หน่วยที่3 การฟังและการดูสื่ออิเล็กทรอนิกส์

หน่วยท่ี ๓ การฟังและการด ู สื่ออิเล็กทรอนิกส์

การฟังและการด ู เป็ นกระบวนการรบั สารท่ีมีความสมั พนั ธ์ กนั และมีความสาคญั อยา่ งยง่ิ ต่อการดาเนินชีวติ ประจาวนั เนื่องจากปัจจบุ นั เป็ นยคุ แหง่ การสอื่ สารไรพ้ รมแดน สามารถรบั ขอ้ มลู ขา่ วสารจากสอ่ื ต่างๆทงั้ โทรทศั น์ คอมพิวเตอร์ เชน่ ภาพพยนตร์ ละคร การต็ นู ซ่ึงสอ่ื เหลา่ น้ีมีอิทธิพลตอ่ การหลอ่ หลอมความรู้ ความคดิ และ คา่ นิยมต่างๆ ดงั นนั้ การรบั สารผา่ นการฟังและการด ู จะตอ้ งพิจารณาสารอยา่ งถ่ีถว้ น สามารถวิเคราะหแ์ ละ ประเมินค่า ส่ือลกั ษณะต่างๆเพื่อใหเ้ กดิ ประโยชนใ์ หไ้ ดม้ าก ที่สดุ

ความหมายและความสาคญั ของการฟงั และการดู

ความสาคญั การฟังและการดชู ่วยใน ของการด ู การติดต่อสอื่ สารใน และการฟัง ๑ ชีวิตปประจาวนั การฟังและการดทู ่ีดีชว่ ยใน การฟังและการดทู ่ีมี กา๓รสรอา้ นังดคีรวะาหมวส่ามั งพบนัคุ ธค์ล ประสิทธิภาพทาใหส้ ือ่ สาร และลดความขดั แยง้ ไดส้ ะดวกราบรนื่ ในระหว่างการสอ่ื สารได้ การฟังและการดชู ่วย ๒ ใหป้ ระสบความสาเรจ็ ใน การประกอบอาชีพ บางอาชีพตอ้ งอาศยั ความสามารถในการฟัง และการดมู ากเป็ นพิเศษ 4

องคป์ ระกอบของการฟงั และการดู ๑. ผรู้ บั สารจาก ๒. ความพรอ้ ม การฟังและการดู ๓.ตาแหนง่ ที่อยู่ ๔. ภาพ ๕. เสียง ๖.การตคี วามหมาย ๗. ทศั นคติ

หลกั การฟงั และการดู ๑. มสี มาธิ คือ ขณะรบั สารตอ้ งมสี มาธิ จดจอ่ ตอ่ ส่ิงทฟ่ี ังและดอู ยเู่ สมอ เนอ่ื งจาก สมาธิเป็ นพื้นฐานของพฤตกิ รรมการรบั สารที่ดี ขณะฟังและดจู ึงไมค่ วรวอกแวก กบั ส่งิ รบกวนตา่ งๆ และตอ้ งไมท่ าส่ิงอื่นที่ จะทาใหส้ มาธใิ นการรบั สารนน้ั หายไป

หลกั การฟงั และการดู ๒. จบั ประเด็นสาคญั คอื ผรู้ บั สารจะตอ้ ง จบั ประเด็นสาระสาคญั ในการฟังและการดู ทกุ ครง้ั เร่ิมตน้ จาก การทาความเขา้ ใจ จดุ มงุ่ หมายของการรบั สาร ตง้ั ใจจดจ่อกบั สารทไ่ี ดร้ บั จากนนั้ นามาเชอ่ื มโยงกบั ความรู้ และประสบการณเ์ ดมิ ของตน

หลกั การฟงั และการดู ๓. พจิ ารณาไตรต่ รองสารจากการฟังและ การดู ผรู้ บั สารควรวิเคราะหส์ ารโดยการ จาแนกออกเป็ นขอ้ เท็จจริงและขอ้ คิดเห็น จากนนั้ ตอ้ งนามาประเมนิ คา่ วา่ สว่ นใดเป็ น ขอ้ เท็จจริง มคี วามถกู ตอ้ งเชอ่ื ถือไดม้ ากนอ้ ย เพียงใด ขอ้ คดิ เห็นสามารถนามาเป็ นแนว ปฏิบตั ไิ ดห้ รือไม่

แนวทางการวิเคราะหแ์ ละการประเมินคา่ สาร จากการฟังและการดจู ากสอื่ อิเล็กทรอนิกส์ ปัจจบุ นั มกี ารเผยแพร่ขอ้ มลู ในลกั ษณะตา่ งๆ ทั้งขา่ ว ละคร โฆษณาอยา่ งแพร่หลายผา่ นสือ่ ตา่ งๆ เชน่ โทรทศั น์ คอมพิวเตอร์ เมอ่ื มกี ารรบั สารจากการดแู ละ การฟัง ผรู้ บั สารจึงควรวิเคราะหแ์ ละ ประเมนิ ค่าสาร โดยมหี ลกั การพื้นฐานดงั นี้ 9

