บทความ Amazing Sukhothai Light Up Night 2021

Amazing Sukhothai Light Up Night 2021 กบั การท่องเท่ยี วเชิงวัฒนธรรม นายธนวชิ ญ์ สดุ งูเหลอื ม นกั ศึกษาระดับปริญญาโท สาขาวัฒนธรรม ศิลปกรรมและการออกแบบ คณะศลิ ปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ อาณาจักรสุโขทัยเริ่มต้นประวัติศาสตร์โดยมีหลักฐานชัดเจนในสมัยพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ (พ่อขุนบาง กลางหาว พ.ศ.1781 - 1822) ต่อมาอาณาจักรสุโขทัยเจริญรุ่งเรืองสูงสุดในรัชสมัยของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช อำนาจของอาณาจักรสุโขทัยในช่วงรัชสมัยของพระองค์มีความมั่นคงจาก ทรงแผ่อาณาเขตออกไปโดยรอบ วัฒนธรรมไทยได้เจริญขึ้นทุกสาขา ดังปรากฎในศิลาจารึกหลักที่ 1 ซึ่งเจริญ ทั้งด้านประวัติศาสตร์ การส งคราม ภูมิศาสตร์ กฎหมาย ประเพณี การปกครอง การเศรษฐกิจ การสังคม ปรัชญา พระพุทธศาสนา การประดิษฐ์ อักษรไทย ราชวงศ์พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ (พระร่วง หรือ สุโขทัย) ได้ปกครองอาณาจักรสุโขทัยสืบต่อมาเป็นเวลา 200 ปี กถ็ ูกรวมเขา้ กบั อาณาจักรอยธุ ยา (วิโรจน์ ชีวาสุขถาวร, 2562) ในวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ.2534 องค์การยูเนสโก ได้ประกาศให้อุทยานแห่งน้ีเป็นแหลง่ มรดกโลก ร่วมกับ อุทยานประวัติศาสตรก์ ำแพงเพชร และ อทุ ยานประวตั ิศาตรศ์ รสี ัชนาลยั ภายใต้ชื่อวา่ “เมอื งประวตั ศิ าสตร์สุโขทัย และเมืองบริวาร” (Historic Town of Sukhothai and Associated Historic Towns) เนื่องจากหลักฐานที่ ปรากฎแสดงให้เห็นถึงผลงานทางสถาปัตยกรรมที่โดดเด่นนับเป็น ตัวแทนของศิลปกรรมไทยยุคแรก และเป็นต้น กำเนิดของการสร้างประเทศไทย เมอื งสโุ ขทยั ก่อตั้งขน้ึ ราวกลางพทุ ธศตวรรษท่ี ๑๘ สนั นิษฐานว่าสุโขทัยในยุคแรกไดร้ บั อิทธิพลของศิลปะ แบบขอมจากละโว้หรือลพบุรี ต่อมายกฐานะเป็นราชธานี โดยมีพ่อขุนบางกลางหาว หรือพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ เป็นปฐมกษัตรยิ ์ เป็นจดุ เรมิ่ ต้นอาณาจักรแห่งแรกของไทย ราวปี ๑๗๙๒ อาณาจักรสโุ ขทัยรุ่งเรืองถึงขีดสุดในสมัย พ่อขุนรามคำแหง กษัตริย์องค์ที่ ๓ บันทึกในศิลาจารึกบอกถึงเขตอาณาจักรอันกว้างขวาง ทิศเหนือจดเมืองแพร่ น่าน หลวงพระบาง ทิศใต้จดเมืองนครศรีธรรมราช ทิศตะวันออกจดเมืองเวียงจันทน์ และทิศตะวันตกจดเมืองหง สาวดี การปกครองเปน็ ระบบ พ่อปกครองลกู เอือ้ สิทธิเสรภี าพให้ประชาชน จุดเด่นของผังเมืองสุโขทัยคือระบบชลประทาน เป็นระบบที่กระจายน้ำเพื่อการทำเกษตรกรรม อุปโภค บริโภคให้ชาวเมืองได้อย่างทั่วถึง และยังสามารถช่วยระบายน้ำเอ่อล้นช่วงหน้าน้ำหลากได้ดีเช่นกัน ในช่วง การปกครองของพ่อขุนรามคำแหงชาวเมืองสุโขทัยมีความเป็นอยู่อย่างสงบร่มเย็น ด้วยพระองค์ทรงมีความเอาใจ ใส่ทำนบุ ำรงุ ศาสนาอย่างเต็มท่ี สังเกตจากลกั ษณะพระพักตร์ของพระพุทธรปู ทสี่ รา้ งขนึ้ ส่วนใหญจ่ ะมพี ระโอษฐ์ย้ิม สะท้อนเอกลักษณ์ของยุคสมัย และจำนวนวัดวาที่ถูกสร้างขึ้นอย่างมากมาย เมื่อปี ๒๕๓๔ องค์การยูเนสโกได้

