คู่มือการฟังและการพูด ป.๑-๓ (ธันวาคม ๒๕๖๓)

คมู่ ือ การคดั กรอง “ความสามารถในการฟังและการพูด” ของนักเรยี นช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 1 - 3 ภาคเรยี นท่ี 2 ปกี ารศึกษา 2563 (ธันวาคม 2563) สถาบนั ภาษาไทย สานกั วชิ าการและมาตรฐานการศกึ ษา สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน กระทรวงศกึ ษาธิการ สงวนลิขสิทธ์ิ -๑-

การคัดกรอง “ความสามารถในการฟงั และการพูด” ของนกั เรยี นชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 1 - 3 ภาคเรียนท่ี 2 ปกี ารศกึ ษา 2563 (ธนั วาคม 2563) 1. หลักการและเหตุผล กระทรวงศึกษาธิการ เลง็ เหน็ ถึงความสาคัญของการยกระดับคุณภาพการศึกษา โดยมีนโยบายให้ทุกหนว่ ยงาน ที่เก่ียวข้องให้ความสาคัญกับการจัดการศึกษาที่มีระบบ เพ่ือการพัฒนาเด็กและเยาวชนไปสู่ความเป็นพลเมอื ง ท่ีสมบูรณ์ สามารถดารงตนในสงั คมอย่างปกติสขุ การใช้ภาษาไทย โดยเฉพาะทักษะการฟัง และการพูด เป็นทักษะท่ีจาเป็นอย่างยิ่งสาหรับการเรียนรู้ และการพัฒนาชีวิตสู่ความสาเร็จ เพราะจะนามาซึ่งความรู้และส่งเสริมให้เกิดการคิดวิเคราะห์ มีวิจารณญาณ แยกแยะ และประยุกต์ใช้ข้อมูลท่ีเป็นประโยชน์ต่อชีวิต พร้อมท้ังสามารถถ่ายทอดส่ือสารความรู้ ความคิด ให้ผู้อื่นทราบและเข้าใจได้ ซึ่งเป็นทักษะท่ีสาคัญในศตวรรษท่ี ๒๑ หากผู้เรียนบกพร่องหรือขาดความสามารถ ในทักษะดังกล่าวจะส่งผลให้การเรียนรู้ไม่อาจก้าวหน้าได้ และจะประสบความยากลาบากในการดารงชีวิต จึงเป็นหน้าที่ของหน่วยงานที่เก่ียวข้องกับการจัดการศึกษาที่จะต้องพัฒนาความสามารถในการฟังและการพูด รวมท้ังส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ และการสื่อสารให้แก่ประชาชนต้ังแต่วัยเยาว์ เพ่ือให้สามารถเรียนรู้ในระดับ ที่ซับซ้อนข้ึนเมื่อเติบใหญ่ และนาไปสู่การเป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิต ท้ังนี้การพัฒนาความสามารถในการฟังและการพูด นอกจากครูจะต้องมีความรู้ เข้าใจทักษะและกระบวนการพัฒนาความสามารถในการฟังและการพูดของนักเรียน ท้ังนักเรียนปกติและนักเรียนท่ีต้องได้รับการเอาใจใส่เป็นพิเศษแล้ว ครูยังต้องเข้าใจถึงความแตกต่างของผู้เรียน ทั้งความแตกต่างทางสติปัญญาและความแตกต่างทางพ้ืนฐานของครอบครัว ซ่ึงเป็นปัจจัยสาคัญที่ควรคานึงถึง ในการพัฒนาความสามารถของผเู้ รียน ด้วยเหตุน้ี เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนได้รับการพัฒนาความสามารถในการฟังและการพูดภาษาไทยได้อย่างมี ประสิทธิภาพ สานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พืน้ ฐาน โดยสานกั วชิ าการและมาตรฐานการศึกษา จึงไดด้ าเนินการสร้าง และพัฒนาเคร่ืองมือคัดกรองความสามารถในการฟังและการพูดของนักเรียนช้ันประถมศึกษาปีท่ี 1 - 3 ข้ึน โดยเป็น การประเมินเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ (Formative Assessment) สาหรับเป็นข้อมูลการฟังและการพูดของนักเรียนเพ่ือให้ ครูและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทางการศึกษานาไปใช้ในการพัฒนานักเรียนให้เป็นผู้มีความสามารถในการสื่อสารภาษาไทย สาหรับใช้ในการเรียนรู้และการดาเนินชีวิตต่อไป โดยกรอบโครงสร้างของเคร่ืองมือที่สร้างข้ึนนี้ จัดทาขึ้นจาก การวิเคราะห์หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ในมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดในระดับชั้นประถมศึกษาปีท่ี ๑ - 3 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ เคร่ืองมือที่สร้างขึ้นน้ี สร้างโดยศึกษานิเทศก์ที่รับผิดชอบด้านภาษาไทย ครูผู้สอนภาษาไทย ที่มีความรู้และประสบการณ์ในการสอนภาษาไทย และได้รับรางวัลด้านการสอนภาษาไทย และตรวจสอบคุณภาพ โดยผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านการสอนภาษาไทยและการวัดและประเมินผล จากสถาบันอุดมศึกษา ซึ่งเคร่ืองมือที่ใช้ คัดกรองความสามารถในการฟังและการพูดของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีท่ี 1 - 3 นี้ ครูผู้สอนสามารถนาผลของ การคดั กรองไปใช้เปน็ ข้อมูลในการวนิ จิ ฉัยนักเรียนเพ่ือพัฒนานักเรยี นได้ตรงตามความเป็นจริง 2. จุดประสงค์ของการคดั กรอง 2.1 เพ่อื คดั กรองความสามารถในการฟังและการพดู ของนักเรยี นชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 - 3 2.2 เพอ่ื ให้ได้ข้อมลู ผลการคัดกรองความสามารถในการฟังและการพูดของนักเรียนช้ันประถมศึกษาปีที่ 1 - 3 สาหรับผทู้ ีเ่ กีย่ วขอ้ งนาไปใชใ้ นการวางแผนปรบั ปรุงและพัฒนานกั เรยี น -๒-

