แผนที่ 11 เหตุการณ์สำคัญ ยุโรปสมัยกลาง

ประวตั ิศาสตร์สากล ม. 4–6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 พฒั นาการของยุโรปสมยั กลาง แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 11 เหตุการณ์สาคญั ในยุโรปสมยั กลาง และอารยธรรมสมัยกลาง เวลา 2 ช่ัวโมง 417

พระเยซูคริสต์มคี วามสัมพนั ธ์ต่อเหตุการณ์ สาคญั ในยุโรปสมยั กลางอย่างไร พระเยซูคริสตเ์ ป็นศาสดาของคริสตศ์ าสนา ซ่ึงในยโุ รป สมยั กลางมีเหตุการณ์ท่ีเกิดข้ึนโดยคริสตศ์ าสนาเป็นหน่ึง ในปัจจยั สาคญั คือเหตุการณ์สงครามครูเสด (Crusade) 418

เหตุการณ์สาคัญยุโรปสมัยกลาง สงครามครูเสด (Crusade) สงครามร้ อยปี (Hundred Years’ War) ความเส่ือมของศาสนจักร ในช่วงปลายสมัยกลาง การสิน้ สุดสมัยกลาง

3. เหตุการณ์สาคญั ยโุ รปสมยั กลาง 3.1 สงครามครูเสด (Crusade) เป็นสงครามระหวา่ งคริสตศ์ าสนากบั ศาสนาอิสลาม มสี าเหตุ สาเหตุทางดา้ นการเมือง 2 ประการ สาเหตุทางดา้ นศาสนา 420

3.1 สงครามครูเสด (Crusade) สาเหตุ  ค.ศ. 1071 กองทหารเซลจุกเติร์กรุกราน ทางด้านการเมอื ง จัก ร ว ร ร ดิ ไ บ แ ซ น ไ ท น์ แ ล ะ ร บ ช น ะ กองทหารจกั รวรรดิไบแซนไทน์ในดินแดน  ช่วงคริ สต์ศตวรรษที่ 11 อาร์เมเนีย และยึดครองคาบสมุทรตุรกีไวไ้ ด้ เ กิ ด ก า ร เ ป ล่ี ย น แ ป ล ง ใ น ท้งั หมด จกั รพรรดิไบแซนไทน์จึงขอความ จกั รวรรดิอาหรับ เมื่อพวก ช่ ว ย เห ลื อไ ป ยัง ค ริ ส ต จัก ร ที่ ก รุ งโ ร ม เซลจุลเติร์ก (Seljuk Turk) สันตะปาปาเออร์บนั ที่ 2 (Urban II ค.ศ. เขา้ ไปมีอานาจในจกั รวรรดิ 1088–1099) จึงประชุมขุนนางในยุโรปให้ อาหรับซ่ึงเป็ นจักรวรรดิ ไปช่วยจกั รวรรดิไบแซนไทน์รบกบั พวกเซล- อิสลาม จุกเติร์ก 421

3.1 สงครามครูเสด (Crusade) สาเหตุ ผลของการชักชวนของสันตะปาปา ทางด้านศาสนา ทาใหช้ าวยโุ รปท้งั ขนุ นาง พอ่ คา้ และ ประชาชนสามัญพากันเดินทางไป ในช่วงเวลาที่พวกเซลจุกเติร์กเขา้ มามีอานาจ จักรวรรดิไบแซนไทน์และดินแดน ในดินแดนตะวนั ออก ไดป้ ิ ดก้นั กรุงเยรูซาเลม ปาเลสไตน์ ไม่ให้ชาวคริสตไ์ ปแสวงบุญ และการกระทา ทารุณกรรมกบั ชาวคริสต์ สันตะปาปาจึงใช้ สาเหตุดังกล่าวชักชวนชาวคริ สต์ให้ไปทา สงครามศกั ด์ิสิทธ์ิ โดยมีเหตุผลสาคญั คือ การ ปลดปล่อยกรุงเยรูซาเลมจากพวกนอกศาสนา 422

