NR 23 – WRZESIEŃ 2016 ISSN 2081-6324 PSW podczas Światowych Dni Młodzieży
Kategoria A Od redakcji Spis treści Spis treści Wydziału Nauk Ekonomicznych Wrześniowy numer „Bialskiego Przeglądu Od redakcji 1 2 Akademickiego” otwieramy informacjami Jesteśmy w gronie najlepszych i Technicznych – kolejny sukces Wydziału NR 23 – WRZESIEŃ 2016 o kolejnym sukcesie PSW – Wydział Nauk Kalendarium 6 Ekonomicznych i Technicznych otrzymał ISSN 2081-6324 i całej Uczelni kategorię naukową A. O tym, co złoży- Publikacje naukowe pracowników ło się na ten wynik, a także o działalności jako wymierny wyraz umacniania Wydziału, planach na przyszłość, opowia- da w rozmowie Dziekan, prof. zw. dr hab. pozycji naukowej Wydziałów PSW 10 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego decyzją nr 11/KAT/ 2016 z dnia 15 lipca 2016 r. przyznał Państwowej Szkole Jerzy Nitychoruk. O parametryzacji obu Z wizytą w Indiana University 14 Wyższej im. Papieża Jana Pawła II, Wydziałowi Nauk Ekonomicznych i Technicznych kategorię naukową A. Decyzja naszych jednostek naukowych, szcze- Otyłość – pandemia XXI w. 18 została podjęta na podstawie kompleksowej oceny działalności naukowej i badawczo-rozwojowej Wydziału przez gólnie przez pryzmat publikacji nauko- Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych, który jest organem opiniodawczo-doradczym Ministra Nauki i Szkolnic- wych, pisze Pełnomocnik Rektora ds. na- Spełniam swoje marzenia 22 twa Wyższego. Ocenę przeprowadzono w oparciu o dane przedstawione w wypełnionej ankiecie parametrycznej, uki i współpracy z zagranicą, prof. zw. dr Wspomnienie 24 złożonej w kwietniu 2016 roku, a przedstawiającej dokonania Wydziału w latach 2012-2015. hab. Mieczysław Adamowicz. Światowe Dni Młodzieży Ocena Wydziału została przeprowadzona przy uwzględnieniu czterech kryteriów: Wiele stron w bieżącym numerze po- – fenomen jedności Kościoła 28 1. Osiągnięcia naukowe i twórcze. święcamy działalności Fundacji „Edukacja 2. Potencjał naukowy. i przyszłość”, działającej przy PSW. Projek- Z wizytą na Ukrainie 30 3. Materialne efekty działalności naukowej. PSW podczas Światowych Dni Młodzieży ty realizowane przez fundację związane Uniwersytet Trzeciego Wieku 32 4. Pozostałe efekty działalności naukowej. są z nauczaniem języka polskiego i przy- W ramach wymienionych kryteriów Wydział otrzymał odpowiednio: 48,27 pkt, 68,00 pkt, 13,05 pkt i 50,00 pkt. bliżaniem polskiej kultury młodzieży polskiego pochodzenia, ale też wspierają nauczycieli Biblioteka poleca 33 Kategoria naukowa A Wydziału Nauk Ekonomicznych i Technicznych oraz kategoria B Wydziału Nauk o Zdrowiu z polskich szkół na Litwie, Ukrainie i Białorusi. Dodatek studencki 34 i Nauk Społecznych to dwa ogromne sukcesy naszej Uczelni. Skoro o zagranicy mowa, ciekawą podróż w te wakacje odbyła pani Katarzyna Cyran, pra- cownik biblioteki PSW. Odwiedziła bibliotekę w Indiana University w Stanach Zjednoczo- Edukacja i przyszłość 37 Serdecznie gratulujemy obydwu wydziałom i życzymy jak najlepszego wyniku nych, poznała jej pracowników, zasoby, zasady działania. W Norwegii z kolei mieszka i pra- Pójdę do polskiej szkoły 38 w najbliższej ocenie parametrycznej, cuje nasza absolwentka, Marlena Położyńska, która opowiada w wywiadzie o swojej co- Uczę się uczyć polskości 39 dzienności w tym kraju, o pracy, o podróżach… która odbędzie się w roku 2017. Redakcja Powróćmy znowu do Polski – Światowe Dni Młodzieży, które odbyły się w tym roku w Kra- Zaczynam studia w języku polskim 40 „Bialskiego Przeglądu Akademickiego” kowie, z perspektywy „naszego podwórka” opisuje ks. dr Jacek Mucha, duszpasterz akade- micki. Wydawnictwo PSW poleca 41 W eseju naukowym prof. Jerzy Bertrandt przybliża nam problem otyłości, która, jak się oka- zuje, przybrała rozmiary pandemii w naszym stuleciu. Mamy nadzieję, że ten artykuł i poka- zane w nim zatrważające statystyki będą dla wielu z nas ostrzeżeniem. Zapraszamy do lektury i życzymy wszelkiej pomyślności w nowym roku akademickim! Redakcja BIALSKI PRZEGLĄD AKADEMICKI Nadzór programowy i redakcyjny: Adres redakcji: Nr XXIII Wrzesień 2016 prof. zw. dr hab. Mieczysław Adamowicz Państwowa Szkoła Wyższa ISSN: 2081-6324 Redakcja: im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej mgr Agnieszka Filipiuk , mgr Paulina Rynkiewicz Sekcja Nauki i Wydawnictw Bialski Przegląd Akademicki jest czasopismem Korekta: 21-500 Biała Podlaska mgr Agnieszka Filipiuk, mgr Paulina Rynkiewicz informacyjnym, wydawanym Zdjęcia nieoznaczone inaczej: ul. Sidorska 95-97, pok. 334 przez PSW im. Papieża Jana Pawła II archiwum PSW tel. 83 344 99 63, 83 344 99 00 wew. 271 w Białej Podlaskiej, skierowanym Zdjęcie na okładce: [email protected] do pracowników i studentów uczelni archiwum PSW Wydawca: oraz adresatów zewnętrznych. Skład i druk: Państwowa Szkoła Wyższa KAPPADRUK Drukarnia im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej www.kappadruk.pl Konferencja prasowa, podczas której Rektor PSW, prof. zw. dr hab. Józef Bergier, Dziekan WNET, prof. zw. dr hab. Jerzy Nitychoruk oraz Prodziekan, dr inż. Marta Chodyka poinformowali o otrzymaniu przez Wydział kategorii naukowej A Wszelkie prawa zastrzeżone Autorzy publikacji nie otrzymują honorariów oraz akceptują jednoczesne ukazanie się artykułów na łamach „BPA” i w Internecie. Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów, zmian tytułów i redagowania tekstów dostarczonych w celu publikacji. Redakcja nie zwra- ca tekstów niezamówionych i nie odpowiada za treść zamieszczanych reklam oraz ogłoszeń.
Kategoria A Od redakcji Spis treści Spis treści Wydziału Nauk Ekonomicznych Wrześniowy numer „Bialskiego Przeglądu Od redakcji 1 Akademickiego” otwieramy informacjami 2 Jesteśmy w gronie najlepszych i Technicznych – kolejny sukces Wydziału NR 23 – WRZESIEŃ 2016 o kolejnym sukcesie PSW – Wydział Nauk Kalendarium 6 Ekonomicznych i Technicznych otrzymał ISSN 2081-6324 i całej Uczelni kategorię naukową A. O tym, co złoży- Publikacje naukowe pracowników ło się na ten wynik, a także o działalności jako wymierny wyraz umacniania Wydziału, planach na przyszłość, opowia- da w rozmowie Dziekan, prof. zw. dr hab. pozycji naukowej Wydziałów PSW 10 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego decyzją nr 11/KAT/ 2016 z dnia 15 lipca 2016 r. przyznał Państwowej Szkole Jerzy Nitychoruk. O parametryzacji obu Z wizytą w Indiana University 14 Wyższej im. Papieża Jana Pawła II, Wydziałowi Nauk Ekonomicznych i Technicznych kategorię naukową A. Decyzja naszych jednostek naukowych, szcze- Otyłość – pandemia XXI w. 18 została podjęta na podstawie kompleksowej oceny działalności naukowej i badawczo-rozwojowej Wydziału przez gólnie przez pryzmat publikacji nauko- Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych, który jest organem opiniodawczo-doradczym Ministra Nauki i Szkolnic- wych, pisze Pełnomocnik Rektora ds. na- Spełniam swoje marzenia 22 twa Wyższego. Ocenę przeprowadzono w oparciu o dane przedstawione w wypełnionej ankiecie parametrycznej, uki i współpracy z zagranicą, prof. zw. dr Wspomnienie 24 złożonej w kwietniu 2016 roku, a przedstawiającej dokonania Wydziału w latach 2012-2015. hab. Mieczysław Adamowicz. Światowe Dni Młodzieży Ocena Wydziału została przeprowadzona przy uwzględnieniu czterech kryteriów: Wiele stron w bieżącym numerze po- – fenomen jedności Kościoła 28 1. Osiągnięcia naukowe i twórcze. święcamy działalności Fundacji „Edukacja 2. Potencjał naukowy. i przyszłość”, działającej przy PSW. Projek- Z wizytą na Ukrainie 30 3. Materialne efekty działalności naukowej. PSW podczas Światowych Dni Młodzieży ty realizowane przez fundację związane Uniwersytet Trzeciego Wieku 32 4. Pozostałe efekty działalności naukowej. są z nauczaniem języka polskiego i przy- W ramach wymienionych kryteriów Wydział otrzymał odpowiednio: 48,27 pkt, 68,00 pkt, 13,05 pkt i 50,00 pkt. bliżaniem polskiej kultury młodzieży polskiego pochodzenia, ale też wspierają nauczycieli Biblioteka poleca 33 Kategoria naukowa A Wydziału Nauk Ekonomicznych i Technicznych oraz kategoria B Wydziału Nauk o Zdrowiu z polskich szkół na Litwie, Ukrainie i Białorusi. Dodatek studencki 34 i Nauk Społecznych to dwa ogromne sukcesy naszej Uczelni. Skoro o zagranicy mowa, ciekawą podróż w te wakacje odbyła pani Katarzyna Cyran, pra- cownik biblioteki PSW. Odwiedziła bibliotekę w Indiana University w Stanach Zjednoczo- Edukacja i przyszłość 37 Serdecznie gratulujemy obydwu wydziałom i życzymy jak najlepszego wyniku nych, poznała jej pracowników, zasoby, zasady działania. W Norwegii z kolei mieszka i pra- Pójdę do polskiej szkoły 38 w najbliższej ocenie parametrycznej, cuje nasza absolwentka, Marlena Położyńska, która opowiada w wywiadzie o swojej co- Uczę się uczyć polskości 39 dzienności w tym kraju, o pracy, o podróżach… która odbędzie się w roku 2017. Redakcja Powróćmy znowu do Polski – Światowe Dni Młodzieży, które odbyły się w tym roku w Kra- Zaczynam studia w języku polskim 40 „Bialskiego Przeglądu Akademickiego” kowie, z perspektywy „naszego podwórka” opisuje ks. dr Jacek Mucha, duszpasterz akade- micki. Wydawnictwo PSW poleca 41 W eseju naukowym prof. Jerzy Bertrandt przybliża nam problem otyłości, która, jak się oka- zuje, przybrała rozmiary pandemii w naszym stuleciu. Mamy nadzieję, że ten artykuł i poka- zane w nim zatrważające statystyki będą dla wielu z nas ostrzeżeniem. Zapraszamy do lektury i życzymy wszelkiej pomyślności w nowym roku akademickim! Redakcja BIALSKI PRZEGLĄD AKADEMICKI Nadzór programowy i redakcyjny: Adres redakcji: Nr XXIII Wrzesień 2016 prof. zw. dr hab. Mieczysław Adamowicz Państwowa Szkoła Wyższa ISSN: 2081-6324 Redakcja: im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej mgr Agnieszka Filipiuk , mgr Paulina Rynkiewicz Sekcja Nauki i Wydawnictw Bialski Przegląd Akademicki jest czasopismem Korekta: 21-500 Biała Podlaska mgr Agnieszka Filipiuk, mgr Paulina Rynkiewicz informacyjnym, wydawanym Zdjęcia nieoznaczone inaczej: ul. Sidorska 95-97, pok. 334 przez PSW im. Papieża Jana Pawła II archiwum PSW tel. 83 344 99 63, 83 344 99 00 wew. 271 w Białej Podlaskiej, skierowanym Zdjęcie na okładce: [email protected] do pracowników i studentów uczelni archiwum PSW Wydawca: oraz adresatów zewnętrznych. Skład i druk: Państwowa Szkoła Wyższa KAPPADRUK Drukarnia im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej www.kappadruk.pl Konferencja prasowa, podczas której Rektor PSW, prof. zw. dr hab. Józef Bergier, Dziekan WNET, prof. zw. dr hab. Jerzy Nitychoruk oraz Prodziekan, dr inż. Marta Chodyka poinformowali o otrzymaniu przez Wydział kategorii naukowej A Wszelkie prawa zastrzeżone Autorzy publikacji nie otrzymują honorariów oraz akceptują jednoczesne ukazanie się artykułów na łamach „BPA” i w Internecie. Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów, zmian tytułów i redagowania tekstów dostarczonych w celu publikacji. Redakcja nie zwra- ca tekstów niezamówionych i nie odpowiada za treść zamieszczanych reklam oraz ogłoszeń.
JESTEŚMY W GRONIE NAJLEPSZYCH WYWIAD kość badań prowadzonych na naszej Uczel- WYWIAD Rozmowa z prof. zw. dr. hab. Jerzym Nitychorukiem, Dziekanem Wydziału Nauk Ekonomicznych Co w praktyce oznacza ta ocena dla Wy- ni, powiedzieć: niezależna ocena MNiSW działu – mam tu na myśli dalsze działania wykazała, że jesteśmy naukowo bardzo do- i Technicznych z tym związane? brzy. A skoro mamy potencjał badawczy, za- planowane w naszej Uczelni projekty zosta- Panie Dziekanie, na początku składam we – „Osiągnięcia naukowe i twórcze” i „Ma- Do 15 września 2016 r. musieliśmy wypełnić ną zrealizowane. Bardzo pozytywna ocena serdeczne gratulacje z racji olbrzymiego terialne efekty działalności naukowej”. Oce- wniosek, w którym wykazaliśmy zapotrzebo- parametryczna uprawnia nas do takiego ro- sukcesu Wydziału – otrzymania katego- na wyników naukowych prowadzonych ba- wanie na środki finansowe potrzebne dla na- zumowania. rii naukowej A w przeprowadzonej oce- dań oraz ich efektów, w odniesieniu do stan- szej działalności naukowej oraz na utrzyma- nie parametrycznej. Proszę powiedzieć, dardów międzynarodowych, a także oce- nie aparatury badawczej. Po złożeniu takich Wspomniał Pan, że pracownicy Wydziału co złożyło się na ten wynik? na znaczenia działalności jednostki nauko- wniosków do MNiSW oczekujemy na konkret- kierują się do uczniów liceów, prowadzą wej dla rozwoju nauki w skali międzynaro- ne środki finansowe, które zostaną nam przy- z nimi zajęcia, badania, aby zachęcić ich Dziękuję, w imieniu wszystkich pracowni- dowej oraz wzrostu innowacyjności w ska- znane na 2017 rok. Te pieniądze Władze Uczel- do studiowania w naszej uczelni. Łączy ków Wydziału Nauk Ekonomicznych i Tech- li kraju, były tymi, które zadecydowały o na- ni planują przeznaczyć na badania, które będą się to z tym, co Minister Nauki i Szkolnic- nicznych. Na nasz sukces złożyła się pra- szym sukcesie. Są cztery kategorie naukowe: jeszcze bardziej wzmacniały potencjał nauko- twa Wyższego powiedział na konferencji ca wszystkich osób, które są zatrudnione A+ – poziom wiodący, A – poziom bardzo wy WNET. prasowej 9 września – jednym z priory- w Wydziale, a szczególnie tych, które pro- dobry, B – poziom zadowalający, ale z reko- tetów resortu jest wychodzenie z nauką wadzą projekty badawcze NCN, NCBiR, któ- mendacją wzmocnienia działalności nauko- Czy są już sprecyzowane przymiarki do z murów uczelni, by nie zamykać się, jak re korzystają z uczelnianych grantów we- wej, badawczo-rozwojowej lub stymulującej tych badań? to powiedział Minister, w „wieży z kości wnętrznych, które są aktywne i to właśnie te innowacyjność gospodarki i poziom C – nie- słoniowej”, ale by iść z nauką do ludzi. Czy osoby wypracowały dużo znakomitych pu- zadowalający. Otrzymanie kategorii C poka- W uczelnianych centrach EKO-AGRO-TECH wydział dalej planuje tego rodzaju dzia- blikacji, co przełożyło się na bardzo dobrą zuje więc, że trzeba się mocno poprawić, ka- i Centrum Badań nad Innowacjami jest apa- łania – jeśli tak, to jakie? ocenę. Również nasza uczelniana infrastruk- tegorii B – że są obszary, w których można ratura służąca nam do badań, które prowa- tura badawcza, która w ostatnim czasie po- się poprawić, a kategoria A oznacza, że jeste- dzimy sami lub w kooperacji z uczelniami Tak. Mamy z wieloma szkołami naszego regionu większyła się o Centrum EKO-AGRO-TECH, śmy na właściwym, bardzo dobrym miejscu. w Polsce, Europie i w krajach pozaeuropej- Pobyt naukowy w Uniwersytecie w Antalyi – Turcja, ze studentką w tradycyjnym stroju nie tylko podpisane umowy, ale prowadzimy też a wcześniej – o Centrum Badań nad Inno- Poziom A+ – wiodący – otrzymuje niewie- skich, takich jak Egipt, USA, Kanada. Apa- z tego regionu aktywną i żywą współpracę. Polega ona na tym, wacjami, odegrała niebagatelną rolę, bo wy- le jednostek, które są rzeczywiście absolut- ratura ta jest nowa, spełnia standardy mię- że uczniowie chcą rozwijać swoje zainteresowa- korzystujemy ją i dzięki temu powstają do- nie wyróżniające się w skali kraju. W odnie- dzynarodowe. Jednak utrzymywanie jej i za- składania i z determinacją je realizować. Pro- łalność badawczą. Dzięki pozytywnej ocenie nia, co dobrze mogą realizować we współpracy bre publikacje. W piśmie od Ministra Jaro- sieniu do standardów międzynarodowych opatrywanie, chociażby w odczynniki che- wadzimy intensywną współpracę międzyna- Wydziału w wyniku parametryzacji dosta- z naszą Uczelnią. Działamy na wielu polach i sta- sława Gowina [Decyzja MNiSW o przyzna- okazuje się, że nasza uczelnia te standardy miczne czy w odpowiednie wzorce do ana- rodową, zapraszamy gości zagranicznych do niemy dodatkowe pieniądze, które będą ba- ramy się przekazywać wiedzę teoretyczną i prak- niu kategorii naukowej A – przyp. red.] za- spełnia i porównanie nas do innych uczelni liz geochemicznych, jest kosztochłonne. prowadzenia u nas wykładów. Uczestniczy- dania wspierały. Moim zdaniem, nauczyciel tyczną. Wiedza teoretyczna to wykłady w szko- warte są konkretne informacje, za co przy- (bo na takiej zasadzie odbywa się kategory- Praca naukowa polega również na wyjaz- my w grantach międzynarodowych, odby- akademicki, który nie prowadzi badań, ma łach albo w naszej Uczelni. Są uczniowie, na przy- znana nam została kategoria A. Wymienio- zacja) wiąże się ze świetnym dla nas rezulta- dach terenowych, uczestnictwie w konfe- wamy staże zagraniczne i krajowe. Dokonu- dużą trudność w przekazywaniu najnow- kład zainteresowani informatyką, wtedy my jeź- ne są tu dwa kryteria, w których wypadamy tem, jesteśmy w gronie najlepszych, co skut- rencjach i sympozjach krajowych i między- jemy szybkiego rozwoju naukowego. Ale są szych trendów w nauce. Wykłady, ćwicze- dzimy do nich z wykładami i staramy się poka- lepiej niż inne oceniane jednostki nauko- kuje kategorią A! narodowych. To są koszty, które będziemy też takie elementy naszej codziennej rzeczy- nia, laboratoria i praktyki, które nie są opar- zać atrakcyjność pewnych rozwiązań, najnowsze mogli pokryć z tych środków, żeby móc zin- wistości, na które możemy wpływać w ogra- te na najnowszym stanie wiedzy, nie są kon- trendy w tej dziedzinie nauki. Uczniowie otrzy- tensyfikować działalność badawczą. Im wię- niczonym stopniu, np. nabór studentów, kurencyjne. To w dużej mierze wpływa na ja- mują sygnał i przekonanie, że u nas warto studio- cej środków – tym więcej projektów ba- który w tak bardzo niekorzystny sposób za- kość kształcenia. Jeżeli nasza jakość kształ- wać, bo można poszerzyć swoje horyzonty. Jeź- dawczych, a co za tym idzie – publikacji, co leżny jest od niżu demograficznego. Oczy- cenia jest dobra, czyli oparta na prowadzo- dzimy też do szkół, by po prostu zaprezentować zwiększy szanse Wydziału na utrzymanie ka- wiście, staramy się pracować bardzo inten- nych badaniach, przekazujemy studentom im poszczególne kierunki studiów, pokazać pro- tegorii naukowej A podczas kolejnej para- sywnie, aby temu zjawisku przeciwdziałać. najnowszą wiedzę, a wtedy też studenci do jekty badawcze prowadzone przez studentów metryzacji w roku 2017. Razem z Sekcją Promocji staramy się prezen- nas chętnie przychodzą. Jeżeli nie, to wybie- w ramach studenckich kół naukowych – i zapra- tować kierunki studiów i nasz Wydział pod- rają inne uczelnie. Ale – gdy popatrzymy na szamy uczniów do nas. Małe grupy mogą uczest- czas odwiedzin w poszczególnych szkołach. to, że inne uczelnie w naszym regionie albo Stanowisko Dziekana pełni Pan od roku niczyć w konkretnych badaniach. Na przykład: 2013. Z jakimi wyzwaniami musiał się Pan Jeździmy do szkół z wykładami, pokazuje- nie mają w ogóle wydziałów z kategorią A, mamy mikroskop skaningowy, w którym moż- jak dotąd zmierzyć? my nasze możliwości badawcze, odbywamy albo stosunkowo niewiele (nawet renomo- na zobaczyć strukturę badanego obiektu w po- zajęcia terenowe z uczniami liceów. Chce- wane i dobrze ocenione w rankingu „Per- większeniu nawet do 30 000 razy, a następnie my zaprezentować naszą Uczelnię jak najle- spektyw” uczelnie lubelskie rzadko mogą Są blaski i cienie pełnienia tej funkcji. Są pro- zbadać jego skład pierwiastkowy, który po prze- jekty, które można zaplanować i wykonać, piej i w ten sposób zachęcić do studiowania się poszczycić kategorią A) – a my ją mamy, analizowaniu dostarcza nam wielu pożytecz- i do takich należy na przykład parametry- u nas. Jednak, niestety, co roku coraz mniej to nasza konkurencyjność w tym momen- nych informacji o jego budowie. Zachęcając do zacja zakończona dla naszego Wydziału ol- osób kończy szkoły średnie, zdaje maturę, co cie jest znacznie większa i możemy liczyć poważnych badań, przeprowadzamy ciekawy brzymim sukcesem. Wielkie zaangażowanie przekłada się na liczbę naszych studentów. na większe zainteresowanie studiami na na- eksperyment z rozpoznaniem składu pierwiast- w wypełnienie ankiety parametrycznej, Pani Jeżeli weźmie się pod uwagę fakt, że to środ- szym Wydziale. I znowu wracam do naszego kowego biżuterii pań, które ciekawe są, jak dużo Prodziekan, dr inż. Marty Chodyki i Pani mgr ki finansowe idą za studentem, a więc ilość sukcesu, kategorii A w ocenie parametrycz- złota mają w pierścionku i czy diamenciki, o któ- Iwony Żelisko z naszego sekretariatu oraz studentów wyznacza nasz budżet, to każ- nej, bo właśnie dzięki temu pojawiło się sze- rych mówił chłopak, nie są czasem tylko cyrko- pracowników Biblioteki, Sekcji Kadr, Kwestu- da mniejsza ilość studentów oznacza mniej rokie pole do innych działań, na przykład do niami. Takie zabawy wzmagają zainteresowa- ry PSW przyniosło sukces, a wymagało duże- środków dla Uczelni. Tu jeszcze raz wrócę starania się o projekty badawcze Narodowe- nie do prowadzenia innych, już bardziej poważ- go zaangażowania intelektualnego i zadecy- do parametryzacji – zastrzyk finansowy, któ- go Centrum Nauki. Przyznam, że do tej pory nych eksperymentów. Mamy urządzenia z dzie- dowania, czym powinniśmy się w pierwszej ry otrzymamy w związku z kategorią A, nie nasze starania były bardzo intensywne, na- dziny mechaniki, do których użycia zapraszamy mierze w ankiecie pochwalić. Są więc spra- ograniczy naszej działalności badawczej. Do tomiast rezultaty wyrażające się ilością przy- uczniów kierunków technicznych, na przykład wy, na które mamy wpływ, które możemy tej pory Władze naszej Uczelni prowadziły znanych projektów nie były oszałamiające. dysponujemy hamownią, gdzie możemy prze- taką politykę, żeby ze środków finansowych Posiadając kategorię A, będziemy mogli tym Konferencja międzynarodowa „Stratygrafia Plejstocenu Polski”, wrzesień 2016 r. stymulować, są też projekty badawcze, gran- wpływających na kształcenie wspierać dzia- recenzentom, którzy jeszcze wątpią w ja- prowadzić zaawansowane badania silnika samo- ty, o które można występować, zachęcać do chodu, czym jest bardzo zainteresowany między 2 3
JESTEŚMY W GRONIE NAJLEPSZYCH WYWIAD kość badań prowadzonych na naszej Uczel- WYWIAD Rozmowa z prof. zw. dr. hab. Jerzym Nitychorukiem, Dziekanem Wydziału Nauk Ekonomicznych Co w praktyce oznacza ta ocena dla Wy- ni, powiedzieć: niezależna ocena MNiSW działu – mam tu na myśli dalsze działania wykazała, że jesteśmy naukowo bardzo do- i Technicznych z tym związane? brzy. A skoro mamy potencjał badawczy, za- planowane w naszej Uczelni projekty zosta- Panie Dziekanie, na początku składam we – „Osiągnięcia naukowe i twórcze” i „Ma- Do 15 września 2016 r. musieliśmy wypełnić ną zrealizowane. Bardzo pozytywna ocena serdeczne gratulacje z racji olbrzymiego terialne efekty działalności naukowej”. Oce- wniosek, w którym wykazaliśmy zapotrzebo- parametryczna uprawnia nas do takiego ro- sukcesu Wydziału – otrzymania katego- na wyników naukowych prowadzonych ba- wanie na środki finansowe potrzebne dla na- zumowania. rii naukowej A w przeprowadzonej oce- dań oraz ich efektów, w odniesieniu do stan- szej działalności naukowej oraz na utrzyma- nie parametrycznej. Proszę powiedzieć, dardów międzynarodowych, a także oce- nie aparatury badawczej. Po złożeniu takich Wspomniał Pan, że pracownicy Wydziału co złożyło się na ten wynik? na znaczenia działalności jednostki nauko- wniosków do MNiSW oczekujemy na konkret- kierują się do uczniów liceów, prowadzą wej dla rozwoju nauki w skali międzynaro- ne środki finansowe, które zostaną nam przy- z nimi zajęcia, badania, aby zachęcić ich Dziękuję, w imieniu wszystkich pracowni- dowej oraz wzrostu innowacyjności w ska- znane na 2017 rok. Te pieniądze Władze Uczel- do studiowania w naszej uczelni. Łączy ków Wydziału Nauk Ekonomicznych i Tech- li kraju, były tymi, które zadecydowały o na- ni planują przeznaczyć na badania, które będą się to z tym, co Minister Nauki i Szkolnic- nicznych. Na nasz sukces złożyła się pra- szym sukcesie. Są cztery kategorie naukowe: jeszcze bardziej wzmacniały potencjał nauko- twa Wyższego powiedział na konferencji ca wszystkich osób, które są zatrudnione A+ – poziom wiodący, A – poziom bardzo wy WNET. prasowej 9 września – jednym z priory- w Wydziale, a szczególnie tych, które pro- dobry, B – poziom zadowalający, ale z reko- tetów resortu jest wychodzenie z nauką wadzą projekty badawcze NCN, NCBiR, któ- mendacją wzmocnienia działalności nauko- Czy są już sprecyzowane przymiarki do z murów uczelni, by nie zamykać się, jak re korzystają z uczelnianych grantów we- wej, badawczo-rozwojowej lub stymulującej tych badań? to powiedział Minister, w „wieży z kości wnętrznych, które są aktywne i to właśnie te innowacyjność gospodarki i poziom C – nie- słoniowej”, ale by iść z nauką do ludzi. Czy osoby wypracowały dużo znakomitych pu- zadowalający. Otrzymanie kategorii C poka- W uczelnianych centrach EKO-AGRO-TECH wydział dalej planuje tego rodzaju dzia- blikacji, co przełożyło się na bardzo dobrą zuje więc, że trzeba się mocno poprawić, ka- i Centrum Badań nad Innowacjami jest apa- łania – jeśli tak, to jakie? ocenę. Również nasza uczelniana infrastruk- tegorii B – że są obszary, w których można ratura służąca nam do badań, które prowa- tura badawcza, która w ostatnim czasie po- się poprawić, a kategoria A oznacza, że jeste- dzimy sami lub w kooperacji z uczelniami Tak. Mamy z wieloma szkołami naszego regionu większyła się o Centrum EKO-AGRO-TECH, śmy na właściwym, bardzo dobrym miejscu. w Polsce, Europie i w krajach pozaeuropej- Pobyt naukowy w Uniwersytecie w Antalyi – Turcja, ze studentką w tradycyjnym stroju nie tylko podpisane umowy, ale prowadzimy też a wcześniej – o Centrum Badań nad Inno- Poziom A+ – wiodący – otrzymuje niewie- skich, takich jak Egipt, USA, Kanada. Apa- z tego regionu aktywną i żywą współpracę. Polega ona na tym, wacjami, odegrała niebagatelną rolę, bo wy- le jednostek, które są rzeczywiście absolut- ratura ta jest nowa, spełnia standardy mię- że uczniowie chcą rozwijać swoje zainteresowa- korzystujemy ją i dzięki temu powstają do- nie wyróżniające się w skali kraju. W odnie- dzynarodowe. Jednak utrzymywanie jej i za- składania i z determinacją je realizować. Pro- łalność badawczą. Dzięki pozytywnej ocenie nia, co dobrze mogą realizować we współpracy bre publikacje. W piśmie od Ministra Jaro- sieniu do standardów międzynarodowych opatrywanie, chociażby w odczynniki che- wadzimy intensywną współpracę międzyna- Wydziału w wyniku parametryzacji dosta- z naszą Uczelnią. Działamy na wielu polach i sta- sława Gowina [Decyzja MNiSW o przyzna- okazuje się, że nasza uczelnia te standardy miczne czy w odpowiednie wzorce do ana- rodową, zapraszamy gości zagranicznych do niemy dodatkowe pieniądze, które będą ba- ramy się przekazywać wiedzę teoretyczną i prak- niu kategorii naukowej A – przyp. red.] za- spełnia i porównanie nas do innych uczelni liz geochemicznych, jest kosztochłonne. prowadzenia u nas wykładów. Uczestniczy- dania wspierały. Moim zdaniem, nauczyciel tyczną. Wiedza teoretyczna to wykłady w szko- warte są konkretne informacje, za co przy- (bo na takiej zasadzie odbywa się kategory- Praca naukowa polega również na wyjaz- my w grantach międzynarodowych, odby- akademicki, który nie prowadzi badań, ma łach albo w naszej Uczelni. Są uczniowie, na przy- znana nam została kategoria A. Wymienio- zacja) wiąże się ze świetnym dla nas rezulta- dach terenowych, uczestnictwie w konfe- wamy staże zagraniczne i krajowe. Dokonu- dużą trudność w przekazywaniu najnow- kład zainteresowani informatyką, wtedy my jeź- ne są tu dwa kryteria, w których wypadamy tem, jesteśmy w gronie najlepszych, co skut- rencjach i sympozjach krajowych i między- jemy szybkiego rozwoju naukowego. Ale są szych trendów w nauce. Wykłady, ćwicze- dzimy do nich z wykładami i staramy się poka- lepiej niż inne oceniane jednostki nauko- kuje kategorią A! narodowych. To są koszty, które będziemy też takie elementy naszej codziennej rzeczy- nia, laboratoria i praktyki, które nie są opar- zać atrakcyjność pewnych rozwiązań, najnowsze mogli pokryć z tych środków, żeby móc zin- wistości, na które możemy wpływać w ogra- te na najnowszym stanie wiedzy, nie są kon- trendy w tej dziedzinie nauki. Uczniowie otrzy- tensyfikować działalność badawczą. Im wię- niczonym stopniu, np. nabór studentów, kurencyjne. To w dużej mierze wpływa na ja- mują sygnał i przekonanie, że u nas warto studio- cej środków – tym więcej projektów ba- który w tak bardzo niekorzystny sposób za- kość kształcenia. Jeżeli nasza jakość kształ- wać, bo można poszerzyć swoje horyzonty. Jeź- dawczych, a co za tym idzie – publikacji, co leżny jest od niżu demograficznego. Oczy- cenia jest dobra, czyli oparta na prowadzo- dzimy też do szkół, by po prostu zaprezentować zwiększy szanse Wydziału na utrzymanie ka- wiście, staramy się pracować bardzo inten- nych badaniach, przekazujemy studentom im poszczególne kierunki studiów, pokazać pro- tegorii naukowej A podczas kolejnej para- sywnie, aby temu zjawisku przeciwdziałać. najnowszą wiedzę, a wtedy też studenci do jekty badawcze prowadzone przez studentów metryzacji w roku 2017. Razem z Sekcją Promocji staramy się prezen- nas chętnie przychodzą. Jeżeli nie, to wybie- w ramach studenckich kół naukowych – i zapra- tować kierunki studiów i nasz Wydział pod- rają inne uczelnie. Ale – gdy popatrzymy na szamy uczniów do nas. Małe grupy mogą uczest- czas odwiedzin w poszczególnych szkołach. to, że inne uczelnie w naszym regionie albo Stanowisko Dziekana pełni Pan od roku niczyć w konkretnych badaniach. Na przykład: 2013. Z jakimi wyzwaniami musiał się Pan Jeździmy do szkół z wykładami, pokazuje- nie mają w ogóle wydziałów z kategorią A, mamy mikroskop skaningowy, w którym moż- jak dotąd zmierzyć? my nasze możliwości badawcze, odbywamy albo stosunkowo niewiele (nawet renomo- na zobaczyć strukturę badanego obiektu w po- zajęcia terenowe z uczniami liceów. Chce- wane i dobrze ocenione w rankingu „Per- większeniu nawet do 30 000 razy, a następnie my zaprezentować naszą Uczelnię jak najle- spektyw” uczelnie lubelskie rzadko mogą Są blaski i cienie pełnienia tej funkcji. Są pro- zbadać jego skład pierwiastkowy, który po prze- jekty, które można zaplanować i wykonać, piej i w ten sposób zachęcić do studiowania się poszczycić kategorią A) – a my ją mamy, analizowaniu dostarcza nam wielu pożytecz- i do takich należy na przykład parametry- u nas. Jednak, niestety, co roku coraz mniej to nasza konkurencyjność w tym momen- nych informacji o jego budowie. Zachęcając do zacja zakończona dla naszego Wydziału ol- osób kończy szkoły średnie, zdaje maturę, co cie jest znacznie większa i możemy liczyć poważnych badań, przeprowadzamy ciekawy brzymim sukcesem. Wielkie zaangażowanie przekłada się na liczbę naszych studentów. na większe zainteresowanie studiami na na- eksperyment z rozpoznaniem składu pierwiast- w wypełnienie ankiety parametrycznej, Pani Jeżeli weźmie się pod uwagę fakt, że to środ- szym Wydziale. I znowu wracam do naszego kowego biżuterii pań, które ciekawe są, jak dużo Prodziekan, dr inż. Marty Chodyki i Pani mgr ki finansowe idą za studentem, a więc ilość sukcesu, kategorii A w ocenie parametrycz- złota mają w pierścionku i czy diamenciki, o któ- Iwony Żelisko z naszego sekretariatu oraz studentów wyznacza nasz budżet, to każ- nej, bo właśnie dzięki temu pojawiło się sze- rych mówił chłopak, nie są czasem tylko cyrko- pracowników Biblioteki, Sekcji Kadr, Kwestu- da mniejsza ilość studentów oznacza mniej rokie pole do innych działań, na przykład do niami. Takie zabawy wzmagają zainteresowa- ry PSW przyniosło sukces, a wymagało duże- środków dla Uczelni. Tu jeszcze raz wrócę starania się o projekty badawcze Narodowe- nie do prowadzenia innych, już bardziej poważ- go zaangażowania intelektualnego i zadecy- do parametryzacji – zastrzyk finansowy, któ- go Centrum Nauki. Przyznam, że do tej pory nych eksperymentów. Mamy urządzenia z dzie- dowania, czym powinniśmy się w pierwszej ry otrzymamy w związku z kategorią A, nie nasze starania były bardzo intensywne, na- dziny mechaniki, do których użycia zapraszamy mierze w ankiecie pochwalić. Są więc spra- ograniczy naszej działalności badawczej. Do tomiast rezultaty wyrażające się ilością przy- uczniów kierunków technicznych, na przykład wy, na które mamy wpływ, które możemy tej pory Władze naszej Uczelni prowadziły znanych projektów nie były oszałamiające. dysponujemy hamownią, gdzie możemy prze- taką politykę, żeby ze środków finansowych Posiadając kategorię A, będziemy mogli tym Konferencja międzynarodowa „Stratygrafia Plejstocenu Polski”, wrzesień 2016 r. stymulować, są też projekty badawcze, gran- wpływających na kształcenie wspierać dzia- recenzentom, którzy jeszcze wątpią w ja- prowadzić zaawansowane badania silnika samo- ty, o które można występować, zachęcać do chodu, czym jest bardzo zainteresowany między 2 3
ną nauki. Geologia to nie matematyka, gdzie sukcesem było przyciągnięcie tu ludzi nie tyl- dwa plus dwa równa się zawsze cztery. W na- ko z naszego najbliższego sąsiedztwa, czyli na- WYWIAD ukach o Ziemi dwa plus dwa daje czasami wy- ukowców z innych, bardzo liczących się ośrod- WYWIAD nik pięć, czasami dziesięć, czasami jeden. Taka ków w Polsce, ale również z Białorusi, Ukrainy, Li- jest specyfika natury, którą trudno jest ogar- niej, z Niemiec, Holandii, Francji, Hiszpanii, a jed- nąć, co jest bardzo fascynujące i cieszy, jeże- twy, Słowacji, Węgier, badaczy z Europy Zachod- li uda się pewne zagadki natury rozwiązać. nocześnie kontakty z krajami pozaeuropejski- W tej chwili, podczas naszej rozmowy, w na- mi, np. z Egiptem, Stanami Zjednoczonymi, Ka- szej Uczelni odbywa się międzynarodowy kon- nadą. Dla naszych studentów z kierunku budow- gres geologiczny. Ten kongres jest organizo- nictwo wykłady z hydrologii prowadził wysokiej wany przez naszą Uczelnię i dotyczy wykształ- klasy specjalista w tej dziedzinie – profesor Marek cenia najmłodszych osadów wschodniej Pol- Zreda z University of Arizona w Tucson. Poprzez ski i zachodniej Białorusi. Najmłodszych, czy- dwa ostatnie lata, w ramach programu współ- li takich, które powstały od dwóch milionów pracy między rządami Francji i Polski – Polonium, sześćset tysięcy lat temu do dzisiaj. Pracując dokonywaliśmy wymiany naukowców z Uni- po obu stronach granicy, pokazujemy, że for- versité Paris Sud. Naukowcy, którzy przyjeżdża- my powierzchni Ziemi nie kończą się na grani- li z Francji, głosili wykłady dla naszych studen- cy, są od niej niezależne. Kongres ten służy po- tów, a nasi naukowcy wyjeżdżali do Francji i tam kazaniu międzynarodowemu środowisku bu- mieli możliwość zapoznania się z tym, jakie ba- dowy geologicznej, którą chcemy przedstawić dania prowadzą francuscy koledzy, jaką aparatu- Wykłady terenowe na Pojezierzu Szackim – Ukraina, z kolegami z Ukrainy, Francji i Polski w postaci mapy geologicznej wspomnianych rą dysponują. To, że jesteśmy w stanie zaintereso- regionów. Projekt prowadzony jest przez prof. wać naszym regionem Hiszpanów, Turków, jest innymi Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Ra- i morza? Dlaczego są góry i niziny? Dlaczego Leszka Marksa z Państwowego Instytutu Geo- rzeczą wyjątkową – jak również, to, że już kolej- dzyniu Podlaskim, który w ogólnopolskich za- płyną rzeki? Dlaczego nie ma już dinozaurów, logicznego w Warszawie z udziałem naszej ny raz przyjeżdżają do nas Egipcjanie. W tej chwi- Wycieczka do ruin klasztoru w okolicach Paryża, podczas stażu naukowego wodach w dziedzinie mechaniki samochodowej które kiedyś królowały na Ziemi? Czy wreszcie Uczelni i w kooperacji z Brzeskim Uniwersy- li prowadzimy rozmowy, żeby koledzy z Egiptu w Universite Paris Sud zajmuje czołowe miejsca. W Radzyniu Podlaskim jedno z najważniejszych pytań: Skąd się wzię- tetem Państwowym im. Aleksandra Puszkina, przyjeżdżali do naszej Uczelni na staże nauko- uczniowie uczą się bardzo praktycznie, ale nie liśmy my, jako ludzie? Każde z tych pytań wy- oraz z Białoruską Akademią Nauk w Mińsku. we. Takie odwiedziny są bardzo wartościowe, bo kretnych, praktycznych umiejętności. Wy- mają tak świetnych urządzeń jak my. Są więc za- maga wejścia w przeszłość. Są trzy podstawo- W trakcie tego kongresu dochodzimy do nie- umożliwiają wymianę myśli, dyskusję o najważ- Trudne pytanie… ja chyba jestem zbyt ła- kład, na którym studenci rozmawiają, są roz- interesowani tym, żeby przyjechać do nas i móc we dziedziny nauki, które badają przeszłość: słychanie ważnych i istotnych wniosków, któ- niejszych kierunkach działalności naukowej. Ko- godny (śmiech). Wychodzę z takiego za- proszeni, według mnie jest wykładem sła- kontynuować bardziej zaawansowane badania historia bada źródła pisane, czyli sięga kilka re związane są z historią naszego regionu. Kie- operacja, wymiana międzynarodowa, burza mó- łożenia, że przede wszystkim z siebie trze- bo przygotowanym. Studenta trzeba zainte- samochodu. Dzisiejsza młodzież jest nastawio- tysięcy lat wstecz; archeologia – bada to, co dyś były tu lądolody – podczas tej konferencji zgów, która odbywa się ponad granicami mię- ba dać dużo, żeby nauczyć czegoś studen- resować, ale do tego trzeba dołożyć starań. na bardzo konkretnie do planowanego w przy- wytworzył człowiek, czyli okres kilkudziesię- ustaliliśmy już granice ich zasięgu. Od tych lą- dzy różnymi kontynentami, stawia nasz Wy- tów. Każda ocena niedostateczna jest po- Staram się, jak mogę – jak to wychodzi, o to szłości zawodu i upatruje w umiejętnościach ciu tysięcy lat; natomiast geologia bada prze- dolodów zależy ukształtowanie współczesnej dział w korzystnej sytuacji, jeśli chodzi o następ- rażką wykładającego – oznacza, że nie po- trzeba by było spytać studentów (śmiech). praktycznych zdobytych w szkole, czy na uczelni, szłość do czterech i pół miliarda lat. Czyli geo- powierzchni ziemi, ale także, między innymi, ną parametryzację, gdyż te elementy będą pod- trafił przekazać wiedzy dobrze. Oczywiście, ułatwień w przyszłym miejscu pracy – mechani- logia jest to taka historia Ziemi od jej powsta- wykształcenie gleb, położenie łąk, dostępno- stawą oceny, która odbędzie się w 2017 roku. możemy powiedzieć, że student był leniwy, Na koniec – jakie są Pana pasje pozanau- ka samochodowa jest kierunkiem rozwojowym, nia do dzisiaj. Dzięki geologii wiemy, dlaczego ści surowców mineralnych. W 2014 roku na- Nie próżnowaliśmy przez te trzy lata, odkąd po- że nie uważał na zajęciach, że je lekceważył, kowe? Jak lubi Pan spędzać wolny czas? który będzie zawsze potrzebny. są kontynenty i oceany, wiemy, dlaczego pły- sza Uczelnia organizowała Ogólnopolski Kon- wstał Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicz- ale to jest, moim zdaniem, nasz, wykładow- Wiedzę praktyczną przekazujemy w naszych ną rzeki i wiemy, dlaczego wymarły dinozau- gres Polskiego Towarzystwa Geologicznego, nych, mamy dużo osiągnięć międzynarodowych ców, obowiązek, żeby studenta zaintereso- Moją wielką pasją pozanaukową jest zbiera- laboratoriach albo w trakcie wyjazdów tere- ry. Z zagadnień nam bliskich wiemy, dlacze- gdzie omawiano bardzo szczegółowo surow- i kontaktów, nasi pracownicy mogą się pochwa- wać. Ja zauważam silną tendencję naszych nie staroci – głównie z okresu secesji, która nowych. Jeśli uczniowie chcą poznawać bu- go płynie Bug czy Krzna taką, a nie inną doliną, ce mineralne Lubelszczyzny. Mamy więc rów- lić licznymi stażami, możemy to wykazać w an- studentów do poznawania wiedzy praktycz- u nas jest nazywana Młodą Polską. Muszę się dowę geologiczną czy jakość gleb naszego wiemy, dlaczego w trójkącie Parczew – Radzyń nież tego typu sukcesy. Równolegle do kon- kiecie i mamy nadzieję, że uda nam się katego- nej, więc wykorzystuję każdą dobrą sytu- do tego przyznać, że lubię też motoryzację – regionu, organizujemy wyjazdy terenowe. Podlaski – Lubartów występują najbogatsze gresu geologicznego, który w tej chwili się od- rię A utrzymać. ację pogodową (jak jest ciepło i sucho) żeby samochody, aczkolwiek może w dzisiejszych W trakcie takich wyjazdów poznają sprzęt, złoża bursztynu w Polsce, choć występowanie bywa, ma miejsce kongres poświęcony bada- wyjeżdżać w teren, żeby uczyć studentów czasach nie jest to zdrowe hobby, bo samo- metody badawcze i sposoby interpretacji bursztynu kojarzy nam się, w pierwszej chwili, niom ekonomicznym, kierowany przez pro- …czego oczywiście Wydziałowi życzy- praktycznych umiejętności. Oni to uwiel- chody trują, szczególnie te, które ja posiadam danych. Uczniowie współpracują z naszy- z wybrzeżem morza bałtyckiego. Jeżeli mamy fesora Mieczysława Adamowicza. Takich kon- my. Chciałabym jeszcze zapytać o pracę biają, mamy wtedy doskonały kontakt, rów- – bo już najnowsze nie są. Lubię też ciszę, spo- mi studentami i pod ich okiem pracują w te- świadomość, że jesteśmy w stanie, czy próbu- gresów i spotkań w naszej uczelni odbywa się na uczelni, bo przecież Pana działalność nież towarzyski. Na bazie takiego kontak- kój wsi – i pracę na wsi. Pasją mojej Żony jest renie. Zdobyte dane chętnie udostępniamy jemy odtworzyć to, co działo się tak dawno dużo. Dlaczego? Bo podnosimy ważne proble- to też praca ze studentami. Proszę powie- tu można bardzo wiele studentów nauczyć, hodowanie owiec, mamy stadko owiec sta- Urzędowi Miasta w Białej Podlaskiej, z któ- temu, i że to wszystko ma wpływ na dzisiejszy my, bo jesteśmy w stanie przedstawić intere- dzieć, jakim typem nauczyciela akade- niekoniecznie „smagając” ich dwójami, tyl- rej rasy scudde, w doglądaniu których uczest- rym jesteśmy w stałym kontakcie, i który pla- wygląd naszego otoczenia, a również na na- sujące badania i też dlatego, że nasza uczelnia mickiego Pan jest? ko poprzez pokazywanie ciekawych, kon- niczę. Do moich zadań należy zapewnianie nując inwestycje jest zainteresowany eks- sze życie, to jest to rzecz niesłychanie frapu- stwarza doskonały klimat dla ludzi, którzy tu owcom siana na zimę, czyli koszę trawę, su- pertyzą odnośnie budowy geologicznej pod jąca. Bez geologii nie mielibyśmy wody w kra- przyjeżdżają. Są zachwyceni gościnnością, na- szę siano i zbieram je. Lubię po prostu pracę przyszłe obiekty, na przykład obwodnicę nie, a nawet kranu, który jest odlany z metalu, szą infrastrukturą, przyjeżdżają tu z wielką chę- Biogram fizyczną i kontakt z naturą – to jest to, co czło- Białej Podlaskiej, czy kompleks wypoczyn- którego rudy odkryli kiedyś geolodzy. W zimie cią. Mimo że nie ma kierunku „geologia” w na- Prof. zw. dr hab. Jerzy Nitychoruk – Dziekan Wydziału Nauk Ekonomicznych i Tech- wieka czyni bogatszym. Mamy na co dzień za kowy na Białce. byłoby nam strasznie zimno bez węgla, gazu, szej Uczelni, korzyść dla regionu jest znaczna, nicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej. dużo wysiłku związanego z siedzeniem przy Może trochę nieskromnie powiem, że to, co ropy, którymi ogrzewamy mieszkania. Nie bo te badania kierują uwagę na nasz region, Wcześniej: pracownik Uniwersytetu Warszawskiego, Wydziału Geologii, Instytutu komputerze, a więc każda wolna chwila po- MNiSW planuje intensywnie rozwijać, nasza mielibyśmy samochodów, zegarków, kompu- na naszą Uczelnię – w ten sposób jesteśmy Geologii Podstawowej. Absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej i Uni- winna być mocno związana z naturą. Przyrod- Uczelnia już wdraża od pewnego czasu, co terów, a co gorsza, telefonów komórkowych w stanie zaistnieć w różnych dziedzinach, nie wersytetu Warszawskiego. Rozprawę doktorską pt. „Stratygrafia plejstocenu i pa- nik, geolog kocha naturę i powinien z nią jak zostało docenione i wyraża się, między in- – co by wtedy robiła nasza młodzież? My tego tylko w tych, których uczymy studentów. najdłużej przebywać i ja się staram to robić. nymi, zajęciem pierwszego miejsca, wśród na co dzień sobie nie uświadamiamy, ale geo- leogeomorfologia poł. Podlasia” obronił na Uniwersytecie Warszawskim w roku państwowych wyższych szkół zawodowych, lodzy są bardzo potrzebni społeczeństwu. Wy- Organizacja konferencji, zjazdów, sym- 1993, uzyskując stopień doktora nauk przyrodniczych. W tej samej uczelni w roku Bardzo dziękuję za rozmowę i życzę dal- w rankingu „Perspektyw”. starczy zastanowić się, dlaczego jedne z naj- pozjów to z pewnością duży sukces. Co 2001 uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk o Ziemi w zakresie geologii, szego realizowania tego, o czym mówi ważniejszych okresów w dziejach ludzkości jeszcze zaliczyłby Pan do szczególnych specjalność: geologia czwartorzędu; rozprawa habilitacyjna nosiła tytuł „Clima- Ministerstwo, a co Wydział, jak się okazu- Chciałabym zapytać o Pana zaintereso- noszą nazwę „epoka brązu” i „epoka żelaza”, osiągnięć naukowych? te Reconstruction from Stable-isotope Composition of the Mazovian Interglacial je, już od dawna wdraża i to z powodze- wania naukowe – co sprawiło, że zajął się nie mówię już o uprzemysłowionych czasach (Holsteinian) Lake Sediments in Eastern Poland”. W dniu 24 kwietnia 2012 roku niem, a więc umiędzynarodowienie, in- Pan właśnie geologią? współczesnych, których by bez geologii w ta- Jestem lokalnym patriotą i uważam, że promo- nowacyjność, wychodzenie z nauką do kim stanie zaawansowania technologicznego wanie naszego regionu jest rzeczą bardzo waż- otrzymał tytuł profesora nauk o Ziemi. Autor licznych publikacji naukowych w re- ludzi, kształcenie praktyczne… Jest taka odwieczna ciekawość, która tkwi nie było. Pociągnęła mnie ciekawość świata, ną. Nasza Uczelnia jest wiodącą w regionie, więc nomowanych czasopismach naukowych, promotor wielu prac licencjackich, ma- w każdym człowieku, i która sprawia, że zada- służebność geologii i geologów dla społeczeń- promowanie Uczelni również. Wydaje mi się, że gisterskich i doktorskich. Dziękuję bardzo. jemy sobie pytania: Dlaczego na Ziemi są lądy stwa, ale też i trudności związane z tą dziedzi- 4 5
