4354_ZOH_MAR_2021

Ἔτος 111ον | Μάρτιος 2021 | 4354 25 ΜΑΡΤΙΟΥ: Η ΕΝΔΟΞΗ ΝΙΚΗ ΣΤΕΚΕΙ ψηλὰ ὡς ἀξία πρώτου μεγέθους ἡ ἐλευ- Πίστεως στὸν Παντοδύναμο Θεό. θερία. Καὶ πρώτη ἡ πνευματικὴ ἐλευθερία. Ἡ ἐλευθερία τοῦ Πνεύματος, τῆς ψυχῆς, ποὺ κερδίζεται Ὁ Δημήτριος Ὑψηλάντης περιόδευε τὴν Πελο- μέσα μας ὥρα μὲ τὴν ὥρα, σπιθαμὴ πρὸς σπιθαμή. Τὰ ἠθικὰ ἀγωνίσματα, ποὺ κατασφαλίζουν τὴν ψυχικὴ πόννησο, μετεῖχε σὲ μάχες καὶ συχνὰ ἔλεγε: «Ὁ Πα- ἐλευθερία, ποὺ ἐξυψώνουν τὸν ἄνθρωπο καὶ ἀποτε- λοῦν τὴν οὐσία τοῦ πνευματικοῦ του βίου, εἶναι τὰ ντοδύναμος Θεός, ὁ Βασιλεὺς τοῦ Οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, λαμπρότερα ἀγωνίσματα. Δὲν γίνονται σὲ πεδιάδες καὶ βουνά, στῆθος μὲ στῆθος μὲ ὁρατὸ ἐχθρό. Διεξάγεται ἡ διαφενδευτὴς τῶν ἀδικουμένων καὶ πατὴρ τῶν ὀρφανῶν, μάχη ἡ πνευματικὴ σ’ ἄλλη περιοχή, ἐσωτερική, μέσα στὸ πεδίο τῆς ψυχῆς. Ὅπλα ἐδῶ δὲν εἶναι τὰ ὑλικά. ἀπεφάσισε νὰ παύση τὰς ἀδικίας καὶ ἀνομίας καὶ ἐσήκωσε «Οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα», βεβαιώνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Εἶναι πνευματικὸς εἰς τὰ ἅρματα τὸ Γένος τῶν Χριστιανῶν». Καὶ ὁ Γέρος τοῦ ὁ ἀγώνας καὶ πνευματικὰ τὰ ὅπλα. Ἡ πάλη γίνεται «πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς Μωριά, ὁ θρυλικὸς Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μέσα κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας» (‘Εφεσ. στ΄ 12). στοὺς ἀγῶνες, στὶς μάχες καὶ στὶς σκληρὲς δοκιμασίες Αὐτοὶ οἱ ἀγῶνες καταλήγουν σὲ πνευματικὲς νίκες. Ἀπαλλάσσουν ἀπὸ τὴν τυραννία τῶν ἐλαττωμάτων, καὶ καθημερινὲς ταλαιπωρίες ἀπὸ «μετερίζι σὲ μετε- ἀπὸ τὸν ζυγὸ τῆς ὕλης καὶ τοῦ πιὸ φοβεροῦ δυνάστη, τῆς ἁμαρτίας. ρίζι», ἐπαναλάμβανε: «Ἕλληνες στ’ ἄρματα!... Καὶ ὁ Θεὸς Αὐτὸ τὸ μήνυμα, μήνυμα ἀπελευθερώσεως ἀπὸ τὴν εἶναι κοντά μας καὶ μᾶς βοηθάει, γιατὶ πολεμᾶμε γιὰ τὴν πνευματικὴ σκλαβιὰ ἐξαγγέλλει ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θε- οτόκου μὲ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Λυτρωτῆ. Καὶ ὁ ὑμνητὴς τῆς πίστη μας, γιὰ τὴν πατρίδα μας, γιὰ τὴ λευτεριά μας... Καὶ ἐλευθερίας, ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ἀναφωνεῖ: «Ἀδελ- φοί, ἐπ’ ἐλευθερίᾳ ἐκλήθητε... τῇ ἐλευθερίᾳ ᾗ ὅταν ὁ δίκαιος Θεὸς μᾶς βοηθάη, ποιὸς ἐχθρὸς ἠμπορεῖ Χριστὸς ἡμᾶς ἠλευθέρωσε, στήκετε, καὶ μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε» (Γαλάτ. ε΄ 1, 13). νὰ μᾶς κάνη καλά;...» Καὶ ὁ γενναῖος πυρπολητής, ὁ Καὶ ὁ δεύτερος «εὐαγγελισμός», τὰ «ἐλευθέρια» τοῦ Κωνσταντίνος Κανάρης, μετὰ τὴν πνευματικὴ προ- Ἔθνους τῶν Ἑλλήνων, τὸ ἴδιο μήνυμα διαλαλοῦν στὸ ἐθνικὸ πεδίο. «Δοῦλον ἔθνος» εἶναι ἐξουθένωμα λαῶν, ετοιμασία, «μιὰ δύναμις, διηγεῖται ὁ ἴδιος, μὲ ἅρπαξε εἶναι ντροπὴ καὶ κατάπτωση. Χάνει κάθε δύναμη καὶ ἀξιοπρέπεια. Καὶ τὸ ἑλληνικὸ ἔθνος, ποὺ γιὰ χιλιετίες ἀπὸ τὴ λιτανεία Πρωτεργάτες τῆς Ἐπαναστά- γνώρισε τὴν ἐλευθερία καὶ πραγματοποίησε τὰ πιὸ πρὶν φύγουμε ἀπὸ σεως, παλικάρια, πολεμάρχες ὑπέροχα κατορθώματα πολιτισμοῦ, δὲν ἦταν δυνατὸ τὰ Ψαρὰ γιὰ τὴ καὶ λαὸς διακήρυτταν μὲ ἔργα νὰ ἀνεχθεῖ τὴν δουλεία. Καὶ ρίχτηκε σὲ μακραίωνα, Χίο. Μιὰ δύναμις σκληρὸ ἀγώνα. Σὲ ἀγώνα ποὺ βάστηξε τετρακόσια θεϊκὴ μὲ γιγάντω- καὶ λόγο, πὼς ἀγωνίζονταν, τόσα χρόνια καὶ φούντωσε καὶ ἀντρείεψε στὸ 1821... σε...» Αὐτὴ ἡ θεϊκὴ θυσιάζονταν καὶ μαρτυροῦσαν Ἐποποιΐα, ποὺ ἐπεσφράγισε τοὺς ἀγῶνες καὶ τὶς δύναμη τοῦ ἔδω- θυσίες τοῦ Γένους στοὺς αἰῶνες τῆς σκλαβιᾶς, ἦταν σε τὸ κουράγιο κάτω ἀπὸ τὴν πνοὴ τῆς Πίστε- ἡ Ἐθνεγερσία τοῦ Γένους τῶν Ἑλλήνων. Πρωτεργάτες νὰ φθάσει μὲ τὸ ως στὸν Παντοδύναμο Θεό. τῆς Ἐπαναστάσεως, παλικάρια, πολεμάρχες καὶ λαὸς διακήρυτταν μὲ ἔργα καὶ λόγο, πὼς ἀγωνίζονταν, θυ- πυρπολικό του τὴν τουρκικὴ ναυαρχίδα καὶ νὰ βάλει σιάζονταν καὶ μαρτυροῦσαν κάτω ἀπὸ τὴν πνοὴ τῆς φωτιὰ στὸ μπουρλότο, χαρίζοντας περίλαμπρη νίκη στὸ ναυτικό μας. Καὶ ἄλλοι πολεμάρχες καὶ ἁπλοὶ ἀγωνιστές, ἀγωνί- σθηκαν, πάλεψαν, θυσιάσθηκαν γιὰ νὰ χαρίσουν τὴν ἐλευθερία στὸ Γένος μας. Ἀγῶνες σκληρούς, θυσίες καὶ προσφορὲς ἀνεκτίμητες, καταγράφει ἡ Ἱστορία μας στὰ χρόνια τῆς Ἐθνεγερσίας. Ἀγῶνες ποὺ κατέληξαν σὲ περίλαμπρη Νίκη. Μάρτιος 2021 Καὶ τὸ γένος τῶν Ἑλλήνων καλεῖται καὶ πάλι σὲ νέους ἀγῶνες, ποὺ θὰ τοὺς προσφέρει μὲ δύναμη, ἀποφασιστικότητα καὶ ἀνδρεία, ἂν ὁ καθένας μας, κάθε Ἕλληνας, ὅπου κι ἂν βρίσκεται, κλείσει μέσα του ἕνα Εἰκοσιένα. Τὸ Εἰκοσιένα ποὺ ἦταν, εἶναι καὶ θὰ εἶναι ὁ μεγάλος παλμός, αὐτὴ ἡ θαυμαστὴ τόλμη τῶν ἐλεύθερων συνειδήσεων, ποὺ γι’ αὐτό, ὅσα χρόνια κι ἂν περνᾶνε, τίποτα δὲν χάνει ἀπὸ τὴ δύναμη καὶ τὴν ὀμορφιά του. 25

Μ.ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ Περίοδος μετανοίας Ἡ περίοδος τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς μᾶς καλεῖ σὲ 2. Ἡ εὐχὴ τοῦ ἁγίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου. ριζικὴ μεταβολὴ καὶ ἀναθεώρηση τῶν σχέσεών μας μὲ τὸν Πλάστη μας καὶ τοὺς συνανθρώπους μας. Τὸ Σύντομη προσευχή, ποὺ λέγεται καθημερινὰ στὶς Εὐαγγέλιο καὶ ἡ Ἐκκλησία μας ὀνομάζουν τὴν μεγάλη ἀκολουθίες τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς. Διατυπώνει μὲ αὐτὴ ἀλλαγὴ μετάνοια. μιὰ θαυμαστὴ διαύγεια, τὰ οὐσιώδη χαρακτηριστικὰ Τὴν μετάνοια ὄχι σὰν κάτι στιγμιαῖο καὶ ἐφήμε- τῆς ἀληθινῆς μετάνοιας: Τὸν πόθο ἐξαγιασμοῦ καὶ ρο, ἀλλὰ σὰν κάτι διαρκὲς καὶ μόνιμο θέλει νὰ μᾶς ἀνόδου πνευματικῆς καὶ τὴν διάθεση καλλιέργειας παρακινήσει νὰ ζήσουμε ἡ Μ. Τεσσαρακοστή. Νὰ σχέσεων ἀγάπης μὲ τοὺς ἀδελφούς μας. τὴν ζήσουμε βαθιά, προσωπικά, ὡς ὑπάρξεις ποὺ Στὸ πρῶτο μέρος τῆς εὐχῆς ἱκετεύουμε τὸν Θεὸ ἔχουν εὐθύνη ἐνώπιον τοῦ Κυρίου μας. Καὶ αὐτὸ μᾶς νὰ μᾶς ἀπαλλάξει ἀπὸ τέσσερις σοβαρὲς ἀδυναμίες, βοηθεῖ νὰ τὸ πετύχουμε μὲ τὸν ὑπέροχο λειτουργικό ποὺ καταστρέφουν τὴν πνευματική μας ζωή. της πλοῦτο. Οἱ ἕξι ἑβδομάδες ἀπὸ τὴν Καθαρὰ Δευ- «Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, τέρα ἕως τὸ Σάββατο τοῦ Λαζάρου ἀποτελοῦν ἕνα περιεργείας, φιλαρχίας καὶ ἀργολογίας μή μοι δῶς». ἰδιαίτερο λατρευτικὸ κύκλο πλουσιότατο καὶ βαθιὰ Στὸ δεύτερο Τὸν παρακαλοῦμε νὰ μᾶς χαρίσει κατανυκτικό. Στὸν κύκλο αὐτὸ ἐκφράζεται κατὰ τρόπο τέσσερις ἀρετές: ἀπαράμιλλο τὸ πνεῦμα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, ἕνα «Πνεῦμα δὲ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπο- πνεῦμα ἀληθινῆς μετάνοιας καὶ βασικῆς ἀλλαγῆς μονῆς καὶ ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ». ζωῆς. Ποιὰ ὅμως εἶναι τὰ σπουδαιότερα στοιχεῖα του; Στὸ τρίτο Τοῦ ζητᾶμε τὴν χάρη νὰ μποροῦμε νὰ 1. Ὁ Μ. Κανὼν βλέπουμε τὰ δικά μας ἐλαττώματα καὶ νὰ μὴν κατα- κρίνουμε τοὺς ἄλλους: «Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου Κρήτης. πταίσματα καὶ μὴ κατακρίνειν τὸν ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλο- Μὲ τὸν Μ. Κανόνα, ποὺ ἀποτελεῖ ἀριστούργη- γητὸς εἶ εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμὴν» μα ἐκφράσεως τῆς μετανοούσης ψυχῆς, ἀρχίζει ἡ Πόσο ὡραῖο νὰ ἔχουμε συχνὰ στὴν καρδιά μας Καθαρὴ Ἑβδομάδα. Γραμμένος τὸν 7ο αἰώνα ἀπὸ αὐτὴ τὴν τόσο ἐκφραστικὴ προσευχή! τὸν Ἅγιο Ἀνδρέα Κρήτης, ἕναν ἀπὸ τοὺς μεγαλύτε- ρους ὑμνογράφους τῆς Ἐκκλησίας μας, παρουσιάζει 3. Τὰ ἀναγνώσματα μ’ ἕναν τρόπο πολὺ δυνατὸ ὅλο τὸν πλοῦτο, ποὺ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. κρύβει ἡ λέξη μετάνοια. Ὁ ὑμνογράφος βυθίζει τὸ βλέμμα του στὴν ἱστορία τῆς σωτηρίας μας, ὅπως Ἰδιαίτερο γνώρισμα τοῦ λειτουργικοῦ κύκλου μᾶς τὴν ζωγραφίζει ἡ Παλαιὰ καὶ ἡ Καινὴ Διαθήκη. τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς εἶναι καὶ ἡ χρησιμοποίηση Παίρνει ἀπὸ ἐκεῖ εἰκόνες, ἐκφράσεις, γεγονότα καὶ πολλῶν ἀναγνωσμάτων ἀπὸ τὴν Π. Διαθήκη. Τρία τὰ παραλληλίζει μὲ τὶς διάφορες καταστάσεις τῆς κυρίως βιβλία διαβάζονται στὶς καθημερινὲς ἀκολου- ἁμαρτωλῆς ψυχῆς. Κλαίει καὶ πονεῖ, διότι βλέπει θίες: Ἡ Γένεσις, ὁ προφήτης Ἡσαΐας καὶ οἱ Παροιμίες πόσο μᾶς ἀγάπησε ὁ Θεὸς καὶ πόσο λίγο ἐμεῖς οἱ Σολομῶντος. Ἔχουν διαλεχθεῖ εἰδικὰ ἀπὸ τὴν Ἐκκλη- ἄνθρωποι ἀνταποκριθήκαμε στὴν ἀγάπη Του αὐτή. σία μας, διότι προάγουν τὸ πνεῦμα τῆς μετάνοιας. Ἡ Πόσο ἁμαρτήσαμε. Γένεσις μᾶς παρουσιάζει τὴν Δημιουργία, ἀλλὰ καὶ τὴ «Πόθεν ἄρξομαι θρηνεῖν τὰς τοῦ ἀθλίου μου βίου φρικτὴ ἱστορία τῆς πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου. Θέλει νὰ πράξεις;» μᾶς κάνει νὰ αἰσθανθοῦμε τὸ μέγεθος τοῦ κακοῦ, ποὺ «Ἥμαρτον ὑπὲρ πάντας ἀνθρώπους, μόνος ἡμάρτηκά λέγεται ἁμαρτία, ἀλλὰ ταυτόχρονα νὰ φυτέψει μέσα Σοι». μας τὴν ἐλπίδα, διότι ἤδη ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ὁ Ἀλλὰ δὲν ἀπελπίζεται. Πιστεύει στὸ ἀμέτρητο Θεὸς ὑπόσχεται τὴν σωτηρία. Οἱ Παροιμίες μᾶς δι- ἔλεος τοῦ Κυρίου: δάσκουν τὴν σοφία τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἀποκαλύπτεται «Εἰ καὶ ἥμαρτον, Σωτήρ, ἀλλ’ οἶδα ὅτι φιλάνθρωπος στὸν ἄνθρωπο, γιὰ νὰ τὸν ὁδηγήσει σὲ μιὰ νέα ζωή. εἶ». Ὁ Ἡσαΐας, τέλος, εἶναι ὁ προφήτης ποὺ μίλησε μὲ «Τὰ ἑκούσια Σωτήρ, καὶ τὰ ἀκούσια πταίσματά μου, τόσο πάθος γιὰ τὴν μετάνοια καὶ ἐπιστροφὴ στὸν Μάρτιος 2021 καὶ τὰ φανερὰ καὶ τὰ κρυπτὰ καὶ τὰ γνωστὰ καὶ τὰ ἄγνω- Θεό: «Λούσασθε, καθαροὶ γίνεσθε, ἀφέλετε τὰς στα πάντα, συγχωρήσας ὡς Θεός, ἱλάσθητι καὶ σῶσόν πονηρίας ἀπὸ τῶν ψυχῶν ὑμῶν... Μάθετε καλὸν με». ποιεῖν...». Μόνο μὲ μιὰ τέτοια μετάνοια, μᾶς εἶπε, θὰ «Σὺ εἶ ὁ γλυκὺς Ἰησοῦς, σὺ εἶ ὁ Πλαστουργός μου, ἐν μπορέσουμε νὰ γευθοῦμε τὴν λύτρωση, τὴν ὁποία μὲ σοὶ Σωτὴρ δικαιωθήσομαι». τόση δύναμη ὁραματίσθηκε. Ὁ Μ. Κανὼν ψάλλεται τμηματικῶς στὶς τέσσερις Ὁ λειτουργικὸς ὅμως κύκλος τῆς Μ. Τεσσαρα- πρῶτες ἡμέρες τῆς Καθαρᾶς Ἑβδομάδας καὶ ὁλό- κοστῆς περιέχει καὶ ἄλλα στοιχεῖα. Θὰ τὰ δοῦμε στὸ κληρος στὸν ὄρθρο τῆς Πέμπτης τῆς Ε΄ Ἑβδομάδας προσεχῶς. 26 τῶν Νηστειῶν.