3.1 สงครามครูเสด (Crusade) สาเหตุทชี่ าวยโุ รปเข้าร่วมสงคราม ชาวยโุ รปสมยั กลางมีความศรัทธาในศาสนาอยา่ งแรงกลา้ ทาใหช้ าวยโุ รปจานวนมากเดินทาง ไปทาสงครามเพอ่ื ปลดเปล้ืองตนเองทางจิตวญิ ญาณ เน่ืองจากสนั ตะปาปาทรงประกาศยกบาป ใหก้ บั ผทู้ ่ีไปรบในสงครามคร้ังน้ี บุคคลท่ีไม่มีท่ีดินในยโุ รป โดยเฉพาะขนุ นางในระดบั ล่างและสามญั ชนที่ไม่มีท่ีดินเป็นของ ตนเองตอ้ งการจะครอบครองท่ีดินในดินแดนตะวนั ออกกลาง ประชาชนตอ้ งการเส่ียงโชคและผจญภยั เพ่อื แสวงหาความมงั่ คงั่ ในดินแดนตะวนั ออก พวกพอ่ คา้ ชาวอิตาลีตอ้ งการขยายขอบข่ายการคา้ ขายไปยงั ดินแดนทางตะวนั ออกภายใต้ การคุม้ ครองของพวกคริสต์ การแข่งขนั ทางอานาจระหวา่ งกษตั ริยก์ บั ขนุ นาง กษตั ริยต์ อ้ งการใหพ้ วกขนุ นางลดจานวนลง เพอ่ื ครอบครองที่ดินของขนุ นาง 423

3.1 สงครามครูเสด (Crusade) สถานการณ์สงคราม ส งค ร า ม ค รู เ ส ดเกิ ดข้ึ น ร ะห ว่าง เมืองอาเกร (Acre) ท่ีมนั่ สุดทา้ ยแห่ง ค.ศ. 1096–1291 ในช่วงเวลา พวกครูเสดถูกกองทพั อียิปต์เข้ายึด ดงั กล่าวมีช่วงของการทาสงคราม ครอง นับเป็ นความล้มเหลวของ กองทพั ยุโรปท่ีไม่สามารถยึดครอง และการพกั รบเป็ นระยะ ๆ และ ก รุ ง เ ย รู ซ า เ ล ม แ ล ะ ดิ น แ ด น ปาเลสไตน์จากจกั รวรรดิมุสลิมได้ ในท่ี สุ ดสงครามได้ยุติลงใน ค.ศ. 1291 424

425

426

427

3.1 สงครามครูเสด (Crusade) ผลกระทบของสงครามครูเสด  ระบบฟิ วดลั เสื่อมลง สงครามครูเสดทาให้ขุนนางลดจานวน เนื่องจากเสียชีวิตใน สงคราม ขุนนางท่ีเหลือก็ยากจนลง สถาบนั กษตั ริยจ์ ึงแข็งแกร่งข้ึน และพวกขา้ ติด ท่ีดินไดร้ ับอิสระ  สงครามครูเสดทาใหก้ ารคา้ ขยายตวั ไปทว่ั ท้งั ดินแดนภาคตะวนั ตกและดินแดนภาค ตะวนั ออก สินค้าจากภาคตะวนั ออกได้เข้าไปแพร่หลายในยุโรป เช่น ผา้ ไหม เครื่องเทศ  เมืองต่าง ๆ กลายเป็นศูนยก์ ลางทางการคา้ ที่มีความเจริญรุ่งเรือง เช่น นครรัฐในอิตาลี  เมื่อการคา้ ขยายตวั ส่งผลใหเ้ มืองต่าง ๆ ขยายตวั และมีการนาแร่เงินและทองเขา้ มา เผยแพร่ในยโุ รป ทาใหก้ ารซ้ือขายใชร้ ะบบเงินตราแทนที่การแลกเปล่ียนสินคา้  ชนช้ันผูน้ าของกองทัพครูเสดได้นาเอาอารยธรรมกรีก–โรมัน ท้ังจากดินแดน จกั รวรรดิไบแซนไทนแ์ ละจกั รวรรดิมุสลิมกลบั เขา้ มาเผยแพร่ในยโุ รปอีกคร้ัง 428

