย เป็นคอมพิวเตอรใ์ นเครือข่าย ท่ีร้องขอ บริการและเข้าถึงไฟล์ข้อมูลท่ีจัดเก็บในเซิร์ฟเวอร์ หรือพูดง่าย ๆ ก็คือ ไคลเอนต์ เป็น คอมพวิ เตอร์ ของผใู้ ชแ้ ตล่ ะคนในระบบเครือข่าย โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 116

สือ่ สงั คมออนไลน์ ฮับ (HUB) หรอื เรียก รพี ีตเตอร์ (Repeater) คืออุปกรณท์ ่ีใช้เชื่อมตอ่ กลุม่ คอมพิวเตอร์ ฮับ มีหน้าท่ีรับส่งเฟรมข้อมูลทุกเฟรมท่ีได้รับจากพอร์ตใดพอร์ตหน่ึง ไปยังพอร์ตท่ีเหลือ คอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่อเข้ากับฮับจะแชร์แบนด์วิธหรืออัตราข้อมูลของเครือข่าย เพราะฉะน้ันถ้ามี คอมพิวเตอร์เชือ่ มตอ่ มากจะทาใหอ้ ัตราการสง่ ขอ้ มลู ลดลง เนทเวิร์ค สวิตช์ (Switch) คืออุปกรณ์เครือข่ายท่ีทาหน้าท่ีในเลเยอร์ท่ี 2 และทาหน้าที่ ส่งข้อมูลท่ีได้รบั มาจากพอร์ตหนึ่งไปยงั พอรต์ เฉพาะทีเ่ ปน็ ปลายทางเท่านั้น และทาให้คอมพิวเตอร์ ทเี่ ชอื่ มต่อกับพอร์ตที่เหลอื ส่งข้อมูลถึงกันในเวลาเดียวกัน ดังนั้น อัตราการรับส่งข้อมูลหรือแบนด์วิธจึงไม่ขึ้นอยู่กับ คอมพวิ เตอร์ ปจั จบุ ันนยิ มเชอ่ื มตอ่ แบบน้ีมากกวา่ ฮับเพราะลดปัญหาการชนกนั ของข้อมูล เราต์เตอร์ (Router) เป็นอุปรณ์ท่ีทาหน้าที่ในเลเยอร์ที่ 3 เราท์เตอร์จะอ่านท่ีอยู่ (Address) ของสถานีปลายทางท่ีส่วนหัว (Header) ข้อแพ็กเก็ตข้อมูล เพ่ือท่ีจะกาหนดและส่ง แพ็กเก็ตต่อไป เราท์เตอร์จะมีตัวจัดเส้นทางในแพ็กเก็ต เรียกว่า เราติ้งเทเบ้ิล (Routing Table) หรือตารางจัดเส้นทางนอกจากนี้ยังส่งข้อมูลไปยังเครือข่ายท่ีให้โพรโทคอลต่างกันได้ เช่น IP (Internet Protocol) IPX (Internet Package Exchange) แ ล ะ AppleTalk น อ ก จ า ก น้ี ยั ง เช่อื มต่อกับเครอื ขา่ ยอนื่ ได้ เชน่ เครือข่ายอนิ เทอร์เนต็ บริดจ์ (Bridge) เป็นอุปกรณ์ท่ีมักจะใช้ในการเช่ือมต่อวงแลน (LAN Segments) เข้า ด้วยกัน ทาให้สามารถขยายขอบเขตของ LAN ออกไปได้เรื่อยๆ โดยที่ประสิทธิภาพรวมของระบบ ไม่ลดลงมากนัก เน่ืองจากการตดิ ตอ่ ของเคร่ืองที่อยใู่ นเซกเมนต์เดียวกนั จะไม่ถูกสง่ ผา่ น ไปรบกวน การจราจรของเซกเมนต์อ่ืน และเนื่องจากบริดจ์เป็นอุปกรณ์ที่ทางานอยู่ในระดับ Data Link โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 117

Layer จึงทาให้สามารถใช้ในการเชื่อมต่อเครือข่ายที่แตกต่างกันในระดับ Physical และ Data Link ได้ เช่น ระหวา่ ง Eternet กับ Token Ring เป็นตน้ บรดิ จ์ มักจะถูกใชใ้ นการเชื่อมเครือข่าย ย่อยๆ ในองคก์ รเขา้ ด้วยกนั เปน็ เครอื ข่ายใหญ่ เพียงเครือข่ายเดียว เพอ่ื ใหเ้ ครือข่ายยอ่ ยๆ เหลา่ นั้น สามารถติดตอ่ กับเครือขา่ ยย่อยอื่นๆได้ เกตเวย์ (Gateway) เป็นอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ท่ีเชื่อมต่อเครือข่ายต่างประเภทเข้าด้วยกัน เช่น การใช้เกตเวย์ในการเช่ือมต่อเครือข่าย ที่เป็นคอมพิวเตอร์ประเภทพีซี (PC) เข้ากับ คอมพิวเตอรป์ ระเภทแมคอินทอช (MAC) เป็นตน้ โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 118