ną nauki. Geologia to nie matematyka, gdzie sukcesem było przyciągnięcie tu ludzi nie tyl- dwa plus dwa równa się zawsze cztery. W na- ko z naszego najbliższego sąsiedztwa, czyli na- WYWIAD ukach o Ziemi dwa plus dwa daje czasami wy- ukowców z innych, bardzo liczących się ośrod- WYWIAD nik pięć, czasami dziesięć, czasami jeden. Taka ków w Polsce, ale również z Białorusi, Ukrainy, Li- jest specyfika natury, którą trudno jest ogar- niej, z Niemiec, Holandii, Francji, Hiszpanii, a jed- nąć, co jest bardzo fascynujące i cieszy, jeże- twy, Słowacji, Węgier, badaczy z Europy Zachod- li uda się pewne zagadki natury rozwiązać. nocześnie kontakty z krajami pozaeuropejski- W tej chwili, podczas naszej rozmowy, w na- mi, np. z Egiptem, Stanami Zjednoczonymi, Ka- szej Uczelni odbywa się międzynarodowy kon- nadą. Dla naszych studentów z kierunku budow- gres geologiczny. Ten kongres jest organizo- nictwo wykłady z hydrologii prowadził wysokiej wany przez naszą Uczelnię i dotyczy wykształ- klasy specjalista w tej dziedzinie – profesor Marek cenia najmłodszych osadów wschodniej Pol- Zreda z University of Arizona w Tucson. Poprzez ski i zachodniej Białorusi. Najmłodszych, czy- dwa ostatnie lata, w ramach programu współ- li takich, które powstały od dwóch milionów pracy między rządami Francji i Polski – Polonium, sześćset tysięcy lat temu do dzisiaj. Pracując dokonywaliśmy wymiany naukowców z Uni- po obu stronach granicy, pokazujemy, że for- versité Paris Sud. Naukowcy, którzy przyjeżdża- my powierzchni Ziemi nie kończą się na grani- li z Francji, głosili wykłady dla naszych studen- cy, są od niej niezależne. Kongres ten służy po- tów, a nasi naukowcy wyjeżdżali do Francji i tam kazaniu międzynarodowemu środowisku bu- mieli możliwość zapoznania się z tym, jakie ba- dowy geologicznej, którą chcemy przedstawić dania prowadzą francuscy koledzy, jaką aparatu- Wykłady terenowe na Pojezierzu Szackim – Ukraina, z kolegami z Ukrainy, Francji i Polski w postaci mapy geologicznej wspomnianych rą dysponują. To, że jesteśmy w stanie zaintereso- regionów. Projekt prowadzony jest przez prof. wać naszym regionem Hiszpanów, Turków, jest innymi Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Ra- i morza? Dlaczego są góry i niziny? Dlaczego Leszka Marksa z Państwowego Instytutu Geo- rzeczą wyjątkową – jak również, to, że już kolej- dzyniu Podlaskim, który w ogólnopolskich za- płyną rzeki? Dlaczego nie ma już dinozaurów, logicznego w Warszawie z udziałem naszej ny raz przyjeżdżają do nas Egipcjanie. W tej chwi- Wycieczka do ruin klasztoru w okolicach Paryża, podczas stażu naukowego wodach w dziedzinie mechaniki samochodowej które kiedyś królowały na Ziemi? Czy wreszcie Uczelni i w kooperacji z Brzeskim Uniwersy- li prowadzimy rozmowy, żeby koledzy z Egiptu w Universite Paris Sud zajmuje czołowe miejsca. W Radzyniu Podlaskim jedno z najważniejszych pytań: Skąd się wzię- tetem Państwowym im. Aleksandra Puszkina, przyjeżdżali do naszej Uczelni na staże nauko- uczniowie uczą się bardzo praktycznie, ale nie liśmy my, jako ludzie? Każde z tych pytań wy- oraz z Białoruską Akademią Nauk w Mińsku. we. Takie odwiedziny są bardzo wartościowe, bo kretnych, praktycznych umiejętności. Wy- mają tak świetnych urządzeń jak my. Są więc za- maga wejścia w przeszłość. Są trzy podstawo- W trakcie tego kongresu dochodzimy do nie- umożliwiają wymianę myśli, dyskusję o najważ- Trudne pytanie… ja chyba jestem zbyt ła- kład, na którym studenci rozmawiają, są roz- interesowani tym, żeby przyjechać do nas i móc we dziedziny nauki, które badają przeszłość: słychanie ważnych i istotnych wniosków, któ- niejszych kierunkach działalności naukowej. Ko- godny (śmiech). Wychodzę z takiego za- proszeni, według mnie jest wykładem sła- kontynuować bardziej zaawansowane badania historia bada źródła pisane, czyli sięga kilka re związane są z historią naszego regionu. Kie- operacja, wymiana międzynarodowa, burza mó- łożenia, że przede wszystkim z siebie trze- bo przygotowanym. Studenta trzeba zainte- samochodu. Dzisiejsza młodzież jest nastawio- tysięcy lat wstecz; archeologia – bada to, co dyś były tu lądolody – podczas tej konferencji zgów, która odbywa się ponad granicami mię- ba dać dużo, żeby nauczyć czegoś studen- resować, ale do tego trzeba dołożyć starań. na bardzo konkretnie do planowanego w przy- wytworzył człowiek, czyli okres kilkudziesię- ustaliliśmy już granice ich zasięgu. Od tych lą- dzy różnymi kontynentami, stawia nasz Wy- tów. Każda ocena niedostateczna jest po- Staram się, jak mogę – jak to wychodzi, o to szłości zawodu i upatruje w umiejętnościach ciu tysięcy lat; natomiast geologia bada prze- dolodów zależy ukształtowanie współczesnej dział w korzystnej sytuacji, jeśli chodzi o następ- rażką wykładającego – oznacza, że nie po- trzeba by było spytać studentów (śmiech). praktycznych zdobytych w szkole, czy na uczelni, szłość do czterech i pół miliarda lat. Czyli geo- powierzchni ziemi, ale także, między innymi, ną parametryzację, gdyż te elementy będą pod- trafił przekazać wiedzy dobrze. Oczywiście, ułatwień w przyszłym miejscu pracy – mechani- logia jest to taka historia Ziemi od jej powsta- wykształcenie gleb, położenie łąk, dostępno- stawą oceny, która odbędzie się w 2017 roku. możemy powiedzieć, że student był leniwy, Na koniec – jakie są Pana pasje pozanau- ka samochodowa jest kierunkiem rozwojowym, nia do dzisiaj. Dzięki geologii wiemy, dlaczego ści surowców mineralnych. W 2014 roku na- Nie próżnowaliśmy przez te trzy lata, odkąd po- że nie uważał na zajęciach, że je lekceważył, kowe? Jak lubi Pan spędzać wolny czas? który będzie zawsze potrzebny. są kontynenty i oceany, wiemy, dlaczego pły- sza Uczelnia organizowała Ogólnopolski Kon- wstał Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicz- ale to jest, moim zdaniem, nasz, wykładow- Wiedzę praktyczną przekazujemy w naszych ną rzeki i wiemy, dlaczego wymarły dinozau- gres Polskiego Towarzystwa Geologicznego, nych, mamy dużo osiągnięć międzynarodowych ców, obowiązek, żeby studenta zaintereso- Moją wielką pasją pozanaukową jest zbiera- laboratoriach albo w trakcie wyjazdów tere- ry. Z zagadnień nam bliskich wiemy, dlacze- gdzie omawiano bardzo szczegółowo surow- i kontaktów, nasi pracownicy mogą się pochwa- wać. Ja zauważam silną tendencję naszych nie staroci – głównie z okresu secesji, która nowych. Jeśli uczniowie chcą poznawać bu- go płynie Bug czy Krzna taką, a nie inną doliną, ce mineralne Lubelszczyzny. Mamy więc rów- lić licznymi stażami, możemy to wykazać w an- studentów do poznawania wiedzy praktycz- u nas jest nazywana Młodą Polską. Muszę się dowę geologiczną czy jakość gleb naszego wiemy, dlaczego w trójkącie Parczew – Radzyń nież tego typu sukcesy. Równolegle do kon- kiecie i mamy nadzieję, że uda nam się katego- nej, więc wykorzystuję każdą dobrą sytu- do tego przyznać, że lubię też motoryzację – regionu, organizujemy wyjazdy terenowe. Podlaski – Lubartów występują najbogatsze gresu geologicznego, który w tej chwili się od- rię A utrzymać. ację pogodową (jak jest ciepło i sucho) żeby samochody, aczkolwiek może w dzisiejszych W trakcie takich wyjazdów poznają sprzęt, złoża bursztynu w Polsce, choć występowanie bywa, ma miejsce kongres poświęcony bada- wyjeżdżać w teren, żeby uczyć studentów czasach nie jest to zdrowe hobby, bo samo- metody badawcze i sposoby interpretacji bursztynu kojarzy nam się, w pierwszej chwili, niom ekonomicznym, kierowany przez pro- …czego oczywiście Wydziałowi życzy- praktycznych umiejętności. Oni to uwiel- chody trują, szczególnie te, które ja posiadam danych. Uczniowie współpracują z naszy- z wybrzeżem morza bałtyckiego. Jeżeli mamy fesora Mieczysława Adamowicza. Takich kon- my. Chciałabym jeszcze zapytać o pracę biają, mamy wtedy doskonały kontakt, rów- – bo już najnowsze nie są. Lubię też ciszę, spo- mi studentami i pod ich okiem pracują w te- świadomość, że jesteśmy w stanie, czy próbu- gresów i spotkań w naszej uczelni odbywa się na uczelni, bo przecież Pana działalność nież towarzyski. Na bazie takiego kontak- kój wsi – i pracę na wsi. Pasją mojej Żony jest renie. Zdobyte dane chętnie udostępniamy jemy odtworzyć to, co działo się tak dawno dużo. Dlaczego? Bo podnosimy ważne proble- to też praca ze studentami. Proszę powie- tu można bardzo wiele studentów nauczyć, hodowanie owiec, mamy stadko owiec sta- Urzędowi Miasta w Białej Podlaskiej, z któ- temu, i że to wszystko ma wpływ na dzisiejszy my, bo jesteśmy w stanie przedstawić intere- dzieć, jakim typem nauczyciela akade- niekoniecznie „smagając” ich dwójami, tyl- rej rasy scudde, w doglądaniu których uczest- rym jesteśmy w stałym kontakcie, i który pla- wygląd naszego otoczenia, a również na na- sujące badania i też dlatego, że nasza uczelnia mickiego Pan jest? ko poprzez pokazywanie ciekawych, kon- niczę. Do moich zadań należy zapewnianie nując inwestycje jest zainteresowany eks- sze życie, to jest to rzecz niesłychanie frapu- stwarza doskonały klimat dla ludzi, którzy tu owcom siana na zimę, czyli koszę trawę, su- pertyzą odnośnie budowy geologicznej pod jąca. Bez geologii nie mielibyśmy wody w kra- przyjeżdżają. Są zachwyceni gościnnością, na- szę siano i zbieram je. Lubię po prostu pracę przyszłe obiekty, na przykład obwodnicę nie, a nawet kranu, który jest odlany z metalu, szą infrastrukturą, przyjeżdżają tu z wielką chę- Biogram fizyczną i kontakt z naturą – to jest to, co czło- Białej Podlaskiej, czy kompleks wypoczyn- którego rudy odkryli kiedyś geolodzy. W zimie cią. Mimo że nie ma kierunku „geologia” w na- Prof. zw. dr hab. Jerzy Nitychoruk – Dziekan Wydziału Nauk Ekonomicznych i Tech- wieka czyni bogatszym. Mamy na co dzień za kowy na Białce. byłoby nam strasznie zimno bez węgla, gazu, szej Uczelni, korzyść dla regionu jest znaczna, nicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej. dużo wysiłku związanego z siedzeniem przy Może trochę nieskromnie powiem, że to, co ropy, którymi ogrzewamy mieszkania. Nie bo te badania kierują uwagę na nasz region, Wcześniej: pracownik Uniwersytetu Warszawskiego, Wydziału Geologii, Instytutu komputerze, a więc każda wolna chwila po- MNiSW planuje intensywnie rozwijać, nasza mielibyśmy samochodów, zegarków, kompu- na naszą Uczelnię – w ten sposób jesteśmy Geologii Podstawowej. Absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej i Uni- winna być mocno związana z naturą. Przyrod- Uczelnia już wdraża od pewnego czasu, co terów, a co gorsza, telefonów komórkowych w stanie zaistnieć w różnych dziedzinach, nie wersytetu Warszawskiego. Rozprawę doktorską pt. „Stratygrafia plejstocenu i pa- nik, geolog kocha naturę i powinien z nią jak zostało docenione i wyraża się, między in- – co by wtedy robiła nasza młodzież? My tego tylko w tych, których uczymy studentów. najdłużej przebywać i ja się staram to robić. nymi, zajęciem pierwszego miejsca, wśród na co dzień sobie nie uświadamiamy, ale geo- leogeomorfologia poł. Podlasia” obronił na Uniwersytecie Warszawskim w roku państwowych wyższych szkół zawodowych, lodzy są bardzo potrzebni społeczeństwu. Wy- Organizacja konferencji, zjazdów, sym- 1993, uzyskując stopień doktora nauk przyrodniczych. W tej samej uczelni w roku Bardzo dziękuję za rozmowę i życzę dal- w rankingu „Perspektyw”. starczy zastanowić się, dlaczego jedne z naj- pozjów to z pewnością duży sukces. Co 2001 uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk o Ziemi w zakresie geologii, szego realizowania tego, o czym mówi ważniejszych okresów w dziejach ludzkości jeszcze zaliczyłby Pan do szczególnych specjalność: geologia czwartorzędu; rozprawa habilitacyjna nosiła tytuł „Clima- Ministerstwo, a co Wydział, jak się okazu- Chciałabym zapytać o Pana zaintereso- noszą nazwę „epoka brązu” i „epoka żelaza”, osiągnięć naukowych? te Reconstruction from Stable-isotope Composition of the Mazovian Interglacial je, już od dawna wdraża i to z powodze- wania naukowe – co sprawiło, że zajął się nie mówię już o uprzemysłowionych czasach (Holsteinian) Lake Sediments in Eastern Poland”. W dniu 24 kwietnia 2012 roku niem, a więc umiędzynarodowienie, in- Pan właśnie geologią? współczesnych, których by bez geologii w ta- Jestem lokalnym patriotą i uważam, że promo- nowacyjność, wychodzenie z nauką do kim stanie zaawansowania technologicznego wanie naszego regionu jest rzeczą bardzo waż- otrzymał tytuł profesora nauk o Ziemi. Autor licznych publikacji naukowych w re- ludzi, kształcenie praktyczne… Jest taka odwieczna ciekawość, która tkwi nie było. Pociągnęła mnie ciekawość świata, ną. Nasza Uczelnia jest wiodącą w regionie, więc nomowanych czasopismach naukowych, promotor wielu prac licencjackich, ma- w każdym człowieku, i która sprawia, że zada- służebność geologii i geologów dla społeczeń- promowanie Uczelni również. Wydaje mi się, że gisterskich i doktorskich. Dziękuję bardzo. jemy sobie pytania: Dlaczego na Ziemi są lądy stwa, ale też i trudności związane z tą dziedzi- 4 5
KALENDARIUM KALENDARIUM Kalendarium przeprowadzanym przez Fundację Eduka- mi Igrzysk byli: Starostwo Powiatowe w Bia- towych oraz gier i zabaw rekreacyjnych Zdj. 2 cyjną Perspektywy, w gronie państwowych (zdjęcie 3). łej Podlaskiej, Samorząd Gminy Rokitno i Po- wiatowe Zrzeszenie LZS w Białej Podlaskiej. wyższych szkół zawodowych. Finał XVII Ran- czerwiec – sierpień 2016 kingu Szkół Wyższych Perspektywy 2016 Oficjalnym Partnerem Igrzysk była Państwo- 21 czerwca wa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Paw- odbył się w Centralnej Bibliotece Rolniczej – odbyło się uroczyste wmurowanie kamie- w Warszawie. Nagrodę odebrał Rektor PSW, nia węgielnego pod budowę nowej Biblio- ła II w Białej Podlaskiej. W ramach promocji prof. zw. dr hab. Józef Bergier. Prócz PWSZ- Uczelni Studenci PSW (Lewczuk Monika, Ma- teki PSW. W uroczystości wzięły udział wła- ów, nagrodzono najlepsze uczelnie publicz- zuryk Magdalena, Czerewko Mateusz, Peruc- dze PSW, z Rektorem PSW, prof. zw. dr. hab. – PSW w Białej Podlaskiej podpisała poro- sa w Leśnej Podlaskiej (zdjęcie 1) oraz Ze- równo pod kątem poszerzania horyzontów ne, niepubliczne magisterskie oraz najlep- ka Agata, Antoniuk Natalia, Gregor Klaudia, Józefem Bergierem na czele, Dyrektor Bi- zumienia ze szkołami ponadgimnazjalny- społem Szkół Zawodowych nr 1 (zdjęcie 2) wiedzy uczniów, wdrażania ich do aktywnej sze wydziały kształcące w 47 kierunkach stu- Baczkura Dominik, Jastrzębski Karol, Klam- blioteki – Marzena Dziołak, Prezydent Bia- mi: Zespołem Szkół im. A. Naruszewicza i nr 2 w Białej Podlaskiej. Uczelnia nawiąza- i samodzielnej pracy, a także preorientacji diów. Zwycięzcą w gronie uczelni publicz- czyńska Monika, Pucer Wiesław) wraz z mgr łej Podlaskiej – Dariusz Stefaniuk oraz Prezes w Janowie Podlaskim, Zespołem Szkół Cen- ła współpracę, podnoszącą jakość kształce- zawodowej. Współpraca ma na celu podej- nych został Uniwersytet Warszawski, w gru- Martą Chaliburdą wzięli czynny udział w or- PW „BUDOMEX”, wykonawcy robót – Euge- trum Kształcenia Rolniczego im. W. Wito- nia oraz przynoszącą wymierne korzyści za- mowanie wspólnych działań na rzecz rozwo- pie uczelni niepublicznych triumfowała Aka- ganizacji i przeprowadzeniu dyscyplin spor- niusz Izdebski. Wyświęcenia dokonał ks. Ja- ju i edukacji młodzieży, propagowanie wie- demia Leona Koźmińskiego. O tym wydarze- dzy technicznej i przygotowania przyszłych niu szerzej pisaliśmy w czerwcowym nume- kadr inżynieryjno-technicznych na potrzeby rze „Bialskiego Przeglądu Akademickiego”. polskiej nauki, gospodarki i społeczeństwa. Na rynku pracy dyplom uczelni państwowej 18 czerwca ma ciągle niepodważalną rangę. Uczniom – w wyniku uzupełniających wyborów człon- klas maturalnych proponujemy zdobywa- kiem Rady Studentów Parlamentu Studen- nie wiedzy i umiejętności na poziomie aka- tów Rzeczypospolitej Polskiej został obec- demickim podczas zajęć, wykładów otwar- ny Przewodniczący Komisji Państwowych tych oraz warsztatów tematycznych prowa- Wyższych Szkół Zawodowych Parlamentu dzonych przez kadrę naukową w doskonale Studentów RP oraz Przewodniczący Uczel- wyposażonych pracowniach i laboratoriach. nianej Rady Samorządu Studenckiego PSW – Adam Artymiuk. O tym sukcesie piszemy również na stronach dodatku studenckiego. Czerwiec 19 czerwca – rozegrano V Powiatowe Igrzyska Sporto- 8 czerwca wo-Rekreacyjne Ludowych Zespołów Spor- – Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana towych – Rokitno 2016. Zawodnicy zmaga- Pawła II w Białej Podlaskiej zajęła 1. miejsce li się w 20 konkurencjach zarówno indywi- Zdj. 1 Zdj. 3 w corocznym rankingu uczelni wyższych dualnych jak i drużynowych. Organizatora- 6 7
KALENDARIUM KALENDARIUM Kalendarium przeprowadzanym przez Fundację Eduka- mi Igrzysk byli: Starostwo Powiatowe w Bia- towych oraz gier i zabaw rekreacyjnych Zdj. 2 cyjną Perspektywy, w gronie państwowych (zdjęcie 3). łej Podlaskiej, Samorząd Gminy Rokitno i Po- wiatowe Zrzeszenie LZS w Białej Podlaskiej. wyższych szkół zawodowych. Finał XVII Ran- czerwiec – sierpień 2016 kingu Szkół Wyższych Perspektywy 2016 Oficjalnym Partnerem Igrzysk była Państwo- 21 czerwca wa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Paw- odbył się w Centralnej Bibliotece Rolniczej – odbyło się uroczyste wmurowanie kamie- w Warszawie. Nagrodę odebrał Rektor PSW, nia węgielnego pod budowę nowej Biblio- ła II w Białej Podlaskiej. W ramach promocji prof. zw. dr hab. Józef Bergier. Prócz PWSZ- Uczelni Studenci PSW (Lewczuk Monika, Ma- teki PSW. W uroczystości wzięły udział wła- ów, nagrodzono najlepsze uczelnie publicz- zuryk Magdalena, Czerewko Mateusz, Peruc- dze PSW, z Rektorem PSW, prof. zw. dr. hab. – PSW w Białej Podlaskiej podpisała poro- sa w Leśnej Podlaskiej (zdjęcie 1) oraz Ze- równo pod kątem poszerzania horyzontów ne, niepubliczne magisterskie oraz najlep- ka Agata, Antoniuk Natalia, Gregor Klaudia, Józefem Bergierem na czele, Dyrektor Bi- zumienia ze szkołami ponadgimnazjalny- społem Szkół Zawodowych nr 1 (zdjęcie 2) wiedzy uczniów, wdrażania ich do aktywnej sze wydziały kształcące w 47 kierunkach stu- Baczkura Dominik, Jastrzębski Karol, Klam- blioteki – Marzena Dziołak, Prezydent Bia- mi: Zespołem Szkół im. A. Naruszewicza i nr 2 w Białej Podlaskiej. Uczelnia nawiąza- i samodzielnej pracy, a także preorientacji diów. Zwycięzcą w gronie uczelni publicz- czyńska Monika, Pucer Wiesław) wraz z mgr łej Podlaskiej – Dariusz Stefaniuk oraz Prezes w Janowie Podlaskim, Zespołem Szkół Cen- ła współpracę, podnoszącą jakość kształce- zawodowej. Współpraca ma na celu podej- nych został Uniwersytet Warszawski, w gru- Martą Chaliburdą wzięli czynny udział w or- PW „BUDOMEX”, wykonawcy robót – Euge- trum Kształcenia Rolniczego im. W. Wito- nia oraz przynoszącą wymierne korzyści za- mowanie wspólnych działań na rzecz rozwo- pie uczelni niepublicznych triumfowała Aka- ganizacji i przeprowadzeniu dyscyplin spor- niusz Izdebski. Wyświęcenia dokonał ks. Ja- ju i edukacji młodzieży, propagowanie wie- demia Leona Koźmińskiego. O tym wydarze- dzy technicznej i przygotowania przyszłych niu szerzej pisaliśmy w czerwcowym nume- kadr inżynieryjno-technicznych na potrzeby rze „Bialskiego Przeglądu Akademickiego”. polskiej nauki, gospodarki i społeczeństwa. Na rynku pracy dyplom uczelni państwowej 18 czerwca ma ciągle niepodważalną rangę. Uczniom – w wyniku uzupełniających wyborów człon- klas maturalnych proponujemy zdobywa- kiem Rady Studentów Parlamentu Studen- nie wiedzy i umiejętności na poziomie aka- tów Rzeczypospolitej Polskiej został obec- demickim podczas zajęć, wykładów otwar- ny Przewodniczący Komisji Państwowych tych oraz warsztatów tematycznych prowa- Wyższych Szkół Zawodowych Parlamentu dzonych przez kadrę naukową w doskonale Studentów RP oraz Przewodniczący Uczel- wyposażonych pracowniach i laboratoriach. nianej Rady Samorządu Studenckiego PSW – Adam Artymiuk. O tym sukcesie piszemy również na stronach dodatku studenckiego. Czerwiec 19 czerwca – rozegrano V Powiatowe Igrzyska Sporto- 8 czerwca wo-Rekreacyjne Ludowych Zespołów Spor- – Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana towych – Rokitno 2016. Zawodnicy zmaga- Pawła II w Białej Podlaskiej zajęła 1. miejsce li się w 20 konkurencjach zarówno indywi- Zdj. 1 Zdj. 3 w corocznym rankingu uczelni wyższych dualnych jak i drużynowych. Organizatora- 6 7
kiej oraz wręczone drobne upominki naj- bardziej zasłużonym członkom uniwersyte- KALENDARIUM następny rok studiów, co udokumentowane KALENDARIUM tu. Wszyscy studenci otrzymali promocję na zostało wręczonymi dyplomami (zdjęcie 6). Lipiec 2-3 lipca – W dniach 2-3 lipca na boisku PSW przy sta- nicy żeglarskiej na ulicy Zahajkowskiej w Mię- dzyrzecu Podlaskim odbył się Turniej Piłki Noż- nej Plażowej „Sport i Edukacja”. Patronat nad imprezą objęli burmistrz Międzyrzeca Pod- laskiego Zbigniew Kot oraz prof. zw. dr hab. Józef Bergier, Rektor PSW w Białej Podlaskiej. Zdj. 4 W sobotę (2 lipca) zagrały zespoły złożone cek Owsianka. Budowa nowej biblioteki 22 czerwca z zawodników do lat 15, natomiast w niedzie- rozpoczęła się w roku 2015, koszt inwesty- – studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku lę (3 lipca) rywalizowały drużyny 16+. Zwycięz- cji to kwota 5 200 000, którą Uczelnia pozy- PSW uroczyście zakończyli kolejny rok aka- cy mogli liczyć na atrakcyjne nagrody. Zapla- skała z rezerwy celowej Ministerstwa Nauki demicki, przy udziale naczelnik Wydziału nowano również spotkanie z przedstawiciela- i Szkolnictwa Wyższego. Biblioteka będzie Polityki Społecznej, Kultury i Sportu w bial- mi PSW, którzy zaprezentowali ofertę uczelni. wyposażona w najnowsze i unikatowe w re- skim magistracie – Bogumiły Zieńczuk, kie- Na zakończenie turnieju odbyło się wspólne gionie rozwiązania techniczne, np. elektro- rownika uniwersytetu – Edyty Arciszew- grillowanie (zdjęcie 7). niczny system zabezpieczenia i identyfika- skiej, przedstawicieli samorządu uniwersy- Zdj. 6 cji oparty na technologii RFID (Radio Frequ- tetu: Ireny Mikiciuk – przewodniczącej, wi- ency Identyfication) zbiorów. Biblioteka wy- ceprzewodniczących – Krystyny Wróblew- 14 lipca Głównym tematem rozmów był projekt za- ców oraz ukazanie wschodniej gościnności Uczelni oraz bogatej oferty edukacyjnej dla posażona w 2 SelfChecki – maszyny umożli- skiej oraz Danuty Michałowskiej, sekretarza – przy udziale studentów gospodarki prze- gospodarowania przestrzennego doliny rze- i kultury. W Festynie brała udział bardzo licz- licznej grupy mieszkańców tej gminy. wiające samodzielne wypożyczenie książek – Zofii Pawluczuk, Ireny Gieruszki – skarbni- strzennej PSW odbyło się spotkanie z prezy- ki Krzny i Klukówki. W planach jest uruchomie- na grupa młodzieży z takich krajów jak Sło- i zewnętrzną wrzutnię z małym pomieszcze- ka oraz grona słuchaczy. Zostały odczytane dentem Białej Podlaskiej, Dariuszem Stefaniu- nie Ośrodka Edukacji Przyrodniczej. Koncep- wacja, Francja, Ukraina i Rosja. O Świato- 17, 18 i 19 sierpnia niem na wózek pozwalającą na samodzielny listy gratulacyjne od Prezydenta Miasta Bia- kiem, Jerzym Sądlem, dyrektorem Regionalnej cja zagospodarowania terenów jest przygoto- wych Dniach Młodzieży pisze również dusz- – Akademickie Centrum Edukacji Ustawicz- zwrot woluminów. Planowane otwarcie bi- ła Podlaska – Dariusza Stefaniuka, Kanclerz Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie oraz wywana we współpracy ze studentkami PSW pasterz akademicki, ks. dr Jacek Mucha, na nej PSW zorganizowało darmowy, intensyw- blioteki ma nastąpić w grudniu (zdjęcie 4, 5). PSW w Białej Podlaskiej – dr Doroty Karwac- Tomaszem Byliną z bialskiego Nadleśnictwa. pod kierunkiem dr Katarzyny Świerczewskiej- str. 28-29. ny kurs matematyki z myślą o maturzystach Pietras, kierownik Zakładu Gospodarki Prze- podchodzących do egzaminu poprawkowe- przywracania rzeki miastu” i ma być dofinan- Sierpień go. Kurs przeprowadził pracownik Centrum strzennej PSW. Projekt jest częścią „Programu Badań nad Innowacjami PSW, mgr Adam sowany ze środków unijnych w ramach Regio- Szepeluk. nalnego Programu Operacyjnego Wojewódz- 7 sierpnia Przygotowała: Paulina Rynkiewicz twa Lubelskiego na lata 2014-2020. – PSW wzięła udział w „Dniach Gminy Rokit- na podstawie: informacji przekazanych przez Sekcję Promocji i Rekrutacji, no”. Podczas imprezy przedstawiciele uczel- stron internetowych: www.pswbp.pl, 15 lipca ni mieli możliwość zaprezentowania naszej www.facebook.com/psw.biala.podlaska, – na mocy decyzji nr 11/KAT/2016 Wy- www.bialapodlaska.pl, www.perspektywy.pl dział Nauk Ekonomicznych i Technicznych PSW w Białej Podlaskiej otrzymał katego- rię naukową A. O tym sukcesie rozmawia- my z Dziekanem WNET, prof. zw. dr. hab. Je- rzym Nitychorukiem, wywiad publikujemy na str. 2-5. 23 lipca – reprezentacja Państwowej Szkoły Wyższej wzięła czynny udział w obchodach Świato- wych Dni Młodzieży – Przystanek Biała. Ko- rzystając z zaproszenia Organizatorów Świa- towych Dni Młodzieży promowaliśmy Uczel- nię na Festynie zorganizowanym na bialskim Placu Wolności. Festyn miał na celu reklamę Zdj. 5 Zdj. 7 lokalnych uczelni, instytucji i przedsiębior- 8 9
kiej oraz wręczone drobne upominki naj- bardziej zasłużonym członkom uniwersyte- KALENDARIUM następny rok studiów, co udokumentowane KALENDARIUM tu. Wszyscy studenci otrzymali promocję na zostało wręczonymi dyplomami (zdjęcie 6). Lipiec 2-3 lipca – W dniach 2-3 lipca na boisku PSW przy sta- nicy żeglarskiej na ulicy Zahajkowskiej w Mię- dzyrzecu Podlaskim odbył się Turniej Piłki Noż- nej Plażowej „Sport i Edukacja”. Patronat nad imprezą objęli burmistrz Międzyrzeca Pod- laskiego Zbigniew Kot oraz prof. zw. dr hab. Józef Bergier, Rektor PSW w Białej Podlaskiej. Zdj. 4 W sobotę (2 lipca) zagrały zespoły złożone cek Owsianka. Budowa nowej biblioteki 22 czerwca z zawodników do lat 15, natomiast w niedzie- rozpoczęła się w roku 2015, koszt inwesty- – studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku lę (3 lipca) rywalizowały drużyny 16+. Zwycięz- cji to kwota 5 200 000, którą Uczelnia pozy- PSW uroczyście zakończyli kolejny rok aka- cy mogli liczyć na atrakcyjne nagrody. Zapla- skała z rezerwy celowej Ministerstwa Nauki demicki, przy udziale naczelnik Wydziału nowano również spotkanie z przedstawiciela- i Szkolnictwa Wyższego. Biblioteka będzie Polityki Społecznej, Kultury i Sportu w bial- mi PSW, którzy zaprezentowali ofertę uczelni. wyposażona w najnowsze i unikatowe w re- skim magistracie – Bogumiły Zieńczuk, kie- Na zakończenie turnieju odbyło się wspólne gionie rozwiązania techniczne, np. elektro- rownika uniwersytetu – Edyty Arciszew- grillowanie (zdjęcie 7). niczny system zabezpieczenia i identyfika- skiej, przedstawicieli samorządu uniwersy- Zdj. 6 cji oparty na technologii RFID (Radio Frequ- tetu: Ireny Mikiciuk – przewodniczącej, wi- ency Identyfication) zbiorów. Biblioteka wy- ceprzewodniczących – Krystyny Wróblew- 14 lipca Głównym tematem rozmów był projekt za- ców oraz ukazanie wschodniej gościnności Uczelni oraz bogatej oferty edukacyjnej dla posażona w 2 SelfChecki – maszyny umożli- skiej oraz Danuty Michałowskiej, sekretarza – przy udziale studentów gospodarki prze- gospodarowania przestrzennego doliny rze- i kultury. W Festynie brała udział bardzo licz- licznej grupy mieszkańców tej gminy. wiające samodzielne wypożyczenie książek – Zofii Pawluczuk, Ireny Gieruszki – skarbni- strzennej PSW odbyło się spotkanie z prezy- ki Krzny i Klukówki. W planach jest uruchomie- na grupa młodzieży z takich krajów jak Sło- i zewnętrzną wrzutnię z małym pomieszcze- ka oraz grona słuchaczy. Zostały odczytane dentem Białej Podlaskiej, Dariuszem Stefaniu- nie Ośrodka Edukacji Przyrodniczej. Koncep- wacja, Francja, Ukraina i Rosja. O Świato- 17, 18 i 19 sierpnia niem na wózek pozwalającą na samodzielny listy gratulacyjne od Prezydenta Miasta Bia- kiem, Jerzym Sądlem, dyrektorem Regionalnej cja zagospodarowania terenów jest przygoto- wych Dniach Młodzieży pisze również dusz- – Akademickie Centrum Edukacji Ustawicz- zwrot woluminów. Planowane otwarcie bi- ła Podlaska – Dariusza Stefaniuka, Kanclerz Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie oraz wywana we współpracy ze studentkami PSW pasterz akademicki, ks. dr Jacek Mucha, na nej PSW zorganizowało darmowy, intensyw- blioteki ma nastąpić w grudniu (zdjęcie 4, 5). PSW w Białej Podlaskiej – dr Doroty Karwac- Tomaszem Byliną z bialskiego Nadleśnictwa. pod kierunkiem dr Katarzyny Świerczewskiej- str. 28-29. ny kurs matematyki z myślą o maturzystach Pietras, kierownik Zakładu Gospodarki Prze- podchodzących do egzaminu poprawkowe- przywracania rzeki miastu” i ma być dofinan- Sierpień go. Kurs przeprowadził pracownik Centrum strzennej PSW. Projekt jest częścią „Programu Badań nad Innowacjami PSW, mgr Adam sowany ze środków unijnych w ramach Regio- Szepeluk. nalnego Programu Operacyjnego Wojewódz- 7 sierpnia Przygotowała: Paulina Rynkiewicz twa Lubelskiego na lata 2014-2020. – PSW wzięła udział w „Dniach Gminy Rokit- na podstawie: informacji przekazanych przez Sekcję Promocji i Rekrutacji, no”. Podczas imprezy przedstawiciele uczel- stron internetowych: www.pswbp.pl, 15 lipca ni mieli możliwość zaprezentowania naszej www.facebook.com/psw.biala.podlaska, – na mocy decyzji nr 11/KAT/2016 Wy- www.bialapodlaska.pl, www.perspektywy.pl dział Nauk Ekonomicznych i Technicznych PSW w Białej Podlaskiej otrzymał katego- rię naukową A. O tym sukcesie rozmawia- my z Dziekanem WNET, prof. zw. dr. hab. Je- rzym Nitychorukiem, wywiad publikujemy na str. 2-5. 23 lipca – reprezentacja Państwowej Szkoły Wyższej wzięła czynny udział w obchodach Świato- wych Dni Młodzieży – Przystanek Biała. Ko- rzystając z zaproszenia Organizatorów Świa- towych Dni Młodzieży promowaliśmy Uczel- nię na Festynie zorganizowanym na bialskim Placu Wolności. Festyn miał na celu reklamę Zdj. 5 Zdj. 7 lokalnych uczelni, instytucji i przedsiębior- 8 9
NAUKA Publikacje naukowe pracowników NAUKA jako wymierny wyraz umacniania pozycji naukowej Wydziałów PSW jednym z pierwszych wykładów nia Państwowej Szkoły Wyższej w Akade- próby naśladowania działań bialskiej uczel- inauguracyjnych w powołanej mię Bialską im. Papieża Jana Pawła II w Bia- ni w nowych obszarach. W rankingu z 2016 Ww 2000 r. Państwowej Wyższej łej Podlaskiej ważne znaczenie mają: r. PSW uzyskała najwyższą ocenę ogólną, ale Szkole Zawodowej w Białej Podlaskiej zosta- – ogólny rozwój uczelni potwierdzony także w takich obszarach jak: prestiż, siła na- ły wypowiedziane znamienne słowa o zamy- szybkim wspinaniem się w ogólnopol- ukowa i warunki studiowania. Wysoko oce- kaniu historycznego kręgu od Akademii Bial- skim rankingu państwowych szkół za- nione zostało także umiędzynarodowienie skiej ku Akademii Bialskiej. Słowa te wyzna- wodowych; uczelni (68%) i innowacyjność (60%). czyły niejako długofalowy cel nowo powsta- – szybko wzrastająca liczba publikacji pra- łej uczelni, która tradycjami sięga 1630 roku, cowników uczelni; Wzrastająca liczba kiedy to pod kuratelą Radziwiłłów w Białej – poddanie się ocenie parametrycznej. publikacji Podlaskiej została uruchomiona utworzona Budowanie akademickości wymaga roz- w 1628 r. kolonia akademicka Uniwersytetu Wspinanie się wijania działalności naukowo-badawczej, Jagiellońskiego. Ta pierwsza „Akademia Bial- w rankingach której efektem są publikacje naukowe ska” działała do 1677 r. pod opieką akade- W ogólnopolskich rankingach uniwersy- w postaci artykułów w czasopismach na- mii krakowskiej, tj. do czasów reform wpro- tetów, państwowych szkół zawodowych, ukowych, monografii, rozdziałów w mo- wadzonych w Polsce przez Komisję Eduka- uczelni wyższych, prowadzonych przez cza- nografiach i innych form upowszechniania cji Narodowej, by w latach 1677-95 już pod sopismo „Perspektywy”, PSW uczestniczy od twórczości naukowej. Omówienie takich inną nazwą funkcjonować dalej pod zarzą- sześciu lat. Pierwszy ranking w 2011 r. upla- form działalności jak uczestnictwo w ze- dem Akademii Wileńskiej. sował uczelnię na 15 miejscu, a więc w środ- wnętrznych programach badawczych, re- natomiast liczba prac ogółem na Wydziale trudnieni w Centrum Badań nad Innowa- który w okresie 2014-2015 opublikował 17 Po pierwszych latach tworzenia i rozbudo- ku liczącej ponad 30 jednostek grupie PWSZ. alizacja grantów wewnętrznych, organi- Nauk Ekonomicznych i Technicznych gwał- cjami i w Laboratorium EKO-AGRO-TECH, prac z IF o łącznej punktacji 16.940. W tym wy PWSZ w Białej Podlaskiej zaczęła umac- W 2012 roku uczelnia przesunęła się na miej- zacja konferencji naukowych czy prowa- townie wzrosła z 81 w 2013 r., poprzez 168 a także mający aspiracje naukowe pracow- samym czasie pracownicy Wydziału Nauk niać się myśl tworzenia nowej „Akademii sce siódme, a w roku 2013 na trzecie. Uczel- dzenie działalności wydawniczej wykracza w 2014 r. do 192 w roku 2015. Rzeczywiste nicy administracji. Przy okazji należy wska- Ekonomicznych i Technicznych opublikowa- Bialskiej”, tj. uczelni, która poza rozwijają- nia rozwijała się zgodnie z potrzebami i du- poza ramy tego opracowania. Ogranicza- wyobrażenie o osiągnięciach publikacyj- zać, że coraz częściej pracownicy uczelni pu- li 8 prac z IF o łącznej wartości 11.129 punk- cą się dynamicznie działalnością edukacyj- chem czasu, bowiem na podstawie ciągle my się zatem do przedstawienia działalno- nych dają informacje o liczbie prac punkto- blikują swoje prace w renomowanych cza- tów. Osiągnięcia publikacyjne miały znaczą- ną miałaby prowadzić działalność nauko- uzupełnianych kryteriów w latach 2014- ści publikacyjnej. wanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnic- sopismach krajowych i zagranicznych legi- cy wpływ na wyniki parametryzacji. wo-badawczą i upowszechnieniową oraz 2015 zajmowała drugie miejsce w kraju, by Ogólna liczba prac w skali całej uczelni twa Wyższego oraz o uzyskanej liczbie punk- tymujących się wskaźnikiem Impact Fac- kształcić kadry zawodowe ze stopniem nie w 2016 r. stać się najlepszą uczelnią wśród w 2011 roku wynosiła 237 i wzrosła do oko- tów wyrażającej rangę czasopism w punkta- tor. W 2014 r. ukazało się 13, a w 2015 r. 15 Parametryzacja w uczelni tylko licencjata, inżyniera i magistra, lecz wszystkich państwowych szkół zawodo- ło 250 w latach 2012-2013, 307 prac w roku cji ministerialnej (tab. 1). prac z IF. Wartość wskaźnika IF wzrosła od- Pierwszą ocenę parametryczną przeprowa- także kadry naukowe ze stopniem dokto- wych w Polsce. 2014 i 335 w 2015 roku. Od 2013 r. możemy Dane zawarte w tab. 1 potwierdzają dyna- powiednio z 15.982 do 16.851. Należy za- dzono dla całej uczelni w 2013 roku. Obej- ra. Idea ta dojrzewała stopniowo, by pod Rektorzy innych PWSZ wytykali nierzadko obserwować, jak rozkładały się publikacje miczny, a jednocześnie zróżnicowany wg znaczyć, że w tym zakresie przoduje Wy- mowała ona okres lat 2009-2012, kiedy koniec pierwszego dziesięciolecia szko- bialskiej uczelni wygórowane ambicje w po- na nowo utworzonych wydziałach. Liczba wydziałów wzrost zarówno liczby publika- dział Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych, uczelnia nie miała jeszcze struktury wydzia- ły przybrać oficjalną formę w wypowie- staci uruchamiania nowych kierunków stu- publikacji ogółem na Wydziale Nauk o Zdro- cji, jak i wartości punktowej, która w oma- dziach kierownictwa uczelni i oficjalnych diów, studiów na poziomie II stopnia (magi- wiu i Nauk Społecznych w ciągu trzech lat wianym okresie ulegała zmianom. Ogól- Tab. 2. Zestawienie liczby publikacji w czasopismach i rozdziałów w monografii pracowników, których strategiach rozwoju. Za składanymi de- sterskich) itp., a jednocześnie podejmowali utrzymuje się na poziomie 141-143 prac, na liczba prac punktowanych na uczel- wkład w parametryzację wynosił 5 i więcej prac na liście B punktowanych czasopism naukowych klaracjami o budowie własnej kadry na- ni wzrosła z 148 w 2011 r. do 172 w 2012, Artykuły uczycielskiej i rozwoju badań naukowych Tab. 1. Liczba prac punktowanych oraz wartość punktacji ministerialnej pracowników PSW w Białej Pod- 201 w 2013 r. i 256 w 2015 roku. Ogólna Nazwisko i imię w czasopismach Rozdziały Razem szła szybko rozbudowa bazy dydaktycznej laskiej z podziałem na wydziały w latach 2012-2015 wartość punktacji ministerialnej w tych sa- listy B w monografiach oraz działania wspierające rozwój kadry mych latach wynosiła odpowiednio: 781, naukowej i finansowanie badań nauko- Jednostka 2012 2013 2014 2015 990, 1268 i 2163. Na tę wysoką dynami- Bergier Józef 32 6 38 wych w postaci stypendiów doktorskich, Liczba prac punktowanych kę liczby punktowanych publikacji i punk- Bergier Barbara 17 2 19 grantów na własne programy badań, pro- PSW razem 172 201 233 256 towej wartości działalności publikacyjnej Żbikowski Jarosław 14 7 21 gramu wsparcia habilitacji czy stypendiów WNEiT 65 120 137 miała głównie wpływ sytuacja na Wydzia- Kubińska Zofia 13 9 22 5 9 Romanowicz Wiesław 14 za działalność publikacyjną. W ciągu kilku- WNoZiNS 121 115 119 le Nauk Ekonomicznych i Technicznych, nastu lat funkcjonowania PSW stworzyła Pozostałe 26 23 18 gdzie liczba publikacji w latach 2013-2015 Tokarska-Rodak Małgorzata 8 26 34 Piaszczyk Diana 11 6 17 unikalną infrastrukturę laboratoryjną i ba- Wartość punktacji ministerialnej podwoiła się, a wartość punktacji ministe- Pańczuk Anna 6 2 8 dawczą, uruchomiła działalność nauko- PSW razem 990 1268 1315 2163 rialnej wzrosła ponad trzykrotnie. Richling Andrzej 5 1 6 wo-badawczą oraz wydawniczą i stworzy- WNEiT 416 700 1338 Rok 2015 był szczególnie obfity w publika- Stelmach Marian 5 1 6 ła system organizacyjno-prawny umożli- WNoZiNS 704 617 811 cje w dziedzinie nauk ekonomicznych. Na- Liczba prac razem 143 113 wiający skracanie drogi do akademickości. Pozostałe 194 135 171 leży zauważyć, że publikują swoje prace nie W osiągnięciu sukcesu planu przekształce- Źródło: dane z bibliotecznego systemu Expertus tylko pracownicy wydziałów, lecz także za- Źródło: Ankieta parametryczna jednostki za lata 2011-2014 zamieszczona w systemie POLon 10 11
