pdf24_merged

Ἔτος 113ον | Mάρτιος 2023 | 4376 ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ ΚΑΘΕ χρόνο τὰ ἴδια ἐρωτήματα ὀρθώνονται μπροστά μας: Ἀ π ὸ π ο ι ό ν κ α ὶ μ ὲ π ο ι ά ὑποστηρίζει τὶς ἀπίθανες θεωρίες τῶν συγχρόνων δύναμη συντελέσθηκε ἐκεῖνο τὸ ὑλιστῶν ἀνθελλήνων. Αὐτοὶ ἄλλα τονίζουν, ἄλλα θαῦμα τοῦ 1821; ὑποστηρίζουν. Νά λίγα λόγια ἀπὸ τὰ πολλὰ ποὺ ἔχουν βροντο- Ἀπὸ τὸν ἀριθμὸ τῶν μαχητῶν; Ἀλλὰ μιὰ χού- φωνήσει καὶ ἔχουν γράψει στὶς διακηρύξεις τους φτα ἦταν οἱ Ἕλληνες, ποὺ ξεσηκώθηκαν ἐναντίον καὶ στὰ Ἀπομνημονεύματά τους οἱ μεγάλοι ἐκεῖνοι μιᾶς αὐτοκρατορίας. Ἀπὸ τὴν ὑπεροχὴ τῶν ὅπλων; Ἄνδρες τῆς Ἱστορίας μας... Ἀλλὰ εἶχαν μόνο κάτι σκουριασμένα καριοφίλια, Ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης στὴν διακήρυξή του δρέπανα καὶ φτυάρια, κι ἀντιμετώπισαν τὴν πά- γιὰ τὴν ἔναρξη τῆς Ἐπαναστάσεως γράφει: νοπλη πανστρατειὰ τοῦ ἐχθροῦ. Εἶχαν κάτι καΐκια «Μάχου ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος ! Εἶναι κι ἀντιμετώπισαν τὶς τουρκικὲς φρεγάτες. Ἀπὸ τὴ καιρὸς νὰ ἀποτινάξωμεν τὸν ἀφόρητον ζυγόν, νὰ συμμαχία τῶν μεγάλων καὶ ἰσχυρῶν τῆς γῆς; Εἶχε ἐλευθερώσωμεν τὴν Πατρίδα, νὰ κρημνίσωμεν τὴν βέβαια τὸ Ἔθνος μας Φιλέλληνες στὴν Εὐρώπη καὶ ἡμισέληνον διὰ νὰ ὑψώσωμεν τὸ σημεῖον, δι᾽ οὗ στὴν Ἀμερικὴ ἀκόμα. Καὶ μερικοὶ θυσιάσθηκαν στὸν πάντοτε νικῶμεν, Ἀγῶνα τῆς Ἐθνεγερσίας. Ὡστόσο ὅμως ἐπικρατοῦσε λέγω τὸν Σταυ- ἡ Ἱερή Συμμαχία, ποὺ ἦταν ἐχθρικὴ πρὸς τὸν Ἀγῶνα ρόν, καὶ οὕτω νὰ Ἀπὸ ποιόν, λοιπόν, καὶ μας. Πολλὲς στιγμὲς τὸ Γένος μας ἦταν κατάμονο ἐκδικήσωμεν τὴν μὲ ποιά δύναμη ἐλευθε- στὸν ἀγῶνα του... Πατρίδα καὶ τὴν Ὀρθόδοξον ἡμῶν ρώθηκε τὸ Ἔθνος μας; Ἀπὸ ποιόν, λοιπόν, καὶ μὲ ποιά δύναμη ἐλευθε- Πίστιν ἀπὸ τὴν Ἀπὸ τὸν Ἐλευθερωτή, ρώθηκε τὸ Ἔθνος μας; Ἀπὸ τὸν Ἐ λ ε υ θ ε ρ ω τ ή , ἀπὸ τὸν παντοδύναμο Κύριο καὶ Θεό του καὶ μὲ ἀσεβῇ τῶν ἀσεβῶν ἀπὸ τὸν παντοδύναμο τὴ δύναμη τῆς Πίστεως, ποὺ φώλιαζε στὶς καρδιὲς καταφρόνησιν». τῶν Ἑλλήνων. Ὁ Θεόδωρος Κύριο καὶ Θεό του καὶ μὲ Ποιός ὑποστηρίζει ὅμως τούτη τὴ θέση; Ποιοί Κολοκοτρώνης, ὁ τὴ δύναμη τῆς Πίστεως, τὸ λένε αὐτό; θρυλικός «γέρος ποὺ φώλιαζε στὶς καρ- τοῦ Μωριά», λίγο Ἀσφαλῶς δὲν τὸ λένε οἱ ἄπιστοι καὶ οἱ ἄθεοι. πρὶν ἀπὸ τὴ μάχη διὲς τῶν Ἑλλήνων. Δὲν λένε οἱ διαστρεβλωτὲς τῆς Ἱστορίας μας. Αὐτοὶ στὰ Δερβενάκια, ἀμφισβητοῦν τὰ γνήσια ἐλατήρια τῆς Ἐθνεγερσίας εἶπε στὰ παλληκάρια του: τοῦ Εἰκοσιένα. Ὑποστηρίζουν, ὅτι ὁ ἀγώνας δὲν ἦταν «Ἕλληνες! Θὰ νικήσουμε. Εἶναι θέλημα τοῦ Θεοῦ. ἱερός, ἀλλὰ κοινωνικός. Δὲν ἦταν ἀπελευθερωτικός, Εἶναι κοντά μας καὶ μᾶς βοηθάει, γ ι α τ ὶ π ο λ ε μ ᾶ μ ε ἀλλὰ ἦταν ταξικός. Λένε ὅτι ὁ ἀγώνας τῶν Ἑλλήνων γιὰ τὴν Πίστι μας, γιὰ τὴν Πατρίδα δὲν ἦταν γιὰ τὴ λευτεριὰ ἀπὸ τὴ σκλαβιὰ τῶν Τούρ- μ α ς , τ ὴ λ ε υ τ ε ρ ι ά μ α ς . Καὶ ὅταν ὁ Δίκαιος Θεὸς κων, ἀλλὰ ἦταν ἀγώνας οἰκονομικὸς κατὰ τῶν κο- μᾶς βοηθάει, ποιός ἐχθρὸς ἠμπορεῖ νὰ μᾶς κάνη καλά;». τσαμπάσηδων. Θέλουν ἀκόμα τὴν Ἐκκλησία νὰ τὴν Καὶ ὁ ἡρωϊκὸς Μακρυγιάννης τὴν ἴδια θέση ὑπο- παρουσιάσουν σὰν προδότρα. Θέλουν κι αὐτὸν τὸν στηρίζει, ὅταν λέει μὲ θάρρος καὶ παρρησία: τοῦτα Πατριάρχη Γρηγόριο τὸν Ε΄, ποὺ κρεμάσθηκε ἀπὸ τὰ ὑπέροχα λόγια: τοὺς Τούρκους, νὰ τὸν ἐμφανίσουν σὰν προδότη ! «Οἱ ἀγωνισταὶ βάστηξαν τὴ θρησκεία τοὺς τόσους Μάρτιος 2023 αἰῶνες μὲ τοὺς Τούρκους - νὰ τοὺς κάνουν τόσα μαρ- *** τύρια καὶ τὴν βάσταξαν κ α ὶ λ ε υ τ έ ρ ω σ α ν κ α ὶ Ἀλλὰ γιατί νὰ ἀκοῦμε τὸν κάθε ψευτοδιανοητή, τὴν Πατρίδα τοὺς αὐτεῖνοι μὲ τὴν θρη- ποὺ γράφει στὸ γραφεῖο του σήμερα τὴν ἱστορία σ κ ε ί α ν τ ο υ ς , ὁποῦ ἦταν πεντακόσιοι Τοῦρκοι εἰς ὅπως τὸν συμφέρει, καὶ νὰ μὴν ἀκούσουμε τί λένε οἱ τὸν ἀριθμὸν καὶ αὐτεῖνοι ἕνας καὶ χωρὶς τὰ ἀναγκαῖα μπαρουτοκαπνισμένοι ἥρωες ἀπὸ τὰ μετερίζια τους; τοῦ πολέμου καὶ τὴν μάθησιν οἱ περισσότεροι καὶ τ᾽ Κανένας ἥρωας, κανένας ἀγωνιστής, οὔτε ὁ ἄρματά τοὺς δεμένα: μὲ σκοινιά. Καὶ ἡ πίστι εἰς τὸν Θεὸν Ἀλ. Ὑψηλάντης, οὔτε ὁ Κολοκοτρώνης, οὔτε ὁ Κα- νάρης, οὔτε ὁ Μιαούλης, οὔτε ὁ Μακρυγιάννης, οὔτε ὁ Μαυρομιχάλης, οὔτε ὁ Παπαφλέσσας, οὔτε ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός, οὔτε κανένας ἄλλος, - λευτέρωσαν τὴν πατρίδα τους». 25

Ὁ ἡρωισμὸς τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου Τὶς μέρες αὐτὲς ἰδιαίτερα προ- σὲ ὁλόκληρη τὴ ζωή της. βάλλει μπροστά μας ἡ μορφὴ τῆς Ἡρωικὴ μπροστὰ στὸν Ἀρχάγ- μεγάλης μητέρας μας, τῆς ὑπερ- γελο ποὺ τῆς φέρνει τὸ πρωτά- αγίας Θεοτόκου. Ἂς στρέψουμε κουστο μήνυμα τοῦ οὐρανοῦ. καὶ μεῖς εὐλαβικὰ τὴν προσοχή Μιὰ νέα κόρη δέχεται μιὰ τόσο μας στὴν Παναγία μας. Ἀποτελεῖ ὑψηλὴ κλήση καὶ ἀναλαμβάνει γιὰ ὅλο τὸν χριστιανικὸ κόσμο νὰ πραγματοποιήσει μιὰ τόσο ἀνεξάντλητη πηγὴ ἔμπνευσης, δύσκολη καὶ πρωτάκουστη ἀπο- δύναμης καὶ ψυχικοῦ μεγαλείου. στολή. Νὰ γίνει μητέρα τοῦ Θεοῦ. Τὸ ἱερὸ πρόσωπό της ἀκτινοβολεῖ Τί βάρος πέφτει στοὺς νεανικούς τὴν ἤρεμη, ἀλλὰ καὶ δυναμικὴ της ὤμους! Καταλαβαίνει τί θὰ ἀρετή της. Δὲν ἦταν μία ἡ ἀρετή τῆς κοστίσει. Ἀναλαμβάνει ἕνα της. Δὲν ἦταν ἕνα ἄνθος. Ἦταν βάρος, τιμητικὸ βέβαια, ἀλλὰ καὶ ἕνας ὁλάνθιστος κῆπος. Ἕνας τόσο δυσβάστακτο, μιὰ εὐθύνη ἀληθινὸς παράδεισος ποὺ ἔκανε μοναδικὴ στὴν ἱστορία τοῦ κό- νὰ εὐωδιάσει τὴν οἰκουμένη ὁλό- σμου, ὅμοια μὲ τὴν ὁποία καμιὰ κληρη μὲ τὸ ὑπερκόσμιο ἄρωμά ἄλλη γυναίκα δὲν εἶχε ποτὲ κλη- της. Ποιές ἀπὸ τὶς ἀρετές της νὰ θεῖ νὰ βαστάσει. Τῆς ἐζητεῖτο νὰ πρωτοαριθμήσει κανείς; Ταπεινὴ στὸ μεγαλεῖο ταυτίσει τὸ θέλημά της μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ σὲ της. Ἀνεπηρέαστη στὴ δόξα της, τὴν μοναδικὴ κάτι τελείως ἀκατάληπτο καὶ νὰ πραγματοποιή- καὶ ἀνεπανάληπτη. Ὁλόλευκο κρίνο ἁγνότητας σει κάτι ποὺ κανένας ἄλλος δὲν τὸ εἶχε κατορθώ- στὸν βοῦρκο τῆς ἁμαρτωλῆς Ναζαρέτ. Σὲ ἐποχὴ σει. Ὅλα ὅμως παραμερίζονται. Ἀφοῦ τῆς τὸ λέει ἀποστασίας ζοῦσε μὲ ἀσύγκριτη πιστότητα καὶ ὁ Θεὸς τὸ δέχεται ἡρωικά, πρόθυμα. Ἀπαντάει ὑπακοὴ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Γεννημένη στὴ ἀνεπιφύλακτα μὲ τὸ ναί, «ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γῆ, ἡ ἀρετή της ξεπέρασε τοὺς οὐρανούς. γένοιτό μοι κατὰ τὸ ρῆμα σου» (Λουκ. α΄ 38). Τὸ ἴδιο ἡρωικὰ καὶ στὴ φάτνη τῆς Βηθλεέμ. Ἡ Θὰ ἄξιζε νὰ σταθοῦμε σήμερα σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς μητέρα τοῦ Θεοῦ πιὸ φτωχὴ ἀπὸ τοὺς φτωχούς. πολλὲς ἀρετές της ποὺ συνήθως οὔτε κἂν τὴν Γιὰ ὅλους ὑπῆρχε μιὰ ζεστὴ γωνιά. Γι’ αὐτήν σκεπτόμαστε. Καὶ ὅμως θὰ μπορούσαμε νὰ τὴν «οὐκ ἦν τόπος ἐν τῷ καταλύματι». Δὲν ὑπῆρχε χαρακτηρίσουμε ὡς τὴν πιὸ ἀντιπροσωπευτι- χῶρος γιὰ νὰ φέρει στὸν κόσμο τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. κή της. Τὴν συνόδευε μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς Καὶ βρέθηκε μονάχα μιὰ καταφρονεμένη φάτνη, της. Θὰ σταθοῦμε στὸν ἡρωισμὸ τῆς Ὑπεραγίας προορισμένη γιὰ τὰ ζῶα. Καὶ σὲ λίγο ὁ δρόμος Θεοτόκου. Ἡρωίδα ἡ Παναγία μας; Ναί, ὅσο κι τῆς προσφυγιᾶς στὴν Αἴγυπτο. Ἐδῶ οἱ ἀπορίες ἂν διερωτῶνται μερικοί, ἡ Παναγία ὑπῆρξε ἡ καὶ τὰ ἐρωτηματικὰ κορυφώνονται. Τὴν λύση μεγάλη ἡρωίδα. Ὁ ἡρωισμός της ἀπαράμιλλος. τῆς φυγῆς, τῆς βιαστικῆς καὶ μέσα στὴ νύχτα, Χωρὶς νὰ εἶναι σὰν τοὺς ἄλλους, ξεπέρασε ὅλους διαλέγει ὁ Θεός, γιὰ νὰ προστατεύσει τὴν Ἁγία τοὺς ἄλλους. Οἰκογένεια ἀπὸ τὴ φονικὴ μανία τοῦ Ἡρώδη! Καὶ τὸ κορύφωμα τοῦ ἡρωισμοῦ φάνηκε στὸ Νομίζουν μερικοὶ πὼς ὁ ἡρωισμὸς δείχνεται σταυρικὸ πάθος. Νὰ βλέπει τὸ ἀγαπημένο της μονάχα στὰ πεδία τῆς μάχης ἢ στὶς δύσκολες παιδί, τὸν ἀναμάρτητο Κύριο, ποὺ πέρασε ὁλό- περιστάσεις. Προνόμιο γιὰ τοὺς ριψοκίνδυνους κληρη τὴ ζωή του εὐεργετώντας τοὺς ἀνθρώ- καὶ ἀποφασιστικούς. Ἀλλὰ ὁ ἡρωισμὸς εἶναι μόνιμη κατάσταση τῆς γενναίας ψυχῆς. Ἤρε- μος, ἀποφασιστικός, συνεχής, ἀλύγιστος καὶ ἀταλάντευτος. Ἐκδηλώνεται σὲ κάθε στιγμὴ τοῦ πους, νὰ συναντάει τόση κακότητα καὶ τόση σκληροῦ πνευματικοῦ ἀγώνα, ποὺ καλεῖται ὁ ἀχαριστία. Ὁ ἄγγελος τῆς εἶχε πεῖ, ὅτι θὰ βα- Μάρτιος 2023 ἄνθρωπος νὰ μείνει σταθερὸς στὸ πρόσταγμα σιλεύσει στοὺς αἰῶνες καὶ τώρα Τὸν βλέπει νὰ τοῦ οὐρανοῦ, ἔστω κι ἂν ἔχει νὰ ἀντιπαλέσει τερματίζει τὴ ζωή Του μέσα στὶς ἀποδοκιμασίες, μὲ ὅλο τὸν ὁρατὸ καὶ ἀόρατο κόσμο. Ἡ πρόθυ- σὰν ὁ τελευταῖος κακοῦργος πάνω στὸν Σταυρό. μη ὑπακοὴ καὶ ὑποταγὴ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, Ἡ προφητικὴ ρομφαία τοῦ Συμεών, ποὺ θὰ δια- ὅταν ξεπερνάει καὶ αὐτὴ τὴν ἀνθρώπινη λογικὴ περνοῦσε τὴν καρδιά της, εἶχε ἐκπληρωθεῖ μὲ καὶ εἰσέρχεται στὸν χῶρο τοῦ θαύματος, ἀπαιτεῖ τὸν πιὸ ὀδυνηρὸ τρόπο. Πόσος πόνος, ἀλλὰ καὶ ἡρωισμὸ ἀσύλληπτο. Αὐτὸν τὸν ἡρωισμὸ μᾶς πόσος ἡρωισμὸς χρειαζόταν, γιὰ νὰ μὴ λυγίσει 26 ἔδειξε, μὲ τὸ φωτεινὸ παράδειγμά της, ἡ Παναγία ἡ μητρικὴ καρδιά της!

Ἀγάπη χωρὶς ὅρια καὶ περιορισμούς Ὁ Χριστιανισμὸς δὲν ἀρέσκεται στὴν αὐτάρκεια δρόμο τοῦ μίσους ποὺ δὲν βγάζει πουθενά, γιατὶ καὶ μετριότητα. Ὁ χριστιανικὸς δυναμισμὸς φαίνεται σὲ ὅλες τὶς ἀρετὲς καὶ ἰδιαίτερα στὴν καταλήγει σὲ ἀδιέξοδο καὶ θεωρεῖ ἄχρηστο καὶ πρώτη καὶ μεγάλη ἀρετὴ τῆς ἀγάπης. Γιὰ τὸν Χριστιανισμὸ οἱ ἀρετὲς καὶ ὁ ἠθικὸς νόμος δὲν ἀνώφελο τὸν δρόμο τῆς ἀγάπης, τῆς συγγνώμης, εἶναι ἕνας νομικίστικος κώδικας. Εἶναι ἡ ὁμοιότητα πρὸς τὸν Πατέρα: «Ἔσεσθε ὑμεῖς τέλειοι ὥσπερ τῆς συγχωρητικότητας. Θεωρεῖ τὴν ἀγάπη ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστι» (Ματθ. ε΄ 48). Δὲν εἶναι ἁπλῶς ἡ συμμόρφωσή ἀδύναμη καὶ ἐπικίνδυνη, τὴν περιφρονεῖ καὶ μας μὲ ἕνα νόμο. Εἶναι ἡ ὁμοίωσή μας μὲ τὸν Θεό. δημιουργεῖ χάος. Σ’ αὐτὴ τὴ χαοτικὴ κατάσταση Ἡ ἀρετή σας, λοιπόν, πρέπει νὰ ἔχει στόχο τὴν ὁμοίωσή σας μὲ τὸν Θεό. Μιὰ τέτοια ἀρετὴ ποὺ προκαλεῖ τὸ μίσος, ἡ ἐκδίκηση καὶ ἡ μπορεῖ ποτὲ νὰ ἔχει τέλος; Καὶ πιὸ συγκεκριμένα. Πῶς θὰ ἀποδείξετε τὴν υἱϊκή σας γνησιότητα, ἀντιπάθεια, ἔρχεται ὁ Χριστιανισμὸς νὰ κηρύξει τὴ ὅτι εἴσαστε ἀληθινὰ παιδιά Του; Νὰ ἕνας τρόπος: «Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, εὐλογεῖτε μεγάλη ἐπανάσταση τῆς ἀγάπης. Τῆς ἀγάπης χωρὶς τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοῦς μισοῦσιν ὑμᾶς καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ ὅρια καὶ περιορισμούς. Τῆς ἀγάπης ποὺ ἀγκαλιάζει τῶν ἐπηρεαζόντων καὶ διωκόντων ὑμᾶς» (Ματθ. ε΄ 44). Ὅταν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους καὶ πλησιάζει τὶς καρδιές. σας, εὐχόσασθε στὸν Θεὸ γιὰ ἐκείνους ποὺ σᾶς καταρῶνται, εὐεργετεῖτε ἐκείνους ποὺ σᾶς Ἡ ἀγάπη αὐτὴ δὲν σταματᾶ οὔτε, ὅπως εἴπαμε μισοῦν καὶ προσευχόσασθε γιὰ ἐκείνους ποὺ σᾶς περιφρονοῦν καὶ σᾶς καταδιώκουν, τότε καὶ ὅταν συναντάει ἐχθρούς. Καὶ δὲν περιορίζεται θὰ μοιάσετε καὶ θὰ γίνετε παιδιὰ τοῦ οὐράνιου Πατέρα σας. Γιατὶ καὶ αὐτός «τὸν ἥλιον αὐτοῦ σὲ μιὰ ἀνοχή, στὴ μὴ ἐκδίκηση. Προχωρεῖ στὴν ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους» (ε΄ 45). εὐεργεσία. Νὰ ἡ ἀληθινὴ πρόοδος. Ἡ μετριότητα, ὁ Θὰ γελάσουν Στὴ χαοτικὴ κατάσταση «φυσικὸς» νόμος, ἡ αὐτάρκεια, θὰ μᾶς ἔλεγε νὰ ἴσως μερικοί. Σὲ ἀγαπᾶμε τοὺς φίλους μας καὶ νὰ προσπαθοῦμε νὰ μιὰ ἐποχὴ ἀλληλο- ποὺ προκαλεῖ τὸ μίσος, ἐξουδετερώσουμε τοὺς ἐχθρούς μας. Τὸ αἴσθημα εξόντωσης τὸ κή- ἡ ἐκδίκηση καὶ ἡ ἀντι- τῆς αὐτοσυντηρήσεως θὰ μᾶς παρακινοῦσε νὰ ρυγμα τῆς ἀγάπης πάθεια, ἔρχεται ὁ Χρι- ἀποδώσουμε τὰ ἴδια, γιὰ νὰ ἱκανοποιήσουμε τὸν πληγωμένο μας ἐγωισμό. «Ὀφθαλμὸν ἀντὶ ἀκούγεται παρά- στιανισμὸς νὰ κηρύξει ὀφθαλμοῦ καὶ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος». Ἦταν δοξα. Δὲν γίνονται τὴ μεγάλη ἐπανάσταση βέβαια κάτι φυσικὸ νὰ τὸ δέχεται κανείς. Σὲ μιὰ αὐτὰ τὰ πράγματα τῆς ἀγάπης. Τῆς ἀγάπης ἐποχὴ μάλιστα ἐκδικήσεων καὶ ἀντεκδικήσεων σήμερα, μᾶς λένε. ἦταν κάτι σημαντικὸ νὰ ἀποδώσει τὰ ἴδια καὶ ὄχι περισσότερα. Συνήθως ὁ ἀδικούμενος Καὶ ἀπαντοῦμε, χωρὶς ὅρια καὶ περιορι- θέλει νὰ ἀποδώσει πιὸ πολλὰ ἀπὸ αὐτὰ ποὺ πὼς ἐπειδὴ δὲν ὑπέστη. Καὶ ἡ ἐντολὴ αὐτὴ περιόριζε κάπως τὶς γίνονται αὐτὰ τὰ σμούς. Τῆς ἀγάπης ποὺ ἐκδικητικὲς τάσεις. Δὲν ἔπαυε ὅμως ἡ βία νὰ πράγματα σήμε- ἀγκαλιάζει ὅλους τοὺς ἀντιμετωπίζεται μὲ τὴ βία. Ἀλλὰ ἡ βία δὲν εἶναι ρα, ἐπειδὴ δὲν ἀνθρώπους καὶ πλησιά- λύση. Δὲν τακτοποιεῖ κανένα πρόβλημα. Ἴσα-ἴσα τὰ περιπλέκει. Δημιουργεῖ φαῦλο κύκλο. Προκαλεῖ μπαίνει ἡ ἀγά- ζει τὶς καρδιές. Ἡ ἀγάπη ἁλυσιδωτὲς ἀντιδράσεις. Τὸ νὰ νομίζουμε, πὼς πη ρυθμιστὴς αὐτὴ δὲν σταματᾶ οὔτε, ἡ φωτιὰ σβήνει μὲ τὴ φωτιὰ εἶναι μεγάλο λάθος. στὶς σχέσεις τῶν Ἡ φωτιὰ σβήνει μὲ τὸ νερὸ καὶ τὸ νερὸ εἶναι ἡ ἀνθρώπων, γι’ ὅπως εἴπαμε καὶ ὅταν ἀγάπη. Τὸ κακὸ ποὺ ἀνταποδίδεται μὲ τὸ κακό, δὲν ἔχει τελειωμό. αὐτὸ ὁ κόσμος συναντάει ἐχθρούς. βρίσκεται στὸ Τὸ μεγάλο δράμα τῆς ἐποχῆς μας εἶναι ὅτι ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος προσπαθεῖ νὰ δικαιολογήσει χεῖλος τῆς ἀβύσσου. Μέχρι τώρα ὁ κόσμος ἐφάρ- καὶ νὰ δικαιώσει τὴ βία. Διαλέγει τὸν σκοτεινὸ μοσε τὸν νόμο τῆς ἐκδίκησης καὶ ἀνταπόδοσης καὶ εἴδαμε τὰ ἀποτελέσματα. Ἂς ἐπιχειρήσει νὰ ἐφαρμόσει καὶ τὴν ἐντολὴ τῆς ἀγάπης καὶ τότε θὰ δεῖ τὴ διαφορά. Ὅλοι σήμερα κάνουν λόγο γιὰ τὴν εἰρήνη καὶ τὴ συμφιλίωση τῶν λαῶν. Πῶς ὅμως θὰ ἐπικρατήσουν; Ἐφόσον οἱ λαοὶ δὲν μετανοοῦν, Μάρτιος 2023 δὲν ἐπιστρέφουν στὸν Χριστό, δὲν ἀφήνουν τὶς ἁρπακτικές τους διαθέσεις, δὲν ἐγκαταλείπουν τὴν ἀκάθαρτη διπλωματία, δὲν ἀφοπλίζουν τὴν καρδιά τους ἀπὸ τὸ μίσος, θὰ ἐκδαπανῶνται στοὺς ἐξοντωτικοὺς ἐξοπλισμοὺς καὶ οἱ ἑστίες τῶν συγκρούσεων θὰ πληθύνονται. Νὰ γιατὶ λέμε πὼς ἡ μόνη λύση εἶναι ἡ ἀγάπη. Γιατὶ ἡ ἀγάπη εἶναι μίμηση Θεοῦ. 27

