รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง (ทช31001)

ติวีชนินเาํดรากะษกัทะราสนยีรเอืสงันห งยีพเอพจิกฐษรศเาชิวยาร 31001)ชท( ยาลปนอตาษกึศมยธัมบัดะร 2560) งุรปบัรปบับฉ( นาฐน้ืพน้ัขาษกึศรากบัดะรบบะรกอนาษกึศรากรตูสกัลห 2551 ชารกัศธทุพ ยานหาํจมาห นชาชะรปบัรหาํสติวีชดอลตาษกึศรากอ่ืพเนิดนผแณามะรปบงนิงเยวดพมิพดัจ ้ีนมลเนยีรเอืสงันห รากิธาษกึศงวรทะรกดัลปนางกันาํส. นศก นางกันาํส งอขนปเ์ิธทิสขิล ยัศายธัอมาตาษกึศรากะลแบบะรกอนาษกึศรากมิรสเงสนางกันาํส รากิธาษกึศงวรทะรกดัลปนางกันาํส รากิธาษกึศงวรทะรก

า ้น ห2 | ติวีชนินเาํดรากะษกัทะราสนยีรเอืสงันห 31001)ชท( งยีพเอพจิกฐษรศเ าชิวยาร ยาลปนอตาษกึศมยธัมบัดะร 2560 งุรปบัรปบับฉ รากิธาษกึศงวรทะรกดัลปนางกันาํส. นศก นางกันาํส งอขนปเ์ิธทิสขิล 20/2555 ่ีทบัดาํลรากาชิวงาทราสกอเ

าํนาํค นาฐน้ืพน้ัขาษกึศรากบัดะรบบะรกอนาษกึศรากรตูสกัลหชใศากะรปดไรากิธาษกึศงวรทะรก นยีรเงรโกอนาษกึศรากดัจรากีธิวะลแฑณกเกัลหนทแ. 2551 ศ.พ นยายนัก18 ่ีทนัวอ่ืมเ2551 ชารกัศธทุพ ะลแาญชัรปกัลหมาตน้ึขานฒัพ่ีทรตูสกัลหนปเง่ึซ2544 ชารกัศธทุพ นาฐน้ืพน้ัขาษกึศรากรตูสกัลหมาต ูรมาวคมสง่ัสะลแูรนยีรเรากีมญหใูผนปเยามหาปเมุลกีม่ีทนยีรเงรโกอนาษกึศรากดัจรากนในาฐน้ืพอ่ืชเมาวค งอ่ืนเอตงายอณรากบสะรปะลแ ยาบยโนนอ่ืลคเบัขรากนใรตสาศธทุยนผแดนหาํกดไรากิธาษกึศงวรทะรก2554 ณามะรปบงปนใ งารสถรามาส่ีทพีชาอีมดไนชาชะรปหในัขงขแรากนใถรามาสมาวคดีขะลแพาภยกัศม่ิพเอ่ืพเาษกึศรากงาท กึนาํสติจีมะลแ มรรธยิรจะลแมรรธณุคยวดปไมยปเ ยันิวีม่ีทรกาลคุบนปเ งคน่ัมะลแง่ัคง่ัม่ีทดไยาร รากลผ นาฐรตาม ยามหดุจ รากกัลหนวทบทาณราจิพดไงึจ. นศก นางกันาํส น่ือูผะลแงอเนตอตบอชดิผบัร บัดะรบบะรกอนาษกึศรากรตูสกัลหงอข ูรนยีรเรากะราสมุลก5 ง้ัท ะราสาหอ้ืนเะลแ งัวหดาค่ีทูรนยีรเ รากิธาษกึศงวรทะรกยาบยโนงอนสบอตงอลคดอสมาวคีมหใ2551 ชารกัศธทุพ นาฐน้ืพน้ัขาษกึศราก มรรธณุค พีชาอบักวย่ีกเะราสาหอ้ืนเกรทแดอสะลแม่ิพเรากยดโ นยีรเอืสงันหงุรปบัรปงอตหใลผงสง่ึซ นักธนัพมัสงอขวย่ีกเมาวคีม่ีทาชิวยารนใ นยีซเาอมคาชะรปูสาขเอ่ืพเมอรพมยีรตเรากะลแมรรธยิรจ ิตับิฏป งอเนตยวดูรมาวคาวคนคาษกึศนยีรเูผหใ่ีทอืสงันหานฒัพรากนใมิดเรากีธิวะลแรากกัลหงคงัยตแ าษกึศอืรห มุลกบักูรนยีรเนย่ีลปเกลแยารปิภอรากีม จใาขเมาวคูรมาวคบอสดทอ่ืพเ ดัหกฝบบแาํท มรรกจิก น่ืออ่ืสะลแูรนยีรเรากงลหแ น่ิถงอทาญญปิมูภกาจมิตเม่ิพเ าชิวาขาสะลตแนใิฒุวณุคงรทูผกาจง่ิยีดงายออืมมวรมาวคบัรดไ ้ีนง้ัรคนในยีรเอืสงันหงุรปบัรปราก บยีรเาม ๆ งาตอ่ืสกาจูรมาวคคงอลูมอขมวรบวร าวคนคาษกึศ่ีทนอสรากนยีรเรากดัจรากนใงอขวย่ีกเูผะลแ งอขะราสาหอ้ืนเบอรกะลแดัว้ีชวัต งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ นาฐรตามบักงอลคดอสนวถบรคหใาหอ้ืนเงยีรเ ้ีนดุชนยีรเอืสงันหาวงัวหะลแ ้ีนสากอโ ณ วไนาทกุทงอขวย่ีกเนวสีมูผณุคบอขอข.นศก นางกันาํส าชิวยาร นางกันาํส ดใรากะรปะนแอนสเอขีมกาห บัดะรกุทนใงอขวย่ีกเูผะลแ นอสูผ ูรค นยีรเูผกแนชยโะรปนปเะจ ง่ิยณุคบอขมาวคยวดบัรมอนอข.นศก

า ้น ห4 | ญับราส านห าํนาํค นยีรเอืสงันหชใรากนใาํนะนแาํค งยีพเอพจิกฐษรศเาชิวยารงารสงรคโ .............................................................................................................. 1 งยีพเอพมาวค1 ่ีททบ ............................................................................................................ 10 งยีพเอพนชมุช2 ่ีททบ ..................................................................................................... 24 นชมุชาหญปกแราก3 ่ีททบ ............................. 31 งยีพเอพมาวคบักกลโณรากนาถสะลแยทไศทเะรปงอขณรากนาถส4 ่ีททบ งคน่ัมงายอ ดไยารงารสรากอ่ืพเงยีพเอพจิกฐษรศเกัลหมาตพีชาอบอกะรปราก5 ่ีททบ ………………………………………………………………………………………………….43นืยง่ัยะลแ ง่ัคง่ัม มรกุนาณรรบ กวนผคาภ าํทดัจูผะณค

นยีรเอืสงันหชใรากนใาํนะนแาํค าษกึศมยธัมบัดะร31001 ชท งยีพเอพจิกฐษรศเาชิวยาร ติวีชนินเาํดรากะษกัทะราสนยีรเอืสงันห บบะรกอนาษกึศกันนปเ่ีทนยีรเูผบัรหาํส น้ึขาํทดัจ่ีทนยีรเอืสงันหนปเ ยาลปนอต ้ีนงัดิตับิฏปรวคนยีรเูผ ะราสนยีรเอืสงันหาษกึศรากนใ จิกฐษรศเาชิวยาร ติวีชนินเาํดรากะษกัทะราสะลแอขวัหนใจใาขเหใาชิวยารงารสงรคโาษกึศ1. ดยีอเะลยดโ ๆน้ันาชิวยารงอขาหอ้ืนเยาขบอขะลแ งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ ญัคาํสะราส งยีพเอพ าํทะลแ ดนหาํก่ีทมาตมรรกจิกาํทะลแ ดยีอเะลงายอทบะลตแงอขาหอ้ืนเดยีอเะลยาราษกึศ2. าษกึศปไบัลกรวคดิผบอตนยีรเูผาถดนหาํก่ีทมาตมรรกจิกบอตวนแบักบอสจวรตวลแ ดนหาํกมาตมรรกจิก ปไ ๆอตงอ่ืรเาษกึศะจ่ีทนอก จใาขเหใมหใน้ันาหอ้ืนเนใจใาขเมาวคาํทะลแ นใาหอ้ืนเงอขจใาขเมาวค ูรมาวคปุรสรากนปเอ่ืพเ งอ่ืรเะลตแงอขงอ่ืรเยาทมรรกจิกิตับิฏป3. บักบอสจวรตปไาํนถรามาสนยีรเูผ งอ่ืรเะลตแ าหอ้ืนเะลตแงอขมรรกจิกิตับิฏปรากะลแ ง้ัรคกีอ ๆน้ันงอ่ืรเ ดไนักวยีดเบัดะระลแาชิวยารนในยีรเมวร่ีท ๆนอ่ืพเะลแูรค ทบ5 ีม้ีนมลเนยีรเอืสงันห งยีพเอพมาวค1 ่ีททบ งยีพเอพนชมุช2 ่ีททบ นชมุชาหญปกแราก3 ่ีททบ งยีพเอพมาวคบักกลโณรากนาถสะลแยทไศทเะรปงอขณรากนาถส4 ่ีททบ งคน่ัมงายอ ดไยารงารสรากอ่ืพเงยีพเอพจิกฐษรศเกัลหมาตพีชาอบอกะรปราก5 ่ีททบ นืยง่ัยะลแ ง่ัคง่ัม

า ้น ห6 | งยีพเอพจิกฐษรศเาชิวยารงารสงรคโ 31001ชท ยาลปนอตาษกึศมยธัมบัดะร ญัคาํสะราส 9)่ีทลากชัร( ชดเยลุดอลพิมูภาหมรทนิมรปะรพจ็ดเมสทาบะรพ่ีทาญชัรปนปเ งยีพเอพจิกฐษรศเ ปไติวีชนินเาํดหใบัดะรกุทนในชาชะรปงอขนติตับิฏปรากะลแูยองราํดรากงาทวนแะนแ้ีชสัราํดชาระรพงรท งยีพเอพมาวค นตัวิภากลโคุยกลโอตนัทวากหใอ่ืพเจิกฐษรศเานฒัพรากะาพฉเยดโ งาลกยาสงาทนใ ีด่ีทวัตนในักมุคิมูภบบะรีมงอตะจ่ีทนปเาํจมาวคงึถมวร ลผุตหเีมมาวค ณามะรปอพมาวค งึถยามห มาวคยัศาองอตะจ้ีนง้ัท นใยาภะลแกอนยาภง้ัทงลปแนย่ีลปเรากกาจดิกเนัอ ๆดใบทะรกลผอตรวคมสอพ ะลแนผแงาวรากนใชใาม ๆงาตรากาชิวาํนรากนใง่ิยงายองัวะรดัมะรมาวคะลแบอคบอรมาวค ูรบอร นใกึนาํสีมหใิตาชนในคงอขจใติจนาฐน้ืพงารสมิรสเงอตะจนักวยีดเะณขะลแ นอตน้ัขกุทรากนินเาํด ปิตสีม รยีพเมาวค นทดอมาวคยวดติวีชนินเาํดมสะามหเ่ีทูรบอรมาวคีมหใะลแติรจุสยตัสอ่ืซมาวค มรรธณุค งาวขงาวกะลแว็รเดวรงายองลปแนย่ีลปเรากบัรงอรรากอตมอรพะลแลุดมสหใอ่ืพเ บอคบอรมาวคะลแาญญ กัลหมาตดิควนแาํนถรามาสง้ัทมอรพ ดไกอนยาภกลโกาจมรรธนฒัวะลแมอลดวแง่ิส มคงัส ุถตัวนาดง้ัท มสะามหเงายอดไพีชาอบอกะรปชใปไงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ ดไงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปงอขญัคาํสมาวค ยามหมาวค รากกัลห ดิควนแยาบิธอ1. ติวีชนินเาํดรากนใชใตกุยะรปปไงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปาํนรากนใงาทวนแกอบ2. งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปกัลหมาติตับิฏปะลแาคณุคน็หเ3. นชมุชนใงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปกัลหมาตติวีชนินเาํดรากนใงายอบบแนปเนติตับิฏป4. ติวีชนินเาํดรากนใิตับิฏปปไาํนวลแาคณุคน็หเนชมุชหใงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปกัลหรพแยผเ5. งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปกัลหมาตนติตับิฏปรากนในชมุชนใมวรนวสีม6. ดไพีชาอบอกะรปชใปไงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปกัลหมาตดิควนแาํนถรามาส7.

าหอ้ืนเยาขบอข งยีพเอพมาวค1 ่ีททบ งยีพเอพนชมุช2 ่ีททบ นชมุชาหญปกแราก3 ่ีททบ งยีพเอพมาวคบักกลโณรากนาถสะลแยทไศทเะรปงอขณรากนาถส4 ่ีททบ ดไยารงารสรากอ่ืพเงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปกัลหมาตพีชาอบอกะรปราก5 ่ีททบ นืยง่ัยะลแ ง่ัคง่ัม งคน่ัมงายอ



| 1 า ้น ห งยีพเอพมาวค1 ่ีททบ ญัคาํสะราส งอขิตับิฏปะลแูยองราํดงาทวนแ้ีช่ีท งาลกยาสงาทกัลหดึย่ีทาญชัรปนปเงยีพเอพจิกฐษรศเ ปไนินเาํดหใ ศทเะรปราหิรบะลแานฒัพรากนใง้ัท ฐัรบัดะรงึถนจปไวัรคบอรคตแง้ัต บัดะรกุทนในชาชะรป กอนยาภง้ัทงลปแนย่ีลปเรากกาจบทะรกลผอตรากดัจะจ่ีทมอรพมาวคีมะลแ งยีพเอพมาวคีมงาลกยาสงาทนใ นอตน้ัขกุทรากนินเาํดะลแ นผแงาวรากนใ งัวะรดัมะระลแ บอคบอรมาวค ูรมาวคยัศาองอตะจง่ึซ นใยาภะลแ ดไูยอถรามาสหใอ่ืพเ นืยง่ัยะลแลุดมสงายอติวีชนินเาํดรากนปเตแ ดัยหะรปรากอ่ืพเชใมไงยีพเอพจิกฐษรศเ งูสนัขงขแรากีม่ีทนตัวิภากลโคุยนใมแ งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญญัรปงอขญัคาํสมาวค ยามหมาวค รากกัลห ดิควนแยาบิธอถรามาสนยีรเูผ าหอ้ืนเยาขบอข ดิควนแกัลห ยามหมาวค ามนปเมาวค1 ่ีทงอ่ืรเ ูรมาวครากดัจรากบักงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป2 ่ีทงอ่ืรเ

า ้น ห2 | ดิควนแกัลห ยามหมาวค ามนปเมาวค1 ่ีทงอ่ืรเ ามนปเมาวค จิกฐษรศเงอขาญชัรปกัลหานฒัพดไ9)่ีทลากชัร( ชดเยลุดอลพิมูภาหมรทนิมรปะรพจ็ดเมสทาบะรพ งยีพเอพ นืยง่ัย่ีทานฒัพรากงอขีฎษฤทง่ึซวไงคอ่ืพเะลแติวีชงอขงาลกยาสงาทงึถาขเดไยทไวาชรกินกสพหใะจ่ีทอ่ืพเ ลกาสบัดะรดาลตะลแน่ิถงอทบัดะรมคงัส งาวหะรูยอง่ึซติวีชงราํดรากงอขนาฐน้ืพนปเ้ีนีฎษฤท ยดโ ดไลกาสนปเมาวคูสวากะลแ ยัมสนัทถรามาสิตาชยดโ ลุดมส่ีทงาทวนแ อืค้ีนาญชัรปวนแงอขนดเดุจ ่ีทปอ่ืมเ. 2540 ศ.พ ปงวชนใญัคาํสมาวคีม งยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรป นฒัวิภากลโสแะรกนาตอตรากกาจศารป ่ีทยาบยโนานฒัพะลแงอเนตง่ึพรากนใดัยหนืยะจ่ีทอ่ืพเพาภรยีถสเะลแงคน่ัมมาวคาษกัรรากงอตยทไศทเะรป ะจยทไนคง่ึซ ดไงอเนตง่ึพ่ีทจิกฐษรศเดิควนแงารสรากยดโศทเะรปงอข จิกฐษรศเูฟนฟรากอ่ืพเญัคาํส ชดเยลุดอลพิมูภาหมรทนิมรปะรพจ็ดเมสทาบะรพงยีพเอพมาวคงอขนาฐน้ืพนบูยอยดโพีชงย้ีลเถรามาส าวิราํดชาระรพีม9)่ีทลากชัร( าวยาบิธองรทดไคงอะรพ (NIC)” มหใมรรกหาสตุอศทเะรปนปเยาลกะจารเ่ีทนปเาํจมาวคีมดไมไนัม“ งอขงคน่ัมมไมาวคงลปแนย่ีลปเรากนักงอปะจ่ีทงาลกยาสงาท อืค งอเนตง่ึพรากะลแงยีพเอพมาวค ดไศทเะรป ะรพจ็ดเมสทาบะรพ่ีท นติตับิฏปะลแูยองราํดรากงาทวนแ้ีช่ีทาญชัรปนปเงยีพเอพจิกฐษรศเ ีม. 2517 ศ.พ ปตแง้ัตามยทไวาชรกินกสพกแสัราํดชาระรพีม9) ่ีทลากชัร( ชดเยลุดอลพิมูภาหมรทนิมรป าวมาวคจใ ชใอพ นิกอพ ีมอพมาวค อืค นาฐน้ืพงารสงอต น้ัขบัดาํลมาตาํทงอตนปเาํจศทเะรปานฒัพราก“... าชิวกัลหมาตงอตกูถตแ ดัยหะรป่ีทณรกปุอชใะลแรากีธิวชใยดโนอกนตงอ้ืบเนปเญหในวสนชาชะรปงอข จิกฐษรศเะนาฐะลแญิรจเมาวคมิรสเยอคงารสยอคงึจ วลแดไิตับิฏปะลแ รวคอพมอรพงคน่ัมนาฐน้ืพดไอ่ืมเ านฒัพรากงาทวนแงึถาํ้ยนนเงรทดไคงอะรพามนตนปเน้ันกาจบันะลแ...” ปไอตบัดาํลยดโน้ึขงูส่ีทน้ัข ณามะรปอพมาวคกัลหชใยดโ ญหในวสนคงอขชใอพ นิกอพ ีมอพมาวคดิกเหใอ่ืพเงอเนตง่ึพดิควนแกัลห ทามะรปหใมไยทไวาชนชงวปิตสนอืตเงรทนจดอลต ีด่ีทวัตนในักมุคิมูภงารสราก ลผุตหเีมมาวคงึถงึนาํคราก นใบอรกนปเมรรธณุคีมรากะลแ าชิวกัลหมาตงอตกูถ่ีทนอตนปเน้ัขนปเงายอานฒัพรากงึถกันหะรตมาวคีม ติวีชงราํดรากะลแิตับิฏปราก ่ีทานฒัพรากงอขนยีรเทบนปเาวบัน จิกฐษรศเิตฤกิวะวาภบักบสะรปยทไศทเะรป. 2540 ศ.พ ปนใ ามลผนปเง่ึนหนวส ญหในวสนชาชะรปงอขูยอนปเมาวคอตบทะรกลผงสง่ึซ พาภรยีถสเีมมไะลแลุดมสมไ มาวคอืรห ศทเะรปงอขพาภยกัศบักมสะามหเมาวคบัดะรงึถงึนาํคดไมไ่ีทมคงัสะลแจิกฐษรศเานฒัพรากกาจ นิงเ ูรมาวคนาดนใง้ัทปไนิกเกามศทเะรปงาตกาจงิพง่ึพงัวหราก น้ันง่ึนหนวสกีอะลแบบะระลแนคงอขมอรพ