NAUKA Publikacje naukowe pracowników NAUKA jako wymierny wyraz umacniania pozycji naukowej Wydziałów PSW jednym z pierwszych wykładów nia Państwowej Szkoły Wyższej w Akade- próby naśladowania działań bialskiej uczel- inauguracyjnych w powołanej mię Bialską im. Papieża Jana Pawła II w Bia- ni w nowych obszarach. W rankingu z 2016 Ww 2000 r. Państwowej Wyższej łej Podlaskiej ważne znaczenie mają: r. PSW uzyskała najwyższą ocenę ogólną, ale Szkole Zawodowej w Białej Podlaskiej zosta- – ogólny rozwój uczelni potwierdzony także w takich obszarach jak: prestiż, siła na- ły wypowiedziane znamienne słowa o zamy- szybkim wspinaniem się w ogólnopol- ukowa i warunki studiowania. Wysoko oce- kaniu historycznego kręgu od Akademii Bial- skim rankingu państwowych szkół za- nione zostało także umiędzynarodowienie skiej ku Akademii Bialskiej. Słowa te wyzna- wodowych; uczelni (68%) i innowacyjność (60%). czyły niejako długofalowy cel nowo powsta- – szybko wzrastająca liczba publikacji pra- łej uczelni, która tradycjami sięga 1630 roku, cowników uczelni; Wzrastająca liczba kiedy to pod kuratelą Radziwiłłów w Białej – poddanie się ocenie parametrycznej. publikacji Podlaskiej została uruchomiona utworzona Budowanie akademickości wymaga roz- w 1628 r. kolonia akademicka Uniwersytetu Wspinanie się wijania działalności naukowo-badawczej, Jagiellońskiego. Ta pierwsza „Akademia Bial- w rankingach której efektem są publikacje naukowe ska” działała do 1677 r. pod opieką akade- W ogólnopolskich rankingach uniwersy- w postaci artykułów w czasopismach na- mii krakowskiej, tj. do czasów reform wpro- tetów, państwowych szkół zawodowych, ukowych, monografii, rozdziałów w mo- wadzonych w Polsce przez Komisję Eduka- uczelni wyższych, prowadzonych przez cza- nografiach i innych form upowszechniania cji Narodowej, by w latach 1677-95 już pod sopismo „Perspektywy”, PSW uczestniczy od twórczości naukowej. Omówienie takich inną nazwą funkcjonować dalej pod zarzą- sześciu lat. Pierwszy ranking w 2011 r. upla- form działalności jak uczestnictwo w ze- dem Akademii Wileńskiej. sował uczelnię na 15 miejscu, a więc w środ- wnętrznych programach badawczych, re- natomiast liczba prac ogółem na Wydziale trudnieni w Centrum Badań nad Innowa- który w okresie 2014-2015 opublikował 17 Po pierwszych latach tworzenia i rozbudo- ku liczącej ponad 30 jednostek grupie PWSZ. alizacja grantów wewnętrznych, organi- Nauk Ekonomicznych i Technicznych gwał- cjami i w Laboratorium EKO-AGRO-TECH, prac z IF o łącznej punktacji 16.940. W tym wy PWSZ w Białej Podlaskiej zaczęła umac- W 2012 roku uczelnia przesunęła się na miej- zacja konferencji naukowych czy prowa- townie wzrosła z 81 w 2013 r., poprzez 168 a także mający aspiracje naukowe pracow- samym czasie pracownicy Wydziału Nauk niać się myśl tworzenia nowej „Akademii sce siódme, a w roku 2013 na trzecie. Uczel- dzenie działalności wydawniczej wykracza w 2014 r. do 192 w roku 2015. Rzeczywiste nicy administracji. Przy okazji należy wska- Ekonomicznych i Technicznych opublikowa- Bialskiej”, tj. uczelni, która poza rozwijają- nia rozwijała się zgodnie z potrzebami i du- poza ramy tego opracowania. Ogranicza- wyobrażenie o osiągnięciach publikacyj- zać, że coraz częściej pracownicy uczelni pu- li 8 prac z IF o łącznej wartości 11.129 punk- cą się dynamicznie działalnością edukacyj- chem czasu, bowiem na podstawie ciągle my się zatem do przedstawienia działalno- nych dają informacje o liczbie prac punkto- blikują swoje prace w renomowanych cza- tów. Osiągnięcia publikacyjne miały znaczą- ną miałaby prowadzić działalność nauko- uzupełnianych kryteriów w latach 2014- ści publikacyjnej. wanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnic- sopismach krajowych i zagranicznych legi- cy wpływ na wyniki parametryzacji. wo-badawczą i upowszechnieniową oraz 2015 zajmowała drugie miejsce w kraju, by Ogólna liczba prac w skali całej uczelni twa Wyższego oraz o uzyskanej liczbie punk- tymujących się wskaźnikiem Impact Fac- kształcić kadry zawodowe ze stopniem nie w 2016 r. stać się najlepszą uczelnią wśród w 2011 roku wynosiła 237 i wzrosła do oko- tów wyrażającej rangę czasopism w punkta- tor. W 2014 r. ukazało się 13, a w 2015 r. 15 Parametryzacja w uczelni tylko licencjata, inżyniera i magistra, lecz wszystkich państwowych szkół zawodo- ło 250 w latach 2012-2013, 307 prac w roku cji ministerialnej (tab. 1). prac z IF. Wartość wskaźnika IF wzrosła od- Pierwszą ocenę parametryczną przeprowa- także kadry naukowe ze stopniem dokto- wych w Polsce. 2014 i 335 w 2015 roku. Od 2013 r. możemy Dane zawarte w tab. 1 potwierdzają dyna- powiednio z 15.982 do 16.851. Należy za- dzono dla całej uczelni w 2013 roku. Obej- ra. Idea ta dojrzewała stopniowo, by pod Rektorzy innych PWSZ wytykali nierzadko obserwować, jak rozkładały się publikacje miczny, a jednocześnie zróżnicowany wg znaczyć, że w tym zakresie przoduje Wy- mowała ona okres lat 2009-2012, kiedy koniec pierwszego dziesięciolecia szko- bialskiej uczelni wygórowane ambicje w po- na nowo utworzonych wydziałach. Liczba wydziałów wzrost zarówno liczby publika- dział Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych, uczelnia nie miała jeszcze struktury wydzia- ły przybrać oficjalną formę w wypowie- staci uruchamiania nowych kierunków stu- publikacji ogółem na Wydziale Nauk o Zdro- cji, jak i wartości punktowej, która w oma- dziach kierownictwa uczelni i oficjalnych diów, studiów na poziomie II stopnia (magi- wiu i Nauk Społecznych w ciągu trzech lat wianym okresie ulegała zmianom. Ogól- Tab. 2. Zestawienie liczby publikacji w czasopismach i rozdziałów w monografii pracowników, których strategiach rozwoju. Za składanymi de- sterskich) itp., a jednocześnie podejmowali utrzymuje się na poziomie 141-143 prac, na liczba prac punktowanych na uczel- wkład w parametryzację wynosił 5 i więcej prac na liście B punktowanych czasopism naukowych klaracjami o budowie własnej kadry na- ni wzrosła z 148 w 2011 r. do 172 w 2012, Artykuły uczycielskiej i rozwoju badań naukowych Tab. 1. Liczba prac punktowanych oraz wartość punktacji ministerialnej pracowników PSW w Białej Pod- 201 w 2013 r. i 256 w 2015 roku. Ogólna Nazwisko i imię w czasopismach Rozdziały Razem szła szybko rozbudowa bazy dydaktycznej laskiej z podziałem na wydziały w latach 2012-2015 wartość punktacji ministerialnej w tych sa- listy B w monografiach oraz działania wspierające rozwój kadry mych latach wynosiła odpowiednio: 781, naukowej i finansowanie badań nauko- Jednostka 2012 2013 2014 2015 990, 1268 i 2163. Na tę wysoką dynami- Bergier Józef 32 6 38 wych w postaci stypendiów doktorskich, Liczba prac punktowanych kę liczby punktowanych publikacji i punk- Bergier Barbara 17 2 19 grantów na własne programy badań, pro- PSW razem 172 201 233 256 towej wartości działalności publikacyjnej Żbikowski Jarosław 14 7 21 gramu wsparcia habilitacji czy stypendiów WNEiT 65 120 137 miała głównie wpływ sytuacja na Wydzia- Kubińska Zofia 13 9 5 22 Romanowicz Wiesław 14 9 za działalność publikacyjną. W ciągu kilku- WNoZiNS 121 115 119 le Nauk Ekonomicznych i Technicznych, nastu lat funkcjonowania PSW stworzyła Pozostałe 26 23 18 gdzie liczba publikacji w latach 2013-2015 Tokarska-Rodak Małgorzata 8 6 26 34 17 Piaszczyk Diana 11 unikalną infrastrukturę laboratoryjną i ba- Wartość punktacji ministerialnej podwoiła się, a wartość punktacji ministe- Pańczuk Anna 6 2 8 dawczą, uruchomiła działalność nauko- PSW razem 990 1268 1315 2163 rialnej wzrosła ponad trzykrotnie. Richling Andrzej 5 1 6 wo-badawczą oraz wydawniczą i stworzy- WNEiT 416 700 1338 Rok 2015 był szczególnie obfity w publika- Stelmach Marian 5 1 6 ła system organizacyjno-prawny umożli- WNoZiNS 704 617 811 cje w dziedzinie nauk ekonomicznych. Na- Liczba prac razem 143 113 wiający skracanie drogi do akademickości. Pozostałe 194 135 171 leży zauważyć, że publikują swoje prace nie W osiągnięciu sukcesu planu przekształce- Źródło: dane z bibliotecznego systemu Expertus tylko pracownicy wydziałów, lecz także za- Źródło: Ankieta parametryczna jednostki za lata 2011-2014 zamieszczona w systemie POLon 10 11
Tab. 3. Zestawienie liczby publikacji w czasopismach i rozdziałach w monografiach, których wkład w pa- W kompletnej ocenie komisja do spraw oce- rametryzację wynosił 5 i więcej pozycji ny Grupy Nauk o Życiu przyznała wydziałowi NAUKA następujące punkty w obrębie czterech na- Nazwisko i imię autora w czasopismach w monogra- Razem NAUKA Rozdziały Artykuły stępujących kryteriów: I. Osiągnięcia naukowe i twórcze – 39.92 pkt fiach II. Potencjał naukowy – 284.00 pkt Publikacje pracowników WNET 134 54 III. Materialne efekty działalności naukowej Adamowicz Mieczysław 20 13 33 – 8.98 pkt Kuźmicki Marek 16 1 17 IV. Pozostałe efekty działalności naukowej – 30.00 pkt. Kamiński Jacek 14 1 15 Po porównaniu wyniku punktowego wy- Siedlecka Agnieszka 13 3 16 działu z wynikiem jednostki referencyj- Guzal-Dec Danuta 11 2 13 nych dla kategorii A Wydział Nauk o Zdro- Zwolińska-Ligaj Magdalena 11 2 13 wiu i Nauk Społecznych osiągnął wynik 0 Smarzewska Agnieszka 11 5 16 pkt, zaś w porównaniu z jednostką referen- Grudniewski Tomasz 11 1 12 cyjną kategorii B – 80 pkt. Dało to podstawę przyznania kategorii B. Na taką ocenę istot- Chodyka Marta 10 2 12 ny wpływ miała zwłaszcza ocena potencjału Niezgoda Dionizy 6 - 6 naukowego, który w jednostce referencyjnej Świerczewska-Pietras Katarzyna 6 5 11 był znacznie wyższy (863.2). Klimek Marcin 5 8 13 Wydział Nauk Ekonomicznych i Tech- Źródło: Ankieta parametryczna jednostki na lata 2012-2013 nicznych złożył wniosek o parametryza- cję w kwietniu 2016 r., zgłaszając ankie- tę za lata 2012-2015. Wniosek dotyczył III. Materialne efekty działalności naukowej cji z IF tworzą: V. Nikitsin, J. Nitychoruk, M. dorobku w czterech dyscyplinach: eko- – 13.05 pkt Klimek, B. Kościk i D. Guzal-Dec. nomia i zarządzanie w dziedzinie nauk IV. Pozostałe efekty działalności naukowej – Coraz wyższa liczba publikacji pracowni- ekonomicznych oraz budownictwo i in- 50.00 pkt. ków naukowo-dydaktycznych zatrudnio- formatyka w dziedzinie nauk technicz- Po porównaniu wyników oceny wydziału nych w PSW jako głównym miejscu pra- łowej i wykazała w ankiecie 11 dyscyplin na- GWO NZIM ustalił, że średnie arytmetycz- Wkład poszczególnych autorów na osią- nych. We wniosku ujęto dorobek nauko- z jednostką referencyjną dla GWO HS1EK cy oraz podnoszenie jakości prac publi- uki. Wówczas uczelnia była jedną z nielicz- ne liczby pracowników zatrudnionych na gnięcia publikacyjne w czasopismach z li- wy 22 pracowników. Spośród wykazanej okazało się, że wynik wydziału przewyższył kowanych w czasopismach uczelnianych, nych spośród PWSZ, które wystąpiły z wnio- wydziale przy pracach naukowych i roz- sty B (5 i więcej prac) oraz w postaci przypi- w ankiecie kadry 14 osób reprezentowa- parametry jednostki referencyjnej wg kry- a także w innych renomowanych czaso- skiem o parametryzację. Otrzymana wów- wojowych w ramach stosunku pracy wy- sanych tym pracownikom rozdziałów w mo- ło nauki ekonomiczne i 8 nauki technicz- teriów I i II i niewiele ustępował tej jedno- pismach naukowych będzie nadal stano- czas kategoria C wynikała po części z rozpro- nosił N = 20,94, przy wskaźniku N0 = 0 nografiach w j. obcych i w j. polskim przed- ne. Na wniosek złożyło się 10 publikacji stce w pozostałych kryteriach (II i IV). W su- wić ważny element oceny parametrycz- szenia dorobku naukowego między różne (pracownicy, którzy nie byli autorami/ stawia tab. 2. posiadających współczynnik wpływu Im- mie porównanie przez Komisję ocen przy- nej wydziałów jako podstawowych jedno- dyscypliny nauki, podczas gdy ocena skon- współautorami prac). W ankiecie wykaza- Dorobek publikacyjny Wydziału Nauk pact Factor, 1 publikacja znajdująca się znanych wydziałowi przez Zespół z oceną stek organizacyjnych uczelni. Umacnianie centrowana została na naukach o kulturze no, że na wydziale opublikowano 169 prac o Zdrowiu i Nauk Społecznych charakte- w bazie ERIH i 134 publikacje wymienio- jednostki referencyjnej dla kategorii nauko- całej działalności naukowo-badawczej po- fizycznej i naukach o zdrowiu. Już wówczas w czasopismach naukowych (w tym 143 ryzuje zbiorowe autorstwo znacznej czę- ne w części B spisu czasopism punkto- wej A dało wynik dodatni, co dało podsta- winno uwzględniać szereg innych elemen- uczelnia mogła ubiegać się o przyznanie w czasopismach na liście B wykazu czaso- ści publikacji oraz bogaty dorobek publi- wanych MNiSW, 6 publikacji w recenzo- wę do zaliczenia Wydziału Nauk Ekonomicz- tów takich jak uczestniczenie w większych środków na działalność statutową. pism); 4 monografie w języku polskim, 45 kacyjny w postaci rozdziałów w monogra- wanych materiałach z konferencji mię- nych i Technicznych do kategorii naukowej programach badawczych krajowych i mię- Po zmianie struktury organizacyjnej uczel- rozdziałów w monografiach naukowych fiach w językach obcych i w języku pol- dzynarodowych uwzględnionych w Web A. W dniu 15 lipca 2016 r. Ministerstwo Na- dzynarodowych, realizacja większych pro- ni – utworzeniu wydziałów – niezbędne sta- w j. obcych i 65 rozdziałów w monogra- skim szeregu pracowników, którzy nie of Science. Ważną część dorobku stano- uki i Szkolnictwa Wyższego przesłało na ręce jektów badań własnych związanych z pra- ło się ponowne wystąpienie z wnioskiem fiach w j. polskim. Pracownicy wydziału byli zaliczeni do grupy pracowników na- wiły publikacje w czasopismach punk- Rektora PSW i Dziekana Wydziału Decyzję cami habilitacyjnymi i doktorskimi, lepsze o parametryzację. Wydział Nauk o Zdro- byli redaktorami monografii wieloautor- ukowo-badawczych, przez co ich dorobek towanych z listy B. Opublikowano także nr 11/KAT/2016, która przyznaje Państwo- wykorzystanie posiadanej bazy laborato- wiu i Nauk Społecznych przygotował nowy skich, w których nie ma rozdziałów afilio- nie miał wpływu na wyniki oceny parame- 2 monografie w językach obcych, 9 mo- wej Szkole Wyższej im. Papieża Jana Pawła II ryjnej, organizowanie międzynarodowych wniosek, obejmujący lata 2011-2014. Wnio- wanych dla jednostki. trycznej. W gronie tych pracowników moż- nografii w j. polskim, 8 rozdziałów w mo- w Białej Podlaskiej – Wydziałowi Nauk Eko- konferencji naukowych czy innowacyj- sek ten, przedstawiający dorobek wydzia- Znaczna część, bo aż 43 zgłoszonych publi- na m.in. wymienić doktorów: S. Spisac- nografiach w j. obcych oraz 54 rozdziały nomicznych i Technicznych kategorię na- nej współpracy naukowo-badawczej z in- łu w grupie nauk o kulturze fizycznej, nauk kacji, była autorstwa pracowników niezali- ką, A. Ślifirczyk, B. Sokołowską czy profe- zamieszczone w monografiach w j. pol- ukową A. stytucjami i podmiotami gospodarczymi. o zdrowiu i nauk społecznych, został ocenio- czonych do grupy pracowników naukowo- sorów: W. Gałązkę i W. Merkerta. Dorobek skim. Przyznanie kategorii naukowej A dla wydzia- Zwrócenie uwagi na te zagadnienia spra- ny pozytywnie i wydział uzyskał kategorię badawczych. W publikacjach zamieszczo- tych ostatnich uwzględniony był jednak Na 134 publikacje opublikowane w czasopi- łu stanowi wyróżnienie, a jednocześnie zo- wi, że planowana w 2017 roku parame- B, która upoważnia do ubiegania się o środ- nych w czasopismach posiadających współ- w ocenie parametrycznej wydziału, gdzie smach wymienionych w cz. B wykazu mini- bowiązanie. tryzacja wszystkich jednostek naukowych ki na badania naukowe w ramach działalno- czynnik wpływu IF znajdujących się w bazie pracowali na pierwszym etacie. stra złożyły się w znacznej części prace eko- Jak już zauważono, ważną rolę w oce- w Polsce potwierdzi również wysoką ran- ści statutowej. JCR i wymienionych w części A wykazu mi- Według decyzji Ministerstwa Nauki i Szkol- nomistów (tab. 3). nie wydziału odegrały monografie. Gru- gę Wydziałów PSW w Białej Podlaskiej. We wniosku o parametryzację Wydział wy- nisterialnego czasopism pracownicy opubli- nictwa Wyższego z dn. 9 lutego 2016 r. przy- Zespół oceniający GWO HS1EK ustalił war- pa 9 autorów/współautorów monografii kazał, że przy realizacji badań naukowych kowali 19 pozycji, w tym 14 pozycji jednoau- znania Wydziałowi Nauk o Zdrowiu i Nauk tość liczby N – 19.31 i liczby N0 = 0.00. Wy- w języku polskim i w językach obcych two- i rozwojowych zatrudnionych było 29 pra- torskich i 5 prac zbiorowych. Wśród autorów Społecznych kategorii B stwierdza się, że dział uzyskał następujące wartości punktów rzą: D. Guzal-Dec, A. Siedlecka, M. Zwoliń- cowników, w których znaleźli się samo- najczęściej występują nazwiska: Józef Ber- wydział reprezentuje poziom zadowalają- w kompleksowej ocenie parametrycznej za ska-Ligaj, M. Klimek, D. Magier, I. Sikorska- dzielni pracownicy pracujący na wydzia- gier (6), Piotr Dziemidok (6), Barbara Bergier cy z rekomendacją wzmocnienia działalno- okres 2012-2015: Wolak, K. Świerczewska-Pietras, M. Pyra prof. zw. dr hab. Mieczysław Adamowicz le oraz aktywni naukowo doktorzy. Ze- (4) i Joanna Strzemecka (4). ści naukowej, badawczo-rozwojowej lub I. Osiągnięcia naukowe i twórcze – 48.27 pkt i E. Szczygielska. Grupę autorów publika- Pełnomocnik Rektora ds. nauki i współpracy spół oceniający w grupie wspólnej oceny stymulującej innowacyjność gospodarki. II. Potencjał naukowy – 68.00 pkt zagranicznej 12 13
Tab. 3. Zestawienie liczby publikacji w czasopismach i rozdziałach w monografiach, których wkład w pa- W kompletnej ocenie komisja do spraw oce- rametryzację wynosił 5 i więcej pozycji ny Grupy Nauk o Życiu przyznała wydziałowi NAUKA następujące punkty w obrębie czterech na- Nazwisko i imię autora w czasopismach w monogra- Razem NAUKA Rozdziały Artykuły stępujących kryteriów: I. Osiągnięcia naukowe i twórcze – 39.92 pkt fiach II. Potencjał naukowy – 284.00 pkt Publikacje pracowników WNET 134 54 III. Materialne efekty działalności naukowej Adamowicz Mieczysław 20 13 33 – 8.98 pkt Kuźmicki Marek 16 1 17 IV. Pozostałe efekty działalności naukowej – 30.00 pkt. Kamiński Jacek 14 1 15 Po porównaniu wyniku punktowego wy- Siedlecka Agnieszka 13 3 16 działu z wynikiem jednostki referencyj- Guzal-Dec Danuta 11 2 13 nych dla kategorii A Wydział Nauk o Zdro- Zwolińska-Ligaj Magdalena 11 2 13 wiu i Nauk Społecznych osiągnął wynik 0 Smarzewska Agnieszka 11 5 16 pkt, zaś w porównaniu z jednostką referen- Grudniewski Tomasz 11 1 12 cyjną kategorii B – 80 pkt. Dało to podstawę przyznania kategorii B. Na taką ocenę istot- Chodyka Marta 10 2 12 ny wpływ miała zwłaszcza ocena potencjału Niezgoda Dionizy 6 - 6 naukowego, który w jednostce referencyjnej Świerczewska-Pietras Katarzyna 6 5 11 był znacznie wyższy (863.2). Klimek Marcin 5 8 13 Wydział Nauk Ekonomicznych i Tech- Źródło: Ankieta parametryczna jednostki na lata 2012-2013 nicznych złożył wniosek o parametryza- cję w kwietniu 2016 r., zgłaszając ankie- tę za lata 2012-2015. Wniosek dotyczył III. Materialne efekty działalności naukowej cji z IF tworzą: V. Nikitsin, J. Nitychoruk, M. dorobku w czterech dyscyplinach: eko- – 13.05 pkt Klimek, B. Kościk i D. Guzal-Dec. nomia i zarządzanie w dziedzinie nauk IV. Pozostałe efekty działalności naukowej – Coraz wyższa liczba publikacji pracowni- ekonomicznych oraz budownictwo i in- 50.00 pkt. ków naukowo-dydaktycznych zatrudnio- formatyka w dziedzinie nauk technicz- Po porównaniu wyników oceny wydziału nych w PSW jako głównym miejscu pra- łowej i wykazała w ankiecie 11 dyscyplin na- GWO NZIM ustalił, że średnie arytmetycz- Wkład poszczególnych autorów na osią- nych. We wniosku ujęto dorobek nauko- z jednostką referencyjną dla GWO HS1EK cy oraz podnoszenie jakości prac publi- uki. Wówczas uczelnia była jedną z nielicz- ne liczby pracowników zatrudnionych na gnięcia publikacyjne w czasopismach z li- wy 22 pracowników. Spośród wykazanej okazało się, że wynik wydziału przewyższył kowanych w czasopismach uczelnianych, nych spośród PWSZ, które wystąpiły z wnio- wydziale przy pracach naukowych i roz- sty B (5 i więcej prac) oraz w postaci przypi- w ankiecie kadry 14 osób reprezentowa- parametry jednostki referencyjnej wg kry- a także w innych renomowanych czaso- skiem o parametryzację. Otrzymana wów- wojowych w ramach stosunku pracy wy- sanych tym pracownikom rozdziałów w mo- ło nauki ekonomiczne i 8 nauki technicz- teriów I i II i niewiele ustępował tej jedno- pismach naukowych będzie nadal stano- czas kategoria C wynikała po części z rozpro- nosił N = 20,94, przy wskaźniku N0 = 0 nografiach w j. obcych i w j. polskim przed- ne. Na wniosek złożyło się 10 publikacji stce w pozostałych kryteriach (II i IV). W su- wić ważny element oceny parametrycz- szenia dorobku naukowego między różne (pracownicy, którzy nie byli autorami/ stawia tab. 2. posiadających współczynnik wpływu Im- mie porównanie przez Komisję ocen przy- nej wydziałów jako podstawowych jedno- dyscypliny nauki, podczas gdy ocena skon- współautorami prac). W ankiecie wykaza- Dorobek publikacyjny Wydziału Nauk pact Factor, 1 publikacja znajdująca się znanych wydziałowi przez Zespół z oceną stek organizacyjnych uczelni. Umacnianie centrowana została na naukach o kulturze no, że na wydziale opublikowano 169 prac o Zdrowiu i Nauk Społecznych charakte- w bazie ERIH i 134 publikacje wymienio- jednostki referencyjnej dla kategorii nauko- całej działalności naukowo-badawczej po- fizycznej i naukach o zdrowiu. Już wówczas w czasopismach naukowych (w tym 143 ryzuje zbiorowe autorstwo znacznej czę- ne w części B spisu czasopism punkto- wej A dało wynik dodatni, co dało podsta- winno uwzględniać szereg innych elemen- uczelnia mogła ubiegać się o przyznanie w czasopismach na liście B wykazu czaso- ści publikacji oraz bogaty dorobek publi- wanych MNiSW, 6 publikacji w recenzo- wę do zaliczenia Wydziału Nauk Ekonomicz- tów takich jak uczestniczenie w większych środków na działalność statutową. pism); 4 monografie w języku polskim, 45 kacyjny w postaci rozdziałów w monogra- wanych materiałach z konferencji mię- nych i Technicznych do kategorii naukowej programach badawczych krajowych i mię- Po zmianie struktury organizacyjnej uczel- rozdziałów w monografiach naukowych fiach w językach obcych i w języku pol- dzynarodowych uwzględnionych w Web A. W dniu 15 lipca 2016 r. Ministerstwo Na- dzynarodowych, realizacja większych pro- ni – utworzeniu wydziałów – niezbędne sta- w j. obcych i 65 rozdziałów w monogra- skim szeregu pracowników, którzy nie of Science. Ważną część dorobku stano- uki i Szkolnictwa Wyższego przesłało na ręce jektów badań własnych związanych z pra- ło się ponowne wystąpienie z wnioskiem fiach w j. polskim. Pracownicy wydziału byli zaliczeni do grupy pracowników na- wiły publikacje w czasopismach punk- Rektora PSW i Dziekana Wydziału Decyzję cami habilitacyjnymi i doktorskimi, lepsze o parametryzację. Wydział Nauk o Zdro- byli redaktorami monografii wieloautor- ukowo-badawczych, przez co ich dorobek towanych z listy B. Opublikowano także nr 11/KAT/2016, która przyznaje Państwo- wykorzystanie posiadanej bazy laborato- wiu i Nauk Społecznych przygotował nowy skich, w których nie ma rozdziałów afilio- nie miał wpływu na wyniki oceny parame- 2 monografie w językach obcych, 9 mo- wej Szkole Wyższej im. Papieża Jana Pawła II ryjnej, organizowanie międzynarodowych wniosek, obejmujący lata 2011-2014. Wnio- wanych dla jednostki. trycznej. W gronie tych pracowników moż- nografii w j. polskim, 8 rozdziałów w mo- w Białej Podlaskiej – Wydziałowi Nauk Eko- konferencji naukowych czy innowacyj- sek ten, przedstawiający dorobek wydzia- Znaczna część, bo aż 43 zgłoszonych publi- na m.in. wymienić doktorów: S. Spisac- nografiach w j. obcych oraz 54 rozdziały nomicznych i Technicznych kategorię na- nej współpracy naukowo-badawczej z in- łu w grupie nauk o kulturze fizycznej, nauk kacji, była autorstwa pracowników niezali- ką, A. Ślifirczyk, B. Sokołowską czy profe- zamieszczone w monografiach w j. pol- ukową A. stytucjami i podmiotami gospodarczymi. o zdrowiu i nauk społecznych, został ocenio- czonych do grupy pracowników naukowo- sorów: W. Gałązkę i W. Merkerta. Dorobek skim. Przyznanie kategorii naukowej A dla wydzia- Zwrócenie uwagi na te zagadnienia spra- ny pozytywnie i wydział uzyskał kategorię badawczych. W publikacjach zamieszczo- tych ostatnich uwzględniony był jednak Na 134 publikacje opublikowane w czasopi- łu stanowi wyróżnienie, a jednocześnie zo- wi, że planowana w 2017 roku parame- B, która upoważnia do ubiegania się o środ- nych w czasopismach posiadających współ- w ocenie parametrycznej wydziału, gdzie smach wymienionych w cz. B wykazu mini- bowiązanie. tryzacja wszystkich jednostek naukowych ki na badania naukowe w ramach działalno- czynnik wpływu IF znajdujących się w bazie pracowali na pierwszym etacie. stra złożyły się w znacznej części prace eko- Jak już zauważono, ważną rolę w oce- w Polsce potwierdzi również wysoką ran- ści statutowej. JCR i wymienionych w części A wykazu mi- Według decyzji Ministerstwa Nauki i Szkol- nomistów (tab. 3). nie wydziału odegrały monografie. Gru- gę Wydziałów PSW w Białej Podlaskiej. We wniosku o parametryzację Wydział wy- nisterialnego czasopism pracownicy opubli- nictwa Wyższego z dn. 9 lutego 2016 r. przy- Zespół oceniający GWO HS1EK ustalił war- pa 9 autorów/współautorów monografii kazał, że przy realizacji badań naukowych kowali 19 pozycji, w tym 14 pozycji jednoau- znania Wydziałowi Nauk o Zdrowiu i Nauk tość liczby N – 19.31 i liczby N0 = 0.00. Wy- w języku polskim i w językach obcych two- i rozwojowych zatrudnionych było 29 pra- torskich i 5 prac zbiorowych. Wśród autorów Społecznych kategorii B stwierdza się, że dział uzyskał następujące wartości punktów rzą: D. Guzal-Dec, A. Siedlecka, M. Zwoliń- cowników, w których znaleźli się samo- najczęściej występują nazwiska: Józef Ber- wydział reprezentuje poziom zadowalają- w kompleksowej ocenie parametrycznej za ska-Ligaj, M. Klimek, D. Magier, I. Sikorska- dzielni pracownicy pracujący na wydzia- gier (6), Piotr Dziemidok (6), Barbara Bergier cy z rekomendacją wzmocnienia działalno- okres 2012-2015: Wolak, K. Świerczewska-Pietras, M. Pyra prof. zw. dr hab. Mieczysław Adamowicz le oraz aktywni naukowo doktorzy. Ze- (4) i Joanna Strzemecka (4). ści naukowej, badawczo-rozwojowej lub I. Osiągnięcia naukowe i twórcze – 48.27 pkt i E. Szczygielska. Grupę autorów publika- Pełnomocnik Rektora ds. nauki i współpracy spół oceniający w grupie wspólnej oceny stymulującej innowacyjność gospodarki. II. Potencjał naukowy – 68.00 pkt zagranicznej 12 13
Z WIZYTĄ W INDIANA UNIVERSITY Z WIZYTĄ W INDIANA UNIVERSITY BIBLIOTEKA BIBLIOTEKA Wakacje to czas urlopów, okazja do wyjazdów, poznawania nowych miejsc. Bibliotekarz z powołania zawsze jednak będzie szukał możliwości, by zajrzeć do bibliotek, bo to miejsce przyciąga go swoją magią, a spotkanie z innymi bibliotekarzami to zawsze ciepła, miła i bardzo pouczająca wymiana poglądów i doświadczeń. W skład kampusu wchodzi również Wydział co trzy-cztery miesiące. W czasie mojej wi- Informatyki, który obejmuje Zakład Bibliote- zyty znajdowała się tam wystawa starych koznawstwa i Informacji Naukowej, Wydział druków związanych tematycznie z farmacją. Zdrowia Publicznego, Optometrii, Prawa, W ekspozycji stałej zaprezentowana jest ol- 1883 r. i 1969 r.), które zniszczyły część bi- dział technologii oraz usługi techniczne. Edukacji, Spraw Międzynarodowych, Środo- brzymia książka – pierwsza edycja „Ptaki Au- bliotecznych zbiorów, obecnie kolekcja pre- W tym budynku na drugim piętrze znajdu- wiska oraz IU Kelley School of Business. dubon w Ameryce”. zentuje się nie gorzej od swoich rówieśni- je się gabinet Ruth Lilly – Dziekan Bibliotek Biblioteka uniwersytecka składa się z 18 jed- Kolejny punkt trasy to pokój poświęcony ków w Association of Research Libraries. Uniwersyteckich Indiana University. Dziekan nostek, główna siedziba mieści się w bardzo w sierpniu 2006 roku na część darowizny W Herman B. Wells Library oprócz oddzia- wraz z personelem administracyjnym spra- okazałym gmachu Herman Wells B. Libra- od Jerry Slocum. Jest to słynna kolekcja ła- łów odpowiedzialnych za punkty usług pu- wuje pieczę nad zarządzaniem, finansami ry, gdzie miałam przyjemność gościć. Zwie- migłówek mechanicznych. Następnie crème dzanie rozpoczęłam jednak od Lilly Library, de la crème zbiorów – Biblia Gutenberga wy- gdzie bardzo sympatyczna bibliotekarka Re- drukowana w Moguncji w Niemczech w po- becca Baumann opowiedziała mi o imponu- łowie 1450 r. Było to pierwsze drukowa- jących zasobach znajdujących się w tej sie- ne wydanie Wulgaty i chociaż uczeni nie są dzibie. Zwiedzanie rozpoczęłyśmy od holu zgodni co do liczby drukowanych kopii, nie- głównego, w którym wisi obraz głównego które szacunki wahają się między 180 a 200. Wejście do biblioteki fundatora J.K. Lilly. Od połowy 1920 roku aż W amerykańskich kolekcjach obecnie znaj- do śmierci poświęcił on mnóstwo swojego duje się 11 egzemplarzy (w Polsce jeden Po obejrzeniu tych skarbów nastąpiło krót- wolnego czasu na budowanie zbiorów ksią- w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie). Obję- kie spotkanie z pracownikami, którzy zajmu- żek i rękopisów, dzieł sztuki, monet, znacz- tość egzemplarza z Biblioteki Lilly składa się ją się konserwacją starych książek i rękopi- ków, miniatur wojskowych, broni palnej z 116 wydrukowanych kart, obejmujących sów (niestety nie pozwolono mi robić tam i broni białej oraz modeli morskich. Zbiory li- większą część Nowego Testamentu. Egzem- zdjęć). Herman B. Wells Library czące w sumie ponad 20 000 książek i 17 000 plarz prawdopodobnie znaleziono w gospo- Pożegnałam się z biblioteką Lilly i przemi- łą przewodniczką Rebeccą, bo w holu głów- Dzięki uprzejmości Pani Amy Bailey i Me- rękopisów oraz ponad 50 obrazów olejnych darstwie w Olewig koło Trewiru w 1828 roku, nym czekała już na mnie Amy, aby dalej re- chael Charbonneau, dwóch wspaniałych bi- zostały przekazane w latach 1954 i 1957 do później przeszedł na własność Trier Stadtbi- alizować napięty plan spotkań. Amy Bailey bliotekarek z Biblioteki Herman B. Wells Li- Biblioteki Lilly i stanowią jej fundament. bliothek, a w końcu został sprzedany i przy- zaprowadziła mnie do Herman B. Wells Li- Koordynatorzy sekcji katalogowania brary of Indiana University w Stanach Zjed- Hol główny – Galeria Główna, od której roz- wieziony do Stanów Zjednoczonych. Po brary. Jest to olbrzymi gmach z wieżami (10 noczonych, miałam możliwość poobserwo- poczęłam swoją wycieczkę, to również miej- przejściu przez ręce dwóch sprzedawców pięter): wschodnią i zachodnią, wybudowa- blicznych mieści się także administracja bi- i pracownikami w 18 bibliotekach uczelni. wać pracę osób w Oddziale Katalogowania. sce, gdzie trzeba załatwić formalności zwią- i jednego kolekcjonera został przejęty przez ny ze słynnego wapienia Indiany. Bibliote- blioteki, sekcja związana ze sprawami biz- W ostatnich latach bibliotekarze w IU zadba- Wizyta miała charakter prywatny, ale udało zane z możliwością korzystania z Czytel- George’a A. Poole’a, Jr. i dotarł do Bibliote- ka jest centrum systemu multibiblioteczne- nesowymi i konferencyjnymi, dział opra- li o uzupełnienie tradycyjnych zasobów bi- mi się zainteresować ich naszymi osiągnię- ni; odwiedza ją rocznie około 4000 studen- ki Lilly. go i gromadzi publikacje przede wszyskim cowania, serwis cyfrowych kolekcji, kadry, bliotecznych zasobami elektronicznymi. Bi- ciami i zaprezentować poprzez strony inter- tów. Wystawy w tym miejscu zmieniają się z dyscyplin nauk humanistycznych i spo- netowe naszą Bibliotekę Uczelnianą oraz po- łecznych. W budynku znajduje się ponad kazać dwa nasze czasopisma wydawane w j. 4,6 miliona woluminów. Szczególnie godne angielskim: „Health Problems of Civilization” uwagi są zbiory, które dotyczą studiów mię- i „Economic and Regional Studies”. dzynarodowych, w tym interdyscyplinarne Indiana University składa się z wielu kam- kolekcje badawcze związane z obszarami pusów w stanie Indiana w USA. Studiuje afrykańskimi, rosyjskimi, uralskimi, ałtajski- tam ponad 110 000 studentów, w tym oko- mi z Europy Wschodniej, z Azji Wschodniej ło 46 000 studentów w kampusie Indiana oraz badania zachodnioeuropejskie. University Bloomington, który jest kampu- Indiana University został założony w 1820 sem flagowym uniwersytetu. Tutaj znajduje roku, niedługo potem jeden pokój przy- się między innymi słynna Jacobs School of dzielono dla biblioteki, a mała kolekcja zbio- Music (miałam okazję wysłuchać doskonałe- rów została zakupiona dzięki hojności dar- go koncertu w wykonaniu studentów i mi- czyńców. Pierwsze środki przyznane przez strza Edwarda Auera, amerykańskiego piani- państwo dla zbiorów bibliotecznych były sty i pedagoga muzycznego, laureata wielu zdumiewające – 75 dolarów na rok. W la- konkursów pianistycznych, w tym V nagro- tach 2014/2015 finansowanie zbiorów było dy na VII Międzynarodowym Konkursie Pia- znacznie lepsze – 17,4 milionów dolarów nistycznym im. Fryderyka Chopina w 1965). rocznie. Pomimo trzech pożarów (w 1854 r., Hol główny Lilly Library Czytelnia Lilly Library 14 15
Z WIZYTĄ W INDIANA UNIVERSITY Z WIZYTĄ W INDIANA UNIVERSITY BIBLIOTEKA BIBLIOTEKA Wakacje to czas urlopów, okazja do wyjazdów, poznawania nowych miejsc. Bibliotekarz z powołania zawsze jednak będzie szukał możliwości, by zajrzeć do bibliotek, bo to miejsce przyciąga go swoją magią, a spotkanie z innymi bibliotekarzami to zawsze ciepła, miła i bardzo pouczająca wymiana poglądów i doświadczeń. W skład kampusu wchodzi również Wydział co trzy-cztery miesiące. W czasie mojej wi- Informatyki, który obejmuje Zakład Bibliote- zyty znajdowała się tam wystawa starych koznawstwa i Informacji Naukowej, Wydział druków związanych tematycznie z farmacją. Zdrowia Publicznego, Optometrii, Prawa, W ekspozycji stałej zaprezentowana jest ol- 1883 r. i 1969 r.), które zniszczyły część bi- dział technologii oraz usługi techniczne. Edukacji, Spraw Międzynarodowych, Środo- brzymia książka – pierwsza edycja „Ptaki Au- bliotecznych zbiorów, obecnie kolekcja pre- W tym budynku na drugim piętrze znajdu- wiska oraz IU Kelley School of Business. dubon w Ameryce”. zentuje się nie gorzej od swoich rówieśni- je się gabinet Ruth Lilly – Dziekan Bibliotek Biblioteka uniwersytecka składa się z 18 jed- Kolejny punkt trasy to pokój poświęcony ków w Association of Research Libraries. Uniwersyteckich Indiana University. Dziekan nostek, główna siedziba mieści się w bardzo w sierpniu 2006 roku na część darowizny W Herman B. Wells Library oprócz oddzia- wraz z personelem administracyjnym spra- okazałym gmachu Herman Wells B. Libra- od Jerry Slocum. Jest to słynna kolekcja ła- łów odpowiedzialnych za punkty usług pu- wuje pieczę nad zarządzaniem, finansami ry, gdzie miałam przyjemność gościć. Zwie- migłówek mechanicznych. Następnie crème dzanie rozpoczęłam jednak od Lilly Library, de la crème zbiorów – Biblia Gutenberga wy- gdzie bardzo sympatyczna bibliotekarka Re- drukowana w Moguncji w Niemczech w po- becca Baumann opowiedziała mi o imponu- łowie 1450 r. Było to pierwsze drukowa- jących zasobach znajdujących się w tej sie- ne wydanie Wulgaty i chociaż uczeni nie są dzibie. Zwiedzanie rozpoczęłyśmy od holu zgodni co do liczby drukowanych kopii, nie- głównego, w którym wisi obraz głównego które szacunki wahają się między 180 a 200. Wejście do biblioteki fundatora J.K. Lilly. Od połowy 1920 roku aż W amerykańskich kolekcjach obecnie znaj- do śmierci poświęcił on mnóstwo swojego duje się 11 egzemplarzy (w Polsce jeden Po obejrzeniu tych skarbów nastąpiło krót- wolnego czasu na budowanie zbiorów ksią- w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie). Obję- kie spotkanie z pracownikami, którzy zajmu- żek i rękopisów, dzieł sztuki, monet, znacz- tość egzemplarza z Biblioteki Lilly składa się ją się konserwacją starych książek i rękopi- ków, miniatur wojskowych, broni palnej z 116 wydrukowanych kart, obejmujących sów (niestety nie pozwolono mi robić tam i broni białej oraz modeli morskich. Zbiory li- większą część Nowego Testamentu. Egzem- zdjęć). Herman B. Wells Library czące w sumie ponad 20 000 książek i 17 000 plarz prawdopodobnie znaleziono w gospo- Pożegnałam się z biblioteką Lilly i przemi- łą przewodniczką Rebeccą, bo w holu głów- Dzięki uprzejmości Pani Amy Bailey i Me- rękopisów oraz ponad 50 obrazów olejnych darstwie w Olewig koło Trewiru w 1828 roku, nym czekała już na mnie Amy, aby dalej re- chael Charbonneau, dwóch wspaniałych bi- zostały przekazane w latach 1954 i 1957 do później przeszedł na własność Trier Stadtbi- alizować napięty plan spotkań. Amy Bailey bliotekarek z Biblioteki Herman B. Wells Li- Biblioteki Lilly i stanowią jej fundament. bliothek, a w końcu został sprzedany i przy- zaprowadziła mnie do Herman B. Wells Li- Koordynatorzy sekcji katalogowania brary of Indiana University w Stanach Zjed- Hol główny – Galeria Główna, od której roz- wieziony do Stanów Zjednoczonych. Po brary. Jest to olbrzymi gmach z wieżami (10 noczonych, miałam możliwość poobserwo- poczęłam swoją wycieczkę, to również miej- przejściu przez ręce dwóch sprzedawców pięter): wschodnią i zachodnią, wybudowa- blicznych mieści się także administracja bi- i pracownikami w 18 bibliotekach uczelni. wać pracę osób w Oddziale Katalogowania. sce, gdzie trzeba załatwić formalności zwią- i jednego kolekcjonera został przejęty przez ny ze słynnego wapienia Indiany. Bibliote- blioteki, sekcja związana ze sprawami biz- W ostatnich latach bibliotekarze w IU zadba- Wizyta miała charakter prywatny, ale udało zane z możliwością korzystania z Czytel- George’a A. Poole’a, Jr. i dotarł do Bibliote- ka jest centrum systemu multibiblioteczne- nesowymi i konferencyjnymi, dział opra- li o uzupełnienie tradycyjnych zasobów bi- mi się zainteresować ich naszymi osiągnię- ni; odwiedza ją rocznie około 4000 studen- ki Lilly. go i gromadzi publikacje przede wszyskim cowania, serwis cyfrowych kolekcji, kadry, bliotecznych zasobami elektronicznymi. Bi- ciami i zaprezentować poprzez strony inter- tów. Wystawy w tym miejscu zmieniają się z dyscyplin nauk humanistycznych i spo- netowe naszą Bibliotekę Uczelnianą oraz po- łecznych. W budynku znajduje się ponad kazać dwa nasze czasopisma wydawane w j. 4,6 miliona woluminów. Szczególnie godne angielskim: „Health Problems of Civilization” uwagi są zbiory, które dotyczą studiów mię- i „Economic and Regional Studies”. dzynarodowych, w tym interdyscyplinarne Indiana University składa się z wielu kam- kolekcje badawcze związane z obszarami pusów w stanie Indiana w USA. Studiuje afrykańskimi, rosyjskimi, uralskimi, ałtajski- tam ponad 110 000 studentów, w tym oko- mi z Europy Wschodniej, z Azji Wschodniej ło 46 000 studentów w kampusie Indiana oraz badania zachodnioeuropejskie. University Bloomington, który jest kampu- Indiana University został założony w 1820 sem flagowym uniwersytetu. Tutaj znajduje roku, niedługo potem jeden pokój przy- się między innymi słynna Jacobs School of dzielono dla biblioteki, a mała kolekcja zbio- Music (miałam okazję wysłuchać doskonałe- rów została zakupiona dzięki hojności dar- go koncertu w wykonaniu studentów i mi- czyńców. Pierwsze środki przyznane przez strza Edwarda Auera, amerykańskiego piani- państwo dla zbiorów bibliotecznych były sty i pedagoga muzycznego, laureata wielu zdumiewające – 75 dolarów na rok. W la- konkursów pianistycznych, w tym V nagro- tach 2014/2015 finansowanie zbiorów było dy na VII Międzynarodowym Konkursie Pia- znacznie lepsze – 17,4 milionów dolarów nistycznym im. Fryderyka Chopina w 1965). rocznie. Pomimo trzech pożarów (w 1854 r., Hol główny Lilly Library Czytelnia Lilly Library 14 15