3.2 สงครามร้อยปี (Hundred Years’ War)  เป็นสงครามระหวา่ งองั กฤษกบั ฝร่ังเศส  เริ่มข้ึนเม่ือ ค.ศ. 1337 และสิ้นสุดลงใน ค.ศ. 1453 กินระยะเวลา 100 ปี สาเหตุของสงคราม 1.ความขดั แยง้ เรื่องดินแดนระหวา่ งองั กฤษกบั ฝร่ังเศส 2. พระเจา้ เอดเวริ ์ดที่ 3 (Edward III) กษตั ริยอ์ งั กฤษทรงอา้ งสิทธิในราชบลั ลงั กฝ์ รั่งเศส เน่ืองจากทรงมีพระมารดาเป็นเจา้ หญิงฝรั่งเศส 3. องั กฤษตอ้ งการผนวกสกอตแลนด์ แต่สกอตแลนดไ์ ดร้ ับการสนบั สนุนจากฝร่ังเศส ใหต้ ่อตา้ นองั กฤษ ทาใหอ้ งั กฤษไม่พอใจฝรั่งเศส 4. ความขดั แยง้ ทางเศรษฐกิจระหวา่ งฝรั่งเศสและองั กฤษเก่ียวกบั การคา้ 5. สาเหตุภายใน คือ กษตั ริยท์ ้งั สองประเทศประสบปัญหาการขยายอานาจของขนุ นาง 429

3.2 สงครามร้อยปี (Hundred Years’ War) สถานการณ์ของสงคราม  องั กฤษกบั ฝรั่งเศสทาสงครามกนั เป็นระยะ ๆ  กองทพั องั กฤษไดโ้ จมตีฝร่ังเศส กองทพั ฝรั่งเศสพยายามต่อตา้ น แต่กองทพั องั กฤษสามารถเอาชนะกองทพั ฝรั่งเศสได้ ฝร่ังเศสตอ้ งทา  องั กฤษไดค้ รอบครองดินแดนฝร่ังเศสหลายแห่ง สญั ญาสนั ติภาพ ดว้ ยกนั กบั องั กฤษ  ไดร้ ับเงินค่าไถ่องคพ์ ระเจา้ จอห์นที่ 2 (John II ค.ศ. ใน ค.ศ. 1358 1305–1364) กษตั ริยฝ์ ร่ังเศสที่ถูกจบั เป็นเชลยศึกดว้ ย 430

3.2 สงครามร้อยปี (Hundred Years’ War) สถานการณ์ของสงคราม หลงั จากสงครามท้งั องั กฤษและฝร่ังเศสต่างกต็ อ้ งเผชิญกบั ปัญหาโรคระบาดและ ความไม่สงบภายในประเทศ ดินแดนที่อยภู่ ายใตก้ ารปกครองขององั กฤษในประเทศ ฝร่ังเศสไดท้ าการต่อตา้ นองั กฤษ พร้อมกบั ขอใหฝ้ รั่งเศสเขา้ มาเก่ียวขอ้ งดว้ ย สงคราม ได้เริ่มข้ึนใน ค.ศ. 1370 ในสมัยพระเจ้าชาลส์ท่ี 5 แห่งฝร่ังเศส สงครามระยะน้ี ฝร่ังเศสไดเ้ ปรียบกองทพั องั กฤษ หลงั สงครามสงบ ฝร่ังเศสตอ้ งเผชิญกบั ความขดั แยง้ ภายในระหวา่ งฝ่ ายต่อตา้ น องั กฤษกบั ฝ่ ายนิยมองั กฤษ ในท่ีสุดองั กฤษกเ็ ป็ นฝ่ ายชนะ ทาให้ท้งั สองประเทศสงบ ศึกกนั นานกว่า 2 ทศวรรษ แต่องั กฤษยงั แทรกแซงการเมืองภายในของฝร่ังเศสและ เกิดสงครามข้ึนเป็นระยะ ๆ 431

