STUDY FOR FUEL PRODUCTION FROM WASTE LUBRICANT OIL USING PYROLYSIS

ສຶກສາການສງັ ເຄາະນາ້ໍ ມນັ ເຊອໍ້ ໄຟຈາກນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ໃຊ້ໍ ແລວໍ້ ດວ້ໍ ຍຂະບວນການ ໄພໂຣໄລຊສິ STUDY FOR FUEL PRODUCTION FROM WASTE LUBRICANT OIL USING PYROLYSIS ວທິ ະຍານພິ ນົ ປະລິນຍາໂທວທິ ະຍາສາດ ສາຂາ ຟຊກິ ນາໃຊໍ້ ຊ່ື ແລະ ນາມສະກນຸ ນກັ ສກຶ ສາ: ທາ້ໍ ວ ອທຸ ນັ ໄຕລດິ ທ ຊ່ື ແລະ ນາມສະກນຸ ອາຈານທ່ື ປຶກສາ: ອຈ. ປອ ແຫຼມທອງ ລດັ ດາວງົ ສກົ ສກຶ ສາ 2019-2020



ຄາຈາລຶກບນຸ ຄນຸ ຂາ້ໍ ພະເຈາົໍ້ ທາໍ້ ວ ອທຸ ນັ ໄຕລິດທ, ນກັ ສກຶ ສາປະລິນຍາໂທ ສາຂາຟຊກິ ສາດນາໃຊໍ້ ຮນຸື່ ທ III, ພາກວຊິ າ ຟຊກິ ສາດ ຄະນະວທິ ະຍາສາດທາມະຊາດ ມະຫາວທິ ະຍາໄລແຫງ່ື ຊາດ ຂສະແດງຄວາມ ຂອບໃຈ ແລະ ຮບູໍ້ ນຸ ຄນຸ ນາພາກສວື່ ນຕາ່ື ງໆເປັນຢາື່ ງສງູ . ກອື່ ນອື່ ນໝດົ ຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈ ນາຫອໍ້ ງກວດສອບຄນຸ ນະພາບນາໍ້ ມນັ ເຊໍ້ອໄຟນາເຂົ້ໍາ, ຜະລິດ, ປຸງແຕງື່ ພາຍໃນ-ອາຍແກສ້ໍ ໌ ທ່ືວົ ປະເທດ ທ່ື ໃຫກໍ້ ານສະໜບັ ສະໜນູ ໃນການທດົ ລອງໃນຄງັໍ້ ນ້ໍ ຈນົ ໄດຮ້ໍ ບັ ຜນົ ສາເລັດດວໍ້ ຍດ. ຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈ ແລະ ຮບູໍ້ ນຸ ຄນຸ ຢາ່ື ງສງູ ມາຍງັ ທາື່ ນ ອຈ.ປອ. ແຫມທອງ ລດັ ດາວງົ ອາຈານທ່ື ປຶກສານາພາຂຽນບດົ ວິທະຍາພນົ ສະບບັ ນທໍ້ ່ື ໃຫຄໍ້ ວາມກະລນຸ າ ແລະ ເສຍສະຫະເວລາອນັ ມ ຄນຸ ຄາ່ື ຄອ່ື ຍໃຫ້ຄໍ ວາມຊວ່ື ຍເຫອ, ສິດສອນ, ຖາື່ ຍທອດຄວາມຮຄູໍ້ ວາມສາມາດ, ປະສບົ ການ ແລະ ໃຫຄ້ໍ າແນະນາໃນທກຸ ດາໍ້ ນຢາື່ ງໃກຊ້ໍ ິດຕະຫອດມາ ຈນົ ເຮັດໃຫບ້ໍ ດົ ວທິ ະຍານພິ ນົ ເຫັ້ມໍ ນໍ້ ສາມາດປະສບົ ຜນົ ສາເລັດດວ້ໍ ຍດ. ຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈ ນາຄ-ູ ອາຈານ, ພະນກັ ງານພາຍໃນຄະນະວທິ ະຍາສາດທາມະຊາດ ໝກົ ທກຸ ທາື່ ນ ໂດຍສະເພາະແມນື່ ຄ-ູ ອາຈານ ພາຍໃນພາກວຊິ າຟຊກິ ສາດ ແລະ ເຄມສາດ. ພອ້ໍ ມດຽວ ກນັ ນໍ້ ຂຂອບໃຈ ແລະ ຮບູ້ໍ ນຸ ຄນຸ ມາຍງັ ອຈ. ປທ ຄາປອນ ມນູ ພມູ ເຊື່ ງິ ເປັນຜຊໍູ້ ວື່ ຍອາຈານທ່ື ປຶກສາ ທ່ື ເປັນອາຈານນາພາເຮດັ ການທດົ ລອງ ແລະ ສິດສອນຈນົ ກວາື່ ຂາ້ໍ ພະເຈາົໍ້ ໄດສ້ໍ າເລັດການສຶກສາໃນຄງັ້ໍ ນ.້ໍ ຂາ້ໍ ພະເຈາົ້ໍ ຂຂອບໃຈມາຍງັ ຄອບຄວົ , ພ່ື , ແມ,່ື ອາໍ້ ຍເອ້ອໍ ຍນອໍ້ ງ ພອ້ໍ ມດວ້ໍ ຍຍາດຕພິ ່ື ນອ້ໍ ງໝດົ ທກຸ ຄນົ ທື່ ໃຫກໍ້ ານສະໜບັ ສະໜນູ ທາງດາ້ໍ ນວດັ ຖ,ຸ ທຶນຮອນ ແລະ ໃຫກໍ້ າລງັ ໃຈດວ້ໍ ຍດ ຕະຫອດມາ ຈນົ ເຮດັ ໃຫຂ້ໍ າ້ໍ ພະເຈາົ້ໍ ປະສບົ ຜນົ ສາເລັດການສກຶ ສາລະດບັ ປະລິນຍາໂທໃນຄງັ້ໍ ນໄໍ້ ດ.້ໍ ຂຂອບໃຈ ນາໝຄູ່ື ,ູື່ ເພື່ ອນຮວ່ື ມຫອໍ້ ງຮຽນທື່ ໃຫຄໍ້ ວາມຊວື່ ຍເຫອ ແລະ ໃຫຄ້ໍ າປຶກສາດວ້ໍ ຍດ ຕະຫອດມາຈນົ ເຮັດໃຫບ້ໍ ດົ ຂອງຂາ້ໍ ພະເຈາົໍ້ ສາເລັດຜນົ ດວໍ້ ຍດ. ສດຸ ທາ້ໍ ຍ ຂາໍ້ ພະເຈາົໍ້ ຂອວຍພອນໄຊອນັ ປະເສດມາຍງັ ທກຸ ໆທາື່ ນ ທື່ ໄດກໍ້ າ່ື ວມາຂາ້ໍ ງເທິງຈງື່ ົ ປະສບົ ແຕຄ່ື ວາມສກຸ ສມົ ຫວງັ ທກຸ ປະການ ແລະ ຈະເລນກາ້ໍ ວໜາ້ໍ ຕະຫລອດໄປ. I

ບດົ ຄດັ ຫຍ້ໍ ການສຶກສາປະຕກິ ລິ ິຍາ Pyrolysis ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ໂດຍໃຊເ້ໍ ຄື່ ອງປະຕກິ ອນ ເຊື່ ງິ ໃຊຕ້ໍ ວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາ, ການທດົ ສອບໃນພາວະທື່ ມ ໄນໂຕເຈນ ແລະ ອນຸ ຫະພມຸ ທ່ື ໃຊໃ້ໍ ນການທດົ ສອບ ຢໃືູ່ ນຊວື່ ງ 350-450°C. ຜນົ ຈາກການເກດປະຕິກລິ ິຍາ ທ່ື ນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວ້ໍ ແຕກຕວົ ຈະໄດເໍ້ ປັນ ຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວ ເຊ່ື ງິ ນາໍ້ ມນັ ທ່ື ມຄນຸ ສມົ ບດັ ຄາໍ້ ຍ ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ , ນາ້ໍ ມນັ ກາ໊ ດ ແລະ ນາໍ້ ມນັ ກາ ຊວນ. ການທດົ ລອງແມນື່ ໃສຕື່ ວົ ຢາື່ ງ 200g ລງົ ໃນຂວດແກວໍ້ ສາມຄແລວ້ໍ ຕມົໍ້ ໃຫຄ້ໍ ວາມຮອ້ໍ ນທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 350°C ແລະ ຈະເຕມໄນໂຕເຈນ 20ml/min ຕະຫອດການທດົ ລອງ ໂດຍໃຊເ້ໍ ວລາໃນການທດົ ລອງ 3 ຊ່ວື ົ ໂມງ ແລວ້ໍ ນາຕວົ ຢາ່ື ງໄປວເິ ຄາະ ຈາກນນັ້ໍ ທາການທດົ ລອງຊາ້ໍ ໂດຍເປັນ 375, 400 ແລະ 450°C ຫງັ ຈາກທາການທດົ ລອງຄບົ ທງັ 4 ອນຸ ຫະພມູ ແລວໍ້ ທາການທດົ ລອງອກຄງັໍ້ ໜື່ ຶງເຊ່ື ງິ ໃນຄງັ້ໍ ນຈໍ້ ະມການເຕມ ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາຖາື່ ນກາມນັ ລງົ ໄປນາ ຈາກນນັ້ໍ ກ່ືນາຕວົ ຢາື່ ງໄປວເິ ຄາະ. ພາຍໃຕເ້ໍ ຄື່ ອງປະຕິກອນ, ຂະບວນການ Pyrolysis ໂດຍບ່ື ໃຊຕ້ໍ ວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາໃນເງ່ືອນໄຂ ອນຸ ຫະພມູ 450°C ທ່ື ເປັນອນຸ ຫະພມູ ທື່ ມຄວາມເໝາະສມົ ເນື່ ອງຈາກໃຫປໍ້ ະລິມານຂອງຜະລິດຕະພນັ ເຊອໍ້ ໄຟແຫວໃນປະລິມານຫາຍທື່ ສດຸ ຄ ໃຫຜໍ້ ະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວ 80,2% ໂດຍນາ້ໍ ໜກັ ເຊ່ື ງິ ມອງົ ປະກອບຂອງນາ້ໍ ມນັ ທມຄນຸ ສມົ ບດັ ຄາ້ໍ ຍນາໍ້ ມນັ ກາຊວນ 46%, ນາ້ໍ ມນັ ກາ໊ ດ 30% ແລະ ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ 12% ການທດົ ສອບທ່ື ພາວະດຽວກນັ ການໃຊຖໍ້ າ່ື ນກາມນັ ເປັນຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ຍິ າ ຈະໃຫຜໍ້ ະລິດຕິພນັ ຂອງແຫວ 74,7% ໂດຍນາໍ້ ໜກັ ເຊື່ ງິ ມອງົ ປະກອບຂອງນາໍ້ ມນັ ທມຄນຸ ສມົ ບດັ ຄາໍ້ ຍ ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ , ນາໍ້ ມນັ ກາ໊ ດ ແລະ ນາໍ້ ມນັ ກາຊວນໃນປະລິມານ 45,46 ແລະ 8% ໂດຍນາໍ້ ໜກັ , ຕາມລາດບັ ແລະ ປະລິມານທື່ ເໝາະສມົ ຂອງຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາຖາ່ື ນກາມນັ ທື່ ເຮດັ ໃຫໄໍ້ ດປ້ໍ ະລິມານຜະລິດຕະພນັ ຫາຍທ່ື ສດຸ ທື່ ຄວາມເຂັມໍ້ ຂນຸ້ໍ 2,5% ໂດຍນາ້ໍ ໜກັ . ເມື່ອນານາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ ແລະ ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນມາທດົ ສອບ ຕາມມາດຕະຖານ ASTM ແລະ ສມົ ທຽບກບັ ມາດຕະຖານແຫງ່ື ຊາດ, ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນຈະແມນ່ື ຄາ່ື ດດັ ສະນຊເທນທື່ ຍງັ ບື່ ຜາ່ື ນ ສວ່ື ນນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ຄາ່ື ການກນ່ື ັ ແມນ່ື ບ່ື ຜາ່ື ນມາດຕະຖານແຫງ່ື ຊາດທື່ ການດົ ໄວ.ໍ້ II

Abstract Pyrolysis reaction of waste lubricant oil was studied, a batch reactor, activated carbon under a nitrogen atmosphere and the temperature used in the test are in the range of 350-450°C. In this reaction, lubricant oil was cracked and pyrolysis oil, gasoline-like fuel, and diesel-like fuel were produced. The experiment of the sample of 200g will be put into 3 Parallel necks round bottom flasks and Boiled to heat at 350°C and nitrogen will be added to 20ml/min throughout the experiment. The experiment takes 3 hours then repeat the experiment as 375°C, 400°C, and 450 °C after completing all 4 temperatures, performed the experiment again. At this time, the powder will be added. Then the samples will be analyzed again. At a Batch System, the unused activated carbon catalyst at 450°C was the optimized reaction temperature because it provided the highest pyrolysis oil of 80.2 wt. %, which consisted of Diesel like Fuel 46 wt%. , Kerosene 30 wt%, using the same conditions used to activate carbon as a reaction accelerator provide Pyrolysis oil of 74.7 wt%, which consisted of gasoline-like fuel, kerosene-like fuel, and diesel-like fuel. Which Consisted of 45, 46, and 8 wt.%. Moreover, the appropriate amount of y-zeolite and activated carbon catalysis that gave the amount of pyrolysis oil was 2.5 wt%. When gasoline and diesel are tested in accordance with ASTM standards and compared with national standards, diesel will be a cetane index that does not pass through the petrol segment, for the gasoline the distillation value does not meet national standards. III

ສາລະບານ ຄາຈາລຶກບນຸ ຄນຸ .............................................................................................................................I ບດົ ຄດັ ຫຍ.ໍ້ ................................................................................................................................... II ABSTRACT ............................................................................................................................. III ສາລະບານ..................................................................................................................................IV ສາລະບານຕາຕະລາງ .................................................................................................................VI ສາລະບານຮບູ ........................................................................................................................... VII ຄາສບັ ຫຍໍ້ ...................................................................................................................................IX ພາກທ 1 ບດົ ນາ .......................................................................................................................... 10 1.1 ຄວາມເປັນມາ ແລະ ສະພາບບນັ ຫາ................................................................................... 10 1.2 ຈດຸ ປະສງົ ...................................................................................................................... 11 1.3 ຜນົ ປະໂຫຍດຂອງການສກຶ ສາ ........................................................................................... 11 1.4 ຂອບເຂດຂອງການສຶກສາ ................................................................................................ 12 ພາກທ 2 ທບົ ທວນເອກະສານ ແລະ ຂອບເຂດແນວຄວາມຄດິ ..................................................... 13 2.1 ທບົ ທວນເອກະສານ ແລະ ທິດສະດທື່ ກຽ່ື ວຂອ້ໍ ງ ..................................................................... 13 2.1.1 ນາ້ໍ ມນັ ພໍ້ນຖານ.......................................................................................................... 13 2.1.2 ຄນຸ ສມົ ບດັ ທ່ື ສາຄນັ ຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງ .......................................................................... 16 2.2 ຂະບວນການ PYROLYSIS ............................................................................................... 20 2.3 ຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ຍິ າ.......................................................................................................... 20 2.4 ແຫງື່ ເຊອ້ໍ ໄຟທື່ ສາຄນັ ....................................................................................................... 21 2.4.1 ນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ .......................................................................................................... 21 2.4.2 ນາໍ້ ມນັ ກາ໊ ດ ............................................................................................................... 26 2.4.3 ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນ .......................................................................................................... 26 2.5 ບດົ ຄນົໍ້ ຄວາໍ້ ວທິ ະຍາສາດທື່ ກຽື່ ວຂອ້ໍ ງ................................................................................... 30 ພາກທ 3 ວທິ ການສຶກສາ............................................................................................................. 34 3.1 ວດັ ຖດຸ ບິ ແລະ ສານເຄມ.................................................................................................. 35 3.1.1 ສານຕງັ້ໍ ຕນົໍ້ ............................................................................................................... 35 3.1.2 ສານເຄມ .................................................................................................................. 35 3.2 ອປຸ ະກອນ...................................................................................................................... 35 IV

3.2.1 ອປຸ ະກອນທື່ ໃຊໃໍ້ ນການກຽມສານຕງັ້ໍ ຕນົ້ໍ ແລະ ຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ. ............................. 35 3.2.2 ອປຸ ະກອນທ່ື ໃຊ້ໍ ໃນການເກດຂະບວນການໄພໂຣໄລຊສິ .............................................. 36 3.2.3 ອປຸ ະກອນທື່ ໃຊໃໍ້ ນການວເິ ຄາະ ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງຜະລິດຕະພນັ ...................................... 39 3.2.4 ລະບບົ ເຄື່ ອງປະຕກິ ອນ.............................................................................................. 41 3.3 ວທິ ການສກຶ ສາ ............................................................................................................... 42 3.3.1 ເຄ່ື ອງທດົ ລອງ........................................................................................................... 43 3.3.2 ການກຽມສານຕງັ້ໍ ຕນົ້ໍ ................................................................................................. 44 3.3.3 ການກຽມຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ...................................................................................... 44 3.3.4 ລະບບົ ເຄື່ ອງປະຕກິ ອນ.............................................................................................. 44 3.3.5 ການວເິ ຄາະຜະລິດຕະພນັ ໃນລະບບົ ເຄ່ື ອງປະຕກິ ອນ ................................................... 45 ພາກທ 4 ຜນົ ການສກຶ ສາ ແລະ ອະທິບາຍຜນົ .............................................................................. 46 4.1 ຜນົ ຂອງອນຸ ຫະພມູ .......................................................................................................... 46 4.2 ຜນົ ຂອງບລມິ າດຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ຍິ າ ................................................................................... 52 4.3 ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງຜະລດິ ຕະພນັ ທື່ ໄດຈ້ໍ າກຂະບວນການ PYROLYSIS........................................... 53 ພາກທ 5 ສະຫຸຼບ ແລະ ຂແ້ໍ ນະນາ ............................................................................................... 56 5.1 ສະຫບຸຼ .......................................................................................................................... 56 5.2 ຂແ້ໍ ນະນາ ...................................................................................................................... 56 ເອກະສານອາໍ້ ງອງ....................................................................................................................... 57 ເອກະສານຊອ້ໍ ນທາ້ໍ ຍ ................................................................................................................... 60 V

ສາລະບານຕາຕະລາງ ຕາຕະລາງ 2.1 ຊະນດິ ຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງພໍ້ນຖານ .......................................................................... 16 ຕາຕະລາງ 2.2 ຄນຸ ລກັ ສະນະ ແລະ ຄນຸ ນະພາບ ຂອງນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ .......................................... 25 ຕາຕະລາງ 2.3 ຄນຸ ລກັ ສະນະ ແລະ ຄນຸ ນະພາບຂອງ ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນ. ......................................... 29 ຕາຕະລາງ 3.1 ອງົ ປະກອບຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວ້ໍ ທ່ື ນາມາເປັນສານຕງັ້ໍ ຕນົ້ໍ ............................ 43 ຕາຕະລາງ 3.2 ຈານວນອະຕອມຂອງຄາຣບ໌ ອນ ແລະ ຈດຸ ຟດົ ຂອງສານປະກອບຕາື່ ງໆ. ............... 45 ຕາຕະລາງ 4.1 ເປເຊັນໂດຍນາ້ໍ ໜກັ ຂອງຜະລດິ ຕະພນັ ໂດຍໃຊຕໍ້ ວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ຍິ າ. ........................ 46 ຕາຕະລາງ 4.2 ເປເຊັນໂດຍນາ້ໍ ໜກັ ຂອງຜະລິດຕະພນັ ໂດຍບ່ື ໃຊຕໍ້ ວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາ...................... 46 ຕາຕະລາງ 4.3 ອງົ ປະກອບຂອງຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທ່ື ໄດຈ້ໍ າກຂະບວນການໄພໂຣໄລຊສິ ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 375°C. .............................................................................................................. 47 ຕາຕະລາງ 4.4 ອງົ ປະກອບຂອງຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທື່ ໄດຈໍ້ າກຂະບວນການ PYROLYSIS ທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 400°C ............................................................................................................... 48 ຕາຕະລາງ 4.5 ອງົ ປະກອບຂອງສານຕງັ້ໍ ຕນົ້ໍ ຫງັ ຜາ່ື ນຂະບວນການ PYROLYSIS ຈາກລະບບົ ທື່ ມຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາທື່ ອນຸ ຫະພມູ 400°C. .................................................................................... 49 ຕາຕະລາງ 4.6 ອງົ ປະກອບຂອງຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທື່ ໄດຈ້ໍ າກຂະບວນການ PYROLYSIS ຈາກ ລະບບົ ທື່ ມ ແລະ ບື່ ມຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 375°C ................................................ 51 ຕາຕະລາງ 4.7 (ກ) ການທດົ ສອບຂະບວນ ການໄພໂຣໄລຊສິ ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 375°C ໂດຍສກຶ ສາບລິ ມາດຄວາມເຂັມ້ໍ ຂນຸໍ້ ຂອງຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາ........................................................................... 52 ຕາຕະລາງ 4.8 ຜະລິດຕະພນັ ໂດຍປືຽ່ ນແປງບລິມາດຄວາມເຂັມ້ໍ ຂນຸໍ້ ຂອງຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາທ່ື ໃຊ້ໍ ອນຸ ຫະພມູ 375°C. .............................................................................................................. 52 ຕາຕະລາງ 4. 9 ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງຜະລດິ ຕະພນັ ຂອງແຫວທື່ ໄດຈ້ໍ າກຂະບວນການ PYROLYSIS. ... 53 ຕາຕະລາງ 4.10 ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ທື່ ໄດຈໍ້ າກຂະບວນການ PYROLYSIS................. 54 ຕາຕະລາງ 4.11 ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນທື່ ໄດຈ້ໍ າກຂະບວນການ PYROLYSIS................. 54 VI

ສາລະບານຮບູ ຮບູ 2.1 ທື່ ມາຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງ. ................................................................................................... 18 ຮບູ 2.2 ລກັ ສະນະພາຍໃນຂອງຖາ່ື ນກາມນັ . ................................................................................. 21 ຮບູ 3. 1 ຂນັໍ້ ຕອນການສກຶ ສາຄນົໍ້ ຄວາໍ້ . ......................................................................................... 34 ຮບູ 3. 2 ສານຕງັ້ໍ ຕນົໍ້ (ນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງ) ທື່ ນາມາໃຊໃ້ໍ ນການທດົ ລອງ. ............................................... 35 ຮບູ 3. 3 ຖາື່ ນກາມນັ (ACTIVATE CARBON)........................................................................ 35 ຮບູ 3. 4 ເຄ່ື ອງໝນຸ ຫວຽື່ ງ. ........................................................................................................... 36 ຮບູ 3. 5 ເຄ່ື ອງອບົ ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາ......................................................................................... 36 ຮບູ 3. 6 ຂວດແກວໍ້ ສາມຄ. .......................................................................................................... 37 ຮບູ 3. 7 ເຕົາໃຫຄໍ້ ວາມຮອໍ້ ນ. ....................................................................................................... 37 ຮບູ 3. 8 ຖງັ ແກສ໊ ໄນໂຕຣເຈນ. .................................................................................................... 38 ຮບູ 3. 9 ເຄື່ ອງວດັ ອດັ ຕາການໄຫຂອງແກສ໊ (FLOW METER) .................................................... 38 ຮບູ 3. 10 ເຄື່ ອງທາຄວາມເຢັນ. ................................................................................................... 39 ຮບູ 3. 11 ເຄ່ື ອງວດັ ອນຸ ຫະພມູ ..................................................................................................... 39 ຮບູ 3. 12 ເຄື່ ອງກນື່ ັ ASTM D86. .............................................................................................. 40 ຮບູ 3. 13 ເຄ່ື ອງທດົ ສອບຄວາມໜາແໜນໍ້ . ................................................................................... 40 ຮບູ 3. 14 ເຄ່ື ອງວເິ ຄາະຄາ່ື ຄວາມໜຽວຂອງຜະລິດຕະພນັ . ............................................................ 41 ຮບູ 3. 15 ເຄື່ ອງ FTIR............................................................................................................... 41 ຮບູ 3. 16 ລະບບົ ເຄື່ ອງປະຕກິ ອນ (BATCH SYSTEM) ໃຊໃໍ້ ນການທດົ ລອງ. .............................. 42 ຮບູ 3. 17 ຂະບວນການ ໄພໂຣໄລຊສິ ຫ ລະບບົ ເຄື່ ອງປະຕິກອນ (BATCH REACTOR)........... 43 ຮບູ 3. 18 ຂນັໍ້ ຕອນໃນການກຽມສານຕງັ້ໍ ຕນົໍ້ ກອ່ື ນເຂົໍ້າຂະບວນການ PYROLYSIS......................... 44 ຮບູ 4. 1 ເປເຊັນນາ້ໍ ໜກັ ຂອງຜະລິດຕະພນັ (ກ). ໃຊຕໍ້ ວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ຍິ າ, (ຂ) ບ່ື ໃຊຕ້ໍ ວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາ ໃນເງື່ອນໄຂປືຽ່ ນແປງອນຸ ຫະພມູ . .......................................................................................... 47 ຮບູ 4. 2 ຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວຈາກຂະບວນການ PYROLYSIS ຈາກລະບບົ ທື່ ມ ແລະ ບ່ື ມຕວົ ເລື່ ັງ ປະຕິກລິ ິຍາ ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 375°C.......................................................................................... 48 ຮບູ 4. 3 ຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທ່ື ໄດຈໍ້ າກຂະບວນການ PYROLYSIS ຈາກລະບບົ ທ່ື ມ ແລະ ບ່ື ມ ຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 400°C. ............................................................................. 49 ຮບູ 4. 4 ອງົ ປະກອບຂອງສານຕງັ້ໍ ຕນົ້ໍ ພາຍຫງັ ຜາື່ ນຂະບວນການ PYROLYSIS ຈາກລະບບົ ທ່ື ມຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາທື່ ອນຸ ຫະພມູ 400°C...................................................................................... 50 ຮບູ 4. 5 ຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທ່ື ໄດຈ້ໍ າກຂະບວນການໄພໂຣໄລຊສິ ຈາກລະບບົ ທື່ ມ ແລະ ບື່ ມຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 375°C...................................................................................... 51 ຮບູ 4. 6 ການທດົ ສອບຂະບວນການ PYROLYSIS ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 375°C ໂດຍສກຶ ສາບລິມາດຄວາມ ເຂັມ້ໍ ຂນຸ້ໍ ຂອງຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາ. ........................................................................................ 53 VII

