ระบบหมุนเวียนเลือด

ระบบหมุนเวียนเลอื ด (Circulatory System) ศนู ยว์ ิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมเพอื่ การศึกษารอ้ ยเอด็ สานักงานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั

ระบบหมนุ เวียนเลือด ความหมายของระบบหมุนเวยี นเลอื ด เป็นระบบขนส่งทีท่ ำ้ หนำ้ ทีใ่ นกำรล้ำเลียงเลอื ดและน้ำเหลือง ไปยงั สว่ นต่ำงๆ ของร่ำงกำย อวัยวะและโครงสรา้ งทสี่ าคญั ในระบบหมุนเวียนเลือด หวั ใจ หลอดเลือด เลือด หน้ำที่ สูบฉดี หน้ำท่ี ล้ำเลยี ง หน้ำที่ ล้ำเลียง เลอื ดไปเลียงส่วน เลือดเข้ำออก สำร รักษำสมดุล ตำ่ งๆ ของ หวั ใจ และลำ้ เลียง น้ ำ แ ล ะ แ ร่ ธ ำ ตุ ร่ำงกำย เลือดไปยงั สว่ น ป้องกันร่ำงกำย ตำ่ งๆ ของ จำกเชือโรคต่ำงๆ รำ่ งกำย

หลงั จำกกำรย่อยอำหำร สำรอำหำรจำกกำรย่อยจะถูกดูดซมึ เข้ำ สหู่ ลอดเลือดไปยังสว่ นต่ำงๆ ของร่ำงกำย ระบบหมุนเวียนเลือดท้ำ หน้ำท่ีในกำรล้ำเลียงสำรอำหำร แก๊ส (แก๊สออกซิเจน คำร์บอนไดออกไซด)์ ของเสีย (ยเู รยี ) เป็นตน้ ระบบหมุนเวียนเลอื ด ระบบหมนุ เวยี นเลือด ระบบหมนุ เวียนเลือด แบบปิด แบบเปดิ ระบบหมนุ เวียนเลือดแบบปิด เป็นระบบทม่ี ีกำรหมุนเวยี นเลอื ด โดยเลือดไหลเวียน อยู่ในหลอดเลือดตลอดเวลำ ระบบหมุนเวยี นเลอื ดแบบเปิด เป็นระบบท่ีมกี ำรหมุนเวียนเลอื ด โดยเลือดไมไ่ ด้อยู่ ในหลอดเลือดตลอดเวลำ เลือดไหลออกจำกหลอดเลอื ด แทรกซึมเขำ้ ส่ชู อ่ งว่ำงล้ำตวั

สงิ่ มีชีวิตที่มรี ะบบหมุนเวียนเลอื ดแบบปดิ ▪ หนอนตัวกลมมีปล้อง เช่น ไส้เดือนดิน (มี ระบบหมุนเวียนเลือดแบบปิดเป็นพวกแรก) ปลิงน้ำจืด ▪ หมึก ▪ สัตว์มีกระดกู สนั หลัง สิ่งมีชีวิตทมี่ รี ะบบหมุนเวยี นเลอื ดแบบเปดิ ▪ ทำก หอย ▪ สตั ว์ขำขอ้ เช่น แมงมมุ เหบ็ แมลง กุ้ง ปู ตะขำบ กงิ กอื ▪ ดำวทะเล เม่นทะเล ปลงิ ทะเล ▪ สตั ว์ไม่มีกระดูกสันหลงั

ส่วนประกอบของเลอื ด ร่ำงกำยประกอบดว้ ยเลือด 7-8 % ของนำ้ หนักตวั พลำสมำ (น้ำเลือด) เมด็ เลือดขำว และเกลด็ เลือด เม็ดเลือดแดง ส่วนประกอบของเลือด พลำสมำ (Plasma) 55% นา้ พลาสมาโปรตีน สารอาหาร ฮอร์โมน แอนตบิ อดี ยเู รีย เซลล์ (Cell) 45% เมด็ เลอื ดแดง เมด็ เลือดขาว เกลด็ เลอื ด

พลาสมา หรือ นาเลอื ด หน้าที่ ล้ำเลียงสำรอำหำร เอนไซม์ ฮอร์โมนและแก๊ส ออกซิเจน ไปเลียงเซลล์ต่ำงๆ ของร่ำงกำยและล้ำเลียง ของเสียจำกรำ่ งกำยไปท้ำลำยท่ตี ับ เมด็ เลอื ดแดง หนา้ ที่ น้ำออกซิเจนไปเลียงส่วนต่ำงๆ ของร่ำงกำย น้ำคำร์บอนไดออกไซดอ์ อกจำกเซลล์ไปส่ปู อด ฮีโมโกลบนิ รวมกบั ออกซิเจน ทำ้ ใหเ้ ลอื ดสแี ดง มแี อนตเิ จนท้ำใหค้ นมหี มู่เลือดตำ่ งๆ เมด็ เลือดขาว หน้าที่ เม็ดเลือดขำวมีหลำยชนิดแต่ละชนิดจะท้ำ หนำ้ ทแ่ี ตกตำ่ งกัน เช่น จบั ท้ำลำยเชือโรคทเี่ ข้ำสู่รำ่ งกำย สรำ้ งแอนตบิ อดี ท้ำใหร้ ่ำงกำยมีภมู ิคมุ้ กัน