3.2 สงครามร้อยปี (Hundred Years’ War) สถานการณ์ของสงคราม  กองทัพองั กฤษรุกรานฝร่ังเศส แต่กองทัพฝรั่งเศสมีวีรสตรีโจนออฟอาร์ค (Joan of Arc) เป็ นผนู้ าทพั จึงสามารถเอาชนะกองทพั องั กฤษไดท้ ่ีเมือง ออร์เลออง (Orleans)  ต่อมาโจนถูกจับตวั โดยฝ่ ายสนับสนุนองั กฤษ ถูกดาเนินคดีในศาสนา และ ถกู ลงโทษเผาท้งั เป็นใน ค.ศ. 1430  วีรกรรมของโจนไดก้ ่อให้เกิดความคิดเร่ืองชาตินิยมในหมู่ชาวฝร่ังเศสอย่าง รุนแรง กองทพั ฝรั่งเศสไดท้ าการยึดครองดินแดนกลบั คืนจากกองทพั องั กฤษไดเ้ ป็ น จานวนมาก จนกระทง่ั สงครามยตุ ิลงใน ค.ศ. 1453 432

3.2 สงครามร้อยปี (Hundred Years’ War) ผลกระทบของสงคราม ผลกระทบ กษตั ริยอ์ งั กฤษหนั มาใหค้ วาม ต่อประเทศองั กฤษ สนพระทยั กิจการภายในและ การคา้ กบั โพน้ ทะเล ขนุ นางเสียชีวิตและยากจน อานาจของรัฐสภา ลง กษตั ริยร์ วมศนู ยก์ ลาง องั กฤษเพมิ่ มากข้ึน อานาจไวส้ ่วนกลางได้ การชนะกองทพั องั กฤษทาให้ สาเร็จ เกิดชาตินิยมในหมู่ ชาวองั กฤษ 433

3.2 สงครามร้อยปี (Hundred Years’ War) ผลกระทบของสงคราม ผลกระทบ ส่งเสริมอานาจเดด็ ขาด ต่อประเทศฝรั่งเศส แก่กษตั ริยฝ์ รั่งเศสในการปรับปรุง กองทพั เพอ่ื ปราบปรามขนุ นางและ ทาสงครามกบั ต่างชาติ กระตุน้ ความคิดชาตินิยม รัฐสภายอมรับอานาจของกษตั ริยฝ์ รั่งเศส ในหม่ชู าวฝร่ังเศส ทาใหก้ ษตั ริยฝ์ ร่ังเศสมีอานาจมากข้ึน วรี กรรมของโจนออฟอาร์ค จนพฒั นาเป็นระบอบสมบรู ณาญาสิทธิราชย์ ไดก้ ลายเป็นตานาน 434 ของชาวฝรั่งเศสจนถึงปัจจุบนั

เร่ืองน่ารู้ “ผู้นาทพั หญิง”  โจนออฟอาร์ค หญิงชาวฝรั่งเศส คนเดียว ท่ีได้บญั ชากองทพั ฝรั่งเศสในช่วงปลาย สงครามร้อยปี  โดยสามารถยดึ เมืองออร์เลอองไดภ้ ายใน 9 วนั และมีชัยชนะแบบฉับพลันในอีก หลายคร้ังต่อมา  แต่โจนออฟอาร์คก็ถูกพวกองั กฤษจบั ได้ และถูกกล่าวหาว่าเป็ นแม่มด จึงถูกมดั ติด เสาแลว้ เผาท้งั เป็น 435

3.3 ความเส่ือมของศาสนจกั รในช่วงปลายสมยั กลาง ในช่วงปลายสมยั กลาง อานาจของศาสนจกั รไดเ้ ส่ือมลงมาก สาเหตุสาคญั คือ การเกดิ ลทั ธิชาตนิ ิยมและรัฐชาติ ความแตกแยกภายในของศาสนจกั ร  ใ น ช่ ว ง ป ล า ย ค ริ ส ต์ศ ต ว ร ร ษ ท่ี 1 4 ถึ ง ต้น  ประชาชนให้การสนับสนุน การเกิดรัฐชาติและอานาจของ คริสต์ศตวรรษท่ี 15 เกิดเหตุการณ์ความแตกแยก กษตั ริยม์ ีมากข้ึน เกิดการต่อสู้ ของศาสนจกั รอยา่ งรุนแรงจนถึงข้นั มีสันตะปาปา ทางการเมืองระหว่างสถาบัน 2 องค์ในเวลาเดียวกนั เหตุการณ์ดังกล่าวทาให้ กษตั ริยฝ์ ร่ังเศสกบั สันตะปาปา คริสตจกั รอ่อนแอลง ผลก็คือ กษัตริ ย์ฝร่ังเศสเป็ น  เกิดความแตกแยกและความเส่ือมศรัทธาในหมู่ ฝ่ า ย ไ ด้รั บ ชัย ช น ะ แ ล ะ ไ ด้ คริสตศ์ าสนิกชน อนั นาไปสู่การปฏิรูปศาสนาและ แต่งต้งั สนั ตะปาปาองคใ์ หม่ การแตกแยกนิกายในช่วงตน้ คริสตศ์ ตวรรษที่ 16 436

