วิชางานแม่บ้าน

วชิ างานแม่บ้าน รหสั 20406-2005

จดุ ประสงคร์ ายวชิ า 1. เข้าใจ เก่ียวกับลักษณะของงานแมบ่ ้านการทำความสะอาด การใช้และบำรุงรกั ษาเคร่ืองมือ อปุ กรณใ์ นการความสะอาดการประสานงานสุขภาพอนามัยและความปลอดภัยในการ ปฏบิ ตั ิงาน 2. สามารถทำความสะอาดการใชแ้ ละบำรงุ รกั ษาเคร่อื งมอื อุปกรณ์ในการทำความสะอาด สำนกั งานและสถานทอ่ี นื่ ๆ 3. มเี จตคติและมกี จิ นิสัยทดี่ ใี นการปฏิบัตงิ านดว้ ยความเป็นระเบียบเรยี บรอ้ ยรอบคอบ ปลอดภยั ใชท้ รพั ยากรอย่างประหยัด คุ้มค่า และรักษาสง่ิ แวดลอ้ ม สมรรถนะรายวชิ า 1. แสดงความรูเ้ ก่ียวกบั ลักษณะของงานแม่บ้าน มารยาทและจรรยาบรรณของแม่บ้าน การใช้ และบำรงุ รกั ษาเคร่อื งมืออปุ กรณ์ทำความสะอาด ตามหลกั การและวิธีการ 2. ทำความสะอาดสำนักงาน สถานที่ ตามหลักการและวธิ กี าร 3. ดแู ลรักษาสุขภาพอนามยั และความปลอดภยั ในการปฏบิ ตั งิ านตามหลกั การและวิธีการ คำอธบิ ายรายวชิ า ศึกษาและปฏบิ ตั เิ กี่ยวกับความรู้ท่วั ไปของแม่บ้าน ลักษณะงานในหนา้ ท่ีรบั ผิดชอบของแม่บา้ น มารยาท และจรรยาบรรณของแม่บา้ น บคุ ลกิ ภาพ ลกั ษณะนิสยั ทดี่ ีของแม่บา้ น การทำความสะอาด การใช้ และบำรุงรักษาเครื่องมือ อปุ กรณ์ทำความสะอาดสำนกั งาน สถานท่อี นื่ ๆ สุขภาพอนามัยและ ความปลอดภยั ในการปฏิบตั งิ าน

เนอื้ หารายวิชา บทท่ี เรื่อง กิจกรรม / งานทีต่ อ้ งทำ 1 ศึกษาและปฏบิ ตั ิเกี่ยวกับความรู้ อธบิ ายเกยี่ วกบั ความรู้ทัว่ ไปของแม่บ้านได้ ท่ัวไปของแม่บ้าน 2 ลกั ษณะงานในหน้าทร่ี บั ผิดชอบของ อธบิ ายลักษณะงานในหน้าทร่ี ับผิดชอบของแม่บ้าน แม่บา้ น ได้ 3 มารยาทและจรรยาบรรณของ อธบิ ายมารยาทและจรรยาบรรณของแม่บ้านได้ แม่บา้ น 4 บคุ ลกิ ภาพ ลักษณะนิสัยท่ีดีของ อธบิ ายบุคลิกภาพ ลกั ษณะนสิ ัยทีด่ ขี องแม่บ้านได้ แม่บา้ น ตามหลกั การ 5 การทำความสะอาด อธิบายวิธที ำความสะอาดท่ถี กู สขุ ลกั ษณะได้ 6 การใช้และบำรุงรักษาเคร่ืองมอื สามารถใช้และบำรุงรกั ษาเคร่อื งมอื อปุ กรณท์ ำ อุปกรณท์ ำความสะอาดสำนักงาน ความสะอาดสำนกั งาน และสถานท่ีอืน่ ๆไดอ้ ย่าง และสถานทอ่ี น่ื ๆ ถกู ตอ้ ง 7 สุขภาพอนามยั ร้แู ละเข้าใจในสขุ ภาพอนามัยท่ีดีไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง 8 ความปลอดภัยในการปฏบิ ัตงิ าน อธบิ ายความปลอดภัยในการปฏบิ ัตงิ านได้