3. นิยามศพั ท์เฉพาะ การคัดกรองความสามารถในการฟังและการพูดของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีท่ี 1 - 3 ได้กาหนด นิยามศัพท์ ดงั นี้ 3.1 การฟัง หมายถึง ความสามารถในการฟังคาแนะนา คาส่ังง่าย ๆ และปฏิบัติตาม และการบอก สาระสาคญั จากเรอ่ื งทีฟ่ ัง 3.2 การพูด หมายถึง ความสามารถในการพดู สอ่ื สารตามวัตถปุ ระสงค์ 4. ลักษณะของเครือ่ งมือ เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบทดสอบวัดความสามารถในการฟังและการพูดของนักเรียน ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 1 - 3 5. โครงสรา้ งเครื่องมอื คดั กรองความสามารถในการฟังและการพูดของนกั เรียนชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 - 3 เครื่องมือคัดกรองความสามารถในการฟังและการพูดของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 - 3 มีรายละเอียด กรอบโครงสร้าง ดงั น้ี -๓-

โครงสร้างของเครือ่ งมือคดั กรองคว ของนกั เรยี นชั้นปร สมรรถนะ มาตรฐาน/ตวั ชีว้ ดั ตามหลักสูตร สาระกา การฟัง การฟงั และปฏิบัติตามคาแนะนา การพดู ท 3.1 ป.1/1 ฟงั คาแนะนา คาสงั่ งา่ ย ๆ และปฏบิ ัตติ าม การพูดส่อื สารในชวี ิตประจาวนั สมรรถนะ - การแนะนาตนเอง การฟงั ท 3.1 ป.1/4 - การขอความชว่ ยเหลอื การพูด พูดสอื่ สารได้ตามวตั ถปุ ระสงค์ - การกล่าวคาขอบคุณ - การกล่าวคาขอโทษ โครงสร้างของเคร่ืองมือคดั กรองคว ของนักเรยี นชั้นปร มาตรฐาน/ตัวช้ีวัดตามหลักสตู ร สาระกา การฟังและปฏบิ ัตติ ามคาแนะนา ท 3.1 ป.2/1 ฟงั คาแนะนา คาสง่ั ที่ซบั ซ้อน และปฏบิ ตั ิตาม การพูดสื่อสารในชวี ติ ประจาวัน - การแนะนาตนเอง ท 3.1 ป.2/6 - การขอความชว่ ยเหลอื พูดส่อื สารได้ชัดเจนตรงตามวตั ถุประสงค์ - การกล่าวคาขอบคณุ - การกล่าวคาขอโทษ - การพดู ขอร้องในโอกาสต่าง ๆ - การเลา่ ประสบการณใ์ นชีวติ ปร -๔