3.4 การสิ้นสุดสมัยกลาง ในตอนปลายสมยั กลาง การคา้ ขยายตวั ตามเมืองต่าง ๆ ทวั่ ยโุ รป เกิดชนช้นั กลาง คือ พอ่ คา้ และผปู้ ระกอบอาชีพที่ใชค้ วามรู้ เช่น แพทย์ ครู นกั กฎหมาย แทรกแซงระหวา่ งชนช้นั สูงและชนช้นั ต่า  ชนช้ันกลางมีจานวนเพ่ิมมาก  ประชาชนท่ัวไปต้องการแสวงหา ข้ึนเรื่ อย ๆ และเป็ นพวกท่ี ความรู้ท่ีนอกเหนือจากที่ศาสนจกั ร สนับ สนุ นส ถา บัน กษัตริ ย์ กาหนด จึงเริ่มหันไปสนใจอารย- เพอื่ ใหป้ กป้ องตน ธรรมกรี กและโรมันที่มีมาก่อน  ขุ น น า ง ใ น ร ะ บ บ ฟิ ว ดัล ก็ คริสตศ์ าสนา อ่อนแอลง  นาไปสู่การฟ้ื นฟูศิลปวิทยาการเมื่อ  เป็นเหตุใหก้ ษตั ริยร์ วมดินแดน เร่ิมสมยั ใหม่ ต่ า ง ๆ เ ป็ น รั ฐ เ มื่ อ เ ข้ า สู่  ทาให้สมยั ใหม่มีความแตกต่างจาก สมยั ใหม่ สมยั กลางเป็นอยา่ งมาก 437

4. อารยธรรมสมยั กลาง  ในสมัยกลางสังคมตะวันตกอยู่ ภายใต้อิทธิ พลของสถาบัน คริ สต์- ศาสนาและการปกครองระบบฟิ วดลั  จึงเห็นไดว้ า่ อารยธรรมในสมยั กลาง เกิ ดจากการส่ งเสริ มและทานุ บารุ ง ของพระและขุนนางเป็ นส่วนใหญ่ จึ งสะท้อนให้เห็ นถึ งเร่ื องราว และ อิทธิ พลของคริ สต์ศาสนาและขุน- นางในสงั คมสมยั กลาง 438

4.1 สถาปัตยกรรม แบบโรมาเนสก์ (Romanesque)  รุ่งเรืองก่อนคริสตศ์ ตวรรษท่ี 11  สืบทอดจากศิลปะโรมนั  อาคารประกอบด้วย: หน้าต่างโคง้ กลม กาแพงหนา กระเบ้ืองปูพ้ืนขนาดใหญ่ บานหน้าต่างเล็กและเรียวยาว มีภาพหิน โมเสกประดบั  ศิลปะโรมาเนสก์ ให้ความรู้สึกท่ีแข็งแกร่ง และหา้ วหาญแก่ผพู้ บเห็น  เป็ นศิลปะที่เป็ นแบบอยา่ งของการก่อสร้าง โดยทวั่ ไปในระหวา่ งสมยั กลางตอนตน้ 439