ส่ือสังคมออนไลน์ ประโยชน์และข้อจากดั ของสังคมออนไลน์ แม้ลักษณะของเครือข่ายสังคมออนไลน์ จะเป็นสื่อให้ข้อมูลข่าวสารสามารถกระจายออก ไปอย่างรวดเรว็ และกว้างขวางมคี ุณประโยชน์มากมายในด้านการติดต่อสื่อสาร แต่ก็เปรยี บเสมือน ดาบสองคมหากผู้ใช้ขาดคุณธรรมจริยธรรม สามัญสานกึ การรู้จักเคารพสิทธิ ของผู้อ่ืน และความ ระมัดระวังในการใช้แล้ว สังคมออนไลน์เหล่านี้ก็จะเป็น\"สังคมอันตราย\"ที่จะเป็นด้านมืดของ สังคมไทย ประโยชนข์ อง Social networks เครอื ขา่ ยสงั คมออนไลน์ ทกุ วันนี้โลกออนไลน์ของเราพัฒนาไปไกลมากๆ การส่ือสารออนไลน์จึงกลายเป็นสิ่งท่ีเข้า มามีบทบาทกับการใช้ชีวิตของคนเรามากข้ึน ดงั จะเห็นได้จากทุกๆ วันเราจาเป็นต้องมกี ารสื่อสาร ผา่ นระบบออนไลน์ไม่ว่าจะเป็นการรับหรือส่งก็ตามดังนั้นปฏิเสธไม่ได้จริงๆ ว่าน่ีคือโลกสมัยใหม่ท่ี ไม่ได้มีแค่เร่ืองของความเช่ืองช้าอีกต่อไปแต่ทุกอย่างต้องเร็วและสามารถเข้าถึงได้ง่ายดายด้วย ซึ่ง การสอ่ื สารออนไลน์นก้ี ็มปี ระโยชน์ด้วยกนั หลายข้อว่าแล้วก็ลองมาดูกันวา่ มีประโยชนด์ ๆี อะไรบ้าง ประโยชน์สาคัญของการสื่อสารออนไลน์ 1. ทาให้ทุกคนสามารถรับรู้ข่าวสาร ความเคล่ือนไหว หรือการประชาสัมพันธ์ต่างๆ ไดอ้ ย่าง รวดเร็วมากข้ัน สังเกตง่ายๆ ว่าสมัยนี้เวลาท่ีกระแสข่าวอะไรมาแรงมากๆ สื่อออนไลน์จะ เป็นสิ่งท่ีทาให้ผู้คนรับรู้ได้เป็นอันดับแรก ดังนั้นการสื่อสารออนไลน์จึงช่วยให้ทันกระแส ของโลก กระแสสงั คมได้รวดเร็วมาก โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 119

2. เข้าถึงได้ทุกกลุ่มเป้าหมายโดยไม่จาเป็นต้องกาหนดเหมือนการส่ือสารผ่านทีวี วิทยุ หนังสือพิมพ์ หรอื อ่ืนๆ เพราะวา่ การสื่อสารในโลกออนไลน์ทุกคนสามารถรับรู้และสัมผัส เหมอื นกนั ไดห้ มด 3. สะดวก รวดเร็ว ต่อการติดต่อส่อื สารในเรื่องต่างๆ ไมว่ า่ จะเป็นการพูดคุยเรื่องงาน ส่งไฟล์ งาน รูปภาพ วีดีโอ ส่ือต่างๆ ถึงกันได้ง่าย ติดต่อหากันได้รวดเร็วไม่ต้องใช้เวลานานที สาคัญยังสามารถตดิ ต่อสื่อสารถึงกันได้จากระยะไกลโดยไมจ่ าเปน็ ตอ้ งเดินทางไปหากันให้ วุ่นวายอกี ด้วย 4. ช่วยสร้างรายได้หรือสร้างอาชีพให้กบั หลายๆ คนได้ อย่าง การขายของออนไลน์ การไลฟ์ สด และอ่ืนๆ เป็นช่องทางที่ช่วยเพ่ิมเงินในกระเป๋าของหลายๆ คนได้เป็นอย่างดีหากว่า เลอื กใชก้ ารส่ือสารออนไลน์ไดอ้ ยา่ งถูกวธิ ี 5. ช่วยสร้างข้อมูลเพื่อการตัดสินใจด้านต่างๆ ได้มากขึ้น เพราะการสื่อสารออนไลน์เรา สามารถรับรู้เร่ืองราวตา่ งๆ ไมว่ ่าจะเป็นข่าวสาร การวิเคราะห์ ความน่าเชือ่ ถือ ขอ้ เท็จจริง และอ่ืนๆ เรียกว่าหากกาลงั คิดตัดสินใจจะซ้ือหรอื ทาอะไรซักอย่างเราสามารถสอบถามผู้รู้ ได้ผ่านการส่ือสารออนไลน์พร้อมกับหาข้อมูลดว้ ยนนั่ เอง 6. ประหยัดค่าใช้จ่ายได้มาก หากเป็นการติดต่อสื่อสารสมัยก่อนก็ต้องเสียเงินในการติดต่อ เยอะ เช่น โทรศัพท์ ส่งจดหมาย โทรเลข เปน็ ต้น แต่การติดตอ่ ส่ือสารผ่านโลกออนไลน์ไม่ จาเป็นต้องเสียค่าอะไรสักบาทแค่มีแอพฯ หรือโปรแกรมติดต่อจากน้ันก็ทาการเช่ือมต่อ Wi-Fi เท่าน้ีกส็ ามารถพดู คุยติดตอ่ ส่ือสารกนั ไดแ้ ล้ว 7. ช่วยสร้างโลกใหม่ๆ ให้กับผู้คนได้ง่าย เช่น การเข้ากลุ่มนักว่ิง กลุ่มนักเขียน เป็นต้น เป็น การเปิดโลกทศั นข์ องตนเองให้กวา้ งมากกวา่ ทีเ่ คยเป็น อย่างไรก็ตามการสื่อสารออนไลน์ท่ีมีประโยชน์แบบน้ีก็ต้องอยู่ที่ผู้นาไปใช้ว่าสามารถดึง ประโยชน์ออกมาได้ดีแค่ไหน เพราะหากเอาไปใช้ในทางที่ผิดมันก็คือโทษได้เหมือนกัน ดังน้ันจง เลือกใชต้ ามแนวทางอนั เหมาะสมดกี วา่ โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 120