ຮບູ 4. 7 ຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທ່ື ໄດຈໍ້ າກການ PYROLYSIS ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທ່ື ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ວເິ ຄາະ ດວ້ໍ ຍເຄື່ ອງ FTIR. ............................................................................................................... 55 VIII

cSt ຄາສບັ ຫຍ້ໍ SG RON Centistoke MON Specific Gravity LSD Research Octane Number HSD Motor Octane Number FO Low Speed Diesel HFO High Speed Diesel Wt Fuel Oil kPa Heavy Fuel Oil V Weight W Kilo Pascal AC Voltage FBP Watt IBP Activated Carbon MTBE Final Boiling Point ASTM Initial Boiling Point Methyl Tertiary Butyl Ether American Society for Testing and Materials IX

ພາກທ 1 ບດົ ນາ 1.1 ຄວາມເປນັ ມາ ແລະ ສະພາບບນັ ຫາ ພະລງັ ງານເຊອ້ໍ ໄຟເປັນປດັ ໃຈທ່ື ສາຄນັ ໃນການຕອບສະໜອງຄວາມຕອໍ້ ງການຂນັ້ໍ ພໍ້ນຖານຂອງ ມະນດຸ ແລະ ເປັນປດັ ໃຈພ້ໍນຖານໃນການຜະລິດ, ທງັ ໃນພາກທລຸ ະກດິ ແລະ ທາງຄມົ ມະນາຄມົ ຂນົ ສ່ືງົ . ດງື່ ັ ນນັ້ໍ , ການຈດັ ຫາພະລງັ ງານໃຫມໍ້ ປະລິມານທ່ື ພຽງພ, ມລາຄາທື່ ເໝາະສມົ ແລະ ມຄນຸ ະພາບ ທ່ື ດສອດຄອ່ື ງກບັ ຄວາມຕອໍ້ ງການຂອງຜຊໍູ້ ມົ ໃຊເ້ໍ ປັນສ່ື ິງທ່ື ສາຄນັ ເພ່ື ອໃຫສ້ໍ າມາດຕອບສະໜອງຄວາມ ຕອ້ໍ ງການ, ການໃຊພໍ້ ະລງັ ງານເຊອ້ໍ ໄຟໄດຢໍ້ າື່ ງສງູ ສດຸ ແລະ ຍງັ ສາມາດຕອບສະໜອງຄວາມຕອ້ໍ ງການ ໃຊໃ້ໍ ນການຜະລິດ ແລະ ຂນົ ສື່ງົ ຕາ່ື ງໆໄດຢ້ໍ າ່ື ງພຽງພ. ໃນປດັ ຈບຸ ນັ ຮບູ ແບບຂອງພະລງັ ງານມດວ້ໍ ຍກນັ 2 ຊະນດິ ຄ: ພະລງັ ງານສິ້ໍນເປອງ (Nonrenewable energy) ແລະ ພະລງັ ງານໝນູ ວຽນ (Renewable energy); ພະລງັ ງານສນ້ໍິ ເປອງ ແມນ່ື ພະລງັ ງານທ່ື ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ໝດົ ໄປບ່ື ສາມາດໝນູ ວຽນກບັ ມາໃຊໄໍ້ ດໃໍ້ ໝື່ ເຊ່ື ງິ ມປະລິມານການໃຊງໍ້ ານໃນຮບູ ແບບຂອງກາ໊ ດທາມະຊາດ, ຖາ່ື ນຫນ ແລະ ນາ້ໍ ມນັ ສງູ ເຖງິ 86.53%. ໃນຄວາມເປັນຈງິ ພະລງັ ງານໝນູ ວຽນຄວນຈະມປະລິມານການໃຊສໍ້ ງູ ກວາື່ ປະລິມານສ້ິນໍ ເປອງ ເພາະ ພະລງັ ງານໝນູ ວຽນສາມາດໝນູ ວຽນກບັ ມາໃຊໃໍ້ ໝເ່ື ຮັດໃຫບໍ້ ່ື ສນໍິ້ ເປອງພະລງັ ງານ, ແຕພ່ື ດັ ມປະລິມານ ການໃຊພໍ້ ຽງ 13.47% ເທື່ ົານນັໍ້ (ກມົ ພດັ ທະນາ ພະລງັ ງານທດົ ແທນ ແລະ ອະນລຸ ກັ ພະລງັ ງານ, 2561) ສວື່ ນພະລງັ ງານສໍິນ້ ເປອງມຜຊໍູ້ ມົ ໃຊຫໍ້ າຍຂນ້ຶໍ ເຮດັ ໃຫພ້ໍ ະລງັ ງານທ່ື ມຢໃືູ່ ຕພ້ໍ ້ໍນໂລກມການລດົ ລງົ ຢາື່ ງຕ່ື ເນ່ື ອງ ແລະ ໄວ. ດງ່ື ັ ນນັໍ້ , ການໃຊພ້ໍ ະລງັ ງານ ຫລ ການນານາ້ໍ ມນັ ຊະນດິ ຕາ່ື ງໆກບັ ມາໃຊໃໍ້ ໝອື່ ກຄງັ້ໍ ໜື່ ຶງ ຈ່ືງຶ ເປັນ ສື່ ິງສາຄນັ ແລະ ຄວນເນັນ້ໍ ໜກັ ເຖງິ ການນາໃຊພ້ໍ ະລງັ ງານໃນຮບູ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ຢາື່ ງຄມຸ້ໍ ຄາ່ື . ນອກຈາກນ້ໍ ທາງດາໍ້ ນເສດຖະກດິ ນາ້ໍ ມນັ ກື່ມຄວາມສາຄນັ ໂດຍຈະເຫັນໄດຈ້ໍ າກລາຄານາ້ໍ ມນັ ໃນປດັ ຈບຸ ນັ ແມນື່ ມ ລາຄາແພງຂນໍ້ຶ ເຊ່ື ງິ ສະແດງໃຫເ້ໍ ຫັນວາ່ື ນາໍ້ ມນັ ມປະລິມານຫຼດຸ ລງົ ແລະ ຕອ້ໍ ງໃຊເ້ໍ ຕັກກໂນໂລຢ ທ່ື ມ ຄວາມທນັ ສະໄໝເຂົໍ້າໃນການຜະລິດຫາຍຂນໍຶ້ ກອື່ ນທື່ ຈະໄດນ້ໍ າ້ໍ ມນັ ມາໃຊຈໍ້ ່ືງຶ ສ່ືງົ ຜນົ ຕື່ ການລງົ ທຶນໃນການ ຂດຸ ນາໍ້ ມນັ ແຕລື່ ະຄງັໍ້ , ໃນສວ່ື ນຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງນນັ້ໍ ກື່ເປັນສວ່ື ນທ່ື ສາຄນັ ເນ່ື ອງຈາກໃນປດັ ຈບຸ ນັ ມ ການນາໃຊລໍ້ ດົ ຍນົ ກນັ ຢາື່ ງຫວງຫາຍ ແລະ ມແນວໂນມ້ໍ ທື່ ຈະມການນາໃຊນ້ໍ າໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງໃນປະລິມານທື່ ເພື່ ມຂນ້ໍຶ ຢາ່ື ງຕ່ື ເນື່ ອງໃນທ່ືວົ ໂລກ ເຮັດໃຫອ້ໍ ດັ ຕາການໃຊນ້ໍ າໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງມປະລິມານຫາຍຂນ້ໍຶ ຕາມອດັ ຕາ ການເພ່ື ມຂນ້ຶໍ ຂອງປະລິມານການໃຊລ້ໍ ດົ ຍນົ ທ່ື ເພ່ື ມຂນໍ້ຶ ໃນທກຸ ໆປ, ຈາກຂມ້ໍ ນູ ຂອງກມົ ມາດຕະຖານ ແລະ ວດັ ແທກ ພບົ ວາ່ື ມການໃຊນ້ໍ າໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທງັ ທ່ື ຖກໃຊໄ້ໍ ປໃນຍານພາຫະນະອດຸ ສາຫະກາ ແລະ ກດິ ຈະ ກາອື່ ນໆ ເຮດັ ໃຫເ້ໍ ກດນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງໃຊແໍ້ ລວ້ໍ ເຫອຖມໍ້ ເປັນຈານວນຫາຍ ແລະ ມແນວໂນມໍ້ ທື່ ຈະເພ່ື ມຂນໍຶ້ 10

ໂດຍບື່ ສາມາດຄວບຄມຸ ໄດ້ໍ ແລະ ໃນປດັ ຈບຸ ນັ ຍງັ ມການໃຊນ້ໍ າໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງເລ່ື ົານໄ້ໍ ປດດັ ແປງ ແລະ ນາກບັ ໄປໃຊປໍ້ ະໂຫຍດໄດຢໍ້ າ່ື ງຄມຸໍ້ ຄາື່ ຫ ນາໄປໃຊໃ້ໍ ຫເ້ໍ ກດປະໂຫຍດຢາື່ ງສງູ ສດຸ , ຖາໍ້ ໄດຮ້ໍ ບັ ການດດັ ແປງທ່ື ບ່ື ເໝາະສມົ ກ່ືຈະມຜນົ ກະທບົ ຕ່ື ສື່ ິງແວດລອ້ໍ ມເພາະວາ່ື ຫງັ ຈາກທື່ ນານາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງໄດຜ້ໍ າ່ື ນການໃຊງ້ໍ ານແລວໍ້ ນນັໍ້ ຈະມຄວາມເປັນກດົ ເພື່ ມຂນ້ໍຶ , ຄາື່ ຄວາມໜຽວຈະມຄາື່ ຫາຍຂນ້ໍຶ ລວມໄປເຖງິ ຖາໍ້ ວາ່ື ສາຜດັ ຈະເຮດັ ໃຫ້ໍ ເກດຄວາມຄນັ ຕ່ື ຜິວໜງັ , ເມື່ອສດູ ດມົ ຈະເກດອາການວນິ . ການນານາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ກບັ ມາໃຊໃ້ໍ ໝ່ື ຈື່ງຶ ເປັນທາງເລອກທ່ື ຄວນປະຕບິ ດັ ເພື່ ອເປັນການ ລດົ ປະລິມານນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ . ການສກຶ ສາການນານາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງກບັ ມາໃຊອໍ້ ກຄງັໍ້ ໜື່ ຶງ ໂດຍສກຶ ສາ ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາທື່ ມປະສດິ ທິພາບທື່ ດ; ໃນການປື່ຽນສະພາບຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ໃຫກໍ້ ບັ ມາໃຊ້ໍ ງານໄດໃໍ້ ຫມອ່ື ກຄງັໍ້ ໜ່ື ຶງ ໂດຍປະຕິກລິ ິຍາທື່ ໃຊເ້ໍ ປັນຂະບວນການໄພໂຣໄລຊສິ (Pyrolysis process) ຮວື່ ມກບັ ການເຕມຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍານນັໍ້ ຄ ຖາ່ື ນກາມນັ (Activate carbon) ໃນການເຮັດການທດົ ລອງ ງານວໄິ ຈນຈ້ໍ ະສກຶ ສາອນຸ ຫະພມູ ເຊ່ື ງິ ໃນສວື່ ນນໍ້ ຈະເຮັດໃຫນໍ້ າໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ມການປື່ຽນແປງໂຄງ ສາໍ້ ງ ແລະ ຄນຸ ສມົ ບດັ ຕາ່ື ງໆເຮດັ ໃຫກໍ້ ບັ ມາໃຊໄໍ້ ດອ້ໍ ກຄງັໍ້ ເຊື່ ງິ ຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ໃຊຈ້ໍ ະກາຍເປັນນາໍ້ ມນັ ແອັດ ຊງັ (Gasoline) ມນັ ກາ໊ ດ (Kerosene) ແລະ ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນ (Diesel), (ສິລິລດັ ຈດິ ການຄາ້ໍ , 2012). ດງ່ື ັ ນນັໍ້ , ຜຄ້ໍູ ນົ້ໍ ຄວາ້ໍ ຈ່ືງຶ ມຄວາມສນົ ໃຈສຶກສາກຽື່ ວກບັ ການນາເອົານາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ໄປປບັ ປງຸ ແລະ ເຮດັ ໃຫສ້ໍ າມາດນາມາໃຊເໍ້ ປັນນາໍ້ ມນັ ເຊອໍ້ ໄຟໄດໍ້ ໂດຍຜາ່ື ນຂະບວນການ Pyrolysis. 1.2 ຈດຸ ປະສງົ ເພື່ ອສຶກສາປດັ ໄຈທ່ື ສື່ງົ ຜນົ ຕ່ື ຂະບວນການ Pyrolysis ເຊ່ື ັນ: ອນຸ ຫະພມູ , ເຄ່ື ອງປະຕິກອນ (Reactor type) ແລະ ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ. ເພື່ ອປະເມນຄວາມສາມາດຂອງຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກິລິຍາ (Activate carbon) ຂອງຂະບວນການ Pyrolysis ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ . ເພື່ ອທດົ ສອບສະມດັ ຕະພາບຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ຖກປບັ ປງຸ ໃຫເ້ໍ ປັນນາໍ້ ມນັ ເຊອ້ໍ ໄຟ. 1.3 ຜນົ ປະໂຫຍດຂອງການສກຶ ສາ ຈາກການສກຶ ສາງານວໄິ ຈໃນຄງັໍ້ ນແໍ້ ມນື່ ໃຊເ້ໍ ຊອໍ້ ເພງທື່ ສງັ ເຄາະຈາກນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງໃຊແໍ້ ລວໍ້ ໂດຍ ຂະບວນການໄພໂຣໄລຊສິ ເຊື່ ງິ ສາມາດນາໄປໃຊໃ້ໍ ນເຄື່ ອງຈກັ ໄດຢ້ໍ າ່ື ງມປະສດິ ທິພາບ ພອໍ້ ມທງັ ຫຼດຸ ການ ໃຊນ້ໍ າໍ້ ມນັ ເຊອ້ໍ ໄຟທື່ ໄດຈ້ໍ າກອດຸ ສາຫະການາໍ້ ມນັ . ນອກຈາກນຍ້ໍ ງັ ສາມາດຫຼຸດປະລິມານນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊ້ໍ ແລວ້ໍ ທ່ື ນາໄປກາຈດັ ໄດຍໍ້ າກ ແລະ ອນັ ຕະລາຍ ຖາ້ໍ ບ່ື ໄດຮໍ້ ບັ ການຈດັ ການທື່ ເໝາະສມົ . ການສຶກສານໍ້ ຍງັ ເປັນອກທາງເລອກໜ່ື ຶງ ໃນການນານາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ໄປໃຊໃ້ໍ ຫເໍ້ ກດປະໂຫຍດ ເຊ່ື ງິ ຈະເປັນ ປະໂຫຍດແກຜ່ື ປ້ໍູ ະກອບການແລະຜທໍູ້ ່ື ສນົ ໃຈອກຢາ່ື ງຍງັ ສາມາດຫຼຸດການເກດມນົ ລະພິດຕື່ ສ່ື ງິ ແວດລອໍ້ ມ. 11

1.4 ຂອບເຂດຂອງການສກຶ ສາ ການສກຶ ສາໃນຄງັ້ໍ ນໍ້ ແມນ່ື ໄດສໍ້ ກຶ ສາກຽື່ ວກບັ ການປະເມນຄວາມສາມາດຂອງຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ໃນຂະບວນການ Pyrolysis ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວໍ້ ໃນພາວະຕາື່ ງໆ ໂດຍພິຈາລະນາຈາກ ຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ໄດຄໍ້ ແກສ໊ ໂຊລນ (Gasoline) ນາ້ໍ ມນັ ກາ໊ ດ (Kerosene) ແລະ ດເຊລ (Diesel). ໃນການສກຶ ສາຈະພິຈາລະນາຄາື່ ອດັ ຕາເປເຊັນຂອງຕວົ ຢາື່ ງ (%Yield) ເຊື່ ງິ ໃນການສກຶ ສາຄນົ້ໍ ຄວາ້ໍ ແມນື່ ທາການທດົ ສອບຕາມຂອບເຂດດງື່ ັ ນ:້ໍ - ໃຊຕໍ້ ວົ ຢາ່ື ງຄງັໍ້ ລະ 200g. - ອນຸ ຫະພມູ ທື່ ໃຊໃ້ໍ ນຂະບວນການ Pyrolysis ຢລູ ະຫວາື່ ງ 350-450°C. - ປະລິມານຂອງຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາໃນຂະບວນການ Pyrolysis ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວ້ໍ ຄ 1,5-3,5%. - ເວລາທື່ ໃຊໃໍ້ ນການເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາໃນເວລາດາເນນການທດົ ລອງ 3 ຊ່ວື ົ ໂມງ 12

ພາກທ 2 ທບົ ທວນເອກະສານ ແລະ ຂອບເຂດແນວຄວາມຄດິ 2.1 ທບົ ທວນເອກະສານ ແລະ ທິດສະດທ່ື ກຽື່ ວຂອໍ້ ງ ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງ (Oil) ຫ ບາງຄງັໍ້ ເອ້ໍນວາື່ (Motor Oil, Engine Oil ຫລ Lubricant Oil) ຄ ຜະລິດຕະພນັ ທື່ ມລກັ ສະນະເປັນຂອງແຫວທື່ ມຄວາມໜຽວ, ສເຫອງມໜາໍ້ ທ່ື ໃນການລດົ ແຮງສຽດສຂອງ ວດັ ຖທຸ ່ື ອາດກື່ໃຫເ້ໍ ກດການຮກຸ ຖໃູ ນລະຫວາ່ື ງທື່ ມການໃຊງໍ້ ານ. ນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງມໜາໍ້ ທ່ື ລະບາຍຄວາມຮອໍ້ ນ ຂອງເຄື່ ອງຈກັ ຕາ່ື ງໆ ໂດຍເຄອບຊອື່ ງລະຫວາື່ ງຜິວສາຜດັ ທາຄວາມສະອາດຂອງຄວນັ ສດາເຮດັ ໃຫໍ້ ເກດຂະເມື່າົ ແລະ ເສດໂລຫະພາຍໃນເຄ່ື ອງຈກັ , ປໍອ້ ງກນັ ການກດັ ຈາກຂໝໍ້ ຽໍ້ ງ (Oxidation) ແລະ ກດົ ຕາ່ື ງໆ ນອກຈາກນໍ້ ຍງັ ຊວື່ ຍປອໍ້ ງກນັ ກາລງັ ອດັ ຂອງເຄ່ື ອງຈກັ ທ່ື ອາດເກດການຮວື່ ົ ໄຫ ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງນນັໍ້ ມຊວ່ື ງຈດຸ ຟດົ ຢອືູ່ ນຸ ຫະພມູ 280°C ເຖງິ 500°C ເຊ່ື ງິ ໄດຈໍ້ າກຂະບວນການກນ່ື ັ ນາໍ້ ມນັ ດບິ ຈະປະກອບ ໄປດວ້ໍ ຍສອງສວ່ື ນໄດແໍ້ ກ:ື່ ນາໍ້ ມນັ ພໍ້ນຖານ ແລະ ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງນາໍ້ ມນັ . 2.1.1 ນາ້ໍ ມນັ ພ້ໍນຖານ ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງພໍ້ນຖານ (Base Oil) ທື່ ໃຊຢ້ໍ ນູ່ື ນັ້ໍ ໄດແໍ້ ບງື່ ອອກເປັນ 3 ປະເພດໄດແໍ້ ກ:່ື ນາໍ້ ມນັ ພດ ຫ ສດັ (Vegetable or animal oil), ນາໍ້ ມນັ ແຮື່ (Mineral Oil) ແລະ ນາ້ໍ ມນັ ສງັ ເຄາະ (Synthetic Oil), (ບລສິ ດັ ອອຍເຊບ ຈາກດັ (ນາໍ້ ມນັ ທ່ື ນຍິ ມົ ໃຊກ້ໍ ນັ ໂດຍທ່ືວົ ໄປນນັໍ້ ສວ່ື ນໃຫຍຈ່ື ະໄດນ້ໍ າໍ້ ມນັ ແຮື່ ເນ່ື ອງ ຈາກມຄນຸ ນະພາບດ ແລະ ມລາຄາຖກ; ສວ່ື ນນາໍ້ ມນັ ພດ ຫ ສດັ ແລະ ນາໍ້ ມນັ ສງັ ຄາະນນັ້ໍ ຈະໃຊໃ້ໍ ນ ສະເພາະງານທື່ ຕອໍ້ ງການຄນຸ ສມົ ບດັ ພິເສດບາງປະການເທື່ ົານນັ້ໍ ນາ້ໍ ມນັ ພດ ຫ ນາໍ້ ມນັ ຈາກສດັ (Vegetable ຫລ animal oil) ມສດູ ເຄມດງື່ ັ ນ:ໍ້ ໃນອະດດນນັໍ້ ມການໃຊນ້ໍ າໍ້ ມນັ ພດ ຫ ນາ້ໍ ມນັ ຈາກສດັ ກນັ ຢາື່ ງຫວງຫາຍ ແລະ ໃຊໃ້ໍ ນງານ ຫາກຫາຍປະເພດ, ແຕເ່ື ນ່ືອງຈາກນາ້ໍ ມນັ ພດ ແລະ ນາ້ໍ ມນັ ຈາກສດັ ຈະມການປຽື່ ນແປງທາງເຄມຕ່ື ໄວສື່ງົ ຜນົ ໃຫເໍ້ ສ່ື ອມສະພາບໄດງໍ້ າື່ ຍໃນເວລາທ່ື ມການໃຊງໍ້ ານ ຈື່ງຶ ຕອ້ໍ ງຜາ່ື ນຂະບວນການປບັ ປງຸ ຄນຸ ນະ ພາບ ເຮັດໃຫມ້ໍ ຄາື່ ໃຊຈໍ້ າ່ື ຍສງູ ; ການໃຊນໍ້ າ້ໍ ມນັ ພດ ຫ ນາໍ້ ມນັ ຈາກສດັ ຈື່ງຶ ເລ່ື ມໝດົ ຄວາມນຍິ ມົ ໄປໃນທ່ື ສດຸ . ນາໍ້ ມນັ ຈາກພດທ່ື ນຍິ ມົ ໃຊໄໍ້ ດແ້ໍ ກື່ ນາໍ້ ມນັ ໝາກຫງ່ືຸ ສາ, ນາ້ໍ ມນັ ປາມ,.. ນາ້ໍ ມນັ ຈາກສດັ ທ່ື ນຍິ ມົ ໃຊໄໍ້ ດແ້ໍ ກ່ື 13