2 ประกาศให้อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยเป็นแหล่งมรดกโลกร่วมกับอีก ๒ แห่ง ได้แก่ อุทยานประวัติศาสตร์ ศรีสัชนาลัย และอุทยานประวตั ศิ าสตร์กำแพงเพชร ภายใตช้ ื่อว่า “เมืองประวัตศิ าสตรส์ โุ ขทยั และเมอื งบริวาร” ผังเมืองสุโขทัยมีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีความยาวประมาณ 2 กิโลเมตร กว้างประมาณ 1.6 กิโลเมตร มีประตูเมืองอยู่ตรงกลางกำแพงเมืองแต่ละด้าน ภายในยังเหลือร่องรอยพระราชวัง และวัดมากถึง 26 แห่ง วัดที่ใหญ่ที่สุดคือวัดมหาธาตุ อุทยานประวัติศาสตร์แห่งนี้ ได้รับการบูรรปฏิสังขรณ์โดยกรมศิลปากร ซึ่งได้รบั ความช่วยเหลอื จากองคก์ ารยูเนสโก การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม เป็นการศึกษาหาความรู้ในพื้นที่หรือบริเวณที่มีคุณลักษณะที่สำคัญทาง ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม มีการบอกเล่าเรื่องราวในการพัฒนาทางสังคมและมนุษย์ผ่านทางประวัติศาสตร์ อันเป็นผลเกี่ยวเนื่องกับวัฒนธรรม องค์ความรู้ และการให้คุณค่าของสังคม โดยสถาปัตยกรรมที่มีคุณค่าหรื อ สภาพแวดล้อมอย่างธรรมชาติ ที่สามารถแสดงออกให้เห็นถึงความสวยงามและประโยชน์ที่ได้รับจากธรรมชาติ สามารถสะท้อนให้เห็นถึงสภาพชีวิต ความเป็นอยู่ ของคนในแต่ละยุคสมัยได้เป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นสภาพทาง เศรษฐกิจ สังคม หรือขนบธรรมเนียมประเพณี โดยรูปแบบการท่องเที่ยวในแหล่งวัฒนธรรม (cultural based tourism) 1)การท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ (historical tourism) หมายถึงการเดินทางท่องเที่ยวไปยังแหล่ง ท่องเที่ยวทางโบราณคดี และประวัติศาสตร์ เพื่อชื่นชมและเพลิดเพลินในสถานที่ท่องเที่ยวได้ความรู้มคี วามเข้าใจ ต่อประวัติศาสตร์และโบราณคดี ในท้องถิ่นพื้นฐานของความรับผิดชอบและมีจิตสำนึกต่อการรักษามรดกทาง วัฒนธรรมและคุณค่า ของสภาพแวดลอมโดยที่ประชาชนในท้องถิ่น มีส่วนร่วมต่อการจัดการการท่องเที่ยว 2)การท่องเที่ยวงานชมวัฒนธรรมและประเพณี (cultural and traditional tourism) หมายถึงการเดินทาง ท่องเที่ยว เพื่อชมงานประเพณีต่างๆ ที่ชาวบ้านในท้องถิ่นนั้นๆ จัดขึ้น ได้รับความเพลิดเพลินตื่นตาตื่นใจ ในสุนทรียะศิลป์เพื่อศึกษาความเชื่อ การยอมรับนับถือ การเคารพพิธีกรรมต่าง ๆ และได้รับความรู้มีความเข้าใจ ต่อสภาพสังคมและวัฒนธรรม มีประสบการณ์ใหม่ ๆเพิ่มขึ้นบนพื้นฐานของความรบั ผิดชอบและมีจิตสำนึกต่อการ รักษาสภาพแวดลอมและมรดกทางวัฒนธรรม โดยประชาชนในท้องถิ่นมีส่วนร่วมตอการจัดการท่องเที่ยว 3)การทอ่ งเทีย่ วชมวถิ ชี ีวิตในชนบท (rural tourism / village tourism) หมายถงึ การเดินทางท่องเที่ยวในหมู่บ้าน ชนบทที่มีลกั ษณะวิถชี ีวิต และผลงานสร้างสรรค์ท่ีมีเอกลักษณ์พเิ ศษมคี วามโดดเด่นเพ่ือความเพลิดเพลินได้ความรู้ ดูผลงานสร้างสรรค์และภูมปิ ัญญาพืน้ บา้ น มีความเข้าใจในวฒั นธรรมทอ้ งถิน่ บนพื้นฐานของความรับผดิ ชอบและ มีจิตสำนึกต่อการรักษามรดกทางวัฒนธรรมและคุณค่าของสภาพแวดล้อม โดยประชาชนในท้องถิ่นมีส่วนร่วมต่อ การจัดการการท่องเทีย่ ว

3 ในพื้นที่อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทยั มีกิจกรรมทีส่ ่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมตลอดทัง้ ปี มีผู้เยีย่ ม ชมหลายแสนคนต่อปี นักท่องเที่ยวสามารถเดินเท้า นั่งรถราง หรือ ขี่จักรยาน เที่ยวชมได้อย่างสะดวกปลอดภัย โดยนักท่องเที่ยวสามารถเที่ยวชมได้ ๓ วิธี คือ เดินเท้า ปั่นจักรยาน และ การนั่งรถรางไฟฟ้า โดยทางอุทยานฯ มีรถจักรยานให้เช่าด้วย นอกจากนี้ หน้าโบราณสถานที่ขึ้นทะเบียนแต่ละแห่งยังมีป้าย OR Code สำหรับผู้ใช้ สมาร์ทโฟน สามารถสแกนเข้าไปอ่านเรื่องราวเพิ่มเติมได้ มีให้เลือก ๔ ภาษา ได้แก่ ไทย จีน ญี่ปุ่น และฝรั่งเศส นักท่องเที่ยวสามารถเที่ยวชมงานประเพณีวัฒนธรรม ที่มีแหล่งโบรารสถานที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นหลากหลาย ไว้ต้อนรับนักท่องเที่ยวทุกท่าน มีอาหารอร่อยมากมายให้ลิ้มลองมีสินค้าและของที่ระลึกเ ป็นเอกลักษณ์ พื้นถิ่น โดยเฉพาะพื้นท่ีวัดมหาธาตุ ที่เป็นสถานที่หลักในการนำเสนออัตลักษณ์ ประเพณี พิธีกรรมในท้องถิ่น ในหลายมติ แิ ละมกี ิจกรรมทหี่ ลากหลายตลอดทั้งปี เชน่ งาน Mini Light & Sound เรอื่ งเมืองสุโขทัย ณ วัดสระศรี อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย, งานย้อนยุคมหาสงกรานต์กรุงสุโขทัย ณ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย , งาน ประเพณีลอยกระทง เผาเทยี น เล่นไฟ และ งาน Amazing Sukhothai Light Up Night ณ อทุ ยานประวตั ิศาสตร์ สุโขทยั เป็นต้น สำหรับงาน Amazing Sukhothai Light Up Night 2021 ที่จัดขึ้นในปีนี้ ลักษณะการการออกแบบ ตกแต่งพื้นที่การจัดงาน Amazing Sukhothai Light Up Night 2021 ถูกจัดขึ้นภายใต้แนวคิดการจัดกิจกรรม ส่งเสริมการทอ่ งเทยี่ วในยามคำ่ คืนในพน้ื ท่ีมรดกโลก อทุ ยานประวัติสาสตรส์ โุ ขทยั ทส่ี ะทอ้ นใหค้ วามเปน็ เอกลักษณ์ ของพื้นที่ ประกอบไปด้วย การตกแต่งภาพรวมของพื้นที่การจัดงาน การออกแบบแสงไฟส่องโบราณสถาน (Light Up) ผสมผสานการประดับตะคันดินเผาสุโขทัย การตกแต่งร้านค้าจาหน่ายอาหารและสินค้าของที่ระลึก และ จุดเล่นกิจกรรมของ ททท. (Amazing ชิงโชค) จุดนั่งชมการแสดง เวทีการแสดง ป้ายชื่องาน (การท่องเที่ยวแห่ง ประเทศไทย ,2564) ภายในงาน Amazing Sukhothai Light Up Night 2021 มีกิจกรรมที่โดนเด่น โดยเฉพาะการแสดง นาฏศิลป์ไทย ที่ทาง ททท.ดำเนินการออกแบบและจัดการแสดงนาฏศิลป์ไทย รำ ระบำ ที่ถ่ายทอดให้เห็นถึง

