พระราชประวัติ การศึกษา พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอย่หู วั พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาจุฬาลงกรณ์ฯ พระ พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรงไดร้ ับ นาย ธนวฒั น์ จนั ทรต์ รี ชน้ั ม.5/5 จุลจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั เป็นพระมหากษตั ริยส์ ยาม รัชกาลที่ 5 การศึกษาเบ้ืองตน้ ในสานกั พระเจา้ อยั ยิกาเธอ กรมหลวงวร เลขท่ี 37 แห่งราชวงศจ์ กั รี เสดจ็ พระราชสมภพเม่ือวนั องั คาร เดือน 10 เสรฐสุดา ทรงไดก้ ารศึกษาภาษาเขมรจากหลวงราชาภิรมย์ แรม 3 ค่า ปี ฉลู 20 กนั ยายน พ.ศ. 2396 เป็นพระราชโอรส ทรงไดก้ ารศึกษาการยิงปื นไฟจากพระยาอภยั เพลิงศร องคท์ ี่ 9 เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ วนั ที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2404 สมเดจ็ ฯ เจา้ ฟ้าจุฬาลงกรณ์ ไดร้ ับ เจา้ อยหู่ วั ที่ประสูติแต่กรมสมเดจ็ พระเทพศริ ินทรามาตย์ (ใน การสถาปนาเป็นเจา้ ฟ้าตา่ งกรมที่ สมเด็จพระเจา้ ลูกยาเธอ เจา้ รัชกาลท่ี 6 ไดม้ ีการเปล่ียนแปลงพระนามเจา้ นายฝ่ ายในตาม ฟ้าจุฬาลงกรณ์ กรมหมื่นพิฆเนศวรสุรสงั กาศ และเมื่อ ราชประเพณีนิยมเป็น สมเดจ็ พระเทพศิรินทราบรมราชินี) พ.ศ. 2409 พระองคผ์ นวชตามราชประเพณี ณ วดั บวรนิเวศ ไดร้ ับพระราชทานนามว่า สมเด็จพระเจา้ ลูกยาเธอ เจา้ ฟ้า วหิ าร ภายหลงั จากการผนวช พระองคไ์ ดร้ ับการเฉลิมพระ จฬุ าลงกรณ์ บดินทรเทพมหามงกฎุ บรุ ุษยรัตนราชรวิวงศว์ รุ นามาภิไธยข้นึ เป็น สมเดจ็ พระเจา้ ลูกยาเธอ เจา้ ฟ้า ตมพงศบริพตั ร สิริวฒั นราชกมุ าร ซ่ึงคา จุฬาลงกรณ์ กรมขนุ พินิตประชานาถ เม่ือปี พ.ศ. 2410 โดย ว่า \"จุฬาลงกรณ์\" น้นั แปลวา่ เครื่องประดบั ผม อนั หมายถึง ทรงกากบั ราชการกรมมหาดเลก็ กรมพระคลงั มหาสมบตั ิ \"พระเก้ียว\" ท่ีมรี ูปเป็นส่วนยอดของพระมหามงกฎุ หรือยอด และกรมทหารบกวงั หนา้ ชฎา พระองคม์ ีพระขนิษฐาและพระอนุชารวม 3 พระองค์ ไดแ้ ก่ สมเด็จพระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ เจา้ ฟ้าจนั ทรมณฑล กรม หลวงวสิ ุทธิกระษตั ริย์ สมเดจ็ พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ เจา้ ฟ้า จาตรุ นตร์ ัศมี กรมพระจกั รพรรดพิ งศ์ และ สมเด็จพระราช ปิ ตุลาบรมพงศาภิมุข เจา้ ฟ้าภาณุรังษสี ว่างวงศ์ กรมพระยา ภาณุพนั ธุวงศว์ รเดช
