รายวิชาการพัฒนาตนเอง สังคม ชุมชน

44 นผแาํทดัจรากนใมวรนวสีมรากคินคทเ1 ่ีทงอ่ืรเ นผแาํทดัจรากนในชาชะรปงอขมวรนวสีมราก1.1 รากนใ จในิสดัต นผแาํทดัจรากนใมวรนวสีมนชาชะรปหใสากอโดปเราก อ่ืพเคงสะรปุถตัวีม งอเนชาชะรปบัรหาํสรากงรคโงาว ดลรากนปเ อืมมวระจมอรพะลแ นางนินเาํดรากนผแนใบัรมอยนชาชะรปหใ1.1.1 รากงรคโกาจกยแกตแกึสูรมาวคดละลแ นาตอตราก งาทศิท รากงอตมาวคาหญป ณรากนาถสบักวย่ีกเจในิสดัตมวรดไนชาชะรปหใ1.1.2 น้ึขดิกเะจ่ีทธพัลลผะลแ าหญปกแรากงอข หใาํท งอเนชาชะรปงอขาหญปกแมวรรากนใงรตณรากบสะรปีมนชาชะรปหใ1.1.3 าหญปกแรากนวบะรกนใูรนยีรเรากดิกเนชาชะรป มคาชะรปีทวเาํทดัจราก1.2 ีม่ีทนคงาวหะร มวรนวสีมงายอูรนยีรเรากดิกเหในุตะรกรากีธิวนปเ มคาชะรปีทวเ าหญป/น็ดเะรปนใจใาขเะลแูรบัรรากอ่ืพเราสอ่ืสรากนใีทวเชใยดโ นักมวราหญปอืรหน็ดเะรป มคาชะรปีทวเาํทดัจรากนวบะรกนในอตน้ัขีมง่ึซ ๆ น้ันาหญปน็ดเะรปขไกแงาทวนแาหนักยวชะลแ ้ีนงัด รากมยีรตเ1.2.1 อืค นวส2 นปเงบแรวค มคาชะรปีทวเดัจนางมีทมยีรตเราก นอ่ืลคเบัข่ีทานหีม่ีท กัลหรากนวบะรกรกายทิวอืรหกัลหูรนยีรเรากยวนาํอูผ1) มาวคงดสแรากดิกเหใาํท่ีทกัลหรกายทิวนปเะลแ นวบะรกง้ัทมคงัสาชะรปีทวเมวรนวสีมราก มคาชะรปีทวเนใยารปิภอมวราขเูผงาวหะรนักมวรน็หเดิค งอรรกายทิวนปเทาบทบงดสแะจจาอง่ึซ รากนวบะรกรกายทิวนุนสบันสูผ2) น็ดเะรปงาบน็ดเะรปหใอ่ืพเีทวเนใมาถาํคมิตเ่ีทานหีม ฯนุนสบันสูผ มุชะรปรากกึทนับดจูผอืรห ปไยารปิภอ่ีทน็ดเะรปปุรส ยารปิภอรากงอขศากายรรบะลแีทาทะณษกัลตกเงัส น้ึขง่ิยกามณรูบมส งอขงาทศิทาวบพกาหกัลหรกายทิวกแศากายรรบะลแมุลกบักวย่ีกเ่ีทมิตเม่ิพเลูมอขหใะลแ วลแ วไง้ัต่ีทน็ดเะรปอืรห คงสะรปุถตัวกาจปไนบเงย่ีบเรากนวบะรก มคาชะรปีทวเรากนินเาํด1.2.2 กามทาบทบีมรากนวบะรกรกายทิวอืรหูรนยีรเรากยวนาํอูผ ้ีนรากนวบะรกนใ ยวดบอกะรป้ีนรากนวบะรกนในอตน้ัข ดุส่ีท รากีธิวง่ึซ รากดัจนางมีทะลแ ยารปิภอมวราขเูผงาวหะรนักกัจูรมาวคาํทราก1) รากอืค้ีนนอตน้ัขงอขยามหงุมดุจ มุลกงัลหิมูภะลแ มุลกบักูยอน้ึขมรรกจิกยาลหกาลหหใะจจาอ ยารปิภอรากงาวหะรีด่ีทศากายรรบงารสอ่ืพเ นางมีทบักมุลกงาวหะระลแมุลกนใมรรกิตฤพยาละล

45 าขเูผหใอ่ืพเ วาลกกอบรากนปเ มคาชะรปีทวเดัจรากงอขคงสะรปุถตัวกอบ2) รากงอขคงสะรปุถตัวกอบราก าหญป/น็ดเะรปบักงอขวย่ีกเนวสีมูผะนาฐนใ วัตมยีรตเดไยารปิภอ ีมมคาชะรปีทวเดัจรากงอขคงสะรปุถตัวาวกอบรากตแง้ัต ีธิวยาลหดไาํทถรามาส้ีนมคาชะรปีทวเดัจ ดิตะลแษาดะรกนบนยีขเหใราก ีทวเนในักมวรามาขเรากุตหเาสงึถมาถรากยวดม่ิรเ อืรห งาบรไะอ น้ันนหไีธิวชใกอืลเะจ่ีทรากมาต็กรไงายอ ฯลฯ ีสดรากชใราก นักมอรพน็หเดไยารปิภอูผหใวไ มวรนวสีมรากดิกเหในุตะรกรากะลแ รากนวบะรกรกายทิวงอขะษกัทะลแดันถมาวคงึถงึนาํคงอต มวรูผหใงอตะลแ ยารปิภอมวราขเูผงอขงัลหิมูภบักงอลคดอส่ีทาษาภชใรวค ยารปิภอมวรูผงอข นตม่ิรเตแง้ัตจใวไกึสูรมคาชะรปีทวเนใยารปิภอ หใอ่ืพเ มคาชะรปีทวเนใยารปิภอรากน็ดเะรปงอขปไ่ีทาม่ีทูสาขเาํนน่ิรกเราก3) ติวีชีถิวอืรห ติวีชนินเาํดรากอตน็ดเะรปงอขญัคาํสมาวคะลแ าม่ีทปไ่ีทจใาขเดไยารปิภอมวราขเูผ าหอ่ืพเ นักมวร้ีนน็ดเะรปอตน็หเดิคมาวคงดสแอืรห นักอืมมวรรากนในปเาํจมาวคงึถกอบะลแ หในุตะรกอืค้ีนนอตน้ัขงอขยามหงุมดุจ้ีนง้ัท วาลกงัดน็ดเะรปงอขาหญปกแงาทวนแอืรหนืยดุจ ีมอืรหนัดกัลผนักยวชงอต าหญป/น็ดเะรปอตงรตยดโงอขวย่ีกเนวสีมูผะนาฐนใยารปิภอมวราขเูผ งรตยดโบทะรกลผงส่ีทาหญปขไกแรากนวบะรกนใมวรนวส นปเ้ีนนอตน้ัข นักมวรมคาชะรปีทวเดัจรากงอขบยีบเะระลแ ฎกงาวราก4) รากะลแ ตขเบอขดนหาํกนักมวรอ่ืพเยามหงุมดุจีม วไง้ัต่ีทน็ดเะรปนใยารปิภอม่ิรเรากนอกนอตน้ัข ยารปิภอมวรูผะลแยารปิภอรากนินเาํดูผงาวหะรนักมวรมคาชะรปีทวเาํทดัจรากงอขบยีบเะรงาว ง่ึนหนคดในคงอขน็หเดิคมาวคอตลพิธทิอีมราก ยารปิภอรากงาวหะรงยแดัขมาวคนักงอปอ่ืพเ้ีนง้ัท งาว่ีทคงสะรปุถตัวมาตุลรรบะลแ พาภิธทิสะรปีมงายอปไนินเาํดมคาชะรปีทวเหใอ่ืพเ ๆ น่ือนคอต ีทวเมวราขเูผหใรากนวบะรกรกายทิว่ีทรากกาจดไม่ิรเถรามาส ้ีนนักมวรบยีบเะรฎกงาวราก วไ หใยวชะจอ่ืพเ งาบรไะอีมะจีทวเงอขทายรามากิตกฎกาว นักมวรยุคดูพรากากิตกอนสเมคาชะรป ีทวเมวราขเูผอ่ืมเ ีด่ีทยุคดูพรากศากายรรบีมะลแ วไงาว่ีทคงสะรปุถตัวมาตปไนปเนักยุคดูพราก อนสเอขมวรบวรอ่ืมเ น็หเนคกุทหใษาดะรกนใวไดจงอตรกายทิว ามน้ึขง่ึนหากิตกดใากิตกอนสเ ีมนักมวรงลกตนคกุท่ีทมคาชะรปีทวเดัจรากงาวหะรทายรามากิตกาวนักมวรตวหโรากีมหใ วลแดไ วไดิตอืรหงาว นาดะรกอืรห ษาดะรกนใน้ันทายรามากิตกนยีขเงอตวลแปุรสอขดไอ่ืมเ งาบรไะอ งยีสเดปงอต นชเ ดไ่ีทอนสเอข มคาชะรปีทวเดัจรากงอขาลวเดอลตดไน็หเนคกุท่ีท่ีทนใ ากิตกฎกดไราก นตนปเ น็ดเะรปงรตดูพงอต ดูพนอกอืมกยงอต าลวเอตงรตงอต อืถอืมทพัศรทโ ีทวเดัจูผ่ีทฎกนปเะจ่ีทาวกกาม ๆ น้ันากิตกฎกพราคเงอตาวกึสูรมาวคดิกเมุลกหใยวชะจมุลกกาจาม่ีท บัรหาํสนปเาํจ่ีทนาฐน้ืพฎกนปเตแอนสเดไมวราขเูผ่ีทากิตกกาหมาต็กรไงายอ น้ึขดนหาํกยาฝนปเ มุชะรป่ีทนใอนสเงอต่ีทนปเาํจรากนวบะรกรกายทิว น้ันมคาชะรปีทวเ นชเ งอมสมดะรมรรกจิก อืค นาฐน้ืพฎก วลแามอนสเดไมคาชะรปีทวเมวราขเูผ่ีทกาจงัลหยาภมิตเม่ิพเอนสเะจจาอง่ึซ

46 ะลตแงอขนทแวัต ญหใมุลกนปเกาหอืรห( น็หเดิคมาวคงดสแงอตนคกุท(1) )น็หเดิคมาวคงดสแงอตมุลก ง้ัรคะลตแดูพรากนในอนนแ่ีทาลวเดนหาํก(2) ยารปิภองัลาํกน่ือนคงาวหะรดูพกรทแมไ(3) าวมไน็หเดิคมาวคงดสแรากนในักมยีทเาทเมาวคีมมคาชะรปีทวเนในคกุท(4) ูผ รากิรบบัรูผ นาบญหใูผ นาบกูล นชเ นักงาต่ีทพาภนาถสอืรห มคงัสงาทะนาถสีมะจมวราขเูผ ฯลฯ ยาชูผ งิญหูผ รากิรบหใ ่ีทกัลหน็ดเะรปบักงรตงอตตแ ดไ ๆ มหใน็ดเะรปอนสเถรามาสนคกุท(5) ยารปิภอน็ดเะรปนปเ นปเ่ีทกัลหน็ดเะรปบักงรตงอตตแ ดไ ๆ มหใน็ดเะรปอนสเถรามาสนคกุท(6) ยารปิภอน็ดเะรป ปุรสะลแ ยุคดูพรากดิกเหในุตะรกยวช่ีทงาลกนคงยีพเนปเกัลหรกายทิว(7) าหญปกแรากนใญาชวย่ีชเูผชใมไ ยารปิภอรากกาจดิกเ่ีทน็ดเะรป /รากนวบะรกรกายทิว้ีนนอตน้ัขนใ าหญปอืรหน็ดเะรปยารปิภอราก5) มาตะลแ รากนวบะรกมาต คงสะรปุถตัวมาตุลรรบหใยารปิภอรากนินเาํดงอตูรนยีรเรากยวนาํอูผ ีมงายอปไรากนินเาํดมคาชะรปีทวเหในุนสบันสยวชงอต็กงอเนางมีทน้ันกาจกอน วไงาว่ีทนผแ ยวชามาขเ ๆ น่ือรากีธิวชใถรามาสกัลหรกายทิว วไนักงลกตดไ่ีทนผแมาตะลแ พาภิธทิสะรป ดุส่ีทกามหใีทวเนใมวรนวสีมรากนุตะรกอ่ืพเมาถกัซรากนุนสบันส /กัลหรกายทิวง่ึซ มคาชะรปีทวเดัจรากงอขยาทดุสนอตน้ัขนปเ ปุรสราก6) ปไาํนอ่ืพเนักยุคดูพรากกาจดไ่ีทลผนปเกยแยดโ ยารปิภอรากงอขลผปุรสงอตูรนยีรเรากยวนาํอูผ งายอรากนินเาํดงอตนปเาํจะลแีทวเนใดไปุรสถรามาสมไ่ีทลผ ปไอตาหญปกแรากนใงาทวนแนปเ าวนักมวรงลกตอขนปเาํทะลแ นักมวรนวทบทรากีมงอตนปเาํจ้ีนนอตน้ัขนใ ปไอตง่ึนหงายอดใ งายอุบะรจาอง่ิยงายอะาพฉเยดโ มคาชะรปีทวเกาจดไ่ีทลผบักรไงายอรากนินเาํดรากีมงอตะจ นักานหบืคมาวคมาตดิตอ่ืพเนักบพามบัลกยามหดันะจะลแ อตรไะอาํทปไงอตะจรคใาวนจเดัช รไงายอ รไอ่ืมเ ลผนิมเะรป-มาตดิต1.2.3 ถรามาสง่ึซ วลแน้ิสจ็รสเมคาชะรปีทวเดัจรากกาจงัลหงอ่ืนเอตรากนวบะรกนปเ ลผนิมเะรปรากะลแ มาตดิตราก อืค ญหในอตน้ัข2 นปเ้ีนรากนวบะรกงบแ ง่ึนหงายอดใงายอรากนินเาํดรากีมาวูดปไมาตรากนปเ มาตดิตรากนอตน้ัข1) งอขวย่ีกเนวสีม่ีทูผอืรหนชาชะรปหใสากอโดปเงอตนปเาํจ้ีนนอตน้ัข วไนักงลกตดไ่ีทมาตมไอืรห ะลแ มาตดิตรากนผแาํท ่ีทานหทาบทบดนหาํกะจจาอยดโ ลผมาตดิตรากนใมวรนวสีมามาขเดไ ้ีนนอตน้ัข วไงาว่ีทนผแมาตอมสเาํ่มสงายอนักมวรมาตดิตรากีมะลแ นักมวรมาตดิตรากีธิวดนหาํก

47 งอขาจเะนาฐนในักมวรนางาํทรากงอขญัคาํสมาวคจใาขเ มคาชะรปีทวเนใมวราขเูผหใยวชะจ งอขาหญปรากดัจรากะษกัทม่ิพเปไาํนอ่ืพเมาตดิตรากณรากบสะรปกาจูรนยีรเะลแ าหญป/น็ดเะรป ตคานอนใงอเนาบวาช อืค ลผนิมเะรปรากงอขนอตน้ัข2 ) นชาชะรปาวมคาชะรปีทวเดัจรากงัลหยาภงลปแนย่ีลปเรากบอสจวรตอ่ืพเ(1) นัดกัลผรากีมอ่ืมเ นชเ วลแง่ึนหงายอดใงายอรากดัจรากีมอ่ืมเ มไอืรหน้ึขีด่ีทติวีชพาภณุคีม อืรห ยาบยโนดนหาํกรากนใจานาํอีมูผงอขจในสมาวคูสาขเาหญปนปเ่ีทง่ึนหน็ดเะรปดใน็ดเะรป นตนปเ วลแฐัรงอขยาบยโนนใูยอุจรรบ ีทวเดัจรากนวบะรกงอขลผิธทิสะรปะลแพาภิธทิสะรปง้ัทนิมเะรปอ่ืพเ(2) อตอ้ือเาํท่ีทรากนวบะรกะลแะณษกัล ดใงยีพเยอนกามอืมมวรมาวคบัรดไ าว ดมหง้ัทมคาชะรป วไงาว่ีทคงสะรปุถตัวมาตุลรรบะลแมไอืรหาคมุคบัรดไ่ีทลผ มไอืรหนักมวรูรนยีรเนย่ีลปเกลแราก รไงายอมไอืรห ีทวเดัจูผง้ัทหใยวชะจ ลผนิมเะรปรากะลแมาตดิตรากกาจดไ่ีทลูมอขปุรสราก รากนใานฒัพชใปไดไ่ีทณรากบสะรปาํนถรามาสะลแ นักมวรนยีรเทบีมดไมวราขเะลแมคาชะรป ปไอต ๆ น่ือมคาชะรปมรรกจิกดัจ มุลกานทนสรากอืรห ยอยมุลกมุชะรปราก1.3 นใลูมอขหใูผมุลกบักานทนสรากกาจลูมอขมวรบวรราก งึถยามห มุลกานทนสราก นใน็ดเะรปดุจยอคูผนปเ(Moderator) านทนสรากนินเาํดูผีมยดโ งจะาจเะาพฉเ่ีทาหญปน็ดเะรป รากงาทวนแอืรหน็ดเะรปอตน็หเดิคมาวคงดสแะลแดิควนแดิกเมุลกหใงูจกัชอ่ืพเ านทนสราก ง่ึซ นค6-10 ณามะรปมุลกะลตแนใานทนสมวราขเูผีมยดโ ง้ึซกึลดยีอเะลงาวขงาวกงายอานทนส , 2549)ยัจิวรากนุนสบันสนุทงอกนางกันาํส (วไาอเดนหาํก่ีทยามหาปเรกาชะรปกาจามกอืลเ มุลกานทนสดัจรากนอตน้ัข1.3.1 นใดไาํทดัจดไมไมุลกานทนสราก าววาลก.) ป.ป.มJudith Sharken Simon ( ่ีทาวกง้ัรคงาบ หาดปัส4 าวกยอนมไรากมยีรตเรากีมรวคมุชะรปรากีมะจ่ีทนอก น้ัสนัอาลวเะยะร งลกตรากีมรวคนางมวรูผ นางนินเาํดรากีมะจ่ีทนอก หาดปัส6-8 งึถาลวเชใจาองิรจดไิตับิฏปะจ หใอ่ืพเ นักงรตจใาขเมาวคีมหใอ่ืพเ มาถาํคบอสดทะลแานทนสรากอขวัหบักวย่ีกเจใาขเมาวคาํท ้ีนงัดมุลกานทนสดัจรากนในอตน้ัขีมง่ึซ ดนหาํก่ีทาลวเะยะรมาตปไนปเน้ึขดิกเ่ีทานทนสราก )มุลกานทนสรากนอกหาดปัส (6-8 คงสะรปุถตัวดนหาํก1) านทนสรากนอกหาดปัส(6-8 ยามหาปเมุลกลคคุบะลแนางมวรูผมุลกดนหาํก2) )มุลก านทนสรากนอกหาดปัส(6-8 นางมวรูผงอขทพัศรทโรอบเะลแูยอ่ีทมวรบวร3) )มุลก

48 านทนสรากนอกหาดปัส(4-5 มุลก่ีกนวนาํจนปเานทนสรากาํทะจาวจในิสดัต4) )มุลก รากนอกหาดปัส(4-5 านทนสรากาลวเงาราตะลแาลวเะยะรงอ่ืรเนผแงาว5) )มุลกานทนส )มุลกานทนสรากนอกหาดปัส (4-5 ชใะจ่ีทมาถาํควนแบบแกออ6) )มุลกานทนสรากนอกหาดปัส(4-5 น้ึขงารส่ีทมาถาํควนแบอสดท7) (Note กึทนับดจูผะลแ(Moderator) านทนสรากนินเาํดูผบักจใาขเมาวคาํท8) )มุลกานทนสรากนอกหาดปัสtaker) (4-5 (3-4 านทนสมวรูผหใงสญิชเรตับาํทดัจะลแ านทนสมุลกมวราขเูผกอืลเดัค9) )มุลกานทนสรากนอกหาดปัส รากนอกหาดปัส(3-4 นางมวรูผหใญิชเรตับงสะลแลผมาตดิตอ่ืพเทพัศรทโ10) )มุลกานทนส มยีรตเดัจ ง่ัน่ีทงนหแาํตดัจ นชเ มุลกานทนสาํทรากมยีรตเอ่ืพเรากดัจราก11) นตนปเ ณรกปุออืมงอ่ืรคเ นัว2 านหงวลบารทานทนสมวราขเูผหใ่ีทนาถสงจแ12) ณุคบอขยามหดจงสรากีมรวคมุชะรปรากกาจงัลหะลแ านทนสมุลกดัจ13) ยวดนางมวรูผ นคกุทมุชะรปมวรูผหใงสะลแลูมอขหะารคเิว มุชะรปรากลผปุรส14) นางยารนยีขเราก15) มุลกานทนสรากนินเาํดราก1.3.2 รากิรบูผะลแ กึทนับดจูผ รกีธิพ ยวดบอกะรป นางมีทะลแงอเนตาํนะนแ1) กอองดสแรากอตลผีมจาอ ณรากตกเงัสูผีมหใรวคมไิตกปยดโ ปไว่ัท าษกึศรากงอขคงสะรปุถตัว มุลกานทนสาํทามรากนใยามหงุมดุจงึถยาบิธอ2) งอเนักนปเศากายรรบงารสงอ่ืรคเนุอมาถาํคยวดาํนน่ิรกเม่ิรเ3) กถรากีมหใงวชง้ิทวไมยีรตเดัจ่ีทานทนสรากวนแนใมาถาํคม่ิรเ ยคเนุคม่ิรเอ่ืมเ4) รวคมสอพหในักงยแตโะลแ น็ดเะรป หใมไมกเมุคบวค นักอตน็หเดิคมาวคนย่ีลปเกลแรากดิกเหใศากายรรบงารส5) วัตยารกัซายอ วยีดเนคมาถรวคมไมาถ่ีทมาถาํค ปไนิกเนจง่ึนหนคดในคกัซายอ ง่ินดุยห หใน่ือูผาํนกัชอืรห ดิคมาวคงาทมขรากดิกเหใายอมายายพ านทนสง่ันรากนใ6) น็หเดิคมาวคงดสแหใดูพยอคมไ่ีทนคหใศากายรรบงารส(Dominate) งกเดูพ่ีทูผบักมาตยอลคน็หเ ดไหใามกออ

