เรื่อง ประโยค

ภาษาไทย ระดับชั้นประถมศึกษา ระพิน ชูชื่น โรงเรียน สาธิต “พิบูลบำเพ็ญ” คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

บทที่ ๑๐ ประโยค... ฉัน ไป โรงเรียน ประโยค รูปแบบของประโยค ประธาน กริยา กรรม ส่วนประกอบของประโยค ความแตกต่างระหว่าง ประโยคและวลี แบบฝึกหัด การอ้างอิง

บทที่ ๑๐ ประโยค ประโยค ประโยค คือถ้อยคำต่างๆ ซึ่งนำมาเรียบเรียงแล้วมีใจความสมบูรณ์ ว่าใครทำอะไร ส่วนสำคัญ ของประโยค คือ ผู้กระทำ และกริยาที่กระทำ เช่น อัญชลีหัวเราะ ประโยค (อัญชลี คือ ผู้กระทำ , หัวเราะ คือ กริยาที่กระทำ) สุรีย์ร้องไห้ (สุรีย์ คือ ผู้กระทำ , ร้องไห้ คือ กริยาที่กระทำ)

บทที่ ๑๐ ประโยค ประโยค ประโยค แบ่งออกเป็น ๒ ภาค๑ คือ ภาคประธาน ภาคแสดง คือ ส่วนของผู้กระทำ ส่วนมากเป็นคำนาม คือ ส่วนที่แสดงกริยาอาการของผู้กระทำ หรือคำสรรพนาม เช่น เช่น ฉันยืน ลุงแก้วเดินมา ลูกแมวหมอบ เต่าคลาน

บทที่ ๑๐ ประโยค ประโยค บางประโยคนอกจาก บทกรรม คือ ส่วนของผู้ถูกกระทำ ซึ่งจะช่วยให้ข้อความนั้น จะมีประธานและกริยาแล้ว ชัดเจนยิ่งขึ้น ว่าใครทำอะไรกับใคร เช่น ยังต้องการบทกรรม หรือ ข้อความอื่น ๆ อีก เพื่อให้ ตำรวจจับผู้ร้าย พระรามรักนางสีดา ได้ใจความที่สมบูรณ์และ ชัดเจนยิ่งขึ้น

ประโยค บทที่ ๑๐ ประโยค ตารางแสดงตัวอย่างประโยค ประโยค ภาคประธาน ภาคแสดง บทกรรม ฉันยืน ฉัน ยืน - ลุงแก้วเดิน เดิน - ลูกแมวหมอบ ลุงแก้ว - เต่าคลาน ลูกแมว หมอบ - ตำรวจจับผู้ร้าย คลาน พระรามรักนางสีดา เต่า ผู้ร้าย ตำรวจ จับ นางสีดา พระราม รัก หมายเหตุ ประโยคบางประโยคมีกริยาที่ไม่มีเนื้อความในตัวเอง จะต้องมีข้อความอื่นมาขยายจึงจะได้ความสมบูรณ์ เช่น เขาเหมือนแม่ ฉันเป็นนักเรียน ฯลฯ ดังนั้น คำว่า แม่ นักเรียน ถือว่าไม่ได้เป็นกรรม เพราะไม่ได้ถูกกระทำ แต่หน้าที่เป็นส่วนขยายเรียกว่า ส่วน เติมเต็ม



บทที่ ๑๐ ประโยค รูปแบบของประโยค ๓. ประโยคบอกปฏิเสธ เป็นประโยคที่ไม่ตอบรับ หรือประโยคคัดค้าน เช่น ✦ เขาเรียนหนังสือไม่เก่ง ✦ ผมไม่ได้ทำครับอาจารย์ ✦ พระร่วงไม่ลงโทษพญาเดโช ๔. ประโยคที่มีบทประธานขึ้นต้น ประโยคเน้นประธาน เช่น ✦ พ่อชมเป็นลูกคนใหญ่ของพันโชติ ✦ พ่อชื่นอ่อนกว่าพ่อชม ๒ ปี

บทที่ ๑๐ ประโยค รูปแบบของประโยค ๕. ประโยคที่มีกริยาขึ้นต้น ประโยคเน้นกริยา เช่น ✦ เกิดนางนากพระโขนงขึ้นใหม่อีกคนหนึ่ง ✦ ปรากฏสุริยุปราคาหมดดวงที่หว้ากอ ๖. ประโยคที่มีกรรมขึ้นต้น ประโยคเน้นกรรม เช่น ✦ ความรู้ คนโง่ย่อมไม่แสวงหา ✦ พลายประกายมาศ ถูกพม่าทำร้ายจนบาดเจ็บ

ส่วนประกอบของประโยค บทที่ ๑๐ ประโยค ดังนั้นประโยคใดที่มีประธานและ ประโยคสองส่วน กริยา ถือว่าเป็นประโยค ๒ ส่วน คือ ประโยคที่ใช้อกรรมกริยา เช่น และประโยคใดมีประธาน กริยา นกบิน (นกทำหน้าที่เป็นประธาน, บินทำหน้าที่เป็น กริยา) และกรรม ถือว่าเป็นประโยค ๓ เมื่อพูดถึงนกบินก็ทราบความหมายทันทีไม่ต้องมีกรรม ก็ได้ใจความ ส่วน ประโยคสามส่วน คือ ประโยคที่ใช้สกรรมกริยา เช่น ฉันกินข้าว (ฉัน ทำหน้าที่เป็นประธาน กิน ทำหน้าที่เป็น กริยา ข้าว ทำหน้าที่เป็นกรรม) ถ้าขาดกรรมก็ไม่ทราบว่ากินอะไร