BIBLIOTEKA BIBLIOTEKA Amy i czasopismo „Health Problems of Civilization” Strefa do pracy i relaksu W trakcie spotkania bibliotekarze zaprezen- nie największy katalog zawierający metada- dzie mogła zaimponować nawet amerykań- towali mi swój system biblioteczny OCLC ne ponad 2 miliadrów obiektów w bibliote- skim bibliotekarzom pracującym w dużym Pierwsza edycja Ptaki Audubon w Ameryce Łamigłówki mechaniczne (Online Computer Library Center), który jest kach na całym świecie. ośrodku akademickim. blioteki IU zapewniają dostęp do ponad 800 Po zakończeniu zwiedzania udałam się na iley – Head, Cataloging, Assistant Librarian. wykorzystywany obecnie w ponad 60 tysią- W katalogu IUCAT znaleźliśmy 53 455 pozycji Jestem ogromnie wdzięczna wszystkim bi- baz danych w formie elektronicznej, więk- krótki lunch z swoją przewodniczką Amy W tym oddziale wykonuje się głównie kata- cach bibliotek w 112 krajach na całym świe- w j. polskim. W trakcie spotkania zaprezento- bliotekarzom Indiana University Libraires, szość to pełnotekstowe źródła, które wspie- i Panią Mechael Charbonneau. Pani Mecha- logowanie, dokonuje korekty błędów, roz- cie. OCLC uruchomiło i prowadzi projekt Vir- wałam im nasz katalog online prowadzony za którzy zechcieli się ze mną spotkać, szcze- rają potrzeby studentów, część to specja- el jest Prodziekanem ds. Usług Technicz- wiązuje problemy lokalizacji w IUCAT. Trze- tual International Authority File (VIAF), ma- pośrednictwem polskiego systemu bibliotecz- gólnie dziękuję Paniom Amy i Mechael za listyczne bazy danych, do których dostęp nych, jest odpowiedzialna za ogólne zarzą- ci oddział to E. Lingle Craig Preservation La- jący na celu połączenie zasobów katalogo- nego SOWA. Opowiedziałam o wielu aspek- życzliwość i umożliwienie wizyty. jest możliwy na komputerach stacjonarnych dzanie i koordynację działań bibliotecznych boratory, który zajmuje się szeroko pojętą wych wielu bibliotek narodowych. W sierp- tach naszej pracy, zaprezentowałam bazy, któ- Thank you very much for the invitation and w wydziałach i dla doktorantów Uczelni. dotyczących wszystkich aspektów usług ochroną zbiorów. niu 2013 r. w projekcie uczestniczyły UW re tworzymy. Bibliotekarze byli pod wraże- for the time which you spent with me. It was W bibliotece Herman B. Wells znajdują się technicznych, w tym akcesji, zarządzania e- Następnym punktem w moim rozkładzie (Nukat) oraz testowo Biblioteka Narodowa niem tego, jak wiele rzeczy jesteśmy w stanie great experience, I could see so many inte- specjalnie zaprojektowane do pracy dla stu- zasobami, katalogowania, tworzenia meta- dnia było uczestnictwo w spotkaniu koor- w Warszawie. robić przy dziesięcioosobowym składzie zało- resting things. I had the possibility of me- dentów i naukowców przestrzenie – są to danych. Nadzoruje pracę około 70 pracow- dynatorów sekcji Oddziału Katalogowa- Usługi i zasoby OCLC są wykorzystywane gi, żartując, nazwali nas pracoholikami. Ja ró- eting very polite and friendly people from Learning Commons i Learning Commons ników biblioteki i jest zaangażowana w po- nia. W spotkaniu uczestniczyli: Amy Bailey, przez ponad 70 tysięcy bibliotek w 170 kra- wież byłam zaskoczona faktem, że mimo dzie- your staff. Group Study Rooms. Learning Commons zyskiwanie i udostępnianie zasobów w wie- James Castrataro (katalogowanie wydaw- jach do wyszukiwania, katalogowania, za- lących nas tysięcy kilometrów w branży zawo- Mgr Katarzyna Cyran (LC) znajdują się na pierwszym piętrze w za- lu formatach, językach i dziedzinach. Odpo- nictw seryjnych), Jennifer Liss – Head, Mo- rządzania, wypożyczania i ochrony materia- dowej nie różni nas tak wiele. Jestem przeko- Biblioteka PSW chodniej wieży Wells Library. LC oferuje bez- wiada za wdrażanie stale rozwijających się nographic Image Cataloging, Thomas Whit- łów bibliotecznych. OCLC i biblioteki stowa- nana, że nowa siedziba naszej biblioteki bę- przewodowy dostęp do internetu oraz wie- technologii i efektywny rozwój pracy. Za- taker – Head of Media Cataloging, Spencer rzyszone tworzą wspólnie WorldCat, obec- le usług, w tym pisanie Tutorial Services, rządza pracą trzech oddziałów. Pierwszy to M. Anspach – Library Systems Analyst/Pro- pomoc w badaniach, wsparcie techniczne, The Acquisitions Department, który jest od- grammer & Head, Database Management, szkolenia IT. The Learning Commons Group powiedzialny za nabywanie książek, czaso- który jest kimś w rodzaju bibliotekarza sys- Study Rooms to pokoje pracy grupowej, któ- pism, zbiorów elektronicznych, w tym baz temowego Biblioteki IU, dysponuje olbrzy- re ulokowane są na całym pierwszym pię- danych, zbiorów cyfrowych i innych mate- mią wiedzą fachową dotyczącą różnych trze West Tower. riałów dla bibliotek Bloomington. Drugi to technicznych aspektów systemu zarządza- Cataloging, którego szefem jest Amy Ba- nia biblioteką. Autorka tekstu i Amy Bailey - Head, Biblia Gutenberga Najmniejsze książki – Wystawa Lilly Library Cataloging, Assistant Librarian Autorka tekstu i Mechael Charbonneau 16 17
BIBLIOTEKA BIBLIOTEKA Amy i czasopismo „Health Problems of Civilization” Strefa do pracy i relaksu W trakcie spotkania bibliotekarze zaprezen- nie największy katalog zawierający metada- dzie mogła zaimponować nawet amerykań- towali mi swój system biblioteczny OCLC ne ponad 2 miliadrów obiektów w bibliote- skim bibliotekarzom pracującym w dużym Pierwsza edycja Ptaki Audubon w Ameryce Łamigłówki mechaniczne (Online Computer Library Center), który jest kach na całym świecie. ośrodku akademickim. blioteki IU zapewniają dostęp do ponad 800 Po zakończeniu zwiedzania udałam się na iley – Head, Cataloging, Assistant Librarian. wykorzystywany obecnie w ponad 60 tysią- W katalogu IUCAT znaleźliśmy 53 455 pozycji Jestem ogromnie wdzięczna wszystkim bi- baz danych w formie elektronicznej, więk- krótki lunch z swoją przewodniczką Amy W tym oddziale wykonuje się głównie kata- cach bibliotek w 112 krajach na całym świe- w j. polskim. W trakcie spotkania zaprezento- bliotekarzom Indiana University Libraires, szość to pełnotekstowe źródła, które wspie- i Panią Mechael Charbonneau. Pani Mecha- logowanie, dokonuje korekty błędów, roz- cie. OCLC uruchomiło i prowadzi projekt Vir- wałam im nasz katalog online prowadzony za którzy zechcieli się ze mną spotkać, szcze- rają potrzeby studentów, część to specja- el jest Prodziekanem ds. Usług Technicz- wiązuje problemy lokalizacji w IUCAT. Trze- tual International Authority File (VIAF), ma- pośrednictwem polskiego systemu bibliotecz- gólnie dziękuję Paniom Amy i Mechael za listyczne bazy danych, do których dostęp nych, jest odpowiedzialna za ogólne zarzą- ci oddział to E. Lingle Craig Preservation La- jący na celu połączenie zasobów katalogo- nego SOWA. Opowiedziałam o wielu aspek- życzliwość i umożliwienie wizyty. jest możliwy na komputerach stacjonarnych dzanie i koordynację działań bibliotecznych boratory, który zajmuje się szeroko pojętą wych wielu bibliotek narodowych. W sierp- tach naszej pracy, zaprezentowałam bazy, któ- Thank you very much for the invitation and w wydziałach i dla doktorantów Uczelni. dotyczących wszystkich aspektów usług ochroną zbiorów. niu 2013 r. w projekcie uczestniczyły UW re tworzymy. Bibliotekarze byli pod wraże- for the time which you spent with me. It was W bibliotece Herman B. Wells znajdują się technicznych, w tym akcesji, zarządzania e- Następnym punktem w moim rozkładzie (Nukat) oraz testowo Biblioteka Narodowa niem tego, jak wiele rzeczy jesteśmy w stanie great experience, I could see so many inte- specjalnie zaprojektowane do pracy dla stu- zasobami, katalogowania, tworzenia meta- dnia było uczestnictwo w spotkaniu koor- w Warszawie. robić przy dziesięcioosobowym składzie zało- resting things. I had the possibility of me- dentów i naukowców przestrzenie – są to danych. Nadzoruje pracę około 70 pracow- dynatorów sekcji Oddziału Katalogowa- Usługi i zasoby OCLC są wykorzystywane gi, żartując, nazwali nas pracoholikami. Ja ró- eting very polite and friendly people from Learning Commons i Learning Commons ników biblioteki i jest zaangażowana w po- nia. W spotkaniu uczestniczyli: Amy Bailey, przez ponad 70 tysięcy bibliotek w 170 kra- wież byłam zaskoczona faktem, że mimo dzie- your staff. Group Study Rooms. Learning Commons zyskiwanie i udostępnianie zasobów w wie- James Castrataro (katalogowanie wydaw- jach do wyszukiwania, katalogowania, za- lących nas tysięcy kilometrów w branży zawo- Mgr Katarzyna Cyran (LC) znajdują się na pierwszym piętrze w za- lu formatach, językach i dziedzinach. Odpo- nictw seryjnych), Jennifer Liss – Head, Mo- rządzania, wypożyczania i ochrony materia- dowej nie różni nas tak wiele. Jestem przeko- Biblioteka PSW chodniej wieży Wells Library. LC oferuje bez- wiada za wdrażanie stale rozwijających się nographic Image Cataloging, Thomas Whit- łów bibliotecznych. OCLC i biblioteki stowa- nana, że nowa siedziba naszej biblioteki bę- przewodowy dostęp do internetu oraz wie- technologii i efektywny rozwój pracy. Za- taker – Head of Media Cataloging, Spencer rzyszone tworzą wspólnie WorldCat, obec- le usług, w tym pisanie Tutorial Services, rządza pracą trzech oddziałów. Pierwszy to M. Anspach – Library Systems Analyst/Pro- pomoc w badaniach, wsparcie techniczne, The Acquisitions Department, który jest od- grammer & Head, Database Management, szkolenia IT. The Learning Commons Group powiedzialny za nabywanie książek, czaso- który jest kimś w rodzaju bibliotekarza sys- Study Rooms to pokoje pracy grupowej, któ- pism, zbiorów elektronicznych, w tym baz temowego Biblioteki IU, dysponuje olbrzy- re ulokowane są na całym pierwszym pię- danych, zbiorów cyfrowych i innych mate- mią wiedzą fachową dotyczącą różnych trze West Tower. riałów dla bibliotek Bloomington. Drugi to technicznych aspektów systemu zarządza- Cataloging, którego szefem jest Amy Ba- nia biblioteką. Autorka tekstu i Amy Bailey - Head, Biblia Gutenberga Najmniejsze książki – Wystawa Lilly Library Cataloging, Assistant Librarian Autorka tekstu i Mechael Charbonneau 16 17
Otyłość i kości. W związku z tym, różnica w ich ma- sie ciała wynika z różnej zawartości tkanki ESEJ tłuszczowej w organizmie. Zgodnie z kryte- ESEJ riami WHO otyłość u osób dorosłych powin- no rozpoznawać się za pomocą tego wskaź- sunku masy ciała w kilogramach do kwadra- – pandemia XXI wieku nika. Jest on definiowany jako wartość sto- tu wysokości w metrach (kg/m2). Dla przy- kładu, dorosły mężczyzna o masie ciała 80 kg i wzroście wynoszącym 1,8 m będzie miał BMI równe 24,69, co wyliczono według wzo- Otyłość jest jednym z większych wyzwań globalnych ru: XXI wieku. Jest ona obecnie najczęściej występującą BMI = 80 kg : (1,8 m)2 = 80 : 3,24 = 24,69 chorobą metaboliczną, osiągającą według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rozmiary epidemii, Według kryteriów WHO klasyfikacja wartości a w zasadzie pandemii, zagrażającej rozwojowi wskaźnika BMI dla osób dorosłych pozwa- la ocenić stan odżywienia białkowo-energe- cywilizacyjnemu i będącą w krajach rozwiniętych tycznego człowieka w kategoriach występo- i rozwijających się jednym z największych problemów wania niedowagi, nadwagi lub otyłości. zdrowotnych. WHO uznała otyłość za najgroźniejszą Według podstawowej klasyfikacji wartość wskaźnika BMI wskazuje na: chorobę przewlekłą, która nieleczona prowadzi m.in. • < 18,5 – niedowagę, do rozwoju chorób układu krążenia, cukrzycy typu • 18,5–24,99 – wartość prawidłową, 2, zespołu metabolicznego, zaburzeń hormonalnych, • ≥ 25,0 – nadwagę. a także zwiększa ryzyko zachorowań na niektóre Według klasyfikacji bardziej szczegółowej BMI, możemy wykazać: rodzaje nowotworów. Skoro otyłość prowadzi do tak • < 16,0 – wygłodzenie, wielu chorób metabolicznych, które z punktu widzenia • 16,0–16,99 – wychudzenie (spowodo- wane często przez ciężką chorobę lub zdrowia publicznego stanowią główną przyczynę anoreksję), miar tkanki tłuszczowej. Stąd też wskaźnik biety przekracza 32%. Otyłość istnieje także ka tłuszczowa umiejscowiona jest głównie umieralności człowieka we współczesnym świecie, • 17,0–18,49 – niedowagę, BMI nie jest wiarygodny m.in. dla kobiet cię- wtedy, gdy zwiększenie ilości tłuszczu o po- na udach i pośladkach (otyłość typu „grusz- należy bliżej zdefiniować tę jednostkę chorobową. • 18,5–24,99 – wartość prawidłową, żarnych, małych dzieci, sportowców oraz nad 50% w stosunku do wartości należnych ka”). Należy zaznaczyć, że otyłość brzuszna, Czym zatem jest otyłość? • 25,0–29,99 – nadwagę, osób z dużą masą tkanki mięśniowej, np. wyrównywane jest przez jednoczesny uby- inaczej zwana wisceralną, androidalną lub • 30,0–34,99 – I stopień otyłości, kulturystów. Dlatego też w określeniu wy- tek masy mięśni lub wody, tak że wartość typu „jabłko” jest charakterystyczna dla męż- Według definicji WHO, otyłość jest schorze- nych (genetycznych czy fizjologicznych) roz- • 35,0–39,99 – II stopień otyłości (oty- stępowania otyłości i jej stopnia ważna jest masy ciała może być zbliżona do należnej. czyzn, podczas gdy otyłość udowo-poślad- niem ogólnoustrojowym, charakteryzują- woju otyłości, dynamiczne narastanie czę- łość kliniczna), także ocena zawartości tłuszczu w organi- Z punktu widzenia zagrożenia zdrowia wy- kowa, często określana mianem gynoidalnej cym się nadmiernym rozwojem tkanki tłusz- stości tego schorzenia w ostatnim 20-leciu • ≥ 40,0 – III stopień otyłości (otyłość ol- zmie. nikającego z otyłości istotną rolę odgry- lub typu „gruszka”, jest charakterystyczna dla czowej w organizmie, przekraczającym fizjo- sugeruje, że podstawową jej przyczyną są brzymia) [3,4,5]. W normalnych warunkach masa tłuszczu wa jej rodzaj. Wartość wskaźnika BMI nie kobiet, stąd też to właśnie otyli mężczyźni są logiczne potrzeby i możliwości adaptacyj- czynniki środowiskowe, szeroko rozumiany Dla osób dorosłych za normę uważa się za- nie przekracza 18% rzeczywistej masy cia- mówi nic o tym, jak rozłożona jest tkanka zagrożeni znacznie większym ryzykiem za- ne, mogącym prowadzić do niekorzystnych styl życia, a zwłaszcza zmiana zwyczajów ży- tem wartości BMI pomiędzy 18,5 a 24,5, ła u dorosłych mężczyzn i 28% u kobiet. Bio- tłuszczowa w ciele. A jest to ważne, ponie- padalności na dietozależne, cywilizacyjne skutków dla zdrowia [1]. Przyrost masy ciała, wieniowych na żywienie bogatoenergetycz- o nadwadze świadczą wartości zawierające rąc pod uwagę zawartość tłuszczu całkowi- waż na stan zdrowia wpływa nie tylko ilość choroby metaboliczne i ich zdrowotne kon- a w konsekwencji otyłość, występują wów- ne i obniżająca się aktywność fizyczna. Pro- się w przedziale od 24,5 do 29,5, a wszystkie tego w organizmie, można przyjąć, że oty- i skład tkanki tłuszczowej odpowiedzialnej sekwencje. czas, gdy przez dłuższy czas ilość energii do- wadzi to do dodatniego bilansu energetycz- wartości powyżej – to już otyłość, przy czym łość pojawia się wtedy, gdy podane powy- za nadwagę, ale także jej rozmieszczenie Stosunek obwodu talii do obwodu bioder starczanej do organizmu jest większa aniże- nego i wzrostu masy ciała [2]. wskaźnik BMI przekraczający 40 świadczy żej odsetki określające udział masy tłuszczu w ciele. Istotne jest to, gdzie magazynowany (waist hips ratio – WHR) przyjęty został za li ilość energii wydatkowanej. Innymi słowy, Kiedy zatem mamy do czynienia z występo- o groźnej otyłości klinicznej z bezpośrednim w ogólnej masie ciała zwiększają się o 50% jest tłuszcz. U osób otyłych, u których tkan- wskaźnik, stosowany w klinicznej metodzie przyczyną powstawania otyłości jest dodat- waniem otyłości? Według zaleceń Światowej zagrożeniem życia. Chociaż ogólnie przyj- lub więcej [6]. ka tłuszczowa zlokalizowana jest wewnątrz identyfikacji pacjentów z otyłością brzuszną. ni bilans energetyczny. Każdy z nas w ciągu Organizacji Zdrowia (WHO) nadwagę i oty- muje się, że osoby z BMI ≥ 30 mają nadmier- Biorąc po uwagę kryteria zawartości tłusz- jamy brzusznej (otyłość typu „jabłko”), ryzy- Talię mierzy się w miejscu najwęższym, bio- dnia spożywa pożywienie o różnej warto- łość należy określać w kategoriach warto- nie rozbudowaną tkankę tłuszczową, należy czu w organizmie, o otyłości można mówić ko wystąpienia problemów zdrowotnych, dra zaś – w miejscu najszerszym. Wskaźnik ści energetycznej, ale także wydatkuje ener- ści wskaźnika względnej masy ciała, określa- pamiętać, że w niektórych przypadkach nie wtedy, gdy masa tłuszczu u mężczyzny wy- takich jak choroba wieńcowa czy cukrzyca, WHR określa się jako wysoki, jeśli jego war- gię w trakcie normalnej aktywności życio- nego powszechnie jako BMI (Body Mass In- można polegać wyłącznie na wartości tego nosi ponad 22% należnej masy ciała, a u ko- jest większe aniżeli u osób, u których tkan- tość przekracza 1,0 u mężczyzn i 0,85 u ko- wej i zawodowej. Wydatek energetyczny po- dex). Opracował go niemal dwa wieki temu, wskaźnika. Przyczyna tkwi w tym, iż BMI nie biet. winien równoważyć ilość energii dostarcza- bo w 1830 roku, belgijski statystyk i astro- rozróżnia masy ciała związanej z zawarto- Tabela 1. Klasyfikacja otyłości według całkowitej zawartości tłuszczu w organizmie [7]. Otyłość brzuszna, jako czynnik ryzyka prze- nej organizmowi. Inaczej mówiąc: jeśli do- nom Adolf Quetelet, stąd też czasami uży- ścią tłuszczu i wagi wynikającej z obecno- wlekłych chorób niezakaźnych, wywiera szko- Kobiety Mężczyźni starczamy organizmowi więcej kalorii (ener- wa się nazwy „wskaźnik Queteleta”. U pod- ści tkanki mięśniowej i wody. Stąd też osoby Masa ciała (% zawartości tłuszczu) (% zawartości tłuszczu) dliwy wpływ na organizm poprzez liczne pato- gii) niż zużywamy, to tyjemy. staw zasadności obliczania tego wskaźni- o rozbudowanej muskulaturze, a więc o du- mechanizmy, powodując m.in. wzrost pozio- Otyłość jest schorzeniem o złożonej i wciąż ka leży przekonanie, że osoby tego same- żej masie mięśniowej (np. ciężarowcy), albo Prawidłowa 9–18 14–28 mu lipoprotein miażdżycorodnych, jest przy- nie do końca wyjaśnionej etiopatogenezie. go wzrostu mają podobną ilość beztłuszczo- też chorzy z obrzękiem, mogą mieć BMI po- Nadwaga 19–22 29–32 czyną nadciśnienia tętniczego, którego na- Nie umniejszając roli czynników biologicz- wej masy ciała, czyli masy tkanki mięśniowej wyżej 30, co nie znaczy, że posiadają nad- Otyłość >22 >32 stępstwem jest przerost lewej komory serca 18 19
Otyłość i kości. W związku z tym, różnica w ich ma- sie ciała wynika z różnej zawartości tkanki ESEJ tłuszczowej w organizmie. Zgodnie z kryte- ESEJ riami WHO otyłość u osób dorosłych powin- no rozpoznawać się za pomocą tego wskaź- sunku masy ciała w kilogramach do kwadra- – pandemia XXI wieku nika. Jest on definiowany jako wartość sto- tu wysokości w metrach (kg/m2). Dla przy- kładu, dorosły mężczyzna o masie ciała 80 kg i wzroście wynoszącym 1,8 m będzie miał BMI równe 24,69, co wyliczono według wzo- Otyłość jest jednym z większych wyzwań globalnych ru: XXI wieku. Jest ona obecnie najczęściej występującą BMI = 80 kg : (1,8 m)2 = 80 : 3,24 = 24,69 chorobą metaboliczną, osiągającą według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rozmiary epidemii, Według kryteriów WHO klasyfikacja wartości a w zasadzie pandemii, zagrażającej rozwojowi wskaźnika BMI dla osób dorosłych pozwa- la ocenić stan odżywienia białkowo-energe- cywilizacyjnemu i będącą w krajach rozwiniętych tycznego człowieka w kategoriach występo- i rozwijających się jednym z największych problemów wania niedowagi, nadwagi lub otyłości. zdrowotnych. WHO uznała otyłość za najgroźniejszą Według podstawowej klasyfikacji wartość wskaźnika BMI wskazuje na: chorobę przewlekłą, która nieleczona prowadzi m.in. • < 18,5 – niedowagę, do rozwoju chorób układu krążenia, cukrzycy typu • 18,5–24,99 – wartość prawidłową, 2, zespołu metabolicznego, zaburzeń hormonalnych, • ≥ 25,0 – nadwagę. a także zwiększa ryzyko zachorowań na niektóre Według klasyfikacji bardziej szczegółowej BMI, możemy wykazać: rodzaje nowotworów. Skoro otyłość prowadzi do tak • < 16,0 – wygłodzenie, wielu chorób metabolicznych, które z punktu widzenia • 16,0–16,99 – wychudzenie (spowodo- wane często przez ciężką chorobę lub zdrowia publicznego stanowią główną przyczynę anoreksję), miar tkanki tłuszczowej. Stąd też wskaźnik biety przekracza 32%. Otyłość istnieje także ka tłuszczowa umiejscowiona jest głównie umieralności człowieka we współczesnym świecie, • 17,0–18,49 – niedowagę, BMI nie jest wiarygodny m.in. dla kobiet cię- wtedy, gdy zwiększenie ilości tłuszczu o po- na udach i pośladkach (otyłość typu „grusz- należy bliżej zdefiniować tę jednostkę chorobową. • 18,5–24,99 – wartość prawidłową, żarnych, małych dzieci, sportowców oraz nad 50% w stosunku do wartości należnych ka”). Należy zaznaczyć, że otyłość brzuszna, Czym zatem jest otyłość? • 25,0–29,99 – nadwagę, osób z dużą masą tkanki mięśniowej, np. wyrównywane jest przez jednoczesny uby- inaczej zwana wisceralną, androidalną lub • 30,0–34,99 – I stopień otyłości, kulturystów. Dlatego też w określeniu wy- tek masy mięśni lub wody, tak że wartość typu „jabłko” jest charakterystyczna dla męż- Według definicji WHO, otyłość jest schorze- nych (genetycznych czy fizjologicznych) roz- • 35,0–39,99 – II stopień otyłości (oty- stępowania otyłości i jej stopnia ważna jest masy ciała może być zbliżona do należnej. czyzn, podczas gdy otyłość udowo-poślad- niem ogólnoustrojowym, charakteryzują- woju otyłości, dynamiczne narastanie czę- łość kliniczna), także ocena zawartości tłuszczu w organi- Z punktu widzenia zagrożenia zdrowia wy- kowa, często określana mianem gynoidalnej cym się nadmiernym rozwojem tkanki tłusz- stości tego schorzenia w ostatnim 20-leciu • ≥ 40,0 – III stopień otyłości (otyłość ol- zmie. nikającego z otyłości istotną rolę odgry- lub typu „gruszka”, jest charakterystyczna dla czowej w organizmie, przekraczającym fizjo- sugeruje, że podstawową jej przyczyną są brzymia) [3,4,5]. W normalnych warunkach masa tłuszczu wa jej rodzaj. Wartość wskaźnika BMI nie kobiet, stąd też to właśnie otyli mężczyźni są logiczne potrzeby i możliwości adaptacyj- czynniki środowiskowe, szeroko rozumiany Dla osób dorosłych za normę uważa się za- nie przekracza 18% rzeczywistej masy cia- mówi nic o tym, jak rozłożona jest tkanka zagrożeni znacznie większym ryzykiem za- ne, mogącym prowadzić do niekorzystnych styl życia, a zwłaszcza zmiana zwyczajów ży- tem wartości BMI pomiędzy 18,5 a 24,5, ła u dorosłych mężczyzn i 28% u kobiet. Bio- tłuszczowa w ciele. A jest to ważne, ponie- padalności na dietozależne, cywilizacyjne skutków dla zdrowia [1]. Przyrost masy ciała, wieniowych na żywienie bogatoenergetycz- o nadwadze świadczą wartości zawierające rąc pod uwagę zawartość tłuszczu całkowi- waż na stan zdrowia wpływa nie tylko ilość choroby metaboliczne i ich zdrowotne kon- a w konsekwencji otyłość, występują wów- ne i obniżająca się aktywność fizyczna. Pro- się w przedziale od 24,5 do 29,5, a wszystkie tego w organizmie, można przyjąć, że oty- i skład tkanki tłuszczowej odpowiedzialnej sekwencje. czas, gdy przez dłuższy czas ilość energii do- wadzi to do dodatniego bilansu energetycz- wartości powyżej – to już otyłość, przy czym łość pojawia się wtedy, gdy podane powy- za nadwagę, ale także jej rozmieszczenie Stosunek obwodu talii do obwodu bioder starczanej do organizmu jest większa aniże- nego i wzrostu masy ciała [2]. wskaźnik BMI przekraczający 40 świadczy żej odsetki określające udział masy tłuszczu w ciele. Istotne jest to, gdzie magazynowany (waist hips ratio – WHR) przyjęty został za li ilość energii wydatkowanej. Innymi słowy, Kiedy zatem mamy do czynienia z występo- o groźnej otyłości klinicznej z bezpośrednim w ogólnej masie ciała zwiększają się o 50% jest tłuszcz. U osób otyłych, u których tkan- wskaźnik, stosowany w klinicznej metodzie przyczyną powstawania otyłości jest dodat- waniem otyłości? Według zaleceń Światowej zagrożeniem życia. Chociaż ogólnie przyj- lub więcej [6]. ka tłuszczowa zlokalizowana jest wewnątrz identyfikacji pacjentów z otyłością brzuszną. ni bilans energetyczny. Każdy z nas w ciągu Organizacji Zdrowia (WHO) nadwagę i oty- muje się, że osoby z BMI ≥ 30 mają nadmier- Biorąc po uwagę kryteria zawartości tłusz- jamy brzusznej (otyłość typu „jabłko”), ryzy- Talię mierzy się w miejscu najwęższym, bio- dnia spożywa pożywienie o różnej warto- łość należy określać w kategoriach warto- nie rozbudowaną tkankę tłuszczową, należy czu w organizmie, o otyłości można mówić ko wystąpienia problemów zdrowotnych, dra zaś – w miejscu najszerszym. Wskaźnik ści energetycznej, ale także wydatkuje ener- ści wskaźnika względnej masy ciała, określa- pamiętać, że w niektórych przypadkach nie wtedy, gdy masa tłuszczu u mężczyzny wy- takich jak choroba wieńcowa czy cukrzyca, WHR określa się jako wysoki, jeśli jego war- gię w trakcie normalnej aktywności życio- nego powszechnie jako BMI (Body Mass In- można polegać wyłącznie na wartości tego nosi ponad 22% należnej masy ciała, a u ko- jest większe aniżeli u osób, u których tkan- tość przekracza 1,0 u mężczyzn i 0,85 u ko- wej i zawodowej. Wydatek energetyczny po- dex). Opracował go niemal dwa wieki temu, wskaźnika. Przyczyna tkwi w tym, iż BMI nie biet. winien równoważyć ilość energii dostarcza- bo w 1830 roku, belgijski statystyk i astro- rozróżnia masy ciała związanej z zawarto- Tabela 1. Klasyfikacja otyłości według całkowitej zawartości tłuszczu w organizmie [7]. Otyłość brzuszna, jako czynnik ryzyka prze- nej organizmowi. Inaczej mówiąc: jeśli do- nom Adolf Quetelet, stąd też czasami uży- ścią tłuszczu i wagi wynikającej z obecno- wlekłych chorób niezakaźnych, wywiera szko- Kobiety Mężczyźni starczamy organizmowi więcej kalorii (ener- wa się nazwy „wskaźnik Queteleta”. U pod- ści tkanki mięśniowej i wody. Stąd też osoby Masa ciała (% zawartości tłuszczu) (% zawartości tłuszczu) dliwy wpływ na organizm poprzez liczne pato- gii) niż zużywamy, to tyjemy. staw zasadności obliczania tego wskaźni- o rozbudowanej muskulaturze, a więc o du- mechanizmy, powodując m.in. wzrost pozio- Otyłość jest schorzeniem o złożonej i wciąż ka leży przekonanie, że osoby tego same- żej masie mięśniowej (np. ciężarowcy), albo Prawidłowa 9–18 14–28 mu lipoprotein miażdżycorodnych, jest przy- nie do końca wyjaśnionej etiopatogenezie. go wzrostu mają podobną ilość beztłuszczo- też chorzy z obrzękiem, mogą mieć BMI po- Nadwaga 19–22 29–32 czyną nadciśnienia tętniczego, którego na- Nie umniejszając roli czynników biologicz- wej masy ciała, czyli masy tkanki mięśniowej wyżej 30, co nie znaczy, że posiadają nad- Otyłość >22 >32 stępstwem jest przerost lewej komory serca 18 19
9. WHO. Global Health Observatory (GHO) i jego niewydolność, a poprzez powodowanie Na świecie co roku z powodów powiązanych lona Księga. Promowanie zdrowego żywie- data, Overweight and obesity Adults aged insulinooporności sprzyja rozwojowi cukrzy- z otyłością i nadwagą umiera co najmniej nia i aktywności fizycznej: europejski wy- 18+, http://www.who.int/gho/ncd/risk_ ESEJ cy. Spośród innych chorób, niezaliczonych do 2,8 miliona osób [12]. Według opublikowa- miar zapobiegania nadwadze, otyłości i cho- 10. Ng M., Fleming T., Robinson M., Thomson ESEJ factors/overweight_text/en/. nych prognoz WHO epidemia otyłości bę- robom przewlekłym”, a następnie, w 2007 r. metabolicznych chorób niezakaźnych, wymie- nić należy zaburzenia hormonalne utrudnia- dzie w najbliższych dekadach narastać w ca- – dokument „Biała Księga. Europejska stra- B. et al.: Global, regional, and national pre- valence of overweight and obesity in chil- jące zajście w ciążę, częściej niż u szczupłych łej Europie, w tym także w Polsce. Prognozu- tegia dla problemów zdrowotnych zwią- dren and adults during 1980–2013: a sys- występujące zaburzenia przebiegu ciąży i po- je się, że w latach 2010–2030 liczba otyłych zanych z odżywianiem się, nadwagą i oty- tematic analysis for the Global Burden rodu, niektóre nowotwory, dnę, zwyradniają- wzrośnie do 75% w Wielkiej Brytanii, do 80% łością”. W Zielonej Księdze stwierdzono, że of Disease Study 2013. The Lancet, 384 ce zapalenie stawów, zespół bezdechu senne- w Republice Czeskiej, Polsce i Hiszpanii i do podstawową przyczyną przewlekłych cho- (9945): 766–781, 30 August 2014. go i inne. 90% w Irlandii [13]. rób niezakaźnych oraz przedwczesnej umie- 11. WHO, Regional Office for Europe, Obesity, Data and Statistics. http://www.euro.who. Wyniki badań epidemiologicznych nad oty- Otyłość to istotny problem zdrowotny XXI ralności w Europie jest nieprawidłowe ży- int/en/health-topics/noncommunicable-di- łością wykazały, że w ciągu ostatnich dwóch wieku także w Polsce. Statystyki pogarszają wienie i brak aktywności fizycznej [17]. Bia- seases/obesity/data-and-statistics. dekad wystąpił znaczny wzrost masy cia- się z roku na rok. Większość dorosłych otyłych ła Księga ma na celu stworzenie zintegrowa- 12. WHO, Global Health Observatory (GHO) ła u ludzi na całym świecie, także i w Polsce. w Polsce to mężczyźni. Na podstawie wyników nej europejskiej strategii, która przyczyniła- data. Obesity. Situation and trends. http:// www.who.int/gho/ncd/risk_factors/obesi- Światowa Organizacja Zdrowia mówi o pan- badań reprezentatywnych dla populacji Polski by się do zmniejszenia problemów zdrowot- ty_text/en/. demii otyłości. W latach 1980–2014 częstość opublikowanych w raporcie Instytutu Żywno- nych spowodowanych niewłaściwym odży- 13. Adult obesity predicted in almost all Eu- występowania otyłości na świecie wzrosła ści i Żywienia w 2013 roku, obejmujących lata wianiem, nadwagą i otyłością. [18]. ropean countries by 2030. European So- prawie dwukrotnie. Według aktualnych da- 2000-2005, wykazano, że w wśród Polaków Nadwaga i otyłość to ogromny problem ciety of Cardiology. Science Daily, 9 nych WHO, w roku 2014 39% osób w wieku nadmierna masa ciała występowała u 57–62% epidemiologiczny w większości krajów go- nych na wielu obszarach zwalczania czyn- wykształcenie prozdrowotnych nawyków ży- May 2014. www.sciencedaily.com/rele- ases/2014/05/140509110711.htm. powyżej 18 lat miało nadwagę (39% męż- mężczyzn i 48–49% kobiet. Występowanie spodarczo rozwiniętych. W raporcie Urzę- ników sprzyjających rozwojowi nadmiernej wieniowych oraz zmniejszenie wydatków na 14. Jarosz M. Ogólnopolskie działania w zakre- samej tylko otyłości odnotowano u 16–21% sie zwalczania nadwagi i otyłości ze szcze- ochronę zdrowia związanych z leczeniem oty- masy ciała. Stąd też najważniejszym proble- du Statystycznego Unii Europejskiej – Eu- czyzn i 40% kobiet), a 13% było otyłych „ badań, przeprowadzonych w 2011 roku, wy- otyłych w 19 krajach europejskich w la- istotniejsze znaczenie dla zwalczania prze- ków ekonomicznych, wynikających z dieto- 15. Zdrowie i ochrona zdrowia w 2011 r. GUS, gólnym uwzględnieniem dzieci i młodzie- łości i jej powikłań, a także zmniejszenie skut- mężczyzn i 19–22% kobiet. Wyniki kolejnych rostat, przedstawiającym odsetek osób mem zdrowia publicznego, mającym naj- (11% mężczyzn i 15% kobiet). Stąd też sza- ży. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa cuje się, że na świecie w 2014 roku ponad 2013. kazały wzrost otyłości, zwłaszcza wśród męż- tach 2008–2009, Polki zajęły 9 miejsce. wlekłych chorób niezakaźnych, jest zapo- zależnych chorób cywilizacyjnych, niepełno- 1,9 mld osób dorosłych, które ukończyły 18 czyzn, u których częstość występowania do- lat, miało nadwagę. Spośród nich ponad 600 bieganie nadwadze i otyłości. Nadmierną masę ciała ma 45,9% Polek, sprawności i niezdolności do pracy. Warszawa 2011. 16. Rezolucja 57 Światowego Zgromadzenia milionów było otyłych. Stwierdzono także, chodziła do 25% [14]. Umieszczone w raporcie Także w Polsce istnieje potrzeba prowa- w tym prawie 16% jest otyłych. Mężczyź- prof. nadzw. dr hab. Jerzy Bertrandt Zdrowia z dnia 22 maja 2004 r. o przyję- „ Na świecie co roku z powodów powiązanych z otyłością i nadwagą umiera co cych zapobiegania i zwalczania otyłości. nia, Aktywności Fizycznej i Zdrowia (Glo- Powinny one koncentrować się w znacz- najmniej 2,8 miliona osób. Według opublikowanych prognoz WHO epidemia dzenia skoordynowanych działań dotyczą- Katedra Ekonomii i Zarządzania PSW ciu Globalnej Strategii dotyczącej Żywie- bal Strategy on Diet, Physical Activity and Health, WHA57.17. otyłości będzie w najbliższych dekadach narastać w całej Europie, w tym także nym stopniu na ograniczeniu czynników Piśmiennictwo: 17. Zielona Księga – „Promowanie zdrowego 1. Obesity: Preventing and Managing the sprzyjających otyłości, takich jak nieprawi- w Polsce. Prognozuje się, że w latach 2010–2030 liczba otyłych wzrośnie do 75% dłowe żywienie i mała aktywność fizyczna. Global Epidemic Obesity: preventing and żywienia i aktywności fizycznej: europejski wymiar zapobiegania nadwadze, otyłości managing the global epidemic: report of w Wielkiej Brytanii, do 80% w Republice Czeskiej, Polsce i Hiszpanii i do 90% Jednym z wyznaczników sposobu żywie- a WHO consultation. WHO Technical Re- i chorobom przewlekłym”, Komisja Wspól- port Series 894, Geneva 2000. w Irlandii. nia jest wiedza zdrowotna. Osoby, które 2. Rafalska E., Grzybowski A.: Czynniki ry- not Europejskich, Bruksela, 08.12.2005, zdają sobie sprawę z tego, jak ważne w za- KOM (2005) 637. pobieganiu chorobom cywilizacyjnym jest zyka otyłości i chorób współistniejących 18. Biała księga z dnia 30 maja 2007 r. – Strate- że 41 mln dzieci poniżej 5 roku życia mia- GUS „Zdrowie i ochrona zdrowia 2011” wyni- ni w tym rankingu zajmują 6 miejsce. 17% stosowanie zbilansowanej diety, zaprze- wśród studentów Uniwersytetu Medycz- gia dla Europy w sprawie zagadnień zdro- wotnych związanych z odżywianiem, nad- nego w Łodzi. Żyw. Człow. Metab. 2007, ło nadwagę lub było otyłych [8,9]. W 2010 ki badań z 2009 roku wskazują, że otyłość lub Polaków jest otyłych, a 34,2% ma nadwa- stanie palenia oraz aktywność fizyczna, są 314, 965-974. wagą i otyłością, COM (2007) 279. roku nadwaga i otyłość była przyczyną 3,4 nadwagę wykryto u 54% dorosłych Polaków. gę [19]. bardziej skłonne do przestrzegania proz- 3. WHO. Physical status: the use and interpre- 19. Tables on overweight and obesity – Euro- miliona zgonów na świecie. Odsetek doro- Częściej występowała ona u mężczyzn (64%) Na początku XXI wieku co trzeci Polak miał drowotnego stylu życia, stąd też szero- tation of anthropometry. Report of a WHO stat. http://epp.eurostat.ec.europa.eu. słych o wskaźniku masy ciała (BMI) 25 kg/ niż u kobiet (46%). Polska na tle 18 krajów eu- nadwagę, a 14% populacji cierpiało na oty- ko pojęte szerzenie żywieniowej oświaty Expert Committee. WHO Technical Report 20. Janik K., Zatoński W.: Rozkład masy cia- Series 854. Geneva: World Health Organi- ła w Polsce w 2002 roku. Wybrane Proble- m2 lub większej wzrósł w latach 1980–2013 ropejskich zajmowała 7 miejsce wśród wystę- łość [20]. Według Instytutu Żywności i Ży- zdrowotnej stanowi ważny element profi- zation, 1995. my Nauki o Żywieniu Człowieka u Progu z 28,8% do 36,9% u mężczyzn i z 29,8% do powania nadmiernej masy ciała u osób doro- wienia otyłość jest co roku przyczyną ok. laktyki nadwagi i otyłości. 4. WHO. Obesity: preventing and managing XXI Wieku (in Polish). W: The distribution 38,0% u kobiet. Problem otyłości dotyka słych [15]. 1,5 mln hospitalizacji, a leczenie otyłości Polska, realizując cele wytyczone przez WHO the global epidemic. Report of a WHO of body weight in Poland in 2002. Selected głównie kraje wysoko rozwinięte, ale coraz Analiza danych epidemiologicznych wy- i jej powikłań pochłania 21% budżetu prze- w 2013 roku w postaci zatrzymania trendu Consultation. WHO Technical Report Series Problems of Science of Human Nutrition at częściej pojawia się także w krajach uboż- kazuje, że występowanie nadwagi i otyło- znaczonego na ochronę zdrowia. W bada- wzrostowego otyłości do 2025 roku, w 2016 894. Geneva: World Health Organization, the Threshold of XXI Century, SGGW War- 2000. saw, 2004, 134-138. szych. Z raportu, jaki opublikowało czaso- ści jest poważnym zagrożeniem dla zdro- nu WOBASZ, przeprowadzonym w latach przygotowała Narodowy Program Zdrowia 5. WHO expert consultation. Appropriate bo- 21. Biela U., Pająk A., Kaczmarczyk-Chałas K., pismo „The Lancet”, wynika, że główną przy- wia publicznego. Stąd też podjęcie szero- 2003–2005 w 16 województwach, w peł- na lata 2016–2020, w którym jednym z celów dy-mass index for Asian populations and Głuszek J., Tendera M., Waśkiewicz A., Kur- czyną takiego stanu rzeczy jest „moderniza- ko zakrojonych działań profilaktycznych sta- ni potwierdzono alarmującą sytuację w za- operacyjnych jest poprawa sposobu żywienia its implications for policy and intervention jata P., Wyrzykowski B.: Częstość występo- strategies. The Lancet, 2004; 157-163. cja świata”, która sprawia, że ludzie są coraz je się nakazem chwili. Zapobieganie nadwa- kresie nasilenia otyłości, gdyż u 21,2% męż- i stanu odżywienia oraz zwiększenie aktywno- 6. Tatoń J., Czech A., Bernas M.: Otyłość – ze- wania nadwagi i otyłości u kobiet i męż- czyzn w wieku 20–74 lat. Kardiologia Pol- mniej aktywni fizycznie [10]. Szacuje się, że dze, otyłości i przewlekłym chorobom nieza- czyzn i 22,4 % kobiet w wieku od 20 do 74 ści fizycznej społeczeństwa. Zakłada się, że re- spół metaboliczny. Wydawnictwo Lekar- ska 2005; 63: 6 supl. 4. w Europejskim Regionie WHO do roku 2008 kaźnym stało się obecnie priorytetem w Unii roku życia stwierdzono otyłość, a dodat- alizacja programu pozwoli m.in. na: zmniejsze- skie PZWL, Warszawa 2007. ponad 50% mężczyzn i kobiet miało nadwa- Europejskiej. Rada UE, w ślad za opracowa- kowo – nadwagę odpowiednio u 40,4% nie zachorowalności i umieralności na prze- 7. Gallagher D., Heymsfield SB., Heo M., Jebb SA., gę, a około 23% kobiet i 20% mężczyzn było ną przez WHO „Globalną Strategią dotyczą- i 27,9% [21]. Cele, wytyczone przez WHO wlekłe dietozależne choroby niezakaźne (cho- Murgatroyd PR., Sakamoto Y.: Healthy percen- otyłych. Na podstawie najnowszych szacun- cą Żywienia, Aktywności Fizycznej i Zdro- w 2013 roku w programie powstrzymania roby układu krążenia, nowotwory, cukrzy- tage body fat ranges: an approach for deve- loping guidelines based on body mass index. ków, w krajach Unii Europejskiej, w zależno- wia”, w której stwierdza się, że główne czyn- zwiększania się odsetka osób z nadwagą cę typu II, nadciśnienie tętnicze, osteoporo- Am J Clin Nutr. 2000 Sep;72(3): 694-701. ści od kraju, nadwagę ma 30–70%, a otyłość niki ryzyka zachorowań i zgonów to niezdro- do 2025 roku, mogą być osiągnięte jedynie zę i inne), podniesienie poziomu wiedzy spo- 8. WHO. Obesity and overweight. http:// dotyka 10–30% osób dorosłych [11]. wa dieta i brak aktywności fizycznej [16], pod warunkiem prowadzenia efektywnych, łeczeństwa dotyczącej żywieniowej profilak- www.who.int/mediacentre/factsheets/ w 2005 roku przygotowała dokument „Zie- skoordynowanych programów interwencyj- tyki cywilizacyjnych chorób metabolicznych, fs311/en/. 20 21