ນາ້ໍ ມນັ ໝ,ູ ນາ້ໍ ມນັ ປາ,.. ປດັ ຈບຸ ນັ ຍງັ ຄງົ ມການໃຊນ້ໍ າ້ໍ ມນັ ພດ ຫ ສດັ ເປນັ ນາ້ໍ ມນັ ພ້ໍນຖານ ແຕພ່ື ບົ ວາື່ ມຈານວນໜອ້ໍ ຍ. - ນາ້ໍ ມນັ ແຮ່ື (Mineral Oil) ມອາຕອມຂອງຄາບອນ C19-C35 ເຊ່ື ງິ ມສດູ ເຄມ CnH2n+2 ເປັນນາ້ໍ ມນັ ພໍ້ນຖານທ່ື ນຍິ ມົ ໃຊກ້ໍ ນັ ຫາຍທື່ ສດຸ ເນື່ ອງຈາກມປະສດິ ທິພາບທື່ ດ ແລະ ມຄາ່ື ໃຊຈໍ້ າ່ື ຍທ່ື ບື່ ສງູ ເກນໄປ. ນາໍ້ ມນັ ແຮໄື່ ດຈ້ໍ າກການເອົາສວື່ ນທ່ື ຢກູື່ ນົໍ້ ຂອງອາື່ ງກນ່ື ັ ມາເຂົາໍ້ ສຂູ່ື ະບວນການກນື່ ັ ອກຄງັໍ້ ພາຍ ໃຕພໍ້ າວະສນູ ຍາກາດ; ຈາກນນັໍ້ ທາການແຍກນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງ ທ່ື ມລກັ ສະນະໃສໆ ແລະ ເຂມັ້ໍ ອອກມາ, ສວ່ື ນກາກທື່ ເຫອຈາກຂະບວນການກນ່ື ັ ຈະນາໄປຜະລິດຢາງປທູ າງ(ຢາງໝາກຕອຍ). ຊະນດິ ແລະ ປະລິມານຂອງນາ້ໍ ມນັ ແຮທື່ ່ື ແຍກອອກມາໄດຈ້ໍ ະຂນຶ້ໍ ຢກູ່ື ບັ ຊະນດິ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ດບິ ທື່ ນາມາກນ່ື ັ , ນາ້ໍ ມນັ ແຮທື່ ່ື ໄດຈໍ້ າກການກນື່ ັ ແຍກພາຍໃຕພໍ້ າວະສນູ ຍາກາດນມ້ໍ ປະສິດທິພາບຍງັ ບື່ ດເທ່ື ົາທື່ ຄວນທື່ ຈະສາມາດນາມາ ຜະລິດນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງຈາເປັນຕອ້ໍ ງນາໄປຜາ່ື ນຂະບວນການຕາື່ ງໆ ເພ່ື ອກາຈດັ ນາເອົາສານທບື່ ຕອໍ້ ງ ການ ອອກໄປ, ແຕມ່ື ໂຄງປະກອບສາໍ້ ງທາງເຄມຢເືູ່ ໝອນເດມ ແລະ ທາງຄວາມຮອ້ໍ ນຕາມທື່ ຕອໍ້ ງການ. ນາ້ໍ ມນັ ແຮທ່ື ່ື ນາມາໃຊຜ້ໍ ະລິດນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງສາມາດແບງື່ ຕາມດດັ ສະນຄວາມໜຽວ ເຊື່ ງິ ແບງ່ື ໄດເ້ໍ ປນັ ປະເພດທ່ື ມດດັ ສະນຄາ່ື ຂອງຄວາມໜຽວສງູ , ກາງ ແລະ ຕາ່ື ; ນາ້ໍ ມນັ ແຮທ່ື ່ື ມດດັ ສະນຄວາມໜຽວສງູ ໄດມໍ້ າຈາກ ການກນ່ື ັ ນາໍ້ ມນັ ດບິ ປະເພດ Paraffinic, ສວື່ ນນາ້ໍ ມນັ ແຮທ່ື ່ື ມດດັ ສະນຄວາມໜຽວປານກາງ ແລະ ຕາື່ ແມນ່ື ໄດມໍ້ າຈາກນາໍ້ ມນັ ປະເພດ Naphthenic, (ບລິສດັ ອອຍເຊບ ຈາກດັ ) - ນາໍ້ ມນັ ສງັ ເຄາະ (Synthetic Oils) ເປັນນາ້ໍ ມນັ ທື່ ເກດຈາກການສງັ ເຄາະຂນ້ຶໍ ໂດຍໃຊຂ້ໍ ະບວນ ການທາງເຄມ. ວດັ ສະດເຸ ລື່ ມຕນົໍ້ ທ່ື ໃຊໃໍ້ ນການສງັ ເຄາະນນັໍ້ ມາຈາກນາ້ໍ ມນັ ປໂຕລຽໍ້ ມ. ນາ້ໍ ມນັ ສງັ ເຄາະທ່ື ນຍິ ມົ ໃຊກໍ້ ນັ ມຫາຍຊະນດິ ແຕມ່ື ລາຄາທື່ ຂອໍ້ ນຂາໍ້ ງສງູ , ໃນປດັ ຈບຸ ນັ ຈະໃຊເໍ້ ປັນນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງພໍ້ນຖານສະ ເພາະໃນງານພິເສດທ່ື ຕອ້ໍ ງການຄນຸ ສມົ ບດັ ສະເພາະ ເຊື່ ັນ: ດາ້ໍ ນດດັ ສະນຄວາມໜຽວສງູ ອດັ ຕາການໄຫ ຕາື່ ແລະ ມການລະເຫຍຕາ່ື ເປນັ ຕນົ້ໍ . ນາໍ້ ມນັ ສງັ ເຄາະທື່ ໃຊກ້ໍ ນັ ຫາຍໄດແ້ໍ ກ່ື Polyalphaolefine (PAO), Polyglycols, Silicone, Halogenated Hydrocarbon ແລະ Polyphenyl ether, (ບລິສດັ ອອຍເຊບ ຈາກດັ ). + ໂພລອດັ ຟາ່ື ໂອລິຟນ ( Polyalphaolefine, PAO) ມຄາ່ື ດດັ ສະນຄວາມໜຽວສງູ ຫາຍ, ມ ອດັ ຕາການໄຫຕາ່ື ຫາຍ, ການລະເຫຍຕາື່ ແລະ ມຄວາມຕາໍ້ ນທານຕື່ ປະຕກິ ລິ ິຍາອອກຊເດຊນັ ດ, ໃນ ປດັ ຈບຸ ນັ ເລື່ ມມການໃຊກໍ້ ນັ ຫາຍຂນໍ້ຶ ເນື່ ອງຈາກມລາຄາບື່ ສງູ ແລະ ສາມາດຜະລິດໄດງ້ໍ າ່ື ຍ. + ໂພລິໄກຄອລ (Polyglycols) ມຈດຸ ຟດົ ສງູ ແລະ ອດັ ຕາການໄຫຕາື່ ສາມາດໃຊໃໍ້ ນງານ ທ່ື ມອນຸ ຫະພມູ ສງູ ໄດດໍ້ ເຊ່ື ັນ: ການໃຊເ້ໍ ຮັດນາໍ້ ມນັ ເບກ, ນາໍ້ ມນັ ໄຮໂດລິກ ທ່ື ບ່ື ຕດິ ໄຟເປນັ ຕນົໍ້ . + ຊລິຄອນ (Silicone) ສາມາດໃຊງ້ໍ ານໄດຢ້ໍ າ່ື ງມປະສດິ ທິພາບໃນເງື່ອນໄຂທື່ ມອນຸ ຫະພມູ ສງູ . 14

+ ຮາໂລເຈເນດ໌ ໄຮໂດຄາບອນ (Halogenated Hydrocarbon) ເຊື່ ັນ: ຄໂລຟອູ ໂລຄາບອນ (Chlorofluorocarbons)ໃຊໃ້ໍ ນການເຮັດນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງອດັ ອອກຊເຈນ ເນ່ື ອງຈາກມຄນຸ ສມົ ບດັ ດາໍ້ ນຄວາມ ຄງົ ຕວົ ທາງເຄມ ແລະ ຄວາມຮອ້ໍ ນດຫາຍ. + ໂພລເຟນນວິ ອເທ (Polyphony ether) ມຄນຸ ສມົ ບດັ ດາ້ໍ ນຄວາມຄງົ ຕວົ ທາງຄວາມຮອໍ້ ນ ສງູ ຫາຍ, ມຄວາມຕາໍ້ ນທານຕ່ື ລງັ ສນວິ ເຄຣຍ ທື່ ໃຊໃ້ໍ ນງານທື່ ມພາວະອນຸ ຫະພມູ ທື່ ສງູ ເຖງິ 773K ເຊື່ ັນ: ນາໍ້ ມນັ ໄຮໂດລິກ ໃນຍານອາວະກາດເປັນຕນົ້ໍ . ສານເພ່ື ມຄນຸ ນະພາບ (Additives) ເຄື່ ອງຈກັ ກນົ ແລະ ເຄື່ ອງຈກັ ໃນປດັ ຈບຸ ນັ ໄດຮ້ໍ ບັ ການອອກ ແບບໃຫມໍ້ ຂະໜາດນອໍ້ ຍລງົ ແຕສ່ື າມາດເຮັດວຽກໄດຢໍ້ າື່ ງວອ່ື ງໄວ ແລະ ມປະສດິ ທິພາບຫາຍຂນຶ້ໍ ໃນນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງໃນເຄື່ ອງຈກັ . ເຄື່ ອງຈກັ ດງ່ື ັ ກາື່ ວ ເມື່ອຢໃ່ືູ ນພາວະທ່ື ມອນຸ ຫະພມູ , ຄວາມເຄື່ ັງຕຶງ) Strain) ແລະ ພາວະນາ້ໍ ໜກັ ທື່ ຂອໍ້ ນຂາໍ້ ງສງູ ນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງພໍ້ນຖານພຽງຢາື່ ງດຽວທ່ື ໃຊໍ້ ຈະມຄນຸ ນະພາບທ່ື ຍງັ ບ່ື ດເທ່ື ົາທ່ື ຄວນທ່ື ຈະເຮັດໜາໍ້ ທ່ື ຕາ່ື ງໆໄດຢ້ໍ າື່ ງມປະສດິ ທພິ າບ; ອກທງັໍ້ ຍງັ ມອາຍກຸ ານໃຊງໍ້ ານທ່ື ບື່ ຍາວນານຈ່ືງຶ ຕອ້ໍ ງ ມການເຕມສານເພ່ື ມຄນຸ ນະພາບໃນປະລິມານທື່ ເຫມາະສມົ ເພື່ ອຄນຸ ສມົ ບດັ ທາງດາໍ້ ນເຄມ ແລະ ດາໍ້ ນ ກາຍະພາບຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງພໍ້ນຖານໃຫເ້ໍ ຫມາະສມົ ແກວ່ື ຽກງານທ່ື ຕອ້ໍ ງການ. ສານເພ່ື ມຄນຸ ະພາບ ມຢູ່ື ຫາຍຊະນດິ ໂດຍແບງ່ື ຕາມຄນຸ ສມົ ບດັ ຕາ່ື ງໆເຊ່ື ັນ: + ສານຕາໍ້ ນປະຕກິ ລິ ິຍາອອກຊເດຊນັ້ໍ . + ສານປ້ອໍ ງກນັ ການຫຸຼຍໍ້ ຫຽໍ້ ນ. + ສານປໍ້ອງກນັ ໜຽ້ໍ ງ. + ສານປ້ອໍ ງກນັ ຟອງ. + ສານຮບັ ແຮງກດົ ສງູ . + ສານເພ່ື ມຄວາມໜຽວ. + ສານເຊາະລາ້ໍ ງ ຫ ກະຈາຍສື່ ງິ ເປິເປ້ໍອນ. + ສານເພື່ ມຄວາມເປັນດາ່ື ງ. ນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງສວ່ື ນຫາຍ ຜະລດິ ຂນຶ້ໍ ມາເພ່ື ອໃຊງ້ໍ ານສະເພາະເຊ່ື ັນ: ນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງຈກັ , ນາໍ້ ມນັ ເກຍ, ນາ້ໍ ມນັ ໄຮໂດລກິ ເປັນຕນົໍ້ . ໃນການທື່ ຈະຜະລິດນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງ ຊະນດິ ໜ່ື ຶງຂນ້ໍຶ ມານນັໍ້ ຈະມການ ພິຈາລະນາເຖງິ ໜາ້ໍ ທື່ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງນນັ້ໍ ໆ ທ່ື ສະພາວະຕາື່ ງໆໃນຂະນະທ່ື ມການໃຊງ້ໍ ານນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງ, ຈາກນນັ້ໍ , ຈ່ືງຶ ການດົ ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງຕາມທ່ື ຕອ້ໍ ງການເລອກນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງພ້ໍນຖານ ແລະ ຊະນດິ ຫ ປະລິມານຂອງສານເພື່ ມຄນຸ ນະພາບທື່ ເໝາະສມົ ກບັ ງານທ່ື ຕອໍ້ ງການ. ສານເພ່ື ມຄນຸ ນະພາບຕາື່ ງໆທ່ື ເຕມນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງນນັໍ້ ສວື່ ນໃຫຍເ່ື ປັນສານເຄມໂດຍປກົ ກະຕິ ຈະມຄວາມເປັນກດົ ຫລ ດາື່ ງອອ່ື ນໆ, ຄວາມຊບັ ຊອ້ໍ ນໃນການຄດິ ຄນົ້ໍ ເພ່ື ອຜະລດິ ນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງຢບືູ່ ອ່ື ນທື່ 15

ຕອໍ້ ງການເລອກສານເພ່ື ມຄນຸ ນະພາບຊະນດິ ຕາື່ ງໆທ່ື ຈະຕອ້ໍ ງເຕມໃນນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງເຊ່ື ງິ ສານແຕລື່ ະສານ ນນັໍ້ ຈະຕອ້ໍ ງບື່ ເກດປະຕກິ ລິ ິຍາເຄມຕ່ື ກນັ ແລະ ໃນບາງກລະນຈະຊວື່ ຍເສມຄນຸ ສມົ ບດັ ເຊື່ ງິ ກນັ ແລະກນັ . ການນານາໍ້ ມນັ ຊະນດິ ຕາື່ ງກນັ ມາປະສມົ ກນັ ຈ່ືງຶ ເປັນສື່ ິງທ່ື ບື່ ເໝາະສມົ ແລະ ອາດມອນັ ຕະລາຍເກດຂນໍຶ້ ໄດ,ໍ້ ເນ່ື ອງຈາກມໂອກາດທ່ື ສານເພື່ ມຄນຸ ນະພາບນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທງັ ສອງຊະນດິ ນນັ້ໍ ທາປະຕິກລິ ິຍາເຄມຕ່ື ກນັ ເຮັດໃຫເ້ໍ ກດການຕກົ ຕະກອນ ແລະ ເສ່ື ອມຄນຸ ສມົ ບດັ ໄດ.ໍ້ ດງ່ື ັ ນນັໍ້ , ກອື່ ນທື່ ຈະນານາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງສອງ ຊະນດິ ມາໃຊງໍ້ ານຮວື່ ມກນັ ນນັໍ້ ຈະຕອ້ໍ ງໄດຮໍ້ ບັ ການທດົ ສອບກອ່ື ນວາ່ື ນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງສາມາດນາມາໃຊຮໍ້ ວ່ື ມ ກນັ ໄດ.ໍ້ - ຊະນດິ ຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງພໍ້ນຖານ (Type of Base Oils) ນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງພ້ໍນຖານ ເປັນສວ່ື ນປະກອບໜື່ ຶງທື່ ສາຄນັ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງ ເຊື່ ງິ ສາມາດ ຈາແນກຕາມສະຖາບນັ ຂອງກມຸື່ ການຜະລິດປໂຕລຽ້ໍ ມແຫງື່ ສະຫະລດັ ອາເມລກິ າ (The American Petroleum Institute: API) (http://www.vcharkarn.com/blog/39949/10875) ໄດເ້ໍ ປັນ 5 ກມຸື່ ການຜະລິດໄດແໍ້ ກື່ :Table 1 ຕາຕະລາງ 2.1 ຊະນດິ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງພໍ້ນຖານ ກມຸື່ (% ຂອງຊນັ ເຟ) ອງົ ປະກອບຂອງສານອ່ື ມຕວົ ດດັ ສະນຄວາມໜຽວ 1 ນອໍ້ ຍກວາ່ື 0.03 ແລະ/ຫ ນອ້ໍ ຍກວາ່ື 90 80 ເຖງິ 119 2 ນອ້ໍ ຍກວາ່ື ຫ ເທື່ ົາກບັ 0.03 ແລະ ນອໍ້ ຍກວາ່ື ຫ ເທື່ ົາກບັ 90 80 ເຖງິ 119 3 ນອໍ້ ຍກວາ່ື ຫ ເທື່ ົາກບັ 0.03 ແລະ ນອໍ້ ຍກວາ່ື ຫ ເທື່ ົາກບັ ຫາຍກວາື່ ຫ ເທ່ື ົາກບັ 120 4 ໂພລອິ ດັ ຟ່ືາ ໂອລຟນ 5 ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງພ້ໍນຖານຊະນດິ ອື່ ນໆ ນອກເໜອຈາກ 4 ກມຸ່ື ຂາ້ໍ ງເທິງ 2.1.2 ຄນຸ ສມົ ບດັ ທື່ ສາຄນັ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງ ຄນຸ ສມົ ບດັ ທື່ ສາຄນັ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງນນັ້ໍ ແບງ່ື ອອກເປນັ 4 ປະເພດຄ: ຄວາມໜຽວ, ດດັ ສະນ ຄວາມໜຽວ, ຈດຸ ໄຫລເທ ແລະ ຈດຸ ໄວໄຟ. 1) ຄວາມໜຽວເປັນຄນຸ ສມົ ບດັ ພໍ້ນຖານທື່ ສາຄນັ ທື່ ສດຸ ເຊື່ ງິ ເປັນຄນຸ ສມົ ບດັ ທ່ື ຈະຕອ້ໍ ງໄດຮໍ້ ບັ ການພິຈາລະນາ ເປັນປະການທາອິດໃນການນາໃຊນໍ້ າ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງໃຫເ້ໍ ໝາະສມົ ກບັ ວຽກງານ. ນາ້ໍ ມນັ ທ່ື ມ ຄວາມໜຽວຕາ່ື ຈະໃຫຟ້ໍ ມລ່ື ລ້ໍນທື່ ບາງ ແລະ ເຮດັ ໃຫບໍ້ ື່ ສາມາດຮບັ ນາໍ້ ໜກັ ໄດຫ້ໍ າຍ, ແຕສ່ື າມາດແຜຕື່ ວົ ໄປຕາມສວ່ື ນຕາື່ ງໆທ່ື ຕອ້ໍ ງການຫື່ ລໍນ້ ໄດໃໍ້ ນເວລາອນັ ໄວ ແລະ ສາມາດລະບາຍຄວາມຮອ້ໍ ນໄດເ້ໍ ປັນຢາ່ື ງ ດ. ສວ່ື ນນາ້ໍ ມນັ ທື່ ມຄວາມໜຽວສງູ ຈະໃຫຟໍ້ ມລ່ື ລ້ໍນມຄວາມໜາຈື່ງຶ ສາມາດຮບັ ແຮງກດົ ໄດໃໍ້ ນປະລິມານທື່ ຫາຍກວາ່ື ແຕຈື່ ະຕອໍ້ ງເສຍພະລງັ ງານໃນການປາດຟມນາໍ້ ມນັ ຫາຍຂນຶໍ້ ແລະ ລະບາຍຄວາມຮອໍ້ ນນນັ້ໍ ຈະ ຕອໍ້ ງໃຊເ້ໍ ວລາຫາຍກວາ່ື ນາ້ໍ ມນັ ທື່ ມຄວາມໜຽວຕາື່ . ຄວາມໜຽວຈະມຄາ່ື ປຽ່ື ນໄປຕາມອນຸ ຫະພມູ ຂອງນາ້ໍ 16

ມນັ ເຄ່ື ອງຄ ຄວາມໜຽວຈະມຄາ່ື ຫາຍເມື່ອອນຸ ຫະພມູ ລດົ ລງົ , ວທິ ການວດັ ຄວາມໜຽວແມນ່ື ວດັ ແທກໄດ້ໍ ໂດຍການຈບັ ເວລາທ່ື ນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງປະມານໜື່ ຶງໜວ່ື ຍໄຫຜາ່ື ນຮຫູ ອດແກວໍ້ ຂອງເຄ່ື ອງວດັ ຄວາມໜຽວ (Viscometer) ໃນພາວະອນຸ ຫະພມູ ບື່ ປຽ່ື ນແປງ. ໃນປດັ ຈບຸ ນັ ຄາື່ ຄວາມໜຽວທ່ື ນຍິ ມົ ໃຊຫໍ້ າຍທ່ື ສດຸ ໄດແໍ້ ກື່ ຄາ່ື ຄວາມໜຽວເດນເຄື່ ອນ (Kinematic Viscosity) ທ່ື ມຫວົ ໜວ່ື ຍເປັນ Center stoke (cSt). 2) ດດັ ສະນຄວາມໜຽວ ຄຕວົ ເລກທື່ ໃຊສໍ້ ະແດງຄວາມສາພນັ ລະຫວາ່ື ງ ຄວາມໜຽວ ຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງກບັ ອນຸ ຫະພມູ ໂດຍນາໄປປຽບທຽບກບັ ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງມາດຕະຖານ. ນາ້ໍ ມນັ ທ່ື ມຄາ່ື ດດັ ສະນຄວາມໜຽວສງູ ຈະມຄາ່ື ຄວາມໜຽວປືຽ່ ນແປງຕາມອນຸ ຫະພມູ ໜອໍ້ ຍກວາ່ື ນາໍ້ ມນັ ທື່ ມຄາ່ື ຄວາມໜຽວ ຕາື່ ເມື່ອມການປືຽ່ ນແປງຂອງອນຸ ຫະພມູ . 3) ຈດຸ ໄຫລເທ ເມ່ືອອນຸ ຫະພມູ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ຫດຼຸ ລງົ , ຄວາມໜຽວ ຫ ຄວາມຕາ້ໍ ນທານການ ໄຫ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ຈະມຄາື່ ເພື່ ມຂນໍ້ຶ ຈນົ ໃນທ່ື ສດຸ ນາ້ໍ ມນັ ຈະບື່ ສາມາດໄຫໄດອ້ໍ ກຕ່ື ໄປ; ອນຸ ຫະພມູ ສງູ ສດຸ ທື່ ນາ້ໍ ມນັ ເລື່ ມຢດຸ ໄຫລນໍ້ ເອໍນ້ ວາື່ “ຈດຸ ໄຫລເທ”. ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໄດຈ້ໍ າກນາ້ໍ ມນັ ດບິ ປະເພດພາລາຟນກິ ຈະມ ຈດຸ ໄຫເທຫາຍກວາ່ື ນາໍ້ ມນັ ດບິ ປະເພດເນບທານກິ ເນື່ ອງຈາກມສວື່ ນປະກອບຂອງ Hydrocarbon ເຊື່ ງິ ເປັນໂມເລກນຸ ປະເພດ ທື່ ເຮດັ ໃຫເ້ໍ ກດໄຂສງູ . 4) ຈດຸ ວາບໄຟ ຄອນຸ ຫະພມູ ທື່ ຕາ່ື ທ່ື ສດຸ ທ່ື ເຮັດໃຫນ້ໍ າໍ້ ມນັ ມອນຸ ຫະພມູ ສງູ ຂນ້ໍຶ ຈນົ ກາຍເປັນ ອາຍລະເຫຍອອກມາຫາຍຈນົ ກື່ໃຫເໍ້ ກດການທື່ ຕດິ ໄຟ ເຊື່ ງິ ໃຊໃໍ້ ນການປະເມນເຖງິ ຄວາມປອດໄພຂອງ ການໃຊງໍ້ ານ ທ່ື ອນຸ ຫະພມູ ສງູ ຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງ. + ໜາ້ໍ ທ່ື ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງ: ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງມໜາ້ໍ ທື່ ຫກັ ໆທງັ ໝດົ 5 ໜາໍ້ ທື່ ຄ: 1) ຊວື່ ຍໃນການລ່ື ລ້ໍນ (Lubricating) ໂດຍຟມຂອງນາ້ໍ ມນັ ຈະເຮັດໜາໍ້ ທື່ ເຄອບຜິວຂອງ ວດັ ຖເຸ ພື່ ອປອໍ້ ງກນັ ບື່ ໃຫວ້ໍ ດັ ຖເຸ ກດການຮກຸ ຖໂູ ດຍກງົ ເຊື່ ງິ ຈະຊວ່ື ຍລດົ ການຂດູ ຫວາໍ້ ຍ (Wear) ຫດຼຸ ຜອື່ ນ ແຮງຮກຸ ຖູ (Friction) ແລະ ຫຼຸດສຽງດງັ ທື່ ອາດຈະເກດຂນໍຶ້ ເນື່ອງຈາກການຮກຸ ຖອູ ກດວໍ້ ຍ. 2) ລະບາຍຄວາມຮອ້ໍ ນ (Cooling) ໂດຍເຮດັ ໜາ້ໍ ທື່ ເປັນຕວົ ກາງທື່ ຊວື່ ຍລະບາຍຄວາມຮອໍ້ ນ ຕາມສ້ໍິນສວື່ ນຕາື່ ງໆຂອງເຄ່ື ອງຈກັ . 3) ຄວາມສະອາດ (Cleaning) ເຮັດໜາໍ້ ທື່ ເຊາະລາ້ໍ ງຄາບຂະເມື່າົ ແລະ ສ່ື ງິ ສກົ ກະປກົ ຕາ່ື ງໆພາຍໃນເຄ່ື ອງຈກັ . 4) ປໍ້ອງກນັ ໝຽໍ້ ງ ແລະ ການເຊາະ (Protect against and Corrosion) ທື່ ເກດຈາກ ປະຕກິ ລິ ິຍາຕາ່ື ງໆ ໃນຂະນະທື່ ມການໃຊງໍ້ ານຂອງເຄື່ ອງຈກັ . 5) ເຮດັ ໜາໍ້ ທເປັນສື່ ິງປໍ້ອງກນັ (Sealing) ຊວ່ື ຍຫດຸຼ ຊອ່ື ງວາ່ື ງ ລະຫວາ່ື ງ ຊນ້ໍິ ສວື່ ນຕາື່ ງໆ ພາຍໃນຂອງເຄ່ື ອງຈກັ ເຊ່ື ັນ: ແຫວນ ແລະ ລກູ ສບູ ເຮັດໃຫເ້ໍ ຄ່ື ອງຈກັ ມກາລງັ ອດັ ທ່ື ດຂນ້ໍຶ 17

+ ທ່ື ມາຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງ: ນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງແມນ່ື ໄດຮໍ້ ບັ ມາຈາກຂະບວນການກນ່ື ັ ນາໍ້ ມນັ ດບິ ເຊ່ື ງິ ນາ້ໍ ມນັ ທ່ື ໄດອ້ໍ ອກມານນັໍ້ ຈະຢໃືູ່ ນຮບູ ຂອງນາໍ້ ມນັ ແຮ່ື (Mineral Oil) ຈາກນນັໍ້ ຈື່ງຶ ນາມາເຕມສານປະສມົ ແລະ ທາການປບັ ປງຸ ຄນຸ ນະພາບຕ່ື ໄປ. (ວທິ ການກນ່ື ັ , 2010) ຮບູ 2.1 ທ່ື ມາຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງ. + ການເສື່ ອມຄນຸ ນະພາບຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງ: ເມ່ືອນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໄດຜໍ້ າ່ື ນການໃຊງ້ໍ ານແລວ້ໍ ນນັໍ້ ຈະເສື່ ອມຄນຸ ສມົ ບດັ ແລະ ຄນຸ ະພາບຫຼຸດລງົ ໄປເລ່ື ອຍໆຈນົ ໃນທ່ື ສຸດ ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງຈະບື່ ຢູື່ໃນສະພາບທ່ື ເໝາະສມົ ກບັ ການໃຊໍງ້ ານອກຕ່ື ໄປ. ລກັ ສະນະການເສ່ື ອມສະພາບຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງສາມາດແບງ່ື ອອກເປັນ 3 ລກັ ສະນະດງື່ ັ ຕື່ ໄປນ:້ໍ 1) ການເສື່ ອມສະພາບ ຂອງຕວົ ເນໍ້ອນາ້ໍ ມນັ ທື່ ເກດຂຶ້ໍນຈາກປະຕິກິລິຍາ Oxidation: ປະຕິກິລິຍາຈະເກດຂໍ້ຶນໄດໄ້ໍ ວຂໍ້ຶນຖາໍ້ ອນຸ ຫະພູມໃນການໃຊງໍ້ ານສູງຂຶ້ໍນເຮັດໃຫໍ້ນາໍ້ ມນັ ມການເສື່ ອມ ສະພາບ ແລະ ມຄວາມເປັນກດົ ຫາຍຂນ້ຶໍ ; ອກທງັ ຄາ່ື ຄວາມໜຽວຂອງນາ້ໍ ມນັ ກ່ືຈະມຄາ່ື ສງູ ຂໍນຶ້ ອກ ຖາໍ້ ປອ່ື ຍໃຫຄ້ໍ າ່ື ຄວາມເປັນກດົ ມຄາື່ ສງູ ຫາຍຈະເຮດັ ໃຫນໍ້ າໍ້ ມນັ ເຊ່ື ອມສະພາບ ເກດເປັນພວກຢາງໜຽວ ແລະ ວານດິ (Vanish) ເກາະຢູຕ່ື າມຊອື່ ງທາງທ່ື ມນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງໄຫຜາື່ ນ ແລະ ຈະເກດການຫຼຍຸ້ໍ ຫຽໍ້ ນ ຂອງ ເນອ້ໍ ໂລຫະໃນເຄ່ື ອງຈກັ ໄດ.້ໍ ໃນນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງ, ເຄື່ ອງຈກັ ນາ້ໍ ມນັ ໄຮໂດລິກ, ນາໍ້ ມນັ ເທໄບ໌ ແລະ ນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງອດັ ອາກາດກາລງັ ສງູ ໄດມໍ້ ການເຕມສານເພື່ ມຄຸນນະພາບເພື່ ອປ້ໍອງກນັ ການເກດປະຕິກລິ ິຍາ Oxidation ນ,ໍ້ ຫາກຕວົ ເຕມນຖໍ້ ກໃຊໝ້ໍ ດົ ໄປ ຫ ເສື່ ອມສະພາບໄປອາດເຮັດໃຫນ້ໍ າໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງສາມາດ ເກດປະຕກິ ລິ ິຍາກບັ ອາກາດໄດທໍ້ ່ື ອນຸ ຫະພມູ ສງູ . 2) ສານເພື່ ມຄນຸ ພະພາບ ໃນນາໍ້ ມນັ ຖກໃຊໝ້ໍ ດົ ໄປ ຫ ເສື່ ອມສະພາບໄປ: ສານເພ່ື ມຄນຸ ນະພາບໃນນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງມຫາຍຊະນດິ , ສານເລື່ ົານຊໍ້ ວື່ ຍໃຫນ້ໍ າໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງມຄນຸ ສມົ ບດັ ທ່ື ດຍ່ື ງິ ຂນໍຶ້ ແລະ 18

ເໝາະສມົ ເພື່ ອຮອງຮບັ ສະພາບການໃຊງໍ້ ານທ່ື ແຕກຕາື່ ງກນັ ໄປ, ແຕສ່ື ານເພື່ ມຄນຸ ນະພາບເຫ່ື ົານຈໍ້ ະຖກ ໃຊໝໍ້ ດົ ໄປໂດຍປື່ຽນສະພາບໄປເປັນສານອື່ ນທື່ ບື່ ຊວື່ ຍເພື່ ມຄນຸ ສມົ ບດັ ອກຕື່ ໄປເຮດັ ໃຫນ້ໍ າໍ້ ມນັ ບ່ື ມ ປະສດິ ທິພາບທ່ື ເໝາະສມົ ທື່ ຈະເຮັດວຽກໄດອໍ້ ກຕື່ ໄປ. 3) ສານອື່ ນ ຫ ສື່ ິງປນົ ເປໍ້ອນຈາກພາຍນອກເຂົ້າໍ ໄປປະປນົ ເຊ່ື ັນ: ນາໍ້ , ຝນືຸ່ ຜງົ , ຂະເມື່າົ ເປັນຕນົໍ້ ເມ່ືອເຂົາໍ້ ໄປປະປນົ ກບັ ນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງແລວໍ້ ອາດເຮັດໃຫນ້ໍ າ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງເຊ່ື ອມຄນຸ ນະພາບໄດ້ໍ ເຊື່ ັນ: ນາໍ້ ເມ່ືອໄປປະປນົ ກບັ ນາ້ໍ ມນັ ເຮັດໃຫຄ້ໍ ວາມໜຽວປຽື່ ນໄປ ແລະ ບື່ ເໝາະສມົ ທ່ື ຈະໃຊງ້ໍ ານອກຕ່ື ໄປ, ໃນນາໍ້ ມນັ ເທໄບ໌ ໄດມ້ໍ ການເຕມສານເພື່ ມຄນຸ ນະພາບເພ່ື ອເຮັດໃຫນ້ໍ າໍ້ ແຍກຕວົ ອອກມາຕກົ ຢໃູື່ ນກນົ້ໍ ອາ່ື ງເພື່ ອທ່ື ຈະໄດປ້ໍ ຽື່ ນຖມ້ໍ ໄດ,້ໍ ຝນ່ືຸ ຜງົ ແລະ ຂະເມ່ືາົ ໂດຍສະເພາະພວກທ່ື ເປັນເສດໂລຫະ ຖາ້ໍ ເຂົ້ໍາມາປນົ ຢກູ່ື ບັ ນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງເປັນຈານວນຫາຍແລວ້ໍ ຈະໄປຮກຸ ຖກູ ບັ ຜິວໂລຫະຂອງເຄ່ື ອງຈກັ ເຮັດໃຫເໍ້ ກດຮອຍຂດ, ຫຍຸຼ້ໍ ຫຽໍ້ ນ ແລະ ເກດຄວາມເສຍຫາຍໃນທື່ ສດຸ ສ່ືງົ ຜນົ ເຮດັ ໃຫເ້ໍ ກດຄວາມໜຽວຂອງນາໍ້ ມນັ ສງູ ຂນໍຶ້ ອກດວ້ໍ ຍ. ຈາພວກນາ້ໍ ມນັ ເຊອໍ້ ເພງ ຖາ້ໍ ປະປນົ ກບັ ນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງຈະເຮັດໃຫນໍ້ າ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງມຄວາມໜຽວຫຸຼດດລງົ ຫາຍ ເຊ່ື ງິ ເຮດັ ໃຫບໍ້ ່ື ເໝາະສມົ ແກກ່ື ານໃຊງ້ໍ ານອກຕື່ ໄປ. ດງື່ ັ ນນັ້ໍ , ການລະວງັ ບື່ ໃຫສ້ໍ ື່ ງິ ອ່ື ນພາຍນອກເຂົໍາ້ ໄປປນົ ກບັ ນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງຈື່ງຶ ເປັນສ່ື ງິ ສາຄນັ ເປັນຢາື່ ງຍື່ ງິ ເຖງິ ແມນື່ ວາື່ ຈະເປັນນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງຄນົ ລະຊະນດິ ກ່ືບ່ື ຄວນ ຈະນາມາປະສມົ ກນັ ເພາະວາ່ື ຈະເຮັດໃຫຄໍ້ ນຸ ນະພາບຂອງນາໍ້ ມນັ ເສື່ ອມສະພາບລງົ ໄດເໍ້ ຊ່ື ັນ: ນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງ ຈກັ ຈານວນເລັກນອໍ້ ຍປນົ ກບັ ນາ້ໍ ມນັ ເທໄບຈ໌ ະເຮດັ ໃຫຄ້ໍ ນຸ ນະພາບໃນການປອໍ້ ງກນັ ໝຽໍ້ ງຂອງເທໄບເ໌ ສື່ ອມ ລງົ ໄປເນ່ື ອງຈາກສານເພ່ື ມຄນຸ ນະພາບໃນນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງ; ເຄ່ື ອງຈກັ ອາດເຮດັ ປະຕກິ ລິ ິຍາກບັ ສານຊວື່ ຍ ປ້ໍອງກນັ ໝຽໍ້ ງໃນນາ້ໍ ມນັ ເທໄບເ໌ ຮັດໃຫສໍ້ ານຊວື່ ຍປອໍ້ ງກນັ ໝຽ້ໍ ງປື່ຽນສະພາບໄປເປັນຕນົໍ້ . + ອນັ ຕະລາຍຈາກນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ໃຊແໍ້ ລວໍ້ : ນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງເມ່ືອໃຊງໍ້ ານແລວ້ໍ ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງສານປະກອບທື່ ມຢໃືູ່ ນນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງຈະມການ ປຽ່ື ນ ແປງ, ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງເຊ່ື ອມຄນຸ ນະພາບເຫ່ື ົານປໍ້ ະກອບດວໍ້ ຍສານອນິ ຊປະເພດ Hydrocarbon, ສານ ຕວົ ເຮັດລະລາຍໂລຫະໜກັ ແລະ ອື່ ນໆ. ການຖມໍ້ ແລະ ການກາຈດັ ຢາ່ື ງບື່ ຖກວທຈະເປັນອນັ ຕະລາຍ ຕື່ ສ່ື ິງແວດລອ້ໍ ມ, ສດັ , ພດ ແລະ ມະນດຸ (ເຄອຂາື່ ຍຄມຸ້ໍ ຄອງຜບໍູ້ ລິໂພກພາກໃຕ)້ໍ . 1) ເມ່ືອມການສາພດັ ນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ໃຊແ້ໍ ລວໍ້ ຈະສື່ງົ ຜນົ ກະທບົ ຕື່ ຜິວໜງັ ເຮດັ ໃຫຜໍ້ ິວໜງັ ແຫງ້ໍ ແຕກ, ເກດການຄນັ ເປັນຜ່ື ນແດງເນ່ື ອງຈາກນາ້ໍ ມນັ ຈະໄປເຊາະລາ້ໍ ງໄຂມນັ ທາມະຊາດອອກຈາກຜິວໜງັ ເຮັດໃຫເ້ໍ ກດການຕດິ ເຊອ້ໍ ແລະ ການແພໄໍ້ ດງ້ໍ າ່ື ຍ. 2) ເມອສດູ ດມົ ອາຍລະອອງຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງໃນຂະນະທ່ື ມການໃຊງໍ້ ານຂອງເຄ່ື ອງຈກັ ຈະ ເກດອາການວນິ ຫວົ , ປວດຮາກ ແລະ ອອື່ ນເພຍ ເຊ່ື ງິ ສື່ງົ ຜນົ ເປນັ ອນັ ຕະລາຍຕ່ື ຫອດລມົ ແລະ ປອດ. 3) ເມື່ອນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງເຈອປນົ ໃນອາຫານ ຫ ນາ້ໍ ,ເມື່ອເຂົໍາ້ ສຮູ່ື າ່ື ງກາຍ ສານເພື່ ມຄນຸ ນະພາບ ໃນນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງຈະເຮັດໃຫເໍ້ ກດການປວດຮາກ, ເຈບັ ທອ້ໍ ງ ແລະ ຖອກທອ້ໍ ງ. 4) ເມື່ອຖມໍ້ ນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ລງົ ໃນທ່ື ນາ້ໍ ສາທາລະນະ ຫ ແຫງື່ ນາ້ໍ ເຊື່ ງິ ເປັນການທາ ລາຍລະບບົ ນເິ ວດໃນແຫງ່ື ນາ້ໍ ເນື່ ອງຈາກນາ້ໍ ມນັ ຈະຟູ ແລະ ລວມຕວົ ກນັ ເທິງໜາໍ້ ນາໍ້ ເປັນການກນັ້ໍ ບ່ື ໃຫ້ໍ 19

ອອກຊເຈນ ແລະ ແສງອາທິດຜາື່ ນລງົ ໄປໃນຜິວນາ້ໍ ໄດໍ້ ສງ່ື ົ ຜນົ ໃຫແໍ້ ຫງ່ື ອາຫານຂອງສດັ ນາໍ້ , ແຫງື່ ວາງ ໄຂຂ່ື ອງສດັ ນາໍ້ ຖກທາລາຍ. 5) ເມ່ືອເກບັ ຫ ຖມ້ໍ ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທ່ື ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ແລະ ບນັ ຈໃຸ ນພາຊະນະທື່ ບ່ື ຖກຕອ້ໍ ງ ຫ ບ່ື ຖກ ວທິ ເຮັດໃຫນ້ໍ າໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງເກດການຮວື່ ົ ໄຫລລງົ ດນິ ຈະສ່ືງົ ຜນົ ໃຫພໍ້ ້ໍນດນິ ບລິເວນດງ່ື ັ ກາື່ ວນນັ້ໍ ເສຍຄນຸ ຄາ່ື ໃນ ການເພາະປກູ ແລະ ຖາໍ້ ຊມຶ ລງົ ສຊູື່ ນັໍ້ ນາໍ້ ໃຕດ້ໍ ນິ ຈະເຮັດໃຫນ້ໍ າໍ້ ມກ່ື ນິ ເໝັ ນ, ບ່ື ເໝາະສມົ ແກກ່ື ານບລິໂພກ ແລະ ອປຸ ະໂພກ. 6) ເມ່ືອເຜົານາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ແລະ ພາຊະນະບນັ ຈກຸ ່ືຈະເຮັດໃຫເ້ໍ ກດອາຍ, ຄວນັ ພິດ ທື່ ເກດຈາກໂລຫະໜກັ ແລະ ອອກໄຊຂ໌ ອງໂລຫະຈະແຜກື່ ະຈາຍສບູ່ື ນັ ຍາກາດ. 2.2 ຂະບວນການ Pyrolysis ການນານາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ກບັ ມາໃຊໃໍ້ ຫມອື່ ກຄງັໍ້ ເປັນການນານາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ມາ ທາ ປະຕກິ ລິ ິຍາ Pyrolysis ເຊ່ື ງິ ເປັນປະຕກິ ລິ ຍິ າທື່ ນາສານປະກອບ ໄຮໂດຄາບອນ ທ່ື ມໂມເລກນຸ ຂະໜາດ ໃຫຍມື່ າປະຕິກລິ ິຍາເພ່ື ອໃຫໂໍ້ ມເລກນຸ ມຂະໜາດນອ້ໍ ຍລງົ ເນື່ອງຈາກເກດການແຕກພນັ ທະຂອງໂມເລກນຸ ທ່ື ມຂະໜາດນອ້ໍ ຍກວາື່ 1 ໂມເລກນຸ ຂນ້ຶໍ ໄປໃນສະພາວະທື່ ມການເຕມໄນໂຕເຈນ (N2) ຮວື່ ມກບັ ມການ ເຕມຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາເຂົາໍ້ ໄປ, ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາທ່ື ໃຊນ້ໍ ນັໍ້ ຄ: ຖາ່ື ນກາມນັ (Activated Carbon ຫລ Activated charcoal). 2.3 ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ຖາ່ື ນກາມນັ (Activated Carbon ຫລ Activated charcoal) ເປັນວດັ ຖທຸ ື່ ມອງົ ປະກອບຫກັ ເປັນ ຄາບອນ ແລະ ເນື່ ອງຈາກພ້ໍນຜິວຖກທາປະຕກິ ລິ ິຍາດວ້ໍ ຍອອກຊເຈນ ຈ່ືງຶ ສື່ງົ ຜນົ ໃຫຮໍ້ ູ (Porosity) ຫ ຊອ່ື ງຫວາື່ ງ ມຂະໜາດນອໍ້ ຍ ແລະ ມພໍ້ນທື່ ຜວິ (Surface area) ທ່ື ສງູ ຫາຍ ເຊື່ ງິ ດວໍ້ ຍເຫດຜນົ ຕາື່ ງໆນ້ໍ ເປັນລກັ ສະນະເດ່ື ັນທ່ື ສ່ືງົ ຜນົ ໃຫຖ້ໍ າື່ ນກາມນັ ມຄນຸ ສມົ ບດັ ໃນການເປັນຕວົ ດດູ ຊມຶ ທື່ ດ ແລະ ຖກນາໄປໃຊ້ໍ ໃນການກອງເອົາສານປະກອບອິນຊຕາ່ື ງໆ ທ່ື ບື່ ຕອໍ້ ງການອອກຈາກຂອງແຫວ ຫ ກາ໊ ດ ເຊ່ື ງິ ລກັ ສະນະ ທື່ ເປັນຮຂູ ອງຖາື່ ນກາມນັ ໄດສ້ໍ ະແດງໄວໃ້ໍ ນ ຮບູ 2.2. 20

(Activated-carbon, 2018) ຮບູ 2.2 ລກັ ສະນະພາຍໃນຂອງຖາ່ື ນກາມນັ . 2.4 ແຫງ່ື ເຊອ້ໍ ໄຟທື່ ສາຄນັ 2.4.1 ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ (Gasoline) ເປັນເຊອໍ້ ໄຟທື່ ລະເຫຍງາື່ ຍ ເຊ່ື ງິ ໄດມໍ້ າຈາກການກນື່ ັ ນາ້ໍ ມນັ ດບິ ໃນໂຮງກນື່ ັ ນາໍ້ ມນັ ດບິ ໂດຍຂະບວນການກນື່ ັ ຈະທາການກນ່ື ັ ຫ ຕດັ ເອົາສວ່ື ນທ່ື ມນາໍ້ ໜກັ ເບົາ,ລະເຫຍ ໄດງ້ໍ າື່ ຍອອກຈາກສວື່ ນຕາ່ື ງໆແລວ້ໍ ເອົາມາປະສມົ ກນັ ແລະ ເພ່ື ມຄນຸ ນະພາບດວໍ້ ຍສານເພື່ ມຄນຸ ນະພາບ ຕາື່ ງໆປະເພດ Naphtha, Isomerase, Reformate ແລະ ສານເຕມແຕງ່ື (Additives) ເຊ່ື ັນ: Methyl Tertiary Butyl Ether, (MTBE), Ethanol,..ເປັນຕນົ້ໍ , ເພ່ື ອໃຫເໍ້ ໝາະສມົ ໃນການໃຊເໍ້ ປັນເຊອ້ໍ ໄຟຂອງ ເຄື່ ອງຈກັ ແອັດຊງັ ປະເພດເຜົາໄໝພໍ້ າຍໃນທ່ື ມຫວົ ທຽນເປັນເຄ່ື ອງຈດຸ ລະເບດ (Spark Ignition Internal Combustion Engine).ເຄື່ ອງຈກັ ແຕລື່ ະຊະນດິ ມຄວາມຕອ້ໍ ງການຄາ່ື ອອກເທນໃນປະລິມານທື່ ບື່ ເທື່ ົາກນັ . ໃນທາງການຄາ້ໍ ຈ່ືງຶ ແບງ່ື ນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ອອກເປັນ 2 ຊະນດິ ຕາມຄາ່ື ອອກເທນ (Octane number) ດງື່ ັ ນ:້ໍ 1) ນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ພິເສດ (Premium motor gasoline) ມຄາ່ື ອອກເທນນາ້ໍ ເບ 95, ມສເຫອງ ອອື່ ນເໝາະສມົ ກບັ ເຄື່ ອງຈກັ ທ່ື ມອດັ ຕາສວື່ ນກາລງັ ອດັ ສງູ ກວາ່ື 8/1 ຂນຶໍ້ ໄປໄດແ້ໍ ກ:່ື ລດົ ນງ່ື ັ ທື່ວົ ໄປ ແລະ ລດົ ບນັ ທກຸ ນອ້ໍ ຍ (ເຄື່ ອງຈກັ ແອັດຊງັ ) (ວທິ ະຍາໄລ ເທັກນກິ ກນັ ທາຣມົ , 2561). 2) ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ ທາມະດາ (Regular motor gasoline)ມຄາ່ື ອອກເທນນາເບເທື່ ົາກບັ 91 ມ ສແດງ ໃຊກ້ໍ ບັ ເຄື່ ອງຈກັ ແອັດຊງັ ທ່ື ມອດັ ຕາສວື່ ນກາລງັ ອດັ ຕາ່ື ກວາ່ື 8/1 ໄດແໍ້ ກ:ື່ ລດົ ນງື່ ັ ຂະໜາດນອໍ້ ຍ, ລດົ ຈກັ ແລະ ເຄ່ື ອງຈກັ ຂະໜາດນອໍ້ ຍເຊື່ ັນ: ເຄື່ ອງປ່ືນັ ໄຟຟາ້ໍ , ຈກັ ຕດັ ຫຍາ້ໍ ຫ ປາ້ໍ ນາ້ໍ ຂະໜາດນອໍ້ ຍ ເປັນຕນົ້ໍ . 21

+ ຄນຸ ສມົ ບດັ 1) ຄື່າອອກເທນ (Octane Number) ຄຕວົ ເລກສະແດງເຖງຄຸນສມົ ບດັ ຕ້ໍານທານ ການນອ໋ ກ (Anti-knock Quality) ໃນສະພາບການເຜົາໄໝປໍ້ ກົ ກະຕິ, ເມື່ອສວື່ ນປະສມົ ຂອງອາກາດ ກບັ ນາ້ໍ ມນັ ຖກຈດຸ ລະເບດດວ້ໍ ຍປະກາຍໄຟຈາກຫວົ ທຽນກື່ ຈະມການເຜົາໄໝເ້ໍ ກດຂຶໍ້ນ ແລະ ເກດການ ລຸກໄໝໍ້ໄປຈນົ ສຸດຫໍ້ອງເຜົ າໄໝໍ້ ເຊື່ ິງບາງສື່ວນຂອງເຊໍ້ອໄຟທ່ື ບື່ ທນົ ຄວາມຮອ້ໍ ນສູງ ແລະ ບ່ື ທນົ ຄວາມດນັ ສູງກື່ ຈະຈດຸ ລະເບດຂຶໍ້ນເອງ (Self-Ignition) ໂດຍເປັນການຈດຸ ລະເບດຢ່ືາງຮນຸ ແຮງທື່ ບື່ ສາມາດຄວບຄມຸ ໄດໍ້ ຈະເກດຄ້ໍນຄວາມຖ່ື ສງູ ເຂົໍ້າປະທະກບັ ແປວໄຟທ່ື ກາລງັ ລາມມາຈາກຫວົ ທຽນເກດ ການນອ໋ ກ ຫ ເຄາະມສຽງດງັ (Pinging Sound). ການວດັ ແທກຄາື່ ອອກເທນຕອໍ້ ງທດົ ສອບກບັ ເຄື່ ອງຈກັ ມາດຕະຖານສບູ ດຽວເຊ່ື ງິ ສາມາດ ຕງັ້ໍ ອດັ ຕາສວື່ ນກາລງັ ອດັ ໄດເໍ້ ອນ້ໍ ວາື່ : ເຄື່ ອງຈກັ (CFR, Cooperative Fuels Research) ແລວ້ໍ ປຽບທຽບ ຄວາມຮນຸ ແຮງຂອງການນອ໋ ກກບັ ເຊອໍ້ ໄຟມາດຕະຖານສາລບັ ປຽບທຽບໄດແໍ້ ກ:ື່ Iso octane ເຊື່ ງມຄາື່ ອອກເທນ 100 ແລະ ນອຣມ໌ ລັ ເຮຟເທນ ເຊື່ ງິ ມຄາ່ື ອອກເທນເທ່ື ົາກບັ 0 ເຊື່ ັນ: ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ ອອກເທນ 95 ຄ: ນາໍ້ ມນັ ທື່ ມຄວາມຮນຸ ແຮງຂອງການນອ໋ ກເຊື່ ັນດຽວກບັ ເຊອ້ໍ ໄຟປຽບທຽບ ໄອໂຊອອກເທນ 95 ເປເຊັນ ເຊື່ ງປະສມົ ກບັ ນອຣມ໌ ລັ ເຮຟເທນຮອໍ້ ຍລະ 5 ການວດັ ຫາຄາ່ື ອອກເທນມດວໍ້ ຍກນັ 2 ວທິ ໄດແໍ້ ກ:່ື Research Octane Number, (RON), (ASTM D 2699) ແລະ MON (Motor Octane Number), (ASTM D 2700). ທງັ 2 ວທິ ແມນື່ ເຮດັ ການວດັ ໃນຫອໍ້ ງທດົ ລອງໂດຍວທິ ວດັ ຄາື່ RON ນນັ້ໍ ທດົ ສອບທ່ື ຄວາມໄວຕາື່ (600 ຮອບຕື່ ນາທ) ແລະ ອນຸ ຫະພມູ ເຊອ້ໍ ໄຟປະສມົ ຕາ່ື 325K ໃນສະພາບການທາງານ ເບົາຂອງເຄື່ ອງຈກັ . ສວ່ື ນວທິ ວດັ ຄາ່ື MON ຈະທດົ ສອບທ່ື ຄວາມໄວສງູ (900 ຮອບຕ່ື ນາທ) ແລະ ອນຸ ຫະພມູ ເຊອໍ້ ໄຟປະສມົ ສງູ 422K ທື່ ສະພາບການທາງານຢາື່ ງໜກັ . ດງ່ື ັ ນນັ້ໍ , ຄາື່ RON ຈື່ງຶ ສງູ ກວາ່ື ຄາື່ MON, ຄາ່ື ອອກເທນທງັ ສອງຖກການດົ ໄວໃ້ໍ ນຂກໍ້ ານດົ ຂອງກມົ ມາດຕະຖານ ແລະ ວດັ ແທກ (ກມົ ມາດຕະຖານ ແລະ ວດັ ແທກ, ມລ 06-2019 ດດັ ແກຄ້ໍ ງັ້ໍ ທ 2) ລວມທງັ ໄດກ້ໍ ານດົ ຄາ່ື ອອກເທນຂອງຜໍູ້ ຜະລິດໃນຈດຸ ສງ່ື ົ ມອບ ແລະ ຂອງຜຈໍູ້ າໜາ່ື ຍດວ້ໍ ຍເຫດຜນົ ທ່ື ວາ່ື ເມ່ືອເກບັ ນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ໄວດໍ້ ນົ ໆສວື່ ນ ເບົາໆຈະລະເຫຍອອກໄປເລໍ້ອຍໆ ເປັນຜນົ ເຮດັ ໃຫຄໍ້ າື່ ອອກເທນຫດຼຸ ລງົ ໄດ.້ໍ 2) ການກນື່ ັ (Distillation) ຫ ອດັ ຕາການລະເຫຍ (Volatility): ອດັ ຕາການລະເຫຍ ຂອງນາໍ້ ມນັ ASTM D 86 ຄິດໄລໄື່ ດຈໍ້ າກການນານາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ ຜາ່ື ນຂະບວນການກນ່ື ັ ເຊື່ ິງມຊວື່ ງ ກ ານ ກື່ນັ ແ ລ ະ ຊ່ືວ ງ ຈຸດ ຟົດ (Distillation or Boiling Range) ຢູື່ໃນ ຊື່ວ ງ 293 ເ ຖ ງ 473K ທື່ ຄວາມດນັ ບນັ ຍາກາດມຄວາມສາຄນັ ຕ່ື ການໃຊງໍ້ ານດງື່ ັ ນ:້ໍ 22

- ຈດຸ ຟດົ ເລ່ື ມຕນົ້ໍ (Initial Boiling Point, IBP) ແລະ ຈດຸ ຟດົ (10% evaporated) ເປັນ ສວ່ື ນເບົາເອນໍ້ ວາື່ “Front End” ທື່ ລະເຫຍໄດງ້ໍ າ່ື ຍທ່ື ອນຸ ຫະພມູ ຕາື່ ເພື່ ອຊວື່ ຍໃຫເ້ໍ ຄື່ ອງຈກັ ສະຕາດຕດິ ງາ່ື ຍໃນຕອນເຊົໍ້າເຊ່ື ງມອາກາດເຢັນ. - ຈດຸ ຟດົ 50% ເປັນສວ່ື ນກາງເອໍ້ນວາື່ “Mid Fill ຫ Mid-Range” ເປັນສວື່ ນທ່ື ລະເຫຍ ໄດຫໍ້ າຍຂນໍ້ຶ ເມ່ືອອນຸ ຫະພມູ ສງູ ຂນຶໍ້ ເພ່ື ອໃຫເໍ້ ຄ່ື ອງຈກັ ຮອໍ້ ນຂນ້ໍຶ (Warm Up) ໄດໄ້ໍ ວມການກະຈາຍຕວົ ຂອງນາໍ້ ມນັ ໄປຍງັ ລກູ ສບູ ຕາື່ ງໆໄດສ້ໍ ະໝາ່ື ສະເໝເຊື່ ງິ ຈະຊວ່ື ຍໃຫເໍ້ ລ່ື ັງເຄ່ື ອງໄດ.້ໍ - ຈດຸ ຟດົ 90% ເປັນສວ່ື ນໜກັ ເອນໍ້ ວາື່ “Back End” ເປັນສວ່ື ນທື່ ໃຫພໍ້ ະລງັ ງານກບັ ເຄ່ື ອງ ຈກັ ແລະ ການປະຢດັ ນາ້ໍ ມນັ ຖາ້ໍ ສວື່ ນນມ້ໍ ອນຸ ຫະພມູ ສງູ ຫາຍເກນໄປນາໍ້ ມນັ ຈະລະເຫຍບ່ື ໝດົ ແລະ ໄຫ ຜາ່ື ນແຫວນລກູ ສບູ ລງົ ໄປເຮັດໃຫນ້ໍ າໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງເຈອຈາງລງົ (Crankcase Dilution) ແລະ ເຊ່ື ອມຄນຸ ນະພາບໄວ ເຊື່ ງມກັ ຈະເກດຂນ້ໍຶ ໄດຖໍ້ າໍ້ ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ ຖກປອມປນົ ດວໍ້ ຍນາໍ້ ມນັ ກາ໊ ດ ຫ ນາໍ້ ມນັ ກາຊວນ. - ຈດຸ ຟດົ ສດຸ ທາ້ໍ ຍ (Final Boiling Point, FBP) ບື່ງົ ບອກວາ່ື ມປະລິມານໃນສວ່ື ນທ່ື ໜກັ ຖາໍ້ ຈດຸ ຟດົ ສດຸ ທາໍ້ ຍ ແລະ ຈດຸ ຟດົ 90% ແຕກຕາ່ື ງກນັ ຫາຍກວາ່ື 108K ອາດກື່ໃຫເ້ໍ ກດບນັ ຫາດາໍ້ ນຄວາມ ສະອາດໃນຫອ້ໍ ງເຜົາໄໝໍ້ ແລະ ຮອ່ື ງແຫວນລກູ ສບູ ໄດ.້ໍ 3) ຄວາມດນັ ອາຍ (Vapor Pressure) ຄວາມດນັ ອາຍຕອໍ້ ງມຄາ່ື ບ່ື ເກນມາດຕະຖານເພ່ື ອ ປ້ອໍ ງກນັ ການເກດບນັ ຫາອາຍນາ້ໍ ມນັ (Vapor Lock) ແລະ ຍງັ ເປັນການປອ້ໍ ງກນັ ນາ້ໍ ມນັ ລະເຫຍອອກໄປ ຫາຍເກນໄປ, ເຊື່ ງິ ການສນູ ເສຍນຈ້ໍ ະເຮດັ ໃຫຄ້ໍ ນຸ ນະພາບຂອງການຕາໍ້ ນທານການນອ໊ ກຫຸຼດລງົ ເນ່ື ອງ ຈາກສວື່ ນທ່ື ລະເຫຍໄປນເ້ໍ ປັນສວ່ື ນເບົາ (Front End) ເຊື່ ງິ ມຄາ່ື ອອກເທນສງູ . ການວດັ ຄວາມດນັ ອາຍ ຂອງນາໍ້ ມນັ ລະເຫຍງາື່ ຍໃຊວ້ໍ ທິ Reid ຄ (ASTM D 323) ຫ (D 4953), (ວທິ ະຍາໄລ ເທັກນກິ ກນັ ທາຣມົ , 2561). 4) ທາດຊນເຊື່ ງິ ອາດປນົ ເປໍ້ອນຢໃູື່ ນນາ້ໍ ມນັ ດບິ ກອື່ ນທື່ ນາມາຜາ່ື ນຂະບວນການກນ່ື ັ ເປັນ ນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ເຖງິ ວາ່ື ຈະມໃນປະລິມານທ່ື ໜອໍ້ ຍ, ແຕກື່ ື່ຕອໍ້ ງມຄາື່ ບື່ ເກນມາດຕະຖານທ່ື ໄດກໍ້ ານດົ ໄວ.້ໍ 5) ທາດມາດ (Sulfur): ການທ່ື ມທາດມາດຢໃູ່ື ນນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ສງ່ື ົ ຜນົ ໃຫເໍ້ ກດການເຊື່ ອມ ສະພາບ ຫ ການຫຼຍຸ້ໍ ຫຽ້ໍ ນພາຍໃນເຄ່ື ອງຈກັ ແລະ ກ່ື ນິ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ລວມໄປເຖງິ ການກື່ມນົ ລະພິດທາງ ອາກາດໄດໍ້ ເຊື່ ງິ ສາມາດທດົ ສອບໄດດໍ້ ວໍ້ ຍວທິ (ASTM D 4294). 6) ທາດຟອສຟອຣສັ : ທາດຟອສຟອຣສັ ສວ່ື ນຫາຍມກັ ມາພອ້ໍ ມກບັ ການເຕມສານເພ່ື ມ ຄນຸ ນະພາບໃນນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ເຊ່ື ິງທາດຟອສຟອຣສັ ຈະກ່ື ໃຫເໍ້ ຄື່ ອງກອງອາຍເສຍຫາຍ (Catalytic Converter) ໄດ.ໍ້ 7) ຢາງໜຽວ (Gum): ອງົ ປະກອບຂອງນາໍ້ ມນັ ທື່ ມໂອລຟນ (Olefins) ໄທໂອຟນອລ (Thiophenol) ຫ ສານປະກອບຂອງໄນໂຕຣເຈນທ່ື ມາຈາກຂະບວນການແຕກຕວົ ເມື່ອຢູໃື່ ນສະພາວະ 23

ບນັ ຍາກາດຈະທາປະຕິກລິ ິຍາກບັ ອອກຊເຈນເກດເປັນຢາງໜຽວຂຶນໍ້ ເຊື່ ິງໃນຕອນຕນົ້ໍ ກື່ ລະລາຍຢູື່ໃນ ນາໍ້ ມນັ ແລະ ຫງັ ຈາກນນັ້ໍ ຈະຕກົ ຕະກອນອອກມາເຮັດໃຫເ້ໍ ກດການສະສມົ ໃນກາ້ໍ ນວາວ ຫ ຄາບິວ. ການທດົ ສອບປະລິມານຢາງໜຽວໃຊວໍ້ ທິ (ASTM D 381) ແລະ ການວດັ ຄວາມຢືູຕ່ ວົ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ໃນ ການເກດຢາງໜຽວໂດຍວທິ (ASTM D 189). 8) ສານເບັນຊນິ (Benzene) ເປັນສານທື່ ລະເຫຍອອກມາພອໍ້ ມອາຍຂອງນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ , ຖາໍ້ ມການສດູ ດມົ ເຂົ້າໍ ໄປຫາຍຈະທາລາຍລະບບົ ທາງເດນຫາຍໃຈ ແລະ ສະໝອງໄດ.້ໍ 9) ສານອະໂຣເມຕກິ ເປັນສານທື່ ເຮດັ ໃຫນໍ້ າ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ ມຄາື່ ອອກເທນສງູ , ແຕເື່ ປັນສານ ທື່ ຜຜ້ໍູ ະລິດຈະຕອ້ໍ ງຄວບຄມຸ ບ່ື ໃຫເໍ້ ກນເກນມາດຕະຖານການດົ ເນ່ືອງຈາກເປັນສານທື່ ເປັນສາເຫດໃຫເໍ້ ກດ ໂລກມະເຮັງໄດ.້ໍ 10) ສານອອກຊເຈນເນດັ ທ່ື ເຕມໃນນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ໄດແ້ໍ ກື່ MTBE (Methyl Tertiary Buthyl Ether) ເປັນສານທ່ື ຊວ່ື ຍເພື່ ມປະລິມານອອກຊເຈນເຮດັ ໃຫກ້ໍ ານເຜົາໄໝສໍ້ ມົ ບນູ ດ ລດົ ການເກດ ແກສ໊ ພິດເຊື່ ັນ: Carbon Monoxide (CO2) ຂະນະດຽວກນັ ການທ່ື ເອັມທບອມຄາື່ ອອກເທນສງູ ກວາື່ 100 ຈື່ງຶ ຊວ່ື ຍເພື່ ມຄາື່ ອອກເທນໃນນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ ແຕເື່ ນື່ ອງຈາກມນັ ເປັນສານທື່ ສາມາດດດູ ຊບັ ຄວາມຊຸມ່ື ຫ ນາ້ໍ ໄດເໍ້ ປັນຢາື່ ງດ ຈື່ງຶ ຄວບຄມຸ ປະລິມານການໃຊໃໍ້ ນລະດບັ ທ່ື ເໝາະສມົ . 11) ສານເຕມແຕງ່ື ຄນຸ ສມົ ບດັ ທາຄວາມສະອາດຫວົ ສດ (Port Fuel Injection, PFI) ແລະ ຄວບຄມຸ ການສະສມົ ຄາຣບ໌ ອນເທງວາວໄອດ (Intake Valve Deposit Control, IVDC) ເພື່ ອລດົ ສະພາວະແວດລອໍ້ ມເປັນພິດ (Air Pollution). 24

ຕາຕະລາງ 2.2 ຄນຸ ລກັ ສະນະ ແລະ ຄນຸ ນະພາບ ຂອງນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ . ເກນທ່ື ການດົ (Limit) ວທິ ການ ລ/ດ ລາຍການການດົ ຫວົ ໜວື່ ຍ ແອັດຊງັ ທາ ກວດສອບ ແລະ Properties ມະດາ 91 ແອັດຊງັ ວເິ ຄາະ ພິເສດ 95 (Test Method) (Gasoline91) (Gasoline 95) ຄາື່ ອອກເທນ ຫ ອດັ ຕາການເຜົາໄໝ້ໍ (Octane ASTM D 1 number) 2699 - Research Octane number (RON) - Min 91 Min 95 ASTM D 2700 - Motor Octane number (MON) - Min 80 Min 84 2 ປະລມິ ານທາດຊນ (Lead Content) gPb/1 Max 0.005 Max 0.005 ASTMD 5059 ການກນ່ື ັ (Distillation) -ອນຸ ຫະພມູ ຂອງການລະເຫຍໃນບລມິ າດ 10% °C Max 70 Max 70 10% Vol. Evaporated -ອນຸ ຫະພມູ ຂອງການລະເຫຍໃນບລມິ າດ 50% °C 70-110 70-110 ASTM D 3 50% Vol. Evaporated 86 -ອນຸ ຫະພມູ ຂອງການລະເຫຍໃນບລມິ າດ 90% °C Max 170 Max 170 ASTM.D 323 90% Vol. Evaporated °C Max 210 Max 210 -ອນຸ ຫະພມູ ສດຸ ທາໍ້ ຍ (End point) -ເສດເຫອ (Residue) %Vol. Max 2 Max 2 ຄວາມດນັ ຂອງອາຍນາ້ໍ ໃນອນຸ ຫະພມູ 37.8°C Kpa 45-65 45-65 4 (Reid vapor pressure 37.8°C) 5 ປະລມິ ານຂອງມາດ (Sulfur content) % wt Max0.05 Max0.05 ASTM.D 2622 ການກ ດັ ຮອນຂອງນ າ້ໍ ມ ນັ ທື່ ທົດສອບກ ບັ ແຜື່ນ ASTM.D 6 ທອງແດງໃນອນຸ ຫະພມູ 50°C ,ໃຊເໍ້ ວລາ 3 ຊ່ືວົ ໂມງ No. Max No.1 Max No.1 130 7 ປະລມິ ານຄວາມໜຽວເຈອປນົ ໃນນາໍ້ ມນັ Mg/100 Max 4.0 Max 4.0 ASTM.D 381 (Existent Gum) ml 8 ລະດບັ ຄງົ ທ່ື ໃນການກະທບົ ອກົ ຊ Mn Min 360 Min 360 ASTM.D 525 (Oxidation stability) ສຫງັ ການຍ້ໍອມຕ້ໍອງເປັນສແດງ, ເຫອງອ່ືອນ Mg/11 Min 5 Min 0.5 ASTM.D 2392 9 ແລະ ມປະລມິ ານເນອໍ້ ສໃນນາ້ໍ ມນັ (Color) Max 6 Max 1.0 10 ຄວາມໜາມແໜນ້ໍ ທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 15°C g/cm3 ຜນົ ລາຍງານ ຜນົ ລາຍງານ ASTM.D 1298 (Density 15°C 11 ປະລມິ ານທາດເຫົໍ້າ (Ethanol) %Vol 0 0 (ກມົ ມາດຕະຖານ ແລະ ວດັ ແທກ, ມາດຕະຖານ ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ , ມລ 06-2019 ດດັ ແກຄໍ້ ງັໍ້ ທ 2) 25

2.4.2 ນາ້ໍ ມນັ ກາ໊ ດ ນາໍ້ ມນັ ກາ໊ ດ (Kerosene) ເປັນສວື່ ນປະສມົ ຂອງໄຮໂດຣຄາຣບ໌ ອນທ່ື ມຈດຸ ຟດົ ຕງັໍ້ ແຕ່ື 423 ເຖງ 573K ເຊ່ື ງິ ມທງັ ພາຣາຟິນ, ແນຟທາ ແລະ ອະໂຣມະຕິກ ປະສມົ ໃນອດັ ຕາສວື່ ນຕາື່ ງກນັ ຂນໍ້ຶ ຢູ່ື ກບັ ແຫງ່ື ທື່ ມາຂອງນາໍ້ ມນັ ດບິ . + ຄນຸ ສມົ ບດັ ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງນາໍ້ ມນັ ກາ໊ ດຕອ້ໍ ງສະອາດບ່ື ມຕະກອນ ຫ ສ່ື ິງທ່ື ບ່ື ບລິສດຸ ອນັ ເປັນສາເຫດ ໃຫເໍ້ ກດ ການອດຸ ຕນັ ໃຫແໍ້ ກວື່ າວ ແລະ ຫວົ ສດນາໍ້ ມນັ ອກທງັ ຕອ້ໍ ງມຄວາມຄງົ ຕວົ ສງູ ເພື່ ອໃຫເໍ້ ກບັ ໄວ້ໍ ໄດເ້ໍ ປັນເວລາດນົ , ການປ່ືຽນສຂອງນາໍ້ ມນັ ໃນລະຫວາື່ ງການເກັບ ໝາຍເຖິງນາ້ໍ ມນັ ມຄວາມຄງົ ຕວົ ບ່ື ດ ນອກຈາກນ້ໍ ຖາໍ້ ມຈາພວກນາ້ໍ ມນັ ໜກັ ໆເຊື່ ັນ: ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນເຈອປນົ ຢູ່ືພຽງ 0.5% ໂດຍນາໍ້ ໜກັ ກ່ື ສາມາດເຮັດໃຫຫໍ້ ວົ ສດມຄາບຄາຣບ໌ ອນເກາະຕດິ ແລະ ອດຸ ຕນັ ຫາຍເກນໄປ. 1) ຈຸດຄວນັ ຫ ຈດຸ ໃຫ້ໍຄວນັ (Smoke Point) ຄຄວາມສູງຂອງແປວໄຟໃນຕະກຽງ ມາດຕະຖານກອ່ື ນເລ່ື ມເກດຄວນັ , ຈດຸ ໃຫຄ້ໍ ວນັ ສງູ ໝາຍເຖິງນາ້ໍ ມນັ ກາ໊ ດໃຫແ້ໍ ສງສະຫວາື່ ງໄດດ້ໍ ໂດຍບ່ື ກື່ໃຫເໍ້ ກດຄວນັ . 2) ຈດຸ ຕດິ ໄຟ (Flash Point) ຄວນມຄາື່ ບື່ ສງູ ຫາຍເພ່ື ອຄວາມປອດໄພແກຜື່ ໃ້ໍູ ຊໍ້ ແລະ ການ ເກບັ ຮກັ ສາ; ຖາໍ້ ເກບັ ຮກັ ສານາ້ໍ ມນັ ກາ໊ ດບ່ື ເໝາະສມົ ຈະກື່ໃຫເໍ້ ກດອນັ ຕະລາຍໄດ.ໍ້ ດງື່ ັ ນນັໍ້ , ຕອໍ້ ງເກບັ ໃນ ຖງັ ໃຕດໍ້ ນິ , ໃນກລະນທ່ື ໃຊໃ້ໍ ນງານອດຸ ສາຫະກາການຫາຈດຸ ຕດິ ໄຟສາລບັ ນາໍ້ ມນັ ທື່ ເບົາເຊ່ື ັນ: ນາໍ້ ມນັ ກາ໊ ດ ນຈ້ໍ ະໃຊໍ້ TAG CLOSSED TESTER ຕາມວທ (ASTM D 56). 3) ປະລິມານມາດ ຄວນມຄາ່ື ຕາື່ ເພ່ື ອບ່ື ໃຫປ້ໍ ືອ່ ງຕະກຽງເກດເປັນຝາໍ້ ຂາວ ແລະ ບື່ ໃຫເໍ້ ປັນ ອນັ ຕະລາຍຕື່ ຜຊໍູ້ ມົ ໃຊໃໍ້ ນກລະນທື່ ສດູ ລມົ ຫາຍໃຈເອົາອາຊດິ ມາດອອກໄຊດເ໌ ຂົໍ້າໄປໃນຮາ່ື ງກາຍໃນ ປະລິມານຫາຍໆ; ທດົ ສອບດວ້ໍ ຍວທິ (ASTM D 1266). 4) ການກນ່ື ັ ຫ ຊວ່ື ງຈດຸ ຟດົ ທື່ ເໝາະຊວ່ື ຍໃຫນ້ໍ າ້ໍ ມນັ ລະເຫຍໄປຕາມໃສຕໍ້ ະກຽງຈດຸ ຕິດໄຟ ໄດງ້ໍ າ່ື ຍ ແລະ ບື່ ມສວື່ ນໜກັ ໆ (ຈດຸ ຟດົ ສດຸ ທໍາ້ ຍ) ຫາຍເກນໄປເຊ່ື ິງຈະລະເຫຍຊາໍ້ , ແປວໄຟເຂົໍ້າໃກໍ້ ໃສຕ້ໍ ະກຽງເຮັດໃຫໃ້ໍ ສຕໍ້ ະກຽງແຂງຈນົ ອາດຕິດໄຟ ແລະ ເກດຄວນັ ຂະເມ່ືາົ ໄດ.ໍ້ 5) ສ ຖກເຕມເພ່ື ອປ້ອໍ ງກນັ ການນາໄປປອມປນົ ກບັ ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ ຫ ນາໍ້ ມນັ ກາຊວນ. 2.4.3 ນາໍ້ ມນັ ກາຊວນ ນາໍ້ ມນັ ກາຊວນ (Diesel Fuel) ຄນາ້ໍ ມນັ ເຊອ້ໍ ໄຟສາລບັ ເຄື່ ອງຈກັ ກາຊວນ, ເປັນສວື່ ນໜື່ ຶງ ຂອງຜະລດິ ຕະພນັ ນາ້ໍ ມນັ ດບິ ທື່ ໄດຈ້ໍ າກໂຮງກນ່ື ັ ນາ້ໍ ມນັ ດບິ ເຊື່ ັນດຽວກນັ ກບັ ນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ເຊ່ື ງິ ເປັນນາໍ້ ມນັ ທື່ ເອນໍ້ ວາ່ື ນາ້ໍ ມນັ ໃສ (Distillate Fuel) ໂດຍມຊວື່ ງຈດຸ ຟດົ ເທ່ື ົາກບັ 726 ເຖງິ 916K. ນາ້ໍ ມນັ ເຊອ້ໍ ໄຟ ສາລບັ ເຄ່ື ອງຈກັ ກາຊວນ ເປັນເຄ່ື ອງຈກັ ທື່ ມແຮງອດັ ສງູ (High Compression) ແລະ ຈດຸ ລະເບດເອງ 26

(Self-Ignition Engine) ເຊ່ື ງິ ການຈດຸ ລະເບດຂອງນາໍ້ ມນັ ເຊອ້ໍ ໄຟ ເກດຂນໍ້ຶ ຈາກຄວາມຮອໍ້ ນຈາກແຮງ ອດັ ສງູ ຂອງອາກາດໃນກະບອກສບູ ໂດຍບ່ື ຕອ້ໍ ງໃຊຫ້ໍ ວົ ທຽນ ທ່ື ມຈາໜາື່ ຍໃນປດັ ຈບຸ ນັ ນແ້ໍ ບງ່ື ອອກເປນັ 2 ປະເພດຄ: 1) ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນສາລບັ ເຄື່ ອງຈກັ ກາຊວນໝນູ ໄວທ່ື ໃຊກ້ໍ ບັ ລດົ ຍນົ (Automotive Diesel Oil ຫ Gas Oil) ເຊ່ື ັນ: ລດົ ບນັ ທກຸ , ເຮອປະມງົ , ເຮອໂດຍສານ, ລດົ ໄຖນາ ແລະ ເຄື່ ອງກນົ ຈກັ ໜກັ ທກຸ ຊະນດິ ທ່ື ມຮອບໝນູ ໄວຫາຍກວາ່ື 1000 ຮອບຕ່ື ນາທ ຂນຶໍ້ ໄປ, ເຄ່ື ອງຈກັ ປະເພດນຈ້ໍ າເປັນຕອ້ໍ ງໃຊນໍ້ າໍ້ ມນັ ທ່ື ມຄາື່ ຊເທນສງູ ແລະ ມການລະເຫຍໄວ. ນາໍ້ ມນັ ເຊອໍ້ ໄຟປະເພດນເ້ໍ ອນ້ໍ ວາ່ື ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນໝນູ ໄວ (High Speed Diesel Oil, HSD) ແຕໂ່ື ດຍທ່ືວົ ໄປຈະຮຈູໍ້ ກັ ກນັ ໃນຊື່ ຂອງນາໍ້ ມນັ ໂຊລາື່ . 2) ນາໍ້ ມນັ ກາຊວນສາລບັ ເຄື່ ອງຈກັ ຮອບໝນູ ປານກາງ ຫ ໝນູ ຊາ້ໍ (Industrial Diesel Oil) ເຊ່ື ັນ: ເຄ່ື ອງຈກັ ກາຊວນຂບັ ສ່ືງົ ກາລງັ ຕດິ ຕງັ້ໍ ຢກືູ່ ບັ ທື່ ຕາມໂຮງງານຕາ່ື ງໆເປັນຕນົ້ໍ ເຊື່ ງິ ມຮອບການເຮັດ ວຽກຕາ່ື ປະມານ 500 ເຖງິ 1000 ຮອບຕື່ ນາທ; ເຄື່ ອງຈກັ ປະເພດນຈ້ໍ ະໃຊໄ້ໍ ດກ້ໍ ບັ ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນ ທ່ື ມຄາື່ ຊເທນບ່ື ສງູ ຫາຍ ແລະ ສາມາດລະເຫຍໄດຊ້ໍ າ້ໍ ກວາື່ . ນາໍ້ ມນັ ເຊອ້ໍ ໄຟປະເພດນເໍ້ ອນ້ໍ ວາ່ື ນາ້ໍ ມນັ ກາ ຊວນໝນູ ຊາ້ໍ (Low Speed Diesel Oil, LSD) ເຊື່ ງິ ໂດຍທ່ືວົ ໄປຈະຮຈູ້ໍ ກັ ກນັ ໃນຊື່ ນາໍ້ ມນັ ຂໂ້ໍ ລ້ໍ ເປັນນາໍ້ ມນັ ປະສມົ ລະຫວາ່ື ງກາຊວນໝນູ ໄວ (Distillate Fuel) ແລະ ນາໍ້ ມນັ ເຕົາ (Fuel Oil, FO ຫ Heavy Fuel Oil, HFO) ໃນອດັ ຕາສວື່ ນທື່ ມຄນຸ ສມົ ບດັ ຕງົ ຕາມຂກ້ໍ ານດົ ຂອງກມົ ມາດຕະຖານ ແລະ ວດັ ແທກ (ວທິ ະຍາໄລ ເທັກນກິ ກນັ ທາຣມົ , 2561). + ຄນຸ ສມົ ບດັ 1) ຄວາມຖວ່ື ງຈາເພາະ (Specific Gravity) ເປັນການວດັ ຄວາມໜກັ ເບົາຂອງນາ້ໍ ມນັ , ຖາໍ້ ນາ້ໍ ມນັ ໜກັ ຫາຍ ຄາື່ ຄວາມຮອໍ້ ນຂອງນາ້ໍ ມນັ ຕື່ ໜວ່ື ຍນາ້ໍ ໜກັ ຈະຫດຼຸ ລງົ ຄາ່ື ຊເທນຈະມຄາື່ ໜອ້ໍ ຍລງົ ຈະ ກ່ືໃຫເໍ້ ກດການເຜົາໄໝບໍ້ ື່ ສມົ ບນູ ເກດຄາບຂະເໝົ າຄາຣບ໌ ອນສະສມົ ໄດຫ້ໍ າຍ. 2) ຄື່າຊເທນ (Cetane Number) ຫ ດດັ ສະນຊເທນ (Cetane Index) ສະແດງຄຸນ ນະພາບການຈດູ ຕິດໄຟ (Ignition Quality) ຕງັ້ໍ ແຕນ່ື າ້ໍ ມນັ ເລ່ື ມຖກສດເຂົ້ໍາສຫູື່ ອໍ້ ງເຜົາໄໝຈ້ໍ ນົ ນາ້ໍ ມນັ ເກດຕິດໄຟຂນ້ໍຶ ຊວ່ື ງໄລຍະເວລານເ້ໍ ອໍ້ນວາ່ື : ຄວາມລາ່ື ຊາໍ້ ໃນການຕິດໄຟ (Ignition Lag), ນາ້ໍ ມນັ ທື່ ມ ຊວື່ ງໄລຍະເວລານສໍ້ ນັໍ້ ຈະມຄາື່ ຊເທນສງູ ເກດການຕິດໄຟໄດງໍ້ າ່ື ຍ, ເຄື່ ອງຈກັ ຕິດງາ່ື ຍ ໃນຊວື່ ງອາກາດ ເຢັນ ເຄື່ ອງຈກັ ຮອໍ້ ນຂນ້ຶໍ ໄດໄໍ້ ວໂດຍບ່ື ເກດຄວນັ ຂາວ. ນາໍ້ ມນັ ກາຊວນທ່ື ໄດຈ້ໍ າກການກນ່ື ັ ໂດຍກງົ ຈະມຄາື່ ຊເທນສູງໂດຍມຄາື່ ໃກຄໍ້ ຽງທ່ື ຄາ່ື 60, ແຕືຖ່ າໍ້ ມສື່ວນປະສມົ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ຈາກຂະບວນການແຄັກກໍ້ງ (Cracking) ຈະມຄາື່ ຊເທນໃນຊວ່ື ງ 50 ເຖງ 55; ເຖງິ ແນວໃດກ່ືຕາມຄາ່ື ຊເທນສງູ ຫາຍເກນໄປກື່ ຈະ ບື່ ເໝາະຕ່ື ການໃຊງ້ໍ ານ. 27

ການວດັ ຫາຄາື່ ຊເທນ ຕອໍ້ ງໃຊເ້ໍ ຄ່ື ອງຈກັ ກາຊວນ, ມາດຕະຖານສບູ ດຽວປຽບທຽບຄຸນ ນະພາບໃນການຈດຸ ຕິດໄຟກບັ ເຊອໍ້ ໄຟມາດຕະຖານ ເຊື່ ງິ ມຄາ່ື ໃຊຈ້ໍ າ່ື ຍສງູ ແລະ ຍງັ ໃຊເ້ໍ ວລາດນົ ຈື່ ງຶ ໃຊ້ໍ ວທິ ການຄານວນອອກມາເປັນຄາ່ື ດດັ ຊະນຊເທນ (Calculated Cetane Index). 3) ຄວາມໜຽວ ຫ ຄວາມຂນຸໍ້ ໃສ (Viscosity) ຄ: ແຮງຕາໍ້ ນທານພາຍໃນຂອງນາໍ້ ມນັ ກາ ຊວນຕ່ື ການໄຫ, ນາ້ໍ ມນັ ທ່ື ມຄວາມໃສຈະສາມາດໄຫໄດງ້ໍ າຍ ແລະ ນາໍ້ ມນັ ຂນຸ້ໍ ຈະສາມາດໄຫໄດຊໍ້ າໍ້ . ຄາ່ື ຄວາມໜຽວວດັ ແທກເປັນຄວາມໜຽວເດເຄື່ ອນ (Kinematic viscosity). 4) ຈດຸ ໄຫເທ (Pour Point) ເປັນອນຸ ຫະພມູ ທື່ ຕາ່ື ທື່ ສດຸ ທື່ ນາ້ໍ ມນັ ເລື່ ມບື່ ສາມາດໄຫໄດ.ໍ້ 5) ປະລິມານມາດ (Sulfur Content): ມາດໃນນາໍ້ ມນັ ກາຊວນເມ່ືອເຜົາໄໝກໍ້ ບັ ອາກາດຈະ ກາຍເປັນຊລັ ເຟຣໄ໌ ດອອກໄຊດ໌ (SO2) ແລະ ຊລັ ເຟຣໄ໌ ຕອອກໄຊດ໌ (SO3) ເຊ່ື ງິ ເປັນອາຍເສຍທ່ື ຖກ ປ່ືອຍຖມ້ໍ ອອກສອູ່ື າກາດພາຍນອກເປນັ ຜນົ ໃຫເ້ໍ ກດເປັນມນົ ລະພິດຕື່ ສື່ ງແວດລອ້ໍ ມບາງສວື່ ນຂອງຊລັ ເຟຣ໌ ໄຕອອກໄຊດ໌ ຈະລວມຕວົ ກບັ ນາໍ້ ຫ ຄວາມຊຸມື່ ກາຍເປັນກດົ ກາມະຖນັ ເຊາະຊນ້ໍິ ສວື່ ນຂອງເຄ່ື ອງຈກັ ເກດ ການຂດູ ຫວາໍ້ ຍ. 6) ການເຊາະແຜນ່ື ທອງແດງ (Copper Strip Corrosion) ເປັນການທດົ ສອບການຄວບ ຄມຸ ປໍ້ອງກນັ ຖງັ ເກບັ ແລະທ່ື ທາງເດນນາ້ໍ ມນັ ເຊ່ື ງິ ເກດການເຊາະເສຍຫາຍໄດຈໍ້ າກສານປະກອບມາດ. 7) ກາກຖາື່ ນ ຫ ກາກຄາຣບ໌ ອນ (Carbon Residue) ຄປະລິມານສານຄາຣບ໌ ອນທ່ື ເຫອ ຕກົ ຄາ້ໍ ງຢືູ່ ຫງັ ຈາກນາ້ໍ ມນັ ໄດລ້ໍ ະເຫຍອອກໄປໝດົ ແລວໍ້ ທື່ ອນຸ ຫະພມູ ສງູ ໃນຊວື່ ງເວລາໜື່ ງ, ນາ້ໍ ມນັ ທື່ ມ ປະລິມານກາກຄາຣບ໌ ອນສງູ ຈະມແນວໂນມ້ໍ ໃນການເກດຄວນັ ແລະ ຄາບຂະເໝົ າຄາຣບ໌ ອນເກາະສະ ສມົ ໃນຫອ້ໍ ງເຜົາໄໝບ້ໍ ລິເວນຮອ່ື ງແຫວນລກູ ສບູ ແລະ ຫວົ ສດໄດ.ໍ້ 8) ນາໍ້ ແລະ ຕະກອນ (Water and Sediment), ຖາໍ້ ມຫາຍເກນມາດຕະຖານເປັນຜນົ ໃຫໍ້ ເກດ ອດຸ ຕນັ ທື່ ໝໍ້ ກອງນາ້ໍ ມນັ ໄດ.້ໍ ນາໍ້ ເປັນອນັ ຕະລາຍຕື່ ລະບບົ ປາ້ໍ ແລະ ຫວົ ສດ ເນ່ື ອງຈາກນາໍ້ ບື່ ມ ຄນຸ ສມົ ບດັ ທື່ ຊວື່ ຍໃນການຫ່ື ລ້ໍນ. 9) ປະລິມານເຖື່ າົ (Ash): ໃນນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນຈະປະກອບດວ້ໍ ຍສານພວກທ່ື ບື່ ສາມາດເຜົາ ໄໝໝໍ້ ດົ ໄດຢໍ້ ໃ່ືູ ນຮບູ ຂອງແຂງສານອະນນິ ຊ (Inorganic) ຕາື່ ງໆ ທື່ ລະລາຍໃນນາໍ້ ມນັ ໄດ,້ໍ ສານພວກທ່ື ເປັນຂອງແຂງ ເຊື່ ິງຈະທາລາຍຕວົ ໂລຫະຂອງເຄ່ື ອງຈກັ ໃຫໍ້ເປັນຮອຍໄດໍ້ ເຮັດໃຫ້ໍເກດຄວາມເຊື່ ອມ ສະພາບໃຫກ້ໍ ບັ ປາໍ້ ຫວົ ສດ ແລະ ຫວົ ສດໄດ.ໍ້ 10) ຈດຸ ວາບໄຟ (Flash Point): ເປັນອນຸ ຫະພມູ ທ່ື ອາຍລະເຫຍນາໍ້ ມນັ ກາຊວນເກດຈດຸ ຕດິ ໄຟ ຂນ້ໍຶ ເມ່ືອມປະກາຍໄຟເກດຂນ້ໍຶ , ຄນຸ ສມົ ບດັ ນຈໍ້ ະກຽື່ ວຂອ້ໍ ງກບັ ຄວາມປອດໄພໃນການເກບັ ສາຮອງນາໍ້ ມນັ ກາຊວນໝນູ ໄວ ຖເປັນນາໍ້ ມນັ ບື່ ເປນັ ອນັ ຕະລາຍ ແລະ ຍງັ ສາມາດເກບັ ໃນຖງັ ເທິງດນິ ໄດໂໍ້ ດຍປອດ ໄພ. 28

11) ການກນ່ື ັ ອນຸ ຫະພມູ ຂອງສວ່ື ນທື່ ກນື່ ັ ໄດຮ້ໍ ອ້ໍ ຍລະ 90 (90 ເປເຊັນ Recovered,°C) ຖາ້ໍ ຫາກເກນ 357°C ສວ່ື ນໜກັ ໆໃນນາ້ໍ ກາຊວນເຜົາໄໝບໍ້ ື່ ໝດົ ເຮດັ ໃຫເ້ໍ ກດເປັນຄວນັ ດາ ໂດຍສະເພາະທ່ື ບນັ ທກຸ ໜກັ ເກນການດົ ແລະ ການເລື່ ັງເຄ່ື ອງກະທນັ ຫນັ . ປດັ ຈບຸ ນັ ກມົ ມາດຕະຖານ ແລະ ວດັ ແທກ ກາ ນດົ ໄວບ້ໍ ື່ ໃຫເໍ້ ກນ 357°C ເຊ່ື ງິ ໝາຍເຖງສວ່ື ນໜກັ ໆໃນນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນໝນູ ໄວຖກຕດັ ອອກໄປເປັນຜນົ ໃຫໍ້ ນາ້ໍ ມນັ ເຜົາໄໝໝ້ໍ ດົ ຊວ່ື ຍລດົ ປະລິມານຂອງຄວນັ ດາລງົ ໄດຫໍ້ າຍຂນຶໍ້ . 12) ສ ASTM ເພ່ື ອຄວບຄມຸ ການປະປນົ ກບັ ນາ້ໍ ມນັ ເຕົາ. 13) ຄຸນສມົ ບດັ ໃນການລ່ື ລ້ໍນ: ການລດົ ປະລິມານຂອງມາດໃນນາໍ້ ມນັ ກາຊວນ ໃຫໍ້ມ ປະລິມານທ່ື ນອ້ໍ ຍລງົ ເຮັດໃຫຄ້ໍ ນຸ ສມົ ບດັ ການຫື່ ລໍ້ນໂດຍທາມະຊາດ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນຫຸຼດລງົ ໄປຫາຍ ເຊ່ື ງິ ເປັນຜນົ ໃຫປໍ້ າໍ້ ຫວົ ສດເຊ່ື ອມສະພາບ ແລະ ຈະສ່ືງົ ຜນົ ເສຍໄດໃໍ້ ນໄລຍະຍາວ ດງ່ື ັ ນນັ້ໍ ຈ່ືງຶ ເຕມສານ ເພື່ ມຄນຸ ສມົ ບດັ ໃນການຫື່ ລ້ໍນ (Lubricity Additive). ຕາຕະລາງ 2.3 ຄນຸ ລກັ ສະນະ ແລະ ຄນຸ ນະພາບຂອງ ນາໍ້ ມນັ ກາຊວນ. ເກນທື່ ການດົ (Limit) ວທິ ການກວດ ສອບ ແລະ ລ/ດ ລາຍການການດົ ຫວົ ໜວື່ ຍ ໝນູ ໄວ ວເິ ຄາະ (Test High Speed Diesel Method) ພິເສດ ທາມະດາ ASTM.D 1298 1 ນາໍ້ ໜກັ ຈາເພາະ ທ່ື ອນຸ ຫະພມຸ 15°C - Max 0.845 Max 0.845 Specific Gravity 15°C ຕາ່ື ສດຸ 2 ດດັ ສະນຄາື່ ຊເທນ (Cetane index) CST Min 50 Min 47 ASTM.D 976 °C 1.8-4.1 1.8-4.1 3 ຄວາມໜຽວທ່ື 40°C (Viscosity 40°C) °C Max 10 Max 10 ASTM.D 445 Max 10 Max 10 4 ຈດຸ ໄຫລເທ (Pour Point) ASTM.D 97 Min 52 Min 52 ASTM.D 5 ຈດຸ ຂນຸ້ໍ ໃສ (Cloud Point) 2500 ASTM.D 6 ຈດຸ ໄວໄຟ (Flash Point) °C 93 7 ອດັ ຕາປະລມິ ານຂອງມາດ % wt Max 0.005 Max 0.035 ASTM.D 4294 (Sulfur content) No 8 ການກດັ ຮອນແຜື່ນທອງແດງ ໃນອນຸ ຫະພູມ Max No.1 Max No.1 ASTM.D 130 % wt ° ໂດຍໃຊເໍ້ ວລາ 3 ຊ່ືວົ ໂມງ % Vol % wt 50 C °C 9 ເສດກາກບອນ - Max 0.05 Max 0.05 ASTM.D 189 (Condrason Carbon residue) - Max 0.05 Max 0.05 ASTM.D 2709 10 ນາ້ໍ ແລະ ເສດເປ້ໍອນ (Water Sediment) Max 0.01 Max 0.01 ASTM.D 482 11 ປະລມິ ານເຖື່ າົ (Ash Content) Max 357 Max 357 ASTM.D 86 12 ອນຸ ຫະພມູ ການກນ່ື ັ ໃນບລມິ າດ 90% Max 2 Max 2 Distillation 90% Recovered - - ASTM.D 1500 Visual 13 ສ Color 14 ລກັ ສະນະທື່ ປະກດົ Appearance 29

ທາດໄຂມນັ ເມທິວເອສເຕ 15 Fatty acid methyl ester vol% (FAME Max 1.5 Max 1.5 EN14078 vol%) (ກມົ ມາດຕະຖານ ແລະ ວດັ ແທກ, ມາດຕະຖານນາໍ້ ມນັ ກາຊວນ, ມລ07-2019 ດດັ ແກຄໍ້ ງັ້ໍ ທ 2, ໜາ້ໍ ທ 2) 2.5 ບດົ ຄນົ້ໍ ຄວາ້ໍ ວທິ ະຍາສາດທ່ື ກຽ່ື ວຂອ້ໍ ງ ຈາກການສກຶ ສາງານວໄິ ຈ ທ່ື ກຽື່ ວຂອ້ໍ ງກບັ ການສງັ ເຄາະເຊອໍ້ ໄຟຈາກນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງໂດຍໃຊຕໍ້ ວົ ເລື່ ັງ ປະຕິກລິ ິຍາທ່ື ສນົ ໃຈໄດແ້ໍ ກ່ື ຖາ່ື ນກາມນັ ມດງື່ ັ ຕື່ ໄປນ:ໍ້ (M.J.LAZARO, 2000) ສຶກສາປະຕກິ ລິ ິຍາ ໄພໂຣໄລຊສິ ໌ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ໂດຍໃຊ້ໍ ເຄ່ື ອງປະຕກິ ອນແບບຟລອູ ິໄດຊ໌ (Fluidized Bed Reactors) ໃນພາວະອນຸ ຫະພມູ 625 ແລະ 700°C ຄວາມດນັ 0.1 ແລະ 1 MPa. ຈາກການສກຶ ສາພບົ ວາ່ື ການທດົ ລອງທື່ ອນຸ ຫະພມູ 625°C ທື່ ຄວາມດນັ 0.1 MPa ໃຫຜໍ້ ະລິດຕະພນັ ທື່ ຢໃ່ືູ ນສະຖານະຂອງແຫວໃນປະລິມານທ່ື ຫາຍທ່ື ສດຸ ເຖງ 50.6% ແລະ ໄດ້ໍ ຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ຢໃູ່ື ນສະຖານະແກສ໊ 44.7% ແລະ ທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 700°C ແລະ 1 MPa ໄດຜໍ້ ະລິດຕະ ພນັ ທື່ ຢໃູື່ ນສະຖານະແກສ໊ ໃນປະລິມານທື່ ສງູ ເຖງ 56% ແລະ ໄດປ້ໍ ະລິມານຜະລິດຕະພນັ ໃນສະຖານະ ແກສ໊ ໃນປະລິມານ 34.5%. (C. Nerin, 2000) ສຶກສາປະຕິກລິ ິຍາໄພໂຣໄລຊສິ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວ້ໍ ທ່ື ແຕກຕາື່ ງກນັ 4 ຊະນດິ ຄ :ນາໍ້ ມນັ ໄຮໂດຣລິກ(Hydraulic Oil) ນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງໃຊໃ້ໍ ນງານແປຮບູ ໂລຫະ (Cutting and machine oil) ນາ້ໍ ມນັ ຫື່ ລ້ໍນເຄື່ ອງຈກັ (Automotive oil) ໃນລະບບົ ເຄ່ື ອງປະຕິກອນແບບເບດຄງົ ທ່ື (Fixed bed reactor) ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 600°C ຄວາມດນັ 0.1MPa .ຈາກການສກຶ ສາພບົ ວາ່ື ນາ້ໍ ມນັ ລ່ື ລ້ໍນ ເຄື່ ອງຈກັ ເມື່ອຜາື່ ນການໄພໂຣໄລຊສິ ໃຫຜ້ໍ ະລິດຕະພນັ ໃນສະຖານະຂອງແຫວໃນປະລິມານທື່ ຫາຍທື່ ສດຸ ຄ :46.2% ເຊ່ື ງິ ເປັນອງົ ປະກອບທື່ ເປັນ ເນຟທາລິນເປັນສວ່ື ນໃຫຍື່ ,ອກທງັ ຍງັ ໃຫປ້ໍ ະລິມານຜະລິດຕະ ພນັ ໃນສະຖານແກສ໊ ທື່ ນອໍ້ ຍທ່ື ສດຸ ຄ 50.4% ເຊ່ື ງແກສ໊ ທື່ ໄດມໍ້ ຄາຣບ໌ ອນອະຕອມ 2 ອະຕອມ ໃນສວ່ື ນ ຂອງໂລຫະໜກັ ໃນນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງຍງັ ຄງົ ເຫອອງົ ປະກອບຂອງໂຄຣມຽໍ້ ມ (Chromium, Cr) ຊນ (Plumbum,Pb) ແລະ ວາເນດຽ້ໍ ມ (Vanadium, V) ໃນປະລິມານທື່ ຫາຍ ທື່ ສຸດເມ່ືອທຽບກບັ ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງຊະນດິ ອື່ ນໆ. (Thallada Bhaskar, 2004) ສຶກສາການນາໃຊຄໍ້ ນນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທ່ື ໃຊແ້ໍ ລ້ວໍ ໂດຍໃຊເໍ້ ຄື່ ອງປະຕິ ກອນແບບເບດຄງົ ທ່ື (Fixed bed reactor) ໂດຍມການເຕມຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາເຫັກເທິງຕວົ ຮອງຮບັ ຊລິ ິ ກາ (Fe/SiO2) ຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາເຫັກເທິງຕວົ ຮອງຮບັ ລູມນິ າ (Fe/Al2O3) ແລະ ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາ ເຫັກເທິງຕວົ ຮອງຮບັ ຊິລິກາ-ອາລູມນາ (Fe/SiO2-Al2O3) ເປັນໄລຍະເວລາ 7 ແລະ 10 ຊ່ືວົ ໂມງ . ຈາກການທດົ ລອງເຫັນວາ່ື ເມ່ືອທາການວິເຄາະໂດຍໃຊເ້ໍ ທັກນກິ ເອັກຊເ໌ ຣຍດ໌ ິຟແຟຣກຊນັ (X-Ray Diffraction, XRD Techniques) ຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາເຫັກເທິງຕວົ ຮອງຮບັ ຊິລິກາ (Fe/SiO2) ມພ້ໍນທື່ 30

ຜິວຫາຍທ່ື ສດຸ ແລະ ເມື່ອທາການທດົ ລອງທື່ ອນຸ ຫະພມູ 200°C, 300°C ແລະ 400°C ໂດຍທື່ ບ່ື ເຕມຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາເຫັນວາ່ື ໃນອນຸ ຫະພມູ 400°C ຊວື່ ຍຫຸຼດປະລິມານຊລັ ເຟໄດຫ້ໍ າຍທື່ ສດຸ ແລະ ໄລຍະ ເວລາທ 7 ແລະ 10 ຊ່ືວົ ໂມງ ຈະເຫອປະລິມານຊລັ ເຟໃນປະລິມານທື່ ໃກຄ້ໍ ຽງກນັ ; ນອກຈາກນກ້ໍ ານ ພິຈາລະນາການທດົ ລອງທ່ື ມການເຕມຕວົ ເລ່ື ັງທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 400°C ຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາເຫັກເທິງຕວົ ຮອງ ຮບັ ຊລິ ິກາ (Fe/SiO2) ເປັນໄລຍະເວລາ 4 ຊວື່ ົ ໂມງ ເຫອປະລິມານຊລັ ເຟນອໍ້ ຍທ່ື ສດຸ . (Geum-Ju Song, 2010) ສຶກສາປະຕກິ ລິ ິຍາໄພໂຣໄລຊສິ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທ່ື ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ໂດຍໃຊໍ້ ລະບບົ ແບບເຄື່ ອງປະຕິກອນແບບເບດຄງົ ທື່ (Fixed bed reactor). ຈາກການສກຶ ສາເຫັນວາື່ ເມື່ອທດົ ລອງທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 1000°C ຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ຢໃູື່ ນສະຖານະແກສ໊ , ອງົ ປະກອບຫກັ ທື່ ໄດປໍ້ ະກອບໄປດວໍ້ ຍ ແກສ໊ ໄຮໂດຣເຈນ ແລະ ແກສ໊ ອະເຊທິລິນ (Acetylene, C2H2); ສວ່ື ນ ພາຣາຟິນໄຮໂດຣຄາຣບ໌ ອນ (Paraffin hydrocarbon) ຖກປື່ຽນເປັນແນຟທາ (Naphtha) ທ່ື ພາວະທ່ື ມອນຸ ຫະພມູ ສງູ ກວາື່ 1000°C. (Trisunayanti, 2007) ສກຶ ສາຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ນກິ ເກລິ ອອກໄຊດທ໌ ່ື ມຕວົ ຮອງ ຮບັ ເປັນໄນ ໂອບຽ້ໍ ມເພນຕະອອກໄຊດ໌ ຮວື່ ມກບັ ການໃຊຕໍ້ ວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາຊໂອໄລຕທ໌ າມະຊາດ (NiO/Nb2O5-Natural Zeolite) ທື່ ອນຸ ຫະພມູ ແລະ ໄລຍະເວລາທ່ື ແຕກຕາ່ື ງກນັ ຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊໍ້ ແລວໍ້ ທື່ ສະພາວະຄວາມດນັ ບນັ ຍາກາດ ໂດຍພິຈາລະນາເຖງິ ຄາ່ື ການເລອກເກດ (%Selectivity). ຈາກ ການສຶກສາເຫັນວາື່ ຕາແໜ່ງື ທື່ ເປັນກດົ ໃນຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາຊໂອໄລຕມ໌ ຄວາມສາຄນັ ໃນການເພື່ ມ ຄວາມສາມາດໃນການເກດປະຕິກລິ ິຍາເຄມຂອງຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາໄດ.ໍ້ ນອກຈາກນໍ້ ໄນໂອບຽ້ໍ ມ ເພນຕະອອກໄຊດ໌ (Nb2O5) ຍງັ ມຄວາມສາຄນັ ໃນການເພື່ ມຄວາມແຮງຂອງກດົ ອກດວ້ໍ ຍ ໃນສວື່ ນ ຂອງໄລຍະເວລາທາປະຕກິ ລິ ິຍານອໍ້ ຍທື່ ສດຸ ເຮັດໃຫໄ້ໍ ດຄໍ້ າື່ ຮອໍ້ ຍລະການປ່ຽື ນແປງຈາກນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊໍ້ ແລວໍ້ ໄປເປັນຜະລິດຕະພນັ (%Conversion) ໃນສະຖານະຂອງແຫວ ແລະ ແກສ໊ ທ່ື ເພື່ ມຂນ້ໍຶ ໂດຍຄາື່ ຮອ້ໍ ຍລະໂດຍນາ້ໍ ໜກັ (wt.%) ຂອງຜະລິດຕະພນັ ໃນສະຖານະຂອງແຫວທື່ ທກຸ ໄລຍະເວລາທ່ື ສນົ ໃຈຈະ ໄດຄ້ໍ າ່ື ຮອໍ້ ຍລະການປື່ຽນແປງຈາກນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ໃຊແ້ໍ ລໍວ້ ໄປເປັນຜະລິດຕະພນັ ໃນສວ່ື ນຂອງນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ຫາຍກວາ່ື ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນໃນສວ່ື ນຂອງອນຸ ຫະພມູ ທ່ື ມຜນົ ຕື່ ປະຕກິ ລິ ິຍາຈະໄດວ້ໍ າື່ ຄາ່ື ການປຽື່ ນ ແປງ (ເປເຊັນ) ຈາກນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທ່ື ໃຊແ້ໍ ລວໍ້ ໄປເປັນຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ເປັນສະຖານະຂອງແຫວເພື່ ມຂນ້ໍຶ ເມ່ືອເພື່ ມຂຶໍ້ນຢທູ່ື ່ື 400°C ແລະ 500°C. ຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາສ່ືງົ ຜນົ ໃຫເ້ໍ ກດຄາື່ ການປ່ືຽນແປງຈາກນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວ້ໍ ໄປເປັນຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ຢ່ໃືູ ນສະຖານະຂອງແຫວໃນສວື່ ນຂອງນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ຫາຍ ກວາ່ື ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນອກດວ້ໍ ຍ. (Juhi Sharaf, 2010) ໄດສ້ໍ ກຶ ສາການໄພໂຣໄລຊສິ ຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ໂດຍສນົ ໃຈ ຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ເປັນນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ ທ່ື ໄດຈໍ້ າກການທດົ ລອງເຫັນວາື່ ຜະລິດຕະພນັ ນາໍ້ ມນັ ເຕົາຊະນດິ ເບົາ (Light Fuel oil) ໃນປະລິມານ 20% ແລະ ນາ້ໍ ມນັ ເຕົາຊະນດິ ໜກັ (Heavy fuel oil) ມປະລິມານ 60% 31

ແລະ ຍງັ ຄງົ ເຫອເປັນນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທງັ ໝດົ 20% ເປັນປະລິມານທ່ື ສ່ືງົ ຜນົ ໃຫເໍ້ ກດປະສິດທພິ າບຫາຍທ່ື ສດຸ ໃນການລດົ ປະລິມານຂອງຊລັ ເຟ ແລະ ເມ່ືອພິຈາລະນາຄາ່ື ທື່ ໄດຈໍ້ າກການວິ ເຄາະຄນຸ ສມົ ບດັ ຕາ່ື ງໆ ຂອງຜະລິດຕະພນັ ເຫັນວາ່ື ຄາື່ ຂອງຄວາມໜາແໜນ້ໍ ມຄາ່ື ໃກຄ້ໍ ຽງກບັ ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ (Gasoline) ແຕມື່ ຈດຸ ຟດົ ທື່ ສງູ ກວາື່ ແລະ ເກດການເຜົາໄໝຂ້ໍ ອງຄາຣບ໌ ອນໄດອອກໄຊດ໌ (CO2) ທ່ື ສງູ ກວາ່ື ນາ້ໍ ມນັ ແອັດ ຊງັ ທື່ ໃຊກ້ໍ ນັ ຢທູື່ ່ືວົ ໄປ. (Wisa Manasomboonphan, 2012) ສຶກສາປະຕກິ ລິ ິຍາ ໄພໂຣໄລຊສິ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊ້ໍ ແລວ້ໍ ໂດຍໃຊເ້ໍ ຄື່ ອງປະຕກິ ອນ (Batch system) ທື່ ມການເຕມໄນໂຕຣເຈນ ແລະ ໃນພາວະອນຸ ຫະພມູ 200-500°C ເຫັນວາ່ື ຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທື່ ໄດຈໍ້ າກການ ໄພໂຣໄລຊສິ ນນັໍ້ ມສອອື່ ນລງົ , ເມ່ືອທດົ ລອງທື່ ອນຸ ຫະພມູ 350°C ໃຫຜ້ໍ ະລິດຕະພນັ ໃນປະລິມານຫາຍກວາື່ ຫ ເທ່ື ົາກບັ 50% ເຊື່ ງິ ຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທື່ ໄດນໍ້ ນັໍ້ ເປັນໄຮໂດຣຄາຣບ໌ ອນທື່ ມຈານວນຄາຣບ໌ ອນອະຕອມຢໃູື່ ນຊວ່ື ງ 10-30 ອະຕອມ. (Aparna Sarkar, 2014) ທາການສກຶ ສາການໄພໂຣໄລຊສິ ຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວໍ້ ໃນລະບບົ ເຄື່ ອງປະຕກິ ອນ (Batch system) ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 573-873K ໃນສະພາວະທ່ື ມການເຕມໄນໂຕຣເຈນ. ຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ໄດສ້ໍ າມາດແບງ່ື ອອກເປັນຜະລິດຕະພນັ ໃນສະຖານະຂອງແຂງ, ຂອງແຫວ ແລະ ອາຍ ເຫັນວາື່ ການທາປະຕິກລິ ິຍາ ໄພໂຣໄລຊສິ ທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 773 ແລະ 873K ໄດປ້ໍ ະລິມານເປເຊັນ ຫ ຮອ້ໍ ຍລະຂອງກາກ (Residue) ນອໍ້ ຍກວາື່ ການທາການທດົ ລອງທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 873K ໃຫປໍ້ ະລິມານເປເຊັນ ຂອງແຫວທ່ື ຫາຍສດຸ ແມນ່ື 69% ທ່ື ໄລຍະເວລາໃນການທດົ ລອງເທ່ື ົາກບັ 10 ນາທ ແລະ ຂອງແຫວລດົ ລງົ ເປັນ 66% ເມື່ອທາການທດົ ລອງເປັນເວລາ 30 ນາທ. (Orhan Arpa, 2010) ສຶກສາເຖງິ ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກິລິຍາ ວາຍຊໂອໄລອອກໍ້ ໄຊ (ZnO) ແລະ ການລວມກນັ ຂອງວາຍຊໂອໄລຕກ໌ ລັ ຊງິ ອອກໄຊດທ໌ ່ື ອນຸ ຫະພມູ ຕາື່ ງໆໃນປະຕິກລິ ິຍາໄຮ ໂດຣແຄຣກກໍ້ງຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທ່ື ໃຊແ້ໍ ລ້ໍວ ໂດຍພິຈາລະນາເຖງິ ຄາື່ ຄວາມເປັນກດົ ແລະ ພໍ້ນທ່ື ຜິວ ຂອງຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາໃນອນຸ ຫະພມູ ຕາ່ື ງໆ ແລະ ພິຈາລະນາເຖງິ ສດັ ສວ່ື ນຮອ້ໍ ຍລະຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ໄດໍ້ (% yield) ຄາ່ື ການເລອກເກດ (% selectivity). ຈາກການສກຶ ສາເຫັນວາື່ ໃນການລວມກນັ ຂອງ ຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ວາຍຊໂອໄລຕ໌ ກບັ ຊິງອອກໄຊດຕ໌ ວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາຕວົ ເລື່ ັງຊງິ ອອກໄຊດຈ໌ ະເຂົ້ໍາ ໄປປກົ ຄມຸ ພໍ້ນທ່ື ຜິວເກອບທງັ ໝດົ ຂອງຊິງອອກໄຊດ໌ ໂດຍສ່ືງົ ຜນົ ໃຫຄ້ໍ ວາມເປັນກດົ ຫາຍຂ້ຶນໍ ແລະ ມ ອນຸ ຫະພມູ ສງູ ຂນຶໍ້ , ສດັ ສວື່ ນຂອງຜະລິດຕະພນັ ມຄາື່ ສງູ ຂໍຶນ້ ແລະ ຄາ່ື ການເລອກເກດສາລບັ ນາໍ້ ມນັ ກາ ຊວນມຄາື່ ຫາຍຂນ້ໍຶ ດວ້ໍ ຍ. (Su Shiung Lam, 2015) ສຶກສາການທາປະຕກິ ລິ ິຍາ ໄພໂຣໄລຊສິ ຂອງນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທ່ື ໃຊແໍ້ ລວ້ໍ ໃນລະບບົ ເຄ່ື ອງປະຕກິ ອນ (Batch system) ໂດຍໃຊຄໍ້ ນ້ໍ ໄມໂຄເວັບໃນການໃຫຄ້ໍ ວາມຮອ້ໍ ນ ແລະ ໃຊໍ້ ຖາື່ ນກາມນັ ເປັນຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ເຊ່ື ງິ ເມື່ອທາການປຽບທຽບຜນົ ຂອງປະລິມານໃນການເຕມຖາ່ື ນກາ 32

ມນັ . ຈາກການສກຶ ສາເຫັນວາ່ື ເມື່ອທາການທດົ ລອງທື່ ອນຸ ຫະພມູ 550°C ແລະ ເຕມຖາື່ ນກາມນັ ໃນ ປະລິມານ 20% ໄດຜ້ໍ ະລິດຕະພນັ ທ່ື ຢໃູື່ ນສະຖານະຂອງແຫວໃນປະລິມານທ່ື ສງູ 65% ໂດຍມຈານວນ ຄາຣບ໌ ອນ ແລະ ອະຕອມຢໃືູ່ ນຊວື່ ງ 5-20 ອະຕອມ ແລະ 33% ເປັນຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ຢໃູື່ ນສະຖານະ ແກສ໊ ເຊ່ື ງິ ປະກອບໄປດວໍ້ ຍ 58% ທ່ື ມຄາຣບ໌ ອນອະຕອມຢໃືູ່ ນຊວ່ື ງ 1-6 ອະຕອມ ແລະ 42% ເຊື່ ງິ ເປັນຜະລິຕະພນັ ໃນສະຖານະແກສ໊ ຄາຣບ໌ ອນມອນອກົ ໄຊດ໌ ແລະ ແກສ໊ ໄຮໂດຣເຈນ. 33

ພາກທ 3 ວທິ ການສກຶ ສາ ການສກຶ ສາເຖງິ ແນວທາງ ແລະ ການທດົ ລອງການສງັ ເຄາະນາ້ໍ ມນັ ເຊອໍ້ ໄຟ, ຈາກນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວ້ໍ ຈາກຂະບວນການໄພໂລໄລຊສິ ໂດຍເນນັ້ໍ ສຶກສາເຖງິ ປດັ ໄຈຕາື່ ງເຊ່ື ັນ: ອນຸ ຫະພມູ ແລະ ຕວົ ເລື່ ັງ ປະຕກິ ລິ ິຍາ ເຊ່ື ງິ ອນຸ ຫະພມູ ທື່ ໃຊໃໍ້ ນການສຶກສາແມນ່ື ຢລູ່ື ະຫວາື່ ງ 350-450°C ແລະ ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ທ່ື ນາມາສຶກສາຄຖາື່ ນກາມນັ (Activated carbon) ເຊື່ ງິ ຈະວເິ ຄາະເຖງິ ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ໄດ.້ໍ ຮບູ 3. 1 ຂນັ້ໍ ຕອນການສກຶ ສາຄນົໍ້ ຄວາໍ້ . 34

3.1 ວດັ ຖດຸ ບິ ແລະ ສານເຄມ 3.1.1 ສານຕງັ້ໍ ຕນົໍ້ ສານຕງັ້ໍ ຕນົ້ໍ ທ່ື ໃຊໃໍ້ ນການທດົ ລອງຄ: ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທ່ື ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ເຊື່ ງິ ເປັນສານປະກອບໄຮໂດຣ ຄາຣບ໌ ອນທື່ ມໂມເລກນຸ ຊະນດິ ຕອື່ ງໂສຊໍ້ ື່ (Chain linear) ເຊື່ ງິ ປະກອບດວ້ໍ ຍອະຕອມຄາຣບ໌ ອນຕງັໍ້ ແຕ່ື 40 ອະຕອມຂນໍ້ຶ ໄປ. ທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 15°C ລກັ ສະນະຂອງແຫວຈະເປັນສດາ ແລະ ມຄວາມໜາແໜນ້ໍ ປະມານ 0.87-0.89 g/cm3. ຮບູ 3. 2 ສານຕງັ້ໍ ຕນົ້ໍ (ນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງ) ທື່ ນາມາໃຊໃ້ໍ ນການທດົ ລອງ. 3.1.2 ສານເຄມ ສານເຄມທ່ື ໃຊເ້ໍ ຂົາ້ໍ ໃນການທດົ ລອງຄ ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ຫ ຖາື່ ນກາມນັ (Activated carbon). ຖາື່ ນກາມນັ (Activated Carbon ຫ Activated Charcoal)ໂດຍທ່ືວົ ໄປເປັນວດັ ສະດທຸ ື່ ປະກອບ ດວ້ໍ ຍຄາບອນທ່ື ໄດຈໍ້ າກຖາ່ື ນຖກລະບວຸ າ່ື ເປນັ ວດັ ສະດທຸ ່ື ມພ້ໍນທ່ື ຜິວສງູ ຫາຍໂດຍສະເພາະຄວາມສາມາດ ໃນການດດູ ຊມຶ ມສງູ ຫາຍ ເພາະວາ່ື ມຮນູ້ໍ ອໍ້ ຍໆ (Micro porosity) ຈານວນຫາຍ ແລະ ສາມາດເພື່ ມ ປະສດິ ທະພາບໃນການດດູ ຊມຶ ໄດໂ້ໍ ດຍການໃຊສໍ້ ານເຄມປບັ ສະພາບ. ຮູບ 3. 3 ຖ່ ານກໍາມນັ (Activate carbon). 3.2 ອປຸ ະກອນ 3.2.1 ອປຸ ະກອນທ່ື ໃຊໃໍ້ ນການກຽມສານຕງັໍ້ ຕນົ້ໍ ແລະ ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ. 1) ເຈຍໍ້ ຕອງ: ເຈຍ້ໍ ຕອງທື່ ໃຊມ້ໍ ຂະໜາດຮນູ ອໍ້ ຍຂະໜາດ 70nm (Whatman No.4) ໃຊໃໍ້ ນ ການຕອງສານຕງັ້ໍ ຕນົ້ໍ ເພ່ື ອແຍກຂອງແຂງອອກ. 35

2) ເຄື່ ອງໝນຸ ຫວຽື່ ງ (Centrifuge): ຄວາມໄວຮອບ 3000 ຮອບຕ່ື ນາທ ເພ່ື ອແຍກຕະກອນ ຂອງແຂງອອກມລກັ ສະນະ ແລະ ຄນຸ ສມົ ບດັ ດງື່ ັ ຮບູ 3.4. ຮບູ 3. 4 ເຄ່ື ອງໝນຸ ຫວຽ່ື ງ. 3) ເຕົາອບົ ຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ຍິ າ: ເຕົາອບົ ເພື່ ອໄລຄື່ ວາມຊນ້ໍ ໃນຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາ ໂດຍຈະ ໃຊເໍ້ ວລາ 24 ຊື່ວົ ໂມງ ເພື່ ອໄລຄື່ ວາມຊມຸື່ ອອກ ດງື່ ັ ຮບູ 3.5. ຮບູ 3. 5 ເຄ່ື ອງອບົ ຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາ. 3.2.2 ອປຸ ະກອນທ່ື ໃຊ້ໍ ໃນການເກດຂະບວນການໄພໂຣໄລຊສິ 1) ຂວດແກວ້ໍ ສາມຄ: ນາໃຊໃ້ໍ ສສື່ ານຕງັໍ້ ຕນົໍ້ ເພ່ື ອນາມາໃຫຄ້ໍ ວາມຮອໍ້ ນໃນຂະບວນການ ໄພໂຣໄລຊສິ ເຊື່ ງິ ຈະມຄນຸ ສມົ ບດັ ທນົ ຄວາມຮອໍ້ ນສງູ , ມຂະໜາດ 1000 ml ດງ່ື ັ ຮບູ 3.6. 36

ຮບູ 3. 6 ຂວດແກວ້ໍ ສາມຄ. 2) ເຕົາໃຫຄໍ້ ວາມຮອໍ້ ນ: ເຕົາໃຫຄ້ໍ ວາມຮອໍ້ ນຈະເຮັດໜາໍ້ ທື່ ໃຫຄ້ໍ ວາມຮອໍ້ ນກບັ ສານຕງັໍ້ ຕນົໍ້ ແລະ ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາທື່ ຢໃ່ືູ ນຂວດສາມຄ ເຊື່ ງຈະຕອໍ້ ງມຂະໜາດໃຫພ້ໍ ເໝາະກບັ ຂວດແກວ້ໍ ສາມຄ ທື່ ໃຊໃ້ໍ ນ ຂະບວນການດງື່ ັ ຮບູ 3.7. ຮບູ 3. 7 ເຕົາໃຫຄ້ໍ ວາມຮອໍ້ ນ. 3) ຖງັ ແກສ໊ ໄນໂຕຣເຈນ: ໃຊເໍ້ ປັນແກສ໊ ພະຍງຸ ໃນການເຮດັ ຂະບວນການໄພໂຣໄລຊສິ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ໃນເຄ່ື ອງປະຕກິ ອນ (Batch reactor). 37

ຮບູ 3. 8 ຖງັ ແກສ໊ ໄນໂຕຣເຈນ. 4) ເຄ່ື ອງວດັ ອດັ ຕາການໄຫຂອງແກສ໊ (Flow meter): ເປັນເຄື່ ອງມທື່ ໃຊໃ້ໍ ນການວດັ ອດັ ຕາການ ໄຫອອກຂອງແກສ໊ ໄນໂຕຣເຈນ ເຊ່ື ງຈະໃຊແ້ໍ ກສ໊ ໄນໂຕຣເຈນເພ່ື ອເຂົ້ໍາສຂູື່ ະບວນການໄພໂຣໄລຊິສທ່ື 20L/mn. ຮູບ 3. 9 ເຄ່ ອງວດັ ອດັ ຕາການໄຫຂຼ ອງແກ໊ສ (Flow meter) 5) ເຄື່ ອງທາຄວາມເຢັນ (Cooling Water) ເປັນອປຸ ະກອນທື່ ໃຊແ້ໍ ລກປື່ຽນຄວາມຮອໍ້ ນໃນຂນັໍ້ ຕອນການເກດຂະບວນການໄພໂຣໄລຊສິ ໂດຍໃຊລໍ້ ະບບົ ລື່ ເຢັນດງື່ ັ ຮບູ 3.10. 38

ຮບູ 3. 10 ເຄ່ື ອງທາຄວາມເຢັນ. 6) ເຄື່ ອງວດັ ອນຸ ຫະພມູ (Thermometer) ອປຸ ະກອນວດັ ອນຸ ຫະພມູ ໃນ ລະຫວາ່ື ງ ຂະບວນການ ໄພໂຣໄລຊສິ . ຮບູ 3. 11 ເຄ່ື ອງວດັ ອນຸ ຫະພມູ . 3.2.3 ອປຸ ະກອນທື່ ໃຊໃ້ໍ ນການວເິ ຄາະ ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງຜະລິດຕະພນັ 1) ເຄ່ື ອງກນື່ ັ ແບບອດັ ຕະໂນມດັ (Automatic Distillation) ເປັນການທດົ ສອບອດັ ຕາ ການລະເຫຍ (Volatility) ຂອງຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ຄວາມດນັ ບນັ ຍາກາດຕາມມາດຕະຖານ ASTM D86 ດງື່ ັ ຮບູ 3.12. 39

