inbound1631158951167169259

สวุ ชั ชยั เขยี วหวาน

เมื่อย่างเข้าสู่วัยสูงอายุ จะเกิดความเปลี่ยนแปลงในของ ร่างกายไปในทางเส่ือม ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงของส่วนประกอบ ของร่างกาย การทางานของอวัยวะต่างๆในร่างกายเส่ือมลง สมรรถนะทางกายเสือ่ มลง รวมทง้ั การทางานของสมองลดลง

- มวลเน้อื เยือ่ - มวลกล้ามเน้อื - มวลเนอื้ เยื่อของอวยั วะภายใน - มวลกระดูก - นา้ ในรา่ งกายลดลง

การที่มีมวลเนือ้ เย่อื อวยั วะภายในลดลงน้ัน ทาให้การทางาน ของอวัยวะภายในต่างๆโดยเฉพาะ หัวใจ ปอด ไต ตับ และสมอง ลดลงด้วย การทางานของระบบต่างๆของร่างกายโดยเฉพาะระบบ ภูมิคุ้มกันก็เสื่อมถอยลง ทาให้ผู้สูงอายุมีโอกาสติดเชื้อได้ง่าย และ การฟนื้ ตวั จากโรคก็ยากขน้ึ



ผู้สูงอายุทั่วไป ต้องการพลังงานจากอาหารลดลง เน่ืองจาก การใช้พลังงานของร่างกายลดลง จากการที่มวลเนื้อเย่ือลดลง และ เมตาบอลิซึมของเนื้อเยื่อลดลงเมื่ออายุมากข้ึน นอกจากนี้การมี กิจกรรมลดลงก็ทาให้การใช้พลังงานลดลงด้วย หากรับประทาน เทา่ ที่เคยทาเม่อื ตอนหนุ่มสาว จะเกิดโรคอ้วนได้

เป็นสารอาหารท่ีให้พลังงาน ความต้องการโปรตีนในผู้สูงอายุสูงขึ้น เล็กนอ้ ย ในการรกั ษาสมดุลของโปรตนี ในรา่ งกาย แต่หากมีโรคประจาตัวอยู่ ด้วย ความต้องการโปรตีนย่ิงสูงข้ึน อาหารจาพวกโปรตีนมีมากใน เน้ือสัตว์ ทุกชนิด เช่นเนื้อวัว หมู ไก่ เป็ด ปลา นม และผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง เช่น เต้าหกู้ ม็ ีโปรตนี อยูส่ ูง และมไี ขมันตา่ ผู้สูงอายุควรเลือกบริโภคเนื้อสัตว์ ท่ีไม่ติดมัน ปลา นมพร่องมันเนย หรือเต้าหู้ ทั้งน้ีเพื่อหลีกเลี่ยงไขมัน ส่ ว น เ กิ น โ ด ย ที จ ะ ไ ด้ รั บ โ ป ร ตี น เพยี งพอ

เป็นสารอาหารท่ีให้พลังงาน ได้แก่อาหาร กลุ่มข้าว แป้ง ก๋วยเตี๋ยว เผือก มัน และ น้าตาล ฯลฯ เรารับประทานคาร์โบไฮเดรต เปน็ อาหารหลัก ผู้สูงอายุควรรบั ประทาน อาหารกลุ่มนี้ให้เพียงพอเพื่อจะรักษาน้าหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ท่ี เหมาะสม หากน้าหนักตัวเกิน ควรรับประทานให้ลดลง แต่ถ้าน้าหนัก ตัวตา่ กว่ามาตรฐาน กส็ ามารถรบั ประทานได้เพ่ิมจากที่เคยรับประทาน อยคู่ วร

เป็นสารอาหารที่ให้พลังงานสูงมาก ความต้องการไขมันของ ร่างกาย เพียงเพื่อให้ได้รับกรดไขมันจาเป็นให้เพียงพอ และ เพ่ือให้ได้รับวิตามินที่ละลายในไขมันให้เพียงพอ ซึ่งหาก ต้องการเพียงแค่ให้ได้รับกรดไขมันจาเป็นให้เพียงพอน้ัน ผู้สูงอายุอาจต้องการเพียงเล็กน้อยเท่าน้ัน ส่วนความต้องการ ไขมนั เพื่อเปน็ แหล่งพลังงานนั้นร่างกายไดร้ บั พลังงานจากแหล่ง อืน่ โดยเฉพาะจากคาร์โบไฮเดรตมากพอแล้ว ดงั น้ันผสู้ งู อายุควรลดหรือจากดั การบริโภค อาหารทีม่ ไี ขมันสงู เช่นมนั จากสตั ว์ เนย น้ามันต่างๆ กะทิ เป็นตน้

ความต้องการวิตามินหลายชนิดมักไม่แตกต่างกับคนหนุ่มสาว แต่ก็มี วิตามินหลายชนิดที่ร่างกายคนสูงอายุต้องการมากข้ึน ที่สาคัญได้แก่ วิตามินบี 6 โฟเลทและ บี 12 ซ่ึงจะถูกดูดซึมลดลงในคนสูงอายุ เนื่องจากกระเพาะสร้างกรดลดลงการขาด โฟเลทและวิตามินบี 12 จะ ทาให้เกินโรคโลหิตจางได้ นอกจากน้ีการขาดวิตามินบี 12ยังทาให้ ระบบประสาททางานผดิ ปกติ เช่น ชา

ผสู้ ูงอายุต้องการแคลเซียมมากขึ้น เนอ่ื งจากการดูดซึมแคลเซียม ลดลงเมื่ออายุมากข้ึน หากได้รับแคลเซียมไม่เพียงพอจะทาให้ เกิดการสลายแคลเซียมออกจากกระดูก ทาให้กระดูกบางและหัก ง่าย ความต้องการแคลเซียมในผู้สูงอายุอาจสูงถึงวันละ 1500 มก. อาหารท่ีมีแคลเซียมสูงได้แก่ นมและผลิตภัณฑ์นม (แต่ควร เลือกชนิดพร่องหรือขาดมันเนย) ปลาเล็กปลาน้อย กุ้งฝอย กะปิ ใบยอ ผกั คะน้า เตา้ หู้ ฯลฯ

ผู้สูงอายุอาจขาดธาตุเหล็กได้ เนื่องจากอาจรับประทาน อาหารท่ีมีธาตุเหล็กได้ไม่เพียงพอ มีการดูดซึมเหล็กลดลงจาก การท่ีมีกรดในกระเพาะลดลง หรือมีโรคของกระเพาะหรือลาไส้ ทาใหม้ ีการสูญเสียเหล็กออกไป อาหารท่ีมีธาตุเหล็กสูงได้แก่ เคร่ืองในสัตว์ เน้ือวัว สัตว์ ปีก ปลา ถวั่ ตา่ งๆ ผกั ใบเขียว กะหลา่ ปลี ดอกกะหล่า การขาดธาตุเหล็กทาให้เกิดภาวะโลหิตจาง จะมีอาการ เหน่ือย เพลีย วิงเวียนเป็นลม ในกรณีที่รุนแรงอาจมีอาการของ หัวใจล้มเหลวด้วย ความต้องการธาตุเหล็กในผู้สูงอายุประมาณ วนั ละ 10 มก./วัน

ความต้องการธาตุสังกะสีในผู้สูงอายุอาจจะน้อยกว่าในคนวัยหนุ่มสาว คือประมาณวันละ 7-10 มก./วัน แต่ความสามารถในการดูดซึมสังกะสีจะ ลดลงเมื่ออายุมากข้ึนด้วย สังกะสีมีความสาคัญในเร่ืองของการทางานของ ระบบภูมคิ ุ้มกนั ของรา่ งกาย การหายของแผล การมองเห็น ผู้ท่ขี าดธาตุสังกะสี จะมีอาการเบ่ืออาหาร กินอาหารไม่รู้รส ตามองเห็นไม่ชัดในเวลากลางคืน ทอ้ งเสยี แผลหายช้าและตดิ เชอ้ื ได้งา่ ย สังกะสีมีมากในเน้ือสัตว์ สัตว์ทะเล ไข่ ส่วนในธัญพืชและถ่ัวก็มีสังกะสีมาก พอควรแต่อยใู่ นรูปท่ีดดู ซมึ ยากกว่า

ผู้สูงอายตุ อ้ งการใยอาหารเท่ากบั คนหนมุ่ สาว คือประมาณวันละ 25 กรัม ใยอาหารช่วยป้องกันท้องผูก ริดสีดวงทวาร ช่วยชลอการดูดซึม น้าตาลและโคเลสเตอรอล ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในผู้ที่เป็นเบาหวาน หรือมีไขมันในเลือดสูง จากการศึกษาพบว่าผู้ที่บริโภคอาหารท่ีมีใย อาหารสงู จะลดความเสีย่ งต่อการเกิดโรคมะเร็งลาไสแ้ ละโรคหวั ใจได้ อาหารท่ีมีใยอาหารได้แก่ผักใบ ถ่ัว มะเขือ ข้าวกล้อง เป็นต้น ผู้สูงอายุอาจเคี้ยวอาหารท่ีมีใยสูงได้ยาก แต่เม่ือทาให้สุกหรือเปื่อยก็ สามารถรับประทานไดง้ ่ายขึน้ โดยไม่สูญเสยี ความเปน็ ใยอาหารไป