9. WHO. Global Health Observatory (GHO) i jego niewydolność, a poprzez powodowanie Na świecie co roku z powodów powiązanych lona Księga. Promowanie zdrowego żywie- data, Overweight and obesity Adults aged insulinooporności sprzyja rozwojowi cukrzy- z otyłością i nadwagą umiera co najmniej nia i aktywności fizycznej: europejski wy- 18+, http://www.who.int/gho/ncd/risk_ ESEJ cy. Spośród innych chorób, niezaliczonych do 2,8 miliona osób [12]. Według opublikowa- miar zapobiegania nadwadze, otyłości i cho- 10. Ng M., Fleming T., Robinson M., Thomson ESEJ factors/overweight_text/en/. nych prognoz WHO epidemia otyłości bę- robom przewlekłym”, a następnie, w 2007 r. metabolicznych chorób niezakaźnych, wymie- nić należy zaburzenia hormonalne utrudnia- dzie w najbliższych dekadach narastać w ca- – dokument „Biała Księga. Europejska stra- B. et al.: Global, regional, and national pre- valence of overweight and obesity in chil- jące zajście w ciążę, częściej niż u szczupłych łej Europie, w tym także w Polsce. Prognozu- tegia dla problemów zdrowotnych zwią- dren and adults during 1980–2013: a sys- występujące zaburzenia przebiegu ciąży i po- je się, że w latach 2010–2030 liczba otyłych zanych z odżywianiem się, nadwagą i oty- tematic analysis for the Global Burden rodu, niektóre nowotwory, dnę, zwyradniają- wzrośnie do 75% w Wielkiej Brytanii, do 80% łością”. W Zielonej Księdze stwierdzono, że of Disease Study 2013. The Lancet, 384 ce zapalenie stawów, zespół bezdechu senne- w Republice Czeskiej, Polsce i Hiszpanii i do podstawową przyczyną przewlekłych cho- (9945): 766–781, 30 August 2014. go i inne. 90% w Irlandii [13]. rób niezakaźnych oraz przedwczesnej umie- 11. WHO, Regional Office for Europe, Obesity, Data and Statistics. http://www.euro.who. Wyniki badań epidemiologicznych nad oty- Otyłość to istotny problem zdrowotny XXI ralności w Europie jest nieprawidłowe ży- int/en/health-topics/noncommunicable-di- łością wykazały, że w ciągu ostatnich dwóch wieku także w Polsce. Statystyki pogarszają wienie i brak aktywności fizycznej [17]. Bia- seases/obesity/data-and-statistics. dekad wystąpił znaczny wzrost masy cia- się z roku na rok. Większość dorosłych otyłych ła Księga ma na celu stworzenie zintegrowa- 12. WHO, Global Health Observatory (GHO) ła u ludzi na całym świecie, także i w Polsce. w Polsce to mężczyźni. Na podstawie wyników nej europejskiej strategii, która przyczyniła- data. Obesity. Situation and trends. http:// www.who.int/gho/ncd/risk_factors/obesi- Światowa Organizacja Zdrowia mówi o pan- badań reprezentatywnych dla populacji Polski by się do zmniejszenia problemów zdrowot- ty_text/en/. demii otyłości. W latach 1980–2014 częstość opublikowanych w raporcie Instytutu Żywno- nych spowodowanych niewłaściwym odży- 13. Adult obesity predicted in almost all Eu- występowania otyłości na świecie wzrosła ści i Żywienia w 2013 roku, obejmujących lata wianiem, nadwagą i otyłością. [18]. ropean countries by 2030. European So- prawie dwukrotnie. Według aktualnych da- 2000-2005, wykazano, że w wśród Polaków Nadwaga i otyłość to ogromny problem ciety of Cardiology. Science Daily, 9 nych WHO, w roku 2014 39% osób w wieku nadmierna masa ciała występowała u 57–62% epidemiologiczny w większości krajów go- nych na wielu obszarach zwalczania czyn- wykształcenie prozdrowotnych nawyków ży- May 2014. www.sciencedaily.com/rele- ases/2014/05/140509110711.htm. powyżej 18 lat miało nadwagę (39% męż- mężczyzn i 48–49% kobiet. Występowanie spodarczo rozwiniętych. W raporcie Urzę- ników sprzyjających rozwojowi nadmiernej wieniowych oraz zmniejszenie wydatków na 14. Jarosz M. Ogólnopolskie działania w zakre- samej tylko otyłości odnotowano u 16–21% sie zwalczania nadwagi i otyłości ze szcze- ochronę zdrowia związanych z leczeniem oty- masy ciała. Stąd też najważniejszym proble- du Statystycznego Unii Europejskiej – Eu- czyzn i 40% kobiet), a 13% było otyłych „ badań, przeprowadzonych w 2011 roku, wy- otyłych w 19 krajach europejskich w la- istotniejsze znaczenie dla zwalczania prze- ków ekonomicznych, wynikających z dieto- 15. Zdrowie i ochrona zdrowia w 2011 r. GUS, gólnym uwzględnieniem dzieci i młodzie- łości i jej powikłań, a także zmniejszenie skut- mężczyzn i 19–22% kobiet. Wyniki kolejnych rostat, przedstawiającym odsetek osób mem zdrowia publicznego, mającym naj- (11% mężczyzn i 15% kobiet). Stąd też sza- ży. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa cuje się, że na świecie w 2014 roku ponad 2013. kazały wzrost otyłości, zwłaszcza wśród męż- tach 2008–2009, Polki zajęły 9 miejsce. wlekłych chorób niezakaźnych, jest zapo- zależnych chorób cywilizacyjnych, niepełno- 1,9 mld osób dorosłych, które ukończyły 18 czyzn, u których częstość występowania do- lat, miało nadwagę. Spośród nich ponad 600 bieganie nadwadze i otyłości. Nadmierną masę ciała ma 45,9% Polek, sprawności i niezdolności do pracy. Warszawa 2011. 16. Rezolucja 57 Światowego Zgromadzenia milionów było otyłych. Stwierdzono także, chodziła do 25% [14]. Umieszczone w raporcie Także w Polsce istnieje potrzeba prowa- w tym prawie 16% jest otyłych. Mężczyź- prof. nadzw. dr hab. Jerzy Bertrandt Zdrowia z dnia 22 maja 2004 r. o przyję- „ Na świecie co roku z powodów powiązanych z otyłością i nadwagą umiera co cych zapobiegania i zwalczania otyłości. nia, Aktywności Fizycznej i Zdrowia (Glo- Powinny one koncentrować się w znacz- najmniej 2,8 miliona osób. Według opublikowanych prognoz WHO epidemia dzenia skoordynowanych działań dotyczą- Katedra Ekonomii i Zarządzania PSW ciu Globalnej Strategii dotyczącej Żywie- bal Strategy on Diet, Physical Activity and Health, WHA57.17. otyłości będzie w najbliższych dekadach narastać w całej Europie, w tym także nym stopniu na ograniczeniu czynników Piśmiennictwo: 17. Zielona Księga – „Promowanie zdrowego 1. Obesity: Preventing and Managing the sprzyjających otyłości, takich jak nieprawi- w Polsce. Prognozuje się, że w latach 2010–2030 liczba otyłych wzrośnie do 75% dłowe żywienie i mała aktywność fizyczna. Global Epidemic Obesity: preventing and żywienia i aktywności fizycznej: europejski wymiar zapobiegania nadwadze, otyłości managing the global epidemic: report of w Wielkiej Brytanii, do 80% w Republice Czeskiej, Polsce i Hiszpanii i do 90% Jednym z wyznaczników sposobu żywie- a WHO consultation. WHO Technical Re- i chorobom przewlekłym”, Komisja Wspól- port Series 894, Geneva 2000. w Irlandii. nia jest wiedza zdrowotna. Osoby, które 2. Rafalska E., Grzybowski A.: Czynniki ry- not Europejskich, Bruksela, 08.12.2005, zdają sobie sprawę z tego, jak ważne w za- KOM (2005) 637. pobieganiu chorobom cywilizacyjnym jest zyka otyłości i chorób współistniejących 18. Biała księga z dnia 30 maja 2007 r. – Strate- że 41 mln dzieci poniżej 5 roku życia mia- GUS „Zdrowie i ochrona zdrowia 2011” wyni- ni w tym rankingu zajmują 6 miejsce. 17% stosowanie zbilansowanej diety, zaprze- wśród studentów Uniwersytetu Medycz- gia dla Europy w sprawie zagadnień zdro- wotnych związanych z odżywianiem, nad- nego w Łodzi. Żyw. Człow. Metab. 2007, ło nadwagę lub było otyłych [8,9]. W 2010 ki badań z 2009 roku wskazują, że otyłość lub Polaków jest otyłych, a 34,2% ma nadwa- stanie palenia oraz aktywność fizyczna, są 314, 965-974. wagą i otyłością, COM (2007) 279. roku nadwaga i otyłość była przyczyną 3,4 nadwagę wykryto u 54% dorosłych Polaków. gę [19]. bardziej skłonne do przestrzegania proz- 3. WHO. Physical status: the use and interpre- 19. Tables on overweight and obesity – Euro- miliona zgonów na świecie. Odsetek doro- Częściej występowała ona u mężczyzn (64%) Na początku XXI wieku co trzeci Polak miał drowotnego stylu życia, stąd też szero- tation of anthropometry. Report of a WHO stat. http://epp.eurostat.ec.europa.eu. słych o wskaźniku masy ciała (BMI) 25 kg/ niż u kobiet (46%). Polska na tle 18 krajów eu- nadwagę, a 14% populacji cierpiało na oty- ko pojęte szerzenie żywieniowej oświaty Expert Committee. WHO Technical Report 20. Janik K., Zatoński W.: Rozkład masy cia- Series 854. Geneva: World Health Organi- ła w Polsce w 2002 roku. Wybrane Proble- m2 lub większej wzrósł w latach 1980–2013 ropejskich zajmowała 7 miejsce wśród wystę- łość [20]. Według Instytutu Żywności i Ży- zdrowotnej stanowi ważny element profi- zation, 1995. my Nauki o Żywieniu Człowieka u Progu z 28,8% do 36,9% u mężczyzn i z 29,8% do powania nadmiernej masy ciała u osób doro- wienia otyłość jest co roku przyczyną ok. laktyki nadwagi i otyłości. 4. WHO. Obesity: preventing and managing XXI Wieku (in Polish). W: The distribution 38,0% u kobiet. Problem otyłości dotyka słych [15]. 1,5 mln hospitalizacji, a leczenie otyłości Polska, realizując cele wytyczone przez WHO the global epidemic. Report of a WHO of body weight in Poland in 2002. Selected głównie kraje wysoko rozwinięte, ale coraz Analiza danych epidemiologicznych wy- i jej powikłań pochłania 21% budżetu prze- w 2013 roku w postaci zatrzymania trendu Consultation. WHO Technical Report Series Problems of Science of Human Nutrition at częściej pojawia się także w krajach uboż- kazuje, że występowanie nadwagi i otyło- znaczonego na ochronę zdrowia. W bada- wzrostowego otyłości do 2025 roku, w 2016 894. Geneva: World Health Organization, the Threshold of XXI Century, SGGW War- 2000. saw, 2004, 134-138. szych. Z raportu, jaki opublikowało czaso- ści jest poważnym zagrożeniem dla zdro- nu WOBASZ, przeprowadzonym w latach przygotowała Narodowy Program Zdrowia 5. WHO expert consultation. Appropriate bo- 21. Biela U., Pająk A., Kaczmarczyk-Chałas K., pismo „The Lancet”, wynika, że główną przy- wia publicznego. Stąd też podjęcie szero- 2003–2005 w 16 województwach, w peł- na lata 2016–2020, w którym jednym z celów dy-mass index for Asian populations and Głuszek J., Tendera M., Waśkiewicz A., Kur- czyną takiego stanu rzeczy jest „moderniza- ko zakrojonych działań profilaktycznych sta- ni potwierdzono alarmującą sytuację w za- operacyjnych jest poprawa sposobu żywienia its implications for policy and intervention jata P., Wyrzykowski B.: Częstość występo- strategies. The Lancet, 2004; 157-163. cja świata”, która sprawia, że ludzie są coraz je się nakazem chwili. Zapobieganie nadwa- kresie nasilenia otyłości, gdyż u 21,2% męż- i stanu odżywienia oraz zwiększenie aktywno- 6. Tatoń J., Czech A., Bernas M.: Otyłość – ze- wania nadwagi i otyłości u kobiet i męż- czyzn w wieku 20–74 lat. Kardiologia Pol- mniej aktywni fizycznie [10]. Szacuje się, że dze, otyłości i przewlekłym chorobom nieza- czyzn i 22,4 % kobiet w wieku od 20 do 74 ści fizycznej społeczeństwa. Zakłada się, że re- spół metaboliczny. Wydawnictwo Lekar- ska 2005; 63: 6 supl. 4. w Europejskim Regionie WHO do roku 2008 kaźnym stało się obecnie priorytetem w Unii roku życia stwierdzono otyłość, a dodat- alizacja programu pozwoli m.in. na: zmniejsze- skie PZWL, Warszawa 2007. ponad 50% mężczyzn i kobiet miało nadwa- Europejskiej. Rada UE, w ślad za opracowa- kowo – nadwagę odpowiednio u 40,4% nie zachorowalności i umieralności na prze- 7. Gallagher D., Heymsfield SB., Heo M., Jebb SA., gę, a około 23% kobiet i 20% mężczyzn było ną przez WHO „Globalną Strategią dotyczą- i 27,9% [21]. Cele, wytyczone przez WHO wlekłe dietozależne choroby niezakaźne (cho- Murgatroyd PR., Sakamoto Y.: Healthy percen- otyłych. Na podstawie najnowszych szacun- cą Żywienia, Aktywności Fizycznej i Zdro- w 2013 roku w programie powstrzymania roby układu krążenia, nowotwory, cukrzy- tage body fat ranges: an approach for deve- loping guidelines based on body mass index. ków, w krajach Unii Europejskiej, w zależno- wia”, w której stwierdza się, że główne czyn- zwiększania się odsetka osób z nadwagą cę typu II, nadciśnienie tętnicze, osteoporo- Am J Clin Nutr. 2000 Sep;72(3): 694-701. ści od kraju, nadwagę ma 30–70%, a otyłość niki ryzyka zachorowań i zgonów to niezdro- do 2025 roku, mogą być osiągnięte jedynie zę i inne), podniesienie poziomu wiedzy spo- 8. WHO. Obesity and overweight. http:// dotyka 10–30% osób dorosłych [11]. wa dieta i brak aktywności fizycznej [16], pod warunkiem prowadzenia efektywnych, łeczeństwa dotyczącej żywieniowej profilak- www.who.int/mediacentre/factsheets/ w 2005 roku przygotowała dokument „Zie- skoordynowanych programów interwencyj- tyki cywilizacyjnych chorób metabolicznych, fs311/en/. 20 21
SPEŁNIAM SWOJE MARZENIA Lodowiec w okolicy Longearbyen na bruje. Wszyscy wychodzą do parków i czasem sza, tak więc Nowy Jork to prawdopodobnie Spitsbergenie kolejna destynacja. Ludzie, których się poznaje ciężko znaleźć wolne miejsce na koc lub grill. ABSOLWENT Rozmowa z Marleną Położyńską, absolwentką w dziale handlu międzynarodowego. Trafi- biur, urzędów i sklepów jest zamkniętych. Tuż dużo powodów do przemyśleń nad życiem ABSOLWENT w drodze, zostawiają w nas ślad na długo, dają Lipiec jest miesiącem wakacyjnym i mnóstwo po szkole średniej młodzież najczęściej podró- i inspirują. Zdecydowanie inspirują. Niezależ- żuje po świecie i szuka inspiracji, co chciałaby łam bardzo dobrze i nawet nie przechodzi- socjologii i zarządzania w PSW. nie od tych pięknych miejsc, które widzieliśmy, ła mi wówczas przez myśl przeprowadzka za granicę. Jednak obok życia zawodowego, dalej w życiu robić. Tylko część decyduje się to ludzie tworzą historię danego miejsca. Dla- tego zawsze staramy się jak najwięcej rozma- na rozpoczęcie studiów od razu. Mili i przyjaź- równoległym torem toczyło się życie osobi- ni ludzie (na początku zdystansowani, ale gdy wiać i obserwować. ste. Kiedy chłopak (obecnie już mąż) zdecy- zaufają, otwierają się) oraz piękne widoki za- dował się na emigrację zarobkową, ja nadal chęcają wielu do przeprowadzki do kraju wi- Czy często przyjeżdża Pani do Polski się zapierałam, że wyjeżdżać nie muszę. Jed- kingów. i czy udaje się Pani utrzymywać kontakty nak odległość zrobiła swoje, a ja zmiękłam. z przyjaciółmi i znajomymi? Szef mnie pożegnał miłym akcentem, mó- Wiem, że uwielbia Pani zwiedzać obce wiąc, że jeśli mi się w Norwegii nie spodoba, kraje. Czym są dla Pani podróże? W Polsce bywam dość często. Święta Bożego do firmy mogę wrócić. Jednak w Norwegii Narodzenia oraz najważniejsze uroczystości spodobało mi się bardzo szybko i mogę po- – najliczniejszą grupę imigrantów, zamieszkują- Pasja do podróżowania była we mnie od najbliższych spędzam obowiązkowo z nimi. wiedzieć, że zaraz po naszej ukochanej Pol- cą kraj fiordów. Miałam spotykać się z Polakami dziecka. Jako mała dziewczynka zawsze mó- Wszystkie przyjaźnie z czasu studiów się za- sce to mój drugi dom. Norwegia przyciąga (oraz z innymi imigrantami) i pytać (oczywiście wiłam, że gdy dorosnę, zostanę stewardessą chowały :). Część przyjaciół już mnie odwiedzi- na wiele sposobów: podejście do życia, do zgodnie z kwestionariuszem), jak im się w Nor- . Mieszkając w Polsce, nie mieliśmy wystar- ła, a druga część ma to w planach. Za każdym pracownika, taki luz i spokój, życie bez stre- wegii żyje. Było to doświadczenie niesamowite, czających funduszy na dalekie podróże, więc razem, będąc w ojczyźnie, staram się wygo- su i stawianie rodziny na pierwszym miej- które zapamiętam na pewno do końca życia. Ba- zwiedzaliśmy nasz piękny kraj! Po wyjeździe spodarować czas dla wszystkich. Życie za gra- scu ponad pracę zawodową. No i ludzie. Dla danie wykonywane jest raz na dziesięć lat, więc do Norwegii moja pasja rozbudziła się jeszcze nicą chyba zawsze będzie wiązać się z tęskno- mnie jako socjologa mieszkanie w wielokul- pytań jest naprawdę sporo. Pomimo tego Pola- bardziej, kiedy poznawałam coraz więcej lu- tą. Każdy odczuwa ją w różnym stopniu, ja nie- turowym społeczeństwie to coś niesamowi- cy opowiadali chętnie jeszcze drugie tyle o swo- dzi, którzy byli w najodleglejszych zakątkach stety w silnym. Na szczęście, dzięki różnego ro- tego. Poznałam tu ludzi z całego świata, każ- im życiu i o tym, czy im się w Norwegii powiodło, świata. I tak: moja koleżanka Norweżka wraz dzaju komunikatorom jestem w stałym kon- Pasją Marleny są podróże – Geirangerfjord, Norwegia dy z nich ma inne podejście do życia. Każde- czy też, jak niektórym, niestety nie. Obecnie pro- z przyjaciółką w wieku dziewiętnastu lat odby- takcie z rodziną i przyjaciółmi. Jak wspomina Pani okres studiów w PSW? teresowaniom. Uczelnia była też chętnie po- go dnia doceniam to, że tu mieszkam. wadzę badania w różnych dziedzinach, w któ- ła trzymiesięczną podróż Koleją Transsyberyj- Czy prócz studiowania na dwóch kierun- lecana przez innych studentów. rych grupę docelową stanowią Norwegowie. ską przez Rosję, Mongolię i Chiny, a następnie To pytanie zadajemy wszystkim naszym kach znajdowała Pani czas na dodatkową Czy może Pani zdradzić, jak wyglądał Rekrutacja odbywała się w formie rozmów gru- zwiedziła kraje Azji Południowo-Wschodniej. absolwentom – czy wiedza zdobyta w trak- działalność, np. udział w kołach nauko- Obecnie pracuje Pani w Norweskim Głów- proces rekrutacji i co należy do Pani obo- powych. Myślę, że na wybór mojej osoby na to Inna – Szwedka – wybrała się samotnie na cie studiów przydała się Pani w pracy? wych, studenckich akcjach itp.? nym Urzędzie Statystycznym w Oslo. Dla- wiązków służbowych? stanowisko mogły wpłynąć takie czynniki jak ty- dwa miesiące do Australii, na Hawaje i na Ko- czego właśnie Norwegia? tuł magistra socjologii (wiele przedmiotów zwią- starykę. Moja przyjaciółka studiowała w Lon- Oczywiście! Wiedza zdobyta na kierunku so- Studia w PSW wspominam bardzo dobrze. To Ogłoszenie z Głównego Urzędu Statystycznego zanych z pracą badawczą) oraz bardzo dobra dynie, Meksyku, Singapurze i Peru. Sama po- cjologia owocuje do dziś. Równocześnie sta- był okres dość intensywny. Dobre planowanie W Norwegii mieszkam od czterech lat. Ale wzbudziło we mnie wielką ciekawość, właśnie ze znajomość języka angielskiego i norweskiego, chodzi z Niemiec. Pracowała dla jednej firmy ram się o dodatkowy etat na stanowisku HR, odgrywało główną rolę. Każdy semestr rozpo- od początku. Jako absolwent z najwyższą względu na wykonywane obowiązki. Pierwotnie a w tym przypadku również polskiego. w Hiszpanii, Turcji i właśnie w Norwegii. Wła- gdzie będę mogła wykorzystać w praktyce czynał się dopasowywaniem planu zajęć pod średnią na kierunku zarządzanie dostałam moim zadaniem było prowadzenie badania na da wieloma językami, więc nie powinno dzi- to, czego nauczyłam się między innymi w ra- dwa kierunki studiów, co nierzadko wiązało się propozycję pracy, tuż po obronionym li- temat warunków życia osób pochodzenia imi- Co było dla Pani największym wyzwaniem, wić, że w dniu przylotu do Norwegii pierw- mach przedmiotu „zarządzanie zasobami ze spędzaniem większej części dnia na uczel- cencjacie, w jednej z dużych bialskich firm, granckiego w Norwegii, z naciskiem na Polaków jeśli chodzi o życie w Norwegii – język, ba- sze co zrobiła, to poszła na kurs języka norwe- ludzkimi” na kierunku zarządzanie. ni. Nigdy nie było nudno. Po zajęciach z socjo- riery kulturowe (jeśli takie wystąpiły), inne skiego, wiedząc, że będzie tu na dziesięciomie- logii, na których analizowaliśmy różne aspek- realia, a może pogoda ? Proszę opowie- sięcznym stażu. Obecnie pracuje w głównej Dziękujemy za rozmowę. ty z punktu widzenia jednostki lub społeczeń- dzieć, jak wygląda codzienność w tym kra- siedzibie ONZ w Nowym Jorku. Nigdy nie po- stwa, biegłam na zajęcia z zarządzania, gdzie ju i czy bardzo różni się od polskiej? znałam bardziej ambitnej osoby, jest to moja nacisk kładziony był na perspektywę biznesu największa życiowa inspiracja. Czerpię od niej i przedsiębiorstwa. Dwa przeciwległe bieguny. W pierwszych tygodniach wyzwaniem był ję- dużo energii i motywacji :). Jeśli chodzi o moje Czas wolny wykorzystywałam na naukę i na- zyk, najpierw używanie angielskiego na co podróże, to zaczynaliśmy od Europy. Na prze- wiązywanie przyjaźni. Z perspektywy czasu dzień, potem norweskiego. Problemy z rozu- strzeni dwóch lat byliśmy w Amsterdamie, żałuję, że poświęcałam zbyt mało czasu na do- mieniem znaków i informacji, chociażby w ko- Rzymie i Watykanie, Londynie, Barcelonie, Pa- datkową działalność akademicką i że nie wy- munikacji miejskiej, szybko mnie zmobilizowa- ryżu, na Spitsbergenie właśnie, w czeskiej Pra- korzystałam oferowanych przez uczelnię moż- ły do nauki norweskiego. A znajomość języka dze, w Andaluzji i na Gibraltarze, w Chorwa- liwości na zagraniczne wymiany studenckie. kraju, w którym się przebywa, zdecydowanie cji, Czarnogórze, Bośni i Hercegowinie, Danii. ułatwia aklimatyzację i nawiązywanie kontak- Do tego wiele górskich wypraw w Norwegii. Dlaczego wybrała Pani właśnie bialską tów z Norwegami. Dziś z kolei czerpię z tego W tym roku spędziliśmy cztery tygodnie w In- uczelnię? ogromną przyjemność, że pracuję w innym ję- donezji, gdzie udało nam się zobaczyć osiem zyku niż ojczysty i stale się rozwijam. Do bia- wysp, z głównym naciskiem na Bali. Kolejna Bialska uczelnia oferuje szeroki wybór kie- łych nocy przyzwyczaiłam się dość szybko, co podróż już w październiku – Hongkong i Ja- runków wraz z kompetentną kadrą dydak- z kolei wydłużyło dobę i możliwości, które daje ponia. Wcześniej planuję jeszcze krótki wypad tyczną. Nie miałam problemu ze znalezie- Wręczenie dyplomów z wyróżnieniem – w towarzystwie dr Agnieszki Siedleckiej każdy nowy dzień. Ograniczone dni słoneczne do Goteborga. No i dostaliśmy już wizy do Sta- niem studiów odpowiadających moim zain- i Magdaleny Us, również absolwentki PSW sprawiają, że każdy ładny dzień wręcz się cele- nów, przyjaciółka od dawna do siebie zapra- W pracy – Główny Urząd Statystyczny w Oslo 22 23
SPEŁNIAM SWOJE MARZENIA Lodowiec w okolicy Longearbyen na bruje. Wszyscy wychodzą do parków i czasem sza, tak więc Nowy Jork to prawdopodobnie Spitsbergenie kolejna destynacja. Ludzie, których się poznaje ciężko znaleźć wolne miejsce na koc lub grill. ABSOLWENT Rozmowa z Marleną Położyńską, absolwentką w dziale handlu międzynarodowego. Trafi- biur, urzędów i sklepów jest zamkniętych. Tuż dużo powodów do przemyśleń nad życiem ABSOLWENT w drodze, zostawiają w nas ślad na długo, dają Lipiec jest miesiącem wakacyjnym i mnóstwo po szkole średniej młodzież najczęściej podró- i inspirują. Zdecydowanie inspirują. Niezależ- żuje po świecie i szuka inspiracji, co chciałaby łam bardzo dobrze i nawet nie przechodzi- socjologii i zarządzania w PSW. nie od tych pięknych miejsc, które widzieliśmy, ła mi wówczas przez myśl przeprowadzka za granicę. Jednak obok życia zawodowego, dalej w życiu robić. Tylko część decyduje się to ludzie tworzą historię danego miejsca. Dla- tego zawsze staramy się jak najwięcej rozma- na rozpoczęcie studiów od razu. Mili i przyjaź- równoległym torem toczyło się życie osobi- ni ludzie (na początku zdystansowani, ale gdy wiać i obserwować. ste. Kiedy chłopak (obecnie już mąż) zdecy- zaufają, otwierają się) oraz piękne widoki za- dował się na emigrację zarobkową, ja nadal chęcają wielu do przeprowadzki do kraju wi- Czy często przyjeżdża Pani do Polski się zapierałam, że wyjeżdżać nie muszę. Jed- kingów. i czy udaje się Pani utrzymywać kontakty nak odległość zrobiła swoje, a ja zmiękłam. z przyjaciółmi i znajomymi? Szef mnie pożegnał miłym akcentem, mó- Wiem, że uwielbia Pani zwiedzać obce wiąc, że jeśli mi się w Norwegii nie spodoba, kraje. Czym są dla Pani podróże? W Polsce bywam dość często. Święta Bożego do firmy mogę wrócić. Jednak w Norwegii Narodzenia oraz najważniejsze uroczystości spodobało mi się bardzo szybko i mogę po- – najliczniejszą grupę imigrantów, zamieszkują- Pasja do podróżowania była we mnie od najbliższych spędzam obowiązkowo z nimi. wiedzieć, że zaraz po naszej ukochanej Pol- cą kraj fiordów. Miałam spotykać się z Polakami dziecka. Jako mała dziewczynka zawsze mó- Wszystkie przyjaźnie z czasu studiów się za- sce to mój drugi dom. Norwegia przyciąga (oraz z innymi imigrantami) i pytać (oczywiście wiłam, że gdy dorosnę, zostanę stewardessą chowały :). Część przyjaciół już mnie odwiedzi- na wiele sposobów: podejście do życia, do zgodnie z kwestionariuszem), jak im się w Nor- . Mieszkając w Polsce, nie mieliśmy wystar- ła, a druga część ma to w planach. Za każdym pracownika, taki luz i spokój, życie bez stre- wegii żyje. Było to doświadczenie niesamowite, czających funduszy na dalekie podróże, więc razem, będąc w ojczyźnie, staram się wygo- su i stawianie rodziny na pierwszym miej- które zapamiętam na pewno do końca życia. Ba- zwiedzaliśmy nasz piękny kraj! Po wyjeździe spodarować czas dla wszystkich. Życie za gra- scu ponad pracę zawodową. No i ludzie. Dla danie wykonywane jest raz na dziesięć lat, więc do Norwegii moja pasja rozbudziła się jeszcze nicą chyba zawsze będzie wiązać się z tęskno- mnie jako socjologa mieszkanie w wielokul- pytań jest naprawdę sporo. Pomimo tego Pola- bardziej, kiedy poznawałam coraz więcej lu- tą. Każdy odczuwa ją w różnym stopniu, ja nie- turowym społeczeństwie to coś niesamowi- cy opowiadali chętnie jeszcze drugie tyle o swo- dzi, którzy byli w najodleglejszych zakątkach stety w silnym. Na szczęście, dzięki różnego ro- tego. Poznałam tu ludzi z całego świata, każ- im życiu i o tym, czy im się w Norwegii powiodło, świata. I tak: moja koleżanka Norweżka wraz dzaju komunikatorom jestem w stałym kon- Pasją Marleny są podróże – Geirangerfjord, Norwegia dy z nich ma inne podejście do życia. Każde- czy też, jak niektórym, niestety nie. Obecnie pro- z przyjaciółką w wieku dziewiętnastu lat odby- takcie z rodziną i przyjaciółmi. Jak wspomina Pani okres studiów w PSW? teresowaniom. Uczelnia była też chętnie po- go dnia doceniam to, że tu mieszkam. wadzę badania w różnych dziedzinach, w któ- ła trzymiesięczną podróż Koleją Transsyberyj- Czy prócz studiowania na dwóch kierun- lecana przez innych studentów. rych grupę docelową stanowią Norwegowie. ską przez Rosję, Mongolię i Chiny, a następnie To pytanie zadajemy wszystkim naszym kach znajdowała Pani czas na dodatkową Czy może Pani zdradzić, jak wyglądał Rekrutacja odbywała się w formie rozmów gru- zwiedziła kraje Azji Południowo-Wschodniej. absolwentom – czy wiedza zdobyta w trak- działalność, np. udział w kołach nauko- Obecnie pracuje Pani w Norweskim Głów- proces rekrutacji i co należy do Pani obo- powych. Myślę, że na wybór mojej osoby na to Inna – Szwedka – wybrała się samotnie na cie studiów przydała się Pani w pracy? wych, studenckich akcjach itp.? nym Urzędzie Statystycznym w Oslo. Dla- wiązków służbowych? stanowisko mogły wpłynąć takie czynniki jak ty- dwa miesiące do Australii, na Hawaje i na Ko- czego właśnie Norwegia? tuł magistra socjologii (wiele przedmiotów zwią- starykę. Moja przyjaciółka studiowała w Lon- Oczywiście! Wiedza zdobyta na kierunku so- Studia w PSW wspominam bardzo dobrze. To Ogłoszenie z Głównego Urzędu Statystycznego zanych z pracą badawczą) oraz bardzo dobra dynie, Meksyku, Singapurze i Peru. Sama po- cjologia owocuje do dziś. Równocześnie sta- był okres dość intensywny. Dobre planowanie W Norwegii mieszkam od czterech lat. Ale wzbudziło we mnie wielką ciekawość, właśnie ze znajomość języka angielskiego i norweskiego, chodzi z Niemiec. Pracowała dla jednej firmy ram się o dodatkowy etat na stanowisku HR, odgrywało główną rolę. Każdy semestr rozpo- od początku. Jako absolwent z najwyższą względu na wykonywane obowiązki. Pierwotnie a w tym przypadku również polskiego. w Hiszpanii, Turcji i właśnie w Norwegii. Wła- gdzie będę mogła wykorzystać w praktyce czynał się dopasowywaniem planu zajęć pod średnią na kierunku zarządzanie dostałam moim zadaniem było prowadzenie badania na da wieloma językami, więc nie powinno dzi- to, czego nauczyłam się między innymi w ra- dwa kierunki studiów, co nierzadko wiązało się propozycję pracy, tuż po obronionym li- temat warunków życia osób pochodzenia imi- Co było dla Pani największym wyzwaniem, wić, że w dniu przylotu do Norwegii pierw- mach przedmiotu „zarządzanie zasobami ze spędzaniem większej części dnia na uczel- cencjacie, w jednej z dużych bialskich firm, granckiego w Norwegii, z naciskiem na Polaków jeśli chodzi o życie w Norwegii – język, ba- sze co zrobiła, to poszła na kurs języka norwe- ludzkimi” na kierunku zarządzanie. ni. Nigdy nie było nudno. Po zajęciach z socjo- riery kulturowe (jeśli takie wystąpiły), inne skiego, wiedząc, że będzie tu na dziesięciomie- logii, na których analizowaliśmy różne aspek- realia, a może pogoda ? Proszę opowie- sięcznym stażu. Obecnie pracuje w głównej Dziękujemy za rozmowę. ty z punktu widzenia jednostki lub społeczeń- dzieć, jak wygląda codzienność w tym kra- siedzibie ONZ w Nowym Jorku. Nigdy nie po- stwa, biegłam na zajęcia z zarządzania, gdzie ju i czy bardzo różni się od polskiej? znałam bardziej ambitnej osoby, jest to moja nacisk kładziony był na perspektywę biznesu największa życiowa inspiracja. Czerpię od niej i przedsiębiorstwa. Dwa przeciwległe bieguny. W pierwszych tygodniach wyzwaniem był ję- dużo energii i motywacji :). Jeśli chodzi o moje Czas wolny wykorzystywałam na naukę i na- zyk, najpierw używanie angielskiego na co podróże, to zaczynaliśmy od Europy. Na prze- wiązywanie przyjaźni. Z perspektywy czasu dzień, potem norweskiego. Problemy z rozu- strzeni dwóch lat byliśmy w Amsterdamie, żałuję, że poświęcałam zbyt mało czasu na do- mieniem znaków i informacji, chociażby w ko- Rzymie i Watykanie, Londynie, Barcelonie, Pa- datkową działalność akademicką i że nie wy- munikacji miejskiej, szybko mnie zmobilizowa- ryżu, na Spitsbergenie właśnie, w czeskiej Pra- korzystałam oferowanych przez uczelnię moż- ły do nauki norweskiego. A znajomość języka dze, w Andaluzji i na Gibraltarze, w Chorwa- liwości na zagraniczne wymiany studenckie. kraju, w którym się przebywa, zdecydowanie cji, Czarnogórze, Bośni i Hercegowinie, Danii. ułatwia aklimatyzację i nawiązywanie kontak- Do tego wiele górskich wypraw w Norwegii. Dlaczego wybrała Pani właśnie bialską tów z Norwegami. Dziś z kolei czerpię z tego W tym roku spędziliśmy cztery tygodnie w In- uczelnię? ogromną przyjemność, że pracuję w innym ję- donezji, gdzie udało nam się zobaczyć osiem zyku niż ojczysty i stale się rozwijam. Do bia- wysp, z głównym naciskiem na Bali. Kolejna Bialska uczelnia oferuje szeroki wybór kie- łych nocy przyzwyczaiłam się dość szybko, co podróż już w październiku – Hongkong i Ja- runków wraz z kompetentną kadrą dydak- z kolei wydłużyło dobę i możliwości, które daje ponia. Wcześniej planuję jeszcze krótki wypad tyczną. Nie miałam problemu ze znalezie- Wręczenie dyplomów z wyróżnieniem – w towarzystwie dr Agnieszki Siedleckiej każdy nowy dzień. Ograniczone dni słoneczne do Goteborga. No i dostaliśmy już wizy do Sta- niem studiów odpowiadających moim zain- i Magdaleny Us, również absolwentki PSW sprawiają, że każdy ładny dzień wręcz się cele- nów, przyjaciółka od dawna do siebie zapra- W pracy – Główny Urząd Statystyczny w Oslo 22 23
WSPOMNIENIE było dla mnie duże przeżycie, ponie- kach (wiem, bo pozwolił mi dotknąć) średnicę, aby krew mogła być swo- bodnie dostarczana do płuc. Do tego i miał też takie fajne włosy na głowie, waż pierwszy raz leciałem samolotem, POŻEGNANIE szy raz byłem w innym, obcym kraju, co Może to wyda się śmieszne, ale takie komorowy AV III stopnia, który polega POŻEGNANIE takie jak wełna na młodej owieczce. pierwszy raz miałem operację i pierw- doszedł jeszcze blok przedsionkowo- na zupełnie nieskoordynowanej pra- prawda nie sam, bo z tatą, ale dla pięcio- są moje wspomnienia z pobytu w sto- letniego dziecka to było ogromne prze- cy przedsionków i komór. Częstotli- licy Francji. przebija się przegrodę międzyprzed- sionkową i napełnia się balon, aby chirurg), który tam pracował, powie- życie. Pamiętam, jak wylądowaliśmy na Po dwóch latach okazało się jednak, wość rytmu komór jest wolniejsza niż przedsionków. Operacja ta była prze- że ta rurka, którą mi wszczepili, już się lotnisku Charles’a de Gaulle’a, a klinika dział, że pod koniec listopada wyjeż- udrożnić otwór owalny. dża do Francji do Paryża do prywatnej znajdowała się po drugiej stronie Pary- mocno wyciągnęła i znowu jest słaby prowadzona 22.03.2000 roku i pole- Pełna diagnoza mojej wady to: „Niepra- kliniki, na konsylium lekarskie, szko- ża, przy lotnisku Orly. Byliśmy tak umó- przepływ krwi do płuc. Trzeba było zro- gała na centralnym zespoleniu pnia widłowe połączenia komorowo-tętni- lenie czy coś takiego i jest możliwość wieni, że miał przyjechać lekarz z Polski, bić kolejną operację, ale to znowu taki tętnicy płucnej z aortą wstępującą, cze.” Nazwa uzupełniająca: „Wrodzona przeprowadzenia tam pierwszej, bar- ten, który tam akurat był. Gdy byliśmy sam koszt w tej samej klinice. Po tym, konieczne również było wszczepienie wada serca pod postacią skorygowa- dzo mi potrzebnej operacji. Oczywi- jeszcze w Polsce, nawiązaliśmy kontakt jak moje zdjęcie ponownie ukazało się układu stymulującego serce, czyli roz- nego przełożenia wielkich pni naczy- ście odpłatnie! Rodzice, gdy tylko się z takim księdzem, który również tam był w „Gazecie Wyborczej”, odezwało się do rusznika serca, który pobudza serce niowych z atrezją zastawki tętnicy płuc- o tym dowiedzieli, od razu zaczęli za- i on też miał przyjechać. Po wylądowa- mojej mamy dwóch lekarzy z Łodzi, ów- wtedy, gdy ono przystaje. Moje serce nej, ubytkiem przegrody międzykomo- łatwiać wszelkie formalności i zbierać niu okazało się jednak, że nie ma ani le- czesny jeszcze docent Moll i ktoś z Kra- pracuje samo tylko jakieś mniej więcej rowej i międzyprzedsionkowej typu II, pieniądze potrzebne na przeprowa- karza, ani księdza, i tata powiedział do kowa, ale ja już nie pamiętam nazwi- 9%, a rozrusznik wykonuje całą resztę dekstrokardia (czyli moje serce położo- dzenie tej operacji. Ogromną jak na mnie: „Zbyszek, chyba będziemy no- ska tego lekarza i mama też nie. Dru- roboty za serce, czyli jakieś mniej wię- ne jest po prawej stronie). Mówiąc pro- tamte czasy sumę w wysokości 300 cować na lotnisku na walizkach, a rano gą operację miałem zrobioną już w Pol- cej 91%. ściej, mam dwie dziury w sercu: mię- mln. starych złotych, czyli 30 tys. no- wezmą nas do ambasady i będziemy sce w Łodzi w Instytucie Centrum Zdro- Po kolejnych dwóch latach, w roku dzykomorową i międzyprzedsionkową wych złotych, udało się zebrać w prze- się tłumaczyć”. Na szczęście przyjechał wia Matki Polki. Operacja odbyła się 2002, konieczne było przeprowa- i do wymiany zastawkę płucną. Moje ciągu trzech miesięcy. Mój tata zajmo- ksiądz i zadzwonił do tej kliniki, a tam 21.01.1998 roku i polegała, tak samo jak dzenie następnej operacji, ponieważ serce jest odwrócone o 180°, czyli za- wał się tą zbiórką. Chodził od drzwi powiedzieli mu, że lekarz już wyjechał, ta przeprowadzona w klinice w Paryżu, to centralne zespolenie pnia tętnicy mienione miejscami są komory – tam, do drzwi do różnych instytucji, ban- ale utknął w dużym korku i spóźni się. na wszczepieniu kawałka rurki w tętni- płucnej z aortą wstępującą było nie- gdzie powinna być prawa, jest lewa, tak ków, kościołów, sklepów i ludzi dobrej Wreszcie przyjechał pan doktor, zabrał cę, gdyż miała ona zbyt małą średnicę, drożne z powodu zakrzepicy. Opera- azywam się Zbigniew Samo- samo jest w przypadku przedsionków – woli. W ten sposób nasze miasto prze- nas z lotniska i zawiózł do szpitala. Po aby umożliwić lepszy przepływ krwi do cja została przeprowadzona w Łodzi ciuk. Urodziłem się 16.03.1991 tam, gdzie powinien być lewy, jest pra- szedł wzdłuż i wszerz. Jeździł również drodze mijaliśmy wieżę Eiffla w odle- płuc, z tą małą różnicą, że docent Moll w ICZMP dnia 07.05.2002 roku. W kar- Nroku w Wojewódzkim Szpitalu wy i zamienione miejscami są tętni- do Międzyrzeca Podlaskiego, Terespo- głości kilku kilometrów, ponieważ je- zrobił to pod moją prawą łopatką i od tach historii choroby ta operacja jest Specjalistycznym w Białej Podlaskiej, ca płucna z aortą. Moja wada serca jest la i Małaszewicz. W całą akcję zaanga- chaliśmy autostradą. Moją operację tamtej pory mam blizny po obu stro- opisana jako centralne zespolenie z sinicą i niewydolnością krążeniowo- na tyle skomplikowana, że nawet w dzi- żowana była nie tylko moja rodzina, przeprowadził dr Yves Lecompte. nach kręgosłupa pod obiema łopatka- systemowo-płucne. W tamtym cza- -oddechową. Zaraz po narodzinach siejszych czasach medycyna jest bez- ponieważ moje zdjęcie wraz z opisem Lekarze w kartach historii choro- mi. sie w szpitalu musiałem leżeć prawie lekarze postawili diagnozę (wrodzo- radna, ponieważ otworzenie serca, za- problemu było umieszczone w „Gaze- by w rozpoznaniu wpisują taką na- Dwa lata później, w roku 2000, po- 5 tygodni, a dokładnie 34 dni, ponie- na, złożona i bardzo skomplikowana łatanie tych dwóch dziur i wymiana za- cie Wyborczej” oraz w regionalnym ty- zwę: Unifokalizacja i zespolenie sys- trzebna była kolejna operacja, po- waż po operacji wystąpiły komplika- wada serca). W dziewiątej dobie życia stawki jest zbyt dużym ryzykiem. W grę godniku „Słowo Podlasia”. Puszki, do temowo-płucne lewostronne, ponie- nieważ okazało się, że ta wszczepio- cje związane ze zbieraniem się płynu zostałem przewieziony karetką pogo- wchodzi przeszczep serca, który nawet których można było wrzucać pienią- waż miałem ją robioną z lewej strony na z prawej strony rurka ma zbyt małą w osierdziu. Musiałem kontrolować towia do Warszawy do Samodzielne- w dzisiejszych czasach, przy tak rozwi- dze, stały w sklepie osiedlowym, na pod łopatką. Polega ona mniej więcej go Publicznego Dziecięcego Szpita- niętej medycynie, tak naprawdę nie jest dworcu PKS, zbiórkę przeprowadzo- na wszczepieniu kawałka rurki w tęt- Zbyszek był studentem pedagogiki i moim seminarzystą. Zapamiętałam la Klinicznego przy ulicy Marszałkow- możliwy, ponieważ dopasowanie ser- no też pod kościołem Błogosławio- nicę, gdyż miała ona zbyt małą śred- go jako uśmiechniętego, pogodnego, ale zarazem skupionego i dojrzałe- skiej i Litewskiej, w celu potwierdze- ca zdrowego do moich połączeń tętni- nego Honorata. Datki można było też nicę, aby umożliwić lepszy przepływ go studenta. Gdy w czasie naszych spotkań seminaryjnych ustaliliśmy te- nia diagnozy postawionej w bialskim czo-żylnych, które są bardzo skompliko- wpłacać na konto bankowe i na kon- krwi do płuc. Operacja przebiegła po- mat pracy, który brzmiał: „Warunki do edukacji ucznia z niepełnospraw- szpitalu, określenia, jak bardzo wada wane i nie w pełni rozwinięte, do mo- to Siedleckiego Caritasu z dopiskiem myślnie i już 06.12.1996 roku wypisa- nością”, ustaliliśmy, że elementem części badawczej pracy będzie studium jest skomplikowana, i dalszego lecze- jego organizmu, jest raczej nierealne. „Dla chorego Zbyszka”. Strasznie po- li mnie do domu. W szpitalu tym pra- przypadku. Powiedział wówczas, że chciałby posłużyć się opisem własne- nia. Oczywiście w tamtych czasach Tak naprawdę chyba jedynym ratun- dziwiam moich rodziców i jestem im cowała Pani Alina, pielęgniarka z Pol- załatwić miejsce w specjalistycznym kiem jest przeszczep całego płuco-ser- bardzo wdzięczy za tak ogromne po- ski, która również dużo nam poma- go doświadczenia i trudu, jaki w procesie edukacji musi pokonywać. Kie- szpitalu było niezwykle trudno. Uda- ca, który jest zbyt ryzykowny, ponieważ święcenie, żeby mnie ratować. Gdy się gała, bo znała język francuski i mogła dy przyniósł do przeczytania fragment pracy, byłam pod wielkim wraże- ło się to poprzez zaprzyjaźnionych le- to są dwa bardzo ważne dla człowieka urodziłem i moja mama dowiedzia- porozmawiać z lekarzami, dopytać się niem. Był to dojrzały, przejmujący esej o walce o życie. To pisał nie tylko karzy w bialskim szpitalu, którzy mie- organy i powodzenie takiej operacji jest ła się, że jestem chory, musiała zrezy- o wszystko. Jak odjeżdżaliśmy, to do- student, ale młody człowiek w olbrzymim stopniu doświadczony przez li znajomości w Warszawie. W jedena- bardzo mało prawdopodobne, a poza gnować z pracy, żeby móc lepiej się stałem od tej Pani maskotkę, takiego ból, cierpienie i chorobę. Co jeszcze bardzo mnie uderzyło w tym, co na- stej dobie życia przeszedłem zabieg tym żaden szpital i żaden kardiochirurg mną zająć. pluszowego szarego misia, którego pisał Zbyszek – była to bardzo pełna i świadoma analiza swojego stanu Rashkinda, który polega na udrożnie- w Polsce (a może i nawet na świecie) nie Poleciałem tam [do Francji – przyp. mam do dnia dzisiejszego. Pamiętam zdrowia, a zarazem nie było w tym opisie żadnej skargi, żalu czy preten- niu otworu owalnego i ma na celu za- podejmie się tak ogromnego ryzyka. red.] samolotem z moim tatą, ponie- jeszcze, że po wypisie ze szpitala, jak sji do losu, a wręcz odwrotnie – słowa podziękowania dla rodziców, leka- chowanie przecieku pomiędzy pra- Wiosną 1996 roku, gdy miałem 5 lat, waż mama musiała zostać w domu i zaj- czekaliśmy na kogoś, kto nas zawiezie rzy, nauczycieli. wym (krążenie małe) i lewym sercem szpital w Warszawie, nie radząc sobie mować się moim młodszym rodzeń- na lotnisko, to bawiłem się z małym Zbyszek nie zdążył napisać kolejnej pracy licencjackiej na naszej uczelni, (krążenie duże). Zabieg wykonuje się z moją skomplikowaną wadą serca, stwem. Brat miał wtedy prawie dwa czarnoskórym chłopcem. Odbijaliśmy był już absolwentem kierunku zarządzanie. Niech ten fragment opubli- w znieczuleniu ogólnym i polega na odmówił dalszego leczenia. Lekarze i pół roku, a siostra prawie jedenaście balon jak piłkę do siatkówki. Ten chło- kowanej pracy będzie wspomnieniem mądrego, szlachetnego młodego wprowadzeniu cewnika naczyniowe- tam pracujący kazali mamie zabierać miesięcy. Do Instytutu Sercowo-Naczy- piec był mniej więcej w moim wieku, człowieka, który od nas odszedł. go zakończonego balonem poprzez dziecko (mnie) ze szpitala i szukać po- niowego Paryż Południe zostałem przy- ale zapamiętałem jedną rzecz, a mia- żyłę udową do prawego przedsion- mocy w leczeniu na własną rękę. Na jęty 24.11.1996 roku. Pierwszą opera- nowicie, że miał taką bardzo gład- dr Joanna Marchel ka serca. Następnie pod kontrolą RTG szczęście jeden pan doktor (kardio- cję przeszedłem 28.11.1996 roku. To ką i delikatną w dotyku skórę na rę- promotor pracy licencjackiej śp. Zbigniewa Samociuka 24 25
