จึ่งขึ่งดังแดง

เรอ่ื งโดย นยั นา อรรจนาทร ภาพโดย พิมพ์ปฏภิ าณ

คำนำ นิทานเรอื่ ง จึ่งขงึ่ ดังแดง เป็นส่อื สาหรบั กจิ กรรมส่งเสริมการอา่ นและการพัฒนา ทกั ษะการอา่ นของนักเรยี น นทิ านเรอื่ งจง่ึ ขึ่งดังแดงนอกจากจะเป็นหนังสือทเี่ หมาะสม กบั เดก็ แลว้ ยังใช้เปน็ หนงั สืออ่านนอกเวลาของผู้ทส่ี นใจไดอ้ ีกดว้ ย เพราะในหนงั สือนทิ าน เลม่ น้ีนอกจากจะให้ความเพลดิ เพลนิ ในการอ่านแลว้ ยังได้สอดแทรกความรทู้ ่เี ก่ยี วกบั ตานานแก่งคุดคู้และยังมแี นวคดิ อกี มากมาย เพ่อื ใหผ้ อู้ ่านได้ความรูท้ ค่ี วบค่ไู ปกับการ จรรโลงใจในรูปแบบหนงั สือนทิ านสาหรบั เด็ก สุดท้ายนผ้ี ้จู ัดทาขอขอบคณุ ชมุ ชนบา้ นนอ้ ยหาดพรหม อาเภอเชยี งคาน จงั หวดั เลย ที่ได้เล่านทิ านจ่ึงขึ่งดังแดง จนสามารถจดั ทาหนงั สอื นิทานสาหรบั เดก็ เลม่ นี้ให้สาเร็จ ลุลว่ งไดด้ ้วยดี ผู้จัดทา รองศาสตราจารย์ ดร.นัยนา อรรจนาทร

นานมาแลว้ มนี ายพรานตนหนงึ่ ที่รูปรา่ งสงู ใหญ่ ผดิ ปกตจิ ากคนทั่วไปโดยเฉพาะจมกู สีแดงที่ท้ังบานและ ใหญม่ ากจนลกู เลก็ เดก็ แดงของชาวบา้ นสามารถเข้าไปว่งิ เลน่ ในรจู มกู ของเขาได้ ชาวบา้ นจงึ ขนานนามเขาวา่ “จ่ึงข่งึ ดังแดง”

ในเวลาที่เขานอนหลับ เดก็ ๆ จะเข้าไปเลน่ ในรูจมกู ของเขา พรานจึ่งขง่ึ ก็จะคันยบุ ยบิ เอานวิ้ แหยเ่ ขา้ ไปเกาจมกู ตัวเอง เดก็ นอ้ ยก็วิ่งกรูกนั ออกมาดงั กลอนที่วา่ “จง่ึ คง่ึ ดังแดง นอนตะแคงจฬุ าเด็กนอ้ ยเล่นหมากบา้ ในฮูดังมนั ”

วนั หนง่ึ พรานจึง่ ขง่ึ ไดอ้ อกล่าสตั ว์ในปา่ ลึก เขาเจอเข้ากบั ควายตวั ใหญ่ที่หายาก วา่ กนั วา่ ควายตัวนีเ้ วลาผิวของมนั สะทอ้ นแสงอาทติ ย์จะเปน็ สีเงินยวง จึงเรียกว่า \"ควายเงิน\" พรานจ่งึ ข่งึ ก็ไลต่ ามควายเงินตัวนีม้ าตงั้ แต่หลวงพระบาง

วนั แล้ววนั เล่ากไ็ มส่ ามารถจับความไดเ้ สียที พรานจ่งึ ขงึ่ ไล่ ตามควายไปอย่างกระชัน้ ชดิ จนถงึ เขตเมอื งหนง่ึ ควายเอาเขาถูสีกบั ตน้ ไม้ขนาดใหญไ่ วต้ น้ หนงึ่ จนเปน็ รอยลึก ดว้ ยความคกึ คะนอง เมืองน้นั จงึ ได้ชอ่ื วา่ “เมืองเขาสี” แต่ก็เพีย้ นมาเป็น “เมืองกาสี”