ความหมายของงานแม่บ้าน งานที่มีบทบาทสำคัญต่อทุกกิจการ และจำเป็นอย่างยิ่ง แม่บ้านที่มีทักษะอย่างมี อาชีพย่อม ชว่ ยแบง่ เบาภาระให้กับเจ้าของกจิ การ และยังเป็นผู้ทเี่ จา้ ของกิจการสามารถมอบความเชื่อถือไว้ใจ ได้ ด้วย แม่บ้านเป็นผู้ที่ดูและรับผิดชอบครอบคลุมงานทั้งภายในและภายนอกอาคารให้คงเรียบร้อย สะอาด สวยงาม สะดวกสบาย รวดเร็ว และปลอดภัย่อมสร้างความประทับใจให้ลูกค้ากลับมาใช้ บริการอีกอย่างต่อเนื่อง จึง จำเป็นอย่างยิ่งที่ผู้รับผิดชอบงานแม่บ้านต้องได้รับการฝึกฝนเพื่อให้เกิด ความชานาญทักษะ และรอบรู้ถึงการใช้ อุปกรณ์เครือ่ งมือเคมีน้ำยาทำความสะอาดประเภทต่าง ๆ อีก ท้ังทักษะการดูแลสุขอนามัยของตนเองและ ส่วนรวมเพอ่ื ให้ปฏิบตั ิงานในหน้าทีไ่ ด้อย่างมืออาชีพ และ มีประสิทธภิ าพ ความสำคญั ของแผนกแมบ่ ้าน แผนกแม่บ้าน คือแผนกหนึ่งของโรงแรมที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการทำความสะอาดในโรงแรม ตั้งแตห่ อ้ งพักแขก บรเิ วณโดยรอบของโรงแรม บรเิ วณสาธารณะ บริเวณห้องอาหาร สระว่ายนำ้ ตลอด ตนบริเวณดา้ นหลงั ซง่ึ เปรียบเสมอื นการทำงานเบื้องหลงั ตอ้ งดแู ลให้มีความสะอาดสม่ำเสมอตามมาต ฐานการใหบ้ รกิ าร แผนกแม่บ้าน คือหัวใจสำคัญของการบริการของโรงแรม เพราะเปน็ แผนกท่ีให้บริการในเร่อื ง ความสะอาด ความสะดวกสบาย และสร้างความปลอดภัยให้กับแขกที่เค้ามาใช้บริการ ตลอดจนเป็น แหล่งที่ทำรายได้อันดันหนึ่งให้กับโรงแรม โดยการขายบริการห้องพักประมาณร้อยละ 70 – 80 % ของรายได้ทั้งหมด ด้วยเหตุนี้จึงเป็นหน้าที่สำคัญของแผนกแม่บ้านคือ ห้องพักที่สะอาด การต้อนรับ เป็นมิตร อำนวยความสะดวกให้กับผู้ใช้บริการ สร้างความรู้สึกที่อบอุ่นให้กับแขก โดยทำให้รู้สึกว่า โรงแรมเปน็ บ้านหลงั ที่ 2 ของเรา

หนา้ ท่ีและความรบั ผิดชอบของแม่บา้ น “งานแม่บ้าน” ในความคิดของคนทั่วไปคิดว่าเป็นเรือ่ งง่าย ๆ ที่ใคร ๆ ก็ทำได้ แต่ถ้าพิจารณา ต่อ ความรับผิดชอบตอ่ การทาความสะอาดหอ้ งพักทีม่ ีห้องจานวนกว่ารอ้ ยห้องขึ้นไป และบริเวณรอบ ๆ โรงแรมที่ กว้างขวาง รวมทั้งการควบคมุ การทางานชั่วโมงต่อชั่วโมงอย่างใกล้ชดิ งานที่ทำจึง กลายเป็นเรื่องยุ่งยากใหญ่โต เพื่อมิใช่แต่พียงให้แขกเกิดความประทับใจเท่านั้นยังต้องช่วยกันรักษา สภาพทรัพย์สินของโรงแรมให้คงสภาพ เดิมให้นานที่สุด เท่าที่จะทำได้ ซึ่งจะเป็นการช่วยประหยัด คา่ ใช้จ่ายในการลงทุนและบารงุ รกั ษาอกี ด้วย ดงั นัน้ หนา้ ทีค่ วามรับผดิ ชอบของแผนกแม่บา้ นจึงมีหลัก สำคญั ทต่ี อ้ งคำนึงถงึ และปฏิบัติให้ได้ ความสะอาด หมายถึง รักษาความสะอาดทั้งภายในและห้องรับแขก และบริเวณทั่วภายใน โรงแรม เช่น ห้องอาหารต่างๆ ห้องจัดเลี้ยง ห้องน้ำที่อยู่บริเวณห้องโถง สระน้ำ บริเวณที่จอดรถ และดูแลรกั ษาความสะอาดของผ้าชนิดต่างๆ ของโรงแรม รวมทั้งเสื้อผ้าของแขกต้องการใช้บริการซัก รีด