WSPOMNIENIE było dla mnie duże przeżycie, ponie- kach (wiem, bo pozwolił mi dotknąć) średnicę, aby krew mogła być swo- bodnie dostarczana do płuc. Do tego i miał też takie fajne włosy na głowie, waż pierwszy raz leciałem samolotem, POŻEGNANIE szy raz byłem w innym, obcym kraju, co Może to wyda się śmieszne, ale takie komorowy AV III stopnia, który polega POŻEGNANIE takie jak wełna na młodej owieczce. pierwszy raz miałem operację i pierw- doszedł jeszcze blok przedsionkowo- na zupełnie nieskoordynowanej pra- prawda nie sam, bo z tatą, ale dla pięcio- są moje wspomnienia z pobytu w sto- letniego dziecka to było ogromne prze- cy przedsionków i komór. Częstotli- licy Francji. przebija się przegrodę międzyprzed- sionkową i napełnia się balon, aby chirurg), który tam pracował, powie- życie. Pamiętam, jak wylądowaliśmy na Po dwóch latach okazało się jednak, wość rytmu komór jest wolniejsza niż przedsionków. Operacja ta była prze- że ta rurka, którą mi wszczepili, już się lotnisku Charles’a de Gaulle’a, a klinika dział, że pod koniec listopada wyjeż- udrożnić otwór owalny. dża do Francji do Paryża do prywatnej znajdowała się po drugiej stronie Pary- mocno wyciągnęła i znowu jest słaby prowadzona 22.03.2000 roku i pole- Pełna diagnoza mojej wady to: „Niepra- kliniki, na konsylium lekarskie, szko- ża, przy lotnisku Orly. Byliśmy tak umó- przepływ krwi do płuc. Trzeba było zro- gała na centralnym zespoleniu pnia widłowe połączenia komorowo-tętni- lenie czy coś takiego i jest możliwość wieni, że miał przyjechać lekarz z Polski, bić kolejną operację, ale to znowu taki tętnicy płucnej z aortą wstępującą, cze.” Nazwa uzupełniająca: „Wrodzona przeprowadzenia tam pierwszej, bar- ten, który tam akurat był. Gdy byliśmy sam koszt w tej samej klinice. Po tym, konieczne również było wszczepienie wada serca pod postacią skorygowa- dzo mi potrzebnej operacji. Oczywi- jeszcze w Polsce, nawiązaliśmy kontakt jak moje zdjęcie ponownie ukazało się układu stymulującego serce, czyli roz- nego przełożenia wielkich pni naczy- ście odpłatnie! Rodzice, gdy tylko się z takim księdzem, który również tam był w „Gazecie Wyborczej”, odezwało się do rusznika serca, który pobudza serce niowych z atrezją zastawki tętnicy płuc- o tym dowiedzieli, od razu zaczęli za- i on też miał przyjechać. Po wylądowa- mojej mamy dwóch lekarzy z Łodzi, ów- wtedy, gdy ono przystaje. Moje serce nej, ubytkiem przegrody międzykomo- łatwiać wszelkie formalności i zbierać niu okazało się jednak, że nie ma ani le- czesny jeszcze docent Moll i ktoś z Kra- pracuje samo tylko jakieś mniej więcej rowej i międzyprzedsionkowej typu II, pieniądze potrzebne na przeprowa- karza, ani księdza, i tata powiedział do kowa, ale ja już nie pamiętam nazwi- 9%, a rozrusznik wykonuje całą resztę dekstrokardia (czyli moje serce położo- dzenie tej operacji. Ogromną jak na mnie: „Zbyszek, chyba będziemy no- ska tego lekarza i mama też nie. Dru- roboty za serce, czyli jakieś mniej wię- ne jest po prawej stronie). Mówiąc pro- tamte czasy sumę w wysokości 300 cować na lotnisku na walizkach, a rano gą operację miałem zrobioną już w Pol- cej 91%. ściej, mam dwie dziury w sercu: mię- mln. starych złotych, czyli 30 tys. no- wezmą nas do ambasady i będziemy sce w Łodzi w Instytucie Centrum Zdro- Po kolejnych dwóch latach, w roku dzykomorową i międzyprzedsionkową wych złotych, udało się zebrać w prze- się tłumaczyć”. Na szczęście przyjechał wia Matki Polki. Operacja odbyła się 2002, konieczne było przeprowa- i do wymiany zastawkę płucną. Moje ciągu trzech miesięcy. Mój tata zajmo- ksiądz i zadzwonił do tej kliniki, a tam 21.01.1998 roku i polegała, tak samo jak dzenie następnej operacji, ponieważ serce jest odwrócone o 180°, czyli za- wał się tą zbiórką. Chodził od drzwi powiedzieli mu, że lekarz już wyjechał, ta przeprowadzona w klinice w Paryżu, to centralne zespolenie pnia tętnicy mienione miejscami są komory – tam, do drzwi do różnych instytucji, ban- ale utknął w dużym korku i spóźni się. na wszczepieniu kawałka rurki w tętni- płucnej z aortą wstępującą było nie- gdzie powinna być prawa, jest lewa, tak ków, kościołów, sklepów i ludzi dobrej Wreszcie przyjechał pan doktor, zabrał cę, gdyż miała ona zbyt małą średnicę, drożne z powodu zakrzepicy. Opera- azywam się Zbigniew Samo- samo jest w przypadku przedsionków – woli. W ten sposób nasze miasto prze- nas z lotniska i zawiózł do szpitala. Po aby umożliwić lepszy przepływ krwi do cja została przeprowadzona w Łodzi ciuk. Urodziłem się 16.03.1991 tam, gdzie powinien być lewy, jest pra- szedł wzdłuż i wszerz. Jeździł również drodze mijaliśmy wieżę Eiffla w odle- płuc, z tą małą różnicą, że docent Moll w ICZMP dnia 07.05.2002 roku. W kar- Nroku w Wojewódzkim Szpitalu wy i zamienione miejscami są tętni- do Międzyrzeca Podlaskiego, Terespo- głości kilku kilometrów, ponieważ je- zrobił to pod moją prawą łopatką i od tach historii choroby ta operacja jest Specjalistycznym w Białej Podlaskiej, ca płucna z aortą. Moja wada serca jest la i Małaszewicz. W całą akcję zaanga- chaliśmy autostradą. Moją operację tamtej pory mam blizny po obu stro- opisana jako centralne zespolenie z sinicą i niewydolnością krążeniowo- na tyle skomplikowana, że nawet w dzi- żowana była nie tylko moja rodzina, przeprowadził dr Yves Lecompte. nach kręgosłupa pod obiema łopatka- systemowo-płucne. W tamtym cza- -oddechową. Zaraz po narodzinach siejszych czasach medycyna jest bez- ponieważ moje zdjęcie wraz z opisem Lekarze w kartach historii choro- mi. sie w szpitalu musiałem leżeć prawie lekarze postawili diagnozę (wrodzo- radna, ponieważ otworzenie serca, za- problemu było umieszczone w „Gaze- by w rozpoznaniu wpisują taką na- Dwa lata później, w roku 2000, po- 5 tygodni, a dokładnie 34 dni, ponie- na, złożona i bardzo skomplikowana łatanie tych dwóch dziur i wymiana za- cie Wyborczej” oraz w regionalnym ty- zwę: Unifokalizacja i zespolenie sys- trzebna była kolejna operacja, po- waż po operacji wystąpiły komplika- wada serca). W dziewiątej dobie życia stawki jest zbyt dużym ryzykiem. W grę godniku „Słowo Podlasia”. Puszki, do temowo-płucne lewostronne, ponie- nieważ okazało się, że ta wszczepio- cje związane ze zbieraniem się płynu zostałem przewieziony karetką pogo- wchodzi przeszczep serca, który nawet których można było wrzucać pienią- waż miałem ją robioną z lewej strony na z prawej strony rurka ma zbyt małą w osierdziu. Musiałem kontrolować towia do Warszawy do Samodzielne- w dzisiejszych czasach, przy tak rozwi- dze, stały w sklepie osiedlowym, na pod łopatką. Polega ona mniej więcej go Publicznego Dziecięcego Szpita- niętej medycynie, tak naprawdę nie jest dworcu PKS, zbiórkę przeprowadzo- na wszczepieniu kawałka rurki w tęt- Zbyszek był studentem pedagogiki i moim seminarzystą. Zapamiętałam la Klinicznego przy ulicy Marszałkow- możliwy, ponieważ dopasowanie ser- no też pod kościołem Błogosławio- nicę, gdyż miała ona zbyt małą śred- go jako uśmiechniętego, pogodnego, ale zarazem skupionego i dojrzałe- skiej i Litewskiej, w celu potwierdze- ca zdrowego do moich połączeń tętni- nego Honorata. Datki można było też nicę, aby umożliwić lepszy przepływ go studenta. Gdy w czasie naszych spotkań seminaryjnych ustaliliśmy te- nia diagnozy postawionej w bialskim czo-żylnych, które są bardzo skompliko- wpłacać na konto bankowe i na kon- krwi do płuc. Operacja przebiegła po- mat pracy, który brzmiał: „Warunki do edukacji ucznia z niepełnospraw- szpitalu, określenia, jak bardzo wada wane i nie w pełni rozwinięte, do mo- to Siedleckiego Caritasu z dopiskiem myślnie i już 06.12.1996 roku wypisa- nością”, ustaliliśmy, że elementem części badawczej pracy będzie studium jest skomplikowana, i dalszego lecze- jego organizmu, jest raczej nierealne. „Dla chorego Zbyszka”. Strasznie po- li mnie do domu. W szpitalu tym pra- przypadku. Powiedział wówczas, że chciałby posłużyć się opisem własne- nia. Oczywiście w tamtych czasach Tak naprawdę chyba jedynym ratun- dziwiam moich rodziców i jestem im cowała Pani Alina, pielęgniarka z Pol- załatwić miejsce w specjalistycznym kiem jest przeszczep całego płuco-ser- bardzo wdzięczy za tak ogromne po- ski, która również dużo nam poma- go doświadczenia i trudu, jaki w procesie edukacji musi pokonywać. Kie- szpitalu było niezwykle trudno. Uda- ca, który jest zbyt ryzykowny, ponieważ święcenie, żeby mnie ratować. Gdy się gała, bo znała język francuski i mogła dy przyniósł do przeczytania fragment pracy, byłam pod wielkim wraże- ło się to poprzez zaprzyjaźnionych le- to są dwa bardzo ważne dla człowieka urodziłem i moja mama dowiedzia- porozmawiać z lekarzami, dopytać się niem. Był to dojrzały, przejmujący esej o walce o życie. To pisał nie tylko karzy w bialskim szpitalu, którzy mie- organy i powodzenie takiej operacji jest ła się, że jestem chory, musiała zrezy- o wszystko. Jak odjeżdżaliśmy, to do- student, ale młody człowiek w olbrzymim stopniu doświadczony przez li znajomości w Warszawie. W jedena- bardzo mało prawdopodobne, a poza gnować z pracy, żeby móc lepiej się stałem od tej Pani maskotkę, takiego ból, cierpienie i chorobę. Co jeszcze bardzo mnie uderzyło w tym, co na- stej dobie życia przeszedłem zabieg tym żaden szpital i żaden kardiochirurg mną zająć. pluszowego szarego misia, którego pisał Zbyszek – była to bardzo pełna i świadoma analiza swojego stanu Rashkinda, który polega na udrożnie- w Polsce (a może i nawet na świecie) nie Poleciałem tam [do Francji – przyp. mam do dnia dzisiejszego. Pamiętam zdrowia, a zarazem nie było w tym opisie żadnej skargi, żalu czy preten- niu otworu owalnego i ma na celu za- podejmie się tak ogromnego ryzyka. red.] samolotem z moim tatą, ponie- jeszcze, że po wypisie ze szpitala, jak sji do losu, a wręcz odwrotnie – słowa podziękowania dla rodziców, leka- chowanie przecieku pomiędzy pra- Wiosną 1996 roku, gdy miałem 5 lat, waż mama musiała zostać w domu i zaj- czekaliśmy na kogoś, kto nas zawiezie rzy, nauczycieli. wym (krążenie małe) i lewym sercem szpital w Warszawie, nie radząc sobie mować się moim młodszym rodzeń- na lotnisko, to bawiłem się z małym Zbyszek nie zdążył napisać kolejnej pracy licencjackiej na naszej uczelni, (krążenie duże). Zabieg wykonuje się z moją skomplikowaną wadą serca, stwem. Brat miał wtedy prawie dwa czarnoskórym chłopcem. Odbijaliśmy był już absolwentem kierunku zarządzanie. Niech ten fragment opubli- w znieczuleniu ogólnym i polega na odmówił dalszego leczenia. Lekarze i pół roku, a siostra prawie jedenaście balon jak piłkę do siatkówki. Ten chło- kowanej pracy będzie wspomnieniem mądrego, szlachetnego młodego wprowadzeniu cewnika naczyniowe- tam pracujący kazali mamie zabierać miesięcy. Do Instytutu Sercowo-Naczy- piec był mniej więcej w moim wieku, człowieka, który od nas odszedł. go zakończonego balonem poprzez dziecko (mnie) ze szpitala i szukać po- niowego Paryż Południe zostałem przy- ale zapamiętałem jedną rzecz, a mia- żyłę udową do prawego przedsion- mocy w leczeniu na własną rękę. Na jęty 24.11.1996 roku. Pierwszą opera- nowicie, że miał taką bardzo gład- dr Joanna Marchel ka serca. Następnie pod kontrolą RTG szczęście jeden pan doktor (kardio- cję przeszedłem 28.11.1996 roku. To ką i delikatną w dotyku skórę na rę- promotor pracy licencjackiej śp. Zbigniewa Samociuka 24 25
ilość spożywanych i wydalanych pły- sza wymiana stymulatora, ponieważ komfortowe uczucie. Jak skończyłem pojechałem. Wstałem rano i czułem śnie. Przez cały okres pobytu w szpi- ale z dojazdami schodzi cały dzień. nów w ciągu dnia. Pamiętam, że pro- bateria jest już na wyczerpaniu i trze- już zadawanie pytań, to anestezjolog się dobrze, więc tylko się utwierdzi- talu dostałem w sumie trzy róż- Do dnia dzisiejszego miałem po- POŻEGNANIE jej operacji poleciał do USA na jakieś sięcy. W Łodzi w ICZMP nie było to już wać mnie do zabiegu i gdy było już łem, nie rezygnując z tego wyjazdu. tora miesiąca było ich pięć. W szpi- ile, mama mówi, że skończyła liczyć POŻEGNANIE czy pielęgniarka zaczęli przygotowy- ba to zrobić w przeciągu trzech mie- nad 20 narkoz, dokładnie nie wiem fesor Moll po przeprowadzeniu mo- łem w przekonaniu, że dobrze zrobi- ne antybiotyki, a w przeciągu pół- na dwudziestu. Bardzo podziwiam Radość moja jednak nie trwała dłu- wszystko prawie gotowe, to okaza- możliwe, ponieważ byłem już pełno- talu leżałem 33 dni, wyszedłem do- szkolenie czy konsylium lekarskie. Po powrocie, podczas wizyty lekarskiej, moją mamę, bo musiała tyle razy letni, a tam jest oddział tylko dla dzie- piero w piątek 9 stycznia 2015 z lek- go i po wyjściu z pociągu na Dworcu ło się, że jeszcze nie podpisałem zgo- gdy przyszedł do sali, na której leża- w zapalenie zatok. W poniedziałek łem, bardzo się zdziwił, że jeszcze tu- ci. Musieliśmy załatwić to na własną dy na przeprowadzenie zabiegu. Od- Wschodnim w Warszawie dostałem kim katarem, który przeistoczył się podpisywać zgodę na moją opera- wiązali mi więc prawą rękę i dali do cję czy jakiś inny zabieg, który wy- znowu wysokiej temperatury, po- rękę, ale nic nie mogliśmy wskórać, taj jestem, powiedział wtedy: „A Ty ponieważ w szpitalu w Lublinie były podpisania tę zgodę. Namazałem ja- wyżej 39 stopni Celsjusza. Na szczę- poszedłem do lekarza rodzinnego, maga narkozy i zgody rodzica, cze- jeszcze tutaj jesteś?”. Pamiętam też, że długie terminy na takie zabiegi. Uda- koś imię i nazwisko i można było kon- ście blisko Dworca Wschodniego ale pani doktor nie dała już żadne- kać i denerwować się pod blokiem w tym czasie zaczął pracę lub prakty- ło się to tylko dzięki lekarzowi ze szpi- tynuować ostatnie przygotowania do wujek ze strony mamy ma drukar- go antybiotyku, powiedziała, że nie operacyjnym, aż wyjdzie jakiś lekarz ki lekarskie syn pana profesora Mol- tala w Białej Podlaskiej, który ma tam zabiegu. Pewnie ktoś zapyta, dlacze- nię. W pracy akurat była moja siostra może już nic dać, bo dostałem bar- i powie cokolwiek, czy operacja się la i podczas nieobecności profesora swojego kolegę i przez niego załatwi- go miałem przywiązane ręce – sam cioteczna, zawiozła mnie i mamę do dzo dużą dawkę, jak leżałem w szpi- udała, czy nie, że aż z tego powodu mnie prowadził. Gdy zbierała mi się liśmy to w ciągu kilku dni. 08.03.2011 dokładnie tego nie wiem, pewnie ta- tego szpitala i całe szczęście, że ją talu. osiwiała w przeciągu kilku lat. Każde ta woda w osierdziu, przychodził i pu- roku wstałem około 6 rano, na śniada- kie są procedury, albo żebym pod- zastaliśmy, bo jakbyśmy mieli jechać Oprócz tego mam WZW typu B podpisanie takiej zgody to jak wyda- kał w dren, ponieważ on zapychał się nie zjadłem tylko troszkę, ponieważ czas trwania zabiegu nie wymachi- pociągiem, to prędko byśmy się tam (dawniej żółtaczka wszczepien- nie wyroku na swoje własne dziec- przez skrzepy krwi. przed zabiegiem nie mogłem nic jeść, wał nimi, czy nie włożył w operowa- nie dostali, ponieważ pociąg się na), wykryte w pierwszym roku ży- ko, bo przecież mogło coś pójść nie Po kolejnych trzech latach od ostat- pojechałem busem do Lublina, dotar- ne miejsce. Zabieg przeprowadzany opóźniał: najpierw 10 minut, póź- cia. Przez pierwsze kilka lat wirus tak… Po narkozach zacząłem tra- niej operacji okazało się, że trzeba łem do szpitala i bardzo długo czeka- był w znieczuleniu miejscowym. By- niej 15, aż stanęło na 30 minutach. w wątrobie był uśpiony, ale z bie- cić pamięć. Pamiętam taką sytuację wymienić rozrusznik serca, w którym łem na przyjęcie na oddział. W końcu łem świadomy przez cały ten czas, tyl- Tam zrobili mi badania, pani dok- giem czasu zaczął się ożywiać i le- ze szkoły podstawowej: gdy pani od wyczerpała się bateria. Zabieg został zostałem przyjęty i już w nocy z 8 na ko że nic nie pamiętam; albo byłem tor podejrzewała jakiegoś wirusa karze kardiolodzy powiedzieli, że le- matematyki odpytywała mnie z ta- przeprowadzony w ICZMP 19.01.2005 9 marca miałem przeprowadzony za- tak zmęczony, że zasnąłem, albo po- z grupy paciorkowców. Wróciłem do czeniem wątroby również trzeba się bliczki mnożenia, to w jednej chwili roku. Stymulator serca miałem kon- bieg wymiany rozrusznika serca. Pa- dali mi takie leki, że podczas zabiegu domu, przez weekend przesiedzia- zająć, bo oni leczą serce, a wątroba podawałem dobry wynik, a za chwi- trolowany w szpitalu im. Biegańskie- miętam, że miałem łóżko na korytarzu, można słyszeć wszystko, co się dzieje, łem w domu, nawet dobrze się czu- może być wcale nie mniejszym za- lę nie potrafiłem go powtórzyć, albo go w Łodzi u pana doktora W. Religi, naprzeciwko dyżurki pielęgniarek. i rozmawiać z lekarzami, odpowiadać łem. W poniedziałek dalej miałem grożeniem. Do tego z biegiem czasu rozwiązałem zadanie, a gdy nauczy- syna sławnego profesora Religi. Próbowałem zasnąć, zmęczony po ca- na pytania, ale po jego zakończeniu wysoką temperaturę i poszedłem doszły nowe problemy zdrowotne, cielka pytała mnie, w jaki sposób je Szkołę podstawową ukończyłem łym dniu, lecz nie mogłem, ponieważ tak jakby traci się pamięć z tego cza- znowu do lekarza, dostałem kolej- tzn. duża wada wzroku, bo aż −11 rozwiązałem, to nie potrafiłem tego w 2004 roku i byłem zwolniony z eg- światło z tej dyżurki świeciło mi prosto su. Ze szpitala wypisali mnie 10 mar- ny, inny już antybiotyk i zwolnienie dioptrii, chociaż szkła mam −9 diop- wyjaśnić. Nauka wtedy przychodziła zaminu szóstoklasistów. Gimnazjum w oczy. Na zabieg zostałem wezwa- ca, czyli bardzo szybko, i podczas po- z zajęć na uczelni na cały tydzień. Te trii – prawdopodobnie od tak dużej mi z wielkim trudem i kiedy nie po- ukończyłem w 2007 roku i byłem rów- ny tak chyba około 1:30 w nocy, na wrotu busem do domu na każdej nie- antybiotyki nic nie pomagały, po- ilości narkoz poleciał mi tak mocno trafiłem czegoś się nauczyć, to rzu- nież zwolniony z pisania egzaminu salę operacyjną, o ile dobrze pamię- równości bardzo bolały mnie mięśnie nieważ byłem leczony na gardło. wzrok. Mam też duże skrzywienie całem książkami o biurko i mówi- gimnazjalnego, więc mogłem wybrać tam, musiałem iść na własnych no- brzucha. W niedzielę 7 grudnia w nocy do- kręgosłupa, tzw. kifozę piersiową, łem, że lekcje są głupie i szkoła też sobie liceum, jakie chciałem. Chodzi- gach, na stół operacyjny też musiałem Po trzech latach znowu trafiłem do stałem wysokiej gorączki, bo aż 40,4 która po części spowodowana jest jest głupia. łem do IV Liceum Ogólnokształcącego sam wejść, podczas gdy wcześniej za szpitala, tym razem do bialskiego stopnia Celsjusza, więc mama we- przez wadę serca, tzn. przez ope- Wszystkie operacje na szczęście się im. Stanisława Staszica w Białej Podla- każdym razem przed każdą operacją Wojewódzkiego Szpitala Specjali- zwała karetkę i zabrali mnie na izbę rację, w której przecinali mi klatkę udały, ale były przeprowadzone tyl- skiej. Mając 18 lat, zdałem prawo jaz- wieźli mnie na blok takim łóżkiem i na stycznego. Nie było to już związane przyjęć, a stamtąd tak mniej wię- piersiową, aby dostać się do okolic ko po to żeby mnie ratować i żebym dy, co uważam za swój życiowy suk- stół operacyjny też mnie przekładali. z wadą serca. Zaczęło się 25.11.2014 cej o 1 w nocy trafiłem na oddział serca. Podczas operacji w roku 2000 mógł funkcjonować „po japońsku ces. Maturę pisałem razem ze wszyst- Gdy leżałem już na tym stole opera- roku od wysokiej temperatury, bo kardiologii. Pierwszej nocy prawie wadliwie połączyli mi mostek, który – jako tako”. Uważam jednak, że Pan kimi w szkole. Zdałem ją za pierw- cyjnym, jeszcze świadomy wszystkie- od razu 38 stopni i kilka kresek, w ogóle nie spałem, bo co chwila był wypukły i rosła na nim taka do- Bóg przedłużył mi życie, być może szym razem bez poprawek, co uwa- go, co się dzieje dookoła mnie, rozma- więc poszedłem do lekarza rodzin- ktoś przychodził i mnie o coś pytał, syć duża chrząstka, którą trzeba było mam do spełnienia jakąś misję. Moż- żam za swój drugi życiowy sukces, po- wiałem z profesorem, który miał prze- nego, dostałem leki odpornościo- pobierali mi trzy razy krew (co go- usunąć. W czasie przeprowadzania na powiedzieć, że żyję na kredyt, bo nieważ mając nauczanie indywidual- prowadzać tę operację. Czy znieczu- we i wróciłem do domu. Następne- dzinę) i dalej męczyła mnie wysoka kolejnej operacji, w 2002 roku, wy- przecież miałem żyć tylko trzy miesią- ne przez 12 lat, zbyt wiele się nie na- lenie będzie miejscowe, czy ogólne? go dnia miałem dalej wysoką tem- gorączka. Pobadali mnie i okazało cięli mi tę sterczącą chrząstkę, ale ce. Taką informację usłyszeli moi ro- uczyłem. Miałem, o ile dobrze pamię- Było miejscowe. Czy nie mógłby prze- peraturę, powyżej 38°C, i stwierdzi- się, że to gronkowiec złocisty gdzieś aby połączyć ten mostek, użyli chy- dzice od lekarzy, zaraz po moich na- tam, po 8 godzin tygodniowo w szko- nieść tego stymulatora wyżej, a mia- łem, że te leki raczej mi nic nie po- do krwi mi się dostał. Później oka- ba jakiejś takiej klamry i wtedy za- rodzinach. Tak więc widać, że „kostu- le podstawowej, 10 godzin w gimna- nowicie z powłok brzusznych pod mogą, więc poszedłem znowu do le- zało się, że to sepsa gronkowcowa, cząłem się garbić, bo jak chodziłem cha” czai się na mnie gdzieś za rogiem, zjum i 12 godzin w liceum, a do tego obojczyk, jak to jest zakładane u lu- karza, tym razem innego, ale w tej a na koniec okazało się, że to ostre wyprostowany, to mnie to wszystko od mojego urodzenia, ale ja umie- dochodziły ciągłe wyjazdy do szpitala, dzi starszych? Powiedział, że mógłby samej przychodni, dostałem już i podostre zapalenie wsierdzia i tak ciągnęło i bolało. Później, gdy już się jętnie jej uciekam i udało się przeżyć poradni, przeziębienia i inne choroby, to zrobić, ale te elektrody, które były antybiotyk i zwolnienie z zajęć na też mam napisane w rozpoznaniu na wszystko wygoiło, to dalej siadałem w ten sposób już prawie 24 lata. Nie które wykluczały mnie z nauki. W roku założone jeszcze w Łodzi, są już wro- uczelni. W piątek 28.11.2014 roku karcie wypisu. Zapalenie wsierdzia zgarbiony, chodziłem w takiej pozy- wiem tylko, ile jeszcze razy uda mi się 2010 zacząłem studia w PSW im. Pa- śnięte w serce i grzechem byłoby co- miałem wyznaczoną wizytę u kar- jest bardzo niebezpieczne, a szcze- cji i tak to zostało do dzisiaj. jej umknąć, na pewno to wszystko bę- pieża Jana Pawła II Białej Podlaskiej na kolwiek zmieniać, ponieważ jak się to diologa w Warszawie, a dokładniej gólnie przy mojej skomplikowanej Do tego wszystkiego muszę jeź- dzie trwało do czasu. Mam nadzie- kierunku zarządzanie. wszystko ruszy, może skrócić mi życie, w Aninie pod Warszawą w Instytu- wadzie i leczenie tego musi trwać dzić co 3 miesiące do Wojewódzkie- ję, że to nastąpi jak najpóźniej, ponie- W roku 2011 znowu trzeba było wy- więc zrezygnowałem. Zapytałem o to cie Kardiologii im. Prymasa Tysiącle- od 4 do 6 tygodni. Leczyli mnie an- go Szpitala Zakaźnego w Warszawie waż chciałbym jeszcze tyle rzeczy zro- mienić stymulator serca z powodu dlatego, że jak ten stymulator się uru- cia Stefana Kardynała Wyszyńskiego tybiotykami dożylnie, aż dwoma. Je- do lekarza hepatologa na badania bić, tyle zobaczyć, mam wiele planów wyczerpania się baterii. Podczas kon- chamia, to czuję takie jakby ciągnię- w Poradni Przyklinicznej Wad Wro- den z nich był dość silny, bo po po- i po leki od wątroby. Tam pobiera- i marzeń, które chciałbym zrealizować troli rozrusznika serca w szpitalu im. cie, jakby mi coś tam podskakiwało dzonych Serca. Na wizytę tam cze- daniu jego miałem zawroty głowy, ją mi krew, czasami robią USG brzu- w swoim życiu. Biegańskiego w Łodzi lekarz powie- pod skórą i podczas siedzenia naciska ka się przynajmniej rok i nie chcia- robiło mi się czarno w oczach, szu- cha i wydają trzy opakowania le- dział, że konieczna jest jak najszyb- mi on na żołądek i jest to trochę nie- łem z niej rezygnować, więc na nią miało mi w uszach i bolały mnie mię- ków. Wizyta trwa tylko kilka godzin, Zbigniew Samociuk 26 27
ilość spożywanych i wydalanych pły- sza wymiana stymulatora, ponieważ komfortowe uczucie. Jak skończyłem pojechałem. Wstałem rano i czułem śnie. Przez cały okres pobytu w szpi- ale z dojazdami schodzi cały dzień. nów w ciągu dnia. Pamiętam, że pro- bateria jest już na wyczerpaniu i trze- już zadawanie pytań, to anestezjolog się dobrze, więc tylko się utwierdzi- talu dostałem w sumie trzy róż- Do dnia dzisiejszego miałem po- POŻEGNANIE jej operacji poleciał do USA na jakieś sięcy. W Łodzi w ICZMP nie było to już wać mnie do zabiegu i gdy było już łem, nie rezygnując z tego wyjazdu. tora miesiąca było ich pięć. W szpi- ile, mama mówi, że skończyła liczyć POŻEGNANIE czy pielęgniarka zaczęli przygotowy- ba to zrobić w przeciągu trzech mie- nad 20 narkoz, dokładnie nie wiem fesor Moll po przeprowadzeniu mo- łem w przekonaniu, że dobrze zrobi- ne antybiotyki, a w przeciągu pół- na dwudziestu. Bardzo podziwiam Radość moja jednak nie trwała dłu- wszystko prawie gotowe, to okaza- możliwe, ponieważ byłem już pełno- talu leżałem 33 dni, wyszedłem do- szkolenie czy konsylium lekarskie. Po powrocie, podczas wizyty lekarskiej, moją mamę, bo musiała tyle razy letni, a tam jest oddział tylko dla dzie- piero w piątek 9 stycznia 2015 z lek- go i po wyjściu z pociągu na Dworcu ło się, że jeszcze nie podpisałem zgo- gdy przyszedł do sali, na której leża- w zapalenie zatok. W poniedziałek łem, bardzo się zdziwił, że jeszcze tu- ci. Musieliśmy załatwić to na własną dy na przeprowadzenie zabiegu. Od- Wschodnim w Warszawie dostałem kim katarem, który przeistoczył się podpisywać zgodę na moją opera- wiązali mi więc prawą rękę i dali do cję czy jakiś inny zabieg, który wy- znowu wysokiej temperatury, po- rękę, ale nic nie mogliśmy wskórać, taj jestem, powiedział wtedy: „A Ty ponieważ w szpitalu w Lublinie były podpisania tę zgodę. Namazałem ja- wyżej 39 stopni Celsjusza. Na szczę- poszedłem do lekarza rodzinnego, maga narkozy i zgody rodzica, cze- jeszcze tutaj jesteś?”. Pamiętam też, że długie terminy na takie zabiegi. Uda- koś imię i nazwisko i można było kon- ście blisko Dworca Wschodniego ale pani doktor nie dała już żadne- kać i denerwować się pod blokiem w tym czasie zaczął pracę lub prakty- ło się to tylko dzięki lekarzowi ze szpi- tynuować ostatnie przygotowania do wujek ze strony mamy ma drukar- go antybiotyku, powiedziała, że nie operacyjnym, aż wyjdzie jakiś lekarz ki lekarskie syn pana profesora Mol- tala w Białej Podlaskiej, który ma tam zabiegu. Pewnie ktoś zapyta, dlacze- nię. W pracy akurat była moja siostra może już nic dać, bo dostałem bar- i powie cokolwiek, czy operacja się la i podczas nieobecności profesora swojego kolegę i przez niego załatwi- go miałem przywiązane ręce – sam cioteczna, zawiozła mnie i mamę do dzo dużą dawkę, jak leżałem w szpi- udała, czy nie, że aż z tego powodu mnie prowadził. Gdy zbierała mi się liśmy to w ciągu kilku dni. 08.03.2011 dokładnie tego nie wiem, pewnie ta- tego szpitala i całe szczęście, że ją talu. osiwiała w przeciągu kilku lat. Każde ta woda w osierdziu, przychodził i pu- roku wstałem około 6 rano, na śniada- kie są procedury, albo żebym pod- zastaliśmy, bo jakbyśmy mieli jechać Oprócz tego mam WZW typu B podpisanie takiej zgody to jak wyda- kał w dren, ponieważ on zapychał się nie zjadłem tylko troszkę, ponieważ czas trwania zabiegu nie wymachi- pociągiem, to prędko byśmy się tam (dawniej żółtaczka wszczepien- nie wyroku na swoje własne dziec- przez skrzepy krwi. przed zabiegiem nie mogłem nic jeść, wał nimi, czy nie włożył w operowa- nie dostali, ponieważ pociąg się na), wykryte w pierwszym roku ży- ko, bo przecież mogło coś pójść nie Po kolejnych trzech latach od ostat- pojechałem busem do Lublina, dotar- ne miejsce. Zabieg przeprowadzany opóźniał: najpierw 10 minut, póź- cia. Przez pierwsze kilka lat wirus tak… Po narkozach zacząłem tra- niej operacji okazało się, że trzeba łem do szpitala i bardzo długo czeka- był w znieczuleniu miejscowym. By- niej 15, aż stanęło na 30 minutach. w wątrobie był uśpiony, ale z bie- cić pamięć. Pamiętam taką sytuację wymienić rozrusznik serca, w którym łem na przyjęcie na oddział. W końcu łem świadomy przez cały ten czas, tyl- Tam zrobili mi badania, pani dok- giem czasu zaczął się ożywiać i le- ze szkoły podstawowej: gdy pani od wyczerpała się bateria. Zabieg został zostałem przyjęty i już w nocy z 8 na ko że nic nie pamiętam; albo byłem tor podejrzewała jakiegoś wirusa karze kardiolodzy powiedzieli, że le- matematyki odpytywała mnie z ta- przeprowadzony w ICZMP 19.01.2005 9 marca miałem przeprowadzony za- tak zmęczony, że zasnąłem, albo po- z grupy paciorkowców. Wróciłem do czeniem wątroby również trzeba się bliczki mnożenia, to w jednej chwili roku. Stymulator serca miałem kon- bieg wymiany rozrusznika serca. Pa- dali mi takie leki, że podczas zabiegu domu, przez weekend przesiedzia- zająć, bo oni leczą serce, a wątroba podawałem dobry wynik, a za chwi- trolowany w szpitalu im. Biegańskie- miętam, że miałem łóżko na korytarzu, można słyszeć wszystko, co się dzieje, łem w domu, nawet dobrze się czu- może być wcale nie mniejszym za- lę nie potrafiłem go powtórzyć, albo go w Łodzi u pana doktora W. Religi, naprzeciwko dyżurki pielęgniarek. i rozmawiać z lekarzami, odpowiadać łem. W poniedziałek dalej miałem grożeniem. Do tego z biegiem czasu rozwiązałem zadanie, a gdy nauczy- syna sławnego profesora Religi. Próbowałem zasnąć, zmęczony po ca- na pytania, ale po jego zakończeniu wysoką temperaturę i poszedłem doszły nowe problemy zdrowotne, cielka pytała mnie, w jaki sposób je Szkołę podstawową ukończyłem łym dniu, lecz nie mogłem, ponieważ tak jakby traci się pamięć z tego cza- znowu do lekarza, dostałem kolej- tzn. duża wada wzroku, bo aż −11 rozwiązałem, to nie potrafiłem tego w 2004 roku i byłem zwolniony z eg- światło z tej dyżurki świeciło mi prosto su. Ze szpitala wypisali mnie 10 mar- ny, inny już antybiotyk i zwolnienie dioptrii, chociaż szkła mam −9 diop- wyjaśnić. Nauka wtedy przychodziła zaminu szóstoklasistów. Gimnazjum w oczy. Na zabieg zostałem wezwa- ca, czyli bardzo szybko, i podczas po- z zajęć na uczelni na cały tydzień. Te trii – prawdopodobnie od tak dużej mi z wielkim trudem i kiedy nie po- ukończyłem w 2007 roku i byłem rów- ny tak chyba około 1:30 w nocy, na wrotu busem do domu na każdej nie- antybiotyki nic nie pomagały, po- ilości narkoz poleciał mi tak mocno trafiłem czegoś się nauczyć, to rzu- nież zwolniony z pisania egzaminu salę operacyjną, o ile dobrze pamię- równości bardzo bolały mnie mięśnie nieważ byłem leczony na gardło. wzrok. Mam też duże skrzywienie całem książkami o biurko i mówi- gimnazjalnego, więc mogłem wybrać tam, musiałem iść na własnych no- brzucha. W niedzielę 7 grudnia w nocy do- kręgosłupa, tzw. kifozę piersiową, łem, że lekcje są głupie i szkoła też sobie liceum, jakie chciałem. Chodzi- gach, na stół operacyjny też musiałem Po trzech latach znowu trafiłem do stałem wysokiej gorączki, bo aż 40,4 która po części spowodowana jest jest głupia. łem do IV Liceum Ogólnokształcącego sam wejść, podczas gdy wcześniej za szpitala, tym razem do bialskiego stopnia Celsjusza, więc mama we- przez wadę serca, tzn. przez ope- Wszystkie operacje na szczęście się im. Stanisława Staszica w Białej Podla- każdym razem przed każdą operacją Wojewódzkiego Szpitala Specjali- zwała karetkę i zabrali mnie na izbę rację, w której przecinali mi klatkę udały, ale były przeprowadzone tyl- skiej. Mając 18 lat, zdałem prawo jaz- wieźli mnie na blok takim łóżkiem i na stycznego. Nie było to już związane przyjęć, a stamtąd tak mniej wię- piersiową, aby dostać się do okolic ko po to żeby mnie ratować i żebym dy, co uważam za swój życiowy suk- stół operacyjny też mnie przekładali. z wadą serca. Zaczęło się 25.11.2014 cej o 1 w nocy trafiłem na oddział serca. Podczas operacji w roku 2000 mógł funkcjonować „po japońsku ces. Maturę pisałem razem ze wszyst- Gdy leżałem już na tym stole opera- roku od wysokiej temperatury, bo kardiologii. Pierwszej nocy prawie wadliwie połączyli mi mostek, który – jako tako”. Uważam jednak, że Pan kimi w szkole. Zdałem ją za pierw- cyjnym, jeszcze świadomy wszystkie- od razu 38 stopni i kilka kresek, w ogóle nie spałem, bo co chwila był wypukły i rosła na nim taka do- Bóg przedłużył mi życie, być może szym razem bez poprawek, co uwa- go, co się dzieje dookoła mnie, rozma- więc poszedłem do lekarza rodzin- ktoś przychodził i mnie o coś pytał, syć duża chrząstka, którą trzeba było mam do spełnienia jakąś misję. Moż- żam za swój drugi życiowy sukces, po- wiałem z profesorem, który miał prze- nego, dostałem leki odpornościo- pobierali mi trzy razy krew (co go- usunąć. W czasie przeprowadzania na powiedzieć, że żyję na kredyt, bo nieważ mając nauczanie indywidual- prowadzać tę operację. Czy znieczu- we i wróciłem do domu. Następne- dzinę) i dalej męczyła mnie wysoka kolejnej operacji, w 2002 roku, wy- przecież miałem żyć tylko trzy miesią- ne przez 12 lat, zbyt wiele się nie na- lenie będzie miejscowe, czy ogólne? go dnia miałem dalej wysoką tem- gorączka. Pobadali mnie i okazało cięli mi tę sterczącą chrząstkę, ale ce. Taką informację usłyszeli moi ro- uczyłem. Miałem, o ile dobrze pamię- Było miejscowe. Czy nie mógłby prze- peraturę, powyżej 38°C, i stwierdzi- się, że to gronkowiec złocisty gdzieś aby połączyć ten mostek, użyli chy- dzice od lekarzy, zaraz po moich na- tam, po 8 godzin tygodniowo w szko- nieść tego stymulatora wyżej, a mia- łem, że te leki raczej mi nic nie po- do krwi mi się dostał. Później oka- ba jakiejś takiej klamry i wtedy za- rodzinach. Tak więc widać, że „kostu- le podstawowej, 10 godzin w gimna- nowicie z powłok brzusznych pod mogą, więc poszedłem znowu do le- zało się, że to sepsa gronkowcowa, cząłem się garbić, bo jak chodziłem cha” czai się na mnie gdzieś za rogiem, zjum i 12 godzin w liceum, a do tego obojczyk, jak to jest zakładane u lu- karza, tym razem innego, ale w tej a na koniec okazało się, że to ostre wyprostowany, to mnie to wszystko od mojego urodzenia, ale ja umie- dochodziły ciągłe wyjazdy do szpitala, dzi starszych? Powiedział, że mógłby samej przychodni, dostałem już i podostre zapalenie wsierdzia i tak ciągnęło i bolało. Później, gdy już się jętnie jej uciekam i udało się przeżyć poradni, przeziębienia i inne choroby, to zrobić, ale te elektrody, które były antybiotyk i zwolnienie z zajęć na też mam napisane w rozpoznaniu na wszystko wygoiło, to dalej siadałem w ten sposób już prawie 24 lata. Nie które wykluczały mnie z nauki. W roku założone jeszcze w Łodzi, są już wro- uczelni. W piątek 28.11.2014 roku karcie wypisu. Zapalenie wsierdzia zgarbiony, chodziłem w takiej pozy- wiem tylko, ile jeszcze razy uda mi się 2010 zacząłem studia w PSW im. Pa- śnięte w serce i grzechem byłoby co- miałem wyznaczoną wizytę u kar- jest bardzo niebezpieczne, a szcze- cji i tak to zostało do dzisiaj. jej umknąć, na pewno to wszystko bę- pieża Jana Pawła II Białej Podlaskiej na kolwiek zmieniać, ponieważ jak się to diologa w Warszawie, a dokładniej gólnie przy mojej skomplikowanej Do tego wszystkiego muszę jeź- dzie trwało do czasu. Mam nadzie- kierunku zarządzanie. wszystko ruszy, może skrócić mi życie, w Aninie pod Warszawą w Instytu- wadzie i leczenie tego musi trwać dzić co 3 miesiące do Wojewódzkie- ję, że to nastąpi jak najpóźniej, ponie- W roku 2011 znowu trzeba było wy- więc zrezygnowałem. Zapytałem o to cie Kardiologii im. Prymasa Tysiącle- od 4 do 6 tygodni. Leczyli mnie an- go Szpitala Zakaźnego w Warszawie waż chciałbym jeszcze tyle rzeczy zro- mienić stymulator serca z powodu dlatego, że jak ten stymulator się uru- cia Stefana Kardynała Wyszyńskiego tybiotykami dożylnie, aż dwoma. Je- do lekarza hepatologa na badania bić, tyle zobaczyć, mam wiele planów wyczerpania się baterii. Podczas kon- chamia, to czuję takie jakby ciągnię- w Poradni Przyklinicznej Wad Wro- den z nich był dość silny, bo po po- i po leki od wątroby. Tam pobiera- i marzeń, które chciałbym zrealizować troli rozrusznika serca w szpitalu im. cie, jakby mi coś tam podskakiwało dzonych Serca. Na wizytę tam cze- daniu jego miałem zawroty głowy, ją mi krew, czasami robią USG brzu- w swoim życiu. Biegańskiego w Łodzi lekarz powie- pod skórą i podczas siedzenia naciska ka się przynajmniej rok i nie chcia- robiło mi się czarno w oczach, szu- cha i wydają trzy opakowania le- dział, że konieczna jest jak najszyb- mi on na żołądek i jest to trochę nie- łem z niej rezygnować, więc na nią miało mi w uszach i bolały mnie mię- ków. Wizyta trwa tylko kilka godzin, Zbigniew Samociuk 26 27
Światowe Dni Młodzieży – Światowe Dni Młodzieży – DUSZPASTERSTWO fenomen jedności Kościoła ła w jego różnorodności. W Kodniu przed DUSZPASTERSTWO fenomen jedności Kościoła obliczem Matki Boskiej Kodeńskiej – Matki Skończyły się Światowe Dni Młodzieży w Krakowie, ale to nie śmy się w głos naszego Mistrza i odkrywali- koniec! To dopiero początek! Papież Franciszek wzywa nas, Jedności, w czasie Eucharystii, wsłuchiwali- śmy nasze chrześcijańskie powołanie do bu- abyśmy wstali z „kanapy”, założyli „wyczynowe buty” i ruszyli dowania jedności. Bez słuchania Chrystusa zmieniać świat... Tak może zaczynać się artykuł w każdej jedność może okazać się jedynie czymś ze- gazecie. My jednak popatrzmy na ŚDM z perspektywy naszego wnętrznym, a nawet utopijnym. Jezus naucza, że to w sercu człowieka powsta- „podwórka”. je każdy grzech (zob. Mk 7, 1-23). Wielkie kon- Podlaskie Jerycho Kazanie na Górze. Zapytany, dlaczego od- ty w Siedlcach w 1999 r. mówił: „Te słowa wy- flikty między ludźmi biorą zwykle swój począ- tek w konfliktach wewnętrznych, w odrzuca- Dla wielu studentów, z którymi rozmawiałem, rzuca możliwość przyjęcia chrztu, skoro tak powiedział Chrystus w przededniu swojej niu Bożej woli i chęci życia według własne- pozytywnym zaskoczeniem była atmosfe- często cytuje Ewangelię, odpowiedział: „Nie męki i śmierci. Są one poniekąd Jego testa- go pomysłu, który często okazuje się życiem mentem. Od dwóch tysięcy lat Kościół idzie ra pierwszych dni ŚDM, gdy gościliśmy w na- odrzucam Chrystusa. Kocham Go. Chodzi w grzechu. Wewnętrzne konflikty pociągają za szych parafiach młodych ludzi z różnych zakąt- tylko o to, że tak wielu chrześcijan jest do przez dzieje z tym testamentem, z tą modli- sobą nieporozumienia z najbliższymi: rodzica- ków świata. Można było poczuć klimat różno- Niego niepodobnych”. Jednym z najwięk- twą o jedność”. mi, rodzeństwem, przyjaciółmi. A potem linie rodności Kościoła, a jednocześnie poznać oso- szych grzechów chrześcijan jest bolesne do- Jedność – dar utracony giem 9 października 1596 r. Wówczas wierni Matka Boża Kodeńska – podziałów przebiegają przez większe społecz- biście kilkanaście osób. Przez pięć dni chcie- świadczenie podziałów, które obrażają Boga Dzieje chrześcijaństwa od początku toczy- prawosławni żyjący w Rzeczypospolitej wraz ności: środowiska rówieśnicze, szkoły, miejsca liśmy jak najwięcej dowiedzieć się o naszych i osłabiają wiarygodność Kościoła. ły się burzliwie. Już czasy Kościoła apostol- ze swoimi biskupami wyrazili wolę przystą- Matka Jedności pracy, aż po całe narody. gościach, o ich warunkach życia, o chrześci- Jezus w czasie Ostatniej Wieczerzy prosił skiego nie były wolne od różnic i pokusy po- pienia do jedności z Kościołem rzymskoka- Symbolem jedności Kościoła w diecezji sie- jaństwie w ich ojczyznach, a jednocześnie jak Ojca, aby wszyscy, którzy uwierzą w Niego, działów. Pierwszy taki spór pojawił się już tolickim, uznając papieża za widzialną gło- dleckiej i w tej części Polski jest sanktuarium Na koniec ważne pytanie najwięcej powiedzieć o nas, o tej części Pol- stanowili niepodzielną wspólnotę. To naj- w Kościele jerozolimskim i dotyczył postę- wę Kościoła. Zachowali przy tym własną li- Matki Bożej w Kodniu. Cudowny wizeru- Poranne katechezy kończyła dyskusja w ma- ski i o podlaskim Kościele. Między innymi oka- dłuższa modlitwa Zbawiciela, z tych, które powania z braćmi nawróconymi z pogań- turgię z językiem starosłowiańskim oraz nek Matki Bożej ma niezwykłą historię. Ob- łych grupach, składających się z osób różnych zją do tego były poranne katechezy, a po nich zapisano w Ewangeliach. Świadczy to o tym, stwa. Św. Paweł pisał: „Doniesiono mi bo- wschodnie zwyczaje, dotychczasową orga- raz został wykradziony w XVII wieku z papie- narodowości. Moderator stawiał pytania, na dyskusje w małych grupach. że temat jedności od początku chrześcijań- wiem o was, bracia moi, przez ludzi Chloe, nizację kościelną, własne prawo oraz kalen- skiej kaplicy przez właściciela Kodnia, księ- które młodzi ludzie odpowiadali, przełamując Sobota, dzień wyjazdu do Kodnia, przebie- stwa był bardzo ważny. że zdarzają się między wami spory. Myślę darz zwany juliańskim. Od słowa unia, tzn. cia Mikołaja Sapiehę, który doznał przed nim bariery językowe i te jeszcze trudniejsze, men- gała pod hasłem: Aby byli jedno. Temat był „Jezus podniósłszy oczy ku niebu rzekł: Oj- o tym, co każdy z was mówi: «Ja jestem Paw- jedność, nazywani byli unitami, a później cudownego uzdrowienia. Przez wieki był talne. Może Drogi Czytelniku i Ty spróbujesz nieprzypadkowy. Historia Południowego cze(…), jak Ty Mnie posłałeś na świat, tak ła, a ja Apollosa; ja jestem Kefasa, a ja Chry- grekokatolikami. obiektem czci katolików zarówno zachod- odpowiedzieć na te pytania: Jakie linie podzia- Podlasia zna wiele wydarzeń, które przyczy- i Ja ich na świat posłałem. A za nich Ja po- stusa». Czyż Chrystus jest podzielony?” (1 Gdy Polska zniknęła z mapy Europy niego, jak i wschodniego obrządku. łów przechodzą przez Twoje serce? Co może- niły się do budowania jedności pomiędzy święcam w ofierze samego siebie, aby i oni Kor 1,11-13). (1795 r.) jej wschodnia część, w tym na- Goszcząc przed laty w Kodniu ówczesny me- my zrobić, aby nie było dalszych podziałów Wschodem i Zachodem. Stąd biblijna nazwa byli uświęceni w prawdzie. Nie tylko za Paweł dowodził, że jednym z ważnych przy- sza diecezja, znalazły się pod okupacją tropolita krakowski kardynał Karol Wojtyła na- w rodzinach, w szkołach, w naszych wspólno- naszej diecezji na czas ŚDM, Jerycho, bo tam nimi proszę, ale i za tymi, którzy dzięki ich czyn tego stanu rzeczy jest skażona grze- rosyjską. Dla unitów zaczął się bardzo zwał Matkę Boską Kodeńską – Matką Jedności. tach… w Kościele? Jeśli odpowiedzi, których i tu runęły wielkie mury. słowu będą wierzyć we Mnie, aby wszy- chem ludzka natura. To pycha, chora ambi- trudny czas, kiedy to za trwanie w łącz- Łączy bowiem dwie wielkie Tradycje chrześci- udzielisz, pomogą Ci zburzyć choćby jeden scy stanowili jedno, jak Ty, Ojcze, we Mnie, Ostatnia prośba Jezusa a Ja w Tobie, aby i oni stanowili w Nas jed- cja i pragnienie władzy wkradają się w szere- ności z Ojcem Świętym musieli zapłacić jaństwa wschodniego i zachodniego. mur dzielący ludzi, to będzie najwspanialszy Hinduski myślicieli i mąż stanu, Mahatma no, aby świat uwierzył, żeś Ty Mnie posłał” gi uczniów Jezusa i prowadzą do podziałów. ogromną cenę. Rosyjski Car Aleksander II ŚDM darem i zadaniem owoc Światowych Dni Młodzieży. oficjalnie skasował Kościół unicki, narzu- Gandhi, podziwiał Jezusa i często cytował (J 17,19-21). Św. Jan Paweł II podczas wizy- Historia zna również sytuacje, które na po- cając siłą prawosławie. Jednak większość czątku nie zwiastowały nieszczęścia. Wszyst- Na podstawie materiałów przygotowanych ko bowiem zaczynało się niewinnie, od pra- unitów nadal mężnie i bohatersko trwa- jedności przez Diecezjalne Centrum ŚDM w Siedlcach Światowe Dni Młodzieży to niepowtarzal- gnienia reformy w Kościele (np. Marcin Lu- ło w swej wierze, znosząc różne formy opracował ks. Jacek Mucha, ter). Życie dowiodło, że zawsze tam, gdzie prześladowań: kary cielesne, finansowe na okazja doświadczenia jedności Kościo- duszpasterz akademicki Duch Święty nie odgrywał roli pierwszopla- (włącznie z konfiskatą całego majątku), nowej, lecz polityka lub ludzka ambicja, te poniżanie fizyczne i moralne, przetrzy- reformy kończyły się bolesnym rozłamem, mywanie ludności po kilka dni na mro- raną na Mistycznym Ciele Chrystusa. W re- zie, przymusowe wpisywanie do rejestru zultacie, dziś, często w tym samym kraju, na- prawosławnych, zamykanie w więzie- wet w tym samym mieście i w tej samej wio- niach, zsyłki na Syberię, aż po egzekucje sce, ludzie ochrzczeni wyznają Jezusa na zu- dokonywane na bezbronnej ludności. pełnie różne sposoby. Uznają różne dogma- Zachowało się wiele świadectw o bohater- ty, używają różnych tłumaczeń Biblii, różnie skich unitach. Najgłośniejsze z nich to mę- ją interpretują itd. Ale Kościół nie jest zosta- czeństwo trzynastu unitów z Pratulina, któ- wiony sam sobie. To wspólnota szczęściarzy, rzy nie chcieli pozwolić, by ich świątynię za- których Chrystus zapewnił o swojej obecno- mieniono na cerkiew prawosławną i zostali ści aż do końca czasów. Dlatego mimo na- na jej progu zabici przez carskich żołnierzy. szej skłonności do zła i podziałów Zbawiciel Św. Jan Paweł II ogłosił ich błogosławiony- wciąż czuwa, byśmy wracali do jedności. mi (1996 r.). Powiedział wówczas: „Nie szczę- Unia Brzeska – udany po- dząc siebie, męczennicy z Pratulina broni- li nie tylko świątyni, przed którą ponieśli mysł na jedność śmierć, ale także Kościoła, który Chrystus za- Historia naszej diecezji była świadkiem ta- wierzył apostołowi Piotrowi”. kiego powrotu. Dowodzą tego dzieje Unii zawartej na synodzie w Brześciu nad Bu- 28 29