49 มาถ ีดมาถรากะวหงัจ ยุคดูพรากนใครรวสรพีม งกเกัซงกเยุคูผนปเรวครกีธิพ7) ยวดมสะามหเงายอกลตกรทแดูพรากีมรวคดยีอเะล ๆ าช มุลกานทนสดัจรากงอขีดอข1.3.3 ีดงายอนปเมรบอกฝรากบัรดไูผนปเ ลูมอขบ็กเูผ1) มุลกนปเ่ีทนคยาลหลูมอขหใูผ ูรูผบักรากนินเาํดูผงาวหะรานทนสง่ันรากนปเ2) ะลแนักง่ึซน็ดเะรปกถรากกาจดไ่ีทบอตาํค งับดปรากีมมไ จในส่ีทงอ่ืรเนใานวสเรากดิกเหใอกงึจ นปเปไดิผาหญปน็ดเะรปีตรากีมมไยดโ ลผุตหเะลแดิคมาวควนแง่ึซงอรกน่ัลกรากนปเาวอืถนัก น่ืองายอ รากาํนูผงาวหะรงอเนักนปเหใานวสเศากายรรบงารสรากนปเ มุลกานทนสราก3) าํทปไกออยาอนิขเณรากวาภดลงึจ นักมอรพนค ๆ ยาลหานทนสมุลกกิชามสบักมุลกงอขานทนส น็หเดิคมาวคงดสแาลกยุคาลกมุลกกิชามสหใ คงสะรปุถตัวบักงอลคดอสะลแดยีอเะลลูมอขดไ มุลกานทนสรากีธิวชใราก4) น้ึขง่ิยีดดไอืรหจ็รเาํสดไาษกึศรากงอข รากบัก ๆ ยาลคลผุตหเงิชเบอตาํคนปเะณษกัลีม มุลกานทนสรากกาจบอตาํค5) พาภณุคบบแลูมอขมวรบวร าษกึศรากนใรากนินเาํดูผงอขณามะรปบงะลแาลวเดัยหะรป6) งายอดไรไงายอะลแมไาํททภเะรปมาถาํคบอตถรามาส ดยีอเะลยารดไหใาํท7) ดไ็กนอกวไมยีรตเอืรหดิคดไมไ่ีทงอ่ืรเอืรหน็ดเะรปนใะลแง้ึซกึล นาฉกตแ ีมหใาํท วัตอตวัตณษาภมัสรากาวกกามมุลกะณษกัลนในักานหญิชผเรากนปเ8) ดไนักบอตตโายิริกิฏป งอข ๆ งาตาคณุคะลแมรรธนฒัวงอขลพิธทิอ้ีชงบยวชะจ มุลกานทนสราก9) นักวยีดเมรรธนฒัวกาจามมุลกงอขกิชามสกาจงอ่ืนเ ดไน้ันมคงัส งิรจนปเ่ีทลูมอขดไะลแดิกเหใยวช มุลกานทนสรากงอขพาภส10) านมมัสราก1.4 าํคบักงรตหใิตัญญับทพัศนปเ จใมวร าวลปแ นม+ ส าวาํค กาจาม” านมมัส“ ยวดมุชะรปามนักวยีดเงอ่ืรเนใจในสมาวค ูรมาวคีมง่ึซกิชามส่ีทมุชะรปราก งึถยามหSeminar าว วไ ๆ งาตะนศัทะลแมายินาํคหใูผีมง่ึซ าหญปกแนักยวชดิคนักจใมวร อืราหาษกึรป จใมวรมาวค จในสมาวค ูรมาวคีม่ีทลคคุบมุลกงอขมุชะรปราก อืคานมมัสรากงอขยามหมาวคปุรส ่ีทาหญปกแรากงาทวนแาหะลแหะารคเิวนักมวรอ่ืพเยามหงุมดุจีม่ีท นักวยีดเงอ่ืรเนใณรากบสะรป ยตไปิธาชะรปงอขรากกัลหมาตูยอบสะรป

50 านมมัสรากงอขนชยโะรป พาภิธทิสะรปีมงายอดไานมมัสดัจรากนินเาํดถรามาสดัจูผ1. านมมัสมวราขเรากกาจดิควนแ ูรมาวคบัรดไานมมัสมวราขเูผ2. น้ึขงูสพาภิธทิสะรปีมนางาํทรากีธิวะลแบบะรหใาํทยวช3. าชญับบัคงับูผงอขนางิตับิฏปรากะราภาบเงบแยวช4. นางิตับิฏปูผงอขานหวากมาวคมิรสเงสะลแานฒัพรากนปเ5. ครรสงารสม่ิรเิรมาวคดิกเ6. นางมวรนอ่ืพเอตีดนัอจใาขเมาวคงารสถรามาส7. าํนูผนปเรากกฝะลแ ดไนางาํทรากนใาหญปกแนักมวรถรามาส8. านมมัสรากงอขบอกะรปคงอ านมมัสรากนินเาํดูผ1. รกายทิว2. านมมัสมวราขเูผ3. านมมัสรากงอขปไว่ัทะณษกัล มุชะรปรากงอขง่ึนหทภเะรปนปเ1. มสะามหเมาวคมาตนุยหดืยรากีม2. รากาชิวงาทาหญปะลแูรมาวคคงอนปเ3. นักงยีคเลกใบัดะรีม่ีท รากาชิวงาทูรมาวคนใจในส่ีทูผมวรรากนวบะรกนปเ4. ามาํน น็หเดิคมาวค ูรมาวคนย่ีลปเกลแรากกาจ มหใูรมาวคคงอครรสงารสามนักงาตกตแอืรห รากะณษกัลนปเ ยามกามาคณุคีมะจง่ึซ ง่ึนหนคกีอูสง่ึนหนคนคกาจูรมาวคาคนิมเะรปบอสดท ยาลหรพแงายอชใปไาํนกูถดไน้ันาลหเูรมาวคหใาํทะจง่ึซ พีชาอรากงวยาลหกาลหูสยาจะรกรพแ น้ึขกาม group process) อืรห(Group dynamic มุลกรากนวบะรกกัลหยัศาอ5. นรอืรอืตะรกมาวคีม านมมัสมวราขเูผหใารเงรเ่ีทมรรกจิกนปเ6. นักอตน็หเดิคมาวคงดสแะลแ มาถกัซบอตตโ ยุคดูพ อนสเาํนสากอโีม7. อ่ืชเมาวค ดิคมาวคอนสเาํนรากะลแ ดิคราก งฟราก ดูพราก ะษกัทานฒัพดไ8. านมมัสรากบอกะรปราสกอเอืรหนางยารนยีขเรากนจดอลต ๆ น่ือูรมาวคะลแ ิฒุวณุคงรทูผีมจาอ อืค ูรนยีรเรากนวบะรกนใมาตูผะลแาํนูผนปเรากกฝ9. ยวชยอค รากยารนินเาํดูผอืรห รกายทิวนปเามยาลหง้ัท ญาชวย่ีชเูผอืรห ยราจาณค ูผนปเะจานมมัสมวรูผนักวยีดเะณข คงสะรปุถตัวุลรรบหใานมมัสรากนวบะรกงอคะรปบัคะรป านมมัสรากงาวหะรนใูรมาวคนย่ีลปเกลแรากีม ูรนยีรเรากนใมาต

51 รากกาจ(product) บัรดไ่ีทลผาวกกาม (process) ูรนยีรเรากนวบะรกงึถง็ลเ10. านฒัพรากีมดไานมมัสมวรูผงอขปูรนใดไะจานมมัสรากงอขลผ อืคน่ัน งรตยดโานมมัส ราก ูรมาวคคงอบอสดทราก นักะลแนักง่ึซน็หเดิคมาวคนย่ีลปเกลแราก ดิคราก งฟรากนวบะรก ีมงอเนตงอขะลแน่ือูผงอขดิคราก าวูรนยีรเดไราก นชเ านมมัสมวรูผกาจน็หเดิคมาวคาคนิมเะรป ยอนกามน่ือลคคุบงอขบัรมอย่ีทนปเูริมูภีมาวงอเนตกัจูร รไงายอนักงาตกตแอืรหนอืมหเ่ีทดิครากีธิว อ่ืชเมาวค ดิคมาวค ูรมาวคอนสเะจงึจ ดในาดถรามาสมาวคูรมาวคานฒัพงอตะจงอเนต นหไคแ รไงายอ งาบรไะอมหใูรมาวคดิกเหใอกมิดเูรมาวคะลแ ดไบัรน่ือูผหใงอเนตงอข ๆ น่ือะลแ ิตมาชะรปจวราํสราก1.5 งลนชาชะรป่ีทงยีสเนนแะค, ิตมาชะรปงลราก งึถยามห(Referendum) ิตมาชะรป นวสนชาชะรปงอขิตม งึถยามห. 2525 ศ.พ นาถสยติฑณับชารบับฉมรกุนานจพมาตยามหมาวค ิธทิสหใฐัร่ีทนชาชะรปงอขิตม ง่ึนห่ีทดใ่ีทนใอืรหง่ึนหงอ่ืรเดใงอ่ืรเนใกอองดสแ่ีทศทเะรปนใญหใ าหญปนิสดัตหใอืรห วลแิตัญญับิตินาภสนาผ่ีท ญัคาํส่ีทยามหฎกงารงอรบัรนนแะคงลงยีสเกออ ศทเะรปราหิรบรากนใ ๆ ญัคาํส ิตมาชะรปจวราํสรากทภเะรป Public งอขมานนในักกัจูระจกามนวส งอืมเรากนาดงาทิตมาชะรปจวราํสราก ง้ัตกอืลเรากลพโาํทราก อืค ยาลหรพแงายอนักกัจูร่ีทนปเง่ึซ ลพโาํทรากอืรหOpinion Polls ้ีนงัด ดไงบแ(Election Polls) งอขน็หเมาวคบารทรากงอตอ่ืพเจวราํสรากาํทรากนปเ1. Benchmark Survey บยีทเบยีรปเงยีสเนนแะคะลแรคัมสูผอ่ืช รคัมสูผงอขนางลผ วารงอ่ืรเูรบัรรากบักวย่ีกเนชาชะรป รคใกอืลเะจนชาชะรปาวงยีสเง่ัยหรากนปเ2. Trial Heat Survey นอตาํทะจกามนวส งลปแนย่ีลปเรากมนโวนแูดอ่ืพเมาถราก3. Tracking Polls ง้ัตกอืลเลกใ ง้ัรค ๆ ยาลห ง่ึนหาลวเดใาลวเ ณ ลพโาํทรากนปเ4. Cross-sectional vs. Panel บบแปูรบารทมไตแ รไงายอนปเมยินมาวคนนแะคีมาลวเงวหะลตแนใรคัมสูผพาภาวน็หเหใาํทอ่ืพเ Panel Survey าํทงอตงึจ วยีดเ ๆ นควัตนใน้ึขดิกเ่ีทงลปแนย่ีลปเราก ะารพเดไอืถอ่ืชเานงาขนอค่ีทลูมอขดไรากนปเตแ Polls ชใมไ5. Focus Groups ญาชวย่ีชเูผญิชเมยินนับุจจป งัจงิรจ ๆ น้ันงอ่ืรเบักญัคาํสมาวคหใะลแูร่ีทมุลกะาพฉเมาถะาจเะจ มุลกมุชะรปาํทราก ยลเงรตยดโมาถามงายอวัตมุลกญิชเ็กง้ัรคงาบอืรหน็หเมาวคหใามนาด ๆ ยาลห ยวดรไนชเนปเรวคมาถรวค่ีทมาถาํคงอขงาทศิท าวูดอ่ืพเมาถรากนใชใถรามาสงัยยอย ยอยมุลกมุชะรปรากาํทรากบัก ปไว่ัทจวราํสรากาอเมวร6. Deliberative Opinion รากนใสากอโอืรหราสวาขลูมอขหใวลแ นักมวรามนชาชะรปนทแวัตาอเาํนรากยดโ นักยวดาขเ ดิคนชาชะรป่ีทน็ดเะรปดัวอ่ืพเาหญปน็ดเะรปนใน็หเมาวคจวราํสวลแ าหญปน็ดเะรปยารปิภอ

52 ูดอ่ืพเ ง้ัตกอืลเาหูคกาจกออาขเอ่ืมเงยีสเกออ์ิธทิสชใูผณษาภมัสราก7. Exit Polls Polls าวกกามอืถอ่ืชเานมาวคีมะารพเ กามมยินยทไมคงัสนในับุจจป รคใหในนแะคงลาขเาว ๆ น่ือทภเะรป กามนวส(Marketing Research) ดาลตรากนาดงาทน็หเดิคมาวคะลแิตคนศัทจวราํสราก ะลแาคนิสงอขคงสะรปงึพนัอิตับมสณุคอตรากิรบะลแาคนิสชใูผงอขน็หเมาวคาษกึศรากนนเะจ ชใูผงอขรากงอตมาวคบักบัรดอส่ีทยาขรากมิรสเงสรากบัรดไรากนใงัวหดาคมาวคง้ัทมวร รากิรบ ยวดรากิรบะลแาคนิส รากนปเ มคงัสนในักมวรูยอรากบักงอขวย่ีกเ่ีทน็ดเะรปบักวย่ีกเน็หเมาวคจวราํสราก บยีบเะรดัจรากกาจนบเงย่ีบเมาวคพาภสบักงอขวย่ีกเ่ีทิติมนในชณราธาสงอขน็หเดิคมาวคจวราํส าหญปขไกแรากนใงาทวนแดนหาํกามลูมอขาํนอ่ืพเ ง่ึนหมคงัสดใมคงัสนใูยอีม่ีทมคงัส ยัจิวราก าวกยีรเ ายทิวมคงัสะลแรตสาศฐัรงาทนใกามชใ่ีทรากีธิวนปเ น้ึขดิกเ่ีทธนัพมัสมาวค (Policy Research) ะณราธาสยาบยโน ิตมาชะรปจวราํสรากนวบะรก ะจรากงอต่ีทง่ิสกอืลเราก อืค จวราํสรากงอต่ีทลูมอขอืรหาหญปดนหาํกราก1. นชเ ๆ งาต่ีทนาถสะลแ นางลผ ณรากุตหเ ลคคุบะณค ลคคุบ ยาบยโนบักวย่ีกเนชาชะรปกาจบารท พาภส ธนัพมัสมาวคบักวย่ีกเ ายทิวมคงัสนาด ฐัรยาบยโน ลคคุบบักงอขวย่ีกเกัม งอืมเรากนาด น้ึขดิกเ่ีทมคงัสาหญป ีด่ีทิตมาชะรปจวราํสรากงอขงายอวัตมุลกดนหาํกราก อืค นทแวัต งายอวัตมุลก2. ง่ึซ งิรจทแ่ีทนทแวัตนปเดไหใอ่ืพเ ดไยาระลแาษกึศรากบัดะร พีชาอ ยัว ศพเกุทมุลคบอรคหใงอต ณามิรปะลแพาภณุคนาดนใง้ัทงิรจทแ่ีทนทแวัตนปเมไดไ่ีทงายอวัตมุลกกาห ลผปุรสรากอตลผีมะจ ดไดาลพดิผจาอปุรสราก (Research Tool) ยัจิวอืมงอ่ืรคเ อืค มาถบอสบบแ มาถบอสบบแงารสราก3. งาทนใชใ่ีทรอตเิมอืรหรตามนอืมหเพาภสีมมาถบอสบบแ ยัจิวรากนใรปแวัตาคดัวชใง่ึนหดินช าฟฟไณามิรปดัวรตาม าํ้นนัดมาวคดัวรตาม นชเ นัวาํจะรปติวีชนใชใอืรห รตสาศายทิว าษกึศรากาํท่ีทณรากุตหเงอขิตับมสณุคดัวรตาม อืค ิตมาชะรปาํทรากนใชใ่ีทมาถบอสบบแ มาถบอสบบแนใบอตาํคงอขนนแะคดนหาํก่ีทน็หเดิคมาวคอืรห ิตคนศัทดัวอืมงอ่ืรคเ(Likert scale) ีมหใ” ง่ิยงายอยวดน็หเ“ นชเ บัดะร5 นปเอขะลตแมาถาํคอตน็หเมาวคกันหาํ้นดนหาํกญหในวส นาปยวดน็หเ“ อืรห” จในแมไ” อืรห” ๆ ยฉเ4 “ บักาทเนนแะคีมหใ” ยวดน็หเ5 “ บักาทเนนแะค ีมหใ” ง่ิยงายอยวดน็หเมไ” ะลแ2 บักาทเนนแะคีมหใ” ยวดน็หเมไ3 “ บักาทเนนแะคีมหใ” งาลก นปเงารสามาํนะจ ดุชะลตแน็หเดิคมาวคอืรหิตคนศัทบักวย่ีกเบอตาํคงอขนนแะค1 บักาทเนนแะค รตสาศง้ัทนปเมาถบอสบบแกออราก ๆ น้ันงอ่ืรเนใน็หเดิคมาวคอืรหิตคนศัทงอขบัดะรดัวรตาม งาบดไดิคสากอโีมดไหใสากอโดปเถรามาส ยางจใาขเ นจเดัชดไมาถบอสบบแกออราก ปลิศะลแ

53 นคงอขจใาขเมาวคบักงรตหใมาวคอขงยีรเบยีรเรากนใถรามาสมาวคงอ่ืรเนปเ กายดไาํท่ีทง่ิสนปเ (Reliable) อืถอ่ืชเานมาวคีม่ีทลูมอขดไหใาํทะจงึจ ยวดนักยาลคจใาขเงอตบอตนคะลแ บอต น็ดเะรปนใจใาขเมาวคมอซกัซอ่ืพเมุชะรปรากนปเ ลูมอขบ็กเ่ีทานหาจเมุชะรป4. ดจราก ณษาภมัสรากีธิวาํนะนแาํคหใรากทภเะรปบอตาํคนใงัวหดาคมาวค นักงรตหใมาถ่ีทมาถาํค บอตาํคดไมไงัย่ีทีณรกนใมิตเม่ิพเลูมอขาหราก ลูมอขกึทนับ รากีธิวงอ่ืรเนใกฝรากบัรดไะจลูมอขบ็กเ่ีทานหาจเ มานสคาภลูมอขบ็กเราก5. จวราํสรากลูมอขบ็กเราก ลูมอขงอขงอตกูถมาวคบอสจวรตรากะลแ ลูมอขกึทนับราก ณษาภมัส ราก( Face to Face ) านหน็หเบบแณษาภมัสราก อืคงาท 3 ดไรากนินเาํดถรามาสิตมาชะรป ยีณษรปไงาทมาถบอสบบแงสรากะลแ ทพัศรทโงาทณษาภมัส กามนวสลูมอขหะารคเิวราก ิตมาชะรปจวราํสรากีณรกนใ ลูมอขหะารคเิวราก6. ญัคาํสมาวคบัดาํลดัจ ญัคาํส่ีทน็ดเะรปบิยหะลแมาวคีตอ่ืพเ ะลยอรบบแลูมอขนปเนอซบัซบัลสมไ จวราํสรากลผอนสเาํนชใ่ีทราหวโีม ิตมาชะรปจวราํสรากลผอนสเาํนราก7. ้ีนงัด ิตมาชะรป งาอรากกาจน่ัมอ่ืชเมาวคงารสยดโลผอนสเาํน ิติถสงาทญัคาํสยันนนเ่ีทราหวโ7.1 บัรงอริติถสงาทญัคาํสยันีม่ีทลผงึถ รากนวบะรกงึถงาอรากยดโลผอนสเาํนราก รตสาศายทิวนปเยวดาวราหวโ7.2 งาลกนปเ่ีทรากีธิวยวดลูมอขลวมะรปราก ณรากตกเงัสรากนนเ่ีทลูมอขง่ึซามดไ มาวคงารสามดไจวราํส่ีทขลเวัตชใยดโลผอนสเาํน ณามิรปงิชเนใราหวโ7.3 าษกึศ่ีทน็ดเะรปนใมรรธบอชมาวคะลแอืถอ่ืชเาน งอขนทแวัตนปเ่ีทะนาฐนใลูมอขอนสเาํนราก นทแวัตนปเมาวคยวดาวราหวโ7.4 าษกึศรากาํท่ีทงายอวัตมุลก ณราจิพาชะรปราก1.6 ะาพฉเยดโนชาชะรปหใอ่ืพเะณราธาสีทวเดัจราก งึถยามห ณราจิพาชะรปาํทราก ดปเรากนปเอ่ืพเดยีอเะลยารนใลูมอขบารทสากอโีมดไ งรตยดโยีสเดไนวสีม่ีทูผอืรหงอขวย่ีกเูผ อตน็หเดิคมาวคะลแลูมอขหใรากนใมวรนวสีมะลแ น็หเดิคมาวคงดสแรากนในวสีมหใสากอโ มาต็กยวดน็หเมไอืรหยวดน็หเรากนปเะจาวมไ ๆ น้ันรากงรคโอืรหยาบยโน บักวย่ีกเฐัรงอขรากนินเาํดรากนใง่ึนหรากนวบะรกนปเ ณราจิพาชะรปาํทดัจราก มาวคงฟบัรรากยวดาว ีรตนมฐัรกยานกันาํสบยีบเะรมาตนชาชะรปงอขน็หเดิคมาวคงฟบัรราก งอขรากงรคโนินเาํดรากอืรหาํทดัจรากบักวย่ีกเ่ีทงอ่ืรเนใ. 2548 ศ.พ นชาชะรปงอขน็หเดิค งอขนางยวนห นชาชะรปงอขน็หเดิคมาวคงฟบัรรากนใ รากงรคโนินเาํดรากนอกฐัรงอขนางยวนห นจดอลต ่ีทนาถส าลวเะยะร น็หเดิคมาวคงฟบัรรากีธิวงึถบารทนชาชะรปหใศากะรปงอตฐัร ดไน็หเดิคมาวคงดสแะลแจใาขเะจนชาชะรป่ีทรากกแอพงยีพเ่ีทน่ือดยีอเะลยาร