บทที่ ๑๐ ประโยค มาทำแบบฝึกหัดกันเถอะ

บทที่ ๑๐ ประโยค แบบฝึกหัดบทที่ ๑๐ ตอนที่ ๑ จงเขียนเครื่องหมาย / หน้าข้อความที่เป็นประโยค และเขียนเครื่องหมาย X หน้าข้อความที่เป็นวลี ๑) ______ เก้าอี้ล้ม วิ่งอย่างรวดเร็ว ๒) ______ ไฟไหม้ป่า ๓) ______ นายกรัฐมนตรี ๔) ______ เขาตะโกนลั่น ๕) ______ ภารโรงกวาดห้องเรียน ๖) ______ สมเด็จพระสังฆราชทรงแสดงธรรม ๗) ______ บ้านที่อยู่ในป่าใหญ่ ๘) ______ สมเด็จพระนเรศวรทรงกู้เอกราชให้ชาติไทย ๙) ______ ลมพัดใบไม้เศษกระดาษ และเศษของต่าง ๆ ปลิว ๑๐) ______

บทที่ ๑๐ ประโยค แบบฝึกหัดบทที่ ๑๐ ตอนที่ ๒ จงเขียนคำกริยาแท้ และชนิดของคำกริยาแท้ในประโยคต่อไปนี้ ๑) ต้นไม้ล้มหลายต้น กริยา ล้ม ชนิด อกรรมกริยา ๒) พ่อค้าขายของ กริยา ______ ชนิด ______ ๓) คุณแม่ปรุงสุกี้ยากี้ กริยา ______ ชนิด ______ ๔) ฉันกินไก่ย่างทุกวัน กริยา ______ ชนิด ______ ๕) น้องนั่งบนเก้าอี้ กริยา ______ ชนิด ______ ๖) พระบิณฑบาตเวลาเช้า กริยา ______ ชนิด ______ ๗) โลกหมุนรอบดวงอาทิตย์ กริยา ______ ชนิด ______ ๘) ติ๊กกำลังทำแบบฝึกหัด กริยา ______ ชนิด ______ ๙) น้องเคยไปชุมพรมาแล้ว กริยา ______ ชนิด ______ ๑๐) นักเรียนควรทบทวนบทเรียนทุกวัน กริยา ______ ชนิด ______

บทที่ ๑๐ ประโยค แบบฝึกหัดบทที่ ๑๐ ตอนที่ ๓ จงเขียนส่วนประกอบของประโยคต่อไปนี้ ลงในตารางให้ถูกต้อง ภาคประธาน ภาคแสดง ขยาย ประโยค กริยา ขยาย กรรม ขยาย ประธาน คล้าย กริยา - กรรม ๑) ลิงคล้ายมนุษย์ ประธาน มนุษย์ ๒) เขาเป็นทหาร - ๓) พ่อนอนดึก ลิง - ๔) นกตัวเล็กเกาะกิ่งไม้ ๕) ปรีชาว่ายน้ำเก่ง ๖) ฉันเห็นสุนัขบ้า ๗) คนอ้วนชอบขนมหวาน ๘) เขาอ่านหนังสือนิทานชาวบ้าน ๙) นักเรียนเขียนจดหมายลาป่วย ๑๐)ทหารไทยยึดค่ายของข้าศึกได้

บทที่ ๑๐ ประโยค แบบฝึกหัดบทที่ ๑๐ ตอนที่ ๔ จงเลือกข้อที่ถูกที่สุดเพียงข้อเดียว Question 1 of 20 ๑) ข้อใดไม่เป็นประโยค A. เขาพูดเล่น B. ไม้บรรทัดหัก C. ท้องฟ้าสีคราม D. ดาวฤกษ์ส่องแสง Check Answer

บทที่ ๑๐ ประโยค แบบฝึกหัดบทที่ ๑๐ ตอนที่ ๕ จงบอกว่าข้อความต่อไปนี้ ข้อใดเป็นวลีข้อใดเป็นประโยค โดยเขียนคำ “วลี” หน้าข้อความที่เป็นวลี และเขียน “ประโยค” หน้าข้อความที่เป็นประโยค ๑) ______ ลูกไก่อยู่ในเงื้อมมือเรา ๒) ______ บีบเข้าเมื่อใดก็ตายเมื่อนั้น ๓) ______ หนีเสือมาพบจระเข้ ๔) ______ ขึ้นต้นไม้ปะอสรพิษ ๕) ______ กูจะยกไปสู้ศัตรูพาล ๖) ______ เราจะบำรุงกรุงไกร ๗) ______ ความดีนั้นย่อมจะกระจายแผ่ออกไปทั่วโลก ๘) ______ ย่อมเป็นเครื่องระงับความขลาดความตระหนี่ ๙) ______ ความดีเล็ก ๆ น้อย ๆ ย่อมเป็นมูลให้เกิดความดีอันยิ่งใหญ่ ๑๐) ______ โคลงฉันท์กาพย์กลอนลำนำคำร้องและเพลงดนตรีต่าง ๆ

บทที่ ๑๐ ประโยค การอ้างอิง ๑ กำชัย ทองหล่อ. หลักภาษาไทย. ๒๕๓๗, หน้า ๘๘. ๒ รังสรรค์ สีมานนท์. การเขียน. ๒๕๔๐, หน้า ๕๒.