แบบกอทกิ (Gothic)  เกิดสมยั กลางยคุ รุ่งโรจน์ (High Middle Ages) ระหวา่ ง ค.ศ. 1150–1300  พฒั นามาจากศิลปะโรมาเนสก์  อาคารประกอบดว้ ย: การใชอ้ ิฐปูนค้ายนั จากภายนอก ใชเ้ สาหินรองรับน้าหนกั ของ หลงั คา ประตูหนา้ ต่างโคง้ แหลม ประดบั กระจกสี (stained glass) ขนาดใหญ่  ศิลปะกอทิกเป็นศิลปะท่ีมีความพิถีพถิ นั เร่ืองความงาม สะทอ้ นความรู้สึกนึกคิด ความสามารถและสติปัญญาของศิลปิ น 440

วหิ ารและหอเอนปิ ซาท่มี ีช่ือเสียงในอติ าลี วหิ ารเมอื งมลิ าน ประเทศอติ าลี สถาปัตยกรรมแบบโรมาเนสก์ สถาปัตยกรรมแบบกอทกิ

4.2 วรรณกรรม วรรณกรรมในสมยั กลางนอกจากจะเนน้ เรื่องราวความเชื่อในคริสตศ์ าสนาแลว้ ยงั มี วรรณกรรมทางโลกดว้ ย โดยแตง่ เป็นภาษาละตินซ่ึงถือกนั วา่ เป็นภาษาหนงั สือที่เป็น สากล และเป็นภาษาสาคญั ทางศาสนา วรรณกรรม เทวนคร (The City of God) ทางศาสนา เขียนโดยนกั บุญออกสั ติน ทส่ี าคัญ (St. Augustine ค.ศ. 345–430) มหาเทววทิ ยา (Summa Theologica) เขียนโดยนกั บุญทอมสั อะไควนสั (St. Thomas Aquinas ค.ศ. 1224–1274) 442

4.2 วรรณกรรม ประพนั ธ์เป็ นคากลอน เกิดในยุโรปตะวนั ตกในคริสต์ศตวรรษท่ี 11–12 ต่อมาไดเ้ จริญแพร่หลายในฝร่ังเศส องั กฤษ และเยอรมนั นิยายวีรคติเป็ น เรื่องราวของการสร้างวรี กรรมของ เรื่องราวความจงรักภกั ดีของอศั วินต่อเจา้ และขุนนาง และความรักแบบ วีรบุรุษในอดีต นิยมประพนั ธ์ดว้ ย เทิดทูน (courtly love) ท่ีอศั วนิ มีต่อสตรี โ ค ล ง ก ล อ น แ พ ร่ ห ล า ย ใ น คริสตศ์ ตวรรษท่ี 11–12 นิยายวรี คตหิ รือนยิ ายโรมานซ์ (romance) มหากาพย์ (epic) วรรณกรรมทางโลกในสมัยกลางแบ่งออกเป็ น 5 ประเภท คตี กานท์ (lyric) นิทานอุทาหรณ์ (fable) นิทานฟาบลโิ อ (fabliau) บทร้อยกรองท่ีกล่าวถึงความใน ใจ แต่งเพื่อขบั ร้องคลอเสียงพิณ นิทานร้อยแก้วหรื อร้อยกรองใน เล่าเรื่องขนาดส้นั เขียนเป็นบทร้อยกรอง นิยมร้องและบรรเลงในปราสาท ลกั ษณะของนิทานอีสป (Aesop) มุ่งเสียดสีสังคมสมยั น้ัน มักเป็ นเรื่อง ของขุนนางและราชสานัก เป็ น ของนกั บวชหรือเร่ืองของสตรี เดิมเป็ น เร่ื องเก่ี ยวกับความรั กแบ บ นิทานของฝรั่งเศส แต่มีปรากฏใน เทิดทูนต่อสตรีสูงศกั ด์ิ ซ่ึงไดร้ ับ วรรณกรรมองั กฤษดว้ ย อิ ท ธิ พ ล ม า จ า ก ร า ช ส า นัก ข อ ง พวกมุสลิม 443