สือ่ สงั คมออนไลน์ ขอ้ ดี - ข้อเสีย ของ Social Network ขอ้ ดีของ Social Network  สามารถแลกเปลยี่ นข้อมูลความรู้ในสง่ิ ท่ีสนใจร่วมกันได้  เป็นคลังข้อมูลความรู้ขนาดย่อมเพราะเราสามารถเสนอและแสดงความคิดเห็น แลกเปล่ียนความรู้ หรือต้ังคาถามในเร่ืองต่างๆ เพื่อให้บุคคลอื่นที่สนใจหรือมีคาตอบได้ ช่วยกนั ตอบ  ประหยัดคา่ ใช้จ่ายในการตดิ ต่อสื่อสารกับคนอืน่ สะดวกและรวดเรว็  เปน็ สือ่ ในการนาเสนอผลงานของตวั เอง เชน่ งานเขียน รูปภาพ วีดิโอตา่ งๆ เพื่อใหผ้ ูอ้ ่ืนได้ เขา้ มารับชมและแสดงความคดิ เห็น  ใช้เป็นส่ือในการโฆษณา ประชาสัมพันธ์ หรอื บริการลูกค้าสาหรับบริษัทและองค์กรต่างๆ ช่วยสร้างความเช่ือมนั่ ให้ลกู ค้า  ชว่ ยสร้างผลงานและรายได้ให้แกผ่ ้ใู ชง้ าน เกิดการจ้างงานแบบใหม่ๆ ข้ึน  คลายเครียดไดส้ าหรับผูใ้ ชท้ ่ีต้องการหาเพื่อนคยุ เลน่ สนุกๆ  สร้างความสัมพันธ์ท่ีดจี ากเพือ่ นสู่เพ่ือนได้ ข้อเสียของ Social Network  เวบ็ ไซต์ใหบ้ รกิ ารบางแหง่ อาจจะเปดิ เผยข้อมูลสว่ นตัวมากเกนิ ไป หากผูใ้ ชบ้ รกิ ารไม่ ระมดั ระวังในการกรอกข้อมลู อาจถกู ผู้ ไมห่ วงั ดีนามาใชใ้ นทางเสยี หาย หรอื ละเมดิ สทิ ธิสว่ นบคุ คลได้  Social Network เป็นสังคมออนไลน์ที่ กว้าง หากผู้ใช้รู้เท่าไม่ถึงการณ์หรือขาด วิจารณญาณ อาจโดนหลอกลวงผ่าน อินเทอร์เน็ต หรือการนัดเจอกันเพื่อ จุดประสงค์ร้าย ตามที่เป็นข่าวตามหน้า หนังสอื พมิ พ์  เปน็ ชอ่ งทางในการถูกละเมิดลิขสิทธ์ิ ขโมยผลงาน หรือถูกแอบอา้ ง เพราะ Social Network Service เป็นส่ือในการเผยแพร่ ผลงาน รูปภาพต่างๆ ของเราใหบ้ คุ คลอนื่ ได้ดูและแสดงความคดิ เห็น โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 121

 ขอ้ มลู ท่ีต้องกรอกเพ่อื สมัครสมาชิกและแสดงบนเว็บไซต์ในรูปแบบ Social Network ยากแก่การตรวจสอบวา่ จรงิ หรือไม่ ดงั น้ันอาจเกิดปญั หาเกี่ยวกบั เว็บไซต์ที่กาหนดอายุ การสมัครสมาชิก หรอื การถูกหลอกโดยบคุ คลทีไ่ ม่มีตัวตนได้  ผู้ใช้ทีเ่ ลน่ social network และอยู่กับหน้าจอคอมพิวเตอรเ์ ป็นเวลานานอาจสายตาเสยี ได้หรือบางคนอาจตาบอดได้  ถา้ ผ้ใู ชห้ มกหมนุ่ อยกู่ ับ social network มากเกินไปอาจทาให้เสยี การเรยี นหรือผลการ เรยี นตกต่าลงได้  จะทาใหเ้ สียเวลาถา้ ผู้ใชใ้ ช้อย่างไร้ประโยชน์ ประโยชน์ของการใช้เฟซบกุ๊ เพื่อการเรียนการสอน 1.สอื่ สารถึงนกั ศกึ ษาไดอ้ ย่างรวดเรว็ กว่าการใชอ้ เี มลล์หรอื อีเลิร์นนิง่ 2.สง่ เสรมิ การกระตุ้นใหน้ ักศึกษาไดแ้ บ่งปนั ความรู้ แลกเปลี่ยนความคิดได้อยา่ งท่ัวถงึ และ รวดเร็ว 3.นกั ศึกษามีความสะดวกในการรบั รู้ข้อมลู ขา่ วสาร ขอ้ จากัดของการใชเ้ ฟซบกุ๊ เพอื่ การเรียนการสอน 1.อาจละเมิดสิทธิสว่ นบคุ คลได้ 2.อาจารย์หรือนักศกึ ษาไมเ่ ปน็ สว่ นตัวในการข้อความหรือรปู ภาพต่างๆ โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 122

