วิทยาการคำนวณ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่1

วิทยาการคำนวณ หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ อย่างปลอดภัย สำหรับ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

1 การพิจารณาความเหมาะสมของเนื้อหา หลักในการประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล ควรพิจารณา ดังนี้ 1. ความทันสมัยของขัอมูล (currency) ควรตรวจสอบว่าข้อมูลเผย แพร่เมื่อใด สำรวจและปรับปรุงเมื่อใด นอกจากนี้ในปัญหาที่สนใจ ควรตรวจสอบว่าสามารถใช้ข้อมูลที่เผยแพร่นานมาแล้วได้หรือไม่ 2.ความสอดคล้องกับการใช้งาน (relevance) ควรตรวจสอบว่า ข้อมูลเกี่ยวข้องกับปัญหาที่ต้องการหรือไม่ 3.ความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูล (authority) พิจารณาความน่า เชื่อถือของแหล่งข้อมูล ผู้เผยแพร่มีความชำนาญพอที่จะให้ข้อมูลใน เรื่องดังกล่าวหรือไม่สามารถติดต่อผู้เผยแพร่ได้หรือไม่ 4.ความถูกต้องแม่นยำ (accuracy ตรวจสอบความถูกต้องพื้นฐาน ของข้อมูล ตรวจสอบว่ามีการนำข้อมูลไปอ้างอิงที่อื่น หรือไม่ หรือมี การตรวจสอบยืนยันความถูกต้องของข้อมูลหรือไม่ 5.จุดมุ่งหมายของแหล่งข้อมูล (purpose) ตรวจสอบว่าข้อมูลดัง กล่าวถูกพัฒนาขึ้นเพื่อ เช่น เพื่อใช้ในการรณรงค์ เผยแพร่เพื่อการ โฆษณา หรือเพื่อการศึกษาอื่น ๆ

1 การพิจารณาความเหมาะสมของเนื้อหา แหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้ ตัวอย่างแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้ มีดังนี้ 1.เจ้าของข้อมูล เป็นผู้ที่มีประสบกรณ์ตรงเกี่ยวกับข้อมูลนั้นๆสามารถ ให้ข้อมูลได้ถูกต้องตรงความเป็นจริงมากกว่าบุคคลอื่นที่รับฟัง ข้อมูลมาเล่าต่อ ซึ่งอาจจดจำมาผิด และอาจเสริมเติมแต่งทำให้ ข้อมูลผิดเพี้ยนไปได้ 2.หน่วยงานหรือผู้มีความรู้ความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เป็นหน่วยงาน บุคคลที่ทำงานหรือศึกษาค้นคว้าในด้านใดด้านหนึ่ง ทำให้มีความรู้ จากประสบการณ์ในการทำงานหรือการศึกษาค้นคว้าอย่างจริงจัง ลึกซึ้ง จึงมีข้อมูลที่ถูกต้องตรงความเป็นจริง 3.หน่วยงานของรัฐ เป็นหน่วยงานที่มีข้อมูลซึ่งมีผลต่อความเป็นอยู่ ของประชาชนและการพัฒนาประเทศเนื่องจากข้อมูลจากหน่วยงาน ของรัฐจะถูกนำไปใช้ในการกำหนดนโยบาย วางแผน ลงมือปฏิบัติ งาน และใช้อ้างอิง จึงเป็นข้อมูลสำคัญที่ต้องมีการรวบรวม เก็บ รักษา หรือสร้างข้อมูลขึ้นอย่างรอบคอบและระมัดระวังเพื่อให้ได้ ข้อมูลที่ถูกต้องตรงความเป็นจริงเสมอ