4 เอกลักษณ์ วิถีชีวติ ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี ของอำเภอทั้ง 9 อำเภอในจังหวัดสุโขทยั ประกอบด้วย อำเภอเมือง สุโขทัยธานี อำเภอกงไกรลาศ อำเภอคีรีมาศ อำเภอศรีสาโรง อำเภอสวรรค์โลก อำเภอบ้านด่านลานหอย อำเภอ ทงุ่ เสล่ียม อำเภอศรนี คร และอำเภอศรีสชั นาลยั ซง่ึ ดำเนนิ การจดั การแสดงเปน็ ส่วนหนึ่งของการจัดกิจกรรมโดยใช้ เวลาการแสดงต่อเนื่องไม่น้อยกว่า 45 นาที จัดการแสดงในระหว่างวันที่ 26-28 มีนาคม 2564 จำนวนวันละ 1 รอบการแสดง (การทอ่ งเที่ยวแห่งประเทศไทย ,2564) จากการศึกษางาน Amazing Sukhothai Light Up Night 2021 ประกอบกับความรู้เรื่ององค์ประกอบ ของการทอ่ งเท่ยี วทน่ี ักวชิ าการได้อธบิ ายไวน้ ้ัน ลักษณะของการออกแบบและจัดกิจกรรมมีความสอดคล้องสัมพันธ์ กันกับทฤษฎี 5A ของ Tourism Western Australia (2008) ที่ประกอบด้วย สิ่งดึงดูดใจ (Attraction) กิจกรรม (Activities) การเข้าถึ ง ( Access) สิ่งอำนว ยคว า มส ะ ดว ก ( Amenities) ที่พัก ( Accommodation) ซึ่งพบรายละเอียดภายในงานที่สอดคล้องกับทฤษฎีดังนี้ 1) สิ่งดึงดูดใจ (Attraction) พบเห็นในรูปแบบ ของสิ่งดึงดูดใจเชิงธรรมชาติ (Natural Attractions) เช่น เขียวชอุ่มของพรรษไม้โดยรอบบริเวณเขตอุทยาน ฯ ส่งิ ดงึ ดูดใจที่มนุษย์สรา้ งขนึ้ (Built Attractions) เช่น เกมชิงรางวลั ซุ้มร่วมกิจกรรม สิ่งดงึ ดูดใจเชิงศิลปวัฒนธรรม (Cultural Attractions) คืองานแสดงนาฏศิลป์ไทย แสดงนาฏศิลป์ไทย การออกแบบแสงไฟส่องโบราณสถาน (Light Up) ผสมผสานการประดับตะคันดินเผาสุโขทัย สิ่งดึงดูดใจเชิงชุมชนสัมพันธ์ (Social Attractions) เช่น การมีส่วนร่วมของคนในพื้นที่ ผ่านการจัดแสดงงานศิลปะ การออกร้านขายของที่ระลึกหรืออาหาร 2) กิจกรรม (Activities) โดยภายในงานมีกิจกรรมที่หลากหลายเชน่ จุดเล่นกิจกรรมของ ททท.(Amazing ชิงโชค) ถ่ายภาพชิง รางวลั 3) การเข้าถงึ (Access) มีการคมนาคมขนส่งและความสะดวกในการเดินทางทางมายังแหล่งท่องเท่ียว เช่น เที่ยวบิน การตรวจคนเข้าเมือง รถโดยสารสาธารณะ สภาพถนนหนทาง รวมถึงการเข้าถึงข้อมูลผ่านระบบ เครือข่ายคอมพิวเตอร์ 4) สิ่งอำนวยความสะดวก (Amenities) ภายในงานมีซุ้มร้านอาหาร ร้านค้าต่างๆ เช่น ร้านขายของ บริการการท่องเที่ยว ร้านของที่ระลึก พร้อมทั้งการอำนวยความสะดวกด้านสาธาระสุขให้ นักท่องเที่ยว ภายใต้การท่องเที่ยวอย่างความปลอดภัยในการป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19

5 5) ที่พัก (Accommodation) ภายในบริเวณโดยรอบสถานที่จัดงานมีบริการที่พักที่หลายหลายให้นกั ท่องเที่ยวได้ เลือกรับบริการตามความต้องการ ส่งผลให้การจัดงาน Amazing Sukhothai Light Up Night 2021 ประสบความสำเร็จด้วยความรว่ มมอื จากทุกภาคสว่ น ทั้งหน่วยงานภาครัฐ และภาคเอกชน พร้อมทั้งคนในพื้นที่ท่ี พร้อมจะต้อนรับนกั ทอ่ งเทย่ี วอย่างอบอุ่น

6 อ้างอิง การท่องเท่ียวแห่งประเทศไทย. 2564. ขอบเขตของงานหรอื รายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะของพสั ดุ เร่ือง จ้างเหมาจัดการแสดงนาฏศลิ ป์ไทยภายในงาน amazing Sukhothai Light Up Night 2021. การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. 2564. ขอบเขตของงานหรือรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะของพสั ดุ เร่อื ง จา้ งออกแบบและตกแต่งสถานทกี่ ารจดั งาน Amazing Sukhothai Light Up Night 2021. กระทรวงการท่องเทยี่ วและกีฬา. อุทยานประวัติศาสตรส์ โุ ขทัย. ค้นเมอื่ 20 เมษายน 2564. จาก https://thailandtourismdirectory.go.th/th/info/attraction/detail/itemid/5418 กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม. อทุ ยานประวตั ศิ าสตรส์ โุ ขทัย คน้ เมื่อ 20 เมษายน 2564. จาก https://www.finearts.go.th/sukhothaihistoricalpark/categorie/history กลมุ่ งานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพอ่ื การพฒั นาจงั หวดั สโุ ขทัย. อุทยานประวตั ศิ าสตรส์ ุโขทยั . ค้นเม่ือ 20 เมษายน 2564. จาก http://www.sukhothai.go.th/tour/tour_01.htm กฤช เตชะประเสรฐิ . 2556. พฤตกิ รรมการท่องเที่ยวของกลุ่มชายรักชาย (เกย์) ท่ีอาศยั ในเขตจังหวดั ขอนแกน่ . มหาวทิ ยาลัยขอนแก่น/ขอนแก่น. กกมลพร มลู อามาตย์. 2556. การศึกษาพฤติกรรมการทอ่ งเที่ยวสถานท่ที ่องเท่ียวเชิงศาสนาของผสู้ ูงอายุใน จังหวัดขอนแก่น. มหาวิทยาลยั ขอนแก่น/ขอนแกน่ . ไปด้วยกัน. อุทยานประวัติศาสตรส์ ุโขทยั . ค้นเม่ือ 20 เมษายน 2564 จาก https://www.paiduaykan.com/province/north/sukhothai/sukhothai-historypark.html พบพร โอทกานนท์ และ ดร.เยาวภา ปฐมศิรกิ ุล. (2556). รูปแบบคณุ ภาพการบรกิ าร ภาพลักษณ์แหลง่ ทอ่ งเท่ียว และความพงึ พอใจทีส่ ง่ ผลต่อความต้งั ใจเชิงพฤติกรรมการทอ่ งเทยี่ วแบบพำนักระยะยาวของชาว ยโุ รปและอเมริกนั . มหาวทิ ยาลัยอีสเทริ ์นเอเชยี /ปทุมธานี. มหาวิทยาลัยราชภฏั สวนสนุ ันทา. มปป. การท่องเที่ยวเชิงวฒั นธรรม. คน้ เม่ือ 20 เมษายน 2564 จาก http://www.elfhs.ssru.ac.th/siriman_wa/pluginfile.php/148/block_html/content/การ ท่องเทยี่ วเชงิ วฒั นธรรม.pdf วโิ รจน์ ชวี าสุขถาวร. 2562. “อดตี ปัจจุบนั อนาคต”ทศิ ทางการอนรุ ักษอ์ ุทยานประวตั ิศาสตรใ์ นประเทศไทย. วารสารสถาปัตยกรรม การออกแบบและการก่อสร้าง ปีที่ 1 ฉบบั ท่ี 2 : พฤษภาคม - สิงหาคม 2562.