ส่ือสงั คมออนไลน์ ประโยชนแ์ ละข้อจากัด การประยกุ ตใ์ ชง้ าน Youtube เพ่ือการเรยี นการสอน Youtube เป็นเว็บไซต์ที่ให้บริการแลกเปล่ียนภาพวิดีโอระหว่างผู้ใช้ได้ฟรี โดยนา เทคโนโลยีของAdobe Flashมาใช้ในการแสดงภาพวดิ ีโอ ซ่ึงยูทบู มีนโนบายไม่ให้อัปโหลดคลปิ ที่มี ภาพโป๊เปลือยและคลิปที่มีลิขสิทธิ์ นอกเสียจากเจ้าของลิขสิทธิ์ได้อัปโหลดเองเมื่อสมัครสมาชิก แล้วผู้ ใช้จะสามารถใส่ภาพวิดีโอเข้าไป แบ่งปันภาพวิดีโอให้คนอื่นดูด้วยแต่หากไม่ได้ สมัครสมาชิกก็สามารถเข้าไปเปิดดภู าพวิดีโอ ที่ผู้ใช้คนอ่ืน ๆ ใส่ไว้ในYoutubeได้แม้จะ ก่อต้ังได้เพียงไม่นาน (YouTube ก่อต้ังขึ้น เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ.2005) Youtube เติบโตอย่างรวดเร็วมาก เป็นที่รู้จักกัน แพร่หลายและได้รับความนิยมท่ัวโลก ต่อมาปี ค.ศ.2006กูเกิ้ลซื้อยูทูบ ตอนนี้ยูทูบจึงกลายเป็น ส่วนหนึ่งของกูเก้ิลแล้ว แต่ด้วยตัวยูทบู เองท่ีมีเนื้อหามากมายเป็นแสนช้ิน ทั้งส่ือและเครื่องมือการ เรียนรู้ดๆี ที่สามารถใช้เป็นสื่อการเรียนการสอนในห้องเรียนได้ แต่ในขณะเดยี วกันกม็ ีสื่อประเภทท่ี สุ่มเสี่ยง และทาให้เด็กและเยาวชนไขว้เขวไปได้ ท้ังจากมิวสิควีดีโอ การ์ตูน และไม่ได้ใช้เป็น ช่องทางเพ่ือการเรียนรู้สักทีเดียว จึงเป็นที่มาของการเปิดหน้าการศึกษาล่าสุดเของยูทูบขึ้นท่ี เรียกว่า“ยูทูบสาหรับโรงเรียน”หรือ (Youtube for Schools) เป็นช่องทางการเรียนรู้ท่ีจัดตั้งข้ึน โดยจะมีเนื้อแต่เร่ืองการศกึ ษาแตเ่ พียงอยา่ งเดียว โดยได้ร่วมมือกับภาคีด้านการศกึ ษากว่า600แห่ง เช่น TED, Smithsonian เว็บไซด์ช่ือดังเรื่องที่ได้รวบรวมแหล่งเรียนรู้และนิทรรศการต่างๆเอาไว้ Steve Spangler แหล่งผลิตเกมและของเล่นเพ่ือการพัฒนาทักษะด้านวิทยาศาสตร์ หรือ Numberphile ท่ีสอนคณิตศาสตร์ออนไลน์ เป็นต้น นอกจากน้ีเพ่ือให้ง่ายต่อการค้นหา ยูทูบได้ ทางานร่วมกับครใู นการจดั แบ่งเน้ือหากว่า 300 ช้ิน ออกเป็นรายวิชา และระดับช้นั โดยสอื่ เหล่านี้ ยูทูบเชื่อว่าจะช่วยเสริมการเรียนรู้ในห้องเรียนได้เป็นอย่างดี ทาให้ห้องเรียนสนุกสนานขึ้น และ เดก็ ๆก็จะต้งั ใจเรยี นมากย่ิงข้ึน โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 123

ประโยชนข์ อง YouTube สาหรับโรงเรยี น 1. กว้างขวางครอบคลมุ YouTubeสาหรับโรงเรียนเปิดโอกาสใหโ้ รงเรียนตา่ งๆ เขา้ ถงึ วดิ โี อ เพอื่ การศกึ ษาฟรนี บั แสนรายการจาก YouTube EDU วิดโี อเหล่านี้มาจากองค์กรที่มชี ื่อเสยี งตา่ งๆ เช่น Stanford,PBS และ TED รวมทง้ั จากพันธมิตรทกี่ าลังไดร้ ับความนิยมของYouTubeซึ่งมียอด ผชู้ มนบั ล้านๆ คน เช่น Khan Academy,Steve Spangler Science และ Numberphile 2. ปรับแกไ้ ด้สามารถกาหนดค่าเน้อื หาที่ดูได้ในโรงเรียนของคุณ โรงเรียนท้ังหมดจะได้รับ สิทธ์ิเข้าถึงเน้ือหาYouTube EDUทั้งหมด แต่ครูและผู้ดูแลระบบอาจสร้างเพลย์ลิสต์วิดีโอท่ีดูได้ เฉพาะในเครือข่ายของโรงเรยี นเท่านั้นได้เช่นกนั 3. เหมาะสมสาหรับโรงเรยี นผู้บรหิ ารโรงเรียนและครูสามารถลงชอื่ เขา้ ใช้และดวู ดิ ีโอใดๆ ก็ได้ แต่นักเรียนจะไมส่ ามารถลงชอื่ เขา้ ใชแ้ ละจะดูไดเ้ ฉพาะวดิ โี อYouTube EDUและวิดโี อที่ โรงเรยี นไดเ้ พมิ่ เข้าไปเท่านัน้ ความคิดเห็นและวิดโี อทเ่ี กีย่ วขอ้ งทัง้ หมดจะถูกปดิ ใชง้ านและการ ค้นหาจะจากัดเฉพาะวิดโี อ YouTube EDU เทา่ นั้น 4. เปน็ มติ รกับครู YouTube.com/Teachers มเี พลย์ลิสต์วิดีโอนบั รอ้ ยรายการที่ได้ มาตรฐานการศึกษาทวั่ ไป และจัดระเบียบตามหัวเรื่องและระดบั ช้นั เพลย์ลสิ ตเ์ หลา่ น้สี ร้างขนึ้ โดย ครเู พ่ือเพ่ือนครูดว้ ยกนั ดงั นั้นคุณจึงมีเวลาในการสอนมากข้ึนและใช้เวลาคน้ หาน้อยลง ขอ้ จากัด 1.อาจมีการละเมิดลิขสิทธ์ิ 2.อาจมกี ารกระทาที่ไมด่ ี ในปัจจบุ นั Social Media เรียกไดว้ ่าเป็นเครือข่ายสงั คมออนไลน์ทีเ่ ช่ือมโยงคนหลายคน เขา้ ไว้ดว้ ยกันผ่านอินเตอร์เน็ต มอี ทิ ธพิ ลต่อการดาเนินชีวิตของผคู้ นเกอื บทกุ ๆ ดา้ น ทุกคนใน สงั คมปัจจุบันลว้ นแล้วแต่เป็นส่วนหน่ึงของ Social Media ท้ังสิ้น ซง่ึ Social Media มที ้ังข้อดี ข้อเสีย มีทั้งเพอื่ นท่ีคณุ รู้จัก และคนไมร่ ู้จกั เลยแตต่ ิดตามเรา ซ่ึงการที่ผู้ใช้เผยแพร่ข้อมูลส่วนตัวออกไป และทุกคนสามารถเข้าถึงข้อมูลของใครก็ได้ ข้อมูลของ เราท่ีแชร์ออกไปก็เส่ียงที่จะโดนแอบอ้างหรือขโมยความเป็นส่วนตัว หรอื ขโมยความเป็นตวั ตนบน โลกออนไลน์และอาจเป็นอันตรายต่อตัวเรามากกว่าที่คิด ฉะนั้นเราต้องดูแลตัวเอง ป้องกันไม่ให้ เราเกิดภัยเน่ืองจากการแชร์ข้อมูลส่วนตัวบนโลกออนไลน์ โดยวันน้ีเรามีวิธีการใช้ Social Media ใหป้ ลอดภัย เพอื่ รทู้ นั และไม่ให้เกิดภัยอันตรายตวั เอง ดงั น้ี โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 124