จำ้ นวนเซลลเ์ มด็ เลอื ดขำวที่เปลยี่ นแปลงจำก ปกติ อำจเปน็ สง่ิ บง่ บอกถงึ กำรเจบ็ ป่วยของรำ่ งกำย เกลด็ เลอื ด หน้าท่ี ช่วยในกำรแข็งตัวของเลือดเมื่อเกิดบำดแผล เปรียบเทยี บขนาดของเซลลเ์ มด็ เลอื ด เรียงจากใหญ่ไปเล็ก เมด็ เลือดขำว > เมด็ เลอื ดแดง > เกล็ดเลือด

ระบบหมนุ เวียนเลอื ดของมนุษย์ superior vena cava หัวใจหอ้ งบนขวำ (Right Atrium) หวั ใจหอ้ งล่ำงขวำ (Right Ventricle) inferior vena cava เลือดเสียจำกร่ำงกำยหรือเลือดที่มีปริมำณออกซิเจนต้่ำ จำกส่วนต่ำงๆ ของร่ำงกำย เข้ำสู่หัวใจผ่ำนเส้นเลือดหลอด เลือดเวนำคำวำด้ำนบน (superior vena cava) และหลอด เลือดเวนำคำวำด้ำนล่ำง (inferior vena cava) หลอดเลือดเวนาคาวาด้านบน ท้ำหน้ำที่รับเลือดเสียหรือ เลือดท่ีมีแก๊สคำร์บอนไดออกไซด์สูงจำกส่วนหัว คอ และ แขนทงั สองขำ้ งเขำ้ สู่หวั ใจทำงหอ้ งบนขวำ หลอดเลือดเวนาคาวาด้านล่าง คือหลอดเลือดใหญ่ที่น้ำ เลือดจำกสว่ นล่ำงของลำ้ ตัวตงั แต่ส่วนอกลงไปเข้ำสู่หัวใจทำง ห้องบนขวำ

ปอด (lung) tricuspid valve pulmonary artery Pulmonary semilunar valve หัวใจทำงหอ้ งบนขวำ (Right Atrium) บีบตวั แล้วป้มั เลือดไปยังหวั ใจหอ้ งล่ำงขวำ (Right Ventricle) โดยมลี ิน หัวใจไตรคัสพดิ (tricuspid valve) กันระหว่ำงหวั ใจหอ้ งบน ขวำและหวั ใจห้องล่ำงขวำ เพื่อไม่ใหเ้ ลือดไหลย้อนกลบั เลือดจำกหวั ใจห้องล่ำงขวำจะป้ัมเลือดต่อไปที่ปอด โดยมี ลินหัวใจ pulmonary semilunar valve กันระหว่ำงเลือด ท่ีออกจำกหัวใจไปปอด เส้นเลือดที่น้ำเลือดไปยังปอด เรียกว่ำ pulmonary artery เลือดที่ผ่ำนหลอดเลือดนีจะมี ปรมิ ำณออกซิเจนต้่ำทีส่ ุด เลือดที่มีปริมำณคำร์บอนไดออกไซด์มำกจะถูกน้ำไปฟอก ที่ปอด (โดยกระบวนกำรแพร่) เปล่ียนจำกเลือดท่ีมีปริมำณ คำร์บอนไดออกไซด์มำกเป็นเลือดท่ีมีปริมำณออกซิเจนมำก และถูกล้ำเลียงกลบั เขำ้ สู่หวั ใจ

ปอด (lung) pulmonary vein หวั ใจห้องบนซ้ำย (Left Atrium) bicuspid valve หวั ใจหอ้ งล่ำงซำ้ ย (Left Ventricle) เลือดท่ีมีปริมำณออกซิเจนมำก ถูกล้ำเลียงกลับเข้ำสู่หัวใจ ผ่ำนเส้นเลือด pulmonary vein ทำงหวั ใจหอ้ งบนซำ้ ย (Left Atrium) หวั ใจหอ้ งบนซ้ำยปม้ั เลอื ดลงไปที่หวั ใจหอ้ งล่ำงซำ้ ย (Left Ventricle) โดยมีลินหัวใจ bicuspid valve กันระหว่ำงหวั ใจ หอ้ งบนซ้ำยและหวั ใจห้องล่ำงซ้ำย

aorta หัวใจห้องล่ำงซ้ำย (Left Ventricle) หัวใจห้องล่ำงซ้ำยซ่ึงมีกล้ำมเนือหัวใจหนำท่ีสุด (มีแรง บีบมำกที่สุด) จะบีบเลือดจำกหัวใจห้องล่ำงซ้ำยไปที่ขัว หวั ใจ aorta โดยมีลินกัน คือ aortic semilunar valve หลังจำกนันเลือดท่ีมีปริมำณออกซเิ จนสูงจะถูกน้ำไปใช้ยงั ส่วนต่ำงๆ ของร่ำงกำย เม่ือถูกใช้จนกลำยเป็นเลือดเสีย (ปริมำณออกซิเจนต้่ำ) จะหมุนเวียนกลับเข้ำสู่หัวใจอีก ครัง

หัวใจห้องบนขวำ หวั ใจห้องบนซ้ำย เลือดจำกหวั ใจไปปอด เลือดจำกหัวใจไปปอด เลือดจำกปอด ลินหวั ใจไบคัสปดิ มำหัวใจ ลินหวั ใจไตรคัสปดิ เลอื ดจำกปอด มำหัวใจ หวั ใจหอ้ งล่ำงซำ้ ย หวั ใจหอ้ งล่ำงขวำ เลือดท่มี ีออกซิเจนสูง เลือดทมี่ อี อกซิเจนต้่ำ เลือดจำกสว่ นต่ำงๆ ของร่ำงกำย (ออกซเิ จนตำ้่ ) เลือดไปเลียงสว่ นตำ่ งๆ ของร่ำงกำย (ออกซเิ จนสงู )