วามสามารถในการฟังและการพูด ระถมศึกษาปีท่ี 1 ารเรยี นรู้แกนกลาง รูปแบบของขอ้ สอบ จานวน (ข้อ) คะแนนเตม็ า คาสั่งงา่ ย ๆ แบบทดสอบการฟงั 5 ขอ้ 10 คะแนน เชน่ แบบทดสอบการพดู 5 ข้อ 10 คะแนน วามสามารถในการฟังและการพดู ระถมศกึ ษาปีที่ ๒ ารเรยี นร้แู กนกลาง รปู แบบของข้อสอบ จานวน (ขอ้ ) คะแนนเต็ม า คาสั่งทีซ่ ับซอ้ น แบบทดสอบการฟัง ๕ ขอ้ 10 คะแนน เช่น แบบทดสอบการพดู 5 ข้อ 10 คะแนน ระจาวัน ๔-

โครงสร้างของเครือ่ งมือคดั กรองคว ของนกั เรียนชั้นปร สมรรถนะ มาตรฐาน/ตัวชี้วัดตามหลักสูตร สาระการ การฟงั ท 3.1 ป.3/2 บอกสาระสาคญั จากการฟังและการดู การจับใจความและพดู แสดงควา การพูด และดู ทง้ั ท่เี ปน็ ความรแู้ ละความ ท 3.1 ป.3/5 - เรอ่ื งเลา่ และสารคดสี าหรบั เด็ก พดู สอ่ื สารไดช้ ัดเจนตรงตามวัตถปุ ระสงค์ - นิทาน การ์ตูน เรื่องขบขัน - รายการสาหรบั เดก็ - ข่าวและเหตกุ ารณใ์ นชีวติ ประจ - เพลง การพดู ส่ือสารในชวี ติ ประจาวัน - การแนะนาตนเอง - การแนะนาสถานทใ่ี นโรงเรยี นแ - การแนะนา เชญิ ชวนเกยี่ วกบั ก การรักษาความสะอาดของร่าง - การเลา่ ประสบการณใ์ นชีวิตปร - การพดู ในโอกาสต่าง ๆ เช่น กา การกล่าวขอบคณุ และขอโทษ -๕

วามสามารถในการฟังและการพูด ระถมศึกษาปีที่ 3 รเรยี นรแู้ กนกลาง รูปแบบของข้อสอบ จานวน (ขอ้ ) คะแนนเตม็ แบบทดสอบการฟงั 5 ข้อ 10 คะแนน ามคิดเหน็ และความรูส้ กึ จากเรอ่ื งท่ีฟัง มบนั เทิง เชน่ 5 ข้อ 10 คะแนน ก จาวัน แบบทดสอบการพดู เชน่ และในชมุ ชน การปฏิบตั ิตนในดา้ นตา่ ง ๆ เชน่ งกาย ระจาวนั ารพดู ขอรอ้ ง การพดู ทกั ทาย การพูดปฏิเสธ และการพดู ซกั ถาม ๕-