4.3 เมอื งทเี่ กดิ จากการค้า  ในราวคริสตศ์ ตวรรษท่ี 11 การคา้ ของโลกตะวนั ตกไดฟ้ ้ื นตวั อีกคร้ัง  การฟ้ื นตวั ของการคา้ ดงั กล่าวน้ียงั ก่อให้เกิดการฟ้ื นตวั ของบรรดาเมืองเก่าท่ีเคยรุ่งเรืองในสมยั จกั รวรรดิโรมนั และการเกิดของเมืองใหม่ ๆ ในคาบสมุทรอิตาลีจนถึงคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย ตลอดจนดินแดนยุโรป ตะวนั ออกอีกดว้ ย  เกิดสมาคมอาชีพ (guild) ถือเป็ นพ้ืนฐานของ วฒั นธรรมเมืองในปัจจุบนั  เกิดระบบการเกบ็ ภาษีอากร  เกิดการปกครองแบบทอ้ งถ่ินที่เรียกวา่ เทศบาล  เกิดตลาดนดั งานแสดงสินคา้ (fair)  เกิดธนาคาร การทาสัญญา และการกูย้ ืมเงินของบรรดาพ่อคา้ ต่อกนั ก่อให้เกิดความจาเป็ นในการกาหนดวนั เร่ิมตน้ และสิ้นสุดของปี ท่ีแน่นอน พวกพ่อคา้ ไดก้ าหนดให้วนั ท่ี 1 มกราคมเป็ นวนั เร่ิมตน้ ของปี ใหม่ ซ่ึงสอดคลอ้ งกบั วนั เฉลิมฉลองปี ใหม่ของชาวโรมนั ที่เคยปฏิบตั ิมา 444

4.4 มหาวทิ ยาลยั ตะวนั ตก  นบั เป็นมรดกท่ีสาคญั ของยโุ รปในสมยั กลาง และเป็นผลิตผลโดยตรงของสงั คมเมือง  มหาวทิ ยาลยั ในระยะแรกเกิดจากการรวมตวั ของอาจารยแ์ ละนกั ศึกษา และมีลกั ษณะเป็น สมาคมอาชีพเช่นเดียวกบั สมาคมอาชีพอ่ืน ๆ ที่รวมคนอาชีพเดียวกนั ไวด้ ว้ ยกนั  สมาคมอาชีพของอาจารยแ์ ละนกั ศึกษาดงั กล่าวน้ีเรียกวา่ ยนู ิเวอร์ซิตี (university)  ในคริสตศ์ ตวรรษที่ 11–12 มหาวิทยาลยั หลายแห่งในยุโรปที่ก่อต้งั ข้ึนใน มหาวทิ ยาลยั เกิดข้ึนจากการขยายตวั สมยั กลาง เช่น และพฒั นาการของโรงเรียนวดั  มหาวทิ ยาลยั ปารีส  โบโลญญา (monastery school) ซ่ึงเป็นสถานท่ี  ปาดวั  ออกซฟอร์ด อบรมสงั่ สอนพระหรือนกั บวช และ  เคมบริดจ์ โรงเรียนมหาวหิ าร (cathedral school) ยงั คงเป็นมหาวิทยาลยั ที่มีช่ือเสียงตราบเท่าทุก วนั น้ี ซ่ึงเป็นสถานท่ีใหก้ ารอบรมสง่ั สอนท้งั นกั บวชและประชาชนทว่ั ไป 445

สรุปความรู้ • เหตุการณ์สาคญั ในยุโรปสมยั กลาง ไดแ้ ก่ สงครามครูเสด สงครามร้อยปี นอกจากน้นั ยงั เกิดลทั ธิชาตินิยมและรัฐชาติข้ึนในยโุ รป ส่งผลใหศ้ าสนจกั ร สมยั กลางเส่ือมลงจนนาไปสู่การปฏิรูปศาสนาและการสิ้นสุดของสมยั กลาง • อารยธรรมในสมยั กลางไดร้ ับอิทธิพลมาจากคริสตศ์ าสนาและการปกครอง ระบบฟิ วดัลที่สร้างสังคมท้ังด้านความเชื่อ จริ ยธรรม การดาเนินชีวิต การปกครอง ศิลปวฒั นธรรม นอกจากน้ีอิทธิพลของคริสตศ์ าสนายงั มีผลต่อ งานดา้ นต่าง ๆ เช่น สถาปัตยกรรม วรรณกรรม อีกท้งั ทาให้เกิดเมืองท่ีเกิด จากการคา้ และเกิดมหาวทิ ยาลยั ตะวนั ตก 446