พระราชกรณียกจิ พระราชกรณียกิจดา้ นสงั คม ทรงยกเลิกระบบไพร่ โดยให้ พระราชนิพนธ์ ไพร่เสียเงินแทนการถูกเกณฑ์ นบั เป็นการเกิดระบบทหาร มพี ระราชนพิ นธ์ ทง้ั หมด 10 เรอ่ื ง พระราชกรณียกิจที่สาคญั ของรัชกาลท่ี 5 ไดแ้ ก่ ทรง อาชพี ในประเทศไทย นอกจากนี้ พระองคย์ งั ทรงดาเนินการ -ไกลบา้ น พระกรุณาโปรดเกลา้ ฯ ให้มเี ลิกทาส การป้องกนั การเป็น เลกิ ทาสแบบค่อยเป็นค่อยไป เรม่ิ จากออกกฎหมายใหล้ กู -เงาะป่ า อาณานิคมของฝรั่งเศส และจกั รวรรดิองั กฤษ ไดม้ ีการ ทาสอายคุ รบ 20 ปีเป็นอสิ ระ จนกระท่งั ออกพระราชบญั ญตั ิ -นทิ ราชาครติ ประกาศออกมาให้มีการนบั ถือศาสนาโดยอิสระในประเทศ เลิกทาส ร.ศ. 124 (พ.ศ. 2448) ซง่ึ ปลอ่ ยทาสทกุ คนใหเ้ ป็น -พระราชพิธีสิบสองเดอื น โดยบคุ คลศาสนาคริสตแ์ ละศาสนาอิสลามสามารถปฏิบตั ิ อิสระและหา้ มมกี ารซอื้ ขายทาส -กาพยเ์ หเ่ รอื ศาสนกิจไดอ้ ยา่ งอิสระ นอกจากน้ีไดม้ ีการนาระบบจากทาง -คาเจรจาละครเรอ่ื งอเิ หนา ยโุ รปมาใชใ้ นประเทศไทย ไดแ้ ก่ระบบการใชธ้ นบตั รและ -ตาราทากบั ขา้ วฝร่งั เหรียญบาท ใชร้ ะบบเขตการปกครองใหม่ เช่น มณฑล -พระราชวจิ ารณจ์ ดหมายเหตคุ วามทรงจาของกรมหลวงนริ เทศาภิบาล จงั หวดั และอาเภอ และไดม้ ีการสร้างรถไฟ สาย นทรเทวี แรก คอื กรุงเทพฯ ถึง เมืองนครราชสีมา ลงวนั ที่ 1 มีนาคม -โคลงบรรยายภาพรามเกียรติ์ ร.ศ.109 ซ่ึงตรงกบั พุทธศกั ราช 2433 นอกจากน้ีไดม้ ีงานพระ -โคลงสภุ าษิตนฤทมุ นาการ ราชนิพนธ์ ที่สาคญั การก่อต้งั การประปา การไฟฟ้า ไปรษณียโ์ ทรเลข โทรศพั ท์ การส่ือสาร การรถไฟ ส่วนการ คมนาคม ใหม้ ีการขดุ คลองหลายแห่ง เช่น คลองประเวศบรุ ี รมย์ คลองสาโรง คลองแสนแสบ คลองนครเน่ืองเขต คลอง รังสิตประยรู ศกั ด์ิ คลองเปรมประชากร และ คลองทวีวฒั นา ยงั ทรงโปรดเกลา้ ฯ ให้ขดุ คลองส่งน้าประปา จากเชียงราก สู่ สามเสน อาเภอดุสิต จงั หวดั พระนคร ซ่ึงคลองน้ีส่งน้าจาก แหลง่ น้าดบิ เชียงราก ผา่ นอาเภอสามโคก อาเภอเมือง ปทุมธานี อาเภอคลองหลวง อาเภอธญั บุรีและอาเภอลาลูกกา จงั หวดั ปทุมธานี,อาเภอปากเกร็ด และ อาเภอเมืองนนทบุรี จงั หวดั นนทบุรี และ เขตสายไหม เขตบางเขน เขตดอนเมือง เขตหลกั ส่ี เขตจตุจกั ร เขตบางซ่ือ เขตดุสิต เขตพญาไท และ เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร
พระราชประวตั ิ พระราชกรณียกิจ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ สมเดจ็ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรา ดา้ นราชการ นาย ธนวฒั น์ จนั ทรต์ รี ชน้ั ม.5/5 นุวัดติวงศ์ เลขท่ี 37 พระองคท์ รงเป็นเสนาบดหี ลายกระทรวงท้งั กระทรวง เป็นพระโอรสลาดบั ท่ี 62 ในพระบาทสมเดจ็ พระจอม โยธาธิการ กระทรวงพระคลงั มหา เกลา้ เจา้ อยหู่ วั รัชกาลที่ 