ความสะดวก หมายถึง การจัดห้องให้อยูใ่ นสภาพที่เหมาะสมเรียบร้อย เช่น มีเครื่องใชภ้ ายใน ห้องนอนที่จะอำนวยความสะดวกให้แก่แขกที่มาพักได้ดี เช่น เครื่องเป่าผม เครื่องโกนหนวดไฟฟ้า มี เครอ่ื งปรบั อากาศท่ีสามารถปรบั อุณหภมู ไิ ดเ้ ย็นสบาย ห้องพักมาอากาศถา่ ยเทไดส้ ะดวก ความสวยงาม หมายถึง ความมีระเบียบ มีการจัดวางสิ่งของเครื่องใช้และตกแต่งให้อยู่ในที่ที่ เหมาะสม และตกแต่งด้วยวัสดุท่มี ีคุณภาพดี สิ่งของในหอ้ งจดั วางอยใู่ นตำแหน่งทเี่ หมือนกนั ทุกหอ้ ง มี ลวดลาย สี ขนาด และรูปทรงของทุกสิ่งในห้องเข้ากันได้อย่างสวยงาม ต้องซ่อมแซมเครื่องใช้ เฟอร์นเิ จอร์ให้แลดูใหมอ่ ยเู่ สมอ เพื่อใหแ้ ขกได้รู้สึกสบายท้ังกายและใจ ความปลอดภัย หมายถึง การป้องกันอุบัติเหตุต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นในโรงแรมทั้งทางตรงและ ทางอ้อม โดยการหมั่นตรวจสภาพแวดล้อมในโรงแรมอย่างเอาใจใส่ ปฏิบัติตามระเบียบ เพื่อความ ปลอดภัยจากอุบัติเหตุ เช่น ไฟไหม้ การลื่นล้ม การหมั่นตรวจสิ่งของ เครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ อยู่ เสมอ ถา้ พบว่าชำรุดตอ้ งดำเนนิ การปอ้ งกนั และแก้ไขเหตุการณ์

การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เนื่องจากทางโรงแรมมีการใช้ทรัพยากรและพลังงานอยู่ เป็นจำนวน มากตามจำนวนแขกผูเ้ ขา้ พัก เช่นสิ่งอำนวยความสะดวก ไม่ว่าจะเป็นสบู่ แชมพู กระดาษชำระ น้ำยา ทำความสะอาดและสารเคมีต่างๆในการซกั ผ้า ความทันสมัย ปัจจุบันนี้แม่บ้านได้มีการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาใช้ เพื่อลดขั้นตอนการ ทำงานให้เกิดความรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เช่นการส่งรายงานต่าง ๆ สถานะห้องพัก หรือการแจ้งงานช่างด้วยระบบออนไลน์แทนการใช้กระดาษ อุปกรณ์ทำความสะอาดควรเลือก เครอื่ งมือที่สามารถใช้งานไดห้ ลากหลาย เพ่อื ลดระยะเวลาในการปฏบิ ตั งิ าน คุณสมบัติและลกั ษณะสำคัญของแมบ่ ้าน คุณสมบัติและบุคลิกภาพของแม่บ้านมีความสำคัญเท่ากับการมีความชำนาญงานที่จะทำ เพราะสิ่งเหล่านี้เป็นภาพพจน์ของพนักงานที่มีความพร้อม ความเรียบร้อยของร่างกาย การเป็นผู้มี มารยาท และจรรยาบรรณท่ีดี จะสามารถสรา้ งความประทบั ใจให้กับแขกท่ีมาใชบ้ ริหาร ความพร้อม ผู้ปฏิบัติหน้าที่ในแผนกแม่บ้านทุกคนต้องมีการเตรียมความพร้อมสำหรับการ ทำงานและคงไวส้ ำหรับคุณสมบัตติ า่ ง ๆ ▪ การเป็นผู้มีสุขภาพร่างกายแข็งแรง คล่องแคล่ว กระฉับกระเฉง ไม่มีโรคประจำตัว โรค ภูมแิ พห้ รือโรคตดิ ต่อ รวมท้ังไม่สวมแว่นตา ▪ การเป็นผู้ท่ีมีบคุ ลิกภาพท่ดี ี ร้จู ักแต่งกายและวางตวั อย่างเหมาะสม

