เครื่องมือทางภูมิศาสตร์

ภูมศิ าสตร์ คือ ศาสตร์ทีว่ ่าด้วยการจัดการพื้นท่ี และ สิ่งแวดล้อมทมี่ นุษย์อาศัยอยู่ ตลอดจนองค์ประกอบด้านสังคม มนุษย์.... (พจนานุกรมภูมศิ าสตร์ ฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ.2549) ภูมศิ าสตร์ เป็ นการศึกษาเกยี่ วกบั โลก ส่ิงต่าง ๆ ในโลก การจาแนกลกั ษณะของผวิ โลก ตลอดจนมนุษย์และการกระทา ของมนุษย์ (พจนานุกรมศัพท์ภาษาองั กฤษ)

ภูมศิ าสตร์ เป็ นวชิ าทีใ่ ห้ความสาคญั กบั ทาเลทต่ี ้งั (location) หรือตาแหน่ง (position) ของสิ่งต่าง ๆ บนพืน้ โลก และพืน้ ท่ี หรือระวางท่ี (space) คือ พืน้ โลกทีม่ ี ความสัมพนั ธ์กนั ใน 3 มติ ิ คือ ความกว้าง ความยาว ความ สูงหรือความลกึ



สาขาของภูมศิ าสตร์ 1. ภูมศิ าสตร์กายภาพ ศึกษาเกย่ี วกบั ลกั ษณะ กระบวนการ และการกระจายของปรากฏการณ์ธรรมชาติ คือ ลกั ษณะภูมิ ประเทศ ภูมอิ ากาศ โครงสร้างของพืน้ ผวิ โลก ดนิ พืชพรรณ ธรรมชาติ

2. ภูมศิ าสตร์มนุษย์ ศึกษาเกย่ี วกบั ปรากฏการณ์ท่ี เกยี่ วข้องการมนุษย์ ซ่ึงปรากฏอยู่ในพืน้ ท่ี ท้งั ในด้าน สังคม เศรษฐกจิ การเมือง และการปกครอง

1. การศึกษาในพื้นที่จริง โดยใช้เครื่องมือต่าง ๆ เช่น เข็มทิศ ไฮโกรมเิ ตอร์ บารอมเิ ตอร์ แบบนั ทกึ การ สังเกต แบบบนั ทึกการสัมภาษณ์ เป็ นต้น เป็ นการศึกษาที่ ได้ประสบการณ์ตรงเกยี่ วศาสตร์

เคร่ืองมือสาหรับศึกษาภูมศิ าสตร์ในพื้นที่จริง

แอลติมเิ ตอร์ ศรลม เรนเกจ

ไฮโกรมเิ ตอร์ สเตริโอสโคป แพลนิมเิ ตอร์

เทอร์โมมเิ ตอร์ บารอมเิ ตอร์ เขม็ ทศิ



แอลติมเิ ตอร์ (เครื่องมือวดั ระดบั ความสูง) ศรลม (เครื่องมือวดั ทศิ ทางลม) เรนเกจ (เคร่ืองมือวดั ปริมาณฝน) ไฮโกรมเิ ตอร์ (เครื่องมือวดั ความชื้นในอากาศ) สเตริโอสโคป (เคร่ืองมือมองภาพถ่ายสามมติ ิ) แพลนิมเิ ตอร์ (เครื่องมือวดั พื้นที่)

เทอร์โมมเิ ตอร์ (เครื่องมือวดั อณุ หภูม)ิ บารอมิเตอร์ (เคร่ืองมือวดั ความกดอากาศ) เข็มทศิ (เคร่ืองมือท่ใี ช้หาทิศทางตาแหน่งพื้นที่)

2. การศึกษาในสานักงาน เป็ นการศึกษาปรากฏการณ์ ต่าง ๆ ด้วยการศึกษาจากแบบจาลองพืน้ ที่ เช่น ลูกโลก แผน ท่ี รูปถ่ายทางอากาศ ภาพจากดาวเทยี ม ข้อมูลสถติ ิ เช่น ตาราง กราฟ เป็ นต้น

เครื่องมือทางภูมศิ าสตร์ หมายถงึ เครื่องมือท่ี ใช้ในการศึกษาเกย่ี วกบั ทิศทาง ที่ต้งั ขนาด ระยะทาง รูปร่าง ลกั ษณะของสิ่งต่าง ๆ บนพื้นโลก เพื่อให้ เข้าใจความสัมพนั ธ์ระหว่างส่ิงแวดล้อมทาง ธรรมชาติ กบั สิ่งแวดล้อมทางสังคมในพื้นท่ีที่จะ ศึกษา

ลูกโลก คือ หุ่นจาลอง โลกทยี่ ่อมาจากของจริง สร้าง ด้วยวตั ถุต่าง ๆ เช่น กระดาษ โลหะ พลาสติก เพ่ือใช้แสดง รูปสัณฐานของโลกซ่ึงมี ลกั ษณะกลม

ระบบอ้างองิ พกิ ดั ภูมศิ าสตร์









แผนท่แี สดงท่ตี ้งั ของทวปี และมหาสมทุ ร

ส่ิงที่ใช้แสดงลกั ษณะของพืน้ โลกท้งั ทมี่ อี ยู่ตาม ธรรมชาติ และท่ีมนุษย์สร้างขึน้ โดยการย่อส่วนให้ เลก็ ลง ใช้สัญลกั ษณ์แทนสิ่งต่าง ๆ ทป่ี รากฏบน พื้นผวิ โลกแสดงบนวสั ดุพืน้ แบนราบ

แผนทีแ่ บ่งออกเป็ น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ 1) แผนทอี่ ้างองิ เช่น แผนทีภ่ ูมปิ ระเทศ 2) แผนทเ่ี ฉพาะเร่ือง เช่น แผนทร่ี ัฐกิจ แผนที่ ธรณวี ทิ ยา

แผนที่กายภาพ



แผนที่รัฐกจิ