54 ณราจิพาชะรปาํทรากนอตน้ัข ญูนมรรธฐัรงารหใอ่ืพเ ญูนมรรธฐัรงาราภสงอขณราจิพาชะรปาํทรากงายอวัตอนสเาํน บัรรากิธามรรกะณคง้ัตงตแดไญูนมรรธฐัรงาราภส งิรจทแยดโนชาชะรปงอขนปเ้ีนน้ึขาํทะจ่ีทบับฉ งารบักวย่ีกเนชาชะรปงอขน็หเดิคมาวคมวรบวรอ่ืพเ น้ึขณราจิพาชะรปะลแ น็หเดิคมาวคงฟ อืค้ีนงัดนอตน้ัขีมยดโญูนมรรธฐัร ขไกแรากนใญัคาํสรากกัลหะลแ กัลหน็ดเะรปาํนญูนมรรธฐัรงาราภสกิชามส1 ่ีทนอตน้ัข งอ่ืรเน็ดเะรป งอืมเลพงอขมวรนวสีมรากะลแิธทิสงอ่ืรเน็ดเะรป อืคน็ดเะรป3 นปเกยแง่ึซ าหญป นับาถสงาวหะรธนัพมัสมาวคะลแงอืมเรากนับาถสงอ่ืรเน็ดเะรปะลแ ฐัรจานาํอชใรากบอสจวรตราก นใยาภ รากิธามรรกอนสเลูมอขาํนะลแ นตงอ้ืบเนชาชะรปงอขน็หเดิคมาวคงฟบัรปไกอองอืมเราก นยาษมเนอืดเนตงวช กาจน็หเดิคมาวคงฟบัรกออณราจิพาชะรปะลแน็หเดิคมาวคงฟบัรรากิธามรรก2 ่ีทนอตน้ัข นยานุถิมนอืดเงึถนจ ๆ งาตดัวหงัจนชาชะรป มาวคปุรสลผงสณราจิพาชะรปะลแน็หเดิคมาวคงฟบัรรากิธามรรกะณค3 ่ีทนอตน้ัข ญูนมรรธฐัรงารกยรากิธามรรกหใดัวหงัจบัดะราชชัมสาํทดัจรากกาจดไ่ีทนชาชะรปงอขน็หเดิค นผแาํทดัจราก2 ่ีทงอ่ืรเ รากงาทวนแชใกอืลเรากบัรหาํสานหงวลดนหาํก่ีทจในิสดัตราก งึถยามห(plan) นผแ2.1 อืคน่ัน น้ึขดิกเหใรากงอต่ีทง่ิสะลแรากิตับิฏป ตคานอ อืค ญัคาํสยัจจปยวดบอกะรป รากิตับิฏป ,2545)ะณคะลแ หนสเงค ยัชครรข( บอชดิผบัรงอต่ีทลคคุบะลตแอืรห รกคงอ อืคทภเะรป2 นปเ(Scope of activity) าํท่ีทมรรกจิกงอขตขเบอขมาตงบแนผแ นใรากงอตมาวคงอนสอ่ืพเ น้ึขาํท่ีทนผแนปเ (Strategic plan) ธทุยลกนผแ1. งอตะจธทุยลกนผแงาว่ีทงูสบัดะรราหิรบูผ นางยวนหงอขงายอกุทมรรกจิกมวระลแวายะยะร รกายพัรทรรสดัจะจะลแ รไงายอาํทะจาวจในิสดัตวลแ นางยวนหง้ัทงอขคงสะรปุถตัวดนหาํก นในักงาตกตแ่ีทมรรกจิกดนหาํกรากนใาลวเชใงอตะจ น้ันยามหาปเมาตจ็รเาํสหใาํทะจงึจรไงายอ จในิสดัตราก นักวยีดเวนแนใูยอหใ นักนอืมหเมไ่ีทนางนินเาํดรากงาทศิทง้ัทมวร นางยวนหะลตแ ูยอีม่ีทรกายพัรทรรสดัจรากะลแนางนินเาํดรากนใรากีธิวกอืลเราก อืค็กธทุยลกนผแงอขญัคาํส่ีท ณรากนาถสบักงอลคดอสงายอานหงาขปไวากหในางยวนหาพาํนะจ่ีทอ่ืพเ มสะามหเหใดักาํจงายอ าลวเดอลตงลปแนย่ีลปเ่ีทกอนยาภมอลดวแ ดนหาํก่ีทนผแนปเ(Operational plan) รากิตับิฏปนผแอืรหนางนินเาํดนผแ2. นปเบักาทเง่ึซมรรกจิกะลตแงอขยามหาปเุลรรบหใอ่ืพเ ะาพฉเยดโมรรกจิกะลตแบัรหาํสชใามน้ึข ่ีทนางนินเาํดนผแ งอเน่ันชใปไธทุยลกนผแาํนรากนปเอืรหลผุลรรบธทุยลกนผแหใอ่ืพเนางนผแ

55 ยษุนมรกายพัรทนผแ ดาลตรากนผแ นิงเรากนผแ ติลผรากนผแ กแดไ็กมรรกจิกะลตแนปเกยแ นตนปเ ณรกปุอนผแะลแ บักยาบยโนงยโมอ่ืชเบอชดิผบัรมาวคยาขบอขีม่ีทนผแาํนดไนางยวนหนับุจจป ดุส่ีทดไปไนปเะลแ ดุส่ีทีดาวอ่ืชเ่ีทกอืลเงาทกาจจในิสดัตราก อืค” รตสาศธทุย“ นปเ นางนผแ รตสาศธทุยนผแ าวกยีรเ ้ีนปไอตงัดะณษกัลณุคยวดบอกะรปงอตีด่ีทนผแ นจเดัชงายอนผแงอขคงสะรปุถตัวดนหาํกงอต ิตับิฏปรากอตกวดะสะลแ ยางิตับิฏปปไาํนงอต ณรากพาภสมาตดไนุยหดืยงอต วไนางิตับิฏปรากงอขนาฐรตามดนหาํกงอต บบแณรูบมส่ีทนผแนปเนวถ่ีถดยีอเะลมาวคีมงอต น้ันนผแมาติตับิฏปนคกุทหใจใงูจอ่ืพเ งอขวย่ีกเูผกแนชยโะรปดิกเหใาํทงอต (Project) รากงรคโ2.2 นวสบอกะรปนวสนปเ” วไดนหาํก่ีทมาตรากงรคโาคเ อืรหนผแ“ อืค รากงรคโ ะลแมาตดิตถรามาส่ีทตขเบอขีม านฒัพรากงาทศิทะลแ พาภน็หเหใยวช่ีทานฒัพนผแงาวรากนใง่ึนห ดไลผนิมเะรป นผแอืรหคาภลุจนผแนปเ นผแงอขญัคาํสบอกะรปนวสนปเอืถ(project) รากงรคโ กาจศารป่ีทนางนผแ รกคงองอขง่ึนหาหญปดใาหญปกแอืรหานฒัพอ่ืพเน้ึขาํทดัจ่ีท งอ่ืรเะาพฉเ ีมงึจรากงรคโ ดไมรรธปูรนปเหใิตับิฏปปไาํนถรามาสมไ ณรูบมสมไ่ีทนางนผแนปเมอยรากงรคโ นางนผแบักธนัพมัสมาวค หใาํทะจ ง่ิยนปเาํจะลแญัคาํสง่ิสนปเมอยนางนผแบัรงอรามน้ึขรากงรคโนยีขเราก น่ัน จ็รเาํสลผุลรรบรากงรคโาถะารพเ ลผนิมเะรปะลแมาตดิตรากอตยางะลแิตับิฏปรากนใยาง าํน่ีทะนหาพนอืมสเบยีรปเงึจรากงรคโ ยวดจ็รเาํสลผุลรรบน้ันยาบยโนะลแนางนผแ าวมาวคยามห นปเงัยง้ัทกีอ รากงอต่ีทมาตงาทยาลปยามหดุจูสปไอ่ืพเลผดิกเหในางนินเาํดรากูสปไรากิตับิฏปนผแ ยวดกีอนคนผแะลแ นิงเนผแูสปไนางนผแกาจงยโมอ่ืชเดุจ ้ีนงัดญัคาํสะณษกัลีมรากงรคโ นางนินเาํดรากนอตน้ัขีม(System) บบะรนปเ1. นจเดัชะาพฉเ (Objective) คงสะรปุถตัวีม2. )นางนินเาํดรากนใดุสน้ิสดุจะลแนตม่ิรเดุจีม( นอนนแาลวเะยะรีม3. นจเดัชงายอรากงรคโบอชดิผบัรูผีมะลแศทเกอเนปเ4. รากนินเาํดรากนใรกายพัรทชใงอต5.

56 ณามะรปบงรรสดัจูผอืรหนางงอขาจเีม6. รากีธิวชใดไยัศายธัอมาตาษกึศรากะลแบบะรกอนาษกึศรากมิรสเงสนางกันาํสนับุจจปนใ ีมง่ึซ งอ่ืนเอตลผุตหเงาราตบบแะลแ มยินีณพเะรปบบแงาวหะรนาสผมสผบบแรากงรคโนยีขเ ้ีนงัด นอตน้ัขะลแดยีอเะลยาร นยีขเรากงาทวนแ/บบแปูร/ะณษกัล อขวัห าหอ้ืนเาวนจเดัชดไอ่ืสะลแ ยางจใาขเ บัชะรก น้ัส่ีทอ่ืชนปเ รากงรคโอ่ืช1. ีมรากงรคโอ่ืชปไว่ัทยดโ รไะออืคาํทะจ่ีทง่ิสงอขะราส รากงรคโงอขทภเะรปนปเ1 ่ีทนวส อืค นวส2 บอกะรปคงอ มุชะรปรากงรคโ านมมัสรากงรคโ มรบอกฝรากงรคโ นชเ งอขงอขวย่ีกเมาวคอืรหะณษกัลนปเ2 ่ีทนวส รากิตับิฏปงิชเ นชเ รคใบักวย่ีกเอืรห รไะองอ่ืรเบักวย่ีกเาว รากงรคโ มาตดนหาํก รากงรคโมวราขเูผงอขนางงนหแาํตมาตดนหาํก ง้ัทนักบอกะรปอืรหรตูสกัลหงอขกัลหาชิวาหอ้ืนเงอขะณษกัล บัดะรปมไกอดมไพีชาอมรบอรากงรคโ นชเ นวสงอส ยอฝลูมรากดัรากงรคโ ุยาองูสูผพาภขุสมิรสเงารสรากงรคโ นตนปเ นชมุช หใาํท่ีทาหญปอืรหุตหเาสกอบ รากงรคโงอขญัคาํสมาวคอืรห ลผุตหเะลแรากกัลห2. าํทดไาถ าวดไกอบงอตอืคญัคาํส่ีทะลแ น้ึข้ีนรากงรคโดิกเ ยาบิธอนยีขเราก นหไงรต้ีนาหญปขไกแะจวลแรากงรคโ กาจาหญปณรากนาถสลูมอขาํนรวค รากงรคโาม่ีทาหญป ดิกเนาอูผหใงจแกจแามรากงรคโาํทะจ่ีท่ีทน้ืพอืรหน่ิถงอท ้ีนงัด นยีขเรากกัลหีมยดโ น้ึขนจเดัชจใาขเมาวค ๆ อขนปเนยีขเมยินมไ มาวคยายรรบะณษกัลนในยีขเ1. ลผุตหเีมะลแ ยางจใาขเนาอ นจเดัชหในยีขเ2. ลผุตหเงึถยายรรบรากนปเ กรแบัดาํล อพงยีพเนุนสบันส ะลแ าม่ีทกอบยดโ รากงรคโดัจราก นในปเาํจมาวคะลแ รากนปเ งอส่ีทบัดาํล ๆ น้ันรากงรคโงอขญัคาํสมาวค กาจนบเงย่ีบเ่ีทมรรกิตฤพอืรห งอขดัขอขาหญปงึถยาบิธอ รากนใยาหยีสเมาวคดิกเหใาํทง่ึซ นปเะจรวค่ีทรากกัลห )ดไ็ก กรแบัดาํลนใวไมวรนยีขเจาออืรห( นางิตับิฏป น้ึขดิกเ่ีทาหญปพาภสกาจาวปุรส รากนปเยาทดุส น้ึขรากงรคโาํทดัจงอตะจ่ีทนปเาํจมาวค น็หเงึจบอชดิผบัรูผ

57 รไงายอลผดิกเหใอ่ืพเ รคใบัรหาํสะลแ รไะองอ่ืรเนใ วลแ้ีนรากงรคโมาตรากนินเาํดอ่ืมเน้ึขดิกเหใรากงอต่ีทง่ิสุบะร คงสะรปุถตัว3. ”รไะอดไวลแาํท“ อืรห” รไะออ่ืพเาํทะจ“ าวมาถาํคบอตยดโ ีด่ีทคงสะรปุถตัว ลผุตหเะลแรากกัลหบักงอลคดอสงอตยดโ ะลแดไตกเงัสถรามาสง่ึซ มรรกิตฤพงิชเคงสะรปุถตัวนปเรวค ้ีนงัดีม ีด่ีทคงสะรปุถตัวงอขบอกะรปคงอ ดไดัว อืรคเมุลคมไ นจเดัช ยางจใาขเ1. ปไนิกเนจงาวกมไ งจะาจเะาพฉเ2. อืคน้ึขดิกเหใรากงอต่ีทง่ิสาว รากงอต่ีทธพัลลผงึถุบะร3. รไะอ พาภณุคะลแณามิรปงอขงแนใง้ัท ดไดัว4. มาวคนิกเกายดไาํทอืรห ยอลนอ่ืลเมไ ดไปไนปเมาวคีม5. งอขคงสะรปุถตัวนยีขเรากนใชใรวค่ีทายิรกาํค งิรจนปเ กแดไ ดไลผนิมเะรปะลแดัวถรามาสหใาํทวลแ รากงรคโ กอืลเ ดัว รากนินเาํด าํทะรก งดสแ หใอ่ืพเ าวาํค ยามหบอม นผแงาว หะารคเิว จในิสดัต ติธาส ขไกแ งุรปบัรป าหญปกแ ยาบิธอ ุบะร บัดาํลดัจ กนแาํจ บอสจวรต านฒัพ พาภณุคงิชเะลแ ณามิรปงิชเนใง้ัทน้ึขดิกเหใรากงอต่ีทง่ิสุบะร ยามหาปเ4. ยดโ วลแ้ีนรากงรคโมาตรากนินเาํดรากกาจาลวเงวชะลตแนใ ”ดใาทเาํทะจ“ าวมาถาํคบอต ยาลหีมยามหาปเมุลกกาห รากงรคโงอขยามหาปเมุลกอืครคใ ยามหาปเมุลก5. อืครคใ กัลหยามหาปเมุลกอืครคใาวปไงลดัชกอบหใมุลก งอรยามหาปเมุลก รากมรรกจิกะลแาลวเุบะรยดโ รากนินเาํดีธิวดยีอเะลยารกอบ รากนินเาํดีธิว6. )มรรกจิกอขวัหดยีอเะลยารีมรวค( รากงรคโนินเาํด นใยาจชใาคงจแกจแมอรพ ณามะรปบงดอยงดสแ่ีทนวสนปเ ณามะรปบง7. ดวมหนปเงจแกจแะจปไว่ัทยดโ ๆ งาตน้ัขมรรกจิกนินเาํดราก ดวมห ยาจชใาคดวมห ุดสัวาคดวมห นชเ ๆ ยอย ณามะรปบงงจแกจแรากง่ึซ ฑณัภุรคาคดวมห นทแบอตาค มาวคะลแดไปไนปเมาวคบอสจวรตรากนในชยโะรปีมะจ

58 ยวดณามะรปบงงอขาม่ีทงลหแุบะรรวค้ีนกาจกอน มสะามหเ ศทเะรปงาตกาจอืลหเยวชบง นิดนผแณามะรปบงนปเาว รากณามะรปาํทดัจรากนใ รไาทเนวนาํจ คาจิรบบงอืรหูกนิงเ ดมหง้ัทยาจชใาคาวกันหะรตงอตะจรากงรคโงอขยาจชใาค อืรห รากงรคโกาจยาจชใาค อืค นวส2 นปเดไกอองบแ กแดไ งฝแยาจชใาคะลแ งิรจยาจ่ีทนวสณามะรปบง มไตแ งิรจูยอยาจชใรากีมอืรห งิรจน้ึขดิกเ่ีท ๆ น่ือยาจชใาค งายอดไนิงเนวนาํจนปเ ๆ น้ันยาจชใาครากยารุบะรถรามาส จใาขเมาวคาํทะลแาษกึศงอตรากณามะรปดิคูผ น้ันงัด นจเดัช นิงเยาจกิบเราการตัอะลแฑณกเกัลหรากงรคโดยีอเะลยารนใ ยวดบยีบเะรมาตณามะรปบง นตม่ิรเาลวเุบะร” (ดใาทเนานะลแ ดใอ่ืมเาํท“ าวมาถาํคบอต นางนินเาํดาลวเะยะร8. นัว ุบะรงอตะจยดโ) นจเดัชงายอรากงรคโดุสน้ิสาลวเะลแ  (Gantt Chart)ทนกแิมูภนผแงดสแรากบักวยีดเนชเ ป นอืดเ น้ันมรรกจิกาวุบะรอืรหรากงรคโงอขง้ัต่ีทนาถสุบะรรากนปเ ่ีทนาถส9. ะลแนางนาสะรปรากอตกวดะสอ่ืพเ ดใงหแ่ีทนาถส ณ าํทะจ ๆ น้ันมรรกจิกาํทะจ่ีทนอกมอรพหใ่ีทนาถสมยีรตเดัจ อืรห งอขาจเนปเดในางยวนหาวบารทหใอ่ืพเุบะรรากนปเ บอชดิผบัรูผ10. นปเุบะรรากงรคโงาบ ๆ ยอยรากงรคโ รากงรคโบอชดิผบัร รากงรคโยารนปเบอชดิผบัรูผลคคุบอ่ืช งอขวย่ีกเมาวคีมจาอนางนินเาํดนางยวนห่ีทรากงรคโ ๆ ยาลห ่ีทมรรกจิก/รากงรคโ11. อืรห รากงรคโยาลหรากงรคโีมจาอนผแะลตแนใอืรห นัก งอขวย่ีกเ งึจน้ันงัด ญหใรากงรคโนใยอยรากงรคโนปเรากงรคโงาบ ยวดงอขวย่ีกเมาวคีม่ีทรากงรคโุบะรงอต มาวคอขะลแนางนาสะรปะจรวค รากงรคโรากนินเาํดรากนใ หใ่ีทนางยวนห/ยาขอืรคเ12. นินเาํดมวรนางยวนหีมกาห น่ือนางยวนหบักอืมมวร นุนสบันสราก ะลแ นวถบรคหใอ่ืชุบะรงอตนางยวนหง่ึนหาวกกามรากงรคโ ยาฝะลตแรากงรคโมวร่ีทนางยวนหาวยวดนจเดัชหใงจแกจแ ลูมอขนปเะจง่ึซ ดในวสนใรากงรคโมวรนวสีมามาขเะจ ลผดิกเะลแจ็รเาํสลผบสะรปะจรากงรคโาวน็หเหในอทะส งอ่ืนเอต