สอื่ สังคมออนไลน์ ข้อควรระวงั ในการใช้ Social Media 1. ไม่ควรตั้งโปรไฟล์เป็นสาธารณะ การตั้งโปรไฟล์เป็นสาธารณะก็เปรียบเหมือนการ สร้างบ้านโดยท่ีไม่มีร้ัวบ้าน ให้ใครท่ีไหนก็ไม่รู้สามารถเข้าถึงข้อมูลเราได้หมด ดังนั้นเราควรต้ังค่า ให้เพ่ือนเทา่ นน้ั ทีเ่ ห็นกิจกรรมของเรา และหลีกเลี่ยงการต้ังค่าส่ิงที่เราทาให้เป็นสาธารณะ หรือคน ทั่วไปเหน็ ได้ 2. ไม่ให้ข้อมูลส่วนตัวมากเกินไป ไม่ว่าจะเป็นวันเดือนปีเกิด เบอร์โทรศัพท์ ท่ีอยู่ บัตร ประจาตัวประชาชน หรือบัตรเครดิตลงในโซเชียลเน็ตเวิร์ก ไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบข้อความ หรือ รปู ภาพ คิดใหร้ อบคอบก่อนโพสต์ข้อมลู ใดๆ เราควรระมัดระวังข้อมูลเหล่าน้ีให้มากท่ีสุด เพราะถ้า ถกู นาไปใชใ้ นทางทไ่ี ม่ดกี อ็ าจจะเปน็ อันตราย หรือสร้างความเสียหายต่อเราได้ 3. ไมร่ บั แอดใครงา่ ยๆ คดั กรองคนที่ขอเปน็ เพื่อน เราควรศึกษาดๆี ต้องเช็คให้ดกี ่อน ว่า คนนั้นเป็นใครเป็นเพ่ือนของเพื่อนจริงหรือเปล่า และแอดเราเป็นเพื่อนเพื่อวัตถุประสงค์ใด ถ้าไม่ เป็นเพ่อื นของเพ่ือนจริงเราก็ไม่ขอรับเพื่อนดีกว่าเพราะว่าเขาอาจมีวัตถุประสงค์อื่นในการท่ีเข้ามา เปน็ เพื่อนกบั เรา 4. การเชค็ อินในสถานที่ตา่ งๆ เป็นการบอกว่าตอนนีค้ ณุ อยูท่ ี่ไหน บางคร้งั เราโพสรูปของ เราว่าไปเที่ยวอยจู่ ะกลบั บา้ นวันน้นั วันนีถ้ ้าเป็นการแชร์กันระหว่างเพื่อนก็ไม่เปน็ ไร แต่ว่าถ้าคนอื่น ท่ีไม่ได้เป็นเพือ่ นเราจริงๆ ก็อาจจะเขา้ มาประสงคร์ ้ายไดใ้ นช่วงทเ่ี ราไม่อยู่บา้ น โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 125

5. ใช้ความระมดั ระวังในการคลกิ ลิงกต์ ่างๆ ทม่ี ากับการแชร์หรือข้อความ หลีกเลีย่ งลงิ ก์ แปลกปลอม หรือมาจากคนท่ีไม่รู้จัก ซ่ึงโลกออนไลน์เด๋ียวน้ไี ม่ค่อยมีการกลั่นกลองข่าวสารท่ีดีพอ เพราะอาจจะไปเจอล้ิงก์ข่าวปลอม คลิกเบ็ด หรืออาจเป็นลิงก์ที่นาไปสู่ไวรัสหรือช่องทางขโมย ขอ้ มูลของเหล่าแฮกเกอร์ได้ 6. ไม่ให้เบาะแสของรหัสผ่านกับคนอ่ืน หลายคนอยากจะแชร์ว่าหมาของเราช่ือว่าอะไร เราชอบกีฬาประเภทไหน แต่อย่าลืมว่าส่ิงเหล่านี้จะเป็นคาถามเม่ือเราลืมรหัสผ่าน เข้าอีเมลต่างๆ ซง่ึ ถ้ามผี ู้ไม่ประสงคด์ เี ขากจ็ ะรู้หมดเลยวา่ เราชอบอะไรมีสตั ว์เล้ียงตัวไหน ชอบกีฬางานอดิเรกอะไร เพราะเขาสามารถเอาไปใช้เพื่อทีจ่ ะไดเ้ อารหัสผา่ นมาได้ 7. ไม่โพสต์รูปที่ไม่เหมาะสม อย่างการโพสต์รูปตัวเองแบบสนุนๆ เช่น โพสต์รูปตัวเอง เมาแอ๋ หรือ โพสต์รูปตัวเองกาลังถือปืน เพราะสิ่งเหล่าน้ีอาจเป็นผลกระทบกับภาพลักษณ์ของ ตัวเอง มีผลกระทบต่อหน้าท่ีการงาน เมื่อพอถึงเวลาท่ีเราคิดได้ว่าไม่สมควรที่จะโพสต์ แม้เราจะ ลบออกไปแล้ว แต่ภาพก็ไดส้ ง่ ต่อและแชร์ออกไปแลว้ เราก็ไมส่ ามารถควบคมุ ได้แลว้ 8. ไม่นินทาเจ้านายออกสื่อ ก็เป็นที่เข้าใจว่าหลายคนที่ทางานอาจมีการอัดอั้นตันใจ อยากจะระบายออกมา แต่ว่าโซเชียลเน็ตเวิร์คไม่ใช้ที่ระบายออกมา เพราะว่ามีคนอ่านข้อความ ของคณุ จานวนมากถึงเจา้ นายของคุณจะไม่ได้อ่านเอง แตค่ นอ่ืนอ่านแลว้ เขาก็ไปพดู กัน สักวนั หน่ึง กจ็ ะถงึ หูเจา้ นายจนได้ และอาจจะส่งผลถึงหน้าท่กี ารงานของคุณแนน่ อน 9. คิดให้ดีก่อนรับข้อเสนอ หากมีคนมาบอกว่าคณุ ได้รับรางวัลถูกลอตเตอร่ีรางวัลท่ีหนึ่ง คณุ ควรคิดให้ดีก่อนวา่ จะรับข้อเสนอน้ันหรือเปล่า เพราะส่วนใหญ่แล้วมักจะมีส่ิงแอบแฝงอยู่ เช่น ถ้าคุณรับข้อเสนอนั้นคุณต้องจ่ายเงินมาก่อน เป็นจานวนเท่านั้นเท่านี้ และสุดท้ายแล้วคุณก็ไม่ได้ ถกู รางวัลทหี่ นง่ึ อย่างทเ่ี ขาเสนอมา แตเ่ ปน็ การมาหลอกใหเ้ ราจ่ายเงนิ ให้แทน 10. เปิดใช้งาน Do Not Track เพื่อป้องกันการติดตามและการเก็บข้อมูลของผู้ ให้บริการ ซงึ่ อาจรวมไปถงึ ผู้ไม่หวังดที ี่ลักลอบเข้ามาขโมยข้อมลู ด้วย 11. ใช้วจิ ารณญาณอย่างสูงในการรับข่าวสาร และอย่าปักใจเช่ือข้อมูลที่เผยแพร่เข้ามา ในทันที รวมทั้งการกล่าวอ้างถึงแหล่งท่ีมาของข้อมูลนั้นๆ เพราะอาจมีการสวมรอย หรือสมอ้าง จากผไู้ ม่หวังดเี พ่อื สรา้ งขา่ ว หรอื สรา้ งความเส่ือมเสียต่อแหลง่ ท่มี านั้นได้ 12. ไม่โพสต์เรื่องดราม่าตา่ งๆ เป็นเร่ืองเกย่ี วกบั ชีวิตส่วนตัว เช่น วา่ แฟนนอกใจ ทะเลาะ กับเพ่ือน ไม่พอใจเพ่ือนร่วมงานอะไรต่างๆ การโพสต์ส่ิงเหล่าน้ีไม่ได้ทาให้เรื่องพวกน้ีดีขึ้น การ พาดพิงถงึ บคุ คลทสี่ าม ถ้าเขามาได้ยนิ ส่ิงเหลา่ น้ีเรื่องมนั ก็จะบานปลายออกไปอีก ทาให้มีปญั หากัน เปล่าๆ และยงั มองว่าเราไมด่ ดี ้วย โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 126