«Τῇ ἐλευθερίᾳ οὖν, ᾗ Χριστὸς ἡμᾶς ἠλευθέρωσε» Κάθε φορὰ ποὺ φθάνουμε στὴν 25 χάρισε στὶς 25 Μαρτίου τὸ θαῦμα. Μάρτιος 2021 Μαρτίου «μπρὸς σ’ αὐτὴ τὴν αἰώνια Ἡ ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ἀποφα- κορυφὴ» -γιὰ νὰ χρησιμοποιήσουμε σίσθηκε καὶ πραγματοποιήθηκε 27 μιὰ ἔκφραση τοῦ Σολωμοῦ- συ- χωρὶς καμιὰ ἀπ’ ἔξω βοήθεια, νειδητοποιοῦμε ἕνα θαῦμα ποὺ ἀλλ’ ἀντίθετα κάτω ἀπὸ γενικὸ τὸ ἠθικό του μέγεθος ἁρμόζει ἐξωτερικὸ κατατρεγμό, μὲ μόνο νὰ δεσπόζει ἀδιάκοπα στὴν ἐφόδιο καὶ ὅπλο τὴν πίστη τῶν ἑλληνικὴ ζωή. ἀγωνιστῶν στὸν Χριστὸ καὶ τὴ λαχτάρα γιὰ ἐλευθερία. Μ’ Ἔφθασε τὸ Γένος στὴν αὐτὰ τὰ ἐφόδια τὸ Γένος ξε- εἰκοστὴ πέμπτη Μαρτίου σηκώθηκε κι ἄδραξε τὰ ὅπλα, 1821 ἀφοῦ πέρασε τετρα- γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ἀπὸ τὴν τυρ- κόσια χρόνια πόνου καὶ ρανία. Γι’ αὐτὸ ἡ ἐπανάσταση μεγαλείου. Τὰ σπίτια ἦταν τοῦ ‘21 εἶναι καθαρὰ πνευμα- χαλασμένα, οἱ οἰκογένειες τικὴ καὶ ξεπέρασε τὰ ὅρια τοῦ σκορπισμένες, οἱ ἄνθρωποι ἑλληνικοῦ χώρου καὶ γίνηκε βασανισμένοι. Ὅλο καὶ περισ- προσφορὰ σ’ ὅλη τὴν ἀνθρωπό- σότερο ἡ Ἑλλάδα βυθιζόταν μέσα τητα. Ὁ ἀγωνιστὴς τοῦ 21 εἶχε βα- στὸ σκοτάδι, στὸ θάνατο ποὺ ἀνέ- μενε τοὺς σκλάβους σὲ κάθε στιγμὴ θειὰ μέσα του ριζωμένη τὴν ἰδέα, πὼς τῆς ζωῆς τους. κάτι μεγάλο καὶ μοναδικὸ συντελεῖται στὸν κόσμο καὶ πὼς αὐτὸς εἶναι ἀπὸ Θεοῦ Κι ὅμως τετρακόσια χρόνια ἐπέζησε τὸ προορισμένος νὰ τὸ κάνει. Γένος χάρη στὴ χριστιανικὴ πίστη, ποὺ τὸ θέρ- Ἔτσι κάθε φορὰ ποὺ βρισκόμαστε μπρὸς στὴ μαινε καὶ τὸ συντηροῦσε. Ἱερεῖς καὶ λαϊκοί, λόγιοι μνήμη τοῦ 1821 καμαρώνουμε τοὺς πατέρες μας καὶ ἱεραπόστολοι, ἅγιες καὶ πνευματικὲς μορφές, γιὰ τοὺς ἡρωισμούς τους, τὶς ἐξάρσεις, τὶς χίλιες στρατιὰ ὁλόκληρη ἀπὸ γνωστοὺς καὶ ἄγνωστους ὀμορφιές, ἠθικὲς καὶ ψυχικές. Θαυμάζουμε τὴν ἥρωες, στάθηκαν προδρομικὲς μορφὲς τῆς Ἐπα- ἀντοχή τους, τὴν ἀκτινοβολία τους, τὴν πίστη ναστάσεως. Ὁ Ἠλίας Μηνιάτης καὶ ὁ Εὐγένιος τους, τὴν αὐτοθυσία τους. Βούλγαρις, ὁ Θεοτόκης καὶ ὁ Ρήγας Βελεστινλῆς Τὴν αὐγὴ τῆς ἡρωικῆς ἐξόδου τοῦ Μεσολογγί- καὶ πάνω ἀπ’ ὅλους ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἔσπειραν ου οἱ «ἐλεύθεροι πολιορκημένοι» φωνάζουν: τὸ σπόρο τῆς ἐλευθερίας στὶς ψυχὲς τῶν σκλάβων. —Καλὴ ψυχή, παιδιά! Οἱ διδαχές τους, ἡ ζωή τους καὶ ὁ μαρτυρικὸς —Νὰ ζεῖ τὸ Μεσολόγγι! θάνατος μερικῶν ἦταν οἱ πνευματικὲς ἑστίες, ποὺ Καὶ οἱ τελευταῖες φράσεις τοῦ ἐπισκόπου φώτισαν τὸν νοῦ καὶ θέρμαναν τὶς καρδιὲς τοῦ Ρωγῶν Ἰωσὴφ ἦταν: σκλαβωμένου Γένους. Ὁ Κύριος «ἀποθανόντας ἡμᾶς ὑπὲρ τῶν αὐτοῦ νόμων, εἰς αἰώνιον ἀναβίωσιν ζωῆς Τὸ συναξάρι τῆς σκλαβωμένης φυλῆς μ’ αὐτὰ ἡμᾶς ἀναστήσει» (Β΄Μακκαβαίων ζ΄9). τὰ λόγια δίνει τὴν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ: Τὸ πνεῦμα τῆς πίστεως κυριάρχησε. Σφράγισε τὸ 1821. Καὶ ἔδιωξε τὸ σκοτάδι. Πάντα ἡ πίστη «Ἡμέρα Τρίτη, ἦλθεν εἷς ἀσκητής, καλούμενος νικᾶ. Τὸ φῶς διώχνει τὸ σκοτάδι. Κοσμᾶς ἱερομόναχος καὶ ἐδίδαξε ἡμέρας τρεῖς ἐν Βε- Ὅταν ὁ Γέρος τοῦ Μωρηὰ βρέθηκε στὴν Πα- ρατίῳ. Τὴ διδαχὴ δὲ ἔβγανε, ἀναβαίνων ἐπὶ σκαμνίου, ναγιὰ στὸ Χρυσοβίτσι προσευχήθηκε: καὶ ἐδίδαξεν ὅλον τὸν κόσμον. Καὶ μετὰ δεύτερο χρόνο, —Παναγιά μου, (ἀνάβλυσε ἡ ἱκεσία ἀπὸ τὰ πάλιν ἦλθεν εἰς Μουζάκιον καὶ ἔφθασεν εἰς τὸ χωρίον βάθη τῆς καρδιᾶς του καὶ τὰ μάτια του δάκρυσαν). Καλικούδασι καὶ τὸν ἔπνιξαν μὲ σκοινὶ καὶ τὸν ἔριξαν Παναγιά μου, βοήθησε καὶ τούτη τὴ φορὰ τοὺς εἰς τὸν ποταμὸ καὶ τὸν ἔβγαλαν καὶ τὸν ἐνταφίασαν εἰς Ἕλληνες νὰ ψυχωθοῦν. τὸ ρηθὲν χωρίον. Καὶ γράφω τὴν ἡμέραν, ὅπου τὸν Κι ὅταν σὲ λίγο ὁ ἐξάδελφός του Ἀντώνης Κο- ἐσκότωσαν: 24 Αὐγούστου 1779, ἡμέρα Σάββατο». λοκοτρώνης τοῦ εἶπε: — Κανεὶς δὲν εἶναι στὴν Πιάνα, οὔτε στὴν Χωρὶς τὴν τόσο στενὴ γνωριμία μὲ τὸν πόνο Ἀλωνίσταινα. Εἶναι ὅλοι φευγάτοι. οὔτε ὁ ἄνθρωπος οὔτε ἕνας λαὸς ὡριμάζουν πνευ- —Ἂς μὴν εἶναι κανείς, ἀποκρίθηκε ὁ Γέρος. ματικά, ὥστε νὰ μποροῦν νὰ προχωρήσουν σὲ με- Ὁ τόπος σὲ λίγο θὰ γιομίσει παλικάρια. Ὁ Θεός, γάλες ἀποφάσεις. Καὶ ἔκφραση πνευματικῆς ὡρι- πρόσθεσε μὲ φωνὴ βροντερή, ὑπέγραψε τὴ λευ- μότητας εἶναι νὰ νιώσει ὁ ἄνθρωπος ἢ τὸ ἔθνος, τεριὰ τῆς Ἑλλάδος καὶ δὲν θὰ πάρει πίσω τὴν πὼς ἱερὸ ἀγαθὸ εἶναι ἡ ἐλευθερία καὶ νὰ φουντώσει ὑπογραφή του. στὰ σπλάχνα του ἡ λαχτάρα γι’ αὐτήν. Μὰ ὁ πόθος Καὶ πραγματικὰ δὲν τὴν ἀνακάλεσε! τῆς ἐλευθερίας δὲν φουντώνει, ὅταν δὲν συνδυάζε- ται, δὲν σφικτοπλέκεται μὲ τὴ θεία ἐλευθερία: τὴν πνευματικὴ «ᾗ Χριστὸς ἡμᾶς ἠλευθέρωσε». Αὐτὸ τὸ σφιχτοδέσιμο, ποὺ βάσταξε τετρακόσια χρόνια,

«Ἀδελφοί, βρῶμα ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ ἡμᾶς οὐ παρίστησι ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ τύπτοντες αὐτῶν τὴν τῷ Θεῷ· οὔτε γὰρ συνείδησιν ἀσθενοῦσαν ἐὰν φάγωμεν περισ- ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Α΄ Κορ. η΄ 8-θ΄ 2 εἰς Χριστὸν ἁμαρτάνε- σεύομεν, οὔτε ἐὰν μὴ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Ματθ. κε΄ 31-46 τε. Διόπερ εἰ βρῶμα φάγωμεν ὑστερούμεθα. Βλέπετε δὲ μήπως ἡ σκανδαλίζει τὸν ἀδελφόν μου, οὐ μὴ φάγω ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς κρέα εἰς τὸν αἰῶνα, ἵνα μὴ τὸν ἀδελφόν μου ἀσθενοῦσιν. Ἐὰν γάρ τις ἴδῃ σε, τὸν ἔχοντα σκανδαλίσω. Οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος; οὐκ εἰμὶ γνῶσιν, ἐν εἰδωλείῳ κατακείμενον, οὐχὶ ἡ συν- ἐλεύθερος; οὐχὶ ᾽Ιησοῦν Χριστὸν τὸν Κύριον είδησις αὐτοῦ ἀσθενοῦς ὄντος οἰκοδομηθήσεται ἡμῶν ἑώρακα; οὐ τὸν ἔργον μου ὑμεῖς ἐστε ἐν εἰς τὸ τὰ εἰδωλόθυτα ἐσθίειν; Καὶ ἀπολεῖται Κυρίῳ; Εἰ ἄλλοις οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος, ἀλλά γε ὁ ἀσθενῶν ἀδελφὸς ἐπὶ τῇ σῇ γνώσει, δι᾽ ὃν ὑμῖν εἰμί· ἡ γὰρ σφραγὶς τῆς ἐμῆς ἀποστολῆς Χριστὸς ἀπέθανεν. Οὕτω δὲ ἁμαρτάνοντες ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ». Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ Ο,ΤΙ ΠΙΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟ «Καὶ ἀπολεῖται ὁ ἀσθενῶν ἀδελφὸς ἐπὶ τῇ σῇ γνώσει, δι’ ὃν Χριστὸς ἀπέθανεν». Στὴν ἐποχή μας πολλὰ πράγματα ἔγιναν πολύ- καλὸ φαγητὸ οὔτε τὰ ταξίδια οὔτε ἡ κοσμικὴ ζωὴ τιμα: Τὸ χρῆμα, ἡ ἄνετη ζωή, οἱ ὑλικὲς ἀπολαύσεις, ἔχουν καμιὰ ἀξία μπρὸς στὰ παιδιά σας. Γιατὶ αὐτὰ ἡ ἐπιστήμη. Αὐτὰ θεωροῦν πολύτιμα. Κι ὅμως λη- εἶναι εἰκόνες τοῦ Θεοῦ, παιδιὰ τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστὸς σμονοῦν τὸ πιὸ πολύτιμο: τὸν ἄνθρωπο! Εἶναι γι’ τὰ ἀγάπησε καὶ τὰ εὐλόγησε. Εἶναι κληρονόμοι τῆς αὐτοὺς «ἀντικείμενο ἄνευ ἀξίας». Ἕνα νούμερο. βασιλείας του. Κι’ ἐδῶ βρίσκεται ἡ μεγάλη τους πλάνη. Γιατὶ ὁ Ὁ ὑπάλληλός σου, ἡ βοηθός σου, ὁ ἐργάτης σου, ἄνθρωπος, μὲ τὴν ἐλεύθερη προσωπικότητά του, ὁ φτωχὸς γείτονάς σου, ὁ ὁδοκαθαριστής σου δὲν τὸν αἰώνιο προορισμό του, εἶναι ὅ,τι πιὸ πολύτιμο εἶναι ἄνθρωποι «κατωτέρας» τάξεως. Δὲν ὑπάρ- ὑπάρχει στὸν κόσμο αὐτό. Αὐτὸ τὸ σάλπισμα ἀκού- χουν, ἄλλωστε, ἄνθρωποι «ἀνωτέρας» καὶ «κατω- γεται ἀπὸ τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα. τέρας» τάξεως. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κλείνουν μέσα τους ἀθάνατη ψυχή. Ἔχουν προσωπικότητα καὶ Η ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΗ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ἀξιοπρέπεια. Ἔχουν αἰώνιο προορισμό. Δὲν μπο- Στὴν ἀρχαία Ἑκκλησία τῆς Κορίνθου εἶχε παρου- ρεῖς νὰ τοὺς περιφρονήσεις, νὰ τοὺς ἀγνοήσεις. Θὰ σεβαστεῖς ἀπόλυτα τὴν προσωπικότητά τους. σιαστεῖ ἕνα ζήτημα: Ἐπιτρέπεται στοὺς Χριστιανοὺς Θὰ τοὺς τιμήσεις ὡς εἰκόνες τοῦ Θεοῦ. Θὰ τοὺς νὰ τρῶνε κρέας ἀπὸ ζῶα, ποὺ εἶχαν προσφερθεῖ ἀγαπήσεις ὡς ἀδελφοὺς τοῦ Χριστοῦ. Ὑπάρχει πιὸ θυσία σὲ εἰδωλολατρικοὺς θεούς; Πολλοὶ Χριστιανοὶ πολύτιμο πράγμα στὸν κόσμο ἀπὸ τοὺς ἀδελφοὺς εἶχαν δώσει τὴν ὀρθὴ λύση. Βέβαια ἐπιτρέπεται. τοῦ Χριστοῦ; Γιατὶ τὰ εἴδωλα, στὰ ὁποῖα προσέφεραν οἱ εἰδω- λολάτρες τὰ ζῶα σὰν θυσία, δὲν ἦταν πραγματικοὶ θεοί. Ἕνας εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεός. Ἑπομένως, τὰ ΤΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΚΑΘΕ ΘΥΣΙΑ APOSTOLOS ζῶα ποὺ εἶχαν προσφερθεῖ θυσία σὲ ἀνύπαρκτους Μάλιστα. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀνεκτίμητη ἀξία. θεούς, δὲν εἶχαν κανένα μολυσμό. Οἱ Χριστιανοὶ Ἐκεῖνος ὅμως, ποὺ θὰ κάνει τὴν ἀναγνώριση μποροῦσαν ἄφοβα νὰ τρῶνε τὸ κρέας τους. αὐτή, πρέπει νὰ προχωρήσει καὶ σὲ κάτι ἄλλο. Νὰ Ὑπῆρχαν ὅμως καὶ μερικοὶ Χριστιανοί, «ἀσθε- μὴ διστάσει νὰ θυσιάσει κάτι ἀπὸ τὸν ἑαυτό του, νεῖς ἀδελφοί», ποὺ δὲν μποροῦσαν ἀκόμη νὰ τὸ προκειμένου νὰ ὠφελήσει τὸν συν­άνθρωπό του. καταλάβουν αὐτό. Τὸ νὰ τρῶνε ἀπὸ τὰ εἰδωλόθυτα Αὐτὸ ἀρχίζει νὰ ἀναπτύσσει στὴν συνέχεια ὁ θεῖος τὸ θεωροῦσαν ἁμαρτία. Τί ἔπρεπε νὰ γίνει; Μὲ ποιὸ Ἀπόστολος. Παράδειγμα φέρνει τὸν ἑαυτό του. Ὡς κριτήριο ἔπρεπε νὰ ἀντιμετωπιστεῖ τὸ ζήτημα αὐτό; Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ εἶχε ἀσφαλῶς πολλὰ δι- Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀπαντᾶ: Τὸ κριτήριο θὰ εἶναι καιώματα. Τί ἔκανε ὅμως; Τὰ θυσίαζε ὅλα, γιὰ νὰ ὁ ἄνθρωπος, «ὁ ἀσθενῶν ἀδελφὸς» καὶ ὄχι τὸ κερδίσει καὶ σώσει ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερους «βρῶμα», τὸ φαγητό. Τὸ νὰ φᾶμε ἢ ὄχι δὲν ἔχει ἀνθρώπους. καμιὰ πνευματικὴ σημασία. Ὁ ἀδελφός μας ὅμως ὁ Αὐτὴ πρέπει νὰ εἶναι ἡ τακτικὴ τοῦ πιστοῦ Χρι- Χριστιανὸς ἔχει πολύτιμη ἀξία. Γιατὶ γι’ αὐτὸν καὶ στιανοῦ. Ἐφ’ ὅσον ὁ ἴδιος ὁ Κύριος Ἰησοῦς ἔχυσε τὴν σωτηρία του «ὁ Χριστὸς ἀπέθανεν». Αὐτός, τὸ τίμιο αἷμα του γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου, Μάρτιος 2021 ἑπομένως, γιὰ τὸν ὁποῖο ὁ Θεάνθρωπος Κύριος ὀφείλει καὶ κάθε μαθητής Του νὰ ἀρνεῖται καὶ νὰ ἔχυσε τὸ πολύτιμο αἷμα του, πρέπει νὰ εἶναι καὶ θυσιάζει κάτι ἀπὸ τὰ δικαιώματά του χάριν τῶν γιὰ μᾶς πολύτιμος. ἀδελφῶν του. Τὸ συμπέρασμα αὐτὸ τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου εἶναι Στὸ παγκόσμιο δικαστήριο τῆς δευτέρας Πα- βασικὸ καὶ βοηθᾶ στὴν ἀνακάλυψη τῆς ἀξίας τοῦ ρουσίας ὁ θεῖος Κριτὴς διεκήρυξε: «Ἐφ’ ὅσον ἀνθρώπου. Εἶσαι πατέρας καὶ μητέρα; Σκεφθεῖτε ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν πὼς τὸ πολυτιμότερο πράγμα, ποὺ ἔχετε στὸ σπίτι ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε». Τί ἄλλο θέλουμε, σας εἶναι τὰ παιδιά σας. Μὴ παρασύρεσθε ἀπὸ τὸ γιὰ νὰ καταλάβουμε, πὼς ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὅ,τι 28 ὑλιστικὸ καὶ κοσμικὸ περιβάλλον. Τίποτε: Οὔτε τὸ πιὸ πολύτιμο ὑπάρχει στὸν κόσμο αὐτό;

«Ἀδελφοί, νῦν ΚΥΡΙΑΚΗ 14 ΜΑΡΤΙΟΥ προσλαμβάνεσθε, μὴ εἰς ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σω- ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ διακρίσεις διαλογισμῶν. τηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσα- Ὃς μὲν πιστεύει φαγεῖν μεν. Ἡ νὺξ προέκοψεν, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ρωμ. ιγ΄ 11-ιδ΄ 4 πάντα, ὁ δὲ ἀσθενῶν ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Ματθ. στ΄ 14-21 ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. Ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ λάχανα ἐσθίει. Ὁ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. Ὡς ἐν ἡμέρᾳ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ ἐξουθενείτω, καὶ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ ὁ μὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα μὴ κρινέτω· ὁ Θεὸς μέθαις, μὴ κοίταις καὶ ἀσελγείαις, μὴ ἔριδι γὰρ αὐτὸν προσελάβετο. Σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων καὶ ζήλῳ, ἀλλ᾽ ἐνδύσασθε τὸν Κύριον ᾽Ιησοῦν ἀλλότριον οἰκέτην; τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἢ Χριστόν, καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε πίπτει, σταθήσεται δέ· δυνατὸς γάρ ἐστιν ὁ εἰς ἐπιθυμίας. Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει Θεὸς στῆσαι αὐτόν». Η ΚΑΤΑΚΡΙΣΗ «Μὴ κρινέτω». Ἡ προτροπὴ αὐτὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου «μὴ κακούργημά του μὲ πονηρία καὶ θρασύτητα, μὲ APOSTOLOS κρινέτω» μᾶς φέρνει στὸ νοῦ τὴν ἄλλη παραγγε- πανουργία καὶ εὐτέλεια. Ἔτσι τὸ ἁμάρτημα αὐτὸ λία τοῦ θείου Διδασκάλου, ποὺ ἔλεγε: «Μὴ κρί- τῆς κακολογίας, τὶς περισσότερες φορὲς δὲν τὸ Μάρτιος 2021 νετε». Καλὸ ὅμως εἶναι νὰ κάνουμε ἐξ ἀρχῆς μιὰ πιάνει ὁ ποινικὸς νόμος, δὲν μπορεῖ ὅμως νὰ διευκρίνηση στὴν ἔννοια τῆς λέξεως, γιὰ νὰ μὴ ξεφύγει τὸν ἠθικὸ καταλογισμό. 29 θεωρηθεῖ αὐτὸς ὁ λόγος προσβλητικὸς γιὰ τὸν Ο ΚΡΙΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΤΑΚΡΙΤΗΣ λογικὸ ἄνθρωπο. Ἂς θυμηθοῦμε λοιπὸν τὰ λόγια παλαιοῦ ἑρμηνευτῆ τῆς ἁγίας Γραφῆς ποὺ γράφει: Τὸ πρῶτο ποὺ θὰ πεῖ ὁ Θεὸς στὸν ἄνθρωπο ποὺ «Κρίσιν ἐνταῦθα τὴν κατάκρισιν νόησον» (Ζιγαβη- κατακρίνει εἶναι: «Σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον νός). Ὥστε ὁ Ἀπόστολος τοῦ Θεοῦ μᾶς προτρέπει οἰκέτην;» Ποιὸς εἶσαι σὺ ἄνθρωπε, ποὺ γίνεσαι νὰ ἀποφεύγουμε τὴν κρίση ἐκείνη ποὺ εἶναι καὶ ἐπιτιμητὴς αὐστηρὸς καὶ βλοσυρὸς δικαστὴς τοῦ ἄδικη καὶ ἄσπλαχνη καὶ προέρχεται ἀπὸ ἐγωισμό. ξένου δούλου; Ὑφαρπάζεις δικαιώματα ποὺ ἀνή- Γι’ αὐτὴ τὴν κακολογία λοιπὸν κι ἐμεῖς σήμερα θὰ κουν στὸν μόνο Κριτὴ τοῦ κόσμου; Εἶσαι ὅμως μιλήσουμε, ἀφοῦ ἀποτελεῖ παράβαση τοῦ θείου ἁρμόδιος γιὰ νὰ κάνεις ἕνα τέτοιο ἔργο; νόμου καὶ εἶναι μεγάλο κακό. ΠΩΣ ΧΥΝΕΤΑΙ ΤΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ Πράγματι, μόνον ὁ Θεὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ἐρευνᾶ τὰ βάθη τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἑπομένως μπο- Ὅπως ὅλα τὰ ἁμαρτήματα, ἔτσι καὶ τὸ ἁμάρ- ρεῖ νὰ βγάλει τὴν δίκαιη κρίση. Ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι τημα τῆς κακολογίας ἀρχίζει ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ κρίνουμε «κατ’ ὄψιν», ἐξωτερικά, ὅ,τι εἴδαμε καὶ βάζει ὁ ἄνθρωπος τὸ κακὸ στὸ νοῦ του. Ἀκόμη καὶ ὅ,τι ἀκούσαμε. Πόσες φορὲς ὅμως δὲν πέσαμε ἔξω; ἂν εἶναι ἀληθινὸ τὸ σφάλμα τοῦ ἀδελφοῦ μας καὶ Κανεὶς λοιπὸν δὲν μᾶς ἔβαλε κριτὲς τῶν συναν- ἂν τὰ ἴδια μας τὰ μάτια τὸ βεβαίωσαν, ἀφοῦ δὲν θρώπων μας. Πολὺ περισσότερο ἐπικριτές τους καὶ λυπηθήκαμε γιὰ τὸ ἁμάρτημά του, δείχνει πόσο τιμητές τους. Ἔργο δικό μας εἶναι νὰ βοηθήσουμε κακὴ εἶναι ἡ ποιότητα τοῦ χαρακτήρα μας. Ἡ ἀγά- αὐτόν, ποὺ δὲν βαδίζει τὸν ἴδιο δρόμο, νὰ ἀνοίξει πη «πάντα στέγει», λέει ὁ Παῦλος. Ὅταν ὅμως τὰ μάτια τῆς ψυχῆς του καὶ νὰ ἀντιληφθεῖ τὴν λείπει ἀπὸ μέσα μας ὁ Θεὸς ποὺ εἶναι ἀγάπη, ἀλήθεια καὶ τὸ Φῶς τὸ ἀληθινό. Δὲν ἔχουμε ὅμως τότε ἀρχίζει τὸ σπερμολόγημα. Μόλις ἀνοίξει τὸ τὸ δικαίωμα νὰ διαλαλήσουμε τὴν ἁμαρτωλότη- στόμα ὁ κακολόγος ἄνθρωπος, ἀρχίζει νὰ πέφτει τά του. Ἡ κακολογία μας τὸν κάνει χειρότερο. Τὸ τὸ δηλητήριο σταγόνα, σταγόνα. «Λένε!... ἄκου- κουτσομπολιὸ γκρεμίζει τὸν κακό, τὸν παρεκτρε- σα!... Τί κρίμα!... Τὰ μάθατε; κλπ». Ἔπειτα ὁ τόνος πόμενο, τὸν κάνει χειρότερο. «Ἐμένα μὲ πῆρε πιὰ τῆς φωνῆς, οἱ χειρονομίες, τὸ ὕψωμα τῶν ὤμων τὸ ποτάμι» λέει ἀπελπισμένος ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος, ἢ τὸ ἀτάραχο μειδίαμα, ποὺ συνοδεύουν αὐτὴ ποὺ διασύρεται. Ἔτσι σκληρύνεται περισσότερο, τὴν κακολογία, συμπληρώνουν τὰ ὑπονοούμενα ἐπιταχύνεται ὁ ψυχικὸς θάνατος τοῦ ἀδελφοῦ καὶ χρωματίζουν τὴν λάσπη ποὺ ἐκτοξεύτηκε. «ὑπὲρ οὗ Χριστὸς ἀπέθανε». Αὐτὸ ὅμως μᾶς Μετὰ σᾶς ὁρκίζουν κιόλας νὰ μὴν πεῖτε τίποτα. δημιουργεῖ εὐθύνη. Ἐπισύρει τὴν ὀργὴ τοῦ Θεοῦ. Καὶ ὅπως σημειώνει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος: «Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ φανερώνουν ὅτι ἔκαμαν κάτι ἄξιο Τὸ ἁμάρτημα τῆς κατακρίσεως εἶναι σοβαρότα- κατηγορίας. Γιατὶ ἀφοῦ παρακαλεῖς ἐκεῖνον νὰ μὴν το. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ δείχνουμε ὅτι στερούμαστε τὸ πεῖ σὲ ἄλλον κανένα, πολὺ περισσότερο ἔπρεπε σὺ καὶ στοιχειώδους ἀγάπης ἀπέναντι τῶν ἀδελφῶν πρωτύτερα νὰ μὴν τοῦ τὸ εἶχες πεῖ». Ἐδῶ παρατη- μας. Ἡ κατάκριση μᾶς ἀποξενώνει ἀπὸ τὸν Θεό. ροῦμε ὅτι τὸ δηλητήριο εἶναι συνδυασμένο μὲ τὴν Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κακολογεῖ τοὺς ἄλλους, ποὺ κακολογία καὶ ἡ κακολογία εἶναι συνδυασμένη κατακρίνει καὶ εἶναι δικαστὴς τῶν πάντων, δημι- μὲ τὴν ἀνανδρία. Ὁ σπερμολόγος ροκανίζει τὶς ουργεῖ σοβαρὰ ζητήματα στοὺς συνανθρώπους ρίζες τοῦ ψηλοῦ δέντρου δειλὰ-δειλά, ἀφοῦ ἀλλιῶς του. Προκαλεῖ οἰκογενειακὰ δράματα. Κηλιδώνει δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ρίξει κάτω. Βλέπετε κάνει τὸ ὑπολήψεις, τραυματίζει, πληγώνει ψυχές. Ἀναστά- τωση καὶ ἐξέγερση δημιουργεῖ ὅπου κι ἂν βρεθεῖ. Φαρμακώνει τὴν ζωὴ τῶν ἀδελφῶν του.