59 ูผนปเรคใงาบรไงายอลผดิกเะจ วลแน้ิสจ็รสเน้ันรากงรคโอ่ืมเ บัรดไะจาวดาค่ีทลผ13. นาดนในชยโะรปลผะลแงรตยดโนชยโะรปลผบัรดไ รากงรคโงอขบทะรกลผ ีม้ีนดัจ่ีทรากงรคโาวบอตาํคง่ึซามดไหใรากดยีอเะลยารกอบ รากงรคโนิมเะรปราก14. /นิมเะรปรากน็ดเะรปกอบยดโ รไงายอาคมุคะลแนชยโะรป บักงอลคดอสหใ นิมเะรปรากีธิว ลูมอขงลหแ ดัว้ีชวัต รากงรคโงอขยามหาปเอืรหคงสะรปุถตัว นางลผงดสแ่ีทดัว้ีชวัต งึถยามห(output) ติลผลผดัว้ีชวัต1. งอขจ็รเาํสลผดัว้ีชวัต15. นางกาจดิกเนัอพาภณุคอืรห/ ะลแณามิรปงิชเนใมรรธปูรนปเ รากงรคโ  (out come)ธพัลลผดัว้ีชวัต2. รากงรคโงอขคงสะรปุถตัวมาต อตลผีม่ีทติลผลผกาจนชยโะรปลผงึถงดสแ่ีทดัว้ีชวัต งึถยามห มวรยดโมคงัสะลแ จิกฐษรศเ มอลดวแง่ิส นชมุช ลคคุบ ิตับิฏปรากูสรพแยผเราก3 ่ีทงอ่ืรเ นางยารนยีขเราก3.1 งอขนางนินเาํดรากบักวย่ีกเ ๆ งาตดยีอเะลยารนยีขเราก อืค นางยารนยีขเราก นางยาร ปไกออนักงาตกตแ่ีทนยีขเรากีธิวีมะจ็ก น้ันทภเะรปะลตแนางยารง่ึซ นางยวนหนใลคคุบ ามกออหใน้ันนางยารนยีขเรากอนสเะจ่ีทรากะลแ นางราหิรบรากนใญัคาํสะลแนปเาํจง่ิสนปเงึจ ดุสน้ิสาลวเะลแนตม่ิรเาลวเดนหาํกนผแงาวรากีมะจ่ีทรวค น้ันว็รเดวระลแ พาภิธทิสะรปีมงายอ ยวดวไนางยาระลตแงอข นางยารนยีขเรากีธิว นปเาํจ่ีทมาวคอขตแาอเน้ัสหในยีขเ1. รไงายอ รหไอ่ืมเ นหไ่ีท รไะอาํท รคใ าวนวถบรคญัคาํสมาวคจใ2. ๆ น็ดเะรปนปเกออวารงอ่ืรเกยแนยีขเ3. นสบัสมไบัดาํลงอตนยีขเ่ีทมาวคอ้ืนเ4. งิรจน็หเบพรากกาจามดไรวค ๆ งาติติถสอืรห ขลเวัต ลูมอข5. วาขวัตกาจกออดิคมาวคกยแรวค บอกะรปน็หเดิคมาวคงดสแะจรากงอตาถ6. น้ันปไอนสเ่ีทวารงอ่ืรเอืรห นอนนแชใ่ีทบบแปูรนปเรวค รากชารงาทงอขนปเาถ นางยารกึทนับนยีขเราก7. อืรหมิตเม่ิพเะจรวค าวจในใมาถาํคง้ัตะลแนวทบทงอต วลแจ็รสเกึทนับอ่ืมเ8. ยอรบยีรเหใขไกแะจรวค็ก นจเดัชมไงัยวลแนยีขเดในอตอืรหง้ิทดในวสนอทดัต

60 าวคนครากกาจนางยารนยีขเรากีธิว บยีรเาม ๆ งาตงลหแกาจลูมอขมวรบวรรากนปเ มวรบวรงิชเาวคนคนางยาร1. บยีบเะรบบะรีมงายอนักอตะปดิตะปงยีรเ อืรห หะารคเิวามดไ่ีท ๆ งาตลูมอขาํนรากนปเ หะารคเิวงิชเาวคนคนางยาร2. นจเดัชหใน็ดเะรปนใบอตาํคาหนค นางยารอนสเาํนรากีธิว บบแอนสเรากยดโ าจาวยวดอนสเอืรห(Oral Reports) าลปเกาปยวดนางยาร1. วไ ๆ ญัคาํส่ีทอขวัหมยีรตเดัจรวค ้ีนนชเษศเิพีณรกนใ ฯลฯ าชญับบัคงับูผอตมุชะรป่ีทอตยายรรบ วไงัลหานหนอกอนสเาํนะจ่ีทงอ่ืรเบัดาํลดัจ ญัคาํส่ีทงอ่ืรเน็ดเะรปดัครากยดโ มอรพหใ บบแปูรนปเ มลเปูรนปเาํทกัม(Written Reports) รษกัอณษกัลยาลนปเนางยาร2. (Formal Presentation) รากงาทนปเงายออนสเาํนราก ีด่ีทนางยารงอขะณษกัล บยีรเยวสกป1. งอตกูถดานขีม ีดพาภณุคีมชใ่ีทษาดะรก2. านหงดสแขลเยามหีม3. งอ่ืรเอขวัหีมอืรหญับราสีม4. อยปุรสทบีม5. มสะามหเมาวคีมนางยารนใะยะรนวเราก6. ดมหปไาตนาลูดนจนนแหใมาวคอขพมิพมไ7. บลดูข กแรากีมมไ8. ยอรบยีรเูดะลแดาอะสงายอพมิพ9. มสะามหเมาวคมาตบอกะรปพาภอืรหงัผีม10. นางยารบอกะรปบนแามาํนวลแ ๆ น้ัสงยีพเอืลหเหใปุรสรากีมรวค11. มางยวสมลเปูรดัจ12. นางงรคโนยีขเราก3.2 ะารพเ งิรจทแงายอญัคาํสนปเนยีรเูผนนเ่ีทนอสรากนยีรเรากมรรกจิกนปเนางงรคโ มาวค จในสมาวคกาจาม่ีทาหญปอืรหอขวัหกอืลเรากกาจม่ิรเ งอเนตยวดูรมาวคงารส่ีทูผนปเนยีรเูผ งจะาจเะาพฉเ่ีท มหใงอ่ืรเนปเรวคนางงรคโงอขอขวัห งอเนตงอขน็หเกายอูรกายอมาวคอืรห ยัสงส บอรกดนหาํกรากนปเนางงรคโนยีขเราก นตงอขถรามาสมาวคูรมาวคบักมสะามหเงอตญัคาํส่ีทะลแ ตแ รากงรคโนยีขเรากบักวยีดเนชเบอกะรปคงอีมะจปไว่ัทยดโนางงรคโนยีขเราก นางาํทรากนใ จ็รสเนางงรคโาํทดัจรากนินเาํดะลแ นางงรคโีมอ่ืมเยวดนางน้ิชีมะจวลแจ็รสเาํท่ีทนางนปเนางงรคโ

61 ีมปไว่ัทยดโ นางงรคโนางยารนยีขเราก นางงรคโนางยารนยีขเรากอืคยาทดุสน้ิช วลแยอรบยีรเ ้ีนงัดบอกะรปคงอ นางงรคโาํทูผอ่ืช นางงรคโอ่ืช1. ญับราส- าํนาํค2. ้ีนนางงรคโาํทรากนใลผุตหเยาบิธอ นางงรคโงอขาม่ีท3. นางงรคโาํทรากงอขคงสะรปุถตัว4. นอตน้ัข3 นปเกยแรวครากนินเาํดีธิว5. รากมยีรตเราก1 ่ีทนอตน้ัข นางงรคโนางนินเาํดีธิว รากนวบะรก2 ่ีทนอตน้ัข บัรดไ่ีทนชยโะรป รากงรคโนางลผ3 ่ีทนอตน้ัข ะนแอนสเอขะลแลผปุรส6.

62 5 ่ีททบมรรกจิก งจแ้ีชาํค บอสจวรตวลแ นยีรเูผงอขมรรกจิกกึทนับดุมสนใงลบอตนยีขเยดโ ้ีนปไอตมาถาํคบอตนยีรเูผหใ นยีรเอืสงันหยาทมรรกจิกยลฉเวนแกาจงอตกูถมาวค งาราตชใยดโมคาชะรปีทวเาํทดัจรากนใน็ดเะรปง่ึนหน็ดเะรปมยีรตเรากนยีขเ1. มุลกานทนสดัจรากงอขีดอขกอบ2. านมมัสรากงอขนชยโะรปกอบ3. งาบรไะอ ทภเะรป่ีกีมิตมาชะรปจวราํสราก4. งาบรไะอ อข่ีกีมีด่ีทนางยารงอขะณษกัล กอบ5. บบแปูรนในางยารนยีขเามาํนวลแจในสงอเนต่ีทงอ่ืรเนใูรมาวคาวคนคาษกึศนยีรเูผหใ6. ษาดะรกานห1 าวกยอนมไมวรบวรงิชเาวคนคนางยารนยีขเราก ยวดนยีขเูผอ่ืช/าม่ีทุบะรยดโอขวัหง่ึนหนางงรคโงอขะณษกัลปุรสนยีขเ7. รไงายองอเนตานฒัพดไหใาํท นชยโะรปีมน้ันมุลกนปเมรรกจิก/นางาํทรากปุรสนยีขเ8.

63 6 ่ีททบ มคงัสะลแนชมุชงอขีด่ีทกิชามส าํนูผงอข่ีทานห ทาบทบ ญัคาํสะราส ีมาํนูผะารพเ าํนูผ อืค็ก มคงัสะลแ นชมุชานฒัพรากงอขจ็รเาํสมาวคอตลผีม่ีทญัคาํสง่ิส ง่ึซ จ็รเาํส ๆ ดในางาํทรากหใมุคบวคะลแ ลแูด รากง่ัส นผแงาวงอตะจ่ีทบอชดิผบัรมาวคะลแ่ีทานหะราภ มาวคยวดปไนปเนางาํทรากหใอ่ืพเ บอชดิผบัรมาวค ่ีทานห ทาบทบงบแรากีมะจ ๆ งาตนางิตับิฏปรากนใ ง่ึซ รากคงออตนชยโะรปดิกเะลแ วไง้ัต่ีทคงสะรปุถตัวมาตจ็รเาํสนาง ดุส่ีทยอนครรสปุอาหญปีม น่ืรบาร ีด่ีทมาตูผะลแาํนูผีมงอตะจ็กดไจ็รเาํสะจ มคงัสะลแ นชมุชานฒัพนผแนอ่ืลคเบัขะลแาํทดัจราก งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ ถรามาสนยีรเูผ วลแบจ6 ่ีททบาษกึศอ่ืมเ นชมุชาํนูผงอข่ีทานห ทาบทบ จใาขเะลแูร1. มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตานฒัพนผแนอ่ืลคเบัขะลแาํทดัจรากนใมาตูผ าํนูผนปเ2. าหอ้ืนเยาขบอข มาตูผะลแาํนูผ1 ่ีทงอ่ืรเ มคงัส นชมุชานฒัพนผแาํทดัจรากนใ มาตูผ าํนูผ2 ่ีทงอ่ืรเ มคงัส นชมุช งอเนตานฒัพนผแนอ่ืลคเบัขรากนใมาตูผ าํนูผ3 ่ีทงอ่ืรเ

64 มาตูผะลแาํนูผ1 ่ีทงอ่ืรเ รากงอขจ็รเาํสมาวคอตลผีม่ีทญัคาํสง่ิส มคงัส นชมุชานฒัพนผแนอ่ืลคเบัขะลแาํทดัจรากนใ รากง่ัส นผแงาวงอตะจ่ีทบอชดิผบัรมาวคะลแ่ีทานหะราภีมาํนูผะารพเ าํนูผอืค็ก มคงัสะลแ นชมุชานฒัพ มาวค ่ีทานห ทาบทบงบแรากีมะจ ๆ งาตนางิตับิฏปรากนใง่ึซ จ็รเาํส ๆ ดในางาํทรากหใมุคบวคะลแ ลแูด มาตจ็รเาํสนางะลแ ยอนครรสปุอ าหญปีม น่ืรบารมาวคยวดปไนปเนางาํทรากหใอ่ืพเ บอชดิผบัร นางาํทรากยัศาองอตดไจ็รเาํสะจ มคงัส นชมุชานฒัพนผแนอ่ืลคเบัขะลแาํทดัจรากง่ึซ วไง้ัต่ีทคงสะรปุถตัว ีด่ีทมาตูผะลแาํนูผีม่ีท าํนูผ1.1 าํนูผงอขยามหมาวค หใรากงอต่ีท ๆ งาตนวสนในางาํทน่ือนคหใงูจกัชรากนใถรามาสมาวคีม่ีทลคคุบ อืค(Leader) าํนูผ รากอืรห ง้ัตงตแอืรห ง้ัตกอืลเรากกาจาม่ีทลคคุบนปเจาอาํนูผ้ีนง้ัท วไง้ัต่ีทคงสะรปุถตัวะลแยามหาปเุลรรบ นยีขเรากีมะลแ จ็รเาํสมาวคบสะรปมุลกหใอืลหเยวชะลแะนแ้ีชูผนปเ่ีทานหาํทหใอ่ืพเ มุลกงอขามน้ึขงอยกย รากมรรกนาธะรป รากดัจูผ ราหิรบูผ นชเ ูยอ่ีทรากคงอะลแนางะณษกัลมาตปไกออนักงาตกตแาํนูผอ่ืช นตนปเ นันาํก อภเาํอยาน รากชาราวูผ ีดบรากิธอ รากยวนาํอูผ าํนูผนปเมาวคงอขบอกะรปคงอ นตนปเ ่ีทานหูร นคูร นตูร บอรูร รากาชิว นชเ ูรมาวค1. นศัทยัสิว ิธามส ดิคกัลห บบะรงิชเดิค หะารคเิวงิชเดิค กวบงิชเดิค นชเ จใติจะลแดิคมาวค2. นตนปเ ครรสงารสม่ิรเิรดิค หใูผนปเราก ดูพราก ณมราอ ณษกัลกอเ จใน่ัมมาวค นตงาวราก นชเ พาภกิลคุบ3. นตนปเ นตนปเ จในิสดัตราก นางาํทรากบบแปูร นชเ ถรามาสมาวค4. าํนูผงอขทภเะรป อืค ทภเะรป3 นปเดไงบแ ่ีทานหจานาํอชใรากงอขะณษกัลมาตาํนูผ กออรากะลแาชญับบัคงับรากนนเ่ีทาํนูผ งึถยามห(Autocratic Leadership) รากจ็ดผเบบแาํนูผ1. อืรหมาตูผกแหใ่ีทานหจานาํอยามหบอมยอคมไะลแ ญหในวสนปเงอเนตยวดจในิสดัตรากาํทะจกัม ง่ัสาํค ยานาจเะณษกัลนปเ้ีนดินชาํนูผงอขะณษกัล กันกามาชญับบัคงับตใูผ อืรหมาตูผบักญัคาํสมาวคหใ่ีทาํนูผนปเ(Democratic Leadership) ยตไปิธาชะรปบบแาํนูผ2. ูผ สากอโหใะจตแ าํนูผวัตนใวัลกงรกเมาวคดิกเหใอกอืรห ่ีทานหจานาํอชใรากนนเมไ าชญับบัคงับตใูผ ยวดดไจในิสดัตมวระลแาณราจิพมวราขเสากอโีมะจนคกุทนางิตับิฏปรากนใ น็หเดิคมาวคงดสแดไ มาต

65 บัก่ีทม็ตเะรสิอหใะจ้ีนดินชาํนูผ(Laissez – faire or Free – rein Leadership) มยินีรสเบบแาํนูผ3. บัรดไจาอะลแ งอเนตยวด ๆ งาตาหญปนิสดัตะจมาตูผ บอชจใมาต ๆ ดใรากาํทถรามาสมาตูผหใอืรห มาตูผ ดไ ๆ งาตนางนผแาํทดัจอืรห คงสะรปุถตัวอืรหยามหาปเาํทดัจรากนใิธทิส อืค ทภเะรป 2 ดไงบแ นคงุมบักนางงุมบบแรากดัจรากะณษกัลมาตาํนูผ ะจ่ีทยัจจปนปเนคาวอืถยดโ นางอตญัคาํสมาวคหใ้ีนดินชาํนูผ(Job Centered) นางงุมบบแาํนูผ1. จานาํอบอมรวคมไะลแ ดิชลกใงายอลแูดมุคบวคงอตะจง่ึซ จ็รเาํสมาวคบสะรปนางาํทรากหใยวชชใามาํน งอนกูลบักหใจในิสดัตราก มาวคีม นคงอขาคณุคน็หเะลแญัคาํสมาวคหใ้ีนดินชาํนูผ(Employee Centered) นคงุมบบแาํนูผ2. ีมงอนกูลหใมิรสเงส นุนสบันสอืลหเยวชมาวคหใยอคะลแ งาวขดัขมไะจ มาตูผอืรหงอนกูลวัตนใน่ัมอ่ืชเ ๆ งาตจในิสดัตรากนใมวรนวส อืค ทภเะรป 5 ดไงบแ มคงัสอืรหมุลกกาจบัรมอยรากะณษกัลมาตาํนูผ บืสรากนปเ่ีทะณษกัลนใบัรมอยรากหใมคงัสอืรหมุลก่ีทูผ อืค(Hereditary Leader) ดอทกตาํนูผ1. ามน้ันมคงัสอืรหมุลกงอขอืถบันพราคเ่ีทนปเ่ีทูผอืรห ษุรุบพรรบกาจามดอทกตงนหแาํตบัรดไราก นชเ ดอท นอก ่ีทะณษกัลนใบัรมอยรากหใมคงัสอืรหมุลก่ีทลคคุบ อืค(Legal Leader) รากงาทนปเงายอาํนูผ2. ิตับมสณุคีมกาจงอ่ืนเ รากงาทนปเงายอง้ัตกอืลเรากบัรดไอืรหง้ัตงตแรากบัรดไราก นชเ รากงาทนปเ าํนูผนปเะจ่ีทมสะามหเ งอขาํนูผนปเรากพาภสบัรมอยมคงัสอืรหมุลก่ีทาํนูผ อืค(Natural Leader) ิตาชมรรธมาตาํนูผ3. ิตาชมรรธมาตปไิตับิฏป็กาํนูผะลแ รากงาทนปเมไ งายอยามหาปเ ูสปไมุลกาํนูผนปเหใง่ึนหลคคุบดใ ลคคุบ ดใรากะรป ตแนักงลกต รากีมดไมไ บัรดไ่ีทูผ อืค(Charismatic Leader) ีมราบจานาํอยดโาํนูผ อืรห ษศเิพะณษกัลาํนูผ4. ะารพเอืถอ่ืชเ พราคเมาวคีมกาจงอ่ืนเ้ีนง้ัท าธทัรศมาวคะารพเนปเ่ีทะณษกัลนใมคงัสอืรหมุลกกาจบัรมอยราก มุลกงอขบัรมอย่ีทนปเ่ีทษศเิพิตับมสณุค ีมน้ันลคคุบ ลคคุบะารพเนปเ่ีทะณษกัลนใบัรมอยรากบัรดไ่ีทลคคุบ อืค (Symbolic Leader) ณษกัลญัสาํนูผ5. ยาลหง้ัทนคงอข งอยกยพราคเ่ีทนปเนัอ ะนาฐอืรหงนหแาํตนใูยอน้ัน าํนูผงอขะณษกัลณุค นตนปเ ครรสงารสม่ิรเิรบอช ีด่ีทดิครากะษกัทีม บอรูร นชเ าญญปิตสะลแูรมาวคงาท1. นตนปเ ีดูด่ีทดามีม ีดพาภขุสีม นชเ ยากงารงาท2. นตนปเ งูสนุยหดืยมาวคีมะลแวัตบัรป งอเนตนใน่ัมอ่ืชเมาวคีม ีดิธามส นชเ ะวาภิฒุวะลแณมราองาท3. น่ัมงุม ีดบอชดิผบัร ครรสปุอาหญปญิชผเะจ่ีทาลก ดไจใวไอืถอ่ืชเาน นชเ ยัสินปุองาท4. นตนปเ มคงัสบอช มายายพ รยีพเกาพ นทดอ

66 ีด่ีทาํนูผ ้ีนงัด ิตับมสณุคีมรวค ีด่ีทาํนูผ ดนหาํกอ่ืพเ ลกไณรากงอมรากนปเนศัทยัสิวีมราก นศัทยัสิวีมงอตีด่ีทาํนูผ (Vision) นศัทยัสิว1. ่ีทบัขงรแนปเะลแ นอกจ็รเาํสมาวคบสะรปหใาํทะจน่ือนคนอกน็หเงอมราก ตคานอนในปเะจรวค่ีทงาทศิท งูจกัชะลแ ดไงอขวย่ีกเูผงัยปไนตงอขนศัทยัสิวราสอ่ืสถรามาสงอตะจาํนูผะลแ รากงอต่ีทยามหดุจูสปไาํน ๆ น้ันาํนูผงอขนศัทยัสิวมาตปไิตับิฏปงึพมาตูผหในุตะรกอืรห งึถยามหดไิม้ีน่ีทนใูรมาวค ดุส่ีทนปเาํจง่ิสนปเูรมาวค น้ันาํนูผนปเราก (Knowledge) ูรมาวค2. ะจราก ยวด ๆน่ือนาดนใมิตเม่ิพเูรมาวคาหฝใรากงึถมวรตแกาห น้ันาทเ่ีทานหนในางบักวย่ีกเูรมาวคะาพฉเ น้ึขกามงคน่ัมง่ิยะจ็กาํนูผนปเมาวคงหแะนาฐ ดใงยีพเกามูรบอรง่ิย ูรบอรูผนปเงอตงึจนางานหวัห ีด่ีทาํนูผนปเ น้ันงยีพเ ตขเบอขนใดใง่ิสง่ึนหง่ิสิตับิฏปะจ่ีทถรามาสมาวค อืค ม่ิรเิรมาวค(Initiative) ม่ิรเิรมาวค3. ง่ิสขไกแะจ่ีทน็หเดิคมาวคงดสแรากนใถรามาสมาวคอืรห ง่ัสาํคยอคงอตมไยดโ งอเนตยวดดไ่ีทานหจานาํอ มาวคีมงอตะจนางานหวัห ดไมางกองญิรจเะจม่ิรเิรมาวค งอเนตยวดดไน้ึขญิรจเอืรห น้ึขีดหใดใง่ิสง่ึนห านหงอ้ืบเูยอจ็รเาํสมาวครากงอต่ีทจใงัลพีม ่ีทานหอตสใจใาอเมาวคีม ีดนางอจดจจใีมอืค นรอืรอืตะรก อตวัลกมไงอตะจีด่ีทาํนูผ( Courage and Firmness) ดาขด็ดเมาวคะลแญาหาลกมาวคีม4. หใยวชะจ ญาหาลกมาวคีม่ีทาํนูผ จใะลแ าจาว ยากงาทง้ัท ๆดใดวปบ็จเมาวคอืรห กาบาํลกายมาวค ยารตนัอ ะณษกัลนปเ็กดาขด็ดเมาวค วลแญาหาลกมาวคกาจกอน ดไปไงวลุลจ็รเาํสหใ ๆงาตนางอตญิชผเถรามาส าํนูผงอขวัตนใดิกเหใาํทงอตะจ่ีทง่ึนห ดิคมาวคนาสะรปกัจูรงอตะจีด่ีทาํนูผ (Human Relations) ธนัพมัสยษุนมีมราก5. ีดธนัพมัสยษุนมีม่ีทาํนูผ ดไาษกึศรากบัดะรกุท ยัวกุท ศพเกุทนคบักมวรนางาํทถรามาส นชยโะรปนาสะรป ดไก็ลเาหญปนปเยาลกญหใาหญปหใยวชะจ กัลหยัศาองอตะจีด่ีทาํนูผ( Fairness and Honesty) ติรจุสยตัสอ่ืซะลแมรรธิตุยมาวคีม6. ง่ัสยัฉจินิวรากนใอืมงอ่ืรคเนปเ น่ือูผะลแงอเนตอตติรจุสยตัสอ่ืซมาวคะลแลผุตหเงหแกัลห งอตกูถมาวคงอข กวพนลเครรพนลเมไ งยีอเาํลมาวคกาจศารป ิตคอกาจศารป่ีทติจยวดนางิตับิฏปอืรห ราก ูสปไหในางนัดกัลผะจ่ีทง่ึนหนัองัลพนปเะจนทดอมาวค(Patience) นทดอมาวคีม7. งิรจทแงายอดไงาทยาลปยามหดุจ บอคบอร มุขุสมาวค งัวะรดัมะรมาวค งึถยามห วัตน่ืตมาวค( Alertness ) วัตน่ืตมาวคีม8. ณรากุตหเอตนัทนางิตับิฏปรากนใวไบัฉมาวคีม งฉเะรกบัฉะรกมาวคดาขอืรหดายดืยมไ ทามะรปมไมาวค ่ีท ๆ งาตณรากุตหเอตงอรตรตไดิคดุยหงอตะจ จใติจงาทะลแ ยากงาทกอองดสแ่ีทะณษกัลนปเวัตน่ืตมาวค ีธิวกัจูรงอตะจีด่ีทาํนูผ อืค งอตกูถงายอดไ ๆ งาตุตหเอืรห ๆ งาตง่ิสาณราจิพะจ่ีทจินิพยลุดชใกัจูร น้ึขดิกเ (Self Control) งอเน่ันงอเวัตมุคบวค

67 ูมหอตีดกัภกัรงจมาวคีมงอตนปเาํจ น้ันีด่ีทานหวัหอืรหาํนูผนปเราก(Loyalty) ีดกัภมาวคีม9. ยารตนัอยัภงอปกปะลแ จใงาววไมาวคบัรดไาํนูผหใยวชะจ ้ีนีดกัภมาวค รากคงออตะลแมวรนวสอต ะณค ีดงายอนปเดไศิทกุทนใ จานาํองาวมไ งอหงอจมไ สโยง่ิยหมไงอตะจีด่ีทาํนูผ(Modesty) วัตอืถมไมย่ีงสเบงสมาวคีม10. มาตูผหใาํทะจ็ก วลแดในคนางานหวัหอืรหาํนูผนใูยอีมาถ ้ีนมย่ีงสเบงสมาวค ลผุตหเรไ่ีทง่ิสนใจใิมูภมไะลแ อมสเอืมมวรมาวคหใะลแ อืถบันมาวคีมงอนกูลอืรห นชมุชาํนูผะวาภงารสมิรสเราก หใาํทรากอืรห น้ึขม่ิพเาํนูผะวาภีมนชมุชาํนูผหใาํทราก งึถยามห นชมุชาํนูผะวาภงารสมิรสเราก ดไนชมุชบักหในาดะลตแนใทาบทบีมปไาขเรากอืรห่ีทานหาํทรากนใถรามาสมาวคงุรปบัรปรากีมนชมุชาํนูผ รากนใะษกัทานฒัพราก ณษกัลปูรานฒัพราก พาภกิลคุบานฒัพราก กแดไ าํนูผะวาภงารสมิรสเราก น้ึขีด ครรสงารสม่ิรเิรดิคมาวคานฒัพรากะลแ าํจงรทมาวคานฒัพราก ราสอ่ืสอตดิต ราก งอเนตมุคบวคราก นชเ ธนัพมัสยษุนมงารสมิรสเราก กแดไ าํนูผงอขพาภกิลคุบานฒัพราก ราก น่ือูผบักอืมมวรมาวคหใราก นตมอถกัจูรราก นางมวรนอ่ืพเ นางอตยตัสอ่ืซมาวคีมราก น่ือูผงฟบัร นใจใน่ัมมาวค นชเ ณษกัลพาภงารสรากะลแ นชมุชงอขรากงอตมาวคจใาขเราก นตนปเ น่ือูผจใาํ้นมอนถ นตนปเ น็หเดิคมาวคงดสแราก น่ือูผบักาขเวัตบัรปราก นางาํทรากนใจใงูจงรแ งอเวัต นชยโะรปนปเ่ีทราหาอนาทะรปบัรราก ยากงัลาํกกออราก กแดไ าํนูผงอขณษกัลปูรานฒัพราก ทายราม นชเ ทายรามานฒัพรากะลแ ยากงตแรากกัจูรราก นวสดัสะลแงารปูราษกัรราก รากานชภโกัลหกูถ นตนปเ มุชะรปรากนใทายราม นางาํท่ีทนใทายราม งาขบอรนคอตทายราม ราหาอะตโนใทายราม วัตาํนะนแรากนใ นใดูพราก ทพัศรทโงาทราสอ่ืสราก งฟราก ดูพราก กแดไ ราสอ่ืสอตดิตรากนใะษกัทานฒัพราก าษกึรปาํค าํนะนแาํคหใราก นยีขเราก นาอราก าหอ้ืนเหะารคเิวราก งฟูผมุลกหะารคเิวราก นชมุช่ีท ลคคุบบักวย่ีกเดยีอเะลยาราํจราก นางงอขดยีอเะลยาราํจราก กแดไ าํจงรทมาวคานฒัพราก ขลเวัตบักวย่ีกเาํจราก าลก ดิคาลกหใาํท ๆ มหใรากีธิวาหอ่ืพเานฒัพรากนปเ ครรสงารสม่ิรเิรดิคมาวคานฒัพราก ๆ มหในางลผงารส นุยหดืยมาวคีมะลแงาวกกลโงอมหใาํท กอองดสแ นชมุชงอขาํนูผะวาภ มรรธยิรจ มรรธลีศ มรรธณุคีม ถรามาสมาวคูรมาวคีมูผนปเรวคาํนูผ งอเนตราหิรบรากนาด1. ีดพาภกิลคุบีมะลแ งอเนตนใยันิวีม ีชญับ นิงเราก ณามะรปบงขไกแงุรปบัรปราก นผแงาวรากีมรวคาํนูผ นางราหิรบรากนาด2. งารสราก ลผนิมเะรปะลแมุคบวคราก งอ่ืนเอตงายอนางานฒัพราก ีชญับ นิงเราก ณามะรปบงราหิรบราก นชมุชอตบอชดิผบัรมาวคีมรากะลแ นางมีทานฒัพรากะลแ นางนาสะรปราก ยตไปิธาชะรปนปเมาวค ีด่ีทธนัพมัสยษุนมีมรวคาํนูผ มคงัสราหิรบรากนาด3. ีด่ีทาษกึรป่ีทนปเรากะลแ ีด

68 นชมุชาํนูผงอข่ีทานห ูยอนชมุชงอขกิชามสหในาสะรปอืรหาษกัรูผนปเงอตะจ น้ันนชมุชาํนูผนปเ่ีทานหาํทรากนใ นชมุชนในคงอขบัรมอย่ีทนปเะลแ นชมุชนในคบักธนัพมัสมาวคีม นชมุชบักดิชลกใูยองอต อืค นักมวร รากนวบะรกนใบอชดิผบัรงอต อืค คงสะรปุถตัวุลรรบหในชมุชงอขจิกราภิตับิฎปูผนปเงอตะจาํนูผง้ัทกีอ งอตะจนชมุชาํนูผ น้ันกาจกอน ยามหาปเุลรรบหในางาํทงอตะลแ จใาขเะลแงคน่ัมมาวคยวดนางาํทรากีธิว มาวคยวนาํอะณษกัลนในางิตับิฏปงอตะจ อืค มุลกนใธนัพมัสอตดิตรากดิกเหในุนสบันสรากนใทาบทบีม ง่ิสนปเงึจีด่ีทราสอ่ืสอตดิตราก ีดยวดนักอติตับิฏปะลแธนัพมัสอตดิตรากดิกเนชมุชนใกิชามสหใกวดะส ยามหาปเุลรรบนชมุชาํนูผ่ีทานหหใยวชรากนปเะลแ ญัคาํส นชมุชาํนูผ่ีทานหาํทรากนใงาทวนแ นชมุชนใน้ึขดิกเหใีคคัมาสมาวคงารส1. นชมุชอตนชยโะรปนปเ่ีทง่ิสาํทกิชามสหในุตะรก2. าํนูผะวาภดิกเหใกิชามสานฒัพ3. นชมุชงอขยามหาปเดนหาํกกิชามสบักมวร4. นชมุชนในางนาสะรปะลแ นางราหิรบ5. นชมุชบักหใงาทวนแ้ีชะลแ าํนะนแาํคหใ6. นชมุชนใกิชามสญัวขงุราํบ7. ๆ น่ือนางยวนหบักนางนาสะรปอตดิตรากนในชมุชนทแวัตนปเ8. นชมุชงอขาํทะรกรากลผอตบอชดิผบัร9. นชมุชาํนูผทาบทบ จิกฐษรศเนาด ดไงอเนตง่ึพถรามาสนอืรเวัรคหใาํท1. นชมุชงอขรากงอตมาวคอตงอนสบอต่ีทพีชาอมิรสเงส2. มสะามหเมาวคมาตนชมุชจิกหาสิวมิรสเงส3. นชมุชนใมอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจรากนาด มสะามหเงายอิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจราหิรบ1. ีด่ีทมอลดวแพาภสงารสมิรสเ2. รากงอตมาวคอตอพงยีพเนาฐน้ืพงารสงรคโบบะรงาว3. ยัมานอพาภขุสนาด นชมุชงอขมวรนวสีมรากกาจพาภขุสอ่ืพเนาฐน้ืพงารสงรคโบบะรงาว1. พาภขุสงารสมิรสเอ่ืพเรากดัจ2. ครโนักงอปราก3. งอเนตยวดพาภขุสลแูดราก4.

69 ีณพเะรปะลแมรรธนฒัว านสาศนาด จใติจวย่ีนหเดึย่ีทานสาศอืถบันราก1. รทาออ้ือเนปงบแติวีชีถิวีมราก2. นชมุชงอขีณพเะรปมรรธนฒัวนาสบืสษกัรุนอราก3. นคานฒัพรากนาด าญญปิมูภ / ูรมาวครากดัจราก1. นชมุชนใกิชามส/ าํนูผานฒัพราก2. นชมุชรากดัจราหิรบรากนาด ลูมอขบบะราํทดัจราก1. นชมุชนผแาํทดัจราก2. นชมุชรากิดสัวสดัจราก3. ยตไปิธาชะรปบอบะรมาตงอรคกปราก งอืมเรากงารสมิรสเราก4. นิสยพัรทะลแติวีชนใยัภดอลปงคน่ัมมาวคนาด นชมุชงอขนิสยพัรทะลแติวีชนใยัภดอลปมาวคาษกัรนักงอปราก1. ิตาชมรรธยัภนักงอปราก2. มาตูผ1.2 (Followership) มาตูผะวาภะลแ(Followers) มาตูผงอขยามหมาวค งอตะจ่ีทบอชดิผบัรมาวคะลแ ่ีทานหีม่ีทรากคงอนในางิตับิฏปูผ งึถยามห มาตูผะวาภะลแ มาตูผ คงสะรปุถตัวุลรรบะลแจ็รเาํสหใิตับิฏปามาชญับบัคงับูผอืรหาํนูผกาจง่ัสาํคบัร ้ีนงัด บบแ5 มาตูผงอขมรรกิตฤพ งูสครรสงารสดิคมาวคีมะลแ ะรสิอนปเมาวคีม าชยอ่ืฉเนคนปเะณษกัลีม นิหเงาหบบแมาตูผ1. นอกามครรสปุอนาผะลแ ณรากบสะรปีม ลผิธทิสะรปีม่ีทมาตูผนปเกามนวส นรอืรอืตะรกมาวคีม่ีทูผนปเะณษกัลีม มผบัรคบบแมาตูผ าวกยีรเอืรห มาตบัรปบบแมาตูผ2. ครรสงารสดิคมาวคดาขตแ นางาํทรากนใ อ้ือเะจ่ีทณรากนาถสบักูยอน้ึขดใบบแมรรกิตฤพชใกอืลเะณษกัลีม ดอรวัตาอเบบแมาตูผ3. ดุส่ีทยอนงย่ีสเมาวคีมะลแดุส่ีทกามดไงอเวัตบักนชยโะรป ครรสงารสม่ิรเิรดิคมาวคีมมไ ะรสิอมาวคดาข น่ือูผาพง่ึพบอชะณษกัลีม าชยอ่ืฉเบบแมาตูผ4. ถรามาสมาวคีม งูสนางิตับิฏปรากนใจใง้ัตมาวคีม่ีทูผนปเะณษกัลีม ลผิธทิสะรปีมบบแมาตูผ5. งอเนตยวดดไนางรากดัจราหิรบรากนใ

70 ้ีนงัด ลผิธทิสะรปีม่ีทมาตูผะณษกัล ีดดไงอเนตรากดัจราหิรบรากนใถรามาสมาวคีม1. คงสะรปุถตัวะลแรากคงออตนัพกูผมาวคีม2. ถรามาสมาวคดุสะลแ พาภยกัศม็ตเนางาํท3. อืถอ่ืชเานะลแ ยตัสอ่ืซ ญาหาลกมาวคีม4. มาตูผงอขงอเนตพาภยกัศานฒัพราก อืค รากะรป7 ีม ลผิธทิสะรปีม่ีทมาตูผนปเหใงอเนตยัสินะณษกัลานฒัพราก (Be Proactive) กุรงิชเยัสินีมงอต1. (Begin with the end in Mind) จใติจนใกึลนวสกาจนตม่ิรเ2. (Put first Things first) นอกกรแง่ิสาํทอืมงล3. (Think Win-Win) ยาฝงอสง้ัทะนชบบแดิค4. (Seek first to Understand, Then to be Understood) ารเจใาขเน่ือนคหใะจนอกน่ือนคจใาขเ5. (Team Work) มีทนปเนางาํท อืรห(Synergy) งัลพมวรราก6. (Sharpen The Saw) อมสเูยองอเนตานฒัพอืรห มคหใยอ่ืลเบัล7. ้ีนงัดีม คงสะรปงึพ่ีทมาตูผะณษกัลณุคีมหใมาตูผานฒัพะลแมิรสเงสงาทวนแ มรรธนปเะลแกิชามสบักหใยษุนมงอขนาฐน้ืพน้ัขรากงอตมาวคงอ่ืรเ สใจใาอเลแูดราก1. ยชเมชาํคลัวงารหใรากยวดจใงูจราก2. นางูดาษกึศะลแานมมัส มรบอกฝรากงรคโดัจรากยดโดิคมาวคานฒัพะลแ ูรมาวคหใราก3. งายอบบแนปเหในติตับิฏปงอตาํนูผ4. งอ่ืนเอตงายอนางิตับิฏปรากลผนิมเะรปรากีม5. ์ิธทฤมัสลผนนเ่ีทนางลผนิมเะรปรากกัลหาํนรวค6. นางาํทรากนใชใามมรรธกัลหาํนรากมิรสเงส7. งัจงิรจงายอนางิตับิฏปรากนใชใามลาบิภามรรธกัลหาํนมาตูผหในุนสบันสมิรสเงสราก8. มคงัส นชมุชานฒัพนผแาํทดัจรากนใมาตูผ าํนูผ2 ่ีทงอ่ืรเ นชมุชนผแ นชมุชนผแ นชเ น่ิถงอทะลตแนใปไนักงาตกตแกยีรเอ่ืชีม มคงัส นชมุชานฒัพนผแ นชมุชทบมแนผแ นชมุชทบมแนผแ งอเนตง่ึพนชมุชติวีชนผแ นชมุชติวีชนผแ ติวีชนผแ งอเนตง่ึพ นตนปเ งอเนตง่ึพ นใงาทวนแนปเชใอ่ืพเน้ึขาํทดัจนักวัตมวรนชมุชนในค่ีทนชมุชานฒัพอืมงอ่ืรคเ อืค นชมุชนผแ นคยดโ นักมวรูยอบสะรปนชมุช่ีทรากงอตมาวคะลแาหญปพาภสมาตปไนปเหใงอเนตงอขนชมุชานฒัพราก งอเนตง่ึพรากกัลหยวดนชมุชงอขานฒัพรากมรรกจิกาํทะลแงาทวนแดนหาํก จในิสดัต ดิคนักมวรนชมุชนใ กัลหนปเน่ิถงอทนใ มอลดวแง่ิสะลแรกายพัรท มรรธนฒัว ติวีชีถิว าญญปิมูภ พาภยกัศมาต

71 อ่ืพเ นอตน้ัขกุทาํทมวร ดิคมวรนวสีมนชมุชนในคกุท่ีทนผแ งึถยามห นชมุชนผแ ปุรสยดโวาลก นักมวรานฒัพรากกาจนชยโะรปลผบัรดไนชมุชนในคกุทะลแงอเนตนชมุชาหญปกแชใ นคงอขมวรนวสีมรากงารสยดโาํทดัจม่ิรเิรูผนปเงอตะจนชมุชาํนูผ น้ันนชมุชานฒัพนผแาํทดัจราก ้ีนงัด นชมุชนใ นางมีทมอรพมาวคมยีรตเ1. นผแาํทดัจนางมีท1.1 มาวคูรมาวคงารส ดิคมาวครพแยผเอภเาํอบัดะรนชมุชานฒัพนางมีทบักมวรนชมุชาํนูผ ทาบทบ รกายทิวนปเรากคินคทเ รากนวบะรกงึถนชมุชนผแบักวย่ีกเนชมุชนใกิชามสกแจใาขเ นชมุช/นาบูมหบัดะรนางาํทะณคนปเลคคุบกอืลเดัค าหนคอ่ืพเนชมุชนผแาํทดัจรากนใญัคาํสมาวค ่ีทานห หในชมุช นชมุชอ่ืพเนางาํทรากงอต นางาํทรากบักมสะามหเิตับมสณุคีม่ีทูผ าณราจิพยดโนวสคาภกุทบักมวร ขุสณราธาสรคัมสาสาอาํนนกแ ิตาชมรรธมาตาํนูผ นาบญหใูผ นันาํก นชเ นางาํทะณคนปเหใบัรมอยราก ลคคุบ น่ิถงอทรากาชิวกัน ฆงสะรพ กแูผาฒเูผ าญญปิมูภ.) ชอ( นชมุชานฒัพาสาอ.) มสอ( นาบูมหาํจะรป นตนปเ นชกอเนางยวนหะลแรากชารนวส.) ตบอ( ลบาํตนวสราหิรบรากคงอนใ นผแาํทดัจรากนวบะรกมิรสเงสูผนางมีท1.2 มคงัสาชะรปคาภ รากชารคาภง้ัทีมง่ึซานฒัพรากีคาภนปเ นผแาํทดัจรากนใยาขอืรคเีคาภนางมีท กแดไ รกคงอ19 นวนาํจ นชกอเานฒัพรกคงอะลแ รากาชิวนับาถส นวสงอรคกปรากมิรสเงสมรก งอรคกปรากมรก อืค รกคงอ11 นวนาํจ รากชารคาภ1.2.1 รากาชิวมิรสเงสมรก.) นศก( ยัศายธัอมาตาษกึศรากะลแบบะรกอนาษกึศรากมิรสเงสนางกันาํส น่ิถงอท รากคงอ ธนัพมัสาชะรปมรก.) สบส( พาภขุสรากิรบนุนสบันสมรก.) ชพ( นชมุชานฒัพรากมรก รตษกเ นางกันาํส.) สกธ( รตษกเรากณรกหสะลแรตษกเรากอ่ืพเราคานธ.) ทมสอ( ยทไศทเะรปงหแนชลวมราสอ่ืส ดุสงูสราหทรากาชญับงอกนางกันาํสะลแ.) ชศส( ิตาชงหแมคงัสะลแจิกฐษรศเรากานฒัพรากมรรกะณค )ดุสงูส.กบ( .)ชอพ( นชมุชรกคงอานฒัพนับาถส อืค รกคงอ3 นวนาํจ มคงัสาชะรปคาภ1.2.2 รากมรรกะณคนางกันาํสะลแ.) บทส( ิตาชงหแงอืมเนชมุชะลแนาบูมหนุทงอกรากมรรกะณคนางกันาํส .)วกส( ยัจิวรากอ่ืพเนุทงอก ฏัภชารนับาถสะลแ ยัลายทิวาหมงวบท อืค รกคงอ2 นวนาํจ รากาชิวนับาถส1.2.3 มคงัสงาทรากดัจรากยัลายทิว นาบูมหิธินลูม อืค รกคงอ3 นวนาํจ นชกอเคาภ1.2.4 านฒัพน่ิถงอทนชมุชนับาถสะลแ.) สจว( ่ีทน้ืพะลแลูมอขมอรพมาวคมยีรตเ2. .ชชก( นชมุช/นาบูมหบัดะรนาฐน้ืพลูมอข.) ฐปจ( นาฐน้ืพนปเาํจมาวคลูมอข กแดไ ลูมอข2.1 กแดไ นาบูมหงอข ๆ งาตาหญปะลแปไว่ัทพาภสน็หเหใงดสแ่ีทนาบูมหงอขนาฐน้ืพลูมอข อืค) ค2

72 นชมุชงอขง็ขแมขเมาวค าษกึศรากะลแูรมาวค ยัมานอะลแพาภขุส จิกฐษรศเ นาฐน้ืพงารสงรคโ นชมุชพาภยกัศลูมอข ดิตพสเาย นางงรแพาภส มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรท นุท าญญปิมูภ ลคคุบ กแดไ มคงัสงาทนุท นชเ งาบดในาดีม่ีทน้ืพงอขมอรพมาวค อืค ่ีทน้ืพ2.2 นชมุชนผแงาวรากอตอ้ือเ่ีทนชมุชงอขนุท พีชาอบอกะรปรากนใรกายพัรท กแดไ จิกฐษรศเงาท าํทดัจรากนในชมุชาํนนกแนปเง่ึซนางาํทะณค น้ันนชมุชานฒัพนผแาํทดัจราก นชมุชนผแาํทดัจรากนินเาํด3. ้ีนงัด นชมุชมุลกรากนวบะรกยวดงาทวนแงาวอ่ืพเมุชะรปรากนใมคาชะรปีทวเชในผแ งอเนตนชมุชาษกึศราก3.1 นิงเรากพาภส นชเ งอเนตงอขนชมุชูรนยีรเาษกึศหในชมุชกิชามสาพาํนนชมุชนางาํทะณค มไอืรหนักงาตกตแนับุจจปบักตีดอนใมอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทพาภส รไงายอนปเนอืรเวัรคงอข ีณพเะรปตีราจมาตปไนปเคงสะรปงึพนชมุชนในคงอขมรรกิตฤพน้ันมคงัสพาภส ดใุตหเกาจงอ่ืนเ รไงายอ นตนปเ ดใงยีพเมรรธนฒัว นชมุชลูมอขมวรบวรจวราํส3.2 จวราํสบบแาํนอืรห งอเลูมอขจวราํสอืมงอ่ืรคเบบแกออนักมวรนชมุชนใกิชามสะลแาํนูผ จวราํสปไาํนวลแ บารทรากงอต่ีทลูมอขมิตเม่ิพเงุรปบัรปาม. ฐปจ อืรห ค. 2ชชก นชเ ูยอีมนางยวนห่ีทลูมอข นชมุชงอขรากงอตมาวคะลแาหญปพาภสูรนยีรเอ่ืพเมคาชะรปีทวเดัจรากยดโลูมอขจวราํสอืรห นชมุชลูมอข งอเน้ันนชมุชนในคอืค็กลูมอขหใูผะลแลูมอขจวราํสูผง่ึซ ลูมอขหะารคเงัส/ลูมอขหะารคเิว3.3 รากนวบะรกมิรสเงสนางมีทบักมวรนชมุชนใกิชามส นชมุชาํนูผ นชมุชนางาํทะณค นาด วัรคบอรคนาดลูมอข นชเ ลูมอขงอขทภเะรปมาตะยแกยแามมวรบวรบ็กเ่ีทลูมอขาํนนชมุชนผแาํทดัจ รากนาด มรรธนฒัว ะปลิศ านสาศ าษกึศรากนาด มคานมครากนาด มคงัสนาด พีชาอนาด จิกฐษรศเ นาด ติวีชงราํดรากอตนปเาํจ่ีทนาฐน้ืพงารสงรคโนาด งอรคกปรากงอืมเรากนาด ขุสณราธาส นชมุชนใาหญปงอขุตหเาสะลแาหญปงึถบารทหใาํทะจง่ึซ นตนปเ มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรท นชมุชนผแาํทดัจ3.4 นวสีมะลแูรบอรมาวคีม่ีทลคคุบญิชเนผแาํทดัจนางาํทะณค นชมุชนผแงารกย3.4.1 าํทดัจ นชมุชนผแงอขงรคโาคเงาราํทดัจรากิตับิฏปงิชเมุชะรป นชมุชนในชาชะรป นผแาํทรากบักงอขวย่ีกเ วนแกัลหดึย ฐัรงอขยาบยโนวนแบักงอลคดอส่ีทนชมุชลูมอขงอขนาฐน้ืพนบมรรกจิกรากงรคโ นางนผแ นืยง่ัยงายองอเนตง่ึพรากงาท นผแงารอนสเาํนอ่ืพเนชมุชกิชามสมคาชะรปมุชะรปดัจ นชมุชนผแณราจิพาชะรป3.4.2 มิตเม่ิพเ งุรปบัรป ขไกแ ลูมอขบอสจวรตาณราจิพนักมวร น็หเดิคมาวคงดสแมวรนชมุชนใกิชามสหใ ะลแาหญปพาภสบักงอลคดอส นับุจจปนปเะลแงิรจนปเมาวคมาตงอตกูถหใมรรกจิก รากงรคโนางนผแ นผแนัดกัลผอ่ืพเนักมวรงอขาจเนปเบัรมอย บอชน็หเมาวคหในชมุชนในชาชะรป นชมุชงอขรากงอตมาวค

73 นางนาสะรปรากนใชใปไาํน งิองาอถรามาส่ีทมลเปูรนปเราสกอเาํทดัจวลแ งิรจดไนางชใรากดิกเหในชมุช นชมุชานฒัพนางนินเาํดรากอืมงอ่ืรคเนปเชในจดอลต ดนหาํก่ีทมาตมรรกจิก รากงรคโดิกเหในุนสบันสราก บัดะรบอสจวรตถรามาสะลแนชมุชนใกิชามสงอขน้ึขีด่ีทติวีชพาภณุคบัดะรกยอืมมวรมาวคนาสะรปะลแ ดไวไงาว่ีทงาทวนแบักานฒัพรากงอขานหวากมาวค กุทนชมุชานฒัพนผแาํทดัจรากนวบะรกนใมวรนวสีมงอตะจมาตูผะลแาํนูผง้ัทวลแปุรสยดโวาลก บอสจวรต ลูมอขหะารคเงัส หะารคเิว มวรบวร จวราํสราก งอเนต นชมุชูรนยีรเาษกึศรากนาดนใง้ัท นอตน้ัข ณรูบมสบับฉนผแาํทดัจะลแนผแงารกย าหญปงอขุตหเาสะลแาหญปาหนคอ่ืพเ ลูมอข /ลบาํตบัดะรนใรากาณรูบามาํน็ก วลแจ็รสเนชมุชานฒัพนผแาํทดัจดไ นชมุช/นาบูมหะลตแอ่ืมเ ้ีนงัด มคงัสานฒัพนผแนปเ ดัวหงัจะลแ อภเาํอ ลาบศทเ มคงัส นชมุชนผแรากาณรูบมวราขเงอเนตนชมุชนผแาํน นชมุช/นาบูมหบัดะรนผแนางาํทะณค1. นผแบอมน้ันกาจ น้ึขรากาณรูบรากยวนาํอูผนปเ ลาบศทเ/ลบาํตบัดะรนางาํทะณคยดโ ลาบศทเ/ ลบาํตบัดะร ยาขอืรคเีคาภนางยวนหะลแน่ิถงอทนวสงอรคกปรกคงอกแหใ ลาบศทเ/ลบาํตบัดะร นชมุช/นาบูมหงอข ิตับิฏปรากูสปไาํนะลแ ๆงาตีคาภนางยวนหงอขานฒัพนผแะลแน่ิถงอทานฒัพนผแบักรากาณรูบปไาํน ๆ กุทงอขานฒัพนผแะลแอภเาํอบัดะรานฒัพนผแนปเรากาณรูบามนชมุชนผแาํนะจ็กอภเาํอบัดะรนใ2. ามาํนถรามาส็กฐัรคาภ ้ีนมคงัส นชมุชานฒัพนผแง่ึซ ดัวหงัจบัดะรนผแนปเรากาณรูบามาํนกูถะจ็ก อภเาํอ นวสีมรากกาจามน้ึขดิกเน้ันนผแยวดงอ่ืนเ ีดงายอนปเดไศทเะรปานฒัพรากนใรตสาศธทุยนผแนปเดนหาํก น่ิถงอทนในชาชะรปกาจานฒัพรากนใมวร นปเลผีมน้ันน้ึขาํทดัจดไ่ีทนผแ าวลผมาตดิตงอตนผแาํทดัจรากนใาํนูผนปเง่ึซ นผแนางาํทะณค3. ดไาหญปกแ รไงายอลผีมวลแรากนินเาํด รากนินเาํดปไนชมุชานฒัพนผแงลปแ่ีทงาบดในางยวนหีม รไงายอ าํทดัจรากนใงาทวนแนปเชใอ่ืพเลูมอขนปเปุรสวลแ ิตับิฏปรากูสปไาํนรากบัรดไมไดในผแ มไอืรห ปไอตง้ัรคนใ นชมุช/ นาบูมหานฒัพนผแ ูรนยีรเรากนวบะรกหใอ่ืพเ ปกุทงอ่ืนเอตงายอานฒัพนผแงุรปบัรปนวทบทรากาํท นผแนางาํทะณค4. พาภณุคบัดะรกยพาภยกัศานฒัพรากนใอืมงอ่ืรคเนปเน้ันมวรนวสีมบบแ มคงัส นชมุชานฒัพนผแาํทดัจราก นชมุช/ นาบูมหนในคงอข มคงัส นชมุช งอเนตานฒัพนผแนอ่ืลคเบัขรากนใมาตูผ าํนูผ3 ่ีทงอ่ืรเ นวสีมนชมุชนในชาชะรปะลแนชมุชาํนูผ วลแยอรบยีรเราสกอเมลเปูรนปเนชมุชนผแาํทดัจอ่ืมเ ีมนอ่ืลคเบัขรากนใงาทวนแง่ึซ นชมุชอตนชยโะรปดิกเะลแาคณุคีมะจงึจิตับิฏปรากูสปไาํนนอ่ืลคเบัขมวร ้ีนงัด อืราห าษกึรปมุชะรปดัจนชมุชงอขกิชามสนปเง่ึซ นาบวาชะลแ นชมุช/นาบูมหบัดะรนางาํทะณค1. ยดโดนหาํก่ีทคงสะรปุถตัวุลรรบหใรากนินเาํดปไมรรกจิก/รากงรคโาํนรากาณราจิพนักมวร

74 รากนินเาํดงอต่ีทญัคาํสมาวคีม ดใรากงรคโาว มรรกจิก/รากงรคโงอขญัคาํสมาวคบัดาํลดัจ1.1 งัลห-นอก อืค ทภเะรป3 นปเกอองบแง่ึซ นางนผแงอขทภเะรปดัจ1.2 งอเดไรากนินเาํดถรามาสนชมุช่ีทนชมุชนผแ1.2.1 รากนินเาํดนักมวร กอนยาภนางยวนหะลแนชมุช่ีทนชมุชนผแ1.2.2 นุนสบันสรากหใามาขเ กอนยาภนางยวนหนาสะรปงอต่ีทนชมุชนผแ1.2.3 นางนผแบอชดิผบัรูผนปเ นชมุชกิชามส รคัมสาสาอ นางาํทะณคงอข่ีทานหทาบทบงบแ2. นชมุชนใงิรจิตับิฏปปไาํนรากีมหในัดกัลผอ่ืพเ มรรกจิก/รากงรคโ นผแนใวไง้ัต่ีทมาตลผุลรรบหใรากงรคโงอขมรรกจิกนินเาํดนักมวร3. นักยวชอ่ืพเ นางนผแมาตรากงรคโนินเาํดรากงอขครรสปุอ าหญป านหวากมาวคลผมาตดิต4. น้ึขดิกเ่ีทครรสปุอาหญปขไกแ ดใงยีพเ มไอืรหวไง้ัต่ีทคงสะรปุถตัวมาตจ็รเาํสมรรกจิกรากงรคโรากนินเาํดรากลผนิมเะรป5. 6 ่ีททบมรรกจิก นชมุชาํนูผงอข่ีทานหะลแ นชมุชาํนูผงอขยามหมาวคยาบิธอนยีรเูผหใ1. ีด่ีทมาตูผอืรหีด่ีทกิชามสนปเรากยาบิธอนยีรเูผหใ2. กิชามสงอข่ีทานหทาบทบงบแยดโ ดิคมาวคมดะรนักมวระลแ นค5 ะล ๆ มุลกงบแนยีรเูผหใ3. ยาสญหใดัวหขไ“ อืรห2009” ดัวหขไ” นักงอปรากรากงรคโาํทดัจรากนใ มาตูผะลแ าํนูผนปเหใ มุลกนใ มสะามหเมาวคดิกเหใรไงายอ่ีทานหิตับิฏปรวคาว นยีรเูผงอขนชมุชนใ1)” น็อเ1 ชอเ( อเดินช มหใุธนัพ

75 มรรกจิกยลฉเวนแ 1 ่ีททบมรรกจิกยลฉเวนแ ยามหมาวค1 อข ถรามาสมาวค ูรมาวคานฒัพะจ่ีทลคคุบงอขรากงอตมาวค งึถยามห งอเนตานฒัพราก1. น้ึขงูสอืรหน้ึขกาม่ีทถรามาสมาวค ูรมาวคีมหใ ูยอนปเ่ีทกาจนตงอข ยดโ น้ึขีดหในชาชะรปงอขูยอนปเมาวคมิรสเงสรากนวบะรก งึถยามห นชมุชานฒัพราก2. งอเนางนินเาํดม่ิรเิระลแอืมมวราขเนชาชะรป งอืมเราก มคงัส จิกฐษรศเนาดง้ัทีด่ีทงลปแนย่ีลปเรากนวบะรก งึถยามห มคงัสานฒัพราก3. ยัศาอูยอ่ีท ราหาอนาดงาทง้ัทน้ึขีด่ีทูยอนปเมาวคติวีชีมดไะจนชาชะรปอ่ืพเ มรรธนฒัว งอรคกปราก คาภอมสเมาวคบัรดไ นชาชะรป พีชงอรครากนใอพงยีพเดไยารีม าํทนางีมราก ยัมานอพาภขุส าษกึศราก นอตน้ัขกุทงลปแนย่ีลปเรากนวบะรกนใมวรนวสีมงอตะจนชาชะรป้ีนง้ัท ติวีชพาภณุคีม มรรธิตุยมาวค บบะรีมงายอ ้ีนปไอตงัดีม งอเนตานฒัพรากกัลห3 อข ามกออมหใบัดะรพาภยกัศยอลปดลปถรามาสงอตลคคุบ1. (Total self) ดมหง้ัทนควัตนใยาทาทมาวคูรบัรรวค งอเนตานฒัพรากีม่ีทนค2. หใาํทรากะลแ งอเวัตงอข์ิธทฤมัสลผนาผน้ึขดิกเนตงอ้ืบเจใงูจงรแ งอเวัตยวดม่ิรเิรรากนปเ3. ามงลงอร่ีทงอ่ืรเนปเกอนยาภกาจษทโงลรากะลแลัวงาร งอเนตยวดจ็รเาํสมาวคุลรรบ ครรสงารสงายองิชเง่ัยหรากีม ูรนยีรเรากีมงอต งอเนตานฒัพราก4. งย่ีสเะจ่ีทจใม็ตเงอต งอเนตานฒัพราก5. งอเนตบักน้ึขดิกเ่ีทงอเนตานฒัพรากกาจบัรดไ่ีทนชยโะรป4 อข ติวีชงราํดรากนใจ็รเาํสมาวคบสะรปราก1. นางรากพีชาอบอกะรปรากนใจ็รเาํสมาวคบสะรปราก2. ณรูบมสยัมานอพาภขุสีมราก3. งอเนตนใน่ัมอ่ืชเมาวคีมราก4. จใติจงาทขุสบงสมาวคีมราก5. ยดโดไาํทะรก มิตเม่ิพเูรมาวคาหีธิวยวดงอเนตานฒัพราก5 อข งอ่ืนเอตงายอะลแาํจะรปนปเอืสงันหนาอราก1. มรบอกฝรากบัราขเอืรหมุชะรปมวราขเราก2.

76 ๆ งาตยายรรบรากอืรหอืสงันหนอสราก3. ๆ งาตรากคงออืรหนชมุชงอข ๆ งาตมรรกจิกมวรราก4. นชมุชานฒัพรากงอขนาฐน้ืพดิควนแ6 อข (People Participation) นชาชะรปงอขมวรนวสีมราก1. (Aide Self-Help) งอเนตอืลหเยวชราก2. (Initiative) นชาชะรปงอขม่ิรเิรดิคมาวค3. (Felt-Needs) นชมุชงอขรากงอตมาวค4. (Life-Long Education) ติวีชคาภาษกึศราก5. นชมุชานฒัพรากกัลห7 อข นชาชะรปงอขพาภยกัศะลแ ีรศ์ิดกัศีมมาวคกัลหดึย1. นชาชะรปงอขงอเนตง่ึพรากกัลหดึย2. นชาชะรปงอขมวรนวสีมรากกัลหดึย3. ยตไปิธาชะรปกัลหดึย4. มคงัสานฒัพรากงอขดิควนแ8 อข หใอ่ืพเ บบะรีมงายอนักงอ่ืนเอตาํทะรกงอตมคงัสาหญปกแราก(Process) รากนวบะรก1. มิดเาวกีด่ีทะณษกัลนปเงอตะจง่ึซ ง่ึนหะณษกัลกีอูสปไง่ึนหะณษกัลกาจงลปแนย่ีลปเรากดิกเ งอขอืมมวรมาวคนนเะาพฉเยดโ นางนินเาํดรากนใรากีธิวดนหาํกราก(Method) รากีธิว2. นักมวรนางาํทะจ่ีทลาบฐัรงอข่ีทานหาจเบักน้ันมคงัสนในชาชะรป หใงลปแนย่ีลปเรากดิกเหใาํทงอตะจมคงัสานฒัพราก(Movement) งลปแนย่ีลปเีธิวมรรก3. น้ึขีด่ีทงาทนใปไงลปแนย่ีลปเงอตะจะลแ ดไ นอตน้ัขีม นผแีมงายอาํทงอตะจมคงัสานฒัพราก(Planning) นางนินเาํดรากนผแ4. ดไลผนิมเะรปะลแ บอสจวรตถรามาส 2 ่ีททบมรรกจิกยลฉเวนแ ง่ึซ น้ึขดิกเ่ีท ๆ งาตณรากุตหเอืรห งอขง่ิส วตัส ลคคุบงอขงิรจจ็ทเอข อืค ลูมอข1 อข ดไ็กพาภอืรห ขลเวัต มาวคอขนปเจาอ ้ีนงัด ญัคาํสมาวคีมลูมอข2 อข งอเนตอตลูมอขงอขญัคาํสมาวค ตแติวีชงราํดรากนใชใามลูมอขาํนกัจูรยษุนม ยัภดอลปดอรูยอติวีชงราํดถรามาสยษุนมหใาํท1. มสะามหเ่ีทดใลากูดฤ ศากาอ นิดาวตกเงัส นชเ วัตบอรูยอ่ีท ๆ งาตง่ิสตกเงัสกัจูรยษุนม วลแณารบโ

77 บืสดอทยาถวลแูรมาวคคงอนปเมสะส ดไครโาษกัรายนปเชใดใดินชชืพ ดใดินชดไนิกกัผชืพกูลปรากบัก ่ีท ชใงอ่ืรคเงอขง่ิส ราหาอนปเชใามิตาชมรรธรกายพัรทาํนถรามาสยษุนมหใาํท ๆ งาตลูมอข ามนักอต ดไพีชงราํดรากอ่ืพเครโาษกัรายะลแ ยัศาอูยอ จใติจ ยากงารงอ่ืรเ นชเ วัตบอรน้ึขดิกเ่ีท ๆ งาตวารงอ่ืรเจใาขเมาวคูรมาวคีมารเหใยวช2. นคบักมวรูยอถรามาสหใ งอเวัตบัรปถรามาสยษุนมหใาํท น่ือูผะลแ งอเนตงอขมรรกิตฤพ รากงอตมาวค ขุสบงสมาวคีมงายอดไมคงัสะลแวัรคบอรคนใ รากอตจในิสดัตราก ีดยวดดไปไนพนาผหใน้ึขดิกเ่ีท ๆ งาตาหญปกแถรามาสงอเนตหใาํท3. ดไยาหยีสเดาลพดิผรากดิกเหใาํทจาองอตกูถมไลูมอขีมอืรหลูมอขีมมไ่ีทดใง่ิสาํทะรกมไอืรหาํทะรก มคงัส/นชมุชอตลูมอขงอขญัคาํสมาวค นปเมคงัส/นชมุชานฒัพรากอตนปเาํจง่ิสนปเาษกึศรากง่ึซ ูรนยีรเาษกึศรากดิกเหใาํท1. ว็รเดวระลแยางดไน้ันมคงัส/นชมุชูสปไาขเะจ็กานฒัพราก าษกึศรากบัรดไูผีม่ีทดใมคงัส/ นชมุช ง่ิยงายอ นุรนคูสปไูรมาวคดอทยาถะลแวไาษกัรถรามาส น้ันูรมาวคคงอนปเมสะส่ีท ๆ งาตลูมอข2. งาตะลแ งอเนต มคงัส/นชมุชงอขมรรธนฒัว จใาขเมาวคูรมาวคดิกเหใาํท มคงัส/นชมุชนใปไ ๆ อต ขุสบงสงายอดไนักมวรูยอรากดิกเหใอกดไมคงัส ียลโนโคทเนาดงาทง้ัท ๆ งาตนาดนใ ๆ มหใถรามาสมาวค ูรมาวคงารสมิรสเยวช3. านฒัพรากอตนาฐน้ืพนปเ่ีท ฯลฯ ยชิณาพราก รตษกเราก มคานมคราก รตสาศฐษรศเ าษกึศราก มคงัส/นชมุช ลูมอขงอขนชยโะรป3 อข ูรนยีรเรากอ่ืพเ1. าวคนคาษกึศรากอ่ืพเ2. านฒัพรากนใงาทวนแนปเชใอ่ืพเ3. ขไกแงุรปบัรปามาํนรากนใชใอ่ืพเ4. ๆ งาตญัคาํสนาฐกัลหนปเชใอ่ืพเ5. ราสอ่ืสรากอ่ืพเ6. จในิสดัตรากอ่ืพเ7.