ส่ือสังคมออนไลน์ 13. ดูแลและควบคุมการใช้งานของบุตรหลานอย่างใกล้ชิด สอนให้ เด็กรู้จักวิเคราะห์ข้อมูล และรู้จักเล่นอย่างถูกวิธี เพราะความรู้ในโซเชียลเน็ตเวิร์กก็มีอยู่มากมาย นอกจากจะใชค้ วบคุมการเข้าถึงเวบ็ ไซต์ท่ีมีเนื้อหาไม่เหมาะสมได้แล้ว ควรกาหนดช่วงเวลาในการ ใช้คอมพิวเตอร์ และป้องกันการใช้โปรแกรม หรือเล่นเกมท่ีไม่เหมาะสมหรือไม่ได้รับอนุญาตได้อีก ดว้ ย 14. ยคุ นีเ้ ปน็ สังคมเสรี มีอสิ ระทางความคิดเหน็ แม้วา่ ทุกคนจะมีสิทธิ์ในการแสดงความ คิดเห็น แต่ทุกคาพูดและการกระทาที่ไม่เหมาะสมก็สามารถเป็นเหตุในการฟ้องร้องได้ และศาลก็ อาจจะรบั ฟงั คารอ้ งดว้ ย รวมถงึ มี พรบ.ทางคอมพิวเตอรด์ ว้ ย 15. สุดท้ายนี้สาคัญท่ีสุด ก่อนท่ีจะโพสต์อะไรคุณควรคิดให้รอบคอบเสียก่อน เพราะ อย่าลืมว่าข้อมูลเหล่านี้จะเผยแพร่ให้ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ง่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการโพสต์ ข้อมลู ทีส่ ่มุ เสี่ยงก็อาจจะสง่ ผลร้ายตอ่ ตัวเราเอง โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 127

รวมโรคยอดฮิตทคี่ นตดิ โทรศัพทม์ ือถอื ตอ้ งระวัง จากการสารวจในปี 2560 พบว่า “แนวโน้มการใช้โทรศัพทม์ ือถอื ของคนไทยจะเพ่ิมสูงข้ึน กว่าปัจจุบัน 5 เท่าและภายในปี 2564 จะมีผู้ใช้งานใหม่เกิดขึ้นประมาณ 20 คนทุกๆ 20 นาที” ตัวเลขดังกล่าวแสดงถึงศักยภาพของเทคโนโลยีท่ีแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว ทาให้ผู้ใช้งานเข้าถึง ข้อมูลข่าวสาร ติดต่อสื่อสารกันง่ายข้ึน แต่ในทางตรงกันข้าม เม่ือมีการใช้โทรศัพท์มือถือมากขึ้น ผู้คนจดจ่ออยู่กับหน้าจอนานเกินไป ก็จะนาไปสู่โรคเร้ือรัง ความเจบ็ ป่วยตา่ งๆ ได้แบบไม่ทนั ตัง้ ตัว เราจึงควรระมัดระวังการใช้งานโทรศัพท์มือถือของตนเอง เพื่อป้องกันและลดความเส่ียงการเกิด โรคต่างๆ ทีม่ ีโอกาสจะเกิดขึ้นได้ โดยเฉพาะ 5 โรคยอดฮติ ทค่ี นตดิ โทรศพั ท์มอื ถือต้องระวัง ดังนี้ 1. โรควุ้นในจอประสาทตาเส่ือม การจดจ้องท่ีโทรศัพท์มือถือท่ีมีรังสีคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าและแสงสีฟ้าเป็นเวลานานๆ จะ สง่ ผลให้ดวงตาเมื่อยล้า ตาแห้ง เสี่ยงต่อการเกิดโรคท่ีเกี่ยวกับดวงตาก่อนวัยอันควร เช่น โรควุ้นในจอประสาทตาเสื่อม ต้อกระจก เน้ืองอกประสาทตา ตาอักเสบ ตาพร่าเบลอ ต้องเขา้ รบั การรกั ษาและผา่ ตดั ในบางกรณี โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 128