ΔΙΑΛΟΓΟΣ μὲ τοὺς ἀναγνῶστες μας Ἰσότητα γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους «Ἐποχὴ τῆς παγκοσμιοποίησης, τῶν ἀτίμητη ψυχή. Ἐφόσον, λοιπόν, ὅλοι εἶναι προικι- ἀνθρώπινων δικαιωμάτων, τοῦ σεβασμοῦ στὸ σμένοι μὲ αὐτὸ τὸ ἀσύγκριτο πλεονέκτημα, ὅλα τὰ παιδί... Καὶ τὸ ἀποτέλεσμα; Τὸ βλέπουμε καὶ ἄλλα δὲν ἔχουν καμιὰ οὐσιαστικὴ ἀξία. Τὴν ἀλήθεια τὸ ζοῦμε σὲ διεθνὲς ἐπίπεδο. Ἡ ὑπανάπτυ- αὐτὴ διακήρυττε ἐμπράκτως σὲ ὅλη τὴ γήινη πορεία ξη, ἡ κοινωνικὴ ἀδικία, ἡ περιθωριοποίη- του ὁ Κύριος. «Διῆλθεν εὐεργετῶν καὶ ἰώμενος ση ἑκατοντάδων ἑκατομμυρίων ἀνθρώπων, πάντας...» (Πράξ. ι΄ 38) Γιὰ ὅλους σταυρώθηκε καὶ ἡ ἀνθρώπινη δυστυχία, δὲν ἀνήκουν σ’ ἕνα πρόσφερε τὴ λυτρωτικὴ θυσία. Πάνω στὸν Σταυρὸ μακρινὸ παρελθόν. Διεθνεῖς Ἐκθέσεις ἀναφέ- δὲν περιφρονεῖ οὔτε ἕνα ληστὴ ποὺ πέρασε μιὰ ρουν, ὅτι σχεδὸν ὁ μισὸς πληθυσμὸς τῆς γῆς ὁλόκληρη ζωὴ στὴν παρανομία. Καὶ μὲ τὸν τρόπο ζῆ κάτω ἀπὸ συνθῆκες στερήσεων καὶ φτώ- αὐτὸ διακηρύττει, ὅτι ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ δὲν εἶναι χειας, ἑκατομμύρια παιδιὰ σὲ ὅλο τὸν κόσμο γιὰ τοὺς λίγους, γιὰ τοὺς προνομιούχους. Εἶναι γιὰ κινδυνεύουν νὰ πεθάνουν ἢ νὰ τυφλωθοῦν ὅλους. Καὶ ἀφοῦ ὁ οὐρανὸς εἶναι γιὰ ὅλους καὶ ἡ γῆ ἀπὸ ἔλλειψη βιταμίνης Α. Καὶ ἡ αἰτία; Ἡ λύση; μὲ τὰ ἀγαθά της πρέπει νὰ εἶναι γιὰ ὅλους. Ἐφόσον Ὅλα ὑποκρισία καὶ ἐμπαιγμός;...» στὸ μεγάλο Δεῖπνο τῆς οὐράνιας χαρᾶς καλοῦνται ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νὰ μετάσχουν, κανένας δὲν ἔχει Πράγματι, μακρὺς καὶ ἀπογοητευτικὸς ὁ κατά- τὸ δικαίωμα νὰ ἀποκλείει τοὺς συνανθρώπους του λογος τῆς δυστυχίας καὶ δὲν σταματάει ὣς ἐδῶ. ἀπὸ τὸ γήινο τραπέζι. Ποῦ εἶναι, λοιπόν, ἡ πολυδιαφημισμένη ἰσότητα, Καὶ αὐτὸ ἀποτελεῖ βασικὴ ἀρχὴ τοῦ Χριστια- τὰ ἴσα δικαιώματα, ἡ κατάργηση τῶν κοινωνικῶν νισμοῦ. Μὲ τὸ ἅγιο Βάπτισμα ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καὶ φυλετικῶν διακρίσεων, ἡ συμμετοχὴ ὅλων στὰ γίνονται μέλη τοῦ μυστικοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ ἀγαθὰ τῆς γῆς, ἡ ἀλληλεγγύη τῶν λαῶν; Ἀνέφικτη ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία καὶ πολιτογραφοῦνται στὴν ἡ ἰσότητα; Ἀνέφικτη μᾶς φωνάζει ἡ σκληρὴ πραγ- βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Ὅλοι μποροῦν νὰ τρέφονται ματικότητα. Ἀνέφικτη ἀπὸ τὰ πιὸ μικρὰ ὣς τὰ πιὸ μὲ τὸν Ἄρτο τῆς ζωῆς. Ὅλοι μποροῦν νὰ λατρεύ- μεγάλα κοινωνικὰ προβλήματα. ουν τὸν Θεό, νὰ Τὸν ὀνομάζουν Πατέρα καὶ νὰ Καὶ ὅμως ἡ ἰσότητα δὲν εἶναι ὄνειρο. Δὲν εἶναι δέχονται τὰ δῶρα τῆς ἀγάπης Του. Τὰ ἁγιαστικὰ οὐτοπία. Δὲν εἶναι ἐξωπραγματικὴ ἐπιδίωξη. Εἶναι μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι προνόμιο τῶν καὶ μπορεῖ νὰ γίνει ψηλαφητὴ πραγματικότητα. ὀλίγων. Ὅλοι χωρὶς διάκριση μετέχουν σὲ αὐτὰ καὶ Καὶ μάλιστα στὴν πιὸ τέλεια μορφή. Τὴν πέτυχε στὴν θεία λατρεία. Ποιά ἡ σημασία τους; Τὴν ἀδελ- ἡ πρώτη Ἐκκλησία, χωρὶς συνθηματολογίες καὶ φοποιητικὴ ἐπίδραση τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ, γιὰ ἰδεολογικοὺς ἀγῶνες, ἀλλὰ μόνο μὲ τὴν ἀγάπη τοῦ τὴν κατάργηση τῶν διακρίσεων καὶ τὴν ἀληθινὴ Χριστοῦ. Τότε ποὺ «τοῦ πλήθους τῶν πιστευσά- ἰσότητα, ὁμολογοῦσε καὶ ὁ ἀρνητὴς Ρενάν. Σ’ αὐτὴν ντων ἦν ἡ καρδία καὶ ἡ ψυχὴ μία, καὶ οὐδὲ εἷς ἔβλεπε, ὄχι ἁπλῶς τὴν σμίκρυνση τῶν κοινωνικῶν τι τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ ἔλεγεν ἴδιον εἶναι, ἀποστάσεων, ἀλλὰ αὐτὴ τὴν κατάργηση τῆς τόσο ἀλλ’ ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοινά...» (Πράξ. δ´ 32,34). καταπιεστικῆς τότε δουλείας. Αὐτὴ ἡ ἰσότητα δὲν κυματίζει στὸ κενό. Τὰ θε- «Οἱ ἐκκλησιαστικὲς συνάξεις, ἔγραφε, αὐτὲς καὶ μέλιά της εἶναι πνευματικά. Στηρίζεται στὴν κοινὴ μόνον, ἀρκοῦσαν νὰ καταστρέψουν τὸν σκληρὸ θεσμὸ πίστη στὸν Σωτήρα Χριστὸ ποὺ μᾶς ἀναδεικνύει τῆς δουλείας. Ἡ ἀρχαιότητα εἶχε κατορθώσει νὰ διατη- παιδιὰ τοῦ Θεοῦ, ἑνωμένα μὲ τὴν ἀδελφοποιη- ρήσει τὴν δουλεία, ἀποκλείοντας τοὺς σκλάβους ἀπὸ τὶς τικὴ ἀγάπη Του. Ἀνυπέρβλητη καὶ ἡ διακήρυξη θρησκευτικὲς τελετές. Ἂν πρόσφεραν καὶ αὐτοὶ θυσίες τοῦ ἀποστόλου Παύλου γιὰ τὴν ἴση ἀξία ὅλων τῶν μαζὶ μὲ τοὺς κυρίους τους, θὰ εἶχαν ἀνορθωθεῖ ἠθικῶς. ἀνθρώπων: «Πάντες υἱοὶ Θεοῦ ἐστε διὰ τῆς πί- Ἡ ἀναστροφὴ στὴν Ἐκκλησία ἦταν τὸ πιὸ τέλειο μάθημα στεως ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ· ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν θρησκευτικῆς ἰσότητος. Τί νὰ πεῖ κανεὶς γιὰ τὴν Εὐχα- ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε. Οὐκ ἔνι ριστία καὶ γιὰ τὸ μαρτύριο ποὺ ὑφίσταντο ἀπὸ κοινοῦ! Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ σκλάβος ἔχει τὴν ἴδια θρησκεία μὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες τὸν κύριό του καὶ προσεύχεται μέσα στὸν ἴδιο ναὸ μαζί Μάρτιος 2021 γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλ. γ´ του, ἡ σκλαβιὰ βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὸ τέλος της». 26-28). Μὲ τὴν πίστη στὸν Χριστὸ δημιουργεῖται Ἡ σκλαβιὰ ὅμως τῆς φτώχειας, τῆς ἀνέχειας, τῶν νέα τάξη πραγμάτων, ὅπου δὲν ἔχουν θέση οἱ δια- στερήσεων, δὲν βρίσκεται κοντὰ στὸ τέλος της. Γιατί; φορὲς καὶ ἀντιπαραθέσεις ἐθνικότητας, τάξεως, Γιατὶ οἱ ἄνθρωποι, τυφλωμένοι ἀπὸ τὸν ἀτομισμό φύλου. Ὅλοι εἶναι παιδιὰ τοῦ ἴδιου Πατέρα, τοῦ τους, δὲν θέλουν νὰ δοῦν στὰ πρόσωπα τῶν «ἐλα- Θεοῦ καὶ ἀδελφοὶ μεταξύ τους. χίστων» συνανθρώπων τους τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, Αὐτὴ εἶναι ἡ μεγαλειώδης τοποθέτηση ποὺ κά- τὸν ἴδιο τὸν Χριστό. Μόνο μιὰ τέτοια τοποθέτηση νει ὁ Χριστιανισμός. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἶναι ἴσοι θὰ ἔλυνε τὸ ὀξύτατο αὐτὸ κοινωνικὸ πρόβλημα. 30 στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ. Σὲ ὅλους προσφέρει τὴν ἴδια

Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΤΟΝΙΖΕΙ: Σὲ ἐκείνους ποὺ κρατοῦν κακία Β΄ Ἂν σοῦ πῶ «νήστεψε», θὰ νὰ ἐκδικηθεῖς, τότε ὁ Θεὸς δὲν θὰ Ἐπέτρεψε νὰ γεμίσει μὲ λέπρα, ἂν Μάρτιος 2021 μοῦ προβάλεις πολλὲς φορὲς ἀναλάβει τὴν τιμωρία, ἀφοῦ τὴν καὶ κατὰ τὰ ἄλλα ἦταν σεμνὴ καὶ τὴ σωματική σου ἀδυναμία. ἀνέλαβες ἐσὺ προσωπικά. προσεκτική. Ἔπειτα, ἐνῶ ὁ Μω- 31 Ἂν σοῦ πῶ: «δῶσε στοὺς φτω- υσῆς, ὁ ἴδιος ὁ προσβεβλημένος, χούς», θὰ μοῦ προφασιστεῖς τὰ Πολλὲς φορὲς πολλοὶ πιστοί, παρακαλοῦσε νὰ καταπαύσει τὴν βάρη τὰ οἰκογενειακά, τὴν οἰκο- ὅταν τοὺς παρατηρήσαμε γιατί, ὀργὴ τοῦ Θεοῦ, δὲν ὑποχώρησε νομική σου στενότητα. Ἂν σοῦ ἐνῶ τοὺς ἐξορκίζαμε νὰ συμφι- ὁ Θεός. Ἀλλὰ τί εἶπε: «Εἰ ἐμπτύ- πῶ: «σύχναζε σὲ κηρύγματα καὶ λιωθοῦν μὲ τοὺς ἐχθρούς τους, ων ἐνέπτυσε ὁ πατὴρ αὐτῆς εἰς συναντήσεις θρησκευτικές», θὰ ἦταν ἀνένδοτοι, αὐτὴ τὴ δικαι- τὸ πρόσωπον, οὐκ ἂν ἀνετράπη; μοῦ προβάλεις τὶς ἐπαγγελματι- ολογία πρόβαλλαν, ποὺ εἶναι Μεινάτω ἔξω τῆς παρεμβολῆς κές σου ὑποχρεώσεις, τὶς τόσες ἁπλῶς ἐπικάλυμμα τῆς πονηρίας ἑπτὰ ἡμέρας», ποὺ σημαίνει: βιοτικὲς φροντίδες. Ἂν σοῦ πῶ: τους: «Δὲν θέλω νὰ συμφιλιωθῶ, Ἐὰν ἀκόμη εἶχε τὸν πατέρα της «παρακολούθησε μὲ προσοχὴ γιὰ νὰ μὴν τὸν κάνω χειρότερο, καὶ τῆς ἔλεγε, φύγε ἀπὸ μπροστά τὸ κήρυγμα γιὰ νὰ νιώσεις τὴ γιὰ νὰ μὴν τὸν καταντήσω σκλη- μου, δὲν θὰ ὑπέφερε τὸ μάλωμα δύναμη τῆς διδασκαλίας», θὰ ρότερο, γιὰ νὰ μὴν μὲ περιφρο- αὐτό; Ἂς παραμείνει ἔξω ἀπὸ τὸ προβάλεις τὴν ἔλλειψη πολλῆς νήσει κατόπιν περισσότερο». Καὶ στρατόπεδο ἑπτὰ ἡμέρες. Ἐσένα μορφώσεως. Ἂν σοῦ πῶ «διόρ- προσθέτουν πὼς «πολλοὶ θεω- μὲν ἐπαινῶ γιὰ τὰ φιλάδελφα θωσε τὸν γείτονά σου», ἀπαντᾶς ροῦν ὅτι τὸ κάνω