Światowe Dni Młodzieży – Światowe Dni Młodzieży – DUSZPASTERSTWO fenomen jedności Kościoła ła w jego różnorodności. W Kodniu przed DUSZPASTERSTWO fenomen jedności Kościoła obliczem Matki Boskiej Kodeńskiej – Matki Skończyły się Światowe Dni Młodzieży w Krakowie, ale to nie śmy się w głos naszego Mistrza i odkrywali- koniec! To dopiero początek! Papież Franciszek wzywa nas, Jedności, w czasie Eucharystii, wsłuchiwali- śmy nasze chrześcijańskie powołanie do bu- abyśmy wstali z „kanapy”, założyli „wyczynowe buty” i ruszyli dowania jedności. Bez słuchania Chrystusa zmieniać świat... Tak może zaczynać się artykuł w każdej jedność może okazać się jedynie czymś ze- gazecie. My jednak popatrzmy na ŚDM z perspektywy naszego wnętrznym, a nawet utopijnym. Jezus naucza, że to w sercu człowieka powsta- „podwórka”. je każdy grzech (zob. Mk 7, 1-23). Wielkie kon- Podlaskie Jerycho Kazanie na Górze. Zapytany, dlaczego od- ty w Siedlcach w 1999 r. mówił: „Te słowa wy- flikty między ludźmi biorą zwykle swój począ- tek w konfliktach wewnętrznych, w odrzuca- Dla wielu studentów, z którymi rozmawiałem, rzuca możliwość przyjęcia chrztu, skoro tak powiedział Chrystus w przededniu swojej niu Bożej woli i chęci życia według własne- pozytywnym zaskoczeniem była atmosfe- często cytuje Ewangelię, odpowiedział: „Nie męki i śmierci. Są one poniekąd Jego testa- go pomysłu, który często okazuje się życiem mentem. Od dwóch tysięcy lat Kościół idzie ra pierwszych dni ŚDM, gdy gościliśmy w na- odrzucam Chrystusa. Kocham Go. Chodzi w grzechu. Wewnętrzne konflikty pociągają za szych parafiach młodych ludzi z różnych zakąt- tylko o to, że tak wielu chrześcijan jest do przez dzieje z tym testamentem, z tą modli- sobą nieporozumienia z najbliższymi: rodzica- ków świata. Można było poczuć klimat różno- Niego niepodobnych”. Jednym z najwięk- twą o jedność”. mi, rodzeństwem, przyjaciółmi. A potem linie rodności Kościoła, a jednocześnie poznać oso- szych grzechów chrześcijan jest bolesne do- Jedność – dar utracony giem 9 października 1596 r. Wówczas wierni Matka Boża Kodeńska – podziałów przebiegają przez większe społecz- biście kilkanaście osób. Przez pięć dni chcie- świadczenie podziałów, które obrażają Boga Dzieje chrześcijaństwa od początku toczy- prawosławni żyjący w Rzeczypospolitej wraz ności: środowiska rówieśnicze, szkoły, miejsca liśmy jak najwięcej dowiedzieć się o naszych i osłabiają wiarygodność Kościoła. ły się burzliwie. Już czasy Kościoła apostol- ze swoimi biskupami wyrazili wolę przystą- Matka Jedności pracy, aż po całe narody. gościach, o ich warunkach życia, o chrześci- Jezus w czasie Ostatniej Wieczerzy prosił skiego nie były wolne od różnic i pokusy po- pienia do jedności z Kościołem rzymskoka- Symbolem jedności Kościoła w diecezji sie- jaństwie w ich ojczyznach, a jednocześnie jak Ojca, aby wszyscy, którzy uwierzą w Niego, działów. Pierwszy taki spór pojawił się już tolickim, uznając papieża za widzialną gło- dleckiej i w tej części Polski jest sanktuarium Na koniec ważne pytanie najwięcej powiedzieć o nas, o tej części Pol- stanowili niepodzielną wspólnotę. To naj- w Kościele jerozolimskim i dotyczył postę- wę Kościoła. Zachowali przy tym własną li- Matki Bożej w Kodniu. Cudowny wizeru- Poranne katechezy kończyła dyskusja w ma- ski i o podlaskim Kościele. Między innymi oka- dłuższa modlitwa Zbawiciela, z tych, które powania z braćmi nawróconymi z pogań- turgię z językiem starosłowiańskim oraz nek Matki Bożej ma niezwykłą historię. Ob- łych grupach, składających się z osób różnych zją do tego były poranne katechezy, a po nich zapisano w Ewangeliach. Świadczy to o tym, stwa. Św. Paweł pisał: „Doniesiono mi bo- wschodnie zwyczaje, dotychczasową orga- raz został wykradziony w XVII wieku z papie- narodowości. Moderator stawiał pytania, na dyskusje w małych grupach. że temat jedności od początku chrześcijań- wiem o was, bracia moi, przez ludzi Chloe, nizację kościelną, własne prawo oraz kalen- skiej kaplicy przez właściciela Kodnia, księ- które młodzi ludzie odpowiadali, przełamując Sobota, dzień wyjazdu do Kodnia, przebie- stwa był bardzo ważny. że zdarzają się między wami spory. Myślę darz zwany juliańskim. Od słowa unia, tzn. cia Mikołaja Sapiehę, który doznał przed nim bariery językowe i te jeszcze trudniejsze, men- gała pod hasłem: Aby byli jedno. Temat był „Jezus podniósłszy oczy ku niebu rzekł: Oj- o tym, co każdy z was mówi: «Ja jestem Paw- jedność, nazywani byli unitami, a później cudownego uzdrowienia. Przez wieki był talne. Może Drogi Czytelniku i Ty spróbujesz nieprzypadkowy. Historia Południowego cze(…), jak Ty Mnie posłałeś na świat, tak ła, a ja Apollosa; ja jestem Kefasa, a ja Chry- grekokatolikami. obiektem czci katolików zarówno zachod- odpowiedzieć na te pytania: Jakie linie podzia- Podlasia zna wiele wydarzeń, które przyczy- i Ja ich na świat posłałem. A za nich Ja po- stusa». Czyż Chrystus jest podzielony?” (1 Gdy Polska zniknęła z mapy Europy niego, jak i wschodniego obrządku. łów przechodzą przez Twoje serce? Co może- niły się do budowania jedności pomiędzy święcam w ofierze samego siebie, aby i oni Kor 1,11-13). (1795 r.) jej wschodnia część, w tym na- Goszcząc przed laty w Kodniu ówczesny me- my zrobić, aby nie było dalszych podziałów Wschodem i Zachodem. Stąd biblijna nazwa byli uświęceni w prawdzie. Nie tylko za Paweł dowodził, że jednym z ważnych przy- sza diecezja, znalazły się pod okupacją tropolita krakowski kardynał Karol Wojtyła na- w rodzinach, w szkołach, w naszych wspólno- naszej diecezji na czas ŚDM, Jerycho, bo tam nimi proszę, ale i za tymi, którzy dzięki ich czyn tego stanu rzeczy jest skażona grze- rosyjską. Dla unitów zaczął się bardzo zwał Matkę Boską Kodeńską – Matką Jedności. tach… w Kościele? Jeśli odpowiedzi, których i tu runęły wielkie mury. słowu będą wierzyć we Mnie, aby wszy- chem ludzka natura. To pycha, chora ambi- trudny czas, kiedy to za trwanie w łącz- Łączy bowiem dwie wielkie Tradycje chrześci- udzielisz, pomogą Ci zburzyć choćby jeden scy stanowili jedno, jak Ty, Ojcze, we Mnie, Ostatnia prośba Jezusa a Ja w Tobie, aby i oni stanowili w Nas jed- cja i pragnienie władzy wkradają się w szere- ności z Ojcem Świętym musieli zapłacić jaństwa wschodniego i zachodniego. mur dzielący ludzi, to będzie najwspanialszy Hinduski myślicieli i mąż stanu, Mahatma no, aby świat uwierzył, żeś Ty Mnie posłał” gi uczniów Jezusa i prowadzą do podziałów. ogromną cenę. Rosyjski Car Aleksander II ŚDM darem i zadaniem owoc Światowych Dni Młodzieży. oficjalnie skasował Kościół unicki, narzu- Gandhi, podziwiał Jezusa i często cytował (J 17,19-21). Św. Jan Paweł II podczas wizy- Historia zna również sytuacje, które na po- cając siłą prawosławie. Jednak większość czątku nie zwiastowały nieszczęścia. Wszyst- Na podstawie materiałów przygotowanych ko bowiem zaczynało się niewinnie, od pra- unitów nadal mężnie i bohatersko trwa- jedności przez Diecezjalne Centrum ŚDM w Siedlcach Światowe Dni Młodzieży to niepowtarzal- gnienia reformy w Kościele (np. Marcin Lu- ło w swej wierze, znosząc różne formy opracował ks. Jacek Mucha, ter). Życie dowiodło, że zawsze tam, gdzie prześladowań: kary cielesne, finansowe na okazja doświadczenia jedności Kościo- duszpasterz akademicki Duch Święty nie odgrywał roli pierwszopla- (włącznie z konfiskatą całego majątku), nowej, lecz polityka lub ludzka ambicja, te poniżanie fizyczne i moralne, przetrzy- reformy kończyły się bolesnym rozłamem, mywanie ludności po kilka dni na mro- raną na Mistycznym Ciele Chrystusa. W re- zie, przymusowe wpisywanie do rejestru zultacie, dziś, często w tym samym kraju, na- prawosławnych, zamykanie w więzie- wet w tym samym mieście i w tej samej wio- niach, zsyłki na Syberię, aż po egzekucje sce, ludzie ochrzczeni wyznają Jezusa na zu- dokonywane na bezbronnej ludności. pełnie różne sposoby. Uznają różne dogma- Zachowało się wiele świadectw o bohater- ty, używają różnych tłumaczeń Biblii, różnie skich unitach. Najgłośniejsze z nich to mę- ją interpretują itd. Ale Kościół nie jest zosta- czeństwo trzynastu unitów z Pratulina, któ- wiony sam sobie. To wspólnota szczęściarzy, rzy nie chcieli pozwolić, by ich świątynię za- których Chrystus zapewnił o swojej obecno- mieniono na cerkiew prawosławną i zostali ści aż do końca czasów. Dlatego mimo na- na jej progu zabici przez carskich żołnierzy. szej skłonności do zła i podziałów Zbawiciel Św. Jan Paweł II ogłosił ich błogosławiony- wciąż czuwa, byśmy wracali do jedności. mi (1996 r.). Powiedział wówczas: „Nie szczę- Unia Brzeska – udany po- dząc siebie, męczennicy z Pratulina broni- li nie tylko świątyni, przed którą ponieśli mysł na jedność śmierć, ale także Kościoła, który Chrystus za- Historia naszej diecezji była świadkiem ta- wierzył apostołowi Piotrowi”. kiego powrotu. Dowodzą tego dzieje Unii zawartej na synodzie w Brześciu nad Bu- 28 29
Z wizytą na Ukrainie cy 1000 lat historii Polski, przedstawiliśmy najpiękniejsze zakątki naszego kraju oraz opowiadaliśmy o Białej Podlaskiej, Lubli- STUDENCI przeprowadziły zajęcia dla uczestników nie, jak i o naszych uczelniach. Przeryw- STUDENCI nikiem artystycznym w naszej prezentacji było wspólne odśpiewanie pieśni znanej Szkoły Letniej. Nazywamy się Julia Sacewicz i Dominika Siennicka, Sokoły. Polskim tańcem, którego posta- jesteśmy studentkami ratownictwa medycznego Wakacyjne spotkanie studentów z róż- zarówno w Polsce, jak i na Ukrainie – Hej, nych stron świata ma na celu wymia- nowiliśmy nauczyć podczas Polish Dance i wraz z naszym kolegą Łukaszem Darczukiem nę doświadczeń, nawiązanie nowych Party, był polonez. studiującym pielęgniarstwo uczestniczyłyśmy w Szkole znajomości, a także poznanie specyfi- Jedną z niezapomnianych atrakcji przy- ki edukacji medycznej, kultury i tradycji Letniej organizowanej przez Uniwersytet Medyczny innych krajów. gotowanych przez naszych ukraińskich przyjaciół był całodniowy spływ kata- im. I. Horbaczewskiego w Tarnopolu na Ukrainie. Nasza podróż rozpoczęła się 13 lip- maranami po rzece Dniestr. Niezwykle ca, gdy późnym wieczorem wyruszyli- Szkoła Letnia organizowana przez tar- nada), University Akkon (Berlin, Niem- śmy autokarem z Lublina do Tarnopola ważny element trwania zjazdu stano- wiły również zajęcia prowadzone przez nopolski uniwersytet ma już wieloletnią cy), Kharkiv National Medical University i przekroczyliśmy polsko-ukraińską gra- wykładowców tarnopolskiej uczelni, tradycję. Co roku, w lipcu, do Tarnopo- (Ukraina) i Uniwersytetu Medycznego nicę w Hrebennem. Następnego dnia które były poświęcone medycynie ra- la przyjeżdżają studenci kierunków me- w Lublinie. Na zaproszenie władz uczel- o godzinie 9:00 byliśmy już na miejscu. tunkowej oraz wykładom pań doktor ze dycznych z całego świata. W tym roku ni do Tarnopola przyleciały również wy- Na tarnopolskim dworcu czekała na nas rzyszyć swoim bliskim. Na dziedzińcu Kolejne dni trwania Szkoły Letniej były Stanów Zjednoczonych, które poświęci- ośrodka zostaliśmy powitani przez rek- poświęcone innym krajom, z których ły dużo czasu zagadnieniom z zakresu tora Uniwersytetu Medycznego w Tar- przybyły delegacje. W trakcie trwania zdrowia publicznego. nopolu, prof. Mikhaila M. Kordę. Prezen- tacja delegacji zwieńczona była odśpie- waniem hymnu każdego kraju. Następ- nie zostaliśmy zaproszeni do zwiedze- nia muzeum mieszczącego się na tere- nie kampusu, gdzie mogliśmy obejrzeć tradycyjne stroje i przedmioty codzien- nego użytku z różnych stron Ukrainy. Część artystyczna otwarcia nawiązywała do historii Ukrainy i do czasów współcze- snych. Przedstawiono nam, jak wyglądała historia tego kraju, najpiękniejsze zakątki Ukrainy, zwyczaje związane m.in. z zaślu- binami oraz narodowe tańce wykonane w tradycyjnych strojach, znanych z tego, że są ręcznie wyszywane. Na popołudniowych zajęciach handi- craft zostaliśmy nauczeni wykonywania tradycyjnych laleczek, wykorzystywa- nych również do aromaterapii. Tego sa- mego dnia, wieczorem, w trakcie trwa- Dnia Polskiego, wraz z studentami z Lu- Uczestnictwo w Szkole Letniej było dla poza nami gośćmi byli również studen- kładowczynie – dr Miranda Sue Terry delegacja uczelni, z którą udaliśmy się nia Ukrainian Dance Party uczyliśmy się blina zaprezentowaliśmy film krótkome- nas bardzo owocne. Poza aspektami ta- kimi jak zdobycie nowej wiedzy, do- ci z Tibilisi State Medical University (Gru- i dr Priscilla Dwelly z Murray State Me- do studenckiego kompleksu Chervo- wspólnie tańczyć polkę. trażowy Tomasza Bagińskiego ukazują- świadczeń cieszymy się również z na- zja), McEwan University (Edmonton, Ka- dical University (Kentucky, USA), które na Kalyna, gdzie mieliśmy zamieszkać wiązania nowych znajomości, które już przez następne dwa tygodnie. Ośro- teraz procentują, m.in. przyjazdem na- dek Chervona Kalyna jest kompleksem szych gruzińskich znajomych do Pol- rekreacyjnym Uniwersytetu Medyczne- ski. Mamy nadzieję, że nasze przyjaźnie go, położonym 15 km od centrum Tar- przetrwają lata. nopola, w zielonej i spokojnej okolicy. Wszystkim studentom, którzy mają oba- Na miejscu do naszej dyspozycji mie- wy dotyczące uczestnictwa w różnych liśmy kort tenisowy, basen, boiska do projektach obejmujących wymianę stu- siatkówki i piłki nożnej, stoły bilardo- dencką polecamy zaryzykować oraz za- we i wiele innych atrakcji, które miały ufać nam i innym studentom, którzy uprzyjemnić nam nasz pobyt. mieli okazję być uczestnikami wymiany, Oficjalne rozpoczęcie Szkoły Letniej że takiej okazji nie można przegapić . miało miejsce 16 lipca. Było to wielkie wydarzenie nie tylko dla władz uczel- ni, lecz także dla studentów tarnopol- Julia Sacewicz, Dominika Siennicka skiego uniwersytetu i ich rodzin, które SKN eRka przyjechały do Chervonej Kalyny towa- Zdjęcia: Olga Sheremeta 30 31 30
Z wizytą na Ukrainie cy 1000 lat historii Polski, przedstawiliśmy najpiękniejsze zakątki naszego kraju oraz opowiadaliśmy o Białej Podlaskiej, Lubli- STUDENCI przeprowadziły zajęcia dla uczestników nie, jak i o naszych uczelniach. Przeryw- STUDENCI nikiem artystycznym w naszej prezentacji było wspólne odśpiewanie pieśni znanej Szkoły Letniej. Nazywamy się Julia Sacewicz i Dominika Siennicka, Sokoły. Polskim tańcem, którego posta- jesteśmy studentkami ratownictwa medycznego Wakacyjne spotkanie studentów z róż- zarówno w Polsce, jak i na Ukrainie – Hej, nych stron świata ma na celu wymia- nowiliśmy nauczyć podczas Polish Dance i wraz z naszym kolegą Łukaszem Darczukiem nę doświadczeń, nawiązanie nowych Party, był polonez. studiującym pielęgniarstwo uczestniczyłyśmy w Szkole znajomości, a także poznanie specyfi- Jedną z niezapomnianych atrakcji przy- ki edukacji medycznej, kultury i tradycji Letniej organizowanej przez Uniwersytet Medyczny innych krajów. gotowanych przez naszych ukraińskich przyjaciół był całodniowy spływ kata- im. I. Horbaczewskiego w Tarnopolu na Ukrainie. Nasza podróż rozpoczęła się 13 lip- maranami po rzece Dniestr. Niezwykle ca, gdy późnym wieczorem wyruszyli- Szkoła Letnia organizowana przez tar- nada), University Akkon (Berlin, Niem- śmy autokarem z Lublina do Tarnopola ważny element trwania zjazdu stano- wiły również zajęcia prowadzone przez nopolski uniwersytet ma już wieloletnią cy), Kharkiv National Medical University i przekroczyliśmy polsko-ukraińską gra- wykładowców tarnopolskiej uczelni, tradycję. Co roku, w lipcu, do Tarnopo- (Ukraina) i Uniwersytetu Medycznego nicę w Hrebennem. Następnego dnia które były poświęcone medycynie ra- la przyjeżdżają studenci kierunków me- w Lublinie. Na zaproszenie władz uczel- o godzinie 9:00 byliśmy już na miejscu. tunkowej oraz wykładom pań doktor ze dycznych z całego świata. W tym roku ni do Tarnopola przyleciały również wy- Na tarnopolskim dworcu czekała na nas rzyszyć swoim bliskim. Na dziedzińcu Kolejne dni trwania Szkoły Letniej były Stanów Zjednoczonych, które poświęci- ośrodka zostaliśmy powitani przez rek- poświęcone innym krajom, z których ły dużo czasu zagadnieniom z zakresu tora Uniwersytetu Medycznego w Tar- przybyły delegacje. W trakcie trwania zdrowia publicznego. nopolu, prof. Mikhaila M. Kordę. Prezen- tacja delegacji zwieńczona była odśpie- waniem hymnu każdego kraju. Następ- nie zostaliśmy zaproszeni do zwiedze- nia muzeum mieszczącego się na tere- nie kampusu, gdzie mogliśmy obejrzeć tradycyjne stroje i przedmioty codzien- nego użytku z różnych stron Ukrainy. Część artystyczna otwarcia nawiązywała do historii Ukrainy i do czasów współcze- snych. Przedstawiono nam, jak wyglądała historia tego kraju, najpiękniejsze zakątki Ukrainy, zwyczaje związane m.in. z zaślu- binami oraz narodowe tańce wykonane w tradycyjnych strojach, znanych z tego, że są ręcznie wyszywane. Na popołudniowych zajęciach handi- craft zostaliśmy nauczeni wykonywania tradycyjnych laleczek, wykorzystywa- nych również do aromaterapii. Tego sa- mego dnia, wieczorem, w trakcie trwa- Dnia Polskiego, wraz z studentami z Lu- Uczestnictwo w Szkole Letniej było dla poza nami gośćmi byli również studen- kładowczynie – dr Miranda Sue Terry delegacja uczelni, z którą udaliśmy się nia Ukrainian Dance Party uczyliśmy się blina zaprezentowaliśmy film krótkome- nas bardzo owocne. Poza aspektami ta- kimi jak zdobycie nowej wiedzy, do- ci z Tibilisi State Medical University (Gru- i dr Priscilla Dwelly z Murray State Me- do studenckiego kompleksu Chervo- wspólnie tańczyć polkę. trażowy Tomasza Bagińskiego ukazują- świadczeń cieszymy się również z na- zja), McEwan University (Edmonton, Ka- dical University (Kentucky, USA), które na Kalyna, gdzie mieliśmy zamieszkać wiązania nowych znajomości, które już przez następne dwa tygodnie. Ośro- teraz procentują, m.in. przyjazdem na- dek Chervona Kalyna jest kompleksem szych gruzińskich znajomych do Pol- rekreacyjnym Uniwersytetu Medyczne- ski. Mamy nadzieję, że nasze przyjaźnie go, położonym 15 km od centrum Tar- przetrwają lata. nopola, w zielonej i spokojnej okolicy. Wszystkim studentom, którzy mają oba- Na miejscu do naszej dyspozycji mie- wy dotyczące uczestnictwa w różnych liśmy kort tenisowy, basen, boiska do projektach obejmujących wymianę stu- siatkówki i piłki nożnej, stoły bilardo- dencką polecamy zaryzykować oraz za- we i wiele innych atrakcji, które miały ufać nam i innym studentom, którzy uprzyjemnić nam nasz pobyt. mieli okazję być uczestnikami wymiany, Oficjalne rozpoczęcie Szkoły Letniej że takiej okazji nie można przegapić . miało miejsce 16 lipca. Było to wielkie wydarzenie nie tylko dla władz uczel- ni, lecz także dla studentów tarnopol- Julia Sacewicz, Dominika Siennicka skiego uniwersytetu i ich rodzin, które SKN eRka przyjechały do Chervonej Kalyny towa- Zdjęcia: Olga Sheremeta 30 31 30
Poleca STUDENCI O UTW PSW, starzeniu się Biblioteka i starości zdań parę raz jeszcze BIBLIOTEKA POLECA Głównym celem publikacji jest przedstawienie podstawowych zagadnień z dziedziny fi- nansów samorządu terytorialnego na płaszczyźnie teoretycznej i praktycznej. Planem au- torów nie było napisanie książki w formie komentarza, ale wyjaśnienie podstawowych zagadnień finansowych niezbędnych do realizacji funkcji radnego samorządowego. Po- Nigdy nie jest za późno, by odnaleźć marzenia, które ruszana tematyka oparta jest na przepisach prawnych oraz samorządowych ustawach w tobie przetrwały, chociaż czas wszystko zmienia. ustrojowych. Książka została podzielona na osiem rozdziałów. Pierwszy z nich przedsta- wia uwarunkowania prawne finansów samorządu terytorialnego oraz prezentuje zasa- Nigdy nie jest za późno, żeby zacząć od nowa, żeby pójść dy działania samorządu. Rozdział drugi omawia problematykę budżetu samorządowe- go. Ukazuje podział rezerw budżetowych, deficyt i nadwyżkę budżetu. Z kolejnych roz- inną drogą i raz jeszcze spróbować. Tytuł: Finanse samorządowe działów Czytelnik dowie się o systemie organizacyjnym w samorządzie terytorialnym, do- tacjach przekazywanych z budżetu samorządowego, a także o dyscyplinie finansów pu- Nigdy nie jest za późno, by na stacji złych zdarzeń zła- Autor: Piotr Sołtyk, Monika Dębowska-Sołtyk blicznych w jednostkach samorządu terytorialnego. Ostatni rozdział porusza problem ab- Wydawnictwo: Difin pać pociąg ostatni i dojechać do marzeń. ISBN: 978-83-8085-002-6 solutorium samorządowego. Przedstawiono w nim podstawy prawne absolutorium oraz obowiązki obligatoryjnej komisji rewizyjnej. Według autorów książka przyczyni się do po- chaczki i słuchacze naszego Uniwersytetu Oprawa: miękka dejmowania dobrych decyzji zarządczych mających na celu rozwój lokalny i regionalny. Te sentencje poetki-amatorki, które dosta- nadzwyczajnym w życiu człowieka, ponie- myślący tak, jak przedstawiono wyżej, za- Liczba stron: 292 łam kiedyś od studentki naszego UTW, uka- waż nie przychodzi nagle. przeczający fraszce Kochanowskiego: „Bied- Rok wydania: 2016 zują sens działań animatorów – wolontariu- Starzenie się, uwarunkowane genetycz- na starości, wszyscy cię żądamy, a gdy przyj- szy oraz słuchaczy Uniwersytetu. nie, biologicznie i środowiskowo może ule- dziesz, to narzekamy”, bo życia nie moż- Książka poświęcona jest problematyce analizy i wspomagania podejmowania decyzji ne- Tzw. trzeci wiek to według gerontologów gać przyspieszeniu lub zwolnieniu i posia- na wybrać, ale można w nim coś zrobić…, gocjacyjnych. Autorzy zwracają w niej uwagę, że miękkie umiejętności związane ze sztu- zarówno starość, jak i starzenie się, dwa róż- da określoną charakterystykę psychologicz- zwłaszcza w okresie starzenia się… ką przekonywania nie wyczerpują całej sztuki negocjacyjnej. Według nich równie ważne ne pojęcia, określające różny przebieg obu ną, kulturową i społeczną. Faktyczny obraz są twarde umiejętności negocjacyjne obejmujące analizę problemu negocjacyjnego pod procesów. Starzenie się ma charakter dyna- osób starszych nie odpowiada stereotypom Irena Mikiciuk kątem ustrukturyzowania oraz wykorzystanie narzędzi wspomagania decyzji wziętych z teorii gier, metod wielokryterialnych, matematyki i logiki. Z siedmiu rozdziałów Czytel- miczny, starość jest statyczna. Późna doro- społecznym, czego przykładem są m.in. słu- przewodnicząca samorządu słuchaczy UTW nik dowie się między innymi o: dwóch sposobach negocjacji (behawioralnym i analitycz- słość i starość to okres rozwojowy w życiu nym), przygotowaniu do procesu negocjacji, wspomaganiu negocjacji za pomocą kom- człowieka następujący po wieku dojrzałym, puterowego wspomagania (SWN, SNE). W książce pokazano autorskie rozwiązania tech- niejednolity pod względem tempa dokonu- Tytuł: Negocjacje: analiza i wspomaganie niczne, które mogą być pomocne przy dalszym rozwoju teorii wielokrotnego podejmo- jących się przemian i stawianych zadań, któ- decyzji wania decyzji oraz analizy negocjacyjnej. Wykorzystana w niej metoda TONSS jest odpo- ry charakteryzują specyficzne zmiany w ko- Autor: red. nauk. Ewa Roszkowska, Tomasz wiednia w badaniach dotyczących sposobów wykorzystania narzędzi wspomagania de- cyzji w negocjacjach przez użytkowników systemów negocjacji elektronicznych. Publi- mórkach, tkankach i narządach. „Starość jest Wachowicz kacja powinna być przydatna do prowadzenia zajęć z negocjacji dla studentów ekono- wyzwaniem, na które trzeba umieć odpo- Wydawnictwo: Wolters Kluwer mii i zarządzania. wiedzieć”, powiedział Jan Paweł II, który da- ISBN: 978-83-8092-069-9 lej, w Liście do moich braci i sióstr – ludzi w po- Oprawa: twarda deszłym wieku (1999 r.) pisze: „Starzenie się Liczba stron: 240 to nie tylko pewien okres w życiu człowie- Rok wydania: 2016 ka, ale czas nacechowany mądrością, którą przynoszą ze sobą lata doświadczeń. Starość Książka dotyczy zagadnienia kinezjologii, czyli nauki o ruchu, częściej zwanej jawi się jako czas pomyślny, w którym dopeł- antropomotoryką. Podręcznik według autorów ma na celu przybliżyć Czytelnikowi istotne wiadomości o ruchu. Praca została podzielona na sześć rozdziałów. W pierwszym nia się miara ludzkiego życia, ale także jako rozdziale zdefiniowano podstawowe pojęcia, z którymi student zetknie się podczas czas, w którym podejmuje się nowe wyzwa- wykładów. Rozdział drugi omawia zagadnienia rozwoju ruchów w ontogenezie człowieka nia”. – od zarodka po okres starości. Kolejny rozdział przedstawia antropomotoryczne ujęcie ruchów człowieka. W pracy dużo uwagi poświęcono badaniu sprawności fizycznej, jej Tempo zmian regresywnych w organizmie składowych, zarówno osób zdrowych, niepełnosprawnych, jak i starszych. Czwarty rozdział oraz poszczególnych struktur i funkcji jest traktuje o koordynacji nerwowo-mięśniowej. Główne miejsce w omawianej problematyce bardzo zróżnicowane. Starość, określana Tytuł: Zarys kinezjologii zajmuje zmysł równowagi. Rozdział piąty dotyczy zagadnień treningu sportowego, przez zespół czynników fizjologicznych, psy- Autor: red. nauk. Tadeusz Kasperczyk, Dariusz jego istoty i metodyki. Ostatni rozdział omawia wpływ ruchu na organizm człowieka. Oprócz aspektów pozytywnych na poszczególne układy i narządy, przedstawiono także chologicznych i społecznych, nie jest czymś Mucha zagadnienia niskiej aktywności fizycznej (hipokinezy) i brak ruchu (akinezy). Podręcznik Wydawnictwo: JET przeznaczony jest głównie dla studentów kierunku fizjoterapii i terapii zajęciowej. ISBN: 978-83-925935-5-3 Oprawa: miękka Liczba stron: 189 Cezary Borkowicz Rok wydania: 2016 Biblioteka PSW 32 33
Poleca STUDENCI O UTW PSW, starzeniu się Biblioteka i starości zdań parę raz jeszcze BIBLIOTEKA POLECA Głównym celem publikacji jest przedstawienie podstawowych zagadnień z dziedziny fi- nansów samorządu terytorialnego na płaszczyźnie teoretycznej i praktycznej. Planem au- torów nie było napisanie książki w formie komentarza, ale wyjaśnienie podstawowych zagadnień finansowych niezbędnych do realizacji funkcji radnego samorządowego. Po- Nigdy nie jest za późno, by odnaleźć marzenia, które ruszana tematyka oparta jest na przepisach prawnych oraz samorządowych ustawach w tobie przetrwały, chociaż czas wszystko zmienia. ustrojowych. Książka została podzielona na osiem rozdziałów. Pierwszy z nich przedsta- wia uwarunkowania prawne finansów samorządu terytorialnego oraz prezentuje zasa- Nigdy nie jest za późno, żeby zacząć od nowa, żeby pójść dy działania samorządu. Rozdział drugi omawia problematykę budżetu samorządowe- go. Ukazuje podział rezerw budżetowych, deficyt i nadwyżkę budżetu. Z kolejnych roz- inną drogą i raz jeszcze spróbować. Tytuł: Finanse samorządowe działów Czytelnik dowie się o systemie organizacyjnym w samorządzie terytorialnym, do- tacjach przekazywanych z budżetu samorządowego, a także o dyscyplinie finansów pu- Nigdy nie jest za późno, by na stacji złych zdarzeń zła- Autor: Piotr Sołtyk, Monika Dębowska-Sołtyk blicznych w jednostkach samorządu terytorialnego. Ostatni rozdział porusza problem ab- Wydawnictwo: Difin pać pociąg ostatni i dojechać do marzeń. ISBN: 978-83-8085-002-6 solutorium samorządowego. Przedstawiono w nim podstawy prawne absolutorium oraz obowiązki obligatoryjnej komisji rewizyjnej. Według autorów książka przyczyni się do po- chaczki i słuchacze naszego Uniwersytetu Oprawa: miękka dejmowania dobrych decyzji zarządczych mających na celu rozwój lokalny i regionalny. Te sentencje poetki-amatorki, które dosta- nadzwyczajnym w życiu człowieka, ponie- myślący tak, jak przedstawiono wyżej, za- Liczba stron: 292 łam kiedyś od studentki naszego UTW, uka- waż nie przychodzi nagle. przeczający fraszce Kochanowskiego: „Bied- Rok wydania: 2016 zują sens działań animatorów – wolontariu- Starzenie się, uwarunkowane genetycz- na starości, wszyscy cię żądamy, a gdy przyj- szy oraz słuchaczy Uniwersytetu. nie, biologicznie i środowiskowo może ule- dziesz, to narzekamy”, bo życia nie moż- Książka poświęcona jest problematyce analizy i wspomagania podejmowania decyzji ne- Tzw. trzeci wiek to według gerontologów gać przyspieszeniu lub zwolnieniu i posia- na wybrać, ale można w nim coś zrobić…, gocjacyjnych. Autorzy zwracają w niej uwagę, że miękkie umiejętności związane ze sztu- zarówno starość, jak i starzenie się, dwa róż- da określoną charakterystykę psychologicz- zwłaszcza w okresie starzenia się… ką przekonywania nie wyczerpują całej sztuki negocjacyjnej. Według nich równie ważne ne pojęcia, określające różny przebieg obu ną, kulturową i społeczną. Faktyczny obraz są twarde umiejętności negocjacyjne obejmujące analizę problemu negocjacyjnego pod procesów. Starzenie się ma charakter dyna- osób starszych nie odpowiada stereotypom Irena Mikiciuk kątem ustrukturyzowania oraz wykorzystanie narzędzi wspomagania decyzji wziętych z teorii gier, metod wielokryterialnych, matematyki i logiki. Z siedmiu rozdziałów Czytel- miczny, starość jest statyczna. Późna doro- społecznym, czego przykładem są m.in. słu- przewodnicząca samorządu słuchaczy UTW nik dowie się między innymi o: dwóch sposobach negocjacji (behawioralnym i analitycz- słość i starość to okres rozwojowy w życiu nym), przygotowaniu do procesu negocjacji, wspomaganiu negocjacji za pomocą kom- człowieka następujący po wieku dojrzałym, puterowego wspomagania (SWN, SNE). W książce pokazano autorskie rozwiązania tech- niejednolity pod względem tempa dokonu- Tytuł: Negocjacje: analiza i wspomaganie niczne, które mogą być pomocne przy dalszym rozwoju teorii wielokrotnego podejmo- jących się przemian i stawianych zadań, któ- decyzji wania decyzji oraz analizy negocjacyjnej. Wykorzystana w niej metoda TONSS jest odpo- ry charakteryzują specyficzne zmiany w ko- Autor: red. nauk. Ewa Roszkowska, Tomasz wiednia w badaniach dotyczących sposobów wykorzystania narzędzi wspomagania de- cyzji w negocjacjach przez użytkowników systemów negocjacji elektronicznych. Publi- mórkach, tkankach i narządach. „Starość jest Wachowicz kacja powinna być przydatna do prowadzenia zajęć z negocjacji dla studentów ekono- wyzwaniem, na które trzeba umieć odpo- Wydawnictwo: Wolters Kluwer mii i zarządzania. wiedzieć”, powiedział Jan Paweł II, który da- ISBN: 978-83-8092-069-9 lej, w Liście do moich braci i sióstr – ludzi w po- Oprawa: twarda deszłym wieku (1999 r.) pisze: „Starzenie się Liczba stron: 240 to nie tylko pewien okres w życiu człowie- Rok wydania: 2016 ka, ale czas nacechowany mądrością, którą przynoszą ze sobą lata doświadczeń. Starość Książka dotyczy zagadnienia kinezjologii, czyli nauki o ruchu, częściej zwanej jawi się jako czas pomyślny, w którym dopeł- antropomotoryką. Podręcznik według autorów ma na celu przybliżyć Czytelnikowi istotne wiadomości o ruchu. Praca została podzielona na sześć rozdziałów. W pierwszym nia się miara ludzkiego życia, ale także jako rozdziale zdefiniowano podstawowe pojęcia, z którymi student zetknie się podczas czas, w którym podejmuje się nowe wyzwa- wykładów. Rozdział drugi omawia zagadnienia rozwoju ruchów w ontogenezie człowieka nia”. – od zarodka po okres starości. Kolejny rozdział przedstawia antropomotoryczne ujęcie ruchów człowieka. W pracy dużo uwagi poświęcono badaniu sprawności fizycznej, jej Tempo zmian regresywnych w organizmie składowych, zarówno osób zdrowych, niepełnosprawnych, jak i starszych. Czwarty rozdział oraz poszczególnych struktur i funkcji jest traktuje o koordynacji nerwowo-mięśniowej. Główne miejsce w omawianej problematyce bardzo zróżnicowane. Starość, określana Tytuł: Zarys kinezjologii zajmuje zmysł równowagi. Rozdział piąty dotyczy zagadnień treningu sportowego, przez zespół czynników fizjologicznych, psy- Autor: red. nauk. Tadeusz Kasperczyk, Dariusz jego istoty i metodyki. Ostatni rozdział omawia wpływ ruchu na organizm człowieka. Oprócz aspektów pozytywnych na poszczególne układy i narządy, przedstawiono także chologicznych i społecznych, nie jest czymś Mucha zagadnienia niskiej aktywności fizycznej (hipokinezy) i brak ruchu (akinezy). Podręcznik Wydawnictwo: JET przeznaczony jest głównie dla studentów kierunku fizjoterapii i terapii zajęciowej. ISBN: 978-83-925935-5-3 Oprawa: miękka Liczba stron: 189 Cezary Borkowicz Rok wydania: 2016 Biblioteka PSW 32 33
DODATEK STUDENCKI Dodatek Jak nauczyć się języka DODATEK STUDENCKI angielskiego? Studencki – poradnik dla samouków waż rozmawiając z obcokrajowcami mamy go zapomni, jeśli nie będziemy systematycz- jest trudny” z ust studentki filologii angiel- ni. W jaki sposób powinien uczyć się samouk? skiej mogą spotkać się z dezaprobatą, wy- do czynienia z przeróżnymi akcentami, dla- Współczesny rynek pracy stawia kandydatom na pracowników wysokie wymagania. To oczywiste, że słowa typu „angielski nie uczyć języka szybko, ale jeszcze szybciej się bazujące na umiejętności słuchania, ponie- tego warto być na to przygotowanym już Może opowiem z autopsji. rzutami na temat braku wyrozumiałości. Dla tych, którzy chcą im sprostać, okres wakacyjny może się okazać idealnym czasem Trzeba jednak pamiętać, że zdolności języ- Przede wszystkim warto korzystać z tech- podczas nauki. Ważna jest też umiejętność nologii, która posuwa się do przodu w tem- na nabycie nowych umiejętności, kwalifikacji i uprawnień zawodowych. Zapraszam do kowe nie biorą się z niczego i trzeba włożyć „ czytania ze zrozumieniem oraz gramatyki – trochę pracy, jeśli chce się płynnie mówić pie godnym podziwu. Szczególnie polecam są do tego odpowiednie aplikacje. Bardzo lektury artykułów „Jak nauczyć się języka angielskiego? – poradnik dla samouków” w języku obcym. Ja też nie mówiłam po an- zainstalowanie aplikacji na smartfona, któ- pomocne są także aplikacje w formie cza- „ oraz „Przyszłość budowana kompetencjami”. gielsku jako przedszkolak. Nauka języka ob- re pozwolą nam mieć kontakt z językiem tu, gdzie system losuje nam osobę i mamy cego to przede wszystkim systematyczność nie tylko w domu czy w szkole, ale również możliwość porozmawiać z nią po angielsku. i pilność. Słówka lubią uciekać z głowy, dla- Beata Samek tego stały kontakt z językiem jest niezbędny. Nauka języka obcego to przede wszystkim Angielski jest wszechobecny. Kiedyś popular- systematyczność i pilność. Słówka lubią uciekać z głowy, Sukces Przewodniczącego Uczelnianej Rady ne było powiedzenie: „Nie masz Facebooka? dlatego stały kontakt z językiem jest niezbędny. To tak, jakbyś nie żył”. Podobnie jest w przy- Samorządu Studenckiego Adama Artymiuka padku nieznajomości języka angielskiego, po- w autobusie, w poczekalni u lekarza czy na Nie bój się, że sobie nie poradzisz. Przeważ- nieważ stykamy się z nim dosłownie na każ- dym kroku. Często nawet nieświadomie uży- nie będziesz rozmawiał z osobami, które też łonie natury. Warto wykorzystywać nada- wamy słów, które są zapożyczone z języka an- rzające się okazje do nauczenia się kilku słó- się uczą, tak jak Ty! gielskiego. Co zrobić, aby nauczyć się języka wek czy rozwiązania testu. Jeśli wracamy au- Nauka może być przyjemnością! Nie wie- angielskiego? Przede wszystkim nie możemy tobusem ze szkoły, powinniśmy zajrzeć do rzysz? Zajrzyj chociażby do oferty księgarni naiwnie wierzyć w slogany reklamowe typu: aplikacji, zamiast bezczynnie patrzeć się na językowej Edgard, gdzie możesz kupić książ- „Nauczysz się języka w miesiąc!”, „40 000 słó- budynki, które mijamy codziennie od kilku- ki w obcym języku. Boisz się, ze sobie nie po- wek do opanowania w tydzień!”. Można się na- nastu lat. Szczególnie pomocne są aplikacje radzisz, nie zrozumiesz czytanego tekstu? Spokojnie! Książki są dostosowane zarów- no do osób początkujących, jak i zaawanso- wanych, wybór jest spory. Na marginesach książki znajdują się tłumaczenia trudniej- szych słówek, książki posiadają także wytłu- maczenia regułek gramatycznych oraz zada- nia, w których możesz wyćwiczyć dane za- gadnienie gramatyczno-leksykalne oraz roz- wiązać test bazujący na umiejętności czy- tania ze zrozumieniem. Książki są ciekawe W dniu 18 czerwca 2016 r. odbyły się wybo- i wciągające – możesz kupić zarówno książ- ry uzupełniające do Rady Studentów Parla- kę młodzieżową, jak i kryminał czy książkę mentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej dla dorosłych. Podczas czytania kompletnie (2 mandaty). zapomnisz, że uczysz się angielskiego! Rada Studentów PSRP, składająca się z dwu- W kategorii „przyjemnej nauki” mieści się także oglądanie programów telewizyjnych nastu członków, jest organem uchwałodaw- czy filmów z napisami albo tłumaczenie ulu- czym i opiniodawczym. Do jej kompetencji bionych piosenek anglojęzycznych na język należy w szczególności opiniowanie projek- ojczysty. Możesz zacząć od oglądania ka- tów aktów prawnych dotyczących środowi- wałka filmu z napisami i przewijać ten sam ska studenckiego. fragment kilka razy, aby zapoznać się z ak- centem aktora, oraz samodzielnie przetłu- Członkiem Rady Studentów PSRP został maczyć to, o czym on mówi. Jeśli nie wiesz – obecny Przewodniczący Komisji Państwo- spójrz na napisy. Tak czy siak – uczysz się, bo wych Wyższych Szkół Zawodowych PSRP poznajesz nowe słówka i inny, obcy akcent. oraz Przewodniczący URSS PSW Adam Arty- Przede wszystkim traktuj naukę jako przy- miuk. Gratulujemy! jemność, możliwość rozwoju, inwestowanie Beata Samek w siebie, nie zaś jako przykry obowiązek. Ta URSS PSW reguła dotyczy nie tylko języka obcego, ale każdej formy przyswajania wiedzy. Życzę Ci powodzenia w nauce! Bądź obywatelem świata! Karolina Gomoła socjologia 34 35
DODATEK STUDENCKI Dodatek Jak nauczyć się języka DODATEK STUDENCKI angielskiego? Studencki – poradnik dla samouków waż rozmawiając z obcokrajowcami mamy go zapomni, jeśli nie będziemy systematycz- jest trudny” z ust studentki filologii angiel- ni. W jaki sposób powinien uczyć się samouk? skiej mogą spotkać się z dezaprobatą, wy- do czynienia z przeróżnymi akcentami, dla- Współczesny rynek pracy stawia kandydatom na pracowników wysokie wymagania. To oczywiste, że słowa typu „angielski nie uczyć języka szybko, ale jeszcze szybciej się bazujące na umiejętności słuchania, ponie- tego warto być na to przygotowanym już Może opowiem z autopsji. rzutami na temat braku wyrozumiałości. Dla tych, którzy chcą im sprostać, okres wakacyjny może się okazać idealnym czasem Trzeba jednak pamiętać, że zdolności języ- Przede wszystkim warto korzystać z tech- podczas nauki. Ważna jest też umiejętność nologii, która posuwa się do przodu w tem- na nabycie nowych umiejętności, kwalifikacji i uprawnień zawodowych. Zapraszam do kowe nie biorą się z niczego i trzeba włożyć „ czytania ze zrozumieniem oraz gramatyki – trochę pracy, jeśli chce się płynnie mówić pie godnym podziwu. Szczególnie polecam są do tego odpowiednie aplikacje. Bardzo lektury artykułów „Jak nauczyć się języka angielskiego? – poradnik dla samouków” w języku obcym. Ja też nie mówiłam po an- zainstalowanie aplikacji na smartfona, któ- pomocne są także aplikacje w formie cza- „ oraz „Przyszłość budowana kompetencjami”. gielsku jako przedszkolak. Nauka języka ob- re pozwolą nam mieć kontakt z językiem tu, gdzie system losuje nam osobę i mamy cego to przede wszystkim systematyczność nie tylko w domu czy w szkole, ale również możliwość porozmawiać z nią po angielsku. i pilność. Słówka lubią uciekać z głowy, dla- Beata Samek tego stały kontakt z językiem jest niezbędny. Nauka języka obcego to przede wszystkim Angielski jest wszechobecny. Kiedyś popular- systematyczność i pilność. Słówka lubią uciekać z głowy, Sukces Przewodniczącego Uczelnianej Rady ne było powiedzenie: „Nie masz Facebooka? dlatego stały kontakt z językiem jest niezbędny. To tak, jakbyś nie żył”. Podobnie jest w przy- Samorządu Studenckiego Adama Artymiuka padku nieznajomości języka angielskiego, po- w autobusie, w poczekalni u lekarza czy na Nie bój się, że sobie nie poradzisz. Przeważ- nieważ stykamy się z nim dosłownie na każ- dym kroku. Często nawet nieświadomie uży- nie będziesz rozmawiał z osobami, które też łonie natury. Warto wykorzystywać nada- wamy słów, które są zapożyczone z języka an- rzające się okazje do nauczenia się kilku słó- się uczą, tak jak Ty! gielskiego. Co zrobić, aby nauczyć się języka wek czy rozwiązania testu. Jeśli wracamy au- Nauka może być przyjemnością! Nie wie- angielskiego? Przede wszystkim nie możemy tobusem ze szkoły, powinniśmy zajrzeć do rzysz? Zajrzyj chociażby do oferty księgarni naiwnie wierzyć w slogany reklamowe typu: aplikacji, zamiast bezczynnie patrzeć się na językowej Edgard, gdzie możesz kupić książ- „Nauczysz się języka w miesiąc!”, „40 000 słó- budynki, które mijamy codziennie od kilku- ki w obcym języku. Boisz się, ze sobie nie po- wek do opanowania w tydzień!”. Można się na- nastu lat. Szczególnie pomocne są aplikacje radzisz, nie zrozumiesz czytanego tekstu? Spokojnie! Książki są dostosowane zarów- no do osób początkujących, jak i zaawanso- wanych, wybór jest spory. Na marginesach książki znajdują się tłumaczenia trudniej- szych słówek, książki posiadają także wytłu- maczenia regułek gramatycznych oraz zada- nia, w których możesz wyćwiczyć dane za- gadnienie gramatyczno-leksykalne oraz roz- wiązać test bazujący na umiejętności czy- tania ze zrozumieniem. Książki są ciekawe W dniu 18 czerwca 2016 r. odbyły się wybo- i wciągające – możesz kupić zarówno książ- ry uzupełniające do Rady Studentów Parla- kę młodzieżową, jak i kryminał czy książkę mentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej dla dorosłych. Podczas czytania kompletnie (2 mandaty). zapomnisz, że uczysz się angielskiego! Rada Studentów PSRP, składająca się z dwu- W kategorii „przyjemnej nauki” mieści się także oglądanie programów telewizyjnych nastu członków, jest organem uchwałodaw- czy filmów z napisami albo tłumaczenie ulu- czym i opiniodawczym. Do jej kompetencji bionych piosenek anglojęzycznych na język należy w szczególności opiniowanie projek- ojczysty. Możesz zacząć od oglądania ka- tów aktów prawnych dotyczących środowi- wałka filmu z napisami i przewijać ten sam ska studenckiego. fragment kilka razy, aby zapoznać się z ak- centem aktora, oraz samodzielnie przetłu- Członkiem Rady Studentów PSRP został maczyć to, o czym on mówi. Jeśli nie wiesz – obecny Przewodniczący Komisji Państwo- spójrz na napisy. Tak czy siak – uczysz się, bo wych Wyższych Szkół Zawodowych PSRP poznajesz nowe słówka i inny, obcy akcent. oraz Przewodniczący URSS PSW Adam Arty- Przede wszystkim traktuj naukę jako przy- miuk. Gratulujemy! jemność, możliwość rozwoju, inwestowanie Beata Samek w siebie, nie zaś jako przykry obowiązek. Ta URSS PSW reguła dotyczy nie tylko języka obcego, ale każdej formy przyswajania wiedzy. Życzę Ci powodzenia w nauce! Bądź obywatelem świata! Karolina Gomoła socjologia 34 35