4 พระมารดาคอื พระสมั พนั ธวงศเ์ ธอ สมบตั ิ กระทรวงกลาโหม กระทรวงวงั พระองคเ์ จา้ หญิงพรรณรายและทรงเป็นตน้ ราชสกุล “จิตร พงศ”์ ในรัชสมยั พระบาทสมเดจ็ พระปกเกลา้ ประสูติ เมื่อวนั องั คารที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2406 เจา้ อยหู่ วั พระองคท์ รงตาแหน่งอภิรัฐมนตรีท่ีปรึกษาราชการ แผน่ ดิน อปุ นายกราชบณั ฑิตยสภา แผนกศิลปากร และ ไดร้ ับพระราชทานพระนามจากสมเดจ็ พระบรมชนกนา พระองคย์ งั ไดร้ ับการแต่งให้ใหด้ ารงตาแหน่งผกู้ ากบั การพระ รถโดยมีพระราชหตั ถเลขา ดงั น้ี ราชวงศ์ มีหนา้ ที่สนองพระเดชพระคณุ ในพระราชกรณียกิจ ส่วนพระองคพ์ ระบาทสมเดจ็ พระปกเกลา้ เจา้ อยหู่ วั โดยพระ \"สมเดจ็ พระปรเมนทรมหามงกุฎ พระจอมเกลา้ เจา้ ราชวงศพ์ ระองคใ์ ดที่มีกิจท่ีไมต่ อ้ งกราบบงั คมทูลพระกรุณา กรุงสยามผพู้ ระบิดา ขอต้งั นามบตุ รชายท่ีประสูติจากหญิงแฉ่ กใ็ ห้ติดต่อกราบบงั คมทูลต่อพระองคแ์ ทน นอกจากน้ี พรรณรายผมู้ ารดา ในวนั องั คาร เดือน 6 ข้นึ 11 ค่า ปี กุนเบญ ในขณะที่พระบาทสมเดจ็ พระปกเกลา้ เจา้ อยหู่ วั เสดจ็ ยงั ศกน้นั ว่า พระเจา้ ลูกยาเธอ พระองคเ์ จา้ จิตรเจริญ สิงหนาม ตา่ งประเทศ พระองคไ์ ดร้ ับการแตง่ ต้งั ให้ดารงตาแหน่ง ขอจงมคี วามเจริญชนมายุ พรรณ สุข พล ปฏิภาณ ศุภสาร ผสู้ าเร็จราชการแทนพระองค์ ต้งั แต่วนั ท่ี 12 มกราคม พ.ศ. สมบตั ิ สุวรรณหิรัญรัตนยศบริวารศฤงคารศกั ดานุภาพ 2476 จนกระทงั่ พระบาทสมเด็จพระปกเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรง ตระบะเดชพิเศษคุณสุนทรศรีสวสั ดิ พพิ ฒั นมงคลพบิ ุลยผล สละราชสมบตั ิ พระองคจ์ ึงพน้ จากตาแหน่งผสู้ าเร็จราชการ ทกุ ประการ เทอญ\" เมื่อคร้ังท่ีสมเด็จพระราชบดิ าสวรรคต มี แทนพระองค์ พระชนั ษาแค่ 5 ปี แตท่ รงจาถึงตอนหน่ึงว่า \"สมเดจ็ พระราช บิดาทรงประทบั นงั่ ทเี่ กา้ อีที่หมนุ ได้ ทรงฉลองพระองคส์ ีแดง สด\" ตราประจาพระองคข์ อง สมเด็จฯ เจา้ ฟ้ากรมพระยานริศรานวุ ดั ตวิ งศ์
ด้านศิลปกรรม ด้านภาพจิตรกรรม ด้านดรุ ิยางคศิลป์ และนาฏศลิ ป์ งานสถาปัตยกรรมท่ีโปรดทามากคอื แบบพระเมรุ ภาพเขยี น ทรงสนพระทยั ท้งั ดนตรีไทยและดนตรีสากล โดยเฉพาะ โดยตรัสวา่ \"เป็นงานทีท่ าข้ึนใชช้ ว่ั คราวแลว้ ร้ือทิง้ ไป เป็น 1. ภาพเขยี นสีน้ามนั ประกอบพระราชพงศาวดาร ดนตรีไทยน้นั ทรงฝึกฝนมาแตพ่ ระเยาว์ ทรงถนดั เล่นป่ี พาทย์ โอกาสไดท้ ดลองใชป้ ัญญาความคดิ แผลงไดเ้ ตม็ ที่ จะ แผน่ ดินพระเจา้ ทา้ ยสระคร้ังกรุงศรีอยธุ ยา เป็นภาพชา้ งทรง และระนาดมากกว่าเคร่ืองดนตรีอนื่ ๆ ผิดพลาดไปบา้ งก็ไมส่ ู้กระไร ระวงั เพียงอยา่ งเดียวคอื เร่ืองทุน พระมหาอปุ ราชแทงชา้ งพระท่ีนง่ั ภาพเขียนรถพระอาทิตยท์ ี่ เทา่ น้นั \" เพดานพระท่นี ง่ั ภานุมาศจารูญ (พระท่ีนง่ั บรมพมิ าน) ทรงสนพระทยั ท้งั ดนตรีไทยและดนตรี สากล โดยเฉพาะดนตรีไทยน้นั ทรงฝึกฝนมาแต่พระเยาว์ ด้านสถาปัตยกรรม 2.