ἀπὸ ἀδυναμία αἰσθήματά σου, τὴν πραότητα πὼς δὲν ἀκούει αὐτός. Πολλὲς χαρακτῆρος, ποὺ σπεύδω πρῶτος καὶ ἐπιείκειά σου. Ἐγὼ ὅμως φορὲς ποὺ ἐπιχείρησα νὰ τοῦ πρὸς συμφιλίωση καὶ δίνω γνωρίζω πότε πρέπει νὰ τὴν μιλήσω, μὲ περιφρόνησε. Κρύες πρῶτος τὸ χέρι στὸν ἐχθρό». Ὅλα ἀπαλλάξω ἀπὸ τὴν τιμωρία. προφάσεις βέβαια ὅλα αὐτά. Ἀλλ’ αὐτὰ εἶναι κούφια λόγια! Γιατὶ ὁ ὅμως ἔχεις ἐπὶ τέλους κάποια ἀκοίμητος ὀφθαλμὸς γνωρίζει τὴ Σὺ λοιπὸν δεῖξε ὅλη τὴν κα- πρόφαση γι’ αὐτὲς τὶς παραβά- διάθεσή σου. Γι’ αὐτὸ καθόλου λοσύνη καὶ τὴν ἐπιείκεια στὸν σεις. Ἂν ὅμως σοῦ πῶ: «ἄφησε τὸ νὰ μὴν λογαριάζεις τί θὰ πεῖ ὁ ἀδελφό σου καὶ μὴν τοῦ συγ- μίσος», τί ἀπὸ ὅλα αὐτὰ μπορεῖς ἕνας καὶ ὁ ἄλλος, ὅταν πρόκει- χωρεῖς τὰ σφάλματα ποθώντας νὰ ἐπικαλεστεῖς; Οὔτε ἀδυναμία ται νὰ κάνεις αὐτὸ ποὺ θέλει ὁ ἔτσι νὰ τὸν βρεῖ μιὰ τιμωρία πιὸ φυσικὰ σωματικὴ οὔτε φτώχεια Κριτής, αὐτὸς ποὺ μιὰ μέρα θὰ βαριά, ἀλλὰ ἀπὸ φιλοστοργία καὶ οὔτε ἀμάθεια οὔτε μέριμνες καὶ σὲ δικάσει. διάθεση καλή. Νὰ γνωρίζεις δὲ φροντίδες οὔτε τίποτα ἄλλο ἔχεις καλὰ ὅτι ὅσο ὁ ἄλλος περιφρο- νὰ προφασιστεῖς. Γι’ αὐτὸ εἶναι Ἐάν, καθὼς λές, φροντίζεις, νεῖ αὐτή σου τὴν στάση ποὺ τὸν καὶ ἀσυγχώρητη περισσότερο γιὰ νὰ μὴν ἀποθρασυνθεῖ ἀπὸ βοηθεῖ νὰ διορθωθεῖ, τόσο μεγα- ἀπὸ ὁποιαδήποτε ἄλλη αὐτή σου τὴν ἐπιείκειά σου ὁ ἐχθρός σου, λύτερη θὰ ἐπισύρει ἐπάνω του ἡ ἁμαρτία. μάθε πὼς δὲν γίνεται χειρότερος τὴν τιμωρία. μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο, ἀλλὰ μᾶλλον Πῶς θὰ μπορέσεις νὰ ὑψώ- ὅταν δὲν συμφιλιωθεῖς μαζί του. Ἂς νομίζει ὅτι ἀπὸ φόβο ἔτρε- σεις τὰ χέρια σου στὸν οὐρανό; Καὶ ἂν ἀκόμη εἶναι ὁ ἀθλιότερος ξες πρῶτος. Ἔτσι μεγαλύτερος Πῶς θὰ κινήσεις τὴ γλώσσα; ὅλων, ἔστω καὶ ἂν δὲν τὸ ὁμο- θὰ εἶναι ὁ μισθός σου. Γιατὶ ἐνῶ Πῶς θὰ ζητήσεις συγγνώμη; Κι λογεῖ, σιωπηρὰ πάντως θὰ πα- γνωρίζεις πῶς θὰ τὸ ἐξηγήσει, ἂν ἀκόμη θέλει ὁ Θεὸς νὰ ἀφήσει ραδεχθεῖ τὴν ἀνωτερότητά σου ἀπὸ εὐλάβεια στὸν Θεὸ καὶ αὐτὸ τὶς ἁμαρτίες σου, δὲν τὸν ἀφή- καὶ στὸ βάθος τῆς συνειδήσεώς καὶ τὰ πάντα ὑπομένεις. Ἐκεῖνος νεις ἐσὺ ὁ ἴδιος, ὅταν δὲν συγ- του θὰ σεβαστεῖ τὴν καλοσύνη ποὺ συμφιλιώνεται θηρεύοντας χωρεῖς τὰ λάθη τοῦ συνδούλου καὶ τὴν πραότητά σου. Ἐὰν ὅμως τὴν δόξα μειώνει τὸ κέρδος τῆς σου (ἀδελφοῦ σου); παρ’ ὅλα αὐτὰ κολακεύεται νὰ θείας ἀμοιβῆς. Ἐνῶ ἐκεῖνος πού, παραμένει ριζωμένος στὴν κα- ἂν καὶ γνωρίζει καλὰ ὅτι πολλοὶ «Μά, εἶναι ὠμὸς καὶ κυνικός, κία του, θὰ ἔχει φοβερὸ τιμωρὸ θὰ τὸν κουτσομπολέψουν καὶ λές, ἄγριος καὶ θηριώδης. Θέλει τὸν Θεό. Καὶ γιὰ νὰ βεβαιωθεῖτε γελάσουν εἰς βάρος του, παρὰ τιμωρία κι ἐκδίκηση». Γι’ αὐτὸ ὅτι καὶ ἂν ἀκόμη ἐμεῖς παρακα- ταῦτα δὲν ἀποφεύγει τὴν συμ- ἀκριβῶς συγχώρησέ τον. Ἀδική- λέσουμε γιὰ τοὺς ἐχθρούς μας, φιλίωση, διπλάσιο καὶ τριπλάσιο θηκες; Ἄκουσες ἕνα σωρὸ συκο- γι’ ὅσους μᾶς ἀδίκησαν, ὁ Θεὸς θὰ πάρει στεφάνι. Γιατὶ αὐτὸς ὅ,τι φαντίες καὶ λόγια πικρά;Ἔχασες δὲν συγχωρεῖ, ὅταν πρόκειται νὰ τὰ πιὸ πολύτιμα πράγματα καὶ γίνουν χειρότεροι ἀπὸ τὴ δική κάνει τὸ κάνει γιὰ τὸν Θεό. ζητᾶς νὰ δεῖς τὸν ἐχθρό σου νὰ μας ἀνεξικακία, θὰ σᾶς πῶ μιὰ τὰ πληρώνει, νὰ τὰ πληρώνει ἱστορία παλιά. (Ἀπόσπασμα ἀκριβά; Καὶ σ’ αὐτὴ τὴν περίπτω- ση ἀκόμη, τὸ καλύτερο ποὺ ἔχεις Κάποτε ἐπιτέθηκε μὲ λόγια ἀπὸ τὴν Κ΄ ὁμιλία νὰ κάνεις εἶναι νὰ συγχωρεῖς. πικρὰ ἐναντίον τοῦ Μωυσῆ ἡ Γιατὶ ἂν ἐσὺ ὁ ἴδιος ἀναλάβεις ἀδελφή του Μαριάμ. Τί ἔκανε τοῦ μεγάλου Πατρὸς σ’ αὐτὴ τὴν περίπτωση ὁ Θεός; εἰς τοὺς Ἀνδριάντας)

«Ἀδελφοί, πίστει ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ παρεμβολὰς ἔκλιναν Μωϋσῆς μέγας γενόμε- Α΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ) ἀλλοτρίων· ἔλαβον γυ- νος ἠρνήσατο λέγεσθαι ναῖκες ἐξ ἀναστάσεως υἱὸς θυγατρὸς Φα- ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ἑβρ. ια΄ 24-26, 32-40 τοὺς νεκροὺς αὐτῶν· ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Ἰωάν. α΄ 44-52 ραώ, μᾶλλον ἑλόμε- ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθη- νος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἢ σαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν· μείζονα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν· ἕτεροι δὲ πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ τὸν ὀνειδισμὸν τοῦ Χριστοῦ· ἀπέβλεπε γὰρ εἰς δεσμῶν καὶ φυλακῆς· ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, τὴν μισθαποδοσίαν. Καὶ τί ἔτι λέγω; Ἐπι- ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, λείψει γάρ με διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γε- περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, δεών, Βαράκ τε καὶ Σαμψὼν καὶ ᾽Ιεφθάε, Δαυΐδ ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν τε καὶ Σαμουὴλ καὶ τῶν Προφητῶν· οἳ διὰ οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι πίστεως κατηγωνίσαν­το βασιλείας, εἰργάσαντο καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, τοῦ ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσι». Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΟΡΘ ΟΔΟΞΙΑΣ «Οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν». Ἡ σημερινὴ Κυριακὴ εἶναι ἀφιερωμένη στὴ νίκη ἔβγαινε ἀπὸ τὸν λόγο, τὰ συγγράμματα τῶν Πατέρων, καὶ τὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ κερδήθηκε μὲ τὴν τὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους καὶ τὶς προσευχὲς τῶν Πα- ἀναστήλωση τῶν ἁγίων καὶ ἱερῶν εἰκόνων. Μαζὶ ὅμως τέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, κάηκαν τὰ ἄχυρα καὶ οἱ σκου- μὲ τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία θυμᾶται σήμερα ὅλους ριὲς τῆς κακοδοξίας καὶ ἔμεινε τὸ καθαρὸ καὶ γνήσιο τοὺς ἀγῶνες, ποὺ ἔγιναν ἀπὸ τοὺς φλογεροὺς ἀγωνιστὲς χρυσάφι τῆς ὀρθοδόξου πίστεως. Ἔτσι διαφυλάχθηκε ὁ καὶ ὁμολογητές της, γιὰ νὰ διαφυλαχθεῖ καὶ ἐπικρατήσει ἱερὸς θησαυρὸς τῆς Ὀρθοδοξίας, ὥστε σήμερα οἱ ὀρθό- ἡ ἁγία ὀρθόδοξη πίστη καὶ παράδοση. Γι’ αὐτὸ προβάλλει δοξοι Χριστιανοὶ νὰ πιστεύουν καὶ νὰ διακηρύττουν: «οἱ ἐμπρός μας ὅλους αὐτοὺς ποὺ ἀγωνίστηκαν μέχρι θανά- προφῆται ὡς εἶδον, οἱ Ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ Ἐκκλησία ὡς του μὲ τὴν πίστη καὶ γιὰ τὴν πίστη. Ἀπὸ τὴν ἄποψη αὐτὴ παρέλαβεν, οἱ Διδάσκαλοι ὡς ἐδο­γμάτισαν... οὕτω φρονοῦμεν, ἔγιναν οἱ συνεχιστὲς τῶν ἁγίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν». ποὺ κι αὐτοὶ ἀγωνίστηκαν μέχρι θανάτου μὲ τὴν πίστη καὶ γιὰ τὴν πίστη πρὸς τὸν ζωντανὸ καὶ ἀληθινὸ Θεό, ΝΑ ΛΑΜΨΕΙ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ὅπως περιγράφει καὶ ἡ σημερινὴ ἀποστολικὴ περικοπή. Ἡ ἱερὴ κληρονομιὰ τῆς ὀρθῆς πίστεως, ποὺ εἶναι ΑΓΩΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΗ ΠΙΣΤΗ ζυμωμένη μὲ τὸ αἷμα καὶ τὸ δάκρυ τῶν πατέρων μας, μᾶς ὑποχρεώνει νὰ ἐγκαταλείψουμε τὴν στάση τῆς ἀδια- Ἅγιες καὶ μεγάλες μορφὲς τῆς Π. Διαθήκης, ἀναφέρει φορίας ἐμπρὸς στὸν θησαυρὸ τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ νὰ APOSTOLOS ὁ Ἀπόστολος σήμερα: Τὸν Μωυσῆ, τὸν Γεδεών, τὸν Βα- ἀγωνιστοῦμε μὲ κάθε τρόπο γιὰ τὴν λάμψη καὶ ἀκτι- ράκ, τὸν Σαμψὼν καὶ Ἰεφθάε, τὸν Δαυΐδ, τὸν Σαμουὴλ καὶ νοβολία του. τοὺς Προφῆτες. Ὅλοι αὐτοὶ μὲ τὴν δύναμη τῆς πίστεως Πρέπει νὰ λάμψει ἡ Ὀρθοδοξία στὰ δικά μας τὰ μά- στὸν μόνο ἀληθινὸ Θεὸ πέτυχαν μεγάλα καὶ ὑπέροχα τια καὶ στὶς δικές μας ψυχὲς πρῶτα. Ἡ συνήθεια καὶ ἡ κατορθώματα: Πολέμησαν καὶ νίκησαν ὁλόκληρα βα- ἄγνοια ἔχουν δημιουργήσει ἕνα παχὺ στρῶμα σκόνης σίλεια, ἔζησαν μὲ δικαιοσύνη καὶ ἀρετή, πέτυχαν τὴν ποὺ σκεπάζει τὸ καθαρὸ χρυσάφι