หลกั การพ้ืนฐานในการวิเคราะหแ์ ละการประเมินค่าสาร การวิเคราะห์ คือ เมอื่ ฟังและดู การประเมนิ คา่ คอื เมอื่ ฟังและดู เรื่องราวตา่ งๆ แลว้ แยกแยะ เร่ืองราวตา่ งๆ แลว้ บอก เรื่องราวนน้ั ได้ เชน่ บอกไดว้ ่า คณุ ภาพของเร่ืองไดว้ า่ มคี ณุ คา่ สว่ นใดเป็ นขอ้ เท็จจริง สว่ นใด หรือไม่ อยา่ งไร เพราะเหตใุ ด เป็ นขอ้ คิดเห็น สว่ นใดเป็ นสว่ น โดยพจิ ารณาจากความคดิ ทแี่ สดงความรสู้ กึ ขอ้ ความใด เหตผุ ล และประสบการณซ์ ่ึงแต่ เป็ นเหตุ ขอ้ ความใดเป็ นผล ละคนอาจมคี วามคดิ เหตผุ ล และประสบการณต์ า่ งกนั

แนวทางในการวิเคราะหแ์ ละประเมินค่าสาร จดุ มงุ่ หมายของการฟังและการดขู า่ วจากสือ่ ตา่ งๆ คือ การไดร้ บั ความรู้ ความบนั เทิง การวิเคราะหส์ ารจากการฟังและดขู า่ ว ควรทาความเขา้ ใจ หัวขอ้ ขา่ ว หรือทม่ี าของขา่ วเป็ นสาคญั จากนนั้ ตอ้ งนามา เปรียบเทียบเนอื้ หาการนาเสนอขา่ ว จากแหลง่ อ่ืนๆเพอื่ ประเมนิ คา่ ความถกู ตอ้ งและความนา่ เช่ือถือของขา่ วกอ่ นท่ี จะตดั สนิ ใจเชื่อตามรายละเอียดของขา่ ว ๑. ส่อื ประเภทขา่ วสาร

แนวทางในการวิเคราะหแ์ ละประเมินคา่ สาร จดุ มงุ่ หมายของการฟังและการดสู ่ือประเภทโฆษณา คือการศึกษาประโยชนข์ องส่งิ ที่โฆษณาโดยศึกษาการใช้ ถอ้ ยคา และใชค้ วามคิดของตนวิเคราะหค์ วามนา่ เช่ือถือ ของสารดงั กลา่ ว การฟังและการดสู ารประเภทนี้ ไมค่ วร ตดั สินใจหลงเช่ือ หรือคลอ้ ยตามสง่ิ ที่โฆษณาทนั ที เพราะ ลกั ษณะของภาษาโฆษณาจะมงุ่ กลา่ วเกินจริง ดงั นน้ั การ รบั สารทงั้ การฟังและการดจู ะตอ้ งคานงึ ถึงเหตผุ ล ประกอบดว้ ยเสมอ ๒. สอื่ ประเภทการโฆษณา

แนวทางในการวิเคราะหแ์ ละประเมินค่าสาร จดุ มงุ่ หมายของการฟังและการดสู ื่อประเภทละครทั้ง ละครโทรทศั นห์ รือละครเวที คือ ความเพลดิ เพลนิ การ วิเคราะหแ์ ละประเมนิ คา่ ละครอยา่ งละเอียดจะชว่ ยใหเ้ ห็น ภาพสะทอ้ นชวี ิตและสงั คมตา่ งๆ ที่แฝงอยใู่ นละคร ดงั นน้ั การฟังและการดลู ะครควรศึกษาถึงรายละเอียดหลกั ว่า ละครไดน้ าเสนอความคิดสาคญั ประการใดและความคิด ดงั กลา่ วมคี วามถกู ตอ้ งเหมาะสาหรบั การนามาเป็ นแนว ปฏิบตั เิ พื่อพฒั นาตนเพียงใด ๓. ส่ือประเภทละคร

แนวทางในการวิเคราะหแ์ ละประเมินค่าสาร จดุ มงุ่ หมายของการฟังและการดสู ่ือประเภทสารคดี คือ ขอ้ เท็จจริงท่ีเป็ นความรู้ ความคิด ความจริง หรือเหตผุ ลท่ี ผสู้ ง่ สารตอ้ งการนาเสนอ การวิเคราะห์ และประเมนิ ค่าสื่อ ประเภทสารคดี จึงควรเร่ิมตน้ จากการจาแนกวา่ เนอ้ื หา สว่ นใดเป็ นขอ้ เท็จจริงและขอ้ คิดเห็น จากนน้ั จึงพิจารณาวา่ มคี วามนา่ เชอ่ื ถือมากนอ้ ยเพียงใด โดยเฉพาะสว่ นท่ีเป็ น ขอ้ เท็จจริงตอ้ งพิจารณาวา่ ถกู ตอ้ งตามแนวคิด ทฤษฎี หรือมกี ารอา้ งอิงนา่ เช่อื ถือเพียงใด ๔. สือ่ ประเภทสารคดี

มารยาทในการฟังและการดู ๑. ควรสารวมกริ ิยามารยาท ฟังดว้ ยความสภุ าพเรียบรอ้ ย และตงั้ ใจ ๒. ควรตงั้ สมาธิในการฟังและการดู คือ จดจอ่ กบั ส่ิงที่ดู ไมค่ วรวิจารณผ์ ู้ แสดง พดู คยุ หรือเลน่ โทรศพั ทข์ ณะดู ๓. ควรมใี จเป็ นกลางและเปิ ดกวา้ ง คือ ตอ้ งดสู ่ิงตา่ งๆ โดยปราศจากอคติ ๔. ควรคานงึ ถึงคนอ่ืนๆ ดว้ ยการไมส่ ง่ เสยี ง หรือแสดงพฤตกิ รรมท่ีไม่ เหมาะสม ๕. หากมขี อ้ สงสยั เก็บไวถ้ ามเมอ่ื มโี อกาสและถามดว้ ยกิริยาสภุ าพ เมอื่ จะ ซกั ถามตอ้ งเลอื กโอกาสที่ผพู้ ดู เปิ ดโอกาสใหถ้ าม 15

มารยาทในการฟังและการดู ๖. การแสดงความคิดเห็นและการวิจารณ์ ไมค่ วรทาขณะท่ีดหู รือฟัง ๗. มปี ฏิกริ ิยาตอบสนองอยา่ งเหมาะสม ไมแ่ สดงสหี นา้ กริ ิยากา้ วรา้ ว เบื่อหนา่ ย หรือลกุ ออกจากที่ ๘. มคี วามตง้ั ใจและความพรอ้ ม หากเป็ นการชมภาพยนตรห์ รือมหรสพ ตา่ งๆควรไปถึงสถานที่แสดงกอ่ นเวลาแสดง ๙. ในสถานการณท์ ่ีการดไู มร่ ะบทุ ี่นงั่ ไมค่ วรนาสง่ิ ของไปวางเพ่ือจองที่นงั่ ในกรณีที่ยืนควรคานงึ ถึงผอู้ ่ืนท่ีอยดู่ า้ นหลงั ๑๐. การแสดงความชนื่ ชมและการแสดงความเห็นดว้ ยขณะท่ีฟังหรือดู ควรแสดงออกดดยการปรบมอื ในจงั หวะที่เหมาะสม 16

สรปุ สาระสาคญั การฟังและการดู เป็ นกระบวนการรบั สาร โดยการฟังเป็ น การรบั สารผา่ นโสตประสาท การดเู ป็ นการรบั ผา่ นสายตา ความสาคญั ของการฟังและการดู คือ การรบั สารในชวี ิตประจาวนั ทจ่ี ะ สง่ ผลตอ่ การตดิ ตอ่ สื่อสารในอาชพี และความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งบคุ คล องคป์ ระกอบของการฟังและการดู คือสว่ นประกออบทจ่ี ะคอย สนบั สนนุ ซ่ึงกนั และกนั เพ่อื ใหก้ ระบวนการรบั สารเกิดขน้ึ และดาเนนิ ไป อยา่ งราบร่ืน ดงั นนั้ การรบั สารในแตล่ ะครง้ั ตอ้ งคานงึ ถึงทกุ องคป์ ระกอบ เพอ่ื ใหก้ ารส่ือสารทม่ี ปี ระสิทธิภาพ 17

สรปุ สาระสาคญั หลกั การฟังและการดู เป็ นแนวทางการปฏิบตั เิ มอื่ ตอ้ งฟังหรือดสู ่ิงตา่ งๆ ซึ่ง จะทาใหส้ ามารถบอกสาระสาคญั จากการฟังและการดไู ด้ ตลอดจนเป็ นแนว ทางการฝึ กฝนและการพฒั นาทกั ษะการฟังและการดู แนวทางการวิเคราะหแ์ ละประเมนิ ค่าการฟังและการดจู ากสื่ออเิ ล็กทรอนกิ ส์ ตา่ งๆ คอื การจาแนกขอ้ เท็จจริงและขอ้ คิดเห็นทป่ี รากฏในส่อื ตา่ งๆ แลว้ จากนน้ั จึงนามาประเมนิ ค่าความถกู ตอ้ งและความนา่ เชอื่ ถือของสื่อ มารยาทในการฟังและการดู เป็ นสงิ่ ทผ่ี รู้ บั สารควรจะคานงึ ถึงอยเู่ สมอ เนอ่ื งจากจะทาใหเ้ กดิ การรบั สารอย่างมปี ระสิทธภิ าพ และเป็ นมารยาท พน้ื ฐานในการดาเนนิ ชวี ิตรว่ มกนั ในสงั คม 18

จงแสดงความคิดเห็นเก่ียวกบั คลิปวีดิโอ - เกีย่ วกบั ผพู้ ดู - เกีย่ วกบั เน้ือหาและขอ้ คิดท่ีไดจ้ ากการรบั ชม 19