บุคลิกภาพ หมายถึง ลักษณะโดยรวมของแต่ละบุคคล ทั้งลักษณะภายในและภายนอก และ ปัจจยั ตา่ ง ๆ อันมีอิทธพิ ลตอ่ ความรู้สึกของผู้พบเหน็ ▪ มกี ารฟงั และการพูดทด่ี ี ▪ มคี วามรู้ภาษอังกฤษพอใช้ ▪ มีความคดิ รเิ รมิ่ และรู้จักแก้ปญั หาเฉพาะหนา้ ▪ มคี วามเชอ่ื ม่นั ในตวั เอง และยอมรับความคดิ เหน็ ของผอู้ ่นื ▪ มคี วามรแู้ ละประสบการณ์ใรงานทรี่ บั ผิดชอบ ความเรียบร้อยของร่างกาย ก่อนพนกั งานออกไปปฏบิ ัติหน้าที่ประจำวัน ควรสำรวจตัวเองให้ เรียบร้อยตัง้ แต่ศรีษะจรดปลายเท้า และช่วงกลางวันหลงั รับประทานอาหารเสรจ็ ควรใช้เวลา 5 – 10 นาที สำรวจความเรียบร้อยของตัวเองอกี คร้ังหนง่ึ การเตรียมตัวด้านความเรียบร้อยของรา่ งกายทำได้ ดังน้ี • ควรสระผมทุกวัน รักษาเส้นผมให้สะอาด ปราศจากรังแคและกลิ่น พนักงานหญิงที่มีผมยาว ควรเกล้าหรอื รวบผมใหเ้ รยี บร้อย สำหรับพนักงานชายควรตดั ผมส้นั ห้ามไวห้ นวดและเครา • ควรอาบน้ำและเปล่ียนชดุ ชั้นในทกุ วนั ควรใช้น้ำยากำจดั กลน่ิ ตัวหลังอาบนำ้ • รักษาใบหน้าให้สะอาด ปราศจากสิว พนักงานหญิงควรแต่งหน้าอ่อน ๆ ให้ดูสวยงามและสด ชืน่ • รักษาฟันและปากใหส้ ะอาด ควรแปลงฟันหลงั จากรับประทานอาหารทกุ ครง้ั • รักษาเล็บและเทา้ ให้สะอาด ควรไวเ้ ลบ็ ส้นั และไม่ทาเล็บ • ไมค่ วรใส่นำ้ หอมทีม่ กี ลนิ่ รนุ แรง • สวมเคร่ืองแบบท่สี ะอาด ถูกต้องตามกฎของโรงแรม และควรสวมรองเท้าห้มุ สน้ ทำงาน

