สุภาษิต คำพังเพย

สภุ าษติ คาพงั เพย ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมืองศรสี ะเกษ

คำสภุ ำษติ คาสุภาษิตมักจะมาในรูปแบบของสานวนโวหาร หรือคา พังเพย เมื่อฟังแล้วบางคร้ังมักจะไม่ค่อยได้ความหมายในตัวของ มันเองเท่าไหร่นัก แต่ต้องนาไปประกอบกับเหตุการณ์หรือตัว บุคคล จึงจะได้ความหมายที่เป็นคติเตือนใจ คาสุภาษิตมีอยู่ ดว้ ยกันสองประเภท คือ คาสุภาษิตที่ฟังแล้วไม่เข้าใจในทันที ต้องแปลความหมายของ มันให้เข้ากับสถานการณ์ต่างๆก่อนถึงจะทราบถึงความหมายและ แนวสอนของคาสภุ าษิตนัน้ ๆ เช่น ผบี า้ นไมด่ ี ผปี ่าก็พลอย  คาสภุ าษติ ที่ฟงั แลว้ เขา้ ใจไดท้ ันที โดยท่ไี มต่ ้องแปล ความหมายให้เขา้ กบั สถานการณ์น้ันๆ เช่น ทาดไี ดด้ ี ทาชวั่ ไดช้ ่วั

สำนวน คือ คาท่ีพูดออกมาในลักษณะเปรียบเทียบ และจะ ฟังไม่เข้าในในทันทีต้องแปลความหมายก่อน เช่นเดียวกับ รปู แบบที่สองของคาสภุ าษิต คำพงั เพย คือ คาพูดที่ออกมาโดยที่ไม่ได้ตั้งใจว่าจะสั่งสอนอะไร ออก แนวพูดเปรียบเทียบว่าสถานการณ์น้ีเป็นอย่างไรเสียมากกว่า แต่คาพังเพยส่วนใหญ่ก็มักจะแฝงคติเตือนใจท่ีสามารถนาไป ปฏบิ ัตใิ ช้ได้

คำคม คือ ถ้อยคาสานวนท่ีใช้ในปัจจุบันทันด่วน ส่วนมาก เป็นถ้อยคาที่หลักแหลม ฟังแล้วต้องยกนิ้วให้ ผู้ที่คิดคาคม ตา่ งๆออกมามักจะเป็นผู้ทีฉ่ ลาดปราดเปร่ือง นกั ปราชญ์ เชน่ คาคมของขงเบ้ง เปน็ ต้น คำขวญั คือ คาท่ีแต่งมาเพื่ออธิบายพรรณนาให้เข้าใจเก่ียวกับ เ ห ตุ ก า ร ณ์ น้ั น ๆ ห รื อ วั น ส า คั ญ ต่ า ง ๆ เ ช่ น ค า ข วั ญ กรงุ เทพมหานคร หรือคาขวญั วนั เด็ก เปน็ ตน้

สภุ าษติ คาพังเพย ไก่เห็นตนี งู งูเห็นนมไก่ หมายถึง ต่างฝ่ายต่างรู้ความลบั ของกนั และกัน

สภุ าษิต คาพงั เพย คางคกข้ึนวอ หมายถึง คนทีม่ ฐี านะตา่ ต้อย พอได้ดบิ ไดด้ ีก็มักแสดงกริ ยิ าอวดดี ลมื ตวั

สภุ าษิต คาพังเพย ฆ่าควายอย่าเสยี ดายพริก หมายถงึ ทาการใหญไ่ มค่ วรตระหน่ี

สภุ าษิต คาพงั เพย จบั ปลาสองมอื หมายถึง คนที่คาดหวัง อ ย า ก จ ะ ไ ด้ ส่ิ ง ส อ ง สิ่ ง พร้อมๆกัน หรือว่าทาส่ิง ที่ ย า ก พ ร้ อ ม ๆ กั น เ ห็ น ว่ า ส่ิงโน้นก็ดีส่ิงนี้ก็ดี จึงทา พ ร้ อ ม กั น ท้ั ง ส อ ง อ ย่ า ง โ ด ย ไ ม่ คิ ด ว่ า ตั ว เ อ ง มี ความสามารถพอที่จะทา ได้หรือไม่ จนในที่สุดก็ ไมไ่ ด้อะไรเลย