78 3 ่ีททบมรรกจิกยลฉเวนแ ลูมอขมวรบวรบ็กเะจรวคูรค าษกึศกันงอขมุลกนางาํทรากมรรกิตฤพาษกึศรากงอตูรคาถ1. าษกึศกันงอขมุลกนางาํทรากมรรกิตฤพน็หเะจงึจตกเงัสีธิวยวด ้ีนงัดดไาห าษกึศมถะรปบัดะราษกึศกันงอข ยทไาษาภาชิวดวมหงอขย่ีลฉเนนแะค3. = 33+ 36 + 25+ 29 + 34 + 28+ 37 = 222 = 31.71 7 7 นชมุชนในคงอขพีชาอบอกะรปราก4. นวนาํจ พีชาอ นค 26 กไงย้ีลเ นค30 วัวงย้ีลเ นค15 ดพโวาขรไาํท นค 50 มไลผนวสาํท 121 ดมหง้ัทมวร

79 5 ่ีททบมรรกจิกยลฉเวนแ งาราตชใยดโมคาชะรปีทวเาํทดัจรากน็ดเะรปมยีรตเราก งายอวัต1 อข มคาชะรปนใอ่ืสรากงอต่ีทลูมอข ยอยน็ดเะรป น็ดเะรป งดสแงอขวย่ีกเูผ/นชาชะรปหใอ่ืพเ- รากิรบนใจใอพมาวค- งอขน็หเดิคมาวค นปเนอืมหเน็หเดิคมาวค/กึสูรมาวค รากดิกเหใรากงอตมาวค- รากงอ่ืรเนชาชะรป รากิรบงอขาจเ รากิรบงุรปบัรป ดุมสงอหรากิรบหใ กอบถรามาสรากิรบงอขาจเะนาฐนใ - นชาชะรปงอขมวรนวสีมราก...... - อภเาํอนชาชะรป ดใบบแรากิรบรากงอตาวดไ รากิรบงุรปบัรปรากนใ ่ีทานหนปเ รากิรบงอขาจเะนาฐนใ- นุนสบันสรากนในักอืมมวรากงอต่ีทะลแ รากงอต่ีทมาตรากิรบดัจรากดิกเหใ ้ีนงัด อข10 ีมมุลกานทนสดัจรากงอขีดอข2 อข ีดงายอนปเมรบอกฝรากบัรดไูผนปเ ลูมอขบ็กเูผ1. รากดิกเหใอกงึจ มุลกนปเ่ีทนคยาลหลูมอขหใูผูรูผบักยัจิวกันงาวหะรานทนสง่ันรากนปเ2. รากนปเาวอืถนักะลแนักง่ึซน็ดเะรปกถรากกาจดไ่ีทบอตาํค งับดปรากีมมไ จในส่ีทงอ่ืรเนใานวสเ น่ืองายอนปเปไดิผาหญปน็ดเะรปีตรากีมมไยดโ ลผุตหเะลแดิคมาวควนแง่ึซงอรกน่ัลก านทนสรากาํนูผงาวหะรงอเนักนปเหใานวสเศากายรรบงารสรากนปเ มุลกานทนสราก3. มุลกกิชามสหใาํทปไกออยาอนิขเณรากวาภดลงึจ นักมอรพนค ๆ ยาลหานทนสมุลกกิชามสบักมุลกงอข น็หเดิคมาวคงดสแาลกยุคาลก าษกึศรากงอขคงสะรปุถตัวบักงอลคดอสะลแดยีอเะลลูมอขดไ มุลกานทนสรากีธิวชใราก4. น้ึขง่ิยีดดไอืรหจ็รเาํสดไ มวรบวรรากบัก ๆ ยาลคลผุตหเงิชเบอตาํคนปเะณษกัลีม มุลกานทนสรากกาจบอตาํค5. พาภณุคบบแลูมอข าษกึศรากนใยัจิวกันงอขณามะรปบงะลแาลวเดัยหะรป6. นาฉกตแงายอดไรไงายอะลแมไาํททภเะรปมาถาํคบอตถรามาส ดยีอเะลยารดไหใาํท7. ดไ็กนอกวไมยีรตเอืรหดิคดไมไ่ีทงอ่ืรเอืรหน็ดเะรปนใะลแง้ึซกึล ายิริกิฏปีมหใาํท วัตอตวัตณษาภมัสรากาวกกามมุลกะณษกัลนในักานหญิชผเรากนปเ8. ดไนักบอตตโ

80 ดไน้ันมคงัสงอข ๆ งาตาคณุคะลแมรรธนฒัวงอขลพิธทิอ้ีชงบยวชะจ มุลกานทนสราก9. นักวยีดเมรรธนฒัวกาจามมุลกงอขกิชามสกาจงอ่ืนเ งิรจนปเ่ีทลูมอขดไะลแดิกเหใยวช มุลกานทนสรากงอขพาภส10. ้ีนงัด อข8 ีมานมมัสรากงอขนชยโะรป3 อข พาภิธทิสะรปีมงายอดไานมมัสดัจรากนินเาํดถรามาสนยีรเูผอืรหดัจูผ1. านมมัสมวราขเรากกาจดิควนแ ูรมาวคบัรดไานมมัสมวราขเูผ2. น้ึขงูสพาภิธทิสะรปีมนางาํทรากีธิวะลแบบะรหใาํทยวช3. าชญับบัคงับูผงอขนางิตับิฏปรากะราภาบเงบแยวช4. นางิตับิฏปูผงอขานหวากมาวคมิรสเงสะลแานฒัพรากนปเ5. ครรสงารสม่ิรเิรมาวคดิกเ6. นางมวรนอ่ืพเอตีดนัอจใาขเมาวคงารสถรามาส7. าํนูผนปเรากกฝะลแ ดไนางาํทรากนใาหญปกแนักมวรถรามาส8. ้ีนงัด ทภเะรป7 ีมิตมาชะรปจวราํสราก4 อข Public Opinion Polls งอขมานนในักกัจูระจกามนวส งอืมเรากนาดงาทิตมาชะรปจวราํสราก ้ีนงัด ดไงบแ(Election Polls) ง้ัตกอืลเรากลพโาํทราก อืค ยาลหรพแงายอนักกัจูร่ีทีมง่ึซ ลพโาํทรากอืรห บักวย่ีกเนชาชะรปงอขน็หเมาวคบารทรากงอตอ่ืพเจวราํสรากาํทรากนปเ1. Benchmark Survey บยีทเบยีรปเงยีสเนนแะคะลแรคัมสูผอ่ืช รคัมสูผงอขนางลผ วารงอ่ืรเูรบัรราก รคใกอืลเะจนชาชะรปาวงยีสเง่ัยหรากนปเ2. Trial Heat Survey ง้ัตกอืลเลกในอตาํทะจกามนวส งลปแนย่ีลปเรากมนโวนแูดอ่ืพเมาถราก3. Tracking Poll น็หเหใาํทอ่ืพเ ง้ัรค ๆ ยาลห ง่ึนหาลวเดใาลวเ ณ ลพโาํทรากนปเ4. Cross-sectional vs. Panel ่ีทงลปแนย่ีลปเรากบบแปูรบารทมไตแ รไงายอนปเมยินมาวคนนแะคีมาลวเงวหะลตแนใรคัมสูผพาภาว Panel Survey าํทงอตงึจ วยีดเๆนควัตนใน้ึขดิกเ มาถะาจเะจะารพเดไอืถอ่ืชเานงาขนอค่ีทลูมอขดไรากนปเตแ Poll ชใมไ5. Focus Groups หใามนาด ๆ ยาลหญาชวย่ีชเูผญิชเมยินนับุจจป งัจงิรจ้ีนงอ่ืรเบักญัคาํสมาวคหใะลแูร่ีทมุลกะาพฉเ นใชใถรามาสงัยยอยมุลกมุชะรปาํทราก ยลเงรตยดโมาถามงายอวัตมุลกวัตญิชเ็กง้ัรคงาบอืรหน็หเมาวค ยวดรไนชเนปเรวคมาถรวค่ีทมาถาํคงอขงาทศิท าวูดอ่ืพเมาถราก นักยวดาขเยอยมุลกมุชะรปรากาํทรากบัก ปไว่ัทจวราํสรากาอเมวร6. Deliberative Opinion น็ดเะรปยารปิภอรากนใสากอโอืรหราสวาขลูมอขหใวลแ นักมวรามนชาชะรปนทแวัตาอเาํนรากยดโ ดิคนชาชะรป่ีทน็ดเะรปดัวอ่ืพเาหญปน็ดเะรปนใน็หเมาวคจวราํสวลแ าหญป

81 าขเาวูดอ่ืพเ ง้ัตกอืลเาหูคกาจกออาขเอ่ืมเงยีสเกออ์ิธทิสชใูผณษาภมัสราก7. Exit Polls ๆ น่ือทภเะรปPoll าวกกามอืถอ่ืชเานมาวคีมะารพเ กามมยินยทไมคงัสนในับุจจป รคใหในนแะคงล ้ีนงัด อข12 ีมีด่ีทนางยารงอขะณษกัล5 อข บยีรเยวสกป1. งอตกูถดานขีม ีดพาภณุคีมชใ่ีทษาดะรก2. านหงดสแขลเยามหีม3. งอ่ืรเอขวัหีมอืรหญับราสีม4. อยปุรสทบีม5. มสะามหเมาวคีมนางยารนใะยะรนวเราก6. ดมหปไาตนาลูดนจนนแหใมาวคอขพมิพมไ7. บลดูข กแรากีมมไ8. ยอรบยีรเูดะลแดาอะสงายอพมิพ9. มสะามหเมาวคมาตบอกะรปพาภอืรหงัผีม10. นางยารบอกะรปบนแามาํนวลแ ๆ น้ัสงยีพเอืลหเหใปุรสรากีมรวค11. มางยวสมลเปูรดัจ12. 6 อข (THOMAS นัสรอฟเฟจเ สัมอท พาภ JEFFERSON) งหแีดบิธานาธะรปนปเ นัสรอฟเฟจเ สัมอท 4 ่ีทนัวงาวหะรงนหแาํตงราํด3 ( ่ีทนค ากิรมเอฐัรหส ธนัพะรปูผะลแ. 1809) ศ.ค มคานีม. 1801 – 4 ศ.ค มคานีม ” (Declaration of Independence)พาภรสิอศากะรปาํค“ งอืมเรากครรพานหวัหนปเ่ีทกรแนคีดบิธานาธะรปนปเาขเ ีดบิธานาธะรป4 นใ1 นปเะลแ ากิรมเอฐัรหสงอขาภสฐัรมุคบวครากนใงอืมเรากครรพนาผจานาํอชใะลแ  (Mount Rushmore)รอมชัรตนามเ ิตาชงหแนาถสณรสุนอ่ีทวไกัลสรากบัรดไานหบใปูร่ีทากิรมเอฐัรหส ตนซเ5 ลิกเกินญยีรหเะลแฐัรหสราลลอด2 าคารรตับนธนบฏการปาขเงอขานหบใ

82 นัสรอฟเฟจเ สัมอทานหบใกัลสพาภ ิตาชงหแนาถสณรสุนอ่ีท(THOMAS JEFFERSON)  (Mount Rushmore)รอมชัรตนามเ 7 อข ้ีนงัด วไนยีขเูผีม่ีท นางงรคโงอขะณษกัล งายอวัต นปเาวบันนางงรคโ(2544) ิตรยีกเูภ าดดัล ยวดูรมาวคงารสรากนนเ่ีทง่ึนหงายอูรนยีรเรากนวบะรก มิรสเงารสนักมวรอืรห นักอตอ้ือเหใูรกายอ่ีท ๆ งาตูรมาวคะราสรากาณรูบรากยดโนยีรเูผงอขงอเนต งาทะษกัทยัศาอยดโ นยีรเูผบักหใ ๆ งาตาคณุคะลแะราสนาดง้ัท กันหะรตมาวค จใาขเมาวค ดิคมาวค ดิครากนในปเาํจ่ีทงูสน้ึขะษกัทะลแูรมาวคาหงวสแรากนในาฐน้ืพน้ึขะษกัทนปเ่ีทง้ัท นาด ๆ ยาลหาญญป ณาญณราจิวีมะลแครรสงารสงายอ ดปเ่ีทูรนยีรเรากนวบะรกนปเ นางงรคโบบแูรนยีรเรากดัจราก(2545) าํคลูม ยัทรอ – ยทิวุส ถรามาสมาวคะลแดันถมาวค จในสมาวคมาตมรรกจิกิตับิฏปอืมงละลแาวคนคาษกึศดไนยีรเูผหใสากอโ าษกึศรากนใชใปไบบะรนปเ่ีท ๆ น่ือรากนวบะรกอืรห รตสาศายทิวงาทรากนวบะรกยัศาอง่ึซ งอเนตงอข ๆ น้ันงอ่ืรเนใบอตาํคาห ีมน้ันนยีรเงรโกอนาษกึศรากาษกึศกันงอขนางงรคโาํทราก(2546) นยีรเงรโกอนาษกึศรากมรก ยดโมิตเม่ิพเาษกึศปไนยีรเนยีบเะทงล่ีทาชิวดวมหกาจูรมาวคคงอาํนดไาษกึศกันหใอ่ืพเคงสะรปุถตัว นใชใตกุยะรปปไาํนรากบักนยีรเนยีบเะทงล่ีทาชิวดวมหมาตูรมาวคคงอรากาณรูบรากนปเ่ีทนางลผติลผ ง้ัทมวรงอเนตงอขรากงอตมาวคจในสมาวคบักงอลคดอส่ีทงอ่ืรเนใงิรจิตับิฏปรากกาจนัวาํจะรปติวีช บบะรนปเงายอดไ่ีทูรมาวคคงอปุรสะลแงารสถรามาส ะจรากงอต่ีทดิคมาวคีมนยีรเูผหในนเงัยนางงรคโบบแนอสราก (2547) ยพัรทูอมย่ีอเ ลพรุส ดิคถรามาส นอตน้ัขบบะรีมงายอมุลกนางาํทรากยดโ ๆ งาตาหญปกแดิคอืรหูรรากงอต่ีทบอตาํคาหนค นยีรเูผหใรากอืรหนางงรคโบบแนอสราก ดไมคงัสะลแงอเนตอตนชยโะรปนปเ่ีท ๆ งาตงอ่ืรเนใครรสงารส ้ีนงัดูรนยีรเรากนวบะรกดิกเนยีรเูผหใรากงอตนางงรคโาํทดัจ ดไาหญปกแะลแ นปเาํท นปเดิคถรามาสะรสิองายอกอองดสแะลแดิคมาวคีม1. ยัฉจินิวราก หะารคเงัสดิค หะารคเิวดิคราก าวคนคาษกึศรากกาจ ครรสงารสดิคมาวคีม2. ะยแกยแดิค าคนิมเะรปลผปุรสราก ะลแจในสมาวคมาตดไ ๆ งาตูรนยีรเรากงลหแอืรหูรมาวคาหงวสแะาสเรากนใดิคมาวคีม3. งอเนตงอขบอชมาวค

83 นักมวรูยอรากูรนยีรเ นางมวรนอ่ืพเอตจในสมาวคหใมุลกนปเ มีทนปเนางาํทรากกัจูร4. นักอตยัภอหใรากะลแ นักะลแนักง่ึซอืลหเยวชรากกัจูร ยตไปิธาชะรปนปเงายอ ะลแ นัวาํจะรปติวีชนใน็หเ่ีทงิรจนางิตับิฏปรากกาจูรนยีรเรากะลแนางิตับิฏปกฝราก5. ดไนัวาํจะรปติวีชนใชใตกุยะรปปไิตับิฏปกฝรากกาจดไ่ีทณรากบสะรปะลแูรมาวคาํนถรามาส ีมงายอดไมคงัสนในักมวรูยอรากอ่ืพเ งอเนตงอขจใติจะลแณมราอมุคบวครากกฝ6. ขุสมาวค ีมงายอูรนยีรเรากกัลหบักงรต่ีทรากนวบะรกนปเนางงรคโ(2544) าํคลูม ยัทรอ – ยทิวุส ”นยีรเูผอ่ืมเน้ึขง่ิยพาภิธทิสะรปีมะจูรนยีรเราก“ าว่ีทพาภิธทิสะรป รไะอาํทงอตาวูร- น้ันง่ิสาํทะรกงอตมไาํทาวจใาขเ- ดใีธิวยวดะลแนิมเะรปกูถะจรไอ่ืมเาวูร- ดไจใาขเถรามาส่ีทอ่ืสงึถาขเสากอโีมดไ- ะษกัทานฒัพรากนใสากอโีม- งอขวย่ีกเูผะลแ นอ่ืพเ ูรคกาจมสะามหเ่ีทนุนสบันสรากบัรดไ- งอเนตบักมสะามหเ่ีทาลวเะวหงัจมาตนางาํทดไ- าํทงัลาํก่ีทง่ิสนใจในส- ยาลหกาลหงายอมรรกจิกาํทดไ- งอเนตงอขานหวากมาวคนวทบทสากอโีมดไ- าํทงัลาํก่ีทง่ิสงอขาจเนปเมาวคีม- ้ีนงัด มรรกจิก/ นางาํทรากนใมวรนวสีมรากกาจ งอเนตานฒัพราก8 อข รากกฝดไ นักะลแนักง่ึซูรนยีรเนย่ีลปเกลแรากีมดไนยีรเูผหใาํทมีทนปเมุลกนปเนางาํทราก กึนกึสูรมาวค ณมราอจใาขเรากดิกเ น่ือูผบัรมอยะลแงอเนตงอขาคณุคน็หเ งอเนตกัจูร งอเนตนิมเะรป บัดะรอืรห ณมราองาทดาลฉวยีลฉเมาวคานฒัพยวชรากนปเ งอเนตมุคบวครากะลแน่ือูผงอขดิค งอเนตงอขกึสูรมาวคงึถกันหะรตรากนใถรามาสมาวคอืรห (Emotional Quotient) ณมราองาทาญญปิตส ณมราอมุคบวคกฝราก นชเ ดไนตงอขณมราอรากดัจอืรหราหิรบถรามาสง้ัทมอรพ น่ือูผะลแ) ิตสีมราก( ยษุนมีมราก( พาภธนัพมัสงารสถรามาสะลแาลวเอตงรตะลแงอเนตนใยันิวีมนคนปเหใาํท งอเนตงอข รากนใ ะนามุม มายายพมาวคดิกเหใาํท งอเนตจใงูจะลแนุตะรกกัจูร ีดงายอนปเดไน่ือูผบัก) ธนัพมัส บัดะรอืรหมรรธลีศงาทาญญปิตสบัดะรานฒัพรากนปเงัย้ีนกาจกอน ติวีชนใจ็รเาํสมาวคบสะรปนจนางาํท . 2544 : 28-29)ิตรยีกเูภ าดดัล( ยวดกีอวัตูรมไยดโนยีรเูผบักหใ(Moral Quotient) วัตกแน็หเมไมาวค

84 6 ่ีททบมรรกจิกยลฉเวนแ รากงอต่ีท ๆ งาตนวสนในางาํทน่ือนคหใงูจกัชรากนใถรามาสมาวคีม่ีทลคคุบ งึถยามห นชมุชาํนูผ1 อข ง้ัตงตแอืรห ง้ัตกอืลเรากกาจาม่ีทลคคุบนปเจาอนชมุชาํนูผง่ึซ วไง้ัต่ีทคงสะรปุถตัวะลแยามหาปเุลรรบหใ นอ่ืลคเบัขะลแาํทดัจรากหใอืลหเยวชะลแะนแ้ีชูผนปเ่ีทานหาํทหใอ่ืพเ กิชามสงอขามน้ึขงอยกยรากอืรห จ็รเาํสมาวคบสะรป นชมุช านฒัพนผแ ้ีนงัดีม นชมุชาํนูผ่ีทานห นชมุชนใน้ึขดิกเหใีคคัมาสมาวคงารส1. นชมุชอตนชยโะรปนปเ่ีทง่ิสาํทกิชามสหในุตะรก2. าํนูผะวาภดิกเหใกิชามสานฒัพ3. นชมุชงอขยามหาปเดนหาํกกิชามสบักมวร4. นชมุชนในางนาสะรป นางราหิรบ5. นชมุชบักหใงาทวนแ้ีช าํนะนแาํคหใ6. นชมุชนใกิชามสญัวขงุราํบ7. ๆ น่ือนางยวนหบักนางนาสะรปอตดิตรากนในชมุชนทแวัตนปเ8. นชมุชงอขาํทะรกรากลผอตบอชดิผบัร9. ราหิรบรากนใถรามาสมาวคีมูผนปเ ้ีนงัดะณษกัลีมรวค ีด่ีทมาตูผอืรหีด่ีทกิชามสนปเราก2 อข ดุสะลแ พาภยกัศม็ตเนางาํท นางงอขคงสะรปุถตัวอตนชมุชอตนัพกูผมาวคีม ีดดไงอเนตรากดัจ อืถอ่ืชเานะลแ ยตัสอ่ืซ ญาหาลกมาวคีมะลแ ถรามาสมาวค .ชชก ลูมอข