τῆς πίστεώς μας. Γι’ ἐκπλήρωση τῶν ὑποσχέσεων ποὺ τοὺς ἔδωσε ὁ Θεὸς αὐτὸ πολλοὶ ἀπὸ μᾶς μικροὶ καὶ μεγάλοι δὲν ἐκτιμοῦμε καὶ τόσα ἄλλα, ποὺ μὲ πολλὴ συγκίνηση διαβάζουμε τὴν παράδοσή μας, δὲν γνωρίζουμε τὴν πίστη μας, δὲν στὴν συνέχεια τῆς ἀποστολικῆς περικοπῆς. Καὶ χάρη ἀγαπᾶμε τὴν Ἐκκλησία μας. Τὸ εἰκονοστάσι τοῦ σπι- στοὺς ἀγῶνες αὐτοὺς ὁ ἑβραϊκὸς λαὸς κρατήθηκε στὴν τιοῦ ἔχει καταργηθεῖ σὲ πολλὰ σπίτια καὶ σὲ ἄλλα, ποὺ ὀρθὴ πίστη τῶν πατέρων του, μέσα στοὺς σκοτεινοὺς ὑπάρχει, ἔχει γίνει μιὰ σκονισμένη καὶ παραμελημένη καὶ δύσκολους ἐκείνους χρόνους τῆς εἰδωλολατρίας. γωνιά, χωρὶς νὰ τὴν προσέχει πιὰ κανείς. Χτυποῦν οἱ Τὸ ἴδιο συνεχίσθηκε καὶ στὴν ἐποχὴ τῆς Καινῆς Δια- καμπάνες γιὰ τὴν θεία Λειτουργία καὶ ὑπάρχουν Ὀρθό- θήκης μὲ τοὺς ἀγῶνες τῶν ἁγίων καὶ θεοφόρων Πατέρων δοξοι ποὺ μένουν ξαπλωμένοι στὸ κρεβάτι ἢ κάθονται τῆς Ὀρθοδοξίας. Δὲν ὑπῆρχε βέβαια τώρα ὁ κίνδυνος στὶς καρέκλες τῶν καφενείων. Ἄλλοι, Ὀρθόδοξοι κι αὐτοί, Μάρτιος 2021 τῆς εἰδωλολατρίας. Ὑπῆρχε ἄλλος, ἴσως μεγαλύτερος ἔχουν χρόνια νὰ ἐξομολογηθοῦν καὶ νὰ κοινωνήσουν. κίνδυνος. Ἡ αἵρεση καὶ ἡ κακοδοξία, ἡ παραποίηση Καὶ ὑπάρχουν ἀκόμη οἰκογένειες ὀρθόδοξες χωρὶς νὰ καὶ κακοποίηση τῆς πίστεως πρὸς τὸν Ἰησοῦ Χριστό. ἔχουν καὶ νὰ μελετοῦν τὴν Ἁγία Γραφή, χωρὶς νὰ δια- Καὶ ὁ κίνδυνος αὐτὸς δὲν ἦταν μικρός. Ἔφθασε στιγμὴ βάζουν ἕνα ὀρθόδοξο χριστιανικὸ βιβλίο. ποὺ ἕνα πολὺ μεγάλο μέρος τῆς χριστιανικῆς ἀνατολῆς Τί θὰ γίνει λοιπόν; Τὰ πάντα πρέπει νὰ γίνουν, γιὰ εἶχε τυλιχθεῖ μέσα στὰ πλοκάμια τῆς κακοδοξίας καὶ τῆς νὰ ξαναλάμψει ἡ Ὀρθοδοξία. Ἡ ὀρθὴ πίστη νὰ γίνει πλάνης τοῦ αἱρετικοῦ Ἀρείου. φρόνημα καὶ ζωὴ ὅλων τῶν ὀρθοδόξων. Ἀδιαπραγμά- Ἡ πλάνη ὅμως καὶ ἡ αἳρεση δὲν ἐπεκράτησαν. Σιγὰ- τευτη, χωρὶς ὑποχωρήσεις, παραχωρήσεις καὶ ἔνοχους σιγά, μὲ τὴν μεγάλη φωτιὰ τῆς ὀρθῆς πίστεως, ποὺ συμβιβασμούς. 32

«Κατ᾽ ἀρχάς σὺ, ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΜΑΡΤΙΟΥ πνεύματα εἰς διακονίαν Κύριε, τὴν γῆν ἐθε- Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ) ἀποστελλόμενα διὰ μελίωσας, καὶ ἔργα τοὺς μέλλοντας κληρο- τῶν χειρῶν σού εἰσιν ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ἑβρ. α΄ 10 - β΄ 3 νομεῖν σωτηρίαν; Διὰ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Μάρκ. β΄ 1-12 οἱ οὐρανοί· αὐτοὶ ἀπο- τοῦτο δεῖ περισσοτέρως λοῦνται, σὺ δὲ διαμένεις· καὶ πάντες ὡς ἱμάτιον ἡμᾶς προσέχειν τοῖς ἀκουσθεῖσι, μή ποτε παραρ- παλαιωθήσονται, καὶ ὡσεὶ περιβόλαιον ἑλίξεις ρυῶμεν. Εἰ γὰρ ὁ δι᾽ Ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος αὐτούς, καὶ ἀλλαγήσονται· σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ, ἐγένετο βέβαιος, καὶ πᾶσα παράβασις καὶ πα- καὶ τὰ ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσι. Πρὸς τίνα δὲ ρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν, πῶς ἡμεῖς τῶν ἀγγέλων εἴρηκέ ποτε· κάθου ἐκ δεξιῶν ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας; μου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον ἥτις ἀρχὴν λαβοῦσα λαλεῖσθαι διὰ τοῦ Κυρίου, τῶν ποδῶν σου; Οὐχὶ πάντες εἰσὶ λειτουργικὰ ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων εἰς ἡμᾶς ἐβεβαιώθη». Π ΙΣΤΕΥΟΥΜΕ Π ΡΑΓΜΑΤΙΚΑ; «Διὰ τοῦτο δεῖ περισσοτέρως ἡμᾶς προσέχειν τοῖς ἀκουσθεῖσι, μή ποτε παραρρυῶμεν». Ὁ συλλογισμὸς εἶναι ἀτράντ­ αχτος καί, ἂν τὸν Ὅμως καιρὸς νὰ προσέξουμε πολύ. Ὅλοι καὶ ὅλα, APOSTOLOS προσέξουμε ὅσο ἀξίζει, πρέπει νὰ μᾶς συγκλονί- ποὺ τώρα φαντάζουν, εἶναι σκιές. «Πάντες ὡς ἱμά- σει. Ὁ Ἀπόστολος ἀτενίζει τὴν ἀσύγκριτη ὑπεροχὴ τιον παλαιωθήσονται». Παλιώνουν σὰν τὰ ροῦχα. Μάρτιος 2021 τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔναντι ὅλων τῶν προφητῶν Ἀκόμη καὶ αὐτὴ ἡ γῆ, ποὺ τὴν βλέπουμε τόσο στέρεη καὶ τῶν ἀγγέλων, ποὺ κατὰ καιροὺς μίλησαν στοὺς κάτω ἀπὸ τὰ πόδια μας. Ὄχι, λοιπόν, τὶς σκιὲς ἀπὸ τὸν 33 ἀνθρώπους. Μένει ἐκστατικὸς ἐμπρὸς στὸ ἀσύ- ζῶντα Λόγο τοῦ Θεοῦ, τὸν Ἰησοῦ Χριστό, ποὺ «δια- γκριτο μεγαλεῖο τοῦ Κυρίου καὶ καταλήγει: Ἀφοῦ μένει», ποὺ μένει «ὁ αὐτός», ποὺ εἶναι «τὸ Α καὶ λοιπὸν ὀ Χριστὸς εἶναι πάνω ἀπὸ ὅλους καὶ ἀπὸ ὅλα, τὸ Ω, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος, ἀρχὴ καὶ τέλος» ἀφοῦ αὐτὸς «ἐθεμελίωσε τὴν γῆν καὶ ἔργα τῶν τῶν πάντων. χειρῶν» του «εἰσὶν οἱ οὐρανοί», ἂς προσέξουμε ΣΕ ΟΛΑ ΟΣΑ ΕΙΠΕ Ο ΚΥΡΙΟΣ πολύ, σὲ ὅ,τι μᾶς εἶπε, σὲ ὅσα διὰ τῶν Ἀποστόλων του μᾶς παραγγέλλει, γιὰ νὰ μὴν παρασυρόμαστε ἐδῶ Πολλοὶ συνηθίζουν εὔκολα νὰ ἀθωώνουν τὸν ἑαυ- καὶ ἐκεῖ ἀπὸ τὰ διάφορα ρεύματα. «Διὰ τοῦτο δεῖ τό τους, ἐὰν κάποτε τὸν ἐξετάσουν. Ἡ μέθοδος εἶναι περισσοτέρως ἡμᾶς προσέχειν τοῖς ἀκουσθεῖσι, ἁπλή: Σκέπτονται μόνο ὅσες ἐντολὲς τήρησαν. Ὅσες μήποτε παραρρυῶμεν». παρέβησαν τὶς παραβλέπουν. Γενικότερα ὑπάρχει μία τάση νὰ προσέχουμε ὄχι «τοῖς ἀκουσθεῖσι», ὄχι σὲ Ἂς ἔλθουμε χωρὶς καθυστέρηση στὴν ἐξέταση, ὅσα ἔχουν λεχθεῖ ἀπὸ τὸν Κύριο ἀλλὰ σὲ ὅσα ἠχοῦν ὄχι τῶν ἄλλων, ἀλλὰ τοῦ ἑαυτοῦ μας. πιὸ εὐχάριστα στὰ αὐτιά μας. Τελικῶς κάνουμε μιὰ ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΩΣ ἐπιλογή, παραμερίζουμε τὰ δυσκολότερα -κατὰ κανόνα τὰ σοβαρότερα- καὶ προσέχουμε ὅσα μᾶς ταιριάζουν, στὰ ὅσα ὁ Κύριος εἶπε; Πιστεύουμε ὅτι ὁ Ἰησοῦς ὅσα μᾶς ἀρέσουν. Παραδεχόμαστε π.χ. τὴν προσευχή, Χριστὸς εἶναι ἡ ἀσύγκριτη αὐθεντία μέσα στὴν ζωή; ἐφ’ ὅσον μᾶς ἐξασφαλίζει «τὴν ἄνωθεν βοήθειαν». Ὑπολογίζουμε τὴν ἐντολή του, τὸ παράδειγμά του πε- Δὲν θέλουμε ὅμως νὰ ἀκοῦμε γιὰ τὸ «καλῶς ποιεῖτε ρισσότερο ἀπὸ κάθε τι ἄλλο; Καὶ γιὰ νὰ μὴν μένουμε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς», τὸ «ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι σὲ γενικότητες, ἂς ἀναλογισθοῦμε γιὰ μιὰ στιγμὴ τὴν πρῶτος ἐν ἡμῖν, ἔσται πάντων δοῦλος». καθημερινή μας, οἰκογενειακὴ καὶ ἐπαγγελματικὴ ζωή. Προσέχουμε σὲ διάφορα πράγματα, σὲ διάφο- Ἂς διαβάσουμε μὲ τὴ δέουσα προσοχή, σήμερα-ὄχι ρους ἀνθρώπους. Μελετᾶμε ἴσως τὴν φιλοσοφία, τὴν αὔριο, γιατὶ ἔτσι συνήθως λέμε καὶ συνεχῶς ἀναβάλ- ἱστορία. Προσέχουμε ὅμως «περισσοτέρως» στὴν λουμε-τὴν ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλία τοῦ Κυρίου (Ματθ. σοφία τοῦ Θεοῦ, στοὺς δρόμους καὶ τοὺς τρόπους ποὺ ε´- ζ´). Ἂς τὴν μελετήσουμε μὲ πνεῦμα μετανοίας καὶ ἐκείνη ὑποδεικνύει; Παραδεχόμαστε στ’ ἀλήθεια τὸν ταπεινώσεως καὶ ἂς μετρήσουμε: πόσα προσέχουμε δρόμο τῆς ἁπλότητας, τῆς ἀνεξικακίας, τῆς θυσίας στὴν καθημερινή μας ζωὴ καὶ πόσα παραβαίνουμε. ποὺ ὁ Κύριος ἀπὸ τὴν Βηθλεὲμ ἕως τὸν Γολγοθᾶ μᾶς Θὰ διαπιστώσουμε ὅτι οὐσιαστικὰ ἔχουμε σὲ χρήση δείχνει; Ἀνοίγουμε ὁλοπρόθυμα τὰ αὐτιά μας, γιὰ νὰ μιὰ ἄλλη, μιὰ περίεργη ἔκδοση τοῦ Εὐαγγελίου, ἀπὸ ἀκούσουμε τί νεότερο συμβουλεύει ἡ ἐπιστήμη, πῶς τὴν ὁποία λείπει τὸ μεγαλύτερο μέρος τῶν ἐντολῶν πάει ἡ κατάκτηση τοῦ διαστήματος. Καὶ σωστὰ κά- τοῦ Χριστοῦ. Ἔτσι τελικῶς ξεγελᾶμε τὸν ἑαυτό μας. νουμε. Ἀλλ’ ὅμως ἐντείνουμε «περισσοτέρως» τὴν Ζοῦμε σὲ μιὰ αὐταπάτη. προσοχή μας, γιὰ νὰ δοῦμε, τί ἀκριβῶς μᾶς συμβου- λεύει ὁ Κύριος, τοῦ ὁποίου «ἔργα τῶν χειρῶν εἰσὶν Καὶ κατόπιν ἀποροῦμε γιατί λείπει ἡ γαλήνη ἀπὸ οἱ οὐρανοί», τί μᾶς λέει γιὰ τὴ ζωή μας αὐτός, ποὺ τὴ ζωή μας. Ἐφαρμόζουμε δικό μας «εὐαγγέλιο». Καὶ μᾶς ἔφερε στὴν ὕπαρξη, ποὺ γνωρίζει τοὺς μυστικοὺς ὑπάρχει κίνδυνος νὰ ἀστοχήσουμε ἐὰν δὲν προσέξου- νόμους της ὅσο κανείς ἄλλος; Ποὺ μᾶς ἀγάπησε ὅσο με «περισσοτέρως τοῖς ἀκουσθεῖσι». Σὲ ΟΛΑ ὅσα κανεὶς ἄλλος; Δυστυχῶς πολλὲς φορὲς δὲν τὸ κάνουμε. εἶπε ὁ «Κύριος», ὁ «ὢν καὶ ὁ ἦν καὶ ὁ ἐρχόμενος, ὁ παντοκράτωρ».