2 ข้อตกลง ข้อกำหนดในการใช้สื่อหรือแหล่งข้อมูลต่าง ๆ การศึกษาเงื่อนไขการใช้งาน การใช้งานไอที่ในปัจจุบันมีทั้งแบบมีค่าใช้จ่ายและแบบไม่เสียค่าใช้ จ่าย แต่ทุกระบบที่ให้บริการมีการกำหนดเงื่อนไขการใช้งานทั้งสิ้น ซึ่งบาง ระบบให้ชำระด้วยเงิน หรือบางระบบชำระด้วยการกรอกข้อมูลต่างๆเป็น ข้อแลกเปลี่ยน เงื่อนไขการใช้งาน อาจจะถูกกำหนดด้วยข้อตกลงใน ลักษณะต่างๆ เช่น 1.ลิขสิทธิ์ (Copyright)ลิขสิทธิ์ใช้กับงานสร้างสรรค์ทุกประเภท ได้ รับความคุ้มครองทันทีที่สร้างขึ้นโดยไม่ต้องจดทะเบียน เป็น ทรัพย์สินทางปัญญาอย่างหนึ่งซึ่งไม่มีรูปร่าง แต่สามารถถือเอาผิด ได้และกฎหมายให้ความคุ้มครองโดยให้เจ้าของลิขสิทธิ์เป็นผู้มีสิทธิ แต่ผู้เดียว (exclusive rights) ที่จะกระทำการใด ๆ เกี่ยวกับงาน สร้างสรรค์ที่ได้ทำขึ้น โดยหลักแล้วกฎหมายลิขสิทธิ์จะคุ้มครอง เฉพาะรูปแบบของการแสดงออกของความคิด (expression of ideas) ไม่คุ้มครองถึงตัวความคิดที่ยังไม่ได้ถ่ายทอดให้ปรากฏออก มา งานลิขสิทธิ์ไม่จำเป็นต้องมี \"ความใหม่\" (novelty) ขอเพียงให้ เกิดจากความคิดริเริ่มของตนเอง (original) ไม่ลอกใคร และ เป็นการสร้างสรรค์โดยใช้ความพยายามและสติปัญญาในระดับหนึ่ง ก็จะได้รับการคุ้มครองตามกฎหมาย

2 ข้อตกลง ข้อกำหนดในการใช้สื่อหรือแหล่งข้อมูลต่าง ๆ การศึกษาเงื่อนไขการใช้งาน 2. สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ (Creative Commons: CC) เป็นองค์กรไม่แสวงกำไรที่สนับสนุนการใช้เนื้อหาโดยไม่ถูกจำกัดจาก สัญญาอนุญาต สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์จะเอื้อให้มีการใช้ สื่อทั้ง ภาพ เสียง ข้อมูล โดยการแบ่งแยกสัญญาอนุญาตย่อยออกสำหรับ การแจกจ่ายและการใช้ข้อมูลโดยการอ้างอิงถึงเจ้าของลิขสิทธิ์เดิม ข้อกำหนดการใช้ผลงานต่างๆ จะแทนด้วยสัญลักษณ์ เช่น 2.1 อ้างอิงแหล่งที่มา (CC-BY) 2.2 อ้างอิงแหล่งที่มา ให้อนุญาตต่อไปแบบเดียวกัน (CC-BY-SA)

2 ข้อตกลง ข้อกำหนดในการใช้สื่อหรือแหล่งข้อมูลต่าง ๆ 2.3 อ้างอิงแหล่งที่มา ห้ามดัดแปลง (CC-BY-ND) 2.4 อ้างอิงแหล่งที่มา ห้ามนำไปใช้เพื่อการค้า (CC-BY-NC) 2.5 อ้างอิงแหล่งที่มา ห้ามนำไปใช้เพื่อการค้า และให้อนุญาตต่อไปแบบ เดียวกัน (CC-BY-NC-SA) 2.6 อ้างอิงแหล่งที่มา ห้ามนำไปใช้เพื่อการค้า และห้ามดัดแปลง (CC-BY- NC-ND)

3 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย แนวทางการใช้ไอทีอย่างปลอดภัย การใช้งานไอที่อาจส่งผลกระทบต่อผู้ใช้งาน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การใช้งานไอทีผ่านสมาร์ทโฟน ที่มักจะมีแอปพลิเคชันจำนวนมากให้เลือก ติดตั้งได้ฟรี แต่มีเงื่อนไขบางประการ ซึ่งหลายคนมักจะละเลยในการอ่าน เงื่อนไขเหล่านั้น การใช้ไอที่ให้ปลอดภัยจำเป็นต้องเข้ามจในประเด็นต่างๆ ดังนี้ 1. ศึกษาเงื่อนไขและข้อตกลงก่อนใช้งาน 2. มีความรู้ความข้าใจในการใช้เอที 3. ไม่ใช้บัญชีผู้ใช้ร่วมกับผู้อื่น 4. สำรองข้อมูลสม่ำเลมอ 5.ติดตั้งซอฟต์แวร์เท่าที่จำเป็น และดาวน์โหลดจากแหล่งที่น่าเชื่อถือ 6.เข้าใจกฎ กติกา และมารยาททางสังคม 7. หลีกเลี่ยงการใช้เว็บไซต์ที่ไม่เหมาะสม 8. อัปเดตระบบปฏิบัติการและซอฟต์แวร์ให้เป็นรุ่นปัจจุบัน 9.สังเกตสิ่งผิดปกติ เช่นหน้าเว็บไซต์หรือ URL ให้มั่นใจว่าเป็นเว็บไซต์ที่ ต้องการเข้าถึง 10.ระวังไวไฟ (WIFI) สาธารณะ