6. กาหนดการรายงานผลการคัดกรอง การคดั กรองความสามารถในการฟังและการพดู ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - 3 ในปกี ารศึกษา 2563 กาหนดการประเมินและรายงานภาคเรยี นละ 1 คร้งั ได้แก่ ภาคเรยี นที่ 1 รายงานผลภายใน 31 กรกฎาคม 2563 ภาคเรยี นท่ี 2 รายงานผลภายใน 31 ธันวาคม 2563 7. เกณฑข์ องระดบั คะแนนและการแปลผลการคัดกรอง การคัดกรองความสามารถในการฟังและการพูดของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีท่ี ๑ - 3 มีเกณฑ์ของระดับ คะแนนและการแปลผล ดงั น้ี เกณฑข์ องระดบั คะแนน การแปลผล ร้อยละ 75 - 100 รอ้ ยละ 50 - 74 ดีมาก รอ้ ยละ 25 - 49 ดี ร้อยละ 0 - 24 พอใช้ ปรับปรงุ 8. การนาผลการคดั กรองไปใช้ในการพัฒนานกั เรียน การคดั กรองความสามารถในการฟังและการพูดของนกั เรยี นชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ ๑ - 3 มีวตั ถปุ ระสงคส์ าคัญ เพ่ือนาข้อมูลจากผลการคัดกรองไปใช้ในการวางแผนปรับปรุงและพัฒนาการฟังและการพูดของนักเรียนซ่ึงมี ความสามารถสูงให้ดีย่ิงขึ้น และแก้ไขปัญหาการฟังและการพูดของนักเรียนที่มีผลการคัดกรองระดับต่า โดยครู ควรพิจารณาผลการประเมินของนักเรียนทั้งภาพรวมและรายบุคคล เพื่อให้ทราบว่านักเรียนแต่ละคนมีผล การคดั กรองความสามารถและทักษะใดที่ควรไดร้ ับการพัฒนา โดยจาเป็นต้องปรับกระบวนการจัดการเรียนการสอน เพื่อใหเ้ หมาะสมกบั นักเรียน เช่น การจัดสอนซอ่ มเสรมิ นักเรียนเปน็ รายบุคคลเพมิ่ เติม เปน็ ต้น 9. การดาเนนิ การสอบ การดาเนินการสอบเป็นความรับผิดชอบของสานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาและมัธยมศึกษา ทม่ี ีโรงเรยี นระดับประถมศึกษา ในการบรหิ ารจดั การมีแนวปฏบิ ตั ิ ดงั นี้ 9.1 การเตรยี มการกอ่ นการสอบ ก่อนการสอบให้โรงเรียนเตรียมการดังน้ี 1) การจดั ห้องสอบ ให้จดั ห้องสอบตามปกตขิ องการจัดสอบของโรงเรยี น 2) ผู้ดาเนินการสอบ มอบหมายให้ครูผู้สอนหรือครูประจาชั้นเป็นผู้ดาเนินการสอบ โดยใช้เครื่องมือ คัดกรองท่ีสานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐานจัดส่งให้สานั กงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา ปร ะถมศึ ก ษา และมธั ยมศึกษา 9.2 การดาเนนิ การสอบ การดาเนินการสอบใหด้ าเนนิ การ ดงั นี้ 1) ให้ครูผู้สอนหรอื ครูประจาชั้นทีไ่ ด้รบั มอบหมายศึกษาทาความเขา้ ใจเอกสารต่อไปนี้ - คมู่ ือการคดั กรองความสามารถในการฟงั และการพดู ของนกั เรียนช้ันประถมศึกษาปที ี่ ๑ - 3 - คาช้ีแจงและเครื่องมือคัดกรองความสามารถในการฟังและการพูดของนักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีท่ี 1 - 3 ๒) ใหค้ รผู สู้ อนหรือครูประจาชน้ั ท่ีไดร้ บั มอบหมายจัดสอบตามรายละเอียดท่ีกาหนดในคาช้ีแจง ของแบบทดสอบแตล่ ะฉบบั -๖-

9.3 การดาเนินการหลังสอบ การดาเนินการหลงั สอบใหด้ าเนินการ ดงั นี้ ครูผู้สอนหรือครูประจาช้ันที่ได้รับมอบหมายตรวจให้คะแนนตามเกณฑ์ท่ีกาหนดในคาช้ีแจง ของแบบทดสอบแต่ละระดบั ชน้ั ของนักเรยี นในโรงเรียนของตน และรายงานผลการคัดกรองตามเกณฑ์ที่กาหนด * กรณีที่พบว่าเครื่องมือคัดกรองหรือเฉลยคาตอบมีความผิดพลาด ขอความกรุณาครูผู้สอนหรือครูประจาชั้นท่ีได้รับมอบหมาย ในการดาเนินการสอบหรือตรวจให้คะแนนพิจารณาปรับให้ถูกต้องเพ่ือให้การจัดการสอบเป็นไปด้วยความเรียบร้อย ท้ังนี้ สถาบันภาษาไทย ขออภัยมา ณ ท่ีนี้ และหากมีข้อสงสยั หรอื ข้อเสนอแนะกรุณาตดิ ต่อ สถาบันภาษาไทย 0 2288 5746-7 การสอบและประเมินผล เพือ่ การคน้ และพฒั นาสมรรถนะของนักเรยี น สถาบนั ภาษาไทย สานกั วิชาการและมาตรฐานการศกึ ษา สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน กระทรวงศึกษาธกิ าร โทร. 0 2288 5746-7 -๗-