«Πίστει Μωϋσῆς μέ- ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΜΑΡΤΙΟΥ ρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλο- γας γενόμενος ἠρνήσατο Α΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ) τρίων· ἔλαβον γυναῖκες λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς ἐξ ἀναστάσεως τοὺς Φαραώ, μᾶλλον ἑλόμε- ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ἑβρ. ια΄ 24-26, 32-40 νεκροὺς αὐτῶν· ἄλλοι νος συγκακουχεῖσθαι ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Ἰω. α΄ 44-52 δὲ ἐτυμπανίσθησαν, οὐ τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα κρείττονος ἀπόλαυσιν, μείζονα πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν ἀναστάσεως τύχωσιν· ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ Αἰγύπτου θησαυρῶν τὸν ὀνειδισμὸν τοῦ Χριστοῦ· μαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσμῶν καὶ φυ- ἀπέβλεπε γὰρ εἰς τὴν μισθαποδοσίαν. Καὶ τί ἔτι λακῆς· ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν λέγω; Ἐπιλείψει γάρ με διηγούμενον ὁ χρόνος φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, περὶ Γεδεών, Βαράκ τε καὶ Σαμψὼν καὶ Ἰεφθάε, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, Δαυΐδ τε καὶ Σαμουὴλ καὶ τῶν προφητῶν, οἳ κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσα- ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις ντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες μαρ- στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυ- τυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν γον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἐπαγγελίαν, τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, πα- προβλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσι». Η ΔΥΝΑ Μ Η ΤΩΝ Η ΡΩΩΝ ΤΗΣ Π ΙΣΤΕΩΣ «Διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας... ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός» Στὴ σημερινὴ Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, ἡ πίστη σου. Ἀλλὰ εἶναι τὸ ἴδιο ἡρωικὸ καὶ νὰ ζεῖς Ἐκκλησία μας παρουσιάζει μπροστά μας, τὰ σύμφωνα μὲ τὸ πιστεύω σου, χωρὶς νὰ κάνεις κατορθώματα τῶν ἡρωικῶν παιδιῶν τοῦ Θεοῦ. συμβιβασμούς. Τιμοῦμε ὅλες ἐκεῖνες τὶς ἐκλεκτὲς ὑπάρξεις τῆς Ὅμως καὶ ὁ καθένας ἀπὸ μᾶς, ποὺ πιστεύου- Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης, ποὺ λάμπουν σὰν με στὸν ἀληθινὸ Θεό, ἔχει χρέος νὰ τὰ δίνει ὅλα φωτεινὰ ἀστέρια στὸν πνευματικὸ οὐρανὸ τῆς γιὰ τὸν Θεὸ μὲ ἡρωικὴ διάθεση. Νὰ βρίσκει τὴν οἰκουμένης. Ἐκφράζουμε τὴν εὐγνωμοσύνη μας ὑπερφυσικὴ δύναμη ποὺ χαρίζει ἡ πίστη, γιὰ νὰ καὶ τὸ θαυμασμό μας, στοὺς ἡρωικοὺς μάρτυρες ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὴ μάζα τῶν ἀνθρώπων ποὺ τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ ἔμειναν πιστοὶ «ἄχρι θανά- ἀμφιβάλλουν ἢ συκοφαντοῦν καὶ ἀντιστρατεύο- του» στὴν ὀρθόδοξη πίστη. νται στὰ θέματα τῆς πίστεως τὸν ἀληθινὸ Θεό. Νὰ Τὰ ἔδωσαν ὅλα γιὰ τὸν Θεό. ἀγωνίζεται γιὰ νὰ κρατήσει ψηλὰ τὴ σημαία τῆς Οἱ ἅγιοι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἔκρυβαν στὰ πίστεως καὶ τῆς ἀρετῆς. βάθη τῆς ψυχῆς τους μιὰ δύναμη καταπληκτική. Τὸ πνεῦμα τοῦ ὑλισμοῦ -στὴ θεωρία καὶ στὴν Ἦταν ἡ ὑπερφυσικὴ δύναμη τῆς πίστεως. Μὲ αὐτὴ πράξη- ἔρχεται δυστυχῶς καὶ σήμερα νὰ μπολιάσει τὴ δύναμη ὑπέταξαν βασίλεια. Κυβέρνησαν μὲ δι- τὴ νοοτροπία μας. Χρειάζεται λοιπὸν ἡρωισμὸς γιὰ καιοσύνη. Πέτυχαν τὶς ὑποσχέσεις ποὺ τοὺς ἔδωσε νὰ πᾶς «ἀντίθετα στὸ ρεῦμα» τοῦ εὐδαιμονισμοῦ ὁ Θεός. Ἔφραξαν τὰ στόματα τῶν λιονταριῶν, ὅπως καὶ τῆς νεοειδωλολατρείας. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ὁ προφήτης Δανιήλ. Ἔσβησαν τὴ δύναμη τῆς φω- Τὰ ἔδωσαν ὅλα γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία τιᾶς, ὅπως οἱ τρεῖς παῖδες στὴ Βαβυλῶνα. Ξέφυγαν Ὑπῆρξε ὅμως καὶ ὑπάρχει καὶ ἄλλος ἐχθρός, ἀπὸ τὸν κίνδυνο τῆς σφαγῆς. Θεραπεύθηκαν ἀπὸ ποὺ πολέμησε καὶ πολεμᾶ τὴν πίστη μας. Εἶναι ἀρρώστιες. Ἔγιναν δυνατοὶ καὶ ἀνίκητοι στὸν πό- ἡ αἵρεση καὶ οἱ αἱρετικοί. Ἀπὸ τοὺς πρώτους λεμο. Ἐξ αἰτίας τῆς πίστεώς τους στὸν Θεό, ἄλλοι αἰῶνες μετὰ Χριστὸν ἔκαναν τὴν ἐμφάνισή τους. «ἐτυμπανίσθησαν». Δηλαδὴ τοὺς δέσανε ἐπάνω Θέλησαν νὰ νοθεύσουν τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ. στὸ βασανιστικὸ τύμπανο καὶ τοὺς κτυποῦσαν Νὰ ἀλλοιώσουν τὴν κρυστάλλινη ἀλήθεια τοῦ μὲ σκληρότητα μέχρι θανάτου καὶ ἐνῶ οἱ δήμιοι Εὐαγγελίου. Νὰ ἐξαφανίσουν τὴν Ὀρθοδοξία καὶ τοὺς πρότειναν νὰ ἐλευθερωθοῦν, ἂν ἀρνιόνταν νὰ περάσουν στὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ, τὶς δικές τους τὴν πίστη τους, αὐτοὶ δὲν δέχθηκαν, μένοντας κακοδοξίες. Ἀπὸ τὴν πρώτη Οἰκουμενικὴ Σύνο- σταθεροὶ καὶ ἀκλόνητοι στὸ πιστεύω τους. Ἐδῶ ἂς δο τὸ 325 μ.Χ. ποὺ κατεδίκασε τὸν Ἄρειο μέχρι θυμηθοῦμε τὴν ἁγία Σολομονὴ μὲ τοὺς ἑπτὰ γιούς σήμερα χιλιάδες αἱρετικοί, πολέμησαν μὲ μανία της Μακκαβαίους καὶ τὸν δάσκαλό τους Ἐλεάζα- τὴν Ὀρθοδοξία. Καὶ σήμερα οἱ Χιλιαστές, οἱ πο- ρο, ποὺ ὅλοι τους, ἔμειναν πιστοὶ στὸν ἀληθινὸ λυάριθμοι παραχαράκτες τῆς πίστεως, ὅπως καὶ Μάρτιος 2023 Θεό, μέχρι τὴν τελευταία τους ἀναπνοή. Ἄλλοι οἱ ὕπουλες αἱρέσεις τῆς «Νέας Ἐποχῆς», κάνουν πάλι μαρτύρησαν μὲ λιθοβολισμό, μὲ σφαγιασμὸ πόλεμο κατὰ τῆς Ὀρθοδοξίας. ἢ μὲ πριονισμό, ὅπως ὁ Προφήτης Ἡσαΐας. Ἄλλοι Ἡ Ὀρθοδοξία ὅμως καὶ πάλι θὰ θριαμβεύσει. δὲν πέθαναν, ἀλλὰ βασανίσθηκαν σκληρὰ καὶ γεύ- Γιατὶ ἔχει τὴν ἀλήθεια, ὅπως ὁ Κύριος καὶ οἱ θηκαν πολλοὺς ἐξευτελισμοὺς καὶ μαστιγώσεις, Ἀπόστολοι μᾶς τὴν παρέδωσαν. Ἡ ἀληθινὴ πί- δέσμιοι μέσα στὶς φυλακές. στη ποὺ φυλάγεται ὡς πολύτιμος θησαυρὸς μέσα Θαυμάζουμε πολύ, ὅλες αὐτὲς τὶς ἅγιες ψυχὲς στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, ποὺ εἶναι ἡ Μία, ποὺ τὰ ἔδωσαν ὅλα γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Εἶναι Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία, νικᾶ 28 πράγματι ἀληθινὸς ἡρωισμὸς νὰ πεθάνεις γιὰ τὴν τὴν αἵρεση καὶ τὴν πλάνη.

«Σὺ κατ᾿ ἀρχάς, Κύ- ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΜΑΡΤΙΟΥ διακονίαν ἀποστελλόμε- ριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας, Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ) να διὰ τοὺς μέλλοντας καὶ ἔργα τῶν χειρῶν κληρονομεῖν σωτηρίαν; σού εἰσιν οἱ οὐρανοί· ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ἑβρ. α΄ 10 - β΄ 3 Διὰ τοῦτο δεῖ περισσο- αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Μάρκ. β΄ 1-12 τέρως ἡμᾶς προσέχειν δὲ διαμένεις· καὶ πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιω- τοῖς ἀκουσθεῖσι, μή ποτε παραρρυῶμεν. Εἰ γὰρ θήσονται, καὶ ὡσεὶ περιβόλαιον ἑλίξεις αὐτούς, ὁ δι᾿ ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος, καὶ ἀλλαγήσονται· σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ, καὶ τὰ ἔτη καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον σου οὐκ ἐκλείψουσι. Πρὸς τίνα δὲ τῶν ἀγγέ- μισθαποδοσίαν, πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύ- λων εἴρηκέ ποτε· κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν της ἀμελήσαντες σωτηρίας; ἥτις ἀρχὴν λαβοῦσα θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν λαλεῖσθαι διὰ τοῦ Κυρίου, ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων σου; Οὐχὶ πάντες εἰσὶ λειτουργικὰ πνεύματα εἰς εἰς ἡμᾶς ἐβεβαιώθη». ΑΣ Π ΡΟΣΕΞΟΥΜΕ ΠΟΛΥ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΠΑ ΡΑΔΟ ΣΗ «Διὰ τοῦτο δεῖ περισσοτέρως ἡμᾶς προσέχειν τοῖς ἀκουσθεῖσι μήποτε παραρρυῶμεν». Ἡ ἐποχή μας εἶναι δύσκολη ἐποχή, ἀλλοπρόσαλ- ἀποστόλου Παύλου στὸν ἐπίσκοπο Τιμόθεο ἰσχύει ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ λη, γεμάτη ἀπὸ αἱρετικὲς καὶ ἀναρχικὲς θεωρίες. Οἱ καὶ γιὰ μᾶς: «Ταῦτα μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι» (Α΄ ἐφημερίδες, τὸ ραδιόφωνο, ἡ τηλεόραση, τὸ Ἰντερνέτ, Τιμ. δ΄15). Τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ, δηλαδή, νὰ τὰ μελετᾶς. Μάρτιος 2023 μεταδίδουν μηνύματα, ποὺ δημιουργοῦν σύγχυση Δὲν ἀρκεῖ ἁπλῶς νὰ τὰ διαβάζεις, ὅπως τὴν ἐφημε- στοὺς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς μας. Ἔτσι ἀρκετοὶ βα- ρίδα σου. Χρειάζεται νὰ ἐμβαθύνεις. Δὲν φθάνει νὰ 29 πτισμένοι Χριστιανοὶ ἔχουν κλονισθεῖ στὴν ὀρθόδοξη ἔχεις κάποια γνώση τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Πρέπει νὰ πίστη τους. Ἀμφισβητοῦν ἢ κάνουν παρερμηνεῖες ἀποκτήσεις καὶ τὴν ἐπίγνωση. Κάθε μέρα λοιπὸν νὰ τῆς χριστιανικῆς ἀλήθειας. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ προτροπὴ μελετᾶμε προσεκτικὰ τὴν Ἁγία Γραφή. τοῦ Ἀποστόλου μας εἶναι τόσο ἀναγκαία καὶ ἐπίκαι- ρη. «Γι’ αὐτὸ κι ἐμεῖς πρέπει περισσότερο νὰ Προσέχετε τὴν ἱερὰ Παράδοση προσέχουμε σ’ ἐκεῖνα ποὺ ἀκούσαμε ἀπὸ τὸ Γιατὶ αὐτὴ ἑρμηνεύει σωστὰ τὴν Ἁγία Γραφή. κήρυγμα καὶ εἶναι λόγοι τοῦ Υἱοῦ καὶ τῶν Ἀπο- Ὑπάρχουν χωρία μέσα στὴν Παλαιὰ καὶ στὴν Καινὴ στόλων, μήπως τυχὸν ποτὲ καὶ παρεκλίνουμε Διαθήκη δύσκολα, ποὺ ἡ κακὴ ἑρμηνεία τους μᾶς ἀπὸ τὸ δρόμο τῆς σωτηρίας». ὁδηγεῖ σὲ παρανόηση. Καὶ ἡ παρανόηση, εἴτε γίνε- ται ἀθέλητα εἴτε θεληματικά, εἶναι χειρότερη ἀπὸ Προσέχετε τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ τὴν ἄγνοια. Γιὰ νὰ βρίσκουμε τὴ σωστὴ λύση στὰ πνευμα- Ὁ ἀπόστολος Πέτρος στὴν δευτέρα του Καθολικὴ τικά μας προβλήματα, χρειάζεται τὸ φῶς τῆς Ἁγίας Ἐπιστολὴ (γ΄15—17) μᾶς προειδοποιεῖ: «Ὑπάρχουν Γραφῆς. «Λύχνος τοῖς ποσί μου ὁ νόμος σου καὶ μερικὰ δυσνόητα στὶς ἐπιστολὲς τοῦ Παύλου, φῶς ταῖς τρίβοις μου». Δηλαδή: Λυχνάρι φωτο- ποὺ οἱ ἀμαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι στὴ χριστιανικὴ βόλο -λέει ὁ Δαυὶδ στὸν 118ο, 105 ψαλμό του- εἶναι ἀλήθεια τὰ διαστρεβλώνουν, γιὰ νὰ καταλήξουν ὁ Νόμος σου στὴν πορεία τῆς ζωῆς μου καὶ φῶς ἔτσι οἱ ἴδιοι θεληματικὰ στὴν αἰώνια ἀπώλεια». στοὺς δρόμους μου. Ἡ Ἁγία Γραφὴ εἶναι ἡ τροφὴ Στὴ συνέχεια μᾶς συμβουλεύει: «Σεῖς λοιπόν, τῆς ψυχῆς. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας εἶπε: «Ὁ ἄνθρωπος ἀγαπητοί, νὰ λαμβάνετε τὰ μέτρα σας καὶ νὰ δὲν θὰ ζήσει μόνο μὲ ψωμί, ἀλλὰ μὲ κάθε λόγο προφυλάγεσθε, γιὰ νὰ μὴ συναρπασθεῖτε ἀπὸ ποὺ βγαίνει ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Θεοῦ» (Ματθ. δ΄4). τὴν πλάνη τῶν ἀσεβῶν ψευδοδιδασκάλων». Καὶ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος σχολιάζει: «Ἄρτῳ μὲν σῶμα Χρειάζεται, λοιπόν, κάποια βοήθεια στὴ μελέτη τρέφεται, λόγῳ δὲ θείῳ ψυχὴ στηρίζεται». τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ τὸν κατα- Ἀλλὰ γιὰ νὰ γνωρίσουμε τὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ νοήσει κανεὶς καὶ νὰ τὸν ἑρμηνεύσει σωστά. Αὐτὴ καὶ νὰ στηριζόμαστε πάνω στὸν θεῖο λόγο, ἀπαραί- τὴ βοήθεια μᾶς προσφέρει ἡ Ἱερὰ Παράδοση τῆς τητη προϋπόθεση εἶναι νὰ ἀκοῦμε τὸν Λόγο τοῦ Ἐκκλησίας μας. Δηλαδὴ ὅ,τι δίδαξαν οἱ Ἀπόστολοι, Θεοῦ. «Προσέχετε καὶ ἀκούετε τοὺς λόγους μου» οἱ Ἀποστολικοὶ Πατέρες καὶ οἱ ἅγιοι Πατέρες ποὺ παραγγέλλει ὁ Θεὸς μὲ τὸ στόμα τοῦ Προφήτη Ἡσαΐα ἔλαβαν μέρος στὶς ἑπτὰ Οἰκουμενικὲς Συνόδους καὶ (κη΄ 23). Οἱ πρῶτοι Χριστιανοὶ τῶν Ἱεροσολύμων, ἑρμήνευσαν θεόπνευστα ὅλη τὴν Ἁγία Γραφὴ μὲ τὰ ὅπως μᾶς πληροφοροῦν οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων συγγράμματά τους. Γι’ αὐτὸ εἶναι ἀπαράδεκτο νὰ (β΄ 42), μὲ ζῆλο καὶ ἐπιμονὴ ἄκουγαν τὴ διδασκαλία δεχθοῦμε τὶς παρερμηνεῖες τῶν αἱρετικῶν καὶ ὄχι τῶν Ἀποστόλων. Μὲ πνεῦμα μαθητείας τρέφονταν μὲ τὶς ἑρμηνεῖες τῶν ἁγίων καὶ θεοφόρων Πατέρων τῆς τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ. Καὶ τὸ ἔργο αὐτὸ τὸ συνεχίζει ἡ Ἐκκλησίας μας. Ἐκκλησία μας μὲ τὸ θεῖο κήρυγμα καὶ τὴν κατήχηση. Δὲν φθάνει ὅμως νὰ ἀκοῦμε, νὰ μελετοῦμε καὶ Ὅμως δὲν ἀρκεῖ μόνο νὰ ἀκοῦμε, χρειάζεται καὶ νὰ ἑρμηνεύουμε σωστὰ τὴν Ἁγία Γραφή. Χρειάζεται νὰ μελετᾶμε μὲ προσοχὴ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ. Ὄχι ἐπι- ἡ ὀρθὴ γνώση καὶ ἐπίγνωση νὰ γίνεται πράξη καὶ πόλαια καὶ βιαστικά. Πίσω ἀπὸ κάθε λέξη καὶ φράση καθημερινὴ μαρτυρία. Ἡ Ὀρθοδοξία νὰ εἶναι καὶ νὰ ἀναζητᾶμε τὸ βαθύτερο νόημα. Ἡ προτροπὴ τοῦ Ὀρθοπραξία.

ΔΙΑΛΟΓΟΣ μὲ τοὺς ἀναγνῶστες μας «Στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην» «Μιὰ φράση ἀπὸ τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου ἀντιδρᾶ ὁ φυσικός, ὁ μὴ ἀναγεννημένος ἀπὸ τὴ χάρη ποὺ φαίνεται ἀκατάληπτη καὶ ἀνεφάρμοστη τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος. Ἡ πρώτη κίνησή του εἶναι νὰ εἶναι: “Ὅστις σὲ ραπίσει ἐπὶ τὴν δεξιὰν σιαγό- ἀποδώσει πολὺ περισσότερα ἀπὸ ὅσα δέχθηκε. Νὰ να, στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην” (Ματθ. ε΄ ἐκδικηθεῖ ἐκεῖνον ποὺ τὸν πείραξε ἢ τὸν ἔβλαψε. Νὰ 39). Ἡ φράση αὐτὴ ἄλλους τοὺς σκανδαλίζει ἐφαρμόσει τό «ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ καὶ ὀδό- καὶ σὲ ἄλλους προκαλεῖ θαυμασμό. Εἶναι ὅμως ντα ἀντὶ ὀδόντος». Δὲν ἀντιδρᾶ ὅμως μὲ τὸν ἴδιο δυνατὸν οἱ σημερινοὶ Χριστιανοὶ στὴ σύγχρο- τρόπο ὁ Κύριος. Ἤθελε καὶ μὲ τὸ περιστατικὸ αὐτὸ νη ζούγκλα τῆς κοινωνίας νὰ τὴν ἐφαρμόσουν νὰ μᾶς διδάξει τὴν πραότητα καὶ συγχρόνως νὰ μᾶς στὴν καθημερινή τους ζωή; Δὲν θὰ θεωρηθεῖ Μάρτιος 2023 ἀπὸ μερικοὺς ὡς ἀδυναμία καὶ δὲν ὑπάρχει δώσει καὶ τὸ μέτρο τῆς ἀντιδράσεως στὴν ὁποιαδή- κίνδυνος νὰ ἐκμεταλλευτοῦν τὴν ὑποχωρη- ποτε αὐθαιρεσία τῆς ἐξουσίας. Ρωτοῦν μερικοὶ γιατί τικότητα αὐτή;» δὲν ἔστρεψε καὶ τὴν ἄλλη σιαγόνα ὁ Χριστός; Ἀκριβῶς γιατὶ δὲν εἶναι αὐτὸ τὸ νόημά της. Ἡ ἐντολὴ ἐκείνη Παλαιὸ καὶ σύγχρονο τὸ ἐρώτημα. Διδάσκει πράγ- ἤθελε νὰ μᾶς προφυλάξει ἀπὸ τὴν ἀνταπόδοση, ἀπὸ ματι ὁ Κύριος μὲ τοὺς λόγους αὐτοὺς τὴν ἀδυναμία ἢ τὸ νὰ ἀνταποδίδει κανεὶς στὸν ἄλλο τὰ ἴδια καὶ πε- πολὺ περισσότερο τὴ δειλία μπροστὰ στὸν κίνδυνο ἢ ρισσότερα. Ὁ νόμος, λοιπόν, αὐτὸς εἶναι κατ’ ἐξοχὴν τὴν ἀπειλή; Ὁ μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ πρέπει νὰ δέχεται φιλάνθρωπος. Καὶ τὸν θέσπισε ὁ Θεάνθρωπος, γιατὶ ὁποιαδήποτε καὶ ἀπὸ ὁπουδήποτε προέρχονται τὰ ὑπῆρχε πάντοτε ὁ κίνδυνος ἡ ἀνθρώπινη κοινωνία χτυπήματα, χωρὶς νὰ ἀντιδρᾶ; Ὁ Ἰησοῦς διδάσκει ἐδῶ νὰ μεταβληθεῖ σὲ ζούγκλα ἀγρίων θηρίων. τὴν παραίτηση ἀπὸ τὴ διεκδίκηση κάθε νόμιμου δι- καιώματός μας μὲ τὴν διαρκὴ ὑποχωρητικότητά μας; Ὅπως προαναφέραμε στὸ προηγούμενο ἅρθρο, ἡ φωτιὰ δὲν σβήνει μὲ τὴ φωτιά. Μὲ τὴ φωτιὰ φουντώ- Τὸ νὰ μελετᾶ καὶ νὰ ἑρμηνεύει κανεὶς τοὺς λόγους νει περισσότερο. Παίρνει ἀνεξέλεγκτες διαστάσεις. Τὸ τοῦ Κυρίου κατὰ παρόμοιο τρόπο, δὲν εἶναι ἑρμηνεία, δεύτερο ἀνταποδοτικὸ χτύπημα θὰ εἶναι ἰσχυρότερο ἀλλὰ παρερμηνεία. Ἄλλωστε τὸ παράδειγμά Του δὲν τοῦ πρώτου. Τὸ τρίτο καὶ τὸ τέταρτο ἀκόμα χειρότε- μᾶς ἔδειξε κάτι τέτοιο. Ποτὲ ὁ Ἰησοῦς δὲν ἔστρεψε καὶ ρα. Πρέπει, λοιπόν, τὸ κακὸ νὰ τὸ προλάβει κανεὶς τὴν ἄλλη σιαγόνα. Ὅταν καὶ ὅπου χρειαζόταν ἔδινε καὶ νὰ τὸ σταματήσει στὴν ἀρχή. Μὲ τὴν ἤρεμη καὶ ἀποστομωτικὲς ἀπαντήσεις, τόσο στοὺς γραμματεῖς ἀξιοπρεπὴ ὑποχωρητικότητα ρίχνει νερὸ στὴ φωτιά. καὶ Φαρισαίους ὑποκριτές, ὅσο καὶ στὸν ἄξεστο ὑπη- Ἄλλωστε ἡ μακροθυμία καὶ ἡ ὑπομονὴ ἀπαιτοῦν ρέτη στὸν οἶκο τοῦ Ἀρχιερέα ποὺ ἄδικα καὶ χωρὶς δύναμη πολὺ πιὸ μεγάλη ἀπὸ τὴν ὀργή. Φυσικὰ ὁ λόγο τὸν ράπισε. Ὅταν ὁ ὑπηρέτης αὐτὸς «ἔδωκε Κύριος δὲν καταργεῖ τοὺς νόμους. Καταδίκασε ὄχι ράπισμα τῷ Ἰησοῦ» ὁ Χριστὸς δὲν ἔστρεψε καὶ τὴν τὴν ποινικὴ δίωξη, ἀλλὰ τὸ πνεῦμα τῆς ἐκδικήσεως. ἄλλη σιαγόνα, γιὰ νὰ θριαμβεύσει ἡ βαναυσότητα καὶ Ἑπομένως μὲ τὸ «στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην» νὰ καταπατηθεῖ κάθε ἔννοια δικαίου. Αὐτὸ ἴσως θὰ σιαγόνα ὁ Χριστὸς ἐγκαινιάζει τὸν καινούργιο κόσμο περίμεναν καὶ σήμερα ἐκεῖνοι ποὺ ποτὲ δὲν γνώρι- τῆς ἀγάπης, τῆς ὑπέρμετρης ἀγάπης, ποὺ δὲν ἐπηρε- σαν τὸ ἀληθινὸ νόημα τῆς διδασκαλίας τοῦ Κυρίου. άζεται ἀπὸ θιγμένους ἐγωισμούς, ποὺ δὲν γνωρίζει Ὄχι μόνο δὲν ἔστρεψε καὶ τὴν ἄλλη σιαγόνα στὴν τὴν ἐκδίκηση, ποὺ ξεπερνᾶ καὶ αὐτὰ τὰ ὅρια τῆς ἀνεξέλεγκτη δύναμη, ἀλλὰ ζήτησε τὸν λόγο γιὰ τὴν δικαιοσύνης. Τὸ χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τῶν Χρι- παρανομία καὶ ἤλεγξε μὲ τόλμη τὸν ὑπηρέτη: «Εἰ στιανῶν δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὴν ἀγάπη. «Ἐν τούτῳ κακῶς ἐλάλησα, μαρτύρησον περὶ τοῦ κακοῦ· γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν εἰ δὲ καλῶς, τί μὲ δέρεις;» (Ἰωάν. ιη΄ 23). ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις» (Ἰωάν. ιγ΄ 35). Μὲ τὴν ἀγάπη γνωρίζεται ὁ Χριστιανός. Μὲ τὴν ἀγάπη γίνε- Μεγαλειώδης καὶ ἀξιοπρεπὴς ἡ στάση τοῦ Κυρίου ται μιμητὴς Χριστοῦ. Ἐκπληρώνει τὸν μεγάλο ἐπὶ γῆς καὶ μᾶς δίνει τὸ μέτρο καὶ τὸν τρόπο τῆς ἀντιμε- προορισμό του προχωρώντας ἀπὸ τὸ «κατ’ εἰκόνα τώπισης παρόμοιων περιπτώσεων. Γράφει ὁ ἱερὸς στὸ καθ’ ὁμοίωσιν» Θεοῦ. Πῶς ὅμως θὰ μοιάσουμε Αὐγουστῖνος: «Ὅταν σκεφθοῦμε ποιὸς δέχθηκε τὸ ρά- πισμα, εἶναι δυνατὸν νὰ μὴ αἰσθανθοῦμε τὴν ἐπιθυμία εἴτε νὰ πέσει φωτιὰ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ νὰ κατακάψει τὸν στὸν οὐράνιο Πατέρα μας, τὸν Θεό; Μᾶς τὸ λέει ὁ Μ. ραπιστὴ εἴτε νὰ ἀνοίξει ἡ γῆ καὶ νὰ τὸν καταπιεῖ εἴτε νὰ τὸν Βασίλειος: «Ἐὰν γένῃ ... ἀμνησίκακος, μὴ ἀμυνόμενος τὸν ἁρπάξουν οἱ δαίμονες εἴτε νὰ τιμωρηθεῖ μὲ κάποια ἄλλη ἐχθρόν, μὴ μεμνημένος τῆς χθιζῆς (χθεσινῆς) ἔχθρας· πιὸ βαριὰ τιμωρία; Ἀλλὰ ἂν καὶ μποροῦσε νὰ διατάξει ἕνα ἐὰν γένῃ φιλάδελφος, συμπαθής, ὡμοιώθης Θεῷ». Αὐτὸ ἀπὸ ὅλα αὐτὰ ὁ παντοδύναμος Κύριος, ὁ Δημιουργὸς τοῦ τὸ φωτεινὸ παράδειγμα μᾶς ἄφησαν οἱ ἅγιοι καὶ οἱ κόσμου, θέλησε μὲ τὴν ἀξιοπρεπῆ καὶ σταθερὴ στάση μάρτυρες. Μὲ τὸν δυναμισμὸ τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς Του νὰ μᾶς διδάξει τὴν ὑπομονὴ ποὺ νικᾶ τὸν κόσμο». ἀγάπης τους πρὸς ὅλους ἐγκαινίασαν τὴ νέα ἐποχὴ 30 Ἔτσι συνήθως, ἀνταποδοτικὰ καὶ ἐκδικητικά, τῆς ἐπὶ γῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Ἡ τραγικὴ προδοσία τοῦ Ἰούδα Πολὺ τραγικὴ ἡ στιγμὴ αὐτὴ ποὺ τὸ στόμα Ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ θὰ μένουν σὰν σκιερὲς κηλίδες τοῦ Κυρίου προφέρει τὴ φράση: «ἕνας ἀπὸ σᾶς γιὰ νὰ διαλαλοῦν στοὺς αἰῶνες τὴ θλιβερὴ κατά- θὰ μὲ παραδώσει στοὺς ἐχθρούς μου». Ἐκεῖ πτωση ποὺ μπορεῖ νὰ φθάσει ὁ κάθε ἄνθρωπος. στὸ ὑπερῶο, μαζὶ μὲ τοὺς μαθητές Του ἔτρωγε Καὶ ἀκόμη τὸν λαβύρινθο τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς τὸ τελευταῖο πρὸ τῆς σταυρώσεως δεῖπνο. Μέσα ποὺ δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ προβλέψει τὴν ἐξέλιξη σὲ μιὰ ἀτμόσφαιρα ἅγια καὶ ἱερὴ ἀναγκάζεται νὰ καὶ τὸ τέρμα της. τοὺς ἀνακοινώσει τὸ γεγονός. «Πένθος ἀφόρητο, Νὰ ρωτήσουμε τώρα πῶς ἔφθασε νὰ γίνει προ- λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, κατέλαβε τὴν ἁγία αὐτὴ δότης; Πῶς ἡ κακία τῆς ψυχῆς του ξεπέρασε τὴν συντροφιὰ τῶν ἀποστόλων». κακία καὶ τῶν ἐχθρῶν τοῦ Χριστοῦ; Ἡ ἀπάντηση δὲν εἶναι καθόλου εὔκολη. Ὅσο ὅμως καὶ ἂν ἡ Καὶ ἦταν πολὺ φυσικό. Ἕνας ἀπὸ τοὺς δώδεκα ἐξήγηση στὶς περιπτώσεις αὐτὲς εἶναι δύσκολη, θὰ γινόταν προδότης! Τρομερὴ σὰν φράση, πιὸ ποτὲ δὲν πρέπει νὰ φθάσουμε στὸ συμπέρασμα ὅτι τρομερὴ ὅμως σὰν πράξη. Πῶς ἦταν δυνατὸν ἕνας ἦταν ἀνεύθυνη ἡ πράξη αὐτὴ τοῦ Ἰούδα. Ἴσως οἱ ἀπὸ ἐκείνους ποὺ τοὺς ἔκανε τὴν ὕψιστη τιμὴ νὰ ἄλλοι μαθητὲς νὰ δυσκολεύονταν πολὺ νὰ ἑρμη- τοὺς καλέσει κοντά Του, νὰ φθάσει σὲ μιὰ τέτοια νεύσουν πῶς ἔφθασε ὁ Ἰούδας νὰ γίνει προδότης. ἐνέργεια; Πῶς κατόρθωσε νὰ σβήσει τρία ὁλόκλη- Ὁ ἴδιος ὅμως τὸ γνώριζε. Δὲν ἦταν ἐνέργεια τῆς ρα χρόνια ζωῆς καὶ συνεργασίας; Εἶχε ἀκούσει στιγμῆς καὶ ἀπὸ συναρπαγή. Ἦταν ὁ καρπὸς μιᾶς ἀπὸ τὸ στόμα Του: «ὑμεῖς φίλοι μού ἐστε» καὶ συνεχοῦς ἀπομάκρυνσης ἀπὸ τὸν Κύριο. Ἦταν μιὰ ἀκόμη «καθίσεσθε ἐπὶ δώδεκα θρόνους κρί- ἐσκεμμένη καὶ προετοιμασμένη πράξη. Ἀπόδειξη, νοντες τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ» (Ματθ. ὅταν εἶδε ὅτι τὸ ἀποτέλεσμα τῆς προδοσίας του ιθ΄ 28). Ἔκανε κι αὐτός, ὅπως κι ἄλλοι μαθητές, ἦταν ἡ σύλληψη καὶ ἡ καταδίκη τοῦ Κυρίου, μετε- θαύματα μὲ τὴ δύναμη τοῦ Χριστοῦ. μελήθη καὶ διεκήρυξε: «ἥμαρτον παραδοὺς αἷμα ἀθῶον» (Ματθ. κζ΄ 4). Αὐτὴ ἡ μεταμέλεια σημαί- Καὶ ὅμως, αὐτὸ ποὺ ἦταν ἀδύνατο νὰ τὸ διανο- νει ὅτι γνώριζε καὶ εἶχε συνείδηση τῆς πράξεώς ηθεῖ ἄνθρωπος, τὸ προλέγει ὁ Κύριος ὡς βέβαιο. του. Καὶ ἀκόμη Σὰν νὰ τὸ βλέπει ἐμπρός του καὶ τὸ περιγράφει ἐκ καὶ αὐτὸς ὁ Κύ- Δὲν πρέπει νὰ μᾶς φοβίσει τοῦ φυσικοῦ. Ἡ προφητική του δύναμη τὸ ἐπιση- μαίνει καθαρά. Ὁ Καρδιογνώστης γνωρίζει πολὺ ριος τὸ ἐπικύρω- τὸ κατάντημα τοῦ Ἰούδα, καλὰ τὴν ἐξέλιξη τῶν σκοτεινῶν καὶ ἄθλιων δια- σε μὲ τό: «οὐαὶ θέσεων τοῦ μαθητή Του. Τὸ γεγονὸς συνετάραξε τῷ ἀνθρώπῳ μόνο νὰ προσέξουμε πιὸ τοὺς μαθητές. Σὰν βόμβα ἐξερράγη, ποὺ ἀναστά- ἐκείνῳ δι’ οὗ ὁ πολὺ καὶ νὰ δώσουμε τωσε τὴν ἤρεμη καὶ γαλήνια ἀτμόσφαιρα. Σάλο δημιούργησε στὴ συντροφιὰ τῶν Ἀποστόλων. υἱὸς τοῦ ἀνθρώ- ἐξ ὁλοκλήρου τὴν προ- «Μήτι ἐγώ εἰμι, Κύριε;» ἐρωτοῦν μὲ ἀγωνία. που παραδίδο- τίμηση στὸν ὑπὲρ ἡμῶν Στενοχωριοῦνται, θλίβονται κατάκαρδα. Ὅσο κι ἄν ται» (Ματθ. κστ΄ δυσκολεύονται νὰ τὸ παραδεχθοῦν, οἱ κατηγορη- 24). Ποτὲ δὲν θὰ θυσιασθέντα Χριστὸ καὶ ματικοὶ λόγοι τοῦ ἀγαπημένου τους Διδασκάλου, μποροῦσε νὰ τὸν τοὺς ἀναγκάζουν νὰ τὸ πιστέψουν. καταδικάσει γιὰ στὸ ἅγιο θέλημά Του. Εἶναι νὰ ἀπορεῖ κανεὶς γιὰ τὴν ἀχαριστία καὶ κάτι ποὺ δὲν θὰ εἶχε ἀκεραία τὴν εὐθύνη. τὴν ἐγκληματικὴ αὐτὴ πράξη τοῦ Ἰούδα. Τὸν πῆρε Ἡ ἀπάντηση ἑπομένως στὴν ἐρώτηση ποὺ ἀπὸ τὴν ἀφάνεια καὶ τὸν ἀνέδειξε μαθητή Του καὶ ἐτέθη, βρίσκεται στὸ βάθος τῆς κάθε ψυχῆς. Ἐκεῖ τὸν προόριζε γιὰ Ἀπόστολό Του, ὅπως καὶ τοὺς θὰ πρέπει νὰ ἀναζητήσουμε τὴν αἰτία καὶ τὴν ἄλλους δώδεκα. Διδάσκαλο τῆς οἰκουμένης θὰ πηγὴ τοῦ κακοῦ. Ἐκεῖ ποὺ γίνεται ὁ τρομερὸς καὶ τὸν ἔστελνε σὲ λίγο. Ἀνακαινιστὴ τῆς ἀνθρώπινης ἀσίγαστος πόλεμος τοῦ καλοῦ κατὰ τοῦ κακοῦ κοινωνίας τὸν ἤθελε. Ὁ Διδάσκαλός του τὸν δίδαξε καὶ ἀντίθετα. Ἐκεῖ ποὺ ἡ συνείδηση, ἡ ψυχὴ τοῦ τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἁγιότητα καὶ αὐτὸς καλλιέργησε καθενός μας καλεῖται σὰν κριτὴς καὶ δικαστὴς νὰ τὴ φιλαργυρία καὶ τὸ μίσος. Ὁ Χριστὸς ζήτησε νὰ δώσει τὰ πρωτεῖα στὸ ἀγαθὸ καὶ στὸ θέλημα τοῦ τὸν ἀνεβάσει στὸν οὐρανὸ καὶ αὐτὸς κατέβηκε Χριστοῦ. Νὰ μὴν ἀφήσει τὸν ἐχθρὸ τῆς εὐτυχίας Μάρτιος 2023 στὰ βάθη τοῦ ἅδη. Ἡ ὅλη του ἀναστροφὴ μὲ τοὺς μας νὰ πάρει τὰ πρωτεῖα τῆς ἀγάπης μας. Νὰ συμμαθητὲς καὶ τὸν Κύριο τοῦ ὑπενθύμιζαν τὸν θελήσει πραγματικὰ καὶ ριζικὰ νὰ προτιμήσει τὴν Θεὸ καὶ τὸ θέλημά Του, καὶ αὐτὸς μὲ τὸν διάβολο ἀλήθεια, τὸ φῶς, τὴ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ. εἶχε σχέση. Τὸν προόριζε νὰ γίνει μέγας στὴ γῆ Δὲν πρέπει νὰ μᾶς φοβίσει τὸ κατάντημα τοῦ καὶ στὸν οὐρανὸ κι αὐτὸς μικραίνει καὶ βυθίζεται Ἰούδα, μόνο νὰ προσέξουμε πιὸ πολὺ καὶ νὰ δώ- στὴν καταστροφή! σουμε ἐξ ὁλοκλήρου τὴν προτίμηση στὸν ὑπὲρ ἡμῶν θυσιασθέντα Χριστὸ καὶ στὸ ἅγιο θέλημά Τοῦ Ἰούδα ἡ ἱστορία θὰ εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ Του. 31 τραγικὰ παραδείγματα τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας.

«Ἔχοντες ἀρχιε- ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΡΤΙΟΥ μετριοπαθεῖν δυνάμε- ρέα μέγαν διεληλυθότα Γ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ) νος τοῖς ἀγνοοῦσι καὶ τοὺς οὐρανούς, Ἰησοῦν ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ἑβρ. δ΄ 14 - ε΄6 πλανωμένοις, ἐπεὶ καὶ τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Μάρκ. η΄ 34 - θ΄1 αὐτὸς περίκειται ἀσθέ- κρατῶμεν τῆς ὁμολο- νειαν· καὶ διὰ ταύτην γίας. Οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον ὀφείλει, καθὼς καὶ περὶ τοῦ λαοῦ, οὕτω καὶ συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπειρα- περὶ ἑαυτοῦ προσφέρειν ὑπὲρ ἁμαρτιῶν. Καὶ μένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾿ ὁμοιότητα χωρὶς οὐχ ἑαυτῷ τις λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ κα- ἁμαρτίας. Προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας λούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ Ἀαρών. τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ Οὕτω καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασε γε- χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν. Πᾶς γὰρ νηθῆναι ἀρχιερέα, ἀλλ᾿ ὁ λαλήσας πρὸς αὐτόν· ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος ὑπὲρ υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε· ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν Θεόν, ἵνα καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν προσφέρῃ δῶρά τε καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁμαρτιῶν, αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ». Θ ΕΛΕΙΣ ΝΑ ΒΡΕΙΣ ΧΑ ΡΗ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ; «Προσερχώμεθα... ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν» Πρὶν ἔλθει ὁ Χριστὸς στὸν κόσμο, ὑπῆρχε ὁ ζωογονεῖ τὶς ψυχές μας. Σβήνει τὶς ἐνοχές μας μὲ Μωσαϊκὸς Νόμος. Κάθε παράβαση στὸ Νόμο αὐτό, τὸ μυστήριο τῆς Μετανοίας καὶ Ἐξομολογήσεως. εἶχε σκληρὴ τιμωρία. Μετὰ τὴν ἔλευση τοῦ Κυρίου Μᾶς σώζει καὶ μᾶς δικαιώνει, μὲ μιὰ βασικὴ μας καὶ τὴ σταυρική του θυσία, τὴ θέση τοῦ Νόμου προϋπόθεση: Ἐφ’ ὅσον μετανοοῦμε εἰλικρινὰ καὶ τὴν πῆρε ἡ Χάρη. Καὶ ἀντὶ τῆς παραδειγματικῆς ἀλλάζουμε ζωή. «Χάριτί ἐστε σεσωσμένοι» μᾶς τιμωρίας γιὰ κάθε παράβαση καὶ παρακοή, ὑπάρχει βεβαιώνει ὁ Ἀπόστολός μας. (Ἐφεσ. β΄5). τὸ ἔλεος. Δηλαδὴ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Πατέρα, εἶναι ἕτοιμη νὰ μᾶς συγχωρήσει. Τεράστια ἡ διαφορὰ Τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ μᾶς καταδιώκει. νὰ ἀντιμετωπίζεις τὸν Θεὸ σὰν σκληρὸ δικαστὴ Ὀνομάζουμε τὸν Θεὸ καὶ Κύριό μας, Πολυέλεο καὶ ὄχι σὰν στοργικὸ Πατέρα, ποὺ σὲ περιμένει μὲ καὶ Πολυεύσπλαχνο. «Σπλάχνα οἰκτιρμῶν» ἔχει ἀνοιχτὴ τὴν ἀγκαλιά. Πόσο πληγωμένη θὰ ἦταν ὁ οὐράνιος Πατέρας μας. Πλούσια καὶ ἀνεξάντλητα ἡ καρδιά μας, ἂν δὲν γνωρίζαμε πὼς ἡ Χάρη τοῦ τὰ ἐλέη τοῦ Θεοῦ. Θεοῦ, ἔχει τὴ δύναμη νὰ συγχωρήσει κάθε ἁμαρτία Τί θησαυρός, ἀλήθεια, ἀδαπάνητος εἶναι τὸ μας, ἀρκεῖ νὰ ἐπιστρέψουμε κοντά Του σὰν τὸν ἔλεος τοῦ Θεοῦ! Τί μεγάλη παρηγοριὰ γιὰ μᾶς «ἄσωτο υἱό»! τοὺς ταλαίπωρους ἀνθρώπους, γιὰ μᾶς τοὺς ἁμαρτωλούς! Ἡ χάρη του Θεοῦ μᾶς σώζει. Ὅταν μὲ τὴ σκέψη μας γυρίζουμε στὰ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ἡ θεία χάρη εἶναι ὑπερφυσικὴ δύναμη ποὺ περασμένα χρόνια τῆς ζωῆς μας καὶ κάνουμε προσφέρεται δωρεὰν στὸν καθένα μας. «Ἀδελφοὶ αὐτοκριτική, βλέπουμε τόσες παραβάσεις στὶς ἑνὶ ἑκάστῳ ἡμῶν ἐδόθη ἡ χάρις» (Ἐφεσ. δ´ 7), ἅγιες ἐντολές Του! Τόσες παραλείψεις στὰ ἔργα μᾶς βεβαιώνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Εἶναι μιὰ τῆς ἀγάπης! Τόσες μικρὲς καὶ μεγάλες ἴσως οὐράνια καὶ εὐεργετικὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ στὴ ἁμαρτίες μὲ τὶς ὁποῖες λυπήσαμε τὸν Κύριό ζωή καὶ στὶς ψυχές μας. Ὅπως σ’ ἕνα κατάδικο μας καὶ μολύναμε τὸν λευκὸ χιτώνα τῆς ψυχῆς! ποὺ πρόκειται νὰ ἐκτελεσθεῖ, τοῦ δίνει χάρη ὁ Καὶ ὁ Κύριός μας, πάντα μᾶς δέχεται καὶ πάντα Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας καὶ δὲν τὸν σκοτώνουν, μᾶς συγχωρεῖ, ἐφ’ ὅσον μετανοοῦμε εἰλικρινά. ἔτσι καὶ ὁ Κύριός μας, μᾶς προσφέρει τὴ λυτρωτική Μὲ κατάπληξη βλέπουμε πόσο πλούσια χύθηκε του χάρη καὶ μᾶς σώζει ἀπὸ τὸν αἰώνιο θάνατο. Τὸ πάνω μας τὸ ἔλεός Του! Ἀκόμη ἀπὸ πόσους καὶ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ μας, ποὺ χύθηκε στὸν Σταυρὸ πόσους κινδύνους ψυχικοὺς καὶ σωματικοὺς τοῦ Γολγοθᾶ, εἶναι ἀνεξάντλητη πηγὴ χάριτος καὶ μᾶς προφύλαξε. Πράγματι αὐτὸ ποὺ γράφει ὁ ἐλέους. Γι’ αὐτὸ ἡ χάρη εἶναι ἡ εὔνοια τοῦ Θεοῦ - Προφήτης Δαυὶδ τὸ διαπιστώνει ὁ καθένας Πατέρα γιὰ μᾶς, ποὺ μὲ τὴ θυσία τοῦ Υἱοῦ Του, μᾶς μας στὴ ζωή του: «Τὸ ἔλεός σου καταδιώξει Μάρτιος 2023 ξανάκανε παιδιά Του. Αὐτὴ ἡ ἐξαιρετικὴ εὔνοια με πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου» (Ψαλμ. μᾶς συνοδεύει, ὅπου κι ἂν σταθοῦμε. Ἔρχεται κάθε κβ΄6). Καὶ ὁ Θεοδώρητος ἑρμηνεύοντας τὸ στίχο μέρα νὰ γεμίσει τὴν ὕπαρξή μας. αὐτὸ γράφει: «Ὅλων τῶν ἀγαθῶν ἔγινε πρόξενος Ἀλλὰ τί μᾶς προσφέρει ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ; Ὅτι ἡ ἀνέκφραστή σου, Κύριε, φιλανθρωπία. Γιατὶ σὰν προσφέρουν οἱ ἀκτῖνες τοῦ ἥλιου στὴ γῆ μας. Ὅτι κυνηγὸς ἀγάπης καὶ ἐλέους μᾶς καταδίωξε καὶ μᾶς οἱ μικρὲς σταγόνες τῆς βροχῆς στὰ διψασμένα ἔφθασε καὶ μᾶς μετέδωσε τὴ σωτηρία». Συγκινημένος χωράφια. Ὁ ἥλιος φωτίζει, θερμαίνει καὶ ζωογονεῖ ὁ Δαυὶδ ἀπὸ τὴν ἀσταμάτητη αὐτὴ καταδίωξη, τὰ πάντα ἐπάνω στὴ γῆ. Ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης ἀναφωνεῖ: «Τὰ ἐλέη σου Κύριε ἀπὸ τοῦ αἰῶνος 32 ὁ Χριστός μας, μᾶς φωτίζει, μᾶς θερμαίνει, εἰσί» (Ψαλμ. κδ´ 6).

«Τῷ γὰρ Ἀβραὰμ ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΜΑΡΤΙΟΥ ἐμεσίτευσεν ὅρκῳ, ἵνα ἐπαγγειλάμενος ὁ Θεός, Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΛΙΜΑΚΟΣ) διὰ δύο πραγμάτων ἐπεὶ κατ᾿ οὐδενὸς εἶχε ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ἑβρ. στ΄ 13-20 ἀμεταθέτων, ἐν οἷς ἀδύ- μείζονος ὀμόσαι, ὤμοσε ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Μάρκ. θ΄ 17-31 νατον ψεύσασθαι Θεόν, καθ᾿ ἑαυτοῦ λέγων· ἦ ἰσχυρὰν παράκλησιν μὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καὶ πληθύνων πλη- ἔχωμεν οἱ καταφυγόντες κρατῆσαι τῆς προ- θυνῶ σε· καὶ οὕτω μακροθυμήσας ἐπέτυχε τῆς κειμένης ἐλπίδος· ἣν ὡς ἄγκυραν ἔχομεν τῆς ἐπαγγελίας· ἄνθρωποι μὲν κατὰ τοῦ μείζονος ψυχῆς ἀσφαλῆ τε καὶ βεβαίαν καὶ εἰσερχομένην ὀμνύουσι, καὶ πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος, ὅπου εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος· ἐν ᾧ περισσότερον βου- πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλθεν Ἰησοῦς, κατὰ λόμενος ὁ Θεὸς ἐπιδεῖξαι τοῖς κληρονόμοις τῆς τὴν τάξιν Μελχισεδὲκ ἀρχιερεὺς γενόμενος εἰς ἐπαγγελίας τὸ ἀμετάθετον τῆς βουλῆς αὐτοῦ, τὸν αἰῶνα». Ο Ι ΥΠΟ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥ Θ ΕΟΥ «Ἀδύνατον ψεύσασθαι Θεόν» Ο ΘΕΟΣ εἶναι πάντοτε καὶ τὴν σωτηρία ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ εἰς πάντα ἀξιόπιστος. Δὲν ποὺ θὰ τὴν πρόσφερε ὁ Θεὸς ὑπάρχει περίπτωση νὰ δια- μὲ τὴν θυσία τοῦ Υἱοῦ Του. Ἡ Μάρτιος 2023 ψευσθεῖ. Κάθε λόγος Του εἶναι ἐκπλήρωση τῶν προφητειῶν ἀληθινός. Οἱ ὑποσχέσεις Του ἀποδεικνύουν τὴν ἀξιοπιστία 33 εἶναι ἀδιανόητο νὰ μὴν πραγ- τοῦ Θεοῦ στὰ ὅσα μᾶς ὑπό- ματοποιηθοῦν. Ἂς δοῦμε ὅμως σχεται. τί μᾶς λέει τὸ ἀποστολικὸ ἀνά- γνωσμα. 2. Τὸ δεύτερο εἶναι ἡ Ἱστο- ρία. Ὅλα ὅσα ἔγιναν καὶ περι- Ὁ Θεὸς ὑποσχέθηκε στὸν γράφονται στὴν Καινὴ Δια- Ἀβραὰμ ὅτι θὰ τὸν εὐλογήσει θήκη. Στὰ ὅσα ἔκανε ὁ Κύριός πλουσιοπάροχα καὶ θὰ τοῦ δώ- μας Ἰησοῦς Χριστὸς ἀπὸ τὴ σει πολλοὺς ἀπογόνους. Τὴν στιγμὴ τῆς Γεννήσεώς Του διαβεβαίωση αὐτὴ τοῦ τὴν μέχρι τὴν Ἀνάληψή Του. Ἀλλὰ ἔδωσε ἐπανειλημμένως. Καὶ καὶ ὅσα μᾶς εἶπε τὸ ἅγιο στόμα τὸν κάλεσε νὰ φύγει ἀπὸ τὴν Του. Τά «ρήματα ζωῆς αἰω- πατρίδα του καὶ νὰ ἔλθει στὴ νίου». Αὐτὰ ποὺ μᾶς ἀποκά- γῆ τῆς «ἐπαγγελίας». Ὁ Ἀβραὰμ λυψε γιὰ αὐτὴ τὴ ζωὴ καὶ τὴν ἦταν βέβαια ἀφοσιωμένος καὶ πιστὸς στὸν Θεό, αἰώνια. Γιὰ τὴν καινούργια ζωὴ ποὺ ἔφερε στοὺς αὐτὸ δὲν ἀπέκλειε ὅμως νὰ τοῦ γεννηθοῦν κά- ἀνθρώπους καὶ τὸν τρόπο, τὴν δυνατότητα τῆς ποιες ἀμφιβολίες. Γι’ αὐτὸ ὁ Θεὸς ἐπιβεβαιώνει κατακτήσεώς της. Ὅλα μαρτυροῦν καὶ βεβαιώ- τὴν ὑπόσχεσή Του μὲ ὅρκο. Ὅρκο ποὺ ἔδωσε νουν τὴν ἀξιοπιστία τοῦ Θεοῦ. στὸν Ἴδιο τὸν Ἑαυτό Του. 3. Καὶ μ’ ἕνα τρίτο ὅμως μᾶς βεβαιώνει ὁ Θεὸς ὅτι εἶναι ἀξιόπιστος. Μὲ τὴ ζωὴ τῶν πιστῶν, Ὁ Ἀβραὰμ χωρὶς καμιὰ ἀμφιβολία δέχτηκε τὶς τὴ ζωὴ τῶν ἁγίων. Τὴ ζωὴ ποὺ ἔζησαν μὲ τὴν ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ. Εἶχε τὴ βεβαιότητα πὼς ἱεραποστολική τους φλόγα οἱ Ἀπόστολοι καὶ δὲν ὑπῆρχε περίπτωση νὰ μὴν ἐκπληρωθοῦν καὶ ὑλοποίησαν μὲ τὴν ἀγάπη οἱ πρῶτοι Χριστια- νὰ διαψευσθεῖ ὁ Θεός. Κι ὄχι μόνο ὁ Ἀβραάμ. νοί. Τὴ ζωὴ ποὺ ἐπισφράγησαν μὲ τὸν θάνα- Ὅσοι πίστεψαν στὸν Θεό, δέχτηκαν τὸν λόγο Του τό τους οἱ ἀμέτρητοι μάρτυρες καὶ ὁμολογητὲς κι ἀκολούθησαν τὸ θέλημά του, ἔχουν τὴν ἴδια τῆς πίστεώς μας. Τὸ βίωμα τῶν πιστῶν καὶ τῶν σιγουριά, πὼς δὲν θὰ διαψευστοῦν οἱ ἐλπίδες ἁγίων ἐκφράζει τόσο δυνατὰ τὴν ἐμπιστοσύνη τους καὶ ὅτι θὰ ἐκπληρωθοῦν στὸ ἀκέραιο οἱ στὶς ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ. Αὐτοὶ ἀποτελοῦν τὰ ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ. ζωντανὰ πρότυπά μας, γιὰ νὰ συνεχίζουμε νὰ ἐμπιστευόμαστε στὶς ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ καὶ Ὁ Θεὸς εἶναι πάντοτε ἀξιόπιστος. Αὐτὸ πρέπει νὰ μὴν κλονίζεται ποτὲ ἡ ἐλπίδα μας σ’ αὐτές. νὰ εἶναι ἀπόλυτη πεποίθησή μας. Πολλὰ εἶναι Ἐμεῖς σήμερα ζοῦμε μὲ αὐτὴ τὴν ἐμπιστοσύνη τὰ γεγονότα ποὺ τὸ βεβαιώνουν. στὶς ὑποσχέσεις καὶ ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ; Συμμορ- φώνουμε τὴ ζωή μας μὲ αὐτές; Τότε ὁπωσδήπο- 1. Τὸ πρῶτο εἶναι ἡ προφητεία. Ἡ Παλαιὰ τε, ἐμπνεόμενοι καὶ ἀπὸ τὰ παραδείγματα τῶν Διαθήκη εἶναι γεμάτη ἀπὸ προφητεῖες. Ὄχι μο- ἁγίων μας, θὰ βλέπουμε καὶ στὴ δική μας ζωὴ νάχα στὰ προφητικά της βιβλία, ἀλλὰ καὶ σ’ ὅλα νὰ ἐκπληρώνονται συνεχῶς οἱ ὑποσχέσεις τοῦ σχεδὸν τὰ ἄλλα. Προφητεῖες ποὺ ἐκπληρώθηκαν Θεοῦ. στὸ ἀκέραιο στὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τί ἀκριβῶς ἔλεγαν οἱ προφητεῖες αὐτές; Ἐκτὸς ἀπὸ τὰ περιστατικὰ τῆς ζωῆς Του, ἔκαναν λόγο γιὰ

«ΟΛΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΣΟΥ ΒΓΑΛΟΥΝ ΤΑ ΜΑΤΙΑ»! Ἦταν τὸ πικρὸ παράπονο μιᾶς ἐργαζόμενης κόρης. καὶ βασικὸ ποὺ χρειάζεται νὰ τονισθεῖ εἶναι νὰ προ- Τὸ κατάστημα μεγάλο καὶ σὲ κεντρικότατο μέρος τῶν σέχουμε, ὥστε νὰ μὴν πληγώνουμε ψυχικὰ τὸν πλη- Ἀθηνῶν. Δουλειὰ πολλή. Πελατεία μεγάλη. Καὶ γι’ αὐτὸ σίον μας. ὑπάλληλοι πολλοί. Καὶ μικρότεροι καὶ μεγαλύτεροι. Ὅποιοσδήποτε κι ἄν εἶναι. Μάλιστα τὶς νεανικὲς Ὅλοι σὲ συνεχὴ κίνηση καὶ δραστηριότητα, γιὰ νὰ ψυχές. Ἀφορμὲς θὰ παρουσιάζονται πολλὲς καὶ ἡ καθη- ἐξυπηρετήσουν, γιὰ νὰ τακτοποιήσουν, γιὰ νὰ ἑτοι- μερινὴ ἀναστροφὴ δημιουργεῖ καταστάσεις ποὺ εὔκολα μάσουν. Ὁ καθένας στὸν τομέα του. Ἀλλὰ καὶ ὁ ἕνας μπορεῖ ὁ ἕνας νὰ τραυματίζει τὸν ἄλλο. Ἐκεῖ ἀπαιτεῖται βοηθᾶ τὸν ἄλλο. Ἡ δουλειὰ τοῦ ἑνὸς στὴ συνέχεια μεγάλη προφύλαξη. Ἡ συναίσθηση τῆς εὐθύνης μας μὲ τὴ δουλειὰ τοῦ ἄλλου. Τὰ ὅριά τους πολλὲς φορὲς ἀπέναντι τῶν ἄλλων, ἡ πεποίθηση ὅτι καὶ οἱ ἄλλοι συγχέονται. Καὶ ἀκόμη ὑπάρχουν κοινὲς δουλειὲς ἔχουν δικαιώματα στὴ ζωή, καὶ πιὸ πολὺ ἡ ἀγάπη, ἡ ποὺ πρέπει νὰ γίνουν μαζὶ καὶ ἀπὸ δυὸ καὶ τρεῖς. Ἡ καλοσύνη, ἡ λεπτότητα, εἶναι οἱ ἄριστες προϋποθέσεις ἀπόδοση πρέπει νὰ εἶναι πάντα καλὴ καὶ μεγάλη. Καὶ γιὰ νὰ ἀποφύγουμε τὴν ψυχικὴ ζημιά. Μὴ λησμονοῦμε στὸ ἕνα τμῆμα καὶ στὸ ἄλλο. Καὶ ὁ μισθὸς θὰ αὐξά- ὅτι ὅσο ἡ χριστιανικὴ συμπεριφορὰ μᾶς ἐμπνέει καὶ νει ἀνάλογα μὲ τὰ χρόνια καὶ τὴν ἀπόδοση. Ποιὸς τονώνει καὶ ἐνθαρρύνει, τόσο ὁ ἐγωισμὸς καὶ τὸ παρά- θὰ τὸ κρίνει καὶ ποιὸς θὰ κανονίζει τὴ θέση καὶ τὴν νομο συμφέρον καὶ ἡ ἁμαρτωλὴ ἰδιοτέλεια πληγώνουν ἀξία τοῦ κάθε ὑπαλλήλου; Ποιὸς θὰ σχηματίζει τὴ κατάκαρδα καὶ δημιουργοῦν δράματα. σωστὴ γνώμη καὶ κρίση; Καὶ τὸ κακὸ εἶναι ὅτι, σὲ Ἀσφαλῶς θὰ πρέπει νὰ τονισθεῖ ἀκόμη ὅτι δὲν κάτι τέτοιες περιστάσεις, ὑπάρχουν δυστυχῶς ἐκεῖνοι φθάνουν οἱ ψεύτικες καὶ ἐπίπλαστες ἐκεῖνες ἐκδη- ποὺ ἐπιζητοῦν εὐκαιρία γιὰ νὰ βελτιώσουν τὴ θέση λώσεις τῆς καθημερινῆς ζωῆς. Οὔτε τὰ παχιὰ καὶ τους εἰς βάρος τῶν ἄλλων. Εἶναι οἱ ἐπιτήδειοι ποὺ χωρὶς περιεχόμενο λόγια. Ὁ κάθε ἄνθρωπος καὶ πιὸ διαβάλλουν καὶ ἀκόμη οἱ πονηροὶ ποὺ παραποιοῦν πολὺ οἱ νεανικὲς καρδιὲς θέλουν καὶ ζητοῦν κάτι τὸ τὴν πραγματικότητα. οὐσιῶδες καὶ καθαρό. Ἀπαιτοῦν εἰλικρίνεια καὶ εὐθύ- Ἀσφαλῶς μέσα σ’ ἕνα τέτοιο λαβύρινθο θὰ βρέθηκε τητα. Ἐνθουσιάζονται ἀπὸ τὰ ἁγνὰ καὶ ἀνιδιοτελὴ αὐτὴ ἡ κοπέλα καὶ θὰ συνάντησε μιὰ τέτοια μεγάλη αἰσθήματά μας. Καὶ πρὸ παντὸς περιμένουν νὰ δοῦν ἀθλιότητα! Καὶ πόνεσε πολὺ ἡ ψυχή της. Ἔνιωσε βαθιὰ τὰ φωτεινὰ ἔργα μας καὶ τὴ δίκαιη καὶ ἀμερόληπτη νὰ τὴν χτυπᾶ ἡ ἀδικία. Δοκίμασε τὴν κακία καὶ τοῦ κρίση καὶ ἐνέργειά μας σὲ κάθε περίπτωση. Ἐκεῖνα, ἐργοδότη, ἀλλὰ καὶ τοῦ συνεργάτη. Ἴσως εἶδε ἄλλους δηλαδή, ποὺ ἀποτελοῦν τὰ βασικὰ καὶ οὐσιώδη γνω- καὶ ἄλλες νὰ προάγονται, νὰ βελτιώνουν τὴ θέση τους, ρίσματα τοῦ Χριστιανοῦ. μολονότι, ὅπως ἡ συνείδησή της μαρτυροῦσε, δὲν Καὶ χρειάζεται αὐτὰ νὰ τεθοῦν σὲ ἐνέργεια ἀπὸ ἦταν ἀξιώτεροι ἀπ’ αὐτή. Ἔβλεπε ὁλοφάνερα τὸν πα- ὅλους τοὺς πιστοὺς καὶ εὐσεβεῖς, γιατὶ ἔτσι θὰ γίνουν ραμερισμὸ καὶ τὴν ἀδικία. Αὐτὰ ποὺ τὴν ἔκαναν νὰ ἕνας φραγμὸς μπροστὰ στὴν ἀδικία καὶ τὴν ἐκμετάλ- ξεσπάσει στὸ πικρὸ παράπονο : «ὅλοι θέλουν νὰ σοῦ λευση τῶν ἀδύνατων. Θὰ γίνουν τὸ ἰσχυρὸ ἀντίβαρο βγάλουν τὰ μάτια!» στὴν κακία καὶ σκληρότητα τῶν ἄλλων. Πόσο πόνο κρύβουν τὰ λόγια αὐτά! Ἦταν ἡ πικρὴ πείρα τῆς καθημερινῆς δουλειᾶς! Ὀρθόδοξον Χριστιανικὸν Περιοδικόν. Καὶ τὸ χειρότερο ὅτι ἀπὸ τὴ θλι- βερὴ αὐτὴ διαπίστωση δὲν ξεχωρίζει Ὄργανον Ἀδελφότητος Θεολόγων ἡ «ΖΩΗ» κανένα. «Ὅλοι», λέει, ἐπιζητοῦν νὰ τὴν ἀδικήσουν, νὰ τὴν παραμερί- Κυκλοφορεῖ κάθε μήνα. σουν. Ὑπερβολὴ δὲν εἶναι; Ἀσφαλῶς. Ἐκδότης: Ἀδελφότης Θεολόγων ἡ «ΖΩΗ» Σ.Α., Ἱπποκράτους 189, 114 72 Ἀθῆναι. Τηλ.: 210 64 28 331, FAX: 210 64 63 606. Διευθυντὴς Συντάξεως: Γεώργιος Β. Μελέτης, Ἱπποκράτους 189, 114 72 Ἀθῆναι. Ὅμως, ἐπειδὴ πληγώθηκε ἡ νεανι- Ἐκτύπωση: «Λυχνία Α.Ε.», Ἀνδραβίδας 7, 136 71 Χαμόμυλο - Ἀχαρνῶν. κή της ψυχή, δὲν ἔβλεπε παρὰ μόνο Τηλ.: 210 3410436, FAX: 210 3425967, www.lyhnia.gr ἐχθροὺς καὶ κακοποιοὺς γύρω της! ΚΩΔΙΚΟΣ: 01 1290 Μάρτιος 2023 Ὅλοι γι’ αὐτὴ ἦταν ἐπικίνδυνοι, ὅλοι Ἡ ἀνανέωση τῆς ἐτήσιας συνδρομῆς ἐσωτερικοῦ (10 €) ἤθελαν τὴν καταστροφή της! Τὸ συ- μπορεῖ νὰ γίνει μὲ τοὺς ἑξῆς τρόπους: μπέρασμα αὐτὸ τῆς νεανικῆς αὐτῆς ψυχῆς εἶναι τρομερό. Ἀποκαλύπτει α) Μὲ κατάθεση στὴν Ἐθνικὴ Τράπεζα τῆς Ἑλλάδος, στὸν λογαριασμὸ μιὰ ἄποψη ποὺ ἴσως δὲν τὴν προ- ποὺ διατηρεῖ ἡ Ἀδελφότητα ὑπ’ ἀριθμ.: 132/296000-13 (ΙΒΑΝ: σέχουμε. Ὅτι, δηλαδή, ἡ κακία καὶ ἡ GR1501101320000013229600013), δικαιούχος: Ἀδελφότης Θεολόγων ἡ ἀδικία καὶ ἡ παρανομία δημιουργεῖ «ΖΩΗ». Στὴν αἰτιολογία νὰ ζητᾶτε νὰ σημειώνεται ρητῶς τὸ ὀνοματεπώνυμο ἐρείπια, ποὺ προκαλοῦν ψυχικοὺς κλονισμοὺς καὶ τραυματίζουν βα- τοῦ συνδρομητὴ καὶ τὸ ὄνομα τοῦ περιοδικοῦ (ΖΩΗ) θύτατα τὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων. Ἴσως δὲν φαίνονται, ἀλλ’ αὐτὸ εἶναι β) Στὰ βιβλιοπωλεῖα «ΖΩΗ» (Καρύτση 14, Ἀθήνα καὶ Ἁγ. Σοφίας 41, Θεσσαλονίκη) καὶ συνεργαζόμενα βιβλιοπωλεῖα γ) Στὸ γραφεῖο τοῦ περιοδικοῦ: Ἱπποκράτους 189, 114 72 Ἀθήνα δ) Στὰ ΕΛΤΑ μὲ ἔντυπο ταχυπληρωμῆς ποὺ συναποστέλλεται ἀνὰ τακτὰ χρονικὰ διαστήματα γιὰ ὅσους ἔχουν ὀφειλή ποὺ τὰ κάνει νὰ εἶναι βαρύτερα καὶ ε) Στὰ ΕΛΤΑ μὲ ταχυδρομικὴ ἐπιταγὴ στὴ διεύθυνση τοῦ περιοδικοῦ (Ἱπποκράτους τραγικότερα. Ποιὰ ὑπηρεσία θὰ τὰ 189, 114 72 Ἀθήνα). Προβλέπεται ἐπιβάρυνση μὲ ταχυδρομικὰ τέλη ἐπισημάνει καὶ θὰ θελήσει νὰ τὰ με- στ) Σὲ κατὰ τόπους συνεργάτες καὶ ἀντιπροσώπους, οἱ ὁποῖοι θὰ κόβουν σχετικὲς λετήσει; Καὶ ἀκόμη νὰ ἐπιχειρήσει ἀποδείξεις. νὰ τὰ ἀνορθώσει; Ἡ ἀνανέωση τῆς ἐτήσιας συνδρομῆς ἐξωτερικοῦ (25 €) / Κύπρου (15 €) Πολὺ φοβόμαστε ὅτι οἱ θετικοὶ μπορεῖ νὰ γίνει μόνο μὲ κατάθεση στὴν τράπεζα: παράγοντες σήμερα ἔχουν ὑπερβο- ΙΒΑΝ: GR1501101320000013229600013 34 λικὰ ἀδυνατήσει. Γι’ αὐτὸ τὸ πρῶτο BIC/Swift Code: ETHNGRAA

ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ Ο ΜΕΓΑΣ ΦΩΤΙΟΣ (820 - 893) 3 Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ Στὴν Κωνσταντινούπολη ἡ διένεξη Ἀνατολῆς καὶ πολλὲς σχεδίες τῶν βαρβάρων. Τρομοκρατήθηκαν. Δύσης καὶ ἡ ἀντικανονικὴ καθαίρεση τοῦ Φωτίου ἀπὸ τὸν Πάπα γίνονταν δεκτὰ μὲ μεγάθυμη σιωπή. Ἔλυσαν τὴν πολιορκία καὶ ἔφυγαν. Ἄδειο τὸ πεδίο Ἡ στενὴ συνεργασία, ποὺ ἄρχισε μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου νὰ ἀναπτύσσεται μεταξὺ Φωτίου, Μιχαὴλ καὶ τῆς μάχης τὸ βρῆκε ὁ Αὐτοκράτορας, ὅταν ἐσπευσμέ- Βάρδα, ἀπέδιδε λαμπρὰ ἀποτελέσματα. να γύρισε στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἐπιδρομεῖς δὲν Οἱ Βυζαντινοὶ κατορθώνουν μέσα σὲ λίγο διάστημα νὰ ἀνυψώσουν τὴν Αὐτοκρατορία, ἐλεύθερη πιὰ ἀπὸ ὑπῆρχαν. Εἶχαν φύγει γιὰ τὴν ἀχανῆ πατρίδα τους, τὴν αἵρεση τῆς εἰκονομαχίας, σὲ πανίσχυρη δύναμη στὴ Μέση Ἀνατολή. Τὸ 859-860 τὰ βυζαντινὰ στρατεύ- χωρὶς νὰ ὑπάρξει ὁ «ἐκδιώκων αὐτούς». ματα συνέτριψαν τοὺς Ἄραβες κοντὰ στὰ Σαμόσατα, ὀχύρωσαν πάλι τὴν Ἄγκυρα καὶ τὴ Νίκαια, ἔδιωξαν Σὰν θαῦμα εἶδαν τὸ γεγονὸς ὁ Αὐτοκράτορας, Πα- τὸν ἀραβικὸ στόλο ἀπὸ τὴν περιοχὴ τῆς Δαμιέττης. τριάρχης καὶ ὁ λαός. Καὶ ὀργάνωσαν τότε, ὅπως ἔκα- Στὸ μεταξὺ οἱ Βυζαντινοὶ γνώρισαν γιὰ πρώτη φορὰ τοὺς Σλάβους τοῦ Βορρᾶ καὶ τὴ σκληρότητά ναν αἰῶνες πρὶν ὁ Πατριάρχης Σέργιος μὲ τὸν Ἡρά- τους. Στὶς 18 Ἰουνίου τοῦ 860, καὶ τὸ πέμπτο ἔτος τῆς βασιλείας τοῦ Μιχαὴλ καὶ τὸ τρίτο ἔτος ἀπὸ τὴν ἐνθρό- κλειο, εὐχαριστήρια τελετὴ -- λιτανεία – γύρω γύρω νιση τοῦ Φωτίου, ἐνῶ ὁ αὐτοκράτωρ εἶχε ἐκστρατεύσει κατὰ τῶν Ἀράβων, ἔξω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη στὰ τείχη, ἔχοντας μαζί τους τὸ ἱμάτιο τῆς Θεοτόκου. φάνηκαν οἱ Ρῶσοι, ποὺ εἶχαν φθάσει ὡς ἐκεῖ μὲ 200 μονόξυλα. Ἀποβιβάσθηκαν στὶς ἀκτές, πολιόρκησαν Τέτοιος εἶναι σὲ κάθε ἐποχὴ ὁ ἀληθινὸς Ἡγέτης. τὴν Πόλη καὶ ρίχθηκαν στὴν ὕπαιθρο. Ἄγριες λεη- λασίες καὶ σφαγὲς ἀθώων ἀκολούθησαν. Θρῆνοι καὶ «Ἀπὸ τὸ πικρὸ ἐξάγει γλυκύ». Ἀπὸ τὸν πόνο, πνευ- ὀδυρμὸς ἁπλώθηκε στὴ Βασιλεύουσα. ματικὴ ὠφέλεια. Καὶ ἀπὸ τὴν τρομερότερη συμφορά, Τότε ὕψωσε τὸ πνευματικὸ ἀνάστημα ὁ μεγάλος Πατριάρχης. Ὁ ἡγέτης στὶς δοκιμασίες φαίνεται. Καὶ μπορεῖ νὰ καθοδηγήσει τὸ λαό του στὶς κορυφὲς τοῦ στὴν δοκιμασία αὐτὴ φάνηκαν τὰ ἡγετικὰ προτερήμα- τα τοῦ Φωτίου. Γίνεται ὁ στοργικὸς πατέρας, ἡ κλῶσσα Πνεύματος. Ἀρκεῖ ὁ ἴδιος νὰ εἶναι ἄνθρωπος τοῦ ποὺ περιμαζεύει τὰ κλωσσόπουλά της. Ταυτόχρονα ὅμως καὶ ὁ μεγάλος παιδαγωγός. Παίρνοντας ἀφορμὴ Πνεύματος, ὅπως ὁ Μέγας Φώτιος! ἀπὸ τὴ μεγάλη θλίψη, βγάζει ἠθικὰ συμπεράσματα καὶ δείχνει τὸν μόνο δρόμο τῆς σωτηρίας. Μετὰ τὴ λύτρωσή τους, ἄλλος στὴν θέση τοῦ Πα- Κάποτε ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος εἶπε στὴν Ἀντιόχεια τριάρχη θὰ ἀναπαυόταν στὶς δάφνες του καὶ σὲ λίγο τοὺς περίφημους του λόγους «στοὺς ἀνδριάντας». Τώρα ὁ Φώτιος ὁμιλεῖ στήν «ἐπιδρομὴ τῶν Ρώσων». θὰ ξεχνοῦσε τοὺς ἐπιδρομεῖς. Δὲν συνέβη τὸ ἴδιο μὲ Τὰ λόγια τοῦ φλογεροῦ Ἡγέτη συνεκίνησαν τὸ τὸν Φώτιο. Διατήρησε στὴ μνήμη του τοὺς Ρώσους, λαό. Δημιούργησαν αἰσθήματα μετανοίας. Σὰν τοὺς Νινευΐτες καὶ οἱ Κωνσταντινουπολίτες γονάτισαν καὶ ὄχι ὅμως γιὰ νὰ ὑποκαίει ἔχθρα καὶ μῖσος κατὰ τῶν ζήτησαν συγγνώμη ἀπὸ τὸν Θεὸ - Πατέρα. Πάντα ὁ ἄνθρωπος στὸν πόνο καὶ στὴν σκληρὴ δοκιμασία βαρβάρων, ποὺ ἔφθασαν πρὸ τῶν πυλῶν τῆς Βασι- πλησιάζει τὸν Δημιουργό του. Ἡ Βασιλεύουσα ἔγινε στρατόπεδο προσευχῆς. Κάθε ἡμέρα ἀπὸ κάθε ἐκκλη- λεύουσας. Ἀλλὰ γιὰ νὰ τοὺς εὐεργετήσει. Καὶ ἤξερε σία μὰ κι᾽ ἀπὸ κάθε σπίτι δεήσεις ὑψώνονταν στὸν Κύριο τῶν Δυνάμεων, νὰ σώσει τὸν λαό του. Ἀπὸ καὶ πίστευε πὼς μεγαλύτερη εὐεργεσία δὲν ὑπάρχει κάθε γωνιὰ παρακλήσεις στὴν Ὑπέρμαχο Στρατηγὸ ἀνέβαιναν στὰ Οὐράνια νὰ λυτρώσει τὴν θεοφρού- ἀπὸ τοῦ νὰ τοὺς προσφέρει τὸ Φῶς. Ἡ γνωριμία μὲ ρητη Πόλη της. τὴν εὐαγγελικὴ Ἀλήθεια θὰ ἦταν τὸ μεγαλύτερο καὶ Καὶ ξανάσωσε τὴν Πόλη της ἡ Ἀήττητος Στρατη- γός, ὅπως καὶ τόσες ἄλλες φορὲς ὡς τότε εἶχε κάνει. τὸ πιὸ πολύτιμο δῶρο ποὺ εἶχε νὰ τοὺς κάνει. Θαλασσοταραχὴ φοβερὴ σηκώθηκε. Καταστράφηκαν Κάλεσε, λοιπόν, μερικοὺς συνεργάτες του, τοὺς μίλησε γιὰ τοὺς εἰδωλολάτρες ἐπιδρομεῖς καὶ τοὺς πρότεινε νὰ εἰσδύσουν στὴν ἀχανή τους χώρα καὶ νὰ τοὺς κηρύξουν τὸν Χριστό. Μὴ ξεχνᾶμε πὼς τὰ χρόνια ἐκεῖνα, ποὺ ἀνθοῦσε ἡ ἑλληνοχριστιανικὴ παιδεία, ἦταν ζωηρὰ ἔντονο καὶ τὸ ἱεραποστολικὸ φρόνημα, χάρη στὸν Μ. Φώτιο καὶ στοὺς μαθητές του, ποὺ δὲν μποροῦσαν νὰ περιορισθοῦν στὰ ὅρια τῆς Ἑλληνικῆς Αὐτοκρατορίας. Πλατειὰ πνεύματα, καθὼς ἦταν, ἔνοιωθαν καὶ τὶς ἀνάγκες τῶν ἄλλων λαῶν, ποὺ ζοῦσαν στὰ σκοτάδια τῆς εἰδωλολατρείας, γιατὶ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ δὲν εἶχε ἀκόμα ἐκεῖ ἀκουσθεῖ. Οἱ συνεργάτες καὶ μαθητές του -- τὰ ὀνόματά τους Μάρτιος 2023 μᾶς εἶναι ἄγνωστα -- δέχθηκαν τὴν πρόταση καὶ σὲ λίγο ἔφυγαν καὶ πῆγαν στὴν ἀπέραντη χώρα τοῦ Βορρᾶ. Ἐκεῖ μὲ πολλοὺς κόπους καὶ θυσίες μετέδω- σαν τὸ μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου σὲ πλήθη βαρβάρων. Πολλοί, πάρα πολλοὶ ἔγιναν Χριστιανοὶ καὶ ζήτησαν Ἐπίσκοπο ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη, ποὺ γρήγορα ἔφθασε στὴν ἀπέραντή τους χώρα. Ἡ ἐπιτυχία τῆς ἀποστολῆς τους χαροποίησε πολὺ τὸν Πατριάρχη. (Συνεχίζεται) 35

ΕΠΙ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟΣ Η ΡΙΖΑ ΤΗΣ ΑΠΟΓΝΩΣΗΣ ΜΑΣ Ἀλγεινὴ ἐντύπωση προκάλεσε ἡ σφοδρὴ ἐπίθεση τοῦ Αἰσθητὴ αὔξηση διαπιστώνεται τὰ τελευταῖα δύο γνωστοῦ γιὰ τὶς ἀντιχριστιανικὲς του ἀπόψεις Πέτρου χρόνια σὲ θανάτους ἀπὸ αὐτοκτονίες στὴν Ἑλλάδα. Σύμ- Τατσόπουλου κατὰ τῆς ἑορτῆς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν. Ὁ φωνα μὲ στοιχεῖα ποὺ παρουσιάσθηκαν καὶ ἀναλύθηκαν ἐν λόγῳ συγγραφέας, σὲ κείμενό του ποὺ ἐπιγράφεται ἀπὸ τὸ Παρατηρητήριο Αὐτοκτονιῶν καὶ τὴν ὀργάνωση «Ποιὸς φοβᾶται τὴν ἀλήθεια;» σὲ γνωστὴ εἰδησεογρα- «ΚΛΙΜΑΚΑ», ὁ ἀριθμὸς τῶν αὐτοκτονιῶν αὐξήθηκε φικὴ ἱστοσελίδα, ἔφθασε μέχρι τοῦ σημείου νὰ γράψει κατὰ 25% μεταξὺ 2020 καὶ 2022, ὑπερβαίνοντας τὶς ὅτι τὸ ἐγχείρημα τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν 600 αὐτοκτονίες ἐντὸς τοῦ 2022 – ἕνας δραματικὸς ὡς προστατῶν τῆς Παιδείας «θὰ ἦταν ἀντίστοιχο μὲ τὸ ἀριθμός, ποὺ ἀντιστοιχεῖ σχεδὸν σὲ δύο αὐτοκτονίες νὰ καθιερώσουμε τὸν Χίτλερ, τὸν Γκέμπελς καὶ τὸν Γκέρινγκ τὴν ἡμέρα. Πολλὰ εἶναι τὰ προβλήματα ποὺ μποροῦν ὡς ἄτεγκτους προστάτες τοῦ ἑβραϊκοῦ γένους ἢ τὸν Στάλιν, νὰ ἀφήσουν τὴν αἴσθηση τοῦ ἀδιεξόδου. Πέρα ἀπὸ τὰ τὸν Ζντάνοφ καὶ τὸν Μπέρια ὡς ἄγρυπνους φρουροὺς τῆς ἐντελῶς προσωπικά, ἐξάλλου, πρὶν ἀπὸ λίγα μόλις χρόνια κοινοβουλευτικῆς δημοκρατίας». Θὰ ἄξιζε ὅλοι, καὶ ἐμεῖς οἱ ἦταν τὰ ἀδιέξοδα τῆς οἰκονομικῆς κρίσης, καὶ μόλις ἴδιοι, νὰ θυμηθοῦμε γιατί οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες τιμῶνται ὡς πρόσφατα ἡ κρίση τῆς πανδημίας. «Πολλὰ τὰ κύματα προστάτες τῆς Παιδείας. Ὄχι ἁπλῶς γιατὶ μελέτησαν τὰ καὶ χαλεπὸν τὸ κλυδώνιον», ὅπως γράφει ὁ ἱερὸς Χρυσό- ἀρχαῖα γράμματα – σφάλλουμε τραγικά, ὅταν στεκόμαστε στομος. Ἀλλὰ λίγοι μῆνες μόλις μᾶς χωρίζουν ἀπὸ τὴ σὲ αὐτό. Ἀλλὰ γιατὶ κράτησαν ψηλὰ τὴν Παιδεία ἀπέναντι χρονιὰ ποὺ τιμήσαμε τὴ συμπλήρωση ἑκατὸ ἐτῶν ἀπὸ τὴ στὸν σκοταδισμὸ καὶ τὸν ἀνορθολογισμὸ τῶν τελευταίων Μικρασιατικὴ Καταστροφή. Εὔλογα διερωτᾶται κανείς: νοσταλγῶν τοῦ παγανισμοῦ. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας Δὲν ἦταν τὰ κύματα μέσα ἀπὸ τὰ ὁποῖα διῆλθε ἡ γενιὰ μας ἐπισφράγισαν ὁριστικὰ τὴν ἐπικράτηση τοῦ Χρι- τῶν προσφύγων μεγαλύτερα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ γονατίζουν στιανισμοῦ, γιατὶ ἔπεισαν τοὺς πάντες, καὶ τοὺς πιὸ ἐμᾶς σήμερα; Πῶς καὶ τότε δὲν ὑπῆρξε αὐτὴ ἡ ἔκρηξη δύσπιστους, ὅτι αὐτὸς ποὺ μποροῦσε νὰ πάει μπροστὰ αὐτοκτονιῶν ποὺ διαπιστώθηκε, γιὰ παράδειγμα, στὴ τὴν Παιδεία καὶ τὸν Πολιτισμὸ ἦταν ὁ Χριστιανισμός, δεκαετία τῆς οἰκονομικῆς κρίσης, σὲ σαφῶς λιγότερο καὶ ὄχι ὁ νοσηρὸς ἀποκρυφισμὸς τοῦ Ἰουλιανοῦ, τοῦ χαλεποὺς καιρούς; Εἶναι καιρὸς νὰ ἀναλογισθοῦμε καὶ νὰ Ἰαμβλίχου ἢ τοῦ Πρόκλου. Γι’ αὐτὸ ἡ Ἱστορία εἶδε τοὺς συνειδητοποιήσουμε τὴ μεγάλη ἀλήθεια: ὅτι τὴν αἴσθη- Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ὡς προστάτες τῆς Παιδείας ση τοῦ ἀδιεξόδου καὶ τὴν ἀπόγνωση δὲν τὴ γεννοῦν καὶ τῶν Γραμμάτων. Οἱ σύγχρονοι πολέμιοι τῆς πίστης τόσο τὰ προβλήματα, ὅσο τὴ γεννᾷ ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ μποροῦν νὰ ἀγνοοῦν τὴν Ἱστορία, μποροῦν ἀκόμα καὶ σύγχρονου ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ. Ὄχι νὰ τὴ διαστρέφουν, ἀλλὰ δὲν μποροῦν νὰ τὴν ἀλλάξουν. ὅτι ἡ πίστη περιορίζει τὰ κύματα· ἀλλὰ θέτει πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν μας τὸ λιμάνι. Καὶ αὐτὸ ἀρκεῖ. Η ΝΕΑ... ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ Δριμύτατες ἐπιθέσεις ἔχει δεχθεῖ τελευταῖα τὸ σχολικὸ ΜΕ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ βιβλίο τῆς Βιολογίας τῆς Γ΄ Γυμνασίου στὴν Κύπρο, δι- ότι, ἀναφερόμενο στὶς μεθόδους ἀντισύλληψης καὶ στὴν Ἀποκαλυπτικὰ εἶναι τὰ συμπεράσματα πρωτοπορι- προστασία ἀπὸ τὰ σεξουαλικῶς μεταδιδόμενα νοσήματα, ακῆς μελέτης ποὺ ἔγινε δεκτὴ ὡς διπλωματικὴ ἐργασία καταγράφει ὡς πρώτη μέθοδο τὴν ἐγκράτεια-ἁγνότητα καὶ στὸ Πανεπιστήμιο τοῦ Dundee στὴ Σκωτία. Ἡ κ. Ἄννα τὴν ἀποχὴ ἀπὸ τὴ σεξουαλικὴ δραστηριότητα πρὸ τοῦ Γραβάνη, ποὺ ἐκπόνησε τὴ μελέτη, ἔθεσε ὡς στόχο νὰ γάμου, τὴν ὁποία μάλιστα ἀξιολογεῖ ὡς τὴ μόνη ἀπόλυτα διερευνήσει τὰ ὀφέλη ἀπὸ τὴν ἐκμάθηση τῶν ἀρχαίων ἀξιόπιστη μέθοδο ἀντισύλληψης, ἡ ὁποία προσφέρει πα- ἑλληνικῶν γιὰ τὴ γλωσσικὴ-γνωστικὴ ἀνάπτυξη τῶν παι- ράλληλα προστασία καὶ ἀπὸ τὰ σεξουαλικῶς μεταδιδόμε- διῶν-ὁμιλητῶν τῆς νέας ἑλληνικῆς γλώσσας. Ἡ συγκρι- να νοσήματα. Πολλοί... ξεσπαθώνουν, κάνοντας λόγο γιὰ τικὴ μελέτη δύο μεγάλων ὁμάδων παιδιῶν ἡλικίας 8-10, ST P Μάρτιος 2023 T RESS PO X+7 RESS POS βιβλίο βγαλμένο ἀπὸ τὸν μεσαίωνα, ποὺ δὲν ἔχει καμμία μιᾶς ὁμάδας ποὺ παρακολουθοῦσε μαθήματα ἀρχαίων θέση στὸ 2023. Παραβλέπουν, ἴσως, ὅτι σύμφωνα μὲ τὸν ἑλληνικῶν ὡς ἐξωσχολικὴ δραστηριότητα καὶ μιᾶς ποὺ P ἴδιο τὸν Παγκόσμιο Ὀργανισμὸ Ὑγείας (WHO) ἡ ἀποχὴ δὲν παρακολουθοῦσε, ἐπιβεβαίωσε πανηγυρικὰ αὐτὸ (abstinence) εἶναι ὁ πιὸ ἀποτελεσματικὸς τρόπος ἀντισύλ- ποὺ θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ ὑποψιασθεῖ: ὅτι ἡ ἐκμάθηση ληψης καὶ προστασίας ἀπὸ τὰ σεξουαλικῶς μεταδιδόμενα τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν συνεπάγεται σημαντικὰ ὀφέλη, νοσήματα. Ἀλλὰ προβληματισμὸ γεννᾷ καὶ ἡ ἀντίδραση καὶ ὄχι μόνο γιὰ τὶς καθαρὰ γλωσσικὲς δεξιότητες τῶν τοῦ ἁρμοδίου Ὑπουργείου Παιδείας, τὸ ὁποῖο διευκρίνισε παιδιῶν. Θὰ ἦταν καλὸ νὰ προβληματισθοῦμε γιὰ τὴ ἀπολογητικὰ ὅτι τὸ συγκεκριμένο βιβλίο ἐκδόθηκε γιὰ σημασία ποὺ δίνουμε –ἢ δὲν δίνουμε– στὴ γλῶσσα. Ἡ ΚΩΔΙΚΟΣ: πρώτη φορὰ τό... 2017, καὶ ἡ Ἐπιθεώρηση Βιολογίας βρί- ἴδια ἡ κ. Γραβάνη δήλωσε μεταξὺ ἄλλων σὲ συνέντευξή 01 1290 σκεται στὴ διαδικασία ἀναβάθμισης τῶν βιβλίων Βιολογίας της σὲ κυριακάτικη ἐφημερίδα: «Ἐνῷ προστατεύονται ἄλλα ὅλων τῶν τάξεων Γυμνασίου-Λυκείου, ὥστε νὰ γίνουν στοιχεῖα τῆς γλωσσικῆς συμπεριφορᾶς μας, ἡ γλῶσσα εἶναι τυχὸν ἀπαραίτητες ἀλλαγές. Τώρα, ἂν τὸ 2017 μοιάζει στὸ περιθώριο. Ἡ γνωστικὴ λειτουργία εἶναι ἄρρηκτα δεμένη τόσο μακρινό, ὥστε νὰ φαντάζει ἐκτὸς τόπου καὶ χρόνου μὲ τὴ γλῶσσα. Ἁπλῆ γλῶσσα σημαίνει καὶ ἁπλῆ σκέψη. Δὲν στὴν ἐποχή μας, προφανῶς πρέπει νὰ προβληματισθοῦμε εἶμαι ἡ πλέον ἁρμόδια γιὰ τὴν πολιτικὴ τοῦ κράτους, τὸ μόνο γιὰ τοὺς ρυθμοὺς μὲ τοὺς ὁποίους ἔχουμε κινηθεῖ τὰ τε- ποὺ μπορῶ νὰ πῶ εἶναι ὅτι ἡ ἐπικρατοῦσα τάση τῆς παγκοσμι- λευταῖα χρόνια – χώρια βεβαίως θὰ ἔπρεπε αὐτονόητα νὰ οποίησης σίγουρα δὲν προστατεύει, ἀλλὰ περιορίζει τὴ γλῶσσα 36 προβληματιζόμαστε καὶ γιὰ τήν... κατεύθυνση... μας, καὶ ἀντίστοιχα περιορίζει τὴ σκέψη τῶν Ἑλλήνων».

Ἔτος 113ον | Ἀπρίλιος 2023 | 4377 ΑΓΟΓΓΥΣΤΑ ΝΑ ΣΗΚΩΝΟΥΜΕ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΜΑΣ ΓΙΑΤΙ, ἀλήθεια ὁ πόνος στὴ ζωή μας; Γιατί ἡ ἀποτυχία νὰ μᾶς συνοδεύει τόσο συχνά; Γιατί ρετικὰ ὑπάρχει κίνδυνος νὰ ἀρνεῖσαι τὸν ζωηφόρο ἡ συκοφαντία νὰ πληγώνει τὴν εὐαισθησία τῆς καρδιᾶς μας; Γιατί τόση ἀχαριστία γύρω μας; Γιατί σταυρὸ καὶ νὰ κατασκευάζεις μέσα σου τὰ τρομερὰ ἡ ἀδικία νὰ ἐπικρατεῖ καὶ ἡ δικαιοσύνη νὰ παρα- γνωρίζεται; Γιατί ἡ ἀλήθεια νὰ συκοφαντεῖται καὶ τὸ καρφιὰ ποὺ θὰ σταυρώνουν τὴν ψυχή σου στὸ ξύλο ψέμα νὰ θαυμάζεται; Γιατί ἡ ἀρετὴ νὰ προπηλακίζεται καὶ ἡ ἁμαρτία νὰ ἐξυμνεῖται; Γιατί τόσες παρέες καὶ τῆς πιὸ φρικτῆς ὀδύνης, τοῦ φόβου, τῆς ἀγωνίας. τόσοι λίγοι φίλοι; Γιατί τόσος λόγος γιὰ ἀγάπη καὶ τόση παραποίηση, τόση ἔλλειψη ἀγάπης; Γιατί τόσες Ναί, παιδί μου, αὐτὸ νὰ φοβηθεῖς. Ὄχι τὸν σταυρό. διαψεύσεις ἐλπίδων; Ἕνα σμῆνος ἀπὸ βασανιστικὰ «γιατί», σὰν πολύβουο μελίσσι, κεντᾶ ἀδιάκοπα τὴ Τὰ καρφιὰ ποὺ σὺ ὁ ἴδιος χαλκεύεις στὴν καθημερινή σκέψη μας καὶ πληγώνει τὴν καρδιά μας. σου ζωή. Καὶ ὁ Κύριός μας ἀπὸ τὸ Σταυρό, τὶς ἅγιες τοῦτες ἡμέρες, μᾶς ἀτενίζει καὶ στοργικὰ λέει στὸν καθένα Τὰ πυρωμένα καρφιὰ τοῦ μίσους ποὺ βυθίζονται μας: Γιατί, παιδί μου, τόσα «γιατί»; Δὲν τὸ ξέρεις, πὼς οἱ δοκιμασίες δὲν εἶναι γιὰ νὰ σὲ καταβάλλουν; Εἶναι ὄχι μόνο στὴν καρδιὰ τοῦ ἀδελφοῦ σου, ἀλλὰ ταυτό- γιὰ νὰ σὲ ἰσχυροποιοῦν. Τὸ γνωρίζεις. Ἡ ζωὴ εἶναι στίβος, εἶναι ἄθλημα, κονίστρα εὐγενικῶν ἀγώνων. χρονα καὶ στὴ δική σου καρδιά. Καὶ σὺ εἶσαι ἀθλητὴς καὶ πρέπει νὰ κατακτήσεις τὰ στεφάνια τῆς νίκης. Πῶς ὅμως; Χωρὶς ἄσκηση, χωρὶς Τὰ ἀκάθαρτα καρφιὰ τῆς ἡδυπαθείας ποὺ κα- κακοπάθεια; Δὲν μπορεῖς νὰ νικήσεις χωρὶς κόπους, ἱδρῶτες, δοκιμασίες. ταρρακώνουν ὑπολήψεις, διαλύουν οἰκογένειες, δη- Ὕστερα, λές, πὼς εἶσαι μαθητής μου, στρατιώτης μιουργοῦν βαθιὲς Ναί, παιδί μου, αὐτὸ νὰ σὲ πνευματικὲς μάχες. Πῶς ὅμως; Γιατί λησμονεῖς ἠθικὲς πληγὲς καὶ φοβηθεῖς. Ὄχι τὸν σταυρό. τοὺς λόγους μου «ὅστις οὐ βαστάζει τὸν σταυρὸν ἀσίγαστους μυ- αὐτοῦ καὶ ἔρχεται ὀπίσω μου, οὐ δύναται εἶναι μου μαθητής»; Δὲν μπορεῖς νὰ εἶσαι μαθητής μου, στικοὺς θρήνους. Τὰ καρφιὰ ποὺ σὺ ὁ ἴδιος ἂν δὲν μάθεις νὰ σηκώνεις τὸν σταυρὸ ποὺ σοῦ πα- Τὰ χρυσὰ καρ- ρουσιάζει ἡ κάθε ἡμέρα. Καὶ τὸν σταυρὸ αὐτὸν δὲν φιὰ τῆς φιλαργυ- χαλκεύεις στὴν καθημερι- θὰ τὸν φέρεις μονάχα στοὺς ὤμους σου. Πόσες φορὲς θὰ χρειασθεῖ νὰ τὸν φέρεις μέσα στὴν καρδιά σου! ρίας ποὺ προκα- νή σου ζωή. Τὰ πυρωμένα Πόσες φορὲς θὰ αἰσθάνεσαι, στὸ τέρμα τῆς σταυρο- λοῦν ἀκατάσχετη φόρου πορείας σου, τὰ γόνατά σου νὰ λυγίζουν! Ἀλλὰ αἱμορραγία στὴν καρφιὰ τοῦ μίσους ποὺ μὴ φοβᾶσαι. Τὶς ὧρες αὐτὲς ὁ σταυρὸς θὰ γίνεται ψυχή. βυθίζονται ὄχι μόνο στὴν στύλος ἐπάνω στὸν ὁποῖο θὰ μπορεῖς νὰ ἀκουμπᾶς, νὰ στηρίζεσαι μὲ ἐμπιστοσύνη καὶ νὰ μένεις ἀσά- Τὰ καρφιὰ καρδιὰ τοῦ ἀδελφοῦ σου, λευτος στὶς καταιγίδες. τῆς ἐγωπάθειας ποὺ σὲ ἀκινητο- ἀλλὰ ταυτόχρονα καὶ Πρόσεξε ὅμως. Ἡ προσταγὴ ἡ δική μου εἶναι νὰ φέρεις τὸν σταυρό σου μὲ γενναιότητα, μὲ αὐταπάρ- ποιοῦν στὸ βαρὺ στὴ δική σου καρδιά. νηση. Ἕνας τέτοιος σταυρὸς γίνεται πηγὴ δύναμης, ἀφορμὴ βαθιᾶς ἐσωτερικῆς χαρᾶς. Τὸ νὰ φέρεις τὸν ξύλο τοῦ ἐγώ σου, σταυρό σου καὶ νὰ ἀκολουθεῖς πίσω μου, εἶναι ἀσφά- λεια καὶ ἐγγύηση τῆς νικηφόρου πορείας σου. Διαφο- ἀνίκανο σὲ ἔργα προσφορᾶς καὶ ἀγάπης. Τὰ καρφιὰ τῆς ἀχαριστίας ποὺ ἀντὶ τοῦ μάνα προσφέρουν χολὴ καὶ πληγώνουν εὐαίσθητες ψυχὲς ἀγαπημένων σου ὑπάρξεων. Καὶ ἀκόμα πιὸ πολὺ νὰ φοβηθεῖς τὰ καρφιὰ ποὺ κάποτε χαλκεύεις μὲ τὴ ζωή σου, γιὰ νὰ τὰ βυθίσεις, χωρὶς νὰ τὸ θέλεις, στὸ δικό μου σῶμα. Τὰ καρφιὰ αὐτὰ εἶναι τὸ ἴδιο ὀδυνηρὰ μὲ ἐκεῖνα τῶν Ρωμαίων Ἀπρίλιος 2023 στρατιωτῶν. Νὰ γιατὶ στὰ πολλά σου «γιατί», ποὺ ἔχουν γιὰ κέντρο τὸν ἑαυτό σου, θὰ ἔπρεπε νὰ προσθέσεις καὶ μερικὰ ἄλλα ποὺ θὰ σοῦ δημιουργοῦσαν ἀληθινὴ ἔξοδο καὶ διέξοδο. Ἐρωτήματα ποὺ εἶναι καὶ ἀπαντή- σεις. Γιατὶ θὰ εἶναι μιὰ ἔξοδος ἀπὸ τὸ ἀρρωστημένο ἐγὼ καὶ εἴσοδος στὸ φωτεινὸ χῶρο τῆς ἀγάπης, τῆς ἀπέραντης δικῆς μου ἀγάπης, ποὺ σοῦ φανέρωσα μὲ τὴ σταυρική μου θυσία. 37

ΣΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ Αὐτὸ δὲν εἶναι ἕνα ἁπλὸ γράμμα. Εἶναι κραυγὴ ἕνα τέτοιο θέαμα. Καὶ ἡ μητρικὴ ψυχή; Ἡ πατρική; πόνου. Πηγάζει ἀπὸ μιὰ βαθειὰ πληγωμένη μητρικὴ Νὰ βλέπουν τὸ χαριτωμένο ἀγγελούδι, ποὺ γέμιζε καρδιά. Εἶναι γραμμένο μὲ αἷμα καὶ δάκρυ. Προ- χαρὰ τὸ σπιτικὸ μὲ τὸ χερουβικὸ χαμόγελό του, τὶς έρχεται ἀπὸ σκληρὰ δοκιμασμένη οἰκογένεια. Ἡ γλυκὲς φωνοῦλες, ἕνα ὁλόδροσο ρόδο κάτω ἀπὸ τὶς θύελλα τῆς θλίψεως θέλει νὰ τὴν καταποντίσει στὸ ἀνελέητες ρόδες! πέλαγος τῆς ἀπελπισίας. Ἂς τὸ παρακολουθήσουμε: «Εἶμαι μητέρα 25 ἐτῶν. Εἶχα δημιουργήσει μιὰ εὐτυ- Ἔτσι εἶναι. Στὸ βαθὺ πόνο τὰ ἀνθρώπινα λόγια χισμένη οἰκογένεια. Δυὸ χαριτωμένα ἀγοράκια δυόμισυ ἀντὶ νὰ ἐπουλώσουν, πιὸ πολὺ μποροῦν νὰ βα- ἐτῶν τὸ ἕνα καὶ ἑνὸς τὸ ἄλλο. Τὸ βράδυ ποὺ ἐρχόταν ὁ θύνουν τὴν πληγή. Ἡ συμμετοχή μας καὶ ἡ συμ- σύζυγός μου ἀπὸ τὸ ψάρεμα ἔτρεχαν τὰ παιδάκια μου παράστασή μας θὰ γίνει πιὸ ἀποδοτικὴ μὲ τὴν προ- καὶ ἔπεφταν στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ πατέρα τους. Αὐτὸ γιὰ σευχή. Σ᾽ αὐτὲς τὶς δύσκολες στιγμὲς μονάχα ἡ μένα ἦταν ἡ πιὸ μεγάλη εὐτυχία. Ὥσπου ἦλθε καὶ ἡ θεϊκὴ βοήθεια καὶ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἱκανὰ νὰ μέρα τῆς δυστυχίας μου. Ἕνα φορτηγὸ αὐτοκίνητο μοῦ χύσουν βάλσαμο παρηγοριᾶς καὶ νὰ ἀνακουφίσουν σκότωσε τὸ πρῶτο μου παιδάκι, τὸ ξανθό μου ἀγγελούδι. τὴ βαρειὰ ὀδύνη. Μέσα σ᾽ ἕνα λεπτὸ ἡ εὐτυχία ποὺ εἶχα δημιουργήσει μὲ τόσον ἀγῶνα σωριάστηκε γιὰ πάντα. Σκοτώθηκε μαζὶ μὲ Τί νὰ σᾶς ποῦμε ἐμεῖς, ἀγαπητοὶ γονεῖς; Ὁπωσ- τὸ παιδάκι μου καὶ ἡ ψυχὴ τοῦ συζύγου μου καὶ ἡ δική δήποτε ἕνας τέτοιος χωρισμὸς εἶναι ὀδυνηρός. Μο- μου. Ἔσβησαν γιὰ μᾶς ὅλα. Ξαφνικὰ ὅλα γέρασαν. Τὸ νάχα ὅποιος τὸν ἔζησε, τὸν ἴδιο ἢ ἄλλον παρόμοιο, σπίτι, ὁ κῆπος, τὰ μπορεῖ νὰ καταλάβει τὸ μέγεθος τοῦ πόνου σας. Ὁ Στὸ βαθὺ πόνο τὰ ἀνθρώ- δέντρα, οἱ ἄνθρω- ἴδιος ὁ Κύριος ὡς τέλειος ἄνθρωπος, δὲν ἔμεινε ξένος στὸν ἀνθρώπινο πόνο. Μᾶς ἔδωσε κι ἐδῶ πινα λόγια ἀντὶ νὰ ἐπου- ποι καὶ πιὸ πολὺ τὸ μέτρο. Πόνεσε καὶ ὁ Ἴδιος μπροστὰ στὸν τάφο ἐμεῖς οἱ γονεῖς. τοῦ ἀγαπητοῦ φίλου Του, τοῦ Λαζάρου. Δάκρυσε λώσουν, πιὸ πολὺ μπο- Μὰ οἱ καλοί γιὰ τὸ φίλο Του καὶ τὶς δυὸ ὀρφανὲς ἀδελφές του. ροῦν νὰ βαθύνουν τὴν μας γονεῖς, ποὺ Ὅλα ὅμως αὐτὰ τὰ χρωματίζει τὸ ἁπαλὸ καὶ πα- ἔχουν δεῖ τόσα ρήγορο φῶς τῆς ἐλπίδας. Τῆς ἐλπίδας στὴν Ἀνά- πληγή. Ἡ συμμετοχή μας πολλὰ τὰ μάτια σταση. Στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ποὺ εἶναι ἡ καὶ ἡ συμπαράστασή μας τους, μὲ χίλιους ἀπόδειξη καὶ τῆς δικῆς μας ἀναστάσεως. Τὸ πολτο- ποιημένο, ἀπὸ τοὺς βάναυσους τροχούς, ἀγγελούδι θὰ γίνει πιὸ ἀποδοτικὴ μὲ τρόπους μᾶς πα- σας δὲν ἔσβησε κάτω ἀπὸ τὸν ὄγκο τοῦ φορτηγοῦ. τὴν προσευχή. Σ᾽ αὐτὲς τὶς ρηγοροῦν καὶ μᾶς Φτερούγισε στοὺς οὐρανοὺς μαζὶ μὲ τοὺς ἁγίους συμβουλεύουν ἀγγέλους. Ἀπὸ τὸν τόπο τῶν δακρύων πῆγε στὴ δύσκολες στιγμὲς μονάχα νὰ ξαναρχίσουμε χώρα τῆς ἀτέλειωτης χαρᾶς. Ἀπὸ τὸ τρικυμισμένο τὴ ζωή μας. Πῶς πέλαγος προσορμίστηκε στὸ ἀκύμαντο λιμάνι τοῦ ἡ θεϊκὴ βοήθεια καὶ ὁ λό- ὅμως; Εἴμαστε δυὸ Οὐρανοῦ. Ἀπὸ τὴ γῆ τῶν πειρασμῶν καὶ τῶν πα- γίδων ἀσφαλίστηκε στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ Θεοῦ. γος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἱκανὰ ἐρείπια. Νομίζου- με πὼς μαζὶ μὲ τὸ Ἡ φωτισμένη σκέψη καὶ ἡ ἐξαγιασμένη καρδιὰ νὰ χύσουν βάλσαμο πα- πρῶτο μας παιδάκι τοῦ ἱεροῦ Χρυσόστομου, ποὺ ἀντίκρυζε τὸν θάνα- ρηγοριᾶς καὶ νὰ ἀνακου- τέλειωσε καὶ ἡ δική το μέσα ἀπὸ τὸ πρίσμα τῆς αἰωνιότητας καὶ τῆς μας ζωή. Ἀγωνι- ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, μᾶς λέει: «Γιὰ πες μου: Τί φοβερὸ φίσουν τὴ βαρειὰ ὀδύνη. οῦμε γιὰ τὸ ἀδικο- ἔχει ὁ θάνατος; Ὅτι μᾶς παραπέμπει πιὸ γρήγορα στὸ γαληνεμένο λιμάνι καὶ στὴν ἀτάραχη ζωή;» Καὶ συνε- χαμένο μας παιδάκι. Μᾶς λένε πὼς εἶναι ἀγγελούδι χίζει: «Πες μου σὲ παρακαλῶ τὸ ἑξῆς: Ἂν κάποιος σὲ κοντὰ στὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ. Μᾶς λένε ἀκόμη, πὼς μᾶς ἔβαζε σὲ βασιλικὰ ἀνάκτορα καὶ σοῦ ἔδειχνε ἐκεῖ μέσα τὸ πῆρε ὁ Θεὸς γιατὶ τὸ ἀγαποῦσε. Μᾶς λένε, πὼς ἴσως τοὺς ἐπιχρυσωμένους τοίχους καὶ ὅλη τὴν ἀστραφτερὴ ὅταν μεγάλωνε νὰ μὴ γινόταν καλὸς ἄνθρωπος καὶ ὁ λαμπρότητα καὶ ἔπειτα σὲ πήγαινε νὰ μείνεις σὲ μιὰ Θεὸς προτίμησε νὰ τὸ πάρει τώρα ποὺ ἦταν ἀγγελούδι. φτωχοκαλύβα καὶ σοῦ ὑποσχόταν, ὅτι σὲ λίγο πάλι θὰ Μὰ ὅλα αὐτὰ μᾶς τὰ λένε γιὰ νὰ μᾶς παρηγορή- σὲ ξαναφέρει στὰ βασιλικὰ ἀνάκτορα καὶ θὰ σὲ ἀφήσει σουν. Ἡ πονεμένη μας ψυχὴ γυρεύει μιὰ πιὸ ὑπεύθυνη νὰ μένεις ἐκεῖ γιὰ πάντα, δὲν θὰ δυσφοροῦσες καὶ θὰ ἀπάντηση. Σᾶς ἱκετεύω ἐγώ, μιὰ βασανισμένη ψυχή, δυσανασχετοῦσες, ἔστω καὶ γι᾽ αὐτὲς τὶς λίγες ἡμέρες; γράψτε μας κάτι. Γράψτε μας ἂν πρέπει νὰ κλείσουμε Αὐτό, λοιπόν, νὰ σκέπτεσαι καὶ γιὰ τὸν οὐρανὸ καὶ γιὰ Ἀπρίλιος 2023 τὴ ζωή μας, ἀφήνοντας τοὺς ἑαυτούς μας στὴν ἀπελπι- τὴ γῆ καὶ μαζὶ μὲ τὸν Παῦλο νὰ μὴν ἀναστενάζεις γιὰ σία. Ἔχουμε βέβαια καὶ τὸ ἄλλο μας παιδάκι, ἀλλὰ δὲν τὸν θάνατο, ἀλλὰ γι᾽ αὐτὴν ἐδῶ τὴ ζωή». ἔχουμε κουράγιο νὰ τὸ μεγαλώσουμε...» Τί νὰ πεῖ κανεὶς σὲ τέτοιες τραγικὲς στιγμὲς Αὐτὴ εἶναι ἡ μεγάλη διαφορὰ ἀνάμεσα στὸν στοὺς πονεμένους γονεῖς; Πῶς νὰ τοὺς παρηγο- ἄπιστο καὶ τὸν πιστὸ στὴ θεώρηση τοῦ θανάτου. ρήσει; Πῶς νὰ χύσει βάλσαμο στὴν πληγωμένη τους Εἶναι ἡ θεώρηση τῆς ἀπελπισίας καὶ τῆς ἐλπίδας. καρδιά; Δὲν εἶναι μόνο ὁ θάνατος. Ὁ ἀναπάντεχος «Βλέπει τὸν νεκρὸ ἐκεῖνος καὶ νομίζει ὅτι πράγματι εἶναι καὶ σκληρὸς χωρισμός. Εἶναι ἡ τραγικότητα τοῦ νεκρός. Βλέπω κι ἐγὼ τὸν νεκρὸ καὶ ἀντὶ γιὰ θάνατο 38 δυστυχήματος. Σπαράζει ἡ κάθε καρδιὰ μπροστὰ σ᾽ ὁραματίζομαι τὴ ζωή».

Ζητοῦσαν θαύματα ἐντυπωσιασμοῦ Ἡ Ἁγία Γραφὴ κάνει λόγο συχνὰ γιὰ σ᾽ αὐτόν: (Λουκ. κγ´ 8). Πόσο φτωχὰ εἶναι Ἀπρίλιος 2023 «σημεῖα τῶν καιρῶν», γιὰ «σημεῖα τὰ ἐλατήρια τῶν μικρῶν στὴν ψυχὴ καὶ τέρατα», γιὰ «σημεῖον ἐκ ἀνθρώπων! Ζητοῦν ὑποκριτικὰ 39 τοῦ οὐρανοῦ» καὶ ἄλλα πολλά. θαυματουργικὲς ἐνέργειες, ὄχι Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος κάνει λόγο γιὰ νὰ ὁδηγηθοῦν στὴν πίστη γιὰ «τὸ σημεῖον Ἰωνᾶ τοῦ καὶ στὴ σωτηρία, ἀλλὰ γιὰ νὰ προφήτου». Ποιὸ εἶναι τὸ ἱκανοποιήσουν τὴν μάταιη σημεῖο αὐτό; φιλοπεριέργειά τους. Ἀσφαλῶς ὁ Ἰησοῦς δὲν Οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ μποροῦσε νὰ ἐνδώσει σὲ Φαρισαῖοι, οἱ θρησκευτικοὶ τέτοιες μικρόψυχες ἀπαι- ἡγέτες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, τήσεις. Ποτὲ δὲν χρησιμο- προσπαθοῦσαν, ὅπως εἶναι ποίησε μεθόδους ἐντυπω- γνωστό, νὰ προκαλοῦν καὶ σιασμοῦ. Τὰ θαύματά Του, νὰ παγιδεύουν τὸν Θεάν- θρωπο Κύριο. Ἰδιαίτερα ὕστερα ἀπὸ κάθε ἔλεγχο, ποὺ θαύματα ἀγάπης καὶ φιλανθρωπίας ἀπέβλεπαν πά- ἀπέβλεπε στὴ μετάνοια καὶ σωτηρία τους, ἐκεῖνοι ντοτε στὴ δόξα τοῦ Θεοῦ καὶ στὴ σωτηρία ψυχῶν. ἀντιδροῦσαν μὲ τὴ γνωστή τους ὑποκρισία. Ἔτσι καὶ Γι᾽ αὐτὸ καὶ μὲ πολλὴ λύπη τοὺς ἐλέγχει μήπως καὶ τώρα. «Ἀπεκρίθησαν τινὲς τῶν γραμματέων καὶ τοὺς συγκρατήσει ἀπὸ τὸν ὀλισθηρό τους κατήφορο. Φαρισαίων λέγοντες· διδάσκαλε, θέλομεν ἀπὸ «Γενεὰ πονηρὰ καὶ μοιχαλὶς σημεῖον ἐπιζητεῖ σοῦ σημεῖον ἰδεῖν» (Ματθ. ιβ´ 38). Εἶναι ἕνας τρό- καὶ σημεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ εἰ μὴ τὸ σημεῖον πος ὑπεκφυγῆς. Ἀντὶ νὰ θαυμάσουν τὸ προηγηθὲν Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου» (Ματθ. ιβ´ 39). Γενεὰ πονηρὴ θαῦμα, αὐτοὶ «τῆς πονηρίας οὐκ ἀφίστανται» (Χρυσό- καὶ μοιχαλίδα, γιατὶ προδώσατε σὰν τὴν ἄπιστη γυ- στομος). Δὲν ἐννοοῦν νὰ ἀπομακρυνθοῦν ἀπὸ τὴν πο- ναίκα, τὴν πίστη σας στὸν οὐράνιο Νυμφίο. Γενεὰ νηρία τους. Ὀνομάζουν κολακευτικὰ καὶ ὑποκριτικὰ ποὺ ἐπιμένει νὰ ζητάει μὲ ἀξίωση θαῦμα ἐντυπωσι- τὸν Κύριο διδάσκαλο, ἐνῶ δὲν Τὸν ἀναγνωρίζουν. Ζη- ακό. Ἀλλὰ τέτοιο θαῦμα δὲν θὰ τῆς δοθεῖ, παρὰ μόνο τοῦν «σημεῖον», θαῦμα, ἐνῶ ἀρνοῦνται τὰ θαύματά ἕνα θαῦμα ποὺ προεικονιζόταν ἀπὸ τὸ θαῦμα Ἰωνᾶ Του. Καὶ ζητοῦν τὸ θαῦμα, γιὰ νὰ τὸ διαστρέψουν. Καὶ τοῦ προφήτη. Διότι, ὅπως τότε ὁ Ἰωνᾶς ἔμεινε στὴν δὲν εἶναι ἡ πρώτη φορά. Μετὰ τὴν ἐκδίωξη ἀπὸ τὸν κοιλιὰ τοῦ κήτους τρεῖς ἡμέρες καὶ τρεῖς νύχτες, ἔτσι ἱερὸ περίβολο τοῦ ναοῦ ὅλων ἐκείνων τῶν ἀσεβῶν καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου θὰ εἶναι στὸν τάφο τρεῖς ἐμπόρων, ποὺ εἶχαν μεταβάλει τὸν οἶκο τοῦ Θεοῦ σὲ ἡμέρες καὶ τρεῖς νύχτες. Θαύματα βεβαίως ὁ Χριστὸς οἶκο ἐμπορίου, οἱ Ἰουδαῖοι εἶχαν τὸ θράσος νὰ ζη- θὰ ἔκανε καὶ μετά, ὄχι ὅμως γι᾽ αὐτούς, οἱ ὁποῖοι τήσουν ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ τὸν λόγο τῆς ἀποπομπῆς καὶ θὰ ἐξακολουθοῦσαν νὰ βρίσκονται σὲ κατάσταση νὰ ἀπαιτήσουν «σημεῖον» ἀποδεικτικὸ τῆς ἐξουσίας πωρώσεως καὶ ἀμετανοησίας. Του (Ἰωάν. β´ 18). Ὡσὰν νὰ χρειαζόταν «σημεῖον» γιὰ νὰ σταματήσει ἡ βεβήλωση καὶ νὰ ἀπαλλάξει «Τὸ σημεῖον Ἰωνᾶ». Ναί, τὸ εἶδαν καὶ αὐτό. τὸν οἶκο τοῦ Θεοῦ ἀπὸ ὅλη αὐτὴ τὴν αἰσχύνη, ὅπως Τρεῖς ἡμέρες καὶ τρεῖς νύχτες στὸν τάφο ὁ Ἰησοῦς παρατηρεῖ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. καὶ μετὰ ἡ Ἀνάσταση. Παρέστησαν οἱ ἴδιοι μάρτυρες τῆς σταυρώσεως, τῆς ταφῆς καὶ τῆς Ἀναστάσεως. Καὶ Φυσικὰ ὁ Ἰησοῦς καὶ μέχρι τότε εἶχε πραγματοποι- ἐνῶ ὁ Κύριος ἦταν ἀκόμη πάνω στὸν Σταυρό, τότε ήσει πολλὰ θαύματα, τὰ ὁποῖα καὶ δὲν ἀγνοοῦσαν. Οἱ ἀκριβῶς ποὺ ἄρχιζε τὸ «σημεῖον Ἰωνᾶ», ἐκεῖνοι καλῆς θελήσεως ἄνθρωποι εἶχαν παραστεῖ ἀδιάψευ- ἀρνοῦνται νὰ τὸ ἀτενίσουν. Τὸ ἐμπαίζουν. Προκαλοῦν στοι μάρτυρες τῶν θαυμάτων: «Τυφλοὶ ἀναβλέπουσι τὸν Ἐσταυρωμένο. Μαζὶ μὲ τοὺς «παραπορευομέ- καὶ χωλοὶ περιπατοῦσι, λεπροὶ καθαρίζονται καὶ νους» «ὁμοίως καὶ οἱ ἀρχιερεῖς ἐμπαίζοντες κωφοὶ ἀκούουσι, νεκροὶ ἐγείρονται καὶ πτωχοὶ μετὰ τῶν γραμματέων καὶ πρεσβυτἐρων καὶ εὐαγγελίζονται» (Ματθ. ια´ 5). Ἂν ἤθελαν, λοιπόν, Φαρισαίων ἔλεγον... εἰ βασιλεὺς Ἰσραήλ ἐστι, νὰ πιστέψουν εἶχαν στὴ διάθεσή τους πολλὰ θαύματα. καταβάτω νῦν ἀπὸ τοῦ σταυροῦ καὶ πιστεύσο- Αὐτοὶ ὅμως δὲν ζητοῦσαν θαύματα, γιὰ νὰ πιστέψουν. μεν αὐτῷ» (Μάρκ. κζ´ 41-42). Τυφλὰ ὄργανα τοῦ Ζητοῦσαν θαύματα γιὰ νὰ ἀπιστήσουν. Ζητοῦσαν θαύ- Διαβόλου τοῦ ζητοῦν «σημεῖον», τὸν παρακινοῦν ματα ἐντυπωσιασμοῦ. Ζητοῦσαν θαύματα ἁπλῶς καὶ νὰ κατέβει, γιὰ νὰ ματαιώσουν τὸ ἔργο τῆς σωτη- μόνο, γιὰ νὰ κατηγορήσουν τὸν Κύριο ὡς ὕποπτο καὶ ρίας. «Σημεῖον» ὅμως γιὰ τὸν Ἰησοῦ ἦταν ὄχι νὰ κοινὸ θαυματοποιό. Ἐφήρμοζαν τὴν ἴδια τακτικὴ τοῦ κατέβει ἀπὸ τὸν σταυρό, ἀλλὰ νὰ ἀναστηθεῖ. Καὶ Διαβόλου μὲ τοὺς πειρασμοὺς τῆς ἐρήμου. Καὶ τότε ὁ αὐτὸ ἀπεδείκνυε πολὺ περισσότερο τὴ δύναμή Του. Διάβολος, «ὁ πειράζων εἶπεν· εἰ υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, Ἡ Ἀνάστασή Του, τὸ σημεῖο τῶν σημείων, τὸ θαῦμα εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται... εἰ υἱὸς εἶ τῶν θαυμάτων, ποὺ μαρτυροῦσε τὴ θεότητά Του, οἱ τοῦ Θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω...» (Ματθ. δ´ 3-10). ἐμπαθεῖς αὐτοὶ θὰ τὸ ἀρνηθοῦν. Θὰ δωροδοκήσουν Τὸ ἴδιο καὶ τὰ ὄργανα τοῦ πονηροῦ τὴν ἴδια μέθοδο καὶ τοὺς στρατιῶτες γιὰ νὰ ψευσθοῦν. Τὸ πάθος τοῦ ἐφάρμοζαν καὶ ἐφαρμόζουν. Τὴν συναντᾶμε καὶ στὴν φθόνου καὶ τῆς ὑποκρισίας ἀρνεῖται μέχρι τέλους περίπτωση τοῦ Ἡρώδη, ὅταν ὁ Πιλᾶτος τὸν παρέπεμψε «τὸ σημεῖον Ἰωνᾶ» ποὺ ζητοῦσαν!

«Χριστὸς παραγε- ΚΥΡΙΑΚΗ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ταύρων καὶ τράγων καὶ νόμενος ἀρχιερεὺς τῶν Ε΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΜΑΡΙΑΣ ΑΙΓΥΠΤΙΑΣ) σποδὸς δαμάλεως ραντί- μελλόντων ἀγαθῶν διὰ ζουσα τοὺς κεκοινωμέ- τῆς μείζονος καὶ τελει- ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ἑβρ. θ΄ 11-14 νους ἁγιάζει πρὸς τὴν οτέρας σκηνῆς, οὐ χει- ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Μάρκ. ι΄ 32-45 τῆς σαρκὸς καθαρότητα, ροποιήτου, τοῦτ᾿ ἔστιν οὐ ταύτης τῆς κτίσεως, πόσῳ μᾶλλον τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ὃς διὰ Πνεύ- οὐδὲ δι᾿ αἵματος τράγων καὶ μόσχων, διὰ δὲ ματος αἰωνίου ἑαυτὸν προσήνεγκεν ἄμωμον τῷ τοῦ ἰδίου αἵματος εἰσῆλθεν ἐφάπαξ εἰς τὰ Ἅγια, Θεῷ, καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ὑμῶν ἀπὸ νεκρῶν αἰωνίαν λύτρωσιν εὑράμενος. Εἰ γὰρ τὸ αἷμα ἔργων εἰς τὸ λατρεύειν Θεῷ ζῶντι». ΜΟΛΥΣΜΕΝΗ ΄Η ΚΑΘΑΡΗ Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΜΑΣ; «Τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ... καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ὑμῶν» Τὸ φαινόμενο τῆς συνειδήσεως εἶναι παρα- με ἀνεπίτρεπτους συμβιβασμοὺς μὲ τὴν ἁμαρτία. δεκτὸ ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Ἡ δυνατὴ φωνή Ὅταν μαζεύει ὁ ἄνθρωπος μέσα του ὅλα τὰ σκου- της ἄλλοτε μᾶς βραβεύει, ὅταν κάνουμε τὸ καλό. πίδια καὶ τὶς ἀκαθαρσίες ἀπὸ τὰ σαρκικὰ πάθη Ἄλλοτε πάλι μᾶς ἐλέγχει, ὅταν κάνουμε τὸ κακό. του. Αὐτὰ ἔχουν σὰν συνέπεια νὰ βλέπει ὁ ἄνθρω- Εἶναι ὁ ἀδέκαστος κριτὴς καὶ ὁ τηρητὴς τοῦ νόμου πος πονηρά. Νὰ θέλει νὰ ἀκούει καὶ νὰ λέει λόγια ποὺ ὁ Θεὸς χάραξε στὴν καρδιά μας. Ὁ ἀπόστο- ἄπρεπα. Νὰ μὴ σκέπτεται σωστά, γιατὶ ἡ ἁμαρτία λος Παῦλος στὶς ἐπιστολές του κάνει συχνὰ λόγο τὸν διέφθειρε καὶ ἀπέκτησε συνείδηση πονηρή. γιὰ τὴν συνείδηση. Ἀναλύει τὶς παρενέργειες τῆς Ἔτσι ὁ ταλαίπωρος ἄνθρωπος δὲν ἔχει πιὰ συ- ἁμαρτίας ἰδιαίτερα στὸν ἔσω ἄνθρωπο. Ἡ ἁμαρ- νείδηση ποὺ λειτουργεῖ κανονικά. Καὶ ὑπάρχει τία σκοτίζει τὸ λογικὸ μέχρι τοῦ σημείου νὰ μὴν περίπτωση ἡ συνείδησή του νὰ καταντήσει ἀναί- εἶναι σὲ θέση νὰ διακρίνει τὸ φῶς ἀπὸ τὸ σκοτάδι. σθητη. Ὅπως π.χ. ἕνα μέλος τοῦ σώματος, μπορεῖ Αὐτὴ παραλύει τὴ θέλησή μας. Αὐτὴ μολύνει τὴ νὰ ὑποστεῖ καυτηριασμὸ καὶ νὰ νεκρωθεῖ, ἔτσι καὶ συνείδησή μας, δηλητηριάζει τὴν ὕπαρξή μας. ἡ συνείδηση. Ἂν τὴν καυτηριάσει, ἄν τὴν πωρώσει ἡ ἁμαρτία τότε γίνεται «κεκαυτηριαμένη συνεί- Στὴ σημερινὴ ἀποστολικὴ περικοπὴ ὁ Ἀπόστο- δηση» (Α´ Τιμ. δ´ 2). λος τοῦ Χριστοῦ μᾶς δίνει τὴν ἀπάντηση, πῶς θὰ καθαρίζουμε τὴ συνείδησή μας. Ἀλλὰ προηγουμέ- νως, ἂς δοῦμε κατὰ τὴ διδασκαλία τοῦ Ἀποστόλου μας, τὶς πνευματικὲς παθήσεις, ποὺ ἐπιφέρει ἡ Ἡ θεραπεία τῆς συνειδήσεως ἁμαρτία στὴ συνείδησή μας. Ἡ κάθαρση τῆς συνειδήσεως ἀπὸ τὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας. Μοναδικὸ μέσο γιὰ τὴν κάθαρση τῆς συνειδήσεως εἶναι πρῶτα - πρῶτα τὸ οὐράνιο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Οἱ ἀρρώστιες τῆς συνειδήσεως λουτρό, τὸ ἅγιο μυστήριο τῆς Ἱ. Ἐξομολογήσεως Στὴν Κόρινθο ὑπῆρχαν νεοφώτιστοι Χριστιανοὶ καὶ Μετανοίας. Ἀπὸ ἔμπειρο πνευματικὸ ὁδηγὸ θὰ μὲ ἀσθενικὴ καὶ πλανεμένη συνείδηση. Δὲν ἦταν ἡ πάρουμε ὄχι μόνο τὴν ἄφεση, ἀλλὰ καὶ τὴ σωστὴ συνείδησή τους φωτισμένη, ὑγιὴς καὶ ἑδραιωμένη καθοδήγηση τῆς συνειδήσεως. Εἶναι ἀνώφελο νὰ στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ. Οἱ ἰδέες τους, οἱ θεωρίες ἐπιστρατεύουμε δικαιολογίες γιὰ νὰ ἀμνηστεύουμε καὶ οἱ πράξεις τους δὲν ἦταν σωστὲς καὶ ἀρεστὲς τὰ λάθη μας. Ὅπως π.χ. θὰ ἦταν τραγικὸ λάθος στὸν στὸν Χριστό. Ἔτσι παρουσίαζαν μιὰ ἀπαράδεκτη ναυτικό, ἂν προσπαθοῦσε νὰ ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ τὴν κατάσταση σχετικὰ μὲ τὰ εἰδωλόθυτα. πυξίδα του, ἐπειδὴ τοῦ δείχνει, ὅτι πῆρε λάθος Γράφει ὁ Ἀπόστολός μας: «Τινὲς τῇ συνει- δρόμο. δήσει τοῦ εἰδώλου ἕως ἄρτι ὡς εἰδωλόθυτον ἐσθίουσι, καὶ ἡ συνείδησις αὐτῶν ἀσθενὴς Ἔπειτα ἀπὸ τὸ λυτρωτικὸ μυστήριο ποὺ ἀνα- οὖσα μολύνεται» (Α´ Κορινθ. η´ 7). Δηλαδὴ με- φέραμε, ἔρχεται τὸ κατ᾽ ἐξοχὴν μυστήριο τῆς ρικοὶ ἀπὸ σᾶς ἔχουν μέσα στὴ συνείδησή τους ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Εἶναι τὸ μυστήριο τῆς θείας τὴν πεποίθηση, ὅτι τὸ εἴδωλο ποὺ λάτρευαν ἄλλο- Εὐχαριστίας. Ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα μυστήρια παίρνουμε τε, εἶναι πραγματικὸς Θεός. Τρώγουν λοιπὸν ἕως τὴν ὑπερφυσικὴ θεία χάρη. Ἀπὸ τὸ μυστήριο τῆς τώρα ἀκόμη τὰ κρέατα, σὰν ἱερὴ θυσία, ποὺ ἔχει θείας Κοινωνίας παίρνουμε τὸν ἴδιο τὸν Χριστὸ προσφερθεῖ σὲ θεούς. Καὶ τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι, νὰ στὴν καρδιά μας, ὅταν κοινωνοῦμε μὲ τὴν ἀνάλογη Ἀπρίλιος 2023 μολύνεται ἡ συνείδησή τους ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ἔκαμαν, προετοιμασία τὸ ἅγιο Σῶμα Του καὶ τὸ τίμιο Αἷμα ἐπειδὴ εἶναι ἀδύνατη καὶ ἄρρωστη. Του. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ὁ Ἀπόστολός μας τονίζει: «Τὸ Ἄλλες παθολογικὲς καταστάσεις τῆς συνειδήσε- αἷμα τοῦ Χριστοῦ... καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ως εἶναι ἡ ἀκάθαρτη συνείδηση, ἡ πονηρὴ καὶ ἡ ὑμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων εἰς τὸ λατρεύειν Θεῷ καυτηριασμένη. Δηλαδὴ ἔχει ἀνεξίτηλα τὰ στίγμα- ζῶντι». (Ἑβρ. θ´ 14). τα τῆς πονηριᾶς, μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ποὺ παλαιότερα Ἐπίσης πολὺ θὰ μᾶς βοηθήσει ἡ καθημερινὴ εἶχαν χαραγμένα μὲ πυρωμένο σίδερο στὸ σῶμα μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῶν Ἁγίων Πατέρων τους οἱ δοῦλοι, τὰ σημάδια τῆς κυριότητάς τους. τὰ συγγράμματα, ποὺ θὰ ρίχνουν φῶς θεϊκὸ στὸ 40 Γίνεται ἀκάθαρτη ἡ συνείδησή μας ὅταν κάνου- νοῦ καὶ στὴ συνείδησή μας.

«Χαίρετε ἐν Κυρίῳ ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ας ὑμῶν καὶ τὰ νοήματα πάντοτε· πάλιν ἐρῶ, χαί- ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. ρετε. Τὸ ἐπιεικὲς ὑμῶν Τὸ λοιπόν, ἀδελφοί, ὅσα γνωσθήτω πᾶσιν ἀνθρώ- ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Φιλ. δ΄ 4-9 ἐστὶν ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ποις. Ὁ Κύριος ἐγγύς. ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Ἰω. ιβ΄ 1-18 ὅσα δίκαια, ὅσα ἁγνά, Μηδὲν μεριμνᾶτε, ἀλλ᾿ ἐν παντὶ τῇ προσευχῇ καὶ ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα, εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τῇ δεήσει μετὰ εὐχαριστίας τὰ αἰτήματα ὑμῶν τις ἔπαινος, ταῦτα λογίζεσθαι ἃ καὶ ἐμάθετε καὶ γνωριζέσθω πρὸς τὸν Θεόν, καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ παρελάβετε καὶ ἠκούσατε καὶ εἴδετε ἐν ἐμοί, ταῦτα ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν φρουρήσει τὰς καρδί- πράσσετε· καὶ ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης ἔσται μεθ᾿ ὑμῶν». ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ Η ΔΙΑ ΡΚΗΣ ΧΑ ΡΑ; «Χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε· πάλιν ἐρῶ χαίρετε» Περάσαμε τὴν πένθιμη περίοδο τῆς Μεγάλης εὐφραίνεσαι στὴν αἰώνια εὐφροσύνη. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Τεσσαρακοστῆς. Μπροστά μας ἔχουμε τὴ Μεγάλη Ἔτσι ἂν ἀντιπαραθέσεις στὰ παρόντα δυσάρεστα Ἑβδομάδα τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου μας. Γι᾽ αὐτὸ Ἀπρίλιος 2023 φαίνεται κάπως παράξενο τὸ μήνυμα τοῦ Ἀποστο- τὰ μέλλοντα ἀγαθά, θὰ διαφυλάξεις τὸ ἄλυπο καὶ λικοῦ ἀναγνώσματος, ποὺ σαλπίζει: «Χαίρετε ἐν ἀτάραχο τῆς ψυχῆς σου, ὅπως μᾶς συμβουλεύει 41 Κυρίῳ πάντοτε». Ἀλλὰ σήμερα ἔχουμε τὴ θριαμ- καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Οὔτε τὰ εὐχάριστα βευτικὴ εἴσοδο τοῦ Χριστοῦ στὰ Ἱεροσόλυμα. Ὅλος ἀνθρώπινα πράγματα νὰ μᾶς παρασύρουν σὲ ὁ λαὸς μὲ ζητωκραυγὲς καὶ τὰ «ὡσαννά», μὲ χαρὰ ὑπερβολὲς καὶ ἄμετρη χαρά, ἀλλὰ οὔτε καὶ τὰ καὶ ἐνθουσιασμό, ὑποδέχεται «τὸν ἐρχόμενον ἐν λυπηρὰ νὰ μᾶς κάνουν σκυθρωποὺς καὶ νὰ ὀνόματι Κυρίου». Ὅμως καὶ μέσα ἀπὸ «τὰ πάθη τὰ ἀχρηστεύουν τὸν δυναμισμὸ τῆς ψυχῆς». σεπτά» καὶ τὸν Σταυρὸ τοῦ Γολγοθᾶ, ἔρχεται χαρὰ λυτρωτική, ὅπως διαβάζουμε στὴν προσευχὴ τῆς Εἶναι καρπὸς πνευματικοῦ ἀγῶνα. Ἐκκλησίας: «Ἰδοὺ γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ, χαρὰ ἐν Μόνο οἱ Χριστιανοὶ ποὺ ἀγωνίζονται «τὸν ὅλῳ τῷ κόσμῳ». ἀγῶνα τὸν καλόν», μὲ τὴ χάρη τοῦ Κυρίου μας καὶ τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου μποροῦν νὰ ἔχουν Ἀλλὰ τί εἶναι αὐτὴ ἡ χαρὰ ποὺ βγαίνει μέσα ἀπὸ πάντοτε χαρὰ πνευματική. «Οὐκ ἔστι χαίρειν τοῖς τὰ πάθη τοῦ Κυρίου μας, ἀπὸ τὸν Σταυρό Του καὶ ἀσεβέσι, εἶπε Κύριος ὁ Θεός» (Ἡσαΐας νζ´ 21). μέσα ἀπὸ τὴ φυλακὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου; Εἶναι ἀδύνατο δηλαδὴ νὰ ἔχουν χαρὰ ἀληθινὴ ὅσοι εἶναι ἀσεβεῖς. Ἑπομένως ὅσοι ζοῦν μὲ εὐσέβεια, ὅσοι Εἶναι χαρὰ πνευματικὴ καὶ ὑπερφυσική. ἀγωνίζονται καὶ προσέχουν νὰ ἀποφεύγουν τὴν Ὁ τόνος ποὺ κυριαρχεῖ σὲ ὁλόκληρη τὴν πρὸς ἁμαρτία, ὅσοι φροντίζουν νὰ τηροῦν τὴν ἐντολὴ τῆς Φιλιππησίους ἐπιστολὴ εἶναι ἡ πνευματικὴ χαρά. ἀγάπης καὶ ὅλες τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ, ἔχουν τὸ Ἡ μοναδικὴ ἐπιθυμία τοῦ ἀποστόλου Παύλου εἶναι πλήρωμα τῆς χαρᾶς, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς ἐξωτερικὲς ὁ θρίαμβος τοῦ Χριστοῦ, «εἴτε διὰ ζωῆς εἴτε διὰ συνθῆκες καὶ τὰ ὑλικὰ ἀγαθά. θανάτου». Ἡ πιὸ μεγάλη του χαρὰ εἶναι ὅτι ἡ φυ- Αὐτὴ τὴν ἀλήθεια βεβαιώνει καὶ ὁ ἱερὸς Χρυσό- λάκισή του δὲν ἐμποδίζει, ἀλλὰ μᾶλλον βοηθάει τὴν στομος. «Τὴ χαρὰ δὲν τὴν δημιουργεῖ οὔτε τὸ μέγεθος πρόοδο τοῦ Εὐαγγελίου. Τὴ βαθύτερη ὅμως αἰτία γιὰ τῆς ἐξουσίας, οὔτε τὰ πολλὰ χρήματα, οὔτε τὸ ὕψος τοῦ τὴν ὑπερφυσική του χαρὰ τὴν ἐκφράζει ὁ Ἀπόστολός ἀξιώματος, οὔτε ἡ σωματικὴ εὐρωστία, οὔτε τὰ πλούσια μας μὲ τὴν μνημειώδη ἐκείνη φράση του: «Ἐμοὶ τὸ φαγητά, οὔτε τὰ πολυτελῆ ροῦχα. Δὲν εἶναι γήινο κατα- ζῆν Χριστὸς καὶ τὸ ἀποθανεῖν κέρδος». Δηλαδὴ σκεύασμα, ἀλλὰ πνευματικὸ κατόρθωμα, ποὺ προέρχεται ἡ ζωή του εἶναι ὁ Χριστός. Καὶ τὸν θάνατο τὸν θε- ἀπὸ τὴν ἀγαθὴ συνείδηση». ωρεῖ κέρδος. Ἐκεῖνος λοιπὸν ποὺ ἔχει καθαρὴ συνείδηση, ἔστω Ἡ χαρὰ λοιπὸν τοῦ ἀποστόλου Παύλου δὲν εἶναι κι ἂν εἶναι ντυμένος μὲ κουρέλια, κι ἂν πεινάει, ἔχει ἀνθρώπινη. Εἶναι ὑπερφυσική. Εἶναι θεϊκή. Ἔχει περισσότερη καὶ ἀληθινὴ χαρὰ ἀπὸ ἐκείνους ποὺ χριστοκεντρικὴ βάση. Ξεπερνάει τὰ ὅρια τοῦ χώρου γλεντοῦν μὲ ἀκάθαρτη καὶ πονηρὴ συνείδηση. καὶ τοῦ χρόνου καὶ μπαίνει στὴν αἰωνιότητα. Ὁ «καλὸς ἀγώνας» ὅμως, γιὰ τὴν πνευματικὴ Ὁ Μέγας Βασίλειος ἔχοντας αὐτὴ τὴ θεοκεντρικὴ χαρά, ἔχει καὶ τὴν «τακτική» του.: βάση γράφει: «Νὰ πῶς θὰ κατορθώσεις νὰ πετύχεις τὸ —Νὰ κλείνουμε τὴν πόρτα σ᾽ ὅλες τὶς καθημε- “πάντοτε χαίρετε”». Ἂν ἡ ζωή σου εἶναι πάντοτε ρινὲς μικροαφορμές... στραμμένη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ἡ ἐλπίδα τῶν μελλό- —Νὰ ἀναζητᾶμε τὴν καλὴ ὄψη κάθε περιστα- ντων ἀγαθῶν ἀνακουφίζει τὰ λυπηρὰ τῆς ζωῆς. Σὲ τικοῦ... ἐξευτέλισαν; Ἐσὺ στρέψε τὴ σκέψη σου στὴν οὐράνια —Νὰ μὴν ἀσχολούμαστε μὲ πιθανὲς μελλοντικὲς δόξα, ποὺ σοῦ ἐπιφυλάσσεται, ἂν δείξεις ὑπομονή. ἀντιξοότητες... Ζημιώθηκες; Ἀτένισε τὸν πλοῦτο καὶ τὸν ἐπουράνιο —Νὰ μὴ προσπερνᾶμε ἀδιάφοροι στὶς μικρὲς θησαυρό, ποὺ ἀποταμίευσες στὸν οὐρανὸ μὲ τὰ ἔργα καθημερινὲς χαρὲς τῆς ζωῆς. τῆς ἀρετῆς. Ἔχασες τὴν πατρίδα μὲ τὴν ἐξορία; Ἀλλὰ —Νὰ προσφέρουμε τὴ χαρὰ τοῦ Χριστοῦ γύρω ἔχεις Πατρίδα τὴν ἐπουράνια Ἱερουσαλήμ. Ἔχασες μας. Τὸ «χαίρειν μετὰ χαιρόντων» καὶ τὸ «εὐχά- τὸ παιδί σου; Ὅμως ἔχεις ἀγγέλους μὲ τοὺς ὁποίους ριστοι γίνεσθε», εἶναι συνθήματα ποὺ μᾶς βοηθοῦν θὰ συγχορεύεις κοντὰ στὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ νὰ ἔχουμε μιὰ διαρκὴ πνευματικὴ χαρὰ μέσα μας.

ΔΙΑΛΟΓΟΣ μὲ τοὺς ἀναγνῶστες μας Γεγονὸς ἡ Ἀνάσταση Α΄ «Μιλᾶτε γιὰ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ Σ᾽ αὐτὰ θὰ μποροῦσε νὰ προσθέσει κανεὶς τὴ σὰν κάτι τὸ δεδομένο. Ἀπὸ ποῦ ὅμως βγαίνει μεγάλη ἀρετὴ τῶν Ἀποστόλων. Ἀρκεῖ νὰ ρίξουμε μιὰ τέτοια βεβαιότητα; Ἔχουμε ἀδιάσειστες μιὰ ματιὰ στὴ ζωὴ καὶ στὸ ἔργο, στὶς ἐπιστολές ἱστορικὲς μαρτυρίες ποὺ νὰ ἐπικυρώνουν ἕνα τους, γιὰ νὰ διαπιστώσουμε τὴ μοναδικὴ εἰλικρί- τέτοιο γεγονός;» νειά τους. Ἡ πρώτη, λοιπόν, ὑπόθεση τῆς ἀπάτης Δὲν θὰ ἀρχίσουμε μὲ τὶς ἰσχυρὲς ἱστορικὲς μαρ- δὲν στέκεται. Ὑπάρχει ὅμως ἡ δεύτερη. τυρίες ποὺ μᾶς προσφέρουν τὰ ἴδια τὰ ἱερὰ κείμενα. Ὁ Χριστὸς δὲν πέθανε πάνω στὸν Σταυρό. Ἡ αὐθεντικότητά τους ἐξ ἄλλου ἀναγνωρίζεται καὶ Ἁπλῶς λιποθύμισε. Συνῆλθε στὸν τάφο, βγῆκε καὶ οἱ ἀπὸ πολεμίους τοῦ Χριστιανισμοῦ. Θὰ ἀρχίσουμε μαθητὲς πίστεψαν ὅτι ἀναστήθηκε. Ἀλλὰ καὶ ἡ ὑπό- ἀπὸ τὶς ἀντιρρήσεις καὶ ἀμφισβητήσεις ποὺ προ- θεση αὐτὴ εἶναι ἀστήρικτη. Καὶ μόνο τὸ τρύπημα βάλλονται ἀπὸ τοὺς ἀρνητὲς τῆς Ἀναστάσεως. τῆς λόγχης στὴν πλευρὰ ἦταν ἱκανὸ νὰ προκαλέσει Πρώτη ἀμφισβήτηση: Οἱ μαθητὲς φρόντισαν νὰ τὸν θάνατο σ᾽ ἕνα τόσο ταλαιπωρημένο ὀργανισμό. κλέψουν τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καὶ διέδωσαν τὸ ψέμα Ὅπως ἀναφέρουν οἱ ἱστορικοί, ἦταν σχεδὸν ἀδύνα- ὅτι ἀναστήθηκε. Ὅταν εἶδαν τὶς ἐλπίδες τους ὅλες το νὰ ἀποφύγει τὸν θάνατο ὁ σταυρωμένος καὶ ἂν νὰ διαψεύδονται μὲ τὸ θάνατο τοῦ Διδασκάλου τὸν κατέβαζαν ἀπὸ τὸν σταυρό. Ἦταν τόσο τρομερὸ τους, ἐπινόησαν τὸν μῦθο τῆς ἀναστάσεως, γιὰ νὰ τὸ μαρτύριο, ὧστε καὶ οἱ ἰατρικὲς ἀκόμα φροντίδες τὶς ἀναστηλώσουν. Τὴν ὑπόθεση αὐτὴ τῆς κλοπῆς δὲν ἔκαναν τίποτε. Πόσο ἀσύστατη εἶναι ἡ θεωρία υἱοθέτησαν ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ οἱ Ἰουδαῖοι, ποὺ αὐτὴ φαίνεται πάλι ἀπὸ τὴν ὁμολογία τοῦ ἴδιου ἔπεισαν τοὺς στρατιῶτες νὰ ποῦν ὅτι «οἱ μαθηταὶ ἀρνητὴ Strauss: «Τί θὰ μποροῦσε νὰ σκεφθεῖ κανεὶς αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτὸν ἡμῶν γιὰ ἕνα τέτοιο μισοπεθαμένο Μεσσία ποὺ σέρνεται ἔξω κοιμωμένων» (Ματθ. κη´ 13). Μιὰ τέτοια ὅμως ἀπὸ τὸν τάφο του ἄτονος καὶ ἐξαντλημένος; Ἕνας τέτοιος ὑπόθεση εἶναι τελείως ἀβάσιμη γιὰ κάθε καλοπρο- ἄνθρωπος θὰ μποροῦσε νὰ προκαλέσει στοὺς μαθητὲς αίρετο ἐρευνητή. Οἱ Ἀπόστολοι δὲν εἶχαν λόγο νὰ τὴν ἐντύπωση τοῦ νικητὴ τοῦ θανάτου καὶ τοῦ τάφου, κλέψουν τὸ σῶμα. Ἢ πίστευαν καὶ ἔπρεπε νὰ περι- τοῦ ἀρχηγοῦ τῆς ζωῆς; Γιατὶ αὐτὴ ἡ ἐντύπωση εἶναι ἡ μένουν ἢ δὲν πίστευαν καὶ ἡ κλοπή τους δὲν εἶχε βάση ὅλης τῆς δραστηριότητας ποὺ ἀνέπτυξαν στὴ συ- κανένα νόημα. Ὕστερα ἂν ὁ Ἰησοῦς δὲν ἀνίστα- νέχεια οἱ Ἀπόστολοι. Μιὰ τέτοια φυσικὴ ἐπάνοδος στὴ το, φυσικὸ ἦταν νὰ κινήσει τὴν ἀγανάκτησή τους ζωὴ δὲν θὰ χρησίμευε παρὰ νὰ ἐξασθενίσει τὴν ἐντύ- γιατὶ τοὺς ἐξαπάτησε. Ἀκόμα ἄνθρωποι ἀγράμματοι πωση ποὺ ὁ Ἰησοῦς εἶχε δημιουργήσει στοὺς μαθητὲς χωρὶς ἐπιρροὴ καὶ κοσμικὰ μέσα, ἦταν δυνατὸν μὲ τὴ ζωὴ καὶ τὸ θάνατό Του. Καὶ δὲν θὰ μποροῦσε ποτὲ στὸ ψέμα καὶ στὴν ἀπάτη νὰ θεμελιώσουν ἕνα ποτὲ νὰ μεταβάλει τὴ λύπη τους σὲ ἐνθουσιασμὸ καὶ τέτοιο θεῖο ἔργο; Ἀλλὰ καὶ πάνω στὰ πράγματα ἡ τὸν θαυμασμό τους σὲ λατρεία». κλοπὴ δὲν μποροῦσε νὰ γίνει γιατὶ ὁ τάφος ἐφρου- Ἀλλὰ καὶ ἡ τρίτη ἔνσταση, ὅτι οἱ Ἀπόστολοι ρεῖτο. Πολὺ πετυχημένη ἡ παρατήρηση τοῦ ἱεροῦ ἔπεσαν θύματα ἀθώας πλάνης, δὲν εὐσταθεῖ. Τί Αὐγουστίνου: «Κοιμόνταν, λέτε, οἱ φύλακες. Ἀλλὰ ὅταν μᾶς λένε; Μετὰ τὴ σταύρωση οἱ μαθητὲς σιγὰ-σιγὰ μιλᾶτε ἔτσι μήπως κοιμᾶται τὸ λογικό σας περισσότερο ξαναβρῆκαν τὸ θάρρος τους. Οἱ ἔντονες ἀναμνήσεις ἀπὸ τοὺς φύλακες; Ἂν κοιμόντουσαν, τί εἶδαν; Καὶ ἂν τους ἄρχισαν νὰ παίρνουν σάρκα καὶ ὀστᾶ καὶ νὰ δὲν εἶδαν τίποτε, ποιὰ εἶναι ἡ μαρτυρία τους; Τί εἴδους γίνονται ὁπτασίες καὶ φαντασιώσεις. Νόμιζαν πῶς μάρτυρες εἶναι οἱ κοιμόμενοι μάρτυρες;» ἔβλεπαν τὸν Χριστό.... Ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἰσχυροὶ λόγοι ποὺ Ἀλλὰ καὶ ἡ ὑπόθεση αὐτὴ δὲν εἶναι λιγότε- καταρρίπτουν τὴν κλοπή. Ἂν δὲν ἔγινε πραγμα- ρο ἀβάσιμη ἀπὸ τὶς προηγούμενες. Συντρίβεται τικὰ ἡ Ἀνάσταση, πῶς θὰ ἐξηγηθεῖ ἡ ψυχολογικὴ πάνω στὸν ἄδειο τάφο. Μιὰ ἐπίσκεψη σ᾽ αὐτὸν μεταβολὴ τῶν Ἀποστόλων; Οἱ φοβισμένοι μαθητές, ἀρκοῦσε γιὰ νὰ τοὺς τοποθετήσει μπροστὰ στὴ ποὺ ἐγκατέλειψαν τὸν Διδάσκαλό τους, ποὺ ἦταν σκληρὴ πραγματικότητα καὶ νὰ διαλύσει τὶς ψευ- Ἀπρίλιος 2023 κλεισμένοι «διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων», πῶς δαισθήσεις τῆς φαντασίας. ξαφνικὰ γίνονται γενναῖοι καὶ ἀτρόμητοι; Πῶς οἱ Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀδιάσειστο ἱστο- δειλοὶ ἀπὸ τὴ μιὰ στιγμὴ στὴν ἄλλη ἔγιναν φλογε- ρικὸ γεγονός. Ὅπως γράφει ὁ Westcott: «Ἂν λάβουμε ροὶ κήρυκες τῆς Ἀναστάσεως, ἕτοιμοι καὶ τὴ ζωή ὑπ᾽ ὄψη ὅλες γενικὰ τὶς ἀποδείξεις τῆς Ἀναστάσεως δὲν τους νὰ θυσιάσουν; Ὅλα αὐτὰ γιὰ ἕνα ψέμα; Γιὰ θὰ ἦταν καθόλου ὑπερβολὴ νὰ ποῦμε, πὼς δὲν ὑπάρχει μιὰ προμελετημένη ἀπάτη δὲν προσφέρει κανεὶς ἄλλο ἱστορικὸ γεγονὸς μὲ ἰσχυρότερες μαρτυρίες ἀπὸ τὴ ζωή του. Αὐτοθυσία καὶ αὐταπάρνηση δείχνει τὴν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Μονάχα ἡ προκατάληψη κανεὶς γιὰ τὶς πεποιθήσεις του. Καὶ οἱ μαθητὲς πι- θὰ ὁδηγοῦσε στὸ συμπέρασμα γιὰ τὴν ἀνεπάρκεια τῶν 42 στεύουν ἀκράδαντα στὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. ἀποδείξεών της».

Οἱ δεσμῶτες τῆς σιωπῆς Ὅλοι σήμερα μιλᾶνε, γιὰ νὰ μὴν ποῦμε παρα- ὑποστηρίξεις τὶς ἀρχές σου, θέλεις νὰ ὑπερασπίσεις Ἀπρίλιος 2023 μιλᾶνε. Καὶ παραμιλᾶνε καὶ μὲ τὶς δυὸ ἔννοιες, ποὺ τὴν πίστη σου, αἰσθάνεσαι ἀγανάκτηση γιὰ τὴ δια- ἔχει ἡ λέξη. Καὶ τί λένε; Φλυαροῦν, παραποιοῦν, δια- στροφὴ ποὺ γίνεται, ἀλλὰ βλέπεις καὶ τὴν ἀδυναμία 43 στρέφουν, δημαγωγοῦν. Ὅλα τὰ βήματα τοῦ λόγου σου, τὴν ἀνεπάρκειά σου. Τότε βρίσκεσαι σὲ ἀμηχανία, στὴ διάθεσή τους: Διαδίκτυο, ραδιόφωνο, τηλεόραση, σὲ στενοχώρια. Δὲν ξέρεις τί νὰ κάνεις καὶ ἀναγκάζε- τύπος, καθημερινὸς καὶ περιοδικός, βιβλία, ἕδρες καὶ σαι νὰ σιωπᾶς. Λυπᾶσαι εἰλικρινὰ καὶ παίρνεις τὴν τόσα ἄλλα. Ἕνας θολὸς χείμαρρος ἀπὸ λέξεις, ποὺ ἀπόφαση: Πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ ἀποκτήσεις καὶ σὺ κατακλύζουν τὴν κοινωνία καὶ ὑποσκάπτουν τὰ θε- τὰ ἀπαραίτητα ἐφόδια γιὰ τὸν ἰδεολογικό σου ἀγώνα. μέλιά της. Νὰ ὁπλιστεῖς μὲ τὴν πνευματική σου πανοπλία, γιὰ τὴν καθαίρεση τῶν ὀχυρωμάτων τοῦ ὑλισμοῦ καὶ Ὅλοι μιλᾶνε. Καὶ οἱ Χριστιανοί; Ἄ, αὐτοὶ εἶναι κατα- τῆς ἀθεΐας. δικασμένοι στὴ σιωπή. Αὐτοὶ δὲν πρέπει νὰ ἀνοίγουν τὸ στόμα τους. Καὶ ἂν τολμήσουν νὰ τὸ ἀνοίξουν θὰ Εἶναι ἀπαράδεκτο καὶ ὁ τελευταῖος ἐργάτης καὶ ὁ κινητοποιηθεῖ ἀμέσως ὅλος ὁ συρφετὸς τῆς παρανο- πιὸ ἀγράμματος στὴν κυριολεξία φοιτητὴς νὰ μελετάει μίας, γιὰ νὰ τοὺς τὸ κλείσει. Καὶ δὲν πρόκειται μονάχα ὧρες καὶ μέρες καὶ νὰ ἀποστηθίζει κεφάλαια ὁλόκληρα γιὰ τὶς χῶρες τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ, ἐκεῖ ὅπου ἔχει γιὰ τὸν Μαρξισμὸ ἢ τὶς ξεπερασμένες φυλλάδες τοῦ στραγγαλιστεῖ ἡ ἐλευθερία τοῦ λόγου. Πρόκειται καὶ ὑλισμοῦ καὶ τοῦ ἀθεϊσμοῦ καὶ ὁ Χριστιανὸς νέος νὰ γιὰ τὶς ἄλλες χῶρες, ποὺ ἡ εἰρωνεία καὶ ὁ σαρκασμὸς μὴν ἔχει μιὰ ἀξιόλογη κοσμοθεωριακὴ συγκρότηση. διαδραματίζουν παρόμοιο ρόλο. Μιὰ τέτοια συγκρότηση ἀποτελεῖ χρέος κάθε ἀληθινοῦ πιστοῦ. Μόνο ἔτσι θὰ ξεπεράσει τὴν ἀμηχανία του καὶ Πόσοι διστάζουν ἢ δειλιάζουν νὰ μιλήσουν γιὰ θὰ εἶναι πάντα ἕτοιμος «εἰς ἀπολογίαν παντὶ τῷ τὴν πίστη τους, νὰ ὁμολογήσουν τὸν Χριστό, νὰ φα- αἰτοῦντι λόγον περὶ τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος». νερώσουν τὴν ὀμορφιὰ τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, νὰ ἀποκαλύψουν τὸ θησαυρὸ τῆς χριστιανικῆς διδα- Ἀλλὰ ἡ σιωπὴ τῆς ἀμηχανίας, μπορεῖ νὰ ξεπε- σκαλίας! Πόσοι φοβοῦνται νὰ ποῦν καθαρὰ-ξεκάθαρα ραστεῖ σ᾽ ἕνα βαθμὸ μὲ τὸ φωτεινὸ παράδειγμα καὶ τί πιστεύουν, «ἵνα μὴ ἀποσυνάγωγοι γένωνται»! μ᾽ ἕνα θεοφώτιστο αὐθορμητισμό. Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ Προσπαθοῦν νὰ τὰ ποῦν συνεσκιασμένα, ἄτονα καὶ δύσκολα ξεπερνιέται εἶναι ἡ σιωπὴ τοῦ φόβου καὶ ἄχρωμα ἢ νὰ τοὺς δώσουν «κοινωνικὸ» δῆθεν χρῶμα τῆς δειλίας. Ἡ ὑποστολὴ τῆς σημαίας, ποὺ γίνεται γιὰ νὰ μὴ σοκάρουν. Πόσες συζητήσεις «θεολογικὲς» γιὰ νὰ περισώσουμε τὴ ζωούλα μας, τὰ ἀγαθά μας, τὴ χωρὶς Θεό, χωρὶς Χριστὸ Σωτήρα καὶ Λυτρωτή, ποὺ θεσούλα μας. Ἡ ἄρνηση τῆς ὁμολογίας, ποὺ ὑπαγο- θὰ ἄντεχαν νὰ ἀκουστοῦν σὲ μιὰ ἑβραϊκὴ Συναγωγὴ ρεύεται ἀπὸ σκοπιμότητα, ἀπὸ μικροϋπολογισμούς, ἢ σὲ μιὰ βουδιστικὴ Παγόδα! Ἑορταστικὰ ἄρθρα στὶς ἀπὸ ἀνθρωπαρέσκεια. Ὁ ἀρνητὴς νὰ ἀγωνίζεται γιὰ τὸ ἐφημερίδες καὶ στὰ περιοδικά, στὸ Διαδίκτυο ἢ στὴν ψέμα καὶ ὁ Χριστιανὸς νὰ δειλιάζει γιὰ τὴν ἀλήθεια! Τηλεόραση, ἁπλῶς γιατὶ τὸ ζητάει ἡ μέρα. Νὰ διακυβεύονται ὄχι πετρελαιοπηγές, ἀλλὰ ἀτίμητες ψυχὲς καὶ οἱ στρατιῶτες νὰ λουφάζουν στὰ καταφύγια Καὶ ὅμως ἡ θαρραλέα ὁμολογία δὲν εἶναι λεπτομέ- τῶν μετόπισθεν! Τρομερό! ρεια γιὰ τὴ χριστιανική μας ἰδιότητα. Δὲν προσφέρεται κἂν πρὸς ἐκλογή. Εἶναι σαφὴς καὶ κατηγορηματικὴ ἡ Νὰ γιατὶ ἡ σιωπὴ τῆς δειλίας ὁδηγεῖ στὴ σιωπὴ προσταγὴ τοῦ Χριστοῦ: «Κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμά- τῆς προδοσίας. Νὰ χρειάζεται ἕνας θαρραλέος λόγος, των». Τί σημαίνει αὐτό; Ὄχι πέστε δυὸ λόγια μυστικὰ γιὰ νὰ μὴν κακοποιηθεῖ ἡ ἀλήθεια, νὰ μὴ βεβηλωθεῖ καὶ ὑπὸ ἐχεμύθεια, ἀλλὰ ἀνεβεῖτε στὶς ταράτσες καὶ ἡ τιμή, νὰ μὴν προπηλακιστεῖ ἡ πίστη, νὰ μὴ θρι- τὰ μπαλκόνια καὶ κηρύξτε τὸ μήνυμα τοῦ Εὐαγγελί- αμβεύσει τὸ ψέμα καὶ ὁ λόγος αὐτὸς νὰ μὴ λέγεται. ου πρὸς ὅλες τὶς κατευθύνσεις. Δημόσια θὰ εἶναι ἡ Καὶ ἡ ἀλήθεια νὰ ἐγκαταλείπεται. Καὶ τὸ Εὐαγγέλιο ὁμολογία σας. νὰ διαστρέφεται καὶ νὰ χλευάζεται. Καὶ ὁ Χριστὸς νὰ ξανασταυρώνεται μὲ τὰ σκουριασμένα καρφιὰ τῆς Τότε πῶς ἐξηγεῖται ἡ σιωπή; Ἡ σιωπὴ ἔχει πολλὰ συκοφαντίας, τῆς εἰρωνείας, τῆς διαβολῆς. Μιὰ τέτοια εἴδη καὶ πολλὲς ἑρμηνεῖες. Ἐπισημαίνουμε τὶς κυρι- λιποταξία εἶναι προδοσία. Εἶναι ἄρνηση. Καὶ ἡ ἄρνηση ότερες: «ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων» θὰ βρεῖ κάποτε τὴν ἄρνηση «ἔμπροσθεν τοῦ Θεοῦ». Εἶναι ἡ σιωπὴ τῆς ἀμηχανίας. Γιὰ νὰ μιλήσεις δὲν ἀρκεῖ μονάχα τὸ θάρρος καὶ ἡ καλὴ διάθεση. Πρέπει Νὰ μιλήσουμε τώρα γιὰ τὴ σιωπὴ τῆς ἀδιαφορίας; νὰ ξέρεις τί θὰ πεῖς καὶ πῶς θὰ τὸ πεῖς. Νὰ κατέχεις Γι᾽ αὐτὴ ποὺ κουνάει νωχελικὰ τοὺς ὤμους καὶ ἀφή- καλὰ τὸ θέμα ποὺ θὰ συζητήσεις. Αὐτὸ εἶναι μιὰ βα- νει τὶς μεγάλες ἀλήθειες γιὰ τοὺς «ἀπροσγείωτους σικὴ προϋπόθεση. Διαφορετικὰ θὰ ἀδικήσεις μεγάλες ὀνειροπόλους»; Ἀλλὰ οἱ ἀπροβλημάτιστοι αὐτοὶ εἶναι ἀλήθειες. Ἡ ἀδυναμία ἡ δική σου θὰ ἐκληφθεῖ σὰν κιόλας καταδικασμένοι σὲ νεκροταφιακὴ σιωπή. Σκιὲς ἀδυναμία τῆς πίστης. Ἡ ἀνεπάρκειά σου θὰ ἔχει τὸν ποὺ σαλεύουν μακριὰ ἀπὸ τοὺς χώρους τῆς πνευμα- ἀντίκτυπό της καὶ σ᾽ αὐτὸ ποὺ ὑποστηρίζεις. τικῆς δημιουργίας. Ἐκεῖ ποὺ σφύζει ἡ ἀληθινὴ ζωὴ καὶ ὁ χριστιανικὸς δυναμισμὸς γίνεται δύναμη ὁμολογίας. Αὐτὸ συμβαίνει συχνά. Ὑπάρχει ἡ διάθεση. Δὲν ὑπάρχει ὅμως ἡ γνώση. Θέλεις νὰ μιλήσεις, θέλεις νὰ

«Τὸν μὲν πρῶτον ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ὑμεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε λόγον ἐποιησάμην περὶ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ οὐ πάντων, ὦ Θεόφιλε, ὧν μετὰ πολλὰς ταύτας ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Πράξ. α΄ 1-8 ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς ποιεῖν ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Ἰω. α΄ 1-17 ἡμέρας. Οἱ μὲν οὖν συ- τε καὶ διδάσκειν ἄχρι ἧς νελθόντες ἐπηρώτων ἡμέρας ἐντειλάμενος τοῖς ἀποστόλοις διὰ Πνεύ- αὐτὸν λέγοντες· Κύριε, εἰ ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ ματος Ἁγίου οὕς ἐξελέξατο ἀνελήφθη· οἷς καὶ ἀποκαθιστάνεις τὴν βασιλείαν τῷ Ἰσραήλ; Εἶπε παρέστησεν ἑαυτὸν ζῶντα μετὰ τὸ παθεῖν αὐτὸν δὲ πρὸς αὐτούς· οὐχ ὑμῶν ἐστι γνῶναι χρόνους ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις, δι᾿ ἡμερῶν τεσσαράκοντα ἢ καιροὺς οὓς ὁ πατὴρ ἔθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ, ὀπτανόμενος αὐτοῖς καὶ λέγων τὰ περὶ τῆς ἀλλὰ λήψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ Ἁγίου βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Καὶ συναλιζόμενος παρήγ- Πνεύματος ἐφ᾿ ὑμᾶς, καὶ ἔσεσθέ μοι μάρτυρες γειλεν αὐτοῖς ἀπὸ Ἱεροσολύμων μὴ χωρίζεσθαι, ἔν τε Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ ἀλλὰ περιμένειν τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρὸς ἣν Σαμαρείᾳ καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς». ἠκούσατέ μου· ὅτι Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ «Παρέστησεν ἑαυτὸν ζῶντα μετὰ τὸ παθεῖν αὐτὸν ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις» Χαρὰ μεγάλη αἰσθανόμαστε ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι κατάλαβαν. Ὅταν ὅμως στὸ τραπέζι εὐλόγησε τὸ Χριστιανοὶ γιὰ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας. Σὲ ψωμὶ μὲ ἕνα ἰδιαίτερο τρόπο, τότε ἄνοιξαν τὰ μάτια πανηγύρι χαρᾶς ζοῦμε καὶ στὶς πόλεις καὶ στὰ χωριὰ τους καὶ ἀνεγνώρισαν τὸν Κύριό τους. Καὶ Ἐκεῖνος τῆς Ἑλλάδος μας. Ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μας λέμε «ἄφαντος ἐγένετο ἀπ᾽ αὐτῶν» (Λουκ. κδ´ 31). τὸ ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ καὶ τὸ ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ. Τὸ ἀπόγευμα τῆς ἴδιας μέρας μπῆκε «τῶν Τίθεται ὅμως τὸ ἐρώτημα: Πιστεύουμε ὅλοι ἀληθινὰ θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ; Μήπως τὸ «Ἀληθῶς συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων» Ἀνέστη» τὸ λέμε, γιατὶ ἔτσι τὸ βρήκαμε ἀπὸ τοὺς (Ἰωάν. κ´ 19). Ἀπουσίαζε ὁ Θωμᾶς. Μετὰ ὀκτὼ γονεῖς μας; Ἀντιρρήσεις γιὰ τὸ ὅτι ὁ Χριστὸς ἦταν ἡ ἡμέρες φανερώθηκε πάλι στὸ ἴδιο μέρος, μπροστὰ μεγαλύτερη ἠθικὴ προσωπικότητα, κανεὶς σοβαρὸς στοὺς 11 μαθητές του καὶ κάλεσε τὸν Θωμᾶ νὰ τὸν καὶ καλοπροαίρετος ἄνθρωπος δὲν τὸ ἀμφισβητεῖ. ψηλαφήσει. Ἐπίσης φανερώθηκε στοὺς 11 καὶ στὸ Γιὰ τὴν Ἀνάστασή Του ὅμως ἀμφιβάλλουν καὶ λένε ὄρος τῆς Γαλιλαίας (Ματθ. κη´ 16) καί «ἐπὶ τῆς θα- μερικοί: «Ἐγὼ δὲν παραδέχομαι κάτι ποὺ δὲν ἔχω λάσσης τῆς Τιβεριάδος» (Ἰωάν. κα´ 1) καὶ ἀλλοῦ. γι᾽ αὐτὸ ἀποδείξεις» Ἄλλοι ρωτοῦν: «Πῶς νὰ δεχθῶ πράγματα ποὺ δὲν τὰ χωράει ἡ ἀνθρώπινη λογική»; Β. Ἡ Ἀνάσταση πηγὴ δυνάμεως. Αὐτὲς οἱ ἀπόψεις δὲν εἶναι καινούργιες. 2000 χρόνια Εἴκοσι αἰῶνες τώρα ἡ ἀνάσταση τοῦ ΚΥΡΙΟΥ ἐπαναλαμβάνονται. Καὶ οἱ πρῶτοι ποὺ εἶχαν ἀμφιβο- μας ἀποτελεῖ γεγονὸς λυτρωτικό, πηγὴ δύναμης ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ λίες γιὰ τὴν Ἀνάσταση, ἦταν οἱ μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ. γιὰ ἑκατομμύρια ψυχές. Ἡ πίστη στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἔδωσε τὴ δύναμη στοὺς μάρτυρες νὰ Α. Πολλὲς ἀποδείξεις. παλαίψουν μὲ τὰ λιοντάρια. Νὰ δώσουν τὴ ζωή τους Ἡ πίστη στὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου δὲν εἶναι καὶ νὰ χύσουν τὸ αἷμα τους μὲ χαρὰ γιὰ τὴν ἀγάπη αὐθαίρετη καὶ ἀναπόδεικτη. Ὑπάρχουν πολλά «τεκ- τοῦ Κυρίου μας. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἔδωσε μήρια», πολλὲς τρανταχτὲς ἀποδείξεις. Καὶ οἱ ἀπο- τὴν ὑπομονή, τὸν φωτισμὸ καὶ τὴν ἀκαταμάχητη δείξεις αὐτὲς δόθηκαν ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Ἀναστάντα δύναμη στοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Ἀνάστα- ἐκ νεκρῶν Κύριο στοὺς μαθητές Του. Ὅπως μᾶς ση τοῦ Χριστοῦ δίνει καὶ σὲ μᾶς τοὺς σημερινοὺς πληροφορεῖ ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς στὸ σημερινὸ Χριστιανοὺς τὸ θάρρος καὶ τὸ κουράγιο, τὴν ἐλπίδα ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα: «Οἷς καὶ παρέστησεν καὶ τὴν ὑπομονὴ στὶς δυσκολίες, στοὺς πειρασμοὺς ἑαυτὸν ζῶντα μετὰ τὸ παθεῖν αὐτὸν ἐν πολλοῖς τῆς ζωῆς. Χάρη στὴν Ἀνάσταση εἴμαστε βέβαιοι, ὅτι τεκμηρίοις, δι᾽ ἡμερῶν τεσσαράκοντα ὀπτανό- θὰ ζήσουμε αἰώνια στὴ βασιλεία Του, σύμφωνα μὲ μενος αὐτοῖς καὶ λέγων τὰ περὶ τῆς βασιλείας τὸν λόγο τῆς Γραφῆς: «Εἰ ὑπομένομεν καὶ συμ- τοῦ Θεοῦ». Δηλαδὴ στοὺς μαθητές Του, παρουσί- βασιλεύσομεν» (Β´ Τιμ. β´ 12). Ἂν δὲν ὑπῆρχε ασε τὸν ἑαυτό Του ζωντανὸ μετὰ τὸ σωτήριο πάθος Ἀνάσταση, δὲν θὰ ὑπῆρχε σήμερα οὔτε Ἐκκλησία Του. Καὶ μὲ πολλὲς ἀποδείξεις τοὺς βεβαίωσε, ὅτι οὔτε Χριστιανισμός. πράγματι ἦταν ζωντανός. Παρουσιαζόταν δὲ κατὰ Τὸ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ, γράφει ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Ἀπρίλιος 2023 διαλείμματα ἐπὶ σαράντα ἡμέρες καὶ ἔτρωγε μαζί νέος Θεολόγος, εἶναι αὐτὸ ποὺ μᾶς βεβαιώνει γιὰ τους καὶ μιλοῦσε γιὰ τὶς ἀλήθειες καὶ τὰ μυστήρια τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασά- τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. μενοι» ὁμολογοῦμε, ἂν καὶ αὐτὴ ἔγινε ἱστορικὰ πρὶν Ἂς ἀναφέρουμε μερικὰ παραδείγματα τέτοιων ἀπὸ πολλὲς ἑκατοντάδες χρόνια. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐμφανίσεων καὶ ἀποδείξεων: Ὁ ἀναστημένος Κύρι- λοιπὸν μᾶς παρακινεῖ νὰ ὁμολογοῦμε τὴν Ἀνάσταση ος πρῶτα-πρῶτα φανερώθηκε στὴ Μαρία τὴ Μα- τοῦ Χριστοῦ ὡς τωρινὸ γεγονός, γιατὶ γίνεται μέσα γδαληνή (Μάρκ. ις´ 9). Τὴν ἴδια μέρα, περπάτησε μας. Γιατὶ μέσα μας λαμπροφορεῖ καὶ ἀστράφτει ὁ μαζὶ μὲ δύο μαθητές του, τὸν Λουκᾶ καὶ τὸν Κλεόπα Ἀναστὰς Κύριος μὲ τὶς ἀστραπὲς τῆς ἀφθαρσίας καὶ 44 ποὺ πήγαιναν στοὺς Ἐμμαούς. Στὴν ἀρχὴ δὲν τὸ τῆς Θεότητάς Του.

«Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ΚΥΡΙΑΚΗ 30 ΑΠΡΙΛΙΟΥ τῇ διακονίᾳ τοῦ λόγου ταύταις πληθυνόντων ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ προσκαρτερήσομεν. Καὶ τῶν μαθητῶν ἐγένετο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Πράξ. στ΄ 1-7 ἤρεσεν ὁ λόγος ἐνώπιον γογγυσμὸς τῶν Ἑλλη- ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Μάρκ. ιε΄ 43 - ιστ΄ 8 παντὸς τοῦ πλήθους· νιστῶν πρὸς τοὺς Ἑβραί- καὶ ἐξελέξαντο Στέφανον, ους, ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ κα- ἄνδρα πλήρη πίστεως καὶ Πνεύματος Ἁγίου, καὶ θημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν. Προσκαλεσάμενοι δὲ Φίλιππον καὶ Πρόχορον καὶ Νικάνορα καὶ Τίμωνα οἱ δώδεκα τὸ πλῆθος τῶν μαθητῶν εἶπον· οὐκ καὶ Παρμενᾶν καὶ Νικόλαον προσήλυτον Ἀντιο- ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ χέα, οὕς ἔστησαν ἐνώπιον τῶν ἀποστόλων, καὶ Θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις. Ἐπισκέψασθε οὖν, ἀδελ- προσευξάμενοι ἐπέθηκαν αὐτοῖς τὰς χεῖρας. Καὶ ὁ φοί, ἄνδρας ἐξ ὑμῶν μαρτυρουμένους ἑπτά, πλήρεις λόγος τοῦ Θεοῦ ηὔξανε, καὶ ἐπληθύνετο ὁ ἀριθμὸς Πνεύματος Ἁγίου καὶ σοφίας, οὓς καταστήσομεν τῶν μαθητῶν ἐν Ἱερουσαλὴμ σφόδρα, πολύς τε ἐπὶ τῆς χρείας ταύτης· ἡμεῖς δὲ τῆ προσευχῇ καὶ ὄχλος τῶν Ἰουδαίων ὑπήκουον τῇ πίστει». Η Π ΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΟΥ Θ ΕΙΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ Η ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΑΝΘ ΡΩΠΙΑΣ «Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντες τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις» Στὴν πρώτη Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων προέ- τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ θεία Κοινωνία. Χωρὶς τὸν λόγο τοῦ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ κυψε ἕνα πρόβλημα καὶ στὴ συνέχεια παράπονα καὶ Θεοῦ ἡ ψυχὴ παθαίνει ἀποβιταμίνωση. Ὅταν ὅμως γογγυσμός. Αἰτία ἦταν ὅτι οἱ χῆρες τῶν Ἰουδαίων τρέφεται ἀπὸ τὸν οὐράνιο Ἄρτο καὶ μαθητεύει στὸν Ἀπρίλιος 2023 Χριστιανῶν ποὺ κατάγονταν ἀπὸ ἑλληνικὰ μέρη καὶ λόγο τοῦ Θεοῦ, τότε γίνεται πιὸ δραστήρια γιὰ τὰ μιλοῦσαν τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα «παρεθεωροῦντο ἔργα τῆς ἀγάπης καὶ φιλανθρωπίας. 45 ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ» (Πράξ. στ´ 1). Δηλαδὴ παρεμελοῦνταν κάθε μέρα στὴ διανομὴ Ἡ προτεραιότητα λοιπὸν νὰ δοθεῖ στὴν φροντίδα τῶν τροφῶν καὶ ἐλεημοσυνῶν ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους τῆς ψυχῆς, στὴ διακονία τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Χριστιανοὺς τῆς Ἱερουσαλήμ. Ἡ διακονία τοῦ λόγου συνοδεύεται ἀπὸ τὴν δι- Τότε οἱ Ἀπόστολοι ἀφοῦ προσκάλεσαν ὅλο τὸ ακονία τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἐλεημοσύνης. πλῆθος τῶν πιστῶν εἶπαν: «Δὲν εἶναι ὀρθὸ καὶ ἀρεστὸ στὸν Θεό, νὰ ἀφήσουμε τὸ κήρυγμα τοῦ Β. Ἡ διακονία τῆς φιλανθρωπίας. θείου λόγου καὶ νὰ ὑπηρετοῦμε στὰ τραπέζια Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ποτὲ δὲν ἀρνήθηκε τὴν τοῦ φαγητοῦ». Παραγγέλνουν λοιπὸν στοὺς πι- ἐκπλήρωση τῆς ἔμπρακτης ἀγάπης καὶ φροντίδας, στοὺς νὰ ἐκλέξουν οἱ ἴδιοι τὰ κατάλληλα πρόσωπα. γιὰ τοὺς «ἐλαχίστους ἀδελφούς» τοῦ Κυρίου μας. Ἔτσι προχώρησαν στὴν ἐκλογὴ ἑπτὰ διακόνων. Μὲ Ἀντίθετα, ὑπῆρξε πρωτοπόρος στὰ ἔργα τῆς φιλαν- τὸν τρόπο αὐτὸ τακτοποιήθηκε τὸ ζήτημα καὶ οἱ θρωπίας. Καὶ ὅταν δὲν ὑπῆρχε κοινωνικὴ πρόνοια, Ἀπόστολοι συνέχισαν μὲ ζῆλο τὸ πνευματικό τους ἡ Ἐκκλησία μὲ ἐνάρετους καὶ δραστήριους κληρι- ἔργο. κούς, ἔκανε ἕνα τεράστιο ἔργο φιλανθρωπίας. Ὅμως κράτησε ὡς πρώτη της φροντίδα τὴ διακονία τοῦ Α. Ἡ διακονία τοῦ λόγου. λόγου τοῦ Θεοῦ, τὴν ἱεραποστολὴ στὰ ἔθνη μὲ τὸ Αὐτὸ ἦταν τὸ ἔργο ποὺ τοὺς ἀνέθεσε ὁ Κύριός κήρυγμα, τὸν γραπτὸ καὶ τὸν προφορικὸ λόγο. Γιατὶ μας μετὰ τὴν Ἀνάστασή Του: «Πορευθέντες μα- τὸ ζωντανὸ καὶ ἀφυπνιστικὸ κήρυγμα τοῦ θείου λό- θητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη...» (Ματθ. κη´ 19). Πη- γου εἶναι τὸ βασικό της ἔργο. Ἀλλὰ αὐτὸ τὸ κήρυγμα γαίνετε, τοὺς εἶπε, καὶ διδάξατε σὲ ὅλα τὰ ἔθνη τὴν μὲ τὴ δύναμη καὶ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου. Καὶ ἔμειναν πιστοὶ στὸν ἀνοίγει ὄχι μόνο τὶς καρδιές, ἀλλὰ καὶ τὰ χρηματο- λόγο τοῦ Κυρίου τους, στὴ μεγάλη ἀποστολή τους κιβώτια τῶν πλουσίων. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἔκαμε μέχρι θανάτου. τὴν περίφημη Βασιλειάδα μὲ ἕνα σωρὸ ἱδρύματα Ἀσφαλῶς ἡ στάση αὐτὴ τῶν Ἀποστόλων δὲν φιλανθρωπικά. Καὶ ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος καὶ στὴν δείχνει ἀδιαφορία ἢ περιφρόνηση γιὰ τὶς ὑλικὲς Ἀντιόχεια ὡς Πατριάρχης ἔτρεφε πλούσια τὸν λαὸ ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων. Καὶ ἡ φροντίδα γιὰ τοὺς καὶ μὲ τὴν πνευματικὴ τροφὴ καὶ μὲ τὴν ὑλική. Χι- φτωχοὺς καὶ τὶς χῆρες, καθὼς καὶ κάθε φιλανθρω- λιάδες ἄνθρωποι φτωχοὶ καὶ πεινασμένοι ἔπερναν πία εἶναι ἀρετή. Ὅμως ἀρετὴ ἀπὸ ἀρετὴ διαφέρει. κάθε μέρα συσσίτιο πλούσιο μὲ τὶς φροντίδες του. Γι᾽ αὐτὸ πολὺ ὡραῖα γράφει ὸ ἱερὸς Χρυσόστομος: Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Ἐλεήμων Πατριάρχης Ἀλεξαν- «Τῶν ἀναγκαίων τὰ ἀναγκαιότερα προτιμότερα». Δη- δρείας ἔκανε ἕνα θαυμάσιο πνευματικὸ καὶ φιλαν- λαδὴ ἀπὸ τὰ ἀναγκαῖα πράγματα, τὰ πιὸ ἀναγκαῖα θρωπικὸ ἔργο στὴν Ἀλεξάνδρεια. εἶναι προτιμότερα. Ἀναγκαία καὶ ἀπαραίτητη εἶναι ἡ Ἂς προσπαθήσουμε καὶ μεῖς στὴν ἐποχή μας νὰ φροντίδα γιὰ τὴν τροφὴ τοῦ σώματος. Πιὸ ἀναγκαῖα ἐργαζόμαστε ἱεραποστολικά. Νὰ προσφέρουμε ὁλό- ὅμως εἶναι ἡ τροφὴ γιὰ τὴν ψυχὴ ποὺ εἶναι ὁ λόγος ψυχα τὸν ἑαυτό μας στὴ διακονία τοῦ θείου λόγου καὶ σὲ ἔργα φιλανθρωπίας.

«Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν» Ἀβάσταχτος ὁ πόνος. Πολλὰ καὶ ἀναπάντητα τὰ καὶ τὸν ἀντιμετώπιζαν, χωρὶς φόβο, οἱ ἥρωες καὶ οἱ ἐρωτηματικά. Ἀπὸ τὴ μιὰ στιγμὴ στὴν ἄλλη οἱ πονε- μάρτυρες τῆς πίστεως, ἀκόμα καὶ τὰ μικρὰ παιδιὰ μένοι γονεῖς νὰ βλέπουν τὸ παιδί τους ἀκίνητο μέσα τῆς πρώτης Ἐκκλησίας. σ᾽ ἕνα φέρετρο, στολισμένο μὲ ἀνοιξιάτικα λουλούδια. Τί θὰ πεῖ νὰ βλέπουμε τὸν θάνατο μὲ τὸ φῶς τῆς Ἐκεῖνο τὸ φωτεινὸ πρόσωπο χλωμὸ τώρα, μαραμένο Ἀναστάσεως; Ὁ Χριστὸς μὲ τὸν θάνατό Του νίκησε μὲ σβησμένη ματιά. Δὲν εἶναι ὁ θάνατος ποὺ αἰφνι- ὁριστικὰ τὸν θάνατο. Κατάργησε τὴν ἐξουσία του. δίασε. Εἶναι ὁ πρόωρος χαμὸς ποὺ ξάφνιασε. Καὶ μᾶς χάρισε τὴν αἰώνια ζωὴ μὲ τὴν Ἀνάστασή Πῶς νὰ συμφιλιωθοῦν μ᾽ ἕνα τόσο συγκλονιστικὸ Του. Ὕστερα ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ γιὰ τοὺς γεγονός; Δὲν εἶναι τὸ γέρικο δέντρο ποὺ χρόνια τώρα πιστοὺς δὲν ὑπάρχουν τάφοι. Ὑπάρχουν μονάχα ἅπλωνε κλαδιά, ἄκουγε τὰ τραγούδια τῶν πουλιῶν, κοιμητήρια. Ὁ θάνατος δὲν εἶναι γι᾽ αὐτοὺς θάνατος. χτυπιόταν ἀπὸ δρολάπια καὶ σὲ μιὰ χειμωνιάτικη κα- Εἶναι ζωή, νέα ζωή. Ἡ ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἐγκαινί- ταιγίδα τὸ σύντριψε ὁ κεραυνός. Ὄχι εἶναι τὸ τρυφερὸ ασε μιὰ νέα ἐποχή. Ὁ θάνατος ἔχασε πιὰ τὴν τρομερή δενδρύλλιο ποὺ προτοῦ προφθάσει νὰ μπουμπουκιά- του μορφή. Εἶναι χωρὶς κεντρί, χωρὶς δύναμη. Δὲν σει, νὰ πεῖ τὸ πρῶτο καλωσόρισμα στὰ πουλιά, βίαια εἶναι τὸ τέρμα τῆς ζωῆς. Δὲν εἶναι ἡ μελαγχολικὴ τὸ ξερίζωσε ὁ ἄνεμος. Φυσικό, λοιπόν, τὸ ξάφνιασμα. δύση. Εἶναι ἡ χαρωπὴ ἀνατολή. Δὲν εἶναι τὸ ἀφι- Ἕνας πρόωρος θάνατος πάντα ξαφνιάζει. Καὶ ὄχι μο- λόξενο πέλαγος ποὺ τὸ χτυπᾶνε τὰ κύματα. Εἶναι νάχα ὁ πρόωρος. Ὁ ὁποιοσδήποτε θάνατος προκαλεῖ τὸ γαληνεμένο λιμάνι ποὺ δέχεται φιλόξενο τοὺς συγκλονισμό. Καὶ εἶναι τόσο φυσικό. Ὅσο ποθεῖ κανεὶς θαλασσοδαρμένους ταξιδιῶτες. τὴ ζωή, τόση ἀποστροφὴ αἰσθάνεται γιὰ τὸν θάνατο. Αὐτὸ εἶναι τὸ μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως. Ὁ ἄδειος Ἀκριβῶς γιατὶ ὁ ἄνθρωπος εἶναι πλασμένος γιὰ τὴ τάφος τοῦ Κυρίου ἔγινε τὸ ἀνεξάντλητο κεφαλάρι ζωή, γιὰ μιὰ ζωὴ χωρὶς τέλος. θείας ζωῆς καὶ ἀθανασίας. «Ὦ τάφος ἀθανασίας χωρίον! Ἔτσι εἶναι. Δὲν δημιουργήθηκε ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ Ὦ τάφος ἀναστάσεως ἐργαστήριον! Ὦ τάφος τῶν τάφων τὸν Θεό, γιὰ νὰ πεθαίνει. «Ἐξ ἀρχῆς διὰ τοῦτο τὸν ἄνθρω- κατάλυσις! Ὦ τάφος ἐν ᾧ θάνατος τοῦ εἶναι θάνατος παύ- πον ἔπλασεν, οὐχ ἵνα ἀπόληται, ἀλλ᾽ ἵνα πρὸς ἀφθαρσίαν εται! Ὦ τάφος ἐν ᾧ ζωὴ φύεται πέρας οὐκ ἔχουσα!», ἀνα- ὁδεύη» (Χρυσόστομος). Αἰτία τοῦ θανάτου δὲν εἶναι φωνεῖ καὶ ὁ Μ. Ἀθανάσιος καὶ ἡ φωνή του ἀποτελεῖ ὁ Θεός. Εἶναι ἡ ἁμαρτία. Ὁ Θεὸς ἤθελε τὸν ἄνθρωπο τὸν ἀντίλαλο τῆς φωνῆς τοῦ θείου Παύλου. «Θανάτου, νὰ πορεύεται διαρκῶς τὴν ὁδὸ τῆς ἀφθαρσίας καὶ ὄχι λοιπόν, ἑορτάζομεν νέκρωσιν». Γιορτάζουμε τὸν θάνατο τῆς φθορᾶς καὶ τοῦ θανάτου. Ἂν ὁ ἄνθρωπος ἔμενε τοῦ θανάτου. Αὐτὸ εἶναι μήνυμα νίκης καὶ θριάμβου. πιστὸς στὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ δὲν θὰ γνώριζε θάνατο. Χαρᾶς καὶ ἐλπίδας. Δύναμη γιὰ ὅλους ποὺ λαχταροῦν Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἁμάρτησε, μαζὶ μὲ τὴν ἁμαρτία νὰ ζήσουν χωρὶς φόβους καὶ ἀγωνίες. Ἀναστημένοι ἦλθε καὶ ὁ θάνατος. Τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ θάνατος δὲν μέσα στὸ φῶς τῆς Ἀναστάσεως. εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ἀποτέλεσμα τῆς ἁμαρτίας, τονίζε- ται καθαρὰ στὴ Σοφία Σολομῶντος: Ὀρθόδοξον Χριστιανικὸν Περιοδικόν. «Ὁ Θεὸς θάνατον οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ τέρπεται ἐπ᾽ ἀπωλείᾳ ζώ- Ὄργανον Ἀδελφότητος Θεολόγων ἡ «ΖΩΗ» ντων», «ἔκτισε δὲ τὸν ἄνθρωπον Κυκλοφορεῖ κάθε μήνα. Ἐκδότης: Ἀδελφότης Θεολόγων ἡ «ΖΩΗ» Σ.Α., Ἱπποκράτους 189, 114 72 Ἀθῆναι. Τηλ.: 210 64 28 331, FAX: 210 64 63 606. ἐπ᾽ ἀφθαρσίᾳ» καί «φθόνῳ δια- Διευθυντὴς Συντάξεως: Γεώργιος Β. Μελέτης, Ἱπποκράτους 189, 114 72 Ἀθῆναι. βόλου θάνατος εἰσῆλθεν εἰς τὸν Ἐκτύπωση: «Λυχνία Α.Ε.», Ἀνδραβίδας 7, 136 71 Χαμόμυλο - Ἀχαρνῶν. κόσμον» (α´ 13, β´ 23—24). «Διὰ Τηλ.: 210 3410436, FAX: 210 3425967, www.lyhnia.gr τῆς ἁμαρτίας ὁ θάνατος» (Ρωμ. ε´ ΚΩΔΙΚΟΣ: 01 1290 12), γράφει καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ἡ ἀνανέωση τῆς ἐτήσιας συνδρομῆς ἐσωτερικοῦ (10 €) μπορεῖ νὰ γίνει μὲ τοὺς ἑξῆς τρόπους: Καὶ μόνο ἀπὸ αὐτὸ καταλαβαίνουμε α) Μὲ κατάθεση στὴν Ἐθνικὴ Τράπεζα τῆς Ἑλλάδος, στὸν λογαριασμὸ πόσο φοβερὴ εἶναι ἡ ἁμαρτία. Καὶ ποὺ διατηρεῖ ἡ Ἀδελφότητα ὑπ’ ἀριθμ.: 132/296000-13 (ΙΒΑΝ: τὸ νὰ παίζει κανεὶς μὲ τὴν ἁμαρτία, GR1501101320000013229600013), δικαιούχος: Ἀδελφότης Θεολόγων ἡ παίζει μὲ τὸν θάνατο. Παίζει μὲ τὴν «ΖΩΗ». Στὴν αἰτιολογία νὰ ζητᾶτε νὰ σημειώνεται ρητῶς τὸ ὀνοματεπώνυμο αἰτία τοῦ θανάτου. τοῦ συνδρομητὴ καὶ τὸ ὄνομα τοῦ περιοδικοῦ (ΖΩΗ) Ὁπωσδήποτε ὁ θάνατος δὲν παύ- β) Στὰ βιβλιοπωλεῖα «ΖΩΗ» (Καρύτση 14, Ἀθήνα καὶ Ἁγ. Σοφίας 41, Θεσσαλονίκη) καὶ συνεργαζόμενα βιβλιοπωλεῖα Ἀπρίλιος 2023 ει νὰ εἶναι τὸ πιὸ βέβαιο γεγονὸς στὴ γ) Στὸ γραφεῖο τοῦ περιοδικοῦ: Ἱπποκράτους 189, 114 72 Ἀθήνα ζωή μας. Γι᾽ αὐτό, σὲ ὁποιαδήπο- δ) Στὰ ΕΛΤΑ μὲ ἔντυπο ταχυπληρωμῆς ποὺ συναποστέλλεται ἀνὰ τακτὰ χρονικὰ τε ἡλικία καὶ ἂν βρίσκεται κανείς, διαστήματα γιὰ ὅσους ἔχουν ὀφειλή πρέπει νὰ ἔχει τὴ σωστὴ τοποθέ- τηση ἀπέναντί του. Ὄχι γιὰ νὰ τὸν ε) Στὰ ΕΛΤΑ μὲ ταχυδρομικὴ ἐπιταγὴ στὴ διεύθυνση τοῦ περιοδικοῦ (Ἱπποκράτους φοβᾶται, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὸν ἀντιμετω- 189, 114 72 Ἀθήνα). Προβλέπεται ἐπιβάρυνση μὲ ταχυδρομικὰ τέλη πίζει σωστά. Νὰ τὸν βλέπει μὲ τὸ χρι- στ) Σὲ κατὰ τόπους συνεργάτες καὶ ἀντιπροσώπους, οἱ ὁποῖοι θὰ κόβουν σχετικὲς ἀποδείξεις. Ἡ ἀνανέωση τῆς ἐτήσιας συνδρομῆς ἐξωτερικοῦ (25 €) / Κύπρου (15 €) στιανικὸ μάτι, μὲ τὸ φῶς τῆς Ἀνα- μπορεῖ νὰ γίνει μόνο μὲ κατάθεση στὴν τράπεζα: στάσεως τοῦ Χριστοῦ, μὲ τὸ πρίσμα ΙΒΑΝ: GR1501101320000013229600013 46 τῆς αἰωνιότητας. Ὅπως τὸν ἔβλεπαν BIC/Swift Code: ETHNGRAA

ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ Ο ΜΕΓΑΣ ΦΩΤΙΟΣ (820 - 893) 4 Μ. ΦΩΤΙΟΣ ΚΑΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΕΣ ΙΙ Οἱ Χάζαροι ἦταν λαὸς τουρκικῆς καταγωγῆς. Ἐγκα- Ἰλλυρικὸ καὶ ἡ Βουλγαρικὴ Ἐκκλησία ἀνῆκαν πιὰ στὴν Ἀπρίλιος 2023 τεστημένοι στὰ Βορειοδυτικὰ τῆς Κασπίας θάλασσας, Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Οἱ Ἕλληνες ἱερα- συνόρευαν μὲ τὴν Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία. Στὶς χῶρες, πόστολοι, ποὺ ἦταν ἐκεῖ, καὶ οἱ νέοι ποὺ στάλθηκαν 47 ποὺ κατεῖχαν οἱ Χάζαροι, ἀνεμιγνύοντο τρεῖς θρησκεῖες ἀπὸ τὸν Μ. Φώτιο, μὲ τὸ παράδειγμά τους καὶ τὸ θεῖο ὁ Χριστιανισμός, ὁ Ἰουδαϊσμὸς καὶ ὁ Ἰσλαμισμός. Οἱ λόγο, ποὺ εἶναι μαχαίρι «δίστομο», κήρυτταν παντοῦ τὸν Χάζαροι, ποὺ εἶχαν ἔρθει καὶ ἄλλοτε σ᾽ ἐπαφὴ μὲ τὸ ἀληθινὸ Θεό. Καὶ οἱ Βούλγαροι δέχονταν τὸ μήνυμα τῆς Βυζάντιο ἔστρεψαν τὰ μάτια τους στὴν δοξασμένη θείας Ἀλήθειας, ἐγκατέλειπαν τὰ εἴδωλα καὶ πίστευαν Αὐτοκρατορία. Ζήτησαν νὰ τοὺς στείλουν ἄνθρωπο στὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ κατὰ ἑκατοντάδες βαπτίζονταν. πεπαιδευμένο, ὁ ὁποῖος ν’ ἀντικρούσει τὰ ἐπιχειρήματα Ἀπὸ τοὺς πρώτους καὶ ὁ Βόρις κατέβηκε στὰ ἁγιασμένα τῶν Ἑβραίων καὶ Σαρακηνῶν, διὰ νὰ ἀκολουθήσουν νερὰ τοῦ Βαπτίσματος καὶ μετονομάσθηκε Μιχαήλ. τὴν δική τους πίστη. Εἶναι ὁ καθοδηγὸς Ἑλλήνων ἀρχόντων καὶ τώρα Ὁ Μιχαὴλ καὶ ὁ Βάρδας σὰν ἄκουσαν τὴν αἴτηση ἔχει γίνει καὶ ξένων βασιλιάδων. Εἶναι ὁ πνευματικὸς τῶν Χαζάρων κάλεσαν τὸν Πατριάρχη καὶ συζήτησαν δείκτης, ποὺ δείχνει σὲ μικροὺς καὶ μεγάλους τὸ δρόμο μαζὶ τὸ θέμα. Ὁ Μ. Φώτιος συγκινήθηκε ἀπὸ τὴν πρό- τὸ σωστό, τῆς Ἀλήθειας τὸ δρόμο. σκλησή τους, ποὺ τὴν ἔνοιωσε σὰν φωνὴ Θεοῦ, καὶ πρότεινε στὰ δυὸ ἀδέλφια στὸν Κύριλλο καὶ τὸν Με- Λίγο καιρὸ ἀργότερα, τὸ καλοκαίρι τοῦ 862, ἔφθα- θόδιο ν᾽ ἀναλάβουν τὸ ἱερὸ τοῦτο ἔργο. Ἔτσι οἱ δυὸ σε στὴν Κωνσταντινούπολη ἄλλη πρεσβεία, αὐτὴ τὴ Μακεδόνες ἱεραπόστολοι μὲ λίγους ἀκόμα συντρό- φορὰ ἀπὸ τοὺς Σλάβους τοῦ Βορρᾶ, τοὺς Μοραβούς, φους ξεκίνησαν τὸ φθινόπωρο τοῦ 860 γιὰ τὴ χώρα ποὺ κατοικοῦσαν στὴν κοιλάδα τοῦ Μοράβα ὡς τὸν τῶν Χαζάρων «μετὰ τιμῆς καὶ τῆς ὑποστηρίξεως τοῦ Δούναβη καὶ στὴν περιοχὴ τῆς σημερινῆς Σλοβακίας. Αὐτοκράτορα». «Ὁ Ρατισλάβος, ὁ ἡγεμὼν τῶν Μοραβῶν, ἀφοῦ κά- Μὲ τιμὲς τοὺς δέχθηκε καὶ ὁ Χαγάνος στὰ ἀνάκτορά λεσε τοὺς συμβούλους του γιὰ νὰ ἀκούσει τὴ γνώμη του καὶ μὲ σεβασμὸ αὐτὸς καὶ οἱ σύμβουλοί του παρακο- τοὺς καὶ τὴ γνώμη τοῦ λαοῦ του, ἔστειλε πρεσβεία στὸν λούθησαν τὶς θεολογικὲς συζητήσεις τῶν ἱεραποστόλων βασιλέα Μιχαὴλ καὶ τοῦ εἶπε: “Ὁ λαός μας ἔχει ἀπαρνηθεῖ μὲ τοὺς Ἰουδαίους καὶ τοὺς Σαρακηνούς. Μὲ ἱκανότητα τὴν πολυθεΐα καὶ τηρεῖ τὸν χριστιανικὸ νόμο. Ἀλλά δὲν ἔχου- μεγάλη ὁ Κύριλλος κατέρριψε τὰ ἐπιχειρήματά τους καὶ με διδάσκαλο, ποὺ νὰ μπορεῖ νὰ μᾶς διδάξει τὴν ἀληθινὴ τοὺς μίλησε γιὰ τὸν Μεσσία καὶ τὸ λυτρωτικό του ἔργο. πίστη στὴ γλῶσσα μας, ὥστε καὶ ἄλλοι νὰ γίνουν ὅμοιοι μ᾽ Τοὺς ἀνέπτυξε τὴν διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ ἐμᾶς. Στεῖλε μας λοιπόν, Κύριε, ἕναν τέτοιο Ἐπίσκοπο καὶ τῆς χριστιανικῆς παραδόσεως. ἕνα τέτοιο διδάσκαλο. Γιατὶ ἐσεῖς ἔχετε τὸ Νόμο τὸν καλό”». Στὸ τέλος ὁ Χαγάνος εἶπε: «Ὁ Θεὸς σὲ ἔστειλε ἐδῶ Τὸν Κύριλλο, τὸν ἐνέπνευσε ὁ Θεὸς καὶ ἔτσι σύνθεσε διὰ τὴν οἰκοδομήν μας διδαχθεὶς δι᾽ Αὐτοῦ ἐξ ὅλων τῶν τὸ σλαβικὸ ἀλφάβητο. Καὶ ἄρχισε νὰ γράφει τὸ Εὐαγγέ- βιβλίων, ἐξήγησες ὅλα τὰ ζητήματα μὲ τὴν σειρά των, μᾶς λιο... Τότε πῆρε τὸν Μεθόδιο μαζί του καὶ πῆγε στὴ Μο- ἐχόρτασες ὅλους μὲ τὰ μελίρρυτα λόγια τῆς Ἀγίας Γραφῆς. ραβία. Ἔμειναν ἐκεῖ περίπου τρία χρόνια καὶ πέτυχαν Εἴμεθα ἀγράμματοι, ἀλλὰ πιστεύομεν, ὅτι προέρχεσαι ἀπὸ ὄχι μόνο νὰ γράψουν στὴ Σλαβικὴ ὅλο τὸ Εὐαγγέλιο, τὸν Θεόν». ἀλλὰ καὶ νὰ μεταφράσουν καὶ ἄλλα ἐκκλησιαστικὰ καὶ θεολογικὰ κείμενα στὴν καινούργια γλῶσσα. Ἔπεισαν Οἱ συζητήσεις τῶν ἱεραποστόλων μὲ τοὺς ἀλλοθρή- συνάμα τὸν Ρατισλάβο νὰ εἰσαγάγει στὶς χριστιανικὲς σκους καὶ τὸ θερμό τους κήρυγμα εἶχε σὰν ἀποτέλεσμα ἐκκλησίες τὴν ὀρθόδοξη λειτουργία μεταφρασμένη καὶ νὰ βαπτισθοῦν 200 Χάζαροι, πρὶν ὁ Κύριλλος καὶ ὁ Με- αὐτὴ στὰ σλαβικά. θόδιος ἐγκαταλείψουν τὴν βάρβαρη ἐκείνη χώρα. Ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα νὰ φύγουν, ὁ Χαγάνος τοὺς εὐχαρίστησε, Καὶ σ᾽ αὐτό, τὸ μεγάλο καὶ ἱερὸ ἔργο βασικὸ ρόλο τοὺς παρέδωσε εὐχαριστήρια ἐπιστολὴ γιὰ τὸν Ἕλληνα ἔπαιξε ὁ Πατριάρχης. Δὲν ἦταν ὁ ρόλος του ἐμφανής. αὐτοκράτορα καὶ τοὺς πρόσφερε πλούσια δῶρα. Ἀλλ᾽ Κάπως στὴ σκιὰ παρέμεινε. Πάντως καὶ ἀπὸ τὴ σκιὰ αὐτοὶ δὲν τὰ δέχθηκαν καὶ τοῦ ζήτησαν νὰ ἐλευθερώσει δὲν ἔπαυσε νὰ εἶναι ἡ ψυχή, αὐτὸς ποὺ ἔδινε φτερὰ τοὺς Ἕλληνες αἰχμαλώτους, ποὺ κρατοῦσε. Ὁ Χαγάνος στοὺς Ἱεραποστόλους. Τὰ λίγα στοιχεῖα, ποὺ ἔχουν τοὺς παρέδωσε τοὺς αἰχμαλώτους καὶ ὅλοι μαζὶ μὲ χαρὰ περισωθεῖ μᾶς τὸ ἐπιβεβαίωσαν. Μᾶς ἔδωσαν δὲ τὴν ξεκίνησαν γιὰ τὴν Βασιλεύουσα. εὐκαιρία νὰ τὸν φαντασθοῦμε πάνω στὴν ἕδρα μετα- δίδοντας τὴ φλόγα του καὶ τὴν ἀγάπη γιὰ τὸ ἔργο αὐτό. Ὁ Βούλγαρος ἡγεμόνας Βόρις βαπτίσθηκε Χριστιανὸς Καὶ μὲ τί συγκίνηση θὰ ὑποδεχόταν τοὺς στρατιώτες ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἔδιωξε τοῦ Θεοῦ, ὅταν γύριζαν στὴν Βασιλεύουσα! Ἀναπλάστε ἀπὸ τὴ χώρα του τοὺς Φράγκους καὶ τοὺς Ρωμαίους. τέτοιες εἰκόνες, θαυμάστε καὶ ὑποκλιθεῖτε μπρὸς στὴ Τὰ σχέδια τοῦ Πάπα Νικολάου εἶχαν ματαιωθεῖ. Τὸ μεγάλη μορφὴ τοῦ Βυζαντίου, στὸν Φώτιο τὸν Μέγα. (Συνεχίζεται)

ΕΠΙ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ Η ΧΑΡΑ ΚΑΙ Η ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ ΤΟ ΓΗΡΑΣ ΠΕΡΙΚΡΑΤΗΣΟΝ - ΄Η ΟΧΙ; ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Παγκόσμια ἀγανάκτηση, ἀλλὰ καὶ εὔλογο προβλη- Ἡ χαρὰ καὶ ἡ παρηγορία τῆς Ἀνάστασης συγ- ματισμό, κατάφερε νὰ προκαλέσει ὁ καθηγητὴς στὸ κλονίζουν ἀκόμα περισσότερο, ὅταν τὴ βλέπουμε Πανεπιστήμιο τοῦ Yale των ΗΠΑ Yusuke Narita, ὁ ἔμπρακτα στὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀφέθηκαν ὁποῖος, οὔτε λίγο οὔτε πολύ, πρότεινε ὡς λύση στὸ νὰ τὴ νιώσουν καὶ νὰ τὴ ζήσουν. Τότε ἀκόμα καὶ πρόβλημα τῆς γήρανσης τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ἰαπω- μιὰ κηδεία μπορεῖ νὰ γεμίσει τὴν ψυχὴ μὲ αἰσθή- νίας… τὴ μαζικὴ αὐτοκτονία τῶν ἡλικιωμένων… Κάτι τέτοιο, ὅπως ἐξήγησε, θὰ ἐπέτρεπε στὶς νεότερες γενιὲς ματα ἀγαλλίασης καὶ ἐλπίδας. Νά, σὰν τὴν κηδεία νὰ ἀνοίξουν τὸν δρόμο τους στὶς ἐπιχειρήσεις, στὴν τοῦ 23χρονου Κυπριανοῦ, ἑνὸς ἀπὸ τὰ τραγικὰ πολιτικὴ καὶ σὲ ἄλλους τομεῖς τῆς κοινωνικῆς ζωῆς ποὺ θύματα τῆς σιδηροδρομικῆς τραγῳδίας στὰ Τέμπη, ἡ παλαιότερη γενιὰ ἀρνεῖται πεισματικὰ νὰ ἀφήσει. στὴν ὁποία γνωστοὶ καὶ φίλοι προσκλήθηκαν νὰ Μάλιστα, ὅταν κλήθηκε νὰ ὑπερασπισθεῖ τὶς ἀπόψεις παραστοῦν μὲ λευκὰ ἐνδύματα. Ὁ ἱερέας πατέρας του σὲ μιὰ πανεπιστημιακὴ τάξη, τὸ ἔκανε δείχνοντας του εἶχε δηλώσει ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμή: «Θὰ συγ- ἕνα ἀπόσπασμα ἀπὸ μιὰ ταινία τοῦ 2019, στὴν ὁποία χωρῶ τοὺς αἴτιους, γιὰ νὰ παρηγορηθεῖ ἡ ψυχή μου μιὰ αἵρεση ἀναγκάζει ἕνα ἡλικιωμένο μέλος της νὰ καὶ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ποὺ ἔχει φύγει. Ὅταν ἐκνευρίστη- πηδήσει ἀπὸ ἕνα γκρεμό, καὶ σχολιάζοντας: «Ἡ ἐρώτηση κα κάποια στιγμὴ γιὰ τὰ λάθη, ἔνιωσα μέσα μου ὅτι ἂν αὐτὸ εἶναι καλὸ ἢ ὄχι εἶναι δύσκολο νὰ ἀπαντηθεῖ»… προδίδω τὸν Κυπριανό. Καλὴ Ἀνάσταση. Αὐτὸ θὰ τοῦ Μπροστὰ στὴν κατακραυγὴ ποὺ προκλήθηκε, ὁ Narita ἔλεγα». Καὶ στὸν ἐπικήδειο ποὺ ἐκφώνησε ὁ ἴδιος σχολίασε στοὺς New York Times ὅτι τὰ λόγια του ἴσως κατὰ τὴν ἐξόδιο ἀκολουθία συγκλόνιζε λέγοντας: παραφράσθηκαν, ἀλλὰ ἐπέμεινε ὅτι… ἡ εὐθανασία θὰ «Τώρα ὁ Θεὸς εἶναι δίπλα σου, γιέ μου, δίπλα στὴν μποροῦσε νὰ γίνει ὑποχρεωτικὴ στὸ μέλλον! Δὲν μπῆκε πολυμαρτυρικὴ σορό σου, ἀλλὰ καὶ στὴν ὅλο φῶς ψυχή στὴ διαδικασία νὰ ἐξηγήσει, ἀσφαλῶς, ποιὰ ἡ διαφορὰ σου. Ἡ Ἁγία Μαρίνα, οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι, ὁ Ἀπόστο- τῆς «ὑποχρεωτικῆς εὐθανασίας» ἀπὸ τὴ δολοφονία… λος Βαρνάβας καὶ ἡ Μάνα μας ἡ Παναγία θὰ εἶναι Γέννημα τῆς ἐποχῆς μας τέτοιες ἀπόψεις. Ἀπέναντι μαζί σου, λεβέντη μου». Τί εἶναι, ἀλήθεια, ἡ πίστη! σὲ αὐτές, ἡ Ἐκκλησία μας εὔχεται στὴ γνωστὴ Εὐχὴ Ἀνάταση στὴ ζωή, χορηγὸς χαρᾶς, παρηγορία στὴ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου: «Τὸ γῆρας περικράτησον». Καὶ θλίψη καὶ τὸν πόνο, ἄνοδος στὸν Οὐρανό! ἔμπρακτα, ἐξάλλου, ἀναλώνει τὸ μεγαλύτερο, ἴσως, Η ΣΥΓΓΝΩΜΗ μέρος τοῦ φιλανθρωπικοῦ της ἔργου στὴ φροντίδα τῆς Τὸ τραγικὸ σιδηροδρομικὸ δυστύχημα τοῦ Μαρ- τρίτης ἡλικίας. Καὶ ὅσο γιὰ τὸ πρόβλημα τῆς γήρανσης τίου, ποὺ προσέλαβε διαστάσεις ἐθνικῆς τραγῳδίας, τοῦ πληθυσμοῦ, ἡ πρότασή της εἶναι ὄχι ὁ θάνατος, ἄφησε πίσω πολλοὺς νὰ παλεύουν νὰ ἀναλογισθοῦν ἀλλὰ ἡ ΖΩΗ! Ἡ στήριξη τῆς οἰκογένειας, καὶ ὑλικὰ τὶς εὐθύνες τους ἤ… νὰ προσπαθοῦν νὰ κρυφθοῦν καὶ πνευματικά, ὥστε νὰ ἐνθαρρυνθοῦν οἱ γεννήσεις. ἀπὸ αὐτές… Ξεχώρισε ὅμως ἡ συγγνώμη καθηγητῆ Διότι, ξέρετε, ὑπάρχει καὶ αὐτὴ ἡ λύση… στὸ ΑΠΘ τῆς 24χρονης Ἀναστασίας ἀπὸ τὴν Πάφο. Ὁ ἐν λόγῳ καθηγητὴς ξεκίνησε λέγοντας ὅτι δὲν ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟΣ θυμόταν, εἰλικρινὰ δὲν θυμόταν, ἂν εἶχε ποτὲ ἐπι- Μόνο ἀποτροπιασμὸ μποροῦν νὰ προκαλοῦν τὰ ST P πλήξει τὴ φοιτήτριά του, τί βαθμὸ τῆς εἶχε βάλει, ἂν περιστατικὰ δηλητηρίασης ἀπὸ ἀναθυμιάσεις ἑκατο- P T τῆς εἶχε φωνάξει κάποτε. Τὸ μόνο ποὺ ἤθελε νὰ πεῖ ντάδων κοριτσιῶν σὲ πολλὲς διαφορετικὲς πόλεις τοῦ ἦταν μιὰ συγγνώμη. Καὶ διευκρίνιζε: «Ὄχι γιὰ ὅσα Ἰρὰν ἀπὸ τὸν Νοέμβριο μέχρι σήμερα, τὰ ὁποῖα ἀπο- ΚΩΔΙΚΟΣ: ἀνέφερα παραπάνω, αὐτά, ἂν τὰ ἔκανα, ὀρθῶς τὰ ἔκανα, δίδονται σὲ φανατικοὺς ποὺ ἀντιδροῦν στὴν ἐκπαί- 01 1290 ἀκόμη κι ἂν σὲ στεναχώρησαν στιγμιαῖα». Ἀλλὰ τότε, δευση τῶν γυναικῶν. Οἱ ἀρχὲς ἀνακοίνωσαν ὅτι τὰ πρὸς τί ἡ συγγνώμη; Ἔσπευδε νὰ ἐξηγήσει: «Ἐπειδὴ περιστατικὰ εἶναι πάνω ἀπὸ 5000(!), σὲ περίπου 230 ἐπιτρέψαμε στὶς κακὲς νοοτροπίες νὰ περάσουν καὶ νὰ σχολεῖα, σὲ 25 ἀπὸ τὶς 31 ἐπαρχίες τοῦ Ἰράν. Σύμφωνα διαβάλουν καὶ τὴ δική μας γενιά. Ἐπειδὴ ἐνταχθήκαμε μὲ τὸ ὑπουργεῖο Παιδείας τοῦ Ἰράν, πίσω ἀπὸ αὐτὲς σ’ ἕνα σύστημα ὅπου τὸ βύσμα καὶ ὁ ἀνάξιος ἐπιπλέει τὶς ἀποτρόπαιες πράξεις κρύβονται «ὁρισμένα ἄτομα» σὲ σχέση μὲ τὸν ἄξιο ποὺ ὅμως δὲν τὸν ξέρουν οἱ “σω- ποὺ ἐπιδιώκουν μὲ τὶς πράξεις τους «νὰ κλείσουν ὅλα τὰ στοὶ ἄνθρωποι στὶς σωστὲς θέσεις”. Ἐπειδὴ τὰ ὄνειρα σχολεῖα, καὶ κυρίως τὰ σχολεῖα θηλέων». Τίποτα δὲν θὰ καὶ τὰ ἰδανικά μας πῆραν χρῶμα καὶ κρύφτηκαν πίσω μποροῦσε νὰ εἶναι πιὸ σκοταδιστικὸ ἀπὸ αὐτό. Καὶ ὅλα Ἀπρίλιος 2023 RESS PO X+7 RESS POS ἀπὸ κομματικά, συντεχνιακά, ἀτομικὰ καὶ δὲν ξέρω τί αὐτὰ δὲν εἶναι γιὰ μᾶς, ἴσως, παρὰ μία ἀκόμη εὐκαιρία ἄλλα συμφέροντα. Ἐπειδὴ σταματήσαμε νὰ βλέπουμε νὰ ἐκτιμήσουμε καὶ νὰ τιμήσουμε τὸν Χριστιανισμό, ὁ καὶ πήγαμε ἐκεῖ ποὺ βλέπαμε». Χρειάζεται ἴσως μιὰ ὁποῖος κήρυξε ὅτι «οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ» (Γαλ., γ΄ τραγῳδία, γιὰ νὰ ἀναλογισθοῦμε τὶς εὐθύνες μας. 28), θέτοντας τὰ θεμέλια γιὰ τὴν πραγματικὴ ἰσότητα Ἀλλὰ εἶναι ἴσως ἀκόμα μεγαλύτερη τραγῳδία, ὅταν τῶν δύο φύλων. Διότι ἡ διασφάλιση τοῦ δικαιώματος ἐπιλέγουμε, ὅπως συστηματικὰ ἐπιλέγουμε, νὰ κρυ- τῆς γυναίκας στὴν παιδεία εἶναι τελικὰ διασφάλιση 48 βόμαστε ἀπὸ αὐτές. τοῦ δικαιώματος τῆς γυναίκας στὴ ζωή.