ขณะทคี่ วายเงนิ ท่ีไม่ทันระวังตวั ลงเลน่ นา้ ทร่ี มิ น้าโขง พรานจึ่งข่งึ ท่ี ซ่มุ อย่หู ลังพุ่มไม้ พอไดจ้ ังหวะ เขากง็ ้างสายธนูเตรยี มยงิ ความเงนิ ตวั ใหญ่ แตไ่ ม่ทนั ทลี่ ูกศรจะยิงไปโดนควายเงนิ กม็ พี ่อคา้ แลน่ เรือผ่านมาพอดี ควายเงินตกใจตื่นเตลดิ ขน้ึ ไปบนเขา

ลูกธนูทพ่ี รานจ่งึ ข่ึงยิงไปเลยพุ่งไป ถูกเขาอีกลกู จนพงั ทลายไปซีกหนึ่ง กลายเปน็ หน้าผาสงู ชัน ท่ชี าวบ้านเรยี กวา่ “ภผู าแบน่ ”

ด้วยความโกรธพรานจงึ่ ข่งึ จึงขนหินมากนั้ แม่น้าโขง ไมใ่ ห้ใครสามารถเดนิ เรือผา่ นไปมาได้ ด้วย พละกาลังมหาศาล ในท่ีสุดกอ้ นหนิ ก็ก่อตวั กนั ขึ้นมา เป็นกาแพงสงู ขึ้นอย่างรวดเร็ว

ขณะนัน้ เอง มีสามเณรรปู หนึง่ ได้เห็นเหตุการณ์ ทง้ั หมด จงึ เขา้ มาห้ามปราบพรานจึง่ ข่ึง “อย่าโมโหไปเลย ไม่ใชว่ า่ เจา้ ทามาหากินคนเดยี ว เสียท่ีไหน ” แต่ด้วยความโมโหพรานจ่ึงข่งึ จงึ ไมฟ่ ังใครทัง้ นั้น

แตด่ ้วยความทเี่ ณรน้ันเกรงวา่ การกระทาของจึง่ ข่งึ ดังแดงจะ ทาใหช้ าวบา้ นตอ้ งเดอื ดร้อน เณรนอ้ ยจงึ ออกอบุ าย “เชน่ นัน้ เราก็คงหา้ มเจา้ ไม่ได้ แตแ่ บกไปทลี ะกอ้ น เช่นนี้ กวา่ จะเสร็จก็คงอกี หลายวนั ทาไมเจ้าไมใ่ ช้ คานหาบละ่ ” “ตรงโน้นมีไม้เฮยี ะอยหู่ ลายกอ เจา้ ไปเอามา ทาคานสิ จะได้ขนหินไดเ้ ยอะขนึ้ ” เณรน้อยพดู พรางช้นี ้วิ ไปทก่ี อไผ่

พรานจึ่งขึง่ หลงกลอุบายนาไม้ไผ่มาทาคานแต่ด้วยความโลภเขาจึงใส่หินที ละหลายก้อน จนเกินกาลังท่ีคานจะรับไหว หาบไปได้ไม่นาน ไม้คานก็หักเผยให้ เหน็ เสี้ยนทค่ี มกรบิ คมไมจ้ ึงบาดคอพรานจึ่งข่งึ จนเลือดไหลนองท่วั รา่ ง เขาทรุดลงกับพ้ืนด้ินทุรนทุรายตามริมน้าโขงมาเร่ือย ๆ จนกระทั้งทนพิษ บาดแผลไมไ่ หวนอนตายคุดคูอ้ ยทู่ ่รี ิมโขงน้นั เอง แกง่ หนิ นั้นจงึ เรียกวา่ “แก่งคดุ คู้”

นทิ านเรอื่ งนส้ี อนใหร้ ู้ว่า การกระทาอนั เกดิ จากความอาฆาต มาทรา้ ย ย่อมให้ผลทีเ่ ป็นทุกข์แก่ตวั