สื่อสงั คมออนไลน์ 2. Text Neck Syndrome กลุ่มโรคท่เี กย่ี วกับอาการเจ็บปวดของกล้ามเนือ้ บริเวณ คอ บา่ ไหล่ ผูป้ ว่ ยจะมีอาการเจ็บ ชา ร้าวจากคอไปถึงมือ ซึ่งเกิดจากก้มหน้าดูจอโทรศัพท์มือถือมากเกินไป หรืออยู่ใน อิริยาบถท่ีขัดกับสรีระตามธรรมชาติของรา่ งกายเป็นเวลานาน หากไม่รีบแก้ไขจะเสี่ยงต่อ โรคหมอนรองกระดูกเสื่อม เกิดการกดทับของปลายประสาท รากประสาท สาเหตุของ กลา้ มเนอื้ ออ่ นแรง โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 129

3. โรคนอนไมห่ ลบั แพทยผ์ ู้เชี่ยวชาญระบุว่า หากคุณเล่นโทรศัพท์มือถือกอ่ นนอนอาจมีผลทาให้นอนไม่หลับ นอนไม่เต็มอ่ิมและส่งผลกับคุณภาพของการนอนได้ เพราะแสงจากจอโทรศัพท์ รบกวน ต่อระบบของสมอง รวมถึงข้อมูลข่าวสารในสื่อออนไลน์ มีผลต่อความรู้สึกก่อนนอน เช่น วิตกกงั วล เครยี ด ต่นื เตน้ จนคุณนอนไม่หลับในทส่ี ุด โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 130

สอ่ื สงั คมออนไลน์ 4. โรคซึมเศรา้ มีผลวิจัยจานวนไม่น้อยยืนยันว่า ผู้คนในปัจจุบันมีความเส่ียงเป็นโรคทางด้านจิตใจและ เก่ียวข้องกับประสาทมากกว่าผู้คนในสมัยก่อน เพราะเสพติดโทรศัพท์มือถือ ยึดติดกับ ยอดไลค์ยอดแชร์ อ่อนไหวง่าย ขาดความมั่นใจ ไมก่ ล้าพบปะใคร รู้สึกไม่ไดร้ ับการยอมรับ จนนาไปสู่โรคซึมเศร้าหรือเสี่ยงเป็นโรคจิตเวชที่เรียกว่า “โนโมโฟเบีย” [โรคขาดมือถือ ไมไ่ ด้] มีผลทาให้มีอาการเครยี ด วติ กกังวล มอื ส่ันเมือ่ ขาดโทรศัพท์มอื ถอื ไป โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 131

5. โรคมะเร็ง เพราะโทรศัพท์มือถือท่ีคุณใช้อยู่ มีท้ังรังสีและคล่ืนสนามแม่เหล็กท่ีมองไม่เห็น การใช้ โทรศพั ท์มือถือบ่อยๆ เป็นระยะเวลานานกว่า 5 ช่ัวโมงต่อวนั มโี อกาสทาใหเ้ กดิ เนอ้ื งอกที่ เติบโตไปเป็นมะเร็งได้มากกว่าคนท่ีไม่ได้ใช้โทรศัพท์มือถอื ถึง 50% โดยเฉพาะเด็กอายุต่า กว่า 10 ปี ผู้ปกครองยิ่งต้องเข้มงวดในการใช้โทรศัพท์มือถือ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ให้ มากขน้ึ เพราะอาจสง่ ผลต่ออวัยวะต่างๆ และการเจรญิ เตบิ โตของสมองได้ โทรศัพท์มือถือมีท้ังข้อดี-ข้อเสีย ขึ้นอยู่กับการเลือกใช้งานและระยะเวลาที่ดวงตาจ้องอยู่ กบั หน้าจอ ซึ่งหากเรมิ่ มอี าการเมอื่ ยล้า แขนชา นิ้วเกร็ง ปวดตา น่ันเป็นสญั ญาณเตอื นว่าคุณกาลัง ใช้งานโทรศัพท์มือถือมากเกินไป ดังนั้นจึงควรกาหนดกฎเกณฑ์ให้ตนเอง ใช้โทรศัพท์มือถือเท่าท่ี เหมาะสม เพอื่ ปอ้ งกนั การเกดิ โรคยอดฮติ ตา่ งๆ เหล่าน้ี โครงการแหลง่ เรยี นรยู้ คุ ดจิ ทิ ลั 132