| 3 า ้น ห งารสอืรห ง็ขแมขเะลแงคน่ัมมาวคีมหใศทเะรปนใยาภนาฐน้ืพงารสมยีรตเดไมไยดโ ดาลตอืรห นุทงล กอนยาภะลแนใยาภยัจจปงอขงลปแนย่ีลปเนัผกผมาวคกาจงย่ีสเมาวคบัรมอรพถรามาสหใอ่ืพเีด่ีทนักมุคิมูภ ฐัรคาภง้ัท มคงัสงอขนวสคาภกุทนใบัดะรกุทยทไนคนชาชะรปหใาํทน้ันามนาผ่ีทานฒัพรากกาจนยีรเทบ ิตาชนในคงอขติวีชนินเาํดรากะลแานฒัพรากงาทวนแนวทบทามบัลกนัห รากาชิวกัน มคงัสาชะรป นชกอเ นใ9)่ีทลากชัร( ชดเยลุดอลพิมูภาหมรทนิมรปะรพจ็ดเมสทาบะรพงอขิราํดชาระรพบักญัคาํสมาวคหใงุมวลแ จใาขเมาวค ูรมาวคานฒัพาวคนคาษกึศะลแ งยีพเอพจิกฐษรศเงาทวนแติวีชนินเาํดรากะลแานฒัพรากงอ่ืรเ ชใตกุยะรปปไาํนรากนใวนแนปเชใะลแีฎษฤทงาทดิควนแบอรกงิชเนใง้ัทงยีพเอพจิกฐษรศเดิควนแบักวย่ีกเ น้ึขกามนัวาํจะรปติวีชนใ นางยวนหกาจิฒุวณุคงรทูผญิชเดไิตาชงหแมคงัสะลแจิกฐษรศเรากานฒัพรากมรรกะณคนางกันาํส ชดเยลุดอลพิมูภาหมรทนิมรปะรพจ็ดเมสทาบะรพงอขสัราํดชาระรพ งอรกน่ัลก าณราจิพนักมวราม ๆงาต วลแงยีพเอพจิกฐษรศเงอ่ืรเบักงอขวย่ีกเ่ีท ๆงาตสากอโนใยทไวาชนชงวปกแนาทชาระรพดไ่ีท9)่ีทลากชัร( าํทดัจรากนใงาทาํนาญชัรปนปเญิชเญัอดไะลแ งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปยามหมาวคมายินนปเปุรส . 2550 -ศ.พ10 ( ่ีทบับฉะลแ. 2545 - 2549) ศ.พ9 ( ่ีทบับฉ ิตาชงหแมคงัสะลแ จิกฐษรศเานฒัพนผแ งอขาญชัรปกัลหนใจใาขเมาวคีมมคงัสงอขนวสคาภกุทะลแบัดะรกุทนชาชะรปหใมิรสเงสอ่ืพเ2554) ะลแลุดมส่ีทานฒัพรากูสปไาํนะจนัอติวีชนินเาํดรากนใงาทวนแะลแนาฐน้ืพนปเปไาํนะลแงยีพเอพจิกฐษรศเ งคน่ัมมาวคีมิตาชศทเะรปะลแ ง็ขแมขเมาวคีมมคงัส ขุสนปเน็ยเมรูยอนปเมาวคีมนชาชะรป นืยง่ัย ยามหมาวค งอขนติตับิฏปงาทวนแะลแ รากกัลห ดิควนแนปเ่ีทาญชัรปนปเ งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป ะลแานฒัพรากนใง้ัทศทเะรปบัดะระลแ นชมุชบัดะร วัรคบอรคบัดะรตแง้ัตบัดะรกุทรกคงอะลแลคคุบะลตแ ะวาภสะลแงอเนตพาภยกัศบักณามะรปอพมาวคงึถงึนาํคยดโ งาลกยาสงาทนใปไนินเาํดหใศทเะรปราหิรบ มาวคยวดรากาชิวกัลหกูถงายอูรมาวคชใยดโงอเวัตนใีด่ีทนักมุคิมูภีมรากะลแลผุตหเีมมาวค มอลดวแ ะลแนักะลแนักง่ึซอืลหเยวช นปงบแ นักนยีบเดยีบเมไ มรรธณุคีมรากบักปไูคบวคงัวะรดัมะระลแบอคบอร รากอตบัรมอรพนืยง่ัยะลแลุดมส่ีทานฒัพราก ีคคัมาสมาวคูสปไาํนง่ึซ มคงัสนในักงอดงอรปอืมมวร ดไนตัวิภากลโสแะรกตใยาภงลปแนย่ีลปเ

า ้น ห4 | ดิควนแกัลห มไมาวคะลแงาลกยาสงาทนาฐน้ืพนบูยอง้ัต่ีทานฒัพราก อืค งยีพเอพจิกฐษรศเกัลหมาตานฒัพราก ูรมาวคชในจดอลตีด่ีทวัตนในักมุคิมูภงารสราก ลผุตหเีมมาวค ณามะรปอพมาวคงึถงึนาํคยดโ ทามะรป าํทะรกรากะลแจในิสดัตราก นผแงาวรากบอกะรปมรรธณุคะลแ บอคบอรมาวค ้ีนงัด นวส5 าณราจิพรากกัลหีมงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป นปเะจรวค่ีทงาทนในติตับิฏปรากะลแติวีชงราํดรากงาทวนแะนแ้ีช่ีทาญชัรปนปเ ดิควนแบอรก1. ่ีทบบะรงิชเกลโงอมรากนปเะลแ าลวเดอลตดไชใตกุยะรปาํน่ีทยทไมคงัสงอขมิดเง้ัดติวีชีถิวกาจนาฐน้ืพีมยดโ งอขนืยง่ัยมาวคะลแงคน่ัมมาวคอ่ืพเิตฤกิวะลแยัภกาจนพดอรรากนนเงุม าลวเดอลตูยองลปแนย่ีลปเรากีม านฒัพราก ยดโบัดะรกุทนใดไนติตับิฏปรากบักชใตกุยะรปามาํนถรามาสงยีพเอพจิกฐษรศเ ะณษกัลณุค2. นอตน้ัขนปเงายอานฒัพรากะลแงาลกยาสงาทนบิตับิฏปรากนนเ ้ีนงัด ะณษกัลณุค3 ยวดบอกะรป งยีพเอพมาวคมายินาํค3. มไยดโ ปไนิกเกามมไะลแปไนิกเยอนมไ่ีทีดอพมาวค งึถยามห ณามะรปอพมาวค3.1 มสะามหเ นปเาํจมาวคอต รวคอพ ะามหเอพ ีดอพมาวคีมงอตรไะอาํทะจราก น่ือูผะลแงอเนตนยีบเดยีบเ ง่ัทะรกนจปไนิกเยอนมไะลแ น่ิถงอทะลตแนใมรรธนฒัวง้ัทมวร มอลดวแมคงัสะวาภส งอเนตงอขะนาฐบัก มาวค ูรบอรมาวคยัศาองอตะจน้ันณามะรปอพบัดะรนใาวนิสดัตรากง่ึซ ดไรากนินเาํดะจ่ีทอพงยีพเมไ หใาํทมไ น่ือูผะลแงอเนตนยีบเดยีบเมไ นชเ ยวดมรรธณุคีมงายอจในิสดัตะลแนผแงาวรากนใบอคบอร มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธยาลาํทมไ นอรดอืดเมคงัส ีมงายอปไนปเงอตะจ น้ันงยีพเอพมาวคบัดะรบักวย่ีกเจในิสดัตราก งึถยามห ลผุตหเีมมาวค3.2 น้ันาํทะรกรากกาจน้ึขดิกเะจาวดาค่ีทลผงึถงึนาํคนจดอลต งอขวย่ีกเ่ีทยัจจปุตหเกาจาณราจิพยดโ ลผุตหเ กัลห ยามหฎกกัลห รากาชิวกัลหมาต งิรจนปเมาวค งอตกูถมาวคงอขนาฐน้ืพนบรจงวบรค บอคบอรงายอ าณราจิพดิคราก มวรนวสะลแ น่ือูผ งอเนตอตง้ัท วายะยะรนใง้ัท มางีด่ีทมรรธนฒัวะลแ มรรธยิรจ มรรธลีศ ยามหาปเุลรรบหใาํทะจบบะรนปเงายอ งอ่ืนเอตงายอ ๆงาต ยัจจป ุตหเงอขงยโมอ่ืชเมาวคน็หเหใะยแกยแ ยัศาองอต ลผมสุตหเมสงายอดใง่ิสรากนินเาํดนผแงาวะจ่ีทราก ยอนดาลพดิผอขีม พาภิธทิสะรปีมงายอดไ งายองอตกูถ่ีทูรมาวคาหงวสแะลแบบะรนปเงายอลูมอขบ็กเดัจะจ่ีทนทดอ รยีพเน่ัมหนัยข ูรบอรมาวค

| 5 า ้น ห กูถ่ีทงาทนใดาลฉวยีลฉเงายอ าญญป ิตสชใยดโ จในิสดัตาณราจิพ ดิคมาวคนใบอคบอรมาวคีม อมสเาํ่มส รวค่ีท งลปแนย่ีลปเรากะลแบทะรกลผบัรมอรพหใวัตมยีรตเราก งึถยามห ีด่ีทวัตนในักมุคิมูภีมราก3.3 อืมบัระลแวัตบัรปถรามาสหใอ่ืพเ มรรธนฒัวะลแ มอลดวแง่ิส มคงัสจิกฐษรศเนาดนใง้ัทดิกเะจ่ีท ๆงาตนาด งอขดไปไนปเมาวคมนโวนแงึถดิค ทามะรปมไ ปไนิกเงย่ีสเมไงายอรไะอาํทะจ่ีทรากาวดไวาลกอืรห ีทนัทดไ งลปแนย่ีลปเรากบักบัรงอรนางาํทรากีธิวมยีรตเ งอเนตมยีรตเวลแ ดไน้ึขดิกเะจจาอ่ีท ๆงาตณรากนาถส ะลแวายะยะรนในชยโะรปลผง่ึซามาํนะลแน่ืรบารงายอดไปไนปเนินเาํดถรามาสนางาํทรากหใอ่ืพเ ๆงาต นืยง่ัย่ีทขุสมาวค ูรมาวคง้ัทยัศาองอต งยีพเอพบัดะรนใูยอหใ ๆงาตมรรกจิกนินเาํดรากะลแนิสดัตราก ขไนอ่ืงเ4. ้ีนงัด นาฐน้ืพนปเมรรธณุคะลแ นาดบอรงายองอขวย่ีกเ่ีท ๆงาตรากาชิวบักวย่ีกเูรบอรมาวค ยวดบอกะรป ูรมาวคขไนอ่ืงเ4.1 มาวคะลแนผแงาวรากบอกะรปอ่ืพเนักงยโมอ่ืชเหใาณราจิพามน้ันาลหเูรมาวคาํนะจ่ีทบอคบอรมาวค ิตับิฏปน้ัขนใงัวะรดัมะร ยวดบอกะรป ิตาชนในคงอขนาฐน้ืพนปเหใงารสมิรสเงอตะจ่ีทมรรธณุค มรรธณุคขไนอ่ืงเ4.2 นใาญญปิตสชใ บอชูรดิผูร รยีพเมาวคีม นทดอมาวคีม ติรจุสยตัสอ่ืซมาวคีม มรรธณุคนใกันหะรตมาวคีม ูยอรากนใบอชดิผบัระลแนปงบแกัจูร ่ีนหะรตมไะลแภลโมไ มสะามหเะลแงอตกูถงายอติวีชนินเาํดราก มคงัสนใน่ือูผบักมวร ชใตกุยะรปปไงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปาํนรากกาจบัรดไะจาวดาค่ีทลผ/ิตับิฏปรากงาทวนแ5. มอลดวแง่ิส มคงัส จิกฐษรศเนาดง้ัทนาดกุทนใงลปแนย่ีลปเรากบัรมอรพ นืยง่ัยะลแลุดมส่ีทานฒัพราก อืค ียลโนโคทเะลแูรมาวค

า ้น ห6 | งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปปุรส มรรธณุค ขไนอ ืงเ ู่สาํน ู้รมาวค ขไนอ ืงเ )นัปง่บแ นทดอ นัยข ติรจุส ์ยตัสอ ืซ) (งัวะรดัมะร บอคบอร ู้รบอร( ขไนอ่ืงเ2 งวห3 งยีพเอพจิกฐษรศเดิควนแงดสแพาภนผแ ญัคาํสมาวค ้ีนงัด นคานฒัพะลแศทเะรปานฒัพรากอตญัคาํสมาวคีมงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป มาวคดลรากะลแ นจกายมาวคดัจขรากบัรหาํสง่ิยญัคาํสมาวคีม่ีทาญชัรปนปเงยีพเอพจิกฐษรศเ1. จิกฐษรศเงาทงย่ีสเ านฒัพรากะลแนชมุชงอขจานาํองัลพงารสรากงอขนาฐน้ืพนปเงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป2. ศทเะรปานฒัพรากงอขนาฐการนปเอ่ืพเง็ขแมขเหในชมุชพาภยกัศ นใิตับิฏปอขงารสรากยวดทัษิรบงอขมคงัสอตบอชดิผบัรมาวคบัดะรกยยวชงยีพเอพจิกฐษรศเ3. นัขงขแรากีม่ีททบิรบนใวายะยะรรไาํกลผนนเ่ีทจิกรุธาํทราก งอขนาฐรตามงุรปบัรปรากอตง่ิยงายอนปเญัคาํสมาวคีมงยีพเอพจิกฐษรศเรากกัลห4. ฐัรคาภนางราหิรบรากนใลาบิภามรรธ งารสอ่ืพเ ิตาชงอขยาบยโนดนหาํกรากนใงาทวนแนปเชใถรามาสงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป5. ะลแ น้ึขง่ิยมสะามหเหใ ๆงาตยาบยโนงุรปบัรปอ่ืพเ นัลพบัฉยดโบทะรกามาขเ่ีทณรากนาถสอตนักมุคิมูภ นืยง่ัยะลแคาภอมสเ่ีทตโบิตเรากมิรสเงสรากนใรตสาศธทุยนผแงาวอ่ืพเ นคงอขดิคมาวคะลแ มยินาค นย่ีลปเบัรปรากีมงอตนปเาํจงยีพเอพกึนาํสติจงฝกูลปรากนใ6. นคานฒัพรากอตอ้ือเหใอ่ืพเ

| 7 า ้น ห ีมะลแ ดไงอเนตง่ึพ ชใอพ นิกอพ ูยออพมาวคีมยษุนมหใยวชงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป7. พาภตัอมาตขุสมาวค งายอดไมคงัสนใพาภีรสเีมนจดอลตน่ือูผบักมวรูยอยษุนมหใยวชงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป8. ะณราธาสติจะลแาตตมเติจีม ผแอ่ืผเอฟเอ้ือเ นปงบแ บยีรปเาอเดัราอเมไ นยีบเดยีบเมไ ขุสิตนัส นืยง่ัยงายอดไมอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธบักมวรูยอยษุนมหใยวชงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป9. มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทษกัรุนอรากนใกึนาํสติจีมะลแาคณุคน็หเ ยาลาํทมไยดโ ีณพเะรป มรรธนฒัวงาทางหเการีมงายอูยอยษุนมหใยวชงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป10. มคงัส/ลคคุบะลตแงอขณษกัลกอเะลแ มยินาค าญญปิมูภ รตสาศิตัวะรป ูรมาวครากดัจรากบักงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป2 ่ีทงอ่ืรเ ชใอพ นิกอพีมอพมาวค อืค นาฐน้ืพงารสงอต น้ัขบัดาํลมาตาํทงอตนปเาํจศทเะรปานฒัพราก“ าชิวกัลหมาตงอตกูถตแ ดัยหะรป่ีทณรกปุอชใะลแรากีธิวชใยดโ นอกนตงอ้ืบเนปเญหในวสนชาชะรปงอข น้ัขจิกฐษรศเะนาฐะลแญิรจเมาวคมิรสเยอคงารสยอคงึจวลแดไิตับิฏปะลแรวคอพมอรพงคน่ัมนาฐน้ืพดไอ่ืมเ ยดโ วยีดเรากะรปตแว็รเดวรหใน้ึขจิกฐษรศเกย ญิรจเมาวคงารสทเมุทะจตแงุมกาห ปไอตบัดาํลยดโน้ึขงูส่ีท มไมาวคดิกเะจ็ก ยวดงอลคดอสยดโนชาชะรปงอขะลแศทเะรปงอขะวาภสบักธนัพมัสรากิตับิฏปนผแหใมไ ”ดุส่ีทนใดไวลหเมลกายงุยมาวคนปเยาลกจาอง่ึซ น้ึข ๆงาตงอ่ืรเนใลุดมส ยัลายทิวาหมมุชะรปอห ณ รตสาศรตษกเยัลายทิวาหม งอขรตับาญญิรปนาทชาระรพีธิพนใ ทาวชโารมรบะรพ . 2517ศ.พ มคาฎกรก18 ่ีทีดบสัหฤพนัว รตสาศรตษกเ ารเตแมหใง่ิสีมมไยทไงอืมเาว ยชเยทไงอืมเาว ยัมสาลยทไงอืมเาวะจาขเงาช็กรไงายอาวะจน่ือนค“ นักยวชบงสมาวคีม นิกอพูยออพยทไงอืมเหใะจ่ีทานถรารปมาวคีมนคกุทหใอขะลแ นิกอพีมอพงายอูยอ ปไิตับมสณุคงยแามน่ือนคหใมไบงสมาวคีม นิกอพูยออพ รวคอพาํ้ยอข รวคมสอพ่ีทูยอหใ มวรนวสาษกัร ”ดไารเกาจ าษรรพมนชะรพมิลฉเนัวนใงอ่ืนเ ลคงมยัชรพะรพยาวถาฝเาขเูผกแงยีพเอพจิกฐษรศเงอ่ืรเนใง่ัสบัรสแะรกชาระรพ 2517 ชารกัศธทุพตแ บบแูยอนปเรากจิกฐษรศเีมะลแ นิกอพูยออพารเ่ีทูยอญัคาํส ญัคาํสมไนัมน้ันอืสเนปเะจราก“ ” งอเวัตบักงยีพเอพีมหใ ดไงอเวัตูชมุอ าวมาวคยามห นิกอพีมอพบบแ นิกอพีมอพ ชดเยลุดอลพิมูภาหมรทนิมรปะรพจ็ดเมสทาบะรพ” งยีพเอพบบแจิกฐษรศเ“ สัราํดชาระรพ . 2540ศ.พ มคาวนัธ4 ่ีทนัวอ่ืมเ นาทชาระรพ ”ขไนอ่ืงเ2 งวห“3 มายินงอขาม่ีทนปเนาทชาระรพงุรปบัรปงรท่ีทงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป มคงัสะลแจิกฐษรศเรากานฒัพรากมรรกะณคนางกันาํส งยีพเอพจิกฐษรศเนอ่ืลคเบัขรากมรรกุนอะณค่ีท

า ้น ห8 | นับุจจปนใูยอ ๆงาตงาทงอชนาผ งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป รพแยผเคงรณรรากนใชใามาํน ิตาชงหแ ”มรรธณุค ะลแ ูรมาวค“ ขไนอ่ืงเนบ” นักมุคิมูภีม ลผุตหเีม ณามะรปอพ“ มาวคยวดบอกะรปง่ึซ อพจิกฐษรศเดิควนแดัจดไ มคงัสะลแทบนชอ่ืพเรากดัจรากนับาถสรากยวนาํอูผ นสเธนัพ ยัชิภอ ้ีนง้ัท” งิรจทแงายอมรรธธทุพงอขงาทวนแมาตจิกฐษรศเงาทมรรกจิกนินเาํดรากนใอนสเอข“ นปเาวงยีพเ งรตอ่ืซ ณามะรปอพมาวคอืค“ าวงยีพเอพจิกฐษรศเ งึถยาบิธอาํคหใดไ ง่ึนหสัราํดชาระรพนใกาจงอ่ืนเ ”น่ือูผนยีบเดยีบเมไงอตะลแ กามภลโมไ ดไ่ีทนิงเยาจชใะลแ นืยง่ัยงายอดไพีชาอบอกะรปถรามาสลคคุบหในนเงุม งยีพเอพจิกฐษรศเบบะร นิงเีมาถะลแ นิสมืย้ีนหูกรากกาจศารปยดโ น้ันลคคุบงอขนิงเงอขงัลาํกมาต ดัยหะรปะลแงยีพเอพงายอาม นวสงาบกีอมิรสเยัจจปอ่ืพเามยาจชใะจจาอะลแ นวสงาบน่ือูผอืลหเยวช นวสงาบวไมออบ็กเงบแ็กอืลหเ กูถดไ งยีพเอพงายอติวีชงราํดรากงาทวนแ่ีทุตหเาส) นตนปเ งิทเนับมาวค วย่ีทเงอท นชเ้ีน่ีทนใมิรสเยัจจป( งารส งฝกูลปกูถดไนับุจจปนใมยินนุทมคงัสงอขติวีชงราํดรากพาภสะารพเ้ีนะณขนใงาวขงาวกงายองึถวาลก ราก นชเ ติวีชงราํดรากนใยัจจปาวกนิกเอืรหงอขวย่ีกเมไ่ีทงอ่ืรเนใวัตนิกเงายอยาจชใรากดิกเหใ นุตะรกอืรห อืรหนันพราก น่ัชฟแมาตวัตงตแราก มางมาวคยวสมาวคบบแปูรยาลหกาลหงิทเนับมาวค วัตนิกเคภโิรบ นิสมืย้ีนหูกรากดิกเหใลผงส น้ันาลหเรากงอตมาวคงอนสบอตอ่ืพเอพงยีพเนิงเีมมไหใาํทนจ นตนปเ คชโงย่ีสเ ติวีชงราํดรากนใงาทวนแนย่ีลปเมไาถ ดไามกออดุลหถรามาสมไง่ึนหลคคุบ่ีทรกัจฏัวนปเดิกเ ูรมาวคาวาํคชใะจ งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปนใขไนอ่ืงเะลแะณษกัลณุคงึถ ยาบิธอรากาวมแ าณุรกะรพงรทดไ่ีทงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปาณราจิพกาหตแ ปไว่ัทนักจใาขเะลแงลกต่ีทนปเนัอ าวาํคบพบัลก น้ันดยีอเะลงายอรพแยผเปไาํนหใ ตาญุนาชารมรบะรพนาทชาระรพะลแขไกแงุรปบัรป ะจ่ีทนางบักวย่ีกเกึลงิชเนใูรมาวคยัศาอะจกาจกอนอืค” ูรมาวค“ าวาํคาวกกามมาวคนิกง่ึซ” ูรบอรมาวค“ ะลแ มอลดวแะวาภสบักวย่ีกเจ็ทเอขนใจใาขเมาวคูรมาวคกแดไ งาวกงิชเนใูรมาวคีมงอตนปเาํจงัย วลแาํท ยทไนคงอขติวีชบบะรอืค นนเงรทนาทคงอะรพ่ีทะาพฉเยดโ ดมหง้ัทาํทะจ่ีทนางบักนัพวย่ีกเ่ีทณรากนาถส ุลรรบหในางาํทะจงึจ จ็รสเด็บเยดโดิคกึนาํสูรมาวคะลแ มรรธนฒัว รากงอตมาวค ูยอนปเมาวคกแดไนัอ ดไยามหาปเ ิมงึจ จิกรุธงาทนใชใตกุยะรปปไงยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปนใชใปไูรมาวคนาดบอกะรปคงอาํนราก ตโบิตเญิรจเรากอืรห รไาํก ดอรูยอมาวคงึถงึนาํค่ีท จิกฐษรศเงาทิติมบักงอขวย่ีกเ่ีท ูรมาวคงยีพเูยอดักาํจดไ งอขมรรธนฒัวะลแ มอลดวแง่ิส มคงัสงาทิติมบักงอขวย่ีกเ่ีทูรมาวคงึถมวรตแ วยีดเงายองยีพเตแรากจิกงอข งาตกาจอืรห กอนยาภกาจูรมาวคาอเาํนรวคมไ นชเ าราํตดิตมไราก กัลหมาตงอลคดอส ๆน้ันน่ิถงอทนในค งัวะรดัมะรบอคบอรงายอๆงาตนาดนใ งาตกตแมาวคงึถาณราจิพมไยดโยทไศทเะรปบักชใาม ศทเะรป งิรจทแ่ีทูยอนปเมาวคะลแ ติวีชพาภสบักมสะามหเมไ่ีทียลโนโคทเะลแ ีฎษฤทรากาชิวบักดัมกูผรวคมไอืรห ยทไมคงัสะลแยทไนคงอข

| 9 า ้น ห ูรกึละรมาวคยวดปไบอกะรปงัย งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปนใฏการป่ีท ูรมาวค น้ันาวกปไง่ิย รากบักวย่ีกเ่ีทกตนัวะตนใ ีฎษฤทอืรหรากาชิว่ีทญัคาํสบอกะรปคงอนปเอืถง่ึซ) าญญป( ดัชูรมาวค บัก)ิตส( อืมงอ่ืรคเอืรห ดิควนแีมมไงึจ วาลกงัดน้ัขงึถปไานหวากานฒัพมไงัยอืรห งึถมุลคบอรคมไงัย ูรมาวครากดัจ จิกฐษรศเงอขาญชัรปนใูยอฏการป่ีทบักาทเง้ึซกึลดยีอเะลมาวคีม่ีท ๆดใูรมาวครากดัจราหิรบรากงาท วลแกีองยีพเอพ งยีพเอพจิกฐษรศเบักวย่ีกเดิผจใาขเกัม่ีทงอ่ืรเ มาวคทบนใวไวาลกดไ รากิตฤพดอย นฒัพิพ ”ชใอพ-นิกอพ) “ติลผรากอืค” (ีมอพ“ มาวคงารสรากนใดิควนแกาจามนาฐการีมงยีพเอพจิกฐษรศเาว งัยศทเะรปงอขญหในวสนชาชะรปาถะารพเ ศทเะรปงอขญหในวสนชาชะรปกแน้ึขดิกเหใ)คภโิรบราก( จ็รเาํสมาวคบสะรปมไาวอืถงัย็กศทเะรปานฒัพราก นคแนรแงายอูยอนปเมาวคติวีชีมงัย นสดัขรไกาย ”ชใอพ-นิกอพ“มาวคงารสราก รกรตษกเคแชใิม มุลกกุทนคบัรหาํส งยีพเอพจิกฐษรศเ อืรห” ชใอพมไ-นิกอพมไ“ บบแติวีชีมงัย่ีทพีชาอาขาสมุลกกุทนในชาชะรป่ีทปไงุม ้ีนงยีพเอพจิกฐษรศเนใ งอขญหในวสนชาชะรป าวงยีพเตแนปเ รกรตษกเอืรห ทบนชนคคแงยีพเูยอดักาํจดไิมง่ึซ งยีพเอพมไงัย ูสาขเงุมงึจกรแบัดาํลญัคาํสมาวคหใาํท น่ือพีชาอาขาสาวกกามรกรตษกเพีชาอีมน้ันนจกายงัย่ีทศทเะรป นปเามกอองยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปตกุยะรปรากงอขมรรธปูรีมนจ นคแนรแ่ีททบนชอืรหรตษกเคาภ หใรกรตษกเงอขูยอนปเมาวคติวีชบัดะรกยรากงอขจ็รเาํสมาวคนใษกัจะรป่ีทนปเนัอ มหใีฎษฤทรตษกเ ศทเะรปว่ัท่ีทน้ืพยาลหนใ ดไงอเนตง่ึพถรามาสอืรห” ชใอพ-นิกอพ” “ีมอพ“ 1 ่ีทมรรกจิก ปขเงัสยดโงยีพเอพจิกฐษรศเงอขามนปเมาวคงึถกอบนยีรเูผหใ1. งยีพเอพจิกฐษรศเงอขยามหมาวคยาบิธอนยีขเนยีรเูผหใ2. ยาบิธองจ รไงายอดิควนแกัลหีมงยีพเอพจิกฐษรศเ3. รไงายอญัคาํสมาวคีมาวงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปงอขญัคาํสมาวคงึถกอบนยีรเูผหใ4.

า ้น ห10 | งยีพเอพนชมุช2 ่ีททบ ญัคาํสะราส บัขรากนใญัคาํสงัลาํกนปเ พาภิธทิสะรปีมงายอนชมุชรากดัจราหิรบรากนใถรามาสมาวคีม่ีทนชมุช รากูสงุมอ่ืพเ นชมุชานฒัพรากงอ่ืรเหะารคเิวะลแาษกึศดไนาทยาลหรากาชิวกัน งยีพเอพจิกฐษรศเนอ่ืลคเ นชมุชงอขงายอวัตะลแ จ็รเาํสมาวคบสะรป่ีทงยีพเอพนชมุชงอขงายอวัตง้ัทมวร งยีพเอพ่ีทนชมุชนปเ นางงัลพนาดงยีพเอพ งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ นชมุชนใชใตกุยะรปปไงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปาํนรากนใงาทวนแกอบถรามาสนยีรเูผ าหอ้ืนเยาขบอข นชมุชรากดัจราหิรบรากญัคาํสมาวค ยามหมาวค1 ่ีทงอ่ืรเ งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปกัลหมาตนชมุชรากดัจราหิรบราก2 ่ีทงอ่ืรเ

| 11 า ้น ห นชมุชรากดัจราหิรบรากญัคาํสมาวค ยามหมาวค1 ่ีทงอ่ืรเ ะลแ ดไงิองาอ่ีทน้ืพีม้ีนนาฐน่ิถ นคมุลกงอขูยอ่ีทนาฐน่ิถงึถยามห นชมุช นชมุชงอขยามหมาวค ีม นักยัศาอาพง่ึพะลแอืมมวร ราสอ่ืส อตดิต ูรนยีรเ มรรกจิกาํทรากีม นักมวรยัศาอูยอรากีม้ีนนคมุลก รากตใยาภูยอ น้ันงหแ่ีทน้ืพบักูยอนัพกูผมาวคะลแ ณาญญิวติจีม น่ิถาํจะรปาญญปิมูภะลแมรรธนฒัว นักวยีดเงอรคกป อืคนวส3 ยวดบอกะรป นชมุชงอขงารสงรคโ ธนัพมัสิฏปีมะลแ นักงอขวย่ีกเอตดิตามาขเน้ันาวกกามอืรหนค2 นค่ีทราก งึถยามห นคมุลก1. นักมวรง่ึนหงายอดใงายอยามหงุมมาวค ยวดง่ึนหาลวเว่ัชนใมคงัสงาทนักอต งาทรกคงอง้ัตน้ัขงึถปไรากานฒัวิวีมะลแ วลแมุลกนปเนักมวรูยอามนคอ่ืมเ มคงัสงาทนับาถส2. มาตรากนินเาํดถรามาสอ่ืพเมุลกนใกิชามสงอขนักอติตับิฏปรากงอขนผแบบแดนหาํกรากีมะจ็ก วลแมคงัส จิกราภ ทาบทบมคงัสอืรหมุลกนในคงอขมคงัสงาทงนหแาํต งึถยามห พาภนาถสทาบทบะลแพาภนาถส3. มคงัสอืรหมุลกนใพาภนาถสมาตาํทงอตมคงัสนในค่ีทมรรกิตฤพ งึถยามห ญัคาํสบอกะรปคงอีมงอต พาภิธทิสะรปีมงายอนชมุชรากดัจราหิรบรากนใถรามาสมาวคีม่ีทนชมุช ดไ่ีทนาทยาลหรากาชิวกันีมยดโ ดไน้ันาลหเบอกะรปคงอมุคบวคอืรหานฒัพถรามาสะลแรากะรปยาลห ้ีนปไอตงัด นชมุชานฒัพรากดิควนแมาตวไนชมุชานฒัพรากบอกะรปคงอหะารคเิวะลแาษกึศ ดไปุรส รากะรป2 บอกะรปคงอีมาวนชมุชานฒัพรากงึถวาลกดไ(2533 : 65 – 68) ีรตลพ ายทนส ้ีนงัด งอตะจยดโ น้ึขีดหใูยอนปเมาวคบัดะรงุรปบัรปะจ่ีทอ่ืพเ นชาชะรปงอขมวรนวสีมาขเราก1. ยวดงอเนชมุชงอขม่ิรเิรมาวคนปเรวคะลแ ดไนปเะจ่ีทาทเดุส่ีทกามหใงอเนตง่ึพ ยวชราก ม่ิรเิรดิคมาวคดิกเหใารเงรเะจ่ีทๆน่ือรากิรบะลแคินคทเงาทรากิรบรากีมหใดัจราก2. ดุส่ีทกามนชยโะรปนปเนัอ นักะลแนักอืลหเยวช งอเนตอืลหเ รากะณษกัลงึถวาลกดไ(2539 : 1 – 2) ิตาชงหแมคงัสะลแจิกฐษรศเรากานฒัพรากมรรกะณค ้ีนงัดดไปุรส ยวดนชมุชานฒัพรากคงอนปเาวอืถจาอง่ึซ มอลดวแง่ิสะลแนคานฒัพ ้ีนงัดนาด4 ยวดบอกะรปนคานฒัพราก1. จใติจนาด ยากงารนาด าญญปิตสนาด พาภกิลคุบนาด

า ้น ห12 | ้ีนงัดนาด4 ยวดบอกะรป านฒัพรากอตอ้ือเหใมอลดวแพาภสานฒัพราก2. จิกฐษรศเนาด นชมุชะลแวัรคบอรคนาด มอลดวแง่ิสะลแรกายพัรทนาด งอืมเรากะลแรากดัจราหิรบรากนาด มคงัสงาทงลปแนย่ีลปเรากอตลพิธทิอีม่ีทยัจจปงึถวาลกดไ(2536 : 124 – 126) พาภุส ารตัพุส ้ีนงัดรากะรป7 ีมาว นชมุชานฒัพรากบอกะรปคงอนปเง่ึซ ะลแว็รเดวรดไานฒัพรากีมนชมุชหใลผงสะจณรูบมสมาวคีมกาห ิตาชมรรธงาทมอลดวแง่ิส1. งคน่ัม านฒัพรากดิกเหใาํทถรามาสพาภณุคีม่ีทรกาชะรปม่ิพเราก รกาชะรปนาดงลปแนย่ีลปเราก2. น้ึขยัมสนัท่ีทงอืมเรากะลแ มคงัส จิกฐษรศเนาด งายอปไนปเานฒัพรากหใาํทนักอตดิตรากีม่ีทดในชมุช งอขวย่ีกเอตดิตะลแวย่ีดเดดโูยอดไราก3. ว็รเดวร ยอนงลปแนย่ีลปเรากีมะจสโุวาอูผพราคเรากีม่ีทนชมุช มรรธนฒัวะลแมคงัสงอขงารสงรคโ4. รไงยีพเยอนกามน้ึขานฒัพรากดิกเงลปแนย่ีลปเรากีมนชมุชาวูรหใยวช ๆงาตมยินาค รากดัจรากงอขนวสนปเ คภโิรบนาด พีชาอนาดมยินาคีมราก มยินาคะลแิตคนศัท5. ดไน้ันนชมุชนใานฒัพ ราการตัอะลแงาทศิท้ีชงอ่ืรคเนปเะจ ๆมหใฐษิดะรปง่ิสบัรมอยราก ูรบัรรากงอตมาวค6. นชมุชงอขงลปแนย่ีลปเ ยวดมิดเนาฐน้ืพมาตีดมอยน้ึขดิกเะจ่ีทมหใง่ิสีด่ีทนาฐีมาถ มรรธนฒัวงาทนาฐน้ืพ7. นปเง่ึซ นชมุชานฒัพรากนใชใถรามาส่ีทยัจจปงึถวาลกดไ (2533 : 44 – 47) ยพัรทมุค ลพยาลพ ้ีนงัด ยัจจป3 ยวดบอกะรปาว นชมุชานฒัพรากบอกะรปคงอ น้ันนชมุชหใลผงสะจนอซบัซมไงารสงรคโีมะลแก็ลเดานขีม่ีทวัรคบอรค มคงัสงาทงารสงรคโ1. นอซบัซ่ีทวัรคบอรคงาทงารสงรคโีม่ีทนชมุชาวกีดดไานฒัพ มคงัสงาทะนาฐงลปแนย่ีลปเถรามาส่ีท ดปเบบแงารสงรคโีม่ีทนชมุชนใ น้ัชนชงาทงารสงรคโ2. านฒัพรากดิกเะจน้ันนชมุช ยางดไ นปเมอยดในชมุชนใน้ึขดิกเกาหงาตกตแมาวค านสาศะลแ ิตาชอ้ืชเ ุธนัพาผเงาทงาตกตแมาวค3. งาตกตแมาวคบัดาํลมาต านฒัพรากอตครรสปุอ จ็รเาํสมาวคุลรรบทบนชานฒัพรากหใลูกอ้ืกเ่ีทยัจจปงึถวาลก(2531 : 58 – 63) ี ธมเิฒุว นฒัวุย ้ีนงัด บอกะรปคงองอขยอยบอกะรปนวสะลแ บอกะรปคงอยวดาว านฒัพรากอตนปเาํจ

| 13 า ้น ห ะจ่ีทอพาลวเีมะลแ งอ่ืนเอตดไานฒัพนผแรากนินเาํดถรามาสะจราหิรบยาฝ ิตาชบัดะรยาบยโน1. งาวหะรอืมมวรมาวคะลแ นชกอเะลแฐัรงาวหะรนชยโะรปนาสะรปงาทวนแีม าคมุค งอตกูถมาวคน็หเ านฒัพรากอตลูกอ้ืกเงอตะจศทเะรป ยาบยโนนาสะรป่ีทานหาํทงาลกรกคงอีม่ีท ทบนชานฒัพรากราหิรบรากคงอ2. รากนินเาํดงอติตับิฏปยวนหนในุทงลรากนใดาขด็ดเจานาํอีมะลแพาภิธทิสะรปีมงายอรากงรคโะลแนางนผแ ีม่ีทมุคบวคมาตดิตรากณามะรปบงดัจะลแ ิตาชบัดะรนผแนใรากงรคโะลแ นางนผแ ยาบยโนมาต พาภิธทิสะรป งอลคดอส่ีทยามหาปเมุลกะลแ่ีทน้ืพกอืลเ ณรูบมส่ีทรากิรบรากดัจรากะลแมสะามหเ่ีทรากายทิว3. มสะามหเหใบัรดไะจนชาชะรป่ีทรากายทิวกอืลเะลแ งิรจนปเมาวคบัก พาภิธทิสะรปีม่ีทน่ิถงอทนในางนุนสบันสรากงอขบอชดิผบัรมาวค น่ิถงอทบัดะรนุนสบันสราก4. วายะยะรนใงิรจทแงายอานฒัพรากดิกเะจ บัดะรกุทรากงรคโะลแนางนผแมาตปไนปเรวค นางิตับิฏปรากลผมาตดิตะลแลแูดมุคบวคราก5. ลผนิมเะรปมาตดิตน่ิถงอทาษกึศรากนับาถสหใง้ัทมอรพ ่ีทน้ืพกุทมุลคบอรคะลแ ปุรส านฒัพรากอตลพิธทิอีม่ีทบอกะรปนวสยัจจปงึถวาลก (2541 : 82 – 83) ศงพาพราคเ าญชัอ ้ีนงัดดไ ีม ฐัรคาภรกคงอกาจะลแ นาบูมหนใรากงาทนปเมไะลแรากงาทนปเง้ัท น่ิถงอทาํนูผ กแดไ าํนูผ1. รากอ่ืพเูสอตงัลพงารสะลแมหใง่ิสบัรมอยีด่ีทิตคตจเีมนชมุช นชยโะรปนปเ น้ึขีด่ีทงาทนใานฒัพนชมุชหในวส งลปแนย่ีลปเ รากดิกเนชมุชหใาํทิตับิฏปามงอืมเมคงัสกาจมรรธนฒัวบัรดไราก มรรธนฒัว– มคงัส2. งลปแนย่ีลปเ ณรูบมสมดุอนิด่ีทหใลผงส นชมุชรตสาศิมูภมอลดวแพาภสงุรปบัรปราก มอลดวแง่ิส3. มิดเาวกยาบสกวดะสูยอนปเมาวค ีดรตษกเาคนิสาคาร ง่ึซอืลหเยวช งอพกวพกัร ีคคัมาสมาวคานฒัพรากอตลผีมตีดอนใญัคาํสณรากุตหเ รตสาศิตัวะรป4. นักะลแนัก ้ีนงัดดไนชมุชานฒัพรากยัจจปนปเ่ีทบอกะรปคงอปุรสดไ (2542 : 25) รทนัจมหรพ ายีรป ยวดีดดไานฒัพถรามาสนชมุชานฒัพรากีดจิกฐษรศเ่ีทนชมุช จิกฐษรศเนาด1. ยัจจปมาตปไนชมุชพาภสนย่ีลปเบัรป่ีททบิรบนปเ มอลดวแง่ิสะลแ มรรธนฒัว มคงัสนาด2. น่ิถงอทบัดะรนชมุชะลแิตาชบัดะรงอืมเรากงึถมวรยามห งอืมเรากนาด3. รากนยีรเทบะลแนาฐนปเนชมุชงอขตฤกิวะลแณรากบสะรปยัศาอยดโ รตสาศิตัวะรปนาด4. มุนมุชานฒัพ

า ้น ห14 | นชมุชานฒัพรากยัจจปนปเ่ีทบอกะรปคงอนปเกออกนแาํจดไงัย รทนัจมหรพ ายีรป้ีนกาจกอน มคงัส จิกฐษรศเะวาภ นชเ มออยดโยัจจปะลแ นตนปเ รากดัจราก รกายพัรท นุท นค นชเ งรตยดโยัจจป นตนปเ งอรคกปราก งอืมเราก อ่ืพเมหในุรนคานฒัพะลแงารสรากงึถวาลกดไ(2549) มรรธิริศนฒัว ยลูบพไ ้ี นงัด นชมุชานฒัพรากบอกะรปคงอนปเอืถง่ึซ รากะรป4 ญัคาํสยัจจปีม น่ิถงอทนชมุชานฒัพ ติวีชีถิวงึถปไมวร ยาลหกาลห่ีทมรรกจิกะลแ พีชาอนใสากอโีม ีดมอลดวแง่ิส ีดมคงัส1. ยวดตคานอนใงัวหดาคงึพ่ีทานหวากญิรจเมาวค ขุสมาวค นุอบอมาวค มรรธนฒัวปลิศ ่ีทนปเหใ น่ิถงอทอืรหนชมุชานฒัพรากอ่ืพเนคติลผรากนใยามหาปเีม ิตาชงอขาษกึศรากบบะร2. รไงยีพเน่ิถงอทงอขานถรารปงึพ ูยอานานถรารปงึพ่ีทนปเหใน่ิถงอทนชมุชานฒัพรากอตอ้ือเ่ีท ฐัรงอขยาบยโนะลแญูนมรรธฐัร3. รากะลแ ูรมาวคาวกกาม่ีทู รนยีรเราก ีดมาวคะลแกัรมาวค อืค รากะรป3 ญัคาํสง่ิสีม นชมุชงอขทาบทบ ๆงาตนชมุชยัจจปบักรากดัจ อืคบอชดิผบัรงอตนชมุช่ีทมรรกจิก ราหิรบรากมรรกะณคง้ัต- นชมุชงอขพาภสนิมเะรป- ิตับิฏปรากนผแมยีรตเ- นปเาํจ่ีทรกายพัรทาห- ีม่ีทราหิรบรากะลแมาตดิตรากีมงอตะจ ดมหง้ัทนชมุชงอขมรรกจิกาวจในแหใาํท- นางิตับิฏปรากบัรหาํสดุสงูสพาภิธทิสะรป

| 15 า ้น ห ีด่ีทรากดัจราหิรบรากีม่ีทนชมุชงอลาํจบบแ งัลพีม่ีทนชมุชนผแ

า ้น ห16 | นชมุชรากนวบะรก นชมุชหะารคเิว1. นชมุชงอขจในิสดัตรากะลแูรนยีรเราก2. นชมุชนผแงาวราก3. นชมุชมรรกจิกนินเาํดราก4. นชมุชงอขนางนินเาํดรากลผนิมเะรปราก5. นชมุชนอ่ืลคเบัขรากบอกะรปคงอ นชมุชงอขมคงัสงาทนาฐน้ืพงารสงรคโ1. นชาชะรปงอขนาฐน้ืพดิคมาวค2. นชมุชงอขนาฐดัทรรบ3. ยตไปิธาชะรปีถิว4. งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปกัลหมาตนชมุชรากดัจราหิรบราก2 ่ีทงอ่ืรเ จ็รเาํสมาวคบสะรป่ีทงยีพเอพนชมุชงายอวัต ดไม้ิย่ีท้ีนนัว นยีสเะกดุก ยามหมาวคนใาขเ” าขเ...กาฝปไาอเ็กดไยาข ดไาหอพ นุทาํทามาขเ...ูกปไ็กดัขดิตาลวเ“ จใมวรนยีสเะกดุกนชมุชนิงเรากนับาถส อืค นยีสเะกดุกนชมุชนในคงอข

| 17 า ้น ห )อฟเนิงเบักบยีทเอ่ืมเบลดิต( กาฝนิงเ ูกนิงเง้ัท ม่ิพเย้ีบเกอด งุพอฟเนิงเจิกฐษรศเะวาภงาลกมาท ญิชผเ ๆนฝม้ิย งอืมเนคะาพฉเยดโนชาชะรปจใงัลาํกนปเงคงลดล่ีทีมะจ) าคาร(น้ึขาขงวชนใูยองายอกุท ปไนักงพแนัมาํ้น กาย)กแ(วาขคุยนใาตะช ลัวงารนาบูมห ีนาธชารลบุอ.จ นใงอ่ืขเ.อ นใงอ่ืขเ.ต นยีสเะกดุกนาบนชมุชนในคกาจงาตกตแ ีมง่ึซ ีรามุกชารมรบมายส าดุสชารนตัรพทเะรพจ็ดเมส” ขุสนปเน็ยเูยอ งยีพเอพจิกฐษรศเ“ นาทชาระรพ นชมุชนในคหใม้ิยยอรงารสาํนูผนปเ นใงอ่ืขเลบาํตนันาํก ีรศีวท นามสยาน ีมหใาํท งึถมวทาํ้นีม มุล่ีทนปเ่ีทน้ืพพาภสกาจงอ่ืนเตแ ง้ัรค2 ะลปานาํทพีชาอีม่ีทนาบูมหกาจ ะารพเนิส้ีนหาหญปีมหใาํท าผมอยีสยาขาคพีชาอบอกะรปามอต วาขกลแาลปาหงอตงึจ านมวทาํ้นาหญป งูสย้ีบเกอดนุทยานูกปไงอต กามน้ึขีดนาบูมหงอขจิกฐษรศเกาจงอ่ืนเ จใมจแมยแม้ิยนคูผ นยีสเะกดุกงอขนับุจจปนใพาภสตแ ยพัรทมออมุลก ง้ัตรากีมหใมิรสเงสดไงึจ นาบูมหงอขาหญปน็หเ่ีทนชมุชาํนูผงอขม่ิรเิรรากกาจงอ่ืนเบืส

า ้น ห18 | นชมุชนในคหใาํ่ตย้ีบเกอดารตัอนใอ่ืชเนิสยอลปรากยดโ จใมวรนยีสเะกดุกราคานธนปเามานฒัพง่ัทะรกนจ ฯลฯวัรคงอ่ืรคเดุช นอนงอ่ืรคเดุช าฟฟไชใงอ่ืรคเ รอจเินรอฟเยาขาค านาํทกัลหพีชาอ พีชาอบอกะรปปไ ด็หเะาพเมุลก มผะรสายาํ้นมุลก นาจงาลายาํ้นาํทมุลก คโงย้ีลเมุลก พีชาอมุลกมวรรากีมง้ัท นาสกัจมุลก านาํทรกรตษกเมุลก รากนใบบแนตนปเามกอืลเดัค ยทไดาหมงวรทะรก นชมุชานฒัพรากมรก่ีทงายอวัตนชมุชนใง่ึนห าววาลกนชมุชานฒัพรากมรกีดบิธอ ี รศรตุบ าชีรปยาน นืยง่ัยงายอง็ขแมขเหในชมุชรากดัจราหิรบรากมิรสเงส นชมุชาํนูผถรามาสมาวคดีขม่ิพเราก อืค นชมุชรากดัจรากราหิรบรากมิรสเงสรากนใง่ึนหรตสาศธทุยน็ดเะรป ดุส่ีทนใดไงอเนตง่ึพะลแง็ขแมขเนชมุชหในชมุชรากดัจราหิรบรากนใกัลหงัลาํกนปเนชมุชาํนูผหใอ่ืพเ นุทานฒัพราก ยวดบอกะรป น็ดเะรป5 ง้ัท นชมุชานฒัพรากมรกงอขนางาํทรากนใรตสาศธทุย นชมุชนผแนอ่ืลคเบัขาํนนชมุชาํนูผถรามาสมาวคดีขม่ิพเราก ง็ขแมขเหในชมุชจิกฐษรศเานฒัพรากนชมุช นชมุชาํนูผงารสยามหาปเีมง่ึซ งยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปนาฐน้ืพนบ นชมุชูรมาวครากดัจรากมิรสเงสรากะลแ ศทเะรปว่ัทนาบูมห217 นใรากนินเาํด 2551ปนใ ป4 นใยาภ นค691,110 นวนาํจศทเะรปว่ัทาํนนกแบัดะร ะลแนอ่ืลคเบัขรากนใาํนนกแมุลกนปเ ูรมาวคคงอ มรรธยิรจ มรรธณุคีม าํนูผะวาภีม่ีท นชมุชาํนูผดไหใอ่ืพเ ศทเะรปานฒัพรากบักงอลคดอส นชมุชานฒัพรากงาทศิทีมหใ นชมุชบัดะรนใฐัรงอขยาบยโนนัดกัลผ ดลราก ยวดบอกะรป นาด6 ง้ัทรากนินเาํดรากกาจามกอืลเดัครากบัรดไนาบูมหหใาํท่ีทง่ิส“ จใบัทะรปวลแูดามรากมรรกะณค่ีทง่ิส ดัยหะรปรากะลแ รทาออ้ือเ ษกัรุนอ ูรนยีรเราก ดไยารม่ิพเ ยาจยาร ราหิรบรากนินเาํดรากนใชใามงยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปาํนดไง่ึซ วาลกนามสยาน” นิงเรากนับาถส อืค ดุส่ีท ูกหใ ยอฟเมุฟชใปไาํนมไ ติลผรากนใชใปไาํนอ่ืพเมออ มออดอ ดัยหะรปราก จใมวรนยีสเะกดุก นชมุชราคานธ ูรบอร อืค ูรมาวคขไนอ่ืงเตใยาภ ีด่ีทวัตนในักมุคิมูภีมะลแ ลผีมุตหเีมกัลหอืถ ณามะรปอพมาวคกัลหอืถยดโ

| 19 า ้น ห นุทนิงเีมนับุจจปนปงบแะลแนทดอ นัยข ติรจุส ยตัสอ่ืซ มรรธณุคขไนอ่ืงเะลแ งัวะรดัมะร บอคบอร 10,11,12 ่ีทูมหยวดบอกะรป นชมุชนิงเรากนับาถสกิชามส ทาบนาล14 ณามะรปนยีวเนุมห นค464 กาฝนิงเกิชามสนวนาํจีม นค285 นอืรเวัรค246 กิชามสีมง่ึซ นใงอ่ืขเลบาํต นยีสเะกดุกนาบ นสแ5 กาฝนิงเีมกาหดุสงูส2 ะลยอรตแง้ัต งูสย้ีบเกอดดไกาฝนค กูถูกูกูผ นชมุชหใีดลผงารส“ น้ันาทเ นชมุชนในคะาพฉเูกหใตแ าวกยางูกย้ีบเกอดีษาภกัหมไทาบ5 ะลยอรย้ีบเกอดปไน้ึขทาบ ดไูกนิงเย้ีบเกอดดัยหะรปนชาชะรปหใาํท ดไมไูกตแ นชมุชนในคาทเย้ีบเกอดดไกาฝ็ก นชมุชกอนกาฝูผนวส นาธะรป ีรศีวท นามสยาน“ นชมุชูสนืคบัลกรากิดสัวสดไงัยะลแาวกยอนย้ีบเกอดยีสเ จใอพงึพ็ก นชมุช วาลกจใมวรนยีสเะกดุกนชมุชนิงเรากนับาถสรากมรรก ะารพเดไ้ีนนัวีม่ีทาวนักวยีดเงยีสเนปเกอบงาตนยีสเะกดุกนาบ นชมุชนในคงอขงอมมุมนใ งอรบัรยามกามลัวงารีมงัยวลแ นชมุชนในคงอขบัรมอยรากกาจกอน ง็ขแมขเ่ีท นชมุชาํนูผนปเ” ีดาํนูผ“ ณุคิตรยีกเศากะรป 2546 ปาํคงอทบนหแมย่ียเดอยนันาํก 2523 ปาํคงอทบนหแมย่ียเดอยนาบญหใูผ ิทาอ ม้ิยยอรงารสาํนนกแนปเ่ีทะนาฐนใ 2550 ปตขเบัดะรนดเีด นชมุชาํนูผลัวงาระลแ 2550 ป” ลบุอีรศีดนค“ นชมุชหใ นางงัลพนาดงยีพเอพนชมุชงอขงายอวัต นชมุช80 นชมุชนางงัลพนผแาํทดัจรากงรคโานหนิดเรากงอข (2549-2551) ป3 ดอลต งวรทะรกดัลปนางกันาํส รตสาศธทุยะลแยาบยโนกันาํสงอข” งยีพเอพจิกฐษรศเ“ ิราํดชาระรพงอนส รากดัจราหิรบรากตใยาภ ดไงอเาํทนชมุช่ีทนางงัลพนาดรากดัจรากนในชมุชพาภยกัศน็หเงอมยวด นางงัลพ งิรจดไาํทน้ันติวีชนินเาํดรากนใชในทแดทนางงัลพนปเนย่ีลปเามาํนถรามาส่ีทน่ิถงอทรกายพัรท กไลกบักมอรพนักงาต่ีทาลวเะยะรนใมวราขเ่ีทนชมุชกุทบักน้ึขดิกเ่ีทง่ิส อืค” นชมุชนางงัลพนผแ“ นางกันาํสอืรห ดัวหงัจนางงัลพ่ีทานหาจเะาพฉเยดโ รากาชิวคาภะลแนชมุชคาภงาวหะร นักมวรนางาํทราก ลกใงอ่ืรเนางงัลพ“ จใาขเมาวคงารสูรมาวครพแยผเปไนางงัลพงวรทะรกนทแวัตนปเง่ึซ คาภิมูภนางงัลพ กอืลเนาบวาชหใ ทภเะรปยาลหกาลหนทแดทนางงัลพอืรห กอืลเงาทนางงัลพียลโนโคทเอนสเาํนะลแ” วัต มไะลแ าคมุคงายอนางงัลพชใรากงอขดุสงูสนชยโะรปอ่ืพเ รากงอตมาวคบักมสะามหเงายอดไชใปไาํน ่ีทียลโนโคทเาํนอืรห ดอยอตราก อืค มวราขเ่ีทญหในวสนชมุชนใน้ึขดิกเ่ีทณรากฏการปมอลดวแง่ิสยาลาํท รากงอตมาวคบักงอลคดอสะลแ กวดะส่ีทนางชใรากอ่ืพเอตตกุยะรปปไาํน น้ันหใามาํนนางงัลพงวรทะรก

า ้น ห20 | อตกอบงึจวลแดัชงาจะรกลผน็หเหใ ชใงอล าํทงอลราก นักงาตกตแ่ีทนชมุชะลตแ นคะลตแงอข นผแงาวกันอืรห นางงัลพณูควัตรกายทิวงอขิตัมนโตัอยดโน้ึขดิกเ่ีทมรรกิตฤพนปเงึจ” ยาบิธอมอรพติธาส“ าวมไนชมุชงอขนคมุลกกุทนใูยอน้ึขนางงัลพณูควัตรกายทิวยาขอืรคเดิกเ ูรมาวคนหแงวหมไ่ีทนชมุชนางงัลพ ลกในาบนอ่ืพเบักอตลผยายขงึจงิรจาํทปไาํนะลแ จในส่ีทนาบวาชอืคามอต าํนนกแ อืค กรแบัดนัอนปเะจ นืยง่ัยตแมิรสเงัลพนปเ่ีทนชวายเ อืค มุลกกีอบัก รติมิตาญูมหนใอืรหงยีคเ ติวีชีถิวงลปแนย่ีลปเรากดิกเ อืค นัขง็ขแงายอนชมุชนางงัลพนผแมาตาํท่ีทนชมุชนใน้ึขดิกเ่ีทพาภ ปไาํนกูถ่ีทนางงัลพียลโนโคทเงอขนดเดุจ งยีพเอพจิกฐษรศเงาทวนแบักีดดไปไ่ีทนชมุชนางงัลพีถิวงารส ยดโศทเะรปมคงัสะลแ งาขบอรนคนชมุชอตีดลผงารสงัยตแ ิตับิฏปูผวัตะาพฉเนชยโะรปดิกเดไมไ ชใบัรป ราก รจงวบรคงายอรากดัจรากีมะลแ งอเดไน้ึขนทแดทนางงัลพชใรากกอืลเงาทงารสถรามาสารเอ่ืมเมวร มไมาวคะวาภบักกติวน่ัวหงอตมไ นักยวช่ีทนคกุทงอขอืมงอสตใยาภดไน้ึขดิกเงึจนืยง่ัยงายอนางงัลพรากดัจ ปไอตกีอศทเะรปงาตกาจาขเาํนงอต่ีท นัมาํ้นงอขนอนนแ มาวคงารสมิรสเยวช่ีทนชมุชงอขนางงัลพรากดัจรากวัตลกใงอ่ืรเนปเนางงัลพาวบัรมอยอ่ืมเ ิทาอ นาดยาลหนใน้ึขดิกเงึจนชมุชง็ขแมขเ วาชนชเงายอวัต ลบาํตยาลหนในจเดัชลผดิกเนชมุชนางงัลพียลโนโคทเนาด1. ดัยหะรปียลโนโคทเชใกอืลเรากบักนชมุชงอขกัคกึคมาวคอืคดิกเ่ีทง่ิส ีรุบณรรพุส.จ ยัชาลพบัลพ.ตบอ ญุบอมหาน.ตบอ บักนักยาลค่ีทน้ืพนใลวมวีชาฟฟไงรโงอขาํดบลกแาถเ้ีขกาจงทแดัอนาถาํทราก นางงัลพ ณามะรปบงะลแ อืมงอ่ืรคเ นคง้ัท ่ีทม็ตเนัดกัลผนักจใมอรพาํนนกแาดรรบะลแ.ตบอ ่ีท ชารมรรธีรศรคน.จ รากดัจรากอ่ืพเียลโนโคทเีมยดโ ๆยอ่ืรเงลดลบัลกนางงัลพนาดยาจชใาคตแมิดเาทเนางงัลพชใงคงัยหใาํท อืมงอ่ืรคเนปเญุบอมหานนคงอขะาพฉเบบแนในางงัลพ ดาลนาบ.อ คงราํ้ถ.ตบอ นชเงายอวัต) มวรนวสีมราก( ยตไปิธาชะรปานฒัพรากนาด2. นาดกุทนชมุชงัลพนผแาํทดัจรากนวบะรกนาผ นชมุชนางงัลพนผแลผยายขรากงอขนดเดุจีม ีรุบรชพเ.จ ่ีทพีชาอีถิวะลแ นัวาํจะรปติวีชีถิวนใูยอกรทแนางงัลพมรรกจิกีม่ีท นชมุชวาชงอขมวรนวสีมรากกาจน้ึขดิกเ รากนทแนายรกัจชใหใ่ีทนชมุชวย่ีทเงอทมรรกจิก นชเ ยวดนางงัลพษกัรุนอรากอ่ืพเปไนปเงอตาวนักงรตน็หเ ตนยถรชใ ดิกเาวอนสเาํนรากบัรดไ่ีทนชมุช7 ีม) นางงัลพนาดพีชาอมุลก( นชมุชจิกหาสิวานฒัพรากนาด3. ีรุบนีจารป.จ ิธพโาหมีรศ.อ งรพโงอนห.ตบอ ทานยัช.จ าคนัห.อ งซแงอนห.ตบอ อืค งิรจมรรธปูร

| 21 า ้น ห นใงอ่ืขเ.อ อเอก.ตบอ นกแนอข.จ งอพาํ้น.อ สใาํ้นดุก.ตบอ รทนิรุส.จ รทนิรุสงอืมเ.อ งอ็อาต.ตบอ าลขงส.จ ญหใดาห.อ มาขาท.ตบอ ีนาธรฎษารุส.จ ายชไ.อ งุท.ตบอ ีนาธชารลบุอ.จ าคนิสฑณัภติลผนปเามกออนชมุชนางงัลพียลโนโคทเดอยอตรากกาจาม่ีทพีชาอดิกเนชมุชกุทนใ นปเะจาวมไนชมุชนในทแดทนางงัลพรากดัจราหิรบรากงวพลผกาจ มิรสเพีชาอนปเดไยาราํท นชมุช ชใ่ีทมไนัวคมสาํ้น น็ยเูตนใน่ิลกดูดชใ ๆกเฑณัภุจรรบนใง้ิทอืลหเมไลผนาถาครไยคเ่ีทมไง่ิกกาจนาถ ดัพราสดไนชยโะรป นางงัลพดัยหะรปลโง้ัอรอปเูซาตเ นาถาผเาตเติลผงาชพีชาอมุลกดิกเนชมุชยาลหญัคาํส่ีท ะลแลบาํตนในคบักหใยานหาํจ ่ีทน้ืพะลตแงอขชใรากบักะามหเหใตกุยะรปกูถ่ีทบบแนใ ลวมวีชาตเ ่ีทน้ืพกอน นืยง่ัยมาวคพาภงอมญหในวสนชมุช) นางงัลพนาดนอสรากนยีรเรากมรรกจิก( าษกึศรากนาด4. นชมุชนใะลแนยีรเงรโว้ัรนใ นชวายเะลแก็ดเงฝกูลปราก่ีทปไยามหาปเงุมยดโ นชมุชนางงัลพรากดัจรากนาด ีมะลแ นคกุทงอขนัวาํจะรปติวีชนใงอขวย่ีกเ่ีทง่ึนหยัจจปกีอนปเนางงัลพงอ่ืรเาวจใาขเมาวค ูรมาวคดิกเ นชมุชนใูยอีม่ีทรกายพัรทกาจดไนืยง่ัยมาวคดิกเหใรากดัจราหิรบถรามาสดินชยาลหนางงัลพ าคณุคูรงายอนางงัลพชใรากมรรกิตฤพงารส งายอ้ีนงอ่ืรเาํท่ีทนชมุชงายอวัตีม) นางูดาษกึศ่ีทนปเอ่ืพเูรนยีรเรากยนูศ( วย่ีทเงอทรากนาด5. ียลโนโคทเาํนกอืลเรากนนเ่ีทนชมุชนปเ ายธุยอีรศรคนะรพ.จ ีชาภ.อ งานาญหนอด.ตบอ อืค นขมขเ ยาขาคะลแ นวสาํท านาํทง้ัทีมง่ึซ นชมุชนในคงอขยาลหกาลห่ีทรากงอตมาวคบักงอลคดอสหใชใปไนางงัลพ าวกึลมึซ่ีทูรนยีรเรากงัวห่ีทน้ืพนในยีรเกันะลแ นยีรเงรโบักนางาํทรากนาผกึนาํสติจงารสานหนิดเง้ัทมวร ว่ัทูยอยาจะรกงิรจาํท รากกาจูรนยีรเงลหแดิกเงึจ รากดัจะลแจใสใงอต่ีทติวีชงอขง่ึนหนวส อืค นางงัลพ นชมุช ีมงายอชใปไนชมุชนางงัลพรากดัจรากงอขง่ึนหนาดกีอลผ มอลดวแง่ิสะลแะวาภขุสนาด6. อตมิรสเามาขเ9 ่ีทคาภิมูภนางงัลพนางกันาํสีม่ีท ถติดรตุอ.จ ยัชิพ.อ มุรอค.ต งายอวัตงัด ยามหาปเ ง่ึซ ยีรทนิอยุปาํทมรบอรากีม น้ึขง่ิยงคน่ัมหใน้ันง็ขแมขเงายอมิดเูยอาํทนชมุช่ีท งยีพเอพจิกฐษรศเงาทวนแ ูรนยีรเยนูศ รพแยผเดุจีม น้ึขีดมอลดวแง่ิสะลแนชมุชนในคงอขพาภขุสหใยวชะจีมคเราสชใรากดลราก นตนปเ นาถาผเมรบอ ลซเีดอโบไาํทรากมรบอรากีม นางงัลพ

า ้น ห22 | งอขนตม่ิรเดุจอืรห จใวัหนปเอืถนางงัลพนาดยาจชใาคีชญับาํทราก นอืรเวัรคนางงัลพีชญับนาด7. ชในชมุชกุทบทแ นางงัลพชใาคดล ดัยหะรปรากงอขกอองาทาหอืมมวรมาวคงารสรากนใลูมอขง่ึซามดไราก มอ่ืชเปไาขเดไ1 ่ีทคาภิมูภนางงัลพนางกันาํส่ีท ราการปรทุมส.จงอืมเ.อ งรปโงาบ.ตบอ ง้ัทมวร อืมงอ่ืรคเนปเ ีม่ีท มรรกหาสตุอง่ึกงอืมเง่ึกมคงัสงอขะาพฉเบบแนใ งยีพเอพจิกฐษรศเีถิวนในชมุชานฒัพรากงาทวนแอต อืมงอ่ืรคเบักกึนาํสติจงารสรากยวดานหนิดเงึจนชมุช ยอนีมน้ันดไนทแดทนางงัลพนปเามงลปแะจ่ีทรกายพัรท าลวเดอลตดไาํทะลแงอเวัตยวดดไาํทนคกุทะารพเ นุทงลงอตมไ่ีท” นอืรเวัรคนางงัลพีชญับ“ ีมงายอนชมุชนางงัลพชใรากะลแรากดัจราหิรบรากกัจูรรากกาจน้ึขดิกเ่ีทงลปแนย่ีลปเราก อืค่ีน นคกุทารเะลแ งาวขงาวกงายอปไกออลผยายขงัลาํก่ีท งยีพเอพนคงอขนชมุชนางงัลพีถิวนปเ พาภิธทิสะรป ูรารเอ่ืมเ ดไปไดมหหในางงัลพาหญปบักรากดัจยวชถรามาสารเ าลวเดอลตดไม่ิรเะลแ ดไมวรนวสีมถรามาส งอขาญชัรปกัลหนปเนัอ นักมุคิมูภีมะลแ ลผุตหเีมมาวค ณามะรปอพมาวคยวดติวีชชใะลแงอนตง่ึพกัจ นืยง่ัยงายอนชมุชนางงัลพรากดัจรากูสปไาํนะจ่ีทงยีพเอพจิกฐษรศเ

| 23 า ้น ห 2 ่ีทมรรกจิก นย่ีลปเกลแอ่ืพเอนสเาํน ะลแ มุลกาํจะรปยราจาองสนยีขเหะารคเิว นยีรเูผหใ ้ีนปไอตมาวคอขกาจ ูรนยีรเ นคหในอสปไะจ ้ีนงายอูยอดอืลเาบงายอนักาณษฆโงัยาถ นับุจจปุยทิวะลแ นศัทรทโนใาณษฆโราก“ ปเาอเบบแคภโิรบรากนุตะรกรากีมหใยอลปอ่ืมเนใ รไงายอดไนปเาํจมาวคมาตคภโิรบหใะลแ ยาจมไอ้ืซมไ ปเาํจมาวคนปเยาลกหใาํทกูถรากงอตมาวค ดไหใาอเงอตรากงอตงอเวัต่ีทรไะอ าวดิค็กนคูผ ้ีนนชเูยอยาตาอเน ”ดมหปไน ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................

า ้น ห24 | นชมุชาหญปกแราก3 ่ีททบ ญัคาํสะราส ปเ งอเนตาพง่ึพรากอืค็กนาฐน้ืพยดโ งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปชใยดโนชมุชาหญปกแราก มาวค รวคอพะามหเอพีดอพมาวคงึถาณราจิพ งัวะรดัมะร บอคบอร นอตน้ัขนปเรไะอาํทรากกัลหน ลุดมสมาวคงอขนาฐน้ืพนบดิกเหใีคคัมาสมาวคงารสราก งลปแนย่ีลปเมาวคบัรมอรพรากะลแ ลผมสุตหเมส มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทียลโนโคทเ มคงัส จใติจนาดง้ัทมุลคบอรคบัดะระลตแนวสดัสะลตแนใ จิกฐษรศเงึถมวร งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ นาฐน้ืพ มรรธนฒัวะลแมอลดวแง่ิส จิกฐษรศเ มคงัสนาดนชมุชงอขาหญปหะารคเิวะลแจวราํส1. งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปกัลหงอข ดิควนแกัลหมาตมรรธนฒัวะลแมอลดวแง่ิส จิกฐษรศเ มคงัสนาดนชมุชานฒัพงาทวนแยาบิธอ2. ดไงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป จิกฐษรศเ มคงัสนาดนชมุชานฒัพอืรห าหญปกแรากนใมวรนวสีมะลแงาทวนแอนสเ3. งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปชใยดโมรรธนฒัวะลแมอลดวแง่ิส จิกฐษรศเงอขาญชัรปกัลหมาติตับิฏปรากนางลผยายข รพแยผเ มิรสเงสรากนใมวรนวสีม4. จ็รเาํสลผบสะรป่ีทนชมุช ลคคุบงอข งยีพเอพ าหอ้ืนเยาขบอข นชมุชงอขาหญป1 ่ีทงอ่ืรเ นชมุชนผแาํทดัจราก2 ่ีทงอ่ืรเ นชมุชาหญปขไกแอ่ืพเ งยีพเอพจิกฐษรศเชใตกุยะรปราก3 ่ีทงอ่ืรเ

| 25 า ้น ห นชมุชาหญป1 ่ีทงอ่ืรเ ปไว่ัทยดโตแ นชมุชงอขทบิรบบักูยอน้ึข ปไกออนักงาตกตแ่ีทาหญปีมะจนชมุชะลตแนใ ้ีนงัด ๆงาตนาดนใกออ นชมุชงอขาหญปงบแถรามาสารเ ารตัอนชาชะรปงอขาษกึศรากบัดะร อืสงันหูรมไูผนวนาํจ นชเิทาอ าษกึศรากนาดาหญป1. นตนปเ นชมุชนใูรนยีรเงลหแะลแ ๆงาตบัดะรนใาษกึศราก อตดิตครโ รากิพนค รากานชภโุทะวาภ กแดไ ยัมานอพาภขุสนาดาหญป2. ขุสณราธาสนาดรากิรบบัรราก นชมุชนใลาบายพนาถส ดิกเกรแกราทงอขยาตราการตัอ วัตาํจะรปครโ นตนปเ งลหแ มรรกาญชาอดิกเราก กแดไ งอรคกปราก งอืมเราก มคงัสนาดาหญป3. ๆงาตบัดะรนใง้ัตกอืลเรากบักงอขวย่ีกเ่ีทมรรกจิก งอืมเรากงาทงยแดัขมาวค ขุมยาบอ ๆงาตะวาภลมาหญป กแดไิตาชมรรธรกายพัรทะลแ มอลดวแง่ิสนาดาหญป4. ๆงาติตาชมรรธบักยอฝลูมงอข มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทยาลาํทราก งอขจิกนสาศิตับิฏปรากะลแษกัรุนอ ดอทบืสราก กแดไ มรรธนฒัวปลิศ านสาศนาดาหญป5. นชเ ิตาชนในคงอขีคคัมาสมาวคะลแ กัรมาวค งึถลผงส่ีท นชาชะรป าษกึศรากนาด- ยัมานอพาภขุส- งอรคกปรากงอืมเราก/มคงัสนาด- มอลดวแง่ิส- มรรธณุค มรรธนฒัวานสาศ- นชมุชนใาหญปาหนคะลแกนแาํจนยีรเูผหใ ๆงายอนปเามกยรากาวกกามๆนาดนปเาหญปกยแรวค งอเนตงอข นชมุชาหญปกแรากงาทวนแ อืรหรากดัจงาทวนแาหวลแ ง้ัตวัตนปเามาหญปาอเ่ีทงลปแนย่ีลปเรากนปเ าหญปงอ่ืรเนนเ รไงายอปไขไกแะลแูยอีมาวาหญป่ีทูด รไงายอมไอืรหปไงลปแนย่ีลปเนชมุช ๆน้ันาหญปกแ มไอืรหปไงลปแนย่ีลปเนชมุชญัคาํสนปเจานาํอวัตงอม่ีทงลปแนย่ีลปเรากนปเ จานาํองอ่ืรเนนเ อืรหน้ึขม่ิพเงลปแนย่ีลปเรากนใพาภยกัศ นหไ่ีทูยองลปแนย่ีลปเรากนใจานาํอ รากดัจนคนปเรคใ่ีทูด รไงายอ มไอืรหจานาํองารสงรคโนย่ีลปเรากีมยาทดุสะลแมไ นชมุชงลปแนย่ีลปเรากนินเาํด นชมุชนใยาภกาจงัลพ่ีทนนเ่ีทงลปแนย่ีลปเรากนปเ านฒัพรากนนเ ะลแ นชมุช่ีทนย่ีลปเรากนปเกาห น่ือนค่ีทนย่ีลปเปไดไมไ งอเนชมุชนในคงอขาํทะรกราก จในิสดัตรากยดโ นตยวดดไูยอนืยถรามาสะลแ งอเนตง่ึพ่ีทนชมุชงารสดัจ่ีทมายายพมาวคนปเตแ ง้ัตวัตนปเาหญปวัตาอเดไมไ งอเ

า ้น ห26 | นชมุชนผแาํทดัจราก2 ่ีทงอ่ืรเ ะจนชมุชยดโนชมุชบบแปูรนใาหญปกแรากชใะจาน นอตน้ัขะลแบบแปูรนปเ่ีทนชมุชาหญปกแราก าํนยดโ งอเนตยวดนชมุชงอขาหญปกแรากนใมวรนวสีมามาขเ นวสคาภยาลหกาจาม่ีทนางาํทะณคีมงอต นักมวราม ขไกแรากงาทวนแะลแบัดาํลดัจ หะารคเิวาม นขมุชงอขณรากบสะรปะลแ าหญปาอเ ปเาํทดัจงอตจาอนอซบัซะลแ ๆญหใาหญป งอเนตยวดดไขไกแถรามาสนชมุช งอ่ืรเงาบนใาหญป าณราจิพ ีม่ีทนางยวนหอืรหน่ิถงอทนวสงอรคกปรกคงออืรห ฐัรคาภรากคงอ นางยวนห นางนาสะรป รากงรคโน ลาบฐัรงอขรากงรคโนจดอลต งรตยดโพาภยกัศีมะลแ บอชดิผบัรราก นใะารพเ นฝกฝรากบัรดไงอตะจนชมุช ่ีทง่ึนหะราส าหอ้ืนเนปเะจานนชมุชนผแาํทดัจราก รากงรคโนปเะจาวมไ านฒัพรากนใงาทวนแนปเนชมุชนผแงอขงาทวนแชใดไรากชารงาท ้ีนนับุจจป นวสงอรคกปรากคงอ ง่ัทะรกมแ ๆงาตรากคงองอขรากงรคโะลแSML รากงรคโ งยีพเอพจิกฐษรศเนุทงอก น่ิถงอท นชมุชาหญปกแอ่ืพเงยีพเอพจิกฐษรศเชใตกุยะรปราก3 ่ีทงอ่ืรเ ลผงึถกึน มอนะรปีนะรป / รทาออ้ือเ/ ีด่ีทกึนาํสติจีม/ ดไงอเนตง่ึพ ง็ขแมขเจใติจีม จใติจนาด กัลหนปเมวรนวสนชยโะรป นชมุชะลแวัรคบอรคหใง็ขแมขเมาวคงารส/ ีคคัมาสกัรูร/ นักลูกอ้ืกเอืลหเยวช มคงัสนาด ชใกอืลเ/ บอคบอระลแดาลฉงายอรากดัจะลแชใกัจูร มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทนาด ดุสงูสนืยง่ัยมาวคดิกเหใอ่ืพเรกายพัรทูฟนฟ/ ดุสงูสนชยโะรปดิกเะลแาคมุคงายอูยอีม่ีทรกายพัรท มอลดวแพาภสะลแรากงอตมาวคบักงอลคดอส มสะามหเ่ีทียลโนโคทเชใกัจูร ี ยลโนโคทเนาด กามูมหนคบักนชยโะรปดิกเหใอก / นอกงอเนาบวาชาญญปิมูภกาจียลโนโคทเานฒัพ)/ มคงัสิมูภ( งยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปชใตกุยะรปราก งัวะรดัมะร บอคบอร นอตน้ัขนปเรไะอาํทราก กัลหนปเ งอเนตาพง่ึพราก อืค็กนาฐน้ืพยดโ- มาวคบัรมอรพรากะลแลผมสุตหเมสมาวค รวคอพะามหเอพ ีดอพมาวคงึถาณราจิพ- งลปแนย่ีลปเ บัดะระลตแนวสดัสะลตแนใลุดมสมาวคงอขนาฐน้ืพนบน้ึขดิกเนใีคคัมาสงารสราก- จิกฐษรศเงึถมวรมอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทียลโนโคทเ มคงัส จใติจนาดง้ัทมุลคบอรค- นชมุชบยีบเะรดัจราก กิชามสรคัมสบัร าหญปาหนคนชมุช่ีทงลปแนย่ีลปเรากงึถยามห(Self – help) งอเนตยวชราก1. ดุส่ีทยอนหใกอนยาภกาจอืลหเยวชมาวคบัรยดโ งอเนักรากิรบหใะลแ

| 27 า ้น ห ่ีทนชมุชนในคยดโรากนินเาํดรากงลปแนย่ีลปเรากงึถยามห(Partnership) รติมธนัพงารสราก2. นิงเรากนาดะาพฉเยดโ กอนยาภกาจอืลหเยวชมาวคบัรนักวัตมวร าหญปีม บอชดิผบัรามน้ึขนชมุชนใรกคงอมุลกง้ัตดัจรากงึถยามห(Co production) นักมวรนางาํทราก3. ฐัรคาภนางยวนหบักมวรมรรกจิก ามนตงอขาหญปน็ดเะรปาหนคนชมุชนในค่ีทงลปแนย่ีลปเรากงึถยามห(Pressure) นัดดกราก4. รากชาราขะลแงอืมเรากกันหใวานมนโรากยวด งอืมเนาบงอขฑณกเฎกตใยาภรากดัจรากนปเตแ รากดัจ ยาบยโนงลปแนย่ีลปเ ่ีทบยีบเะรดัจรากีมะลแ นชาชะรปงอขนักวัตมวรรากงึถยามห(Protest) นาคดัคงวทะรปราก5. งอืมเรากะลแจิกฐษรศเบบะรงลปแนย่ีลปเรากดิกเหใอกงุม พาภิธทิสะรปีมงายอนางาํทรากีมหในชมุชดัจะจงึจรไงายอาํท อืคบอชดิผบัรงอตนชมุช่ีทมรรกจิก ราหิรบรากมรรกะณคง้ัต- นชมุชงอขพาภสนิมเะรป- นางิตับิฏปรากนผแมยีรตเ- นปเาํจ่ีทรกายพัรทาห- พาภิธทิสะรปีม่ีทราหิรบรากะลแมาตดิตรากีมงอตะจ ดมหง้ัทนชมุชงอขมรรกจิกาวจในแหใาํท- นางิตับิฏปรากบัรหาํสดุสงูส นชมุชพาภสนิมเะรปราก ศทเนสราสลูมอขงิอยดโงอเนตงอขมรรกจิกนินเาํดรากนชมุช- ยวดนิมเะรปรากาํทงอตะจราหิรบรากมรรกะณค นชมุชงอขวารงอ่ืรเอืรหนชมุชหะารคเิว- งอเรากมรรกะณค ดักาํจอขะลแรกายพัรท ขไกแงาทาหะลแาหญปงอม- บารทบัรดไนชมุชหใอนสเะจ่ีทมวรคงอนปเนักนาสผมสผหใบพนค่ีทง่ิสนิมเะรป- ีมนชมุชาวจในแหในชมุชงอขนางิตับิฏปนผแงาวรากีมะจ่ีทนอกาํทะรกงอต่ีทง่ิสนปเนิมเะรปราก- ิตาชมรรธบักวย่ีกเนักมวรน็หเมาวคนปเะลแ ามตกเงัสดไราหิรบะณค่ีทง่ิสบักนักงรตงอตกูถ่ีทจใาขเมาวค พาภยกัศะลแาหญปงอขตขเบอขะลแ นชมุชรากิตับิฏปนผแมยีรตเราก งอเนตงอขตคานอดนหาํกูผนปเนชมุช- ่ีทง่ิสดไหใอ่ืพเ รากงอต่ีทนอตน้ัขจใาขเมาวคาํทะลแ ูยอีม่ีทง่ิสตกเงัสาฝเรากงอต่ีทง่ิสนิสดัตราก- นผแงาวรากนาฐน้ืพอืค งวปง้ัทยาลหง้ัทรากงอต

า ้น ห28 | รากดัจรากนผแงาวรากงอขทแอ้ืนเ- รไะอรากงอตารเ อืมนใูยอรไะอีมารเ รากงอตารเ่ีทง่ิสดไหใ รไงายออืมนใูยอ่ีทง่ิสชใะจารเ าํทารเอ่ืมเน้ึขดิกเะจรไะอ งึถน็หเหใ้ีชรวค นชมุชงอขรากิตับิฏปนผแ รไงายอนปเนชมุช ้ีนวย๋ีดเ- รไงายอนปเะจ่ีทรากงอตวลแนผแดุสน้ิสอ่ืมเ- งลปแนย่ีลปเรากกาจรไะอดไะจ- รากกาจ นชมุชงอขบัลกนอทะสลูมอขกาจิตับิฏปนผแงารูผนปเะจราหิรบรากมรรกะณค- กาจิตัมุนอรากะลแ นผแบัรปรากอ่ืพเดมหง้ัทนชมุชอตอนสเาํนรวค รากิตับิฏปนผแงารนับุจจปนิมเะรป นชมุช

| 29 า ้น ห 3 ่ีทมรรกจิก งาทวนแาหะลแ ๆมุลกนปเาหญปดัจ นชมุชงอขาหญปาษกึศ นค5-10 ะลมุลก มุลกงบแนยีรเูผหใ าหญปกแ ้ีนปไอตน็ดเะรปบักวย่ีกเรไงายอดิคนาท มดุอนาบน้ืพกัผชืพะลแาลปง้ัทีมง่ึซายธุยองุทยาลปกาจยาชนาลหบักวาสานบักวย่ีกเงิรจงอ่ืรเีม“ นาทะรปบัระจอธเนาบมย่ียเปไบัลกาลวเ ญหใงอืมเนใูยอูรคนปเปไยายงึจงูสาษกึศรากีมาน ณรูบมส นปเนาบน้ืพกัผะลแาลปาว นบกัมยาชนาลหนวส จใอพมาวคยวดนาบน้ืพกัผะลแาลปกวพาํจราหาอ ยัมสนัทราหาอนาทะรปบัรอ่ืพเดาลตนใปไาขเ คซไรอตเอมบัขบอชงึจน้ันนคยอนมุนห ยัมสาลราหาอ ”บอรกบุรกมนข มลดัอาํ้น ปูรจ็รเาํส่ีมหะบกแดไ ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................

า ้น ห30 | 4 ่ีทมรรกจิก านหวากญิรจเมาวคีม่ีทศทเะรปดใุตหเาวกลโณรากนาถสณราจิวหใ นค5-10 มุลกงบแนยีรเูผหใ าํ่ตกตจิกฐษรศเาหญปบสะรปงึจากิรมเอฐัรหสศทเะรปงายอ กลโว่ัทาํ่ตกตจิกฐษรศเะวาภหใาํท่ีทุตหเาสกึทนับนยีรเูผหใ ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................

| 31 า ้น ห ยทไศทเะรปงอขณรากนาถส4 ่ีททบ งยีพเอพมาวคบักกลโณรากนาถสะลแ ญัคาํสะราส ะลแ บอคบอรมาวคีม นาดบอรงายอาณราจิพรากดิกเหในนเงุม งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป านฒัพรากอตยาหยีสเมาวคดิกเหใิมอ่ืพเ นอตน้ัขกุทนางนินเาํดรากะลแนผแงาวรากนใงัวะรดัมะร ถรามาส นอตน้ัขบัดาํลีมงายอตโบิตเญิรจเรากงารส งรแง็ขแงคน่ัม่ีทนาฐการีมรากงึถงึนาํค่ีทานฒัพรากนปเ บักดัขดไิมงึจงยีพเอพจิกฐษรศเงอขรากกัลห นักูคบวคจใติจงาทะลแพาภยากงาทง้ัทติวีชพาภณุคบัดะรกย กอืลเรากยวด น้ึขกามบัรมอยรากบัรดไนฒัวิภากลโสแะรกหใมิรสเงสบัลกมาขนักงรต นฒัวิภากลโสแะรก ีด่ีทวัตนในักมุคิมูภงารสงอตนักวยีดเะณขนใ ศทเะรปอตีดงแนใบทะรกลผงส่ีทงลปแนย่ีลปเรากบัร อกมไบัดะรนใูยอหใบทะรกลผดักาํจอ่ืพเ ดไงย่ีลเกีลหจาอมไะลแีดมไ่ีทงแนใงลปแนย่ีลปเรากอตรวคมสอพ ศทเะรปอตงรแยารยารตนัอนปเมไอืรหยาหยีสเมาวค งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ กัลหงาทวนแกอืลเะลแนฒัวิภากลโสแะรกตใยาภศทเะรปานฒัพรากงอขญัคาํสมาวคนใกันหะรต นย่ีลปเมาวคอตบัรมอรพะลแลุดมสงายอติวีชนินเาํดรากนใชใตกุยะรปามงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป นฒัวิภากลโสแะรกตใยาภศทเะรปงอขงลปแ าหอ้ืนเยาขบอข นับุจจปกลโณรากนาถส1 ่ีทงอ่ืรเ ยทไจิกฐษรศเบทะรกลผบักกลโนางงัลพณรากนาถส2 ่ีทงอ่ืรเ

า ้น ห32 |  2551-2552 )ปงวช( นับุจจปกลโณรากนาถส1 ่ีทงอ่ืรเ กลโว่ัทกาจนุทดาลตกาจงอ่ืนเ กลโมยินนุทงอขดุสงูสูส นตงอขจิกฐษรศเานฒัพดไากิรมเอฐัรหสอ่ืมเ กลโว่ัทปไกออวัตยายขะลแยีซเอเจิกฐษรศเตฤกิวดิกเกาจงัลห ากิรมเอฐัรหสนในุทดาลตูสลหไง่ัลห น้ัขงึถวัตอละชจิกฐษรศเกาจงอ่ืนเ ดไนุทงลปไาํนถรามาสมไ ศทเะรปะลตแนใลาศาหมนวนาํจนุทกอตส บิตเรากกาจาหญป ากิรมเอฐัรหสนในุทดาลตูสกัละทาบลหไดไกลโมุมกุทว่ัท นุทกอตสกาจนิงเด็มเ ตฤกิว หใลฑณมิรปตขเบอขนใ ปไกออนุทยาจะรกอ่ืพเ นุทงลราก่ีทน้ืพยายขรากอืค็กากิรมเอฐัรหสนในุทงอขญหใ ญหใบิตเะจนัวบัน่ีท นุทงอขวัตยายขรากบัรงอรอ่ืพเ ดุส่ีทงาวก นในุทดาลต กลโว่ัทกาจ ๆงาตศทเะรปมาคกุคยัภนปเงัลาํกจิกฐษรศเตฤกิว่ีทะณข.2541 ศ.พ ป กรแง้ัรคนปเดุจ10,000 ุละทนายะทงุพDow Jones นุหีนชัด ว็รเดวรงายอนายะทงุพบัลก ากิรมเอฐัรหส อตจใาขเมไะลแ งงนุง าธทัรศสใมอ่ืลเมาวคงารสดุจ3,800 าวกงูสNasdaq ดุจ11,000 าวกดุสงูสะลแ มไดไจใาขเมาวคาํทถรามาส่ีทงอ่ืรเนปเวลแ ๆงิรจง่ึซ กลโจิกฐษรศเตฤกิวบักงาทนวส่ีท ากิรมเอจิกฐษรศเ นุทดาลตนใน่ัมอ่ืชเมาวคะลแ ดไศทเะรปนใยาภนุทงลปไาํนถรามาสมไ ศทเะรปะลตแนในุทกอตสอ่ืมเ กาย นในุทดาลตูสาขเลหไง่ัลหงึจกลโมุมกุทว่ัทกาจนุท น้ันงัด นุทงุลกันงอขีด่ีทกึสูรมาวคนใูยองคงัย ากิรมเอ บบแจิกฐษรศเงาทตโบิตเราก งิรจนปเมาวคงอขนาฐน้ืพนบตโบิตเดไมไากิรมเอนในุทดาลตอ่ืมเ ากิรมเอ นานมไดไูยอนืยะจานงึจ ากิรมเอฐัรหสงอขูบสงอฟ ยอยทม่ิรเากิรมเอฐัรหสนใญหใษกัยทัษิรบ3 ่ีทปนัพบอรงอข กรแวากงายยัวมฐป 2001 ป ลัรอนเจเ2543 มคาวนัธนอืดเอ่ืมเนชเ นางกันพดลปศากะรปรากะลแ งลดล่ีทรไาํกรากบอกะรปลผศากะรป ณรกปุอติลผูผ ียลโนโคทเตนซเูล2544 มคารกม24 ่ีทธุพนัว นค15,000 นางกันพดลป) ม็อเีจ(สรอตเอม นางกันพดลปาฟฟไชใงอ่ืรคเติลผูผลูพลริวเ งนหแาํต16,000 นางกันพดลปศากะรปญหใษกัยทพัศรทโ มทไ บัก นลไนออากิรมเองาวหะรกวนผรากกาจมหใคุยอ่ืสรากจิก รอนเรอว มทไลอแอโอเ นค6,000 นค2,000 นางกันพดลปรอนเรอว นแมไะลแนวผนัผะจ่ีทม่ิรเ ากิรมเอฐัรหสนในุทดาลตงอขนจเดัชมไะลแงาทศิทรไงายอวัตงวกแราก งัลคีรตนมฐัร าวาซายิม ิชิอิคยานอ่ืมเะลแ ากิรมเอนุทดาลตน่ัมอ่ืชเมาวคอตจในแมไม่ิรเนุทงลกัน นอน บัรมอย าภสิฒุวงอขณามะรปบงรากิธามรรกะณคอตงจแ้ีชรากนใ2544 มคานีม8 ่ีทนัวอ่ืมเวาลก นุป่ีญ อ้ืยดืยาหญปนปเนอรกุผนุป่ีญจิกฐษรศเ่ีทกาจงัลห กรแง้ัรครากงาทนปเงายอจิกฐษรศเงาทยัชารปมาวค าวดไวาลกจาออืรห ีทม็ตเยแาํ่ยงัลาํกศทเะรปงอขนิงเรากะนาฐาว ป10 มวรามนานวาย NASDAQ ยดโาํน ากิรมเอฐัรหสนในุทดาลต าวาซายิมงอขงลถแรากงัลหน้ึขงุรหาดปัส วลแยาละลมละจลกใ ชุบ จรอจ ีทนัทงลยาละทงัพ กลโว่ัทนุทดาลตะลแDow Jones, S&P ยวดมาต30% าวกงลงวร World Stock Crisis นปเาว ้ีนณรากนาถสกยีรเ

| 33 า ้น ห ดยีรคเงึตมาวคณรากุตหเ ากิรมเอฐัรหสนในุทดาลตน่ัมอ่ืชเมไมาวคดิกเ กลโว่ัทกาจนุทงลกัน่ีทะณข ธุวานปีขานฒัพะจศากะรปรากตแง้ัตลไ2544 มคานีมนอืดเงอขงวชนใ กลโว่ัท ๆงาตคาภิมูภนใ ่ีทนตไสลเาปวาชงอขูสอตราก ยีวเาลสกโูย าํนูผตีดอ ชิวซเลโิม วัตบัจราก ากิรมเอฐัรหสงอขงอเนตนักงอป ยีนเสชเนใดยีรคเงึตมาวค นปชใรากีมะลแดิบเะรงาวรากนปเาม นิดนอกฐิอนอกงาวขรากกาจานฒัพ งอขจใติจนใกึลลผแงารสดไ นาถสินากฟัอนใ นับีลาตมุลกงอขกลโนใดุส่ีทญหใ่ีทปูรธทุพะรพยาลาํทราก นุป่ีญนใง่ึนหงหแะากเ่ีทลผโากิรมเอาํ้นาํดอืรเ นัวหตในอืยเ ตบเิธะมาลลไะทคงอ มิลสุมวาชอต ธทุพวาช ชใรากยวด นีจุยว่ัยรากยวดยาทดป นัวหตใกแธุวาอยาขศากะรปากิรมเอฐัรหส านหงวลงจแรากีมมไยดโ หใบัคงับน้ึข าํลงอสลไบัขนิบงอ่ืรคเชใงอตนีจหใาํทง่ัทะรก นีจาฟนานนใปไาขเาํ้ลกุรนิบมนแดอสงอ่ืรคเ นใน้ึขดิกเนวล วาลกงัดดยีรคเงึตมาวคดิกเ่ีทณรากุตหเาํลหหไะากเนบดอจงลฐัรหสงอขมนแดอสนิบงอ่ืรคเ งารสรากกาจดิกเะจกึลงอ้ืบเยดโ ีดอพน้ึขดิกเงัลาํกากิรมเอฐัรหสงอขนุทดาลตตฤกิว่ีทะณข มคานีมนอืดเ Dow Jones นุหดาลตีนชัด นอืดเง่ึนหงยีพเาลวเะยะรนใยาภมาต็กมไอืรหากิรมเอฐัรหสยดโณรากนาถส นใูยอกตงัย ากิรมเอฐัรหสงอขจิกฐษรศเ่ีทง้ัท กีอยีสเมคารกมนอืดเาวกงูส่ีทบัดะรนใูยอนืยามน้ึขบัลกดีด็ก ยารวลเ่ีทะวาภ มยีรตเราก มยินนุทจิกฐษรศเตฤกิวูสปไาํนะจงัลาํก นุป่ีญ– ากิรมเอฐัรหสจิกฐษรศเณรากนาถส รากอืค็กน่ัน ป20 าวกนานามวาลกงัดณรากนาถสอตกุรวนแดปเะลแ บัรง้ัตรากนใากิรมเอฐัรหสงอขมอรพ รากยัจจปานฒัพดไ ากิรมเอฐัรหสกาจงอ่ืนเ” จิกฐษรศเงย้ีลเมารคงสาํทราก “รตสาศธทุยนาดมอรพมยีรตเ บบแปูรานฒัพกูถดไ มารคงสงาท ีธิวธทุย รตสาศธทุย น้ันงัดIT (Information Technology) คุยูสติลผ งอขบบแปูรชใงคงัย กลโว่ัท ๆงาตศทเะรปงอข ยัจจปธทุย - รตสาศธทุยบบแปูร่ีทะณขIT คุยูสมารคงส IT คุยูสานฒัพจาอมารคงสบบแปูร ยีซเฐัร– นีจ งายอจานาํอาหมศทเะรปงาบ( มรรกหาสตุอคุยนใมารคงส )วาอมารคงสนใวลแติธาสรากนาผดไ่ีทากิรมเอฐัรหสนชเ ติธาสรากีมมไงัยตแ วลแ นีจศทเะรปาํน ยัมสนัท่ีสยาบยโนศากะรปดไ งิผวย่ีซเง้ิตเ ่ีทกาจงัลหนีจศทเะรป งาวหะรตโบิตเ นีจ GDP หใาํท บบะรงอสศทเะรปง่ึนห ยาบยโนยวด ติลผราก งัลพนาดานฒัพรากูส จิกฐษรศเงาทตโบิตเราก ศทเะรปกุทบักบทะรกลผงสกลโจิกฐษรศเตฤกิว่ีทนับุจจปมแ ดอลตยดโาม8–12% บทะรกปไะจ่ีทมอย วาลกงัดนีจงอขจิกฐษรศเงาทตโบิตเญิรจเรากกาจ7-8% บัดะรนใูยอนืยงัย็ก นีจงอข งัด กลโวาจมยินิดรรวรกัจนปเรากูสลพิธทิอผแะจ่ีทรากนใ ากิรมเอฐัรหสงอขนชยโะรปลผอตงาวขดัขะลแ นตงอรคกปตขเ8 กาจนีจยาลสกยแรากยวด งลงัลาํกนออหในีจยาลาํทะจ่ีทรากนใมายายพมาวค น้ัน รากงอขจ็รเาํสมาวคูสปไาํนะจนัอ รตสาศธทุยงอขดอยดุสนปเบันงึจยีซเสัรบักวยีดเนชเศทเะรป นปเหใ กลโวาจมยินิดรรวรกัจนปเ

า ้น ห34 | ยทไจิกฐษรศเบทะรกลผบักกลโนางงัลพณรากนาถส2 ่ีทงอ่ืรเ น้ึขงูสดไนัมาํ้นาคาร่ีทราก อืค กลโนใศทเะรปกุทบอืกเอตบทะรกลผงส่ีทนับุจจปนในวดงรเาหญป ดุสงูสงพแะจ.2551) ศ.พ( ้ีนปนในัมาํ้นนอืมหเูด ะลแ ามนาผ่ีทป4-5 าลวเงวชนใงอ่ืนเอตะลแว็รเดวรงายอ น้ึขงูส) งสนขรากนใง่ิยงายอะาพฉเยดโ( นางงัลพนาดนุทนตหใาํทงพแนัมาํ้นะวาภ วลแณรากิตัวะรปนปเ วลแกามน้ึขงูสพีชงอรคาค หใาํทะจกาจกอน ๆงาตรากิรบะลแาคนิสาคารงัยปไอตซโกูลลผีม ว็รเดวรงายอ ยวดกีอจิกฐษรศเงาทวัตยายขรากอตครรสปุอนปเงัย กุทรรบถรบัขนค นชเ ะราภบัรกบแงอต่ีทูผ มุลกงอขงวทะรปรากดิกเหใอกดไ้ีนาลหเบทะรกลผ ยวชมาวคหใะลแงซแกรทแามาขเอืมน่ืยลาบฐัรหใงอรกยีรเรากง้ัทมวร ศทเะรปยาลหนใงมะรปวาชะลแ ดไาว็กกลโงอข3 ่ีทง้ัรคนัมาํ้นณรากตฤกิวนปเาวดไอืถ้ีนงวชนใกามงพแนัมาํ้นาคาราหญป อืลหเ ! งพแนัมาํ้นุตหเนต ยัจจป7 น้ึขงูส บิดนัมาํ้นาคารยดโ 2547 ปนใดัชดไน็หเงายองูสน้ึขวัตบัยขม่ิรเกลโดาลตนใบิดนัมาํ้นาคาร ยดโน้ึขงูสมนโวนแีม็กาคาร ามนตนปเน้ันกาจงัลหะลแ ลรเราบอต$38 าวกนปเ$10 ณามะรปะลลรเราบ นย่ีลปเรากตแ น้ึขกามีมาคารงอขนวผนัผมาวคยดโ น้ันาทเ ๆน้ัสงวชนปเง้ัรคงาบนใงาบงลดลีมะจ ดอลต ดลงาทาวกกามม่ิพเงาทนใปไนปเงลปแ ดุส่ีทงูส่ีทบัดะรนปเะจกาจกอนง่ึซ ลรเราบอต$100 นิกเงูสงุพบิดนัมาํ้นาคาร 2550 ปยาลปงวชนใ งายอน้ึขงูสบัยข งคงัย็กนัมาํ้นาคาร 2551 ปงอขกรแปง่ึรคงวชนใ นับุจจปปาคารงอขปูรนใณรากิตัวะรปนปเ นยีขเอขมาวคทบีม2551 นยานุถิมนอืดเงอข2 ่ีทหาดปัสนใลรเราบอต$130 าวกบัดะรนใูยอะลแงอ่ืนเอต นักนอืมหเ่ีทน็ดเะรปีมญหในวส วาลกงัดงพแนัมาํ้นะวาภงอขุตหเาสยาบิธอะลแหะารคเิวดไ่ีทกามนวนาํจ ้ีนงัด นักงอลคดอสะลแ ่ีทบัดะรนใูยอบิดนัมาํ้นดาลตนใ(excessproduction capacity) นิกเนวสติลผรากงัลาํก1 นใจใงูจงรแดาขงหแยาลหนัมาํ้นติลผูผ ศทเะรป่ีทรากกาจลผนปเ ้ีนง้ัท ามนาผ่ีทป5 ดอลตามาํ่ตงาขนอค นางงัลพนางยวนห1990 ษรรวศทงวชนใาํ่ตงาขนอคบัดะรนใูยอนัมาํ้นาคาร่ีทงวชนใติลผรากงัลาํกยายขราก งยีพเนิกเนวสติลผรากงัลาํกีม2550 OPEC นยายนักนอืดเนใ าวนางยาร(EIA) ฐัรหสงอข ้ีนนิกเนวสงอข80% ณามะรปยดโ) กลโงอขนัมาํ้นชใรากณามิรปงอข2% ณามะรป( นัวอตลรเราบนาล2 วยีดเศทเะรปงยีพเยีบเะราอีดุอาซนใูยอ นัมาํ้นงลหแะารพเนปเจาอ้ีนง้ัท น้ึขกามงูส่ีทนุทนตีมม่ิรเ กลโนใ ๆมหใงลหแกาจนัมาํ้นติลผราก2 ีม่ีทอืรห ก็ลเดานขนัมาํ้นงลหแนปเะจ็กูยออืลหเงัย วลแญหในวสนปเนางชใะลแบพนคกูถ ๆญหใดานข รากีม กามงูส่ีทติลผรากะลแจวราํสรากนุทนตีมง่ึซ ๆกึลลเะทาํ้น/ราดนักรุทน่ิถนใูยอ่ีทอืรห าํ่ตพาภณุค ณามิรปงอข5% นปเดิค( นัวอตลรเราบนาล4 ณามิรปนในัมาํ้นติลผรากนุทนตนับุจจปนใาวบพหะารคเิว

| 35 า ้น ห นัมาํ้นยารท อืค ดัชดไน็หเ่ีทงายอวัต ลรเราบอต$70 งึถงูสติลผรากนุทนตีม) นับุจจปนใกลโงอขติลผราก ลรเราบอต$60 าวกาํ่ตมไติลผรากนุทนตีมะลแ วลแามกออติลผม่ิรเง่ึซ าดานคแนใ(tars sands) ดไกังะชดุยหสากอโีมนัมาํ้นติลผราก ยารยาลหญหใยารนัมาํ้นกอองสะลแติลผูผศทเะรปนใ3 ณรากุตหเ ิตาชมรรธยัภะลแ มารคงส งอืมเรากงาทบงสมไมาวคกาจุตหเะารพเ(supply disruption) กัริองอขนัมาํ้นติลผรากงัลาํกหใาํท 2546 ปนใฐัรหสพัทงอกงอขกัริอกุบราก กแดไ ้ีนาหญปงึถ้ีชงบ่ีทญัคาํส ติลผรากอตญัคาํสครรสปุอนปเงัย น้ันกาจงัลหศทเะรปนใน้ึขดิกเงคงัยง่ึซบงสมไมาวคะลแ ง่ึนหบัดะรงลดล ิตกปบัดะรูสปไบัลกหใกัริองอขนัมาํ้นกอองสรากะลแ นารหิองอขรยีลคเวินานฒัพรากงรคโบักวย่ีกเกตนัวะตศทเะรปบักนารหิองาวหะรงยแดัขมาวค งาวหะรงาลกกออนัวะตคาภิมูภนใดยีรคเงึตมาวคดิกเหใอก) กลโงอข4 ่ีทบัดนัอนปเกามนัมาํ้นติลผูผนปเง่ึซ( ะลแ ฐัรหสงอขรตาบาํ่วครากรตามตโบอตอ่ืพเธุวาอนปเนัมาํ้นชใะจาวศากะรปนารหิอยดโ ฐัรหสะลแนารหิอ นปเง่ึซ ซุมรอฮบคแงอชณวเิรบนใฐัรหสราหทะลแนารหิอราหทงาวหะรนักานหญิชผเรากีมดไ 2551 ปนใ งาลกกออนัวะตกาจนัมาํ้นงสนขรากบัรหาํสญัคาํสนาผงาท งอขนัมาํ้นติลผนทแอตบทะรกลผีม2548 นยายนักนอืดเนใกโิซก็มเวาอบถแนในคเิรรอฮเุยาพ อต$3 นปเน้ึขงูสม่ิพเฐัรหสนในิซนบเนัมาํ้นาคารหใลผีม ฐัรหสงอขตในอตูยอง้ัต่ีทน่ัลกงรโะลแ กโิซก็มเ ป25 บอรนใดุสงูส่ีทบัดะรนปเง่ึซ นอลลกแ นัมาํ้นกอองสะลแติลผรากณามะรปหใาํท ง้ัรคยาลหนัมาํ้นติลผงลหแมาคกุคยีรเีจนไนใยารรากอกูผ าลอเุซนเวเลาบฐัรงาวหะรงอืมเรากงาทงยแดัขมาวค นัวอตลรเราบ500,000 ณามะรปงลดลยีรเีจนไกาจ น้ึขกามงย่ีสเมาวคีมฐัรหสงอขาลอเุซนเวเกาจนัมาํ้นาขเาํนรากหใาํท ฐัรหสลาบฐัระลแ งอราํสณามิรปะารพเ ปไงลดล่ีทณามิรปนในัมาํ้นติลผรากีม ดไนัมาํ้นกอองส่ีทศทเะรปยาลหนใ4 วัตยายขรากมาตน้ึขม่ิพเ็ก้ีนาลหเศทเะรปนในัมาํ้นชใรากงอตมาวคนักวยีดเะณขนใ น้ึขกามดักาํจอขีมม่ิรเ กโิซก็มเ ยีซเีนดโนิอ นชเ งลกอองสรากดลงอตศทเะรปยาลหหใาํท ยวดจิกฐษรศเะลแรกาชะรปงอข กรแบัดนัอ5 กอองสูผศทเะรปนใยาภนัมาํ้นคภโิรบราก2006 งึถ 2005 ปงาวหะรนใ ษฤกงัอะลแ ยวเรอน ะลแ5.9 ะลยอรงึถน้ึขงูสม่ิพเดไ สตรเิมอเบัรหาอฐัรหสะลแ นารหิอ ยวเรอน ยีซเสัร ยีบเะราอิดุอาซ อืค ลาบฐัร่ีทยีซเีนดโนิองอขีณรกนใอืรห ้ีนานหนอกปบักบยีทเอ่ืมเ3 ะลยอราวกงลดลกอองสรากณามิรปีม ่ีทูยอศทเะรปนในิซนบเนัมาํ้นาคาร่ีทยีบเะราอิดุอาซงอขีณรกะลแ ศทเะรปนใยาภคภโิรบูผนุนหดุอรากีม กอองสรากณามิรปาวณรากดาครากดิกเหใาํทงึจ รติลอตทาบ20 บัดะรนใูยอยีซเลเาม่ีทะณข รติลอตทาบ5 ามนอืดเ่ีกมไอ่ืมเ ้ีนป10 งวชนใยาภนัวอตลรเราบนาล2.5 งึถงลดละจนัมาํ้นกอองสูผศทเะรปงอขบิดนัมาํ้น มไะจยีซเีนดโนิอะารพเOPEC กิชามสนปเรากกาจวัตนอถะจาณราจิพงัลาํกยีซเีนดโนิอลาบฐัราววาข้ีน ้ีนลกในัอตคานอนใปไอตกีอดไนัมาํ้นกอองสถรามาส อคาหญปีม็กกลโงอข นัมาํ้นน่ัลกรากงัลาํก ยอนีมะจบิดนัมาํ้นงอขนิกเนวสติลผรากงัลาํกกาจกอน5 นัมาํ้นชใรากงอตมนโวนแีมนัมาํ้นดาลตนักวยีดเะณขนใ นัวอตลรเราบนาล1 าวกยอนนิกเนวสีมยดโ ดวข ดักาํจอข ยวดกีอพาภณุคงุรปบัรปนุทงลงอตนัมาํ้นน่ัลกงรโหในัดดกงรแงารสงึจ น้ึขกามดาอะสะลแาบเดินช

า ้น ห36 | น่ัลกงรโงอขรไาํกะลแ บิดนัมาํ้นาคารงอขม่ิพเรากกาจปไม่ิพเน้ึขงูสาคารีมนัมาํ้นฑณัภติลผาคารหใาํทงึจ้ีน งอขดุส่ีทญหใยารนัมาํ้นชใูผนปเง่ึซฐัรหสาวยวดตกเงัสาน่ีทนปเ ดอลตยดโามงูสงาขนอค่ีทบัดะรนใูยอนัมาํ้น 1970 ษรรวศทตแง้ัตยลเามมหใงหแ นัมาํ้นน่ัลกงรโงารสอกดไมไกลโ ชใรากงอตมาวคตแ วลแวัตาทเ3 าวกน้ึขงูสะจ 2550 ปงึถ 2546 ปงาวหะรนัมาํ้นาคาราวมแงึถ6 1% าวกงูสงัย่ีทารตัอนใะลแ 2548 ปนใ3.55% ารตัอนใน้ึขม่ิพเงคงัยบัลก ยลเงลดลดไมไ็กกลโงอขนัมาํ้น ปะลแ 2516/17 ป( กรแง้ัรคงอสนัมาํ้นตฤกิวงวชนใน้ึขดิกเ่ีทกาจงาตกตแ้ีนนชเณรากฏการป าม ๆอตป นใ ป4-5 งวชนใ ามอตปนใงลดลนัมาํ้นรากงอตมาวคหใาํทกามน้ึขงูส่ีทนัมาํ้นาคาราวบพารเง่ึซ2522/23) นัมาํ้นาคาระวาภกาจบทะรกลผบัรดไมไงัยะจนอืมหเูดะลแ ีดงาขนอค ดไวัตยายขงัยกลโจิกฐษรศเ ามนาผ่ีท กลโนัมาํ้นดาลตอตลพิธทิอีม่ีทนางงัลพชใูผนปเยีดเนิอะลแนีจ กันกามงพแ ้ีนง้ัท น้ึขกามานหงวลนัมาํ้นดาลตนใรไาํกง็กเยาขอ้ืซนุทงลปไนัหhedge funds ทภเะรปนุทงอก7 บยีรปเอ่ืมเกามงลาคนออมนโวนแีมงัลหะยะรนใง่ึซ ฐัรหสราลลอดนิงเงอขปูรนในุทงลรากงย่ีลเกีลหอ่ืพเ ะจ่ีทมนโวนแีมนัมาํ้นาคาราวน็หเหใ้ีชวลแามวาลก่ีทมาตนัมาํ้นดาลตะวาภกาจงอ่ืนเ ๆน่ือลุกสนิงเบักบยีทเ หใลผงส ตคานอนใรไาํกาอเยาขอ่ืพเานหงวลวไนัมาํ้นอ้ืซรากยดโรไาํกง็กเงึจ้ีนาลหเนุทงอกรากดัจูผ น้ึขงูส ง่ึนหบัดะรกีอน้ึขงูสานหงวลดาลตะลแspot ดาลตนใง้ัทนัมาํ้นาคาร กจะรกนอืรเณรากฏการปะลแนอรกลโณรากฏการป ิมูภหณุอบักบยีทเ. 2403–2549 ศ.พ ปงวชนใน้ึขม่ิพเ่ีทกลโวิผ่ีทย่ีลฉเิมูภหณุองอขิตกปดิผาค . 2538ศ.พ ปงาวหะรย่ีลฉเิมูภหณุอบักบยีทเ่ีทิตกปดิผ่ีทน้ืพวิผิมูภหณุอย่ีลฉเาค. 2504–2533 ศ.พ งาวหะร . 2547ศ.พ งึถ 0.74 ± 0.18 น้ึขงูสาคีมย่ีลฉเยดโกลโว่ัทนิดวิผลกใศากาอ. 2548 ศ.พ งึถบัน ามนาผ่ีทป100 งวชนใ ศากาอิมูภพาภสงลปแนย่ีลปเรากยวดาวลาบฐัรงาวหะรรากมรรกะณคง่ึซ สยีซเลซเาศงอ รากกาจ“ าววไปุรสดไิตาชาชะรปหสงอข(Intergovernmental Panel on Climate Change: IPCC) ตแง้ัตณามะรป20 ( ่ีทษรรวตศตสิรคงาลกตแง้ัตน้ึขดิกเ่ีทกลโงอขย่ีลฉเยดโิมูภหณุอม่ิพเรากณรากตกเงัส งอขมรรกจิกยดโน้ึขดิกเ่ีทกจะรกนอืรเสกแงอขมขเมาวคม่ิพเรากกาจดิกเาวดัชนแงาขนอค. 2490) ศ.พ รปแนัผมาวค นชเ งายองาบิตาชมรรธณรากฏการป” กจะรกนอืรเณรากฏการปงอขปูรนใลผนปเ่ีทยษุนม นใิมูภหณุอม่ิพเรากอตยอนก็ลเงยีพเลผงสจาอ ฟไาขเูภงอขดิบเะรรากะลแยติทาองวดกาจีสงัรผแรากงอข  2490ปกาจงัลหิมูภหณุอดลรากอตยอนก็ลเงยีพเลผีมะลแ. 2490 ศ.พ งึถนจมรรกหาสตุอคุยนอกงวช มไรตสาศายทิวงาทาษกึศรากนับาถสะลแมคามสยดโงอรบัรรากบัรดไ้ีนวาลกงัดนาฐน้ืพปุรสอข ามนตนปเ ๆงาตมรรกหาสตุอศทเะรปงอขญัคาํส่ีทิตาชบัดะรรตสาศายทิวงาทมคามสชารง้ัทมวร งหแ30 าวกยอน งอขญหในวสงยีสเตแ[4] งาบูยอIPCC งอขปุรสอขบักงยแตโน็หเมาวคีมะจนคงาบรตสาศายทิวกันมแ ้ีนปุรสอขบักยวดน็หเงรตยดโกลโงอขศากาอิมูภงอขงลปแนย่ีลปเรากนาดนางาํท่ีทรตสาศายทิวกัน

| 37 า ้น ห 6.4 งึถ1.1 น้ึขม่ิพเะจกลโวิผ่ีทย่ีลฉเยดโกลโิมูภหณุอาว้ีชงบ ศากาอิมูภนเะคดาครากงอลาํจบบแ งอลาํจรากกาจามดไวาลกงัดขลเวัตาค. 2544–2643) ศ.พ21 ( ่ีทษรรวตศตสิรคงวชนใ สยีซเลซเาศงอ ศากาอิมูภวไมาวคาคงอลาํจรากงึถมวร ตคานอนใกจะรกนอืรเสกแยายขผแรากงอข ๆงาตบบแณรากนาถส ยาลหกีอปไงอ่ืนเอตน้ึขงูสะจ็กลเะทาํ้นบัดะระลแน้ึขม่ิพเงคงัยะจนอรมาวคตแ บบแปูรยาลหกาลหกีอ ลเะทาํ้นบัดะระลแิมูภหณุอ่ีทราก มาต็กวลแรยีถสเะวาภูสาขเะจกจะรกนอืรเสกแงอขบัดะราวมแ ษรรวสัหส ่ีทราก กามงูสาคีมง่ึซรทุมสาหมนใาํ้นงอขนอรมาวคุจมาวคกาจามุตหเนปเาชดไพาภยลุดะวาภสูสาขเ งรแนุร่ีท ศากาอาฟมละวาภดิกเหใาํทาวดาคะลแ น้ึขงูสลเะทาํ้นบัดะรหใาํทน้ึขงูสม่ิพเกลโงอขิมูภหณุอ กลโณรากฏการปงอข ๆน่ือบทะรกลผ ปไงลปแนย่ีลปเะจาฟาํ้นดายหดิกเรากบบแปูระลแณามิรป น้ึขกาม วตัส-ชืพุธนัพญูสราก ง็ขแาํ้นราธงอขยอถนอ่ืลคเรากรตษกเงาทลผติลผงอขงลปแนย่ีลปเราก กแดไนอร ศทเะรปกุทบทแ ๆงาตศทเะรปงอขลาบฐัรน้ึขกามม่ิพเ ๆงาตครโยายขรพแะลแุธนัพยาลกรากง้ัทมวร ๆงาต ีมงคงัยตแ กจะรกนอืรเสกแยอลปรากดลราก่ีทปไน็ดเะรปงุมง่ึซ ตโวยีกเราสีธิพนในับายตัสหใะลแมานงลดไ รไงายอนปเรวคาวรากรตามบักวย่ีกเกลโง้ัทว่ัทปไะณราธาสีทาวตโรากะลแงอืมเรากงาทนักงยีถเตโราก งอขบทะรกลผอตรไงายอนักวัตบัรปะจอืรห ตคานอนใกลโงอขน้ึขม่ิพเ่ีทนอรมาวคบัลกนอยอืรหดละจงึจ น้ึขดิกเงอตะจาวดาค่ีทนอรกลโณรากฏการป ฏการปบักวย่ีกเสัราํดชาระรพีม9) ่ีทลากชัร( ชดเยลุดอลพิมูภาหมรทนิมรปะรพจ็ดเมสทาบะรพ สแะรกงอนสบัรดไงึจ ียลโนโคทเะลแรตสาศายทิวงวรทะรก ง้ึซกึลงายอ ยัลาดิสุดาลาศ่ีท กจะรกนอืรเณราก มอลดวแง่ิสนัวนปเ ปกุทงอข. ค.ธ4 ่ีทนัวหใาํทง่ัทะรกนจ ีรตนมฐัระณคมุชะรปาขเาํน สัราํดชาระรพ ามนตนปเ 2534 ปตแง้ัต ิตาชงหแ มอลดวแพาภสบักวย่ีกเ งอเคงอะรพยวดานฒัพิตับิฏปอืมงลงรทรากะลแิราํดชาระรพนางลผกาจ จิกฐษรศเนาดง้ัท ๆงาติตาชนชนคอตนชยโะรปณุคีม่ีท งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป ง่ิยงายอะาพฉเยดโ ฟคโยานยดโ ิตาชาชะรปหสรากคงอ กลโว่ัทปไษกัจะรป่ีทนปเง่ึซ งอืมเรากะลแยษุนมงอขงคน่ัมมาวค มคงัส ชาริริสงอลฉลคงมาหมะราวนใ ยทไศทเะรปามงาทนิดเดไงึจ ิตาชาชะรปหสรากคงอรากิธาขลเตีดอ นันนัอ “UNDP Hu ลัวงารยาวถอ่ืพเ. 2549 ค.พ26 ่ีทนัว วัหูยอาจเะรพจ็ดเมสทาบะรพาฝเาขเ ป60 บรคิตับมส )ยษุนมานฒัพรากนาดดุสงูสจ็รเาํสมาวคลัวงารman Development Lifetime Achievement Award” ( นปเงรทวัหูยอาจเะรพจ็ดเมสทาบะรพะลแLife - Long Achievement ทภเะรปลัวงารนปเง่ึซ ้ีนลัวงารบัรดไ่ีทกลโนใกรแคงอะรพยิรตัษกาหมะรพ ”านฒัพกันยิรตัษกาหมะรพ“ นปเ วัหูยอาจเะรพจ็ดเมสทาบะรพงอยกยดไ ิตาชาชะรปหสรากคงอ ีฎษฤทอืรหาญชัรปนปเ าวคงอะรพงอข(Sufficiency Economy) งยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปงึถวาลกะลแ กิชามสนปเ่ีท ๆงาตศทเะรปหในุนสบันสดไิตาชาชะรปหสรากคงอ่ีทยดโ งอยกยะลแกัจูรศทเะรปานาน่ีทมหใ นืยง่ัย่ีทศทเะรปานฒัพรากูสงาทวนแนปเดึย ถรามาสง่ึซิตับิฏปงาทวนแนปเกาห มรรธมานาญชัรปงยีพเนปเชใิม งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป งัลาํก่ีท น้ึขงรแนุรนอซบัซ่ีทงลปแนย่ีลปเมาวคะลแ ยษุนมสลเิกกาจดิกเ่ีทาหญปนักงอปะลแขไกแง้ัทยวชะจ

า ้น ห38 | งรแนุรงิชเนใญหใงลปแนย่ีลปเมาวคดิกเหใอกิตาชมรรธงึถอตมาลกุล่ีทาหญปะลแ กลโง้ัทยษุนมบักน้ึขดิกเ ยษุนม่ีทามบัลกนอยาหญปงารสะลแ นค นจกายนคบักะาพฉเชใะจ่ีทะามหเ งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป าวนักจใาขเกัม ปไว่ัทยดโ กูถาคารอืมงอ่ืรคเะาพฉเชใงอตะจ็ก ียลโนโคทเ อืมงอ่ืรคเง้ัทกีอ นจกายศทเะรปะลแ าญหการบัดะร งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป งิรจนปเมาวคนใตแ ญหใบัดะรนุทงลรากีมะจรวคมไนุทงลราก าํ่ตียลโนโคทเ ๆมหใง่ิสนใาํทาลกดิคาลก่ีทนค านหวาก่ีทดิคมาวคะลแนครากงอต็ก รากอืมูคอืรหจ็รเาํสรตูสีมมไ ๆงาตนาดนในชยโะรปชใปไงยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปาํนรากกาจงอ่ืนเ จใาขเมาวคาํทาษกึศงอตงึจงอขวย่ีกเูผนอรกลโตฤกิว นชเงัด จิกราภบัรหาํสงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปชใ นชเงัด ญัคาํส่ีทกัลหดึยยดโ ามน้ึขาหญปะลตแบัรหาํสิตับิฏปวนแอืรหงาทวนแานฒัพ็กวลแ รตสาศายทิวงาทรากนวบะรกนปเงายอ บบะรนปเงายอดิคราก- ีดอพลุดมสมาวคงอขญัคาํสมาวคหใ่ีท งาลกยาสนปเ่ีทิตับิฏปรากกัลหนปเงอต ชใ่ีทดิคกัลห- ยษุนมบักิตาชมรรธงาวหะร นชเงัด งอขวย่ีกเ่ีทง่ิสกุทงาวหะร ่ีทลูมอขดไหใมานสงลรากอืรห ยัจิวราก าษกึศรากกาจดิกเ่ีท งิรจลูมอขนปเงอตะจ ชใ่ีทลูมอข- งิรจนปเ น้ึขดิกเะจ่ีทงลปแนย่ีลปเมาวคอตนาทนาติมูภงารสราก- รากงอขนอตน้ัขกุทนใ ณรรบายรรจ มรรธยิรจ มรรธณุค งอตกูถมาวคงอขกัลหดึยราก- ลผอตนาทนาติมูภงารสรากงอขญัคาํสรากนวบะรกนปเง่ึซ งยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปมาตนางนินเาํด น้ึขดิกเะจ่ีทอืรห น้ึขดิกเงัลาํก่ีทงลปแนย่ีลปเมาวคะลแบทะรก นใมรรกจิกอืรหรากงรคโ าํทะจดิคอืรหงอขวย่ีกเอืรหบอชดิผบัร่ีทูผง่ึซ ๆญหใรากกัลหนปเ้ีนาลหเ บสะรปนวลชใดไ่ีทูผีมะลแ ีทนัทดไชใปไ้ีนาญชัรปาํนะจถรามาสะลแ งึถงึนาํคงอตะจ ญหใงาขนอคบัดะร นืยง่ัย่ีทขุสมาวค อืค ีมะจงึพยษุนม่ีทดุสงูสจ็รเาํสมาวค สกิตสิจลโะลแรตสาศธทุยนผแงาวราก บิรพงิชวหไงิช นัขงขแรากงอขงอ่ืรเวลแ รากดัจราหิรบรากนใ) รกาลคุบลาบายพาษกัรรากะลแ ณรกปุอาษกัรงุราํบราก งสดัจราก าหดัจอ้ืซดัจราก( หใงอเนตอืรหนผแดนหาํกราก านหวากียลโนโคทเชใราก นชลวมายทิวติจชใราก ๆญหใรากงรคโอืรห บบะร ?มไอืรหธสเิฏปงยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรป ะล” บัรง้ัตยาฝ “ชใิม” กุรยาฝ“ นปเ ะลแ-มรรธยิรจ-มรรธณุคดิผงายอ ยามหฎกงย่ีลเกีลหงายอ งอตกูถมไงายอชใาถ ธสเิฏป อืคบอตาํค นตงอขติรจุสมไ่ีทนชยโะรปลผอ่ืพเานตจเีมงายอ บอชดิผบัรมาวคะลแ่ีทานหอตงรตอ่ืซมไงายอ ณรรบายรรจ ีมงายอ มวรนวสงอขนชยโะรปลผาษกัระลแ งอปกป นัทาทเูรงายอชใะลแกัจูรงอตะจตแ งอพกวพะลแ งอเ ครรสงารสงิชเนใานหวากดิคมาวค

| 39 า ้น ห ง้ัทวารงอ่ืรเะลแน็ดเะรปีม นอรกลโตฤกิวกาจาหญปบักญิชผเมยีรตเรากอืรห าหญปกแรากบัรหาํส ่ีทศทเะรปหใอ่ืพเ นอรกลโะวาภบักญิชผเอ่ืพเ ามน้ึขดนหาํกกูถ่ีทรากรตามงอขงอ่ืรเ นชเงัด มหใะลแากเ งายอ นักอตรทาออ้ือเะลแ งิพง่ึพ นักมวรูยองราํดดไ) ยทไศทเะรปนชเงัด( านฒัพงัลาํก่ีทะลแ วลแานฒัพ ”สากอโ“ ง้ัทนปเ็กตแ ยทไศทเะรปงอขมหใงาขนอคงอ่ืรเนปเ่ีท ติดรคเนอบราค งอ่ืรเ นชเงัด มสะามหเ หใอ่ืพเ รไงายอนักวัตมยีรตเงอตะจ าวงอเารเยทไนคบักูยอน้ึข็กง่ึซ ญิชผเงอตยทไศทเะรป่ีท” าหญป“ ะลแ สใมาวคอืรห จใสใมไมาวคกาจดิกเ่ีท” าหญป“ นปเะจ่ีทนทแ น่ือศทเะรปอืรหกลโงอข” ง่ึพ่ีท“ นปเถรามาส น้ันาทเนชยโะรปลผยกโบอกะจอ่ืพเตแ จใ ญิชเ ยาทาท่ีท ยามกามยามหาปเีม ยทจโีมงึจ นอรกลโตฤกิวบักงยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปงอขงอ่ืรเ นปเาญญปชใยดโ ชใปไาํนดไนืยง่ัยงายอขุสมาวคีมะลแครรสงารสติวีชีมรากงอต่ีท ศทเะรปะลแนคูผหในวช มรรธยิรจบักมรรธณุคยวดมุคบวคะลแ ิตสยวดบักาํก าํนวัต คาภหมจิกฐษรศเบบะรานฒัพรากงาทศิทะลแดิควนแบอรกนปเชใกูถ ้ีนงยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรป ูสงุมอ่ืพเ. 2550 – 2554 ) ศ.พ10 ( ่ีทบับฉ ิตาชงหแมคงัสะลแจิกฐษรศเานฒัพนผแนใูยอุจรรบง่ึซ ยทไงอข ยวด นืยง่ัยงายอขุสมาวคีม่ีทมคงัสูสงุม ขุสีมีดูยอมาวคอ่ืพเ นักมุคิมูภีมะลแ น้ึขง่ิยลุดมส่ีทานฒัพราก มาวคหใงัยตแ จิกฐษรศเงาทตโบิตเญิรจเรากขลเวัตงอ่ืรเนนเะจ้ีน10 ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแวาลกงัดรากกัลห นชมุชจิกฐษรศเงาวหะรนักงาตกตแมาวคีม่ีท จิกฐษรศเบบะรอืรหณษกัลิวทบบแจิกฐษรศเบบะรอตญัคาํส งหแญูนมรรธฐัร นชเ ยทไงอขญูนมรรธฐัรนใุจรรบกูถงัยงยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปวนแ ทบนชะลแงอืมเ 78 ารตาม นิดนผแรากชารราหิรบรากนาดยาบยโนวนแ3 ่ีทนวสนใ2550 ชารกัศธทุพ ยทไรกัจาณาอชาร นืยง่ัยงายอศทเะรปงอขงคน่ัมมาวคะลแ จิกฐษรศเ มคงัสานฒัพรากอ่ืพเปไนปเหในิดนผแรากชารราหิรบ(1) นใิตาชศทเะรปงอขนชยโะรปลผงึถงึนาํคะลแ งยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปมาตรากนินเาํดรากมิรสเงสงอตยดโ ญัคาํสนปเมวรพาภ 24 ่ีทนัวอ่ืมเวาลกดไศทเะรปงาตรากงวรทะรกีรตนมฐัระนาฐนใ ยทไรยีถสเ ิตรยีกเรุสยาน 10 ่ีทง้ัรคThe Francophonic Ouagadougou ดอยดุสมุชะรปรากนใ. 2547 ศ.พ นยากิจศฤพ ”นืยง่ัยบบแานฒัพราก“ บักูคบวค งยีพเอพจิกฐษรศเงาทวนแดึยดไยทไศทเะรปาวBurkina Faso ่ีท บักงอลคดอสรากนปเง่ึซนัขงขแรากะลแจิกฐษรศเ มรรกรตษกเรากนาดงาทง้ัทศทเะรปาณราจิพรากนใ กลโมคาชะรปนใิตาชานานงอขงาทวนแ นปเดไยทไศทเะรป น้ันศทเะรปงาตนใศทเะรปานฒัพามาํนอ่ืพเาญชัรปกัลหาํนตกุยะรปราก .รพส ยดโ.) รพส(ศทเะรปงาวหะรานฒัพรากอ่ืพเอืมมวรมาวคนางกันาํสงาทนาผนย่ีลปเกลแรากงาลกยนูศ วลแ ฐัรคาภูสามศทเะรปงาตกาจ ๆงาตนาดรากาชิวงาทอืลหเยวชมาวคบัรนางนาสะรปยอค่ีทานหีม าญชัรปงอ่ืรเ ๆน่ือานฒัพงัลาํกศทเะรปงัยปไีม่ีทูรมาวคนาผงสงัยะลแ นชาชะรปคาภงัยปไอตดอทยาถ อ่ืพเษศเิพรากมรรกะณคนางกันาํสบักนาสะรป ป5 าวกาํ่ตมไามดอทยาถ. รพส น้ันงยีพเอพจิกฐษรศเ จิกฐษรศเนอ่ืลคเบัขรากมรรกุนอะณคะลแ.) รปก( ิราํดชาระรพกาจามงอ่ืนเนัอรากงรคโนางนาสะรป ะลตแง่ึซ นชยโะรปีมะลแีด่ีทง่ิสนปเาววลแนจูสิพะารพเ งยีพเอพจิกฐษรศเงอ่ืรเจในส็กิตาชงาตง่ึซ งยีพเอพ

า ้น ห40 | พาภส ติวีชีถิวบักูยอน้ึข นักนอืมหเมไงยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปชใตกุยะรปรากงอตมาวคีมศทเะรป ยีบเมัลคโ ีดูบิจ นีจ นาฎูภ ศทเาลกงับ นาถสินากฟัอ นาดูซ ทโซโลเ ากงัลีรศ ามพ นชเ ฯลฯ รตสาศิมูภ ยีนเาซนทแ ีนิกวินวปาป สฟีดลัมรากสักาดาม ตใีลหากเ ายนคเ ยีซเินดโนิอ ยีบเมกแ ยปเอโิธอเ ตปิยีอ นางิตับิฏป่ีทานหาจเง้ัท บัดะรยาลหนใ นางูดามดไ้ีนาลหเศทเะรปหใดไยดโ ฯลฯ มานดยีวเ [14] ๆงาตงวรทะรกีรตนมฐัร งวรทะรกดัลปบัดะรงึถนจ ยาบยโนยาฝ่ีทานหาจเ วาลกดไ ยีรตเสออศทเะรป านนยีวเงุรกาํจะรปยทไตูทชารรคัอกอเ ศงพุณาภ ์ิดกัศิดอน้ันกาจกอน [14] ่ีทวัหูยอาจเะรพจ็ดเมสทาบะรพนใิราํดชาระรพกาจามกาจงอ่ืนเ งยีพเอพจิกฐษรศเงอ่ืรเจในสิตาชงาตาว านฒัพ่ีทศทเะรปนวส ยาบยโนนปเามาํนดไงึถยทไลาบฐัรมไาํทาวูรกายอะลแ คงอะรพงอขรฎษารยใงวหงรท น่ือศทเะรปอืลหเยวชปไาํนอ่ืพเาณราจิพาษกึศรากงอต็กวลแ มาวคทบอนสเาํนรากีมะลแ งยีพเอพจิกฐษรศเงาทวนแบักยวดน็หเกลโบัดะรดิคกัน13 รากาชิวกัน สคัซ งักฟลูว.รด.ศ นชเ กลโกแหใงยีพเอพจิกฐษรศเดิควนแอนสเอขน่ืยรากนปเ ณษาภมัสทบ งยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปกัลหชใตกุยะรปรากจในส ีนมรอยเศทเะรปงอขญัคาํสนคมอลดวแง่ิสนาด จิกฐษรศเนัดกัลผดิควนแีมง้ัท ้ีนาลวเนใิตาชกุทบัรหาํสง่ึนหกอืลเงาทกีอนปเะจานาวงอมะลแ กามงายอ ลบเนโลัวงารงอขาจเ ยีดเนิอวาชยราจารตสาศ นซเ ายตามอ.รด. ศ, ีนมรอยเนใกัจูร่ีทนปเหใงยีพเอพ พีชงราํดรากอตนปเาํจ่ีท ๆงาตง่ิสชใรากนปเ งยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรป าวงอม 1998 ปรตสาศฐษรศเาขาส หใายอ อพีดหใติวีชชใกัจูรงอตตแ รากงอตมไมาวคงึถยามหดไมไง่ึซ ีด่ีทติวีชบักงยีพเอพหใสากอโชใะลแ ยลเนิท ีมกิจยาน, ยษุนมติวีชงอขาคณุค่ีทงอมหใตแ ยวราํ่รมาวคะลแดไยารงอขงอ่ืรเบักญัคาํสมาวค นปเหใงยีพเอพจิกฐษรศเงอ่ืรเดนหาํกยทไศทเะรปกาห าวะนศรรทหใ นาฎูภศทเะรปงหแีรตนมฐัรกยาน กาจมหใบใกลโงารสถรามาสยทไศทเะรปาวมผ“ งัจงิรจงายอ้ีนงาทวนแมาตนินเาํดะลแ ิตาชบัดะระราว นปเะจตแศทเะรปนใคแงยีพเดุยหมไะจยาทดุสะลแ นืยง่ัย่ีทติวีชงารส งยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปกัลห [15] ”าํนูผอืค็กยทไ จ็รเาํสดไาํทกาหง่ึซ กลโงอขิตับิฏปวนแะลแรากกัลห ฟคโยานยดโ(UN) ิตาชาชะรปหสรากคงอกาจดุสงูสูชดิชเรากบัรดไ ้ีนงยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรป The Human Development ลัวงารยาวถ ฯาลกเลูทดไ ิตาชาชะรปหสรากคงอรากิธาขลเะนาฐนใ นันนัอ ีมดไะลแ2549 มคาภษฤพ26 ่ีทนัวอ่ืมเ วัหูยอาจเะรพจ็ดเมสทาบะรพกแlifetimeAchievement Award [6] ะลแ ศทเะรปานานะลแยทไศทเะรปอตนชยโะรปีม่ีทาญชัรปนปเาว งยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปงึถาถกฐาป ดุส่ีทนใน้ึขงาวกงวนใจิกฐษรศเูสะลแ นาบูมหูส งอเนตนในักมุคิมูภงารสรากกาจดไม่ิรเถรามาส จิกฐษรศเาญชัรปูชดิชเวาลกยทไศทเะรปนใUNDP รากยวนาํอูผรากาษกัรHakan Bjorkman ยาน [16] ฯวัหูยอาจเะรพจ็ดเมสทาบะรพงอขานฒัพรากนใดิควนแะลแนศัทยัสิวงึถกันหะรตน้ันUNDP ะลแ งยีพเอพ ูสงาทวนแนปเดึยศทเะรป166 กิชามสนปเ่ีท ๆงาตศทเะรปหในุนสบันสดไิตาชาชะรปหสรากคงอ่ีทยดโ [7] นืยง่ัยบบแศทเะรปานฒัพราก ลลิฮลพเพซแ่ีท านลไรโคแธรอนยัลายทิวาหมาํจะรปยราจาอ นัสิววิฮ นิวคเ.รด. ศ มาต็กรไงายอ ่ีท(UNDP) ิตาชาชะรปหสงหแานฒัพรากงรคโนางกันาํสยดโิตาชาชะรปหสรากคงองอขนางยารณราจิวดไ

| 41 า ้น ห [17] งยีพเอพจิกฐษรศเ าวนุนสบันสาหอ้ืนเีมดไมไ วาลกงัดบับฉนางยาร าว งยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปงอยกย นางยารนใ. V . น” (้ีนะณขนใูยอนืยง่ัยมไ่ีทงาทนสเนใปไนินเาํดงัลาํก่ีทกลโบัรหาํสกามนปเาํจ่ีทกอืลเงาท“ อ่ืชเนวชาณษฆโรากนใอืมงอ่ืรคเงยีพเนปเะลแ ิตรยีกเะรพดิทเรากนปเดมหง้ัทบทแาหอ้ืนเยดโUNDP)  หใาํทะจ่ีทรากงอต“ UNDP” รากยวนาํอูผรากาษกัรHakan Bjorkman นวส(18) น้ันาทเศทเะรปนใยาภ น่ิมหรากอตงย่ีสเมุสจาอะารพเ ดไมไปไนปเน้ันวาลกงัดยารปิภอรากตแ ้ีนงอ่ืรเาณราจิพยารปิภอรากดิกเ (10) กุคาํจงึถษทโีมง่ึซ พาภุนาชดเมรบะรพ ฯ าลกเลูทาฝเาขเดไิตาชาชะรปหสรากิธาขลเ นันนัอ ฟคโยาน. 2549 ศ.พ มคาภษฤพนอืดเยาลปอ่ืมเ ะลสวัหูยอาจเะรพาวมาวคยามหHuman Development Lifetime Achievement Award ลัวงารยาวถ มาวคนใษกัจะรป่ีทนปเนจ ป60 งวชนใยทไนคานฒัพรากนใ ยากรวะรพทเมุทะลแ คงอะรพนวสขุสมาวค ฟคโยานงอขลูทมคงับบารกาํค ดไกลโว่ัทงายอบบแนปเะลแ ทาวชโารมรบะรพ จิกยีณรกชาระรพงอข จ็รเาํส ว่ัทรพแยผเปไาํนะจาวกาปบัระลแ ดยีอเะลงายองยีพเอพจิกฐษรศเงอขาญชัรปงอ่ืรเาษกึศาขเน็หเหใกอบงบ าขเงอขศทเะรปนใชใปไญิชเญัออขะลแ าฝเาขเามดไ่ีท ๆงาตศทเะรปงอขนทแูผอืรหขุมะรปง้ัทมวร กลโ ีด่ีทงาทวนแนปเาวน็หเะารพเ ตใยาภง่ึนหรกคงอนปเUnited Nation Development Program ( UNDP ) กาจกอน นางยาราํทดัจ่ีทานหีม นคานฒัพรากอืค ลแูดงอตาขเ่ีทง่ึนหนาด านฒัพรากบักวย่ีกเลแูด่ีทิตาชาชะรปหส ศทเะรปะลตแนในคะลแ กลโงอขนคานฒัพรากงอ่ืรเาํทดัจมยีรตเะจานหปนใยดโ ปาํจะรป จิกฐษรศเาญชัรปงอ่ืรเาํนะจยทไศทเะรปงอขนวสนใยดโGlobal report ) ะลแ( Country report ะรปบัรดไะจน่ือศทเะรป่ีทอ่ืพเษฤกงัอาษาภะลแยทไาษาภง้ัท รพแยผเะลแนางยารรากนใกัลหนปเงยีพเอพ วลแ ป30 าวกกามยทไนคหในาทชาระรพวัหูยอาจเะรพจ็ดเมสทาบะรพ่ีทนาทชาระรพงอขกาจนชยโ นาทคงอะรพงอขรกินกสพะนาฐนใารเ วลแกลโบัดะรรกคงอยดโรพแยผเดไ ้ีน ฯาญชัรป้ีนะณขาวดไน็หเะจ ง่ิยีดลผดิกเงับะจ็ก งัจงิรจงายอิตับิฏปปไาํนะลแาษกึศามนัหจใิมูภะจาน

า ้น ห42 | 5 ่ีทมรรกจิก จิกฐษรศเดิกเาว ยทไศทเะรปงอขณรากนาถส ณราจิว/หะารคเิว นค5-10 มุลกงบแาษกึศกันหใ1. ดใุตหเะารพเาํ่ตกต งยีพเอพจิกฐษรศเบักวย่ีกเญัวขาํคนยีขเนยีรเูผหใ2. ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................. ามงยีพเอพจิกฐษรศเาญชัรปาํนะจาวหะารคเิวะลแวัรคบอรคงอขณรากนาถสนิมเะรปนยีรเูผหใ3. รไงายอดไชใ ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................