กริ ยิ ามารยาท กิริยามารยาทเปน็ ส่ิงสำคัญท่ีควรฝกึ ให้เป็นนสิ ยั และปฏิบตั ิด้วยใจ ไดแ้ ก่ • ยิ้มแย้มแจ่มใส รจู้ กั กล่าวคำทกั ทายแขกก่อนเสมอ ร้จู กั กล่าวคำขอโทษถ้าทำผดิ • มิกิริยาวาจาสภุ าพและไพเราะต่อแขก ผู้บงั คับและเพอื่ นร่วมงาน พนักงานหญิงควรพดู ลงทา้ ย ด้วยคำว่า “ค่ะ” สว่ นพนกั งานชาย “ครับ” • ยกย่องใหเ้ กียรตแิ ขกเสมอ ไมใ่ ช่วาจาที่สนทิ สนมกับแขก • หลีกเล่ยี งการโตเ้ ถยี งกับแขก ไม่วิจารณแ์ ขก • ไม่หวั เราะเยาะแขกทมี่ ที า่ ทางผิดปรกติ เช่น มีความพิการตา่ งๆ หรอื ในกรณที ี่แขกเกดิ อบุ ตั เิ หตุ เล็ก ๆ น้อย ๆ เช่นล่นื หกลม้ เป็นตน้ • รู้จักกลา่ วคำวา่ ขอโทษเมื่อแขกมีตำหนิ และกล่าวขอบคุณเมื่อไดร้ บั คำชมเชยหรือรางวัลจาก แขก จรรยาบรรณ หมายถึง หลกั ความประพฤตอิ ันเหมาะสม แสดงถึงคณุ ธรรมและ จริยธรรมในการประกอบอาชพี ทก่ี ลมุ่ บคุ คลแตล่ ะสาขาวชิ านั้น ๆ ยดึ ถือปฏิบัตเิ พอื่ รักษา ชื่อเสียงและสง่ เสรมิ เกยี รติคุณของสาขาวชิ าชพี ของตนพนักงานทกุ คนมีจรรยาบรรณในการ ทำงานอย่างเครง่ ครัด • เคารพกฎระเบียบตา่ ง ๆ ที่โรงแรมกำหนดไว้ เชน่ การใช้ทางเขา้ - ออกเวลาทำงาน • ตรองตอ่ เวลา การเข้าเวรทำงานควรให้ตรงและทนั เวลาเสมอ • ไม่พดู คุยหรอื สง่ เสียงดงั ในขณะปฏบิ ตั งิ าน เพราแขกทีม่ าใช้บรกิ ารต้องการพักผ่อนและความ เงียบ • ไม่ใช้สง่ิ ของหรอื เครื่องใชใ้ ด ๆ ทโี่ รงแรมจดั ไวส้ ำหรบั แขก เช่น หอ้ งนำ้ ในหอ้ งพักแขก • ซอ่ื สัตย์ต่อตนเองและตอิ การงาน • มีมนุษย์สมั พันธท์ ่ดี ี • มคี วามสามคั คแี ละความรับผิดชอบในบทบาทหน้าท่ีของตน

โครงสรา้ งของแผนกแม่บ้าน หวั หนา้ แผนกแมบ่ ้าน • รับผดิ ชอบงานแผนกแม่บ้านท้งั หมดโดยข้นึ กับผู้จัดการใหญ่ ของ โรงแรม หวั หนา้ แม่บา้ น • หัวหนา้ แม่บ้านดแู ลตรวจตราการทางานของผู้ช่วยแม่บา้ นหรือแมบ่ า้ นประจา ผ้ชู ว่ ยแม่บา้ น • ดูแลตรวจตราการทางานของพนกั งานทาความสะอาดหรือพนักงานดูแล ห้องพกั เฉพาะทท่ี างานอยทู่ ี่ฟลอร์ใดฟลอรห์ นึ่งหรอื สว่ นใดสว่ นหนงของ โรงแรม

พนกั งานดูแลห้อง • มีหน้าท่ที าความสะอาดและใหบ้ ริการตา่ ง ๆท่ีเก่ยี วขอ้ งกับการเขา้ พักของ แขก พนักงานยกของ/ทาความสะอาด • มหี น้าทย่ี กหรือขนยา้ ยพวกเฟอรน์ เิ จอร์หนักๆ หรอื นาขยะไปทิง้ บางครั้งก็ อาจรับผิดชอบด้านทาความสะอาดบรเิ วณใชร้ ่วมภายในโรงแรมด้วย ใน เมืองไทยช่ือตาแหนง่ นี้จะไมค่ ่อยไดพ้ บ หัวหนา้ ห้องผ้า • ต้องรับผดิ ชอบผา้ ทุกชนดิ ท่ใี ชใ้ นหอ้ งพักแขก (เชน่ ผ้าปทู ่ีนอน ผ้าเชด็ ตัว ผ้า หม่ เป็นต้น )ผา้ ของห้องอาหารและแผนกจัดเลยี้ ง (ได้แก่ผ้าปโู ตะ๊ ผ้าเชด็ ปาก ผ้ารองถาด) และเคร่ืองแบบพนกั งาน โดยการจา่ ยผ้าทซี่ ักสะอาดแลว้ เก็บ รวบรวมผา้ ทใ่ี ช้แลว้ ปะชนุ ผา้ ที่ขาดและดแู ลควบคมุ การส่งผา้ ไปซักที่แผนท แผนกซกั รีดและการรับคืน ผา้ ที่ซักแลว้