PRZYSZŁOŚĆ BUDOWANA EDUKACJA I PRZYSZŁOŚĆ DODATEK STUDENCKI KOMPETENCJAMI Rozmowa z prof. zw. dr. hab. Józefem FUNDACJA Bergierem – założycielem w 2002 roku Fundacji Edukacja i Przyszłość czyli jak PSW wspiera studentów na rynku pracy Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Absolwenci naszej Uczelni mają szeroką wiedzę teoretyczną, ale to dopiero połowa Panie Profesorze, czym w chwili obecnej zajmuje się Fundacja? sukcesu do zbudowania kariery i osiągania sukcesów zawodowych. Katedra Ekonomii Jana Pawła II w Białej Podlaskiej. i Zarządzania PSW im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej wprowadziła projekt 1 marca rozpoczęliśmy realizację zadania publicznego w zakresie „Przyszłość budowana kompetencjami – wzmacnianie pozycji konkurencyjnej na opieki nad Polonią i Polakami za granicą w 2016 roku „Mówimy po polsku a nie po polskiemu”, współfinansowanego przez Kancelarię rynku pracy studentów kierunków Ekonomia oraz Finanse i Rachunkowość” stając Senatu RP. Projekt zakłada realizację 396 godzin zajęć z języka pol- tym samym naprzeciw wymaganiom pracodawców. skiego dla młodzieży pochodzenia polskiego z Białorusi i Ukrainy, która studiuje w Polsce – w trzech grupach ćwiczeniowych (łącznie 62 osoby), z których jedną grupę stanowi młodzież przyjeżdzająca Celem głównym projektu jest dostosowanie w weekendy z Polskiej Szkoły Społecznej im. I. Domeyki z Brześcia. kompetencji komunikacyjnych, przedsię- Oprócz zajęć z języka polskiego polska młodzież z zagranicy bierze biorczych, zawodowych, analitycznych i in- udział w programie edukacyjnym w Warszawie oraz Kazimierzu Dol- formatycznych 116 studentów Katedry Eko- nym nad Wisłą. nomii i Zarządzania. W ramach projektu stu- denci mogą skorzystać z szeregu profesjo- Co ma na celu realizowany przez Fundację Edukacja i Przyszłość nalnych i bezpłatnych szkoleń oraz warsz- projekt? tatów dostosowanych do aktualnego zapo- trzebowania na lokalnym i regionalnym ryn- Celem projektu jest utrwalenie, wzmocnienie więzi i kontaktów mło- ku pracy. dzieży pochodzenia polskiego z Białorusi i Ukrainy z Polską, z krajem Formy wsparcia dla studentów to m.in.: ich pochodzenia, po to, by docelowo aktywnie uczestniczyli w co- • Szkolenie certyfikowane „Nowoczesne dziennym życiu Polski. Młodzież znacząco pogłębia znajomość języ- systemy wspomagające zarządzanie ka polskiego, nabywa większą zdolność wypowiadania się w języku małą i średnią firmą”, polskim, pogłębia wiedzę o kulturze polskiej i historii Polski, co bu- • Szkolenie certyfikowane „Zarządzanie duje i rozwija poczucie tożsamości narodowej. projektami”, Po co młodzieży polonijnej z zagranicy znajomość języka pol- • Szkolenie certyfikowane „Zaawansowa- skiego? na obsługa programów w zakresie finan- sów i księgowości”, Więź Polaków z zagranicy z krajem pochodzenia ma ogromne zna- • Cykl warsztatów „Finanse i rachunko- czenie dla jej tożsamości i zbiorowej siły w państwach osiedlenia. Po- wość w praktyce”, lonia chce utrzymywać z Polską „żywe kontakty”, chce reemigrować, • Warsztaty kompetencji miękkich, niestety nie jest to dla nich decyzja łatwa do podjęcia. Polonusi sta- ją przed koniecznością rozwiązania wielu problemów: pracy, podat- ków, zabezpieczenia socjalnego, opieki zdrowotnej i przede wszyst- Udział w profesjonalnych szkoleniach umożliwił mi zdobycie umiejętności uzu- kim znajomości języka polskiego. Posługiwanie się językiem polskim pełniających wiedzę zdobytą na studiach, a to w dużym stopniu przyczyni się do • Współpraca z zagranicznymi podmiota- jest najistotniejszym elementem wzmacniania więzi i kontaktów rozwoju i podniesienia kompetencji oraz pozycji konkurencyjnej na rynku pracy. mi – wizyty studyjne. z Polską; język jest nie tylko nośnikiem polskiej tradycji i kultury, lecz Uważam, że takie projekty są potrzebne i podnoszą atrakcyjność studiowania na Realizacja projektu ma kluczowy wpływ na również narzędziem otwierającym dostęp do jej zasobów intelektu- alnych. W tym kontekście poszerzanie wiedzy o Polsce współczesnej pozycję absolwentów PSW im. Papieża Jana uczelni. Pawła II w Białej Podlaskiej na rynku pracy. i jej osiągnięciach w sferze naukowej, gospodarczej, kulturowej i in- Mariusz Wielogórski Udział w projekcie umożliwi studentom po- nych dziedzinach życia zachęca Polonię do intensywniejszego i bar- Ekonomia II rok II stopnia szerzenie wiedzy teoretycznej o umiejętno- dziej świadomego uczestnictwa w sprawach polskich. To zaś, obok ści praktyczne, dzięki czemu znacznie ła- zaspokojenia potrzeb wynikających z przywiązania do „ojczyzny oj- Udział w projekcie umożliwił mi poszerzenie wiedzy oraz nabycie umiejętności twiej będzie im znaleźć zatrudnienie zgod- ców” może istotnie zwiększyć szansę na dalszą edukację, w tym na praktycznych. To zdecydowanie ułatwi mi w sprostaniu wymaganiom stawianym nie z wykształceniem. polskich uczelniach – a tym samym zwiększyć konkurencyjność le- Projekt jest realizowany w okresie od piej wyedukowanej młodzieży w ubieganiu się o ich lepszą pozycję przez obecny rynek pracy, co owocować może znalezieniem zatrudnienia na sta- 1 kwietnia 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. w ra- zawodową zarówno w Polsce, jak i w kraju zamieszkania. nowisku odpowiadającym mojemu wykształceniu. mach Programu Operacyjnego Wiedza Edu- Małgorzata Tymicka kacja Rozwój; Działanie 3.1 – Kompetencje Od jak dawna Fundacja Edukacja i Przyszłość uczy polską mło- Ekonomia III rok I stopnia w szkolnictwie wyższym. Jest on współfi- dzież z zagranicy języka polskiego i jakie są plany fundacji na nansowany przez Unię Europejską w ramach przyszłość? Europejskiego Funduszu Społecznego. Wzięcie udziału w projekcie to najlepsza decyzja, jaką mogłam podjąć u progu Realizujemy projekty dotyczące nauczania języka polskiego Polaków swojej kariery. Zdobyta podczas szkoleń wiedza z pewnością jest kluczem do wie- z zagranicy od 2008 roku. Projekt „Mówimy po polsku a nie po pol- lu drzwi, które napotkam na drodze przyszłego życia zawodowego. Co więcej, skiemu” jest już IV edycją szkoły języka polskiego dla młodzieży po- możliwość zdobywania wiedzy od profesjonalistów to sama przyjemność. chodzenia polskiego z zagranicy. Jowita Przybysz Finanse i rachunkowość III rok I stopnia Beata Samek Życzę powodzenia, dziękuję za rozmowę. 36 37
PRZYSZŁOŚĆ BUDOWANA EDUKACJA I PRZYSZŁOŚĆ DODATEK STUDENCKI KOMPETENCJAMI Rozmowa z prof. zw. dr. hab. Józefem FUNDACJA Bergierem – założycielem w 2002 roku Fundacji Edukacja i Przyszłość czyli jak PSW wspiera studentów na rynku pracy Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Absolwenci naszej Uczelni mają szeroką wiedzę teoretyczną, ale to dopiero połowa Panie Profesorze, czym w chwili obecnej zajmuje się Fundacja? sukcesu do zbudowania kariery i osiągania sukcesów zawodowych. Katedra Ekonomii Jana Pawła II w Białej Podlaskiej. i Zarządzania PSW im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej wprowadziła projekt 1 marca rozpoczęliśmy realizację zadania publicznego w zakresie „Przyszłość budowana kompetencjami – wzmacnianie pozycji konkurencyjnej na opieki nad Polonią i Polakami za granicą w 2016 roku „Mówimy po polsku a nie po polskiemu”, współfinansowanego przez Kancelarię rynku pracy studentów kierunków Ekonomia oraz Finanse i Rachunkowość” stając Senatu RP. Projekt zakłada realizację 396 godzin zajęć z języka pol- tym samym naprzeciw wymaganiom pracodawców. skiego dla młodzieży pochodzenia polskiego z Białorusi i Ukrainy, która studiuje w Polsce – w trzech grupach ćwiczeniowych (łącznie 62 osoby), z których jedną grupę stanowi młodzież przyjeżdzająca Celem głównym projektu jest dostosowanie w weekendy z Polskiej Szkoły Społecznej im. I. Domeyki z Brześcia. kompetencji komunikacyjnych, przedsię- Oprócz zajęć z języka polskiego polska młodzież z zagranicy bierze biorczych, zawodowych, analitycznych i in- udział w programie edukacyjnym w Warszawie oraz Kazimierzu Dol- formatycznych 116 studentów Katedry Eko- nym nad Wisłą. nomii i Zarządzania. W ramach projektu stu- denci mogą skorzystać z szeregu profesjo- Co ma na celu realizowany przez Fundację Edukacja i Przyszłość nalnych i bezpłatnych szkoleń oraz warsz- projekt? tatów dostosowanych do aktualnego zapo- trzebowania na lokalnym i regionalnym ryn- Celem projektu jest utrwalenie, wzmocnienie więzi i kontaktów mło- ku pracy. dzieży pochodzenia polskiego z Białorusi i Ukrainy z Polską, z krajem Formy wsparcia dla studentów to m.in.: ich pochodzenia, po to, by docelowo aktywnie uczestniczyli w co- • Szkolenie certyfikowane „Nowoczesne dziennym życiu Polski. Młodzież znacząco pogłębia znajomość języ- systemy wspomagające zarządzanie ka polskiego, nabywa większą zdolność wypowiadania się w języku małą i średnią firmą”, polskim, pogłębia wiedzę o kulturze polskiej i historii Polski, co bu- • Szkolenie certyfikowane „Zarządzanie duje i rozwija poczucie tożsamości narodowej. projektami”, Po co młodzieży polonijnej z zagranicy znajomość języka pol- • Szkolenie certyfikowane „Zaawansowa- skiego? na obsługa programów w zakresie finan- sów i księgowości”, Więź Polaków z zagranicy z krajem pochodzenia ma ogromne zna- • Cykl warsztatów „Finanse i rachunko- czenie dla jej tożsamości i zbiorowej siły w państwach osiedlenia. Po- wość w praktyce”, lonia chce utrzymywać z Polską „żywe kontakty”, chce reemigrować, • Warsztaty kompetencji miękkich, niestety nie jest to dla nich decyzja łatwa do podjęcia. Polonusi sta- ją przed koniecznością rozwiązania wielu problemów: pracy, podat- ków, zabezpieczenia socjalnego, opieki zdrowotnej i przede wszyst- Udział w profesjonalnych szkoleniach umożliwił mi zdobycie umiejętności uzu- kim znajomości języka polskiego. Posługiwanie się językiem polskim pełniających wiedzę zdobytą na studiach, a to w dużym stopniu przyczyni się do • Współpraca z zagranicznymi podmiota- jest najistotniejszym elementem wzmacniania więzi i kontaktów rozwoju i podniesienia kompetencji oraz pozycji konkurencyjnej na rynku pracy. mi – wizyty studyjne. z Polską; język jest nie tylko nośnikiem polskiej tradycji i kultury, lecz Uważam, że takie projekty są potrzebne i podnoszą atrakcyjność studiowania na Realizacja projektu ma kluczowy wpływ na również narzędziem otwierającym dostęp do jej zasobów intelektu- alnych. W tym kontekście poszerzanie wiedzy o Polsce współczesnej pozycję absolwentów PSW im. Papieża Jana uczelni. Pawła II w Białej Podlaskiej na rynku pracy. i jej osiągnięciach w sferze naukowej, gospodarczej, kulturowej i in- Mariusz Wielogórski Udział w projekcie umożliwi studentom po- nych dziedzinach życia zachęca Polonię do intensywniejszego i bar- Ekonomia II rok II stopnia szerzenie wiedzy teoretycznej o umiejętno- dziej świadomego uczestnictwa w sprawach polskich. To zaś, obok ści praktyczne, dzięki czemu znacznie ła- zaspokojenia potrzeb wynikających z przywiązania do „ojczyzny oj- Udział w projekcie umożliwił mi poszerzenie wiedzy oraz nabycie umiejętności twiej będzie im znaleźć zatrudnienie zgod- ców” może istotnie zwiększyć szansę na dalszą edukację, w tym na praktycznych. To zdecydowanie ułatwi mi w sprostaniu wymaganiom stawianym nie z wykształceniem. polskich uczelniach – a tym samym zwiększyć konkurencyjność le- Projekt jest realizowany w okresie od piej wyedukowanej młodzieży w ubieganiu się o ich lepszą pozycję przez obecny rynek pracy, co owocować może znalezieniem zatrudnienia na sta- 1 kwietnia 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. w ra- zawodową zarówno w Polsce, jak i w kraju zamieszkania. nowisku odpowiadającym mojemu wykształceniu. mach Programu Operacyjnego Wiedza Edu- Małgorzata Tymicka kacja Rozwój; Działanie 3.1 – Kompetencje Od jak dawna Fundacja Edukacja i Przyszłość uczy polską mło- Ekonomia III rok I stopnia w szkolnictwie wyższym. Jest on współfi- dzież z zagranicy języka polskiego i jakie są plany fundacji na nansowany przez Unię Europejską w ramach przyszłość? Europejskiego Funduszu Społecznego. Wzięcie udziału w projekcie to najlepsza decyzja, jaką mogłam podjąć u progu Realizujemy projekty dotyczące nauczania języka polskiego Polaków swojej kariery. Zdobyta podczas szkoleń wiedza z pewnością jest kluczem do wie- z zagranicy od 2008 roku. Projekt „Mówimy po polsku a nie po pol- lu drzwi, które napotkam na drodze przyszłego życia zawodowego. Co więcej, skiemu” jest już IV edycją szkoły języka polskiego dla młodzieży po- możliwość zdobywania wiedzy od profesjonalistów to sama przyjemność. chodzenia polskiego z zagranicy. Jowita Przybysz Finanse i rachunkowość III rok I stopnia Beata Samek Życzę powodzenia, dziękuję za rozmowę. 36 37
PÓJDĘ DO POLSKIEJ SZKOŁY edukacji. Spotkania odbywały się co dwa ty- Projekt współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach godnie. FUNDACJA – Letnia szkoła języka polskiego dla Obok spotkań w placówkach szkolnych „Wspierania inicjatyw edukacyjnych w szkol- FUNDACJA nym środowisku wielokulturowym”. odbyły się również 4 wizyty pracowni- ków oświaty w ośrodku dla cudzoziemców, cudzoziemców i uchodźców z Lubelszczyzny podczas których rodzice dzieci uchodź- czych uzyskali odpowiedzi na przygotowa- W okresie od 20.06.2016 do 11.09.2016 Fundacja Nauk Humanistycznych i Społecznych Wy- ne wcześniej pytania, otrzymali przetłuma- Edukacja i Przyszłość Państwowej Szkoły Wyższej im. działu Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych czone na język rosyjski informacje dotyczą- Całkowita wartość projektu: 59 570 zł Papieża Jana Pawła II realizowała III edycję projektu Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana ce szkoły, edukacji, podstawowe dokumen- Dotacja MEN: 40 240 zł Pawła II w Białej Podlaskiej. ty szkolne. „Pójdę do polskiej szkoły – letnia szkoła języka polskiego Podczas spotkania ustalony został pro- Działania takie zbliżają rodziców dzieci dla cudzoziemców i uchodźców z Lubelszczyzny” gram wizyt pracowników oświaty w ośrod- uchodźczych do polskich nauczycieli, inte- Wkład własny Fundacji w ramach „Wspierania inicjatyw edukacyjnych ku oraz spotkania rodziców i dzieci uchodź- grują, sprawiają, że z większą odwagą i śmia- Edukacja i Przyszłość: 19 330 zł czych w placówkach oświatowych. Przeana- łością chcą posyłać swoje dzieci do szkół. w szkolnym środowisku wielokulturowym”. lizowaliśmy zgłaszane przez cudzoziemców/ Program merytoryczny realizowały Dorota uchodźców problemy dotyczące kształcenia Chrabska i Bożena Jolanta Mielniczuk, które Zakładane cele projektu zostały osiągnięte: w szkołach, 4 wizyty pracowników oświaty ich dzieci w Polsce, adaptacji, życia w pol- posiadają kilkuletnie doświadczenie w na- wspomogliśmy podjęcie nauki w publicz- w ośrodku dla cudzoziemców, wycieczki hi- skim społeczeństwie, problemach związa- uczaniu języka polskiego jako obcego. nych przedszkolach i szkołach poprzez re- storyczno-edukacyjne do Warszawy oraz Ka- nych ze słabą znajomością języka polskiego. alizację intensywnego kursu języka polskie- zimierza Dolnego nad Wisłą, dwa ogniska in- Wspólnie przeprowadzona rekrutacja wy- go, zintegrowaliśmy uczestników uchodź- tegracyjne oraz 8 pokazów filmowych, od- łoniła grupę dzieci/młodzieży, która wzię- UCZĘ SIĘ UCZYĆ POLSKOŚCI czych z polskimi dziećmi i polską młodzieżą był się dzień edukacyjno-sportowy w Serpe- ła udział w intensywnym kursie języka pol- poprzez wzajemne spotkania, udało się do- licach nad Bugiem. skiego dla uchodźców/cudzoziemców, któ- konać adaptacji szkolnej dzieci uchodźczych Realizacja zadania rozpoczęła się od spotka- rzy biorą udział w procedurze uzyskania sta- 9 sierpnia Fundacja Edukacja i Przyszłość Obok zajęć merytorycznych wspólnie z na- Projekt zakończył się z dniem 30 września poprzez wizyty w szkołach, rozwinęła się nia koordynatora zadania z kierownictwem tusu uchodźcy. Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana uczycielami spędzaliśmy czas na basenie, 2016 roku. współpraca z rodzicami dzieci uchodźczych ośrodka dla cudzoziemców w Białej Podla- Lekcje z języka polskiego odbywały się Pawła II w Białej Podlaskiej rozpoczęła re- w kinie, przy ognisku, a także wzięliśmy poprzez wzajemne spotkania z pracownika- skiej Panem Grzegorzem Randzio. W ośrod- w dwóch grupach ćwiczeniowych: 3 razy alizację projektu „Uczę się uczyć Polskości” udział w pokazie teatru ognia. Projekt jest współfinansowany w ramach mi oświaty, uczestnicy poznali historię i cie- ku dla cudzoziemców w Białej Podlaskiej w tygodniu przez 4 godziny (dwie w godzi- współfinansowanego ze środków Kancelarii Partnerzy projektu: zlecania przez Kancelarię Senatu zadań kawe zakątki turystyczne. przebywają osoby, które trwają w procedu- nach rannych i dwie w godzinach popołu- Senatu w ramach sprawowania opieki nad • Szkoła Średnia im. M. Magdaleny we w zakresie opieki nad Polonią i Polakami Zakładane w projekcie rezultaty zostały rze nadania statusu uchodźcy. W spotkaniu dniowych). Program zajęć został dostosowa- Polonią i Polakami za granicą w 2016 roku. Lwowie, w 2016 roku. osiągnięte: nastąpił wzrost znajomości ję- wzięli udział również nauczyciele/dyrekcja ny do potrzeb uczestników. Grupa została Realizację projektu rozpoczęliśmy od prze- • Szkoła Średnia im. Szymona Konarskie- zyka polskiego, wzrost poziomu wiedzy ro- z jednej z bialskich szkół (Akademickie Li- podzielona na dwie mniejsze, ze względu na prowadzenia ankiety ewaluacyjnej dotyczą- go w Wilnie, Całkowita wartość projektu to 45 377 zł dziców dzieci uchodźczych o polskim sys- ceum Ogólnokształcące w Białej Podlaskiej, różnorodność wiekową oraz różny poziom cej oświaty polskiej za granicą, kwalifikacji • Towarzystwo Kultury Polskiej im. Tade- temie szkolnictwa, nawiązana została sta- Szkoła Podstawowa nr 3 w Białej Podlaskiej; znajomości języka polskiego. Nauczyciele, nauczycieli w nauczaniu języka polskiego, usza Kościuszki w Łucku, Dotacja Senatu ła współpraca ośrodka dla cudzoziemców Gimnazjum przy Państwowej Szkole Wyż- który pracowali z uczestnikami dostosowa- historii, geografii, kwalifikacji dotyczących • Polska Szkoła Społeczna im. I. Domey- wynosi 41 997 zł z Fundacją Edukacja i Przyszłość, zrealizowa- szej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Pod- li się do potrzeb uczestników (wolontariat). pracy z uczniem polskim z zagranicy, współ- ki z Brześcia. no 192 godziny zajęć z języka polskiego, 4 laskiej). W spotkaniu udział również wzię- Zajęcia odbywały się w Państwowej Szko- pracy z otoczeniem społecznym szkoły pol- Realizacja szkolenia zakończyła się 26 sierp- Wkład własny Fundacji spotkania rodziców z dziećmi uchodźczymi li pracownicy Zakładu Socjologii Katedry le Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej skiej za granicą, dydaktyki, metodyki, wy- nia. Ostatniego dnia została przeprowadzo- Edukacja i Przyszłość Podlaskiej. chowania. na ankieta ewaluacyjna. wynosi 3 380 zł Zajęcia były prowadzone w sposób nowa- W projekcie wzięło udział 18 pracowników torski, niekomplikowany – tak aby wszy- oświaty polskiej z zagranicy – z Litwy, Ukra- scy zrozumieli treść zajęć; obok lekcji z ję- iny oraz Białorusi. zyka polskiego odbywały się również zaję- Zrealizowaliśmy 44 godziny godziny szkole- cia urozmaicone – w terenie, w trakcie za- niowe o następującej tematyce: jęć sportowych, podczas wizyt do sklepów, • Dydaktyka nauczania i procesu wycho- urzędów, po to, aby uczestnicy poznali co- wawczego. dzienny język, niezbędny do codziennej ko- • Działalność polskiej placówki oświato- munikacji. wej. W ramach zadania odbyły się również 4 spo- • Skuteczne nauczanie języka polskiego, tkania z dziećmi/młodzieżą uchodźczą i ich historii i geografii. rodzicami w placówkach szkolnych, pod- • Zarządzanie i organizacja procesu na- czas których odbyły się prezentacje dotyczą- uczania. ce polskiemu systemu szkolnictwa – prezen- • Relacje nauczyciel – rodzic – uczeń. tacje o nieskomplikowanej, prostej treści, • Budowanie relacji z otoczeniem spo- tak by uczestnicy w pełni zrozumieli prze- łecznym szkoły. kazywane im informacje. Przedstawiliśmy Uczestnicy wzięli udział w dwóch wyciecz- krok po kroku co zrobić, by zapisać dziecko kach – do Warszawy oraz do Kazimierza Dol- do szkoły, by mogło uczestniczyć w polskiej nego nad Wisłą. 38 39
PÓJDĘ DO POLSKIEJ SZKOŁY edukacji. Spotkania odbywały się co dwa ty- Projekt współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach godnie. FUNDACJA – Letnia szkoła języka polskiego dla Obok spotkań w placówkach szkolnych „Wspierania inicjatyw edukacyjnych w szkol- FUNDACJA nym środowisku wielokulturowym”. odbyły się również 4 wizyty pracowni- ków oświaty w ośrodku dla cudzoziemców, cudzoziemców i uchodźców z Lubelszczyzny podczas których rodzice dzieci uchodź- czych uzyskali odpowiedzi na przygotowa- W okresie od 20.06.2016 do 11.09.2016 Fundacja Nauk Humanistycznych i Społecznych Wy- ne wcześniej pytania, otrzymali przetłuma- Edukacja i Przyszłość Państwowej Szkoły Wyższej im. działu Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych czone na język rosyjski informacje dotyczą- Całkowita wartość projektu: 59 570 zł Papieża Jana Pawła II realizowała III edycję projektu Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana ce szkoły, edukacji, podstawowe dokumen- Dotacja MEN: 40 240 zł Pawła II w Białej Podlaskiej. ty szkolne. „Pójdę do polskiej szkoły – letnia szkoła języka polskiego Podczas spotkania ustalony został pro- Działania takie zbliżają rodziców dzieci dla cudzoziemców i uchodźców z Lubelszczyzny” gram wizyt pracowników oświaty w ośrod- uchodźczych do polskich nauczycieli, inte- Wkład własny Fundacji w ramach „Wspierania inicjatyw edukacyjnych ku oraz spotkania rodziców i dzieci uchodź- grują, sprawiają, że z większą odwagą i śmia- Edukacja i Przyszłość: 19 330 zł czych w placówkach oświatowych. Przeana- łością chcą posyłać swoje dzieci do szkół. w szkolnym środowisku wielokulturowym”. lizowaliśmy zgłaszane przez cudzoziemców/ Program merytoryczny realizowały Dorota uchodźców problemy dotyczące kształcenia Chrabska i Bożena Jolanta Mielniczuk, które Zakładane cele projektu zostały osiągnięte: w szkołach, 4 wizyty pracowników oświaty ich dzieci w Polsce, adaptacji, życia w pol- posiadają kilkuletnie doświadczenie w na- wspomogliśmy podjęcie nauki w publicz- w ośrodku dla cudzoziemców, wycieczki hi- skim społeczeństwie, problemach związa- uczaniu języka polskiego jako obcego. nych przedszkolach i szkołach poprzez re- storyczno-edukacyjne do Warszawy oraz Ka- nych ze słabą znajomością języka polskiego. alizację intensywnego kursu języka polskie- zimierza Dolnego nad Wisłą, dwa ogniska in- Wspólnie przeprowadzona rekrutacja wy- go, zintegrowaliśmy uczestników uchodź- tegracyjne oraz 8 pokazów filmowych, od- łoniła grupę dzieci/młodzieży, która wzię- UCZĘ SIĘ UCZYĆ POLSKOŚCI czych z polskimi dziećmi i polską młodzieżą był się dzień edukacyjno-sportowy w Serpe- ła udział w intensywnym kursie języka pol- poprzez wzajemne spotkania, udało się do- licach nad Bugiem. skiego dla uchodźców/cudzoziemców, któ- konać adaptacji szkolnej dzieci uchodźczych Realizacja zadania rozpoczęła się od spotka- rzy biorą udział w procedurze uzyskania sta- 9 sierpnia Fundacja Edukacja i Przyszłość Obok zajęć merytorycznych wspólnie z na- Projekt zakończył się z dniem 30 września poprzez wizyty w szkołach, rozwinęła się nia koordynatora zadania z kierownictwem tusu uchodźcy. Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana uczycielami spędzaliśmy czas na basenie, 2016 roku. współpraca z rodzicami dzieci uchodźczych ośrodka dla cudzoziemców w Białej Podla- Lekcje z języka polskiego odbywały się Pawła II w Białej Podlaskiej rozpoczęła re- w kinie, przy ognisku, a także wzięliśmy poprzez wzajemne spotkania z pracownika- skiej Panem Grzegorzem Randzio. W ośrod- w dwóch grupach ćwiczeniowych: 3 razy alizację projektu „Uczę się uczyć Polskości” udział w pokazie teatru ognia. Projekt jest współfinansowany w ramach mi oświaty, uczestnicy poznali historię i cie- ku dla cudzoziemców w Białej Podlaskiej w tygodniu przez 4 godziny (dwie w godzi- współfinansowanego ze środków Kancelarii Partnerzy projektu: zlecania przez Kancelarię Senatu zadań kawe zakątki turystyczne. przebywają osoby, które trwają w procedu- nach rannych i dwie w godzinach popołu- Senatu w ramach sprawowania opieki nad • Szkoła Średnia im. M. Magdaleny we w zakresie opieki nad Polonią i Polakami Zakładane w projekcie rezultaty zostały rze nadania statusu uchodźcy. W spotkaniu dniowych). Program zajęć został dostosowa- Polonią i Polakami za granicą w 2016 roku. Lwowie, w 2016 roku. osiągnięte: nastąpił wzrost znajomości ję- wzięli udział również nauczyciele/dyrekcja ny do potrzeb uczestników. Grupa została Realizację projektu rozpoczęliśmy od prze- • Szkoła Średnia im. Szymona Konarskie- zyka polskiego, wzrost poziomu wiedzy ro- z jednej z bialskich szkół (Akademickie Li- podzielona na dwie mniejsze, ze względu na prowadzenia ankiety ewaluacyjnej dotyczą- go w Wilnie, Całkowita wartość projektu to 45 377 zł dziców dzieci uchodźczych o polskim sys- ceum Ogólnokształcące w Białej Podlaskiej, różnorodność wiekową oraz różny poziom cej oświaty polskiej za granicą, kwalifikacji • Towarzystwo Kultury Polskiej im. Tade- temie szkolnictwa, nawiązana została sta- Szkoła Podstawowa nr 3 w Białej Podlaskiej; znajomości języka polskiego. Nauczyciele, nauczycieli w nauczaniu języka polskiego, usza Kościuszki w Łucku, Dotacja Senatu ła współpraca ośrodka dla cudzoziemców Gimnazjum przy Państwowej Szkole Wyż- który pracowali z uczestnikami dostosowa- historii, geografii, kwalifikacji dotyczących • Polska Szkoła Społeczna im. I. Domey- wynosi 41 997 zł z Fundacją Edukacja i Przyszłość, zrealizowa- szej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Pod- li się do potrzeb uczestników (wolontariat). pracy z uczniem polskim z zagranicy, współ- ki z Brześcia. no 192 godziny zajęć z języka polskiego, 4 laskiej). W spotkaniu udział również wzię- Zajęcia odbywały się w Państwowej Szko- pracy z otoczeniem społecznym szkoły pol- Realizacja szkolenia zakończyła się 26 sierp- Wkład własny Fundacji spotkania rodziców z dziećmi uchodźczymi li pracownicy Zakładu Socjologii Katedry le Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej skiej za granicą, dydaktyki, metodyki, wy- nia. Ostatniego dnia została przeprowadzo- Edukacja i Przyszłość Podlaskiej. chowania. na ankieta ewaluacyjna. wynosi 3 380 zł Zajęcia były prowadzone w sposób nowa- W projekcie wzięło udział 18 pracowników torski, niekomplikowany – tak aby wszy- oświaty polskiej z zagranicy – z Litwy, Ukra- scy zrozumieli treść zajęć; obok lekcji z ję- iny oraz Białorusi. zyka polskiego odbywały się również zaję- Zrealizowaliśmy 44 godziny godziny szkole- cia urozmaicone – w terenie, w trakcie za- niowe o następującej tematyce: jęć sportowych, podczas wizyt do sklepów, • Dydaktyka nauczania i procesu wycho- urzędów, po to, aby uczestnicy poznali co- wawczego. dzienny język, niezbędny do codziennej ko- • Działalność polskiej placówki oświato- munikacji. wej. W ramach zadania odbyły się również 4 spo- • Skuteczne nauczanie języka polskiego, tkania z dziećmi/młodzieżą uchodźczą i ich historii i geografii. rodzicami w placówkach szkolnych, pod- • Zarządzanie i organizacja procesu na- czas których odbyły się prezentacje dotyczą- uczania. ce polskiemu systemu szkolnictwa – prezen- • Relacje nauczyciel – rodzic – uczeń. tacje o nieskomplikowanej, prostej treści, • Budowanie relacji z otoczeniem spo- tak by uczestnicy w pełni zrozumieli prze- łecznym szkoły. kazywane im informacje. Przedstawiliśmy Uczestnicy wzięli udział w dwóch wyciecz- krok po kroku co zrobić, by zapisać dziecko kach – do Warszawy oraz do Kazimierza Dol- do szkoły, by mogło uczestniczyć w polskiej nego nad Wisłą. 38 39
ZACZYNAM STUDIA Wydawnictwo PSW SŁOWO REKTORA FUNDACJA Projekt „Zaczynam studia w języku polskim – lowo aktywnie uczestniczyli w codziennym Poleca Czasopisma naukowe PSW DODATEK STUDENCKI W JĘZYKU POLSKIM życiu Polski, z pełną zwrotnością tej relacji; intensywny kurs języka polskiego dla młodzie- celem ogólnym było budowanie trwałych ży pochodzenia polskiego z Białorusi rozpo- czynającej studia w Polsce” to 9-dniowe zajęcia lonijną a Polakami poprzez podniesienie po- z języka polskiego dla młodzieży pochodzenia ziomu znajomości języka polskiego i wiedzy polskiego z Białorusi, które zrealizowane zo- więzi horyzontalnych między młodzieżą po- stały jesienią we wrześniu 2016 roku. W projek- o współczesnej Polsce wśród młodzieży po- cie wzięło udział 15 osób plus 1 opiekun z Bia- chodzenia polskiego z Białorusi, która chce łorusi (zajęcia były adresowane do młodzieży, rozpocząć studia w Polsce. która chce rozpocząć naukę na studiach w Pol- Zdobyte kompetencje językowe mają uła- sce i chce podwyższyć swój poziom języka twić uczestnikom samodzielne funkcjono- polskiego przed rozpoczęciem studiów). Zaję- wanie w nowym środowisku (studia) i po- cia stanowiły uzupełnienie programu nauko- móc w samorozwoju, co spowoduje wzmoc- wego, w ramach którego przewidziane było nienie więzi między nimi a polskimi rówie- spotkanie z językiem i kulturą polską, podczas śnikami, wzmocnienie więzi polskiej mło- którego uczestnicy obejrzeli spektakl w pol- dzieży pochodzenia polskiego z zagranicy skim teatrze. z Polską, z krajem, w którym będą potrafili Wzorem poprzednich edycji (kurs języka pol- się porozumiewać ze sobą po polsku. • Integracja z polskimi rówieśnikami pod- Zeszyt ćwiczeń laboratoryjnych z mecha- Koła naukowe – szkołą twórczego działania. Economic and Regional Studies / Studia skiego jest realizowany cyklicznie od 2008 Cel główny został zrealizowany poprzez reali- czas wspólnych lekcji języka polskiego, roku) odbyły się zajęcia dydaktyczne, któ- zację następujących celów bezpośrednich: • Ułatwienie młodzieży samodzielnego niki gruntów / Hrytsuk M., ISBN 978-83- Edycja czwarta / red. E. Niźnikowska, J. Baj-Kor- Ekonomiczne i Regionalne. Redaktor na- re zakładały kształcenie językowe połączone • Przygotowanie młodzieży obcojęzycz- funkcjonowania w nowym polskim środo- 64881-08-4. Cena – 10 zł pak; ISBN 978-83-64881-24-4. Cena – 14 zł czelny: Mieczysław Adamowicz, tom 9, nr 3, z kształceniem kulturowym. Istotnym założe- nej pochodzenia polskiego do poprawne- wisku. 2016. Cena – 20 zł niem realizacji programu kursu nauki języka go komunikowania się po polsku, czyli do Dzięki zrealizowaniu zajęć z języka polskie- polskiego było funkcjonalne ujęcie zagadnień rozumienia mowy ze słuchu i do mówie- go młodzież znacząco pogłębiła znajomość językowych i gramatycznych, z mniejszym na- nia ze zrozumieniem oraz pisania, a tym języka polskiego, nabyła większą zdolność chyleniem teoretycznym – ale w ujęciu prak- samym do nabycia kompetencji potrzeb- wypowiadania się w języku polskim dzię- tycznym – w konkretnym akcie komunikacyj- nych do przystąpienia do egzaminu z ję- ki czemu będzie miała ułatwiony dostęp do nym; zajęcia odbyły się w wymiarze 48 godzin zyka polskiego oraz innych przedmiotów studiowania i przebywania w Polsce. lekcyjnych. Zajęcia dostosowane były do ak- przeprowadzanego dla młodzieży polo- Dzięki uczestnictwu w programie historycz- tualnych potrzeb beneficjentów – został prze- nijnej przez Biuro Uznawalności Wykształ- no-turystycznym młodzież pogłębiła wiedzę prowadzony test sprawdzający poziom zna- cenia w III kwartale każdego roku, przy- o kulturze polskiej i historii Polski, co budu- jomości języka polskiego wśród uczestników, gotowanie do stu diowania na polskiej je i rozwija poczucie tożsamości narodowej. który pozwolił określić ich poziom zaawan- uczelni na wybranym kierunku studiów. Dzięki integracji z polskimi rówieśnikami sowania. Przez cały okres trwania projektu • Bogacenie słownictwa z różnych kręgów (polscy studenci i uczniowie liceum) mło- uczestnicy mieli do dyspozycji bibliotekę, sale tematycznych związanych z codziennym dzież pochodzenia polskiego z zagranicy na- wykładowe oraz telecentrum z bezpłatną sie- funkcjonowaniem (m.in. prezentacja, miesz- wiązała znajomości i trwałe relacje, co budu- cią WiFi, podczas zajęć zostały zastosowane kanie, środowisko, studia, codzienne czyn- je trwałe więzi i kontakty z Polską. nowoczesne technologie i narzędzia naucza- ności, zakupy, komunikacja, czas wolny, in- Projekt zrealizowany został w ramach zada- nia. Przeprowadzone zostały ankiety wśród stytucje użyteczności publicznej, rozrywki, nia publicznego „Współpraca z Polonią i Po- uczestników dotyczące zajęć oraz prowadzą- zainteresowania), a przede wszystkim zwią- lakami za granicą w 2016 roku” współfinan- Słownik polsko-ukraiński oraz ukraińsko- Współczesny wymiar bezpieczeństwa Health Problems of Civilization. Redaktor cych. Część zajęć z języka polskiego odbyła się zane z kierunkiem studiów, sowanego w ramach sprawowania opie- -polski podstawowych terminów i pojęć i obronności Rzeczypospolitej Polskiej / naczelny: Józef Bergier, tom 10, nr 3, 2016. wspólnie z uczniami Akademickiego Liceum • Opanowanie kompetencji językowych ki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Po- z zakresu nauki o krajobrazie / Richling A., red. P. Borek, ISBN 978-83-64881-18-3. Cena Cena – 20 zł Ogólnokształcącego w Białej Podlaskiej. połączone ze zdobywaniem wiedzy o kul- lonią i Polakami za granicą z programu pn.: Andrejczuk W., Rudenko L., Czechnij W., ISBN – 12 zł Ogólnym celem projektu było utrwalenie, turze, historii i realiach społeczno-geogra- „Bliżej Polski. Regranting” realizowanego 978-83-64881-01-5. Cena – 10 zł wzmocnienie więzi i kontaktów młodzieży ficznych Polski, przez Fundację Wolność i Demokracja. pochodzenia polskiego z Białorusi z Polską, • Rozwijanie specjalistycznego słownic- z krajem ich pochodzenia, po to, by doce- twa przydatnego w studiowaniu w opar- ciu o autentyczne teksty na tematy zwią- zane z pasjami, zainteresowaniami, wy- Całkowita wartość projektu: 30 085 zł korzystanie tekstów literackich, specjali- stycznych, popularnonaukowych i nagrań Dotacja Senatu RP: 25 285 zł językowych, • Umiejętność tworzenia różnych form wy- Wkład własny Fundacji powiedzi użytkowej, Edukacja i Przyszłość: 4 800 zł • Poznanie ciekawych historycznych zakąt- ków Polski, • Popularyzacja wśród młodzieży pochodze- nia polskiego nauki języka polskiego. • Poznanie walorów turystycznych kraju Materiały dotyczące fundacji przekazane i regionu poprzez udział w wycieczce do przez mgr Iwonę Żelisko Warszawy, koordynatora projektów Towards Integrating Language And Con- Gotowość szkolna dzieci. Wyniki badań Rozprawy Społeczne. Redaktor naczelny: • Popularyzacja polskiego teatru, tent In EFL Contexts: Teachers’ Perspec- z wybranych przedszkoli z terenu Bia- Marian Nowak, tom 10, nr 3, 2016. Cena – 20 zł • Budowanie tożsamości narodowej, tives / red. H. Chodkiewicz, ISBN 978-83- łej Podlaskiej / S. Nazaruk, J. Marchel, ISBN 64881-09-1. Cena – 20 zł 978-83-64881-17-6. Cena – 8 zł 40 41
ZACZYNAM STUDIA Wydawnictwo PSW SŁOWO REKTORA FUNDACJA Projekt „Zaczynam studia w języku polskim – lowo aktywnie uczestniczyli w codziennym Poleca Czasopisma naukowe PSW DODATEK STUDENCKI W JĘZYKU POLSKIM życiu Polski, z pełną zwrotnością tej relacji; intensywny kurs języka polskiego dla młodzie- celem ogólnym było budowanie trwałych ży pochodzenia polskiego z Białorusi rozpo- czynającej studia w Polsce” to 9-dniowe zajęcia lonijną a Polakami poprzez podniesienie po- z języka polskiego dla młodzieży pochodzenia ziomu znajomości języka polskiego i wiedzy polskiego z Białorusi, które zrealizowane zo- więzi horyzontalnych między młodzieżą po- stały jesienią we wrześniu 2016 roku. W projek- o współczesnej Polsce wśród młodzieży po- cie wzięło udział 15 osób plus 1 opiekun z Bia- chodzenia polskiego z Białorusi, która chce łorusi (zajęcia były adresowane do młodzieży, rozpocząć studia w Polsce. która chce rozpocząć naukę na studiach w Pol- Zdobyte kompetencje językowe mają uła- sce i chce podwyższyć swój poziom języka twić uczestnikom samodzielne funkcjono- polskiego przed rozpoczęciem studiów). Zaję- wanie w nowym środowisku (studia) i po- cia stanowiły uzupełnienie programu nauko- móc w samorozwoju, co spowoduje wzmoc- wego, w ramach którego przewidziane było nienie więzi między nimi a polskimi rówie- spotkanie z językiem i kulturą polską, podczas śnikami, wzmocnienie więzi polskiej mło- którego uczestnicy obejrzeli spektakl w pol- dzieży pochodzenia polskiego z zagranicy skim teatrze. z Polską, z krajem, w którym będą potrafili Wzorem poprzednich edycji (kurs języka pol- się porozumiewać ze sobą po polsku. • Integracja z polskimi rówieśnikami pod- Zeszyt ćwiczeń laboratoryjnych z mecha- Koła naukowe – szkołą twórczego działania. Economic and Regional Studies / Studia skiego jest realizowany cyklicznie od 2008 Cel główny został zrealizowany poprzez reali- czas wspólnych lekcji języka polskiego, roku) odbyły się zajęcia dydaktyczne, któ- zację następujących celów bezpośrednich: • Ułatwienie młodzieży samodzielnego niki gruntów / Hrytsuk M., ISBN 978-83- Edycja czwarta / red. E. Niźnikowska, J. Baj-Kor- Ekonomiczne i Regionalne. Redaktor na- re zakładały kształcenie językowe połączone • Przygotowanie młodzieży obcojęzycz- funkcjonowania w nowym polskim środo- 64881-08-4. Cena – 10 zł pak; ISBN 978-83-64881-24-4. Cena – 14 zł czelny: Mieczysław Adamowicz, tom 9, nr 3, z kształceniem kulturowym. Istotnym założe- nej pochodzenia polskiego do poprawne- wisku. 2016. Cena – 20 zł niem realizacji programu kursu nauki języka go komunikowania się po polsku, czyli do Dzięki zrealizowaniu zajęć z języka polskie- polskiego było funkcjonalne ujęcie zagadnień rozumienia mowy ze słuchu i do mówie- go młodzież znacząco pogłębiła znajomość językowych i gramatycznych, z mniejszym na- nia ze zrozumieniem oraz pisania, a tym języka polskiego, nabyła większą zdolność chyleniem teoretycznym – ale w ujęciu prak- samym do nabycia kompetencji potrzeb- wypowiadania się w języku polskim dzię- tycznym – w konkretnym akcie komunikacyj- nych do przystąpienia do egzaminu z ję- ki czemu będzie miała ułatwiony dostęp do nym; zajęcia odbyły się w wymiarze 48 godzin zyka polskiego oraz innych przedmiotów studiowania i przebywania w Polsce. lekcyjnych. Zajęcia dostosowane były do ak- przeprowadzanego dla młodzieży polo- Dzięki uczestnictwu w programie historycz- tualnych potrzeb beneficjentów – został prze- nijnej przez Biuro Uznawalności Wykształ- no-turystycznym młodzież pogłębiła wiedzę prowadzony test sprawdzający poziom zna- cenia w III kwartale każdego roku, przy- o kulturze polskiej i historii Polski, co budu- jomości języka polskiego wśród uczestników, gotowanie do stu diowania na polskiej je i rozwija poczucie tożsamości narodowej. który pozwolił określić ich poziom zaawan- uczelni na wybranym kierunku studiów. Dzięki integracji z polskimi rówieśnikami sowania. Przez cały okres trwania projektu • Bogacenie słownictwa z różnych kręgów (polscy studenci i uczniowie liceum) mło- uczestnicy mieli do dyspozycji bibliotekę, sale tematycznych związanych z codziennym dzież pochodzenia polskiego z zagranicy na- wykładowe oraz telecentrum z bezpłatną sie- funkcjonowaniem (m.in. prezentacja, miesz- wiązała znajomości i trwałe relacje, co budu- cią WiFi, podczas zajęć zostały zastosowane kanie, środowisko, studia, codzienne czyn- je trwałe więzi i kontakty z Polską. nowoczesne technologie i narzędzia naucza- ności, zakupy, komunikacja, czas wolny, in- Projekt zrealizowany został w ramach zada- nia. Przeprowadzone zostały ankiety wśród stytucje użyteczności publicznej, rozrywki, nia publicznego „Współpraca z Polonią i Po- uczestników dotyczące zajęć oraz prowadzą- zainteresowania), a przede wszystkim zwią- lakami za granicą w 2016 roku” współfinan- Słownik polsko-ukraiński oraz ukraińsko- Współczesny wymiar bezpieczeństwa Health Problems of Civilization. Redaktor cych. Część zajęć z języka polskiego odbyła się zane z kierunkiem studiów, sowanego w ramach sprawowania opie- -polski podstawowych terminów i pojęć i obronności Rzeczypospolitej Polskiej / naczelny: Józef Bergier, tom 10, nr 3, 2016. wspólnie z uczniami Akademickiego Liceum • Opanowanie kompetencji językowych ki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Po- z zakresu nauki o krajobrazie / Richling A., red. P. Borek, ISBN 978-83-64881-18-3. Cena Cena – 20 zł Ogólnokształcącego w Białej Podlaskiej. połączone ze zdobywaniem wiedzy o kul- lonią i Polakami za granicą z programu pn.: Andrejczuk W., Rudenko L., Czechnij W., ISBN – 12 zł Ogólnym celem projektu było utrwalenie, turze, historii i realiach społeczno-geogra- „Bliżej Polski. Regranting” realizowanego 978-83-64881-01-5. Cena – 10 zł wzmocnienie więzi i kontaktów młodzieży ficznych Polski, przez Fundację Wolność i Demokracja. pochodzenia polskiego z Białorusi z Polską, • Rozwijanie specjalistycznego słownic- z krajem ich pochodzenia, po to, by doce- twa przydatnego w studiowaniu w opar- ciu o autentyczne teksty na tematy zwią- zane z pasjami, zainteresowaniami, wy- Całkowita wartość projektu: 30 085 zł korzystanie tekstów literackich, specjali- stycznych, popularnonaukowych i nagrań Dotacja Senatu RP: 25 285 zł językowych, • Umiejętność tworzenia różnych form wy- Wkład własny Fundacji powiedzi użytkowej, Edukacja i Przyszłość: 4 800 zł • Poznanie ciekawych historycznych zakąt- ków Polski, • Popularyzacja wśród młodzieży pochodze- nia polskiego nauki języka polskiego. • Poznanie walorów turystycznych kraju Materiały dotyczące fundacji przekazane i regionu poprzez udział w wycieczce do przez mgr Iwonę Żelisko Warszawy, koordynatora projektów Towards Integrating Language And Con- Gotowość szkolna dzieci. Wyniki badań Rozprawy Społeczne. Redaktor naczelny: • Popularyzacja polskiego teatru, tent In EFL Contexts: Teachers’ Perspec- z wybranych przedszkoli z terenu Bia- Marian Nowak, tom 10, nr 3, 2016. Cena – 20 zł • Budowanie tożsamości narodowej, tives / red. H. Chodkiewicz, ISBN 978-83- łej Podlaskiej / S. Nazaruk, J. Marchel, ISBN 64881-09-1. Cena – 20 zł 978-83-64881-17-6. Cena – 8 zł 40 41
Search
Read the Text Version
- 1 - 44
Pages:
