Fish Diversity on Suoiy Reservoir at Champhone District Savannakhet Province Los PDR

຃າໍ ຅າຖກຶ ຍຌຸ ຃ຌຸ ຂາໄ ຑະຽ຅ໄ຺າ ຋ໄາທ ຑທູ ຌັ ຘບຌຈາທຄ຺ ຽຎັຌຌກັ ຘຶກຘາຎີຘຸຈ຋ໄາງ ປຌຸໃ ຋ີ 08 ເຌຘກ຺ ຘຶກຘາ 2018-2020, ຑາກທຆິ າ ຆທີ ະທ຋ິ ະງາ, ຃ະຌະທ຋ິ ະງາຘາຈ຋າໍ ຓະຆາຈ, ຓະນາທ຋ິ ະງາແຖ຾ນຄໃ ຆາຈ. ເຌກາຌຂຼຌຍຈ຺ ຅ຍ຺ ຆຌັໄ ຃ຄັໄ ຌີໄ ຎະຘຍ຺ ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈຉາຓ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຾ຖະ ຽຎໄ຺າໝາງ, ງບໄ ຌແຈປໄ ຍັ ຿ບກາຈ, ກາຌຘະໜຍັ ຘະໜຌູ ຾ຖະ ກາຌຆທໃ ງຽນົືບ຅າກນົາງຑາກຘທໃ ຌ. ຈໃຄັ ຌຌັໄ , ຂາໄ ຑະຽ຅຺ໄາ຅ໃ ຄຶ ຂໍຘະ຾ຈຄ ຃ທາຓຂບຍເ຅ ຾ຖະ ປຍູໄ ຌຸ ຃ຌຸ ຓາງຄັ ຑາກຘທໃ ຌຉາໃ ຄໂຖຓຸໃ ຌ:ໄີ ຂໍຘະ຾ຈຄ຃າໍ ຂບຍເ຅ ຾ຖະ ປຍູໄ ຌຸ ຃ຌຸ ຓາຍຄັ ຋າໃ ຌ: ປຘ. ຍຌຸ ຋ຍ຺ ຑະແຆຘຓ຺ ຍຈັ , ຋ໃ ີເນ຃ໄ າໍ ຎຶກຘາ, ກທຈ຾ກຍໄ ຈ຺ ຅ຍ຺ ຆຌັໄ , ຽຎັຌບາ຅າຌຘບຌ, ຽຎັຌບາ຅າຌ຋ໃ ີຎຶກຘາ, ຆທໃ ງຽນົືບເຌກາຌຖຄ຺ ຑາກຘະໝາຓຆຌໄີ າໍ , ທ຋ິ ີກາຌຉາໃ ຄໂເຌກາຌຂຼຌຍຈ຺ ຅ຍ຺ ຆຌັໄ ຃ຄັໄ ຌເໄີ ນແໄ ຈຏໄ ຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈຉາຓ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຾ຖະ ຽຎໄ຺າໝາງ. ຂໍຘະ຾ຈຄ຃າໍ ຂບຍເ຅ ຾ຖະ ຃ທາຓປຍູໄ ຌຸ ຃ຌຸ ບຌັ ຖຌ຺ໄ ຽນົືບຓາງຄັ ຋າໃ ຌ: ຎ຋. ກບຌບຓຸ າ ຑຄ຺ ຘາ ຋ໃ ີແຈເໄ ນ຃ໄ າໍ ຎຶກຘາ, ຆທໃ ງຽນົືບ, ເນຂໄ ໍຓໄ ຌູ ຾ຖະ ຾ຌະຌາໍ ທ຋ິ ີກາຌຉາໃ ຄໂເຌກາຌຂຼຌຍຈ຺ ທ຋ິ ະງາຌຑິ ຌ຺ , ຂບຄຂາໄ ຑະຽ຅າໄ຺ ຅ຌ຺ ແຈປໄ ຍັ ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈຉາຓ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຾ຖະ ຽຎ຺ໄາໝາງ. ຂໍຘະ຾ຈຄ຃າໍ ຂບຍເ຅ ຾ຖະ ປຍູໄ ຌຸ ຃ຌຸ ຓາງຄັ ບາ຅າຌຑາງເຌຑາກທຆິ າຆທີ ະທ຋ິ ະງາ ຾ຖະ ຑາກ ທຆິ າບໃ ຌື ໂ ຋ໃ ີແຈຘໄ ຈິ ຘບຌຊາໃ ງ຋ບຈ຃ທາຓປ,ູໄ ເນ຃ໄ າໍ ຎຶກຘາ, ເນ຃ໄ າໍ ຃ຈິ ຽນັຌ, ຆກຸ ງູໄ ຾ຖະ ເນ຃ໄ ທາຓ ຆທໃ ງຽນົືບຉະນົບຈແຖງະ 2 ຎີ຋ໃ ີແຈຘໄ ຶກຘາປາໃ ໍ ປຼຌດເໃູ ຌຑາກທຆິ າຆທີ ະທ຋ິ ະງາ ຃ະຌະທ຋ິ ະງາຘາຈ ຋າໍ ຓະຆາຈ ຓະນາທ຋ິ ະງາແຖ຾ນຄໃ ຆາຈ. ຂຘໍ ະ຾ຈຄ຃າໍ ຂບຍເ຅ ຾ຖະ ປຍູໄ ຌຸ ຃ຌຸ ຓາງຄັ ຃ບຍ຃ທ຺ , ງາຈຑໃ ີຌບໄ ຄ, ບາໄ ງ, ຽບືໄບງ, ຌບໄ ຄ ຾ຖະ ຑໃ ໍ຾ຓ຋ໃ ໃ ີເນໄກາໍ ຽຌຈີ ຈ຾ູ ຖຽຎັຌດໃາຄຈີ ຾ຖະ ຘະໜຍັ ຘະໜຌູ ເຌກາຌປາໃ ໍ ປຼຌນາ຃ທາຓປ,ູໄ ຏໄເູ ນໄ຿ບກາຈ ຾ຖະ ເນໄ຋ຶຌປບຌຉໃາຄໂ ເນໄ຾ກຑໃ ທກຂາໄ ຑະຽ຅ໄ຺າແຈຘໄ ຶກຘາປາໃ ໍ ປຼຌ຾ຉຉໃ ຌໄ຺ ຅ຌ຺ ຅ຍ຺ , ຂບຍເ຅ຓາງຄັ ໝຽໃູ ຑໃ ືບຌ຋ໃ ີເນກໄ າໍ ຖຄັ ເ຅ ຾ຖະ ເນກໄ າຌຆທໃ ງຽນົືບ຾ກຑໃ ທກຂາໄ ຑະຽ຅າ຺ໄ ຉະນົບຈຓາ. ຂຘໍ ະ຾ຈຄ຃າໍ ຂບຍເ຅ຓາງຄັ ບາໍ ຌາຈກາຌຎກ຺ ຃ບຄ ຾ຖະ ຎະຆາຆຌ຺ ຑາງເຌຍາໄ ຌ ບບໄ ຓຂາໄ ຄບາໃ ຄ ຌາໍໄ ຘງຸ ຋ໃ ີເນ຃ໄ ທາຓປທໃ ຓຓເື ນຂໄ ໍຓໄ ຌູ , ຆທໃ ງຽນົືບ ຾ຖະ ຃າໍ ຾ຌະຌາໍ ຉາໃ ຄໂ. ຘຈຸ ຋າໄ ງຌ,ໄີ ຂບໍ ທງຑບຌແຆ ບຌັ ຎະຽຘຈີ ຓາງຄັ ບາ຅າຌ຋ໃ ີຎຶກຘາ, ບາ຅າຌຏຆໄູ ທໃ ງ, ບາ຅າຌຏໄູ ກທຈ຾ກຍໄ ຈ຺ ຾ຖະ ຍຌັ ຈາ຃-ູ ບາ຅າຌ ເຌ຃ະຌະທ຋ິ ະງາຘາຈ຋າໍ ຓະຆາຈ ຓະນາທ຋ິ ະງາແຖ຾ນຄໃ ຆາຈ, ຓະນາທ຋ິ ະງາແຖຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ ຾ຖະ ຑາກຘທໃ ຌ຋ໃ ີກຼໃ ທຂບໄ ຄ຋ກຸ ຋າໃ ຌ ຅ຄໃ ຺ ຓ຾ີ ຉ຃ໃ ທາຓຏາຘກຸ , ຓີ ຘຂຸ ະຑາຍຽຂັຓໄ ຾ຂຄ, ຓຑີ ະຖະຌາແຓ຋ໃ ີຘຓ຺ ຍຌູ ຾ຖະ ຎະຘຍ຺ ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈເຌໜາໄ ຋ໃ ີທຼກຄາຌ຋ກຸ ຎະກາຌ. ວຌັ ຋ີ 09 ກຌັ ງາ 2019 ຋າ້ ວ ຑູວຌັ ສຬຌຈາວຄ຺ i

ຍຈ຺ ຃ຈັ ນງໍໄ ກາຌຘຶກຘາ຃ທາຓນົາກນົາງຂບຄຎາເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ , ຽຓບື ຄ຅າໍ ຑບຌ, ຾ຂທຄຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ, ແຈຂໄ ໍໄ ຓຌູ ຅າກກາຌຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ 48 ຃ຌ຺ ປທຍປທຓຎາແຈໄ 62 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຅າກກາຌຖຄ຺ ຽກຍັ ຉທ຺ ດໃາຄຎາດໃູ ຑາກຘະໜາຓ຋ຄັ ໝຈ຺ 4 ຃ຄັໄ , ກທຓຽບ຺າ 4 ຽຂຈ, ຖທຓຓີ 16 ຅ຈຸ ຋ໃ ີຘາໍ ນົທຈ ເຌຆທໃ ຄ຋າໄ ງຖະຈຐູ ຌ຺ ຾ຖະ ຉຌໄ຺ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ ເຌຖະນທາໃ ຄທຌັ ຋ີ 01/08/2018-30/05/2019 ຿ຈງເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຓື ຾ຖະ ບຎຸ ະກບຌນາ ຎາຽຆໃ ັຌ: ຾ນ, ຓບຄ, ຈາຄກທາຈ, ຘະນທຄິ ຾ຖະ ກະຈຄຸໄ . ຑຍ຺ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ 24 ຉະກຌຸ , 55 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 67 ຆະຌຈິ . ຉະກຌຸ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ຅າຌທຌຆະຌຈິ ນົາງກທາໃ ໝ຃ໃູ :ື ຉະກຌຸ ຎາຎາກ ຑຍ຺ 20 ຘະກຌຸ , 21 ຆະຌຈິ ກທຓຽບ຺າ 31.14% ຂບຄຆະຌຈິ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ , ປບຄຖຄ຺ ຓາ ຉະກຌຸ ຎາ຾ຂທໄ ແກໄ ຑຍ຺ 4 ຘະກຌຸ , 7 ຆະຌິຈ ກທຓຽບ຺າ 10.45%, ຉະກຌຸ ຎາຂະ຾ງຄຑຍ຺ 2 ຘະກຌຸ , 5 ຆະຌຈິ ກທຓຽບ຺າ 7.46%, ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ຅າໍ ຌທຌຆະຌຈິ ໜບໄ ງກທາໃ ໝຑໃູ ຍ຺ ຑຼຄ 1 ຘະກຌຸ , 1 ຆະຌຈິ 1.49% ຓີ 12 ຉະກຌຸ ຃ື: ຉະກຌຸ ຎາ຃ຍັ ຂບຄ; ຉະກຌຸ ຎາຽຂັຄ; ຉະກຌຸ ຎາຘຍ຺ ຿຋ຄ; ຉະກຌຸ ຎາຈກຸ ; ຉະກຌຸ ຎາຌຌິ ; ຉະກຌຸ ຽກາະ; ຉະກຌຸ ຎາຍ;ູໃ ຉະກຌຸ ຎາຈຈູ ຐຌໃຸ ; ຉະກຌຸ ຎາຽຘືບ; ຉະກຌຸ ຎາຏຌັໄ ; ຉະກຌຸ ຎາຖໄີຌໜາ ຾ຖະ ຉະກຌຸ ຎາ ບຼໃ ຌ. ຅າກກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄຉທ຺ ຅ຄິ ຽຓໃບື ຎຼຍ຋ຼຍກຍັ ກາຌຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ຑຍ຺ ທາໃ ຓຎີ າ຅າໍ ຌທຌ 55 ຆະຌຈິ ຋ໃ ີຘບຈ຃ບໃ ຄກຌັ , 7 ຆະຌຈິ ຑຍ຺ ຅າກກາຌຘາໍ ຑາຈ, ຾ຉຍໃ ໃ ໍຑຍ຺ ເຌກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດໃາຄ. ກຄ຺ ກຌັ ຂາໄ ຓ 10 ຆະຌຈິ ຋ໃ ີຑຍ຺ ຅າກກາຌຘາໍ ນົທຈຉທ຺ ຅ຄິ , ຾ຓຌໃ ຍໃ ໍຑຍ຺ ຅າກກາຌຘາໍ ຑາຈ. ກາຌຘກຶ ຘາ຃ຄັໄ ຌຑໄີ ຍ຺ ຅າໍ ຌທຌຎາ ຋ຄັ ໝຈ຺ 7,938 ຿ຉ, ຽຓໃບື ຎຼຍ຋ຼຍ຃ທາຓໜາ຾ໜຌໄ ຽຎັຌ຅າໍ ຌທຌ຿ຉຽນັຌທາໃ : ຽຂຈ຾຃ຓ຋ໃຄ຺ ຌາຍາໄ ຌຆະ ຃ຌຶ ແຈຑໄ ຍ຺ ຋ຄັ ໝຈ຺ 2,362 ຿ຉກທຓຽບ຺າ 31%, ຂບຄ຅າໍ ຌທຌ຿ຉ຋ຄັ ໝຈ຺ ປບຄຖຄ຺ ຓາ຾ຓຌໃ ຽຂຈ຾຃ຓຎໃາ ຑຍ຺ ຋ຄັ ໝຈ຺ 2,028 ຿ຉ ກທຓຽບ຺າ 26%, ຉໃ ໍຓາ຾ຓຌໃ ຽຂຈຽຂຈປາໄ ຌບານາຌ ຾ຖະ ຎາກ຋ໃ ໍຖະຍາງຌາໍໄ ຑຍ຺ 1,723 ຿ຉ ກທຓຽບ຺າ 23%. ຾ຖະ ໜບໄ ງ຋ໃ ີຘຈຸ ຾ຓຌໃ ຽຂຈເກຆໄ ຸຓຆຌ຺ ຑຍ຺ ຋ຄັ ໝຈ຺ 1,555 ຿ຉ ກທຓ ຽບ຺າ 20%. ກາຌຘຶກຘາ຃ຄັໄ ຌແີ ຈຑໄ ຍ຺ ຎາ 2 ຆະຌຈິ ຋ໃ ີ຅ຈັ ດໃຎູ ະຽຑຈຎານທຄນາໄ ຓ຋ໃ ີເກ຅ໄ ະຘຌູ ຑຌັ ເຌຖາທ ຃ື: ຎາຽຘືບ Datnioides undecimradiatus (Roberts & Kottelat, 1994) ຾ຖະ ຎາ຃າໄ ທ Wallgo attu (Bleeker, 1851) ຽຆໃ ຄິ ຽນັຌທາໃ ຓ຃ີ ຌຸ ຃າໃ ຋າຄຈາໄ ຌກາຌບະຌຖຸ ກັ . ii

Abstract The study of fish diversity in the Suoiy Reservoir at Champhone District Savannakhet Province, 48 interviewers, collected 62 fish species and field sampling conducted 4 times in the 4 areas, about the 16 sampling sites of the end of rainy season and early dry season between 01/08/2018-30/05/2019, using fishing gear and equipment such as throwing net, gill net, seine net, handle net, scoop net and boat . A total of 67 species, (55 genera and 24 families) were recorded from the Souiy reservoir. The dominant family was Cyprinidae (20 genera, 21 species, 31.14% of total fish species collected), followed by Cobitidae (4 genera, 7 species, 10.45%), Bagridae (2 genera, 5 species, 7.46%) and there are 12 families has only 1 genus and 1 species as: Ambassidae, Anabantidae, Belonidae, Clarinidae, Cichlidae, Gyrinocheilidae, Gobiidae, Loricariidae, Lobotidae, Nemacheilidae, Soleidae and Synbranchidae. From the interviews and the actual sampling interviewers found that 55 fish species were identical species, 7 of which were interviewed, but not in the sample. There were 10 species collected, but not reported on interviewers. This study, found a totat of 7,938 fishs According to the density comparison of 4 areas by number fish cached shown that the area nearby paddy field was more dense than another (2,362 fishes, 31%), followed by around reservoir area (2,028 fishes, 26%), restaurant and drainage areas (1.723 fishes, 23%), and in the community area (1,555fishes, 20%). This study found two species classified in the endangered species in Laos of fish Datnioides undecimradiatus (Roberts & Kottelat, 1994); Wallgo attu (Bleeker, 1851), which are considered to be of conservation value. iii

ຘາຖະຍາຌ ຽຌບືໄ ເຌ ໜາໄ ຃າໍ ຅າຖກຶ ຍຌຸ ຃ຌຸ ...............................................................................................................I ຍຈ຺ ຃ຈັ ນງໍໄ ..................................................................................................................... II ABSTRACT................................................................................................................ III ຘາຖະຍາຌ ................................................................................................................... IV ຘາຖະຍາຌຉາຉະຖາຄ ..................................................................................................... VI ຘາຖະຍາຌປຍູ ..............................................................................................................VII ຃າໍ ຘຍັ ນງໍໄ..................................................................................................................... IX ຑາກ຋ີ 1........................................................................................................................ 1 ຍຈ຺ ຌາໍ ........................................................................................................................... 1 1.1 ຃ທາຓຽຎັຌຓາ ຾ຖະ ຘະຑາຍຍຌັ ນາ ............................................................................. 1 1.2 ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ................................................................................................................... 3 1.3 ຘຓ຺ ຓຈຸ ຊາຌ ................................................................................................................ 3 1.4 ຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈຂບຄກາຌຘຶກຘາ ...................................................................................... 4 ຑາກ຋ີ 2........................................................................................................................ 5 ຋ຍ຺ ຋ທຌຽບກະຘາຌ ຾ຖະ ຂບຍຽຂຈ຾ຌທ຃ທາຓ຃ຈິ ............................................................... 5 2.1 ຋ຍ຺ ຋ທຌຽບກະຘາຌ ຾ຖະ ຋ິຈຘະຈ຋ີ ໃ ີກຼໃ ທຂບໄ ຄ .............................................................. 5 2.1.1 ກາຌຘກຶ ຘາ຋າຄຈາໄ ຌ ທ຋ິ ະງາຂບຄຎາ. ........................................................................ 6 2.1.2 ບະຌກຸ ຓ຺ ທຊິ າຌ ............................................................................................................... 6 2.1.3 ຎະ຿ນງຈຂບຄຎາ.......................................................................................................... 7 2.1.4 ຖກັ ຘະຌະ຋ໃທ຺ ແຎຂບຄຎາ ............................................................................................... 8 2.2 ຋ຍ຺ ຋ທຌຍຈ຺ ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ທ຋ິ ະງາຘາຈ຋ໃ ີກຼໃ ທຂບໄ ຄ................................................................. 9 2.3 ຂບຍຽຂຈ຾ຌທ຃ທາຓ຃ຈິ ........................................................................................... 14 2.4 ຌງິ າຓ຃າໍ ຘຍັ ເຌ຋າຄຎະຉຍິ ຈັ ..................................................................................... 15 ຑາກ຋ີ 3...................................................................................................................... 16 ທ຋ິ ີກາຌຘຶກຘາ .............................................................................................................. 16 1.3 ກາຌບບກ຾ຍຍກາຌຘຶກຘາ......................................................................................... 16 iv

3.1.1 ກາຌກາໍ ຌຈ຺ ຽຌບໄື ເຌ ...................................................................................................... 16 3.1.2 ກາຌ຃ຈັ ຽຖືບກຑືໄຌ຋ໃ ີ ..................................................................................................... 16 3.1.3 ແຖງະຽທຖາກາຌຘກຶ ຘາ ............................................................................................... 18 3.2 ຎະຆາກບຌກາຌຘກຶ ຘາ.............................................................................................. 18 3.2.1 ກາຌ຃ຈັ ຽຖືບກຎະຆາຆຌ຺ .............................................................................................. 18 3.2.2 ທ຋ິ ີຘຓຸໃ ຉທ຺ ດາໃ ຄຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ..................................................................................... 18 3.2.3 ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌຽກຍັ ກາໍ ຂຓໍໄ ຌູ ................................................................................ 19 3.2.4 ຽກຌກາຌ຾ຎ຃ທາຓໝາງຂບຄ຃ະ຾ຌຌ........................................................................ 20 3.3 ຂຓໍໄ ຌູ ກາຌຘກຶ ຘາ ....................................................................................................... 20 3.3.1 ຍຌັ ຈາຂຓໍໄ ຌູ ກາຌຘຶກຘາ................................................................................................ 20 3.3.2 ທ຋ິ ີກາຌຽກຍັ ຂຓໍໄ ຌູ ........................................................................................................ 20 3.3.3 ບຎຸ ະກບຌ຋ໃ ີຌາໍ ເຆຽໄ ກຍັ ກາໍ ຂໍຓໄ ຌູ ................................................................................... 28 3.4 ກາຌທຽິ ຃າະຂຓໍໄ ຌູ ຾ຖະ ກາຌບະ຋ິຍາງຏຌ຺ .................................................................. 30 ຑາກ຋ີ 4...................................................................................................................... 31 ຏຌ຺ ກາຌຘຶກຘາ ຾ຖະ ກາຌຘຌ຺ ຋ະຌາ................................................................................. 31 1.3 ຏຌ຺ ກາຌຘກຶ ຘາ. ........................................................................................................ 31 4.1.1 ຂໍຓໄ ຌູ ຋ໃທ຺ ແຎຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຋ໃ ີຉບຍ຾ຍຍຒບຓຘບຍຊາຓ .............................................. 31 4.1.2 ຆະຌຈິ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ເຌຖະຈຐູ ຌ຺ ຾ຖະ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ ............................................................. 40 4.1.3 ປຍູ ທຊິ າຌຖະຈຍັ ຉະກຌຸ ຂບຄຎາເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ............................................................ 42 4.1.4 ຖກັ ຘະຌະ຋າຄຘຌັ ຊາຌທ຋ິ ະງາຂບຄຎາ ...................................................................... 43 4.1.5 ຎຼຍ຋ຼຍ຃ທາຓໜາ຾ໜຌໄ ຂບຄຉະກຌຸ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ຾ຉຖໃ ະຽຂຈຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ...................... 63 4.1.6 ກາຌກະ຅າງຑຌັ ........................................................................................................... 69 4.2 ກາຌຘຌ຺ ຋ະຌາ ......................................................................................................... 71 ຑາກ຋ີ 5...................................................................................................................... 72 ຘະນົຍຼຸ ຾ຖະ ຂໍ຾ໄ ຌະຌາໍ ເຌກາຌຘຶກຘາ............................................................................... 72 5.1 ຘະນົຸຍຼ ຏຌ຺ ເຌກາຌຘກຶ ຘາ ........................................................................................... 72 5.2 ຂໍ຾ໄ ຌະຌາໍ ເຌກາຌຘກຶ ຘາ ............................................................................................ 73 ຽບກະຘາຌບາໄ ຄບຄີ .......................................................................................................... 74 ຽບກະຘາຌຆບໄ ຌ຋າໄ ງ v

ຘາຖະຍາຌຉາຉະຖາຄ ຉາຉະຖາຄ຋ໃ ີ 3. 1 ທ຋ິ ີຘຓຸໃ ຉທ຺ ດາໃ ຄຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ..........................................................................19 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 3. 2 ກາຌທາຄ຾ຎຄ຋ຈ຺ ຖບຄ...................................................................................... 22 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 1 ຅າໍ ຌທຌ ຾ຖະ ຽຎີຽຆັຌຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຅າໍ ຾ຌກຉາຓຽຑຈ ...................................31 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 2 ຅າໍ ຌທຌ ຾ຖະ ຽຎີຽຆັຌຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຅າໍ ຾ຌກຆທໃ ຄບາງ.ຸ ...................................31 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 3 ຅າໍ ຌທຌ ຾ຖະ ຽຎີຽຆັຌຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຅າໍ ຾ຌກຈາໄ ຌບາຆຍີ ..................................32 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 4 ຃ທາຓປຂູໄ ບຄຎະຆາຆຌ຺ ກຍັ ກາຌຑຍ຺ ຽນັຌຎາເຌບາໃ ຄຌາໄ ຘງຸ ຅າຌທຌ ...................... 32 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 5 ຆະຌຈິ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ແຈ຅ໄ າກກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ .....................................35 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 6 ກາຌຎຼຍ຋ຼຍຆະຌຈິ ຎາແຈ຅ໄ າກກາຌຘາໍ ຑາຈ ຾ຖະ ກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ຅ຄິ ................37 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 7 ຅າໍ ຌທຌຉະກຌຸ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ເຌຖະຈຐູ ຌ຺ ຾ຖະ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ .........................................40 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 8 ຉະກຌຸ ຎາເຌຖະຈຐູ ຌ຺ ....................................................................................... 63 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 9 ກາຌຎຼຍ຋ຼຍ຃ທາຓໜາ຾ໜຌໄ ຂບຄຉະກຌຸ ຎາເຌຖະຈຐູ ຌ຺ ຾ຉຖໃ ະຽຂຈ................... 65 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 10 ຉະກຌຸ ຎາເຌຖະຈ຾ູ ຖຄໄ ................................................................................... 65 ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 11 ກາຌຎຼຍ຋ຼຍ຃ທາຓໜາ຾ໜຌໄ ຂບຄຉະກຌຸ ຎາເຌຖະຈ຾ູ ຖຄໄ ຾ຉຖໃ ະຽຂຈ...............67 vi

ຘາຖະຍາຌປຍູ ປຍູ ຋ີ 3. 1 ຾ຏຌ຋ໃ ີ຅ຈຸ ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ............................................................................................... 16 ປຍູ ຋ີ 3. 2 ຾ຏຌ຋ໃ ີ຾ຉຖໃ ະຽຂຈກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ.............................................................................17 ປຍູ ຋ີ 3. 3 ຖກັ ຘະຌະ຾ຉຖໃ ະຽຂຈຂບຄກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ................................................................ 18 ປຍູ ຋ີ 3. 4 ກາຌທາຄ຾ຎຄ຋ຈ຺ ຖບຄ................................................................................................ 22 ປຍູ ຋ີ 3. 5 ທ຋ິ ີກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ..................................................................................................25 ປຍູ ຋ີ 3. 6 ທ຋ິ ີທຈັ ຾຋ກຑາກຘທໃ ຌຂບຄຎາ .................................................................................... 27 ປຍູ ຋ີ 3. 7 ຘະ຾ຈຄທ຋ິ ີຌຍັ ຽກຈັ ....................................................................................................27 ປຍູ ຋ີ 3. 8 ກາຌຌຍັ ກາໄ ຌ຃຾ີ ຂຄ ຾ຖະ ກາໄ ຌ຃ບີ ບໃ ຌ .......................................................................28 ປຍູ ຋ີ 3. 9 ບຎຸ ະກບຌເຌກາຌຽກຍັ ກາໍ ຂຓໍໄ ຌຸ ................................................................................... 29 ປຍູ ຋ີ 4. 1 ກຕາຍຘະ຾ຈຄ຅າໍ ຌທຌຆະຌຈິ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ........................................................................41 ປຍູ ຋ີ 4. 2 Parambassis siamensis (Fowler, 1937) ...................................................................44 ປຍູ ຋ີ 4. 3 Anabas testudineus (Bloch, 1792) ............................................................................45 ປຍູ ຋ີ 4. 4 Hemibagus filametus (Fang & Chaux, 1949) ........................................................... 46 ປຍູ ຋ີ 4. 5 Xenantodon canciloides (Bleeker, 1853)..................................................................46 ປຍູ ຋ີ 4. 6 Nemacheilus masyae (Gunther, 1864) ......................................................................47 ປຍູ ຋ີ 4. 7 Clarias batrachus (Linnaeus, 1846) ........................................................................48 ປຍູ ຋ີ 4. 8 Channa Lucius (Cuvier, 1831) .................................................................................49 ປຍູ ຋ີ 4. 9 Yasuhikotakia modesta (Sauvage, 1876) ..................................................................49 ປຍູ ຋ີ 4. 10 Oreochromis niloticus (Linnaeus, 1758) ............................................................... 50 ປຍູ ຋ີ 4. 11 Gyrinocheilus pennocki (Fowler, 1937) ................................................................ 51 ປຍູ ຋ີ 4. 12 Hampala dispar (Smith, 1934) ..............................................................................52 ປຍູ ຋ີ 4. 13 Oxyeleotris marmoratus (Bleekeer, 1850) ............................................................. 53 ປຍູ ຋ີ 4. 14 Datnioides undecimradiatus (Roberts & Kottelat, 1994).......................................54 ປຍູ ຋ີ 4. 15 Pterygoplichthys disjunctivus (Hancock, 1828) ..................................................... 54 ປຍູ ຋ີ 4. 16 Pristolepis fasciata (Bloch, 1792) .........................................................................55 ປຍູ ຋ີ 4. 17 Notopterus notopterus (Pallas, 1769) .....................................................................56 ປຍູ ຋ີ 4. 18 Macrognathus siamensis (Gunther, 1861).............................................................. 57 ປຍູ ຋ີ 4. 19 Trichopodus trichopterus (Gunther, 1861)............................................................. 58 ປຍູ ຋ີ 4. 20 Pangasius bocourti (Blaeeker, 1865) .....................................................................59 vii

ປຍູ ຋ີ 4. 21 Kryptopterus apogon (Blaeeker, 1851) ..................................................................59 ປຍູ ຋ີ 4. 22 Bagarius yarrelli (Sykes, 1839) .............................................................................60 ປຍູ ຋ີ 4. 23 Brachirus harmandi (Bleeker, 1851)......................................................................61 ປຍູ ຋ີ 4. 24 Monopterus albus (Zuiew, 1793) ...........................................................................61 ປຍູ ຋ີ 4. 25 Tetraodon cochinchinensis (Blaeekeer, 1850) ....................................................... 62 ປຍູ ຋ີ 4. 26 ກຕາຍຘະ຾ຈຄກາຌຎຼຍ຋ຼຍ຃າໃ ຘະຽຖງໃ ຃ທາຓໜາ຾ໜຌໄ ຂບຄຉະກຌຸ ຎາຖະຈຐູ ຌ຺ ຾ຉຖໃ ະຽຂຈ ຿ຉ/m2 .................................................................................................................................. 64 ປຍູ ຋ີ 4. 27 ກຕາຍຘະ຾ຈຄກາຌຎຼຍ຋ຼຍຽຎີຽຆັຌ຅າໍ ຌທຌຉະກຌຸ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ ເຌຖະຈຐູ ຌ຺ ຾ຉຖໃ ະຽຂຈ....64 ປຍູ ຋ີ 4. 28 ກຕາຍຘະ຾ຈຄຎຼຍ຋ຼຍຉະກຌຸ ຂບຄຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ຾ຉຖໃ ະຽຂຈຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄຖະຈ຾ູ ຖຄໄ ຎີ 2019 .................................................................................................................................. 66 ປຍູ ຋ີ 4. 29 ກຕາຍຘະ຾ຈຄກາຌຘຓ຺ ຋ຼຍຽຎີຽຆັຌ຅າໍ ຌທຌຉະກຌຸ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ ເຌຖະຈ຾ູ ຖຄໄ ຾ຉຖໃ ະຽຂຈ ...66 ປຍູ ຋ີ 4. 30 ກຕາຍຘະ຾ຈຄກາຌຘຓ຺ ຋ຼຍ຅າໍ ຌທຌຉະກຌຸ ຎາ຋ຄັ 2 ຖະຈເູ ຌ຾ຉຖໃ ະຽຂຈ ..................... 67 ປຍູ ຋ີ 4. 31 ກຕາຍຘະ຾ຈຄກາຌຘຓ຺ ຋ຼຍຽຎີຽຆັຌ຅າໍ ຌທຌຉະກຌຸ ຎາ຋ຄັ 2 ຖະຈເູ ຌ຾ຉຖໃ ະຽຂຈ............69 ປຍູ ຋ີ 4. 32 ກາຌກະ຅າງຂບຄຎາ຾ຉຖໃ ະຉະກຌຸ ............................................................................70 viii

຃າໍ ຘຍັ ນງໍໄ - SL: Standard length (຃ທາຓງາທຓາຈຊາຌ) - HL: Head length (຃ທາຓງາທຂບຄນທ຺ ) - EL: Eye length (ຽຘັໄຌຏາໃ ຘຌູ ກາຄຉາ) - D: Dorsal fin (຃ນີ ົຄັ ) - DH: Dorsal fin hard (຃ນີ ົຄັ (຃຾ີ ຂຄ) - A: Anal fin (຃ກີ ຌໄ຺ ) - P1: Pectoral (຃ຽີ ບກີ ) - P2: Pelvic fin (຃຋ີ ບໄ ຄ) - L: Lateral Line scales (ຽກຈັ ຽຘັໄຌຂາໄ ຄ຿ຉ) - PS: Predorsal scale count (ຽກຈັ ກບໃ ຌ຃ນີ ົຄັ ) - C: Circumpeduncular scale count (ຽກຈັ ບບໄ ຓກກ຺ ນາຄ) - T1: Transverse scale count (ຽກຈັ ກບໃ ຌ຃ນີ ົຄັ ຖຄ຺ ນາຽຘັຌໄ ຂາໄ ຄ຿ຉຉາຓ຾ຌທຘະນົຼຄ) - T2: Transverse scale count (ຽກຈັ ກບໃ ຌໜາໄ ຃ກີ ຌ຺ໄ ຂຌຶໄ ແຎນາຽຘັໄຌຂາໄ ຄ຿ຉຉາຓ຾ຌທຘະນົຼຄ) - B: Babell (ໜທຈ) - TL: Total length (຃ທາຓງາທຂບຄຖາໍ ຿ຉ) - FL: Forked length (຃ທາຓງາທຽຊຄິ ປບຈທກັ ຃ນີ າຄ) - SnL: Snout length (຃ທາຓງາທຂບຄປຓີ ຘຍ຺ ) - BD2: Body (຃ທາຓຽຖີກຂບຄຖາໍ ຿ຉ) - %: ຘທໃ ຌປບໄ ງ - -: ຉໃ ໍ - m: ຾ຓຈັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ: ກາຌຌຍັ ກາໄ ຌ຃ຂີ ບຄ ຎາ຃ຍັ ຂບຄ - ຌຍັ ຽຘັໄຌກາໃ ຄ຃ຂີ ບຄ຃ນີ ົຄັ , ຃ກີ ຌ຺ໄ , ຃ຽີ ບກີ ຾ຖະ ຃຋ີ ບໄ ຄ. ກາໄ ຌ຃຾ີ ຂຄ (ຄຼໃ ຄ) ຌຍັ ຽຎັຌຽຖກ ຿ຖຓຌັ , ກາໄ ຌ຃ບີ ບໃ ຌຌຍັ ຽຎັຌຽຖກຘາກຌ຺ . - D: viii, 14 ;A: iii, 15 ;P ;1:8P:2 i, 5 ix

ຑາກ຋ີ 1 ຍຈ຺ ຌາໍ 1.1 ຃ທາຓຽຎັຌຓາ ຾ຖະ ຘະຑາຍຍຌັ ນາ ຎາ຅ຈັ ດເໃູ ຌບາຌາຌາ຅ກັ ຘຈັ ຾ຖະ ຘາຂາຘາໍ ປບຄຘຈັ ຓກີ ະຈກູ ຘຌັ ນົຄັ (Subphylum vertebrata), ຽຎັຌຘຈັ ຋ໃ ີບາແຘດໃເູ ຌ຾ນົຄໃ ຌາໍໄ ຑຼຄດໃາຄຈຼທ. ຎະ຅ຍຸ ຌັ ຌ,ໄີ ດເໃູ ຌ຋ໃທ຺ ຿ຖກຓຎີ າຎະຓາຌ 32,800 ຆະຌຈິ ປບຄຖຄ຺ ຓາ຾ຓຌໃ ຑທກຘຈັ ຎີ ກ (Aves), ຘຈັ ຖໄຼຄຖູກຈທໄ ງຌາໍໄ ຌຓ຺ (Mammals), ຘຈັ ຽຖືບ຃າຌ (Reptiles) ຾ຖະ ຘຈັ ຽ຃ໃ ິຄຍກ຺ -ຽ຃ໃ ິຄຌາໍໄ (Amphibians) ຂບຄຘຈັ ຓກີ ະກກູ ຘຌັ ນົຄັ ຋ຄັ ໝຈ຺ ຋ໃ ີງຄັ ຓຆີ ີທຈິ ດໃູ ເຌຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ . ຎາຓ຃ີ ທາຓນົາກນົາງ຋າຄຈາໄ ຌຆະຌຈິ , ປຍູ ປາໃ ຄ, ຘີຘຌັ , ກາຌຘືຍຑຌັ , ຾ນົຄໃ ຋ໃ ີດບໃູ າແຘ, ຑຶຈຉິກາໍ ຾ຖະ ທຄ຺ ຅ບຌຆທີ ຈິ . ຎາຘາຓາຈກຌິ ບານາຌແຈນໄ ົາງປຍູ ຾ຍຍ ຾ຖະ ນົາງຂະໜາຈ຾ຉກຉາໃ ຄ ກຌັ , ບານາຌຂບຄຎາຌຍັ ຾ຉຘໃ ໃ ິຄຓຆີ ທີ ຈິ ຂະໜາຈຌບໄ ງແຎ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຂະໜາຈເນງຂໃ ຌໄຶ ກຍັ ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຂະ ໜາຈຂບຄຓຌັ ຽຆໃ ັ ຌ: ແຈບາຉບຓ, ຾ຑຖຄຉບຌຑືຈ, ຾ຑຖຄຉບຌຘຈັ , ຾ຓຄແຓຌໄ າໍໄ ຾ຖະ ບໃ ືຌໂ ຽຆໃ ຄິ ຖທຓ຋ຄັ ກຌິ ຑທກຈຼທກຌັ ກຽໍ ຎັຌແຎແຈ,ໄ ຾ຉເໃ ຌຂະຌະຈຼທກຌັ ຌຌັໄ , ຑທກຓຌັ ກຽໍ ຎັຌ຾ນົຄໃ ບານາຌເນໄ ຾ກຘໃ ໃ ິຄຓຆີ ີທິຈບໃ ືຌໂ ຋ໃ ີບາແຘດໃູເຌຌາໍໄ ຾ຖະ ຽ຋ິຄຍກ຺ ຖທຓ຋ຄັ ຽຎັຌ຾ນົໃຄບານາຌ຋ໃ ີຘາໍ ຃ຌັ ຋ໃ ີຘຈຸ ຂບຄ ຓະຌຈຸ ຽປ຺າບີກ, ຽຌໃ ບື ຄ຅າກທາໃ ຎາຽຎັຌບານາຌນົກັ ຋ໃ ີເນໄ຃ຌຸ ຃າໃ ຘຄູ ຋າຄຈາໄ ຌ຿ຑຆະຌາກາຌຉໃ ໍຓະຌຸຈ (ຍຌຸ ຋ຍ຺ ຑະແຆຘຓ຺ ຍຈັ , 2018). ຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ຌໄີ, ຎະຆາກບຌຓະຌຸຈແຈຽໄ ຑໃ ີຓຂຶໄຌດໃາຄທບໃ ຄແທ ຽຆໃ ິຄຽຎັຌຘາງຽນຈຽປັຈເນໄ຃ທາຓ ຉບໄ ຄກາຌເຌກາຌຍໍຖິ຿ຑກຘຄູ ຂຌໄຶ . ກາຌຂະນງາງຉທ຺ ຽຓບື ຄຽຑໃ ືບຘາໄ ຄຍບໃ ຌດບໃູ າແຘ, ກາຌນາຎາຂາງ, ຾ຖະ ກາຌຑຈັ ຋ະຌາຑໄືຌຊາຌ຿຃ຄຖາໃ ຄຉາໃ ຄໂຽຆໃ ັຌ: ກາຌຎຍັ ຎຄຸ ຽຘັໄຌ຋າຄ຃ຓ຺ ຓະຌາ຃ຓ຺ ຋າຄຌາໍໄ , ກາຌ ຘາໄ ຄຽຂໃ ບື ຌແຒຒໄາຌາໍໄ ຉກ຺ , ກາຌຘາໄ ຄຆຌ຺ ຖະຎະ຋າຌ, ກາຌນາຎາ຾ຍຍຏິຈກຈ຺ ໝາງ ຾ຖະ ຽກຌີ ຂບຍ ຽຂຈ ຽຆໃ ັ ຌ: ກາຌເຆໄຖະຽຍີຈ ຾ຖະ ບຸຎະກບຌຉໃາຄໂ຋ໃ ີຏິຈກຈ຺ ໝາງ ແຈຽໄ ຎັຌກາຌ຋າໍ ຖາງ ນົື ຎໃຼຌ຾ຎຄ຾ນົຄໃ ຋ໃ ີດບໃູ າແຘຂບຄຎາເຌ຋າໍ ຓະຆາຈຌຍັ ຓຌໄື ຍັ ນົາງຂຌຶໄ ຘໃຄ຺ ຏຌ຺ ກະ຋ຍ຺ ບຌັ ເນງນໃ ົທຄຉໃ ໍຎາກ຃ໍ ື: ຘຈັ ຌາໍໄ ຆະຌຈິ ບໃ ຌື ໂ ຋ໃ ີບາແຘ຾ນົຄໃ ຌາໍໄ ເຌກາຌຈາໍ ຖຄ຺ ຆທີ ຈິ ຾ຖະ ນາກຌິ , ຏຌ຺ ຋ໃ ີຉາຓຓາກ຃ໍ ືກາຌຽປັຈເນໄ ຎາຆະຌຈິ ຉາໃ ຄໂເຌ຋າໍ ຓະຆາຈນົຼຸຈໜບໄ ງຊບງຖຄ຺ ຅າກຽຓໃບື ກບໃ ຌ ກາໄ ທແຎຽຊຄິ ກາຌຘຌູ ຽຘງຆະຌຈິ ຑຌັ ຎາເຌບະຌາ຃ຈ຺ ຉໃ ໍໜາໄ . ຽຓໃບື ຽທ຺ໄາຽຊຄິ ກາຌຌາໍ ເຆໄ ຾ຖະ ຃ຌຸ ຎະ຿ນງຈຂບຄຎາ຾ຓຌໃ ຓດີ ໃາຄນົທຄນົາງ ຽຆໃ ັຌ: ຽຎັຌບານາຌ຋ໃ ີງບໃ ງຄາໃ ງ ຾ຖະ ເນໄ຿ຎຕຉິຌຘູຄ, ຎາຽຎັຌບານາຌ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓຌິງຓ຺ ຘູຄ ຿ຈງ ຘະຽຑາະ຾ຓຌໃ ຃ຌ຺ ບາຆີ຋ໃ ີຓກັ ຌາໍ ຓາຎຸຄ຾ຉໃຄຽຎັຌບານາຌ ຽຆໃ ິຄຘໃທຌນົາງຽຆໃ ືບກຌັ ທາໃ : ກາຌກຌິ ຎາ ຘາຓາຈຽປັຈເນໄຓບີ າງງຸ ືຌ, ຓຏີ ິທຑຌັ ຘຈ຺ ເຘ, ຍໃ ໍຽຊາໄ຺ ແທ ຾ຖະ ງຄັ ຘາຓາຈຂາງຽຎັຌຘິຌ຃າໄ ຋ໃ ີຓຖີ າ຃າ ຾ຑຄຌາໍ ບກີ . ຈຄໃ ັ ຌຌັໄ , ຓະຌຈຸ ຽປ຺າຘທໃ ຌນົທຄນົາງ຅ໃຄຶ ແຈຆໄ ບກນາ຋ກຸ ທ຋ິ ີ຋າຄເຌກາຌຌາໍ ຽບ຺າຎາຓາຽຎັຌ 1

ບານາຌ ບຌັ ຽຎັຌຘາງຽນຈຽປັຈເນຽໄ ກຈີ ຓບີ ຈຸ ຘານະກາໍ ກາຌຎະຓຄ຺ ຖທຓ຋ຄັ ກາຌຖຼໄ ຄ ຾ຖະ ກາຌນາ ຎາຉາຓ຾ນົຄໃ ຌາໍໄ ເຌ຋າໍ ຓະຆາຈຌຍັ ຓຌືໄ ຍັ ນົາງຂຌໄຶ . ຅າກກາຌ຋ໃ ີຎະຆາຆຌ຺ ຽ຃ງີ ນາຎາ ນົື ຅ຍັ ຎາ ຽຑໃ ືບຌາໍ ຓາຽຎັຌບານາຌຍໍຖິ຿ຑກຑາງເຌ຃ບຍ຃ທ຺ ຾ຖທໄ ງຄັ ແຈຽໄ ກຈີ ຓກີ າຌນາຎາຽຑໃ ືບຂາງຽຎັຌຘິຌ຃າໄ ບີກຈທໄ ງ. 1) ຌບກ຅າກ຃ທາຓຌງິ ຓ຺ ຆຓ຺ ຆບຍຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຽປ຺າເຌກາຌປຍັ ຎະ຋າຌຎາຘຈ຺ ຾ຖທໄ , ງຄັ ຽຎັຌ ຘິຌ຃າໄ ຂາງ຾ຖຍຉາຓ຾຃ຓ຋າຄບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ເນຌໄ ກັ ຋ບໄ ຄ຋ຼໃ ທ຋ຄັ ຑາງເຌ ຾ຖະ ຉາໃ ຄຎະຽ຋ຈ, ກາຌ຾ຎ ປຍູ ບານາຌ຅າກຎາຘຈ຺ ຽຎັຌບກີ ທ຋ິ ີໜໃ ຶຄ຋ໃ ີຌງິ ຓ຺ ກຌັ ຽປັຈນົາງ ຾ຖະ ຓນີ ົາງປຍູ ຾ຍຍຽຆໃ ັຌ: ຎາ຾ຈກ, ຘຓໄ຺ ຎາ , ຎາກະຎໃບຄ, ຎາຽ຃ັຓ, ຖກູ ຆຌໄີ ຎາ, ຎາ຾ນຄໄ ຾ຖະ ບໃ ືຌໂ. ດໃເູ ຌຎະຽ຋ຈຂບຄຑທກຽປ຺າ຾ຓຌໃ ຓຎີ ານົາກ ນົາງຆະຌຈິ ຾ຖະ ຾ຏກໃ ະ຅າງຉາຓ຾ນົໃຄຌາໍໄ ຉາໃ ຄໂເຌ຋ໃທ຺ ຎະຽ຋ຈ຾ຉຑໃ າກຽໜືບ຅ຌ຺ ປບຈຑາກເຉ,ໄ ຿ຈງ ຘະຽຑາະ຾ຓຌໃ ຍຌັ ຈາ຾ຂທຄຉາໃ ຄໂ຋ໃ ີດ຋ໃູ າຄຑາກເຉຂໄ ບຄ ຘຎຎ ຖາທ ຽຆໃ ຄິ ຊແື ຈທໄ າໃ ຽຎັຌບຎໃູ າຂະໜາຈເນງໃ ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຋າຄຈາໄ ຌຽຘຈຊະກຈິ ຾ຖະ ຓ຃ີ ທາຓບຈຸ ຓ຺ ຘຓ຺ ຍຌູ ຋າຄ຾ນົຄໃ ຌາໍໄ ຋າໍ ຓະຆາຈ ຽຑໃ ືບກາຌ຋າໍ ຓານາກຌິ ຂບຄຆາທຎະຓຄ຺ ເຌຂຄ຺ ຽຂຈຈຄໃ ັ ກາໃ ທ (ກບຌບຓຸ າ ຑຄ຺ ຘາ, 2011). 2) ຎາຓທີ ທິ ຈັ ຋ະຌາກາຌຓາ຅າກຑທກຘຈັ ຓກີ ະຈກູ ຘຌັ ນົຄັ ຂຌັໄ ຉາໃ ໍ ຾ຖະ ຉາຓກາຌຘຌັ ຌຊິ າຌທາໃ : ຘຈັ ຽ຃ໃ ຄິ ຍກ຺ -ຽ຃ໃ ຄິ ຌາໍໄ ຾ຓຌໃ ທທິ ຈັ ຓາ຅າກຎາ, ຈໃຄັ ຌຌັໄ , ຎາ຅ໃ ຄຶ ຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຑຌັ ກຍັ ຘຈັ ຓກີ ະຈກູ ຘຌັ ນົຄັ ບໃ ືຌໂ ຋າຄຈາໄ ຌທທິ ຈັ ຋ະຌາກາຌ. ກາຌ຋ໃ ີຎາຓປີ ຍູ ປາໃ ຄນົາງ຾ຍຍ, ຍາຄຆະຌຈິ ຓປີ ຍູ ປາໃ ຄ຾ຎກ, ຍາຄຆະຌຈິ ຓີ ຘີຘຌັ ຘທງຄາຓ, ຽປັຈເນ຃ໄ ຌ຺ ຌງິ ຓ຺ ຌາໍ ຓາຽຎັຌຘຈັ ຖຼໄ ຄ ຾ຖະ ກາງຽຎັຌຽຘຈຊະກຈິ ຋ໃ ີຘາຓາຈຘາໄ ຄຖາງປຍັ ເນ຾ໄ ກຎໃ ະຆາຆຌ຺ ບກີ ຈທໄ ງ. 3) ຎະຽ຋ຈຖາທເຌບະຈຈີ ຓຆີ ຍັ ຑະງາກບຌ຋າໍ ຓະຆາຈ ຾ຖະ ຘໃ ຄິ ຾ທຈຖບໄ ຓ຋ໃ ີບຈຸ ຓ຺ ຘຓ຺ ຍຌູ ຖທຓ຋ຄັ ຎໃາແຓ ໄ ຾ຖະ຾ນົຄໃ ຌາໍໄ ຎະກບຍຓຘີ ຈັ ຎໃາ, ຘຈັ ຎໃາ ຾ຖະ ຘຈັ ຌາໍໄ , ຎະຽ຋ຈຖາທຓກີ າຌຑຈັ ຋ະຌານົາງດໃາຄ ເຌທ຋ິ ະງາຘາຈ ຾ຖະ ຽຉັກ຿ຌ຿ຖດີ. 4) ຽຓບື ຄ຅າໍ ຑບຌ ຾ຂທຄ ຘະນທຌັ ຌະຽຂຈຽຎັຌຽຓບື ຄໜໃ ຶຄ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓບຈຸ ຓ຺ ຘຓ຺ ຍຌູ ແຎຈທໄ ງຆຍັ ຑະງາ ກບຌ຋າໍ ຓະຆາຈຌາໂຆະຌຈິ ຍໃ ໍທາໃ ຅ະຽຎັຌຆຍັ ຑະງາກບຌຎໃາແຓ,ໄ ຑືຈຑຌັ ຋ຌັ ງານາຌ, ຿ຈງຘະຽຑາະ ຾ຓຌໃ ຾ນົຄໃ ຌາໍໄ ບຌັ ຽຎັຌ຋ໃ ີດບໃູ າແຘຂບຄຎາຆະຌຈິ ຉາໃ ຄໂ ກ຃ໍ ຘື ໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ ຆະຌຈິ ບໃ ຌື ໂ. 5) ບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຉາຓກາຌຍບກຽຖໃ ຺າຂບຄຏຽໄູ ຊາ຺ໄ ຏໄ຾ູ ກຘໃ ືຍ຋ບຈກຌັ ຓາເຌຽຓໃບື ກບໃ ຌ ຾ຓຌໃ ຽຎັຌນທໄ ງ ຽຎັຌປບໃ ຄຎກ຺ ຃ຓຸ ແຎຈທໄ ງຑໃຓຸ ແຓຌໄ ບໄ ງເນງ,ໃ ຽຎັຌຽຘັໄຌຌ຋າຄ຋ຼທແຎຓານາຘກູໄ ຌັ ຖະນທາໃ ຄຍາໄ ຌຉໃ ໍຍາໄ ຌ, ຽຘັໄຌ຋າຄ຃ຍັ ຾຃ຍກາຌແຎຓາກໃຉໍ ບໄ ຄແຈຍໄ ຼຈຘງຸ ກຌັ ຘະຌຌັໄ ຽຑໃ ິຌ຅ໃຄຶ ຽບໄຌີ ທາໃ : ຘງຸ ຽຊຄິ ຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ຌບໄີ າໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ (ນທໄ ງຘງຸ ) ຽຆໃ ຄິ ຓຆີ ໃ ຓື າ຾ຉຈໃ ກຶ ຈາໍ ຍຌັ ຽຎັຌບາໃ ຄຽກຍັ ຌາໍໄ ຂະໜາຈເນງໃ ຾ຖະ ຽກຍັ ຌາໍໄ ຽຑໃ ືບເຆເໄ ຌກາຌ ຽປັຈຆຌ຺ ຖະຎະ຋າຌ, ບໃາຄຽກັຍຌາໍໄ ຾ນໃຄຌີໄຽຎັຌບາໃ ຄ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓບຈຸ ຓ຺ ຘຓ຺ ຍູຌແຎຈທໄ ງຘຈັ ຌາໍໄ ຋ໃ ີນໃ ົໍຖໄຼຄ ຎະຆາຆຌ຺ ເຌຽຂຈຌຌັໄ ຾ຖະ ຓຎີ ໃາຉຶຍໜາ. ບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຎະກບຍຈທໄ ງນທໄ ງ 03 ຘາງ຋ໃ ີແນົຉກ຺ ເຘຽໃ ຆໃ ັຌ: ນທໄ ງຂາທກາໍ ຽຌກີ ຅າກນທໄ ງແນົ (ຽຓບື ຄບ຋ຸ ຓຸ ຑບຌ), ນທໄ ງກະ຾ຘະ, ນທໄ ງຌາ຃າໍ ຃າທ (ຍໃ ໍ຿ຈຌ) ຅າກ 2

ຈຄ຺ ຎໃານົຼໄ ຌ ຾ຖະ ນທໄ ງຘງຸ ຋ໃ ີຽຎັຌເ຅ກາຄແນົຏໃາຌຉຄັໄ ຾ຉ຋ໃ ິຈຽໜືບປບຈເຉ,ໄ ຉກ຺ ເຘຽໃ ຆ຅າໍ ຑບຌ (ຽໝືບຄ ຍາໄ ຌ຾ກຄໄ ຎຌູ ). ບາໃ ຄຌາໍໄ ຘຸງຘາໄ ຄຉຄັໄ ຂຌໄຶ ເຌຎີ 1987 ຿ຈງ຾ຓຌໃ ຎະຆາຆຌ຺ ຋ໃ ີແຈຎໄ ກຸ ຖະຈຓ຺ ຂຌ຺ ຂທາງກຌັ ຎໄາຌຐາງຈທໄ ງກາໍ ຖຄັ ຾ປຄຄາຌເຌຎີ 2004. ຂບຄຆາທຍາໄ ຌຽບຄ ຾ຖະ ແຈຽໄ ຎີຈເຆກໄ າຌຍໍຖິກາຌເຌ຾ຉຖໃ ະ ຎີ, ຓຽີ ຌບືໄ ຋ໃ ີບາໃ ຄ຿ຉຄໃ ຎະຓາຌ 211,842,391 m2, ຎະກບຍຓີ 70 ໝຍໃູ າໄ ຌ຋ໃ ີຉຄັໄ ດໃເູ ຌຂບຍຽຂຈຂບຄບາໃ ຄ ຿ຉຄໃ ເຌຌຓໄີ ຽີ ຌບໄື ຋ໃ ີຽກຍັ ກກັ ຌາໍໄ 10,000 m2, ຖະຈຍັ ໝາໄ ຌາໍໄ ຎກ຺ ກະຉິ຾ຓຌໃ 134,000 m2, ຍໍຖິຓາຈຌາໍໄ ເຌ ບາໃ ຄ 47,250,000 m3, ຃ທາຓຽຖກິ ຎະຓາຌ 8-10 m, ຉຄັໄ ດຖໃູ ະນທາໃ ຄກາຄຂບຄຍາໄ ຌ ຈບຌ຾ງຄ ຾ຖະ ຍາໄ ຌ ຆະ຃ຶຌ, ຽຓບື ຄ ຅າໍ ຑບຌ ຾ຂທຄ ຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ ນໃາຄ຅າກຉທ຺ ຽຓບື ຄ ຅າໍ ຑບຌ ແຎ຋າຄ຋ິຈ ຽໝືບຎະຓາຌ 18 Km, ນໃາຄ຅າກຉທ຺ ຽຓບື ຄ ຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ 69 Km, (ຂະ຾ໝຄຆຌ຺ ຖະຎະ຋າຌ ຑະ຾ຌກກະຘກິ າໍ ຾ຖະ ຎໃາແຓ຾ໄ ຂທຄ ຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ), ບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ກໃຽໍ ຎັຌບາໃ ຄຽກຍັ ຌາໍໄ ຋ໃ ີຘະ ໜບຄຌາໍໄ ເນ຾ໄ ກຎໃ ະຆາຆຌ຺ ຉະນົບຈຓາ, ຽຎັຌຍບໃ ຌ຋ໃ ີຎະຆາຆຌ຺ ຋າໍ ຓານາກຌິ ຌາໍ ເຆຽໄ ຂໄ຺າເຌກາຌຈາໍ ຖຄ຺ ຆທີ ິຈຂບຄ ຽຂ຺າຽ຅າ຺ໄ ຿ຈງຘະຽຑາະ຾ຓຌໃ ເຌຖະຈ຾ູ ຖຄໄ ຅ະຓກີ າຌຖະຍາງຌາໍໄ ບບກ຅າກຐາງຆຌ຺ ຖະຎະ຋າຌ, ຽຑໃ ືບຆທໃ ງ ຏຌ຺ ຏະຖິຈ຋າຄກະຘິກາໍ , ຘະຌຌັໄ ຽປ຺າ຅ໃຄຶ ຘາຓາຈຽທໄ຺າແຈທໄ າໃ : ບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຾ຓຌໃ ຽຎັຌ຾ນົຄໃ ຌາໍໄ ຋ໃ ີຎະຆາຆຌ຺ ຋ໃ ີ ເກ຃ໄ ຼຄ ຾ຖະ ຖຼຍຉາຓຂບຍ຾຃ຓຘງຸ ຽຑໃ ິຄຑາບາແຘ ຾ຖະ ຌາໍ ເຆຽໄ ຂໄ຺າເຌກາຌຈາໍ ຽຌຌີ ກຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂເຌ ກາຌຈາໍ ຖຄ຺ ຆທີ ຈິ ຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຉະນົບຈຓາ. ຘຶກຘາ຃ຌຸ ຌະຑາຍຌາໍໄ ບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຍາໄ ຌ ຈບຌ຾ງຄ ຽຓບື ຄ ຅າໍ ຑບຌ ຾ຂທຄ ຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ (ຈທຄຓາຖາ ເຍຽຏໃ ຺າ ຾ຖະ ຖຈັ ຘະໝີ ຘຌິ ຌະຘບຌ, 2014-2015) 1.2 ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ - ຽຑໃ ືບ຅າໍ ຾ຌກຆະຌຈິ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ຽນັຌເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ . - ຽຑໃ ືບຑຌັ ຖະຌາຖກັ ຘະຌະ຋າຄຘຌັ ຊາຌທ຋ິ ະງາຎາ຾ຉຖໃ ະຉະກຌຸ ຾ຖະ ຆະຌຈິ ຋ໃ ີຽຎັຌຉທ຺ ຾຋ຌ. - ຽຑືບຎຼຍ຋ຼຍ຃ທາຓໜາ຾ໜຌໄ ຂບຄຉະກຌຸ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ຾ຉຖໃ ະຽຂຈຉາຓຖະຈກູ າຌ. - ຽຑໃ ືບຘຶກຘາກາຌກະ຅າງຑຌັ ຂບຄຎາເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ . 1.3 ຘຓ຺ ຓຈຸ ຊາຌ - ຎາເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຽຓບື ຄ຅າໍ ຑບຌ ຾ຂທຄຘະນທຌັ ຌະຽຂຈບາຈຓນີ ົາງຆະຌຈິ . - ຎາ຾ຉຖໃ ະຆະຌຈິ ຓປີ ຍູ ປາໃ ຄຖກັ ຘະຌະ຋າຄຘຌັ ຊາຌ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ . - ຾ຉຖໃ ະ຅ຈຸ ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄຉາຓຖະຈກູ າຌບາຈ຅ະຓຎີ ານົາງຉະກຌຸ . - ຎາ຾ຉຖໃ ະຉະກຌຸ ບາຈ຅ະບາເຘຖະຍຍ຺ ຌຽິ ທຈ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ . 3

1.4 ຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈຂບຄກາຌຘກຶ ຘາ - ແຈຂໄ ໍຓໄ ຌູ ກຼໃ ທກຍັ ຉະກຌຸ ຎາເຌຂບຍຽຂຈ຾ນົຄໃ ຌາໍໄ ຘງຸ ຋ໃ ີຘກຶ ຘາ຋ຄັ ໝຈ຺ . - ຘາຓາຈປນູໄ ົກັ ກາຌເຌກາຌ຅ຈັ ຅າໍ ຾ຌກຆະຌຈິ ຂບຄຎາ. - ຘາຓາຈປແູໄ ຈຽໄ ຊຄິ ຃ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄຂບຄຆະຌຈິ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ເຌ ບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ . - ແຈຉໄ ທ຺ ດາໃ ຄຎາຽກຍັ ປກັ ຘາແທເໄ ຌຑິຑິ຋ະຑຌັ . - ຘາຓາຈຽຎັຌຂຓໍໄ ຌູ ເຌກາຌຘກຶ ຘາກຼໃ ທກຍັ ຆະຌຈິ ຎາເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຉໃ ໍແຎ. - ຘາຓາຈປ຃ູໄ ທາຓໜາ຾ໜຌໄ ຂບຄຎາເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ 4

ຑາກ຋ີ 2 ຋ຍ຺ ຋ທຌຽບກະຘາຌ ຾ຖະ ຂບຍຽຂຈ຾ຌທ຃ທາຓ຃ຈິ 2.1 ຋ຍ຺ ຋ທຌຽບກະຘາຌ ຾ຖະ ຋ິຈຘະຈ຋ີ ໃ ີກຼໃ ທຂບໄ ຄ ເຌກາຌຘຶກຘາກຼໃ ທກຍັ ຎາ ຽຖໃ ີຓຉຌ຺ໄ ຅າກຏຌ຺ ຄາຌກາຌຂຼຌທຆິ າຓຌິ ທ຋ິ ະງາຂບຄ (Aristotle, 384-322 ກບໃ ຌຎີ ຃.ຘ) ຖາທແຈກໄ າໍ ຌຈ຺ ຆໃ ຎື າແທໄ 115 ຆະຌຈິ ຓາຽຊຄິ ຎີ ຃.ຘ 1517 ແຈ຅ໄ າໍ ຾ຌກຑຌັ ຎາຽຑີຓບີກ 110 ຆະຌຈິ . ຿ຈງເຆນໄ ົກັ ກາຌ຋າຄກາງະທຑິ າກ, ຎີ ຃.ຘ 1554-1557 ຽບຆ ຆາຖະທແິ ຌ ແຈຉໄ ີຏຌ຺ ຄາຌກາຌທຽິ ຃າະຑຌັ ຎາ ຑບໄ ຓປຍູ ຎະກບຍຎາ຅າກບີຉາຖີ ຅າໍ ຌທຌ 92 ຆະຌຈິ .ເຌຽທຖາຌຌັໄ (຅ີ ຾ບຌຽຈຖຽ຋ຖ, ຃.ຘ 1544-1555). ແຈຑໄ ິຓໜຄັ ຘື຋ໃ ີຘະນົຼູຍກຼໃ ທກຍັ ຎາແຈ຋ໄ ຄັ ໝຈ຺ ຋ໃ ີປ຅ູໄ ກັ ແທເໄ ຌຽທຖາ ຉໃ ໍຓາ຃ທາຓປກູໄ ຼໃ ທກຍັ ຋າຄຈາໄ ຌຎາກແໍ ຈຂໄ ະນງາງຉທ຺ ດໃາຄກທາໄ ຄຂທາຄ ຿ຈງຓຌີ ກັ ຆທີ ະທ຋ິ ະງາ, ຌກັ ຋າໍ ຓະຆາຈທ຋ິ ະງາ, ຌກັ ຘາໍ ນົທຈ ຽປັຈຖາງຄາຌກາຌ຃ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຎາຆະຌຈິ ເໝຽໃ ຑໃ ີຓຂຌໄຶ ຉະນົບຈຽທຖາ, ເຌ ຎີ ຃ ຘ.1687 ຖາທແຈ຅ໄ າໍ ຾ຌກຎາແຈໄ 420 ຆະຌຈິ ດໃາຄຽຎັຌຖະຍຍ຺ ຾ຖະ ໜາໄ ຽຆໃ ບື ຊ,ື ຽຎັຌຑໄືຌຊາຌ ກາຌຘຶກຘາ຋າຄຈາໄ ຌຓຌິ ທິ຋ະງາເນໄກຍັ ຌກັ ທິຆາກາຌເຌງຸກຌຌັໄ ຿ຈງຘະຽຑາະຎີຽຉີຕ໌ ບາຕຽ໌ ຋ຈິ (1705-1735) ແຈເໄ ຆຑໄ ໄືຌຊາຌ຅າກທຌິ ຿ຖຍຓີ າຎຍັ ຎຄຸ ຾ຖະ ຉຄັໄ ຖະຍຍ຺ ກາຌທຽິ ຃າະຑຌັ ຎາແທດໄ ໃາຄຈ຅ີ ຌ຺ ແຈປໄ ຍັ ຘາງາທາໃ ຽຎັຌຍິຈາ຾ນໃຄຓຌິ ທິ຋ະງາ ຏຌ຺ ຄາຌຂບຄຖາທແຈຌໄ າໍ ຓາຉີຑິຓຽຏີງ຾ຑໃ຿ຈງເຆຆໄ ໃ ືທາໃ SYSTEM ANATURAL- IST ເຌຎີ ຃.ຘ 1738 ໜຄັ ຘືຆຸຈຌແໄີ ຈຽໄ ຎັຌຑືໄຌຊາຌ຋າຄຈາໄ ຌບະຌກຸ ຓ຺ ທິ ຊາຌຂບຄຎາເຌຽທຖາຉໃ ໍຓາ (ຘຑຸ າຑບຌ ຘກຸ ຘຽີ ນົືບຄ, 1999). ຃ຌ຺ ຽປ຺າປຍັ ປກູໄ ຼໃ ທກຍັ ກາຌກາໍ ຽຌຈີ ຂບຄຎາຓາ຾ຖທໄ ຎະຓາຌ 500 ຖາໄ ຌກທາໃ ຎີ, ຽຆໃ ຄິ ຑຍ຺ ຽນັຌ ປບໃ ຄປບງຂບຄຆາກຈກຶ ຈາໍ ຍຌັ , ຎາຍປູ າຌກຓຸໃ ຋າໍ ບິຈຽຎັຌ Ostracoderm ຋ໃ ີຘຌູ ຑຌັ ແຎ຾ຖທໄ , ຽຎັຌຍຌັ ຑະຍຖູ ຈຸ ຂບຄຑທກຎາຍໃ ໍຓ຃ີ າຄກະແຉ ຾ຖະ Placoderm ຽຎັຌຍຌັ ຑະຍຖູ ຈຸ ຂບຄຑທກຎາ຋ໃ ີຓ຃ີ າຄກະແຉ (ຘຽຉ຾ຒຌ ບ.ຓຖີ ຽຖີຕ, ຅ບຌ ຍ.ປາຕຽຖ, 2009). ຎາຈາໍ ຖຄ຺ ຆທີ ຈິ ດໃແູ ຈ຋ໄ ຄັ ຌາໍໄ ຅ຈື , ຌາໍໄ ຽ຃ັຓ ຾ຖະ ຌາໍໄ ຎະຘຓ຺ , ຎະ຅ຍຸ ຌັ ຓຎີ ະຓາຌ 32.000 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ງຄັ ຓຆີ ະຌຈິ ເໝໂໃ ຋ໃ ີ຃ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຽຑໃ ີຓຂຌໄຶ ຋ກຸ ຎີ ຿ຈງ ຘະຽຖງໃ ຎີຖະ 10 ຆະຌຈິ ຋ຄັ ເຌຌາໍໄ ຅ຈື ຾ຖະ ຋ະຽຖ ຎາຽຎັຌຘຈັ ຽຖືບຈຽດັຌ,ນາງເ຅ຈທໄ ງຒຌັ ຒືຓ (ງກ຺ ຽທັໄຌ຅າຑທກຎາ຋ໃ ີຓຎີ ບ), ນາກຌິ ຾ຖະ ຓຆີ ທີ ຈິ ດເໃູ ຌຌາໍໄ ຽ຋ໃ ຺າຌຌັໄ , ຽຎັຌຘຈັ ຋ໃ ີຓກີ ະຈກູ ຘຌັ ນົຄັ , ຓີ ຃າຄກະແຉ຃ຍ຺ (ງກ຺ ຽທັໄຌຎາຑທກຍໃ ໍຓ຃ີ າຄກະແຉຽຆໃ ຄິ ແຈ຾ໄ ກຎໃ າຎາກກຓ຺ (Agnatha or Cyclostome), ຖາໍ ຿ຉຎກ຺ ນຓໄຸ ຈທໄ ງຽກຈັ ຽຓບື ກ ນົື ຾ຏຌໃ ກະຈກູ , ກາຌຽ຃ໃ ືບຌແນທແຎຓາຈທໄ ງ຃ີ ຾ຖະ ກາໄ ຓຽຌບໄື ຖາໍ ຿ຉ, ນທ຺ ເ຅ຓີ 2 ນບໄ ຄ, ຘທໃ ຌນົາງຎະຘຓ຺ ຑຌັ ຌບກປາໃ ຄກາງ, ຍາໃ ຄຆະຌຈິ ຎະຘຓ຺ ຑຌັ ເຌປາໃ ຄກາງ, ຘທໃ ຌນົາງ ບບກຖກູ ຽຎັຌແຂ,ໃ ຍາໃ ຄຆະຌຈິ ບບກຖກູ ຽຎັຌ຿ຉ (Hortle, 2009). 5

2.1.1 ກາຌຘກຶ ຘາ຋າຄຈາໄ ຌ ທ຋ິ ະງາຂບຄຎາ. ກາຌຘຶກຘາຎາເຌ຾ຓຌໃ າໍໄ ຂບຄດໃເູ ຌ ຘຎຎ ຖາທ ຽຖໃ ີຓ຾ຉຎໃ ີ 1999 ແຈຘໄ ຶກຘາຎາຑືໄຌຽຓບື ຄດໃູ ຑາກເຉຂໄ ບຄຖາທ ຑາງເຉປໄ ຍັ ຘະໜຍັ ຘະໜຌູ ຂບຄ຿຃ຄກາຌຎະຓຄ຺ ຆຸຓຆຌ຺ ຾ຖະ ຎກ຺ ຎກັ ປກັ ຘາ ຎາຂາໃ , ກະຆທຄກະຘກິ າໍ ຎໃາແຓ,ໄ ຘາຓາຈຽກຍັ ປທຍປທຓຆະຌຈິ ຑຌັ ຎາແຈຎໄ ະຓາຌ 300 ກທາໃ ຆະຌຈິ . ຽຆໃ ຄິ ງຄັ ແຈໄ ຑິຓຎໄືຓຎາຑໄືຌຽຓບື ຄດຑໃູ າກເຉຂໄ ບຄຖາທຂຌໄຶ ເຌຎີ 1999 ຽຆໃ ຄິ ແຈຓໄ ກີ າຌຍຌັ ງາງຖກັ ຘະຌະຑິຽຘຈຂບຄຎາ, ຾ນົຄໃ ຋ໃ ີດບໃູ າແຘ, ຖະຍຍ຺ ຌຽິ ທຈ ຾ຖະ ກາຌຎະຓຄ຺ (ບຼໃ ຌ ຾ຍຕຈ໌ ຾ຖະ ຋ີຓຄາຌ, 1999). ກາຌຘຶກຘາ຃ຄັໄ ຉໃ ໍຓາ, ແຈຘໄ າໍ ນົທຈ຋ໃທ຺ ຎະຽ຋ຈ຾ຉຽໃ ໜືບປບຈເຉເໄ ຌຖາທ ຿ຈງກາຌປທໃ ຓຓື ກຍັ ກຓ຺ ຖຼໄ ຄຘຈັ ຾ຖະ ກາຌຎະຓຄ຺ ຂບຄກະຆທຄກະຘິກາໍ ຾ຖະ ຎໃາແຓ,ໄ ຂະ຾ໜຄຖຼໄ ຄຘຈັ ຾ຖະ ກາຌ ຎະຓຄ຺ ຂບຄຽຓບື ຄ ຾ຖະ ຾ຂທຄຉາໃ ຄໂ຋ໃ ີແຈຖໄ ຄ຺ ຽກັຍກາໍ ຂໍຓໄ ຌູ . ກາຌຘາໍ ນົທຈ຾ຓຌໃ ຾ຌເຘຘໃ ຶກຘາ຃ທາຓ ນົາກນົາງຂບຄຆະຌຈິ ຑຌັ ຎາ ຾ຖະ ຘາໄ ຄຎືໄຓຉາໍ ຖາກຼໃ ທກຍັ ຎາດໃເູ ຌຖາທ (Fishes of Laos) ຿ຈງແຈໄ ຽຌັຌໄ ຽຊຄິ ນົກັ ກາຌ຅ຈັ ຾ຍຄໃ ຾ຖະ ກາຌຍຌັ ງາງຖກັ ຘະຌະຉາໃ ຄໂຂບຄຎາ຾ຉຖໃ ະຆະຌຈິ , ຍບໃ ຌດໃບູ າແຘ ຾ຖະ ຌຽິ ທຈທ຋ິ ະງາຑບໄ ຓ຋ຄັ ຊາໃ ງປຍູ ຎະກບຍ, ກາຌຘາໍ ນົທຈເຌ຃ຄັໄ ຌ,ີໄ ຘາຓາຈ຅າໍ ຾ຌກຆະຌຈິ ຎາແຈໄ 51 ຉະກຌຸ , 181 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 481 ຆະຌຈິ (Kottelat, 2001). 2.1.2 ບະຌກຸ ຓ຺ ທຊິ າຌ ກາຌຘຶກຘາບະຌຸກຓ຺ ທຊິ າຌຂບຄຎາ຃ືກາຌ຅ຈັ ຖາໍ ຈຍັ , ຅ຈັ ຖະຍຼຍ, ຅ຈັ ໝທຈໝໃຂູ ບຄຎາ ເຌຉາໍ ຾ໜຄໃ ຾ຖະ ຖະຈຍັ ຂບຄຘໃ ິຄຓຆີ ທີ ຈິ ເຌກຓຸໃ ຎາຈທໄ ງກຌັ ຾ຖະ ເຌຖະນທາໃ ຄກຓຸໃ ຘຈັ ບໃ ືຌໂ ຋ໃ ີດຉໃູ າໃ ໍ ກທາໃ ນົື ຘູຄກທາໃ ຂໄຶຌແຎ, ຓກີ າຌຉຄັໄ ຆໃ ື຋າຄທິ຋ະງາຘາຈ ຾ຖະ ຆໃ ືຘະຽຑາະກຓຸໃ ຂບຄຘໃ ິຄຓຆີ ີທິຈຉາຓ ນົກັ ກາຌ຋າຄຆທີ ະທ຋ິ ະງາຽບີໄຌທາໃ : Taxon ເນຊໄ ກື ຉບໄ ຄ ຾ຖະ ເຆຉໄ ິຈຉໃ ໍຘໃ ືຘາຌເນຽໄ ຂ຺ໄາເ຅ເຌຖະນທາໃ ຄ ຌກັ ທ຋ິ ະງາຘາຈຈທໄ ງກຌັ ຋ໃທ຺ ຋ກຸ ຓຓຸ ຿ຖກ. ກາຌຉຄັໄ ຆໃ ຘື ຈັ ນົື ຎາຉາຓນົກັ ກາຌ຋າຄຆທີ ະທ຋ິ ະງາ ຽປັຈເນຽໄ ປ຺າປຽູໄ ຊຄິ ຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຋າຄ ທິທຈັ ຋ະຌາກາຌຖະນທາໃ ຄຘໃ ິຄຓຆີ ີທິຈກຓຸໃ ຈຼທກຌັ ຾ຖະ ກຓຸໃ ຋ໃ ີເກ຃ໄ ຼຄກຌັ ຋າຄຈາໄ ຌທິທຈັ ຋ະຌາກາຌ ນົາງກທາໃ ຑທກ຋ໃ ີດໃູແກບບກແຎ. ຽຌໃ ບື ຄ຅າກຎາ ຾ຖະ ຘໃ ິຄຓຆີ ີທິຈຉາໃ ຄໂ ຓນີ ົກັ ຊາຌກາຌ຃ຌໄ຺ ຑຍ຺ ເຌ ແຖງະຌຌັໄ ຓໜີ ບໄ ງ ນົື ຍໃ ໍຓຽີ ຖງີ ຽປັຈເນຌໄ ກັ ບະຌກຸ ຓ຺ ທຊິ າຌຉບໄ ຄ຃າຈຽຈ຺າຽບ຺າຽບຄ ຽປັຈເນກໄ າຌ຾ຍຄໃ ກຓຸໃ , ຅ຈັ ໝທຈໝ຃ໃູ າຈຽ຃ໃ ບື ຌ, ຾ຉກຉາໃ ຄແຎຉາຓ຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌ ຾ຖະ ນົກັ ກາຌຂບຄຌກັ ທ຋ິ ະງາຘາຈ຾ຉຖໃ ະ ກຓຸໃ , ຍາຄ຃ຄັໄ ຽຓໃບື ຓນີ ົກັ ຊາຌຽຑໃ ີຓຽຉີຓຌບກຽໜືບແຎ຅າກ຋ໃ ີ຃ຌ຺ ຽ຃ີງຽຂໄ຺າເ຅ ກ຅ໍ າໍ ຽຎັຌ຅ະຉບໄ ຄຓກີ າຌ ຅ຈັ ຖາໍ ຈຍັ ໝທຈໝເໃູ ໝ,ໃ ຉາໍ ຾ໜຄໃ ຋າຄບະຌກຸ ຓ຺ ທຊິ າຌຂບຄຘໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ ບາຈຓກີ າຌຎໃຼຌ຾ຎຄແຈ.ໄ ກາຌ຅ຈັ ຾ຍຄໃ ໜທຈໝ຿ູ ຈງບີຄຉາຓ (Jordan, 1923), ແຈ຾ໄ ຍຄໃ ຎາບບກຽຎັຌ 3 ຽນໃ ຺ົາ ຃:ື 1) Class Marsiobranchii ແຈ຾ໄ ກຎໃ າຎາກກຓ຺ , ຾ຖຓຑຽຕ, ຾ຖະ ຾ປກຒິຘ. 6

2) Class Elasmoblanchii ແຈ຾ໄ ກຎໃ າກະຈູກບບໃ ຌ຾ຍຄໃ ບບກຽຎັຌ 2 ຽນໃ ຺ົາຘາໍ ປບຄ຃ື Subclass Selachii ແຈ຾ໄ ກຎໃ າກະຈກູ ບບໃ ຌ (sharks, rays and skates) ຾ຖະ ຾ຖະ Subclass Holocephaii ແຈ຾ໄ ກກໃ ຓຸໃ ຎາໜູ ນົື rat fish (Chimaeras) 3) Class Pieces ຎາກະຈກູ ຾ຂຄ ຾ຍຄໃ ບບກຽຎັຌ 3 ຽນໃ ຺ົາຘາໍ ປບຄ Subclass Dipneusti ຎາຓຎີ ບຈ (lungfish) Subclass Crossopterygii ຎາ຋ໃ ີຓ຃ີ ີຽຎັຌຆໄີຌ(lopefins) Subclass Actinopterygii ຎາ຋ໃ ີຓ຃ີ ຽີ ຎັຌກາໄ ຌ rayfine (ຘຑຸ າຑບຌ ຘກຸ ຘີຽນົືບຄ, 1999) ຏາໃ ຌກາຌຘຶກຘາບະຌກຸ ຓ຺ ທຊິ າຌຎາເຌແຖງະຏາໃ ຌຓາຘາຓາຈດຄັໄ ດືຌແຈທໄ າໃ ຎາຽຎັຌຘຈັ ຋ໃ ີ ຏາໃ ຌຂະຍທຌກາຌທທິ ຈັ ຓາ຅າກຘຈັ ຓກີ ະຈກູ ຘຌັ ນົຄັ ຂຌັໄ ຉາໃ ໍ , ຿ຈງບີຄເຘນໃ ົກັ ຊາຌ຋ໃ ີຑຍ຺ ຅າກຆາກຈກຶ ຈາໍ ຍຌັ (Fossil), ຘາຓາຈ຅ຈັ ແຈທໄ າໃ ຎາຽຎັຌຍຌັ ຑະຍຖູ ຈຸ ນາໃ ຄໂຂບຄຓະຌຈຸ , ຽຆໃ ຄິ ຓຌັ ແຈກໄ າໍ ຽຌຈີ ຓາ຾ຉງໃ ກຸ Ordovician ຎະຓາຌ 505 ຖາໄ ຌຎີກບໃ ຌ (Bond, 1996), ກບໃ ຌໜາໄ ຍຌັ ຑະຍຖູ ຈຸ ຂບຄຓະຌຈຸ ນົື ກບໃ ຌ ຑທກຘຈັ ຓກີ ະຈກູ ຘຌັ ນົຄັ . ກາຌ຅ຈັ ຾ຍຄໃ ຎາຉາຓຖາໍ ຈຍັ ນທ຺ ໜທໃ ງບະຌກຸ ຓ຺ ທຊິ າຌ (Hickman, 1982)ຈຄໃ ັ ຌ:ໄີ Kingdom Animal Phylum Chordata Subphylum Verterbrata Superclass Agnatha Superclass Gnathostomata Class Cyclostomata Class Chondirchthyes Class Osteichthyes 2.1.3 ຎະ຿ນງຈຂບຄຎາ ຽຎັຌບານາຌ: ບານາຌ຋ໃ ີແຈ຅ໄ າກຆໄີຌຎາຽຎັຌຘໃ ິຄ຋ໃ ີຓະຌຈຸ ແຈຍໄ ໍຖິ຿ຑກ຾຋ຌຆີໄຌຘຈັ ບໃ ືຌໂ ດໃາຄນົທຄນົາງ ຿ຈງຘະຽຑາະຆາທບາຆີຌິງຓ຺ ເຆຎໄ າຌາໍ ຓາຎຄຸ ຽຎັຌບານາຌ, ຽຌໃ ືບຄ຅າກຆີໄຌຎາຽຎັຌ ບານາຌ຋ໃ ີງບໃ ງຄາໃ ງ ຾ຖະ ຓ຿ີ ຎຕຉຌີ ຘຄູ . ຽຎັຌບຈຸ ຘານະກາໍ : ຽຓໃບື ຎາແຈກໄ າງຽຎັຌຘິຌ຃າໄ ຎະຽຑຈ຋ໃ ີ຅າໍ ຽຎັຌ຾ກກໃ າຌຈາໍ ຖຄ຺ ຆທີ ຈິ ຅ໃ ຄຶ ຽປັຈເນຓໄ ຏີ ໄຉູ ບໄ ຄກາຌຌາໍ ຓາຎຄຸ ຾ຉຄໃ ຽຎັຌບານາຌຘາໍ ຖຍັ ຍໍຖິ຿ຑກນົາງຂຌໄຶ ຽປັຈເນໄບຈຸ ຘານະກາໍ ກາຌ ຎະຓຄ຺ ຖທຓ຋ຄັ ກາຌ຅ຍັ ຎາ ຾ຖະ ກາຌຽຑາະຖໄຼຄຎາຽກຈີ ຂຶໄຌນົາງ ຽປັຈເນໄບຈຸ ຘານະກາໍ ຾ຎປຍູ ຂະນງາງຂຌຶໄ ນົາງ຅າກບຈຸ ຘານະກາໍ ຋ໃ ີເຆເໄ ຌ຃ບຍ຃ທ຺ ຽຌໃ ບື ຄຓາ຅າກຏຌ຺ ຉໃ ໍຽຌໃ ບື ຄ຅າກບຈຸ ຘານະກາໍ ຾ຎ ປຍູ ຽຆໃ ັຌ: ກາຌຽປັຈຌາໍໄ ຓຌັ ຉຍັ ຎາ, ກາຌຽປັຈຽ຃ໃ ບື ຄຎະຈຍັ ຅າກຽກຈັ ຎາ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ. 7

ຈາໄ ຌກາຌຘຶກຘາ: ຽຌໃ ບື ຄ຅າກຎາຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຑຌັ ກຍັ ຘຈັ ຋ໃ ີຓກີ ະຈກູ ຘຌັ ນົຄັ ຆະຌຈິ ບໃ ືຌໂ, ຓີ ຃ທາຓເກຆໄ ຈິ ຋ໃ ີຉາໃ ໍ ກທາໃ ຾ຖະ ຘຄູ ກທາໃ ເຌຈາໄ ຌທທິ ຈັ ຋ະຌາກາຌ ຅ໃຄຶ ຌາໍ ຂຈໍໄ ຌີ ຓີໄ າເຆຽໄ ຎັຌຽບກະຘາຌບາໄ ຄ ບີຄ ນົື ຽຑໃ ືບຎຼຍ຋ຼຍກຍັ ຘຈັ ຋ໃ ີຓກີ ະຈກູ ຘຌັ ນົຄັ . ຌບກ຅າກຌ຾ໄີ ຖທໄ ງຄັ ຓກີ າຌຘຶກຘາທິຆາບໃ ືຌໂກຼໃ ທກຍັ ຘຈັ ຌາໍໄ ຽຆໃ ັຌ: ຘະຖິຖະທ຋ິ ະງາ (Physiology), ຌຽິ ທຈທ຋ິ ະງາ (Ecology) ຾ຖະ ຆທີ ະທ຋ິ ະງາຎະງກຸ ຂະ຾ໜຄບໃ ຌື ໂ. ຽຎັຌຽ຃ໃ ືບຄຎະຈຍັ ຿ຖກ: ຽຌໃ ບື ຄ຅າກຎາຓປີ ຍູ ປາໃ ຄ ຾ຖະ ຘີຘຌັ ຘທງຄາຓ ນົື ຾ຎກຎະນົາຈ ຘາໍ ຖຍັ ຎາຍາຄຆະຌຈິ ຽປ຺າ຅ໃຄຶ ຘາຓາຈຽທໄ຺າແຈທໄ າໃ ຎາຽຎັຌຘທໃ ຌຎະກບຍຂບຄ຋າໍ ຓະຆາຈ຋ໃ ີຆທໃ ງຎະຈຍັ ເນ຿ໄ ຖກຘທງຄາຓ ຾ຖະ ໜາໄ ດນໃູ ົາງຂຌຶໄ . ຽຎັຌຽ຃ໃ ືບຄຆທໃ ງກາໍ ຅ຈັ ຾ຓຄແຓ:ໄ ຓ຾ີ ຓຄແຓນໄ ົາງຆະຌຈິ ຋ໃ ີຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງຉໃ ໍຓະຌຈຸ ຾ຖະ ຘຈັ ຖຼໄ ຄ ຾ຉຽໃ ຌໃ ບື ຄ຅າກ຿ຉບບໃ ຌຂບຄ຾ຓຄແຓຽໄ ນໃ ຺ົາຌບີໄ າແຘດໃເູ ຌຌາໍໄ ຽຎັຌຘທໃ ຌນົາງ ຅ໃ ຄຶ ຽຎັຌກາຌງາກ຋ໃ ີ ຅ະກາໍ ຅ຈັ , ຆໃ ຄຶ ຎາແຈຆໄ ທໃ ງຽນົືບຓະຌຈຸ ຽປ຺າເຌຓຓຸ ຋ໃ ີຽຎັຌ຿ຉກຌິ ແຂໃ ນົື ຿ຉບບໃ ຌ (Hickman, 1982). 2.1.4 ຖກັ ຘະຌະ຋ໃທ຺ ແຎຂບຄຎາ ຎາຈາໍ ຖຄ຺ ຆທີ ຈິ ເຌຘະຑາຍ຾ທຈຖບໄ ຓ຋ໃ ີຽຎັຌຌາໍໄ , ຽຆໃ ຄິ ຅າໍ ຽຎັຌຉບໄ ຄຓກີ າຌຎຍັ ຿ຉຽຎັຌຑິຽຘຈ ນົາງກທາໃ ຘຈັ ຍກ຺ ຆະຌຈິ ບໃ ືຌ ງກ຺ ຽທັຌໄ ກຓຸໃ ຘຈັ ຋ໃ ີຖຼໄ ຄຖກູ ຈທໄ ງຌາໍໄ ຌຓ຺ ຍາຄຆະຌຈິ ຋ໃ ີຘາຓາຈຎຍັ ຿ຉເນດໄ ເໃູ ຌຌາໍໄ ແຈຈໄ ີ, ຓ຃ີ ທາຓນົາກນົາງ຋າຄຈາໄ ຌຆະຌຈິ , ປຍູ ປາໃ ຄ, ຂະໜາຈ, ຘີຘຌັ ຋ໃ ີ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ , ຽຎັຌຘຈັ ຽຖືບຈ ຽດັຌ, ນາງເ຅ຈທໄ ງຒຌັ ຒືຓ (ງກ຺ ຽທັຌໄ ຎາ຋ໃ ີນາງເ຅ຈທໄ ງຎບຈ), ຽ຃ໃ ືບຌແນທຈທໄ ງ຃ີ (Fin) ຾ຖະ ກາໄ ຓຆຌີໄ , ຽປ຺າຘາຓາຈຑຍ຺ ຽນັຌຎາບາແຘດຉໃູ າຓ຾ນົຄໃ ຌາໍໄ ເຌ຋ໃທ຺ ຿ຖກ ຉຄັໄ ຾ຉຽໃ ຂຈຑຘູ ຄູ ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓຘຄູ ຅າກໜາໄ ຌາໍໄ ຋ະຽຖ ຎະຓາຌ 5 km ຾ຖະ ເຌຓະນາຘະໝຈຸ ຽຆໃ ຄິ ຓ຃ີ ທາຓຽຖີກຎະຓາຌ 11 km ຉາໃ ໍ ກທາໃ ຖະຈຍັ ໜາໄ ຌາໍໄ ຋ະຽຖ, ຎາຍາຄຆະຌຈິ ຓກີ າຌຎຍັ ຿ຉຽຂ຺ໄາກຍັ ຘະຑາຍ຾ທຈຖໄບຓ຋ໃ ີຓຌັ ຓກັ ບາແຘດໃູ ຽຆໃ ັຌ: ເຌ຋ະຽຖຌາໍໄ ຽຖີກ຋ໃ ີຓີ ຃ທາຓຽຎັຌບາຆຈິ ນົາງ, ເຌ຋ະຽຖດໃູຂທ຺ໄ ຿ຖກ຋ໃ ີຓຌີ າໍໄ ຾ຂຄຎກ຺ ຃ຓຸ ຉະນົບຈຎີ, ບາໃ ຄຌາໍໄ ຋ໃ ີດຽໃູ ຂຈ຋ະຽຖຆາງ, ເຌຍໃ ໍຌາໍໄ ປບໄ ຌ຋ໃ ີຓບີ ຌຸ ນະຑຓູ ຘຄູ ຎະຓາຌ ຾ຖະ ຾ນົໃຄຌາໍໄ ຋ໃ ີ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ຂຶໄຌກຍັ ຘະຑາທະ຃ທາຓ ຽໝາະຘຓ຺ ຉໃ ໍກຍັ ຆະຌຈິ ຎາ, ຘທໃ ຌນົາງຎາ຅ະບາແຘດໃູເຌຌາໍໄ ຽ຃ັຓ, ຌາໍໄ ຅ຈື ຾ຖະ ຌາໍໄ ຎະຘຓ຺ ຍາຄຆະຌິຈ ຘາຓາຈບາແຘແຈ຋ໄ ຄັ ຘບຄ຾ນົໃຄຌາໍໄ ຾ຖະ ຍາຄຆະຌຈິ ຘາຓາຈຐຄັ ຿ຉເຌຉຓ຺ ແຈຽໄ ຎັຌຽທຖາຈຌ຺ ຿ຈງກາຌ ຽປັຈປູ ຽຆໃ ັຌ: ຎາ຃ໃ ໍ, ຎາຈກູ , ຎາຽຂັຄ, ຅າກຖກັ ຘະຌະຈໃຄັ ກາໃ ທຽນັຌທາໃ ກາຌກະ຅າງຑຌັ ຂບຄຎາ຾ຓຌໃ ຓີ ດາໃ ຄກທາໄ ຄຂທາຄ ຾ຖະ ຽປັຈເນຓໄ ຖີ ກັ ຘະຌະ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ນົາງ, ຎາ຋ໃ ີຓຂີ ະ ໜາຈຌບໄ ງ຋ໃ ີຘຈຸ ເຌ຿ຖກ ຃:ື Dwanppigmygoby mistichthys (ຎາຍ຾ູໃ ຃ະ) ຑຍ຺ ດໃູຎະຽ຋ຈຒີຖິຍຎິຌ ຽຓໃບື ເນງຽໃ ຉັຓ຋ໃ ີ຾ຖທໄ ຅ະຓ຃ີ ທາຓ ງາທຍໃ ໍຽກຌີ 2 cm, ຘທໃ ຌຎາ຋ໃ ີເນງ຋ໃ ໃ ີຘຈຸ ເຌ຿ຖກ ຃:ື Whaleshark Rhincodon typon (ຎາຘະນົາຓທາຌ) ຓ຃ີ ທາຓງາທນົາງກທາໃ 20 m ຾ຖະ ຓຌີ າໍໄ ໜກັ ນົາງກທາໃ 25 ຿ຉຌ (Hickman, 1982). 8

1) ປຍູ ປາໃ ຄຖກັ ຘະຌະຑາງຌບກຂບຄຎາ ບີຄຉາຓນົກັ ກາຌເຌກາຌ຅ຈັ ຾ຍໃຄຖກັ ຘະຌະຑາງຌບກຂບຄຎາ ຾ຓຌໃ ຾ຍໃຄບບກຽຎັຌ 3 ຑາກຘທໃ ຌ຃:ື ຘທໃ ຌນທ຺ , ຘທໃ ຌຖາໍ ຿ຉ ຾ຖະ ຘທໃ ຌນາຄ. ກ. ຘທໃ ຌນທ຺ (Head) ຽຎັຌຘທໃ ຌ຋ໃ ີຽຖໃ ີຓ຅າກຎາງຘຈຸ ຂບຄປຓີ ຘຍ຺ ຈາໄ ຌຽ຋ິຄ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຂບຍ຋າໄ ງຂບຄຽຄຍີ (Opercle ນົື Opercular bone), ຽຆໃ ຄິ ຽຎັຌຘທໃ ຌ຋ໃ ີຉຄັໄ ຂບຄບະແທງະທະຉາໃ ຄໂ ຽຆໃ ັຌ: ຎາກ, ຉາ 1 ຃,ູໃ ປຈູ ຄັ ຅າໍ ຌທຌ 1 ນາ 2 ຃ູໃ ຂຌຶໄ ກຍັ ຎາ຾ຉຖໃ ະຆະຌຈິ ຾ຖະ ຓຽີ ຄຍີ ຋ໃ ີຎກ຺ ຃ຓຸ ຒຌັ ຒືຓ, ຍຌັ ຈາບະແທງະທະຽນໃ ຺ົາຌ຾ີໄ ຓຌໃ ຘທໃ ຌຎະກບຍຂບຄຖະຍຍ຺ ຎະຘາຈ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌປຍັ ຃ທາຓປຘູໄ ກຶ ຾ຖະ ຖະຍຍ຺ ນາງເ຅. ຂ. ຘທໃ ຌຖາໍ ຿ຉ (Turnk) ຽຎັຌຘທໃ ຌ຋ໃ ີຊຈັ ຅າກຂບຍ຋າໄ ງຽຄຍີ ຅ຌ຺ ແຎຽຊຄິ ຍໍຖິຽທຌຉຄັໄ ຘາກຂບຄປ຋ູ ະທາຌ (Anus). ຽຎັຌ ຋ໃ ີຉຄັໄ ຂບຄ຃ີນົຄັ , ຃ີ຋ໄບຄ ຾ຖະ ຃ີຽບີກ ງກ຺ ຽທັໄຌ຃ີ຋ະທາຌ ຾ຖະ ຃ີນາຄ, ຽຎັຌຍບໃ ຌ຋ໃ ີຓຽີ ກຈັ ຾ຖະ ຉບໃ ຓຽຓບື ກ, ຽຆໃ ຄິ ເຆຽໄ ຎັຌຽ຃ໃ ືບຄຎໄບຄກຌັ ຖາໍ ຿ຉ ຌບກ຅າກຌຌັໄ ງຄັ ຽຎັຌ຋ໃ ີຉຄັໄ ຂບຄບະແທງະທະຑາງເຌ ບີກຈທໄ ງ. ຃. ຘທໃ ຌນາຄ (Tail) ຽຎັຌຘທໃ ຌ຋ໃ ີຌຍັ ຅າກຽຘັໄຌຉຄັໄ ຘາກຂບຄປ຋ູ ະທາຌແຎຘຈຸ ດໃຎູ າງ຃ີນາຄ, ຘທໃ ຌນາຄຽຎັຌຘທໃ ຌ຋ໃ ີ ຉຄັໄ ຂບຄ຃຋ີ ະທາຌ ຾ຖະ ຃ີນາຄ, ຃ນີ າຄ຅ະຽປັຈໜາໄ ຋ໃ ີເຌກາຌຍຄັ ຃ຍັ ຋ິຈ຋າຄ ຾ຖະ ຆທໃ ງເຌກາຌຆຄ຺ ຿ຉ, ກາຌຂຌຶໄ ຖຄ຺ ຉາຓຖະຈຍັ ຋ໃ ີຉບໄ ຄກາຌ. 2.2 ຋ຍ຺ ຋ທຌຍຈ຺ ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ ທ຋ິ ະງາຘາຈ຋ໃ ີກຼໃ ທຂບໄ ຄ ກາຌຘາໍ ນົທຈຎາຌາໍໄ ຅ຈື ເຌຎະຽ຋ຈແ຋ແທເໄ ຌໜຄັ ຘື The Fresh water Fishes of Siam or Thailand ຅າໍ ຌທຌ 51 ຉະກຌຸ , 209 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 555 ຆະຌຈິ (Smith, 1954). ກາຌຘາໍ ນົທຈຎາຌາໍໄ ຅ຈື ຋ໃ ີຑຍ຺ ເຌຎະຽ຋ຈກາໍ ຎຽູ ຅ງ຅າໍ ຌທຌ 27 ຉະກຌຸ , 127 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 228 ຆະຌຈິ (Kotellat, 1985). ກາຌຎຍັ ຎຄຸ ບະຌກຸ ຓ຺ ທຊິ າຌຂບຄຎາ Catfish ຋ໃ ີ຅ຈັ ດເໃູ ຌຉະກຌຸ Pangasiidae ຅າໍ ຌທຌ 2 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 21 ຆະຌຈິ ຿ຈງຘກຶ ຘາຉທ຺ ດາໃ ຄ຋ໃ ີຽກຍັ ແທເໄ ຌຑິຑິ຋ະຑຌັ ນົາງ຾ນຄໃ ຖທຓ຋ຄັ ຘກຶ ຘາ຿ຉດາໃ ຄເຌ ຎະຽ຋ຈແ຋ (Viddthayanon, 1993). ກາຌຘາໍ ນົທຈຎາຌາໍໄ ຅ຈື ຋ໃ ີຑຍ຺ ເຌ຾ຓຌໃ າໍໄ ຂບຄຎະຽ຋ຈກາໍ ຎຽູ ຅ງຎະຓາຌ 500 ຆະຌຈິ ແທເໄ ຌໜຄັ ຘື Fishes of the Cambodian Mekong (Rainboth, 1996). 9

ຘກຶ ຘາຆທີ ະທ຋ິ ະງາຍາຄຎະກາຌຂບຄ ຎາໝບູ າຖີ ຋ໃ ີ຾ຓຌໃ າໍໄ ທາໄ ບາໍ ຽຑີ຾ຓ຅ໃ ຓິ ຅ຄັ ນທຈັ ຌາໃ ຌ ຓີ Yasuhlkotakia nigrotlneatus ຽຓໃບື ຘາໍ ນົທຈ຋າຄບະຌກຸ ຓ຺ ທຊິ າຌຽນັຌທາໃ ຓຖີ ກັ ຘະຌະຽຈໃ ັຌ຾ຉກຉາໃ ຄ຅າກ ຎາເຌຘະກຌຸ ຈຼທກຌັ ຃:ື ຽຎັຌຎາ຋ໃ ີຓຘີ ີຘຌັ ຘຈ຺ ເຘ, ຓ຾ີ ຊຍຘີຂາທຽນົືບຄບບໃ ຌ ຾ຖະ ຓ຅ີ ຈຸ ຘີຌາໍໄ ຉາຌຈາໍ ຑາຈກະ຅າງດໃູ຋ໃ ທ຺ ແຎ, ຓ຾ີ ນົໃຄ຋ໃ ີດໃູເຌ຅ຄັ ນທຈັ ຌາໃ ຌ ຘະຽຑາະເຌ຾ຓຌໃ າໍໄ ທາໄ ຅ະ຅ຍັ ຎາຆະຌິຈຌແີໄ ຈເໄ ຌ ຽຈບື ຌກຓຸ ຑາ-ຽຈບື ຌຓຊິ ຌຸ າຂບຄ຋ກຸ ຎີ (ກຼຈຉິ຃ຌຸ ຅ະຽຖຌີ ຘະນທຌັ ຑບໄ ຓ຃ະຌະ, 1996). ຘາໍ ນົທຈຆະຌຈິ ຎາ຋ໃ ີຆາທຍາໄ ຌຑຍ຺ ເຌຽຂຈບະຌຖຸ ກັ ຑຌັ ຘຈັ ຌາໍໄ ຍາໄ ຌທຄັ ໝໍ ໝ຋ໃູ ີ 1 ຉາໍ ຍຌ຺ ຍໃ ໍ, ບາໍ ຽຑີຽຓບື ຄ ຅ຄັ ນທຈັ ຌາໃ ຌ ຉຄັໄ ຾ຉຽໃ ຈບື ຌຉຖຸ າ (1997) ນາຽຈບື ຌຓຌີ າ (1998) ຑຍ຺ ທາໃ ຓ຃ີ ທາຓນົາກນົາງ ຋າຄຈາໄ ຌຆະຌຈິ ຂບຄຎາ຅າໍ ຌທຌ 47 ຆະຌຈິ ຿ຈງ຾ງກຽຎັຌຎາ຋ໃ ີຓຽີ ກຈັ 28 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຎາຍໃ ໍຓຽີ ກຈັ 19 ຆະຌຈິ (ຽຖືບຄຽຈຈ ຅ບຓຽຓບື ຄ, 1997). ຘຶກຘາຎາຑືໄຌຽຓບື ຄດຑໃູ າກເຉຂໄ ບຄຖາທເຌຖະນທາໃ ຄຎີ 1993-1995 ຿ຈງ຿຃ຄກາຌຎະຓຄ຺ ຆຸຓຆຌ຺ ຾ຖະ ຎກ຺ ຎກັ ປກັ ຘາຎາຂາໃ , ກະຆທຄກະຘິກາໍ ຾ຖະ ຎໃາແຓ ໄ ຘາຓາຈຽກຍັ ປທຍປທຓຆະຌຈິ ຑຌັ ຎາແຈໄ ຎະຓາຌ 300 ກທາໃ ຆະຌຈິ ຾ຖະ ແຈຉໄ ຑີ ິຓຎໄຶຓຎາຑໄືຌຽຓບື ຄດຑໃູ າກເຉຂໄ ບຄ ຘຎຎ ຖາທ ຎີ 1999. ຽຌບໄື ເຌຂບຄຎຶໄຓນທ຺ ຈໃຄັ ກາໃ ທ຾ຓຌໃ ແຈປໄ ທຍປທຓຆະຌຈິ ຑຌັ ຎາຑໄບຓ຋ຄັ ຍຌັ ຖະງາງຖກັ ຘະຌະຑິຽຘຈຂບຄຎາ ຾ຉຖໃ ະຆະຌຈິ , ຍບກຽຂຈ຋ໃ ີ຃ຌ຺ໄ ຑຍ຺ , ຾ນົໃຄ຋ໃ ີດໃບູ າແຘ, ຌຽິ ທຈທ຋ິ ະງາຖທຓແຎຽຊຄິ ກາຌຎະຓຄ຺ ບີກຈທໄ ງ (Braid ຾ຖະ ຋ີຓຄາຌ, 1997). ຘຶກຘາບະຌຸກຓ຺ ທິຊາຌຂບຄຎາເຌ຾ຓຌໃ າໍໄ ງຓ຺ ຘາຓາຈຘາໍ ນົທຈ ຾ຖະ ຽກັຍປທຍປທຓຂໍໄຓຌູ ຎາ ຑຍ຺ ຅າໍ ຌທຌ຋ຄັ ໝຈ຺ 28 ຉະກຌຸ ຾ຖະ 144 ຆະຌິຈ. ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງ຋ໃ ີຘຸຈແຈ຾ໄ ກຉໃ ະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຑຍ຺ ຅າໍ ຌທຌ 55 ຆະຌຈິ , ປບຄຖຄ຺ ຓາແຈ຾ໄ ກຉໃ ະກຌຸ ຎາຍູໃ (Cobiidae) ຾ຖະ ຉະກຌຸ ຎາ ຂະ຾ງຄ (Bagridae) ຑຍ຺ ຅າໍ ຌທຌ 22 ຆະຌຈິ ຾ຖະ 10 ຆະຌິຈຉາຓຖາໍ ຈຍັ ຌບກ຅າກຌຌັໄ ຾ຓຌໃ ຎາ ຉະກຌຸ ບໃ ືຌ (຋ຄ຺ ແຆ ຅າຎາຘີ, 1998). ຖາງຄາຌຎາ Sisorid catfish ຆະຌຈິ ເໝໃ ຃ື: Pseudecheneis sympelvicus ເຌຍໍຖິຽທຌຖຓຸໃ ຾ຓຌໃ າໍໄ ຂບຄ ຘາ຋າຖະຌະຖຈັ ຎະຆາ຋ິຎະແຉ ຎະຆາຆຌ຺ ຖາທ ເຌຎີຉໃ ໍຓາ, Robert (1999), ຖາງຄາຌ ຎາຉະກຌຸ Cyprinid ຘະກຌຸ Tor ເຌຖຓໃຸ ຾ຓຌໃ າໍໄ ຂບຄ ຘາ຋າຖະຌະຖຈັ ຎະຆາ຋ິຎະແຉ ຎະຆາຆຌ຺ ຖາທ 3 ຆະຌຈິ ຃:ື Ttambra, Tsinensis ຾ຖະ ຎາຆະຌຈິ ເໝໃ ຃:ື Tater (Robert, 1998). ຘຶກຘາຎາເຌ ຘຎຎ ຖາທ. ເຌຖະນທາໃ ຄຎີ 1996-1999, ຘາໍ ນົທຈ຋ໃທ຺ ຎະຽ຋ຈ຾ຉຽໃ ໜືບປບຈເຉໄ ຿ຈງກາຌປທໃ ຓຄາຌກຍັ ກຓ຺ ຖຼໄ ຄຘຈັ ຾ຖະ ກາຌຎະຓຄ຺ ກະຆທຄກະຘິກາໍ ຾ຖະ ຎໃາແຓ,ໄ ເຌກາຌຘາໍ ນົທຈ ຾ຓຌໃ ຾ຌເໃ ຘກໃ າຌຘຶກຘາ຃ທາຓນົາກນົາງຂບຄຆະຌຈິ ຑຌັ ຎາຑໄບຓ຋ຄັ ກາຌຘາໄ ຄຎຶໄຓຎາຂບຄ ຘຎຎ ຖາທ (Fishea of Lao), ຿ຈງແຈຽໄ ຌັຌໄ ໜກັ ຽຊຄິ ນົກັ ກາຌ຅ຈັ ຾ຍຄໃ , ກາຌຍຌັ ຖະງາງຖກັ ຘະຌະຉາໃ ຄໂ຋ໃ ີຘາໍ ຃ຌັ 10

ຂບຄຎາ຾ຉຖໃ ະຆະຌຈິ ຾ນົຄໃ ຋ໃ ີດບໃູ າແຘ ຾ຖະ ຌຽິ ທຈທ຋ິ ະງາ, ກາຌຘາໍ ນົທຈຘາຓາຈ຅າໍ ຾ຌກຆະຌຈິ ຎາ ແຈຽໄ ຊຄິ 481 ຆະຌຈິ , 181 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 51 ຉະກຌຸ (Kottela, 2001). ຘຶກຘາ ຾ຖະ ຅າໍ ຾ຌກຎາຂບຄແ຋ຓ຅ີ າໍ ຌທຌ຋ຄັ ໝຈ຺ 106 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ແຈຽໄ ທໄ຺າຽຊຄິ ທທິ ຈັ ຋ະຌາກາຌ ຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຓເື ຆເໄ ຌກາຌຎະຓຄ຺ ຂບຄຎະຽ຋ຈແ຋ທາໃ ເຌກາຌຎະຓຄ຺ ຌາໍໄ ຅ຈື ຓກັ ຅ະເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຓ຾ື ຍຍຄາໃ ງ, ຽຎັຌ ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຅ື ກັ ຘາຌ, ກາຌເຆຘໄ ະນທຄິ , ກາຌເຆຈໄ າຄກທຈ ຾ຖະ ບໃ ືຌໂ (ຘຓ຺ ຿ຑຈ ບຈັ ຃ະ຋ະທທິ ຈັ , 2002). ຘຶກຘາຈຈັ ຆະຌີ຃ທາຓຘຓ຺ ຈຌູ ຽຑຈຂບຄຎາຍາຄຆະຌຈິ ເຌ຾ຓຌໃ າໍໄ ຂບຄ, ເຌຽຂຈ຅ຄັ ນທຈັ ຽຖີງ, ໜບຄ຃າງ, ຌະ຃ບຌຑະຌຓ຺ ຾ຖະ ບຍຸ ຌ຺ ຖາຈຆະ຋າຌີ ແຈຘໄ າໍ ນົທຈ຃າໃ ຈຈັ ຆະຌ຃ີ ທາຓຘຓ຺ ຈຌູ ຽຑຈຂບຄ ຎາ 13 ຆະຌຈິ ຃:ື Micronema apogon, Mbleekeri, Pangasius conchophilus, Pmacronema dinema, Helicophagus waandersi, Mystus singaringan, Mwyckioides, Belodontichthys dinema, Barbodes gonionotus, Hypsibarbus wetmorei, Morulius chrysophekadion, Puntioplites proctozysron, Cyclochelicththys enoplos ຑຍ຺ ທາໃ ຘທໃ ຌເນງທໃ າຄແຂເໃ ຌຆທໃ ຄຽຈບື ຌ ຑຶຈຘະຑານາຽຈບື ຌຘຄິ ນາ (຋ຄ຺ ແຆ ຅າໍ ຎາຘີ ຾ຖະ ທແິ ຆ ຅ໃທິ ງຼຓ, 2002) ຘກຶ ຘາບະຌກຸ ຓ຺ ທຊິ າຌຎາຌາໍໄ ຅ຈື ເຌຑືໄຌ຋ໃ ີຽຂຈຉະນົາຈກະຍຄັ ຑຍ຺ ຅າໍ ຌທຌຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ 19 ຉະກຌຸ , 31 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 42 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງກທາໃ ໝ຾ໃູ ຓຌໃ ຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຓ຅ີ າໍ ຌທຌ 16 ຆະຌຈິ (ຘຄິ ນາ ທຄ຺ ຿ຖຈ, 2004). ຘຶກຘາຖກັ ຘະຌະຑາງຌບກ ຾ຖະ ຖກັ ຘະຌະຑາງເຌ຋ໃ ີເຆ຅ໄ າໍ ຾ຌກຉະກຌຸ ຎາຘທາງ ຾ຖະ ຎາ ຘຄັ ກະທາຈຽນົືບຄ ຋ໃ ີຑຍ຺ ເຌ຾ຓຌໃ າໍໄ ຂບຄເຌຽຂຈ຅ຄັ ນທຈັ ໜບຄ຃າງ ຾ຖະ ຌະ຃ບຌຑະຌຓ຺ ຑຍ຺ ຎາ 10 ຆະຌຈິ ຃:ື Laides hexanema, Clupisoma sinensis, Pangasianodon gigas, Phypophthalmus, Pteropangasius pleurotaenia, Pangasius Lamaudii, Pconchophilus, Psanitwongsei, Pbocourti, Pmacronema (ບະຌຑຸ ຄ຺ ຘະຌຈິ ຆຌ຺ ຑບໄ ຓ຃ະຌະ, 2005). ຘຶກຘາ຃ທາຓນົາກນົາງຆະຌຈິ ຂບຄຎາເຌບາໃ ຄຽກຍັ ຌາໍໄ ຽຂໃ ບື ຌກະຘຼທ ຅ຄັ ນທຈັ ຘຑຸ ຌັ ຍຖູ ີ ແຈ຋ໄ ຄັ ໝຈ຺ 19 ຉະກຌຸ , 38 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 50 ຆະຌຈິ . ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງກທາໃ ໝ຾ໃູ ຓຌໃ ຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຓີ 15 ຆະຌຈິ , ຉະກຌຸ ຎາ຾ຂທໄ ແກໄ (Cobitidae) ຓີ 5 ຆະຌຈິ , ຉະກຌຸ ຎາ຃ໃ ໍ (Channidae) ຓີ 4 ຆະຌຈິ , ຉະກຌຸ ຎາກຈ຺ (Bagridae), ຉະກຌຸ ຎາຘະຖິຈ (Belontiidae), ຉະກຌຸ ຎາກຄັໄ (Channidae) ຑຍ຺ ຉະກຌຸ ຖະ 3 ຆະຌຈິ , ຉະກຌຸ ຎາຈກູ (Clariidae), ຉະກຌຸ ຎານົຈ຺ (Mastacembelidae), ຉະກຌຸ ຎາ຾ກທໄ (Chandidae), ຉະກຌຸ ຎາຍູໃ (Gobiidae) ຑຍ຺ ຉະກຌຸ ຖະ 2 ຆະຌຈິ , ຉະກຌຸ ຎາຉບຄ (Notopteridae), ຉະກຌຸ ຎາຽຆືບຓ (Siluridae), ຉະກຌຸ ຎາຘຍ຺ ຿຋ຄ (Belonidae) ຉະກຌຸ ຎາຽຂັຓ (Hemiramphidae), ຉະກຌຸ ບຼໃ ຌ (Synbranchidae), ຉະກຌຸ ຎາກາໃ (Nandidae), ຉະກຌຸ ຎາຌິຌ (Cichlidae), ຉະກຌຸ ຎາຍູຆໃ າງ (Eleotridae), ຉະກຌຸ ຎາຽຂັຄ (Anabantidae) ຑຍ຺ ຉະກຌຸ ຖະ 1 ຆະຌຈິ (ຎະ຅ຈິ ທຄ຺ ຕຈັ ຑບໄ ຓ຃ະຌະ, 2006). 11

ຘຶກຘາ຃ທາຓນົາກນົາງຆະຌຈິ ຂບຄຎາເຌຌາໍໄ ທາໄ ຾ຖະ ຌາໍໄ ຓາຄ ຑຍ຺ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ 7 ຉະກຌຸ , 17 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 19 ຆະຌຈິ . ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງ຋ໃ ີຘຸຈ຃ືຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຓີ 11 ຆະຌິຈ; ຉະກຌຸ ຎາກຄັໄ (Channidae) ຓີ 2 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຉະກຌຸ ຎາຑຌັໄ (Nemacheilidae) ຓີ 2 ຆະຌຈິ ; ຉະ ກຸຌຎາ຾ຂໄ (Sisoridae) ຓີ 1 ຆະຌິຈ, ຉະກຸຌຎາຍູໃ (Gobidae) ຓີ 1 ຆະຌິຈ, ຉະກຸຌຎານົ ຺ຈ (Mastacembelid-ae) ຓີ 1 ຆະຌິຈ ຾ຖະ ຉະກຌຸ ຎາຘຍ຺ ຿຋ຄ (Belonidae) ຓີ 1 ຆະຌິຈ (ຘິຈຓຌ຺ ຘະກຌຸ ແ຋຋ຼຌແຆ, 2007). ຘຶກຘາ຃ທາຓນົາກນົາງຂບຄຑຌັ ຎາເຌຑໄືຌ຋ໃ ີຖຓໃຸ ຌາໍໄ ຍາຄຎະກຄ຺ ຾ຖະ ຖຓຸໃ ຌາໍໄ ຎາ຅ຌີ ຍຖູ ີ. ແຈຑໄ ຍ຺ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ 14 ຽຏໃ ຺າ, 47 ຉະກຌຸ , 114 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 173 ຆະຌຈິ , ຽຎັຌຎາຌາໍໄ ຅ຈື 135 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຽຎັຌຎາຌາໍໄ ຎະຘຓ຺ 38 ຆະຌຈິ , ຿ຈງຑຍ຺ ຆະຌຈິ ຎາເຌຖຓໃຸ ຌາໍໄ ຍາຄຎະກຄ຺ 146 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຑຍ຺ ຖຓຸໃ ຌາໍໄ ຎາ຅ຌີ ຍຖູ ີ 135 ຆະຌຈິ , ຆໃ ຄຶ ຉະກຌຸ ຑຍ຺ ນົາງກທາໃ ໝໃູ ຃ື: ຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຓີ 47 ຆະຌຈິ (ບະຑິຆາຈ ຽຉີຓທຆິ າກບຌ ຾ຖະ ບະຑິຖາຈີ ນຌັ ຑຄ຺ ກຈິ ຉກິ ຌູ , 2008). ຘຶກຘາ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຆະຌິຈຎາຌາໍໄ ຅ືຈເຌ຾ຓຌໃ າໍໄ ຓູຌ ເຌຽຂຈບາໍ ຽຑີຑຸຈ຋ະແຆຘຄ຺ ຅ຄັ ນທຈັ ຍຖູ ີຖາໍ ຑຍ຺ ຅າໍ ຌທຌ 22 ຉະກຌຸ , 54 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 77 ຆະຌຈິ (ຄາຓຉາ ຿ບກາຈຈ,ີ 2009). ຘາໍ ນົທຈ຃ທາຓນົາກນົາງຂບຄຎາເຌບາໃ ຄ຾ຓຌໃ າໍໄ ຂບຄ ຿ຈງກາຌຘະໜຍັ ຘະໜຌູ ຂບຄກບຄ຋ຶຌ ຘະຑາຍ຾ທຈຖບໄ ຓ຋າໍ ຓະຆາຈຌາກາ຿ບ NAGAO/NEF ຘາຓາຈປທຓຆະຌິຈຎາແຈໄ 241 ຆະຌິຈ, ຑຍ຺ 14 ຆະຌຈິ ຋ໃ ີຓກີ າຌຍຌັ ຋ຶກເໝເໃ ຌຖາທ, ເຌຌຌັໄ ຃າຈທາໃ ຅ະຽຎັຌຆະຌຈິ ເໝໃ 12 ຆະຌຈິ (຃ະຌະ ທ຋ິ ະງາຘາຈ຋າໍ ຓະຆາຈ ຾ຖະ ຃ະຌະກະຽຘຈຘາຈ ຓະນາທ຋ິ ະງາແຖ຾ນຄໃ ຆາຈ, 2010). ຘຶກຘາ຃ທາຓນົາກນົາງຂບຄຆະຌຈິ ຑຌັ ຎາຉາຓ຾ຓຌໃ າໍໄ ຂບຄ, ຌາໍໄ ຃າຌ, ຌາໍໄ ບູ ຾ຖະ ຍຌັ ຈາຘາຂາ ຂບຄ຾ຓຌໃ າໍໄ ຈໃຄັ ກາໃ ທ຋ໃ ີດໃູ຾ຂທຄນົທຄຑະຍາຄ ຘາຓາຈປທຍປທຓຆະຌິຈຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ແຈໄ 21 ຉະກຌຸ 60 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 92 ຆະຌິຈ, ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງກທາໃ ໝ຾ໃູ ຓຌໃ ຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຑຍ຺ 48 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ໜບໄ ງກທາໃ ໝໃູ ຾ຓຌໃ ຉະກຌຸ ບຼໃ ຌ (Synbranchidea) ຑຍ຺ 1 ຆະຌຈິ (ກບຌບຸ ຓາ ຑຄ຺ ຘາ, 2011). ຘຶກຘາ຃ທາຓນົາກນົາງຂບຄຎາເຌຊໃ ຌິ ຋ໃ ີດໃບູ າແຘ຋າໍ ຓະຆາຈຽຂຈຽຓບື ຄທຄັ ທຼຄ ຾ຂທຄ ທຼຄ຅ຌັ ຑຍ຺ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ 17 ຉະກຌຸ , 40 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 62 ຆະຌຈິ , ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງກທາໃ ໝໃ຾ູ ຓຌໃ ຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຓີ 17 ຘະກຌຸ , 29 ຆະຌິຈ ຾ຖະ ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ຋ໃ ີໜໄບງ຋ໃ ີຘຈຸ ຃ືຑຍ຺ ຑຼຄ 1 ຆະຌິຈ, ຓີ 6 ຉະກຌຸ ຃ື: ຉະກຌຸ ຎາ຃ຍັ ຂບຄ (Ambassidae), ຎາຘຍ຺ ຿຋ຄ (Belonidae), ຎາຈຸກ (Clariidae), ຎາກາໃ (Nandidae), ຎາຍູໃ (Odontobutidae) ຾ຖະ ຎາຽຆືບຓ (Siluridae) (ແຆຘທຸ ຌັ ຑະແຆຘຓ຺ ຍຈັ , 2012). 12

ຘຶກຘາ຃ທາຓນົາກນົາງຂບຄຆະຌຈິ ຑຌັ ຎາເຌໜບຄຽຆບື ຓ ຽຓບື ຄແຆ຋າຌ,ີ ຾ຂທຄຌະ຃ບຌນົທຄ ທຼຄ຅ຌັ ຑຍ຺ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ 12 ຉະກຌຸ , 24 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 28 ຆະຌຈິ . ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງກທາໃ ໝ຾ໃູ ຓຌໃ ຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຓີ 12 ຘະກຌຸ , 14 ຆະຌຈິ . ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ໜໄບງ຋ໃ ີຘຈຸ ຃ື: ຑຍ຺ ຑຼຄ 1 ຆ ະ ຌິ ຈ ຓີ: ຉ ະ ກຸຌ ຎ າ ກໃາ (Nandidae), ຉ ະ ກຸຌ ຎ າ ກ ະ ຽ ຈີ ຈ ( Osphronemidae), ຉ ະ ກຸຌ ຎ າ ຍູໃ (Odontobutidae), ຉະກຌຸ ຎານາຄຌກ຺ ງຄຸ (Poeciliidae), ຉະກຌຸ ຎາ຃ຍັ ຂບຄ (Ambassidae), ຉະກຌຸ ຎາຽຂັຄ (Anabantidae), ຉະກຌຸ ຎາຌຌິ (Cichlidae) ຾ຖະ ຉະກຌຸ ຎານົຈ຺ (Mastacembelidae) (ບແຸ ຋ ຘຽີ ຓບື ຄ ຑບໄ ຓຈທໄ ງ຃ະຌະ, 2012). ຘກຶ ຘາ຃ທາຓນົາກນົາງ຋າຄຈາໄ ຌຆະຌຈິ ຂບຄຎາເຌຌາໍໄ ຆບຄ ຽຓບື ຄທຄັ ທຼຄ ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌັ ຿ຈງ ກາຌຖຄ຺ ຽກຍັ ຿ຉດາໃ ຄຈທໄ ງກາຌຖຄ຺ ນາຎາ຿ຉ຅ຄິ ຾ຖະ ກາຌຘາໍ ນົທຈຉາຓຉະນົາຈ ຅າກກາຌຘຶກຘາຑຍ຺ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ 21 ຉະກຌຸ , 51 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 90 ຆະຌຈິ , ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງກທາໃ ໝ຾ໃູ ຓຌໃ ຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຑຍ຺ 17 ຘະກຌຸ , 35 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ຋ໃ ີໜບໄ ງ຋ໃ ີຘຈຸ ຃ື ຑຍ຺ ຑຼຄ 1 ຆະຌຈິ ຓີ 10 ຉະ ກຌຸ ຃ື: ຉະກຌຸ ຎາ຃ຍັ ຂບຄ (Ambassidae), ຉະກຌຸ ຎາຈກູ ຽຈໃ ບື (Amblycipitidae), ຉະກຌຸ ຎາຽຂັຄ (Anabantidae), ຉະກຌຸ ຎາຘຍ຺ ຿຋ຄ (Belonidae), ຎາຌິຌ (Cichlidae), ຉະກຌຸ ຎາກາໃ (Nandidae), ຉະກຌຸ ຎາຉບຄ (Notopteridae), ຉະກຌຸ ຎາຽຆືບຓ (Siluridae), ຉະກຌຸ ຎາຖິໄຌໝາ (Soleidae) ຾ຖະ ຉະກຌຸ ບຼໃ ຌ (Synbranchidae) (ຽຑັຈຑບງ ຘຈຸ ຋ະທຄ຺ , 2012). ຂໍຓໄ ຌູ ກາຌ຾ຏຑໃ ຌັ ຎາຌາໍໄ ຅ຈື ເຌ຾ຓຌໃ າໍໄ ຂບຄ ເຌຎີ ຃ຘ 1955 ຅າໍ ຌທຌ 137 ຆະຌຈິ (ຘະຊາຍຌັ ກາຌຎະຓຄ຺ ຌາໍໄ ຅ຈື ຾ນຄໃ ຆາຈ, 2012). ຘຶກຘາບະຌກຸ ຓ຺ ທິຊາຌຂບຄຎາດໃຌູ າໍໄ ຍາກ ຽຓບື ຄ ຌາໍໄ ຍາກ ຾ຂທຄນົທຄຑະຍາຄ ຿ຈງກາຌເຆຂໄ ໍຓໄ ຌູ ຾ຖະ ຿ຉດາໃ ຄຎາ຋ໃ ີຽກຍັ ແທເໄ ຌນໍຑິຑິ຋ະຑຌັ ຎາຂບຄຑາກທຆິ າ ຆທີ ະທິ຋ະງາ ຃ະຌະທ຋ິ ະງາຘາຈ຋າໍ ຓະ ຆາຈ ຓະນາທິ຋ະງາແຖ຾ນໃຄຆາຈ. ຘຶກຘາຎາຉທ຺ ດໃາຄ຅າໍ ຌທຌ 120 ຿ຉ, ເຌກາຌ຅ຈັ ຅າໍ ຾ຌກ຋າຄ ບະຌກຸ ຓ຺ ທຊິ າຌຽຑໃ ືບຆບກນາ຃ທາຓນົາກນົາງ຋າຄຈາໄ ຌຆະຌຈິ ຾ຖະ ກາຌຍຌັ ຖະງາງຖກັ ຘະຌະຉາໃ ຄໂ ຂບຄຎາເຌ຾ຉໃຖະຉະກຌຸ . ຅າກກາຌຘຶກຘາຘາຓາຈປທຍປທຓຆະຌິຈຑຌັ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ 11 ຉະກຌຸ , 31 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 41 ຆະຌຈິ , ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງກທາໃ ໝ຾ໃູ ຓຌໃ ຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຑຍ຺ 21 ຆະຌຈິ . ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ໜໄບງກທາໃ ໝໃ຾ູ ຓຌໃ ຉະກຌຸ ຎານົຈ຺ (Mastacembelidae), ຉະກຌຸ ຎາຘຍ຺ ຿຋ຄ (Belonidae), ຉະກຌຸ ຎາ຾ຂໄ (Sisoridae), ຉະກຌຸ ຎາກະຽຈຈີ (Osphronemidae), ຉະກຌຸ ຎາກຄັໄ (Channidae), ຉະກຌຸ ຎາຂະ຾ງຄ (Bagridae) ຑຍ຺ ຉະກຌຸ ຖະ 1 ຆະຌຈິ (ນົຸຼງ ຈທຄ຃າໍ ຑບໄ ຓ຃ະຌະ, 2013). ຘກຶ ຘາ຃ທາຓນົາກນົາງຂບຄຆະຌຈິ ຎາເຌ຾ຓຌໃ າໍໄ ບຄີ ຅າກກາຌຘກຶ ຘາຑຍ຺ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ 22 ຉະກຌຸ , 57 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 82 ຆະຌິຈ. ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງ຋ໃ ີຘຈຸ ຃ື: ຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຓີ 41 ຆະຌຈິ (Suvamaraksha, Siriluck Valunpion and Apinun, 2013). 13

ຘກຶ ຘາ຃ທາຓນົາກນົາງຂບຄຘຈັ ຌາໍໄ ເຌໜບຄນົທຄ. ຑຍ຺ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ 18 ຉະກຌຸ , 36 ຘະກຌຸ ຾ຖະ 46 ຆະຌຈິ . ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງ຋ໃ ີຘຈຸ ຃:ື ຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຓີ 19 ຆະ ຌຈິ ; ປບຄຖຄ຺ ຓາ ຃ຉື ະກຌຸ ຎາຈກຸ (Clariidae) ຓີ 4 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຉະກຌຸ ຎາກະຽຈຈີ (Osphronemidae) 4 ຆະຌຈິ (ຘຓ຺ ຃ຈິ ຾ກທໄ ຋ິຍ ຑບໄ ຓ຃ະຌະ, 2013). ຘຶກຘາ຃ທາຓນົາກນົາງຆະຌຈິ ຂບຄຎາເຌ຾ຓຌໃ າໍໄ ຑບຄ ຽຂຈບາໍ ຽຑີຽຓບື ຄໜບຄຌາ຃າໍ ຅ຄັ ນທຈັ ຂບຌ຾ກຌໃ ຑຍ຺ ຅າໍ ຌທຌຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ 16 ຉະກຌຸ ຾ຖະ 38 ຆະຌຈິ . ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງກທາໃ ໝ຾ໃູ ຓຌໃ ຉະກຌຸ ຎາຎາກ )Cyprinidae) ຓີ 17 ຆະຌິຈ, ປບຄຖຄ຺ ຓາ຾ຓຌໃ ຉະກຌຸ ຎາກຈ຺ )Bagridae) ຓີ 4 ຆະຌິຈ ຉະກຌຸ ຎາຽຆບື ຓ (Siluridae) ຓີ 3 ຆະຌຈິ , ຉະກຌຸ ຎາຉບຄ (Notopteriae) ຓີ 2 ຆະຌຈິ , ຉະກຌຸ ຎາ ຃ຍັ ຂບຄ (Ambassidae), ຉະກຸຌຎາຘຍ຺ ຿຋ຄ (Belonidae), ຉະກຸຌຎາຘະຖິຈ (Belontiidae), ຉະກຌຸ ຎາກຄັໄ (Channidae), ຉະກຌຸ ຎາຌິຌ (Cichlidae), ຉະກຌຸ ຎາຈຸກ (Clariidae), ຉະກຌຸ ຎາ຾ຂທໄ ແກໄ (Cobitidae), ຉະກຌຸ ຎາຍູຆໃ າງ (Eleotrididae), ຉະກຌຸ ຎານົຈ຺ )Mastacembelidae), ຉະກຌຸ ຎາກາໃ (Nandidae), ຉະກຌຸ ຎາຖິໄຌໝາ (Soleidae), ຉະກຌຸ ຎາຽຎ຺ໄາ (Tetraodontidae) ຑຍ຺ ຉະກຌຸ ຖະ 1 ຆະຌຈິ (ທທິ ຈັ ຾ກຌໃ ຘາ ຑບໄ ຓ຃ະຌະ, 2013). 2.3 ຂບຍຽຂຈ຾ຌທ຃ທາຓ຃ຈິ ບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຽຎັຌບກີ ຍບໃ ຌໜໃ ືຄ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓບຈຸ ຓ຺ ຘຓ຺ ຍຌູ ແຎຈທໄ ງຘໃ ຄິ ຋ໃ ີຓຆີ ທີ ຈິ ນົາກນົາງຆະຌຈິ ບາແຘດ,ໃູ ຽຎັຌ຾ນົໃຄຌາໍໄ ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຉໃ ໍກາຌຈາໍ ຖຄ຺ ຆີທິຈຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຋ໃ ີບາແຘດໃູຍໍຖິຽທຌບໄບຓປບຍຽຂຈ ຈຄໃ ັ ກາໃ ທ ຿ຈງຽຑາະ຾ຓຌໃ ຏ຋ໄູ ໃ ີບາແຘກາຌນາຎາຽຑໃ ືບຖຼໄ ຄຆຍີ ຾ຖະ ຃າໄ ຂາງຽຑາະທາໃ ຘງຸ ຽຎັຌຍບໃ ຌໜໃ ຶຄ຋ໃ ີ ຆາຖືທາໃ ຽຎັຌ຅ຈຸ ຂາງຎາເນໄ຾ກຏໃ ໄ຃ູ ຌ຺ ຋ໃ ີຽຈີຌ຋າຄແຎຓາ, ຌບກ຅າກຌຌັໄ ງຄັ ຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຉໃ ໍກາຌ ບຎຸ ະ຿ຑກ ຾ຖະ ຍໍຖິ຿ຑກຖທຓ຋ຄັ ກາຌເຆຽໄ ຂ຺ໄາເຌກາຌກະຘິກາໍ ຉາໃ ຄໂ ຌບກ຅າກຌບີໄ າໃ ຄຽກຍັ ຘງຸ ງຄັ ຽຎັຌຘະຊາຌ຋ໃ ີ຋ໃບຄ຋ໃຼທ຋ໃ ີຂຌໄຶ ຆໃ ບື ີກ຾ນຄໃ ໜໃ ຶຄຂບຄຽຓບື ຄ຅າໍ ຑບຌ ເຌ຾ຉຖໃ ະຖະຈ຅ູ ະຓຎີ ະຆາຆຌ຺ , ຌກັ ຋ບໃ ຄ຋ຼໃ ທ຋ຄັ ຑາງເຌ ຾ຖະ ຉາໃ ຄຎະຽ຋ຈຽຈີຌ຋າຄແຎດໄຼຓຆຓ຺ ຍໃ ໍຂາຈຘາງ ຾ຖະ ຋ໃ ີຏໃາຌຓາບາໃ ຄຌາໍໄ ຈຄໃ ັ ກາໃ ທງຄັ ຍໃ ໍ຋ຌັ ຓກີ າຌຘຶກຘາກຼໃ ທກຍັ ຎາຓາກບໃ ຌ. ງບໄ ຌຽນຈ ຏຌ຺ ຋ໃ ີກາໃ ທຓາຌຌັໄ ຂາໄ ຑະຽ຅຺ໄາ຅ໃຄຶ ຘຌ຺ ເ຅ ດາກຘຶກຘາຽຑໃ ືບຽກຍັ ກາໍ ຂຓໍໄ ຌູ ຆະຌຈິ ຑຌັ ຎາເຌ຾ນົຄໃ ຌາໍໄ ຈຄໃ ັ ກາໃ ທ. 14

2.4 ຌງິ າຓ຃າໍ ຘຍັ ເຌ຋າຄຎະຉຍິ ຈັ - ບາງ:ຸ ໝາງຽຊຄິ ບາງຂຸ ບຄຎະຆາຆຌ຺ , ຆາທນາຎາດເໃູ ຌບາໃ ຄຌາໄ ຘງຸ ຽຓບື ຄ຅າຑບຌ. - ບາຆຍີ : ໝາງຽຊຄິ ບາຆຍີ ຂບຄຎະຆາຆຌ຺ , ຆາທນາຎາ, ຾ຓ຃ໃ າໄ ຾ຖະ ຑະຌກັ ຄາຌ຋ໃ ີຽຎັຌນາ ຎາດເໃູ ຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຽຓບື ຄ຅າໍ ຑບຌ. - ຽຑຈ: ໝາງຽຊຄິ ຽຑຈງຄິ ຾ຖະ ຽຑຈຆາງ ຂບຄຎະຆາຆຌ຺ , ຆາທນາຎາດເໃູ ຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຽຓບື ຄ ຅າໍ ຑບຌ. - ຃ທາຓນົາກນົາງ: ໝາງຽຊຄິ ຆະຌຈິ ຉາໃ ຄໂ຋ໃ ີ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ຂບຄຘໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ . - ບະຌກຸ ຓ຺ ທຊິ າຌ: ໝາງຽຊຄິ ກາຌຘກຶ ຘາກຼໃ ທກຍັ ກາຌ຅າໍ ຾ຌກຘໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ ຽຎັຌໝທຈໝໃູ ຖທຓຽຊຄິ ກາຌກາໍ ຌຈ຺ ຆໃ ຋ື ໃ ີຽຎັຌຘາກຌ຺ ຂບຄໝທຈໝໃູ ຾ຖະ ຆະຌຈິ ຂບຄຘໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ ຓກີ າຌ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ ນາຆໃ ື ທ຋ິ ະງາຘາຈ຋ໃ ີຊກື ຉບໄ ຄຂບຄຘໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ . - ຘງຸ : ໝາງຽຊຄິ ຾ນົຄໃ ຌາໍໄ ຋ໃ ີດເໃູ ຌຘງຸ - ຘ ຎຎ ຖາທ: ຘາ຋າຖະຌະຖຈັ ຎະຆາ຋ິຎະແຉ ຎະຆາຆຌ຺ ຖາທ - ຽຂຈ: ໝາງຽຊຄິ ຽຂຈກາຌຘກຶ ຘາດເໃູ ຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ - ຖະຈ:ູ ໝາງຽຊຄິ ຖະຈຐູ ຌ຺ ຾ຖະ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ - ຋ິຈ: ໝາງຽຊຄິ ຋ິຈຽໜືບ, ຋ິຈແຉ,ໄ ຋ິຈຉາຽທັຌບບກ ຾ຖະ ຋ິຈຉາຽທັຌຉກ຺ ຂບຄບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ 15

ຑາກ຋ີ 3 ທ຋ິ ີກາຌຘກຶ ຘາ 3.1 ກາຌບບກ຾ຍຍກາຌຘກຶ ຘາ 3.1.1 ກາຌກາໍ ຌຈ຺ ຽຌບືໄ ເຌ ກາຌຘຶກຘາ຃ຄັໄ ຌີໄ ຾ຓຌໃ ແຈຖໄ ຄ຺ ຽຖິກກຼໃ ທກຍັ ກາຌຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ຍາໄ ຌບບໄ ຓຂາໄ ຄບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຾ຖະ ກາຌຖຄ຺ ຽກຍັ ຉທ຺ ຅ຄິ ຿ຈງບຎຸ ະກບຌ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌຖຄ຺ ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ຽຆໃ ັຌ: ຓບຄ, ຈາຄກທາຈ, ຘະນທຄິ , ຘະຈຄຸໄ ນົຄັ ຅າແຈຎໄ າຓາ຾ຖທໄ ຽບ຺າຓາ຅າໍ ຾ຌກຆະຌຈິ ຎາ, ຑຌັ ຖະຌາຖກັ ຘະຌະ຋າຄຘຌັ ຊາຌທ຋ິ ະງາຎາ຾ຉໃ ຖະຉະກຌຸ , ຆະຌຈິ ຋ີຽຎັຌຉທ຺ ຾຋ຌ, ຎຼຍ຋ຼຍ຃ທາຓໜາ຾ໜຌໄ ຂບຄຉະກຌຸ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ຾ຉຖໃ ະຽຂຈຉາຓຖະຈູ ກາຌ ຾ຖະ ກາຌກະ຅າງຑຌັ ຂບຄຎາເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຽຓບື ຄ຅າໍ ຑບຌ ຾ຂທຄຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ. 3.1.2 ກາຌ຃ຈັ ຽຖືບກຑືໄຌ຋ໃ ີ ກາຌຘາໍ ນົທຈ຃ທາຓນົາກນົາງຂບຄຎາເຌ຃ຄັໄ ຌ຾ີໄ ຓຌໃ ຅ະແຈຘໄ ຶກຘາຘະຽຑາະຆະຌຈິ ຎາດໃູຽຂຈ ບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຽ຋ໃ ຺າຌຌັໄ ຾ຖະ ແຈ຃ໄ ຈັ ຽຖືບກ຅ຈຸ ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ຋ຄັ ໝຈ຺ ຅າຌທຌ 4 ຽຂຈ ຾ຖະ 16 ຅ຈຸ , ຽຆໃ ິຄ ກທຓຽບ຺າຑືໄຌ຋ໃ ີ຋ຄັ ໝຈ຺ ຂບຄບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ , ຓຽີ ຌບືຶໄ ຋ໃ ີບາໃ ຄ຿ຉຄໃ ຎະຓາຌ 211.842.391 m2. - ຋ິຈຽໜືບຉຈິ ກຍັ ຍາໄ ຌຈຄ຺ ຽຏີຄ ຾ຖະ ຍາໄ ຌຈບຌ຾ຈຄ ຎະຓາຌ 1 Km - ຋ິຈເຉຉໄ ິຈກຍັ ຍາໄ ຌຖາໍ ຑຌັ ຎະຓາຌ 1 Km. - ຋ິຈຉາຽທັຌບບກຉຈິ ກຍັ ຍາໄ ຌຆະ຃ຌຶ ຾ຖະ ຍາໄ ຌຈຄ຺ ຽຓບື ຄ ຎະຓາຌ 4 Km. - ຋ິຉາຽທັຌຉກ຺ ຉິຈກຍັ ຍາໄ ຌຈບຌ຾ງຄ ຾ຖະ ຍາໄ ຌຍາໄ ຌ຿ຑຌຓທໃ ຄຎະຓາຌ 2 Km ປຍູ ຋ີ 3. 1 ຾ຏຌ຋ໃ ີ຅ຈຸ ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ 16

ປຍູ ຋ີ 3. 2 ຾ຏຌໃ ຋ໃ ີ຾ຉຖໃ ະຽຂຈກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ກ. ກາຌ຾ຍຄໃ ຽຂຈເຌກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ຽຂຈຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄຽຂຈ຋ີ 1: ຽຂຈຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ຋ີ 2: ຽຂຈເກຆໄ ຸຓຆຌ຺ ຖກັ ຘະຌະຂບຄຌາໍໄ ຽຎັຌຌາໍໄ ຌຄໄິ , ຽ ຂ ຈ ຎ າ ກ ຖ ະ ຍ າ ງ ຌ າໍໄ ຾ ຖ ະ ປໄາ ຌ ບ າ ນ າ ຌ ຑໄຶຌຌາໍໄ ຽຎັຌຆາງຓຉີ ຓ຺ ຽຖັກໜບໄ ງ, ຾຃ຓຌາໍໄ ຅ະຓີ ຖກັ ຘະຌະຌາໍໄ ຽຎັຌຌາໍໄ ແນົ຾ປຄ, ຑືໄຌຌາໍໄ ຽຎັຌຉຓ຺ ຎຌ຺ ນີຌ, ຓຑີ ຶຈ຅າໍ ຑທກນງາໄ ນົາງຆະຌຈິ . ຆາງ, ຾຃ຓຐໃຄັ ຅ະຓ຋ີ ໃຄ຺ ຌາ, ຓຑີ ືຈຉະກຌູ ນງາໄ ຽຎັຌ ຅າໍ ຌທຌນົາງ ຾ຖະ ຓຑີ ືຈ຅າໍ ຑທກ຾ໜຽຎັຌຉຌໄ຺ . 17

ຽຂຈຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄຽຂຈ຋ີ 3: ຽຂຈຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄຽຂຈ຋ີ 4: ຅ຈຸ ຽຂຈ຾຃ຓ຋ໃ ຄ຺ ຌາຍໄາຌຆະ຃ືຌ ຖກັ ຘະຌະ ຽຂຈຽຂຈ຾຃ຓຎໃາ ຖກັ ຘະຌະຂບຄຌາໍໄ ຽຎັຌຌາໍໄ ຌິໄຄ, ຂບຄຌາໍໄ ຽຎັຌຌາໍໄ ຌຄິໄ , ຓ຃ີ ທາຓຽຖີກຎະຓາຌ 1- ຑືໄຌຌາໍໄ ຽຎັຌຉຓ຺ ຎຌ຺ ຆາງ, ຾຃ຓຐໃຄັ ບບໄ ຓປບຍແຎຈທໄ ງ 2 m, ຑໄືຌຌາໍໄ ຽຎັຌຉຓ຺ ຎຌ຺ ຆາງ ຾ຖະ ຾຃ຓຐໃຄັ ຉຌໄ຺ ແຓຑໄ ຓໃຸ ຾ຖະ ຓຑີ ືຈຌາໍໄ ນົາງຆະຌຈິ . ບບໄ ຓປບຍແຎ຋ໃຄ຺ ຌາ ຾ຖະ ຉຌໄ຺ ແຓຑໄ ຓໃຸ ປຍູ ຋ີ 3. 3 ຖກັ ຘະຌະ຾ຉຖໃ ະຽຂຈຂບຄກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ 3.1.3 ແຖງະຽທຖາກາຌຘກຶ ຘາ ກາຌຘຶກຘາ຃ຄັໄ ຌ຾ໄີ ຓຌໃ ຅ະຽຖໃ ຓີ ຾ຉໃ ຽຈບື ຌຘິຄນາ ຎີ 2018 ນາ ຽຈບື ຌຘິຄນາ ຎີ 2019, ຽຆໃ ຄິ ຓກີ າຌຽກຍັ ກາໍ ຂໍຓໄ ຌູ , ຖທຍຖທຓຂໍຓໄ ຌູ , ທຽິ ຃າະຂໍຓໄ ຌູ ຾ຖະ ຂຼຌຍຈ຺ ຖາງຄາຌ. 3.2 ຎະຆາກບຌກາຌຘກຶ ຘາ 3.2.1 ກາຌ຃ຈັ ຽຖືບກຎະຆາຆຌ຺ ຎະຆາກບຌ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌຘກຶ ຘາທແິ ຅຃ຄັໄ ຌໄີ ແຈ຾ໄ ກໃ ຆາທນາຎາ ຾ຖະ ຾ຓ຃ໃ າໄ ເຌຍາໄ ຌບບໄ ຓ ຂາໄ ຄບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຽຓບື ຄ຅າໍ ຑບຌ ຾ຂທຄຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ ຖທຓ຋ຄັ ໝຈ຺ 55 ຃ຌ຺ . ກ .ກາຌກາໍ ຌຈ຺ ຅າໍ ຌທຌກຓຸໃ ຉທ຺ ດາໃ ຄຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ກາຌກາໍ ຌຈ຺ ຂະໜາຈຂບຄກຓຸໃ ຉທ຺ ດໃາຄ ຋ໃ ີຘຶກຘາເຌກາຌທິແ຅຃ຄັໄ ຌີໄ ຿ຈງເຆຽໄ ກຌກາຌ ກາໍ ຌຈ຺ ຉາຓຉາຉະຖາຄຂບຄ຃ຽປຆີ ຾ຖະ ຓ຾ໍ ກຌ (Krejcie and Morgan, 1970) ແຈກໄ ຓຸໃ ຉທ຺ ດາໃ ຄ຋ໃ ີຽປັຈ ກາຌຘຶກຘາ ຋ຄັ ໝຈ຺ 48 ຃ຌ຺ ຅າກຌຌັໄ ຅ໃ ຄິ ຈາໍ ຽຌຌີ ກາຌຘຓຸໃ ຉທ຺ ດໃາຄ຅າກຎະຆາກບຌ ຿ຈງຘຓຸ ຉທ຺ ດໃາຄ ຾ຍຍ ຾ຍຄໃ ຆຌັໄ (Stratified random sampling) 3.2.2 ທ຋ິ ີຘຓຸໃ ຉທ຺ ດາໃ ຄຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຂຌັໄ ຉບຌ຋ີ 1 ຾ຍຄໃ ຅າຌທຌຎະຆາຆຌ຺ , ຆາທນາຎາ ຾ຖະ ຾ຓ຃ໃ າໄ ເຌຍາໄ ຌບບໄ ຓຂາໄ ຄບາໃ ຄ ຌາໍໄ ຘງຸ ຾ຖະ ຉາຓຽຂຈກາຌຘຶກຘາ. 18

ຂຌັໄ ຉບຌ຋ີ 2 ກາຌຈ຺ ຂະໜາຈຂບຄກຓຸໃ ຉທ຺ ດໃາຄຉາຓຽຂຈກາຌຘຶກຘາ຿ຈງເຆຽໄ ກຌກາຌກາຌຈ຺ ຉາຓຉາຉະຖາຄຂບຄຽ຃ຕຆີ ຾ຖະ ຓ຾ໍ ກຌ (Krejcie and Morgan, 1970) ຓາກາໍ ຌຈ຺ ບຈັ ຉາຘທໃ ຌຈຄໃ ັ ຉາຉະຖາຄ. ຉາຉະຖາຄ຋ໃ ີ 3. 1 ທ຋ິ ີຘຓຸໃ ຉທ຺ ດາໃ ຄຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຽຂຈກາຌຘກຶ ຘາ ຅າໍ ຌທຌຎະຆາກບຌ ( ຃ຌ຺ ) ຅າໍ ຌທຌກຓຸໃ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ( ຃ຌ຺ ) ຽຎີຽຆັຌ Z 1 15 13 27.08 Z 2 16 14 29.17 Z 3 14 11 22.92 Z 4 10 10 20.83 ຖທຓ 55 48 100 ຾ນົຄໃ ຋ໃ ີຓາ: ກາຌຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ໝາງຽນຈ: Z1: ຽຂຈເກຆໄ ຓຸ ຆຌ຺ , Z2: ຽຂຈປາໄ ຌບານາຌ ຾ຖະ ຎາກຖະຍາງຌາໍໄ , Z3: ຽຂຈ຾຃ຓ຋ໃຄ຺ ຌາຍາໄ ຌຆະ຃ຌື , Z4: ຽຂຈ຾຃ຓຎາໃ 3.2.3 ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌຽກຍັ ກາໍ ຂໍຓໄ ຌູ ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌຽກຍັ ກາໍ ຂຓໍໄ ຌູ ແຈ຾ໄ ຍຄໃ ບບກຽຎັຌ 2 ຉບຌ຃:ື ຉບຌ຋ີ 1 ຾ຍຍຘບຍຊາຓກຼໃ ທກຍັ ຘະຑາຍຘທໃ ຌຉທ຺ ຂບຄຏໄຉູ ບຍ ຖກັ ຘະຌະຂບຄ຾ຍຍ ຘບຍຊາຓຽຎັຌ຾ຍຍຽຖບື ກຉບຍກຼໃ ທກຍັ ຽຑຈ, ບາງຸ ຾ຖະ ບາຆຍີ . ຉບຌ຋ີ 2 ຾ຍຍຘບຍຊາຓກຼໃ ທກຍັ ຃ທາຓປຂູໄ ບຄຎະຆາກບຌ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌຘຶກຘາທແິ ຅຃ຄັໄ ຌໄີ ແຈ຾ໄ ກໃ ຆາທນາຎາ ຾ຖະ ຾ຓ຃ໃ າໄ ເຌຍາໄ ຌບບໄ ຓຂາໄ ຄບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຽຓບື ຄ຅າໍ ຑບຌ ຾ຂທຄຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ ຿ຈງ຃ຈັ ຽຖືບກຽບ຺າ຾ຉຏໃ ຋ໄູ ໃ ີຓຎີ ະຘຍັ ກາຌນາຎາຽ຋ໃ ຺າຌຌັໄ ຾ຖທໄ ຘາໄ ຄຽຎັຌ຾ຍຍຘບຍຊາຓ. ຾ຍຍຘບຍຊາຓ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌຘຶກຘາທິແ຅຃ຄັໄ ຌໄີ ຽຎັຌ຾ຍຍຓາຈຉາຘໃທຌຎະຽຓຌີ ຃າໃ ຉາຓ ຾ຌທ຃ຈິ ຂບຄ ຖຽີ ຃ຈີ (Likert, ແຈ຾ໄ ຍຄໃ ບບກຽຎັຌ 5 ຖະຈຍັ ຃:ື 5. ໝາງ຃ທາຓທາໃ ຓຆີ ະຌຈິ ຎາ ດເໃູ ຌຖະຈຍັ ຈນີ ົາງ຋ໃ ີຘຈຸ . 4. ໝາງ຃ທາຓທາໃ ຓຆີ ະຌຈິ ຎາ ດເໃູ ຌຖະຈຍັ ຈນີ ົາງ. 3. ໝາງ຃ທາຓທາໃ ຓຆີ ະຌຈິ ຎາ ດເໃູ ຌຖະຈຍັ ຎາຌກາຄ. 2. ໝາງ຃ທາຓທາໃ ຓຆີ ະຌຈິ ຎາ ດເໃູ ຌຖະຈຍັ ໜບໄ ງ. 1. ໝາງ຃ທາຓທາໃ ຓຆີ ະຌຈິ ຎາ ດເໃູ ຌຖະຈຍັ ໜບໄ ງ຋ໃ ີຘຈຸ . 19

3.2.4 ຽກຌກາຌ຾ຎ຃ທາຓໝາງຂບຄ຃ະ຾ຌຌ ກາຌຘະນົຼຸຍຏຌ຺ ກາຌທິແ຅຃ຄັໄ ຌໄີ ເຌຘໃທຌ຋ໃ ີກຼໃ ທກຍັ ຃ທາຓປຂູໄ ບຄຎະຆາຆຌ຺ ຋ຄັ ຈາໄ ຌ ຆະຌຈິ ຎາແຎຉາຓຓາຈຉະຊາຌຈຼທກຌັ ເຌ຋ກຸ ຽຌບໄື ເຌ ຃ະຌະທແິ ຅ຌາໍ ຽກຌກາຌຎະຽຓຌີ ຉາຓ຾ຌທ຋າຄ ຂບຄຽຍຘ ຾ຖະ ຃າຌຓີ (Best and Kahnt, 1993) ຈຄໃ ັ ຌ:ີໄ 4.51 - 5.00 ໝາງຽຊຄິ ຓີ ຆະຌຈິ ຎາ ດເໃູ ຌຖະຈຍັ ນົາງ຋ໃ ີຘຈຸ 3.51 - 4.50 ໝາງຽຊຄິ ຓີ ຆະຌຈິ ຎາ ດເໃູ ຌຖະຈຍັ ນົາງ 2.51 - 3.50 ໝາງຽຊຄິ ຓີ ຆະຌຈິ ຎາ ດເໃູ ຌຖະຈຍັ ຎາຌກາຄ 1.51 - 2.50 ໝາງຽຊຄິ ຓີ ຆະຌຈິ ຎາ ດເໃູ ຌຖະຈຍັ ໜບໄ ງ 1.0 - 1.50 ໝາງຽຊຄິ ຓີ ຆະຌຈິ ຎາ ດເໃູ ຌຖະຈຍັ ໜບໄ ງ຋ໃ ີຘຈຸ 3.2.5 ຃ທາຓໜາ຾ນຌຌໄ (Density) ຃ທາຓໜາ຾ນຌຌໄ (density) ຅າໍ ຌທຌຉະກຌຸ ຎາຂບຄຉະກຌຸ ເຈ ຉະກຌຸ ໜໃ ຶຄຉໃ ໍນທ຺ ໜທໃ ງ ຑໄືຌ຋ໃ ີ຾ນຄໃ ເຈໜໃ ຶຄ ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຘໄ ຈູ ຃ຈິ ແຖຂໃ ບຄ຋າໃ ຌ (ບິຈຕາ, 2562) ຈຄໃ ັ ຌ:ໄີ - ຾ຓຌໃ ຃ທາຓໜາ຾ໜຌໄ - N ຾ຓຌໃ ຅າໍ ຌທຌຉະກຌຸ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ - S ຾ຓຌໃ ຅າໍ ຌທຌຽຌບໄື ຋ີ 3.3 ຂໍຓໄ ຌູ ກາຌຘກຶ ຘາ 3.3.1 ຍຌັ ຈາຂໍຓໄ ຌູ ກາຌຘກຶ ຘາ ກາຌຽກຍັ ຂໍຓໄ ຌູ ຾ຓຌໃ ຈທໄ ງທ຋ິ ີກາຌຘາໍ ຑາຈ ຾ຖະ ຖທຍຖທຓຂຓໍໄ ຌູ ກຼໃ ທກຍັ ຆະຌຈິ ຎາເຌ 4 ຿ຆຌ ບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຽຓບື ຄ ຅າໍ ຑບຌ຾ຂທຄ ຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ. 3.3.2 ທ຋ິ ີກາຌຽກຍັ ຂໍຓໄ ຌູ ກາຌຘກຶ ຘາເຌ຃ຄັໄ ຌຎໄີ ະກບຍ ຓີ 2 ຂຌັໄ ຉບຌ ຃:ື ກາຌຘກຶ ຘາຑາກຘະໜາຓ ຾ຖະ ກາຌ ຘກຶ ຘາເຌຑິຑິ຋ະຑຌັ ຘຈັ . 20

຾ຏຌທາຈກາຌຘກຶ ຘາ ທ຋ິ ີກາຌຘກຶ ຘາ ຘກຶ ຘາເຌຑາກຘະໜາຓ ຘຶກຘາເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ ກາຌຖຄ຺ ຘາໍ ຑາຈ ຾ຖະ ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ຌາໍ ຎາຓາຈບຄຈທໄ ງຽນ຺ໄົາ 75% ຊາໃ ງປຍູ ຅າໍ ຾ຌກຆະຌຈິ ຎາ຋າຄຘຌັ ຊາຌທ຋ິ ະງາ ກາຌປກັ ຘາຉທ຺ ດາໃ ຄ ຑຌັ ຖະຌາ ຾ຖະ ຘາໄ ຄປຍູ ທຊິ າຌ ຊາໃ ງປຍູ ຾ຖະ ຅າໍ ຾ຌກຆະຌຈິ ຎາ ກາຌ຅າໍ ຾ຌກຎາຽຎັຌຆະຌຈິ ຘະນົຍຸຼ ຾ຖະ ປທຍປທຓຂໍຓໄ ຌູ 1) ກາຌຘຶກຘາຑາກຘະໜາຓ. ກ. ກາຌຘາໍ ຑາຈ: ຾ຓຌໃ ຽຌັຌໄ ໜກັ ຘະຽຑາະຆະຌຈິ ຎາ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆ຾ໄ ຍຍຒບຓຘບຍ ຊາຓເຌປຍູ ຾ຍຍ຃າໍ ຊາຓຎິຈ ຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ຍາໄ ຌບບໄ ຓຂາໄ ຄບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓຆາໍ ຌາຌເຌກາຌ ນາຎາ ຋ໃ ີຽຎັຌກຓຸໃ ຉທ຺ ດາໃ ຋ຄັ 4 ຽຂຈ. ຂ. ກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ: ກາຌຘກຶ ຘາຘາໍ ນົທຈ຃ຄັໄ ຌ຾ີໄ ຓຌໃ ແຈ຾ໄ ຍຄໃ ຽຌບືໄ ຋ີບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ບບກຽຎັຌ 4 ຿ຆຌ ຾ຉຖໃ ະ຿ຆຌແຈຘໄ າໄ ຄຈບຌຽກຍັ ຉທ຺ ດໃາຄ 4 ຈບຌ ຖທຓ຋ຄັ ໜຈ຺ ຾ຓຌໃ ຅ະຓດີ ໃູ 16 ຈບຌ, ເຌຌຌັໄ ຿ຆຌ຋ີໜໃ ຶຄຈບຌ຋ີໜໃ ຶຄ 40 m 40 m ຾ຉຖໃ ະ຿ຆຌຽຽຓຌໃ ຎະຉິຍຈັ ຃ືກຍັ ຿ຆຌ຋ີ 1 ຽຑໃ ືບ຃ິຈແຖນາ຃ທາຓ ໜາ຾ນຌຌໄ (density) ຅າໍ ຌທຌຉະກຌຸ ຎາ, ຽຓໃບື ຘາໄ ຄຈບຌຉທ຺ ດາໃ ຄ຾ຖທໄ ,຅ະແຈຖໄ ຄ຺ ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ 4 ຃ຄັໄ ຃:ື ຃ຄັໄ ຋ີ 1 ຾ຖະ 2 ຆທໃ ຄຖະຈຐູ ຌ຺ ເຌຎີ 2018, ຃ຄັໄ ຋ີ 3 ຾ຖະ 4 ດເໃູ ຌຆທໃ ຄຖະຈ຾ູ ຖຄໄ ຎີ 2019.຿ຈງ: - ຃ຄັໄ ຋ີ 1: ຽຈບື ຌ 07/2018: ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄດໃູ 16 ຅ຈຸ . - ຃ຄັໄ ຋ີ 2: ຽຈບື ຌ 09/2018: ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄດໃູ 16 ຅ຈຸ . - ຃ຄັໄ ຋ີ 3: ຽຈບື ຌ 01/2019: ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄດໃູ 16 ຅ຈຸ . - ຃ຄັໄ ຋ີ 4: ຽຈບື ຌ 04/2019: ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄດໃູ 16 ຅ຈຸ . ກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄຎາ ຾ຓຌໃ ຖຄ຺ ນາຽບຄ຿ຈງເນຆໄ າທຍາໄ ຌຏຆໄູ າໍ ຌາຌເຌກາຌນາຎາຽຎັຌຏຌໄູ າໍ ຑາ ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ຾ຖະ ຆຌືໄ າໍ ຆາທນາຎາ຋ໃ ີກາໍ ຖຄັ ນາຎາຉາຓບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ເຌຆທໃ ຄ຋ໃ ີ຋າໍ ກາຌນາຎາ, ແຈຘໄ ຄັ ຽກຈ 21

຾ຖະ ຍຌັ ຋ຶກຂໍໄຓຌູ ຋າຄຖະຍຍ຺ ຌຽິ ທຈຽຆໃ ັຌ: ຘະຑາຍຈຌິ ຒໄາບາກາຈ, ຘໃ ິຄ຾ທຈຖບໄ ຓບບໄ ຓຂາໄ ຄ຾ນຖຄໃ ຌາໍໄ , ຃ທາຓກທໄາຄ , ຃ທາຓຽຖິກ, ກາຌແນົ ຂບຄຌາໍໄ ຾ຖະ ຍຌັ ຋ຶກ຅ຈຸ ຑິກຈັ ຂບຄ຅ຈຸ ຽກັຍຉທ຺ ດໃາຄ (GPS) ບຎຸ ະກບຌ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌນາຎາ ຾ຓຌໃ ເຆ຾ໄ ນຽຑໃ ືບນທາໃ ຌຉາຓ຾຃ຓຌາໍໄ , ກາຄທຄັ ນົື ຌາໍໄ ຽຖິກບີຄຉາຓຂະໜາຈ ຂບຄ຾ນ, ຈາຄກທຈ຾ຓຌໃ ເຆກໄ ທຈຉາຓຍໍຖິຽທຌຌາໍໄ ຍໃ ໍຽຖິກ ນົື ຾຃ຓບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ , ຘະນທຄິ ຾ຓຌໃ ເຆກໄ ທຈຉາຓ ຍບໃ ຌ຋ໃ ີຓຑີ ຓໃຸ ແຓ,ໄ ຉາຓ຾຃ຓ຋ໃຄ຺ ຌາ ຾ຖະ ຍບໃ ຌບໃ ືຌໂ, ຽທຖາຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄຎາ຾ຓຌໃ ຽກຍັ ຾ຉຉໃ ບຌຽຆ຺ໄາ, ຉບຌ ຘທງ ຾ຖະ ຉບຌ຾ຖຄ. ແຖງະນາໃ ຄ 100 m ຽຂຈ຾຃ຓຎໃາ ຽຂຈ຾຃ຓ຋ໃຄ຺ ຌາ ຽຂຈເກໄ ຸຆຓຆ ຺ຌ ແຖງະນາໃ ຄ 100 m ແຖງະນາໃ ຄ 100 m ແຖງະນໃາຄ 100 m 15 16 ແຖງະນາໃ ຄ 100 14 13 ກາຌກາໍ ຌຈ຺ ຽຌບໄື ຋ໃ ີ຾ໃ ຉໃ ຖະ຅ຈຸ ຋ໃ ີຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ 40 X 40 m 5 8 ແຖງະນາໃ ຄ 100 m 67 ຽຂຈຎາກຖະຍາງຌາໍໄ ຾ຖະ ປາໄ ຌບານາຌ ປຍູ ຋ີ 3. 4 ກາຌທາຄ຾ຎຄ຋ຈ຺ ຖບຄ ຉາຉະຖາຄ຋ີ 3. 2 ກາຌທາຄ຾ຎຄ຋ຈ຺ ຖບຄ ກ. ຽຂຈເກຆໄ ຸຓຆຌ຺ ຖະຈຐູ ຌ຺ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ Replications R1 R2 R3 R4 T1R1 T1R2 T1R3 T1R4 Treatment T2R1 T2R2 T2R3 T2R4 T1 T3R1 T3R2 T3R3 T3R4 T2 T4R1 T4R2 T4R3 T4R4 T3 T4 22

ຂ. ຽຂຈຎາກຖະຍາງຌາໍໄ ຾ຖະ ປາໄ ຌບານາຌ Replications ຖະຈຐູ ຌ຺ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ Treatment R1 R2 R3 R4 T5 T5R1 T5R2 T5R3 T5R4 T6 T6R1 T6R2 T6R3 T6R4 T7 T7R1 T7R2 T7R3 T7R4 T8 T8R1 T8R2 T8R3 T8R4 ຃. ຽຂຈ຾຃ຓ຋ໃຄ຺ ຌາ Replications ຖະຈຐູ ຌ຺ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ Treatment R1 R2 R3 R4 T9 T9R1 T9R2 T9R3 T9R4 T10 T10R1 T10R2 T10R3 T10R4 T11 T11R1 T11R2 T11R3 T11R4 T12 T12R1 T12R2 T12R3 T12R4 ຄ. ຽຂຈ຾຃ຓຎາໃ Replications ຖະຈຐູ ຌ຺ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ Treatment R1 R2 R3 R4 T13 T13R1 T13R2 T13R3 T13R4 T14 T14R1 T14R2 T14R3 T14R4 T15 T15R1 T15R2 T15R3 T15R4 T16 T15R1 T16R2 T16R3 T16R4 - R ຾ຓຌໃ ຅າໍ ຌທຌຆາໍໄ - T ຾ຓຌໃ ຅າໍ ຌທຌ຅ຈຸ ຂບຄກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຾ຓຌໃ ຓີ 2 ຎຈັ ແ຅ເຌປຍູ ຾ຍຍ RCBD (Randomzied Complete Block Design) ຽຆໃ ຄິ ຓດີ ໃູ 4 ຆາໍໄ ຃ື: - ຎຈັ ແ຅ A ຖະຈຐູ ຌ຺ (R1 ຾ຖະ R2) - ຎຈັ ແ຅ B ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ (R3 ຾ຖະ R4) ທິ຋ີກາຌປກັ ຘາຉທ຺ ດໃາຄຎາເຌຽທຖາ຋ໃ ີຽກັຍຉທ຺ ດໃາຄ , ຉໄບຄຑະງາງາຓຽກັຍຎາເນໄດໃູເຌ ຘະຑາຍ຋ໃ ີຈ,ີ ຍໃ ໍເນຽໄ ກຈັ ບບກ ຍໃ ໍເນ຃ໄ ຂີ າຈ, ຊາໄ ຽຎັຌແຎແຈ຾ໄ ຓຌໃ ຍໃ ໍເນຎໄ າຉາງ ຿ຈງກາຌເຘບໃ ບກຆຽີ ຅ຌ, ກຖໍ ະຌຎີ າຉາງຉບໄ ຄຍຌັ ຅ຎຸ າເຘຊໃ ຄ຺ ດາໃ ຄ ຾ຖທໄ ຾ຆເໃ ຘຌໃ າໍໄ ກບໄ ຌຽຑໃ ືບປກັ ຘາເນຎໄ າຘຈ຺ , ກບໃ ຌ຅ະຌາໍ ຓາຘຶກ ຘາຉໃ ໍເຌຉບຌຍາໃ ງ. 23

ນົຄັ ຅າກຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄຎາ຾ຖທໄ ຅ະຉບໄ ຄຌາໍ ຓາຘກຶ ຘາຉໃ ໍເຌຉບຌຍາໃ ງ ຿ຈງ຾ຓຌໃ ຂຌັໄ ຉບຌຂບຄ ກາຌຊາໃ ງປຍູ , ກາຌ຅ຈັ ຅າໍ ຾ຌກຆະຌຈິ , ກາຌຌຍັ ຅າໍ ຌທຌຉທ຺ ຎາ, ກາຌຽກຍັ ປກັ ຘາ ຾ຖະ ຍຌັ ຅ຉຸ ທ຺ ດາໃ ຄ ຽຆໃ ຄິ ຓຂີ ຌັໄ ຉບຌຈຄໃ ັ ຌ:ີໄ - ຉຼຓບາໃ ຄ຾ກທໄ ຘາໍ ຖຍັ ຍຌັ ຅ຌຸ າໍໄ ,ແຓຍໄ ຌັ ຋ຈັ ຾ຖະ ກບໄ ຄຊາໃ ງປຍູ . - ຽປັຈເນຎໄ າຘະນົຍ຺ ຈທໄ ງຌາໍໄ ກບໄ ຌ, ເຆຌໄ າໍໄ ຎະຘຓ຺ ກຍັ ຌາໍໄ ກບໄ ຌ ຾ຖທໄ ຌາໍ ຉທ຺ ດາໃ ຄຎາເຘຖໃ ຄ຺ ແຎ. - ກາຌ຃ຈັ ຽຖືບກຽບ຺າຎາຽຑໃ ືບຊາໃ ງປຍູ , ຉບໄ ຄຽຖືບກຎາ຋ໃ ີຽນັຌທາໃ ຽຎັຌຆະຌຈິ ຋ໃ ີ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ດາໃ ຄໜບໄ ງຆະຌຈິ ຖະ 2 ຿ຉ, ຽຖບື ກຽບ຺າຎາ຋ໃ ີຘຓ຺ ຍຌູ ຋ໃ ີຘຈຸ ງກ຺ ຽທັຌໄ ກຖໍ ະຌຓີ ຎີ າ຿ຉຈຼທ. - ຌາໍ ຎາຓາຉຍ຺ ຾ຉຄໃ ເຌຒໍຓາຖຌີ 10% ຿ຈງກາຌ຃ຄື ຃,ີ ຃ີນາຄຉບໄ ຄ຾ຏບໃ ບກ, ຃ນີ ົຄັ , ຃຋ີ ບໄ ຄ ຾ຖະ ຃຋ີ ະທາຌຉບໄ ຄ຾ຏບໃ ບກ ຾ຖະ ຾ງກບບກ຅າກຖາໍ ຿ຉ, ຘທໃ ຌ຃ຽີ ບິກ຾ຓຌໃ ເນຉໄ ຈິ ກຍັ ຖາໍ ຿ຉ. ໜທຈ ຉບໄ ຄເນຽໄ ນັຌຆຈັ ຽ຅ຌ, ຎະແທຎໄ ະຓາຌ 10 ຌາ຋ີ, ນົຄັ ຅າກຌຌັໄ ຌາໍ ແຎຊາໃ ງປຍູ ຿ຈງທາຄເຘຑໃ ືໄຌຘີຈາໍ ຾ຖະ ຘີຂາທ, ເຆຍໄ ຌັ ຋ຈັ ທາຄຂະໜາຌກຍັ ຿ຉຎາ ຾ຖະ ຉິຈ ຌາໍໄ ຽຍເີ ຘ.ໃ - ຌາໍ ຎາ຋ໃ ີຊາໃ ງປຍູ ຾ຖທໄ ຓາ຅າໍ ຾ຌກຆະຌຈິ ຿ຈງກາຌຘຄັ ຽກຈປຍູ ປາໃ ຄຖກັ ຘະຌະຉາໃ ຄໂຽຆໃ ັຌ: ຎາກ, ນທ຺ , ຖາໍ ຿ຉ, ຃ີ ຾ຖະ ຅ຈຸ ຑິຽຘຈຉາໃ ຄໂຽຆໃ ັຌ: ຘ,ີ ຖາງ, ຅ຈຸ ຉາຓປາໃ ຄກາງ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ ຾ຖທໄ ຌາໍ ຓາຎຼຍ຋ຼຍເຌຽບກະຘາຌ຋ໃ ີເຆຘໄ າໍ ຖຍັ ກາຌ຅າໍ ຾ຌກ ນົຄັ ຅າກຌຌັໄ ຍຌັ ຅ຉຸ ທ຺ ດາໃ ຄຎາແທເໄ ຌຊຄ຺ ຋ໃ ີ ຓຒີ ໍຓາຖີຌ 10%. - ຘທໃ ຌຎາ຋ໃ ີຍໃ ໍແຈຽໄ ຖືບກຊາໃ ງປຍູ ຾ຓຌໃ ຌາໍ ຓາຍຌັ ຋ຶກຂຓໍໄ ຌູ ຽຆໃ ັຌ: ຅າໍ ຾ຌກຆະຌຈິ , ຌຍັ ຅າໍ ຌທຌ຿ຉຂບຄ຾ຉຖໃ ະຆະຌຈິ , ຆໃ ຘື າຓຌັ , ຆໃ ທື ຋ິ ະງາຘາຈ ຾ຖະ ຉຈິ ຌາໍ ຽຍີ, ຅າກຌຌັໄ ຽກຍັ ຍຌັ ຅ເຸ ຘເໃ ຌຊຄ຺ ຋ໃ ີ ຍຌັ ຅ຒຸ ໍຓາຖຌີ 10%, ຌາໍ ຊຄ຺ ຎາຖຄ຺ ເຌຊຄັ ຋ໃ ີຓຒີ ໍຓາຖີຌ 10%, ຽກຍັ ແທຎໄ ະຓາຌ 1 ບາ຋ິຈ, ຊາໄ ຎາ຿ຉ ເນງຽໃ ກຍັ ແທຎໄ ະຓາຌ 10 ທຌັ . ນົຄັ ຅າກຌຌັໄ , ຌາໍ ຓາຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໍໄ ຾ຖທໄ ຎໃຼຌເຘຽໃ ນໄ຺ົາ 75%. 24

ປຍູ ຋ີ 3. 5 ທ຋ິ ີກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ປຍູ ກ. ກາຌຘະນົຍ຺ ຎາຈທໄ ງຌາໍໄ ກບໄ ຌ, ຂ. ກາຌ຃ຄຶ ຃,ີ ຃. ກາຌເຆຈໄ າໃ ຄກທຈ, ຄ. ກາຌທາຄຈບຌຉທ຺ ດາໃ ຄ 1) ກາຌຘຶກຘາເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ ຌາໍ ຎາ຋ໃ ີຽກຍັ ຅າກຑາກຘະໜາຓ຋ໃ ີ຾ຆຈໃ ທໄ ງຒໍຓາຖີຌ 10% ຓາຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໍໄ ນົາງໂ຃ຄັໄ , ນົຄັ ຅າກຌຌັໄ ຎໃຼຌເຘຽໃ ນໄ຺ົາ 75% ຾ຖທໄ ຌາໍ ຓາທຽິ ຃າະ຿ຈງກາຌເຆ຾ໄ ກທໄ ຂະນງາງຽຑໃ ືບຌຍັ ຅າໍ ຌທຌຽກຈັ ຉາໃ ຄໂຽຆໃ ັຌ: ຽກຈັ ຽຘັຌໄ ຂາໄ ຄ຿ຉຽກຈັ ກບໃ ຌ຃ນີ ົຄັ , ຽກຈັ ບບໄ ຓກກ຺ ນາຄ, ກຈັ ກບໃ ຌ຃ນີ ົຄັ ນາຽກຈັ ຽ຋ໃ ິຄຽຘັໄຌຂາໄ ຄ ຿ຉ ຾ຖະ ຽກຈັ ຅າກ຋ະທາຌຂຌຶໄ ແຎນາຽກຈັ ຖຓໃຸ ຽຘັໄຌຂາໄ ຄ຿ຉ, ຌຍັ ຽຘັໄຌກາໄ ຌ຃ຂີ ບຄ຃ນີ ົຄັ , ຃ຂີ າໄ ຄ, ຃຋ີ ບໄ ຄ ຾ຖະ ຃຋ີ ະທາຌ, ກາຌຌຍັ ກາໄ ຌ຃຾ີ ຂຄ (Spines) ຾ຓຌໃ ຌຍັ ຽຎັຌຽຖກ຿ຖຓຌັ , ຘທໃ ຌຘາຂາກາໃ ຄ຃ເີ ນຌໄ ຍັ ຽຎັຌຽຖກຘາກຌ຺ , ຌຍັ ຅າໍ ຌທຌຂບຄໜທຈ ບາຈຓີ 1 ຃,ູໃ 2 ຃ູໃ ນົື 3 ຃,ູໃ ຍາຄຆະຌຈິ ຍໃ ໍຓໜີ ທຈ, ຽຘັໄຌ ຂາໄ ຄ຿ຉ, ກາຌທຈັ ຾຋ກຂະໜາຈຂບຄປາໃ ຄກາງ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ ກາຌທຽິ ຃າະ຾ຓຌໃ ເຆຎໄ າຆະຌຈິ ຖະ 5 ຿ຉ (ງກ຺ ຽທັຌໄ ຎາ຋ໃ ີຓຆີ ະຌຈິ ຖະ 1 ຿ຉ) ຽຑໃ ືບຎຼຍ຋ຼຍກຍັ ຆະຌຈິ ເຌຽບກະຘາຌ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌ຅າໍ ຾ຌກ ຾ຖະ ກາຌຍຌັ ຖະງາງຖກັ ຘະຌະ຋າຄຘຌັ ຊາຌ. 25

ກ. ຘກຶ ຘາຖກັ ຘະຌະ຋າຄຘຌັ ຊາຌທ຋ິ ະງາ ກາຌຘຶກຘາຖກັ ຘະຌະ຋າຄຘຌັ ຊາຌທ຋ິ ະງາ ຾ຓຌໃ ແຈຓໄ ກີ າຌຍຌັ ງາງຖກັ ຘະຌະ຋ໃທ຺ ແຎເຌ ຖະຈຍັ ຉະກຌຸ , ຆະຌິຈ ຿ຈງບີຄເຘໃທິ຋ີກາຌຂບຄ Kottelat ຾ຖະ ຓກີ າຌຽຑໃ ີຓຽຉີຓຍາຄຂໍໄຓຌູ ຿ຈງ ບີຄເຘຖໃ ກັ ຘະຌະຑິຽຘຈຂບຄ຾ຉຖໃ ະຉະກຌຸ ຾ຖະ ແຈເໄ ຆປໄ ຍູ ຎະກບຍຆະຌຈິ ຋ໃ ີຽຎັຌຉທ຺ ຾຋ຌເຌຉະກຌຸ ຾ຖະ ຽຎັຌ຋ໃ ີປ຅ູໄ ກັ ຋ໃທ຺ ແຎ. ກາຌຘຶກຘາຈາໄ ຌບະຌກຸ ຓ຺ ທິຊາຌຂບຄຎາ ຾ຓຌໃ ຘາຓາຈຘຄັ ຽກຈຖກັ ຘະຌະຑາງຌບກຂບຄ ຎາຽຆໃ ັຌ :ປຍູ ປາໃ ຄຖກັ ຘະຌະຂບຄຖາໍ ຿ຉ, ຘີ, ຖາງ, ຽຘັໄຌ, ຅ຈຸ ຉາໃ ຄໂຉາຓປາໃ ຄກາງ, ຎາກ, ຖກັ ຘະຌະ ຂບຄ຃,ີ ຾ຂທໄ ຾ຖະ ບໃ ືຌໂ ຾ຉທໃ ຋ິ ີ຅າໍ ຾ຌກຎາ຋ໃ ີຘາໍ ຃ຌັ ຓີ 2 ທ຋ິ ີຈຄໃ ັ ຌ:ໄີ ຂ. ກາຌທຈັ ຾຋ກ (Morphometric measurement) - ກາຌທຈັ ຾຋ກ຃ທາຓງາທຖທຓ (Total length= TL).຾຋ກ຅າກຎາງຘຈຸ ຂບຄປຓີ ຘຍ຺ ຈາໄ ຌຽ຋ິຄແຎ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຘຌ຺ໄ ຘຈຸ ຂບຄຎາງນາຄ. - ກາຌທຈັ ຾຋ກ຃ທາຓງາທຓາຈຊາຌ (Standard length= SL). ຾຋ກ຅າກຎາງຘຈຸ ຂບຄປຓີ ຘຍ຺ ຈາໄ ຌຽ຋ິຄແຎ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຘຌໄ຺ ຘຈຸ ຂບຄກະຈກູ ຘຌັ ນົຄັ ຘທໃ ຌນາຄ. - ກາຌທຈັ ຾຋ກ຃ທາຓງາທຽຊຄິ ປບງທກັ ຃ນີ າຄ (Forked length= FL). ຾຋ກ຅າກ ຍບໃ ຌຎາງຘຈຸ ຂບຄປຓີ ຘຍ຺ ຈາໄ ຌຽ຋ິຄແຎ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຘຌ຺ໄ ຘຈຸ ຂບຄຍບໃ ຌທກັ ຃ນີ າຄ. - ກາຌທຈັ ຾຋ກ຃ທາຓງາທຂບຄປຓີ ຘຍ຺ (Snout length= SNL). ຽຖໃ ຓີ ຅າກຎາງຘຈຸ ຂບຄປຓີ ຘຍ຺ ຓາຽຊຄິ ຽຘັໄຌຉຄັໄ ຘາກ຋ໃ ີຉຈັ ຏາໃ ຌຂບຍໜາໄ ຂບຄຉາ. - ກາຌທຈັ ຾຋ກ຃ທາຓງາທຂບຄນທ຺ (Head length= HL). ຽຖໃ ີຓ຅າກຎາງຘຈຸ ຂບຄ ປຓີ ຘຍ຺ ແຎຽຊຄິ ຽຘັໄຌຉຄັໄ ຘາກ຋ໃ ີຖາກຖຄ຺ ຓາຉຈັ ກຍັ ຈາໄ ຌ຋າໄ ງຘຈຸ ຂບຄຽຄຍີ . - ກາຌທຈັ ຾຋ກຽຘັໄຌຏາໃ ຘຌູ ກາຄຂບຄຉາ (Eye length= EL). ທຈັ ຾຋ກຽຘັຌໄ ຉຄັໄ ຘາກ ຋ໃ ີຉຈັ ກຍັ ຂບຍຉາຈາໄ ຌໜາໄ ແຎ຅ຌ຺ ປບຈຽຘັໄຌຉຄັໄ ຘາກ຋ໃ ີຉຈັ ກຍັ ຂບຍຈາໄ ຌນົຄັ ຘຈຸ ຂບຄຉາ. - ກາຌທຈັ ຾຋ກ຃ທາຓຽຖກິ ຂບຄຖາໍ ຿ຉ (Body depth= BD). ຾຋ກ຅າກຍໍຖິຽທຌ ໜາໄ ຃ນີ ົຄັ ຖຄ຺ ແຎນາຘທໃ ຌ຋ບໄ ຄຂບຄຎາ. 26

Standard length Dept h Snout length Eye length Forked length Total length ປຍູ ຋ີ 3. 6 ທ຋ິ ີທຈັ ຾຋ກຑາກຘທໃ ຌຂບຄຎາ ຃. ກາຌຌຍັ ຽກຈັ - ຌຍັ ຽກຈັ ດຉໃູ າຓຽຘັໄຌຂາໄ ຄ຿ຉ (Lateral line scale count). ຽຖໃ ີຓຉຄັໄ ຾ຉຽໃ ກຈັ ຋ໃ ີດຊໃູ ຈັ ຅າກຽຄຍີ ແຎ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຂໍຘໄ ຈຸ ຂບຄກະຈກູ ຘຌັ ນົຄັ (ກກ຺ ຃ນີ າຄ). - ຌຍັ ຽກຈັ ບບໄ ຓກກ຺ ນາຄ (Circumpeduncular scale count). ຌຍັ ຽກຈັ ຋ໃ ີດບໃູ ບໄ ຓກກ຺ ນາຄຍໍຖຽິ ທຌ຋ໃ ີຌບໄ ງ຋ໃ ີຘຈຸ , ກາຌຌຍັ ຾ຓຌໃ ຌຍັ ຾ຍຍຆກິ ຾ຆກ. - ຌຍັ ຽກຈັ ນົຄັ (Predosal scale count). ຿ຈງຽຖໃ ີຓ຅າກຽກຈັ ຋າໍ ບິຈ຋ໃ ີຉຈິ ກຍັ ກະ຿ນົກນທ຺ ແຎນາຽກຈັ ຋ໃ ີດກໃູ ບໃ ຌໜາໄ ຃ນີ ົຄັ . - ຌຍັ ຽກຈັ ຅າກຽກຈັ ກບໃ ຌ຃ນີ ົຄັ ຖຄ຺ ແຎນາຽກຈັ ຽ຋ໃ ິຄຽຘັຌໄ ຂາໄ ຄ຿ຉຉາຓ຾ຌທຘະນົຼຄ ຾ຖະ ຌຍັ ຽກຈັ ກບໃ ຌໜາໄ ຃ກີ ຌ຺ໄ ຂຌໄຶ ແຎນາຽກຈັ ຖຓໃຸ ຽຘັຌໄ ຂາໄ ຄ຿ຉຉາຓ຾ຌທຘະນົຼຄ (Transverse scale count). ປຍູ ຋ີ 3. 7 ຘະ຾ຈຄທ຋ິ ີຌຍັ ຽກຈັ ຋ໃ ີຓາ: ຎໄືຓ຃ຓູໃ ຾ື ຌະຌາໍ ກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ຾ຖະ ຅ຈັ ກາຌຑິຑິ຋ະຑຌັ ຂບຄຎາ 27

ຄ. ກາຌຌຍັ ກາໄ ຌ຃ີ ຌຍັ ຽຘັໄຌກາໃ ຄ຃ຂີ ບຄ຃ນີ ົຄັ , ຃ກີ ຌໄ຺ , ຃ຽີ ບີກ ຾ຖະ ຃຋ີ ບໄ ຄ. ກາໄ ຌ຃຾ີ ຂຄ (ຄຼໃ ຄ) ຌຍັ ຽຎັຌຽຖກ ຿ຖຓຌັ , ກາໄ ຌ຃ີບບໃ ຌຌຍັ ຽຎັຌຽຖກຘາກຌ຺ ຌບກ຅າກຌງີໄ ຄັ ຘາຓາຈຌຍັ ຍາຄຖກັ ຆະຌະຉໃ ືຓບີກຽຆໃ ັຌ: ຌຍັ ຅າໍ ຌທຌ຃ຂູໃ ບຄໜທຈ, ຍາຄຆະຌຈິ ຓໜີ ທຈ 1 ຃,ູໃ ຍາຄຆະຌິຈຓໜີ ທຈ 2 ຃,ູໃ ຾ຉຍໃ າຄຆະຌິຈຍໃ ໍຓໜີ ທຈ ຾ຖະ ຘຄັ ຽກຈຖກັ ຘະຌະຽຘັໄຌຂາໄ ຄ຿ຉ, ຽຘັໄຌຂາໄ ຄ຿ຉບາຈຓີ 1 ຽຘັໄຌ ນົື 2 ຽຘັໄຌ ຾ຖະ ຖກັ ຘະຌະບໃ ືຌໂບກີ . ປຍູ ຋ີ 3. 8 ກາຌຌຍັ ກາໄ ຌ຃຾ີ ຂຄ ຾ຖະ ກາໄ ຌ຃ບີ ບໃ ຌ ໝາງຽນຈ: ຽຖກ຿ຖຓຌັ ໝາງຽຊຄິ ຅າຌທຌຄຼໃ ຄ຃ນີ ົຄັ , ຽຖກຘາກຌ຺ ໝາງຽຊຄິ ຅າຌທຌຽຘັໄຌກາໃ ຄ຃ີ 3.3.3 ບຎຸ ະກບຌ຋ໃ ີຌາໍ ເຆຽໄ ກຍັ ກາໍ ຂຓໍໄ ຌູ 1) ບຎຸ ະກບຌຘາໍ ຖຍັ ຽກຍັ ຂໍຓໄ ຌູ ຑາກຘະໜາຓ - ຽ຃ໃ ບື ຄ຅ຍັ ຅ຈຸ ຑິກຈັ (GPS), ເຆຽໄ ຑໃ ືບຍບກຉາໍ ຾ໜຄໃ ຋ໃ ີຉຄັໄ ຂບຄ຅ຈຸ ຽກຍັ ຿ຉດາໃ ຄ - ຈາຄກທຈຂະໜາຈ຃ທາຓງາທ 25 m, ຽຖກິ 1,5 m, ຽຑໃ ືບກທຈ຅ຍັ ຎາເຌຍໍຖິຽທຌ ຋ໃ ີກທາໄ ຄ ນົື ຑືໄຌຌາໍໄ ຋ໃ ີຍໃ ໍຓຘີ ໃ ຄິ ກຈີ ຂທາຄ - ຃ຸ ຾ຖະ ຆາຓເຘຎໃ າຽທຖາຖຄ຺ ຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ - ບຎຸ ະກບຌຍຌັ ຋ຶກຂໍຓໄ ຌູ ຑາກຘະໜາຓ - ຊຄ຺ ດາຄແທເໄ ຘຉໃ ທ຺ ດາໃ ຄຎາ, ຾ບຎາໍໄ ຾ຖະ ຌາໍໄ ກບໄ ຌ 2) ບຎຸ ະກບຌຘາໍ ຖຍັ ຊາໃ ງປຍູ - ຃ຓີ ໜີຍ, ຓຈີ ຉຈັ , ຍຌັ ຋ຈັ - ຽຂັຓຽຑໃ ືບເຆ຃ໄ ຄຶ ຎາເຌຒໍຓາຖຌີ 10% - ຊາຈດາຄຉຈິ ຿ຒຓເຆຽໄ ຎັຌຍບໃ ຌ຃ຄຶ ຎາ - ຽ຃ໃ ບື ຄຎາໍໄ ຽຍີ, ຘາໍ ຖຍັ ຎາໍໄ ຌາໍໄ ຽຍຉີ ຈິ ເຘກໃ ຍັ ຎາຽຑໃ ືບຍບກຖາໍ ຈຍັ ຂບຄຉທ຺ ດາໃ ຄຎາ - ຆຸຈບຎຸ ະກບຌຘາໍ ຖຍັ ຊາໃ ງປຍູ ຾ຖະ ກບໄ ຄຊາໃ ງປຍູ 28

3) ບຎຸ ະກບຌເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ - ກບໄ ຄ຅ຖຸ ະ຋ຈັ - ຂທຈຘາໍ ຖຍັ ຍຌັ ຅຿ຸ ຉດາໃ ຄຎາ - ຾ກທໄ ຂະນງາງ - ຍຌັ ຋ຈັ ທຈັ ຾຋ກຂະໜາຈຎາ - ຃ຓີ ໜີຍ 4) ຋າຈຽ຃ຓີ - ຌາໍໄ ກບໄ ຌເຆຘໄ າໍ ຖຍັ ຽປັຈເນຎໄ າຘະຖຍ຺ ນົື ຾ຆຎໃ າແທຍໄ ໃ ໍເນຽໄ ຌໃ າ຺ - ຒໍຓາຖຌີ (formalin) 10% ເຆເໄ ຌກາຌ຃ຄຶ ຎາ ຾ຖະ ຈບຄຎາດຑໃູ າກຘະໜາຓ - ຽນໄ຺ົາ 75% ເຆຘໄ າໍ ຖຍັ ຈບຄ຿ຉດາໃ ຄຽຑໃ ືບຽກຍັ ປກັ ຘາເຌນບໄ ຄຑິຑິ຋ະຑຌັ ປຍູ ຋ີ 3. 9 ບຎຸ ະກບຌເຌກາຌຽກຍັ ກາໍ ຂຓໍໄ ຌຸ 29

5) ຽບກະຘາຌ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌ຅າໍ ຾ຌກຎາ - Kottelat 2001. Fishes of laos - Baird ຾ຖະ ຃ະຌະ 1999. ຎາຑໄຶຌຽຓບື ຄດຑໃູ າກເຉຂໄ ບຄຖາທ - Paulsen 2004. ຌຽິ ທຈທ຋ິ ະງາ ຾ຖະ ກາຌ຾ຏກໃ ະ຅າງ - Rainboth 1996. Fishes of the Combodian 3.4 ກາຌທຽິ ຃າະຂໍຓໄ ຌູ ຾ຖະ ກາຌບະ຋ິຍາງຏຌ຺ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຋ີ 1: ຅ຈັ ຅າໍ ຾ຌກເຌຖະຈຍັ ຆະຌິຈ ຈທໄ ງທິ຋ີກາຌຎຼຍ຋ຼຍ຋າຄຘຌັ ຊາຌທິ຋ະງາ ຾ຖະ ຑຌັ ຖະຌາ. ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຋ີ 2: ຌາໍ ເຆຘໄ ະຊຉິ ິຑຌັ ຖະຌາ Microsoft Excel ຽຂໄ຺າເຌກາຌທຽິ ຃າະຂໍຓໄ ຌູ . ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຋ີ 3: ຌາໍ ເຆ຿ໄ ຎຕ຾ກຓ Microsoft Excel ຾ຖະ One way Anova, Paired Samples T-Test. ເຌຖະຈຍັ ຃ທາຓຽຆໃ ືບໝຌັໄ 95% ຽຂ຺ໄາເຌກາຌ຃ິຈແຖ຃ໃ ທາຓໜາ຾ໜຌໄ ຂບຄຉະຎາ຾ຉຖໃ ະຽຂຈ ຉາຓຖະຈກູ າຌ຋າຄຈາໄ ຌຘະຊຉິ ິ. ຘຈູ ຃ິຈແຖນາ຃ທາຓໜາ຾ໜຌໄ - ຾ຓຌໃ ຃ທາຓໜາ຾ໜຌໄ - N ຾ຓຌໃ ຅າໍ ຌທຌຉະກຌຸ ຎາ຋ຄັ ໝຈ຺ - S ຾ຓຌໃ ຅າໍ ຌທຌຽຌບືໄ ຋ໃ ີ 30

ຑາກ຋ີ 4 ຏຌ຺ ກາຌຘກຶ ຘາ ຾ຖະ ກາຌຘຌ຺ ຋ະຌາ 4.1 ຏຌ຺ ກາຌຘກຶ ຘາ. 4.1.1 ຂໍຓໄ ຌູ ຋ໃທ຺ ແຎຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຋ໃ ີຉບຍ຾ຍຍຒບຓຘບຍຊາຓ 1) ຈາໄ ຌຽຑຈ. ຅າກກາຌຖຄ຺ ຽກຍັ ກາໍ ຂໍຓໄ ຌູ ຘາໍ ຑາຈຘະ຾ຈຄເນຽໄ ນັຌຈາໄ ຌຽຑຈຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຋ຄັ ໝຈ຺ ຽນັຌ ທາໃ ຽຑຈຆາງ຅າໍ ຌທຌ 35 ຃ຌ຺ (72.92%) ຂບຄ຅າຌທຌ຋ຄັ ໝຈ຺ , ຽຑາະທາໃ ຽຑຈຆາງຘທໃ ຌເນງເໃ ຆໄ ບຎຸ ະກບຌນາຎາ຾ຓຌໃ ເຆ຾ໄ ນ, ຈາຄກທຈ ຾ຖະ ຓບຄ ຽຂ຺ໄາເຌກາຌຆບກນາຎາແຎນົາງຽຂຈ ຋ໃທ຺ ບາໃ ຄ ຌາໍໄ ຘງຸ , ຘທໃ ຌທາໃ ຽຑຈງິຄ 13 ຃ຌ຺ (27.08%) ຽຑາະທາໃ ຽຑຈງິຄເຆບໄ ຎຸ ະກບຌນາຎາ຾ຓຌໃ ຘະນທິຄ ຾ຖະ ຘະຈຄຸໄ ຽຂ຺ໄາເຌກາຌນາຎາຍບໃ ຌຌາໍໄ ຉຌໄື ຾ຖະ ຾຃ຓຐໃຄັ . ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 1 ຅າໍ ຌທຌ ຾ຖະ ຽຎີຽຆັຌຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຅າໍ ຾ຌກຉາຓຽຑຈ ຖາໍ ຈຍັ ຽຑຈ ຅າໍ ຌທຌ (຃ຌ຺ ) ຽຎີຽຆັຌ (%) 27.08 1 ງິຄ 13 72.92 100.00 2 ຆາງ 35 ຖທຓ 48 ຾ນົຄໃ ຂໍຓໄ ຌູ : ຅າກກາຌຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ຎີ 2018 2) ຈາໄ ຌບາງ.ຸ ກາຌຖຄ຺ ຽກຍັ ກາໍ ຂໍຓໄ ຌູ ຘາໍ ຑາຈຘະ຾ຈຄເນຽໄ ນັຌຈາໄ ຌບາງຂຸ ບຄກຓຸໃ ຉທ຺ ດາໃ ຄ຋ຄັ ໝຈ຺ ຽນັຌທາໃ ເຌ ຆທໃ ຄບາງຸ 31-40 ຎີ ນົາງກທາໃ ໝໃູ ຅າຌທຌ 28 ຃ຌ຺ (58.33%) ຂບຄ຅າໍ ຌທຌ຋ຄັ ໝຈ຺ ຽຑາະທາໃ ຘທໃ ຌ ນົາງຏ຋ໄູ ໃ ີຓບີ າງຘຸ ຄູ ເຌຆທໃ ຄຌ຾ີໄ ຓຌໃ ດເໃູ ຌຆທໃ ຄກາໍ ຖຄັ ຘາໄ ຄຘາຽຑໃ ືບນາຖາງແຈເໄ ນໄ຾ກ຃ໃ ບຍ຃ທ຺ ກໃ຃ໍ ືກາຌນາຎາ ຽຑໃ ືບຖໄຼຄຆີຍ ຾ຖະ ຌາໍ ແຎຂາງຽຎັຌຘິຌ຃າໄ , ເຌຆທໃ ຄບາງຸ 41 ຂຶໄຌແຎ ໜໄບງຘຸຈ ຅າໍ ຌທຌ 3 ຃ຌ຺ (6.25%). ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 2 ຅າໍ ຌທຌ ຾ຖະ ຽຎີຽຆັຌຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຅າໍ ຾ຌກຆທໃ ຄບາງ.ຸ ຖາໍ ຈຍັ ບາງຸ (ຎີ) ຅າໍ ຌທຌ (຃ຌ຺ ) ຽຎີຽຆັຌ (%) 1 15 - 20 5 10.42 2 21 - 30 12 25.00 3 31 - 40 28 58.33 41 ຂຌຶໄ ແຎ 3 6.25 4 ຖທຓ 48 100.00 ຾ນົຄໃ ຂໍຓໄ ຌູ : ຅າກກາຌຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ຎີ 2018 31

3) ຈາໄ ຌບາຆຍີ . ຅າກກາຌຖຄ຺ ຽກຍັ ກາໍ ຂໍຓໄ ຌູ ຘະ຾ຈຄເນຽໄ ນັຌຈາໄ ຌບາຆຍີ ຂບຄກຎະຆາຆຌ຺ ຆາທນາຎາ຾ຓຌໃ ນົາງຘຈຸ ຅າໍ ຌທຌ 28 ຃ຌ຺ (58.33%), ປບຄຖຄ຺ ຓາ຾ຓຌໃ ຾ຓ຃ໃ າໄ ຅າໍ ຌທຌ 15 ຃ຌ຺ (31.25 %) ຾ຖະ ໜບໄ ງຘຈຸ ຾ຓຌໃ ຑະຌກັ ຄາຌ ຅າໍ ຌທຌ 5 ຃ຌ຺ (10.42%). ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 3 ຅າໍ ຌທຌ ຾ຖະ ຽຎີຽຆັຌຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ຅າໍ ຾ຌກຈາໄ ຌບາຆຍີ ຖາໍ ຈຍັ ບາຆຍີ ຅າໍ ຌທຌ (຃ຌ຺ ) ຽຎີຽຆັຌ (%) 58.33 1 ຆາທນາຎາ 28 31.25 10.42 2 ຾ຓ຃ໃ າໄ 15 100.00 3 ຑະຌກັ ຄາຌ 5 ຖທຓ 48 ຾ນົຄໃ ຂໍຓໄ ຌູ : ຅າກກາຌຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ຎີ 2018 ກ. ຖະຈຍັ ຃ທາຓປຂູໄ ບຄຎະຆາຆຌ຺ ກຍັ ກາຌຑຍ຺ ຽນັຌຎາເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຅າກກາຌຖຄ຺ ຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ , ຆາທນາຎາ ດໃເູ ຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘຸງ ຽຓບື ຄ຅າໍ ຑບຌ ຾ຂທຄ ຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ, ຃ຄັໄ ທຌັ ຋ີ 19 ກຖໍ ະກຈ຺ 2018, ຅າຌທຌ 48 ຃ຌ຺ ຘາຓາຈຉບຍ຾ຍຍຒບຓຘບຍຊາຓ ກຼໃ ທກຍັ ກາຌຑຍ຺ ຽນັຌຎາແຈໄ 62 ຆະຌຈິ , ຽຓໃບື ຖຼຄຖາໍ ຈຍັ ຉາຓ຃ະ຾ຌຌຘະຽຖງໃ ຅າກນົາງນາໜໄບງ ແຈ຾ໄ ກຎໃ າຽຂຄັ ເຌຖະຈຍັ ນົາງ ( ̅ = 4.42, SD= ±0.54), ປບຄຖຄ຺ ຓາ຾ຓຌໃ ຆະຌຈິ ຎາ຃ຍັ ຂບຄ ເຌຖະຈຍັ ນົາງ ( ̅ = 4.19, SD= ±0.61) ຾ຖະ ຖະຈຍັ ໜໄບງ຋ໃ ີຘຈຸ ຾ຓຌໃ ຆະຌຈິ ຎາຽຘືບ ( ̅ = 4.42, SD= ±0.54), ຈຄໃ ັ ຉາຉະຖາຄຖຓຸໃ ຌ:ໄີ ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 4 ຃ທາຓປຂູໄ ບຄຎະຆາຆຌ຺ ກຍັ ກາຌຑຍ຺ ຽນັຌຎາເຌບາໃ ຄຌາໄ ຘງຸ ຅າຌທຌ ຏຊໄູ ກື ຘາໍ ຑາຈ 48 ຃ຌ຺ ຖ/ຈ ຆໃ ຎື າ 4.19 SD ຾ຎຏຌ຺ 1 ຎາ຃ຍັ ຂບຄ 4.42 ±0.61 ຓນີ ົາງ 2 ຎາຽຂັຄ 3.77 ±0.54 ຓນີ ົາງ 3 ຎາກຈ຺ ຽນົືບຄ 3.77 ±0.72 ຓນີ ົາງ 4 ຎາ຃ຌັ ຋ຄຸ 3.19 ±0.63 ຓນີ ົາງ 5 ຎາຂະ຾ງຄ 3.71 ±0.82 ຎາຌກາຄ 6 ຎາຘຍ຺ ຿຋ຄ 3.94 ±0.8 ຓນີ ົາງ 7 ຎາຏຌັໄ 3.73 ±0.76 ຓນີ ົາງ 8 ຎາຈກູ ຌາ 3.73 ±0.87 ຓນີ ົາງ 9 ຎາ຃ໃ ໍ 3.21 ±0.82 ຓນີ ົາງ 10 ຎາຽຂ຺ໄາຉຓໄ຺ 32 ±0.82 ຎາຌກາຄ

ຖ/ຈ ຆໃ ຎື າ 3.67 SD ຾ຎຏຌ຺ 11 ຎາຽ຃ຄິ 3.6 ±0.78 ຓນີ ົາງ 12 ຎາປາກກທໄ ງ 3.67 ±0.98 ຓນີ ົາງ 13 ຎາບຈີ 3.46 ±0.81 ຓນີ ົາງ 14 ຎາ຾ຂທໄ ເກຽໄ ນົບື ຄ 3.58 ±0.68 ຎາຌກາຄ 15 ຎາ຿ຈ 3.9 ±0.71 ຓນີ ົາງ 16 ຎາ຾ຂທໄ ເກໄ 3.63 ±0.75 ຓນີ ົາງ 17 ຎາ຾ຂທໄ ເກຂໄ າໄ ຄຖາງ 3.69 ±0.67 ຓນີ ົາງ 18 ຎາຌຌິ 3.58 ±0.8 ຓນີ ົາງ 19 ຎາຽກາະ 3.9 ±0.87 ຓນີ ົາງ 20 ຎາໝາກຓາຄຉາ຿ຖໄ 3.29 ±0.83 ຓນີ ົາງ 21 ຎາທຼຌແຒ 3.94 ±1.01 ຎາຌກາຄ 22 ຎາຂາທ 3.6 ±1.04 ຓນີ ົາງ 23 ຎາຘຈູ ຅າໍໄ 3.44 ±0.89 ຓນີ ົາງ 24 ຎາຎາກ຃າໍ 3.65 ±0.97 ຎາຌກາຄ 25 ຎາ຃ຖີ າຓ 4.17 ±0.64 ຓນີ ົາງ 26 ຎາຽຑງໄ 3.88 ±0.66 ຓນີ ົາງ 27 ຎາຘະບີ 3.71 ±0.64 ຓນີ ົາງ 28 ຎາບໃ ແີ ຋ 3.27 ±0.74 ຓນີ ົາງ 29 ຎາກະ຾ຉຍ 3.58 ±0.92 ຓນີ ົາງ 30 ຎາຆທິ ນາຄຈາໍ 1.79 ±0.79 ຓນີ ົາງ 31 ຎາຽຘບື 3.6 ±0.9 ຓໜີ ບໄ ງ 32 ຎາ຅າຈນາຄຽນົບື ຄ 3.65 ±0.92 ຓນີ ົາງ 33 ຎາກະຍບກ 3.54 ±0.79 ຓນີ ົາງ 34 ຎາຘະກາຄ 3.54 ±0.85 ຓນີ ົາງ 35 ຎາຂໃ ຿ີ ກະ 3.69 ±0.92 ຓນີ ົາງ 36 ຎາຆທິ ບາໄ ທ 3.79 ±0.78 ຓນີ ົາງ 37 ຎາຆທິ ນາຄ຅າໍໄ 3.71 ±0.85 ຓນີ ົາງ 38 ຎາຆທິ 3.77 ±0.9 ຓນີ ົາງ 39 ຎາໝາກຓາຄ 4.04 ±0.69 ຓນີ ົາງ 40 ຎາຽກຈັ ຾ຖຍ 3.9 ±0.71 ຓນີ ົາງ 41 ຎາຍູໃ 3.77 ±0.78 ຓນີ ົາງ 42 ຎາ຾ຉຍ 3.85 ±0.88 ຓນີ ົາງ 43 ຎາຈຈູ ຐຌໃຸ 4.02 ±0.74 ຓນີ ົາງ 44 ຎານົຈ຺ ຌາ 3.54 ±0.84 ຓນີ ົາງ 45 ຎາຘະນທາງ ±0.94 ຓນີ ົາງ 33

ຖ/ຈ ຆໃ ຎື າ SD ຾ຎຏຌ຺ 46 ຎານົາຈ 47 ຎາໝາກຍາຌ 4 ±0.9 ຓນີ ົາງ 48 ຎາກາໃ 49 ຎາຉບຄ 4.06 ±0.84 ຓນີ ົາງ 50 ຎາກະຽຈຈີ 51 ຎາຌກ຺ ຽ຃ໄ຺າ 3.52 ±1.03 ຓນີ ົາງ 52 ຎາຽຏາະ 53 ຎາງບຌຎີກແກໃ 4.08 ±0.71 ຓນີ ົາງ 54 ຎາກຌິ ນງາໄ 55 ຎາຌາຄ 3.96 ±0.68 ຓນີ ົາງ 56 ຎາຽຆບື ຓ 57 ຎາ຃າໄ ທ 3.88 ±0.91 ຓນີ ົາງ 58 ຎາ຾ຂໄ 59 ຎາແຌ 4.04 ±0.77 ຓນີ ົາງ 60 ຎາຖິໄຌໜາ 61 ຎາບຼໃ ຌ 3.35 ±1.08 ຓນີ ົາງ 62 ຎາຽຎໄ຺າ຾ກທໄ 3.73 ±0.87 ຓນີ ົາງ 3.71 ±0.99 ຓນີ ົາງ 3.6 ±0.82 ຓນີ ົາງ 3.73 ±0.84 ຓນີ ົາງ 3.67 ±0.75 ຓນີ ົາງ 3.63 ±0.96 ຓນີ ົາງ 3.77 ±0.86 ຓນີ ົາງ 3.69 ±0.88 ຓນີ ົາງ 3.79 ±1.01 ຓນີ ົາງ ຾ຫຼ່ ົຄຂມ້ ຌູ : ຅າກກາຌສາຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ຎີ 2018 ̅ ຾຋ຌ ຃າໃ ຘະຽຖງໃ - SD. ຾຋ຌ ຃າໃ ຏຌັ ຎໃຼຌຓາຈຉະຊາຌ ຂ. ຆະຌຈິ ຎາ຋ໃ ີແຈ຅ໄ າກກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ຏຌ຺ ຂບຄກາຌຘຶກຘາຎາເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ , ຽຓບື ຄ ຅າໍ ຑບຌ, ຾ຂທຄຘະນທຌັ ຌະຽຂຈ, ຿ຈງ ກາຌຖຄ຺ ຽກັຍຉທ຺ ດໃາຄຑາກຘະໜາຓດໃູ 4 ຃ຄັໄ , ຖະຈຐູ ຌ຺ ຾ຖະ ຖະຈູ຾ຖໄຄຖທຓຓີ 16 ຅ຈຸ ຘາໍ ນົທຈ, ຘາຓາຈປທຍປທຓຉະກຌຸ ຂບຄຎາແຈໄ 24 ຉະກຌຸ , ຓີ 55 ຘະກຌຸ ຾ຖະ ຓີ 67 ຆະຌຈິ , ຅າໍ ຌທຌ຿ຉ ຋ຄັ ໝຈ຺ 7,938 ຿ຉ, ຉະກຌຸ ຋ໃ ີຑຍ຺ ນົາງກທໃ າໝໃ຋ູ ຄັ ຈາໄ ຌ຅າໍ ຌທຌ຿ຉ ຾ຖະ ຅າໍ ຌທຌຆະຌິຈແຈ຾ໄ ກ:ໃ ຉະກຌຸ ຎາຎາກ (Cyprinidae) ຑຍ຺ 20 ຘະກຌຸ , ຓີ 21 ຆະຌຈິ ຽ຋ໃ ຺າ 31.14%; ປບຄຖຄ຺ ຓາ຾ຓຌໃ ຉະກຌຸ ຎາ຾ຂໄທແກໄ (Cobitidae) ຑ຺ຍດໃູ 4 ຘະກຸຌ, ຓີ 7 ຆະຌິຈຽ຋ໃ ຺ າ 10.45%, ຉະກຸຌ ຎາຂະ຾ງ ຄ (Bagridae) ຑຍ຺ ດໃູ 2 ຘະກຌຸ , ຓີ 5 ຆະຌິຈຽ຋ໃ ຺າ 7.46%; ຉະກຌຸ ຎາຽຆືບຓ (Siluridae), ຉະກຌຸ ຎານົາຈ (Mastacembelidae), ຉະກຌຸ ຎາຽຏາະ (Pangasiidae) ຑຍ຺ ດໃູ 3 ຘະກຌຸ , ຓີ 3 ຆະຌຈິ ກທຓ ຽບ຺າຉະກຌຸ ຖະ 4.48%; ຉະກຌຸ ຎາຽຎໄ຺າ (Tetraodontidae) ຑຍ຺ ດໃູ 1 ຘະກຌຸ , ຓີ 3 ຆະຌຈິ ກທຓຽບ຺າ ຉະກຌຸ ຖະ 4.48%; ຉະກຌຸ ຎາກາໃ (Nandidae), ຉະກຌຸ ຎາຉບຄ (Notopteridae) ຑຍ຺ ດໃູ 2 ຘະກຌຸ , ຓີ 2 ຆະຌິຈຽ຋ໃ ຺າ ກທຓຽບ຺າຉະກຌຸ ຖະ 2.99%; ຉະກຌຸ ຎາ຃ໃ ໍ (Channidae), ຉະກຌຸ ຎາກະຽຈິຈ 34

(Osphronemidae), ຉະກຌຸ ຎາ຾ຂ຃ໄ ທາງ (Sisoridae) ຑຍ຺ ດູ 1 ຘະກຌຸ , ຓີ 2 ຆະຌຈິ ຽ຋ໃ ຺າ ກທຓຽບ຺າ ຉະກຌຸ ຖະ 2.99%; ຉະກຌຸ ຎາ຃ຍັ ຂບຄ (Ambassidae), ຉະກຌຸ ຎາຽຂັຄ (Anabantidae), ຉະກຌຸ ຎາ ຘຍ຺ ຿຋ຄ (Belonidae), ຉະກຸຌຎາຈຸກ (Clarinidae), ຉະກຸຌຎາຌິຌ (Cichlidae), ຉະກຸຌຽກາະ (Gyrinocheilidae), ຉະກຌຸ ຎາຍູໃ (Gobiidae), ຉະກຌຸ ຎາຈຈູ ຐໃຌຸ (Loricariidae), ຉະກຌຸ ຎາຽຘືບ (Lobotidae), ຉະກຌຸ ຎາຑໃຌັ (Nemacheilidae), ຉະກຸຌຎາຖໄີຌໜາ (Soleidae), ຉະກຌຸ ຎາບໃຼຌ (Synbranchidae) ຑຍ຺ ຉະກຌຸ 1 ຘະກຌຸ , ຓີ 1 ຆະຌຈິ ກທຓຽບ຺າຉະກຌຸ ຖະ 1.49%. ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 5 ຆະຌຈິ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ແຈ຅ໄ າກກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດາໃ ຄ ຖ/ຈ ຉະກຌຸ ຘະ ຅າໍ ຌທຌຆະຌຈິ % ຆະຌຈິ 1.49 1 Ambassidae ຖະຈຐູ ຌ຺ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ 1.49 2 Anabantidae ກຌຸ 7.46 3 Bagridae 11 4 1 Parambassis siamensis 11 1.49 5 1 Anabas testudineus 11 1.49 6 2 Hemibagus filamentus 11 2.99 7 10 10.45 8 Belonidae Mystus albolineatus 10 9 Clarinidae Mystus bocourti 01 1.49 10 Channidae Mystus guli 11 31.34 11 Mystus nemurus 11 12 Cobitidae 1 Xenantodon canciloides 01 13 1 Clarias batrachus 11 14 1 Channa lucius 01 15 Channa striata 10 16 4 Acantopsis 01 17 Acantopsis sp stribe 10 18 Mystus singaringan 11 19 Cichlidae Syncrossus beaforti 10 20 Cyprinidae Syncrossus helodes 11 21 Yasuhikotakia modesta 11 22 Yasuhikotakia morleti 10 23 1 Oreochromis niloticus 10 24 20 Puntius bervis 11 25 Barbonymus attus 01 26 Clyclocheilichthys repasson 01 27 Crossocheilus reticulatus 10 28 Cyclocheilichthys apogon 10 29 Discherodontus parvus 10 30 Hampala dispar 11 31 Henicorthynchus siamensis 01 32 Hypsibarbus wetmorei 10 33 Labeo chrysophekdio 10 34 Labiobarbus siamensis 10 35 Mekongina erythrospila 01 36 Oxygaster pointoni 10 37 Parachela maculicauda 10 38 Poropuntius normani 01 Puntioplites proctozystron 11 Raiamas guttatus 01 Rasbora aurotania Rasbora daniconius 35

ຖ/ຈ ຘະ ຆະຌຈິ ຅າໍ ຌທຌຆະຌຈິ % ຉະກຌຸ ກຌຸ ຖະຈຐູ ຌ຺ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ 1.49 1.49 39 Sikukia gudgeri 10 1.49 40 Thynichthys thynnoides 11 1.49 41 Gyrinocheilidae 1 Gyrinocheilus pennocki 10 4.48 42 Gobiidae 1 Oxyeleotris marmoratus 11 43 Lobotidae 1 Datnioides undecimradiatus 10 2.99 44 Loricariidae 1 Pterygoplichthys disjunctivus 11 1.49 45 Mastacembelidae 3 Mastocembelus semiocellatus 10 2.99 46 Macrognathus siamensis 11 2.99 47 Mastocembelus armatus 11 4.48 48 Nandidae 2 Nondus oxyrhynchus 01 49 Pristolepis fasciata 11 4.48 50 Nemacheilidae 1 Nemacheilus masyae 01 51 Notopteridae 2 Chitala ornata 01 2.99 52 Notopterus notopterus 11 1.49 53 Osphronemidae 1 Trichopodus microlepis 10 1.49 54 Trichogaster pectoralis 10 4.48 55 Pangasiidae 3 Pangasius bocourti 10 56 Kryptopterus bicirrhis 10 100 57 Laides longibarbis 10 58 Siluridae 3 Micronema micronemus 11 59 Ompox limaculatus 11 60 Wollago attu 01 61 Sisoridae 1 Bagarius yarrelli 10 62 Bagarius bagarius 10 63 Soleidae 1 Brachirus harmandi 01 64 Synbranchidae 1 Monopterus albus 11 65 Tetraodontidae 1 Pao cochinchinesis 11 66 Pao suvattii 11 67 Pao turgidus 01 ຖທຓ 55 67 51 41 ຾ຫ່ຼ ົຄຂມ້ ຌູ : ຅າກກາຌຽກຍັ ຉວ຺ ຢ່ຼ າຄລະຈູຐ຺ຌ ຎີ 2018 ຾ຖະ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ ຎີ 2019 ໝາງຽນຈ: ຿ຉຽຖກເຌຉາຉະຖາຄຊຌັ ຖະຈຐູ ຌ຺ ຾ຖະ ຖະຈ຾ູ ຖຄໄ ຽຖກ 1 ໝາງຽຊຄິ ຑຍ຺ ຎາຆະຌຈິ ຌຌັໄ , ຽຖກ 0 ໝາງຽຊຄິ ຍໃ ໍຑຍ຺ ຎາຆະຌຈິ ຌຌັໄ . ຃. ກາຌຎຼຍ຋ຼຍຆະຌຈິ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ເຌກາຌຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ຾ຖະ ຽກຍັ ຉທ຺ ຅ຄິ ຅າກຉາຉະຖາຄ຋ໃ ີ 4.6 ຘະ຾ຈຄເນຽໄ ນັຌທາໃ ກາຌຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ຍາໄ ຌບບໄ ຓຂາໄ ຄບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ຘາຓາຈຓ຃ີ ທາຓປກູໄ ຼໃ ທກຍັ ກາຌຑຍ຺ ຽນັຌຎາ຅າໍ ຌທຌ 62 ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຖຄ຺ ຽກຍັ ຎາຉທ຺ ຅ຄິ ຘາຓາຈຑຍ຺ ຎາ 67 ຆະຌຈິ ຽຓໃບື ຎຼຍ຋ຼຍກຌັ ຽນັຌທາໃ ຓ຃ີ ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄ຋າຄຈາໄ ຌຆະຌຈິ , ຓຎີ າ 55 ຆະຌຈິ ຋ໃ ີ຃ກື ຌັ ກຍັ ກາຌຘາໍ ຑາຈ ຾ຖະ ຓຎີ າ 7 ຆະຌຈິ ຋ໃ ີຑຍ຺ ຽນັຌ຅າກກາຌຘາໍ ຑາຈ ຾ຉຍໃ ໃ ໍຑຍ຺ ຽນັຌ຅າກກາຌຽກັຍ ຉທ຺ ດໃາຄ຃ື: Hemibagrus wyckioides (ຎາຽ຃ິຄ), Channa micropeltes (ຎາ຿ຈ), Pangasianodon hypophthalmus (ຎາຘະນທາງ), Freshwater puffer (ຎາໝາກຍາຌ), Osteochilus melanopleurus (ຎາຌກ຺ ຽ຃ໄ຺າ), Ctenopharyngodon idella (ຎາກຌິ ນງາໄ ) ຾ຖະ Cyprinus carpio (ຎາເຌ) ຽຑາະທາໃ 36

ຎາ຅າໍ ຑທກຌີໄບາເຘຖະຍຍ຺ ຌິຽທຈ຾ຉກຉໃາຄກຌັ , ຍາຄຆະຌິຈຊຄ຺ ຖຓ຺ ເນງໃ ບາເຘດໃູ຿ຈຈຈຼໃ ທ, ດໃູ ຍໍຖິຽທຌຌາໍໄ ຽຖິກ, ກາຄທຄັ , ກາຌນາຎາຍໃ ໍ຋ໃທ຺ ຽຊຄິ ນົື ບຎຸ ະກບຌ຋ໃ ີເຆບໄ າຈງຄັ ຍໃ ໍຽໝາະຘຓ຺ ຾ຖະ ຘທໃ ຌ ນົາງຎາ຅າໍ ຑທກຌບີໄ ບກນາກຌິ ຽທຖາກາຄ຃ືຌ. ຌບກຌງໄີ ຄັ ຓຎີ າ 10 ຆະຌຈິ ຋ໃ ີຑຍ຺ ຅າກກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ດໃາຄ ຾ຉຍໃ ໃ ໍຑຍ຺ ຅າກກາຌຘາໍ ຑາຈ຃ື: Pao turgidus (ຎາຽຎໄ຺າ຃ທາງ), Pao suvattii (ຎາຽຎ຺ໄາ຾ກທໄ ), Bagarius bagarius (ຎາ຾ຂ຃ໄ ທາງ), Laides longibarbis (ຎາຂາໄ ຄງບໄ ງ), Trichogaster pectoralis (ຎາກະຽຈີຈ຅າໍໄ ), Nondus oxyrhynchus (ຎາເຍ຿ຑ), Mastocembelus armatus (ຎານົຈ຺ ຌາ), Mystus albolineatus (ຎາຂະ຾ງຄໜທຈ), Mystus nemurus (ຎາຂະ຾ງຄ຅າໍໄ ) ຾ຖະ Nemacheilus masyae (ຎາຑໃຌັ ), ຽຎັຌຎາຆະຌຈິ ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄ຅າກຎະຆາຆຌ຺ ຾ຖະ ຆາທນາຎາແຈກໄ າໃ ທຓາຂາໄ ຄ ຽ຋ໃ ິຄຌຌັໄ , ບາຈຽຌໃ ບື ຄຓາ຅າກຑຓູ ຘຌັ ຊາຌ ຾ຖະ ຘະຑາຍ຾ທຈຖບໄ ຓ, ຋ໃ ີດໃູບາເຘຍໃ ໍຽໝາະຉໃ ໍກາຌ຅ະຽຖີຌ ຽຉີຍ຿ຉຂບຄຎາເຌ຾ຉຖໃ ະຆະຌຈິ , ຽຆໃ ິຄບາຈຓ຃ີ ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ຏິຈຂບຄຎະຆາຆຌ຺ ເຌຽຂຈຈໃຄັ ກາໃ ທກຼໃ ທກຍັ ຆໃ ື ຂບຄຎາຽຆໃ ັຌ: ຎະຆາຆຌ຺ ຋ໃທ຺ ແຎບາຈ຅ະປຍັ ປຎູໄ າຽຎ຺ໄາຓຑີ ຼຄຆະຌຈິ ຈຼທ, ຾ຉກໃ າຌຘາໍ ນົທຈຑຍ຺ ຎາຽຎໄ຺າ 3 ຆະຌຈິ , ເຌຌາຓຑທກຽປ຺າຽຎັຌຏຘໄູ ຶກຘາຎາເຌບາໃ ຄຌາໍໄ ຘງຸ ບາຈ຅ະຓຎີ ານົາງກທາໃ 74 ຆະຌຈິ ບາເຘດ.ໃູ ເຌ຅າໍ ຌທຌ 67 ຆະຌຈິ ຑຍ຺ ທາໃ ຓີ 2 ຆະຌຈິ ຃:ື Datnioides undecimradiatus (ຎາຽຘືບ) ຾ຖະ Wollago attu (ຎາ຃າໄ ທ), ຋ຄັ ຘບຄຌບຌເຌຉະກຌຸ (Lobotidae ຾ຖະ Siluridae) ຽຆໃ ຄິ ຅ຈັ ດໃຎູ ະຽຑຈຎານທຄ ນາໄ ຓເກ຅ໄ ະຘຌູ ຑຌັ ເຌຖາທຈຄໃ ັ ຉາຉະຖາຄຖຓຸໃ ຌ:ໄີ ຉາຉະຖາຄ຋ີ 4. 6 ກາຌຎຼຍ຋ຼຍຆະຌຈິ ຎາແຈ຅ໄ າກກາຌຘາໍ ຑາຈ ຾ຖະ ກາຌຽກຍັ ຉທ຺ ຅ຄິ ຖ/ຈ ຆໃ ທື ຋ິ ະງາຘາຈ ຆໃ ຋ື ບໄ ຄຊໃ ຌີ ຆະຌຈິ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ຅າກກາຌ 1 Acantopsis ຎາບຈິ ຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ຽກຍັ ຉທ຺ ຅ຄິ 2 Acantopsis sp stribe ຎາປາກກທໄ ງ ++ 3 Anabas testudineus ຎາຽຂັຄ -+ 4 Bagarius bagarius ຎາ຾ຂ຃ໄ ທາງ ++ 5 Bagarius yarrelli ຎາ຾ຂຄໄ ຼູ -+ 6 Barbonymus attus ຎາທຼຌແຒ ++ 7 Brachirus harmandi ຎາຖໄິຌໜາ ++ 8 Channa lucius ຎາຽຂໄ຺າຉຓໄ຺ ++ 9 Channa micropeltes ຎາ຿ຈ ++ 10 Channa striata ຎາ຃ໃ ໍ +- 11 Chitala ornata ຎາຉບຄ຅າໍໄ ++ 12 Clarias batrachus ຎາຈກຸ ຌາ ++ 13 Clyclocheilichthys repasson ຎາໝາກຓາຄ ++ 14 Crossocheilus reticulatus ຎາຆທິ ນາຄ຅າໍໄ ++ ++ 37

ຖ/ຈ ຆໃ ທື ຋ິ ະງາຘາຈ ຆໃ ຋ື ບໄ ຄຊໃ ຌີ ຆະຌຈິ ຎາ຋ໃ ີຑຍ຺ ຅າກກາຌ 16 Cyclocheilichthys apogon ຎາກະ຾ຉຍ ຘາໍ ຑາຈຎະຆາຆຌ຺ ຽກຍັ ຉທ຺ ຅ຄິ 17 Cyprinus carpio ຎາແຌ ++ 18 Datnioides undecimradiatus ຎາຽຘບື 19 Discherodontus parvus ຎາຂາທ +- 20 Freshwater puffer ຎາໝາກຍາຌ ++ 21 Gyrinocheilus pennocki ຎາຽກາະ ++ 22 Hampala dispar ຎາຘຈູ ຅າໍໄ +- 23 Hemibagrus wyckioides ຎາຽ຃ຄິ ++ 24 Hemibagus filamentus ຎາຂະ຾ງຄຖາງ ++ 25 Henicorthynchus siamensis ຎາ຃ຖີ າຓ +- 26 Hypsibarbus wetmorei ຎາຎາກ຃າໍ ++ 27 Kryptopterus bicirrhis ຎາງບຌຎີ ກແກ ໃ ++ 28 Labeo chrysophekdio ຎາຘະບີ ++ 29 Labiobarbus siamensis ຎາຽຑງໄ ++ 30 Laides longibarbis ຎາຂາໄ ຄງບໄ ງ ++ 31 Macrognathus siamensis ຎານົຈ຺ ++ 32 Mastocembelus semiocellatus ຎານົຈ຺ ຌາ -+ 33 Mastocembelus armatus ຎານົາຈ ++ 34 Mekongina erythrospila ຎາບໃ ແີ ຋ -+ 35 Micronema micronemus ຎາຌາຄ ++ 36 Monopterus albus ຎາບຼໃ ຌ ++ 37 Mystus albolineatus ຎາຂະ຾ງຄໜທຈ ++ 38 Mystus bocourti ຎາກຈ຺ ຽນົບື ຄ ++ 39 Mystus guli ຎາ຃ຌັ ຋ຄຸ -+ 40 Mystus nemurus ຎາຂະ຾ງຄ຅າໍໄ ++ 41 Mystus singaringan ຎາຂະ຾ງຄ ++ 42 Nemacheilus masyae ຎາຏຌັໄ -+ 43 Nondus oxyrhynchus ຎາເຍ຿ຑ ++ 44 Notopterus notopterus ຎາຉບຄ ++ 45 Ompox limaculatus ຎາຽຆບື ຓ -+ 46 Oreochromis niloticus ຎາຌຌິ ++ 47 Osteochilus melanopleurus ຎາຌກ຺ ຽ຃ໄ຺າ ++ 48 Oxyeleotris marmoratus ຎາຍູໃ ++ 49 Oxygaster pointoni ຎາຆທິ ນາຄຈາໍ +- ++ 38 ++