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε΄ Ὁ Ἐθνομάρτυρας Πατριάρχης Γ΄ Ἂν οἱ δύο πρῶτες πατριαρχεῖες τοῦ ἁγίου Γρηγορί- γιὰ νὰ σώσω τὸν λαό μου, ὄχι γιὰ νὰ τὸν ρίξω στὰ ου τοῦ Ε´ ἦταν ἕνας διαρκὴς ἀγώνας, κατὰ τὴν τρίτη μαχαίρια τῆς γενιτσαριᾶς... Σήμερα τῶν Βαΐων, ἂς πατριαρχεία του τὰ πράγματα δυσκόλεψαν τρομερά. φᾶμε στὸ τραπέζι τὰ ψάρια τοῦ γιαλοῦ. Αὔριο, ἴσως Ἡ μυστικὴ ὀργάνωση τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας ξαπλω- θὰ φᾶνε αὐτὰ ἀπὸ μᾶς! Ἐγὼ πηγαίνω ὅπου μὲ καλεῖ νόταν παντοῦ. Στὰ στήθη τῶν Ἑλλήνων κόχλαζε πιὸ ἡ μεγάλη ἱστορία τοῦ Ἔθνους καὶ ὁ οὐράνιος Θεός, δυνατὰ ὁ ἀκαταμάχητος πόθος νὰ συντρίψουν τὴν ὁ ἔφορος τῶν θείων καὶ ἀνθρωπίνων πραγμάτων! σκλαβιά τους. Μὰ καὶ οἱ Τοῦρκοι γίνονταν πιὸ σκλη- Ὑπέροχα λόγια ἑνὸς μεγάλου πνευματικοῦ Ἡγέτη, ροί. Καὶ ὅπως ἦταν φυσικὸ ὡς ἀρχηγὸ καὶ πρωτεργά- ποὺ ὑποτάσσεται στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ βαδίζει τη κάθε κινήματος ὑποπτεύονταν τὸν Πατριάρχη, ποὺ στὴ θυσία γιὰ τὸ λαό του! Εἶναι ὁ καλός, ὁ γενναῖος ἀγωνιζόταν νὰ σκεπάζει καὶ νὰ προφυλάττει πάντοτε ποιμένας ποὺ θυσιάζει πρόθυμα τὴ ζωή του γιὰ τὸ τοὺς ἄλλους καὶ ποτὲ τὸν ἑαυτό του... λογικὸ ποίμνιό του. Ὁ Ὑψηλάντης, ὁ Παπαρρηγόπουλος καὶ ἄλλοι Τὸ Πάσχα τοῦ 1821, μὲ ἀπόφαση τοῦ Σουλτάνου προύχοντες, ποὺ ἀντιλαμβάνονταν τὸν κίνδυνο ποὺ συνέλαβαν τὸν Ἐθνάρχη Γρηγόριο καὶ τὸν ἔριξαν διέτρεχε ὁ Γρηγόριος, πολλὲς φορὲς τὸν πίεζαν νὰ φύ- στὴν φυλακή. Γρήγορα, ὅμως, τὸν ἔβγαλαν καὶ τὸν γει στὴν Πελοπόννησο. Ὁ Πατριάρχης ὅμως ἀρνιόταν ὁδήγησαν μὲ χλευασμούς, κλωτσιὲς καὶ χτυπήματα, σταθερά. Κι ὅταν τοῦ εἶπαν πὼς ἕνα πλοῖο ἦταν ἕτοι- πίσω, στὸ Πατριαρχεῖο. μο γιὰ νὰ τὸν μεταφέρει ἀπάντησε κατηγορηματικά: Ἡ εἴσοδος τοῦ Πατριαρχείου εἶχε τρεῖς πύλες. -Παιδιά μου, τὸ πλοῖο θὰ χρησιμεύσει γιὰ νὰ με- Στὴν μεσαία ἀπὸ τὶς πύλες ἔδεσαν τὸ βρόχο τῆς ταφέρει σὲ ὀρθόδοξο ἐλεύθερο τόπο μονάχα τὸ νεκρό ἀγχόνης. Μιὰ ὥρα κράτησε τὸ ψυχικὸ μαρτύριο τῆς μου σῶμα. προετοιμασίας. Ὁ Πατριάρχης παρακολουθοῦσε μὲ Κι ὅταν ἀργότερα ὁ Παπαρρηγόπουλος πάλι ἐπέ- βαθειὰ ὀδύνη, ἀλλὰ καὶ μὲ θαυμαστὴ ἐγκαρτέρηση μενε, τοῦ εἶπε: καὶ μεγαλοψυχία. Γονάτισε, σήκωσε ψηλὰ τὰ χέρια -Εἶναι ἀδύνατο νὰ γίνει αὐτὸ ποὺ μοῦ ζητᾶς. Ξέρω του, εὐλόγησε ὅλους κι ἔκραξε δυνατά: πολὺ καλὰ πὼς ἅμα φύγω ἀπὸ ἐδῶ, ὁ Σουλτάνος θὰ -Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, δέξου τὸ πνεῦμα μου καὶ κατασφάξει τοὺς Χριστιανούς. Εἶμαι, λοιπόν, ἀποφα- σῶσε τὸν περιούσιο λαό σου! σισμένος νὰ θυσιάσω τὸν ἑαυτό μου γιὰ νὰ μακρύνω, Ὁ δήμιος τὸν ἅρπαξε, τὸν σήκωσε ὣς τὴν ἀγχόνη ὅσο εἶναι δυνατὸν τοὺς σκοποὺς τοῦ τυράννου καὶ καὶ πέρασε στὸ λαιμό του τὸν βρόχο, ἀφήνοντας τὸ γιὰ νὰ δοθεῖ καιρὸς στὰ μέλη τῆς φιλικῆς Ἑταιρείας σῶμα νὰ κρεμασθεῖ. Ὁ Πατριάρχης Γρηγόριος ὁ Ε´ νὰ ἑτοιμάσουν τὸ Ἔθνος γιὰ τὴν ἐπανάσταση. Τὴν ἀμέσως ξεψύχησε καὶ παρέδωσε τὴν ἁγία του ψυχὴ ζωή μου τὴν ἔχω ἀποφασίσει. Περιμένω τὸ τέλος στὸν Πλάστη καὶ Θεό του. μου... ὅπως ἔχει ἀποφασισθεῖ ἀπὸ τὸν Θεό. Καὶ θὰ Τρεῖς ἡμέρες ἔμεινε κρεμασμένο τὸ λείψανο τοῦ γίνει τὸ θέλημά Του! σεπτοῦ Ἱεράρχη καὶ δέχθηκε ταπεινώσεις καὶ ἐξευ- Καὶ στὸν σύμβουλο τῆς Ρωσικῆς πρεσβείας, ποὺ τελισμούς, ποὺ συνεχίσθηκαν ὅταν τὸ ἔσυραν στοὺς τὸν εἰδοποίησε ὅτι κινδυνεύει ἡ ζωή του καὶ ὅτι ὁ δρόμους τῆς Βασιλεύουσας, ὣς τὴν ὥρα ποὺ τὸ ἔδε- Αὐτοκράτορας τοῦ διαθέτει ὅλα τὰ μέσα γιὰ νὰ φύγει, σαν σὲ μεγάλες πέτρες καὶ τὸ βύθισαν στὸν Κεράτιο τοῦ ἀπάντησε: κόλπο. Μὰ ἡ θάλασσα δὲν τὸ κράτησε. Τὸ Σάββατο -Εὐγνωμονῶ γιὰ τὶς φροντίδες ποὺ λαμβάνουν τῆς Διακαινησίμου εὐλαβικὰ χέρια τὸ περιμάζεψαν γιὰ μένα, προτιμῶ ὅμως νὰ μείνω ἐδῶ κοντὰ στοὺς καὶ τὸ πῆγαν στὴν Ὁδησσό, ὅπου ἔγινε μεγαλόπρεπη Ἕλληνες. Κι ἂς γίνω θυσία γιὰ τὴν πίστη καὶ τὴν πα- ἡ κηδεία του. τρίδα. Ἕνα μόνο τοὺς παρακαλῶ, νὰ προστατεύσουν Ἂς εἶναι αἰώνια ἡ μνήμη τοῦ Ἐθνομάρτυρα Πατρι- τὴν Θρησκεία, τοὺς Χριστιανοὺς καὶ τὴ Ἑλλάδα. άρχη, Γρηγορίου τοῦ Ε´. Καὶ τὸ ἡρωικὸ παράδειγμά Τὴν ἴδια ἀπάντηση, μὲ ἄλλα λόγια ἔδωσε καὶ του φωτεινὸς ὁδηγὸς στὴν πορεία τοῦ Ἔθνους μας. ἀργότερα, τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων, ὅταν τὰ πράγματα χειροτέρεψαν καὶ ξένες πρεσβεῖες τὸν παρακι- νοῦσαν πάλι νὰ φύγει. Ὀρθόδοξον Χριστιανικὸν Περιοδικόν. Ὄργανον Ἀδελφότητος Θεολόγων ἡ «ΖΩΗ» -Μὴ μὲ παρακινεῖτε νὰ φύγω, ἔλεγε ἀκλόνητος. Ἡ ὥρα τῆς φυγῆς Κυκλοφορεῖ κάθε μήνα. Μάρτιος 2021 μου θὰ ἦταν ἀρχὴ σφαγῆς γιὰ ὁλό- Ἐκδότης: Ἀδελφότης Θεολόγων ἡ «ΖΩΗ» Σ.Α., Ἱπποκράτους 189, 114 72 Ἀθῆναι. κληρη τὴ Χριστιανοσύνη. Ὡραῖο Τηλ.: 210 64 28 331, FAX: 210 64 63 606. πράγμα μοῦ ζητᾶτε νὰ κάνω; Με- Διευθυντὴς Συντάξεως: Γεώργιος Β. Μελέτης, Ἱπποκράτους 189, 114 72 Ἀθῆναι. Ἐκτύπωση: «Λυχνία Α.Ε.», Ἀνδραβίδας 7, 136 71 Χαμόμυλο - Ἀχαρνῶν. ταμορφωμένος μὲ καμιὰ προβιὰ Τηλ.: 210 3410436, FAX: 210 3425967, www.lyhnia.gr νὰ φεύγω στὰ καράβια ἢ σὲ κα- ΚΩΔΙΚΟΣ: 01 1290 μιὰ φιλικὴ πρεσβεία καὶ νὰ ἀκούω στοὺς δρόμους τὰ ὀρφανὰ τοῦ ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ: 10 € Ἔθνους μου νὰ σπαράζουν στὰ χέ- Ἀποστέλλεται μὲ ἐπιταγὴ ἢ εἰς γραμματόσημα εἰς τὸ Γραφεῖον τοῦ Περιοδικοῦ: Ἱπποκράτους 189, 114 72 ΑΘΗΝΑΙ ἢ καταβάλλεται εἰς τὰ Βιβλιοπωλεῖα μας. ρια τοῦ δημίου; Εἶμαι Πατριάρχης ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΣ) Γιὰ ὅλες τὶς χῶρες: 25 € Κύπρος: 15 € 34

ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΘΕΟΔ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ (1770 - 1843) 3 Γ΄ ΤΟ ΓΛΥΚΟΧΑΡΑΜΑ Γρήγορα ὅμως ὁ πρῶτος ἐνθουσιασμὸς ἔσβησε. Μάρτιος 2021 ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ Ὁ Ἀναγνωσταρᾶς, ὁ Μαυρομιχάλης, ὁ Μπούρας, ὁ Παπαφλέσσας τὸν ἐγκαταλείπουν. Ὁ Κολοκοτρώνης 35 Ἔτσι κυλοῦσαν οἱ μέρες, οἱ μῆνες, τὰ χρόνια στὴν ἀπομένει κατάμονος μὲ τὸ ἄλογό του στὴν Καρύταινα. ξενητιά. Ἀλλὰ ὁ Κολοκοτρώνης ἦταν ἀνικανοποίητος. Τί θὰ κάνει; Τί μπορεῖ νὰ κάνει ἕνας μονάχος, ὁλομό- Κοιμόταν καὶ ξυπνοῦσε πάντα μ’ ἕνα ἀκοίμητο πόθο. ναχος; Τὸ πᾶν! Ὅταν εἶναι στὸ πλευρό του ὁ Χριστός... Μὲ τὸν πόθο τῆς Ἑλλάδας. Γύριζε συχνὰ τὰ μάτια του κι ἀναστενάζοντας ἀγνάντευε τὰ βουνὰ τοῦ Μωριᾶ. Ἀλλὰ καλύτερα ἂς ἀφήσουμε τὸν ἴδιο τὸν Κολοκο- τρώνη νὰ μᾶς διηγηθεῖ τί ἔκανε: «Ἔκατσα ποὺ ἐσκαπέτι- Ὁ πόθος αὐτὸς φούντωσε πιὸ πολύ, ὅταν πρωτοά- σαν μὲ τὰ μπαϊράκια τους, ἀπὲ ἐκατέβηκα κάτου· ἦταν μιὰ κουσε γιὰ τὴ Φιλικὴ Ἑταιρία. Τὰ μάτια του ἄστραψαν. ἐκκλησία εἰς τὸν δρόμον (Ἡ Παναγία στὸ Χρυσοβίτσι), Ζήτησε ἀμέσως νὰ ὁρκισθεῖ καὶ εἶπε: καὶ τὸ καθησιό μου ἦτον ὅπου ἔκλαιγα τὴν Ἑλλάς». —Ἐγώ, ἡ φαμίλια μου, τὰ ἄρματά μου, ὅ,τι ἔχω, Σίμωσε, ἔδεσε τὸ ἄλογό του σ’ ἕνα δένδρο, μπῆκε εἶναι γιὰ τὴν Ἑλλάδα. μέσα, γονάτισε... Ξεκίνησαν τότε γιὰ τὸν Ἄη-Γιώργη, τὸ ἀγαπημένο —Παναγιά μου, εἶπε, ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς του, ἐκκλησάκι τοῦ Κολοκοτρώνη. Ἐκεῖ θὰ δώσει τὸ μεγάλο καὶ τὰ μάτια του δάκρυσαν. Παναγιά μου, βοήθησε καὶ ὅρκο τῆς Φιλικῆς. Καὶ νά, σὲ λίγο φθάνουν. Μπαίνουν τούτη τὴ φορὰ τοὺς Ἕλληνες νὰ ψυχωθοῦν. στὸ ἐκκλησάκι. Νεκρικὴ σιγὴ βασιλεύει παντοῦ. Ἡ στιγμὴ εἶναι ἐπίσημη, ἱερή κατανυκτική. Ὁ Κολοκο- Ἦταν τέτοια ἡ συγκίνησή του, ποὺ ἀνατρίχιασε. τρώνης βάζει τὸ πλατύ, μεγάλο του χέρι πάνω σ’ ἕνα Μὲ χέρια παγωμένα ἔκανε τὸ σταυρό του. Σὲ λίγο παλιὸ εἰκονισματάκι μὲ τρεῖς μισοσβησμένες μορφές. γεμάτος θάρρος καὶ θεία δύναμη βγῆκε ἀπ’ τὸ ἐκκλη- Γονατίζει, ἐνῶ μιὰ-μιὰ ἐπαναλαμβάνει τὶς φοβερὲς σάκι, πήδησε στ’ ἄλογό του κι ἔφυγε. Καὶ νὰ σὲ λίγο λέξεις τοῦ ὅρκου. Μόνο ὁ ἀντίλαλος ἀκούγεται, τίποτε φαίνονται μπροστά του ὀχτὼ ἀρματωμένοι: Ὁ ξάδελ- ἄλλο. Καὶ σὲ λίγο ξανὰ σιωπὴ βαθιά, κατανυκτική. φός του Ἀντώνης Κολοκοτρώνης κι ἑφτὰ ἀνήψια του. Ἡ ἱερὴ τελετὴ ἔχει τελειώσει. Ὁ Κολοκοτρώνης ἔχει ὁρκισθεῖ νὰ ἐλευθερώσει τὴν Ἑλλάδα ἢ νὰ πεθάνει. —Κανεὶς δὲν εἶναι στὴν Πιάνα, τοὖπε ὁ Ἀντώνης, οὔτε στὴν Ἁλωνίσταινα. Εἶναι ὅλοι φευγάτοι. Καὶ πράγματι σὲ λίγο καιρό, μὲ ἐντολὴ τῆς Φιλικῆς φεύγει γιὰ τὸ Μωριᾶ. Πρὶν ξεκινήσει, ἀφοῦ φίλησε —Ἂς μὴν εἶναι κανείς, ἀποκρίθηκε ὁ Ἀρχηγός. τὸ χέρι τῆς μάνας του καὶ ἀποχαιρέτησε τὰ παιδιά Ὁ τόπος σὲ λίγο θὰ γιομίσει παλικάρια. Ὁ Θεὸς πρό- του, πῆγε στὸ μνῆμα τῆς γυναίκας του, ποὖχε ἐν τῶ σθεσε μὲ φωνὴ βροντερή, ὑπέγραψε τὴν λευτεριὰ τῆς μεταξὺ πεθάνει. Γονάτισε κοντὰ στὸ φτωχικὸ σταυρὸ Ἑλλάδος καὶ δὲν θὰ πάρει πίσω τὴν ὑπογραφή του. μὲ τὸ καντήλι. Ἔτσι καὶ ἔγινε... Ὁ ἀλύγιστος Γέρος τοῦ Μωριᾶ —Ἅγια ψυχὴ τῆς μακαρίτισσας, ψιθύρισε βουρκω- τρέχει παντοῦ. Συνάζει νέα παλικάρια καὶ ἑτοιμάζει μένος, ἀπὸ ψηλὰ ποὺ βρίσκεσαι καὶ κουβεντιάζεις μὲ καινούργιο στρατό. Μὲ αὐτοὺς τοὺς 1500 ἀνδρες του τὸν Θεό, κάνε τὴ δέησή σου γιὰ τὸν σκοπό μου. Βάλε βρίσκεται στὴν πιὸ κρίσιμη στιγμὴ στὸ Βαλτέτσι... Ἡ κάτω ἀπὸ τὸ σκέπος τοῦ Κυρίου, μεσίτεψε γιὰ μένα πρώτη μεγάλη μάχη τῆς Ἐπαναστάσεως εἶχε ἀρχίσει. καὶ τὸ δύστυχο γένος μας. Πάνω ἀπὸ 10.000 Τοῦρκοι μὲ ἀρχηγὸ τὸν Μουσταφά- μπεη εἶχαν ἐκστρατεύσει στὶς 12 Μαίου τοῦ 1821 γιὰ Μὲ αὐτὰ τὰ ἐφόδια ξαναπατάει τὰ χώματα τοῦ νὰ διαλύσουν τὸ ἑλληνικὸ στρατόπεδο τοῦ Βαλτετσίου. Μωριᾶ ὁ Κολοκοτρώνης, τὴν ὥρα ποὺ ὁ Παλαιῶν Ἀλλὰ οἱ Ἕλληνες πολεμοῦν σὰν λιοντάρια. Οἱ 1000 Πατρῶν Γερμανὸς ἐκήρυττε τὴν ἐπανάσταση. Μανιάτες τοῦ Ἠλία καὶ τοῦ Κυριακούλη Μαυρομιχάλη θερίζουν τοὺς Τούρκους. Ἡ μάχη εἶναι πολὺ σκληρή. «Ἡ ὥρα ἔφθασε! Τὸ στάδιον τῆς δόξης καὶ τῆς ἐλευθε- Πόσο θὰ βαστάξουν; Νύχτωσε, Καὶ νά! Φθάνει ὁ Κο- ρίας ἠνοίχθη· τὰ πάντα ἰδικά μας καὶ ὁ Θεὸς τοῦ παντὸς λοκοτρώνης καὶ ὁ Πλαπούτας μὲ τὰ παλικάρια του. μεθ’ ἡμῶν ἔσεται. Μὴ πτοῆσθε εἰς τὸ παραμικρόν», ἔλεγε Τὸ πρωὶ οἱ Ἕλληνες μὲ θυελλώδη ἐξόρμηση διαλύουν ἡ πρώτη προκήρυξη τοῦ Κολοκοτρώνη πρὸς τὸ λαό. καὶ νικοῦν τοὺς Τούρκους. Καὶ ἀμέσως, ὅπως λέει στὴν αὐτοβιογραφία του, Μιὰ καινούργια σελίδα τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας ἔφτιαξε δυὸ σημαῖες μὲ σταυρὸ καὶ μὲ τὰ γράμματα γράφτηκε στὸ Βαλτέτσι. Ἕνας νέος παιάνας, παιάνας «ΙΧΝΚ» (Ἰησοῦς Χριστὸς νικᾶ) καὶ ξεκίνησε ἀπὸ τὴν θριάμβου καὶ νίκης, ἀκούσθηκε σ’ ὅλη τὴ γῆ: «Οἱ Ἕλλη- Καλαμάτα γιὰ τὴν Τρίπολη. Στὰ χωριὰ ποὺ περνοῦσε, νες εἶναι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας, γιατὶ ξέρουν νὰ πολεμᾶνε χτυποῦσαν οἱ καμπάνες, οἱ ἱερεῖς ἔβγαιναν μὲ τὰ ἑξα- καὶ νὰ πεθαίνουν γι’ αὐτήν», βροντοφώνησε ἡ Εὐρώπη. πτέρυγα, ἄνδρες, γυναῖκες, παιδιὰ γονάτιζαν κι ἔκαναν δεήσεις. (Συνεχίζεται)

ΕΠΙ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΟ ΗΘΟΣ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟΥ 1821 ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΘΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΓΑΠΗΣ Ἡ ἐπέτειος τῶν διακοσίων ἐτῶν ἀπὸ τὴν Ἐπανάστα- ση τοῦ 1821 δὲν θὰ ἑορτασθεῖ ἴσως μὲ τὴ λαμπρότητα Ἡ δοκιμασία τῆς πανδημίας φέρνει στὸ φῶς παρα- ποὺ θὰ ἐπιθυμούσαμε, δεδομένων τῶν περιορισμῶν δείγματα χριστιανικῆς ἀγάπης ποὺ συγκινοῦν. Ἦταν ποὺ ἐπιβάλλει ἡ προσπάθεια γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση πρὶν ἀπὸ ἕνα χρόνο, τὸν Μάρτιο, ὅταν εἶχε προκαλέσει τῆς φονικῆς πανδημίας. Δὲν παύει ὅμως νὰ εἶναι μιὰ παγκόσμια συγκίνηση ἡ ἱστορία καὶ τὸ παράδειγμα τοῦ εὐκαιρία νὰ στρέψουμε τὴ σκέψη μας σὲ ὑγιῆ πρότυ- Don Giuseppe Berardelli, 72χρονου ἱερέα στὸ χωριὸ πα, νὰ θυμηθοῦμε καὶ νὰ τιμήσουμε τὸ ἦθος καὶ τὴν Casnigo τῆς Ἰταλίας, ὁ ὁποῖος φέρεται νὰ ἔδωσε σὲ ἀκεραιότητα τῶν ἀγωνιστῶν ἐκείνων στοὺς ὁποίους ὅλο τὸν κόσμο ἕνα ἀπαράμιλλο παράδειγμα αὐταπάρ- χρωστᾶμε τὴν ἐθνική μας ἀνεξαρτησία. Ἕνα τέτοιο νησης καὶ χριστιανικῆς ἀγάπης: Νοσηλευόμενος μὲ παράδειγμα εἶναι ὁ Νικηταρᾶς, ὁ πρωταγωνιστὴς στὰ κορωνοϊὸ στὸ νοσοκομεῖο τοῦ Μπέργκαμο, μιᾶς ἀπὸ Δολιανὰ καὶ τὰ Δερβενάκια, ὁ σεμνὸς ἀγωνιστής, πε- τὶς χειρότερα πληγεῖσες περιοχὲς τῆς Ἰταλίας, ἄφησε ρίφημος γιὰ τὴν ἀνιδιοτέλεια καὶ τὴν ἀκεραιότητα τὴν τελευταία του πνοή, ἀρνούμενος νὰ χρησιμοποι- τοῦ ἤθους του. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι, ὅταν κάποτε ήσει τὸν ἀναπνευστῆρα ποὺ ἐτέθη στὴ διάθεσή του στὸ Ναύπλιο παιδιὰ πῆγαν νὰ τοῦ τραγουδήσουν τὰ καὶ παραχωρώντας τον σὲ ἕνα νεώτερο καὶ ἄγνωστο κάλαντα, αὐτός, μὴν ἔχοντας τίποτα νὰ τοὺς δώσει, ζή- σὲ αὐτὸν ἀσθενῆ, σῴζοντάς του ἔτσι τὴ ζωή. Εἶχε κυ- τησε ἀπὸ τὸν θεῖό του, τὸν Κολοκοτρώνη, δύο μετζίτια. κλοφορήσει μάλιστα τότε στὸ διαδίκτυο μιὰ φωτογρα- Ὁ Κολοκοτρώνης, ἀφοῦ τοῦ τὰ ἔδωσε, τοῦ εἶπε: «Δὲν φία ποὺ εἰκόνιζε τὸν ἱερέα νὰ γυρνάει στοὺς δρόμους ντρέπεσαι, βρὲ Νικήτα, στρατηγὸς ἐσύ, νὰ μὴν ἔχεις δυὸ τοῦ χωριοῦ πάνω στὸ χαρακτηριστικὸ κόκκινο μηχα- παρᾶδες γιὰ τὰ παιδιά;». Καὶ ὁ γενναῖος Νικήτας ἀπά- νάκι του. Ἡ παγκόσμια συνείδηση ποὺ προκάλεσε ἡ ντησε: «Δὲ βαριέσαι, μπάρμπα, ἐγὼ πολέμησα, γιὰ νὰ βλέπω ἱστορία τῆς ἐθελούσιας αὐτῆς θυσίας καὶ ἔμπρακτης τὰ παιδιὰ ἐλεύθερα, χαρούμενα καὶ ἄφοβα. Τὰ λεφτὰ ἂς τὰ προσφορᾶς ἀγάπης ἀποδεικνύει ὅτι ἡ κοινωνία μας χαίρονται ἄλλοι». Σὲ τέτοιους ἀνθρώπους χρωστᾶμε τὴν μπορεῖ νὰ νοσεῖ, ἀλλὰ δὲν παύει, ὑποσυνείδητα ἔστω, ἐθνική μας ἀνεξαρτησία. Τὸ ἐρώτημα, βεβαίως, εἶναι νὰ ἀποζητᾷ τὴν ὑγεία. Καὶ αὐτὸ εἶναι ἤδη, ἀπὸ μόνο ἂν ἐμεῖς δειχνόμαστε ἀντάξιοι τῶν προσδοκιῶν τους. του, μιὰ παρηγοριά. Ἂν φανοῦμε ἀντάξιοί τους, τότε θὰ τοὺς τιμήσουμε πραγματικά, πιὸ πραγματικὰ καὶ πιὸ οὐσιαστικὰ ἀπ’ Η ΥΠ’ ΑΡΙΘΜΟΝ ΕΝΑ ΑΙΤΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ ὅ,τι θὰ τοὺς τιμούσαμε μὲ τὶς πιὸ «λαμπρὲς» πανηγυ- Τὴν ἐποχή μας, ποὺ ἡ ἀνθρωπότητα εἶναι συγκλο- νισμένη ἀπὸ τὶς ἑκατόμβες τῶν θυμάτων τοῦ κορω- ρικὲς ἐκδηλώσεις... νοϊοῦ COVID-19, δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ λησμονοῦμε μιὰ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΤΗΣ ἁπλῆ, τραγικὴ ἀλήθεια: ὅτι σὲ κάθε ἄνθρωπο ποὺ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ἔχασε τὴ ζωή του τὸ 2020 λόγῳ ἐπιπλοκῶν ποὺ συν- δέονται μὲ τὴ φονικὴ νόσο ἀντιστοιχοῦν... 25 ζωὲς Τὴν πανθομολογούμενη προσφορὰ τῆς Ἐκκλησίας ποὺ χάνονται ἐξαιτίας τῆς ἄμβλωσης. Ὁ Καθηγητὴς στὸν ἐθνικοαπελευθερωτικὸ Ἀγῶνα τοῦ 1821 τόνισε, Thomas Williams συνοψίζει τὶς σχετικὲς στατιστικές, μεταξὺ ἄλλων, ὁ ὑπουργὸς Ἐθνικῆς Ἄμυνας κ. Νῖκος βάσει στοιχείων ἀντλημένων ἀπὸ τὸν ἔγκυρο ἱστότοπο Παναγιωτόπουλος σὲ διαδικτυακὴ ἐκδήλωση ποὺ ὀργά- Worldometer: «Ἡ ἄμβλωση ἦταν πάλι ἡ ὑπ’ ἀριθμὸν ἕνα νωσαν τὸ Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης αἰτία θανάτου παγκοσμίως τὸ 2020, μὲ ρεκὸρ 42,7 ἑκατομ- καὶ ἡ Ἀνωτάτη Σχολὴ Πολέμου στὸ πλαίσιο τῶν ἐκδη- μύρια ἀγέννητα μωρὰ ποὺ θανατώθηκαν στὴ μήτρα [...] λώσεων τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν διακοσίων ἐτῶν ἀπὸ τὴν ἐνῷ 8,2 ἑκατομμύρια ἄνθρωποι πέθαναν ἀπὸ καρκίνο, 5 Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση τοῦ 1821. Ὁ ὑπουργὸς ἔκανε ἑκατομμύρια ἀπὸ τὸ κάπνισμα καὶ 1,7 ἑκατομμύρια ἀπὸ ST P Μάρτιος 2021 T RESS PO X+7 RESS POS λόγο γιὰ «ἀνεκτίμητη συνεισφορὰ τῆς Ἐκκλησίας», ποὺ HIV/AIDS». Τὸ Ἰνστιτοῦτο ὑπὲρ τῆς Ἄμβλωσης Gutt- P «κράτησε ζωντανὴ τὴν ἐθνικὴ συνείδηση», ἀναγνωρίζοντας macher σκιαγραφεῖ μιὰ ἀκόμα πιὸ τραγικὴ εἰκόνα: ὅτι ἡ Ἐκκλησία «ἦταν καὶ εἶναι παροῦσα σὲ ὅλους τοὺς «Περίπου 121 ἑκατομμύρια ἀνεπιθύμητες ἐγκυμοσύνες μεγάλους ἀγῶνες τοῦ Ἔθνους». Πραγματικά, ὅταν τιμᾶμε ἐμφανίζονταν κάθε χρόνο ἀπὸ τὸ 2015 ἕως τὸ 2019. Ἀπὸ τὴ μεγάλη ἐπέτειο τῶν 200 ἐτῶν ἀπὸ τὴν Ἑλληνικὴ αὐτὲς τὶς ἀνεπιθύμητες ἐγκυμοσύνες τὸ 61% κατέληξε σὲ Ἐπανάσταση, δὲν πρέπει νὰ λησμονοῦμε ὅτι ἡ πίστη τοῦ ἄμβλωση. Αὐτὸ μεταφράζεται σὲ 73 ἑκατομμύρια ἀμβλώ- Χριστοῦ ὑπῆρξε αὐτὴ ποὺ κράτησε τὸ Γένος ζωντανὸ σεις ἐτησίως». Τὰ 73 ἑκατομμύρια κάνουν νὰ φαντάζει... στὰ χρόνια τῆς σκλαβιᾶς καὶ ὅτι, πολὺ ἁπλᾶ, χωρὶς μικρὸς ὁ τραγικὸς ἀπολογισμὸς ποὺ κατέγραψε ἄρθρο ΚΩΔΙΚΟΣ: αὐτὴν δὲν θὰ ὑπῆρχε ’21. Δὲν πρέπει νὰ προσπερνᾶμε ποὺ δημοσιεύθηκε τὸ 2003 στοὺς New York Times: 01 1290 σὰν λεπτομέρεια αὐτὸ ποὺ βεβαιώνει ὁ Ἐμμανουὴλ «Τοὐλάχιστον 108 ἑκατομμύρια ἄνθρωποι σκοτώθηκαν σὲ Ξάνθος, ὅτι «τὴν ἐπανάστασιν ἐκίνησαν καὶ ἐνεψύχωσαν πολέμους τὸν 20ὸ αἰῶνα». Συγκρίνετε αὐτὸν τὸν τραγικὸ οἱ κληρικοί, ... ἄνευ τῶν ὁποίων ὁ λαὸς δὲν ἤθελε κινηθῇ», ἢ ἀριθμὸ θυμάτων στὸν πιὸ φονικὸ αἰῶνα τῆς ἀνθρώ- αὐτὸ ποὺ γράφει ὁ Γάλλος Πρόξενος Πουκεβίλ, ὁ ὁποῖος πινης ἱστορίας μὲ τὶς ἀναφορὲς γιὰ 73 ἑκατομμύρια ὑπολογίζει σὲ 6.000 τοὺς ἱερωμένους ποὺ ἔπεσαν στὰ ἀμβλώσεις ἐτησίως. Βεβαίως, μπορεῖ κανεὶς πάντα νὰ πεδία τῶν μαχῶν. Τελικά, τιμώντας τὸν ξεσηκωμὸ τοῦ κάνει ὅτι δὲν βλέπει τὸ πρόβλημα, ὑπὸ τὴν προϋπό- Γένους, ὀφείλουμε νὰ τιμᾶμε τὴν πίστη ἐκείνη ποὺ θεση ὅτι θὰ θεωρήσει πὼς τὸ ἔμβρυο δὲν εἶναι ζωή. 36 στάθηκε τὸ θεμέλιο γιὰ τὸν ξεσηκωμό. Εἶναι ὅμως ἔτσι;...