ผู้สูงอายุมักได้รับน้าไม่เพียงพอ หากอากาศร้อนหรือแห้งจะยิ่งขาด น้า หรือในภาวะเจ็บป่วยจะทาให้กินไม่ได้มาก อาจมีผลเสียกับไต มี ของเสียค่ัง หรืออาจมีเกลือแร่ผิดปกติในเลือดได้ ทาให้มีอาการซึม เบ่ืออาหาร คลน่ื ไส้อาเจียน ผู้สูงอายุควรได้รับน้าอย่างเพียงพอ อย่าง น้อยวันละ 1.5-2 ลิตร (ยกเว้นในผู้ป่วยโรคหัวใจล้มเหลวหรือโรค ไดวายที่ต้องจากัดน้า) หากอากาศร้อน หรือมีเหงื่อออกมากก็ควร ได้รบั นา้ เพมิ่ ขน้ึ



ปจั จยั ท่ีสงเสรมิ ให้ผู้สงู อายขุ าดอาหาร • การรับรกู้ ล่ินและรสชาตขิ องอาหารลดลง • การหลั่งนา้ ลายลดลง • การกลืนอาจผดิ ปกติ • การทางานของกระเพาะอาหาร ลาไส้ ตับอ่อน และตับเส่ือมลง ทา ให้การย่อยและการดูดซึมอาหารบางอย่างลดลง เช่นโปรตีน วิตามิน บี 12 และโฟเลท การสร้างโปรตีนในเลือดลดลง •มีโรคอ่นื ๆเขา้ มาเก่ยี วข้อง

เปน็ ความผดิ ปกติของเมตาบอลิซมึ เกดิ จากรา่ งกายมีฮอรโ์ มนอนิ สุลนิ ไมเ่ พียงพอกับความต้องการ หรอื มีภาวะดือ้ ต่ออินสุลนิ โรคเบาหวาน ทเ่ี กดิ ในผูส้ งู อายุมกั เปน็ ชนดิ ที่ 2 ผู้ท่ีเปน็ เบาหวานจะมีนา้ ตาลในเลือด สูงขนึ้ เน่ืองจากรา่ งกายไมส่ ามารถใชน้ า้ ตาลไดด้ ี มกี าร สลายไขมันออกมาจากแหล่งสะสม ทาใหม้ รี ะดบั ไขมนั ในเลือดสงู ขน้ึ และมีการสลายโปรตีนมากกว่าปกติ ผปู้ ว่ ย ที่เปน็ เบาหวานและไม่ไดค้ วบคมุ จะมีปัสสาวะบ่อย หิวนา้ บอ่ ย

เกิดจากรา่ งกายได้รบั พลังงาน จากอาหารมากกวา่ พลังงานทีร่ า่ งกายใช้ไป ผู้สูงอายุจะอว้ น ได้งา่ ย เน่ืองจากการใชพ้ ลงั งานขณะพกั ลดลงตามอายุ และตามมวกล้ามเน้ือที่ลดลง กิจกรรมในชวี ติ ประจาวันท่ี ต้องใชพ้ ลงั งานก็ลดลงด้วย หากรบั ประทานเทา่ เดมิ ก็จะ อว้ นได้งา่ ย การรักษาโรคอ้วนไดแ้ กก่ ารควบคุมอาหาร และการเพิ่มกิจกรรมในแต่ละวันเพอ่ื ใชพ้ ลงั งานให้มากขนึ้

ผู้ท่ีมีโรคหลอดเลือดหัวใจ มักมี ภาวะไขมนั ในเลือดสงู ด้วย ดังน้ันจึงต้องควบคุมระดับ ไขมันในเลือดโดยเฉพาะโคเลสเตอรอล และไตรกลี เซอไรด์ ใหเ้ หมาะสม โดยการควบคุมอาหารและการ ออกกาลงั กายท่เี หมาะสม

ผู้ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง ควรควบคุม การบริโภคเกลือโซเดียม (เกลือแกง) ให้ลดลง โดยไม่เติม น้าปลาหรือเกลือหรือซีอ้ิวเพิ่มเติมจากอาหารที่ปรุงแล้ว และควร บริโภคผักและผลไม้ให้มากขึ้นด้วยเน่ืองจากมีโปแตสเซียมสูง การลดการบริโภคเกลือโซเดียมและเพิ่มการบริโภคอาหารท่ีมี โปแตสเซียมสูง ช่วยลดความดันโลหิตและช่วยลดการสูญเสีย แคลเซยี มออกจากรา่ งกายได้

เมื่ออายุมากข้ึน ร่างกายจะมีการสูญเสีย มวลกระดูกมากขึ้นท้ังหญิงและชาย มีการ สูญเสียแคลเซียมออกทางปัสสาวะมากข้ึน นอกจากน้ีการดูดซึมแคลเซียมจากอาหาร ลดลง นอกจากน้ีผู้สูงอายุอาจได้รับวิตามินดี จากอาหารไม่เพียงพอ และถ้าไม้ได้รับ แสงแดดเลย โดยเฉพาะผู้ที่อยู่แต่ในบ้าน หรืออาคาร อาจขาดวิตามินดีได้ ปัจจัย เหล่าน้ีส่งเสริมให้มวลกระดูกลดลง กระดูก แตกหกั งา่ ย