ຮບູ 3. 12 ເຄ່ື ອງກນື່ ັ ASTM D86. 2) ເຄື່ ອງທດົ ສອບຄວາມໜາແໜນໍ້ (Density) ຮບູ 3. 13 ເຄ່ື ອງທດົ ສອບຄວາມໜາແໜນ້ໍ . 3) ເຄື່ ອງມວເິ ຄາະຄາື່ ຄວາມໜຽວ ໃຊສ້ໍ າລບັ ການປຽບທຽບຄນຸ ນະພາບຂອງຜະລິດຕະພນັ ແຫວທື່ ໄດໍ້ (Cannon-Fenske Routine) ດງ່ື ັ ຮບູ 3.14. 40

ຮບູ 3. 14 ເຄື່ ອງວເິ ຄາະຄາື່ ຄວາມໜຽວຂອງຜະລິດຕະພນັ . 4) ເຄື່ ອງວເິ ຄາະໂຄງສາໍ້ ງ (Fourier Transform Infrared Spectroscopy; FTIR). ເຄ່ື ອງມທື່ ໃຊໃໍ້ ນການວເິ ຄາະໂຄງສາໍ້ ງ ອງົ ປະກອບຂອງຜະລິດຕະພນັ ແຫວ ທື່ ໄດຈ້ໍ າກ ຂະບວນການໄພໂຣໄລຊສິ . ຮບູ 3. 15 ເຄ່ື ອງ FTIR. 3.2.4 ລະບບົ ເຄ່ື ອງປະຕກິ ອນ ໃນການກຽມລະບບົ ທື່ ໃຊໃໍ້ ນການທດົ ລອງເປັນລະບບົ (Batch system) ໂດຍມລກັ ສະນະ ເປັນເຄື່ ອງປະຕິກອນທ່ື ມວດັ ສະດເຸ ປັນຂວດແກວ້ໍ ສາມຄໃນລະບບົ ປິດ ທ່ື ສະພາວະຄວາມດນັ ອາກາດ ແລະ ທາການ ທດົ ລອງອນຸ ຫະພມູ ໃນຊວື່ ງ 350°C-450°C ຈາກນນັໍ້ ທາການເຕມແກສ໊ ໄນໂຕຣເຈນທື່ ອດັ ຕາການໄຫ 20ml/mn ເປັນເວລານານ 3 ຊ່ືວົ ໂມງ ເຊ່ື ິງຈະໃຊອ້ໍ ດັ ຕາສວື່ ນຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາຕ່ື ສານຕງັໍ້ ຕນົໍ້ ເທ່ື ົາກບັ 1/40. 41

ຮບູ 3. 16 ລະບບົ ເຄ່ື ອງປະຕກິ ອນ (Batch system) ໃຊໃໍ້ ນການທດົ ລອງ. ໃນລະບບົ ການທດົ ລອງໄດສ້ໍ ະແດງດວ້ໍ ຍ: 1) ຖງັ ແກສ໊ ໄນໂຕຣເຈນ, 2) ວາວ, 3) ເຄື່ ອງ ວດັ ອດັ ຕາການໄຫ, 4) ເຄ່ື ອງປະຕກິ ອນ, 5) ເຕົາໃຫຄ້ໍ ວາມຮອ້ໍ ນ, 6) ຂຕ້ໍ ື່ ສາມທາງ, 7) ຄອນເດນັ ເຊໍ້ ໃສຊ້ໍ ື່ (Liebig condenser), 8) ຂຕ້ໍ ່ື ແກວ້ໍ , 9) ເຄ່ື ອງທາຄວາມເຢັນ, 10) ເຄື່ ອງວດັ ອນຸ ຫະພມູ . 3.3 ວທິ ການສກຶ ສາ ຂນັ້ໍ ຕອນໃນການຄນົໍ້ ຄວາໍ້ ໃນຄງັໍ້ ນໍ້ ແມນື່ ກຽມສານຕງັ້ໍ ຕນົ້ໍ ໂດຍນານາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວ້ໍ ມາຕອງ ໂດຍໃຊເ້ໍ ຈຍ້ໍ ກອງເພື່ ອແຍກອະນພຸ າກຂອງແຂງອອກແລວໍ້ ນານາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ຜາື່ ນການກອງແລວ້ໍ ມາເຂົາໍ້ ເຄື່ ອງໝນຸ ຫວຽ່ື ງ (Centrifuge) ເພ່ື ອແຍກອະນພຸ າກຂອງຕະກອນອອກຈາກນນັໍ້ ທາການກຽມຕວົ ເລື່ ັງ ປະຕກິ ລິ ິຍາ ໂດຍການນາໄປອບົ ດວໍ້ ຍອນຸ ຫະພມູ 100°C, ໃຊເ້ໍ ວລາ 24 ຊ່ືວົ ໂມງ; ຫງັ ຈາກນນັໍ້ ຈື່ງຶ ນາໄປ ເຂົ້ໍາຂະບວນການ ໄພໂຣໄລຊສິ ທື່ ສະພາວະແຕກຕາ່ື ງກນັ ເພື່ ອສກຶ ສາສະພາວະທ່ື ເໝາະສມົ ໃນການສງັ ເຄາະເຊອໍ້ ໄຟ ທາການສກຶ ສາຂະບວນການ ໄພໂຣໄລຊສິ ທງັ ທ່ື ມ (Catalytic cracking) ແລະ ບ່ື ມ ການເຕມຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ (Thermal cracking) ທາການທດົ ລອງເປນັ ເວລາ 3 ຊືວ່ ົ ໂມງ ເຊື່ ງິ ໃນການ ທດົ ລອງພາຍໃຕສ້ໍ ະພາວະບນັ ຍາກາດ ໂດຍເຕມແກສ໊ ໄນໂຕຣເຈນອດັ ຕາການໄຫ 20ml/mn ແລະ ໃຊ້ໍ ຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາຄ: ຖາ່ື ນກາມນັ (Activated carbon, AC) ຫງັ ຈາກໄດຕ້ໍ ວົ ຢາື່ ງສາມາດແບງ່ື ເປັນ 2 ລກັ ສະນະຄ: ບລິມາດສານຕວົ ຢາ່ື ງທ່ື ລະເຫຍອອກເປັນແກສ໊ ແລະ ຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທ່ື ໄດຈ້ໍ າກ ການຄວບແໜນໍ້ ແກສ໊ ໃນຫວົ ໜວ່ື ຍຂອງເປເຊັນໂດຍນາ້ໍ ໜກັ . ນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວໍ້ ມລກັ ສະນະເປນັ ຂອງແຫວທ່ື ມຄວາມໜຽວສງູ , ມສນາໍ້ ຕານເຂັມໍ້ ແລະ ມ ອະນພຸ າກນອໍ້ ຍໆກະຈາຍຢເ່ືູ ຊ່ື ງິ ຫງັ ຈາກຂະບວນການ Pyrolysis ນນັໍ້ ຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທ່ື ໄດຈໍ້ າກ ການຄວບແໜນໍ້ ສານລະເຫຍມລກັ ສະນະເປັນຂອງແຫວໄສ, ສເຫອງ ແລະ ມຄວາມໜຽວຕາື່ ປະເພດ ຂອງຜະລິດຕະພນັ (ນາໍ້ ມນັ ) ຕາມຈານວນອະຕອມຂອງຄາຣບ໌ ອນ. ເມື່ອນານາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ມາ 42

ກນ່ື ັ ຈະພບົ ວາ່ື ອງົ ປະກອບສວ່ື ນໃຫຍຢ່ື ໃືູ່ ນຊວື່ ງຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງຄດິ ເປນັ ສວ່ື ນຮອ້ໍ ຍດງ່ື ັ ສະແດງໃນ ຕາຕະລາງ 3.1. ຕາຕະລາງ 3.1 ອງົ ປະກອບຂອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ທ່ື ນາມາເປັນສານຕງັ້ໍ ຕນົໍ້ . ອງົ ປະກອບ ເປເຊັນໂດຍນາ້ໍ ໜກັ (wt%.) ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ (Benzene) (C7 –C10) 1.0 ນາໍ້ ມນັ ກາ໊ ດ (kerosene) (C11 – C14) 0.3 ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນ (Diesel) (C15 –C20) 1.0 ໄຮໂດຣຄາຣບ໌ ອນໜກັ (Heavy Hydrocarbon) (>C20) 97.7 3.3.1 ເຄ່ື ອງທດົ ລອງ ການທດົ ລອງໃນເຄ່ື ອງປະຕກິ ອນແບບກະນນັໍ້ ຕວົ ຢາ່ື ງທງັ ໝດົ ຈະແບງື່ ອອກເປັນ 2 ສວ່ື ນ ຄ :ສານຕງັ້ໍ ຕນົໍ້ ທ່ື ເຫອຢໃູື່ ນເຄື່ ອງປະຕກິ ອນຫງັ ຈາກຜາື່ ນຂະບວນການ Pyrolysis ແລະ ຜະລິດຕະພນັ ທື່ ໄດຈ້ໍ າກການຄວບແໜນໍ້ ຜະລິດຕະພນັ ໃນສະຖານະແກສ໊ ຈນົ ເກດເປນັ ຜະລິດຕະພນັ ໃນສະຖານະຂອງ ແຫວ ຫງັ ຈາກນນັໍ້ ຜະລິດຕະພນັ ທງັ ໝດົ ຖກນາໄປວເິ ຄາະໂດຍໃຊເ້ໍ ຄ່ື ອງກນື່ ັ ສະແດງໃນ ຮບູ 3.17. ຮບູ 3. 17 ຂະບວນການ ໄພໂຣໄລຊສິ ຫ ລະບບົ ເຄື່ ອງປະຕິກອນ (Batch Reactor) ສາລບັ ວທິ ການສກຶ ສາຄນົ້ໍ ຄວາໍ້ ເພ່ື ອປຽບທຽບປະລິມານ ຂອງຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ແລະ ອນຸ ຫະພມູ ທື່ ໃຊໃ້ໍ ນຂະບວນການ Pyrolysis. 43

3.3.2 ການກຽມສານຕງັໍ້ ຕນົໍ້ ສານຕງັ້ໍ ຕນົ້ໍ ທື່ ໃຊໃໍ້ ນການທດົ ລອງຄນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທ່ື ໃຊແໍ້ ລວ້ໍ ຕອ້ໍ ງມາຜາື່ ນຂະບວນການກຽມ ສານຕງັໍ້ ຕນົໍ້ ກອ່ື ນນາມາໃຊງໍ້ ານ ໂດຍມຂນັ້ໍ ຕອນໃນການທດົ ລອງດງ່ື ັ ນ:ໍ້ 1) ນານາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທ່ື ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ມາຕອງໂດຍໃຊເ້ໍ ຈຍ້ໍ ຮອງເພື່ ອແຍກຂອງແຂງອອກ. 2) ຜອງນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ໃສໃ່ື ນຫອດທດົ ລອງເພື່ ອເຂົ້ໍາໝນູ ຫວຽ່ື ງແຍກຕະກອນ. ຕອງໃນສະພາວະສນູ ຍາກາດ ເຄ່ື ອງໝນຸ ຫວຽື່ ງ (Centrifuge) ຮບູ 3. 18 ຂນັ້ໍ ຕອນໃນການກຽມສານຕງັໍ້ ຕນົ້ໍ ກອື່ ນເຂົາ້ໍ ຂະບວນການ Pyrolysis. 3.3.3 ການກຽມຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາທື່ ໃຊຄໍ້ : ຖາ່ື ນກາມນັ ເຊື່ ງິ ນາເຂົ້ໍາຕອ້ໍູ ບົ ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 100°C ເພ່ື ອໄລ່ື ຄວາມຊຸມື່ ອອກຈາກຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ຍິ າເປັນເວລາ 24 ຊວ່ື ົ ໂມງ. 3.3.4 ລະບບົ ເຄ່ື ອງປະຕກິ ອນ 1) ລະບບົ ທື່ ໃຊເໍ້ ປັນລະບບົ ປິດທ່ື ມການເຕມໄນໂຕຣເຈນ 20ml/mn ເປັນເວລາ 3 ຊວື່ ົ ໂມງ ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 350-450°C ເຊ່ື ງິ ມຂນັ້ໍ ຕອນດງ່ື ັ ນ:ໍ້ - ຜອງນາ້ໍ ມນັ ເຄ່ື ອງທ່ື ໃຊແໍ້ ລວ້ໍ 200g ລງົ ໃນແກວ້ໍ ສາມຄ, ຈາກນນັໍ້ ນາແກວໍ້ ສາມຄໄປໃຫ້ໍ ຄວາມຮອໍ້ ນທ່ື ເຕົາໃຫຄໍ້ ວາມຮອໍ້ ນພອ້ໍ ມທງັ ເຕມແກສ໊ ໄນໂຕຣເຈນ 20ml/ນາທ ຕະຫອດການທດົ ລອງ. - ນາຜະລິດຕະພນັ ທື່ ໄດມໍ້ າຊງ່ື ັ ນາ້ໍ ໜກັ ແລະ ວເິ ຄາະຄນຸ ສມົ ບດັ ຜະລດິ ຕະພນັ ໃນສະຖານະ ຂອງແຫວນາໄປວເິ ຄາະດວໍ້ ຍເຄື່ ອງກນື່ ັ (Distillation Unit). - ທາການທດົ ລອງຊາໍ້ ໂດຍປື່ຽນອນຸ ຫະພມູ ທ່ື ໃຊໃ້ໍ ນການທດົ ລອງ. 2) ລະບບົ ທື່ ໃຊເ້ໍ ປັນລະບບົ ປິດທື່ ມການເຕມໄນໂຕຣເຈນ 20ml/ຕ່ື ນາທ ເປັນເວລາ 3 ຊື່ວົ ໂມງ ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 375°C ເຊ່ື ງິ ມຂນັ້ໍ ຕອນດງ່ື ັ ນ:້ໍ 44

- ຜອງນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວໍ້ 200g ລງົ ໃນແກວໍ້ ສາມຄ, ຈາກນນັ້ໍ ນາແກວ້ໍ ສາມຄໄປໃຫ້ໍ ຄວາມຮອ້ໍ ນທື່ ເຕົາໃຫຄໍ້ ວາມຮອ້ໍ ນພອໍ້ ມທງັ ເຕມແກສ໊ ໄນໂຕຣເຈນ 20ml/mn ດວໍ້ ຍປະລິມານ 1.5% ຕະຫອດການທດົ ລອງ. - ເຕມຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາ 3g ຫ (1,5%) ຈາກນນັໍ້ ໃຫຄໍ້ ວາມຮອ້ໍ ນເປັນເວລາ 3 ຊືວ່ ົ ໂມງ. - ນາຜະລິດຕະພນັ ທື່ ໄດມ້ໍ າຊງ່ື ັ ນາ້ໍ ໜກັ ແລະ ວເິ ຄາະຄນຸ ສມົ ບດັ . ຜະລິດຕະພນັ ໃນ ສະຖານະຂອງແຫວນາໄປວເິ ຄາະດວ້ໍ ຍເຄ່ື ອງກນ່ື ັ (Distillation Unit). - ທາການທດົ ລອງຊາ້ໍ ຄນ ໂດຍປື່ຽນຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ 2.5% ແລະ 3.5% ຕາມລາດບັ . 3.3.5 ການວເິ ຄາະຜະລິດຕະພນັ ໃນລະບບົ ເຄ່ື ອງປະຕິກອນ ຜະລິດຕະພນັ ທ່ື ໄດຈ້ໍ າກໄພໂຣໄລຊສິ ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງ ແບງື່ ອອກເປນັ 2 ສວ່ື ນຄ : 1) ຂອງແຫວທ່ື ໄດຈໍ້ າກການຄວບແໜນໍ້ ເຊື່ ງິ ເອ້ໍນວາື່ Pyrolysis oil. 2) ນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລ້ໍວ ທື່ ເຫອຢູ່ືໃນຂວດແກວໍ້ ສາມຄຫງັ ຈາກຜື່ານຂະບວນການ Pyrolysis ເອ້ໍນວາ່ື (Residue) ແລະ ຂອງແຫວທ່ື ໄດຈໍ້ າກການຄວບແໜໍ້ນ ເມື່ອນາໄປຜ່ືານການ ວເິ ຄາະດວໍ້ ຍການກນື່ ັ ຂອງແຫວໃນສວື່ ນນສໍ້ າມາດແບງື່ ອອກເປັນເຊອໍ້ ໄຟແຫວ 3 ກມຸ່ື ເຊ່ື ງິ ຖກແບງື່ ຕາມ ຈານວນອະຕອມຂອງຄາຣບ໌ ອນທ່ື ມຢໃູ່ື ນໜື່ ງຫວົ ໜວ່ື ຍໂມເລກນຸ ດງື່ ັ ສະແດງໃນຕາຕະລາງ 3.2. ຕາຕະລາງ 3.2 ຈານວນອະຕອມຂອງຄາຣບ໌ ອນ ແລະ ຈດຸ ຟດົ ຂອງສານປະກອບຕາື່ ງໆ. ຜະລດິ ຕະພນັ ຈານວນອະຕອມຂອງຄາຣບ໌ ອນ ອນຸ ຫະພມູ ອາຍ °C - - 1) ແກສ໊ 2) ຂອງແຫວທ່ື ຜາື່ ນການຄວບແໜນໍ້ C5 - C12 30 - 200 C10 - C14 200 - 250 - ນາ້ໍ ມນັ ແອັດຊງັ (Benzene) C14 - C19 250 - 350 - ນາໍ້ ມນັ ກາສ (Kerosene) - ນາ້ໍ ມນັ ກາຊວນ (Diesel) >C19 - 3) ນາໍ້ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ ທ່ື ເຫອຢູື່ໃນ ເຄ່ື ອງປະຕກິ ອນ - ໄຮໂດຣຄ໌ າຣບ໌ ອນໜກັ (Heavy Hydrocarbon) 45

ພາກທ 4 ຜນົ ການສກຶ ສາ ແລະ ອະທິບາຍຜນົ ຜນົ ຂອງການທດົ ລອງສາລບັ ການສກຶ ສາໃນຄງັ້ໍ ນແໍ້ ມນ່ື ໄດສ້ໍ ະແດງໃຫເໍ້ ຫັນເຖງິ ອງົ ປະກອບຕາ່ື ງໆ ຂອງນາ້ໍ ມນັ ທ່ື ໄດຈໍ້ າກຂະບວນການ Pyrolysis ຂອງລະບບົ ທື່ ບ່ື ມຕວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ແລະ ມຕວົ ເລ່ື ັງ ປະຕກິ ລິ ິຍາ ເຊ່ື ງິ ມຜນົ ຕາມການປຽ່ື ນແປງອນຸ ຫະພມູ , ບລິມາດຂອງຕວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ຍິ າ ແລະ ຄນຸ ສມົ ບດັ ຂອງຜະຫິດຕະພນັ ທ່ື ໄດຈໍ້ າກຂະບວນການ Pyrolysis. ຜນົ ການທດົ ລອງໄດສໍ້ ະເໜລະອຽດດງ່ື ັ ນ:້ໍ 4.1 ຜນົ ຂອງອນຸ ຫະພມູ ຈາກຜນົ ການທດົ ສອບການສງັ ເຄາະເຊໍ້ອໄຟຈາກນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລ້ໍວດວໍ້ ຍຂະບວນການ Pyrolysis ພາຍໃຕເ້ໍ ຄ່ື ອງປະຕິກອນ (Batch Reactor) ໃນສະພາວະທ່ື ມແກສ໊ ໄນໂຕຣເຈນທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 350-450°C ໂດຍບື່ ມຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາເຫັນວາ່ື ການທດົ ສອບຂະບວນການ Pyrolysis ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 350°C. ນາໍ້ ມນັ ເຄ່ື ອງທື່ ໃຊແໍ້ ລວໍ້ ເກດການແຕກພນັ ທະກາຍເປັນຜະລິດຕະພນັ ໃນສະຖານະຂອງແຫວໃນ ບລິມາດຂອ້ໍ ນຂາໍ້ ງນອໍ້ ຍ ສະແດງໃຫເໍ້ ຫັນວາ່ື ທື່ ອນຸ ຫະພມູ 350°C ນນັ້ໍ ເປັນອນຸ ຫະພມູ ທ່ື ຕາື່ ເກນໄປສາ ຫບັ ຂະບວນການ Pyrolysis ເມື່ ອທາການທດົ ສອບທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 400°C ແລະ 450°C ຂຶ້ໍນໄປມບລິ ມາດຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວໃນປະລິມານທ່ື ຫາຍກວາ່ື 50% ໂດຍນາໍ້ ໜກັ ເມ່ືອທດົ ລອງໂດຍໃຊຕ້ໍ ວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ ຖາື່ ນກາມນັ ຈະໃຫຜ້ໍ ນົ ດງ່ື ັ ສະແດງໃນຕາຕະລາງ 4.1. ຕາຕະລາງ 4.1 ເປເຊັນໂດຍນາ້ໍ ໜກັ ຂອງຜະລິດຕະພນັ ໂດຍໃຊຕ້ໍ ວົ ເລ່ື ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ. ຕວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ິຍາ ອນຸ ຫະພມູ ເປເຊັນໂດຍນາ້ໍ ໜກັ ຂອງຜະລດິ ຕະພນັ (wt.%) ໃຊຖ້ໍ າື່ ນກາມນັ (AC) (°C) Residue Pyrolysis oil Gas 350 84.8 2.2 12.92 375 66.9 9.5 23.6 400 41.7 30.8 27.6 450 2.2 74.7 23.2 ຕາຕະລາງ 4.2 ເປເຊັນໂດຍນາ້ໍ ໜກັ ຂອງຜະລິດຕະພນັ ໂດຍບ່ື ໃຊຕ້ໍ ວົ ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ິຍາ. ຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ຍິ າ ອຸ ນຫະພູມ ເປເຊັນໂດຍນາໍ້ ໜກັ ຂອງຜະລດິ ຕະພນັ (wt.%) ບ່ື ໃຊຖ້ໍ າື່ ນກາມນັ (AC) (°C) Residue Pyrolysis oil Gas 350 84.1 1.0 14.9 375 64.6 21.4 14.1 400 24.5 56.4 19.1 450 6.3 80.2 13.5 46

ຈາກຕາຕະລາງ 4.1 ແລະ 4.2 ແຕມ້ໍ ເສັນໍ້ ສະແດງປຽບທຽບ ລະຫວາື່ ງ ເປເຊັນນາໍ້ ໜກັ (wt.%) ຂອງຜະລິດຕະພນັ ໂດຍການນາໃຊຕໍ້ ວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາ ແລະ ບ່ື ນາໃຊຕໍ້ ວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາໃນເງື່ອນໄຂ ປຽ່ື ນແປງອນຸ ຫະພມູ ສະແດງດງື່ ັ ຮບູ 4.1. (ກ) (ຂ) ຮບູ 4. 1 ເປເຊັນນາ້ໍ ໜກັ ຂອງຜະລິດຕະພນັ (ກ). ໃຊຕ້ໍ ວົ ເລ່ື ັງປະຕິກລິ ຍິ າ, (ຂ) ບ່ື ໃຊຕໍ້ ວົ ເລ່ື ັງ ປະຕກິ ລິ ິຍາໃນເງື່ອນໄຂປ່ືຽນແປງອນຸ ຫະພມູ . ຈາກການທດົ ລອງ ເພື່ ອຫາອງົ ປະກອບຂອງຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທ່ື ໄດຈ້ໍ າກຂະບວນການ ໄພໂຣໄລຊສິ ຈາກລະບບົ ທ່ື ມ ແລະ ບື່ ມຕວົ ເລື່ ັງປະຕິກລິ ິຍາ ທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 375°C ແລະ 400°C ໂດຍ ໃຊເໍ້ ວລາ 3 ຊືວ່ ົ ໂມງ ສະແດງໃນຕາຕະລາງ 4.3 ແລະ ຕາຕະລາງ 4.4, ຕາມລາດບັ . ຕາຕະລາງ 4.3 ອງົ ປະກອບຂອງຜະລິດຕະພນັ ຂອງແຫວທື່ ໄດຈໍ້ າກຂະບວນການໄພໂຣໄລຊສິ ທ່ື ອນຸ ຫະພມູ 375°C. ຄາື່ ອງົ ປະກອບຂອງສານຕງັໍ້ ຕນົໍ້ ຫ ຜະລດິ ຕະພນັ ໂດຍບ່ື ໃຊຕ້ໍ ວົ ຜະລດິ ຕະພນັ ທື່ ໃຊຕ້ໍ ວົ ອງົ ປະກອບ ນາ້ໍ ມນັ ເຄື່ ອງທື່ ໃຊແ້ໍ ລວ້ໍ (Feed) ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ຍິ າ (Blank) ເລື່ ັງປະຕກິ ລິ ຍິ າ (Activate Carbon, AC) (wt.%) (wt.%) (wt.%) ນາໍ້ ມນັ ແອັດຊງັ 1.0 54.2 31.1 (Gasoline) 0.3 43.8 39.2 ນາ້ໍ ມນັ ກາ໊ ດ 1.0 2.0 20.9 (Kerosene) 9.1 ນາ້ໍ ມນັ ກະຊວນ (Diesel) Heavy HC 97.7 1.0 ຈາກຕາຕະລາງ 4.3 ແຕມໍ້ ເສັນໍ້ ສະແດງໄດດໍ້ ງື່ ັ ຮບູ 4.2. 47