85 มรกุนาณรรบ ยทไาษาภ :ฯพทเงุรก. รากงรคโ นางนผแบักวย่ีกเาํคงอขยามหมาวค. นยีรเงรโกอนาษกึศรากมรก , 2545.าษกึศรากงาทียลโนโคทเยนูศ ปาํจะรป นยีรเงรโกอนาษกึศรากมรกยาบยโนหะารคเิวราก. นยีรเงรโกอนาษกึศรากมรก , 2546.พมิพรากีสงัร: ฯพทเงุรก2540-2545. ณามะรปบง .นยีรเงรโกอนาษกึศรากนผแงาวรากมรบอรากราสกอเ. นยีรเงรโกอนาษกึศรากมรก , 2540.ยทไศทเะรปงหแรตษกเรากณรกหสมุนมุช: ฯพทเงุรก http://guru.sanook.com/search/ กาจดไงึถาขเ. ลูมอขมวรบวรบ็กเราก. มาราติท ากิณรรก knowledge_search.php ( 22/7/2552) 3http://www.iad.dopa.go.th.subject/cplan/ กาจดไงึถาขเ. นชมุชนผแาํทดัจรากนวบะรก3 process-cplan.ppt (25/2/2554) http://www.pitajarn.lpru.ac.th/-chitlada/WEB กาจดไงึถาขเ นผแงาวรากนวบะรก page/om/3pdf. (8/8/2552) ณรกงลาฬุจ: ฯพทเงุรก2. ่ีทง้ัรคพมิพ. ยัจิวนางบัรหาํสิติถส. าชญับยชินาว ายลัก , 2549.ยัลายทิวาหม http://www.nrru.ac.th/article/ กาจดไงึถาขเ. าํนูผะวาภงอขพาภิธทิสะรปนิมเะรปราก leadership/page1.5.html (16/8/2009) http:// www.phetchaburi.m-society.go.th/p.htm.(5/9/2552) กาจดไงึถาขเ. มคงัสานฒัพราก http://dnfe.5.nfe.go.th/lip/soc2/8031- กาจดไงึถาขเ. มวรนวสีมรากยดโมคงัสานฒัพราก 2_4.htm. (25/8/2552.) http://www.thaipoliticsgovernment.org/wiki (25/8/2552) กาจดไงึถาขเ. มวรนวสีมราก งึถาขเ. ต็กเูภดัวหงัจิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจราหิรบรากนในชาชะรปงอขมวรนวสีมราก http://www.oknation.net/blog/singh/2009/08/18/entry. (8/8/2552) กาจดไ http://www.cado.mnre.go.th. (8/08/2552) กาจดไงึถาขเ. นผแงาวราก http://www.uinthai.com/index. php?lay= กาจดไงึถาขเ. นชมุชาํนูผะวาภงารสมิรสเราก show&ac=article&Id=538667754&Ntype=119 (14/8/2009) รตสาศมคงัสาชิวคาภ: นกแนอข. ลคคุบะลแยษุนมรกายพัรทราหิรบราก. ง่ิยวยีขเ ์ิดกัศงยีรกเ , 2539.นกแนอขยัลายทิวาหม รตสาศมคงัสะลแรตสาศยษุนมะณค

86 http://www.spb3.obec.go.th_ กาจดไงึถาขเ. งอรคกปรากะลแรตสาศิมูภนาดลูมอข geo.htm (18/8/2552) ).น่ิถงอทนชมุชงอขูรนยีรเรากอืมงอ่ืรคเ( นชมุช/นาบูมหนผแาํทดัจรากนินเาํดรากนอตน้ัข3 http://www.pattanalocal.com/n/52/13.pdf (18/ 3/2554) กาจดไงึถาขเ3 มคงัสะลแมคงัสรากิดสัวสานฒัพนผแ. ิตาชงหแมคงัสรากิดสัวสมิรสเงสรากมรรกะณค )านเาํสดัอ. 2545-2549) (ศ.พ4 ( ่ีทบับฉ ิตาชงหแหะารคเงส กาจดไงึถาขเ) นชาชะรปงอขมวรนวสีมราก( ะยขบ็กเนค http://gotoknow.org/blog/rubbish/73541. (28/8/2552) http://www.panyathai.or.th (1/7/2552) กาจดไงึถาขเ. ลูมอขอนสเาํนราก. ยทไาญญปงัลค http://royalprojects.kku.ac.th/king/files/ กาจดไงึถาขเ. นชมุชานฒัพรากนาฐน้ืพูรมาวค (29/8/2552) http://www.thailocaladmin.90.th/ กาจดไงึถาขเ”. งอเนตง่ึพนชมุชทบมแนผแ“ ยามหมาวค3 workle_book/eb3/5p8_1.pdf (5/4/2554) http://www.nrru.ac.th/article/leadership/page1.1.html กาจดไงึถาขเ. าํนูผงอขยามหมาวค (16/8/2009) http://www.thailocaladmin.go.th (5/4/2554) กาจดไงึถาขเ. นชมุชนผแงอขยามหมาวค3 http://www.3.cdd.go.th/phichit/b03.html (5/4/2554) กาจดไงึถาขเ. นางนผแยามหมาวค3 http:// กาจดไงึถาขเ) มสะามหเ่ีท(มคงัสานฒัพรากงาทวนแ. าญญัรอยัชลคงม ิตติจ socadmin.tu.ac.th/kanabady (5/9/2552) กาจดไงึถาขเ. าษกึศรากงาทศทเนสราสะลแลูมอขบบะรดัจราก. รตุบลฑณุก าภารติจ http://www.chittrapa.net/index.php?option=com_content&task=view&id=35& Itemid=mid=36 (10/7/2552) กาจดไงึถาขเ. ยทไมรรธนฒัวะลแงอืมเลพ่ีทานห. นยีรเงรโ, ีรตสญัวขมิลฉเ http://nucha.chs.ac.th/1.1htm (18/8/2552) .ป.ป.ม, งอทพมิพ: ฯพทเงุรก. ราหิรบูผนปเมาวคูสงอเนตานฒัพ. ราจามสนิจาอ ยัชญาช , 2545.พมิพรากานฒัวติจ. รากงรคโราหิรบะลแนผแงาวราก. ณรรวุสีล ิตรยีกเูช , 2540.ชินาพานฒัวยทไ: รคนาหมพทเงุรก. รากดัจรากกัลห. ษงวิตนัส ยัชงธ )านเาํสดัอ., 2549 (นชมุชานฒัพรากนวบะรก. รพญญันอ ูนธ าฝเยาขอืรคเรากงรคโ. มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทาชิวคาภ. ยัลายทิวาหม, รวศรเน กาจดไงึถาขเ. งอทงัวาํ้นมุล มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทงัวะร http://conf.agi.nu.ac.th/nrs-new/wangtong/hist.php. (7/7/2552)

87 http://sa.sa.ku.ac.th/index.php?option=com_content& กาจดไงึถาขเ. มหใคุยาํนูผดิควนแ task=view&id=75&Itemid=107 (16/8/2552) http://dnfe5.nfe.go.th/ กาจดไงึถาขเ. ยทไมคงัสานฒัพรากบักวย่ีกเจใาขเมาวคะลแดิควนแ ilp/so02/so20_5.html (1/7/2552) http://Kaewpany.rmutl.ac.th/2552/ กาจดไงึถาขเ. นชมุชนผแพาภณุคานฒัพรากงาทวนแ3 attachments/1475_ dev-plan.pdf (25/2/2554) กาจดไงึถาขเ(Focus Group Discussion). มุลกานทนสราก: งอ่ืรเงอมสราหาอมาวคทบ http://www.vijai.org/articles data/show topic.asp?Topicid=98(30/1/2549) http://www.uinthai.com/index. กาจดไงึถาขเ. ีด่ีทนชมุชาํนูผะณษกัละลแ่ีทานห ทาบทบ php?lay=show&ac=article&Id=538667753&Ntype=119 (14/8/2009) : ฯพทเงุรก. ยษุนมรกายพัรทราหิรบราก. ศงวิธทุสรตุบ าตอพะลแ ญัจผาลก าญชารป , 2550.พมิพรากะนธ 3 ่ีทง้ัรคพมิพ. นตานฒัพรากบักยษุนมมรรกิตฤพ. ณรรวุสงวด สัราํจะลแ รตูสมาร ีณารป , 2545.พมิพรากะนธ: รคนาหมพทเงุรก พทเงุรก นชกอเลาบุนอนยีรเงรโนใูรคงอขงอเนตานฒัพรากาษกึศราก. ยีราอพทเ ยพิทงอป , 2551.ฒรโิวรทนิรคนีรศยัลายทิวาหมยัลายทิวติฑณับ: ฯพทเงุรก ธนพินราส. รคนาหม กาจดไงึถาขเ นชมุชนใสดอเาหญปกแรากยดโมวรนวสีมรากะลแนางาํทรากนผแ http://www.phayaocitil.net/joomla/index.php?. (26/8/2552) http://payakhan.go.th/document/ กาจดไงึถาขเ. 2553. ศ.พ ปาํจะรปนชมุชนผแ3 1298599706.doc (8/4/2554) http://www.guru.sanook. กาจดไงึถาขเ. นชวายเบับฉยทไมรกุน าราส. มรรธณรธ ยัชรพ com/search/knowledge_search.php?q...1 (15/7/2552) http://royalprojects.kku.ac.th/king/กาจดไงึถาขเ. นชมุชานฒัพาญชัรป. ุธนัพตัรยณุบ นฒัพ files/(29/8/2552) งิชเมุชะรปราก มุชะรปรากบอกะรปราสกอเ. นางกันาํส, มาคราสาหมดัวหงัจนชมุชานฒัพ3 ม่ิพเอ่ืพเ ลบาํตบัดะราํนนกแะลแลบาํตบัดะรงย้ีลเ่ีพ ีคาภรากิตับิฏป3 ดัวหงัจนชมุชานฒัพนางกันาํส: มาคราสาหม. นชมุชนผแพาภิธทิสะรป3 )านเาํสดัอ, 2550. (มาคราสาหม , 2548.าลกเมรยทไ: ีรุบทนน. รากดัจรากกัลห. รตามพิท นจรโพไ http://lib.kru.ac.th/eBook/4000111/ กาจดไงึถาขเ. ูรมาวครากดัจรากะษกัท. ษกัราลช นจรโพไ doc1-2. html (10/7/2552)

88 นับาถส รตสาศุรคะณค: ีรุบชาร. นตานฒัพรากาชิวยารนอสาํคราสกอเ. ์ิธทิสรกไ ลาศพไ , 2541.งึบมอจนาบูมหฏัภชาร http://www. กาจดไงึถาขเ. มิรสเงสยวชงอต...ูนหงอขนตวัต. วัรคบอรคยาขอืรคเิธินลูม familynetwork.or.th/node/15673 (15/7/2552) http://www.school.net.th/library/snet2/ กาจดไงึถาขเ. ลูมอขอนสเาํนราก. ณรรวูภ นืย knowledge_math/pre_dat.htm (22 /7/2552) http://royalprojects.kku.ac. กาจดไงึถาขเ. นชมุชานฒัพรากงอขาญชัรป. ีธมเิฒุว นฒัวุย th/king/files/(29/8/2552) 6. ่ีทง้ัรคพมิพ. 2525. ศ.พ นาถสยติฑณับชารบับฉ มรกุนานจพ. นาถสยติฑณับชาร , 2539.นศัทญิรจเรษกัอ: ฯพทเงุรก กาจดไงึถาขเ. ศทเนสราสูรราก. ยัลายทิวาหม, ีรตสพทเฏัภชาร http://human.tru.ac.th/elearning/tec_ban/tinfo01/info06.html กาจดไงึถาขเ. าษกึศรากียลโนโคทเ. ยัลายทิวาหม, ชารมรรธรคนฏัภชาร http://www.nrru.ac.th/preeteam/rungrot/page13004asp (1/7/2552) http://www.nrru.ac.th/article/leadership/page1.4.html กาจดไงึถาขเ. าํนูผะวาภะณษกัล (16/8/2009) บบะรปูริฏปคุยนใมาตูผานฒัพรากงาทวนแบักลผิธทิสะรปีม่ีทมาตูผะณษกัล. นฒัวิริศ ายชัรว  2547) : 27-34.ธนัพาภมุก. (นชมุชานฒัพราสราว. รากชาร อตีม่ีทฒรโิวรทนิรคนีรศยัลายทิวาหมรากชาราขงอขน็หเดิคมาวค. ยทาพณิพกัน ณรภารว .,มศก ธนพินาญญิรป. ฒรโิวรทนิรคนีรศยัลายทิวาหมงอขรกาลคุบานฒัพราก )านเาํสดัอ2545. ( : ฯพทเงุรก. ูรนยีรเรากงหแมคงัสูส ง็ขแมขเนชมุช: นชมุชนยีรเรากยนูศ. ณรรวุสีล าขลเิว , 2550.ดักาํจ สรพไรอตเน็อเ าติวุสทัษิรบ กาจดไงึถาขเ. หะารคเิวิติถสาชิวยารนอสรากนยีรเรากอ่ืพเ. Web site ฆงสมรพ รธิศศ http://student.nu.ac.th/429/12.htm (10/7/2552) http://www.sombatlegal. กาจดไงึถาขเ. รไงายอิตับมสณุคีมรวคีด่ีทาํนูผ. นตัรยมรยัชีรศ ษงพิริศ com/index.php?lay=show&ac=article&Id=421796 (25/8/2552) นผแงาวรากนวบะรกมรบอรากอืมูค. อืนหเงยีฉเกออนัวะตคาภนยีรเงรโกอนาษกึศรากยนูศ , 2542.ท็ซเฟออมรรธิริศ: ีนาธรดุอ. มวรนวสีมบบแ านฒัพรากนใมวรนวสีมบบแรากิตับิฏปยัจิวรากนางยาร. ตใคาภนยีรเงรโกอนาษกึศรากยนูศ มาวคอ่ืพเนชมุชนผแรากาณรูบรากงรคโมาตนชมุชนผแาํทดัจรากนวบะรก

89 ดัอ, 2547. (าลขงส. ตใคาภนในจกายมาวคะนชาอเะลแนชมุชงอข ง็ขแมขเ )านเาํส รากชาราขมุลกมรบอกฝรากบอกะรปราสกอเ. รธนิริสงอ่ืนเอตานฒัพะลแาษกึศรากนับาถส , 2551.พมิพรากพาภรติม: ามีสชารรคน. าษกึศรากงาทรกาลคุบะลแูรค ,รตโสนยีดเอโ: ฯพทเงุรก4 ่ีทง้ัรคพมิพ. นชมุชานฒัพรากกัลหะลแีฎษฤท. ีรศลพ ายธนส 2545. ,รตโสนยีดเอโ: ฯพทเงุรก4. ่ีทง้ัรคพมิพ. นชมุชานฒัพรากกัลหะลแีฎษฤท. ีรศลพ ายธนส 2545. พมิพกันาํส: ฯพทเงุรก. านมมัสราก. ตัวนจญากศิลเ ณีวะรปตุน ะลแ คงารปดิกเ รติจมส , 2545.รากาชิวมิรสเงส , 2525.รตโสนยีดเอโ: ฯพทเงุรก2. ่ีทง้ัรคพมิพ. นชมุชานฒัพราก. นฒัวิวาญญัส าญญัส ,ายทิพรพแ: ฯพทเงุรก. ิตับิฏปีธิวะลแรากกัลหนชมุชานฒัพราก. นฒัวิวาญญัส าญญัส 2515. : ฯพทเงุรก2. ่ีทง้ัรคพมิพ. มคงัสานฒัพรากธทุยลกะลแีฏษฤท. นฒัวิวาญญัส าญญัส , 2540.ยัลายทิวาหมณรกงลาฬุจพมิพกันาํส (Focus Group มุลกานทนสราก. คาภนางกันาํส.) วกส( ยัจิวรากนุนสบันสนุทงอกนางกันาํส http://www.vijai.org/Tool vijai/12/02.asp (30/1/2549) กาจดไงึถาขเDiscussion). http://service.nso.go.th/กาจดไงึถาขเ. ลูมอขมวรบวรบ็กเราก. ิตาชงหแิติถสนางกันาํส nso/knowledge/estat/esta1_6.html (22 /7/2552) ปาํจะรปรากิตับิฏปนผแาํทดัจรากงจแ้ีชาํค. นยีรเงรโกอนาษกึศรากนางราหิรบกันาํส )านเาํสดัอ2551. ( ณามะรปบง าชิวดุชะราสลวมะรป. รตสาศาษกึศาชิวาขาส าษกึศติฑณับ. ยัลายทิวาหม, ชาริธามรรธยัทขโุส , 2546.ยัลายทิวาหม: ฯพทเงุรก11-15 ่ีทยวนห าษกึศรากราหิรบรากงาททบิรบ 4, 2533. ฯาฬุจยทพแรากคินคทเราส. มุชะรปราก. ะรีธลพ ลพุส ยัลายทิวาหม: ฯพทเงุรก. ิตับิฏปรากูสงาทวนแ: รากงรคโนิมเะรปราก. ทนันากริต ลมิวุส , 2544.งหแาํคมาร http://www.tice.ac.th/Online/Online2-กาจดไงึถาขเ นางยารนยีขเราก5 ่ีทยวนห 2549/bussiness/.../n5.htm (17/7/2552) กาจดไงึถาขเ. รากชารบบะรานฒัพรากนในชาชะรปงอขมวรนวสีมราก ยัชคชโพส ทนิพรอ http://www.plan.ru.ac.th/newweb/opdc/data/participatory.pdf. (28/8/2552)

90 ษฤกงัอาษาภ มคงัสะณค นชมุชานฒัพาชิวคาภ-learning. นยีรเบบแ มุลกานทนสรากAdministrator. , 2547.ฯพทเงุรก : รตสาศมรรธยัลายทิวาหม รตสาศหะารคเงส กาจดไงึถาขเ. ลูมอขงอขยามหมาวคIT Destination Tech Archive [00005]. http://www.itdestination.com/resources/tech/showtech.php?00005 (1/7/2552) กาจดไงึถาขเJudith Sharken Simon. How to Conduct a Focus Group. http://www.tgci.com/magazine/99fall/focus1.asp (30/1/2549) .ลูมอขนาฐ รตสาศิมูภศทเนสราส ศทเนสราสลูมอขงอขยามหมาวคNoina koku GEO. http://www.noinazung-06blogspot.com 2009/06geographic- กาจดไงึถาขเ information-system-gis.html (10/7/2552) UNESCO / APPEAL. Monitoring and Evaluation of literacy and continuing education programmes. Bangkok, 1999. UNESCO / APPEAL. HandBook : Non-formal Adult Education Facilitator, Module 4 Participatory Learning. Bangkok, 2001.

าํทดัจูผะณค าษกึรป่ีท .นศก รากิธาขลเ งอืรเญุบ ฐิรสเะรปยาน1. .นศก รากิธาขลเงอร ณรรวุสม่ิอ ศยยัช.รด2. .นศก รากิธาขลเงอร ปาํจ รทนิรชัวยาน3. .นศก รตูสกัลหานฒัพรากนาดาษกึรป่ีท ะฮรทไวกแ ูยองอท.รด4. นยีรเงรโกอนาษกึศรากานฒัพมุลกรากยวนาํอูผ ฒโฑุวฑณัต าณขกัรงาน5. งยีรเบยีรเะลแนยีขเูผ นยีรเงรโกอนาษกึศรากานฒัพมุลก ษกัทิพณรรวุส ณรรพกนกงาน1. าษกึศรากงาทียลโนโคทเยนูศ ง่ิยีด าดินชงาน2. งุรปบัรปานฒัพะลแ รากิธาณรรบูผ นยีรเงรโกอนาษกึศรากานฒัพมุลก ษกัทิพณรรวุส ณรรพกนกงาน1. าษกึศรากงาทียลโนโคทเยนูศ ง่ิยีด าดินชงาน2. นยีรเงรโกอนาษกึศรากานฒัพมุลก ทนนามทป รพณรรววาสงาน3. ญานาํบรากชาราข ธนคุสนทนัจ ยชไนฒัวิวยาน4. ญานาํบรากชาราข ชินญิรจเ รพีรุสวาสงาน5. ญานาํบรากชาราข ารวิตป าภาญชิพงาน6. ญานาํบรากชาราข ยชิณาพาลหเ ีดวญญัธงาน8. ญานาํบรากชาราข บอชตติจมส รติจอ้ือเงาน9. ญานาํบรากชาราข มรรธตติจ าตินชวาสงาน10. นางาํทะณค นยีรเงรโกอนาษกึศรากานฒัพมุลก นโะมน่ัม ษงพรุสยาน1. นยีรเงรโกอนาษกึศรากานฒัพมุลก ปลิศนตัรีรศ คชโภุศยาน2. นยีรเงรโกอนาษกึศรากานฒัพมุลก ทนนามทป รพณรรววาสงาน3. นยีรเงรโกอนาษกึศรากานฒัพมุลก ฐษิดะรปลุก าญญิรศวาสงาน4. นยีรเงรโกอนาษกึศรากานฒัพมุลก านฒัวติจงอืลหเ รทนิรชพเวาสงาน5. บับฉนตพมิพูผ นยีรเงรโกอนาษกึศรากานฒัพมุลก ทนนามทป รพณรรววาสงาน กปบบแกออูผ นยีรเงรโกอนาษกึศรากานฒัพมุลก ปลิศนตัรีรศ คชโภุศยาน