สภุ าษิต คาพังเพย จับปใู สก่ ระดง้ หมายถึง พฤติกรรมอยไู่ ม่นิ่ง ไมม่ รี ะเบยี บ ซุกชน ทาใหอ้ ยู่น่งิ ๆไดย้ าก

สภุ าษติ คาพงั เพย จบั แพะชนแกะ หมายถงึ ทาอยา่ งขอไปที ไม่ได้อย่างน้ีกเ็ อาอย่างน้ันเขา้ แทนเพ่อื ให้ลลุ ว่ งไป

สภุ าษิต คาพังเพย ใจดีสเู้ สอื หมายถงึ การทาใจกล้า ควบคมุ จิตใจให้เปน็ ปกติ ไมห่ วนั่ ไหวไปกบั เหตุการณ์ ตรงหนา้ เมือ่ ต้องเจอกับสง่ิ ท่นี ่ากลวั หรอื เปน็ อนั ตราย

สภุ าษติ คาพังเพย ช้างตายทง้ั ตวั เอาใบบวั มาปดิ ไมม่ ิด หมายถงึ การทาความชว่ั หรอื ความผิดรา้ ยแรงซง่ึ เป็นเรอื่ งใหญ่ แมจ้ ะพยายาม กลบเกล่ือนปดิ บงั อย่างไรก็ปิดไม่มิด ตอ้ งมผี ู้รเู้ ขา้ จนได้

สภุ าษติ คาพังเพย ช้ีโพรงให้กระรอก หมายถงึ ผูท้ ีช่ อบทาอะไรก็ตามเปน็ นสิ ยั เดิมอยู่แล้วเม่อื มคี นมาบอก กลา่ วกจ็ ะลงมือทาทันที

สภุ าษิต คาพังเพย เฒ่าหวั งู หมายถึง คนแกห่ รือคนมอี ายุมากท่ีมีเล่หเ์ หล่ยี มหรอื กลอุบายหลอก เด็กผหู้ ญงิ ในทางกามารมณ์, คนแก่เจ้าเลห่ ์

สภุ าษติ คาพังเพย ดินพอกหางหมู หมายถงึ นิสัยทชี่ อบปลอ่ ยให้การงานคั่งคา้ งสะสม ผัดวันประกนั พรุง่ เกยี จ ครา้ น ไม่ยอมทาใหส้ ่ิงนน้ั สาเรจ็ เสรจ็ สนิ้ โดยเร็ว จนในที่สดุ การงานตา่ งก็สะสม พอกพูนขน้ึ จนยากที่จะสะสางใหเ้ สร็จไดโ้ ดยงา่ ย

สภุ าษิต คาพังเพย เดนิ ตามหลงั ผใู้ หญ่หมาไมก่ ดั หมายถึง การเช่ือฟงั และประพฤติ ปฎิบตั ติ ามแบบอยา่ งผ้ใู หญซ่ ่ึงมปี ระสบการณ์ มาก่อน กจ็ ะประสบความสาเรจ็ ได้โดยง่ายไม่ผดิ พลาด

สภุ าษติ คาพังเพย ตงี ใู หก้ ากิน หมายถงึ ทาสงิ่ ใดๆ ไว้แลว้ แต่ผลไปตกแก่ผ้อู ืน่ ,ทาส่ิงท่ีตนควรจะ ได้รบั ประโยชน์แต่กลบั ไมไ่ ด้

สภุ าษิต คาพังเพย ปลอ่ ยเสือเขา้ ปา่ หมายถึง ปลอ่ ยศตั รูใหร้ อด อาจกลับมาทารา้ ยภายหลงั

สภุ าษติ คาพังเพย ปลาขอ้ งเดียวกนั หมายถึง คนที่เป็นพวกเดียวกัน หรืออยู่ร่วมกัน เม่อื คนหน่งึ คนใดทาตวั ไม่ดคี นอื่นๆกจ็ ะถกู มองว่าไมด่ ดี ้วย

สภุ าษติ คาพังเพย ปลาขอ้ งเดียวกนั หมายถึง คนที่เป็นพวกเดียวกัน หรืออยู่ร่วมกัน เม่อื คนหน่งึ คนใดทาตวั ไม่ดคี นอื่นๆกจ็ ะถกู มองว่าไมด่ ดี ้วย

ผูจ้ ัดทา นายสลุ กั ษณ์ ผลบญุ ครู กศน.ตาบล

ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอเมอื งศรสี ะเกษ