ภาพประกอบเร่ืองธรรมาธรรมะสงคราม ทรงถนดั เลน่ ปี่ พาทยแ์ ละระนาดมากกว่าเคร่ืองดนตรีอ่ืนๆ 1.งานดา้ นสถาปัตยกรรมเป็นงานท่ีพระองคท์ รง 3.ภาพแบบพดั ตา่ งๆ ฯลฯ เพลงพระนิพนธ์ พถิ ีพิถนั อยา่ งมาก เพราะตรัสว่า \"ตอ้ งระวงั เพราะสร้างข้นึ ก็ งานออกแบบ 1. เพลงสรรเสริญพระบารมี (คารอ้ ง) เพอ่ื ความพอใจ ความเพลิดเพลินตา ไม่ใช่สร้างข้นึ เพ่อื ออกแบบตรากระทรวงต่างๆ, อนุสาวรียท์ หารอาสา 2. เพลงเขมรไทรโยค อยากจะร้ือทิ้ง ทนุ รอนท่ีเสียไปกใ็ ช่จะเอาคืนมาได้ ผลท่ีสุดก็ 3. เพลงตบั เช่น ตบั แม่ศรีทรงเคร่ือง ตบั เรื่องขอมดาดิน ตอ้ งทิ้งไวเ้ ป็นอนุสาวรียส์ าหรับขายความอาย\"การออกแบบ สงครามโลกคร้ังท่ี 1, องคพ์ ระธรณีบีบมวยผมทเ่ี ชิงสะพาน ก่อสร้างพระอโุ บสถวดั เบญจมบพติ ร ถวายพระบาทสมเด็จ ผา่ นพภิ พลีลา พระบรมรูปหล่อพระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอด ด้านบทละคร พระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั เมื่อ พ.ศ. 2442 ฟ้าจฬุ าโลกมหาราชที่เชิงสะพานพระพทุ ธยอดฟ้า และทรง ทรงนิพนธบ์ ทละครดึกดาบรรพไ์ วห้ ลายเร่ือง เช่น ออกแบบพระเมรุมาศ และพระเมรุของพระบรมวงศห์ ลาย 2.การออกแบบก่อสร้างอาคารเรียนโรงเรียนมธั ยมวดั พระองค์ 1. สังขท์ อง ตอนทิ้งพวงมาลยั ตีคลี และตอนถอดรูป เบญจมบพิตร เร่ิมก่อสร้างเมื่อ วนั ที่ 4 มิถุนายน รัตนโกสิ 2. คาวี ตอนเผาพระขรรค์ ชุบตวั และตอนหึง นทรศก 121(พ.ศ. 2445)หรือ ร.ศ. 121 ด้านวรรณกรรม 3. อิเหนา ตอนตดั ดอกไมฉ้ ายกริช ไหวพ้ ระ และตอน มีท้งั ร้อยแกว้ และร้อยกรอง เช่น โคลงประกอบภาพ บวงสรวง 4. รามเกียรต์ิ ตอนศูรปนขาตีสีดา จิตรกรรมภาพพระราชพงศาวดาร, โคลงประกอบเรื่อง รามเกียรต์ิ ทรงพระนิพนธ์เมื่องานฉลองพระนครครบรอบ ร้อยปี , ลายพระหตั ถโ์ ตต้ อบประทานบคุ คลตา่ งๆ เช่น จดหมายเวรโตต้ อบกบั สมเดจ็ พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ กรมพระ ยาดารงราชานุภาพ ลายพระหตั ถป์ ระทานความรู้ในลกั ษณะ จดหมายโตต้ อบพระสารประเสริฐและพระยาอนุมานราชธน เร่ืองภาษาและประเพณี ลายพระหตั ถโ์ ตต้ อบเหลา่ น้ี เป็น เหมือนคลงั ความรู้สาหรับผสู้ นใจใฝ่ ศึกษาคน้ ควา้ ทว่ั ไป
Search
Read the Text Version
- 1 - 5
Pages: